1. KRITERI POLITIK 1.1 1.1.1 Demokracia dhe Shteti i se Drejtes
Funksionimi i Administrats Publike
1. Objektivi Politik Qeveria Shqiptare angazhohet pr nj reform t
thell t vrtet t administrats publike, trajtim dhe vlersim bazuar n
meritn, prkushtimin e npunsve t saj, krijimin e nj rrjeti
institucional efektiv dhe eficient, si dhe t nj administrate t
qndrueshme, t prkushtuar ndaj zbatimit t ligjit dhe t ofrimit t
shrbimeve m t mira pr qytetart, me npuns civil t rekrutuar dhe t
vlersuar sipas merits dhe prkushtimit n kryerjen e detyrave
individuale. Administrata publike do t forcohet e konsolidohet
sipas principeve t shrbimit publik, mbi bazn e merits dhe t
performancs. Qeveria do t prmirsoj kualitetet profesionale n
administratn publike nprmjet nj procesi t hapur e konkurrues
rekrutimi e karriere, motivimi e shprblimi t prformancs s mir dhe
ndshkimit t performancs s dobt e pandershmris s npunsve, si dhe
trajnimin e tyre profesional. Statusi i npunsit civil do t shtrihet
n pjesn me t madhe t organeve t administrats publike. Qeveria
Shqiptare do t ket si objektiv final krijimin e nj administrate
publike efiente dhe t aft t prballoj realizimin e plot t
angazhimeve dhe detyrimeve q rrjedhin nga zbatimi i Marrveshjes s
Stabilizim-Asociimit.
2. Situata Aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues N fushn e
funksionimit t administrats publike ekziston nj baz e gjer
legjislative, ku si legjislacion parsor mund t prmendet:
1
Ligji Nr. 8549, Dat 11.11.1999, Statusi i npunsit civil. Ligji
Nr. 8487, Dat 13.05.1999, Pr kompetencat pr caktimin e pagave t
puns", i ndryshuar. Ligji Nr. 8485, Dat 12.05.1999, "Kodi i
Procedurave Administrative". Ligji Nr. 8503, Dat 30.06.1999, Pr t
drejtn e informimit pr dokumentet zyrtare. Ligji Nr. 9000, Dat
30.01.2003, Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t
Ministrave. Ligji Nr. 9131, Dat 08.09.2003, Pr Rregullat e Etiks n
Administratn Publike. Ligji Nr. 9367, Dat 07.04.2005, Pr
parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve
publike, i ndryshuar.
2.2 Kuadri institucional ekzistues Departamenti i Administrats
Publike, i cili ka si mision hartimin, koordinimin dhe zbatimin e
politikave dhe strategjive t qeveris shqiptare pr reformn n
administratn publike. Departamenti i Administrats Publike kryen kto
funksione kryesore: Menaxhon shrbimin civil n t gjitha
institucionet e administrats qendrore. Udhheq dhe implementon
reformn funksionale dhe strukturore n institucionet e administrats
publike. Harton dhe implementon reformn n fushn e pagave. Koordinon
punn pr funksionimin e Regjistrit Kombtar t Personelit.
Departamenti i Administrats Publike, ka n varsi kto drejtori:
Drejtoria e Zhvillimit dhe Menaxhimit t Burimeve Njerzore;
Drejtoria e Informatizimit t Administrats Publike; Drejtoria e
Zhvillimit Organizativ, Funksional dhe e Politikave t Pagave.
2
3. Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra
(2008-2009) T sigurohet zbatimin e Ligjit t Shrbimit Civil dhe
rregullave t lidhura me t, n administratn publike. T sigurohet q
rekrutimet, emrimet, promovimi, transferimi dhe largimi, t jen n
prputhje me rregullat e miratuara, n mnyr q t ndrtoj nj shrbim
civil efient dhe bazuar n kriteret e zhvillimit t karriers
profesionale. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2008 2009)
Ndryshimi i ligjit Nr. 8549, Dat 11.11.1999, "Statusi i npunsit
civil". Hartimi akteve nnligjore n zbatim t ligjit "Statusi i
npunsit civil". Hartimin e projektvendimit pr prcaktimin e
procedurave pr funksionimin e regjistrit qendror t personelit.
Hartimin e projektvendimeve pr rritjen e pagave sipas prioriteteve
t prcaktuara nga Kshilli i Ministrave. Hartimin e projektvendimit
pr miratimin e Strategjis Ndrsektoriale t Reforms n Administratn
Publike ne kuadr te Strategjis Kombtare pr Zhvillim dhe Integrim.
3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2008 - 2009): Hartimi i
Strategjis Ndrsektoriale t Reforms n Administratn Publike, SNRAP.
Hartimi i prshkrimeve t puns n t gjitha institucionet e ekzekutivit
sipas formatit t miratuar. Hartimi i udhzimeve pr veprimtarin e
komitetit ad-hoc t testimit dhe i manualeve pr mnyrn e hartimit t
testeve dhe subjekteve. Ofrimi i aktiviteteve trajnuese nga ITAP.
Prcaktimi i metodologjis lidhur me funksionimin e institucioneve t
varsis. Prshtatja e strukturs ekzistuese t Departamentit t
Administrats Publike me dispozitat e ndryshuara t ligjit "Statusi i
npunsit civil".
3
Shtrirja e funksionimit t bazs s t dhnave pr punonjsit publik n
institucionet e varsis. 3.2 Prioritetet afatmesme (2010-2011) T
sigurohet q njsit e administrats publike, prgjegjse pr
implementimin e parashikimeve t MSA-s dhe ato t prfshira n
implementimin e asistencs financiare, t jen t trajnuara si duhet
dhe t pajisura pr t kryer detyrat e tyre. Prezantimi i rezultateve
t orientuara drejt menaxhimit dhe trajnimit t shrbimit civil.
Hartimi dhe implementimi i nj strukture pagash t shrbimit civil, e
cila t lejoj njkohsisht planifikimin e sakt t buxhetit, si edhe
motivimin e karriers. T sigurohet qndrueshmria e reformave n
administratn publike.
3.2.1 Aktivitete zbatuese afatmesme (2010-2011) Reformim i Plot
i Strukturs s Pagave t Punonjsve t Administrats Publike; Duhet t
theksohet q aktivitetet zbatuese t prcaktuara pr periudhn
afatshkurtr konsiderohen si angazhime q do t adresojn n trsi jo
vetm prioritetet afatshkurtra por dhe ato afatmesme, duke pasur
parasysh q afatet e realizimit t plot t nj pjes t tyre shtrihen
prtej afateve t periudhs afatshkurtr, si edhe fushat q kto
aktivitete mbulojn prfshihen dhe n prioritetet afatmesme. Si u
prmend dhe m sipr, Departamenti i Administrats Publike sht n fazn e
hartimit t Strategjis Ndrsektoriale t Reforms n Administratn
Publike, n kuadr t Strategjis Kombtare pr Zhvillim dhe Integrim,
proces nga i cili do t dalin nj sr iniciativash dhe angazhimesh t
tjera.
4
Tabela: Shtes e kapaciteteve institucionale n kuadr t
Funksionimit t Administrats Publike
investime Shtese personeli Investime IT Investime
infrastrukture/pajisje Konsulenc (e huaj)
Njsia matjes Npuns 000/leke 000/leke
e Gjendja aktuale 18
2008 +5 800 650
2009
50.000
1.1.2
Reforma e Decentralizimit
1. Objektivi politik Qeveria Shqiptare do t zbatoj n prputhje me
Kartn Evropiane t Autonomis Lokale dhe Rajonale, me ritme t
prshpejtuara dhe t qndrueshme reformn e decentralizimit t pushtetit
pasi vlerson se decentralizimi prmirson cilsit qeverisse, qoft n
drejtim t efiencs dhe efektivitetit, po ashtu edhe n drejtim t
forcimit t prgjegjshmris, rritjes s transparencs, si dhe rritjes s
prfshirjes s qytetarve dhe komuniteteve e grupeve t ndryshme
shoqrore n qeverisje. Qeveria Shqiptare do t mbshtetet trsisht n
strategjit dhe dokumentet e tjera Evropiane q ndihmojn demokracin
dhe autonomin lokale, me qllim arritjen e rezultateve konkrete n
kto komponent kaq t rndsishme t shtetit ligjor dhe demokracis, si
jan institucionet dhe qeverisja vendore, si dhe Decentralizimi si
nj proces, q synon t mobilizoj kontributin e t
5
gjithve, n nivel qendror dhe vendor pr m shum autonomi vendore,
pr institucione vendore t konsoliduara, pr administrata t bashkive,
komunave e qarqeve t afta t sigurojn pr qytetart dhe komunitetet e
tyre shrbime sa m t mira publike, pr m shum demokraci e pjesmarrje
t qytetarve n nivel vendor. Prioritetet e Qeveris Shqiptare synojn
q me prmirsimet e domosdoshme ligjore, ndrhyrje t fuqishme dhe t
vazhdueshme institucionale, konsolidimin e kapaciteteve njerzore,
alokimin e burimeve t mjaftueshme e t qndrueshme pr garantimin e
procesit, t prmirsojn ndjeshm procesin e Decentralizimit, statusin
e t zgjedhurve vendore, konsolidimin e administrats vendore,
garantimin e shrbimeve pr qytetart, procesin e buxhetimit vendor
dhe kombtar, q lidhen me qeverisjen vendore, transparencn e
domosdoshme dhe marrdhniet qeverisje qendrore-qeverisje vendore,
garantimin e vazhdueshmris dhe qndrueshmris s burimeve n
dispozicion t njsive t qeverisjes vendore. 2. Situata aktuale 2.1
Kuadri ligjor
Me VKM nr. 651, dat 29.12.1999, sht aprovuar Strategjia e
Decentralizimit dhe Autonomis Vendore, si nj ndr dokumentet
strategjike m t rndsishm t miratuar n fushn e Decentralizimit, si
dhe Strategjia Kombtare e Trajnimit pr Pushtetin Vendor , e
miratuar me VKM Nr. 12, Dat 28.01.2002. Kto dokumente strategjike
jan n proces rishikimi n mnyr q t prditsohen objektivat me
prioritetet e reja t Qeveris Shqiptare pr sa i prket reforms s
decentralizimit n sektort e shrbimeve publike, arsim
parauniversitar, shndet parsor, ndihm ekonomike, shrbimeve sociale,
zhvillimit ekonomik vendor etj. Ligjet parsore n fushn e
decentralizimit jan: Ligji Nr. 8548, Dat 11.11.1999, Pr ratifikimin
e Karts Evropiane t Autonomis Vendore. Ligji Nr. 8652, Dat
31.7.2000, Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore,
ndryshuar me Ligjin Nr. 9208, Dat 18.3.2004. Ligji Nr. 8653, Dat
31.7.2000, Pr ndarjen administrativo-territoriale t njsive t
qeverisjes vendore n Republikn e Shqipris, ndryshuar me ligjin Nr.
9123, Dat 29.7.2003.
6
Ligji Nr. 8699, Dat 23.11.2000, Pr ratifikimin e konvents n
kuadr t bashkpunimit ndrkufitar t bashkive dhe autoriteteve
territoriale dhe 2 protokollet e saj shtes. Ligji Nr. 8224, Dat
15.5.1997, Pr organizimin .dhe funksionimin e policis s baskis dhe
t komuns, ndryshuar me ligjin Nr. 8335, Dat 23.4.1998. Ligji Nr.
8743, Dat 22.2.2001, Pr pronat e paluajtshme t shtetit. Ligji Nr.
8744, Dat 22.2.2001, Pr transferimin e pronave t paluajtshme
publike t shtetit n njsit e qeverisjes vendore. Ligji Nr. 8978, Dat
12.12.2002, Pr taksn vendore pr biznesin e vogl. Ligji Nr. 8982,
Dat 12.12.2002, Pr sistemin e taksave vendore, i ndryshuar. Ligji
Nr. 8438, Dat 28.12.1998, Pr tatimin mbi t ardhurat, i ndryshuar
Ligji Nr. 8560, Dat 22.12.1999, amenduar prej ligjit NR. 9460, Dat
21.12.2005, Dr. 9333, Dat 06.12.2004 Pr procedurat tatimore n
Republikn e Shqipris Ligji Nr. 9464, Dat 28.12.2005, Pr Buxhetin e
Shtetit t vitit 2006. Ligji Nr. 8549, Dat 11.11.1999, Statusi i
npunsit civil. Ligji Nr. 8991, Dat 23.01.2003, Pr disa ndryshime n
ligjin 8405. Pr urbanistikn Ligjin Nr. 9232, Dat 13.05.2004, Pr
programet sociale t strehimit t banorve t zonave urbane. Ligj Nr.
9632, Dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore. Ligj Nr. 9675,
Dat 13.01.2007, Pr disa ndryshime n ligjin Nr. 8417, Dat 21.10.1998
Kushtetuta e Republiks s Shqipris. Ligj Nr. 9719, Dat 23.04.2007,
Pr disa shtesa dhe ndryshime n Ligjin Nr. 9232, Dat 13.05.2004, Pr
programet sociale t strehimit t banorve t zonave urbane. Ligji Nr.
9745, Dat 28.05.2007, Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin Nr.
9632, Dat 30.10.2006, Pr sistemin e taksave vendore. Ligji Nr.
9743, Dat 28.05.2007, Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin Nr.
8405, Dat 17.09.1998 Pr Urbanistikn t ndryshuar Ligji Nr. 9869, Dat
04.02.2008 Pr huamarrjen e Qeverisjes Vendore
7
2.2
Kuadri institucional
Strukturat aktuale pr realizimin e reforms s decentralizimit
jan: Drejtoria e Prgjithshme e Politikave te Zhvillimit dhe
Integrimit n Ministrin e Brendshme, misioni i s cils sht ndjekja
dhe bashkpunimi pr realizimin e reforms s decentralizimit n fushn
fiskale vendore, pr shrbimet publike, n sektort e arsimit:
shndetsis, transportit, transferimit t pronave publike t pushtetit
vendor, ndihms sociale, zhvillimit ekonomik vendor, hartimit t
programeve rajonale e vendore t zhvillimit ekonomik e social.
Komiteti Ndrministror i Decentralizimit (KND), misioni i t cilit
sht t ndjek reformn e decentralizimit nprmjet analizs s programit t
qeveris dhe planit t veprimit t reforms s decentralizimit si dhe ti
propozoj Kshillit t Ministrave masa pr thellimin e reforms s
decentralizimit. Agjencia e Inventarizimit t Pronave t Paluajtshme,
misioni i s cils sht kryerja e inventarizimit t pronave t
paluajtshme dhe hartimi i procedurave pr transferimin e pronave nga
pushteti qendror n Njsit e Qeverisjes Vendore. Drejtoria e
Prgjithshme e Politikave te Zhvillimit dhe Integrimit, n Ministrin
e Brendshme, bashkpunon me: Ministrin e Puns, shtjeve Sociale dhe
Shanseve t Barabarta pr hartimin e dokumentit t politikave t
decentralizimit n fushn e ndihms ekonomike dhe shrbimeve sociale
Ministrin e Arsimit dhe Shkencs pr hartimin e udhzuesit pr
prdorimin e grantit kushtzues n sektorin e arsimit parauniversitar
pr t menaxhuar me efektivitet fondet publike. Ministrin e Shndetsis
pr ndarjen e prgjegjsive dhe kompetencave t prbashkta midis
pushtetit qendror dhe vendor n fushn e shndetit publik dhe kujdesit
shndetsor parsor Ministrin e Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s
Konsumatorit pr planifikimin e investimeve n sektorin e zhvillimit
rural, ku sht hartuar Strategjia e Zhvillimit Rural, n t ciln sht
prcaktuar ngritja e Inspektorateve pr Mbrojtjen e Toks n nivel
Qarku.
8
Ministrin e Punve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit pr
ndryshimin e neneve t Kodit Rrugor me objektiv transferimin e
rrugve vendore dhe dytsore tek NJQV. Ministrin e Financave me qllim
rritjen e autonomis fiskale dhe financiare lokale vendore dhe
aksesit t qeveris vendore n tregun e kapitaleve.
3 Adresimi i Prioriteteve 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra
(2008 2009)
Hartimi i nj ligji t ri "Pr Prefektin". Hartimi dhe miratimi i
ligjit "Pr financat vendore". Amendim i ligjit Nr. 8224, Dat
15.05.1997, Pr organizimin dhe funksionimin e policis s bashkis dhe
t komuns, ndryshuar me ligjin Nr. 8335, Dat 23.4.1998. 3.1.2
Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2008 2009)
Kryerja e nj studimi baz (kryesisht pr t identifikuar
prgjegjsit/funksionet q do jen m t prshtatshme pr vetqeverisjen e
rajoneve) dhe prgatitja e nj raporti vlersimi q prmban udhzime
dhe/ose rekomandime pr forcimin e rajoneve shqiptare. Hartimi i nj
dokumenti politikash pr forcimin e rajoneve shqiptare, q prcakton
objektivat dhe planifikimin e reformave duke identifikuar dhe masat
q do shoqrojn kto reforma. Sigurimi i nj baze t dhnash pr t dhnat
financiare t bizneseve t vogla ndaj Bashkive dhe Komunave
respektive. Realizmi i trajnimeve dhe i nj fushate sensibilizuese
pr fillimin e administrimit t takss s biznesit t vogl nga Bashkit
dhe Komunat. Realizimi i trajnimeve pr Grupin e Ekspertve t
Decentralizimit dhe konsolidimi i grupeve t specialisteve pr
decentralizimin. Sigurimi i pajisjeve pr krijimin e nj database pr
administrimin e financave dhe huamarrjen n nivel vendor.
9
Zhvillimi i Programeve t Trajnimit mbi buxhetimin; zbatimin e
buxhetit; menaxhimin financiar; raportimin financiar pr Pushtetin
Vendor; Trajnime pr Zyrtar t Pushtetit Qendror. Realizimi i
trajnimeve n fushn e shrbimeve pr administratn vendore.
3.2
Iniciativat ligjore afatmesme (2009 2010) Hartimi dhe miratimi i
projekt-ligjit "Pr krijimin e standardeve t shrbimeve publike,
uniformiteti dhe prcaktimi i nivelit minimal t tyre" Hartimi dhe
miratimi i nj ligji t ri "Pr Kshillin e Qarkut
3.2.1
Aktivitetet zbatuese afatmesme(2009 2010)
Zhvillimi i Programeve t trajnimit mbi buxhetimin; zbatimin e
buxhetit; menaxhimin financiar; raportimin financiar pr pushtetin
vendor; Trajnime pr zyrtar t pushtetit qendror (thesari, zyrtar t
Ministris s Brendshme).
Tabela Ndihma e Huaj ne mbshtetje te Reforms s Decentralizimit
AFATI TITULLI PROJEKTIT Mbshtetje Institucione t Ndryshme Njsit
Qeverisjes Vendore e EU EU CARDS 2001, 2002, 2003, 2004, 2006
Programin Zhvillimit Komuniteteve pr e t 37.4 mln 2001 n vazhdim I
VLERA I FILLIM IT
INSTITUC IONI
DONA TORI
PROGRAMI/ AGJENCIA ZBATUESE
AFATI MIT
I
PRFUNDI
CARDS 2005
Lokale (LCDP) Mbshtetje e 1.1 mln Integruar pr Decentralizimin -
Program pilot
n proces
n vazhdim
10
pr mbshtetjen e rajonal zhvillimit (Lezh e pr
dhe Shkodr) Mbshtetje Integruar Njsit Qeverisjes Vendore e
trajnimi autoritetet Decentralizimin
Program pr n 1.4 mln e pr i 2.2 mln n proces n vazhdim proces n
vazhdim
vendore (Lezh EU CARDS 2005 dhe Shkodr) Mbshtetje Integruar
Njsit Qeverisjes Vendore EU Ministria e Brendshme Qeverisjes
Vendore Banka Ministria e Ndrko Brendshme Qeverisjes Vendore dhe
GED mbtar pr Rindrt im dhe Zhvilli , Njsit e e Qeveri Greke , Njsit
e a CARDS 2005 e Programi Decentralizimin Infrastrukturs Lokale
(Lezh dhe Shkodr) Projekte zhvillimi n infrastruktur n Jug t
Shqipris Fuqizimi kapaciteteve institucionale dhe reformimi i
marrdhnieve ndrqeveritare fiskale Administrimi Toks Urbane 31.48
mln 2007 0.303 mln $ 2004 i 1.5 mln 2002
2007
2007
m Ministria e Banka Brendshme Botror , Njsit e e
2011
dhe Menaxhimi i $
11
Qeverisjes Vendore
Komponenti Bashkive
C
Infrastruktura e
1.1.3
Zgjedhjet dhe shtje te tjera parlamentare
1. Objektivi politik Kuvendi i Republiks s Shqipris, n prmbushje
t rekomandimeve t OSBE/ODIHR-it dhe standarteve ndrkombtar pr
sistemin zgjedhor, si dhe n prmbushje t angazhimeve q rrjedhin nga
paragrafi i 4 i preambuls t MSA-s, ka ndrmarr hapat e nevojshm pr
prmirsimin e situats s zgjedhjeve lokale si dhe vazhdon punn e tij
n prgatitjen e zgjedhjeve t ardhshme parlamentare. Esht ngritur
Komisionin e Posam Parlamentar pr Kodin Zgjedhor, i cili vazhdon
punn e tij pr prmirsimin e legjislacionit n fuqi duke marr parasysh
rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe standartet ndrkombtare pr zgjedhje t
lira dhe t ndershme. 2. Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues
Kushtetuta e Republiks s Shqipris, e amenduar me Ligjin nr. 9675,
dat 13.01.2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 8417, dat 21.10.1998
Kushtetuta e Republiks s Shqipris dhe me Ligjin nr. 9904, dat
21.04.2008 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 8417, dat 21.10.1998
Kushtetuta e Republiks s Shqipris. Kodi Zgjedhor, i amenduar me
Ligjin nr. 9676, dat 13.01.2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr. 9087
dat 19.06.2003 Kodi Zgjedhor i Republiks s Shqipris t ndryshuar.
Ligji nr 8891, dat 2.5.2002 Pr organizimin dhe funksionimin e
Komisionieve Hetimore t Kuvendit. Ligji nr 8550, dat 18.11.1999, Pr
statusin e deputetin.
12
Rregullorja e Kuvendit t Republiks s Shqipris miratuar me vendim
t Kuvendit nr.166 dat 16.12.2004, e amenduar me vendim t Kuvendit
nr. 15 dat 27.12.2005 Pr nj ndryshim n Rregulloren e Kuvendit t
Shqipris dhe me vendimin e Kuvendit nr. 193, dat 7.7. 2008 Pr disa
shtesa dhe Ndryshime n Vendimin e Kuvendit nr.166, dat 16.12.2004
Pr Miratimin e Rrregullores s Kuvendit t Shqipris, t Ndryshuar. 2.2
Kuadri institucional ekzistues Kuvendi i Shqipris. Hyrja n fuqi e
Ligjin nr. 9904, dat 21.04.2008 Pr disa ndryshime n ligjin nr.
8417, dat 21.10.1998 Kushtetuta e Republiks s Shqipris, i cili
prcaktoi sistemin e ri zgjedhor n Republikn e Shqipris, krijoi
hapsirat e nevojshme ligjore per miratimin e projektligjit Pr Kodin
Zgjedhor t Republiks s Shqipris, si faz dyt e reforms zgjedhore.
Kuvendi i Shqipris me Vendimin Nr. 192, dat 30.06.2008, i miratuar
me konsensus t gjer t forcave politike ka vendosur ngritjen e
Komisionit t Posam Parlamentar pr Kodin Zgjedhor (n vijim
Komisioni). Komisioni ka pr detyr: t analizoj sistemin e ri
zgjedhor t vendosur n Kushtetut dhe kuadrin ligjor t prgatis
amendamentet e nevojshme t kuadrit ligjor (Kodit Zgjedhor) pr
ekzistues pr zgjedhjet (Kodin Zgjedhor), arritjen e standardeve n
zgjedhjet politike dhe administrative. Afati i veprimtaris s
Komisionit, sipas vendimit t siprcituar shte nj muaj nga data e
mbledhjes s par t tij. Nw muajin korrik sht zhvilluar mbledhja e
par e ktij Komisioni dhe sht br konstituimi i tijduke vazhduar me
tej n shtjet q kan t bjn me ann proceduriale t funksionimit t
komisionit dhe me metodologjin e vijimit t punimeve t tij. Pr kt
qllim, Komisioni n kt mbledhje, ka marr dy vendime t ndrmjetme: ka
miratuar Rregulloren e Brendshme t funksionimit t komisionit, ka
caktuar Grupin e Ekspertve Teknik t Komisionit. Brenda afatit 1
mujor t veprimtaris s tij, Komisioni ka zhvilluar prve mbledhjes s
konstituimit edhe 4 mbledhje t tjera. Punimet e Komisionit jan
karakterizuar nga nj bashkpunim i ngusht mes forcave politike t
prfaqsuara n Komision. Frut i ktij bashkpunimi sht efienca e lart
dhe rezultatet q Komisioni ka arritur brenda nj periudhe t shkurtr
kohore t funksionimit t tij. N mbledhjet e zhvilluara brenda muajit
Korrik 2008,
13
Komisioni ka shqyrtuar dhe miratuar strukturn e Kodit t ri
Zgjedhor si dhe ka miratuar 33 nenet e para t Pjess s Par t Kodit t
ri Zgjedhor. Kodi Zgjedhor do t jet i strukturuar n tre pjes: Pjesa
e Par, prmban qllimin, objektin, prkufizimet dhe parimet
prgjithshme mbi zgjedhjet, Pjesa e Dyt, prcakton rregullat q lidhen
me organizimin dhe administrimin e procesit zgjedhor deri n
shpalljen e rezultatit prfundimtar pr zgjedhjet pr n Kuvend dhe
zgjedhjet pr pushtetin vendor, Pjesa e Tret, prcakton rregullat q
lidhen me organizimin dhe administrimin e procesit t referendumit
lokal dhe t prgjithshm. Komisioni, prve diskutimit t mundsive dhe t
qndrimeve t paraqitura nga antart e Komisionit, ka zhvilluar
konsultime t gjera me aktor t ndryshm t interesuar n kt proces
(parti politike jo-parlamentare, OJF t specializuara n fushn e
zgjedhjeve etj.). Gjithashtu pran Komsionit jan paraqitur propozime
me shkrim pr shtje konkrete t reforms nga aktor t ndryshm t
interesuar si deputet t pavarur, lvizje t ndryshme politike dhe
Shoqata t ndryshme. Kuvendi, me vendimin Nr. 198 dat 28.07.2008 ka
vendosur shtyrjen e afatit t veprimtaris s Komisionit deri m
30.09.2008. Me fillimin e Sesionit t ri Parlamentar, Komisioni do t
rinis punn pr shqyrtimin dhe miratimin e neneve t tjera t Kodit
Zgjedhor. Vullneti i shprehur pr vazhdimin e bashkpunimit t
deritanishm t mazhorancs dhe opozits pr prfundimin e reforms
zgjedhore na bn t besojm se kjo reform do t prfundoj me sukses,
duke shenuar nj arritje tjetr t rndsishme pr politikn shqiptare e
prfaqsuar n Kuvend nga mazhoranca dhe nga opozita. Komisioni
Qendror i Zgjedhjeve. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, n baz t
Kushtetuts s Republiks s Shqipris, sht nj organ i prhershm q
prgatit, mbikqyr, drejton dhe verifikon t gjitha aspektet, q kan t
bjn me zgjedhjet dhe referendumet, si dhe shpall rezultatet e tyre.
e
Pr t garantuar zbatimin n praktik t amendimeve t Kodit Zgjedhor,
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ndrmerr iniciativa pr sa m
posht:
14
Miratimin e planit t veprimit n zbatim t Kodit Zgjedhor t
ndryshuar Miratimin e Rregullores pr Organizimin dhe Funksionimin e
KQZ-s Fushata Edukuese pr Zgjedhjet Parlamentare Ngritja e
komisioneve zgjedhore Trajnimin dhe ngritja profesionale e
komisionereve t niveleve t dyta dhe t treta Miratimin i
Dokumentacionit Zgjedhor. Trajnimin i komisionerve t komisoneve t
niveleve t dyta dhe t treta Drejtoria e Prgjithshme e Gjendjes
Civile, n Ministrin e Brendshme , e cila sht e ngarkuar me:
Ngritjen dhe administrimin e Regjistrit Kombtar q do t jet
dokumenti unik shtetror, ku do t pasqyrohen n mnyr dixhitale
prbrsit e Gjendjes Civile pr do shtetas; Zgjidhja e problemeve
hardware dhe software pr informatizimin e Regjistrit Kombtar dhe
koordinimi i puns; Mirmbajtja e Regjistrit Kombtar dhe funksionimi
i rrjetit, t pajisjeve q mbulon sektori i informatizimit. 3
Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2008 -2009) T
prgatiten n koh dhe si duhet zgjedhjet e ardhshme parlamentare duke
prmirsur kuadrin ligjor prkats n zbatim t rekomandimeve t
OSBE/ODIHR, sidomos duke prmirsuar listat e votuesve T rritet liria
e medias veanrisht duke prshpejtuar miratimin e ligjeve t duhura pr
median e shkruar. T prmirsohet funksionimi i institucionit t
Kuvendit n vijim t prfundimeve t zgjedhjeve
15
3.1.1
Iniciativat ligjore afatshkurtra
Pr adresimin e prioriteteve afatshkurtra do t ndrmerren
iniciativat e mposhtme ligjore: Ndryshimi i ligjit nr. 9087, dat
19.6.2003, Kodi Zgjedhor i Republiks s Shqipris i ndryshuar.
Miratimi i projektligjit Pr shtypin. Ndryshimi i ligjit nr 8891,
dat 2.5.2002 Pr organizimin dhe funksionimin e Komisionieve
Hetimore t Kuvendit. Ndryshimi i ligjit nr.8550, dat 18.11.1999
Statusi i Deputetit. Miratimi i akteve normative n zbatim t
Rregullores s re t Kuvendit 3.1.2 Aktivitetet zbatuese
afatshkurtra
Pr adresimin e prioriteteve afatshkurtra do t ndrmerren
aktivitetet zbatuese t mposhtme: Ngritja e nj Komisioni t Posam
Parlamentar pr amendimin e Ligjit nr 8891, dat 2.05.2002, Pr
Organizimin dhe Funksionimin e Komisioneve Hetimore t Kuvendit.
Prmirsimi i imazhit dhe arritja e standardeve t krkuara europiane n
kuadr t projektit Pr modernizimin e Kuvendit. Projekti i OSBE ka
ndihmuar Kuvendit pr ngritjen e kapaciteteve njerzore, pr
prmirsimin e infrastrukturs s Kuvendit dhe pr rritjen e
transparencs me publikimin e akteve dhe dokumenteve parlamentar.
Plotsimi i nevojave financiare dhe logjistike pr ristrukturimin
fizik dhe prmbajtesor t Kuvendit n kuadr t projektit Pr
modernizimin e Kuvendit. Trajnimi i deputeteve dhe stafit t
Kuvendit pr legjislacionin e BE-s dhe strukturat vendimmarrs t tij.
Forcimi i kapaciteteve t mirfillta legjislative t Komisionit t
Integrimit Evropian. Dhnia e asistencs Komisionit t Integrimit
Europian Ngritja e nj grupi pune pr amendimin e ligjit nr.8550, dat
18.11.1999 Statusi i Deputetit.
16
1.1.4
Gjendja Civile
1 Objektivi politik Modernizimi i Shrbimit t Gjendjes Civile
mbshtetur n Dokumentin Strategjik t miratuar pr kt fush,
konsiderohet si nj nga objektivat prioritare afatshkurtr pr Qeverin
Shqiptare. Modernizimi i Shrbimit t Gjendjes Civile do t ket nj
impakt t drejtprdrejt n zhvillimin e zgjedhjeve t lira dhe t
ndershme (lokale dhe parlamentare), n prputhje t plot me standardet
evropian e ndrkombtare. Politika e programit t shrbimit t Gjendjes
Civile n prgjithsi mund t prmblidhet n dy shtylla kryesore: N
krijimin e nj Regjistri Kombtar Elektronik t popullsis me t gjith
prbrsit e Gjendjes Civile t shtetasve brenda vitit 2008. Ky
regjistr do t kt aftsin t regjistroj, t ruaj, t prditsoj on-line t
gjitha faktet juridike t shtetasve shqiptar, shtetasve t huaj me
banim t prhershm n Shqipri, si dhe personave pa shtetsi. Nga
regjistri do t kemi mundsin t japim informacion pr t trett sipas
procedurs s miratuar n ligjin pr mbrojtjen e t dhnave. N pajisjen e
shtetasve me Dokumente Identiteti t sigurt brenda vitit 2008. Ky
sht nj proces po kaq i rndsishm i cili lidhet drejtprdrejt me
krijimin e Regjistrit Kombtar, pasi ky regjistr do t shrbej si
burim i vetm pr t dhnat e shtetasve q do t aplikojn pr Dokumentin e
Identitetit. Informacioni i shrbimit t Gjendjes Civile sht trsia e
t dhnave personale, q vrteton lindjen, ekzistencn, individualitetin
e shtetasve, si dhe marrdhniet ndrmjet tyre. Kto t dhna shrbejn pr
realizimin dhe mbrojtjen e t drejtave t shtetasve n marrdhniet me
shoqrin e shtetin shqiptar, si dhe pr ushtrimin e funksioneve t
organeve dhe institucioneve shtetrore. N zbatim t krkesave t
Marrveshjes s Stabilizim-Asocimit (MSA) si edhe mbshtetur n krkesat
e mdha t kohs mendojm se sot m shum se kurr ka ardhur koha pr nj
ndryshim cilsor t Shrbimit t Gjendjes Civile nprmjet ngritjes s nj
shrbimi bashkkohor, t prshtatshm me normat dhe standardet
ndrkombtare n prgjithsi dhe standardet Evropian n veanti. Pikrisht,
n zbatim t ktyre detyrimeve, lind edhe domosdoshmria pr realizimin
e ktij projekti i cili do t siguroj rritjen e siguris dhe saktsis s
informacionit pr shtetasin, do t siguroje edhe nj ndryshim cilsor t
mnyrs s shrbimit ndaj shtetasve, duke arritur edhe nj
17
nga ato shrbime nga t cilat ai ishte privuar deri tani, si
mungesa e adress s tij t sakt. Kjo do t realizohet me ngritjen e
Regjistrit Kombtar t Adresave. Projekti pr Modernizimin e Shrbimit
t Gjendjes Civile parashikon t zgjidhe nj sr problemesh duke sjell
nj ndryshim n radh t par n proceset e puns s ktij sistemi dhe
konsolidimin e mekanizmave t brendshm t kontrollit, monitorimit dhe
prgjegjshmrin. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor
Dokumenti m i rndsishm n kt fushe konsiderohet Strategjia
Kombtare" Modernizmin i Shrbimit t Gjendjes Civile", miratuar me
VKM-n Nr. 716, Dat 30.10.2003. Prve saj ekziston nj legjislacion i
tr q operon n kt fush, ku m kryesoret mund t prmenden: Ligji Nr.
8950, Dat 10.10.2002, Pr Gjendjen Civile i ndryshuar. Ligji Nr.
8951, Dat 10.10.2002, Pr numrin e identitetit t shtetasve. Ligji
Nr. 8952, Dat 10.10.2003, Pr Dokumentin e Identitetit t shtetasve
shqiptar Ligji Nr. 9062, Dat 08.05.2003, Kodi i Familjes. Ligji Nr.
9270, Dat 29.07.2004, Pr Sistemin e Adresave. I realizuar me Ligjin
nr. 9951 dat 10.07.2008 Pr disa ndryshime dhe shtesa n ligjin nr.
9270, dat 29.07.2004, Pr Sistemin e Adresave Ligji Nr. 9087, Dat
19.06.2003, "Kodi Zgjedhor i Republiks s Shqipris", i ndryshuar.
Ligji Nr. 8389, Dat 05.08.1998, Pr Shtetsin Shqiptare Ligji Nr.
9154, Dat 06.11.2003 , Pr Arkivat.
2.2
Kuadri institucional
Pr zbatimin e detyrimeve q rrjedhin nga legjislacioni n fuqi n
fushn e gjendjes civile jan prgjegjse kto institucione:
18
Drejtoria e Prgjithshme e Gjendjes Civile, n Ministrin e
Brendshme. Kjo drejtori ka n varsi 2 drejtorit e mposhtme:
Drejtoria e Regjistrit Kombtar, e cila kryen kto funksione:
Ngritjen dhe administrimin e Regjistrit Kombtar q do t jet
dokumenti unik shtetror, ku do t pasqyrohen n mnyr dixhitale
prbrsit e Gjendjes Civile pr do shtetas. Zgjidhja e problemeve
hardware dhe software pr informatizimin e Regjistrit Kombtar dhe
koordinimi i puns. Mirmbajtja e Regjistrit Kombtar dhe funksionimi
i rrjetit, t pajisjeve q mbulon sektori i informatizimit Drejtoria
e Procedurave dhe Dokumentacionit, e cila kryen kto funksione;
Hartimin e projekt akteve, metodikave, rregulloreve, manualeve,
programeve pr kualifikimin e punonjsve t Gjendjes Civile. Zbatimin
e praktikave t lindjeve, martesave, vdekjeve brenda dhe jasht
shtetit Zbatimin e dekreteve t presidentit pr marrje dhe lenie
shtetsie Shkmbimin e dokumentacionit me institucionet e tjera t
interesuara Kontrollin e kryerjes s funksioneve n t gjitha hallkat
e ktij shrbimi n Bashki e Komuna, n Qarqe dhe n Prfaqsi diplomatike
dhe Konsullore.
2.3
Asistenca teknike
Asistenca teknike e ofruar apo q do t sigurohet n t ardhmen n
fushn e modernizimit t Gjendjes Civile fokusohet n: Projekti
"Prodhimi dhe shprndarja e Dokumentit t Identitetit dhe Pasaportave
Elektronike ". sht prcaktuar si shrbim koncesionar pr pes vjet dhe
pr kt jan kryer t gjitha procedurat e pr pasoje sht shpallur firma
fitues. Sot jemi n fazn e negocimit t kontrats me kompanin
fituese.
19
Projekti i Modernizimit t Shrbimit t Gjendjes Civile (ku
prfshihet edhe projekti Pr Sistemin e Adresave), me nj shume prej
rreth 13 mil. Euro. Mbshtetje pr projektin Modernizimi i Shrbimit t
Gjendjes Civile financuar nga BE nprmjet projektit t AT OSCE me nj
shume prej 2.5 mln Euro. Mbshtetje pr projektin Modernizimi i
Shrbimit t Gjendjes Civile financuar nga BB nprmjet Projektit LAMP
me nj shume prej 1 mln Euro. Mbshtetje pr projektin Modernizimi i
Shrbimit t Gjendjes Civile po jep Statistic Norway duke br t mundur
pajisjen me t gjitha kompletet kompjuterike pr do punonjs t
gjendjes civile. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet
afatshkurtra (2008 2009) Prshtatja e shrbimit t gjendjes civile me
standardet evropian nprmjet modernizimit e informatizimit t
Shrbimit t Gjendjes Civile Pajisja e t gjith shtetasve q mbushin
moshn 16 vje me Dokument Identiteti. 3.1.1 Iniciativat ligjore afat
shkurtra (2008 2009) Miratimi i VKM "Pr Vendosjen e afateve pr
pajisje me DI t shtetasve dhe masat shtrnguese pr aplikimin e
shtetasve pr pajisje me DI". Ndryshimi i ligjit Nr. 8950, Dat
10.10.2002, Pr Gjendjen Civile Rishikimi i Ligjit Nr. 9270, Dat
29.07.2004, Pr Sistemin e Adresave Miratimi i VKM-s Pr Krijimin dhe
Administrimin e Regjistrave Vendore dhe Regjistrit Kombtar t
Adresave Miratimi i VKM-s Pr Mnyrn e Mbajtjes s Regjistrit Kombtar
t Gjendjes Civile dhe Rregullat e Shfrytzimit t Sistemit Elektronik
Miratimi i VKM-s Pr formn, elementt prbrs, mnyrn e mbajtjes dhe
lshimit t dokumenteve nga zyrat e gjendjes civile
3.1.2
Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2008 2009)
20
Ushtrimi i masave shtrnguese nga institucionet e ngarkuara me
VKM-n pr detyrimin e shtetasve pr pajisje me Dokument Identiteti
brenda afateve ligjore; Fillimi i procedurave t aplikimeve pr
Dokument Identiteti, prodhimi i tij dhe shprndarja e dokumentit t
identitetit t shtetasve; Hedhja e t dhnave Ngritja e rrjetit
Ngritja e Softit Prodhimi dhe vendosja e tabelave Popullimi i
banesave Regjistri Kombtar dhe regjistrat Vendore t Adresave
Ngritja e Regjistrit Kombtar t Gjendjes Civile Tabela 1 Forcimi i
kapaciteteve institucionale t Strukturave se Gjendjes Civile.
Investime
Njsia e Matjes
Gjendja Aktuale 2008 488 punonjs se ZGJC-ve 19 punonjs Drejtoria
e e +3 punonjs DPGJC Prgjithshme Gjendjes Civile Trajnimet
financohen nga nprmjet OSCE , AT. BE 2009 + ZGJC.
Vitet 2010 355 2011
1. Shtim Stafi
Npuns
punonjs ne
2.Trajnime
000/leke
21
Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbshtetje te Modernizimit te Gjendjes
Civile PROGRAMI/ AGJENCIA ZBATUESE OSCE nprmjet projektit te AT
Ministria Brendshme, Zyrat Gjendjes Civile e BE e (pr Operatoret,
Trajnimet, Supervizoret, Ekspertet Ligjore Teknike, Fushate
Ndrgjegjsimi BB nprmjet Ministria Brendshme, Zyrat Gjendjes Civile
e BB e Projektit LAMP prodhimin (Pr e Modernizim i i Shrbimit te
Gjendjes Civile 1mln Euro 2008 2009 dhe Modernizim i te Shrbimit
2.5mln Gjendjes Euro 2008 2009 AFATI IT I
INSTITUCI ONI
DONATO RI
TITULLI
I
PROJEKTIT
VLERA
AFATI
I
FILLIMIT
PRFUNDIM
Civile
tabelave te 10 bashkive me te mdha) Statistic
Ministria Brendshme, Zyrat Gjendjes Civile
e e Qeveria Norvegjeze
Norway (488 pr punonjs ZGJC) sete do te kompjuterike
Modernizim i i Shrbimit te Gjendjes Civile 2mln Euro 2007
2009
22
1.1.5
Sistemi gjyqsor
1. OBJEKTIVI POLITIK Qeveria Shqiptare eshte e angazhuar
plotesisht ne zbatimin ne gjersi dhe thellsi t reformave ne
sistemin e drejtsis, t sugjeruara dhe t mbshtetura nga partneret
ndrkombtare, ne bashkepunim me institucionet e tjera kushtetuese qe
perfshihen ne ceshtjet e reformave dhe performances t sistemit t
drejtesise si dhe ne prputhje me angazhimet dhe detyrimet qe
rrjedhin nga zbatimi i Marrveshjes se Stabilizim-Asociimit (Neni 1,
2 , 13, dhe 78 i MSA-se) . Bazuar dhe ne detyrimet qe rrjedhin nga
dokumenti i Partneritetit Evropean reforma ne sistemin e drejtesise
perfshin riorganizimin institucional, reformen e mentaliteteve ne
themel t sistemit dhe njekohesisht perpjekje t mjaftueshme
financiare dhe njerezore per mirefunksionimin e tij. do veprim qe
do t ndrmerret ne kuadrin e reforms ne sistemin e drejtesise ka si
qellim dhe objektiv final krijimin e nje sistemi drejtesie
bashkkohor, t afte t implementoje acquis communautaire dhe t
pasqyroje standardet e Bashkimit Evropian ne fushen e drejtesise.
Politikat n lidhje me gjykatat dhe gjyqtart prfshijn: riorganizmin
territorial t gjykatave t rretheve gjyqsore, duke patur si synim
kryesor nj rishprndarje t harts s gjykatave, n proporcion me disa
tregues, si jan: hapsira gjeografike, numri i popullsis, volumi i
shtjeve t gjykatave, si dhe ngarkesa pr gjyqtar, n funksion t
modelimit t nj sistemi m efient; rishikimin e kuadrit ligjor
prkats, n lidhje me kriteret e emrimit t gjyqtarve, ngritjen e tyre
n karrier, procedimin disiplinor, etj. Riorganizimin mbi emrimin e
pozicionit t titullarit t gjykats.
23
2. SITUATA AKTUALE 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor baz
n kt fush fokusohet n: Kushtetuta e Republiks s Shqipris.
Kushtetuta u ka kushtuar gjykatave Pjesn e Nnt. N kt kapitull jan
renditur parimet kryesore t aktivitetit gjyqsor, si pavarsia e
gjykatave, mosndrhyrja n veprimtarin gjyqsore, etj. Kushtetuta ka
rregulluar emrimin dhe shkarkimin e gjyqtarve, vecanrisht atyre t
Gjykats s Lart, prbrjen dhe funksionimin e KLD, buxhetin e pavarur
t gjykatave, etj. Ligji Nr. 8136, dat 31.07.1996 Pr Shkolln e
Magjistraturs t Republiks s Shqipris. Ky ligj rregullon organizimin
administrativ t Shkolls s Magjistraturs, organet e saj drejtuese
dhe kriteret e mnyrn e przgjedhjes s kandidatve pr gjyqtar e
prokuror, t cilt, me prfundimin e suksesshm t saj, emrohen n mnyr t
detyrueshme. Ligji Nr. 8363, dat 01.07.1998 Pr krijimin e Zyrs s
Administrimit t Buxhetit Gjyqsor. Megjithse ky ligj u miratua
prpara Kushtetuts, ai bazohet mbi t njjtat parime me t: pavarsin
financiare t gjykatave. N kt mnyr, administrimi i buxhetit t
gjykatave i sht nj ln nj organi t pavarur sic sht Zyra. Ligji Nr.
9877, dat 18.02.2008 Pr organizimin e pushtetit gjyqsor n Republikn
e Shqipris1. Ky sht ligji organik i sistemit gjyqsor, duke
prjashtuar Gjykatn e Lart, dhe rregullon, ndr t tjera, parimet
themelore t administrimit t drejtsis, emrimin, transferimin dhe
procedimin disiplinor t gjyqtarve. Ligji Nr. 8454, dat 04.02.1999
Pr Avokatin e Popullit. Legjislacioni shqiptar i ka dhn Avokatit t
Popullit t drejtn t bj hetime edhe mbi procedurat gjyqsore, n
lidhje me pretendime pr shkeljen e t drejtave t njeriut, gjithmone
sipas parimit se Avokati kujdeset pr moscnimin e pavarsis s
gjykats, dhe se vendimet gjyqsore jan jasht juridiksionit t
tij.
1
Ndryshuar me ligjet Nr. 8546, dat 05.11.1999, Nr. 8656, dat
31.07.2000 dhe Nr. 9111, dat 24.07.2003
24
Ligji Nr. 8588, dat 15.03.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e
Gjykats s Lart t Republiks s Shqipris. Ky ligj rregullon ne menyre
te posacme organizimin dhe funksionimin e gjykates se larte,
kriteret e perzgjedhjes se gjyqtareve dhe stafit admnistrativ,
statusin e tyre, etj. Statusi i antarit t Gjykats s Lart sht i
paprcaktuar mes atij t deputetit dhe ministrit. Ligji Nr. 8737, dat
12.02.2001 Pr organizimin dhe funksionimin e prokuroris n Republikn
e Shqipris. Sipas nenit 56 t ktij ligji, Ministri i Drejtsis
kontrollon ligjshmrin e veprimtaris s prokurorve. Ky kontroll bhet
n mnyr t planifikuar ose n baz t informacioneve. Gjithashtu,
kontrolli duhet t jet i paralajmruar dhe rezultatet e tij i vihen n
dijeni prokurorit prkats, Prokurorit t Prgjithshm dhe Presidentit t
Republiks. Ligji Nr. 8811, dat 17.05.2001 Pr organizimin dhe
funksionimin e Kshillit t Lart t Drejtsis. Ky ligj rregullon
organzimin dhe funksionimin e KLD, duke deklaruar se KLD sht
autoriteti prgjegjs pr kontrollin e veprimtaris s gjyqtarve, duke i
dhene Inspektoriatit t ktij Kshilli t drejtn e verifikimit t
ankesave ndaj gjyqtarve t cshtjeve q lidhen me deklarimin e
pasurive t tyre, si edhe prgatitjen e vlersimit t aftsive t tyre
profesionale. Ligj Nr. 9110, dat 24.07.2003 Pr organizimin dhe
funksionimin e gjykatave pr krimet e rnda. Ky ligj bn nj hap prpara
nga ligjet e siprprmendur, n lidhje me karriern e gjyqtave dhe
ngritjen e tyre profesionale. Ai parashikon se gjyqtart e ksaj
gjykate, pas mbarimit t mandatit, emrohen n vendin q kan patur ose
n vende t tjera, duke patur prparsi ndaj kandidatve t tjer, ndrkoh
q ruajn pagn dhe prfitimet e gjyqtarit t krimeve t rnda. Rregullore
pr Organizimin dhe Funksionimin e Administrats Gjyqsore2. Kjo
rregullore e miratuar me Urdhr t Ministrit t Drejtsis, n baz t
kompetencs q ka pr drejtimin dhe kontrollimin e veprimtaris s
administrats gjyqsore, ka per objekt caktimin e rregullave te
hollesishme normative lidhur me: (i) Strukturen, drejtimin dhe
kompetencat e administrates gjyqesore; (ii) Marredheniet ndermjet
strukturave te administrates gjyqesore si dhe marredheniet midis
ketyre te fundit dhe personave pjesemarres ose te interesuar per
procesin gjyqesor, si dhe me publikun;(i) rregulla te tjera qe
lidhen me organizimin dhe funksionimin e administrates
gjyqesore.
2
Miratuar me Urdhrin Nr. 1830, dat 03.04.2001 t Ministrit t
Drejtsis.
25
Dekrete t Presidentit t Republiks pr gjykatat. Numri i
prgjithshm i gjyqtarve, caktimi i kompetencs toksore, qendra e
ushtrimit t veprimtaris s gjykatave, etj, prcaktohen me Dekret t
Presidentit: Dekret Nr. 3993, dat 29.10.2003 Pr caktimin e
kompetencave toksore, t qendrs s ushtrimit t veprimtaris dhe numrit
t gjyqtarve t gjykatave t shkalls s par dhe t apelit pr krime t
rnda, Dekret Nr. 1143, dat 03.07.1995 Pr caktimin e kufijve toksore
t veprimtaris s gjykats ushtarake, Dekret Nr. 1501, dat 29.05.1996
Pr krijimin e seksioneve pr gjykimin e mosmarrveshjeve
administrative, tregtare e familjare pran gjykatave t rretheve,
Dekret Nr. 1984, dat 07.01.1998 Pr krijimin e gjykatave t apelit
dhe caktimin e kufijve toksore t veprimtaris s tyre, Dekret Nr.
2110, dat 29.05.1998 Pr krijimin e rretheve gjyqsore, caktimin e
kompetencave toksore dhe t qendrs s ushtrimit t veprimtaris s
tyre.
2.2 Kuadri institucional ekzistues Pr zbatimin e detyrimeve, q
rrjedhin nga legjislacioni n fuqi, pr fushn e prmirsimit t sistemit
gjyqsor jan prgjegjse : Kshilli i Lart i Drejtsis KLD eshte organi
me i rendesishem drejtues per ruajtjen e ekuilibrit ne sistemin
gjyqesor shqiptar, duke mbikqyrur dhe kontrolluar gjyqtaret e
shkalles se pare dhe apelit ne cilesine e nje organi
ekzekutivo-gjyqesor. Organizimi dhe funksionet e tij parashikohen
ne Kushtetute dhe detajohen ne ligjin organik, duke perfshire
emerimin, transferimin, vleresimin periodik, hetimin e ankesave
kunder gjyqtareve, masat disiplinore dhe shkarkimin e tyre. Kshilli
i Lart i Drejtsis (KLD) sht autoriteti shtetror i ngarkuar me
emrimin, shkarkimin, transferimin dhe procedimet disiplinore ndaj
gjyqtarve t dy niveleve t para. Ky kshill kryesohet nga Presidenti
i Republiks dhe antare t tjer t tij jan kryetari i Gjykats s Lart,
Ministri i Drejtsis, 3 antar t zgjedhur nga Kuvendi dhe 9 antar
(gjyqtar) t zgjedhur nga Konferenca Gjyqsore Kombtare Gjyqesore3.
Antart e zgjedhur kan mandat 5- vjecar.3
Neni 147/1 i Kushtetuts.
26
KLD nuk bn pjes n asnjrn nga degt klasike t qeverisjes. Vet
Kushtetuta e qartson kt, ndrsa i dedikon nj kapitull t vecant, duke
e ndar nga legjislativi, ekzekutivi dhe vet gjyqsori.
Tradicionalisht, KLD sht par si organ me kompetenca kryesisht
disiplinore. N t vrtet KLD ushtron edhe disa kompetenca thuajse-
rregullatore: prcaktimi i kompetencs territoriale t gjykatave t
rretheve gjyqsore dhe apeleve bhet nga Presidenti i Republiks, me
propozim t Ministrit t Drejtsis, i cili, nga ana e vet, sht i
detyruar t marr mendimin e KLD- s; Presidenti i Republiks, para se
t prcaktoj numrin e prgjithshm t gjyqtarve, sht i detyruar t marr
mendimin e KLD- s; KLD miraton dhe ndjek Sistemin e Vlersimit t
Aftsive Profesionale dhe Morale t Gjyqtarve. Aktualisht, sht duke u
hartuar nj sistem i ri vlersimi, q pritet t jet eficent dhe n
shrbim t sistemit t karriers gjyqsore; KLD kujdeset pr kualifikimin
profesional t gjyqtarve. Presidenti i Republiks Presidenti i
Republiks sht kryetar i Kshillit t Lart t Drejtsis dhe autoriteti q
emron gjyqtart, me cilsin si President i Republiks dhe jo si
kryetar i KLD- s. Gjithashtu, ai emron dhe shkarkon prokurort e t
gjith niveleve, me propozim t Prokurorit t Prgjithshm. Presidenti i
Republiks ushtron edhe disa kompetenca rregullatore n fushn e
organizimit t sistemit gjyqsor: prcakton numrin e prgjithshm t
gjyqtarve, numrin e gjykatave, qendrn e tyre t veprimtaris dhe
kompetencn territoriale, etj. Gjyqtaret e shkalles se pare dhe
apelit emerohen nga Presidenti i Republikes me propozim te KLD-se
brenda kritereve te prcaktuara ne ligj, ndersa numri total i
gjyqtareve dhe juridiksioni territorial caktohen nga Presidenti i
Republikes me propozim te Ministrit te Drejtesise, pasi te jete
marre mendimi i KLD-se. Zyra e Administrimit t Buxhetit Gjyqsor
27
Zyra e Administrimit t Buxhetit Gjyqsor sht nj ent publik i
pavarur, q administron buxhetin e sistemit gjyqsor, sic
parashikohet n Kushtetut. Zyra drejtohet nga nj bord, i prbr nga 8
gjyqtar t tre niveleve dhe nj prfaqsues i Ministris s Drejtsis, dhe
nga nj drejtor, i emruar nga ky bord.
Gjykata Kushtetuese Gjykata Kushtetuese nuk sht pjes e sistemit
gjyqsor, por ajo, n zbatim t kompetencave t saj dhe krkesave
prkatse, ka dhn disa vendime q kan ndikuar mbi element t ndryshm t
funksionimit t sistemit gjyqsor: Gjykata Kushtetuese ka dhn disa
vendime, me t cilat ka detyruar KLD- n t respektoj element t s
drejts pr proces t rregullt ligjor, si p.sh: e drejta e gjyqtarit
pr tu dgjuar paraprakisht, e drejta e mbrojtjes, etj; Me vendimin
nr. 11, dat 27.05.2004, Gjykata Kushtetuese rrzoi krkesn e Gjykats
s Lart pr shfuqizimin e disa neneve t ligjeve Pr organizimin dhe
funksionimin e Ministris s Drejtsis dhe Pr organizimin dhe
funksionimin e KLD- s, t cilat kishin t bnin me kompetencat e
Ministris s Drejtsis n fushn e inspektimit t gjykatave dhe
gjyqtarve. Konferenca Gjyqsore Kombtare Konferenca Gjyqsore
Kombtare prmendet pr her t par n Kushtetut, sipas s cils ky
organizm zgjedh 9 antar t Kshillit t Lart t Drejtsis. KGjK u krijua
m 3- 4 Dhjetor 1999, si bashkim vullnetar i gjyqtarve t t tre
niveleve. KGjK funksionon n baz t nj statuti, megjithse sht organ i
krijuar nga Kushtetuta. Nga ana tjetr, KGjK nuk sht as shoqat,
sepse nuk sht regjistruar si e till. Prokuroria Organizimi i
prokuroris sht i ngjashm me at t sistemit gjyqsor, por prokuroria
sht organ i centralizuar dhe nuk sht pjes e ktij sistemi.
28
Kushtetuta parashikon se Prokurori i Pergjithshem eshte i
pavarur dhe kompetent per ndjekjen e ceshtjeve penale dhe
perfaqesimin e akuzes ne gjyq ne emer te shtetit. Prokuroria eshte
organ i centralizuar dhe hierarkik; prokuroret u nenshtrohen
urdherave te prokuroreve te niveleve me te larta. Prokurori i
Prgjithshm miraton strukturen, organiken dhe rregullat e
funksionimit te prokurorive prane gjykatave dhe ne Prokurorine e
Pergjithshme, si edhe nxjerr urdhera per ushtrimin e detyrave te
prokuroreve dhe delegimin e pergjegjesive te caktuara. Cdo gjykate
ka nje prokurori prane saj dhe prokuroret ndjekin ceshtjet brenda
juridiksionit te gjykates prane se ciles ndodhen. Kodi i Procedures
Penale parashikon rregullat lidhur me funksionimin e prokurorive.
Prokurori i Prgjithshm emrohet nga Presidenti i Republikes me
pelqim te Kuvendit, ndersa prokuroret emrohen nga Presidenti i
Republikes me propozim te Prokurorit te Pergjithshem. Prioritetet e
Prokuroris: Lufta kundr korrupsionit si nj shqetsim real n vend,
sidomos prsa i prket tronditjes s besimit publik n institucionet e
shtetit n prgjithsi dhe prokuroris n veanti; Lufta kundr krimit t
organizuar, trafiqeve t paligjshme, pastrimit t parave dhe
terrorizmit q prbjn nj rrezik pr demokracin dhe shtetin ligjor, t
drejtat e njeriut si dhe progresin ekonomik dhe shoqror n vend;
Rritja e kapaciteteve t prokuroris, efektivitetit dhe efienss s
ndjekjes penale n luftn kundr korrupsionit dhe krimit t organizuar;
Prmirsimi i respektimit t t drejtave t njeriut n t gjitha fazat e
ndjekes penale
Objektivat e Puns s Prokuroris N realizimin e prioriteteve t
parashikuara m lart, prokuroria ka prcaktuar objektivat e
mposhtme:
29
Prmirsimi dhe fuqizimi i kapaciteteve t prokuroris n ndjekjen
penale, n hetim dhe gjykim. Przgjedhja pr emrimin dhe ngritjen n
detyr t prokurorve me an t vlersimit t puns dhe aftsive
profesionale t tyre; Prmirsimi i funksionimit t Inspektoratit t
Zyrs s Prokurorit t Prgjithshm pr t vlersuar dhe verifikuar n
vazhdimsi qndrueshmrin n detyr t prokurorve; Rritja e vazhdueshme e
transparencs n procesin penal; Ruajtja e pavarsis dhe paanshmris s
prokuroris si elemente thelbsore pr besimin e publikut n
administrimin e drejtsis; Implementimi i programeve t manaxhimit t
informacionit pr t rritur efiensn e ndjekjes penale; Prmirsimi i
menaxhimit t shtjeve n prokurori me synim kontrollin n vazhdimsi t
ndjekjes penale, rritjen e efektivitetit dhe parandalimin e
fenomeve korruptive; Prmirsimi i kapaciteteve t administrats s
prokuroris si njohje e rolit t tyre t rndsishm n mbshtetje t puns s
prokurorit; Bashkrendimi dhe standartizimi i bashkpunimit t
prokuroris me policin gjyqsore dhe organet e tjera t zbatimit t
ligjit si domosdoshmri pr suksesin e ndjekjes penale; Garantimi i
funksionimit efikas i Njsis s Prbashkt Hetimore kundr Krimit
Ekonomik dhe Korrupsionit n Prokurorin e Rrethit Gjyqsor Tiran dhe
Prokuroris pr Krime t Rnda; Mbrojta e dshmitarve, personave t
dmtuar dhe bashkpuntorve t drejtsis si masa t domosdoshme ne luftn
kundr krimit t organizuar. Shkolla e Magjistraturs Shkolla e
Magjistraturs e Republikes se Shqiperise eshte nje institucion
publik me pavarsi institucionale, akademike dhe administrative, e
themeluar me ligjin Nr. 8136 date 31.07.1996 Per Shkollen e
Magjistratures se Republikes se Shqipersise ndryshuar me ligjin nr.
9414, date 20.05.2005 Per disa ndryshime dhe shtesa te ligjit nr.
8136 date 31.07.1996. Shkolla drejtohet nga Keshilli Drejtues, i
cili eshte i perbere nga kryetari i Gjykates se Larte, Prokurori i
Pergjithshem, Nenkryetari i Keshillit te Larte te Drejtesise,
Drejtori i Shkolles se
30
Magjistratures, Kryetari i Dhomes se Avokatise, Dekani i
Fakultetit te Drejtesise, dy gjyqtare, dy prokurore, nje
perfaqesues i Ministrise se Drejtesise, dy pedagoge te Shkolles dhe
dy studente te Shkolles. Ne zbatim te ligjit, detyrat kryesore te
Shkolles se Magjistratures jane: Formimi Profesional Fillestar i
kandidateve per gjyqtare dhe prokurore brenda nje programi 3
vjecar. Ligji njeh detyrimin e emerimit si gjyqtare dhe prokurore
te te gjithe kandidateve per magjistrat qe prfundojn me sukses
shkollen. Emrimi duhet te behet duke respektuar parimin e
meritokracise (klasifikimin e tyre ne baze te rezultateve te
arritura ne Shkolle). Me ligjin e ri per organizimin e drejtesise
rekrutimi i gjyqtareve dhe i prokuroreve behet vetem nga Shkolla e
Magjistraturs dhe vetem 10% zgjidhen nga rradhet e gjyqtareve dhe
prokuroreve ne detyre. Shkolla zhvillon gjithashtu dhe Formimin
Profesional te vazhduar per gjyqtaret dhe prokuroret ne detyre,
perfundimi me sukses i te cilit lidhet drejtpersedrejti me
kualifikimin dhe karieren e tyre. Proesi i trajnimit organizohet ne
bashkepunim te ngushte me Kshillin e Larte te Drejtesise dhe
Prokurorine e Pergjithshme dhe lehtesohet nga pikat e kontaktit ne
gjykata dhe prokurori. Verehet nje rritje e dukshme e interesit te
gjyqtareve dhe prokuroreve per te marre pjese ne keto aktivitete
trajnuese, qofte nepermjet krkesave te vazhdueshme drejtuar
shkolles qofte me rritjen e perqindjes se frekuentimit. Ne kuader
te programit te peste te bashkepunimit te Komisionit Europian dhe
Keshillit te Evropes dhe ne bashkepunim me Ministrine e Drejtesise,
Shkolla realizoi me sukses trajnimin e administrates gjyqesore. Nje
fushe e rendesishme ne veprimtarin e Shkolles eshte ajo e botimeve
dhe studimeve juridike. Shkolla boton revisten e saj Jeta Juridike
do tremujor, e cila eshte nje botim shkencor qe trajton tema te
ndryshme ne lidhje me ceshtje te rendesishme si : njohja me
legjislacionin e ri, njohje me praktiken gjyqesore, njohje me
pervojen nderkombetare teorike dhe praktike, shkrime nga juriste te
rinj, promovime te librave te rinj juridike, informacion mbi
aktivitetet e Shkolles me organet e drejtesise etj.
31
Per zhvillimin e aktivitetit te saj Shkolla ka nje bashkepunim
te ngushte me institucione te ndryshme si ; Keshilli i Larte i
Drejtesise, Prokurori i Pergjithshem, Ministria e Drejtesise dhe
komuniteti i gjyqtareve dhe prokuroreve. Ne kuadrin e zbatimit te
planit kombetar te zbatimit te MSA, Shkolla e Magjistratures ka
marre angazhimet e meposhtme: Zhvillimi i sesioneve trajnuese ne
fusha te ndryshme te se drejtes per gjyqtaret dhe prokuroret ne
detyre si ne fushen civile, penale, tregtare, administrative,
kushtetuese, familjare, etikes profesionale, te drejtes evropiane
dhe ceshtje qe lidhen me zbatimin e MSA-se, te drejtat e njeriut,
prokurimin publik, pronesine intelektuale, krimin ekonomik dhe
korrupsioni, shkrimi dhe arsyetimi ligjor, mbrojtja e te dhenave
personale, drejtesia per te miturit, administrimi i gjykatave dhe
te ceshtjeve etj. Ne lidhje me trajnimin e Administrates Gjyqesore
ne bashkepunim me Ministrine e Drejtesise po negociohen modalitetet
e bashkepunimit ne kete drejtim. Permiresimi i metodologjise se
mesimdhenies ne trajnimin fillestar dhe vazhdues ne Shkolle, per te
cilin jane parashikuar te zhvillohen rreth 15 sesione trajnuese per
trajnimin e trajnereve per periudhen 2008-2010. Trajnimi e
trajnereve do te kete ne fokus pedagoget me kohe te plote dhe ata
me kohe te pjesshme ne Shkolle dhe do ti dedikohet analizes dhe
vleresimit te metodologjise pedagogjike dhe protokolleve qe
adoptohen nga traineret shqiptare ne lidhje me organizimin dhe
kordinimin e seminareve, si dhe ne lidhje me metodologjine e
perdorur gjate zhvillimit te tyre. Trajnimet do te perqendrohen
edhe ne fusha specifike te se drejtes si familjare, tregtare,
evropiane etj. Nepermjet tyre synojme te realizojme shkembimin e
pervojes me metodologjine e adoptuar ne Shkollat e vendeve te
Bashkimit Evropian. Rishikimi dhe permiresimi i menyrave, sipas te
cilave stazhi para-profesional dhe profesional te mbikqyren dhe
vleresohen nga Shkolla, per zbatimin e te cilit do te realizohen
takime periodike te koordinimit ndermjet Shkolles dhe pergjegjesve
te stazhit dhe trajnimi i tyre ne sesione specifike per trajnimin e
trajnereve, permiresimin e rregullores etj. Periudha e zbatimit te
ketij objektivi eshte parashikuar te jete 2008-2010. Fusha e
publikimeve dhe puna kerkimore i cili zbatohet nepermjet botimi te
pervitshem te revistes shkencore Jeta juridike te Shkolles. Shkolla
ne mungese te mbeshtetjes se
32
duhur nga donatoret po ben perpjekje per te siguruar
qendrueshmerine financiare nepermjet buxhetit te shtetit.
Permiresimi i kapaciteteve institucionale te Shkolles, i cili eshte
parashikuar te realizohet gjate periudhes 2009-2010 dhe do te
zbatohet nepermjet: Zgjerimit te ambienteve aktuale te Shkolles,
realizmi i te cilit eshte ne varesi te zgjidhjes institucionale qe
do te behet nga Keshilli i Ministrave, duke pasur parasysh
variantet e ofruara nga ne si: Ndertimi i nje kati shtese mbi
Magjistratures. Marrja dhe rehabilitimi i katit te trete poshte
ambjenteve te Shkolles se Magjistratures. Transferimi ne nje godine
tjeter. Shtimi i stafit te Shkolles me 3 punonjes (pedagog,
sekretare shkencore, sekretare, gjate periudhes 2009- 2010 katin e
katert te godines ku ndodhet Shkolla e
Forcimi i kapaciteteve institucionale te Shkolles Investime
Njesia matjes 1.Zgjerim ambjenti 2.Shtim personash (mije leke)
Persona e Gjendja aktuale 2008 x x 2009 28000 3 2010 x x Vitet
Avokati i Shtetit Eshte krijuar me Ligjin nr. 8551, date
18.11.1999, Per Avokaturen e Shtetit. Avokatura e Shtetit eshte
person juridik dhe perfaqeson e mbron Republiken e Shqiperise (i)
ne ceshtjet gjyqesore, ku nje organ qendror ose vendor i
administrates publike eshte pale, kundrejt nje person privat si dhe
ne (ii) ceshtjet gjyqesore ku Republika e Shqiperise eshte pale
kundrejt shteteve te tjera, (iii) para nje gjykate nderkombetare
(me perjashtim te Gjykates se Strasburgut). Avokatura
33
e Shtetit perfaqeson dhe mbron ne gjyq interesat pasurore te
shtetit per investimet e tij ne subjekte publike ose private.
Avokati i Popullit Eshte krijuar me Ligjin nr. 8454, date 4.2.1999,
Per Avokatin e Popullit, ndryshuar me Ligjin Nr. 8600, date
10.4.2000. Avokati i Popullit mbron te drejtat, lirite dhe
interesat e ligjshme te individit nga veprimet ose mosveprimet e
paligjshme e te parregullta te organeve te administrates publike,
si dhe te te treteve qe veprojne per llogari te saj. Ministria e
Drejtesise Ministria e Drejtesise organizohet dhe funksionon ne
perputhje me Kushtetuten e Republikes se Shqiperise, me ligjin
nr.8549, date 11.11.1999 "Statusi i nepunesit civil", me dispozitat
ligjore per organizimin dhe funksionimin e Keshillit te Ministrave,
si dhe me dispozita te tjera ligjore qe parashikojne rregulla te
organizimit, funksionimit dhe kompetencave per Ministrine e
Drejtesise. Ministria e Drejtesise, ne perputhje me Kushtetuten dhe
ligjet dhe ne zbatim te ligjit nr. 8678, date 14.5.2001 Per
organizimin dhe funksionimin e Ministrise se Drejtesise, ushtron
funksione dhe ka ne kompetence hartimin dhe ndjekjen e politikave,
pergatitjen e akteve ligjore dhe nenligjore, si dhe ushtrimin e
sherbimeve te nevojshme lidhur me sistemin gjyqesor, sistemin e
ekzekutimit te vendimeve penale a civile, sistemin e sherbimeve te
lira juridiko-profesionale, bashkepunimin nderkombetar ne fushen
civile dhe penale, fushat e tjera te drejtesise dhe te kompetences
se saj sipas ligjit, si dhe per bashkerendimin, harmonizimin dhe
reformimin e legjislacionit shqiptar ne teresi. Ne ushtrimin e
veprimtarise se saj, Ministria e Drejtesise ka per qellim te
kerkoje respektimin e Kushtetutes, te ligjeve, realizimin dhe
mbrojtjen e dinjitetit, te te drejtave te njeriut dhe lirive
themelore, si dhe te kontribuoje ne parandalimin e shkeljeve te
ligjit, ne perputhje dhe ne funksion te kerkesave te zhvillimit
demokratik dhe te integrimit europian te Republikes se
Shqiperise.
34
Ministria e Drejtesise, ne perputhje me ligjin, mbeshtet,
bashkepunon dhe bashkerendon veprimtarine e saj me organet e
pushtetit gjyqesor dhe me prokurorine, duke respektuar parimin e
ndarjes se pushteteve dhe te pavaresise se pushtetit gjyqesor dhe
te prokurorise.
3. Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra
(2008-2009) Bazuar n rekomandimet e Komisionit Evropian t dhna n
Dokumentin e Partneritetit Evropian, prioritetet afatshkurtra pr
Sistemin Gjyqsor jan:
T arrihet nj rritje e vazhdueshme n nivelin e inspektimit t
sistemit gjyqsor 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Iniciativat
legjislative synojn rishikimin e ligjeve m t rndsishm, q rregullojn
element t organizimit dhe funksionimit t sistemit t drejtsis dhe
organeve t ndryshm q veprojn n kt sistem. Qllimi nuk sht vetm
prmirsimi i ktyre ligjeve, por sidomos harmonizimi i tyre me njri-
tjetrin, prcaktimi i detajuar dhe ndarja e qart e kompetencave t
secilit organ. Ligjet, q jan parashikuar t ndryshohen apo jan:
Ligji Nr. 8737, dat 12.02.2001 Pr organizimin dhe funksionimin e
Prokuroris Ligji Nr. 8811, dat 17.05.2001 Pr organizimin dhe
funksionimin e Kshillit t Ligji Pr administratn Gjyqsore,
Rregullore Pr organizimin dhe funksionimin e Administrats Gjyqsore
Ligji nr.7829, dat 1.06.1994Pr noterin, i ndryshuar
n Republikn e Shqipris; Lart t Drejtsis,
35
3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Pr adresimin e
prioriteteve afatshkurtra do t ndrmerren aktivitetet e mposhtme
zbatuese: kontrolli i veprimtaris gjyqsore dhe veprimtaris s
administrats gjyqsore; organizimi dhe funksionimi i administrats
gjyqsore, karriera dhe statusi i vlersimi profesional i gjyqtarve
dhe prokurorve; statusi dhe trajtimi i inspektorve t Ministris s
Drejtsis.
punonjsve t saj;
3.2 Prioritetet afatmesme (2010-2011) Bazuar n rekomandimet e
Komisionit Evropian t dhna n Dokumentin e Partneritetit Evropian,
prioritetet afatmesme pr Sistemin Gjyqsor jan: Forcimi i mtejshm i
sistemit gjyqesor Ngritja dhe funksionimi i Gjykats Administrative
rritje e vazhdueshme e nivelit t inspektimit t sisitemit gjyqsor
Ndrmarrje e masave t shpejta pr krijimin e gjykats Administrative
me qllim
zhvillimin e proceseve gjyqsore t ksaj natyre
3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Iniciativat legjislative
synojn rishikimin e ligjeve m t rndsishm, q rregullojn element t
organizimit dhe funksionimit t sistemit t drejtsis dhe organeve t
ndryshm q veprojn n kt sistem. Qllimi nuk sht vetm prmirsimi i
ktyre ligjeve, por sidomos harmonizimi i tyre me njri- tjetrin,
prcaktimi i detajuar dhe ndarja e qart e kompetencave t secilit
organ. Ligjet, q jan parashikuar t ndryshohen apo t draftohen pr t
parn her: Ligji nr. 7829, dat 1.06.1994Pr Noterin, i ndryshuar
Ligji Pr organizimin dhe funksionimin e Gjykats Administrative
36
3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Pr adresimin e prioriteteve
afatmesme do t ndrmerren aktivitetet e mposhtme zbatuese: Ndjekja
me korektsi e veprimtaris s grupit t puns pr draftimin e ligjit Pr
organizizimin dhe funksionimin e Gjykats Administrative Ndjekja me
korektsi e veprimtaris s grupit t puns pr draftimin e projektligjit
Pr Noterin Organizimi i tryezave t rrumbullakta, prthithja e
praktikave m t mira dhe prfundimi i projektligjeve. Marrja e
mendimeve nga institucionet e linjs mbi hartimin e projektligjeve
dhe prfshirja e tyre n rastet e muara. N zbatim t detyrimit ligjor
mbi trajnimin e gjyqtarve do t zhvillohen trajnimet me gjyqtart
kryesisht prsa i prket ndryshimeve t akteve ligjore dhe nnligjore;
N zbatim t detyrimit ligjor mbi trajnimin e administrats gjyqsore,
do t zhvillohen trajnime me kancelar dhe sekretar kryesisht prsa i
prket ndryshimeve t akteve ligjore dhe nnligjore, mnyrs s
interpretimit dhe zbatimit t tyre.
6. PRMIRSIMI I FUNKSIONIMIT T SISTEMIT T MJEKSIS LIGJORE
1. OBJEKTIVI POLITIK Instituti I Mjeksis Ligjore (IML),
institucion qendror i ekspertimit Mjekoligjor ne nje shoqeri
demokratike te vendit tone, synon te integrohet n hapsirat
evropiane, ku dija dhe krkimi shkencor jan n funksion te zhvillimit
dhe arritjes se standarteve t qndrueshme duke praktikuar
metodologji te vendeve te perparuara te fushes se ekspertimit
mjekoligjor. T arrihet nj rritje e standarteve t ekspertimeve
mjeko-ligjore n ndihm t forcimit t shtetit ligjor pr nj integrim t
mtejshm me shkencat ligjore t bashkimit Evropjan. Asistenc dhe
kualifikime t ekspertve mjeko-ligjor, trajnimi dhe angazhimi me
shrbimet mjeko-ligjore me shrbimet homologe t B.E.
37
Gjykojm se procesi i transformimit, reformimit, zhvillimit t
ekspertimit mjekoligjor duhet t udhhiqet nga kto parime: Aftesi te
larta profesionale, paansia, demokratizimi, barazia para ligjit,
shumllojshmria, zhvillimi, cilsia, efektshmria dhe eficienca, liria
shkencore akademike dhe autonomia institucionale, prgjegjshmria
publike. Qeveria shqiptare do t angazhohet pr nj reform n rritjen e
standarteve t ekspertimeve mjeko-ligjore, nprmjet ngritjes s
kualifikimeve t ekspertve mjeko-ligjor, toksikologo-ligjor,
biologo-ligjor, psikiatr-ligjor. Duke ofruar nj shrbim m t mir n
ndihm t gjyqsorit dhe t qytetarve, me ekspert t rekrutuar dhe t
vlersuar sipas merits dhe prkushtimit n kryerjen e detyrave
individuale. Qeveria do t prmirsoj kualifikimet profesionale tek
ekspertt nprmjet nj proesi t hapur konkurues rekrutimi e karriere,
si dhe specializimit dhe trajnimet brnda dhe jasht vndit.
2. SITUATA AKTUALE .Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor baz n
kt fush fokusohet n, sistemi i veprimtaris s ekspertimit
mjekoligjor funksionon mbi nj baz ligjore t plotsuar dhe t
prditsuar her pas here. Konkretisht: Ligji Nr. 8678, dat 14.05.2001
Pr organizimin dhe funksionimin e Ministris s Drejtsis. Ligji
Nr.7830, dat 15.06.1994, Pr Autopsit. Ligji Nr.7893, dat 22.12.1994
Pr shkencn dhe zhvillimin teknologjik. Ligjet proeduriale
shqiptare. Ligji Nr.8085, dat 13.03.1996, Kodi i Puns n Republikn e
Shqipris. V.K.M. Nr.120, dat 27.02.2003, Pr krijimin e Institutit t
Mjeksis Ligjore. Rregullorja Pr organizimin dhe funksionimin e
Institutit t Ekspertimit Mjekoligjor. Kodi i Etiks s Ekspertit
mjekoligjor.
38
2.2. Kuadri institucional ekzistues N zbatim t detyrimeve q
rrjedhin nga legjislacioni n fuqi, pr fushn e prmirsimit t
standarteve t ekspertimeve mjeko-ligjore jan prgjegjse kto fusha :
Instituti i Mjeksis Ligjore- varet nga Ministri i Drejtsis sht i
prbr nga 31 punonjs. Instituti i Mjeksis Ligjore sht i centralizuar
n t gjith territorin e Republiks s Shqipris dhe i ushtron
funksionet nprmjet ekspertve mjeko-ligjor, t cilt jan personat e
ngarkuar me ligj pr kryerjen e veprimtaris t ekspertimeve
mjeko-ligjore, toksikologo-ligjore, psikiatr-ligjore dhe
biologo-ligjore n prputhje me dispozitat e Kodit t Proedurs Penale
dhe Civile. N nivel qndror sht Drejtori i Institutit t Mjeksis
Ligjore i cili prgjigjet pr drejtimin, bashkrendimin dhe kontrollin
e shrbimeve mjeko-ligjore, zbatimin e akteve ligjore dhe nnligjore
si dhe t praktikave n fushn e veprimtaris s kryerjes s ekspertimeve
mjekoligjore. Prgatit dhe nxjerr urdhra, udhzime pr prgatitjen e
formularve t akteve t ekspertimeve, organizon dhe ndjek
kualifikimet, trajnimet e ekspertve, si dhe ndjek zbatimin e etiks
s ekspertit mjeko-ligjor. N nivelin vendor t organizimit n rrethe
ekzistojn ekspert mjeko-ligjor n qarqe t punsuar si ekspert
mjeko-ligjor me kontrat pune t pjesshme. do ekspert mjeko - ligjor
merr masat e nevojshme pr kryerjen e ekspertimeve mjeko-ligjore.
Struktura e Institutit t Mjeksis Ligjore prcaktohet nga Ministri i
Drejtsis me propozim t Kshillit Drejtues. Pr realizimin e detyrave
t Institut t Mjeksis Ligjore ka buxhetin e vet si pjes e veant
brenda buxhetit t Ministris s Drejtsis. do akt ekspertimi kryhet
kundrejt pagess s tarifave sipas Vendimit t Kshillit t Ministrave
Nr. 120, dat 27.02.2003, Pr krijimin e Institutit t Mjeksis
Ligjore, t prcaktuara n urdhrin e prbashkt t Ministrit t Drejtsis
dhe Ministrit t Financave. Ministria e Drejtsis - nprmjet Drejtoris
s Inspektimit dhe shtjeve t Drejtsis ushtron kompetencn e e
kujdesjes dhe mbshtet funksionimin e veprimatris s ekspertimeve
ligjore si dhe ndjek shtje t tjera n prputhje me dispozitat prkatse
t akteve ligjore q rregullojn veprimtarin e tyre.
39
3. ADRESIMI I PRIORITETEVE 3.1. Prioritetet afatshkurtra
(2008-2009) Prioritetet e prcaktuara pr Institutin e Mjeksis
Ligjore pr periudhn 2008 2009, jan si m posh: T sigurohet zbatimi i
Ligjit Pr Shkencn dhe Zhvillimin Teknologjik pr emrimit dhe punn e
ekspertve. T arrihet nj standart n ekspertimet ligjore, si dhe
kualifikimi i ekspertve.
3.1.2. Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Pr adresimin e
prioriteteve afatshkurtra do t merren aktivitetet e mposhtme
zbatuese: Hartim dhe zbatimi i nj politike strategjike bashkkohore,
plotsimi i legjislacionit pr ekspertimet mjekoligjore. Disa shtesa
n Rregulloren e Brendshme t Institutit pr kriteret e punsimit t
ekspertve. Arritja e akt-marrveshjeve pr binjakzime me institutet
homologe t B.E., pr shkmbime prvojash dhe specializimeve t
ekspertve. Zhvillimi i sistemit t menaxhimit t cilsis s ekspertimit
Ndrtimi i kapaciteteve pr pun krkimore - shkencore Krijimi i
mekanizmave pr sigurimin dhe menaxhimin e efektshm t burimeve dhe t
mjeteve financiare pr zhvillimin e IML Rikonstruksioni i shrbimeve
mjeko-ligjore n rrethe Afrimi i aktiviteteve trajnuese brnda dhe
jasht vndit. Sigurimi i ambjenteve t reja ku ndihet e nevojshme.
gjith prfshirse dhe
40
Plotsimi i zyrave me mjete logjistike (kompjutera, zyra) si dhe
pajisja me aparatura bashkkohore. Krijimi i nj rrjeti t
dixhitalizuar n salln e autopsis pr t filmuar t gjith rastet e
autopsive Hapja e nj faqje interneti t Mjeksis Ligjore. Ngritja e
sistemit t ekspertimit n distanc. Krijimi i nj rrjeti pr komunikim
shkencor akademik
1.1.6
Lufta kundr korrupsionit
1. Objektivi politik Lufta kundr korrupsionit prben nj prioritet
absolut te Qeveris Shqiptare. Duke pasur si vizion themelor
rivendosjen e shtetit ligjor, qeveria angazhohet, duke krkuar
angazhimin e t gjith shoqris, me vullnet t vendosur, seriozitet
qeveriss, prkushtim, prgjegjshmri t larte n ushtrimin e pushtetit
dhe transparence, pr montimin e sistemit t korrupsionit e t
monopoleve, rritjen e forcs s shtetit ligjor, nprmjet garantimit t
barazis para ligjit pr t gjith dhe sundimit t plote t ktij t
fundit. Pr kt qllim, krahas reformave t thella institucionale
qeveria do ti kushtoj vmendje disa drejtimeve themelore q lidhen
drejtprdrejt me rritjen e shkalls s zbatimit t ligjit. Zbatimi i
prgjegjshm i strategjis antikorrupsion n kuadr t Strategjis
Kombtare pr Zhvillim e Integrim (SKZHI), synon reduktimin progresiv
e t qndrueshm t korrupsionit, forcimin e integritetit t
institucioneve dhe promovimin e vlerave n qeverisje nprmjet
kultivimit e forcimit t mendsis s shrbimit ndaj qytetarve nga
administrata publike, zbatimit t efektshm e t barabart t ligjit,
prmirsimit t transparencs e informimit, zhvillimit t shpejt e t
qndrueshm ekonomik e njerzor, cilsis, prgjegjshmris e efektivitetit
n qeverisje.
41
2. Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor baz
n fushn e lufts kundr korrupsionit fokusohet, ndr t tjera, n aktet
e mposhtme: Ligjin nr.7895 dat 27.1.1995 Kodi Penal i Republiks s
Shqipris, i ndryshuar; Ligjin nr.7905, dat 21.03.1995 Kodi i
Procedurs Penale i Republiks s Shqipris; Ligjin nr.8485, dat
12.05.1999 Kodi i Procedurave Administrative i Republiks s Ligjin
nr.8498, dat 06.10.1999 Pr ratifikimin e Konvents s Kshillit t
Europs pr Ligjin nr.8883, dat 18.04.2002 Pr ratifikimin e
protokollit t dyt shtes t Ligjin nr. 8635, dat 07.06.2000 Pr
ratifikimin e Konvents Civile pr Korrupsionin; Ligjin nr.8778, dat
26.04.2001 Pr ratifikimin e Konvents Penale pr Korrupsionin, Ligjin
nr. 9245, dat 24.06.2004 Pr ratifikimin e Protokollit Shtes t
Konvents Ligjin nr.8646, dat 20.07.2000 Pr ratifikimin e konvents
europiane pr pastrimin, Ligjin nr.8888, dat 25.04.2002 Pr
ratifikimin e konvents pr krimin n fushn e Ligjin nr.9262, dat
29.07.2004 Pr ratifikimin e protokollit shtes t konvents pr Ligjin
nr. 9492, dat 13.03.2006 Pr ratifikimin e Konvents se Kombeve te
Bashkuara Ligjin nr.9284, dat 30.09.2004 Pr parandalimin dhe
goditjen e krimit t organizuar;
Shqipris; ndihmn e ndrsjellt juridike n fushn penale dhe
protokollin e saj shtes, i ndryshuar; Konvents s Kshillit t Europs
pr ndihmn e ndrsjellt juridike n fushn penale;
i ndryshuar; Penale pr Korrupsionin; depistimin, kapjen dhe
konfiskimin e produkteve t krimit; kibernetiks; krimin
kibernetik...; Kundr Korrupsionit;
42
Ligjin nr.8503, dat 30.06.1999 Pr t drejtn e informimit pr
dokumentet zyrtare; Ligjin nr. 9049, date 10.04.2003 Pr deklarimin
dhe kontrollin e pasurive te Ligjin nr.9131, dat 08.09.2003 Pr
rregullat e etiks n administratn publike;
detyrimeve financiare t t zgjedhurve dhe te disa npunsve
publike, i ndryshuar;
Ligjin nr. 9367, dat 07.04.2005 Pr parandalimin e konfliktit te
interesave n ushtrimin e funksioneve publike, i ndryshuar me ligjet
nr. 9475, dat 09/02/2006 dhe nr. 9529, dat 11/05/2006; Ligjin nr.
9508, date 03.04.2006 Pr bashkpunimin e publikut n luftn kundr
korrupsionit; Ligjin nr. 8749, dat 01.03.2004 Pr Shrbimin e
Kontrollit t Brendshm n Ministrin e Rendit Publik; Ligjin nr.9643,
dat 20.11.2006 Pr prokurimin publik; Ligjin nr.9663, dat 18.12.2006
Pr koncesionet; Ligjin nr.9720, dat 23.04.2007 Pr auditimin e
brendshm n sektorin publik; Ligjin nr.9723, dat 03.05.2007 Pr
qendrn kombtare t regjistrimit; Ligjin nr.9749, dat 04.06.2007 Pr
policin e shtetit; Ligjin nr.9754, dat 14.06.2007 Pr prgjegjsin
penale t personave juridik; Ligjin nr.9780, dat 16.07.2007 Pr
inspektimin e ndrtimit; Ligji pr Procedurat tatimore; Vendimin
nr.794, dat 19.12.2005 t Kshillit t Ministrave Pr krijimin e Task
Forcs Vendimin nr 94, date 15.02.2006 t Kshillit t Ministrave Pr
miratimin e rregullores
Antikorrupsion pr funksionet dhe procedurat e kontrollit te
brendshm administrativ dhe antikorrupsion t Kshillit t Ministrave;
Vendimin nr.714, dat 22.10.2004 Pr veprimtarin e jashtme dhe dhnien
e dhuratave Vendimin nr.517, dat 15.03.2006 t Kshillit t Ministrave
Pr miratimin e planit t Vendimin nr.1, dat 10.01.2007 t Kshillit t
Ministrave Pr miratimin e rregullave t Vendimin nr.27, dat
10.01.2007 t Kshillit t Ministrave Pr miratimin e rregullave gjat
veprimtaris s npunsit t administrats publike; veprimit t reforms
rregullatore n funksion t prmirsimit t klims s biznesit; prokurimit
publik, i ndryshuar; t vlersimit dhe t dhnies s koncesioneve;
43
Urdhrin nr. 172, dat 02.11.2005 t Kryeministrit Pr marrjen e
masave t shpejta n zbatim t ligjit Nr. 9367, dat 07.04.2005 Pr
parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve
publike; Urdhrin nr.202, dat 16.12.2005 t Kryeministrit Pr forcimin
e transparencs nprmjet rritjes s prdorimit t internetit dhe
prmirsimit t faqeve ekzistuese t internetit; Urdhrin nr.208, dat
29.12.2005 t Kryeministrit Pr vendosjen e numrave t telefonit falas
pr denoncimin e korrupsionit; Urdhrin Nr. 135, dat 12.06.2006 t
Kryeministrit, Pr ngritjen e Grupit Ndrministror t Puns, pr
thjeshtzimin e dokumentacionit shoqrues pr shrbimet e ofruara nga
administrata qendrore. Urdhrin nr.170, dat 31.10.2005 t
Kryeministrit Pr Krijimin e Task-Forcs pr drejtimin dhe monitorimin
e reforms rregullatore ne funksion te prmirsimit t klims s
biznesit; VKM nr. 1, dt. 10.01.2007 Pr rregullat e prokurimit
publik, ndryshuar me VKM nr. Urdhrin Nr. 1617 dat 11.01.2002 t
Ministrit t Brendshm Pr organizimin dhe 153 dt.22.03.2007
funksionimin administrativ t Shrbimit t Kontrollit t Brendshm si
dhe aktet e tjera normative n zbatim t ktij ligji.
2.2 Kuadri institucional Strukturat q jan t ngarkuara me luftn
kundr korrupsionit, krahas organeve t hetimit e ndjekjes penale
(policia e prokuroria) jan: Task Forca Anti Korrupsion (TFA), e
krijuar me Vendim t Kshillit t Ministrave nr. 794, dat 19.12.2005.
Kjo struktur kryesohet nga Kryeministri dhe prbhet nga antar t
Kshillit t Ministrave dhe prfaqsues t institucioneve t tjera t
varsis q mbulojn kryesisht menaxhimin e financave publike si dhe
kontrollin e auditin. TFA ka pr funksion t analizoj fenomenin,
prcaktoj prioritetet, identifikoj masat dhe veprimet konkrete dhe
koordinoj punn ndrmjet institucioneve. TFA ka nje qasje m dinamike
ndaj fenomenit t korrupsionit dhe synon t aktivizoj kapacitetet e
administrats pr t reaguar44
n mnyr t shpejt energjike dhe procedurale ndaj shfaqjeve t
praktikave korruptive, abuzimeve, apo deformimeve t ndryshme n
administrat. Departamenti i Kontrollit t Brendshm Administrativ dhe
Antikorrupsionit, n Kshillin e Ministrave, sht struktura prgjegjse
pr kontrollin e brendshm administrativ dhe antikorrupsionin n t
gjitha institucionet e pushtetit ekzekutiv (ministrit,
institucionet qendrore n varsi t Kryeministrit a ministrave,
administrats s prefektit, si dhe n shoqrit tregtare, me kapital
shtetror). Misioni i Departamentit sht t kryej verifikimin (hetimin
administrativ) e zbatimit t ligjshmris dhe/ose kallzimeve pr
praktika abuzive, korruptive a arbitrare, t identifikoj punonjsit e
administrats publike, t cilt, me veprime apo mosveprime kan kryer
shkelje te akteve ligjore/nnligjore n fuqi, t prgatis rekomandime
pr shtjet prfshi edhe llojin e masave ndaj autorve, si dhe t
ndrgjegjsoj insitucionet publike n luft kundr korrupsionit.
Departamenti ka si funksion te tije edhe koordinimin per hartimin e
politikave antikorupsion, si dhe lehtesimin e koordinimin per
ndjekjen dhe raportimin e zbatimit te programeve antikorupsion.
DKBAA eshte pike fokale per raportimin ne emer te qeverise ne
institucionet / dhe organizmat nderkombetare si GRECO (KE) dhe
UNODC per Konventen e Kombeve te Bashkuara kunder Korrupsionit.
Grupi Ndrministror i Puns, ne baze te Urdhrit te Kryeministrit nr.
195, date 14.08.2006, mbshtetur nga grupi teknik, sht prgjegjs pr
hartimin e strategjis dhe rishikimin periodik te saj, koordinimin e
puns se ministrive pr hartimin e Planeve te Integruara
Ministeriale, qe jan plane te prvitshme veprimi ne zbatim te
Strategjis, si dhe ndjekjen dhe monitorimin e zbatimit te
Strategjis pr Parandalimin, Luftn Kundr Korrupsionit dhe Qeverisjen
Transparente dhe planeve individuale te ministrive pr
antikorupsionin. Mbi bazn e nj Memorandumi Bashkpunimi mes
Prokuroris se Prgjithshme, Ministris se Brendshme, Ministris se
Financave dhe Shrbimit Informativ, sht krijuar dhe sht operacionale
Njsia e Prbashkt Hetimore Kundr Krimit Financiar dhe Korrupsionit
pran Prokuroris Tirane pr procedimet penale te regjistruara pr
vepra penale te korrupsionit. Kjo strukture vepron si nje Task
Force operacionale per hetimin, zbulimin dhe venjen para drejtesise
te individeve te perfshire ne afera koruptive.
45
Nj rol t rndsishm ne parandalimin dhe luftn kundr korrupsionit
luajn strukturat e auditimit t brendshm n institucionet e
administrats shteterore, Administrata Doganore, Administrata
Tatimore, Kontrolli i Lart i Shtetit, Inspektorati i Lart i
Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive, Agjencia e Prokurimit Publik,
Avokati i Prokurimeve, etj.
Agjencia e Prokurimit Publik (APP) sht organi qendror pr
mbikqyrjen dhe koordinimin e sistemit t prokurimit publik n
Shqipri. Avokati i Prokurimeve mbron t drejtat dhe interesat e
ligjshm t kandidatve, ofertuesve apo furnizuesve nga veprimet ose
mosveprimet e paligjshme e t parregullta t autoriteteve kontraktore
n fushn e prokurimit publik, nprmjet monitorimit dhe hetimit t
procedurave administrative t prokurimeve publike. Gjithashtu,
struktura t posame si sht Drejtoria e Shrbimit t Kontrollit t
Brendshm ne Ministrin e Brendshme, kan n objektivat kryesore t puns
s saj luftn kundr korrupsionit dhe abuzimeve me detyrn t evidentuar
n radht e strukturave t Policis s Shtetit dhe strukturave t tjera t
Ministris s Brendshme. Kjo drejtori sht e angazhuar n rritjen e
eficenss n verifikimet paraprake t informacioneve, analizimin e
plot t t dhnave, prmirsimin e teknikave t hetimit paraprak, te
cilat do t sjellin rritje t ndjeshme t numrit t kallzimeve penale
pr rastet e korrupsionit. 3. Prioritetet 3.1 Prioritetet
afatshkurtra Prioritetet afatshkurtra te prcaktuara ne Dokumentin e
Partneritetit Evropian jan si m posht: T harmonizohen Kodi Civil,
Kodi Tregtar dhe Kodi Administrativ me Konventn (e Kshillit t
Evrops) e Ligjit Civil pr Korrupsionin; T forcohen kapacitetet
institucionale pr hetimin dhe ndjekjen penale t korrupsionit; T
zbatohet legjislacioni pr parandalimin e mitmarrjes, duke u
mbshtetur si duhet n bashkrendimin ndr-institucional; T forcohen
mekanizmat e zbatimit t Ligjit pr deklarimin e pasurive;
46
T qartsohen rregullat e parandalimit t konfliktit t interesit n
ushtrimin e funksioneve publike; T qartsohen rregullat pr eksesin
publik n informacion n linj me standardet ndrkombtare; T ulet numri
i zyrtarve q gzojn imunitet dhe t jepet imunitet vetm ather kur sht
domosdoshmrisht e nevojshme;
Prioritetet e prcaktuara nga institucionet: Te reduktohet numri
i licensave e lejeve, si dhe te thjeshtohen procedurat e
licensimeve e te lehtesohet praktika e dhenjes/leshimit te tyre; Te
miratohet legjislacioni i permiresuar per reformimin e sistemit te
planifikimit urban dhe dhenjes /miratimit te lejeve te ndertimit /
zhvillimit; Te miratohen ndryshimet ligjore per reformen ne
drejtesi, vecanerisht per ceshtjen e rekrutimit dhe karieres se
gjyqtareve, administrates gjyqsore, noterine, permbarimin, si dhe
ngritja e gjykates administrative; Konsolidimi i hetimit dhe
eficencs se ndjekjes penale, rritja e shpejtsis se ndjekjes penale
dhe gjykimit; Prmirsimi i korrupsionit; Trajnimi i personelit n
lidhje me praktikat dhe metodat e reja t auditimit t brendshm n
sektorin publik dhe kryerja e auditimeve t brendshme n sipas nj
plani vjetor t miratuar; Listimi i gjithe procedurave e kritereve t
shrbimeve publike q ofrohen dhe thjeshtimi, standartizimi i
procedurave per legalizimet e dokumentave; Forcimi dhe konsolidimi
i rolit t Bordit t Shkolls n drejtim t forcimit t kontrollit
shoqror mbi efektivitetin dhe eficencn prdorimin e burimeve t
fondeve e investimeve; Garantimi i transparencs n shprndarjen e
subvencioneve pr shkollimin dhe buxhetimin e arsimit ne te gjitha
nivelet. Zbatimi i formuls s financimit pr nxns si nj mjet i
mekanizmave pr fuqizimin e etiks dhe parandalimin e konfliktit t
interesave, duke siguruar bashkpunimin me qytetart pr zbulimin dhe
ndshkimin e
47
dobishm n rritjen e transparencs dhe prgjegjshmris. Nxitja e
funksionimit t rregullt t qeverive studentore; Krijimii i Urdhrit t
Mesuesit, q do shrbej pr t stimuluar msuesit e dalluar dhe ndshkuar
ata q do t prfshihen n korrupsion ose n praktika t ndryshme
abusive; Forcimi i inspektimit t cilesise s sherbimeve n operatoret
publike e private t arsimit t larte; Disiplinimi i kurseve private
t ofruara nga msuesit dhe eleminimin e konflikteve t mundshme t
interesit; Zbatimi efektiv n praktik i parimit merit preference n
kuadrin e procedurave t pranimeve n institucionet e arsimit t lart;
Garantimi i regjistrimit t veprimtarive private t mesimdhenies
nepermjet vetedeklarimit t zyrtareve publike; Organizim i ri i
provimeve n funksion t rritjes s siguris n provime; Konsolidimi i
Provimit t Lirimit (mbas pilotimit n ZA Kavaj e Kuks) sipas
standarteve t reja Konsolidimi i procesit t vlersimit t
standartizuar t msuesve;
Rritja n vazhdimsi e pags s msuesit n masn 20% n vit; Ngritja e
APRIAL dhe konsolidimi i funksioneve t tij; Botimi dhe shprndarja n
koh e Librit t Transparencs; Shtrirja e dixhitalizimit t amzave
edhe ne gjithe shkollat 9 vjeare (shkollat e mesme prfunduar);
Prfshirja n programin msimor e orve edukative t detyruara, q
trajtojn tema lidhur me korrupsionin dhe luftn kundr tij; Seminare
t hapura me nxns e student pr rrezikshmrin e fenomenit t
korrupsionit. Rritja e numrit te infektimeve ne subjektet qe cenojn
mbrojtjen dhe sigurin e shndetit ne pune dhe bashkrendimi i
inspektimeve per punen e zeze me tatim taksat; Shqyrtimi i
vlefshmris ligjore te krijimit te titujve te pronsis mbi token
bujqsore; Identifikimi i plote i subjekteve qe ushtrojne aktivitet
ne mjedis dhe verifikimi i tyre pr pajisje me leje mjedisore dhe
zbatimin e detyrave dhe kushteve te percaktuara ne lejet mjedisore.
3.1. 1. Iniciativat ligjore afatshkurtra (2008 2009)
48
Pr adresimin e prioriteteve afatshkurtra do t ndrmerren
iniciativat e mposhtme ligjore: Hartimi dhe miratimi i V.K.M pr
shtimin e strukturs se inspektimit pran Drejtoris s Prgjithshme t
SHKB-s; Ngritja e Njsive te Prbashkt Hetimore Kundr Krimit
Financiar dhe Korrupsionit pran dhe ne pese Prokurori t Rretheve
kryesore te vendit pr procedimet penale te regjistruara pr vepra
penale te korrupsionit;
3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2008 2009) Pr adresimin
e prioriteteve afatshkurtra do t ndrmerren aktivitetet e mposhtme
zbatuese: Trajnimi i vazhdueshm i punonjsve t SHKB-s, mbi hetimin e
veprave penale t korrupsionit dhe prdorimin e teknikave dhe mjeteve
speciale t hetimit.
3.2 Prioritetet afatmesme (2010 2011) Prioritetet afatmesme te
prcaktuara ne Dokumentin e Partneritetit Evropian jan: T zbatohen
Konventat Evropiane pr Korrupsionin n shtje penale dhe civile, t
ratifikuara nga Shqipria, si dhe Konventat prkatse t OKB-s. T
arrihen rezultate t dukshme n luftn kundr korrupsionit, n t gjitha
nivelet dhe fushat, nprmjet zbatimit t legjislacionit prkats
Prioritetet e prcaktuara nga institucionet: T prmisohet dukshm
infrastruktura logjistike e Shrbimit t Kontrollit t Brendshm; T
rritet prdorimi i mjeteve speciale t hetimit, interceptimi i
telekomunikimeve dhe prdorimi i informacionit t inteligjencs;
Decentralizimi n prgjithsi dhe rritja e autonomis s shkolls n
veanti;
49
Vazhdimi i reforms t teksteve alternative dhe liberalizimi i
plot i tregut t teksteve shkollor; Ngritja e sistemit t indeksimit
dhe klasifikimit t institucioneve t arsimit t larte dhe t mesem
sipas cilsis, specifikave e vlerave q ofrojn.
3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2010 2011) Pr adresimin e
prioriteteve afatmesme do t ndrmerren iniciativat e mposhtme
ligjore: Hartimin e nj Urdhri t Ministrit t Brndshm Pr krijimin e
nj rrjeti t brndshm ndrlidhjeje t agjenteve operacionale t SHKB-s.
Hartimin e nj Urdhri t Ministrit t Brndshm Pr lejimin e
informatizimit trsor t informacioneve q disponohen nga ky shrbim.
3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2010 2011) Pr adresimin e
prioriteteve afatshkurtra do t ndrmerren aktivitetet e mposhtme
zbatuese: Krijimin e nj rrjeti t brendshm pr ndrlidhjen e agjenteve
operacionale t SHKB-s. Zhvillimi i kapaciteteve t grumbullimit dhe
analizimit t informacionit nga njsit e analizs s ktij shrbimi.
3.3 Prioritetet afatgjata (2012 2014) Prioritetet
Institucionale: T arrihen rezultate t dukshme n luftn kundr
korrupsionit t evidentuar n t gjitha strukturat e Policis Shtetit
dhe Ministris s Brendshme; Rritjen e sensibilizimit t punonjsve t
policis s shtetit ne lidhje me shkaqet dhe masat parandaluese pr
veprat korruptive.
50
3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2012 2014) Pr adresimin e
prioriteteve afatgjata do t ndrmerren iniciativat e mposhtme
ligjore: Hartimi i Kodit t etikes dhe sjelljes anti-korrupsionit pr
punonjsit e policis s shtetit.
3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2012 2014) Pr adresimin e
prioriteteve afatgjata do t ndrmerren aktivitetet e mposhtme
zbatuese: Sensibilizimi i punonjsve t policis, pasurimi i
materjaleve te prgjithshme arsimore, lidhur me temn e korrupsionit.
Krijimin e temave dhe dhnie leksionesh punonjsve t policis, n
qndrat e trajnimit, pr fushn e parandalimit t korrupsionit.
1.2 1.2.1
Te Drejtat e Njeriut dhe Mbrojtja e Minoriteteve Respektimi i t
drejtave t njeriut
1.2.1.1 Prmirsimi i sistemit t burgjeve
1.Objektivi Politik
51
Ne kuader te garantimit te te drejtave baze dhe themelore te
individit, respektivisht per te drejtat dhe lirite qe u njihen te
paraburgosurve dhe te denuarve me burgim, qeveria shqiptare
konsideron angazhim paresor krijimin e kushteve te duhura per
zbatimin me rigorozitet te te gjitha detyrimeve qe rrjedhin nga
kuadri ligjor ekzistues duke siguruar qe te gjitha organet e
zbatimit te ligjit te sigurojne nje trajtim njerezor te personave
te paraburgosur e te denuar dhe shnderrimin e denimit penal ne nje
mundesi riedukimi. Duke patur parasysh qe kuadri ligjor per
sistemin e burgjeve eshte gjithmone e me teper duke u perafruar me
standartet nderkombetare ne fushen penitenciare nje objektiv tjeter
i rendesishem mbetet zbatimi i te gjitha rekomandimeve,
rregulloreve dhe akteve te tjera nderkombetare ne kete fushe, si
per sistemimin e burgimit ashtu edhe per ate te paraburgimit si dhe
detyrimeve qe rrjedhin nga zbatimi i Marreveshjes se
Stabilizim-Asocimit. Fleksibiliteti i te gjitha akteve te mesiperme
shton perspektivat per te permiresuar zbatimin e tyre praktik ne
sistemin e burgjeve ashtu si edhe ne Evrope ku keto rregulla jane
shnderruar ne nje simbol dhe stimuj per permiresimin e standarteve
te pergjithshme dhe regjimeve humanitare e perparimtare te
trajtimit. Ne kete menyre garantohet qe denimi me heqje lirie do te
zbatohet ne menyre te paanshme duke mos patur diskriminim per arsye
feje, race, ngjyre, seksi, mendimi politik, ekonomik etj.
Gjithashtu nje vend te vecante dhe prioritet per qeverine shqiptare
eshte zgjidhja e problemit te mbipopullimit te burgjeve duke
zbatuar me rigorozitet edhe Rekomandimet e Keshillit te Evropes. Ne
kete menyre jane siguruar kushtet e domosdoshme per zbatimin e
projekteve te ndryshme te mbeshtetura financiarisht nga Qeveria
Shqiptare, programi CARDS per ndertimin e burgjeve te reja dhe
rikonstruksionin e atyre ekzistues.
2. Situata aktuale Kuadri ligjor ekzistues 2.1 Kuadri ligjor
baze ne kete fushe fokusohet ne: Ligji nr 8688, date 14.05.2001 Per
organizimin dhe funksionimin e Ministrise se Drejtesise; Ligji nr
8331, date 21.04.1998, Per ekzekutimin e vendimeve penale;
52
Ligji nr 8137, date 31.07.1996, Per ratifikimin e Konventes
Evropiane Per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive themelore; Ligji
nr. 8328, date 16.04.1998, Per te drejtat dhe trajtimin e te
denuarve me burgim, i ndryshuar Ligji nr 8321, date 02.04.1998 Per
Policine e Burgjeve i ndryshuar Ligji nr 9397, date 12.05.2005 Per
sherbimin e Kontrollit te Brendshem ne Sistemin e Burgjeve 2.2
Kuadri institucional ekzistues Per zbatimin e detyrimeve qe
rrjedhin nga legjislacioni ne fuqi, per respektimin e te drejtave
te njeriut respektivisht per sistemin e burgjeve, institucionet
prgjegjse jane; Drejtoria e Pergjithshme e Burgjeve.Mbeshtetur ne
Ligjin nr. 8678, date 14.05.2001 Per organizimin dhe funksionimin e
Ministrise se Drejtesise, i ndryshuar me ligjin nr.9112, date
24.07.2003, DPB eshte nje institucion ne varesi te Ministrise se
Drejtesise i cili ndjek e realizon organizimin dhe funksionimin e
sistemit te paraburgimit, te ekzekutimit te vendimeve penale, te
vuajtjes se denimit etj. Ministria e Brendshme, ne lidhje me te
ndaluarit, respektimin e te drejtave te shtetasve te ndaluar qe
qendrojne ne komisariatet e policise. Prokuroria e Pergjithshme, ne
lidhje me ekzekutimin e vendimeve penale dhe trajtimin e
kerkesankesave te te denuarve dhe te paraburgosurve, rastet e
kallzimeve per keqtrajtime te burgosurve nga personeli i policise
se burgjeve etj.
Asistenca teknike Asistenca teknike qe po zbatohet ne kete fushe
fokusohet ne: Misioni EURALIUS II financuar nga programi CARDS 2006
me nje shume prej 4,5 milion Euro
53
Ngritja e burgut te Korces ( faza e pare ) finAncuar nga CARDS
2002 me nje shume prej 2,5 milione Euro Ngritja e burgut te Korces
( faza e dyte ) financuar nga CARDS 2004 me nje shume prej 2,5
milione Euro Asistence nga CARDS 2004 per trajnime per stafin e
burgjeve me nje shume prej 0,5 milione Euro Ngritja e institutit te
te miturve me asistence nga CARDS 2004 me nje shume prej 1,5
milione Euro Asistence nga CARDS 2002-2004-2005, per paraburgimin
ne Vlore me nje shume prej 4,4 milione Euro.
3. Prioritetet Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e
percaktuara per Qeverine Shqiptare per periudhen 2008-2009 jane si
me poshte: Te respektohen konventat nderkombetare per ngritjen dhe
drejtimin e institucioneve penitenciare. Te zbatohet master plani
2004 me qellim permiresimin e kushteve per te ndaluarit dhe te
burgosurit ne pritje te gjykimit . Te zbatohet me rigorozitet Kodi
i Etikes per sistemin e burgjeve.