1 গণতȫ আৰু ভাৰতৰ অথনৈততক ৰূপাȭৰ মূলঃ পাথ চেটাʗ অৈুবাদঃ ময়ূৰ চেততয়া চলখক পতৰতেততঃ পাথ চেটাʗ কলত˘য়া তব˞তবদযালয়ৰ ৈৃতȐ তবভাগৰ অযাপক। (‘ইকৈতমক এȉ পতলককল তিকলী’ৰ ১৯ এতিল, ২০০৮ সংখযাত িকাতিত) Abstract চািা ২৫ বছৰ তৰ ভাৰতীয় সমাত সংঘত চািা পতৰবতথ ৈসমূ লǘয কতৰকল চদখা ায় চ কৃষক, কাতৰকৰ আৰু অসংগত খȉৰ ǘু উৎপাদৈকাৰীসকলৰ ʸাৰা গত “ৰানৈততক সমা” - আৰু বুু থ িা আতপতযাীৈ মযতবȑ চেণীৰ “ৈাগতৰক সমা” - এই দুকয়া খȉকক এককলকগ সামৰা এক ৈতুৈ গততিীল লতকৰ আতিভথ াি ঘকছ। দাতৰতা দূৰীকৰণৰ তবতভȵ অতভাৈকক আতদ কতৰ ৈাৈাৈ কাথসূেীৰ ʸাৰা ‘পুতৰ আতদম সǹয়ৈ’ৰ িভািসমূ তকছু দূনৰনল িততত কৰাৰ িকয়াৈীয়তাৰ পৰাই এই ৈবয লতকৰ ȶ হকছ। কপথ কৰট পুতৰ ʶত বৃতȝৰ াৰ অটুট ৰখাৰ বাকব একৈ কাথসূেীসমূ ৰানৈততকভাকি অততিয় িকয়াৈীয় হ পতৰকছ। ৰাɲ আৰু তাৰ আৈুসংতগক তৈবথােৈী গণতȫৰ কাথপȝততসমূ তী টৈা-আকাৰা তা আকলােৈাৰ পাৰনল পথিতসত হকছ, ’ত “সǹয়ৈ অথৈীতত”ৰ পৰা দতৰৈক ীতিকা িদাৈৰ উকțকিযকৰ গত তবতভȵ কলযাণকামী আেতৈসমূনল সɑদ ʅাȭৰণৰ তবতভȵ ৰানৈততক দাবীৰ সমাকবি ঘকছ আৰু তসতবলাকৰ হসকত ৰা˰ তা অৈযাৈয মাযমৰ চাকগকৰ চমাকাতবলা কৰাৰ চেɳা কৰা হকছ। ীতিকাৰ প চৰুওিা িাȭীয় গণসমতɳসমূক ভৰণ-চপাষণৰ চকাকৈা বযিʆা ৈকৰানক এতৰ তদয়া কাকটা তৈবথােৈী গণতাতȫক বযিʆাত অণীয় হ পতৰকছ, তকয়কৈা একৈ অিʆাত তস ত “তবপদ সৃতɳ কতৰব পৰা চেণী”হল পথিতসত ব পাকৰ। “োবলটাণথ ɳাতি”ৰ িমকটা খȉ িকাতিত হতছল ১৯৮২ েৈত। তবতভȵ তৈɎ চেণীৰ, তবকিষনক কৃ ষকসকলৰ দৃতɳককাকণকৰ ভাৰতীয় আুতৈকতাৰ সমাকলােৈামূলক পথাকলােৈা কতৰবনল চেɳা কৰা ৰৈতৎ ʟ চৈতৃ ʲাীৈ এই চগাটকটাৰ মকয়া সɑাদকীয় সদসয আতছকলা। এয়া িায় ২৫ বছৰ আগৰ কা। এই ২৫ বছৰীয়া সময়কছািাত উȑৰ-ঔপতৈকবতিক ভাৰতীয় পতৰতʆততৰ এক চমৌতলক পতৰবতথৈ চদখা চপািা হগকছ। পুত, পণয আৰু মাৈুৰ চগালকীয় িবা তৈয়তȫত কৰা এক ৈতুৈ পতৰতʆততৰ ȶ হকছ – অকৈক ল পতৰঘটৈাৰ এই ৈবয সংতমেণক ব˱কত চগালকীকৰণ বুতলও অতভতত কতৰকছ। ই ভাৰতীয় িাসক চেণীসমূৰ বাকব এককসময়কত ব˱কতা তৈতয-ৈতু ৈ সুতবা তা িততবȴকতাৰ সৃতɳ কতৰকছ। ৬০ৰ দিকৰ তবপৰীকত, ঔপতৈকবতিক চিাষণ আৰু অৈসৰতাকৰ থ তৰত তৃতীয় তব˞ৰ এক সামতক াৰণা বতথমাৈৰ সময়ত পুৰতণ হ পৰা চৈ অৈুভি হকছ। এতছয়াৰ চদিসমূৰ অথনৈততক তবকািৰ গততপ আতিকাৰ অতকাংি চদিৰ গততপতনক আমূলভাকি তভȵ হ পতৰকছ। বতথমাৈৰ সময়ত তব˞ৰ সবাকতানক ৈাকীণথ দুখৈ কৃ তষমূলক চদি- ভাৰত আৰু েীৈৰ অভূ তপূবথ অথনৈততক তবকাকি সামাতক পতৰবতথ ৈৰ এক ৈতু ৈ িতিয়া ʲৰাত˘ত কতৰ তু তলকছ াৰ গতত আৰু বযাতȼ য়কতা সম মাৈব ইততাসকত ৈতৰতবীৈ।