Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 1
NETWERK PALLIATIEVE ZORG BRUSSEL HALLE VILVOORDE VZW J. Vander Vekenstraat 158
1780 Wemmel
Tel.: 02/456 82 07
E-mail: [email protected]
Website: www.forumpalliatievezorg.be
Contactpunt Brussel:
Saincteletteplein 17
1000 Brussel
Tel. : 0472/73 17 92
E-mail : [email protected]
Contactpersoon inhoudelijk verslag:
Inge De Hertogh 02/456 82 07
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 2
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD................................................................................................................. 4 I. ORGANISATIESTRUCTUUR EN INTERNE WERKING ...................................................... 6
1. Organigram ............................................................................................................ 6 2. Partners met een samenwerkingsovereenkomst ................................................ 7
2.1. Wijzigingen .......................................................................................................... 7 2.2. Overzicht van de samenwerkingsovereenkomsten op 31/12/2015 ...................... 7
3. Bestuursorganen..................................................................................................12 3.1. Algemene Vergadering .......................................................................................12 3.2. Raad van Bestuur ...............................................................................................19 3.3. Dagelijks Bestuur Forum-Omega ........................................................................20
4. De medewerkers ...................................................................................................21 4.1. Wijzigingen in het personeelsbestand .................................................................21 4.2. Samenstelling van het personeelsbestand op 31/12/2015 ..................................21 4.3. VTO ....................................................................................................................22 4.4. Interne overlegmomenten ...................................................................................24
5. Brussel ..................................................................................................................25 II. NETWERKOPDRACHTEN ........................................................................................ 28
1. Informeren ............................................................................................................28 1.1. Voordrachten ......................................................................................................28 1.2. Folders en brochures ..........................................................................................37 1.3. Tijdschrift/Nieuwsbrief .........................................................................................38 1.4. Website ..............................................................................................................39 1.5. Andere ................................................................................................................40
1.5.1 Publicaties ...................................................................................................40 1.5.2 Persartikels ..................................................................................................40 1.5.3 Studiedag Amazone over intimiteit en seksualiteit in de palliatieve zorg ......41 1.5.4 Symposium “waar geen wil is, is geen weg” .................................................42 1.5.5 Infomomenten ..............................................................................................42 1.5.6 Deelname aan beurzen ...............................................................................43 1.5.7 Documentatiecentrum ..................................................................................43
2. Samenwerking en consult ...................................................................................44 2.1. Samenwerking ....................................................................................................44
2.1.1. Overleggroepen van het netwerk palliatieve zorg ........................................44 2.1.2. Deelname aan regionale overleggroepen ....................................................51 2.1.3. Deelname aan regio-overschrijdende overleggroepen .................................56 2.1.4. Deelname aan interne overleggroepen van partners ...................................57
2.2. Consult ...............................................................................................................60 2.2.1 Uitlenen rouwkoffer en boeken .........................................................................60 2.2.2 Vraag naar psychologische consult en begeleiding ..........................................60
3. Deskundigheidsbevordering ...............................................................................60 3.1. Opleidingsaanbod van het netwerk palliatieve zorg ............................................61 3.1.1. Basiscursus Palliatieve zorg voor zorgverleners ..............................................61 3.1.2. Basiscursus vrijwilligers in de palliatieve zorg..................................................63 3.1.3. Terugkomdagen ..............................................................................................64 3.1.4. Vrijwilligersdag ................................................................................................65 3.1.5 Basiscursus voor scholen ................................................................................66 3.1.6 Opleiding referenten palliatieve zorg in WZC regio Vlaams-Brabant .................66
3.1.7 Beleidsdag : “beleid in de palliatieve zorg voor woonzorgcentra……………… .67 3.2. Opleidingsaanbod in samenwerking ...................................................................69
3.2.1 Opleidingen voor verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers…………68 3.2.2 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntgroepen…………………………………………73
3.2.3 Opleiding palliatieve zorg voor masters en medici ...........................................75
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 3
3.3. Opleidingen op maat ...........................................................................................77 3.4. Studiedagen, symposia, congressen ..................................................................78 3.4.1 Lunchdebatten ................................................................................................78 3.4.2 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen ....................................................78 3.4.3 Toneelstuk Amazone .......................................................................................78 3.4.4 Symposium “Waar geen wil is, is geen weg” ...................................................78 3.5. Andere ................................................................................................................79 3.5.1. Wetenschappelijk onderzoek ...........................................................................79 3.5.2. Informatieverstrekking aan studenten ..............................................................79 3.5.3. Educatief materiaal .........................................................................................79 3.5.4. Begeleiding eindwerken ..................................................................................79 3.5.5. Stages .............................................................................................................79 3.5.6. Stages huisartsen Omega, Forum ...................................................................80
4. Vrijwilligerswerk ...................................................................................................81 4.1. Vrijwilligerswerk van het netwerk palliatieve zorg ................................................81
4.1.1. Het profiel van de vrijwilligers (geen vrijwilligers met een bestuursfunctie) ...81 4.1.2. Recrutering ..................................................................................................83 4.1.3. Selectie ........................................................................................................83 4.1.4. Basisopleiding .............................................................................................83 4.1.5. Opvolging van de vrijwilligers .......................................................................84 4.1.6. Navorming ...................................................................................................84 4.1.7. Inspraak en overleg .....................................................................................84
4.2. Vrijwilligerswerk in samenwerking .......................................................................85 4.2.1. Thuiszorgequipe Omega .................................................................................85 4.2.2. Andere organisaties ........................................................................................85
III. Actieplan 2016 ......................................................................................................86
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 4
Voorwoord Het Forum Palliatieve Zorg heeft in 2015 getracht om haar werking te consolideren en
daarenboven nieuwe uitdagingen aan te gaan niettegenstaande een aantal herschikkingen in
het personeel. We gingen aan de slag met nieuwe coördinatoren zowel voor de vorming als
voor Brussel en de voltijdse psychologe werd deeltijds werkzaam in het supportief
dagcentrum TOPAZ.
Onze opleidingen zijn onverminderd doorgegaan: de basiscursussen voor zorgverleners-, en
voor vrijwilligers, de terugkomdagen voor referenten en voor vrijwilligers, de opleiding
referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra in samenwerking met het Leuvens netwerk
palliatieve zorg Panal, het postgraduaat en de Ba-na-Ba in samenwerking met de Brusselse
hogescholen Odisee en Erasmus, de derde editie van de PALM, het symposium ‘Waar geen
wil is, is geen weg?’, de vormingen op maat, de lunchdebatten, de infomomenten in
woonzorgcentra en ook twee succesvolle vormingsdagen over het voeren van een beleid
palliatieve zorg in een woonzorgcentrum. Op vlak van opleidingen was 2015 ook het
voorbereidingsjaar van het eerste grote congres Education in Palliative Care (4/02/16) in
samenwerking met de Brusselse Hogescholen, waarover meer in het jaarverslag van 2016.
Op het vlak van samenwerking en consult was het - door de eerder aangehaalde
personeelsherschikking - in de tweede helft van het jaar iets meer low-profile, maar zijn de
diverse werkgroepen en intervisiemomenten wel grondig doorgelicht in functie van 2016.
Nieuwsbrief en lunchdebatten vloeiden, naar goede traditie, naadloos over in elkaar. Met een
oplage van 3000 exemplaren en bijdragen van sprekers uit onze lunchdebatten, besteedden
we dit jaar in onze nieuwsbrieven aandacht aan de impact van migratie op het levenseinde,
de vrije keuze van mantelzorgers en intimiteit en seksualiteit aan het levenseinde. Dit laatste
onderwerp behandelden we ook tijdens een studiedag waarop we voor de culturele aanpak
kozen door het toneelstuk Amazone op te voeren, over seksualiteit en intimiteit bij kanker.
Dat cultuur een manier kan zijn om in contact te komen met ernstig zieke patiënten, maar
ook met hulpverleners, was eveneens een centraal thema tijdens het symposium van de
studiereis naar Marseille/Aix-en-Provence (met o.a. een bezoek aan een palliatieve eenheid)
in het najaar.
Ondanks de gloednieuwe functie van coördinator Brussel en de daarmee gepaard gaande
inwerkingsperiode, werd reeds heel wat opgebouwd in de hoofdstad in 2015. Door de
aanwezigheid op zorgknooppunten, door stages in verschillende zorginstellingen, werden de
contacten met Brusselse zorgsector afgelopen jaar verdiept. Er kwamen nieuwe folders
specifiek voor Brussel, van het Forum Palliatieve Zorg, Omega en van het overkoepelende
Br.e.l. (Brusselse Expertise Levenseinde). Er werd een infomoment rond palliatieve zorg
georganiseerd waarop we samen met het Huis voor gezondheid Brussel en Brusselse VGC-
collegelid, Bianca Debaets, hulpverleners uit de Brusselse zorgsector mochten
verwelkomen. Een adviesraad werd in het leven geroepen om prioriteiten vast te leggen en
hierbij mee te denken. Op de planning voor 2016 staan onder andere specifiek
grootstedelijke thema’s zoals cultuursensitieve palliatieve zorg, uitbouw van de
vrijwilligerswerking in de thuiszorg en samenwerking met dagcentrum TOPAZ Brussel.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 5
Een jaarverslag maken is niet alleen terugblikken op wat gedaan is, maar ook vooruit kijken
naar wat nog verwezenlijkt kan worden. In 2016 zetten we onze schouders onder het
toegankelijker en bespreekbaarder maken van voorafgaande zorgplanning in Halle-Vilvoorde
én Brussel met specifieke aandacht voor de gebruikers/patiënten/bewoners, en voor de
huisartsen en zorgverleners uit de woonzorgcentra. Innovatieve manieren en leervormen
(aangereikt vanuit het EPC Congres) om kennis en ervaring over te brengen aan
zorgverleners zullen een rode draad zijn doorheen onze toekomstige opleidingen, waarbij
ook de culturele component niet zal ontbreken.
Ook willen we ons inzetten op vorming inzake levenseindezorg voor secundaire scholen
(TSO/BSO gezondheidszorg) en HBO5-verpleegkunde.
We beogen uiteraard ook de verdere uitbouw van ons netwerk en de expertise rond
levenseinde in de hoofdstad.
De werking van het Forum Palliatieve Zorg is mogelijk dankzij werkings- en
personeelsubsidies van de Vlaamse Overheid, de Federale Overheid, de provincie Vlaams-
Brabant, Kom op tegen Kanker vzw en dankzij de inzet van het bestuur, de leden, de
vrijwilligers en de personeelsleden.
Wim Distelmans Daevy Amerlynck
Inge De Hertogh Voorzitter Hannie Van den Bilcke Yanna Van Wesemael
Teamleden Forum Palliatieve Zorg
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 6
I. Organisatiestructuur en interne werking
1. Organigram
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 7
2. Partners met een samenwerkingsovereenkomst 2.1. Wijzigingen 2.1.1. Nieuwe partners met een samenwerkingsovereenkomst
Bellevue – Vorst – ondertekend door Biebuyck Anne
Broes Expertisecentrum Dementie – Brussel – ondertekend door Dumoulin Robbie
Bzorgt – Brussel – ondertekend door De Smedt Willy
De Welvaartkapoen – Brussel – ondertekend door Verhoeven Ingrid
huisarts – Brussel – ondertekend door Dusauchoit Tine
Home-Info – Brussel – ondertekend door Heurckmans Isabelle
Onstehuis Brabant – Kampenhout – ondertekend door Patteet Ilse
Palmyra – Drogenbos – ondertekend door Mehdi Nuys
Simonis – Koekelberg – De Wulf Philippe
Sint-Vincentius, campus Eureka – Evere – ondertekend Larmuseau David
WZC De Wand – Laken – ondertekend door Pauwels Carl
WZC Wiart 126 – Brussel – ondertekend door De Wulf Mathieu
WZC Zonnesteen – Zemst – ondertekend door Demeyer Geert
WZC Walfergem – Asse – ondertekend door Deryckere Stephanie 2.1.2. Partners waarmee de samenwerkingsovereenkomst werd beëindigd
Home Ingendael – Vorst – ondertekend door Coppens Hein
Kenniscentrum Mantelzorg – Wemmel – ondertekend door Schelfhout Mario
Le Saule – Brussel – ondertekend door Maris Johan
Les Jonquières – Drogenbos – ondertekend door Vanrenthergem Sibylle
Residentie Exclusiv – Evere – ondertekend door Mevr.Buchurt
Residentie Wahis – Schaarbeek – ondertekend door Mevr Claes- Van Den Bossche
Roos der Koningin – Buizingen – ondertekend door Van Snick Sylvie
Senior Residence Allure – Anderlecht – ondertekend door Lathouwers Wilfried
Verlinden Caroline – huisarts – Brussel – ondertekend door Verlinden Caroline
Vlaamse Verpleegunie – Schaarbeek – ondertekend door Vanheusden Heidi
WZC Bergamote – Schaarbeek – ondertekend door De Witte Florence
2.1.3. Partners waarmee de samenwerkingsovereenkomst werd gewijzigd
Geen
2.2. Overzicht van de samenwerkingsovereenkomsten op 31/12/2015
Organisatie Gemeente Ondertekend door
Adviesraad huisartsen Koekelberg Yoshimi Sumio
Arcus Thuisverpleging Brussel Matton Paul
Artsenkring Halle en Omgeving Lembeek Van Parys Luc
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 8
Az Jan Portaels Vilvoorde Deraes Yves
AZ Sint Maria Ziekenhuis Halle Verhaeverbeke Ilse
Begeleid Wonen Brussel Brussel Van Wesemael Chris
Bellevue Vorst Biebuyck Anne
BHAK Brussel Bastaerts Patrick
Blindenzorg Licht & Liefde Appelterre Roeygens Marie-Christina
Brabants Apothekers Forum Leuven De Neyer Hilde
Brussels Overleg Thuiszorg Brussel Moortgat Dorrit
Brusselse Huisartsenkring Brussel Deleenheer Anne-Marie
Brusselse Welzijns- en gezondheidsRaad Brussel Hertekamp Jan
Bzorgt Brussel Desmet Willy
CM Sint-Michielsbond Brussel Buntincx Katelijne
CRA arts Ternat Tobback Sophie
Dagcentrum Topaz Wemmel De Maegd Margriet
De Ark Brussel Meirlaen Hans
De Bres Vilvoorde Plasquy Eddy
De Klink Diegem Ribbens Franca
De Lork Brussel Dekempeneer Lieve
De Overbron Brussel Geens Veerle
De Poel Schepdaal Stevens Mia
De Valier Liedekerke Van Cutsem Anne
De Welvaertkapoen Brussel Verhoeven Ingrid
Eigen Thuis Grimbergen Meylaers Hilde
Erasmushogeschool Brussel - Departement Gezondheidszorg Anderlecht Langenaekens Ann
Expertiscentrum Waardig Levenseinde w.e.m.m.e.l Wemmel Distelmans Wim
Expertisecentrum dementie, BROES Brussel Dumoulin Robbie
Familiehulp Mechelen Koninckx Marc
Familiezorg Asse Tant Danny
HAK Overijse Overijse Willems Herman
HARNO Vilvoorde De Munck Luc
HELA Asse Wynant Dirk
Hof ten Doenberghe Hoeilaart Vanderlinden Katrien
Hof Ter Waarbeek Asse De Byser Dirk
Home Roger Camps Evere Wynants Nicole
Home Scheut Anderlecht Peeters Guido
Home-Info Brussel Heurckmans Isabelle
Hopperank Asse Deroover Jan
Huis voor Gezondheid Brussel Dermine Annick
Huisarts Brussel Dusauchoit Tine
huisarts, equippe arts Omega Halle Simons Patrick
huisarts, HARNO Grimbergen Verhaeghe Mieke
huisarts, LEIF-arts Asse Janssens Sven
Huize Sint-Monika Brussel Vandekerckhove Jan
Klim De Klink Diegem Van Duijn Ineke
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 9
Klim vzw Dilbeek Smedts Ingrid
Kliniek Sint-Jan Brussel Olbrechts Jos
Leerstoel Waardig Levenseinde Wemmel Distelmans Wim
LEIF Wemmel Distelmans Wim
Levedale vzw Wolvertem Detandt Veerle
Liberale Mutualiteit Brabant Schaarbeek Franssens Rebecca
Liever Thuis Brussel Lambrechts Sophie
Magnolia Jette De Man Fanny
Maria Assumpta Meise Brems Erik
Nationaal MS Centrum Melsbroek Van Nunen An
New Sweethome Oudergem Demeyere Anita
NV Maiderop - La Familiale Drogenbos Van Nuys Mehdi
Oase Brussel Marescaux Bernadette
OCMW Kapelle-op-den-Bos Kapelle-op-den-Bos Cuypers Sibylle
OCMW machelen Machelen Vanbinst Linda
OCMW Vilvoorde Vilvoorde Willems Judith
Odisee Brussel Sas Mia
Omega Meise Schweitser Frank
OnstehuisBrabant Kampenhout Patteet Ilse
Pajottenlandscentrum Lennik Anthoons Joris
Palmyra Drogenbos Van Nuys Mehdi
psycholoog, penningmeester Forum Palliatieve Zorg Leuven Geeraert Robert
Residentie Anaïs Brussel Van Elsuwé Filip
Residentie Anemoon Strombeek Van de Populiere Lutgarde
Residentie Aux Deux Parcs Jette Kint Sylvie
Residentie Dilhome Dilbeek Dekoster Stéphane
Residentie Edelweiss Anderlecht Luppens Peter
Residentie Eizer Overijse Schroeven Dirk
Residentie Jasmina Alsemberg Van Helder Rita
Residentie Oase Meise Peeters Stefan
Residentie Romana Laken Meijlaers Antoine
Residentie Ter Kameren Brussel Vanderheyden Sin
Residentie Tombeek Heide Overijse Vrancken Wim
Residentie Van Horick Wolvertem Gillisjans Lobcke
Residentie Woluwedal Diegem De Groeve Vadim
Rusthuis Bloemendal Sint-Agatha-Berchem Detramasure Annemie
Rusthuis Strijland Gooik Coppens Walter
Rustoord Van Lierde Affligem Mertens Rita
Rustoord Zennehart Alsemberg Vincx Leen
RVT De Zwaluw Vollezele Mersch Anouchka
RVT Nazareth Ukkel Wellemans Bruno
RVT Scheutbos Brussel De Litte Marie-Claire
RVT Ter Biest Grimbergen Van Den Troost Leen
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 10
SEL Zorgnetwerk Zenneland Beersel Luyckfasseel Johan
Seniorie Bizet Anderlecht De Vuyst Lieven
Seniorie De Maretak Halle Breda Frieda
Seniorie Parc Astrid Anderlecht Van den Hende Nicole
WZC Simonis Koekelberg De Wulf Philippe
WZC Sint-Carolus Ternat Van Audenaarde Wouter
Solidariteit voor het Gezin Koekelberg De Mol Jeroen
WZC Spanjeberg Zellik Degheselle Johan
WZC Ter Linde Asse Tiels Sonja
Thuiszorg Brabant Liedekerke Michiels Koen
Thuiszorgcentrum FSMB Liedekerke Hamels Joke
Thuiszorgcentrum Socialistische Mutualiteit Brabant Brussel Sauvage Marianne
UVC Brugmann Laken Olbrechts David
UZ Brussel Meise Bauwens Sabien
Voorzitter Mental Health & Wellbeing VUB Research Group Antwerpen Bilsen Johan
Vrijwilligers Palliatieve Thuiszorg BHV Dilbeek Van De Genachte Hendrik
Vulpia Vlaanderen Dilbeek Brems Erik
WZC Walfergem Asse Deryckere Stephanie
WZC Wiart 126 Brussel De Wulf Mathieu
Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant Wolvertem De Velder Bernadette
WZC Akapella Kapelle-op-den-Bos Peleman Yves
WZC Ambroos Hofstade Van Tendeloo Paul
WZC Atrium Kraainem Bierkens M.Louise
WZC Avondvrede Linkebeek Musch Peter
WZC De Ceder Beersel Beckwé Hilde
WZC De Groene Linde
Sint-Genesius-Rode Wets Els
WZC De Oase Opwijk Robijns Ineke
WZC De Stichel Vilvoorde Van den Dorpel Monica
WZC De Verlosser St-Ulriks-Kapelle Arits Johan
WZC De Wand Laken Pauwels Carl
WZC Den Bogaet Grimbergen Deryckere Bernard
WZC Eyckenborch Gooik Bostyn Nadine
WZC Floordam Melsbroek Meers Patrick
WZC Heilig Hart Grimbergen Vandeneede Kris
WZC Henri Vanderstokken Pepingen Gribbe Sylvia
WZC Herfstvreugde Londerzeel Van Riet Jenny
WZC Hestia Wemmel Lefevre Ludo
WZC Het Witte Huis Itterbeek Spotbeen Greet
WZC Heydeveld Opwijk Van Stichel Karen
WZC Hingeheem Asse De Geyter Jake
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 11
WZC Iris Strombeek-Bever Neuteleers Marc
WZC Keymolen Lennik De Jaegere Evelyne
WZC Koning Albert 1 Dilbeek Heyndricx Murielle
WZC Lucie Lambert Buizingen Claes Piet
WZC Mariëndal Overijse Vandenbussche Ellen
WZC Mater Dei Heikruis Hautekiet Mark
WZC Molenstee Kampenhout Dierick Marc
WZC Onze-Lieve-Vrouw Roosdaal Rooryck Filip
WZC Onze-Lieve-Vrouw Wezembeek-Oppem Van Dam Jean-Paul
WZC Pagode Neder-Over-Heembeek Goethals François
WZC Paloke Sint Jans Molenbeek Beeckman Sophie
WZC Parkhof Machelen Hoste Pascale
WZC Quietas Dilbeek Schollaert Leen
WZC Releghem Zemst Vansaet Gert
WZC Rietdijk Vilvoorde Pavoné Dina
WZC Sint Antonius Sint-Pieters-Leeuw De Vriese Herman
WZC Sint Jozef Evere Verjans Erik
WZC Sint Vincentius vzw campus Eureka Evere Larmuseau David
WZC Sint-Augustinus Halle De Cuyper Elke
WZC Sint-Felix Herne Van Audenaerde Wouter
WZC St. Antonius Zaventem Penninckx Rudi
WZC Ter Burg Nossegem Deblaere Nico
WZC Ter Linde 1 Vilvoorde Plasschaert Pascal
WZC Ter Stelten Merchtem Asselman Luc
WZC Trappeniers Zaventem Derijk Luc
WZC Zilverlinde Sint-Pieters-Leeuw Deneyer Saskia
WZC Zonnesteen Zemst Demeyer Geert
WZC Zonnig Huis Halle Harnie Marie Rose
zelfstandig thuisverpleegkundige Dilbeek Ryckaert Emmanuel
ZHORG Zaventem Van Houtte Henri
Ziekenhuis Aalst - campus Asse Palliatieve eenheid Asse Deroo Ludo
Ziekenhuis Inkendaal Vlezenbeek Bauwens Patty
Zonnelied Roosdaal Evenepoel Katleen
Zonnestraal vzw Lennik De Ridder Lieve
Zorg-Saam vzw Liedekerke Langerock Manu
TOTAAL:165
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 12
3. Bestuursorganen 3.1. Algemene Vergadering 3.1.1. Wijzigingen Nieuwe leden:
Beeckman Sophie – WZC Paloke – Sint-Jans-Molenbeek
Beelen Greet – Onstehuis Brabant – Kampenhout
Biebuyk Anne – Bellevue – Vorst
Cornelis Anne – WZC De Ceder – Beersel
De Litte Marie-Claire – RVT Scheutbos – Brussel
De Ridder Lieve – Zonnestraal vzw – Lennik
De Smedt Willy – Bzorgt – Brussel
De Wulf Mathieu – Wiart 126 – Brussel
Degheselle Johan – WZC Spanjeberg – Zellik
Degreef An – Klim vzw – Diegem
Demeyer Geert – WZC Zonnesteen – Zemst
Deryckere Stephanie – WZC Walfergem – Asse
Dumoulin Robbie – Broes Expertisecentrum Dementie – Brussel
Dusauchoit Tine – huisarts – Brussel
Hoste Pacale – WZC Parkhof – Machelen
Heurckmans Isabelle – Home-Info - Brussel
Larmuseau David – Sint-Vincentius, campus Eureka – Evere
Patteet Ilse – Onstehuis Brabant – Kampenhout
Pauwels Carl – WZC De Wand – Laken
Vanderstraeten Relinda – Home-Info – Brussel
Verhaeverbeke Ilse – AZ Sint-Maria Ziekenhuis Halle – Halle
Verhoeven Ingrid – De Welvaartkapoen – Brussel
Vincx Leen – Rustoord Zennehart - Alsemberg
Uitgetreden leden:
Beckwé Hilde – WZC De Ceder – Beersel
Mevr. Buchurt – WZC Exclusiv – Evere
Buysschaert David – WZC Paloke – Sint-Jans-Molenbeek
Mevr Claes-Van Den Bossche – Residentie Wahis – Schaarbeek
Coppens Hein – Home Ingendael – Vorst
De Vuyst Karel - Zonnelied vzw – Roosdaal
Delcourt Sofie – Liever Thuis – Brussel
Desmet Marijke - RVT Heizel – Laken
Guldentops Yvo – WZC Paloke – Brussel
Lathouwers Wilfried – Senior Residence Allure – Anderlecht
Maris Johan – Le Saule – Brussel
Rooryck Veronique – Wit-Gele-Kruis – Lubbeek
Schelfhout Mario – Kenniscentrum Mantelzorg – Wemmel
Van Houdenhove Maarten – Zennehart – Alsemberg
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 13
Van Snick Sylvie – Roos der Koningin – Buizingen
Vanheusden Heidi – Vlaamse Verpleegunie – Schaarbeek
Vanhove Johan – Residentie Scheutbos – Brussel
Vanrenthergem Sibylle – Les Jonquières – Drogenbos
Verlinden Caroline – huisarts – Brussel
Vermeulen Isabelle – WZC Rietdijk – Vilvoorde
Verpoest Rosanne – WZC Paloke - Brussel
3.1.2. Ledenlijst op 31/12/2015 Aantal leden: 194 Ledenlijst:
Naam Voornaam Organisatie Soort Gemeente
Anthoons Joris Pajottenlandscentrum Gezinshulp
dienst voor gezinszorg Lennik
Arits Johan WZC De Verlosser Wzc St-Ulriks-Kapelle
Asselman Luc WZC Ter Stelten Wzc Merchtem
Bastaerts Patrick BHAK Huisarts Brussel
Bauwens Sabien UZ Brussel Pst Brussel
Bauwens Patty Ziekenhuis Inkendaal psycholoog Vlezenbeek
Beeckman Sophie Paloke Wzc Sint-Jans-Molenbeek
Beelen Greet Ons tehuis Brabant thuisvervangende setting Kampenhout
Bierkens M.Louise WZC Atrium Wzc Kraainem
Biebuyck Anne Bellevue Wzc Vorst
Bilsen Johan Onderzoeksgroep VUB - Zorg rond het levenseinde
Onderwijs Brussel
Bostyn Nadine WZC Eyckenbosch Wzc Gooik
Breda Frieda Seniorie De Maretak Wzc Halle
Brems Erik Home Select (Vulpia) Wzc Dilbeek
Brems Eric Maria Assumpta Wzc Meise
Buntinx Katelijne CM Sint-Michielsbond ziekenfonds Brussel
Ceuleers Mia Ter Burg Wzc Zaventem
Claes Piet Lucie Lambert Wzc Buizingen
Coppens Walter Rusthuis Strijland Wzc Gooik
Cornelis Anne De Ceder Wzc Beersel
Croonenbergs Anne Sint-Maria Ziekenhuis Halle
Ziekenhuis Halle
Cuypers Sybille OCMW Kapelle-op-den-Bos
Ocmw Kapelle-op-den-Bos
De Byser Dirk Hof Ter Waarbeek Wzc Asse
De Cuyper Elke WZC Sint-Augustinus Wzc Halle
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 14
De Gelder Friede Brusselse Huisartsenkring
huisartsenkring Schaarbeek
De Geyter Jake WZC Hingeheem Wzc Asse
De Groeve Vadim Residentie Woluwedal Wzc Diegem
De Jaegere Evelyne WZC Keymolen Wzc Lennik
De Litte Marie-Claire
Scheutbos Wzc Brussel
De Maegd Margriet Dagcentrum TOPAZ dagcentrum Wemmel
De Maere Hans Hopperank thuisvervangende setting Asse
De Man Fanny Magnolia Wzc Jette
De Mol Jeroen Solidariteit voor het Gezin
dienst voor gezinszorg Koekelberg
De Munck Luc Medirand huisartsenkring Vilvoorde
De Neyer Hilde Brabants Apothekers Forum
apotheker Leuven
De Neyer Saskia WZC Zilverlinde Wzc Sint-Pieters-Leeuw
De Ridder Martine Familiehulp dienst voor gezinszorg Brussel
De Ridder Lieve Zonnestraal thuisvervangende setting Lennik
De Smet Willy Bzorgt beroepskring verpleegkundige Brussel
De Velder Bernadette Wit Gele Kruis Vl. Brabant
dienst thuisverpleging Wolvertem
De Vriese Herman WZC Sint Antonius Wzc Sint-Pieters-Leeuw
De Vuyst Lieven Seniorie Bizet Wzc Anderlecht
De Wulf Mathieu Wiart 126 Wzc Brussel
De Wulf Philippe Simonis Wzc Koekelberg
Deblaere Nico WZC Ter Burg Wzc Nossegem
Degheselle Johan WZC Spanjeberg Wzc Zellik
Degreef Ann De Klim Wzc Diegem
Dekempeneer Lieve De Lork thuisvervangende setting Brussel
Dekoster Stéphane Residentie Dilhome Wzc Dilbeek
Deleenheer Anne-Marie
Brusselse Huisartsenkring
huisartsenkring Brussel
Demeyer Geert Zonnesteen Wzc Zemst
Demeyere Anita New Sweethome Wzc Oudergem
Deraes Yves AZ Jan Portaels Ziekenhuis Vilvoorde
Derijk Luc WZC Trappeniers Wzc Zaventem
Dermine Annick Huis voor Gezondheid Huis voor gezondheid Brussel
Deroo Ludo Onze-Lieve-Vrouw ziekenhuis Asse
ziekenhuis Asse
Deroover Jan Hopperank thuisvervangende setting Asse
Deryckere Bernard WZC Den Bogaet Wzc Grimbergen
Deryckere Stephanie WZC Walfergem Wzc Asse
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 15
Destrooper Paul LEIF LevenseindeInformatiecentrum Wemmel
Detandt Veerle Levedale thuisvervangende setting Wolvertem
Detramasure Annemie Rusthuis Bloemendal Wzc Sint-Agatha-Berchem
Dierick Marc WZC De Molenstee Wzc Kampenhout
Distelmans Wim Leerstoel Waardig Levenseinde
Forum Wemmel
Dumoulin Robbie BROES expertisecentrum Dementie Brussel
Dusauchoit Tine Huisarts Huisarts Brussel
Evenepoel Kathleen Zonnelied vzw Wzc Roosdaal
Fabri Ria Eenheid Palliatieve Zorg Asse
palliatieve eenheid Asse
Franssen Rebecca Liberale Mutualiteit Brabant
mutualiteit Schaarbeek
Geens Veerle De Overbron Wzc Brussel
Geeraert Robert Forum forum-Leif Leuven
Gillisjans Lobcke Residentie Van Horick Wzc Wolvertem
Goethals François WZC Pagode Wzc Neder-Over-Heembeek
Gribbe Sylvia WZCH. Vanderstokken
Wzc Pepingen
Hamels Joke Thuiszorgcentrum FSMB
dienst voor gezinszorg Liedekerke
Harnie Marie Rose
WZC Zonnig Huis Wzc Halle
Hautekiet Mark WZC Mater Dei Wzc Heikruis
Hertecant Jan Brusselse Welzijns- en gezondheidsraad
Forum Brussel
Heurckmans Isabelle Home-Info informatiecentrum Brussel
Heyndricx Murielle WZC Koning Albert I Wzc Dilbeek
Hoste Pacale Parkhof Wzc Machelen
Jacobs Ann Residentie Edelweiss Wzc Anderlecht
Janssens Sven Huisarts Huisarts Asse
Janssens Silvia Zonnestraal thuisvervangende setting Lennik
Juliens Nadia WZC Releghem Wzc Zemst
Kint Sylvie Residentie Aux Deux Parcs
Wzc Jette
Koninckx Marc Familiehulp Thuiszorg Mechelen
Lambrechts Sophie Liever thuis MUT Liberale mutualiteit Brussel
Langenaekens Ann Erasmushogeschool Brussel - Departement Gezondheidszorg
Onderwijs Anderlecht
Langerock Manu WZC Sint-Rafaël Wzc Liedekerke
Larmuseau David Sint-Vincentius campus Eureka
Wzc Evere
Lefevre Ludo WZC Hestia Wzc Wemmel
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 16
Leroux Bernadette Sint-Maria Ziekenhuis Halle
ziekenhuis Halle
Lösken Sabien Thuiszorg Brabant Thuiszorg Brussel
Luppens Peter Residentie Edelweis Wzc Anderlecht
Luyckfasseel Johan SEL Zorgnetwerk Zenneland
Forum Beersel
Marescaux Bernadette Oase dagcentrum Brussel
Matton Paul Arcus thuisverpleging Brussel
Meers Patrick WZC Floordam Wzc Melsbroek
Meijlaers Antoine Residentie Romana Wzc Laken
Meirlaan Hans De Ark Laken Thuisvervangende setting Brussel
Mersch Anouchka RVT De Zwaluw Wzc Vollezele
Mertens Rita Rustoord Van Lierde Wzc Affligem
Meylaers Hilde Eigen Thuis Thuisvervangende setting Grimbergen
Michiels Koen Thuiszorg Brabant Thuiszorg Liedekerke
Moortgat Dorrit Brussels Overleg Thuiszorg
Thuiszorg Brussel
Moyson Ellen Solidaritieit voor het gezin
Thuiszorg Koekelberg
Musch Peter WZC Avondvrede Wzc Linkebeek
Neuteleers Marc WZC Iris Wzc Strombeek-Bever
Olbrechts Jos Kliniek Sint-Jan ziekenhuis Brussel
Olbrechts David UVC Brugmann eenheid palliatieve zorg Laken
Pavoné Dina WZC Rietdijk Wzc Vilvoorde
Patteet Ilse Ons tehuis Brabant Thuisvervangende setting Kampenhout
Pauwels Carl De Wand Wzc Laken
Peetermans Sara Zonnelied Thuisvervangende setting Roosdaal
Peeters Guido Home Scheut Wzc Anderlecht
Peeters Stefan Residentie Oase Wzc Meise
Peleman Yves WZC Akapella Wzc Kapelle-op-den-Bos
Penninckx Rudi WZC St. Antonius Wzc Zaventem
Plasquy Eddy De Bres thuisverpleging Vilvoorde
Plasschaert Pascal RVT Ter Linde II Wzc Vilvoorde
Pottie Wim WZC Heydeveld Wzc Opwijk
Ribbens Franca De Klink thuisvervangende setting Diegem
Robijns Ineke WZC De Oase Wzc Opwijk
Roeygens Marie-Christina
Blindenzorg Licht & Liefde
Forum Appelterre
Rooryck Filip WZC Onze-Lieve-Vrouw
Wzc Roosdaal
Ryckaert Emmanuel zelfstandig thuisverpleegkundige
thuisverpleging Dilbeek
Sas Mia HUB-EHSAL Onderwijs Brussel
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 17
Sauvage Marianne Thuiszorgcentrum Socialistische Mutualiteit Brabant
Thuiszorg Brussel
Schollaert Leen WZC Quietas Wzc Dilbeek
Schroeven Dirk Residentie Eizer Wzc Overijse
Schweitser Frank Omega, TOPAZ thuiszorgequippe Wemmel
Simons Patrick Omega thuisverpleging Halle
Smedts Ingrid Klim thuisvervangende setting Dilbeek
Soetaert Jo Begeleid Wonen Thuiszorg Brussel
Spotbeen Greet Het Witte Huis wzc Wzc Itterbeek
Standaert Rita Ter Burg Wzc Nossegem
Stas Katty Eigen Thuis thuisvervangende setting Grimbergen
Stevens Mia De Poel thuisvervangende setting Schepdaal
Tant Danny Familiezorg dienst voor gezinszorg Asse
Tiels Sonja Ter Linde Thuisvervangende setting Asse
Tobback Sophie WZC Sint-Rafaël Wzc Ternat
Van Audenaerde Wouter WZC Sint-Felix Wzc Herne
Van Beersel Martine AZ Jan Portaels ziekenhuis Heffen
Van Buggenhout Stijn SEL Zorgnetwerk Zenneland
Sel Halle
Van Cutsem Anne De Valier Thuisvervangende setting Liedekerke
Van Dam Jean-Paul WZC Onze-Lieve-Vrouw
Wzc Wezembeek-Oppem
Van De Genachte
Hendrik Vrijwilligers Palliatieve Thuiszorg BHV
Thuiszorg Dilbeek
Van de Populiere
Lutgarde Residentie Anemoon Wzc Strombeek-Bever
Van den Dorpel Monica WZC De Stichel Wzc Vilvoorde
Van den Hende Nicole Seniorie Parc Astrid Wzc Anderlecht
Van den Troost Leen WZC Ter Biest Wzc Grimbergen
van Duijn Ineke KLIM - De Klink thuisvervangende setting Diegem
Van Elswé Filip Residentie Anaïs Wzc Brussel
Van Helder Rita Residentie Jasmina Wzc Alsemberg
Van Hemelrijck Sonia Residentie Van Horick Wzc Wolvertem
Van Houtte Henri ZHORG huisartsenkring Zaventem
Van Nunen Ann MS Kliniek Melsbroek MS Kliniek Melsbroek
Van Nuys Mehdi NV Maiderop - La Familiale – Palmyra
Wzc Drogenbos
Van Parys Luc Artsenkring Halle en Omgeving
huisartsenkring Lembeek
Van Rausbeeck Dirk Arcus Thuisverpleging thuisverpleging Wemmel
Van Riet Jenny WZC Herftsvreugde Wzc Londerzeel
Van Saet Gert WZC Releghem Wzc Zemst
Van Stichel Karen WZC Heydeveld Wzc Opwijk
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 18
Van Tendeloo Paul WZC Ambroos Wzc Hofstade
Van Vaerenbergh
Filip Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Campus Asse
ziekenhuis Asse
Van Wesemael Chris Begeleid Wonen Brussel
Woonzorg Brussel
Vanbinst Linda WZC Parkhof Wzc Machelen
Vancamp Joris MPC Sint Franciscus thuisvervangende settting Asse
Vandekerckhove Jan Huize Sint-Monika Wzc Brussel
Vandenbussche Ellen WZC Mariëndal Wzc Overijse
Vandeneede Kris WZC Heilig Hart Wzc Grimbergen
Vanderheyden Sin Residentie Ter Kameren
Wzc Brussel
Vanderlinden Katrien Hof Ten Doenberghe Wzc Hoeilaart
Vanderstraeten Relinda Home-Info informatiecentrum Brussel
Vanmechelen Olivia Begeleid Wonen Brussel
Woonzorg Brussel
Verbeke Gwen AZ Jan Portaels ziekenhuis Vilvoorde
Vereecke Lies Breugheldal Wzc Itterbeek
Verhaeghe Mieke HARNO huisartsenkring Grimbergen
Verhaeren Ann WZC Ter Linde 1 Wzc Vilvoorde
Verhaeverbeke Ilse AZ Maria Ziekenhuis Halle
ziekenhuis Halle
Verhoeven Ingrid De Welvaartkapoen lokaal dienstencentrum Brussel
Verjans Erik WZC Sint Jozef Wzc Evere
Vermoesen Dirk Sint-Rafaël Wzc Liedekerke
Vincx Leen Zennehart Wzc Alsemberg
Vos Margot De Poel Thuisvervangende setting Schepdaal
Vrancken Wim Residentie Tombeek Heide
Wzc Overijse
Wellemans Bruno WZC Nazareth Wzc Ukkel
Wets Els WZC De Groene Linde
Wzc Sint-Genesius-Rode
Willems Herman HAK Overijse huisartsenkring Overijse
Willems Judith OCMW Vilvoorde Thuiszorg Vilvoorde
Wynant Dirk HELA huisartsenkring Asse
Wynants Nicole Home Roger Camps Wzc Evere
Yoshimi Sumio Adviesraad huisartsen Arts Brussel
3.1.3. Aantal bijeenkomsten: 3 16 maart 2015 jaarverslag en financiën 2014, actieplannen 2015
4 juni 2015 lunchdebat: mantelzorg : een vrije keuze ?
20 november 2015 lunchdebat : Alles voor de wetenschap ? Klinische studies en
perperdure medicijnen bij palliatieve patiënten : ethisch verantwoord ?
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 19
3.2. Raad van Bestuur 3.2.1. Wijzigingen Einde mandaat:
- Marina Homblé, Wit-Gele-Kruis Vlaams Brabant Nieuw mandaat:
- Dermine Annick, Directrice Huis voor Gezondheid, Brussel - Lambrechts Sophie, stafmedewerker Liberale Thuiszorg BHV - Moyson Ellen, palliatief referent Socialistische thuiszorg Brussel
3.2.2. Samenstelling Raad van Bestuur op 31/12/2015 FUNCTIE
NAAM + VOORNAAM ORGANISATIE
Voorzitter Distelmans Wim Forum Palliatieve Zorg, Omega, LEIF, TOPAZ
Ondervoorzitter Bauwens Sabien PST UZ-Brussel, psychologe
Secretaris Van Beersel Martine AZ Jan Portaels, ziekenhuis Vilvoorde, kwaliteitszorg
Penningmeester Geeraert Robert Vorming en opleiding Forum, vrijwilliger LEIF
Bestuurder Tobback Sophie Huisarts, CRA Sint Rafaël WZC Liedekerke
Bestuurder Bastaerts Patrick Huisarts NederOverHeembeek, Brussel
Bestuurder Bilsen Johan Voorzitter Mental Health & Wellbeing VUB Research Group
Bestuurder Buntinckx Katelijne Christelijke Mutualiteit, St. Michielsbond -
Brussel
Bestuurder Dermine Annick Huis voor Gezondheid, Brussel, directeur
Bestuurder De Ridder Martine Familiehulp Brussel-Halle-Vilvoorde, regioverantwoordelijke
Bestuurder Destrooper Paul Banaba-opleiding, vormingsverantwoordelijke LEIF
Bestuurder Janssens Sven Huisarts Asse
Bestuurder Lambrechts Sophie Liberale thuiszorg BHV
Bestuurder Moyson Ellen Socialistische thuiszorg Brussel
Bestuurder Roeygens Marie-Christina Blindenzorg Licht & Liefde
Bestuurder Van de Genachte Hendrik Vrijwilligers Forum Palliatieve Zorg
3.2.3. Aantal bijeenkomsten: 3
16 Maart 2015
jaarrekening 2014, budget 2015
activiteitenverslag 2014, actieplannen 2015
verruiming Raad van Bestuur, 3 nieuwe bestuursleden
verdere uitbouw werking in Brussel
contacten met huisartsen rond rouwzorg op LOK overleg
18 september 2015
Voorstelling nieuwe coördinator vormingen, Daevy Amerlynck en coördinator Brussel,
Joke De Lentdecker
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 20
Informatie bijeenkomst Palliatieve Zorg in Brussel op 27 november 2015
Folder Palliatieve Zorg in Brussel voor Forum en Omega
Oprichting Stuurgroep Brussel
Interne samenwerking partners w.e.m.m.e.l
17 december 2015
Voorstelling nieuwe coördinator Brussel, Hannie Van den Bilcke, ter vervanging van
Joke De Lentdecker
Toelichting bij erkenning Forum Palliatieve Zorg als palliatief netwerk en
samenwerkingsverband van januari 2016 tot 31 december 2019
Functieprofielen personeelsleden
Strategische/operationele doelstellingen 2016
20 jaar Netwerk in 2016
3.3. Dagelijks Bestuur Forum-Omega 3.3.1. Wijzigingen Geen wijzigingen 3.3.2. Samenstelling Dagelijks Bestuur op 31/12/2015 NAAM FUNCTIE SETTING
Wim Distelmans Voorzitter Cf. Raad van Bestuur
Robert Geeraert Ondervoorzitter Vorming en opleiding Forum, vrijwilliger LEIF
Martine Van Beersel Secretaris AZ Jan Portaels, ziekenhuis Vilvoorde
Sophie Tobback Bestuurder Huisarts, CRA Sint Rafaël
Sabien Bauwens Bestuurder PST UZ Brussel
Johan Bilsen Bestuurder Hoofd Mental Health and Wellbeing Research Group, VUB
Paul Destrooper Bestuurder Bestuurder BANABA, vormingsverantwoordelijke LEIF
François Pauwels Bestuurder Huisarts Vilvoorde, equipearts Omega, Leifarts
Matty Post Bestuurder Vrijwilliger TOPAZ, dagcentrum
Frank Schweitser Bestuurder Hoofdverpleegkundige thuisequipe palliatieve zorg Omega
Patrick Simons Bestuurder Huisarts Halle, equipearts Omega, Leifarts
Erik Struys Bestuurder Journalist, P.R. Unie Vrijzinnig Humanisme
Christina Vanderhaeghe Bestuurder Coördinator Forum Palliatieve Zorg, Rouwzorg
Bea Verbeeck Bestuurder Psychiater, ULteam, Omega,
3.3.3. Aantal bijeenkomsten: 5
Dagelijkse werking Omega-Forum wordt gestuurd en opgevolgd
Personeel
Financiën
Omega-Forum Palliatieve Zorg in Brussel
Website en public relations
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 21
Herdrukken handboeken en brochures
Vrijwilligerswerking
Infoavonden hulpverleners en bevolking
Studiedagen Omega - Forum
Vormingen in samenwerking met partners
W.E.M.M.E.L.: flyers en PALM opleiding, lunchdebatten en nieuwsbrief
4. De medewerkers 4.1. Wijzigingen in het personeelsbestand Einde samenwerking:
- Joke De Lentdecker, coördinator Brussel Forum Palliatieve Zorg, november 2015
- Nadia Denayer, coördinator vormingen Forum Palliatieve Zorg, juni 2015
Nieuwe medewerkers:
- Joke De Lentdecker, coördinator Brussel Forum Palliatieve Zorg, juni 2015
- Daevy Amerlynck, coördinator vormingen Forum Palliatieve Zorg, 17 augustus
2015
- Hannie Van den Bilcke, coördinator Brussel Forum Palliatieve Zorg, 2 december
2015
- Lindsay Cool, verpleegkundige Omega, juli 2015
Wijzigingen in tewerkstellingsduur:
- Inge De Hertogh – coördinator administratie en logistiek Forum Palliatieve Zorg -
naar contract voor 30.4u/week sinds maart 2015 (voorheen 19u/week)
- Wenda Pelicaen – verpleegkundige Omega – van 30,4u/week naar 26,6u/week
- Veerle Vlemincx – verpleegkundige Omega – van 38u/week naar 30,4u/week
4.2. Samenstelling van het personeelsbestand op 31/12/2015
NAAM FUNCTIE TEWERKSTELLING Daevy Amerlynck Vormingscoördinator 38 u / week (Forum)
Inge De Hertogh coördinator administratie en logistiek 30,4 u/week (Forum)
Christina Vanderhaeghe Projectcoördinator 38 u/ week (Forum)
Yanna Van Wesemael psycholoog en coördinator vrijwilligers 38 u/ week (Forum)
Hannie Van den Bilcke coördinator Brussel 38 u/week (Forum)
Patrick Simons Equipearts 7,6 u/week (MBE)
François Pauwels Equipearts 7,6 u/week (MBE)
Bie Lambrechts Verpleegkundige 22,8 u/week (MBE)
Anne Ghysels Verpleegkundige 30,4 u/week (MBE)
Claire Peeters Verpleegkundige 38 u/week (MBE)
Myriam D’heygere Verpleegkundige 38 u/week (MBE)
Jo Verbiest Verpleegkundige 26,6 u/week (MBE)
Wenda Pelicaen Verpleegkundige 26,6 u/week (MBE)
David Dujardin Verpleegkundige 38u/week (MBE)
Patricia Dereymaeker Verpleegkundige 38u/week (MBE)
Carmen Lauwers Verpleegkundige 30,4u/week (MBE)
Peggy Van Geit administratief medewerker 26,6 u/week (MBE)
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 22
Tilly Janssens administratief medewerker 38 u/week (MBE)
Frank Schweitser hoofdverpleegkundige 38 u/week (MBE)
Vlemincx Veerle Verpleegkundige 38u/week (MBE)
Cool Lindsay verpleegkundige 30,44/week (MBE)
4.3. VTO
Inge De Hertogh Datum Onderwerp/Spreker Organisator
07/02/15 (7u) PALM 3 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
14/03/15 (7u) PALM 4 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
9/04/15 – 11/04/15 (20 u)
Studiereis en symposium Krakau Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
09/05/15 (7u) PALM 5 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
8/10/15 – 10/10/15 (20u)
Studiereis en Symposium Marseille Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
Totaal : 61 uur
Nadia Denayer Datum Onderwerp/Spreker Organisator
21/02/15 (3u) Symposium: Waar geen wil is, is geen weg
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
07/02/15 (7u) PALM 3 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
14/03/15 (7u) PALM 4 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
9/04/15 – 11/04/15 (20 u)
Studiereis en symposium Krakau Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
09/05/15 (7u) PALM 5 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
Totaal: 44 uur
Christina Vanderhaeghe
Datum Onderwerp/Spreker Organisator 21/02/15 (3u) Symposium: Waar geen wil is, is
geen weg Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
02/04/15 (3u) Handvaten voor interculturele zorg SEL Zorgnetwerk Zenneland
26/05/15 (2u) Zorg voor zorgverleners SEL Zorgnetwerk Zenneland
07/02/15 (7u) PALM 3 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
14/03/15 (7u) PALM 4 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
9/04/15 – 11/04/15 (20u)
Studiereis en symposium Krakau Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
09/05/15 (7u) PALM 5 = opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
Totaal: 49 uur
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 23
Yanna Van Wesemael
Datum Onderwerp/spreker Organisator 29 en 30/01/2015 (2x 5u)
FLIECE congres Vrije Universiteit Brussel
21/02/2015 (3u) Symposium “Waar geen wil is, is geen weg?” Een denkoefening over verworven wilsonbekwaamheid en euthanasie
Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
08/10/15 – 10/10/15 (20 u)
Studiereis en Symposium Marseille Leerstoel Waardig Levenseinde VUB
14/09/2015 en 28/09/2015 (2x 6u)
Existentiële psychotherapie Cedric Hèle Instituut
01/12/2015 (8u) Vlaams congres psycho-oncologie Cedric Hèle Instituut
Totaal : 54 uur
Joke De Lentdecker
Datum Onderwerp/spreker Organisator 22/09/15 (6u) LEIF Nurses opleiding: Introductie LEIF
06/10/15 (6u) LEIF Nurses opleiding: Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk gebracht
LEIF
20/10/15 (6u) LEIF Nursus opleiding: de persoon in de wet
LEIF
24/09, 01/10, 8/10, 15/10, 22/10 (5x 7u)
Introductiecursus Palliatieve Zorg Odisee/Erasmushogeschool Brussel
15/06,16/06,17/06, 19/06 (4x 6u)
Stage Palliatieve Eenheid “De Cirkel” AZ Jan Portaels Vilvoorde
10/08, 11/08, 12/08, 13/08, 17/08, 18/08, 19/08, 20/8 (8x 8u)
Stage Palliatieve Eenheid Sint-Jan Brussel
Totaal stage : 88u Totaal vorming :53u
Daevy Amerlynck
Datum Onderwerp/spreker Organisator 24/08 tot 27/08 (4x 7u)
Stage PE De Cirkel AZ Jan Portaels Vilvoorde
28/08 , 03/09 (2x 7 u) Stage TOPAZ
08/09 (1 x 7 u) Stage OMEGA
02/09, 9/09, 16/09,23/09 (4 x 3 u)
Intervisie/ patientenbespreking OMEGA
17/11 (7u) LEIF nurses opleiding : communicatie
LEIF
24/09, 1/10,8/10,15/10,22/10 (5 x 7 u)
Introductie Palliative Zorg ( postgraduaat) ODISEE/ EHB
ODISEE-EHB
24/10,12/12 (2 x 7u) PALM opleiding 1 en 2 Leerstoel Waardig levenseinde VUB
Totaal stage: 49u Totaal vorming : 68u
Hannie Van den Bilcke
Datum Onderwerp/spreker Organisator 15/12 en 23/12 (16u) Stage TOPAZ
Totaal stage : 16u
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 24
4.4. Interne overlegmomenten 4.4.1. Werkoverleg Forum Doelstelling: Functioneel werkoverleg Omega-Forum Palliatieve Zorg Frequentie: Wekelijks op maandag, 14u-15u Behandelde onderwerpen:
Symposia, lunchdebatten voorbereiden en opvolgen
Vormingen plannen, lesgevers aanspreken, evalueren
Vrijwilligerswerking
Nieuwsbrieven, vernieuwing brochures, nieuwe folders Brussel
Netwerking en vertegenwoordigingen
Infoavonden voorbereiden en opvolgen
Infomoment Palliatieve Zorg in Brussel van 27/11/2015
Algemene werking in Brussel
Website en sociale media
Voorbereiding congres 4/02/2016
…
4.4.2. Overleg thuiszorgequipe Omega Doelstelling:
De vzw Omega werkt als thuiszorgequipe binnen het werkingsgebied van het Forum
Palliatieve Zorg BHV. Er is een nauwe samenwerking tussen beide organisaties.
Wekelijks volgt de hoofdverpleegkundige van Omega het overlegmoment van het
Forum Palliatieve Zorg.
Wekelijks volgt de psycholoog van het Forum de teamvergaderingen van de
thuiszorgequipe Omega. Daarnaast is er overleg tussen de hoofdverpleegkundige en
de teamleden van het Forum omtrent de interne studiedagen van Omega.
De verpleegkundigen van Omega die in woonzorgcentra komen of in instellingen voor
mensen met een beperking, kunnen een beroep doen op de coördinator voor overleg
in de voorziening, voor teamondersteuning, voor implementatie levenseindezorg en
voor palliatief overleg in de voorziening.
Er kan door de verpleegkundigen van Omega een beroep worden gedaan op de
psycholoog van het Forum voor interventies in moeilijke thuissituaties palliatieve zorg
en voor het inzetten van vrijwilligers in thuissituaties palliatieve zorg.
De psycholoog staat ook ter beschikking voor individuele feedback aan
verpleegkundigen omtrent vragen bij hun tussenkomsten in de thuissituaties.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 25
De medewerkers van het Forum en Omega werken verder mee aan de
herdenkingsmomenten voor familieleden van overleden patiënten die door
Omega werden begeleid. De psycholoog en enkele vrijwilligers verzorgen ook
de omkadering van deze herdenkingsmomenten.
Het dagelijks bestuur van beide organisaties komt om de 2 maanden samen.
Leden:
Wenda Pelicaen, verpleegkundige
Bie Lambrechts, verpleegkundige
Anne Ghyssels, verpleegkundige
Claire Peeters, verpleegkundige
Jo Verbiest, verpleegkundige
Myriam d’Heygere, verpleegkundige
Patricia Dereymaeker, verpleegkundige
Carmen Lauwers, verpleegkundige
David Dujardin, verpleegkundigeµVlamincx Veerle, verpleegkundige
Lindsay Cool, verpleegkundige
Patrick Simons, huisarts en LEIFarts
François Pauwels, huisarts en LEIFarts
Christina Vanderhaeghe, projectcoördinator Forum Palliatieve Zorg
Yanna Van Wesemael, psycholoog en vrijwilligersverantwoordelijke Forum
Palliatieve Zorg
Frank Schweitser, hoofdverpleegkundige
Bijeenkomsten:
Wekelijks teamoverleg waarbij de psycholoog van het Forum reflectie en ondersteuning biedt
voor niet medische aspecten binnen de palliatieve thuiszorg.
5. Brussel
In 2015 zetten we extra in op de uitbouw van een volwaardige werking met betrekking tot
palliatieve zorg in Brussel. We waren alert voor de specifieke problematiek waarmee een
grootstedelijke context te maken heeft en stemden onze werking daarop af.
In juni werd Joke Delentdecker aangeworven als (4/5 FTE) coördinator voor de
Brusselse werking van het Forum Palliatieve Zorg (Br.e.l.-coördinator). Naast het
volgen van inwerkingsstages (PE De Cirkel Vilvoorde, PE St. Jan ziekenhuis Brussel,
TOPAZ, Omega), de LEIF-en Introductie-opleiding (Odisee, EHB, Forum), heeft Joke
vnl. aan netwerking gedaan. Zij nam deel aan zorgknooppuntoverleggen (SEL-BOT),
had overleg met BOT, Huis voor Gezondheid, BHAK, …
Er werd een folder voor het Forum Brussel, Omega Brussel en Br.e.l. (Brussels
expertise Levenseinde) voorbereid, uitgewerkt en gepubliceerd.
Joke Delentdecker bereidde met het team het Infomoment Palliatieve Zorg voor
Brussel voor. Vanaf november werd dit overgenomen door Daevy Amerlynck.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 26
Het infomoment vond plaats op 27/11/2015 in de grote zaal van het huisvandeMens
Brussel, waarbij alle mogelijke partnersorganisaties werkzaam in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest werden uitgenodigd.
Er waren 45 deelnemers.
Na een inleidende situering door Wim Distelmans (voorzitter Br.e.l. / Forum) en
Annick Dermine (Directeur Huis voor Gezondheid Brussel), werd door Daevy
Amerlynck en Yanna Van Wesemael van het Forum duiding gegeven over de stand
van zaken inzake palliatieve zorg en levenseindebeslissingen in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest (bevindingen EOL-onderzoeksgroep VUB), aangevuld met
een aantal actiepunten voor 2016. Staatssecretaris en VGC collegelid voor Welzijn,
Mevr. Bianca Debaets, zorgde voor de nodige toelichting vanuit het VGC.
Begin december nam Hannie Van den Bilcke het roer over van Joke Delentdecker.
Op 03/12/2015 werd een eerste Adviesraad gehouden,waarop vertegenwoordigers
van verschillende Brusselse settings aanwezig waren. Zo worden we inhoudelijk
gesteund door Huis voor Gezondheid, Brussels Overleg Thuiszorg, Home-Info,
Bzorgt, Universitaire Associatie Brussel, BrOes - Expertisecentrum Dementie, Rust-
en Verzorgingstehuis Huize Sint-Monika, Lokaal Dienstencentrum de Vaartkapoen
(ondertussen “Het Begin”), huisartspraktijk de Horizon, Familiehulp en Solidariteit
voor het Gezin.
Dit overlegorgaan geeft ons de kans de vinger aan de pols te houden en zicht te
krijgen op de prioriteiten waaraan we de komende periode willen werken. Concreet
werd het duidelijk dat er extra aandacht in 2016 zal gaan naar voorafgaande
zorgplanning en cultuursensitieve palliatieve zorg. Op verschillende
overlegmomenten en thematische werkgroepen gaan we daarmee verder.
Voor Brussel wordt de samenwerking met de thuisequipe Omega nog verder
uitgebouwd wat betreft de verdere ontwikkeling van de grootstedelijke palliatieve
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 27
zorg. Met collega’s en vrijwilligers die begeleidingen in Brussel opnemen, zal worden
blijvend afgestemd om een verdere uitbouw mogelijk te maken.
De samenwerking met TOPAZ Brussel wordt verder uitgediept aan de hand van
promotiemateriaal, het zoeken van extra projectmiddelen, e.d.
De vraag naar opleiding en informatie blijft vaak terugkomen. Bij het opstellen van het
vormingsprogramma voor 2016 trachten we extra rekening te houden met thema’s
die eigen zijn aan de Brusselse context. Dit bouwen we het volgende werkingsjaar
nog verder uit.
Leden adviesraad:
Hannie Van den Bilcke (Forum PZ / Br.e.l-coördinator)
Daevy Amerlynck (Forum PZ)
Yanna Van Wesemael (Forum PZ)
Wim Distelmans (Voorzitter Forum PZ / w.e.m.m.e.l.)
Frank Schweitser (Omega/TOPAZ)
Margrit Demaegd (TOPAZ)
Dorrit Moortgat (BOT)
Ruddy Verbinnen (UAB/ VUB)
Jan Vandekerckhove (Huize St. Monika)
Relinda Vanderstraeten (Home-Info)
Klaartje Lenaerts (Solidariteit voor het Gezin)
Annick Dermine (Huis voor Gezondheid Brussel)
Tine Dusauchoit (huisarts Jette)
Ingrid Verhoeven (DC De Welvaartkapoen).
Willy De Smet (Bzorgt)
Sam Van Ormelingen (Familiehulp)
Sam Van de Putte (BrOes) Zoals elk jaar waren we in 2015 vertegenwoordigd op de Gezondheidsmeeting
(26/03/2015) van het Huis voor Gezondheid waarop workshops rond diverse
gezondheidsthema’s worden georganiseerd. Eén van de thema’s was vroegtijdige
zorgplanning.
Op 23/10/2015 was er een overleg met Peter Verduyckt van het Brusselse Observatorium
voor Gezondheid en Welzijn, de studiedienst van de Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissie. De bedoeling was informatie te geven met betrekking tot
palliatieve zorg in Brussel om het Brussels beleid hierrond mee vorm te geven.
Het Forum Palliatieve Zorg was op 03/12/2015 ook vertegenwoordigd op de denk- en
dialoogdag met betrekking tot een toekomstige en succesvolle Nederlandstalige
ondersteuningsorganisatie voor welzijn en gezondheid in Brussel. Tijdens deze dag gingen
we in gesprek over hoe Brussel in de toekomst op een kwaliteitsvolle manier kan
ondersteund worden, rekening houdend met de (toekomstige) uitdagingen inzake welzijn en
gezondheid binnen een complexe Brusselse context.
Verder was het Forum Palliatieve Zorg ook vertegenwoordigd op de bijeenkomsten van BOT,
Brussels Overleg Thuiszorg (zie punt 2.1.2 van deel II).
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 28
II. Netwerkopdrachten 1. Informeren 1.1. Voordrachten
Wim Distelmans
LEZINGEN, EXTERNE VORMINGEN, DEELNAME AAN DEBATTEN
30-01-15: Voordracht over TOPAZ op benefiet in St Job in ‘t Goor (Casino TOPAZ)
03-02-15: LEIF opleiding, Wemmel
07-02-15: PALM dag 3, Wemmel
10-02-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Markant, Belsele
12-02-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Hoogstraten
21-02-15: LEIF symposium over euthanasie en wilsonbekwaamheid.
26-02-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Davidsfonds, St Denys Westrem
28-02-15: LEIF opleiding 4
10-03-15: LEIFartsen intervisie, Oostende
12-03-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Davidsfonds, St Truiden
14-03-15: PALM dag 4
17-03-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Koninklijke Kring Meulesteede, Gent
18-03-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Berlaar
19-03-15: Debat over euthanasie, Hogeschool PXL, Hasselt
24-03-15: Voordracht: voeding en vocht in de palliatieve zorg, NVKVV, Oostende
26-03-15: Voordracht ‘Een waardig levenseinde’ , OKRA, Retie
9-12-04-15: Studiereis en symposium ‘Waardig Levenseinde’, Krakau en Auschwitz
22-04-15: Intervisie LEIFartsen, Waregem
08-05-15: Les ‘Medische beslissingen bij het levenseinde’, Ivan Bautmans
09-05-15: PALM dag 5
23-05-15: Voordracht over euthanasie en zingeving, in Het Bos, Antwerpen
26-05-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, GC De Breughel, Haacht
30-05-15: Dag Palliatieve Zorg voor prespecialisatie VUB
01-06-15: Voordracht en debat nav van fundraising diner ‘Sterrenchefs koken voor LEIF, Krekelhof
04-06-15: Voordracht ‘Een Waardig Levenseinde’, Hasselt
05-06-15: Les rond beslissingen bij het levenseinde’, Amersfoort
18-06-15: Voordracht rond LEIF op symposium LEIF West Vlaanderen, Brugge
21-06-15: Aanvaardingsrede nav van laureaat prijs Vrijzinnig Humanisme, Bozar, Brussel
29-08-15: Intro op benefiet TOPAZ met film ‘Before we go’ van Jorge Léon
19-09-15: Terugkomdag studiereis Auschwitz in Dossinkazerne, Mechelen
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 29
20-09-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Davidsfonds, Tongerlo
21-09-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Scherpenheuvel
22-09-15: LEIFopleiding dag 1
23-09-15: Voordracht op boekvoorstelling Ivan De Vadder ‘Macht’ en uitgeroepen behorend tot de
40 mensen in Vlaanderen met de meeste impact/macht
27-09-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Mortsel (Raoul Van Esbroeck)
30-09-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Blankenberge
30-09-15: Les 1 ziekten met systemische weerslag
03-10-15: LEIFartsen dag 1
07-10-15: Les 2 ziekten met systemische weerslag
07-10-15: intervisie LEIFartsen Antwerpen
13-10-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Geel
14-10-15: Voordracht ‘pijncontrole en euthanasie in de huisartspraktijk, Takeda, Dendermonde
15-10-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Machelen
17-10-15: LEIFartsen dag 2
17-10-15: Lezing ‘Waardig Levenseinde’ voor AV CM, Stadhuis Halle
19-10-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Davidsfonds, Bocholt
20-10-15: Les 3 ziekten met systemische weerslag
22-10-15: Voordracht ‘pijncontrole en euthanasie in de huisartspraktijk, Takeda,
23-10-15: Les 4 les kwaadaardige aandoeningen
24-10-15: PALM 1
25-10-15: Voordracht ‘Pijnbestrijding bij kritische ischemie’ congres Vaatheelkunde, Rijsel
26-10-15: Les 4 kwaadaardige aandoeningen
06-11-15: Voordracht Medische beslissingen bij het levenseinde op studiedag ‘Euthanasie bij
geïnterneerden in de gevangenissen’
08-11-15: Panelgesprek op boekenbeurs Antwerpen nav boek Jan Vander Vurst ‘Moed’
09-11-15: Nabespreking film ‘Before we go’ in De Markten
10-11-15: Lezing ‘Waardig Levenseinde’, UPV, VUB
14-11-15: LEIFartsen les 3
16-11-15: Les ‘palliatieve zorg: weerstanden’, PAVA, UGent
16-11-15: Voordracht ’10 jaar wet patiëntenrechten’, cc De Werf, Aalst
17-11-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Balen
18-11-15: Intervisie LEIFartsen, Aalst
20-11-15: Lunchdebat over ethiek van klinische studies bij palliatieve patiënten met JJ Cassiman en
Dirk Van Duppen
23-11-15: Debat met Chris Gastmans voor Liberale Vlaamse studentenvereniging (LVSV), KU
Leuven
24-11-15: Voordracht op studiedag CM ?, Brussel Jamien Stoelraet
26-11-15: Voordracht ‘pijncontrole en euthanasie in de huisartspraktijk, Takeda
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 30
28-10-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’ op tweedaagse rond het levenseinde door VOC
Mechelen, Lamot
01-12-15: Intro op international symposium van Chi, Lamot Mechelen
03-12-15: Nabespreking film ‘Before we go’, De Markten, Brussel
03-12-15: Les Pijntherapie in Oncologie, UZ Brussel
07-12-15: Voordracht ‘Medische beslissingen bij het levenseinde’ voor ziekenhuisapothekers, VUB
10-12-15: Voordracht ‘pijncontrole en euthanasie in de huisartspraktijk, Takeda, Nevele
12-12-15: Voordracht ‘Waardig Levenseinde’, Vorming Plus, Maarkedal
13-12-15: PALM 2
17-12-15: Voordracht op ‘Behoud van Begeerte’, Bib Permeke, Antwerpen
INTERVIEWS, ARTIKELS, OPINIESTUKKEN 05-01-15: DM: opiniestuk: waarom Frank Van den Bleeken dood gaat
05-01-15: DS: Geinterneerde krijgt euthanasie in ziekenboeg van de gevangenis
05-01-15: Volkskrant: Euthanasie Belgische TBS’er nabij
05-01-15: Volkskrant: We gaan hier maatschappelijk gezien in de fout
05-01-15: Volkskrant: over een week krijgt TBS’er Frank euthanasie
05-01-15: Ter Zake (VRT): interview samen met Johan Braeckman over afgewende euthanasie van
Frank VDB
05-01-15: Le Vif: Euthanasie en prison: l’humour noir d’un ministre de la justice belge
06-01-15: DM: Nederland wou Frank Van den Bleeken niet opnemen
06-01-15: DM: Waarom internering Frank Van Den Bleeken bij de noorderburen geen optie was
06-01-15: NOS radio 1: over afgeween euthanasie van Frank Van den Bleeken
06-01-15: TV Limburg: over euthanasie en clusterhoofdpijn
06-01-15: Radio 2 Limburg: over euthanasie en clusterhoofdpijn
06-01-15: VTM: over euthanasie en clusterhoofdpijn
07-01-15: HBVL over euthanasie en clusterhoofdpijn
07-01-15: Het Nieuwsblad: EN nu krijgt hij plots wel gepaste begeleiding
07-01-15: DS: Gedetineerden, daar win je natuurlijk geen stemmen mee
07-01-15: DS: Het is goed dat Van den Bleeken niet mag sterven
07-01-15: DM: Hij wou maar één ding: euthanasie
12-01-15: DS: Euthanasie moet altijd de laatste optie zijn
13-01-15: DS: opinie: geen verplichte palliatieve filter bij euthanasie
15-01-15: Redactie.be: kroniek van een aangekondigde euthanasie
30-01-15: Artsenkrant: Euthanasie bij verworven wilsonbekwaamheid
Jan 2015: Relevant: Omstreden euthanasiezaken in België
11-02-15: Knack: Welke arts zal Frank nog willen helpen?
16-02-15: VRT nieuws één over 35.000 LEIFkaarten
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 31
16-02-15: DS: Steeds meer belgen willen levenseinde zelf bepalen
16-02-15: HLN: Al 35.000 Vlamingen vroegen de LEIFkaart aan
17-02-15: DM: Al 35.000 Vlamingen vroegen de LEIFkaart aan
18-02-15: HLN: Experts denken na over aanpassingen wet rond euthanasie bij wilsonbekwaamheid
18-02-15: DM: Experts denken na over aanpassingen wet rond euthanasie bij wilsonbekwaamheid
19-02-15: NRC Handelsblad: over Frank Van den Bleeken
21-02-15: DM: De Gucht: niets afgesproken over ethische stop
21-02-15: Metro: Frank Vandenbroucke, Magda Aelvoet en Vic Anciaux ontvangen tweede
LEIFtime Achievement Award
21-02-15: Belga: Frank Vandenbroucke, Magda Aelvoet en Vic Anciaux ontvangen tweede
LEIFtime Achievement Award
21-02-15: DM: Aan een draadje hangen? Dan neem ik liever zelf de schaar.
21-02-15: Radio 1 over LEIFtime Achievement Award 2015
21-02-15: VRT nieuws één over LEIFtime Achievement Award 2015
23-02-15: DS: LEIF pleit voor mogelijkheid euthanasie bij dementie
23-02-15: Verzetsheldin Maria De Meersman kiest voor euthanasie
23-02-15: Artsenkrant: Frank Vandenbroucke, Magda Aelvoet en Vic Anciaux ontvangen de
LEIFtime Achievement Award 2015
23-02-15: GVA: Verder praten over euthanasie kan altijd
23-02-15: HBVL: Verder praten over euthanasie
23-02-15: HLN: Niets afgesproken over ethische stop
23-02-15: DM: Niets afgesproken over ethische stop
23-02-15: Het Nieuwsblad: Niets afgesproken over ethische stop
23-02-15: Belga: Niets afgesproken over ethische stop
23-02-15: Het Nieuwsblad: pleidooi voor euthanasie bij wilsbekwamen
23-02-15: HLN: Multidisciplinaire commissie
23-02-15: HLN: Prof wil euthanasie voor mensen met dementie
27-02-15: Artsenkrant. Euthanasie een optie voor dementerenen?
03-03-15: DS opiniestuk Mist of helderheid? (de begleiders wachten)
06-03-15: DM: Omstreden wet is nog niet gebruikt
10-03-15: Humo: De Maakbare mens
17-03-15: Humo: De Maakbare mens
20-03-15: Humo: De Maakbare mens
20-03-15: DM: Jaarlijks 50 keer euthanasie om psychiatrische redenen
21-03-15: DS: Euthanasie: Vijftig gevallen per jaar om spsychiatrische redenen
24-03-15: Humo: De Terminale mens
17-04-15: Artsenkrant: LEIFartsen dit voorjaar eindelijk vergoed
23-04-15: DS: Doodswens bespreekbaar maken, kan helend zijn
23-04-15: DM: Euthanasie is te vaak straatje zonder einde.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 32
April 2015: De Toorts: Prijs Vrijzinnig Humanisme
08-05-15: Artsenkrant. Tweede advies euthanasie
08-05-15: Artsenkrant. Deskundigheid van LEIFarts is waarborg
13-05-15: Het nieuwsblad. Mijn euthanasie is geregeld, maar eerst nog de Memorial
13-05-15: DS. Mijn euthanasie is geregeld, maar eerst nog de Memorial
18-05-15: Die welt: Die Prinzipien der Sterbehilfe
Mei 2015: Rooilijn. Euthanasie, een marginaal verschijnsel
Maart-april-mei 2015: Het Vrije Woord. Wim Distelmans is laureaat van de Prijs Vrijzinnig
Humanisme 2015
15-06-15: HLN. 1000 keer per jaar beslist arts over dood
17-06-15: Medisfeer: Tafelrede Maggie De Block ‘koken voor LEIF’
17-06-15: DM: Te weinig inspraak, te snelle beslissingen
17-06-15: DM: Euthanasie is te vanzelfsprekend geworden
20-06-15: DM: Euthanasie is nog steeds niet bespreekbaar genoeg
21-06-15: Het Vrije Woord
08-07-15: Knack: We vergeten vaak hoe liberaal onze euthanasiewet is
21-08-15: Artsenkrant. Euthanasie bij fysiek lijden in één op de twee gevallen
22-06-15: The New Yorker. The death treatment
26-06-15: DM: Geloof niet alles wat The New Yorker schrijft
Juni 2015: deMens.nu Magazine: Wim Distelmans is laureaat 2015 Prijs Vrijzinnig Humanisme. DM
26-08-15: HLN: Laatste kans op redding: schedelboring
02-09-15: Medisfeer: PALM en LEIF opleidingen opnieuw van start
11-09-15: Artsenkrant: Binnenkort van start: PALM en LEIFopleidingen
17-09-15: Het Nieuwsblad. Euthanasie uit ondraaglijk verdriet om gestorven dochter
18-09-15: Artsenkrant. Euthanasie is geen nieuwe therapie maar een persoonlijke beslissing
23-09-15: DS: Filosofie is er niet om vragen te beantwoorden maar om vragen te stellen
25-09-15: Artsenkrant: Petitie
25-09-15: Artsenkrant: euthanasie bij psychisch lijden: een wankel wettelijk kader en
maatschappelijk ondermijnende gevolgen
25-09-15: Het Nieuwsblad. Professoren in verzet tegen euthanasie bij mentaal lijden
Sept 2015: mUZe: De euthanasiewet is de spin-off van een veranderende maatschappij.
Sept 2015: mUZe: Wim Distelmans krijgt Prijs Vrijzinnig Humanisme.
02-10-15: Artsenkrant. Euthanasie bij psychisch lijden: reactie va Broeder van Liefde
27-10-15: DM: Het ondraaglijk lijden van Wielemie
29-10-15: HLN: euthanasiecommissie geeft voor het eerst dossier aan gerecht
29-10-15: DM: Zonder psychiater kan euthanasie moord worden;
29-10-15: DM: Medeleven is geen medelijden
29-10-15: DS/ gerecht onderzoekt omstreden euthanasiezaak
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 33
29-10-15: Het Nieuwsblad. Gerecht onderzoekt onterechte euthanasiezaak
18-11-15: Knack. De vrouw diet zonder dochter wilde leven
27-11-15: Belga. Brussel krijgt expertisecentrum voor palliatieve zorg
Sept-okt-nov 2015: Henri: Wim Distelmans over eredoctoraten Peers en van Crombrugge
Nov 2015: De Vijfhoek: Buren van de markt: Wim Distelmans
08-12-15: DM: Stop euthanasie bij psychisch lijden
08-12-15: Deredactie.be: Euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden
09-12-15: DM. Hakken in het zand
09-12-15: La Libre Belgique: Coup de boutoir contre la loi euthanasie
11-12-15: DM: Banaliseer psychisch lijden niet.
12-12-15: DM: Slager keurt zijn eigen vlees niet.
12-12-15: DM: Distelmans’ positie zou elders onhoudbaar zijn
18-12-15: DM: Behoud begeerte geeft aanbevelingen voor een beter leven, maar wat zeggen
geluksexperts
19-12-15: DM Tussen topsport en de dood
23-12-15: Medisfeer. Voorzitter RWS onder vuur.
28-12-15: DS: De Kesel onder vuur na uitspraken euthanasie.
29-12-15: Eerste rel tegen de Kesel
29-12-15: HLN De Kesel onder vuur na uitspraak over euthanasie
Dec-jan 2015-2016: Senioren KU Leuven. Prof Distelmans: Een Waardig Levenseinde
NIEUWE VORMINGEN
Sinds 2013 initiator en docent van de permanente vorming PALliatieve zorg voor Medici en Masters (PALM)
PUBLICATIES
Finoulst M, Vankrunkelsven P, Distelmans W. Euthanasie en dementie, een moeilijk debat. Tijdschrift voor Geneeskunde, 2015, 413-415. Snacken, S., Devynck, C., Distelmans, W., Gutwirth, S. & Lemmens, C. Demandes d’euthanasie en prison. Souffrance psychique entre dignité humaine et peine de mort? 2015 In : Criminologie. 48, 1, p. 102-122.
Lieve Thienpont, Monica Verhofstadt, Tony Van Loon, Wim Distelmans, Kurt Audenaert, Peter De Deyn. Euthanasia Requests, Procedures and Outcomes for 100 Belgian Patients Suffering from Psychiatric Disorders: A Retrospective, Descriptive Study" BMJ Open 2015;5:e007454. doi:10.1136/bmjopen-2014-007454
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 34
LOPENDE ONDERZOEKSPROJECTEN
HOA-research ‘Human rights in situations of (extreme) dependency’ 2011-2015 Promoters: Prof. Dr. Sonja Snacken, Department of Criminology (Penology Research), Vrije Universiteit Brussel (spokesperson) Prof. Dr. Serge Gutwirth, Director of LSTS, Vrije Universiteit Brussel Prof. Dr. Paul De Hert, Director of FRC, Vrije Universiteit Brussel Prof. Dr. Wim Distelmans, Supportive & Palliative Care, UZ Brussel, Vrije Universiteit Brussel Prof. Dr. Johan Bilsen, Department of Public Health, End of Life Care Research Group, Vrije Universiteit Brussel FWO research project ‘Decision making in critical medical in hospitals within the context of an increasing multicultural (patient/relatives en caregiver) population’ 2012-2015 Promoter Prof dr Johan Bilsen Co-promoters Prof dr Luc Huyghens Prof dr Reginald Deschepper Prof dr Wim Distelmans Prof dr Anneke Francke FWO research project ‘Elderly prisoners: doubly punished? 2013-2016 Promotor Prof dr Sonja Snacken Co-promoters Prof dr Wim Distelmans Prof dr Paul De Hert FWO PHD fellowship Ineke Casier ‘The influence of legislation on relation of (extreme) institional dependency-forms of autonomy and participation in prison and health care institutions 2012-2016 Promotor Prof dr Sonja Snacken Co-promoters Prof dr Wim Distelmans Prof dr Paul De Hert SMBG onderzoeksproject Ondraaglijk lijden en levenseindevragen bij gedetineerden’ 2012-2015
Promotoren Prof dr Sonja Snacken en Prof dr Wim Distelmans
BOEKEN
Distelmans W. Een Waardig Levenseinde. Volledig herziene 9de druk. Houtekiet, 2015. Distelmans W. In pursuit of a dignified life’s end. The Belgian Model. Hartfield Publishing, 2015. Hoofdstuk in boeken Distelmans W. Wie beslist over de dood. Euthanasie?. In: Christian Van Kerckhove, Joris Van Poucke & Eva Vens (red.) ‘Hier staan we voor! Levensbeschouwingen over cruciale ethisch-maatschappelijke thema’s. Garant, 2015
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 35
Distelmans W. in: Ivan De Vadder. The power people. Over invloed en macht in Vlaanderen. Borgerhoff & Lamberights, 2015.
Distelmans W. in: Jan Van der Vurst. Moed. De kracht van bezieling. Houtekiet, 2015.
Nawoord in boek Lieve Thienpont. Libera me. Witsandt, 2015
SYMPOSIA: MEDE – ORGANISATOR EN SPREKER
29-30-01-15: FLIECE symposium over palliatieve zorg. Paneldiscussie, KVS Brussel
9-12-04-15: Studiereis en symposium ‘Waardig Levenseinde’, Krakau en Auschwitz
8-10-10-15: Studiereis en symposium ‘Waardig Levenseinde’, Marseille
Nadia Denayer
DATUM THEMA PLAATS ORGANISATIE/ DOELGROEP
05/01/15 Basisconcepten palliatieve zorg Opwijk RTC Opwijk
21/01/15 Basisconcepten palliatieve zorg Buizingen Femma
23/01/15 Basisconcepten palliatieve zorg Steenokkerzeel Optimum C
26/03/15
9u-12u30
Basisconcepten palliatieve zorg ODISEE Odisee/Erasmus/ Forum Palliatieve Zorg
21/05/15 Basisconcepten palliatieve zorg Asse Familiezorg
Christina Vanderhaeghe
DATUM THEMA PLAATS ORGANISATIE/ DOELGROEP
07/01/15 Rouwzorg
Opwijk RTC Opwijk
24/02/15 Info palliatieve zorg
Wemmel LEIF
28/02/15 Rouwzorg Wemmel Palliatief referentenopleiding
12/03/15 Culturele impact levenseindezorg
Brussel Erasmushogeschool Brussel
19/03/15 Palliatieve Zorg bij kinderen
Brussel Banaba studenten Erasmus
04/05/15 Beleidsdag WZC Steenokkerzeel Directie, zorgcoördinatoren, palliatief referenten WZC
07/05/15 Beleidsdag WZC Wemmel Directie, zorgcoördinatoren, palliatief referenten WZC
04/06/15 Casuïstiek Brussel Odisee
08/06/15 Rouwzorg Zellik WZC Spanjeberg
11/06/15 Rouwzorg Opwijk LOK overleg Opwijk
23/09/15 Rouwbegeleiding Diegem WZC Woluwedal
06/10/15 Info palliatieve zorg Wemmel LEIF nurses opleiding
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 36
Yanna Van Wesemael
DATUM THEMA PLAATS ORGANISATIE/ DOELGROEP
06/01/15 Emotionele impact Karenveldstraat 23 Opwijk
RTC Opwijk
06/02/15 Emotionele impact Kasteel Optimum C Steenokkerzeel
Vorming op maat Optimum C
10/03/15 Infoavond palliatieve zorg WZC Pagode Neder-over-Heembeek
WZC Pagode - Armonea
25/03/15 Basisconcepten palliatieve zorg voor stagiairs verpleegkundigen en artsen
Expertisecentrum Waardig Levenseinde
TOPAZ/Omega
26/03/15 Basisconcepten palliatieve zorg voor stagiairs verpleegkundigen en artsen
Expertisecentrum Waardig Levenseinde
TOPAZ/Omega
01/04/15 Basisconcepten palliatieve zorg voor stagiairs verpleegkundigen en artsen
Expertisecentrum Waardig Levenseinde
TOPAZ/Omega
28/04/15 Emotionele impact – basiscursus zorgkundigen
Zandloper Wemmel
Forum Palliatieve Zorg- Zorgkundigen
30/04/15 Basisconcepten palliatieve zorg VUB Campus Jette
Studenten geneeskunde 2de bachelor
04/05/15 Beleidsdag WZC Kasteel Ter Ham Steenokkerzeel
Directie WZC, zorgcoördinatoren, palliatief referenten
07/05/15 Beleidsdag WZC De Zandloper Wemmel
Directie WZC, zorgcoördinatoren, palliatief referenten
11/09/15 Basisconcepten palliatieve zorg voor vrijwilligers
Expertisecentrum Waardig Levenseinde
Vrijwilligers
24/09/15 Introductiecursus – basisconcepten
Odisee Verpleegkundigen
06/10/15 Vorming op maat – basisconcepten palliatieve zorg
WZC Molenstee Kampenhout
Zorgkundigen thuiszorg
13/10/15 Vorming op maat – basisconcepten palliatieve zorg
WZC Scheutbos, Molenbeek
Verpleegkundigen, zorgkundigen, kine
15/10/15 Vorming op maat – basisconcepten palliatieve zorg
WZC Palmyra Drogenbos
Verpleegkundigen, zorgkundigen, kine
16/10/15 Debriefing euthanasie bewoner WZC Breugheldal Bewoners
20/10/15 Wetenschappelijk onderzoek in levenseinde
Expertisecentrum Waardig Levenseinde
LEIFnurses opleiding
29/10/15 Wet patiëntenrechten, euthanasiewet, wet palliatieve zorg
WZC Scheutbos, Molenbeek
Verpleegkundigen, zorgkundigen, kine
24/11/15 Emotionele impact – basiscursus zorgkundigen
Zandloper Wemmel
Forum Palliatieve Zorg- Zorgkundigen
25/11/15 Basisconcepten, wetten levenseinde, casussen, psychosociale impact palliatieve zorg
VUB Etterbeek Keuzevak filosofie masterstudenten
27/11/15 Voorstelling onderzoek levenseinde in Brussel op infomiddag Br.e.l.
Br.e.l., Sainctelettesquare Brussel
Hulpverleners uit Brussel
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 37
1.2. Folders en brochures Al onze folders en brochures zijn terug te vinden op onze website via de volgende link:
http://www.forumpalliatievezorg.be/informatieverstrekking/folders-en-brochures/
Regelmatig worden onze folders en brochures aangepast, herdrukt en worden de nieuwe
versies op onze website gezet.
ONDERWERP FOLDER/BROCHURE EDITIEDATUM OPLAGE
Folder Forum Palliatieve Zorg 2014 1000
Folder Omega 2015 1500
Forum vrijwilligers Forum Palliatieve Zorg 2015 1000
Rouwbrochure 2014 2000
Folder rouw bij het levenseinde 2015 1000
Vormingsbrochure (jaarlijkse editie) 2015 1500
Folder Forum Palliatieve Zorg Brussel 2015 1000
Folder Omega Palliatieve Zorg Brussel 2015 1000
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 38
1.3. Tijdschrift/Nieuwsbrief Een informatieblad rond een actueel thema in de palliatieve zorg. De nieuwsbrief wordt 3
maal per jaar uitgegeven (januari, april en oktober) met een oplage van 3000 exemplaren.
Alle nieuwsbrieven (pdf-formaat) zijn tevens te downloaden via onze website en worden
elektronisch verstuurd naar meer dan 2000 contacten. De inhoud van de nieuwsbrief wordt
opgesteld en gecontroleerd door een redactieraad.
Behandelde onderwerpen in 2015:
Januari 2015: Impact van migratie bij het levenseinde
April 2015: Intimiteit, waar blijf je?
Oktober 2015: Mantelzorg: een vrije keuze? Doelgroep: Eerste en tweede lijn medewerkers palliatieve zorg, huisartsen, woonzorgcentra, studenten,
palliatief referenten, belangstellenden enz.
Redactie: Redactie: medewerkers Forum
Eindredactie: Christina Vanderhaeghe
V.U.: Wim Distelmans
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 39
Behandelde onderwerpen:
JANUARI 2015
APRIL 2015
OKTOBER 2015
1.4. Website Adres: www.forumpalliatievezorg.be
De website wordt onderhouden door de coördinator administratie en logistiek, Inge De
Hertogh. Volgende onderdelen worden regelmatig aangepast:
Actueel: Hier worden belangrijke nieuwigheden aangekondigd (laatste nieuwsbrief,
komende activiteiten, vormingen, nieuwe publicaties, enz.). Deze worden dan ook
toegevoegd aan de andere relevante pagina’s van de website.
Agenda: Up-to-date overzicht met de halfjaarlijkse planning van het Forum Palliatieve
Zorg.
Inschrijvingsmogelijkheden online
Statistieken bezoekers:
maand Unieke
bezoekers Aantal
bezoeken Pagina’s
Jan 2015 688 1,263 3,153
Feb 2015 616 1,061 2,515
Mar 2015 711 1,207 3,918
Apr 2015 597 868 4,818
May 2015 615 858 4,752
Jun 2015 504 630 1,984
Jul 2015 385 568 1,767
Aug 2015 425 676 2,292
Sep 2015 591 963 2,434
Oct 2015 608 931 2,537
Nov 2015 382 556 1,661
Dec 2015 400 668 2,345
Total 6,522 10,249 34,176
Sinds 2015 heeft het Forum Palliatieve Zorg ook een facebook pagina, waar niet alleen
onze initiatieven worden aangekondigd, maar ook links worden gepost naar interessante
artikels over palliatieve zorg. De facebookpagina is gekoppeld aan de website. Deze pagina
is beschikbaar via volgende link:
https://www.facebook.com/Forum-Palliatieve-Zorg-477085802354456/?fref=ts
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 40
1.5. Andere 1.5.1 Publicaties We beschikken over volgende publicaties:
“Pijnmedicatie bij chronische en palliatieve aandoeningen” – Wim Distelmans
“Belangrijkste bevindingen rond consultatie en LEIF(artsen) uit het doctoraat van
Yanna Van Wesemael” – LEIF en Forum Palliatieve Zorg
“Symptoombestrijding bij terminale aandoeningen” – WGO en Forum Palliatieve Zorg
“Handboek voor palliatieve zorg” – Wim Distelmans
“Een waardig levenseinde” – Wim Distelmans
“Vrijwilligers palliatieve zorg in woonzorgcentra, een draaiboek” – Forum Palliatieve
Zorg en Panal
1.5.2 Persartikels Cf. II, 1.1 Wim Distelmans
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 41
1.5.3 Studiedag Amazone over intimiteit en seksualiteit in de palliatieve zorg Deze studiedag vond plaats op 3 februari 2015 in GC De Zandloper te Wemmel.
Als opener van de studiedag werd het toneelstuk “Amazone” gespeeld door Inge Verhees en
Arjen Arnoldussen. Het gaat over een vrouw die borstkanker krijgt en de impact daarvan op
haar partner en de intimiteit binnen hun relatie.
Na het toneelstuk werd een interview afgenomen van de acteurs en kwamen er sprekers aan
bod die vanuit hun expertise een bijdrage leverden over het thema seksualiteit en
kanker/palliatieve zorg.
Sprekers waren Carmino Van Meerhaeghe, die hierrond een project heeft ontwikkeld;
Charlotte Benoot, een doctoraatsstudente die onderzoek doet rond de bespreekbaarheid van
seksualiteit in palliatieve zorg en Kristel Mulders, maatschappelijk werker/seksuologe in het
multidisciplinair borstcentrum te UZ Leuven.
Deze studiedag werd gesteund door de Stichting tegen Kanker.
Het thema werd bovendien aangekaart in onze Nieuwsbrief van april 2015, met een verslag
van de studiedag, een interview met actrice Inge Verhees en richtlijnen van de seksuologe.
Aantal deelnemers: 106 deelnemers
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 42
1.5.4 Symposium “waar geen wil is, is geen weg”
Dit symposium vond plaats op zaterdag 21 februari 2015 aan de campus Jette van de VUB.
Het Forum Palliatieve Zorg was hiervan mede organisator.
Het doel van het symposium was om een denkoefening te maken over euthanasie bij
verworven wilonbekwaamheid. Er waren uiteenzettingen van Wim Distelmans, Manu Keirse,
Herman Nys en Etienne Vermeersch waarbij zowel ethische, juridische als praktische
aspecten van euthanasie bij verworven wilsonbekwaamheid werden toegelicht. Nadien
volgde een debat met de aanwezigen, waaronder zeer veel artsen.
Aantal deelnemers: 133
1.5.5 Infomomenten Doel: Infomomenten zijn een uitgelezen manier om palliatieve zorg kenbaar te maken bij een
brede groep mensen. We trachten zo de bevolking maar ook professionelen te informeren
over de mogelijkheden van palliatieve zorg, financiering, palliatieve thuiszorg, structuur
palliatieve zorg (verschillende settings), plaats van de huisarts binnen palliatieve zorg,…
Deze infomomenten worden georganiseerd in samenwerking met één of meerdere
woonzorgcentra in een regio, andere zorgorganisaties, huisartsen,… en worden begeleid
door één van de medewerkers van het Forum Palliatieve Zorg.
Uitwerking:
Inleidingen palliatieve zorg door (naargelang sprekers beschikbaar en vraag van
organisator):
- Plaatselijke huisarts(en)
- Regioverpleegkundige Omega
- Eenheid palliatieve zorg van de regio
- Eerstelijn gezondheidszorg vertegenwoordiger
- Vrijwilliger Omega
- Woonzorgcentrum van de regio
Pauze met vraagstelling en debat vanuit vraagstelling
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 43
Data:
DATUM THEMA PLAATS EN ORGANISATOR
21/01/15 Infoavond palliatieve zorg en voorafgaande zorgplanning
Femma
04/03/15 Infoavond levenseindebeslissingen Femma
10/03/15 Infoavond palliatieve zorg Samenwerking met WZC De Overbron en LDC Icarus Nadia Denayer – vormingsverantwoordelijke FPZ Yanna Van Wesemael – psycholoog FPZ Patricia Dereymaeker – verpleegkundige Omega Dr Demaerel – huisarts
WZC Pagode
30/06/15 Infoavond palliatieve zorg In samenwerking met: Yanna Van Wesemael – psycholoog FPZ Bie Lambrechts – verpleegkundige Omega Marc Huylebroeck – CRA Patrick Graind’orge – zorgcoördinator Hestia
WZC Hestia
27/11/15 Infomoment Palliatieve Zorg Brussel Wim Distelmans, Daevy Amerlynck, Yanna Van Wesemael, Annick Dermine
Forum, Huis van de Mens, Brussel
1.5.6 Deelname aan beurzen Het Forum Palliatieve Zorg wordt regelmatig uitgenodigd op beurzen in heel de regio en gaat
zelf op zoek naar nieuwe beurzen waaraan kan deelgenomen worden. Op deze beurzen
wordt telkens een kleine informatiestand met informatiefolders, brochures, informatie voor
vrijwilligerswerk,…Deze stand wordt bemand door 2 medewerkers. We beschikken ook over
3 banners (Forum, Omega en W.E.M.M.E.L.) om de zichtbaarheid van onze stand te
verhogen.
DATA THEMA PLAATS EN ORGANISATOR
09/06/15 Seniorenbeurs Affligem Gemeentebestuur en OCMW Affligem
29/09/15 Levenseindebeslissingen en euthanasie
Erasmus Hogeschool Brussel
1.5.7 Documentatiecentrum
Het Forum Palliatieve Zorg beschikt over een bibliotheek die door iedereen kan worden
geraadpleegd. Deze omvat vakliteratuur, romans, poëziebundels, kinderboeken,
werkboeken, wetenschappelijke tijdschriften, eindwerken, doctoraten en DVD’s. Er wordt
vooral een beroep op gedaan door medewerkers van Omega, vrijwilligers, leden van het
Forum Palliatieve Zorg en studenten. In het geval van Omega wordt vooral het educatief
materiaal zoals de rouwkoffer, het doosje vol troost en de kinderboekjes ontleend. Dit ter
ondersteuning van begeleidingen waarin kinderen betrokken zijn.
In de loop van 2015 werd de bibliotheek verder uitgebreid met een 20-tal aanwinsten,
waaronder romans, doctoraten, vakliteratuur, films en documentaires.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 44
2. Samenwerking en consult 2.1. Samenwerking 2.1.1. Overleggroepen van het netwerk palliatieve zorg
Vergadering vrijwilligers Doelstelling:
Uitwisselen van ervaringen, vorming, ontmoeting tussen vrijwilligers. De
vergaderingen bestaan uit intervisie en een themavergadering. Verder worden ook
praktische zaken geregeld (vb. herdenkingsmoment).
Leden: Alle vrijwilligers van het Forum Palliatieve Zorg Bijeenkomsten:
19/01/2015: intervisie en vorming met Nadia Denayer, dans- en
bewegingstherapeute i.o. Agape Belgium. 6 deelnemers
02/03/2015: intervisie en film ‘Before we go’. 8 deelnemers
20/04/2015: intervisie, bespreking cijfers jaarverslag, voorbereiding
herdenkingsmoment. 11 deelnemers
08/06/2015: intervisie, evaluatie herdenkingsmoment, planning
functioneringsgesprekken, uitstap vrijwilligers. 5 deelnemers
07/09/2015: intervisie, uiteenzetting door Bie Lambrechts over basisprincipes van
fysieke zorg. 9 deelnemers
19/10/2015: intervisie, film/docu ‘Feel my love’ over dementie. 5 deelnemers.
Resultaten van de overleggroep: Bij elke vergadering bespreken de vrijwilligers hun lopende begeleidingen. Vanuit de
groep worden er vragen gesteld met de bedoeling te reflecteren over de casussen.
De thema’s die verder aan bod komen, dienen om de kennis en vaardigheden van de
vrijwilligers te verhogen.
Werkgroep PST en palliatieve eenheden
Doelstelling:
Samenbrengen van de Palliatieve Supportteams en eenheden om ervaringen uit te
wisselen.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 45
Leden:
Dit gaat om PST’s die interesse hebben in een samenwerking of op de hoogte willen
blijven van de activiteiten van het Forum en de werkgroep PST’s.
De Cirkel AZ Jan Portaels
Gendarmeriestraat 65, 1800 Vilvoorde
02/457.56.05 (PST, Martine Van Beersel en Kurt Van Steenwinkel)
OLV Campus Asse
02/300.60.94 (Annelies Steurs)
Sint-Jan Brussel
02/221.90.80 (Lut Soumillion en Paul Vanderveken)
Halle Sint-Mariaziekenhuis
02/363.12.11
02/363.62.11 (Bernadette Leroux en Anne Croonenberghs)
Brugmann ziekenhuizen
02/477.23.88 (Palliatieve Eenheid en PST, David Olbrechts)
MS Centrum
02/597.87.49 (Dr. An Van Nunen en Corinne Cuveliers)
Inkendael
02/531.53.40 (Patty Bauwens)
UZ Jette
02/477.41.11 (Sabien Bauwens en Catherine Baillon)
Bijeenkomsten:
In 2015 waren er geen aparte bijeenkomsten van de werkgroep. Wel zijn de leden
van de PST’s en eenheden aanwezig geweest op diverse van onze activiteiten en
vormingen.
Docentenbijeenkomst
Doelstelling:
Voorstelling docenten en overzicht inhoud modules
Terugblik vormingen 2014-2015
Vooruitblik vormingen 2015-2016 en suggesties voor het komende vormingsjaar.
Nieuwe impulsen voor opleidingen
Praktische afspraken met docenten
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 46
Bijeenkomsten:
26/01/2015: jaarverslag 2014
vorming op maat 2015 – 2016: zorg voor de zorgende
intervisie
suggesties nieuwe vormingsbrochure
Leden:
+/- 15 interne en externe docenten
Resultaten:
Ideeën voor de nieuwe vormingsbrochure 2015-2016
Inhoudelijk afstemmen van cursusonderdelen van de basiscursussen
Netwerkvorming binnen de groep lesgevers
Stuurgroep woonzorgcentra Doelstelling:
De stuurgroep woonzorgcentra is samengesteld uit beleidsverantwoordelijken vanuit
de sector, aangevuld met verantwoordelijken bewonerszorg, verantwoordelijken
palliatieve zorg, hoofdverpleegkundige thuisequipe Omega. Ze vergadert in functie
van de verantwoordelijken palliatieve zorg in WZC, van de CRA, van de directies.
Leden:
Bie Lambrechts, verpleegkundige thuisequipe Omega
Frank Schweitser, hoofdverpleegkundige thuisequipe Omega
Mieke Ceuppens, directie WZC Releghem Zemst
Nadia Juliens, hoofdverpleegkundige WZC Releghem Zemst
Dirk Vermoesen, palliatief referent en kwaliteitsverantwoordelijke WZCLiedekerke
Hilde Roekens, Soprimat
Olivia Van Mechelen, Brussels woonzorg voor ouderen
Sophie Tobback, huisarts en CRA Sint Rafaël Liedekerke
Anne Croonenbergs, psychologe, geriatrie, Sint Maria-Ziekenhuis Halle
Wouter Baekeland, WZC St. Lambertus Halle
Christina Vanderhaeghe, coördinator Forum Palliatieve Zorg
Daevy Amerlynck, vormingscoördinator Forum Palliatieve Zorg
Yanna Van Wesemael, psycholoog Forum Palliatieve Zorg
Bijeenkomsten:
10/09/2015: intervisie, infoavonden PZ in WZC , opvolging beleidsdagen WZC,
programma rouwzorg vanuit Forum, voorbereiding werkgroep WZC Noord en Zuid.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 47
Werkgroep woonzorgcentra
Doelstelling:
Tijdens deze werkgroep worden er ontmoetingsmomenten georganiseerd voor
verantwoordelijken en palliatief referenten binnen woonzorgcentra. Op deze manier
kunnen ze ervaringen uitwisselen, deskundigheid bevorderen en concrete casussen
bespreken.
Bepaalde thema’s die aan bod komen in de stuurgroep, kunnen uitgebreid worden
behandeld tijdens bijeenkomsten van de werkgroep.
Bijeenkomsten:
26/02/2015: Opleidingsnamiddag rond werken met families, door Jasmijn
Driegelinck
04/05/2015: Beleidsdag WZC in Kasteel Van Ham Steenokkerzeel :
‘Beleid in de palliatieve zorg voor woonzorgcentra’
07/05/2015: Beleidsdag WZC in GC De Zandloper in Wemmel :
‘Beleid in de palliatieve zorg voor woonzorgcentra’
04/06/2015: Lunchdebat: Mantelzorg: een vrije keuze?
03/12/2015: Opleidingsnamiddag rond spirituele zorg, door Katleen Van
Steenkiste
20/11/2015: Lunchdebat : Alles voor de wetenschap ? Klinische studies en
perperdure medicijnen bij palliatieve patiënten : ethisch verantwoord ?
Leden: 90 woonzorgcentra
ARCUS + RVT St. Ag.-Berchem
AVONDVREDE + RVT Linkebeek
BLOEMENDAL (OCMW) + RVT St.-Ag.-Berchem
Clivia Evere
DE CEDER (OCMW) + RVT Beersel
DE MARETAK + RVT Halle
DE OVERBRON vzw Neder-Over-Heembeek
DE TWEE PARKEN + RVT Jette
De Wand Laken
DE ZWALUW + RVT Vollezele-Galmaarden
DILHOME + RVT Dilbeek
EDELWEISS + RVT Anderlecht
HERFSTVREUGDE - OCMW + RVT Londerzeel
HEYDEVELD + RVT Opwijk
HOF TEN DOENBERGHE - OCMW + RVT Hoeilaart
Home BIZET+ RVT Anderlecht
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 48
Home SCHEUT + RVT Anderlecht
Home SELECT Meise
Huize SINT-MONIKA + RVT Brussel
JASMINA Alsemberg (Beersel)
MARIA-ASSUMPTA + RVT Dilbeek
NAZARETH + RVT Ukkel
Pagode Neder-over-Heembeek
Palmyra + RVT Drogenbos
PARC ASTRID + RVT Anderlecht
Ps.Ger. Centr. TER KAMEREN + RVT Waterm.-Bosvoorde
Residentie BELLEVUE+RVT Vorst
RESIDENTIE BLARET Sint-Genesius-Rode
Residentie EIZER Overijse
Residentie LUCIE LAMBERT + RVT Buizingen
RESIDENTIE OASE + RVT Meise
Residentie SCHEUTBOS + RVT Molenbeek
Residentie SIMONIS + RVT Koekelberg
Residentie VAN HORICK OCMW+RVT Wolvertem
Rusthuis ATRIUM + RVT Kraainem
Rusthuis LEONARDO DA VINCI Tervuren
Rusthuis ROMANA + RVT Laken
Rusthuis STRIJLAND Gooik
Rusthuis TER BIEST-OCMW + RVT Grimbergen
Rustoord SINT-JOZEF + RVT Evere
Seniorie DEN BOGAET + RVT Humbeek
SINT ANTONIUS + RVT St.-Pieters-Leeuw
SINT-FELIX + RVT Herne
Tombeek-Heide + RVT Overijse
WALFERGEM Asse
Wiart126 + RVT Jette
Woluwedal + RVT Diegem-Machelen
Woonzorgcentrum ZONIEN -OCMW+RVT Tervuren
WZC ANEMOON + RVT Strombeek-Bever
WZC DE VERLOSSER + RVT St.-Ulriks-Kapelle
WZC H. HART Grimbergen + RVT Grimbergen
WZC HINGEHEEM-OCMW + RVT Asse
WZC PARKHOF - OCMW + RVT Machelen
WZC RELEGHEM-OCMW + RVT Zemst
WZC TER BURG + RVT Zaventem
WZC AKAPELLA + RVT Kapelle-op-den-Bos
WZC Ambroos + RVT Hofstade (Zemst)
WZC BREUGHELDAL-OCMW + RVT Dilbeek
WZC DE GROENE LINDE + RVT - OCMW St.-Gen.-Rode
WZC DE OASE - OCMW + RVT Opwijk
WZC DE STICHEL + RVT Vilvoorde
WZC Eureka Evere
WZC EYCKENBORCH + RVT Gooik
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 49
WZC Floordam + RVT Melsbroek
WZC HESTIA + RVT Wemmel
WZC Het Witte Huis + RVT Itterbeek
WZC Hof ter Waarbeek + RVT Asse
WZC IRIS Strombeek-Bever
WZC Keymolen Sint-Kwintens-Lennik
WZC KONING ALBERT I + RVT Dilbeek
WZC MARIENDAL - OCMW + RVT Overijse
WZC MATER DEI + RVT Heikruis-Pepingen
WZC ONZE LIEVE VROUW + RVT Wezembeek-Oppem
WZC Onze -Lieve- Vrouw+ RVT Pamel-Roosdaal
WZC QUIETAS + RVT Dilbeek
WZC RIETDIJK + RVT Vilvoorde
WZC SINT-ANTONIUS + RVT Zaventem
WZC Sint-Augustinus + RVT Halle
WZC SINT-CAROLUS + RVT St.-Katharina-Lombeek
WZC SPANJEBERG + RVT Zellik
WZC TER LINDE I -OCMW + RVT Vilvoorde
WZC TER LINDE II - OCMW + RVT Vilvoorde
WZC TER STELTEN - OCMW + RVT Merchtem
WZC TRAPPENIERS - OCMW + RVT Zaventem
WZC VANDER STOKKEN + RVT Pepingen
YASMINA + RVT Overijse
ZENNEHART + RVT Alsemberg
ZILVERLINDE - OCMW + RVT St.-Pieters-Leeuw
Zonnesteen Zemst
ZONNIG HUIS - OCMW + RVT Halle
Werkgroep Palliatieve Zorg in Thuisvervangende Voorzieningen Doelstelling:
Er zijn meer en meer oproepen en vragen van thuisvervangende voorzieningen (van
mentaal, motorisch en meervoudige gehandicapte personen) voor palliatieve
ondersteuning. Wij willen graag op deze vragen ingaan. Het Forum Palliatieve Zorg
BHV wil samen met voorzieningen voor personen met een beperking de vragen
onderzoeken en nagaan op welke wijze we het best ondersteunend kunnen zijn.
Bijeenkomsten:
05/10/15: intervisie adhv casus, nieuws uit de sector
Leden van de werkgroep:
Alle thuisvervangende voorzieningen voor personen met een beperking, binnen regio
Brussel-Halle-Vilvoorde.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 50
Leden van de stuurgroep:
Jo Soetaert / Marina De Bondt – Begeleid Wonen Brussel
Hilde Meylaerts – Eigen Thuis Grimbergen
Lieve De Ridder – Zonnestraal vzw
Nele Haling – De Kerselaar
Joris Van Camp – MPC Sint-Franciscus
Ingrid Smets – Klim vzw
Sara Peetermans – Zonnelied vzw
Lieve Collijs – Homevil
Katrien D’Hose / Ellen Vermeire / Josiane Rottiers – Levedale
Bie Lambrechts – Omega vzw
Christina Vanderhaeghe – Forum Palliatieve Zorg
Yanna Van Wesemael – Forum Palliatieve Zorg
Nadia Denayer/ Daevy Amerlynck– Forum Palliatieve Zorg
Resultaten:
Deze hulpverleners zijn zeer gemotiveerd om met Omega-Forum samen te werken:
Personeel en opvoeders zijn niet medisch geschoold: de bijsturing, ondersteuning
van Omega, dag en nacht, wordt zeer positief geëvalueerd. Het personeel voelt zich
veiliger bij een palliatieve situatie van één van hun bewoners, als Omega gebeld kan
worden.
Het ethisch denken bij het levenseinde van bewoners, in samenwerking met familie,
is indringend. Het personeel kent de bewoner vrij lang, waardoor het afscheid voor
sommigen intens wordt beleefd.
Intervisie wordt door alle leden als zinvol ervaren: case-situaties helpen om hun doen
en denken bij het levenseinde te verfijnen.
Adviescommissie voorzitters huisartsenkringen B-H-V
Doelstelling:
Deze bijeenkomst is een evaluatievorm van palliatieve zorg in de praktijk. De
werkgroep is een aanspreekpunt voor problemen met, tekortkomingen in, suggesties
voor,… de samenwerking met de huisartsen in de regio en de thuiszorgequipe
Omega. Dankzij deze commissie kunnen huisartsen actief deelnemen in het beleid.
Bijeenkomsten:
In 2015 is er geen bijeenkomst geweest van de Adviescommissie. We hebben
natuurlijk wel huisartsen gezien tijdens andere bijeenkomsten (vb. lunchdebatten,
symposia, PALM opleiding,…)
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 51
Leden:
Omega/Forum: leden Raad van Bestuur Forum/Omega, Wim Distelmans, Johan
Bilsen, François Pauwels, Patrick Simons, Christina Vanderhaeghe, Frank
Schweitser, Yanna Van Wesemael.
Voorzitters huisartsenkringen: Dr. Christiaan Genbrugge, Dr. Guy Belsack, Dr.
Frank Mertens, Dr. Johan Brusseleers, Dr. Anne-Marie Deleenheer, Dr. Luc De
Munck, Dr. Walter Van Den Heuvel, Dr. Johan Gaublomme, Dr. Herman Docx, Dr.
Herman Willems, Dr. Paul van Belle.(Halle Vilvoorde)
2.1.2. Deelname aan regionale overleggroepen
SEL - Zorgnetwerk Zenneland
Doelstellingen:
Medewerking aan SEL-initiatieven die met palliatieve zorg/levenseindebeslissingen te
maken hebben. Netwerking met eerste lijn gezondheidswerkers, thuiszorgdiensten.
Informatie over ontwikkelingen, opleiding en vormingen palliatievezorg/
levenseindebeslissingen.
Bijeenkomsten – Deel-SELwerkingen (vertegenwoordiging door Forum/Omega):
19/01/15: SEL Hoeilaart (Christina Vanderhaeghe)
30/03/15: SEL Tervuren (Christina Vanderhaeghe)
26/05/15: SEL Sint-Pieters-Leeuw (Christina Vanderhaeghe)
09/06/15: SEL Overlegplatform dementie Liedekerke (Yanna Van Wesemael)
Resultaten:
Het Platform Palliatieve Zorg Zennevallei organiseert jaarlijks 2 bijeenkomsten voor
eerste lijn hulpverleners met telkens 50 aanwezigen.
Voorzitter: dokter Luc Van Parijs
Leden: Stijn Van Buggenhout, Liesbeth Devreker, Johan Luyckfasseel, Christina
Vanderhaeghe.
SEL Brussel - vzw BOT (Brussels Overleg Thuiszorg)
Doelstelling:
Het doel van deze vereniging is het streven naar het optimaliseren van de kwaliteit
van eerste lijn gezondheidszorg, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ten behoeve
van de zorg-/hulpvrager en de zorg-/hulpverlener. Met zorg-/hulpvrager wordt iedere
persoon bedoeld, wonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, die gebruik maakt
van het eerste lijn gezondheidszorgaanbod. Met zorg-/hulpverlener wordt iedere
persoon bedoeld, die beroepsmatig of op vrijwillige basis zorg of hulp verleent.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 52
Men wil proberen de zieke persoon zo lang mogelijk in het vertrouwde thuismilieu te
laten verblijven, wat ook de wens is van heel wat diensten en voorzieningen die zich
hier dagdagelijks voor inzetten. Deze verenigingen en diensten zijn verenigd in het
Brussels Overleg Thuiszorg.
Leden: Huisartsen
Dr Sumio Yoshimi
Dr Vincent Janssens Verpleegkundigen/Vroedvrouwen/Kinesitherapeuten
Jules Schiemsky – Algemene Kinesitherapeutenvereniging van België
Dirk Van Ransbeeck – Arcus thuisverpleging
Rita Van Moorleghem – Brusselse Kinekring (BKK)
Willy De Smet – B-zorgt
Luc Lemense – Kinesitherapeutenkartel vzw Axxon
Jules Schiemsky – Vlaams Kinesitherapeutenverbond
Mariella Van Hagendoren – Wit-Gele Kruis Van Brussel vzw
Mimount El Abboudi – NVKVV
Diensten voor gezinszorg/thuishulp
Matine De Ridder – Familiehulp vzw
Joke De Jonge – Solidariteit voor het Gezin vzw
Wilfried Lathouwers – Thuishulp Allure OCMW’S
Chantal Durant - OCMW Sint-Jans-Molenbeek Lokale dienstencentra
Stijn Moons - Brussels Overleg en Ondersteuning Dienstencentra
Daisy Scholts – Lokaal Dienstencentrum Aksent vzw
Veerle De la Ruelle – Lokaal Dienstencentrum Chambéry vzw
Mark D’Hondt – Lokaal dienstencentrum Cosmos vzw
Martine De Winter – Lokaal dienstencentrum De Harmonie vzw
Marcel Claes – Lokaal dienstencentrum De Kaai
Ingrid Verhoeven - Lokaal dienstencentrum De Welvaartkapoen vzw
Maria Nicolas - Lokaal dienstencentrum De Zeyp vzw
Erwin Abbeloos - Lokaal dienstencentrum Forum
Bart Vanderstraeten - Lokaal dienstencentrum Het Anker vzw
Martine Lemmens - Lokaal dienstencentrum Parkresidentie
Sven Houben - Lokaal dienstencentrum Randstad vzw
Saskia Glorieux - Lokaal dienstencentrum Zoniënzorg zw
Mark Peters – Lokaal dienstencentrum Ellips
Marijke Oscé – Lokaal dienstencentrum Lotus
Tom Vanhaute – Lokaal dienstencetrum Vives
Diensten maatschappelijk werk / ziekenfondsen
Katelijne Buntinx – CAW – DMW CM Sint-Michielsbond
Betty Roelands – Euromut
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 53
Marie-Louise Dewil – Federatie van de Socialistische Mutualiteit van Brabant vzw
Greta De Geest – Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen
Anne Deschuyteneer – Partena vzw
Patricia Luckermans – Liberale mutaliteit van Brabant Regionale dienstencentra
Klaas Vermeulen – IrisThuiszorg-Regionaal Thuiszorgcentrum Brussel vzw
Erika Louwagie – Thuiszorg Brabant vzw
Massagé Nathalie – Regionaal Dienstencentrum Halle-Brussel
ROB/RVT/DVC/Serviceflats
Kathy Huybrechts - Terranova
Sabine Aeymans – Dagverzorgingscentrum Herfstzon
Julie Genot – Dagverzorgingscentrum Sint Monika
Isabelle Heurckmans – Home-info vzw
Daria Van Oudenhove – Residentie In de twee parken nv
Wilfried Lathouwers – Residentie Allure vzw
Peter Luppens – Residentie Edelweiss nv
Maria Janssens – Residentie Josephine
David Van Den Hende – Residentie Masui
Johan Vanhove – Residentie Scheutbos
Marc Van Houtvin – Residentie Ten Prins
Martine Lemmens – Serviceflats vzw Parkresidentie
David Larmuseau – vzw Huize Sint Monika
Paul Matton – WZC Arcus
Ann De Block – Magnolia
Sabine Govaerts – Nazareth
Daniël Vermeulen – Ferubel
Herwig Teugels – Kenniscentrum Woonzorg Brussel
Luc Griep – Federatie Onafhankelijke Seniorenzorg Ziekenhuizen
Prof. dr. Marc Noppen, Moens Anne-Marie – UZ Brussel
Cluytens Ilse, Bea Van Lil – Europaziekenhuizen (sites St-Elisabeth, St-Michel – 2 Alices)
Verenigingen voor mantelzorgers en gebruikers
Lieve Belmans – Ons Zorgnetwerk vzw
Ann Stuer – Ziekenzorg CM Sint-Michielsbond
Sabine Vandermaelsbrugge – Baluchon Alzheimer
Sofie Delcourt – Liever Thuis LM
Welzijnsorganisaties
Jan Hertecant – Brusselse Welzijns- en gezondheidsRaad vzw
Annemie Van Houdt – Seniorencentrum Brussel Organisaties voor palliatieve zorg
Hannie Van den Bilcke – Forum Palliatieve Zorg
Bie Lambrechts – Omega Thuisbegeleiding Palliatieve Zorg
Magriet De Maegd – TOPAZ dagcentrum AZ VUB Organisaties voor geestelijke of morele gezondheidszorg
Julienne Wyns – Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Brussel vzw
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 54
Tine Berbé - Centrum voor Morele Dienstverlening vzw (huisvandeMens)
Veronique Vercruyssen – Sint-Alexius vzw Organisaties voor personen met een handicap Conny Roekens – Ado - Icarus
Dringende medische hulpverlening
Geerte Bonne – De Vlaamse Hulpdienst
Jos Vetsuypens – Rode Kruis Brussel Hoofdstad
Varia
Laure Geslin – Federatie Apothekers van Brussel
Mimount El Abboudi – Individueel lid
Pierre Jossart – Individueel lid
Chantal Van Vaerenbergh – Kind en Gezin / Provinciale afdeling Vlaams-Brabant en Brussel vzw
Robert Vercauteren – Sensoa
Alex Penninckx – Sociaal Vervoer Brussel
Véronique Rosiers – Vlaamse Federatie van Verzorgenden vzw
Nazia Maher – Vlaamse Liga tegen Kanker
dr. Sandrine Schol – Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gez. Zorg en Tuberculosebestrijding vzw
Thierry Boutte - Gymsana
Bijeenkomsten: 15/09/15: West ZKP 17/09/15: Evere ZKP 21/09/15: Noord ZKP 21/10/15: Molenbeek ZKP
Werkgroep pyschologen regio Brussel
Doelstelling:
Deze werkgroep, bestaande uit psychologen van de PST’s, PE, thuiszorgequipe en
van het Brussels netwerk, bestaat al enkele jaren maar de psycholoog van het Forum
werd pas eind 2012 uitgenodigd. Het doel van de werkgroep is om vier maal per jaar
samen te komen en ervaringen en goede praktijken uit te wisselen. De werkgroep
beoogt ook een actualisering van de kennis van de psychologen.
Bijeenkomsten: 02/10/2015: casusbespreking onder leiding van psychiater Dr. Jean-Pierre Lebrun De werkgroep heeft een tijdje stilgelegen omwille van redenen bij Palliabru. Voor 2016 zijn er opnieuw een aantal data vastgelegd. Behandelde onderwerpen: Casusbespreking
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 55
Leden:
Agnès Bressolette – Europe St Michel
Bénédicte Mispelaere – IRIS CHU St-Pierre
Cathy Van Heer – HIS Etterbeek Ixelles
Christine Baud’huin – HIS Joseph Bracops
Daphné Grulois – CHIREC Cavell + Parc Léopold
Emmanuelle Frère – Chu Brugmann/Papyrus
Isabelle Driessens – Clinique Saint-Jean
Magali Cooreman – Continuing Care
Maud Spoel – HIS Jospeh Bracops
Nadine Lange – Saint-Luc
Julie Zurstrassen – Saint-Luc
Nathalie Chapeaux – St-Anne, St Rémi
Nicole Delvaux – Bordet-Erasme
Olivier Bury – Europe St-Elisabeth
Sabien Bauwens – UZ Brussel
Sophie Boussereau – HIS Molière Longchamps/LOTUS
Sophie Lasserre – Europe St-Elisabeth
Yanna Van Wesemael – Forum Palliatieve Zorg/Omega
Yasmine Delzenne – Bordet, Centre de Soins Palliatifs
Eléonore Grislis - Palliabru
Guillaume Gascard - Palliabru
Sophie Duesberg - Palliabru
Resultaten: Hieruit vloeiden concrete handvaten om het werk als psycholoog te faciliteren.
Kernteam Banaba Palliatieve Zorg
Doelstelling: Werkgroep m.b.t. de inhoudelijke sturing en evaluatie van het BANABA-
opleidingstraject in samenwerking met Odisee en de Erasmushogeschool Brussel.
Leden:
Candice De Windt, Kathy Pletinckx, Paul Destrooper, Ruddy Verbinnen, Sophie
Brasseur, Nadia Denayer (tot 1 juni 2015) / Daevy Amerlynck (vanaf 17 augustus
2015)
Bijeenkomsten:
22/01/15: opleidingsprogramma 2015-2016, inschrijvingen en marketing
12/03/15: academische kalender 2015-2016, voorbereiding congres, symposium
cheek to cheek
22/09/15: stand van zaken Banaba, stagebegeleiding, reflectie overleg 2/07/15,
afspraken mbt curriculumrevisie
15/10/15 : Focusgesprek ‘interactie met het werkveld’
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 56
12/11/15: Kernteam : opvolging verslag focusgesprek, aanpassingen Banaba deel 2,
eerste bespreking vernieuwd postgraduaat 2016-17, feedback alumni –dag , …
Werkgroep Congres EPC 04/02/16
Doelstelling :
Inhoudelijke en praktische voorbereiding van het congres ‘Education in Palliative
Care’ op 4/02/16 ( samenwerking Odisee, EHB, Forum)
Leden:
Candice De Windt, Kathy Pletinckx, Elise Van Houcke, Hilde Van Acker, Paul
Destrooper, Sophie Brasseur, Daevy Amerlynck, Inge De Hertogh.
Bijeenkomsten:
15/10/2015
12/11/2015
Stuurgroep Banaba Palliatieve Zorg
Doelstelling:
Beleidsvoorbereidend overleg tussen Forum, Odisee en EHB : hier worden vnl.
beleidsvragen en financiële afspraken bekeken.
Leden :
Candice De Windt, Kathy Pletinckx, Elise Van Houcke, Paul Destrooper, Sophie
Brasseur, Christina Vanderhaeghe/ Daevy Amerlynck.
Bijeenkomsten:
02/06/15: congres 4 februari 2016
30/09/15 : stand van zaken congres, overlopen afrekening samenwerking ‘14-‘15,
finaliseren samenwerkingsovereenkolmst 2015-2016
2.1.3. Deelname aan regio-overschrijdende overleggroepen
Werkgroep rouw
Doelstelling:
De palliatieve rouwcultuur in de dagelijkse zorg voor patiënten, bewoners
woonzorgcentra, familie en hulpverleners implementeren.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 57
Leden:
Sabien Bauwens
Annelien Tack
Wim Distel mans
Manu Keirse
Robert Geeraert,
Yanna Van Wesemael
Gerke Verthriest
Christina Vanderhaeghe / Daevy Amerlynck
Bijeenkomst:
Geen bijeenkomst in 2015 (wel eind 2014 en begin 2016)
2.1.4. Deelname aan interne overleggroepen van partners
Overleggroep PALM (Leerstoel Waardig Levenseinde)
Het Forum Palliatieve Zorg werkte in 2015 nauw samen met de Leerstoel Waardig
Levenseinde voor het inrichten van de PALM opleiding, een permanente vorming in
PALliatieve zorg voor Medici en Masters. Deze derde editie van de opleiding ging
van start op 24 oktober 2015 met 60 inschrijvingen (waaronder 40 huisartsen en 20
andere masters).
Tijdens de overlegmomenten werden de inhoud van de opleiding en de keuze van de
docenten bepaald, alsook praktische afspraken gemaakt. Vanuit het Forum werden
er ook docenten aangeleverd.
Bijeenkomsten:
29/06/2015: nabespreking opleiding, opmaak programma volgende editie 2015-2016
21/10/2015: voorbereiding start PALM cyclus
Leden:
Daevy Amerlynck
Magriet De Maegd
Inge De Hertogh
Paul Destrooper
Wim Distelmans
Frank Schweitser
Yanna Van Wesemael
Resultaten:
PALM opleiding editie 2015-16 (5 lesdagen)
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 58
Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L
Opzet:
Informatie, advies, opleiding en vorming voor alle partners betrokken bij
levenseindezorg.
Patiëntenbegeleiding bij het uitklaren levenseindevragen bij mensen met
psychisch lijden.
Patiënten in dagcentrum TOPAZ supportief en palliatief ondersteunen
Vrijwilligerswerking voor het centrum coördineren.
Samenwerking tussen de partners wat betreft visieontwikkeling levenseindezorg.
Leden:
Wim Distelmans
Frank Schweitser
Christina Vanderhaeghe
Yanna Van Wesemael
Paul Destrooper
Magriet De Maegd
Katrien Van Rossum
Kris Van De Gaer
Inge De Hertogh
Daevy Amerlynck
Hannie Van den Bilcke
Bijeenkomsten:
24/04/15: vertegenwoordiging w.e.m.m.e.l in Brussel, nabeschouwing studiereis
Krakau, w.e.m.m.e.l website en community
29/06/15: uitbreiding w.e.m.m.e.l website, inhoud symposium Marseille, ontwerpen
mapjes voor w.e.m.m.e.l, Br.e.l in Brussel
11/12/15: inhoud nieuwsbrief w.e.m.m.e.l, voorafgaande zorgplanning
Resultaten:
Electronische nieuwsbrief
Symposium Marseille (oktober 2015)
Uitbreiding website w.e.m.m.e.l
Lancering Br.e.l. (Brusselse Expertise Levenseinde)
LEIF (LevensEindeInformatieForum)
Het Forum neemt deel aan LEIFvzw. LEIF, LevensEindeInformatieForum, is een
open initiatief van mensen en verenigingen die streven naar een waardig levenseinde
voor iedereen, waarbij respect voor de wil van de patiënt voorop staat.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 59
Het Forum Palliatieve Zorg (coördinator) is aanwezig op:
de Algemene Vergadering
de Raad van Bestuur
Het Forum werkt mee aan de publicaties van LEIF, deze worden ook door het Forum
mee verspreid en gebruikt voor de vormingsopdrachten. (LEIFblad – LEI(F)draad).
Medewerkers van het Forum geven les in de LEIF-opleidingen en omgekeerd worden
medewerkers van LEIF vaak ingeschakeld voor info en vorming levenseindezorg,
levenseindebeslissingen, wilsverklaringen, euthanasie, enz.
Het Forum verwijst naar de LEIFlijn als een publiekslijn met alle informatie
aangaande het levenseinde. Van deze lijn wordt zowel door het grote publiek als door
zorgverleners gebruik gemaakt.
Samen met LEIF worden vormingsprogramma’s opgezet zoals deze vermeld zijn in
de vormingen van het Forum. De deskundigheid van de medewerkers wordt door
beide verenigingen aangewend zowel bij sensibilisatie voor de bevolking als in de
opleidingen voor zorgverstrekkers.
Het doel van deze nauwe samenwerking is om de deskundigheid samen te brengen
en een faciliterende dienst te kunnen zijn voor bevolking en zorgverleners.
Sommige leden van de raad van bestuur van LEIF zijn eveneens actief binnen het
Forum en ondersteunen de werking. Deze zijn aanspreekbaar met hun
deskundigheid voor het Forum.
Raad van Bestuur:
Wim Distelmans, voorzitter
Paul Destrooper, penningmeester, verantwoordelijke vorming
Kris Van de Gaer, staflid
Katrien Van Rossum, staflid
Sabien Bauwens
Johan Bilsen
Sven Claessens
Tony De Bondt
Etienne De Groot
Joke Denekens
Robert Geeraert
Reinier Hueting
Raymond Mathys
Colette Raymakers
Rik Torfs
Christine Van Broeckhoven
Christina Vanderhaeghe
Patrik Vankrunkelsven
Jef Vermassen
Resultaten: cf. www.leif.be
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 60
2.2. Consult 2.2.1 Uitlenen rouwkoffer en boeken
Iedereen kan boeken ontlenen. Daarnaast kan ook een rouwkoffer ontleend worden, waarbij
we de nodige advisering geven nl. leeftijd, problematiek en gewenste methodieken (vb. op
scholen, MPI,…).
De grootste categorie ontleners zijn scholen (confrontatie met overlijden opa, oma, moeder,
vader, broer, zus,…door ongeval, zelfdoding,…).
De meeste ontleningen gebeuren in het kader van de thuisbegeleiding, in het kader van
lesmateriaal voor lesgevers en in het kader van thesisonderwerpen voor studenten.
Onze rouwkoffer en boeken gaan ook mee op allerhande activiteiten (vb. naar scholen,
groepen waar er vorming gegeven werd rond rouw, presentatie van materiaal in de
vrijwilligersopleiding, congressen,…).
2.2.2 Vraag naar psychologische consult en begeleiding
Consultaties tijdens de begeleiding door Omega
Indien patiënten of familieleden beroep willen doen op pyschologische ondersteuning tijdens
het palliatief proces kunnen zij telefonisch of face à face beroep doen op de psycholoog van
het Forum Palliatieve Zorg. Tweedelijnsondersteuning, bij wijze van advies en overleg met
verpleegkundigen, artsen, CLB,… is ook steeds mogelijk.
In 2015 had de psycholoog Yanna Van Wesemael 56 gesprekken met 22 verschillende
patiënten en/of mantelzorgers. De inhoud van de gesprekken ging vaak over zorglast en
coping, maar enkele keren werd ook euthanasie besproken. Bij acht personen ging het om
één of twee rouwgesprekken. De gesprekken vonden plaats ofwel bij de patiënt thuis, ofwel
in het Expertisecentrum Waardig Levenseinde of in Br.e.l. De gesprekken waren er steeds
op vraag van de patiënt en/of de mantelzorger.
3. Deskundigheidsbevordering
Het Forum Palliatieve Zorg biedt enerzijds een eigen pakket van opleidingen en vormingen
aan, anderzijds werken we voor de ontwikkeling van een aantal vormingsprogramma’s
samen met partners zoals de Erasmushogeschool Brussel, Odisee, het Netwerk Palliatieve
Zorg Arrondissement Leuven PANAL, LEIF, Omega vzw,… Samen met deze partners
werken we, door middel van vormingen, aan de sensibilisering van de bevolking en
professionals. Binnen ons eigen vormingspakket zijn er een heel aantal mogelijkheden:
Basiscursus palliatieve zorg: deze cursus richt zich tot zorgverleners
(zorgkundigen,logistiek assistenten, kine’s, animatoren, verpleegkundigen, ..) uit
woonzorgcentra, thuiszorg, enz. Deze cursus geeft aandacht aan verschillende aspecten
van palliatieve zorg, o.a. fysieke aspecten, psycho-emotionele impact, communicatie
met de zorgvrager en familie, levensbeschouwelijke aspecten, rouw en verlieservaringen,
zorg voor de zorgenden en levenseindebeslissingen. … Instellingen kunnen er ook voor
kiezen om deze basiscursus binnen de eigen organisatie in te richten (als vorming op
maat).
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 61
Basiscursus voor vrijwilligers: u kan zich als vrijwilliger engageren in palliatieve zorg
binnen verschillende settings zoals een dagcentrum, woonzorgcentrum, palliatieve
eenheid, thuiszorg,… Vrijwilligers kunnen verschillende taken opnemen, zoals praktische
taken, een gesprek, opvang,… Tijdens deze basiscursus proberen we de vrijwilligers
klaar te stomen om in eender welke setting aan de slag te gaan.
Voor vrijwilligers die zich willen engageren binnen de regio Brussel-Halle-Vilvoorde
bieden we deze cursus gratis aan, anderen betalen 90 €.
Terugkomdagen: tijdens deze specifieke themadagen nemen we de gelegenheid om
bijzondere onderwerpen aan te brengen en een uitwisselingsmoment te creëren voor alle
aanwezigen. Deze sessies zijn bestemd voor wie werkzaam is in de palliatieve zorg of
daar een opleiding over heeft gevolgd.
Vrijwilligersdag: tijdens dit ontmoetingsmoment diepen we een aantal specifieke
thema’s uit en dit onder begeleiding van een aantal deskundigen met een hart voor
vrijwilligers. We bieden de mogelijkheid voor vrijwilligers en vrijwilligersverantwoordelijken
om onderling ervaringen uit te wisselen en kennis op te doen.
Vorming op maat: wanneer een organisatie op zoek is naar een specifieke langdurige
vorming of een vormingssessie op maat, dan kunnen zij bij ons terecht om vorming te
organiseren binnen de eigen organisatie. Het volledige concept is te bepalen door de
organisatie, in samenspraak met ons.
Ba-na-Ba Palliatieve Zorg : samen met de Erasmushogeschool en Odisee organiseren
we jaarlijks de unieke BANABA Palliatieve zorg, alsook de introductiecursus Palliatieve
Zorg (1ste drie studiepunten Ba-Na-Ba) en het Postgraduaat Palliatieve Zorg (1ste jaar Ba-
NaBa)
Hierbij geven we graag een overzicht van wat we qua vormingen in het werkjaar 2015
hebben gerealiseerd.
3.1. Opleidingsaanbod van het netwerk palliatieve zorg 3.1.1. Basiscursus Palliatieve zorg voor zorgverleners
Doelstelling en/of behandelde thema’s:
Een basismodule palliatieve zorg, met bijzondere aandacht voor:
De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg.
Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en in de ondersteunende rol
van de thuiszorgequipe.
De fysieke aspecten en comfortzorg.
De psychologische impact van palliatieve zorg.
Het communiceren met de zorgvrager en met familie.
Levensvragen bij ernstig zieken .
Zorg voor de zorgenden.
Handvaten voor het omgaan met rouw en verlies.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 62
De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde.
Lesgevers: Voorjaar 2015
Thomas Creten
Karen Ceunen
Nadia Denayer
Paul Destrooper
Bie Lambrechts
Martine Van Beersel
Christina Vanderhaeghe
Yanna Van Wesemael
Jo Verbiest
Najaar 2015
Daevy Amerlynck
Jan Blockhuys
Thomas Creten
Paul Destrooper
Robert Geeraert
Bie Lambrechts
Martine Van Beersel
Yanna Van Wesemael
Jo Verbiest
Gerke Verthriest
Doelgroep:
Hulpverleners in de zorgsector, uit woonzorgcentra, thuisdiensten, familiehulp,… Data en tijdstippen: Telkens van 9u00 – 12u30 en van 13u00 – 16u00:
voorjaar 2015: 21/04/15, 28/04/15, 05/05/15, 12/05/15, 19/05/15
najaar 2015: 17/11/15, 24/11/15, 01/12/15, 08/12/15, 15/12/15
Duur opleiding: Totaal van 32,5u: 5 dagen x 6,5u Aantal deelnemers:
voorjaar 2015: 16 deelnemers
najaar 2015: 14 deelnemers
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 63
Locaties:
Dag 1–4 : GC De Zandloper, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel
Dag 5 : Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L, J. Vander Vekenstraat
158, 1780 Wemmel
3.1.2. Basiscursus vrijwilligers in de palliatieve zorg Opzet:
Een leermodule voor vrijwilligers in Palliatieve Zorg. Met een bijzondere aandacht voor de
ondersteuning die zij geven aan patiënt en familie tijdens het palliatief ziekteproces en voor
de samenwerking met andere zorgverleners.
Doelstelling en/of behandelde thema’s:
Een basismodule voor vrijwilligers in de palliatieve zorg, met bijzondere aandacht voor:
Het kennismaken met de basisprincipes van palliatieve zorg.
Orientatie in vrijwilligerswerk en wetgeving.
Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en in de ondersteunende rol
van de thuiszorgequipe.
De fysieke aspecten en comfortzorg.
De psychologische impact van palliatieve zorg.
Het communiceren met de zorgvrager en met de familie.
Levensvragen bij ernstig zieken .
Zorg voor de zorgenden.
Handvaten voor het omgaan met rouw en verlies.
De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde.
Lesgevers:
Tine Berbé
Thomas Creten
Karen Ceunen
Paul Destrooper
Luc De Waegeneer
Robert Geeraert
Martine Van Beersel
Yanna Van Wesemael
Jo Verbiest
Doelgroep:
Vrijwilligers in de thuiszorg, vrijwilligers werkzaam in woonzorgcentra, palliatieve eenheden,
dagcentra,…
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 64
Data en tijdstippen:
Najaar 2015: 8 vrijdag voormiddagen 9u-12u30: 11/09/15, 18/09/15, 25/09/15,
02/10/15, 16/10/15, 23/10/15, 30/10/15, 13/11/15
Duur opleiding: 8 dagen x 3,5u = 28u Aantal deelnemers:
Najaar 2015: 12 deelnemers
Locatie: Forum Palliatieve Zorg, J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel 3.1.3. Terugkomdagen Opzet: Op deze dagen worden bijzondere onderwerpen aangebracht en is er tijd voor uitwisseling. Doelgroep: Personen die al een opleiding hebben gevolgd in de palliatieve zorg of enige kennis hebben
over palliatieve zorg.
Thema’s:
Sessie 1: Werken met families – door Katlijn Willems
Sessie 2: Pijn- en symptoomcontrole: Gastro-intestinale symptomen door Maridi
Aerts
Sessie 3: De subcutane spuitaandrijver – door Bie Lambrechts
Sessie 4: Spirituele Zorg – door Kathleen Van Steenkiste
Data en tijdstip: Telkens van 13u30 – 16u30
Sessie 1: 26/02/15
Sessie 2: 02/04/15
Sessie 3: 17/09/15
Sessie 4: 03/12/15
Duur opleiding: Totaal van 12 u, elke sessie omvat 3u vorming
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 65
Aantal deelnemers:
Sessie 1: 16 deelnemers
Sessie 2: 46 deelnemers
Sessie 3: 24 deelnemers
Sessie 4: 14 deelnemers
Locatie: Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.EL, J. Vander Vekenstraat 158, 1780
Wemmel
3.1.4. Vrijwilligersdag
Opzet:
Ontmoetingsmomenten waar we specifieke thema’s uitdiepen en dit onder begeleiding van
een aantal deskundigen met een hart voor vrijwilligers. We bieden de mogelijkheid voor
vrijwilligers om onderling ervaringen uit te wisselen en kennis op te doen.
Doelgroep:
Vrijwilligers die werkzaam zijn in palliatieve zorg of in contact komen met palliatieve situaties,
en vrijwilligersverantwoordelijken.
Thema:
Dementie als ziektebeeld – door Jasmijn Driegelinck
Data en tijdstip:
Op 23/02/2015 van 13u30 – 16u30
Duur opleiding:
Totaal van 3u
Aantal deelnemers:
26 deelnemers
Locatie:
GC De Zandloper, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 66
3.1.5 Basiscursus voor scholen
Doelgroep:
Leerlingen van secundair onderwijs (TSO, BSO gezondheidszorg) van SO Brussel en Halle-
Vilvoorde en leerlingen van tweedekansonderwijs B-H-V.
Doelstelling:
De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg
Comfortzorg en de laatste zorg voor de stervende
Multidisciplinair werken
Professionele grondhoudingen van de zorgverlener
De psychologische impact van palliatieve zorg
Het communiceren met de zorgvrager en met familie
Duur opleiding:
3 halve dagen van 13u tot 16u. (9u in totaal)
Data en locatie:
29/10/15, 19/11/15,14/01/16: Forum Palliatieve Zorg, Vander Vekenstraat 158, 1780
Wemmel
Aantal deelnemers:
16 deelnemers KTA Jette (7 BSO Zorgkundige, 6 TSO Gezondheids-en
welzijnswetenschappen)
Lesgevers:
Daevy Amerlynck
Robert Geeraert
Anne Ghysels
Martine Van Beersel
Yanna Van Wesemael
3.1.6 Opleiding referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra, regio Vlaams-Brabant
Opzet:
Het Forum Palliatieve Zorg en Panal vzw organiseerden in academiejaar 2014 - 2015 een
opleiding voor palliatief referenten regio Vlaams-Brabant. Via deze 8-daagse opleiding
maken we de referent palliatieve zorg wegwijs in de relevante wetgeving, in de (verdere)
uitbouw van de visie en structuur van palliatieve zorg in de organisatie.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 67
De opleiding startte in oktober 2014 en eindigde in juni 2015. De docenten gingen samen
met hen op zoek naar hoe palliatieve zorg een (verdere) inbedding kan krijgen in hun
organisatie.
Doelgroep:
Referenten palliatieve zorg die aan het werk zijn in woonzorgcentra binnen regio Vlaams-
Brabant, en die reeds een basiscursus palliatieve zorg of een postgraduaat palliatieve zorg
hebben gevolgd.
Programma:
dinsdag 07/10/14
DAG 1: Kennismaking - Palliatieve zorg in Vlaanderen en wetgeving – Functieprofiel van de
referentiepersoon palliatieve zorg.
9 - 10.30u: Kennismaking en inleiding: Ria Vandermaesen, Nele Geysen,
Christina Vanderhaeghe, Nadia Denayer
10.45 – 12.45u: Wetgeving Palliatieve Zorg in WZC + functieprofiel van de
referentiepersoon palliatieve zorg: Sophie Tobback (huisarts en CRA)
13 - 16u: Wetgeving (patiëntenrechten, euthanasiewetgeving): Herman Nys,
KULeuven
donderdag 20/11/14
DAG 2: Werken vanuit de waarderende benadering: het ontwikkelen van eigen competenties
en vaardigheden.
9 – 10.30u: Coaching in palliatieve zorg: Goedele Slots, Hogeschool Odisee
10.45 – 12.15u: Coachende vaardigheden ontwikkelen: Goedele Slots,
Hogeschool Odisee
13 – 16u: Modellen van coaching: werken vanuit de waarderende benadering:
Goedele Slots, Hogeschool Odisee
dinsdag 02/12/14
DAG 3: Werken vanuit de waarderende benadering: Inzicht in de eigen zorgcultuur en in de
cultuur van de organisatie. Rouw in woonzorgcentra.
9 – 12u15: Inzicht in de eigen zorgcultuur en de cultuur van de organisatie:
Rudi Timmermans, Hogeschool Odisee
13 – 16u: Rouw in woonzorgcentra: Christina Vanderhaeghe, Forum
Palliatieve Zorg
dinsdag 27/01/15
DAG 4: Pijnmedicatie bij ouderen. Symtoomcontrole.
9 – 16u: Pijn-en symptoomcontrole bij ouderen: Dr Jo Lisaerde, Prof. Dr. Wim
Distelmans
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 68
dinsdag 24/02/15
DAG 5: Wat is ethiek en wat is mijn ethiek?
9 – 12.15u: Wat is ethiek en wat is mijn ethiek?: Moniek Drees, Panal
13 – 16u: Hoe een ethisch zorgoverleg organiseren en komen tot een
besluit?: Moniek Drees
dinsdag 24/03/15
DAG 6: Hoe vorming organiseren en wat heb ik daarvoor nodig?
9 – 16u: Hoe vormingen organiseren en wat heb ik daarvoor nodig? Katrien
Ruytjens, Katholieke Hogeschool Limburg
dinsdag 28/04/15
DAG 7: Advance care planning. Spirituele zorg.
9 – 12u15: Advance care planning: Paul Destrooper, LEIF
13 – 16u: Spirituele zorg en existentiële pijn: principes: Christina
Vanderhaeghe, Forum Palliatieve Zorg
dinsdag 02/06/15
DAG 8: Zorg voor zorgenden. Afronding met receptie.
9 – 12u15: Zorg voor zorgenden: Karen De Meerleer, Panal
13u – 16u: Afronding met receptie
Duur opleiding:
8 dagen aan 6u (= 48u), telkens van 9u tot 12u15 en van 13u tot 16u
Aantal deelnemers:
15 deelnemers, waarvan 10 uit regio BHV en 5 uit regio Leuven,
vanuit 14 verschillende WZC’s binnen regio Vlaams-Brabant
Locatie:
GC De Zandloper, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel
3.1.7 Beleidsdag : “beleid in de palliatieve zorg voor woonzorgcentra”
Doelgroep:
Directies, kwaliteitscoördinatoren, CRA,…werkzaam in de zorgsector uit woonzorgcentra
Doelstelling:
Handvatten aanbieden voor het uitstippelen van een beleid palliatieve zorg, rouwzorg in het
woonzorgcentrum.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 69
Duur opleiding:
Van 13u30 tot 16u30
Data en locatie:
04/05/15: in Kasteel De Ham in Steenokkerzeel
07/05/15: in GC De Zandloper
Aantal deelnemers:
04/05/15: 18 inschrijvingen
07/05/15: 23 inschrijvingen
Inleidingen:
Door Maria Ceuppens, Nadia Denayer, Robert Geeraert, Yves Peleman, Christina
Vanderhaeghe, Yanna Van Wesemael
Resultaat:
Beleidsmensen en palliatief referenten uit woonzorgcentra vinden dat de taal over palliatieve
zorg in brochures, opleidingen, folders té veel naar ziekenhuizen verwijst.
Bijvoorbeeld: een woonzorgcentrum spreekt niet van patiënten, wel van bewoners.
3.2. Opleidingsaanbod in samenwerking 3.2.1. Opleidingen voor verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers
Deze opleidingen zijn op basis van een academiejaar, maar zijn hier ingebracht op
basis van kalenderjaar. Het is een getrapte opleiding met drie onderdelen. Deze
opleiding kan leiden tot een BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg. Men
start eerst met een introductie, daarna kan men een postgraduaat volgen. Als laatste is
er nog de optie voor verpleegkundigen om een extra specialisatie te volgen, nl. de
BANABA Palliatieve Zorg
(opleiding in samenwerking met: Brusselse hogescholen Odisee en Erasmus).
3.2.1.1 Introductie Palliatieve Zorg
Doelstelling en/of behandelde thema’s:
De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg
Pijnobservatie
Pijn-en symptoomcontrole
De psychologische impact van palliatieve zorg
Het communiceren met de zorgvrager
Werken met families
Grondhoudingen van de zorgverleners
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 70
Levensvragen bij ernstig zieken
Zorg voor de zorgenden
Handvatten voor het omgaan met rouw en verlies
Impact van cultuur en levensbeschouwing op palliatieve zorg
De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde
Ethiek in hulpverlening en palliatieve zorg (casuistiek)
Attestering: Het volgen van de cursus geeft recht op een attest Introductiecursus Palliatieve Zorg
en biedt de mogelijkheid zich verder te bekwamen, nl. Postgraduaat of voor
verpleegkundige de BANABA Palliatieve Zorg.
Lesgevers: Voorjaar 2015
Nadia Denayer
Paul Destrooper
Luc De Waegeneer
Frank Schweitser
Carmino Van Meerhaeghe
Christina Vanderhaeghe
Erik Verliefde
Martine Van Beersel
Gerke Verthriest
Najaar 2015
Paul Destrooper
Luc De Waegeneer
Robert Geeraert
Bie Lambrechts
Frank Schweitser
Carmino Van Meerhaeghe
Erik Verliefde
Martine Van Beersel
Yanna Van Wesemael
Gerke Verthriest
Doelgroep: De opleiding richt zich tot verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers (bv.
psychologen, ergotherapeuten, moreel consulenten, kinesitherapeuten,…) met
minimum 1 jaar werkervaring.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 71
Data en tijdstippen:
Voorjaar 2015: 26/02/15, 05/03/15, 12/03/15, 19/03/15, 26/03/15 (telkens van 9u00
tot 13u00 en van 14u00 tot 16u00)
Najaar 2015: 24/09/15, 01/10/15, 08/10/15, 15/10/15, 22/10/15 (telkens van 9u00 tot
13u00 en van 14u00 tot 16u00)
Duur opleiding:
Voorjaar 2015: 5 dagen x 6u: 30u
Najaar 2015: 5 dagen x 6u: 30u
Aantal deelnemers:
Voorjaar 2015: 22 deelnemers
Najaar 2015: 19 deelnemers
Locatie:
Voorjaar 2015: Erasmushogeschool Brussel - campus Jette, Laarbeeklaan 121, Jette
Najaar 2015: Odisee – campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel
3.2.1.2 Postgraduaat Palliatieve Zorg voor niet-verpleegkundigen
Doelstelling en/of behandelde thema’s: Deze ervaringsgerichte opleiding wil de kennis verdiepen in palliatieve zorg en de
beroepshouding verder ontwikkelen m.b.t. alle aspecten van het palliatief zorgconcept.
Inhoud:
Medisch-sociale aspecten van palliatieve zorg
Complementaire therapieën
Patiëntencommunicatie en – begeleiding
Spirituele zorg
Ethiek en zorgethiek
Groepssupervisie
Domeinspecifieke workshops
Werkveldervaring
Attestering:
Het succesvol afronden van de verdiepingscursus wordt bekrachtigd met een
getuigschrift.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 72
Doelgroep:
De opleiding richt zich tot gezondheidswerkers (kinesisten, moreel consulenten,
ergotherapeuten,…) die inzicht en vaardigheden willen verwerven in het palliatief
zorgconcept. De lessen vallen grotendeels samen met deze van de Postgraduaat
Verpleegkundige in Palliatieve Zorg.
Duur opleiding:
21 lesdagen (telkens van 9u00 – 18u00) en 2 examendagen.
Werkveldervaring (50 stage-uren en 50 verwerkingsuren).
Aantal deelnemers:
Academiejaar 2015-2016: 1 deelnemer
Locatie:
Erasmushogeschool - campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Jette
3.2.1.3 Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg
Doelstelling en/of behandelde thema’s:
Deze ervaringsgerichte opleiding wil de kennis verdiepen in palliatieve zorg en de
beroepshouding verder ontwikkelen m.b.t. alle aspecten van het palliatief zorgconcept.
Inhoud:
Rol, taken als referentieverpleegkundige. Medische aspecten van palliatieve zorg en
oncologie. Pijn- en symptoomcontrole: diagnostiek en interventies/casuïstiek en
workshops. Patiëntencommunicatie en – begeleiding. Spirituele zorg. Ethiek en
zorgethiek. Groepssupervisie. Domeinspecifieke workshops. Werkveldervaring (56
stage-uren).
Attestering:
Het succesvol afronden van de verdiepingscursus wordt bekrachtigd met het
getuigschrift Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg.
Doelgroep:
De opleiding richt zich tot verpleegkundigen die een coördinerende, sturende en
voorbeeldfunctie hebben. Zij focussen op de uitvoering en management van zorg.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 73
Duur opleiding:
21 lesdagen en 2 examendagen.
Werkveldervaring (50 stage-uren en 50 verwerkingsuren).
Telkens van 9u00 – 18u00.
Aantal deelnemers:
Academiejaar 2015-2016: 15 deelnemers
Locatie:
Erasmushogeschool - campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Jette
3.2.1.4 BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg
Doelstelling en/of behandelde thema’s:
bekwaming in palliatieve zorgeducatie
bekwaming in het invoeren van palliatieve zorg in diverse settings
competentieverwerving m.b.t. het palliatieve zorgproces bij specifieke zorgvragers
omgaan met ethische dilemma’s
literatuurstudie en wetenschappelijk onderzoek
zorg verzekeren voor de zorgenden
Attestering:
Bij het succesvol afronden van deze module wordt een diploma ‘Bachelor
Verpleegkundige in de Palliatieve Hulpverlening’ behaald.
Doelgroep:
De opleiding richt zich tot verpleegkundigen die als verpleegkundige experten een
adviserende en educatieve rol hebben.
Duur opleiding:
19 lesdagen en 2 examendagen.
Werkveldervaring (200 stage-uren en 150 verwerkingsuren).
Maken en presenteren van een eindproef.
Aantal deelnemers:
Academiejaar 2014-2015: 8 verpleegkundigen
Academiejaar 2015-2016: 7 verpleegkundigen
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 74
Locatie: Odisee – campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel
3.2.2. Palliatieve Zorg bij diverse cliëntgroepen (In samenwerking met Odisee en Erasmushogeschool) Opzet:
Palliatieve zorg in de diverse beroepsdomeinen van de verpleegkunde vraagt om een
transfer van de palliatieve zorgvisie naar deze specifieke cliëntengroepen.
Naast de eigen kenmerken van deze cliëntengroepen wordt stilgestaan bij het
zorgmodel en de kenmerken van begeleiding van deze personen.
Vanuit de palliatieve context wordt uitgegaan van specifieke ziektesymptomen en ziek-
zijn-beleving. Andere thema’s die aan bod komen: begeleiding van familie, rouwen om
medebewoners, omgaan met verlies als zorgverlener.
Doelgroep:
Allen die in aanraking komen met deze ziektebeelden of doelgroepen en hun palliatief
handelen willen afstemmen op specifieke vragen en mogelijkheden die het ziektebeeld
of de patiënt oproept.
Locatie:
Odisee – campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 BRUSSEL
Programma: 1) Palliatieve zorg bij kinderen
Data: 19/03/15 Docent: Christina Vanderhaeghe Tijdstip: 9-13u 2) Palliatieve zorg voor psychiatrische uitbehandelde personen
Datum: 19/03/15 Docent: Ann Callebert Tijdstip: 14-18u 3) Palliatieve zorg bij personen met een neuro-degeneratieve aandoening
Datum: 26/03/15 Docent: An van Nunen Tijdstip: 9-13u 4) Palliatieve zorg bij personen met dementie
Datum: 26/03/15 Docent: Jo Lisaerde Tijdstip: 14-18u
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 75
5) Palliatieve zorg in de thuiszorg
Datum: 02/04/15 Docent: Bie Lambrechts Tijdstip: 9-13u 6) Workshop: bijzondere topics inzake levenseindebeslissingen
Datum: 02/04/15 Docent: Paul Destrooper Tijdstip: 14-18u 7) Palliatieve zorg in woonzorgcentra
Datum: 23/04/15 Docent: Dirk Vermoesen en Sophie Tobback Tijdstip: 9-13u 8) Palliatieve zorg bij personen met een matige en ernstige mentale handicap
Datum:30/03/15 Docent: Hilde Filliers Tijdstip: 14-18u TOTAAL: 8 sessies x 4 = 32u
97 deelnemers
3.2.3 Opleiding palliatieve zorg voor masters en medici
Het Forum Palliatieve Zorg werkte in 2015 nauw samen met de Leerstoel Waardig
Levenseinde voor het inrichten van de PALM opleiding, een permanente vorming in
PALliatieve zorg voor Medici en Masters. Deze opleiding ging opnieuw van start op 24
oktober.
Zaterdag 24/10/15
DAG 1: Introductie communicatie rond ernstig, ongeneeslijk ziek zijn
o 9 - 11u: Introductie: Wim Distelmans, Yanna Van Wesemael, Rik Torfs
o 11u15 – 12u: Overgang van curatie naar palliatie - Wim Distelmans
o 13u-13u30: Vroege communicatie over palliatieve zorg en levenseinde -
Advance care planning: Aline De Vleminck
o 13u30-14u30: Het communicatieproces rond slecht nieuws: Yanna Van
Wesemael
o 14u45-15u45: Ethische reflecties: Johan Braeckman en Frank Schweitser
o 15u45-16u: Commentaar en afsluiten
Zaterdag 12/12/15
DAG 2: palliatieve therapie
o 9u-9u30: Introductie oncologische aandoeningen: Simon Van Belle en Wim
Distelmans
o 9u30-10: Verwacht ziekteverloop van de meest voorkomende kankers: Simon
Van Belle
o 10u-10u30: Palliatieve heelkunde: Luc Proot
o 10u45-11u15: Palliatieve radiotherapie: Mia Voordeckers
o 11u15-11u45: Palliatieve medische therapieën: Simon Van Belle
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 76
o 11u45-12u15: Een Multidisciplinair Oncologisch Consult (MOC)
o 13u-13u05: Introductie: niet oncologische aandoeningen & specifieke
doelgroepen: Wim Distelmans
o 13u05-14u: Kinderen: Joris Verlooy
o 14u-14u55: Geriatrie: Ingo Beyer
o 15u10-16u: Mensen met een zware beperking: Patty Bauwens
Zaterdag 20/02/16
DAG 3: Pijn-en symptoomcontrole
o 9u-9u30: Introductie pijn- en symptoomcontrole: Wim Distelmans
o 9u30-10u30: Pijn intro, subcutane pijnpomp: Wim Distelmans, Frank Schweitser
o 10u45-12u30 Neuropathische pijn, interventionele pijntechnieken, casuïstiek
Martine De Laat, Nico Blyaert, Milica Matic
o 13u-14u00 Psychische symptomen: angst, depressie, delirium, dementie, …
Catherine Baillon, Velde, Nathalie Vanderbruggen
o 14u00-14u30: Psychiatrische patiënten : Lieve Thienpont
o 14u30- 15u: Zwakte, anorexie-cachexie: Wim Distelmans
o 15u15-16u: Urologische problemen: blaasspasmen, incontinentie, hematurie:
Dirk Michielsen
Zaterdag 12/03/16
DAG 4: Pijn-en symptoomcontrole
o 9u-10u: Huid- en wondproblemen: Jeannine Spinnael
o 10u-11u15: Palliatieve therapie voor niet oncologische aandoeningen / gastro-
intestinale problemen: mondzorg, nausea en emesis, hik, ascites,
darmobstructie, diarree, constipatie, incontinentie, …: Maridi Aerts
o 11u30-12u15 Palliatieve therapie en symptoomcontrole voor pulmonaire
problemen: hoesten, hik, dyspnee, pleurale effusie, …: Wim Verhaeghe
o 13u-13u15: Urgenties in palliatieve zorg: Wim Distelmans
o 13u15-14u30: Palliatieve Sedatie:Getuigenis: baby Ella-Louise. Palliatieve
sedatie: ‘slow euthanasia’?Technische uitvoering palliatieve sedatie richtlijnen:
Linda van Roy en Wim Distelmans
o 14u45-16u: Panel: de praktijk van de palliatieve interventies o.a. in de
thuiszorg, ziekenhuis, dagcentrum, eenheid; rol van de CRA: Patrick Simons,
Geertje Miedema, Gwen Verbeke, Sumio Yoshimi, Wim Distelmans
Zaterdag 21/05/16
DAG 5: de context: psychologische, sociale, existentiële, culturele aspecten, rouw
o 9u-10u30: Rouw bij de patiënt: Catherine Baillon
o 10u45-12u30: Interdisciplinair samenwerken – filmfragmenten ‘Wit’ en
casussen uit ziekenhuis en thuiszorg kinesist, Voorafgaande zorgplanning:
Wim Distelmans, Frank Schweitser, Catherine Baillon, Magriet De Maegd
o 13u15-13u45: Vervolg casuïstiek
o 13u45- 14u30: Impact van ernstige ziekte op sociaal, financieel, cultureel en
andere vlakken – getuigenis en bespreking Magriet DeMaegd
o 14u30-15u15 Draagkracht – levensbeschouwing – de existentiële dimensie
Corinne Assenheimer, Paul Destrooper
o 15u15-15u45 Vragen uit de groep en afsluiting
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 77
Duur opleiding:
5 dagen aan 6u (= 30u), telkens van 9u tot 12u en van 13u tot 16u
Aantal deelnemers:
60 deelnemers, waarvan 40 medici en 20 masters
Locatie:
Expertisecentrum Waardig Levenseinde W.E.M.M.E.L, J. Vander Vekenstraat 158,
1780 Wemmel
3.3. Opleidingen op maat Datum Organisatie Thema docenten
23/01/15, 06/02/15, 24/04/15, 29/05/15, 19/06/15
Vzw Optimum C Basiscursus palliatieve zorg voor zorgkundigen
Bie Lambrechts, Yanna Van Wesemael, Jo Verbiest, Nadia Denayer, Paul Destrooper, Martine Van Beersel, Tine Berbé, Jan Van den Brande, Christina Vanderhaeghe, Thomas Creten
06/03/15, 03/04/15, 30/04/15
Vzw Optimum C Modules voorafgaande zorgplanning
Woordzorg
12/02/15, 30/04/15
OLV Roosdaal Rouw en Verlies Gerke Verthriest
21/04/15 Sint-Maria Ziekenhuis Halle
Zorg voor de stervende Anne Ghysels
23/04/15 RVT De Zwaluw Comfortzorg Bie Lambrechts
23/04/15 Femma Buizingen Comfortzorg Bie Lambrechts
07/05/15 CM Asse Levenseinde-beslissingen Paul Destrooper
12/05/15 CM Haren Levenseinde- beslissingen
Paul Destrooper
21/05/15 Familiezorg Oost-Vlaanderen
Basisconcepten Palliatieve Zorg
Nadia Denayer
02/06/15 CM Wambeek Levenseinde-beslissingen Robert Geeraert
09/06/15 CM Zaventem Levenseinde-beslissingen Robert Geeraert
24/08/15 CM Zaventem Levenseinde-beslissingen Paul Destrooper
23/09/15 WZC Woluwedal Rouwzorg Christina Vanderhaeghe
13/10/15 WZC Heilig Hart Comfortzorg bij mensen met dementie
Bie Lambrechts
13/10/15 CM Overijse Levenseinde-beslissingen Paul Destrooper
05/10/15 SOCiAl- OCMW Kampenhout
Basisconcepten palliatieve zorg
Yanna Van Wesemael
15/10/15 WZC Palmyra Basisconcepten Palliatieve Zorg
Yanna Van Wesemael
04/12/15 SOCiAL- OCMW Kampenhout
Levenseinde-beslissingen Kris Van De Gaer
16/10/15, 18/11/15
WZC Breugheldal Emotionele impact nav euthanasie echtpaar + wettelijke/ethische duiding
Yanna Van Wesemael Paul Destrooper
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 78
3.4. Studiedagen, symposia, congressen 3.4.1. Lunchdebatten Doel: Alle leden van het Forum Palliatieve Zorg aan het maatschappelijk debat laten
participeren (zie hoofdstuk 3.1.).
Wie:
Alle partners Forum Palliatieve Zorg
Personeel Omega, LEIF, TOPAZ en Forum
Vrijwilligers in dienst van de thuisbegeleiding
Hoe:
Inleiding door deskundig persoon in een deelaspect van de palliatieve zorg.
Tijdens middagpauze (12-14u); broodjes en drank zijn voorzien.
Moderator: Wim Distelmans
Publiciteit:
Er worden vensteraffiches, zowel elektronisch als op papier, naar alle leden en
partners van het Forum verstuurd.
Op de website en in de nieuwsbrief worden de debatlunches vooraf
aangekondigd.
Data:
4 juni 2015 : lunchdebat: mantelzorg : een vrije keuze ?
25 deelnemers, waaronder 4 huisartsen
20 november 2015 : lunchdebat : Alles voor de wetenschap ? Klinische studies
en perperdure medicijnen bij palliatieve patiënten : ethisch verantwoord ?
54 deelnemers, waaronder 12 huisartsen
3.4.2. Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen (Zie 3.2.2)
3.4.3. Toneelstuk Amazone
(zie 1.5.3) 3.4.4. Symposium “Waar geen wil is, is geen weg”
(zie 1.5.4)
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 79
3.5. Andere 3.5.1. Wetenschappelijk onderzoek Het Forum Palliatieve Zorg biedt de mogelijkheid aan om studenten te begeleiden
tijdens hun thesis, met een thema binnen palliatieve zorg. Op deze manier stimuleren
we het wetenschappelijk onderzoek over palliatieve zorg en brengen we de bevolking
op de hoogte over belangrijke bevindingen (via bv. de nieuwsbrief). Zo werd in het
voorbije werkingsjaar ondersteuning geboden aan 5 studenten (vanuit Odisee en
Erasmushogeschool Brussel). Dit gaat zowel over het begeleiden van een eindwerk,
als over het extern lezen en bespreken van eindwerken. Vanaf 2015 maakt Yanna Van
Wesemael deel uit van een begeleidingsgroep rond doctoraatsstudent Steven
Vanderstichelen die zijn onderzoek doet naar vrijwilligerswerk in palliatieve zorg. Ze is
ook afgevaardigde voor het Forum Palliatieve Zorg in de INTEGRATE studie van de
End-of-Life Care Research Group van de VUB-UGent. Dit grootschalig
onderzoeksproject bestaat uit verschillende deelstudies (waaronder het doctoraat over
vrijwilligers) die peilen naar de integratie van palliatieve zorg. Op 27/11/2015 was er
een eerste bijeenkomst met de leden van de begeleidingscommissie van INTEGRATE.
3.5.2. Informatieverstrekking aan studenten Regelmatig ontvangen wij emails met informatievragen van studenten van diverse
universiteiten, hogescholen en studenten.
Afsluitingsmomenten stages huisartsen:
Studenten VUB, studenten KULeuven ronden hun stage af in w.e.m.m.e.l, waarbij
informatie over palliatieve zorg en levenseindezorg wordt gegeven. De meeste
studenten blijven in contact o.m via de nieuwsbrief palliatieve zorg.
3.5.3. Educatief materiaal Rouwkoffer, Doosje troost, de sokken van de olifant (folders), video en film 3.5.4. Begeleiding eindwerken BanaBa palliatieve zorg Odisee
Veerle Desmyttere: Moral distress en moral courage in de palliatieve thuiszorg
Maria Olmedo: Voorafgaande zorgplanning bij personen met dementie
3.5.5. Stages
NAAM OPLEIDING INSTITUUT ONDERWERP UREN
Hedwige
Hofmans
Postgraduaat VPK
Palliatieve Zorg, 2014-
2015
Odisee, EHB
en Forum PZ
Werking van een intramurale
palliatieve eenheid
56u
Pascale
Goisse
Postgraduaat VPK
Palliatieve Zorg 2014 –
2015
Odisee, EHB
en Forum PZ
MS Center 28u
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 80
3.5.6. Stages huisartsen Omega, Forum Doel: Laatste jaars studenten geneeskunde maken kennis met de praktijk van de palliatieve
thuiszorg en met de organisatie palliatieve zorg BHV.
Werkwijze:
Studenten gaan mee naar patiënten thuis en/of naar een woonzorgcentrum, van 9 u tot
15 u met een thuisverpleegkundige van Omega.
In Wemmel volgt er een uitwisselingsronde tussen de studenten en een kennismaking
met de zes organisaties van het Expertisecentrum Waardig Levenseinde.
Coördinatie:
Vanuit Omega: Frank Schweitser
Vanuit Forum: wegens afwezigheid van de coördinator werd de coördinatie van de
stages dit jaar volledig door Frank Schweitser gedaan.
Vanuit Huis voor Gezondheid, Brussel: Myriam Verkouter
In samenwerking met Huis voor Gezondheid Brussel: december 2015, een tiental
stagiaires die bij de thuiszorgequipe Omega en het dagcentrum TOPAZ stage liepen.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 81
4. Vrijwilligerswerk 4.1. Vrijwilligerswerk van het netwerk palliatieve zorg 4.1.1. Het profiel van de vrijwilligers (geen vrijwilligers met een bestuursfunctie)
Hierna wordt enkel de vrijwilligerswerking van Forum/Omega weergegeven aangezien
vrijwilligers in de ziekenhuizen en WZC niet onder onze bevoegdheid vallen maar wel
onder die van de instelling in kwestie. De vrijwilligers van Forum/Omega kunnen soms
wel in een WZC worden ingeschakeld wanneer Omega in die setting een begeleiding
doet en extra ondersteuning door een vrijwilliger palliatieve zorg nodig wordt geacht.
Aantal vrijwilligers actief op 31 december 2015:
Aantal vrijwilligers die oproepbaar waren voor patiëntenbegeleidingen in 2015: 24
(Erna, Kathleen, Wilfried, Viviane, Linda, Yvette, Reinhilde, Kristien, Bernadette, Marie-
Paule, Marleen, Geert, Hendrik, Martine, Sabine, Joke, Chris, Christian, Hedwig, Anne-
Petra, Marie-Ange, Lieve, Mieke, Peter)
Aantal administratieve vrijwilligers: 3 (Paul, Marina en Jeannine)
Aantal vrijwilligers die in de loop van 2015 een pauze namen voor onbepaalde tijd: 3
(Erna, Hedwig, Marleen)
Aantal vrijwilligers gestopt in de loop van 2015: 2
(Chris, Ann, beiden omdat ze werk gevonden hadden)
Aantal vrijwilligers gestart in de loop van 2015: 6
(Marie-Ange, Lieve, Anne –Petra, Mieke, Peter en Jeannine)
Geslacht van de vrijwilligers
Geslacht Aantal
Man 6
Vrouw 21
Leeftijd van de vrijwilligers
Leeftijdscategorie TOTAAL
< 18 jaar 0
18-25 jaar 0
26-50 jaar 3
51-65 jaar 14
> 65 jaar 10
TOTAAL 27
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 82
Aantal uren vrijwilligerswerk per vrijwilliger per week
Vanuit het Forum Palliatieve Zorg wordt een grens van 4u per week gelegd voor het
begeleiden van patiënten door vrijwilligers.
Aantal uren vrijwilligerswerk TOTAAL
< 1 u 0
1-5 u 27
6-10 u 0
11-15 u 0
> 15 u 0
TOTAAL 27
Hieronder vindt u een overzicht van het aantal begeleide patiënten en het totaal aantal
uren begeleiding per vrijwilliger in 2015:
Aantal uren vrijwilligerswerk per vrijwilliger per week
Vrijwilliger Aantal ptn Aantal bezoeken Uren
Ann 3 12 32
Bernadette 1 2 4
Mieke 1 3 3
Henk 3 5 13
Kathleen 1 23 23
Kristien 1 7 7
Marie-Paule 2 7 13
Reinhilde 1 18 20
Viviane 2 18 43
Chris VDL 2 3 4
Martine 2 5 14.5
Linda 1 1 4
Wilfried 2 2 4
Geert 1 1 1
Totaal 23 107 185,5
In 2015 waren er 44 nieuwe aanvragen voor een vrijwilliger, waarvan er 23 werden
ingevuld. In 7 gevallen was de patiënt overleden voor de vrijwilliger een eerste keer
kon gaan, in 2 gevallen was de vraag weggevallen, in 7 gevallen werd geen vrijwilliger
gevonden en in 4 gevallen was de patiënt overgeplaatst naar een palliatieve eenheid in
het ziekenhuis.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 83
Herdenkingsmomenten
Twee maal per jaar organiseert het Forum Palliatieve Zorg in samenwerking met
Omega een herdenkingsmoment voor de overleden patiënten in de thuiszorg. Enkele
vrijwilligers helpen daarbij ook bij de ontvangst van de mensen en bij het voorlezen van
gedichten tijdens de plechtigheid. Ook nadien blijven ze nog na om bij te praten met
nabestaanden. Doorgaans verwelkomen we een veertigtal mensen op deze
herdenkingsmomenten.
4.1.2. Recrutering
Vrijwilligers worden gerecruteerd via info-momenten, beurzen, vormingsmomenten, via
mondelinge gesprekken en wervingsfoldertjes. Veel vrijwilligers komen bij ons terecht
via mond-aan-mond reclame of via de websites www.forumpalliatievezorg.be,
www.vrijwilligerswerk.be of www.vrijwilligersjobs.be.
4.1.3. Selectie
Nieuwe kandidaten kunnen al uitgebreide informatie vinden op de website. De
kandidaten hebben steeds een gesprek ter plekke met de vrijwilligerscoördinator. In dat
gesprek worden motivatie en verwachtingen getoetst. Ook wordt gepeild naar
verlieservaringen en in welke mate deze kunnen interfereren met vrijwilligerswerk.
Nadien kan de kandidaat een basiscursus volgen. Deze wordt twee keer per jaar
georganiseerd. Vrijwilligers vanuit andere settings zijn ook welkom. Na afloop van de
cursus kan de kandidaat-vrijwilliger onmiddellijk starten in de thuiszorg als zij zich hier
goed bij voelt. Indien de vrijwilliger de voorkeur heeft om aan de slag te gaan binnen
een andere setting worden er contacten gelegd en wordt ervoor gezorgd dat de
vrijwilliger in die bepaalde setting wordt geïntroduceerd en eventueel een stage kan
lopen.
Wanneer vrijwilligers zich willen engageren voor de thuiszorg, komen zij onder de
vleugels te zitten van de vrijwilligersverantwoordelijke. Kandidaat-vrijwilligers krijgen
een selectiegesprek na de volledige basisopleiding. Indien zij niet in aanmerking
komen voor een positie binnen de thuisequipe, wordt met hen gekeken naar mogelijke
alternatieven. Zo kan een andere setting of een andere functie (vb. administratief
medewerker) wel geschikter zijn. Vrijwilligers krijgen ook een informatiebrochure mee
waarin een kader voor hen wordt geschept (wat kan, wat kan niet als vrijwilliger, tips,
nuttige info, enz).
4.1.4. Basisopleiding
Meer informatie over deze basiscursus, cfr hoofdstuk 3 “Deskundigheidsbevordering”,
punt 3.1.2.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 84
4.1.5. Opvolging van de vrijwilligers
Individuele opvolging
Elke vrijwilliger die een begeleiding doet, wordt op regelmatige basis gecontacteerd
door de vrijwilligersverantwoordelijke of neemt zelf contact op (afhankelijk van de
afspraken met de vrijwilligers afzonderlijk) om te bespreken hoe de vrijwilliger
functioneert en hoe de begeleiding loopt. Er werden in 2015 ook
functioneringsgesprekken afgenomen van een vijftal vrijwilligers (nog niet iedereen
kunnen inplannen).
Supervisie/intervisie
Om de zes weken komen de vrijwilligers van Forum/Omega bij elkaar in
Gemeenschapscentrum De Zandloper te Wemmel gedurende 2 uur. Onder leiding van
de vrijwilligersverantwoordelijke gebeurt een intervisie rond de lopende begeleidingen,
waarbij alle vrijwilligers de kans krijgen om elkaar te bevragen en feedback te geven.
Daarnaast komen ook andere thema’s aan bod, al dan niet gebracht door een expert
die voor de gelegenheid werd uitgenodigd.
Dit jaar nam de vrijwilligersverantwoordelijke alle thema’s voor haar rekening.
Zie punt II.2.1.1 voor een overzicht van de bijeenkomsten.
4.1.6. Navorming
Externe navormingsactiviteiten gevolgd in groep:
Hendrik Van de Genachte: Infodag Kracht in kwetsbaarheid op 19/09, georganiseerd
door de Stichting tegen Kanker te Mechelen.
Interne navormingsactiviteiten:
Vrijwilligersdag:
Dementie als ziektebeeld
Spreker : Jasmijn Driegelinck
Datum: 23/02/2015 (3u)
Aantal deelnemers:26
Een aantal van onze vrijwilligers was ook aanwezig op de studiedag rond seksualiteit
en intimiteit en op onze lunchdebatten.
4.1.7. Inspraak en overleg
In 2015 maakte geen enkele vrijwilliger in zijn/haar hoedanigheid van vrijwilliger deel uit
van een extern overlegorgaan. Eén vrijwilliger (Hendrik Van de Genachte) zetelt in de
Raad van Bestuur van het Forum Palliatieve Zorg.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 85
4.2. Vrijwilligerswerk in samenwerking
4.2.1. Thuiszorgequipe Omega
De vrijwilligerswerking gebeurt tot nu toe enkel in samenwerking met de
thuiszorgequipe Omega. De verpleegkundigen geven mee aan de patiënt en de
mantelzorgers dat er een mogelijkheid bestaat om beroep te doen op een vrijwilliger en
daar gaan patiënt en mantelzorger al dan niet op in. In een aantal gevallen werd ook
een vrijwilliger van de mutualiteit ingeschakeld.
4.2.2. Andere organisaties
De samenwerking met andere organisaties bestaat erin dat hun vrijwilligers steeds
worden uitgenodigd voor het volgen van de basisopleiding palliatieve zorg en/of de
vrijwilligersdagen. Hiervoor worden de vrijwilligersverantwoordelijken van
woonzorgcentra, van de ziekenhuizen in de regio, van Kom op Tegen Kanker, enz
steeds gecontacteerd. In 2015 waren er vrijwilligers van TOPAZ, Solidariteit voor het
Gezin, WZC Hestia, de socialistische mutualiteit, de christelijke mutualiteit en de
palliatieve eenheid De Cirkel, die de basiscursus en de vrijwilligersdag volgden.
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 86
III. Actieplan 2016
1. Ontwikkelen vernieuwd postgraduaat palliatieve zorg in samenwerking met
Brusselse hogescholen Odisee en Erasmus (i.p.v. Ba-Na-Ba) : basismodule
van 56u + terugkomdag casuïstiek/intervisie + verdiepingsmodule van
verpleegkundige, biomedische en sociale en menswetenschappen van 120u +
facultatieve stage 80u/portfolio en deelname aan sTimul. Dit postgraduaat
omvat een sterkere basismodule (incl. voorafgaande zorgplanning,
communicatie, medische aspecten, multidisciplinair werken) en heeft een
grootstedelijke inslag (focus op cultuursensitieve zorg).
2. Project voorafgaande zorgplanning in samenwerking met LEIF (LevensEinde
Informatie Forum) en met de steun van de FOD Volksgezondheid: de vier
wilsverklaringen worden in een nieuw en duidelijk format gegoten en daarnaast
komt er een handleiding voor de gebruiker/patiënt en voor de arts/hulpverlener.
Bedoeling is om hier ook opleidingen rond aan te bieden binnen de regio.
3. Basisvorming palliatieve zorg voor scholen: aanbieden van vast pakket van 3
halve dagen aan scholen secundair, HBO5, tweedekansonderwijs, optie
gezondheidszorg en verpleegkunde. Doel is bij aanvang van tewerkstelling
reeds duidelijke info over palliatief zorgbeleid en voorafgaande zorgplanning
mee te geven. Gegeven door docenten uit het werkveld + een educatief
vormingspakket voor de school .
4. Hernemen van tweejaarlijkse opleiding palliatief referent in samenwerking met
netwerk Leuven Panal (8 dagen, met sterke focus op coaching, geven van
vorming, ethische aspecten, ... = unieke opleiding voor referenten in
Vlaanderen). Daarnaast ontwikkelen we ook specifieke opleidingsdagen voor
referenten, een korte vormingscyclus met focus op geriatrie, we werken een
draaiboek uit voor referenten in WZC en een protocol over transfers patiënten
tussen WZC’s en ziekenhuizen regio HV.
5. PALM 4 : vierde opleidingsreeks voor artsen en masters in de palliatieve zorg
(in samenwerking met Leerstoel Waardig Levenseinde van deMens.nu aan
VUB)
Gedurende 5 zaterdagen worden alle aspecten uit de palliatieve zorg door
specialisten uit het werkveld, en in samenwerking met universiteiten Brussel,
Leuven, Gent en Antwerpen toegelicht.
Recent onderzoekswerk, vernieuwende ideeën en praktijken rond
pijnbestrijding en medicatie, gespecialiseerde pijnbestrijding bij chronische
aandoeningen en bij specifieke doelgroepen, worden door specialisten uit het
werkveld opgenomen. Naast de medische pijler is er een ruim aanbod van
psychologische, sociale en existentiële begeleiding in de palliatieve zorg.
Na het volgen van de opleiding krijgen de deelnemers (60) een certificaat
‘Permanente vorming in PALliatieve zorg voor Medici en Masters
Jaarverslag 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde vzw 87
6. Adviesraad huisartsenkringen: we plannen opnieuw een adviesraad waarbij we
ons project rond voorafgaande zorgplanning gaan voorstellen. Daarnaast
bieden we aan huisartsen ook vorming aan rond cultuursensitieve zorg,
polyfarmacie in WZC, e.d.
7. Inzetten op thuisverpleegkundigen en thuiszorgdiensten : we organiseren
specifieke opleidingsdagen voor deze doelgroepen (ism mutualiteiten en
beroepskringen), en betrekken ze meer bij intervisie en het langdurig
vormingsaanbod.
8. Congres Education in Palliative Care : jaarlijks congres (start in 2016) in
samenwerking met hogescholen Odisee, Erasmus en Leerstoel Waardig
Levenseinde. Het congres focust zich op de rol van educatie en nieuwe
leervormen in de palliatieve zorg; in 2016 thema ’kwetsbaarheid in educatie’,
met hoofdspreker Prof. dr. Christa Anbeek (UVH Utrecht, VU Amsterdam),
paneldebat, 18 workshops met diverse leervormen. Het congres richt zich op
Vlaanderen en Nederland.
9. Verder uitbouwen ‘Expertisecentrum waardig levenseinde’ W.E.M.M.E.L. door
inzetten op gezamenlijke projecten van de partners (vorming, symposia,
studiereizen), aanwezigheid op web en sociale media, uitbouw wemmel-
community
10. Volwaardige werking palliatieve zorg Brussel.: coördinator om de werking in
het hoofdstedelijk gebied verder te ontwikkelen en het uitbouwen van Br.e.l.
(Brusselse Expertise Levenseinde) te begeleiden in samenwerking met Forum
Palliatieve Zorg, thuisequipe Omega, TOPAZ, LEIF, ULteam en Leerstoel
Waardig Levenseinde (VUB). Focus op specifieke grootstedelijke context.
11. Coördinatie van alle vrijwilligerswerk binnen W.E.M.M.E.L en Br.e.l.. o.m.
aanwerven, opleiden, verdere vorming in overleg met Omega, de thuisequipe
en met TOPAZ, dagcentrum supportieve zorg
12. Vorming en opleiding docenten : delen lesinhouden en ethische reflecties
tijdens vernieuwde adviesraad docenten. Verdere verkenning
levensbeschouwelijke zorg bij het levenseinde.