Top Banner
De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle NAF Insight Decision Oriented Architecture 26 maart 2015, De Meern
51

De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Mar 07, 2018

Download

Documents

doanthuan
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

De Jurist als Architect?

Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle

NAF Insight Decision Oriented Architecture

26 maart 2015, De Meern

Page 2: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Introductie

Alcedo Coenen Enterprise Architect bij IT-eye

Jeroen van Grondelle Zelfstandig Adviseur

Research Fellow Extended Enterprise Studies @ HU

Page 3: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Agenda

● 5 Organisatorische Trends

o Waarop EDM een antwoord biedt

● Korte Introductie van EDM

o En daarbij te maken keuzes

● Nieuwe Architectuurstijlen

o Drie Invalshoeken

● De Zelfrijdende Overheid

Page 4: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

5 Organizational Trends

that make EDM a

Relevant Development

Or: 5 Questions that EDM offers an Answer to

Page 5: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Self Service

How will you guarantee consistency of business

decisions taken across channels? Or even reuse of

business rules across different apps/technologies?

Page 6: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Compliance and Traceability

How will you guarantee compliance of processes and

applications with all relevent laws and regulations? For different

periods in time? How will you assess impact of a policy change?

Page 7: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Supporting Professionals

What if they need autonomy to leverage their expertise? What if

knowledge workers no longer want to work based on rigid

procedures? How else will you control business process results?

Page 8: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Flexible Sourcing

What if your organization outsources customer contact?

Or claims processing? Or the complete handling of your

mortgage portfolio?

Page 9: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Robotization of Knowledge Work

What if your boss finds out autonomous vehicles are

about to hit the street? Or more realistic: Wants to

separate 80% from 20% cases?

Page 10: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Introduction to EDM

Page 11: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

What is a Decision

“A decision is the act of determining an output value (the chosen option), from a

number of input values, using logic defining how the output is determined from

the inputs.”

“A business decision is defined as a conclusion that a business arrives at

through business logic which the business is interested in managing.”

“A decision is a determination requiring know-how or expertise; the resolving of

a question by identifying some correct or optimal choice.”

“Van Halle & Goldberg (2009)

Ross (2011)

OMG (2013)

Page 12: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

What is a Decision (2)

Page 13: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

What is Decision Management

“Operational decision management (ODM) is a set of technologies and

methods that allow you to automate your day-to-day business decisions without

compromising their accuracy and effectiveness. ODM lets you document,

implement, change, and govern the repeatable decisions that control your

business operations.”

“Decision Management allows an organization to control, manage, and

automate the repeatable decisions at the heart of its business by effectively

applying business rules, analytics, and optimization technology. (p.5)”

Debevoise & Taylor (2014)

Craggs (2013)

Page 14: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

History and Standards

● Underlying ideas actually quite old:

o Decision Tables and Decision Trees in

Computer Science

● The Rise of EDM: o The Decision Model (TDM) by Van Halle

and Goldberg

o Smart Enough Systems by James Taylor

● Recent Open Standard: o OMG’s Decision Model and Notation, Version 1.0

Page 15: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Choices Remain...

Page 16: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Choices: Decision Concept

Business

Function

Any Derivation/

Condition

Modeling

Organisations

Modeling

Applications

Page 17: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Choices: Implement Decision Support

Support

Humans

Automated

Decisions

Executable

Models

System

Specification

Page 18: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Choices: Methodical Approach

Discover

Decisions

and Rules

Design

Decisions

and Rules

Model

Decisions First/

Independently

Model Decisions

as part of

Application

Development

Page 19: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Choices: Representation

Tables Trees Business Rules Data / Statistical

Models

Page 20: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

NAF Insight Decision Oriented Architecture, 26 maart 2015

Organisation or SD Perspective

Many (combinations of) choices are possible, but:

● Systems Development Perspective

o EDM as a missing link between processes and data

o Decisions designed/engineered bij IT people

● Organisational Perspective o Breaking with conventional business-IT divide

o Describing your organisation with all stakeholders independent of supporting processes, applications

o -> “De Jurist als Architect”

Page 21: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Deel 2:

De zelfrijdende overheid

Nieuwe architectuurstijlen door gebruik van Decision

Alcedo Coenen

IT-eye

NAF Insight

26 maart 2015

Page 22: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

REALISEREN VAN AMBITIES

Vraagstelling

… gegeven de noodzaak om business decisions te

specificeren …

tot welke architectuur artefacten en stijlen leidt dat ?

Page 23: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Drie invalshoeken

Decision als Architecture content

Decision als Architecture Perspective

Decision bepalend voor Architecture Style

Page 24: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

positioneren Decision methodologische

aanpassingen

typische

toepassingsgebieden

Decision als Architecture content

Decision als Architecture Perspective

Decision bepalend voor Architecture Style

Page 25: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Decision

?

TOGAF 9.1 Content Model

Page 26: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Decision

TOGAF 9.1 Content Model

owns

is realized by

takes

supports

Policy is based on

is influenced by

Page 27: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

TOGAF 9.1 Artifacts

Business Decision Model

Page 28: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

voorbeeld architectuur

met decisions

Page 29: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Voorbeeld Decision Requirement Model conform DMN

made with DecisionFirst Modeler

Page 30: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle
Page 31: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

positioneren Decision methodologische

aanpassingen

typische

toepassingsgebieden

Decision als Architecture content “Decision” naast Process,

Event, Actor etc.

Self Service

Decision als Architecture Perspective

Decision bepalend voor Architecture Style

Page 32: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

ISO/IEC 42010:2007

Viewpoint: Business expert

View: Knowledge View

Page 33: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

typische toepassingen:

● architectuur van compliance

● regulatory architecture

● kennis-instelling

“de jurist als architect”

Page 34: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

voorbeeld architectuur

Page 35: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle
Page 36: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

positioneren Decision methodologische

aanpassingen

typische

toepassingsgebieden

Decision als Architecture content “Decision” naast Process,

Event, Actor etc.

Self Service

Decision als Architecture Perspective Knowledge / Expert

perspective

Compliance

Regulatory Architecture

Decision bepalend voor Architecture Style

Page 37: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Een andere architectuur-stijl ...

… en een ander paradigma

Page 38: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

acties Transactions Data actions

UI actions

voorbeeld decision oriented architectuur

mogelijke events /

observaties

beslissingen

hartslag bloed-

druk budget locatie

vinger-

afdruk

kopen? winkel

bepalen

autentis

eren

nood-

geval?

bericht bellen

Mechanical actions

vast-

leggen

spreken

betalen

trillen

Page 39: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle
Page 40: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

Drie invalshoeken

positioneren Decision methodologische

aanpassingen

typische

toepassingsgebieden

Decision als Architecture content “Decision” naast Process,

Event, Actor etc.

Self Service

Decision als Architecture Perspective Knowledge / Expert

perspective

Compliance

Regulatory Architecture

Decision bepalend voor Architecture Style Decision Oriented

Architecture

Robotisering

Sensors & Big Data

Page 41: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

architectuur van de

informatie-

huishouding

architectuur van de

communicatie architectuur van de

robotisering

architectuur van de

dienstverlening

Page 42: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

toepassing

kennis

informatie

architectuur van de

informatie-

huishouding

“ik stort nu 3000 euro,

omdat ik zie dat u de juiste

indicatie heeft, en u op

grond van regeling y hier

recht op heeft”

feiten

de klant

de ambtenaar

de systemen

Page 43: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

“ik zie dat u de juiste

indicatie heeft, dan heeft u

op grond van regeling y

recht op een

tegemoetkoming van 3000

euro. Ik mail u de

beschikking”

toepassing

kennis

informatie

architectuur van de

informatie-

huishouding

architectuur van de

communicatie

feiten

digitale

communicatie

de klant

de ambtenaar

de systemen

Page 44: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

“Als u de juiste

indicatie heeft, dan heeft u

op grond van regeling y

recht op een

tegemoetkoming van 3000

euro, en dan kunt u nu een

uitkering aanvragen”

toepassing

kennis

informatie

architectuur van de

informatie-

huishouding

architectuur van de

communicatie

architectuur van de

dienstverlening

regels

diensten

de klant

de ambtenaar

de systemen

Page 45: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

toepassing

kennis

informatie

architectuur van de

informatie-

huishouding

architectuur van de

communicatie

architectuur van de

dienstverlening architectuur van de

robotisering

de klant

de ambtenaar

de systemen

architectuur van de administratieve organisatie

kennis &

informatie

Page 46: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

toepassing

kennis

informatie

architectuur van de

informatie-

huishouding

architectuur van de

communicatie

architectuur van de

dienstverlening architectuur van de

robotisering

de klant

de ambtenaar

de systemen

€ 3000

architectuur van de administratieve organisatie

“u hebt 3000 euro gekregen,

omdat u daar recht op hebt,

gelet op … etc.”

kennis &

informatie

Page 47: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

architectuur van de

informatie-

huishouding

architectuur van de

communicatie architectuur van de

robotisering

architectuur van de

kennis

Page 49: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle
Page 50: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

de zelfrijdende overheid...

Page 51: De Jurist als Architect? - Ningapi.ning.com/.../Dejuristalsarchitect.pdf · De Jurist als Architect? Alcedo Coenen en Jeroen van Grondelle ... o The Decision Model (TDM) by Van Halle

de zelfrijdende overheid...

feiten kunnen waarnemen &

opzoeken

actief kunnen zoeken naar

nieuwe feiten

actief beslissingen kunnen nemen

“evenwicht bewaren” bij

onverwachte gebeurtenissen

kunnen interpreteren tot zinvolle

informatie

gesprek kunnen aangaan

met de burger

kunnen leren van gemaakte

fouten

altijd een werkende beslissing

kunnen nemen, ook als er iets

fout gaat