DE ROMEINENboa-geschiedenis.weebly.com/uploads/2/5/4/9/25496190/_h4_rome_lln.pdf · - schenkingen aan het volk: geld, banen, cliënten - brood en spelen: brood > voedseluitdelingen

DE ROMEINEN

Ontstaan van Rome: §1

* Aeneas en de Trojaanse oorlog – sticht Alba Longa * Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus * moeder is dochter van Numitor – koning van Alba Longa * Numitor afgezet door zijn broer Amulius * Amulius wil Romulus en Remus laten verdrinken * worden opgevoed door wolvin * doden Amulius en Numitor wordt weer koning * beloning: stichten stad langs de Tiber – 7 heuvelen

ROME * broedermoord

* 117 n.C. grootste uitbreiding RR * grenzen: - natuurlijke grenzen

noord: rivieren zuid: woestijn west: oceaan oost: bergen / Eufraat

- staatkundige grens Eng. – muur van Hadrianus

Rome verovert Italië Rood = Etrusken

* Rome is zwak

* 7e eeuw v.C. Etrusken overheersen Rome

* koninkrijk

* Tarquinius Superbus laatste Etruskische koning van Rome

* Zuid-Italië > Griekse koloniën * Tarente was de belangrijkste * Rome valt aan * hulp van Phyrrus (koning v Epirus) (Phyrrusoverwinning)

272 v.C. Tarente ingenomen 270 v.C. Rhegium ingenomen – Rome baas in Italië

Macht in het Middellandse zeegebied

Carthago is de grootste vijand van Rome gevolg: oorlog! Noemen we de Punische oorlogen

Centrum van de politiek was het: Forum Romanum (van oorsprong een vlakte tussen de heuvels – moerassig)

DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK

98-117 Trajanus

uitbreiding buiten Italië

REPUBLIEK:

486-387

386-334

333-300

299-290

289-265 264-201

200-133

132-68

KONINGSTIJD: 753-510

67-44 Caesar

KEIZERTIJD (vanaf 27vC):

43-14 nC Augustus

14-37 Tiberius

41-54 Claudius

81-96 Domitianus

Ruzie tussen: Senaat, Magistraten, Volksvergadering

Daardoor meer macht voor legeraanvoerders, omdat: soldaten zijn trouw aan legeraanvoerder ipv consuls

Gevolg: burgeroorlog Winnaar: Julius Caesar (59 vC.)

werd vermoord door Cassius + Brutus in 44 vC.

Octavianus, neef van Caesar, komt aan de macht * doet alsof de republiek blijft bestaan Hoe? zich elk jaar laten benoemen tot Consul * 27 vC. alle macht in handen * titels: - Augustus (= verhevene) - Imperator (= opperbevelhebber van het leger) - Princeps (= voornaamste van de Senaat) * Pax Romana = Romeinse vrede

300 uiteenvallen van het Romeinse rijk: - West Romeinse Rijk – hoofdstad Rome – ten onder in 476 - Oost Romeinse Rijk – hoofdstad Constantinopel – ten onder in 1453

Moord op Ceasar

§2 Romeinse samenleving * boeren stonden in hoog aanzien

- sommigen hadden een eigen stukje grond - sommigen waren in dienst van een gr.gr.bez. - velen dienden als soldaat - ondanks aanzien leefden ze in grote armoede - oplossing: migratie naar de stad

* handelaren stonden niet in hoog aanzien - profiteerden wel van de Pax Romana - goede infrastructuur - introductie van het geld (sestertie)

* patriciërs stonden in hoog aanzien - rijke adel, veel grond - konden senator worden (1 milj. Sestertiën nodig)

* Plebejers (plebs = het volk) stonden niet hoog in aanzien - voornamelijk oud-soldaten - zitting in volksvergadering > besluiten senaat verwerpen - later gekozen worden tot senator en magistraten (1miljoen sestertiën bleef nodig)

* proletariërs stonden laag in aanzien - armen, genoemd vanwege bezit kinderen - wonen in insulae (= huurkazerne) - brood en spelen - verhuren als cliënt

* slaven, aanzien afhankelijk van opleiding

- hoog opgeleid (vaak Grieken) en laag opgeleid - goede en slechte behandeling - slaaf door: krijgsgevangen, geboren, schulden

Hoe onrust in het Romeinse Rijk te voorkomen?

- schenkingen aan het volk: geld, banen, cliënten - brood en spelen:

brood > voedseluitdelingen (gratis) spelen > toneel- en dichtkunst dmv voorstellingen in theaters gladiatorengevechten

Brood en spelen werden ook georganiseerd zodat de keizer en de senatoren populair werden, dus meer aanzien kregen bij het volk

Cultuur §3 * multiculturele samenleving

- verschillen - overeenkomsten: > Romeinse wetten + rechtspraak > Latijn als bestuurstaal > handel

* wetten - plicht: - belasting betalen - gehoorzaamheid als cliënt, soldaat - verandering door consul of keizer - bescherming Romein - vrije mensen, dus bij ruzie rechtszaak / advocaat - geen Romein, dan willekeur machthebbers

* religie - polytheïsme > huisgoden – altaar – ceremonie > tempels - offeren – hiernamaals > priesters - voorspellen toekomst

- staatsgodsdienst > keizer = pontifex maximus > doel: aantonen goddelijke afkomst

- verdraagzaam > eigen goden, mits offeren R. goden > adopteren buitenlandse goden (Grieks, Germaans, Egyptisch)

* Grieken als voorbeeld

Grieks-Romeins / antiek / klassiek

vb. bouwkunst: - Pantheon (Corintische orde / fronton) uitvindingen : beton, koepelbouw religie wetenschap, etc.

Opkomst Christendom §4 63 vC. Judea wordt veroverd

– gaat belasting betalen - woongebied van Joden – monotheïsme

30nC. Jezus van Nazareth > komst messias is voorspelling in Tenach

beetje populair / Christus – veroordeling door Pontius Pilatus 66 nC. misoogst > armoede > geen belasting meer kunnen betalen

keizer niet meer vereren > opstand opstand neergeslagen > diaspora over RR. | meer mensen maken kennis met Christendom populair bij: vrouwen, armen, slaven vanwege gelijkheid

Gevolg? - verboden door keizer

- vervolging

312 nC. keizer Constantijn geeft joden godsdienstvrijheid waarom? Steun van joden bij strijd tegen medekeizer Maxentius

380 nC. keizer Theodosius maakt christendom tot staatsgodsdienst

| wordt later rooms-katholieke kerk * paus * Rome

Germaanse invallen §5

57 vC. Onderwerping Nederland > limes > castra / castellum legioenen hulptroepen noorden: Friezen - opstanden zuiden: Bataven – bondgenoot - geen belasting betalen - hulptroepen leveren - opstand olv Julius Civilis (69 nC.)

allen romaniseren Romeinen nemen Germaanse gebruiken over

1e eeuw nC. Volksverhuizingen

leidt tot verval RR, omdat: - Romeinen willen leger niet meer in - leger krijgt minder geld van keizer/senaat - leger krijgt minder belastinggelden - loyaliteitsprobleem