Daily Tiger #11 Volkskrantdag

INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM

DAILY TIGER44th International Film Festival Rotterdam Volkskrantdag Zondag 1 februari 2015

‘War Book is het bewijs van de fi lmliefde van de crew’

The Farewell Party, de euthanasiekomedie uit Israël

P6 Atlantic.: Europeser kan een Europese première niet zijn

P12 De 61 routes van de Volkskrantdag

P14 Van Amour fou tot War Book: alle fi lmbeschrijvingen

P19 Taxi in Teheran: Strijd tussen wetten en geweten

P20 Fotoverslag van het festival

105

DAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGERDAILY TIGER

foto

: Bas

Cze

rwin

ski

IFFR HEET U VAN HARTE WELKOMDe 44ste editie van International FilmFestival Rotterdam sluit vandaag af met de Volkskrantdag. U krijgt vijf hoogtepunten uit het festival voor geschoteld, als daverend slot-akkoord van de ‘hoogmis van de alternatieve cinema’, zoals het Rotterdams fi lmfestival vaak liefkozend wordt genoemd.

Bijzonder was dit jaar dat ook veel mensen buiten Rotterdam konden meegenieten van het festival, via IFFR Live. Vijf fi lms die op IFFR in première gingen, waren tegelijkertijd in veertig fi lmzalen te zien: in Nederland, maar ook in de rest van Europa.

Het festival kreeg opmerkelijk bezoek uit Rusland: drie leden van het beruchte muzikale activistencollectief Pussy Riot, die onder meer een preview gaven van de documentaire Pussy versus Putin 2. Pussy Riot was uitgenodigd in het kader van twee themaprogramma’s waarmee IFFR ruimte bood aan refl ectie en prikkelende debatten. What the F?! nam het hedendaagse feminisme onder de loep. Everyday Propaganda ging over zowel klassieke propaganda als eigentijdse varianten. Een ander themaprogramma, 24/7, nam de 24-uurseconomie als uitgangspunt en speelde zich voor een groot deel buiten de bioscoopzaal af – zoals in lobby’s en kamers van Rotterdamse hotels. De comeback van het surrea-lisme stond centraal in het thema Really? Really.Speciale retrospectieven waren er dit jaar rond de New Yorkse performancekunstenaar Bruce McClure en de Zuid-Koreaanse regisseur Jang Jin. In eigen land is Jang, die bekend staat om zijn kruidige

dialogen en satirische blik, zo beroemd dat hij nauwelijks over straat kan. Hetzelfde geldt voor de Japanse popster Shibutani Subaru, die te gast was vanwege zijn hoofdrol in de komedie La La La at Rock Bottom en een live-optreden verzorgde. Een foto van de dagkrant met deze Japanse Justin Bieber maakte IFFR trending in het land van de rijzende zon.Diverse fi lmmakers waren aanwezig om na de vertoning vragen te beantwoorden over hun fi lm, of zich aan de tand te laten voelen in de diepgravende Big Talks. Nieuw waren dit jaar de Brave Talks, waarin fi lms met een sterk mensenrechtenthema werden vertoond en besproken.IFFR biedt traditioneel een podium aan aanstor-mende regisseurs die barsten van talent, ambitie en eigenzinnigheid. Dat komt onder meer tot uiting in de Hivos Tiger Awards Competitie, het boegbeeld van het festival. Veelzeggend is dat de prijzen niet zozeer voor de fi lm zijn, maar voor de maker. Behalve een trofee

en een geldbedrag van €15.000 kunnen de winnaars van een Hivos Tiger Award rekenen op internationale erkenning. Dit jaar kwamen veertien regisseurs van dertien fi lms (het geselecteerde La mujer de los perros werd gemaakt door een duo) in aanmerking voor een van de drie gelijkwaardige awards.Vrijdagavond maakte de jury de drie winnaars bekend. De Hivos Tiger Awards 2015 zijn gewonnen door regisseurs uit Cuba, Peru en Thailand. De winnende fi lms zijn La obra del siglo van Carlos M. Quintela, Videophilia (and Other Viral Syndromes) van Juan Daniel F. Molero en Vanishing Point van Jakrawal Nilthamrong.De tijger brult volgend jaar uiteraard weer.Vanaf morgen beginnen we alweer met de voorbereidingen voor een nieuwe, sprankelende en verrassende editie. U kunt 27 januari tot en met 7 februari 2016 alvast in uw agenda zetten. Voor vandaag: veel kijk plezier en heel graag tot volgend jaar!

De BankGiro Loterij is de cultuurloterij van Nederland en hoofdpartner van International Film Festival Rotterdam. Samen met haar deel nemers steunt de BankGiro Loterij musea, monu menten, molens en festivals met 62 miljoen euro per jaar. Speelt u ook mee voor cultuur? Ga naar www.bankgiroloterij.nl

Cultuur maakt je rijker

INSPIRINGPEOPLE

Hivos geeft fi lmmakers wereldwijd een stem

www.hivos.nl

Hoofdsponsor van IFFR

QissaAnup Singh

3INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM

Beste fi lmliefhebber,

Welkom op het slotstuk van het 44ste International Film Festival Rotterdam: de Volkskrantdag. Voor velen van u een jaarlijkse traditie, waarin u opnieuw het mooiste van het festival krijgt voorgeschoteld. Wat fi lms betreft wel te verstaan, want de komst van spraakmakende gasten als Pussy Riot, Bruce McClure en Christian Petzold, de vele bijzondere ontmoetin-gen tussen publiek en fi lmmakers en het hele scala aan exposities, installaties en performances – dat is óók het festival.

Deze speciale editie van de Daily Tiger, onze festi-valdagkrant, bevat fi lmbeschrijvingen, artikelen en interviews van alle 19 fi lms, een selectie uit het totaal-aanbod van ruim 200 fi lms. We hebben op basis van publieksvoorkeuren samen met de Volkskrant een evenwichtig programma samengesteld waarin ook fi lms zijn opgenomen die later waarschijnlijk niet meer in een bioscoopzaal te zien zijn. IFFR spant zich overigens in om ook dat soort cinema een langer of groter leven te gunnen dan het festival duurt, bijvoor-beeld dankzij het deze editie gelanceerde IFFR Live en Tiger Release. Veel andere toppers gaan in de loop van het jaar gewoon in roulatie.Met een vast aantal routes heeft u het als bezoeker van de Volkskrantdag gemakkelijk. U hoeft niet onze onlinetool Eerste Hulp bij Filmkeuze te raadplegen of

zelf uw weg te zoeken door het royale aanbod titels, of uw tijdschema strak te plannen. Dat is al voor u gedaan. Kijk daarvoor op pagina 12. Het enige wat u te doen staat is lekker achterover te leunen voor een reeks festivalparels uit alle windstreken. Zoals u van IFFR kunt verwachten is het een kleurrijk, verrassend en sprankelend programma, met o.a. onze openingsfi lm War Book, een politiek steekspel dat spannend is op de vierkante meter, de hart-verscheurende documentaire Toto and His Sisters en de geestige nepdocumentaire No Men Beyond This Point, een van de prikkelende fi lms uit ons feministische What the F?!-programma. Ook grote publieksfavoriet The Dark Horse ontbreekt niet, en het Colombiaanse Los hongos kwam mede tot stand dankzij steun van IFFR’s eigen HBF-fonds. Want het festival vertoont niet alleen fi lms, maar kan soms ook aan de wieg ervan staan.

Ik hoop dat uw bezoek aan de Volkskrantdag vandaag een opmaat is voor een intensievere deel-name volgend jaar. Maar voor nu wens ik u een bijzondere dag met vijf fi lms op rij en daarmee dus heel veel kijkplezier.

Rutger Wolfson, festivaldirecteur International Film Festival Rotterdam

Beste bezoekers van de Volkskrantdag,

Hartelijk welkom op IFFR, de plek voor avontuurlijke cinema. Hier in Rotterdam gokten festivalbezoekers de afgelopen tien dagen op bijzondere fi lmerva-ringen. Koersend op tips van ingewijden, of op vage vermoedens. Niks zo mooi als dat onbekende juweel, van een fi lmmaker wiens werk nooit zomaar in de bioscoop op de hoek te zien zal zijn. Die aandacht voor de ‘Rotterdamse fi lms’ is iets unieks. Geen festival ter wereld trekt zoveel bezoe-kers met de programmering van tegendraadse fi lms als IFFR.

Daarbij hoort de enkele bezoeker die halverwege de voorstelling opstaat, en luidkeels de fi lmmaker verwensend de zaal verlaat, met slaande deur. Ook dát gebeurde afgelopen week, zoals bij elke editie. Een miskleun kleurt de festivalervaring, die hoort erbij.Maar vandaag wordt het u gemakkelijk gemaakt. Al die eerdere bezoekers fi lterden het aanbod, middels de aan het eind van de voorstelling bij de zaalwacht ingeleverde scheurkaarten, met vakjes één tot en met vijf. Zo maakt het festival van elke bezoeker een recensent. De fi lms die u vandaag gaat zien eindigden stuk voor stuk hoog in de favorietenlijst. Films van Nederlandse regisseurs vielen opvallend goed dit jaar, bij het publiek. Van het in Limburgs

dialect gesproken misdaaddrama Gluckauf, dat gese-lecteerd werd voor de Hivos Tiger-competitie, tot het in Marokko opgenomen Atlantic., een poëtische surffi lm. En ook Rolf de Heer, met zijn aangrijpend portret van een gekwelde Aboriginal, in Charlie’s Country, valt met enige goede wil tot de Nederlanders te rekenen – de Heemskerker migreerde tenslotte pas op zijn zevende naar Australië. Al die titels werden opgenomen in het programma van vandaag. Evenals het confronterende en voor een Oscar genomineerde jihaddrama Timbuktu en de alom geprezen Deense lawinefi lm Turist, die de Oscars nét misliep, tot onvrede van velen. Films waarover u de afgelopen weken al uitgebreid kon lezen in de Volkskrant.

De festivalervaring samengebald in vijf hoogte-punten, dat is de Volkskrantdag. Elk jaar uitverkocht, achtduizend lezers en fi lmliefhebbers op de been. Zowel voor het festival als de krant is uw enthousiasme van grote waarde. Wij wensen u allen veel kijkplezier, en hopen u nog vele jaren te mogen verwelkomen.

Philippe Remarque, hoofdredacteur de VolkskrantBor Beekman, fi lmredacteur de Volkskrant

foto

: An-

Sofi

e K

este

lyn

foto

: Mar

c N

olte

FESTIVALSHOP

NIEUWE COLLECTIE! Kom naar de festivalshop in de Doelen voor de merchandise van IFFR 2015

INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM4

DIRECTED BY

LimelightVijf jaar geleden scoorde Jessica Hausner (1972) een internationale festivalhit met Lourdes, over de aan een rolstoel gekluisterde jonge vrouw Christine, wier halfslachtige geloofsbeleving in het bedevaartsoord op de proef wordt gesteld. Hausner, dochter van een Oostenrijkse kunstschilder, richtte na haar regieopleiding aan de Wiener Film akademie met enkele collega’s het productiehuis Coop99 op. In 2001 maakte ze haar speel-filmdebuut Lovely Rita. Haar nieuwe film Amour fou, over de dubbele doodswens van de romantische dichter Heinrich von Kleist, ging in Cannes in première.Amour fou

SpectrumAlexander Nanau (1979, Boekarest) verhuisde pal na de val van het dictatoriale regime van Nicolae Ceauşescu naar Berlijn, waar hij de regieopleiding volgde aan de Deutsche Film- und Fernsehakademie. Peter Zadek inszeniert Peer Gynt (2006) was zijn eerste lange documentaire, The World According to Ion B. (2009) werd bekroond met een Inter-national Emmy Award. Het recente Toto and his Sisters, over een tienjarig jongetje dat probeert op te groeien in een problema tische Romafamilie, is zonder twijfel zijn meest ambitieuze en hartverscheurende project tot nu toe. Nanau verbleef hiervoor vijftien maanden in een buitenwijk van Boekarest, geteisterd door armoede en ellende. “Zo’n plek waar de ratten groter zijn dan de katten”, zei Nanau erover. Onder de zware omstandig-heden wist hij wel de muur van wantrouwen van de gettobewoners te doorbreken.Toto and his Sister

LimelightAbderrahmane Sissako (1961) groeide op in Mali en Mauritanië en studeerde aan het filminstituut van Moskou. Tegenwoordig woont en werkt hij in Frankrijk. Zijn Timbuktu (2014), gebaseerd op een waargebeurde tragedie, is dit jaar in de race voor de Oscar voor Beste Buitenlandse Film. Al vanaf zijn eerste film Octobre uit 1993 is zijn werk sterk persoonlijk. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste Afrikaanse regisseurs. Sissako is geen onbekende voor het festival; hij was al vier keer in Rotterdam te gast. In 2007 werd een retrospectief van hem getoond, het jaar waarin hij ook jurylid was in Cannes. Drie van zijn films kwamen tot stand met hulp van het Hubert Bals Fonds: zijn speelfilmdebuut Africa Dreaming, Heremakono en het door hem geproduceerde Little Men. (TL)Timbuktu

Speed Walking, de film na het kassucces

Tranen op de setNadat hij in 2009 de bestseller The Girl with the Dragon Tattoo verfilmde, belandde Niels Arden Oplev in een waar publiciteitscircus. Aan regisseren kwam hij lang niet meer toe. En welk filmproject kies je na zo’n overweldigend kassucces? Juist: een genuanceerd en aandoenlijk coming-of-age-verhaal op je geboortegrond.

Voordat de Deen Niels Arden Oplev wereldwijd succes oogstte met zijn verfilming van Stieg Larssons bestsel-ler The Girl with the Dragon Tattoo (de Zweedse versie, niet die uit Hollywood), had hij al een indrukwekkend cv, met festivallievelingen als We Shall Overcome (2006) en Worlds Apart (2008). Maar het was de Mannen die vrouwen haten-film die zijn carrière in een stroomver-snelling bracht. “Ik wist natuurlijk dat The Girl with the Dragon Tattoo groot zou worden, maar zo groot? Daar was ik op geen enkele manier op voorbereid. Het fenomeen begon in Scandinavië, waar de film net zo veel kaartjes verkocht als Titanic. Vervolgens werd het overal in Europa een kassucces. Na de vertoning in Cannes kwamen de aanvragen van impresario’s binnen. Het was een gekkenhuis!” Alleen al in dat eerste jaar gaf Oplev, zo schat hij, tussen de zes- en zevenhonderd interviews. Lachend: “Ik voelde me een doorgewinterde West End-acteur die keer op keer hetzelfde toneelstukje moest opvoeren.” De film was zelfs een enorm succes in Amerikaanse arthouses én in reguliere bioscopen, waar publiek over het algemeen ondertitelde films mijdt als de pest. “Mensen vonden de ondertiteling al na vijf minuten volledig vanzelfsprekend.”

Terug naar DenemarkenNa zijn wereldwijde zegetocht pakte Oplev zijn koffers en verhuisde met zijn gezin naar Los Angeles. Dat is nu vijf jaar geleden. Hollywood lag open, maar het bleek moeilijk om een nieuwe film te kiezen. Hij ploegde stapels Amerikaanse scenario’s door, maar: “Het was zoeken naar een druppel water in de woestijn. Wat wordt er veel rotzooi geschreven! 95% van die scripts zou nooit gemaakt mogen worden.” Uiteindelijk kwam het beste verhaal uit onverwachte (maar ook bekende) hoek: Denemarken. “Scenarist Morten Kirkskov en ik speelden al langer met het idee om

samen een film te maken. We leerden elkaar tien jaar geleden in de filmwereld kennen en raakten bevriend. Jaren geleden al kwam ik met het idee van een film die zich midden jaren 70 moest afspelen. Over een jongen die zijn moeder verliest en achterblijft met zijn vader en grote broer, terwijl de hormonen door zijn lijf gieren. Toen ik dit aan Morten pitchte, trok hij langzaam wit weg: ‘Je zit me mijn eigen levensverhaal te vertellen!’” Oplev was dermate onder de indruk van het relaas van zijn vriend, dat hij hem adviseerde om er eerst een roman van te maken. “Het boek was vijf jaar geleden een groot succes in Denemarken. In de zomer van 2013 had ik eindelijk tijd om terug te keren naar Denemarken voor de opnames. Ik werd

binnengehaald als de verloren zoon, haha! Alles was geregeld: de financiën, de productie, een fantastische cast; ik kwam in een gespreid bedje terecht.” Tijdens de opnames zat de scenarist steevast naast de monitor om mee te kijken. “Ik wilde hem er per se bij hebben, voor de nuances.” De lakmoesproef bleek even effec-tief als aandoenlijk: “Acteur Villads Bøye speelde Mortens eigen leven na voor z’n neus en hij moest alles herbeleven. Op een zeker moment merkten we dat als Morten niet emotioneel werd bij bepaalde scènes, we gewoon nog niet de juiste take te pakken hadden. Tegen de tijd dat zijn ogen rood waren, hadden we een mooie scène op zak.” (MN)Speed Walking – Niels Arden Oplev

foto

: Ruu

d Jo

nker

s

Hij strikte Viggo Mortensen voor een western in koloniaal Algerije, gebaseerd op een verhaal van Albert Camus. Regisseur David Oelhoffen volgt zijn eigen cinematografische weg en levert met Loin des hommes een prachtige film af over broederschap en de complexe identiteit van een koloniaal verleden.

“Het idee voor de film ontstond toen ik Camus’ verhaal De gast las. Een vriend gaf mij de bundel waarin dat stond, eigenlijk met de bedoeling om mij een ander verhaal te laten lezen: Écrits de jeunesse. Ik was direct geraakt door het personage Daru. Daar móest ik een film over maken.” Camus is in Frankrijk nog altijd een omstreden schrijver en filosoof, mede door zijn breuk met de existentialist Sartre en zijn weigering om stelling te nemen in de strijd om Algerijnse onafhan-kelijkheid. Het koloniale verleden in Algerije ligt nog altijd gevoelig in Frankrijk, waardoor Oelhoffen de financiering voor zijn film maar moeilijk rond kreeg.

“Er rust een taboe op. Tijdens de geschiedenisles op school wordt de oorlog bijvoorbeeld niet behandeld. Die gevoeligheid is te vergelijken met de Indonesische kwestie bij jullie in Nederland.”

BuitenstaanderNet als Camus neemt de film geen stelling in het conflict, maar wordt het begin van de oorlog belicht vanuit een persoonlijk perspectief, waarin de perso-nages Daru en Mohamed worden geconfronteerd met hun eigen identiteit in een veranderende wereld. “Ik geloof dat zelfverwezenlijking de eerste stap is om de

wereld om ons heen te begrijpen. Het verhaal heeft veel autobiografische elementen, zowel van Camus als van mijzelf. Hij groeide op in Algerije en vond het, net als Daru in de film, moeilijk om zijn positie binnen de koloniale strijd te bepalen. Zelf ben ik geboren in Spanje en ik voelde me daar, net als in Frankrijk, altijd een buitenstaander. Omdat ik die complexiteit wilde overbrengen, ging ik bewust op zoek naar een niet-Franse acteur.” De keuze voor Viggo Mortensen was snel gemaakt. “Terwijl ik het script uitwerkte, zag ik Viggo’s gezicht al voor me. Toen ik dat aan mijn producenten vertelde, zeiden ze: ‘Maar weet je dan niet dat hij Frans spreekt? Vraag hem!’ Ik stuurde Viggo het script en hij accepteerde op één voorwaarde: hij wilde tijd om zich voor te bereiden. Zowel op het Arabisch als op zijn Franse uitspraak – die was nog te Canadees.”

Amerikaanse mytheNet als zijn hoofdrolspeler diende ook de keuze voor het westerngenre zich als vanzelf aan. “Het verhaal bevatte alle basiselementen: de tocht met een gevangene door de woestijn, de confrontatie tussen twee werelden. Ik koos ervoor om daar niet tegen te vechten maar erin mee te gaan. Ik houd zelf van westerns die de Amerikaanse mythe ontkrachten, van regisseurs als Anthony Mann en Sam Peckinpah. Slechte westerns gebruiken het genre als excuus om geweld te tonen.” Ondanks het decor van de Algerijnse onafhankelijk-heidsstrijd is de film volgens Oelhoffen in wezen een verhaal over broederschap. “Fraternité. En dan niet de zoete Walt Disneyversie, maar de broederschap die diep van binnen zit, ook tussen twee mensen uit totaal verschillende culturen.” De regisseur hoopt dat naast deze boodschap de kijkers de soundtrack van Nick Cave en Warren Ellis bijblijft. “Het was een plezier om met hen te werken. De muziek is niet bedoeld om het geweld of de emoties te versterken, maar om de vriendschap te benadrukken die zich ontwikkelt.” (TL)Loin des hommes – David Oelhoffen

foto

: Ruu

d Jo

nker

s

David Oelhoffen over Camus en Viggo

‘Fraternité, maar niet de Disneyversie’


Rolf de Heer over Charlie’s Country

Een film als reddingsboei Met Charlie’s Country levert regisseur Rolf de Heer (geboren in Nederland, als kind geëmigreerd naar Australië) het derde deel af in een toevallig ontstane trilogie over verleden en heden van de Aboriginals in zijn aangenomen land. Om als juryvoorzitter de films van de Tiger Awards Competitie te beoordelen, keerde hij voor het eerst in tijden terug naar zijn geboorteland.

“Ik wilde helemaal geen film met hem maken, het móest”, antwoordt Rolf de Heer op de vraag waarom hij na The Tracker (2002) en Ten Canoes (2006) opnieuw samenwerkte met acteur David Gulpilil. “Ik had net een andere film gemaakt die nog niet eens was uitge-bracht en was zeker niet op zoek naar iets nieuws. Maar toen hoorde ik dat David in de gevangenis zat. Hij zat in een neerwaartse spiraal van alcoholverslaving, woog nog maar 39 kilo. Toen ik hem opzocht en vroeg wat hij zou willen doen als hij vrijkwam, zei hij dat hij weer een film met mij wilde maken. Dus ik voelde toch een zekere verplichting.” Dat startpunt heeft vervolgens het hele maakproces van de film gestuurd, zegt De Heer. “Juist vanwege Davids toestand speelde hij een heel dominante rol: hij droeg de film omdat die op een bepaalde manier zijn redding moest zijn. Het moest zíjn film worden. De film gaat over dingen die hij belang-rijk vindt. Zijn gevangenschap dicteerde bovendien een heel duidelijk tijdschema voor de opnames. We konden pas beginnen toen hij vrijkwam, en ik wilde de opnames afgerond hebben voordat zijn proeftijd erop zat. Binnen die periode was hij te controleren; verder hadden we destijds nog geen idee hoe het met hem zou aflopen. Nu gaat het heel goed met hem, hij heeft al drie jaar geen druppel gedronken en is gezonder dan ooit. Dat konden we toen absoluut niet voorspellen.”De terugkeer naar de regio Ramingining in het noorden van Australië en de nieuwe samenwerking met Gulpilil verbinden Charlie’s Country met The Tracker en Ten Canoes, De Heers eerdere films over de Aboriginalge-meenschap. “Er is per toeval een trilogie ontstaan. Ten Canoes laat zien hoe die gemeenschap was voordat de blanken kwamen. The Tracker toont hoe die westerse invasie destijds ging. En in Charlie’s Country zien we er de hedendaagse gevolgen van.”

Geen compromissenBuiten het presenteren van zijn nieuwste film heeft De Heer nog een belangrijke taak op het festival: hij weet waarnaar hij op zoek is. “Ik hecht veel waarde aan hoe iets voor mij voelt, in plaats van het te intel-lectualiseren. Zo werk ik ook aan mijn eigen films: als ik een scenario schrijf, ben ik niet bewust bezig

om er bepaalde thema’s in te stoppen. Als iets goed voelt, komt het erin. En zo niet, dan niet. Ik probeer me zo min mogelijk af te vragen waaróm iets goed voelt of niet, omdat het dan al snel te bedacht wordt.”Zo benaderde hij dus ook de 13 competitiefilms. “Als ik te veel ga nadenken over waarom iets goed is of slecht, loop ik het risico dat ik de film zelf uit het oog verlies. Er

zou weleens een fantastische film kunnen afvallen als je op de technische aspecten gaat zitten vitten. Ik wil geen compromissen sluiten bij de keuze van de winnaars: als het erop aankomt, stem ik liever op een gedurfde mislukking dan op een middelmatige film die op veilig speelt.” (JB)Charlie’s Country – Rolf de Heer

foto

: Nic

hon

Gle

rum

Israëlische euthanasiecomedy scoort over de hele wereld

De een z’n dood…Een film over sterven en afscheid nemen van je geliefden is al snel loodzwaar, maar filmmakers Sharon Maymon en Tal Granit slaagden erin hun euthanasiefilm The Farewell Party een flinke scheut geestigheid mee te geven. “Wij hebben van nature een humoristische kijk op de zaken.”

In The Farewell Party nadert voor senioren in een Jeru-zalems bejaardenhuis het onvermijdelijke einde. Een aldaar residerende vriendengroep gaat op zoek naar een manier om er een zo waardig mogelijk afscheid van te maken. Inventief, moedig en hartverwarmend – maar niet helemaal legaal. Hoewel de dood uiteraard een rol speelt in de film, zijn thema’s als vriendschap, liefde en zelfspot minstens zo belangrijk. Regisseurs Tal Granit en Sharon Maymon zijn geen stel, maar vormen wel degelijk een twee-een-heid. Ze maken elkaars zinnen af, kennen elkaar door en door en kunnen kibbelen als een oud stel. Dat krijg je als je al elf jaar hecht bevriend bent en samen de regiestoel deelt. Het leverde tot nu de korte films Mortgage (2006), To Kill a Bumblebee (2009) en Summer Vacation (2012) op. Met The Farewell Party maken ze hun speelfilmdebuut. Granit: “Als je zo intensief samenwerkt, zie je elkaar vaker dan je partner. We spreken elkaar elke dag, werken van vroeg tot laat en vaak ook in het weekend. Het maken van een film is een creatief proces en daar horen in ons geval veel hoog oplopende discussies bij.” Daarom gingen de twee zelfs in relatietherapie. Ze vertellen het met een lach, maar in werkelijkheid was het een doordachte stap. Granit: “We wilden handvatten hebben om op een constructie-ve manier met elkaar samen te werken.”

SuïcidekastjeDat is duidelijk gelukt bij de totstandkoming van deze dramedy, zoals ze The Farewell Party zelf omschrijven. Maymon: “We waren erbij toen de oma van mijn ex stierf. Ze was terminaal en het was overduidelijk dat de dood voor haar een verlossing zou zijn van de pijn en het lijden. Toen het zover was, kwamen verplegers haar kamer binnen rennen. Die hebben een half uur

lang geprobeerd haar te reanimeren. Absurd. Laat haar toch gaan! Natuurlijk is een sterfbed verdrietig, maar het einde kan ook een opluchting zijn.” Rond dezelfde tijd bleek iemand uit Granits omgeving ook te zijn opgegeven. “Zij benaderde haar ziekte met humor en zelfspot. Heel bijzonder. Sharon en ik hebben onze ervaringen gecombineerd. Het onderwerp spreekt waarschijnlijk iedereen aan, want op een zeker moment

gaat iedereen dood. Dat hebben we allemaal met elkaar gemeen. We wilden het publiek raken, maar het liefst op een komische manier. Het moest niet melodramatisch of sentimenteel worden. In de scenariofase besloten we dat deze rollen door komieken vertolkt moesten worden. Maar de in Israël bekende acteurs moesten vooral niet spelen alsof ze in een komedie zaten. Ze hebben een geweldige komische timing, dat is duidelijk voor ieder-een die ze voor het eerst ziet. Ze hoeven niet grappig te doen; de humor komt voort uit de situatie zelf.”Granit: “Zo gaat dat bij ons ook, de humor komt door de manier waarop we het leven benaderen. We nemen het niet te serieus.” Misschien trekt juist daarom een film met een beladen thema als euthanasie ook in het

thuisland volle zalen. Maymon: “In het religieuze Israël bestaat geen euthanasiewetgeving: de beslissing over leven en dood ligt voor de meesten in de handen van God. Dus dat was tricky. Maar de film was evengoed een groot succes.” De reacties uit het publiek – thuis en in het buitenland, want het duo bezocht al screenings over de hele wereld – zijn tot hun grote geluk univer-seel. Granit: “Iedereen lacht precies op de momenten waarop wij hoopten dat ze zouden lachen. En overal ter wereld vragen mensen ons of dat suïcidekastje, dat door een van de personages in elkaar wordt geknutseld , echt is.” Dan, lachend: “Velen vroegen ons zelfs of ze het mogen gebruiken als hun tijd gekomen is.” (MN)The Farewell Party – Sharon Maymon & Tal Granit

foto

: Bra

m B

ello

ni


Jan-Willem van Ewijks Atlantic. in héél Europa in première

LEREN DOOR TE DOEN


Je hebt nogal wat omwegen genomen om uiteindelijk bij fi lm uit te komen.“Ik heb vliegtuigbouwkunde gestudeerd, omdat ik als kind eindeloos ruimteschepen en vlieg tuigen zat te tekenen nadat ik Star Wars had gezien. Maar eenmaal aan het werk zat ik alleen maar achter mijn computer dingen te berekenen. Ik wilde de wereld zien, miste de creativiteit. Dus ben ik op banen gaan sollicite-ren waarbij ik in elk geval meer kon reizen, en uiteindelijk ben ik in Londen bij een opstartende investeringsmaatschappij uitgekomen. Binnen een jaar hadden we een miljard dollar opgehaald en 250 werknemers op de loonlijst. Maar ik was daar helemaal niet op mijn plek. Toen ik eraan begon, dacht ik: eerst word ik miljonair, en dan ga ik kijken wat ik écht wil doen. Alleen werd ik maar geen miljonair!”

Hoe ben je uiteindelijk in de fi lm beland?“Ik heb mijn baan opgezegd en ben gaan reizen. In een bar in Barcelona kwam ik een Duitse regisseur tegen, Werner Klemm. Hij maakte vooral commercials. Ik heb daarna niet echt meer iets van hem gehoord, maar die avond werden we heel dronken, en ik zei tegen hem: ‘Wat jij doet lijkt me het leukste werk dat er bestaat’. Toen stelde hij voor dat ik een korte fi lm zou schrijven, die hij dan zou regisseren. Toen ik thuiskwam ben ik meteen gaan schrij-ven, en bij de eerste regels wist ik al: dit wordt geen korte fi lm maar een speelfi lm en ik ga hem zélf regisseren. Dat is mijn eerste fi lm Nu. geworden. Ik weet nog precies wat die eerste regels waren: ik beschreef een hand die op en neer gaat door de wind.”

Dat werd uiteindelijk het laatste shot van de fi lm.“Precies. Ik schreef het op, en dat voelde zó goed; alles viel op zijn plek. Die eerste fi lm maakte ik op naïviteit en een beetje arrogantie. Ik heb links en rechts wat geld geleend, een videocamera gekocht, en een half jaar later had ik met vrienden en kennissen alles opge-nomen. Maar toen begon pas het enorme werk van het monteren.”

Ging dat bij Atlantic. anders?“Nou, dat had ik gehoopt! We begonnen in 2009 aan de fi lm, en ik weet nog dat een van de surfers in het dorp op een gegeven moment de grap maakte dat hij in 2013 wel af zou zijn – dat leek toen enorm ver weg! Dat het zo lang duurt, heeft ook met mijn persoonlijkheid te maken. Ik ben altijd op zoek. Ik had bij Nu. zo veel tijd nodig gehad voor de montage, dat wilde ik niet meer. Dus voor Atlantic. heb ik heel lang aan het scenario gewerkt. Ik heb meegedaan aan het Screenwriters Lab van Sundance, heb ermee bij Binger gezeten, heb in Seattle

nog advies ingewonnen bij de fi lmacademie. Maar op een gegeven moment zijn dat zo veel meningen – iedereen doet er zijn plasje op – dat je de sprankeling van je idee en het vuur kunt kwijtraken. Toen we eindelijk het geld binnen hadden, zijn we gewoon gaan fi lmen. Waar-door uiteindelijk in de montage toch weer een heleboel moest worden herontdekt. We hebben een jaar gemonteerd, extreem lang voor een Nederlandse fi lm. Maar als we eerder waren gestopt, was-ie echt mislukt.”

Maar hoe houd je dat vol? Heb je een dikke spaarpot overgehouden aan je investeringswerk?“Haha, nee, mijn spaarcentjes waren na Nu. allang verdampt. Ik ben toen verhuisd van een mooi appartement aan de Amstel naar vier-hoog-achter. Daar woon ik nog, en ik leef ontzettend zuinig. Zo kan ik het net volhouden.”

Talent is één ding, maar hoe zit het met vakmanschap?“Nu. was gewoon leren door te doen. Ik heb een cursus ‘camera voor nieuws’ gedaan bij Open Studio, maar dat was het. Met het regisseren van acteurs had ik geen enkele ervaring. Bij Atlantic. was het ook weer gewoon proberen. Er zaten zo veel mensen in de crew met ervaring, van wie ik kon leren. De cameraman nam me bijvoorbeeld vaak apart. Dan zei hij: ‘Bemoei je nou eens met de acteurs!’ Bij Nu. had niemand eerder een fi lm gemaakt, en was ik een beetje de baas. Bij Atlantic. stond er soms wel honderd man op de set en was ik helemáál niet de baas. Het was meer een enorme tijger die al aan het rennen was, en ik kon alleen maar vasthouden. Bij Nu. hadden we alle tijd; deze keer wisten we dat we 37 dagen hadden, en geen dag meer. En dan ook nog draaien op zee, dat gaat zó langzaam. Dat surfboard drijft de hele tijd weg, je kunt niet met elkaar communiceren, iedereen wordt zeeziek. En dan hadden we ook nog altijd wind nodig. Maar als er wind is, zijn er golven, en fl inke ook.”

Heb je overwogen om in een zwembad te draaien?“Nee. Ik ben zelf surfer en ik zie het verschil meteen. Zo’n fi lm als All Is Lost met Robert Redford is voor de helft in de studio gedraaid: het water is kraakhelder. Als die boot omslaat, zie je direct dat het in een zwembad is gefi lmd.”

Terwijl de veranderende kleur van het water in Atlantic. zo veelzeggend is.“Precies, hoe verder Fettah van de kust raakt, hoe donkerder en helderder het water wordt. Die symboliek had ik nog iets mooier in beeld willen hebben, dat je van het modderige water dicht bij land naar de diepe zee gaat. Maar we hebben ook dagen gehad dat we vijf mijl uit de kust draaiden, en het water nog steeds bruin was!”

Zaken echt doen, betekent ook dat je acteur het echt moet kunnen. Hoe lang heb je naar de juiste man gezocht?“Ik kende Fettah al van het windsurfen, hij was ooit Marokkaans kampioen. En hij was de eige-naar van het restaurant/hotel in het dorp waar ik vaak zat te schrijven, en waar Abdelhadi Samih, die uiteindelijk mijn coscenarist werd, in de bediening werkte. Fettah had iets afwe-zigs in zijn blik, iets getergds. Zo stond hij van het begin af aan een beetje model voor het personage. Toch kwamen we pas bij hem uit nadat we tientallen professionele acteurs en surfers uit de buurt hadden getest.”

Hoe werkt dat als een hoteleigenaar 37 dagen met jou de oceaan op moet?“Dan verhuurt hij het hotel aan de fi lm en gebruiken wij het als hoofdkwartier. Hij heeft het twee maanden dichtgegooid. Ook wat dat betreft was het echt een bizar project.”

Dat kon dus alleen omdat je al relaties had opgebouwd in dat dorp.“Ja, ik kwam daar al sinds 2002 als wind-surfer. Dus ik kende veel van die jongens al tien jaar toen we de fi lm gingen maken. Ik denk dat je die intimiteit ook voelt in de fi lm, net als bij Nu.”

Maar die intimiteit is ook iets waar de fi lm vraagtekens bij zet: wat hebben ze aan jouw medeleven als jij weer teruggaat naar Europa?“Precies, dat is het dubbele. Fettah heeft na de première in Toronto met mensen als Ben Stiller en Naomi Watts staan praten. Even zat hij vlakbij al die grote sterren, maar de reali-teit is natuurlijk dat hij heel moeilijk werk kan krijgen als acteur, zelfs in Marokko. Dat geldt ook voor die andere jongens, dus die vallen langzaam weer terug in hun oude leven, en dat kan heel hard zijn. Een heleboel van de jongens die aan de fi lm meewerkten, onder wie Fettah, zijn inmiddels uit het dorp vertrokken, naar Europa of Amerika.”

En jij zelf? Heb je als fi lmmaker nu je plek gevonden?“Nou ja, ik doe dit nu al tien jaar hè, da’s een stuk langer dan ik die andere dingen ooit heb volgehouden. Nee, ik ga hier niet mee kappen.”

Laatste punt: waarom die punt in jouw fi lmtitels?“Dat doe ik al heel lang, ook in e-mails bijvoor-beeld. Het voelt krachtiger, zeker met Nu. voelde dat voor mij zo. Het geeft de fi lm iets urgents.” (JB)Atlantic. – Jan-Willem van Ewijk

Na carrières als vliegtuigbouwer en investeringsbankier koos Jan-Willem van Ewijk (44) voor de cinema. Met succes. Zijn tweede fi lm Atlantic. debuteerde op het wereldpodium van Toronto. Dankzij IFFR Live ging de de impressionistische vertelling over de Marokkaan Fettah Lamara, die op zijn surfplank de overtocht naar Europa probeert te maken, in veertig zalen in Europa in première.

foto

: Fel

ix K

alkm

an


Authenticiteit en waarachtigheid vormen de pijlers waarop James Napier Robertson zijn tweede speelfi lm The Dark Horse bouwde. Het waargebeurde verhaal over het mentaal instabiele Nieuw-Zeelandse schaakgenie Genesis Potini die ontspoorde kinderen inspireert, scoort goed bij het publiek (op het moment van interviewen nummer één in de tussenstand van de IFFR Publieksprijs) en blijkt ook nog levens te veranderen.

Het idee voor The Dark Horse ontstond al vijf jaar geleden, vertelt James Napier Robertson. “Ik leerde Genesis Potini in 2010 kennen, nadat mijn producent Tom Hern me een obscure documentaire over hem opstuurde. Ik was op slag verliefd op het personage en zocht hem op. Boven een schaakbord, waarop hij me voortdurend inmaakte, haalde ik hem over mee te werken. Daarna volgden nog honderden matches en evenzoveel nederlagen. Eén keer won ik: daar was Genesis echt pissig over. Hij wilde direct revanche!”Robertson begon aan het script en ging regelma-tig kijken bij de Eastern Knights-schaakclub die Genesis leidde. Maar het creatieve proces werd ruw onder broken door Genesis’ plotselinge dood. “Verschrikkelijk; ik zag het niet aankomen. Ik wist niet of ik wel verder kon. Genesis was onderdeel van het proces en hij had het resultaat moeten zien. Op de begrafenis zag ik hoeveel levens de man had veranderd. De kerk puilde uit! Schoolkinderen vertelden wat hij voor hen had betekend, er waren videoboodschappen van mensen uit de hele wereld. Niet omdat ze ineens goed konden schaken, maar vanwege de levenslessen die hij hen bijbracht. Toen besefte ik dat ik de fi lm juist wél moest maken, voor zijn nalatenschap.”

Dertig kilo erbijDe rol van Genesis wordt gespeeld door de Maori- acteur Cliff Curtis, die doorbrak met Once Were Warriors. “Cliff kreeg het script via een bevriende acteur die was benaderd. Nadat hij het had gelezen, belde hij Tom Hern. Hij had interesse, maar voegde er direct aan toe dat hij geen kilo’s wilde aanko-men voor de rol én dat hij niet aan method acting deed. Dat kwam heel slecht uit, aangezien Genesis een zware, getroebleerde dakloze was en Cliff een afgetrainde, knappe fi lmster. Gelukkig besefte Cliff uiteindelijk wel dat deze rol een extreme inspanning vereiste. Hij kwam bijna dertig kilo aan en bleef bijna tien weken, voor en tijdens de opnames, in character. Soms zwierf hij een hele nacht op straat om de volgende dag compleet in de war op de set te komen. Dat maakte het draaien moeilijk, maar het resultaat is geweldig, dat zie je aan de fi lm af.”Veel andere acteurs hoefden niet hun toevlucht te zoeken tot method acting; het gros van de bende-leden in de fi lm is (ex-)ganglid. “Die vonden we door

posters op te hangen bij de sociale dienst. Gezocht: Maori-mannen tussen de dertig en vijftig – tatoea-ges en strafblad waren een pre. Dat leverde enorme rijen op. Wayne Hapi, die de broer van Genesis speelt, stuurde daarom een mailtje. Hij deed een geweldige auditie, was overrompelend in een scène met Cliff. Een uitzonderlijk talent.” Hapi kon teren op vijftien jaar ervaring als lid van Black Power, een van de grootste gangs in Nieuw- Zeeland. En dat land heeft al de meeste bendeleden per hoofd van de bevolking. “Wayne stapte uit de bende, toen hij zag dat zijn zoon in zijn voet sporen wilde treden. Helaas zit die inmid-

dels toch achter tralies. The Dark Horse wordt in diverse gevangenissen vertoond en op scholen, om jongeren andere keuzes in het leven te laten maken.” Niet dat Robertson pretendeert met zijn fi lm een samenleving te kunnen veranderen, al heeft zijn fi lm wel degelijk levens een onverwachte wending gegeven. “Hapi had alle contact met zijn familie verloren, zijn moeder al twintig jaar niet gezien. Een buurman herkende hem en bracht hem weer met haar in contact. Ze kwam naar de première en daar ontmoetten moeder en zoon elkaar weer. Hapi is inmiddels ook een rolmodel; hij praat veel met ontspoorde jongeren en wordt met dat

doel door instanties benaderd.” Ander neveneffect van de fi lm: schaken won in Nieuw-Zeeland enorm aan populariteit. “De Eastern Knights kregen er veel nieuwe leden bij”, lacht Robertson. “Ze zijn al een paar keer uit hun jasje gegroeid en hebben nu van een kerk een grotere ruimte tot hun beschikking gekregen. Het mooie is dat ze van een lokaal clubje nu nationaal bekend zijn. Als ze nu een benefi et evenement houden, haalt dat de landelijke kranten.” (NS)The Dark Horse – James Napier Robertson

Adrian Logiantra (36), laboratorium-analist“Mooie beelden van de andere kant van de wereld. Ik heb deze fi lm uitgezocht vanwege het graffi ti-on-derwerp. Het was een leuke fi lm en ze lieten goed de realiteit van het dagelijkse leven in Colombia zien. Ik ben nog blijven zitten voor de Q&A na afl oop. Ik heb een Unlimited Pas dus ik zie dit festival 48 fi lms. Inmiddels ben ik al bijna op de helft. Tegen het einde van de week wordt het zwaarder. Dit is mijn tweede fi lm van vandaag, nog drie te gaan, waaronder The Tribe, daar ben ik erg benieuwd naar. Mijn favoriete fi lm tot nu toe was God Loves the Fighter en gisteren zag ik Brave Man’s Blood, ook erg goed. Ik kom al sinds 1999 op het festival, en vanaf 2002 zie ik elk jaar tussen de veertig en vijftig fi lms. Ik waardeer vooral het ruime aanbod van Japanse en Koreaanse fi lms.”

Zoë Noldus (19), student maatschappelijk werk en dienstverlening“Het was zo mooi gefi lmd dat ik er af en toe een beetje duizelig van werd. Zo veel heb ik ook niet geslapen, ik was gisteren naar een feestje en moest om 08:00 uur bij de fysiotherapeut zijn. Daarna ben ik naar school geweest en vroeg mijn nichtje me mee naar de fi lm. Het stond nog op mijn bucket list om naar IFFR te gaan, dus dat kwam goed uit. Ik ben als kind weleens geweest, maar dat is al zo lang geleden, dat herinner ik me niet meer. Als ik de volgende keer naar IFFR kom ga ik liever naar een Nederlandse fi lm, zoals Komt een vrouw bij de dokter. Eigenlijk vind ik alles met Carice van Houten goed.”

Luna Bodzinga (20), scholier“Ik ga eigenlijk nooit naar de bioscoop en thuis staat mijn tv nauwelijks aan. Ik zie doorgaans dus weinig fi lms, maar mijn vriendinnen namen me vandaag mee en ik had er ook niets over gelezen. Het verhaal vond ik nogal onsamenhangend. Maar er hing wel zo’n speciale, artistieke sfeer die je in normale fi lms niet ziet. Dat de acteurs voor mij onbekend waren, vond ik juist erg leuk; je gaat toch een beetje anders naar een fi lm kijken als er beroemde mensen in zitten.”

Jeanne Verschoor (24), student“Ik heb heel lang op de site van het festival gekeken op zoek naar een leuke fi lm, maar er draait zo veel dat ik door de bomen het bos niet meer zag. Uiteindelijk heb ik maar zo’n beetje gekeken wat er op deze tijd draaide en dit verhaal sprak me in eerste instantie het meest aan. Maar het plot zag ik in de fi lm niet zo terug. Er kwam een aantal scènes voorbij die niet per se met het verhaal te maken leken te hebben. Waren die nou zo belangrijk voor de fi lm?” (MN/TL)Los hongos – Oscar Ruiz Navia

En? Los hongos

James Napier Robertson over The Dark Horse

‘Tatoeages en strafblad een pre’

James Napier Robertson, regisseur van The Dark Horse, bewijst in de workshop na afl oop van zijn fi lm dat hij zelf niet eenvoudig schaakmat gezet kan worden. Foto: Bas Czerwinski


De eerste keer dat we Melody zien, ligt ze in de foetushouding te slapen. Eenmooi, symbolisch beeld. De 28-jarige Melody, op zoek naar geld om een eigen kapperszaak te beginnen, wordt tegen een hoge vergoeding draagmoeder voor de 48-jarige zakenvrouw Emily, die zelf geen kind kan krijgen.

Geleidelijk aan wordt duidelijk dat Melody haar moeder nooit heeft gekend. Tijdens de zwangerschap trekt ze in bij Emily. Tussen de twee ontwikkelt zich een relatie als die tussen ouder en kind. “De dochter zonder moeder is op zoek naar een moeder, en de moeder die geen kind heeft, vindt een dochter”, zo vat de Waalse regisseur Bernard Bellefroid zijn fi lm samen. Hij liet zich voor zijn drama inspireren door een gerucht makende zaak uit 2008, van een Nederlands stel dat een baby kocht van een Belgisch paar. De wensouders probeerden zo de strenge adoptiewetten te omzeilen. “Dat verhaal vond ik zo schokkend”, zegt Bellefroid. “Maar ik wilde ook kunnen begrijpen waarom iemand zoiets doet.” Zijn Melody heeft weinig meer te maken met die zaak. “Het was een beginpunt, maar daarna nam het verhaal zijn eigen vlucht. Het is meer een fi lm over adoptie geworden. En over de crisis in Europa die mensen tot drastische acties dwingt. Europa offert zijn jeugd te gemakkelijk op, vind ik. Daarom wilde ik iemand laten zien die iets van haar leven wil maken maar geen hulp krijgt, bijvoorbeeld van de banken, die haar geen geld willen lenen.”“Ze weet niet zo goed waar ze aan begint”, zegt actrice Lucie Debay, oftewel Melody. “Het gaat ook heel snel: ze krijgt het idee, zet een advertentie op inter-net, krijgt meteen een reactie en voor ze het weet is ze zwanger. Nee, zelf ben ik geen moeder. Ze gaven me voor de opnames een nepbuik. Voor het eerst in mijn leven was ik enorm met zwangerschap bezig. Ik raakte er net zo van in de war als mijn personage.”

Niet pro genoeg, niet anti genoegMelody kweekt begrip voor vrouwen die besluiten geld te verdienen door als draagmoeder te fungeren voor een ander, maar laat ook de keerzijde zien. “Van tevoren had ik sterke bedenkingen bij draagmoeder-schap”, bekent Bellefroid. “Maar na het maken van Melody weet ik het zo net nog niet. Het probleem zit er vooral in dat de moeder het kind na de bevalling moet achterlaten. En het gevaar is niet denkbeeldig dat er een babyhandel ontstaat. Daar moet je niet naïef in zijn.” Het onderwerp maakte het volgens

Bellefroid niet eenvoudig om de fi lm gefi nancierd te krijgen. “Vooral in Frankrijk, omdat daar net werd gedemonstreerd tegen het homohuwelijk en tegelijkertijd tegen draagmoederschap. We kregen verwijten van alle kanten: de één vond dat we in de fi lm niet pro genoeg waren, volgens de ander waren we niet anti genoeg. Als kunstenaar is mijn opvatting dat de werkelijkheid complexer in elkaar steekt.” En er was nog een addertje onder het gras:

“De potentiële geldschieters wilden per se een vrou-welijke regisseur. Je ziet in de fi lmwereld helaas veel communitarisme: dat alleen zwarten fi lms over zwarten mogen maken, alleen vrouwen fi lms over vrouwen, etcetera. Te triest voor woorden. Het zou niet moeten uitmaken wie de fi lm maakt, enkel of het een goede fi lm is.”Indrukwekkend is Melody vooral door het spel van Debay en haar tegenspeler Rachael Blake, die geloofwaardige personages neerzetten tussen wie constant een voelbare spanning hangt. Het ene moment zoeken ze toenadering, delen ze intieme geheimen, en even later drijft wantrouwen hen weer uit elkaar. “Ik vond het in het begin doodeng”, zegt Debay, “omdat het mijn eerste grote fi lmrol was. Ik

speelde hiervóór voornamelijk in het theater, waar heel andere dingen van je worden gevraagd. Je moet harder praten, bent je bewust van het publiek. Ik had na elke draaidag ook de neiging de scènes in mijn hoofd nog eens na te spelen. Ik kon het niet loslaten. Zinloos natuurlijk, want ik kon er toch niets meer aan veranderen.” Gevraagd naar welke actrice zij het meest bewondert, zegt Debay: “Gena Rowlands, in de fi lms van John Cassavetes. Je weet nooit hoe ze gaat reageren, welke richting ze op zal gaan. Fascinerend om te zien.” Bellefroid: “Net als Lucie. Daarom koos ik haar. Ze heeft iets mysterieus, waar je de vinger niet op kunt leggen. Iets wat ineens kan exploderen.” (SM)Melody – Bernard Bellefroid

foto

: Ruu

d Jo

nker

s

Regisseur Bernard Bellefroid en actrice Lucie Debay over Melody

Een mysterie dat zo kan exploderen

Ze zijn net klaar met de middelbare school en maakten hun acteerdebuut ineen fi lm die een grote hit was op Cannes: Girlhood’s Karidja Touré (20) en Assa Sylla (18). Enthousiast en ontwapenend mooi. Maar Rotterdam? Dat vindt het duo vooral heel koud.

Als ze uit de Thalys stappen, stormt en hagelt het. Maar Karidja Touré en Assa Sylla laten hun Rotterdamse avontuur niet verpesten door een beetje Hollands hondenweer. Na een korte wandeling naar festivalhart de Doelen springen ze voor de foto vrolijk over de balustrade van de trap. In de fi lm vormen de twee actrices de kern van vier vriendinnen, en ook in het echt zijn ze onafscheidelijk. Regisseur Céline Sciamma, die niet naar Rotterdam kon komen, groeide zelf niet op in een Parijse banlieue, waar haar Girlhood zich afspeelt. Karidja wel. “Toen Céline ons het script liet lezen, wilde ze weten of het woorden bevatte die we nooit zouden gebruiken, of situaties die niet realistisch zijn. Maar alles klopte! ‘Hoe weet je dit allemaal?’, vroegen we. ‘Je bent hartstikke blank!’ Voor mij is het verhaal heel persoonlijk. Ook ik kreeg van jongs af aan te horen dat studeren niets voor mij was, dat ik maar een beroeps-opleiding moest kiezen. Als ik met vriendinnen ga winkelen, loopt er vaak een bewaker als een schaduw achter ons aan, die in de gaten houdt of we niks jatten. Ik was blij om dat terug te lezen in het script. Veel mensen in Frankrijk beseffen namelijk niet hoe het eraan toe gaat in onze buurten. Na voorstellingen vroegen mensen vaak aan me of ik echt meemaakte wat ze in de fi lm hadden gezien. Ze konden het bijna niet geloven.” Assa: “Op social media kreeg de fi lm

veel kritiek. Hij zou een veel te negatief beeld geven. Maar van meisjes uit de banlieues ontvangen we juist positieve reacties. Zij vinden het goed dat iedereen nu kan zien hoe het er bij ons werkelijk aan toe gaat.”

Harry PotterDe twee actrices moesten nog eindexamen doen toen de fi lmopnames van start gingen. Karidja: “Ik droomde er vroeger van om in een Harry Potter-fi lm te spelen, maar ik had nooit verwacht dat ik echt actrice zou worden. Totdat ik in een pretpark werd benaderd door iemand van een castingbureau.” Assa: “Mijn vriendinnen waren op straat benaderd om auditie te doen. Ik heb ze nog uitgelachen, ik vond het té grappig. Uiteindelijk ging ik voor de gezelligheid mee. Toen kwam daar de vraag of ik soms ook auditie wilde doen.” Karidja: “Op school had ik aan niemand verteld dat ik in de fi lm zat. Ze kwamen er pas achter toen ze me op tv op de rode loper in Cannes zagen en ik ineens in de bladen stond.”Op de vraag wat ze het leukst vonden aan het fi lmen, roepen ze in koor: “Diamonds!” Die vreugde straalt ook af van de scène waarin de vier vriendinnen in een hotelkamer dansen op de hit van Rihanna. Assa: “Céline gaf de volgorde aan waarin we moesten beginnen, de rest ging vanzelf. We zijn allemaal fan van Rihanna, we hopen dat ze de fi lm ziet.” Ook een

andere dansscène is favoriet. Karidja: “We deden op de set vaak de ‘wop’, een dans die je veel op YouTube ziet. Toen Céline ons zag dansen, vroeg ze of we die ook in de fi lm wilden doen.”Karidja is inmiddels begonnen met een technische studie. “Maar ik vind het toffer om hier op het fi lmfestival te zijn en interviews te geven. Als ik de tijd heb ga ik wel naar school hoor.” Assa heeft een

tussenjaar genomen om zich volledig op haar fi lm-carrière te storten. “Ik zou heel graag een dansfi lm willen maken, zoals Step Up, of een fi lm als Lucy van Luc Besson! Er zijn bitter weinig succesvolle zwarte actrices in Frankrijk. Maar ik zou het nog leuker vinden om niet alleen op basis van mijn huidskleur te worden gecast.” (TL)Girlhood – Céline Sciamma

Girls in the hood Karidja Touré en Assa Sylla

‘We hopen dat Rihanna de fi lm ziet!’A

ssa

Syl

la (l

) en

Kar

idja

Tou

ré

foto

: Nic

hon

Gle

rum


Tom Harper doet een boekje open

BANG VOOR DE BOM

Tom Harper heeft er een hele dag productie- meetings en locatiebezoek op zitten als hij in Sint-Petersburg Skype een slinger geeft. Aanstaande maandag begint hij er met de opnames van War and Peace. Andrew Davies, het brein achter House of Cards, bewerkte Tolstojs klassieker tot een zesdelige mini serie. Een geweldige klus, maar Harper krijgt daar-door niet veel mee van IFFR. “En daar ben ik best een beetje sip over. Het is nog wel mijn eerste keer Rotterdam. Ik ga niet alleen de stad missen, maar beslist ook het festival. Filmfestivals zijn altijd zulke geweldige erva-ringen, die je inzicht geven in wat er zich in het publieke bewustzijn afspeelt. Dat geldt dubbel en dwars voor Rotterdam, met zijn politieke focus. Als fi lmmaker betreur ik in het bijzonder dat ik niet de kans heb om werk van andere makers te bekijken.”

Misschien maar goed ook. De meeste regisseurs die midden in een productie zitten, mijden doorgaans fi lms van anderen.“Ja, omdat je dan het risico loopt om allerlei fantastische dingen te zien en dat je dan bij jezelf denkt: jee, ik wilde dat ik zoiets had gemaakt.” (lacht)

Dat kunnen andere regisseurs ook zomaar over jouw fi lm zeggen.“War Book is echt een ‘passion project’. We konden hem maken omdat het vervolg op The Woman in Black onverwacht werd uitgesteld. Je moet je bij elke fi lm in allerlei bochten wringen om hem gemaakt te krijgen, zeker wat fi nanciering betreft. Hoe hoger het budget, hoe meer mensen je ervan moet overtuigen om geld in jou steken. Met War Book lag dat anders. Omdat we hem bijna in z’n geheel in één kamer konden fi lmen en omdat we een superkorte draaiperiode hadden, was een groot budget niet nodig. Als je weinig geld nodig hebt, kun je je droom volgen zonder rekening te hoeven houden met de vraag of er wel genoeg mensen voor naar de bioscoop komen. Het beginpunt van War Book was het verlangen om dit verhaal te vertellen, op de best mogelijke manier. De fi lm was niet mogelijk geweest zonder The Woman in Black 2: Angel of Death, om verschillende redenen. Zo is de crew grotendeels dezelfde. Mijn vaste mensen waren bereid om er voor niets – of bijna niets – aan te werken. Een daarvan was mijn editor, Mark Eckersley. Dat is al heel lang

een goede vriend die ik door en door ken. Toen de opnames van War Book waren opge-start, was ik druk met de voorbereidingen van The Woman in Black 2. Ondertussen ging Mark aan de slag met de montage van War Book. Ik nam één of twee keer per week poolshoogte, gaf hem wat opmerkingen en dan ging hij weer verder. Pas nadat hij en ik helemaal klaar waren met The Woman in Black 2 konden we de montage van War Book voltooien. Mijn god, Mark heeft er minstens vier maanden werk in zitten, onbetaald. En dat is zomaar een voorbeeld hoor, dat geldt net zo goed voor de rest. Een van de mooiste aspecten aan fi lm is dat het merendeel van de mensen in de industrie niet werkt voor de poen, maar omdat ze dol zijn op het medium. Omdat ze graag verhalen vertellen of onder-deel uitmaken van de club. War Book is het bewijs. Als mensen het niet zo leuk hadden gevonden om hem te maken, was-ie er nooit gekomen.”

Twee speelfi lms kort na elkaar in première en een prestigieuze BBC-serie in het vizier. Heel imposant voor een jonge regisseur. Hoe krijg je dat voor elkaar?“Met een fl inke dosis mazzel en door steeds bij te leren en beter te worden. Op de middelbare school zat ik in een band en wilde ik maar één ding: muzikant worden. Totdat ik me reali-seerde dat mijn vrienden in de band veel beter waren dan ik. Toen wilde ik milieu wetenschap gaan studeren. Maar tussen school en univer-siteit kreeg ik een baantje als manusje van alles op een fi lmset. Dat gaf me de gelegenheid om wat met montage apparatuur te spelen en wat opnames te maken. Zo ontdekte ik dat ik het veel leuker vond om te fi lmen dan een computer aan de praat proberen te krijgen. Dus maakte ik een korte fi lm. Die was oké. Niet goed, maar oké. Ik koos op de univer-siteit voor drama en begon meer korte fi lms te maken. Ondertussen kreeg ik een baantje als assistent bij een fi lmproductiebedrijf: fotokopietjes maken, telefoon aannemen, dat werk. Maar ik bleef zelf korte fi lms maken. Het merendeel daarvan was niet goed, maar uiteindelijk was er eentje die wel heel aardig was. Tenminste...”

Heel aardig. Je kreeg er als 26-jarige een BAFTA-nominatie voor.“Klopt. Maar weet je, Cubs was de beste fi lm die ik tot dan toe had gemaakt. Maar hoeveel

beter hij was dan de voorgangers? Ik kan het niet zeggen. De fi lm daarvoor deed he-le-maal niets. Elk fi lmfestival waar ik hem voor inzond, bedankte vriendelijk voor de eer. Ik meen dat hij alleen is vertoond op een obscuur Duits poëziefestival. Cubs daarentegen ging de hele wereld rond, werd geselecteerd voor Sundance, kreeg awards. Soms blijk je met een fi lm de tijdsgeest te raken. En als ook maar één persoon achter jouw fi lm gaat staan, maakt dat het vervolgtraject een stuk gemakkelijker. Ik kreeg mijn eerste betaalde regieklus en kon mijn baantje opzeggen. Fantastisch.”

In War Book komen de Koude Oorlog en de angst voor de Bom weer even tot leven. Je bent zelf in 1980 geboren, je had als kind dus geen last meer van het spook van de nucleaire holocaust?“Toen ik een jochie was, was de angst voor de Bom over zijn hoogtepunt heen, maar ik was er wel degelijk bang voor. Ik herinner me een gesprek met mijn tante over atoomwapens, en daarna was ik wel heel angstig. Ik vertelde het tegen mijn broer, die tien jaar ouder is: weet je dat er wapens zijn die de hele wereld kunnen vernietigen? ‘Yep’, zei hij. Denk jij dat het echt zover zal komen, wilde ik weten. ‘Ach’, zei mijn broer, ‘over dertig jaar zijn we toch allemaal dood’. En dat was eh... oeps, zo’n dertig jaar geleden! (schiet in de lach). Als kind had ik er dus wel degelijk nachtmerries van. In de loop der jaren is de angst voor nucleaire wapens afgenomen. Er zijn verschillende verklaringen te verzinnen waarom dat zo is, maar tegelij-kertijd zijn die wapens er nog wel. Ik vind het niet verstandig om bepaalde zaken voor lief te nemen. Dat is ook een van de redenen om War Book te maken. We moeten ons er bewust van zijn dat er op het wereldtoneel belang-rijke beslissingen worden genomen die ons allemaal aangaan. We zouden een stuk meer betrokken kunnen zijn. Een van de sleutel-momenten in de fi lm toont dat machthebbers gewoon mensen zijn. Best eng, het besef dat leraren, artsen en politici ook kunnen falen. Dat ze net zo irreëel kunnen zijn als jij en ik. In sommige gevallen is dat een zegen, op andere momenten angstaanjagend.”

War Book is opgenomen in het Signals-programma over propaganda. Is de fi lm zelf ook propaganda?“Pff, in elk geval gaat de fi lm over de boodschap die de regering wil overbrengen. En het is beslist een politieke fi lm. Maar ik hoop oprecht

dat het niet een eenzijdig verhaal is. In die zin past de fi lm in Everyday Propaganda, omdat hij gaat over alle boodschappen die ons de hele dag door bereiken, die we moeten fi lteren. Ik weet zeker dat de scenarist, Jack Thorne, zou antwoorden dat hij de kijker niet wil vertellen wat goed is en wat slecht. Mijn hoop is dat we een scala aan opinies bieden waaruit ieder zijn eigen conclusie kan trekken. Uiteraard heb ik als maker mijn eigen poli tieke opvattingen, en ik kan me voorstellen dat je die ook uit de fi lm kunt halen. Op het moment dat je beslist waar je de camera precies neerzet, maak je al een statement. Maar ik zou het vervelend vinden als blijkt dat ik mijn overtuiging er met een mokerhamer in ram.”

Is het belangrijk voor je dat War Book de offi ciële openingsfi lm van IFFR is?“Ik kan je niet vertellen hoe opgetogen we zijn – het voltallige productieteam – om deel uit te maken van het festival. Dat we IFFR openen, betekent enorm veel. Het is een opsteker voor al die mensen die er zo hard aan hebben getrok-ken. Daarbij is het fantastisch dat we hem aan zo’n groot publiek kunnen laten zien. Onaf-hankelijke fi lms zijn zelfs in de beste gevallen nog moeilijk onder de aandacht te brengen. Achter War Book zit geen omroep, geen studio, geen sales agent. We hadden het geluk dat Sixteen Films, het bedrijf van Ken Loach, ons vanaf het begin ondersteunde. Zo zetten ze onze producent op hun loonlijst en mochten we gebruikmaken van hun administratieve diensten. Daarna kwam Archer’s Mark, het bedrijfje van twee producenten/regisseurs die voornamelijk commercials maken. Het afge-lopen jaar wonnen ze de British Independent Film Award voor beste documentaire met Next Goal Wins. Zij waren zo enthousiast over War Book, dat ze de fi nanciering voor hun rekening namen. Heel onconventioneel, dat gebeurt anders nooit in fi lmland. Omdat de fi lm zonder institutionele steun van bijvoorbeeld fi lmfond-sen of een omroep is gemaakt, is het een stuk lastiger om hem vertoond te krijgen. Daarom maakt een platform als IFFR ook een gigan-tisch verschil. Het is vergelijkbaar met mijn doorbraak met Cubs. Nadat Sundance hem selecteerde, had iedereen opeens inte resse. Maar die eerste hobbel, die eerste mensen die je een steuntje in de rug geven, zij maken het verschil.” (AD)War Book – Tom Harper

De politieke thriller War Book vormde het openingssalvo van het 44ste IFFR. Het jonge regietalent Tom Harper (35) bracht voor de première een bliksembezoek aan Rotterdam, want die donderdagochtend zat hij alweer in het vliegtuig

terug naar Sint-Petersburg, waar de opnames van de BBC-miniserie War and Peace begonnen. Over twee weken haalt de veelzijdige Brit ook nog de Nederlandse bioscopen met het vervolg op de gothic horrorhit The Woman in Black. Het

onafhankelijk gedraaide War Book is in feite een tussendoortje, maar wel van de prettige soort.


War BookHoe onderhoudend kan het zijn, een verhaal dat zich afspeelt tussen vier muren, in een kamer met enkel ambtenaren? Erg onderhoudend, dat bewijst Tom Harper met een lowbudget maar high concept-thriller waarin overheids functionarissen gedwongen worden een rollenspel te spelen om te testen hoe zij met een nucleaire crisis zouden dealen. De geest van de koude oorlog roert zich terwijl de discussies binnenskamers steeds meer verhit raken...


VOLKSKRANTDAG–ROUTES

Route 110:00 Doelen Grote Zaal War Book 93’

12:30 Oude Luxor Speed Walking 108’

15:00 Schouwburg Grote Zaal Today 87’

17:30 Pathé 1 Atlantic. 89’

20:30 Doelen Willem Burger Zaal Loin des hommes 110’

Route 210:00 Oude Luxor Speed Walking 108’




20:30 Doelen Grote Zaal War Book 93’

Route 310:00 Schouwburg Grote Zaal Today 87’





Route 410:00 Pathé 1 Atlantic. 89’





Route 510:00 Doelen Willem Burger Zaal Loin des hommes 110’






12:30 Doelen Jurriaanse Zaal Amour fou 96’

15:00 Pathé 5 The Dark Horse 124’

17:30 Pathé 4 The Farewell Party 90’

20:30 Pathé 7 Timbuktu 97’

Route 710:00 Doelen Jurriaanse Zaal Amour fou 96’





Route 810:00 Pathé 5 The Dark Horse 124’





Route 910:00 Pathé 4 The Farewell Party 90’





Route 1010:00 Pathé 7 Timbuktu 97’






12:30 Cinerama 1 Girlhood 112’


17:30 Pathé 2 Melody 90’


Route 1210:00 Cinerama 1 Girlhood 112’










Route 1410:00 Pathé 2 Melody 90’





Route 1510:00 Schouwburg Grote Zaal Today 87’






12:30 Pathé 6 Turist 118’

15:00 Pathé 3 The Sky Above Us 98’

17:30 Cinerama 5 Los hongos 103’

20:30 Cinerama 6 La prochaine fois je viserai le coeur 111’

Route 1710:00 Pathé 6 Turist 118’





Route 1810:00 Pathé 3 The Sky Above Us 98’





Route 1910:00 Cinerama 5 Los hongos 103’





Route 2010:00 Cinerama 6 La prochaine fois je viserai le coeur 111’






12:30 Cinerama 4 Charlie’s Country 108’

15:00 Cinerama 2 No Men Beyond This Point 80’

17:30 Cinerama 3 Toto and His Sisters 93’


Route 2210:00 Cinerama 4 Charlie’s Country 108’





Route 2310:00 Cinerama 2 No Men Beyond This Point 80’





Route 2410:00 Cinerama 3 Toto and His Sisters 93’





Route 2510:00 Cinerama 1 Girlhood 112’






12:30 Cinerama 7 Gluckauf 102’




Route 2710:00 Cinerama 7 Gluckauf 102’








































Route 3510:00 Pathé 4 The Farewell Party 90’















Alle Volkskrantdag-bezoekers zijn verdeeld over 55 routes. U wisselt tijdens de dag vijf keer van zaal, met uitzondering van de bezoekers van de Volkskrantdag op de Kop van Zuid in LantarenVenster die in dezelfde zaal blijven.




























































































VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 110:00 LantarenVenster 1 Charlie’s Country 108’

12:30 LantarenVenster 1 No Men Beyond This Point 80’

15:00 LantarenVenster 1 Speed Walking 108’

17:30 LantarenVenster 1 Loin des hommes 110’

20:30 LantarenVenster 1 The Dark Horse 124’

VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 210:00 LantarenVenster 2 The Farewell Party 90’

12:30 LantarenVenster 2 Los hongos 103’

15:00 LantarenVenster 2 Timbuktu 97’



VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 310:00 LantarenVenster 3 The Dark Horse 124’

12:30 LantarenVenster 3 Charlie’s Country 108’



20:30 LantarenVenster 3 Loin des hommes 110’

VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 410:00 LantarenVenster 4 Loin des hommes 110’


15:00 LantarenVenster 4 Charlie’s Country 108’



VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 510:00 LantarenVenster 5 The Dark Horse 124’

12:30 LantarenVenster 5 The Farewell Party 90’




VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 610:00 LantarenVenster 6 Speed Walking 108’


15:00 LantarenVenster 6 The Farewell Party 90’



Ook buiten de filmzaal is tijdens de Volkskrantdag nog van alles te beleven. U vindt het complete overzicht van de exposities die zondag nog geopend zijn op IFFR.com, onder het kopje Events per dag.

VOLKSKRANTDAG–ROUTES

FESTIVAL LOCATIONS 1 de Doelen Kruisplein 40

2 Rotterdamse Schouwburg Schouwburgplein 25

3 Pathé Schouwburgplein Schouwburgplein 101

4 Cinerama Filmtheater Westblaak 18

5 LantarenVenster Otto Reuchlinweg 996

6 Oude Luxor Kruiskade 10

7 WORM Boomgaardsstraat 71

8 PrintRoom Schietbaanstraat 17

9 Suburban PS Botersloot 44a

10 Hotel nhow Rotterdam Wilhelminakade 137

11 Hilton Hotel Weena 10

12 Hotel Central Kruiskade 12

13 Politiegalerie Witte de Withstraat 25

14 Witte de With Center for Contemporary Art Witte de Withstraat 50

15 V2_ Eendrachtsstraat 10

16 Piet Zwart Institute Karel Doormanhof 45a

17 Mauritsweg 40 Mauritsweg 40

INFO & TICKETS de Doelen Kruisplein 40

Centraal Station Stationsplein














































































Amour fou Jessica Hausner

De jonge romantische dichter Heinrich probeert in het Berlijn van het begin van de negentiende eeuw de onvermijdelijkheid van de dood te overwinnen door middel van de liefde. ‘Wil je samen met mij een einde aan je leven maken?,’ vraagt hij de vrouwen die hij ontmoet op de talrijke culturele avondjes. Als zijn levenslustige, sceptische nicht Marie niet bevattelijk blijkt voor zijn weltschmerz, richt Heinrich zijn pijlen op Henriette, de ongeneeslijk zieke vrouw van een zakenrelatie.

De Oostenrijkse Jessica Hausner (Lovely Rita, Hotel, Lourdes) baseer-de haar fijnzinnige, secuur vormgegeven kostuumdrama Amour fou op leven en dood van de Duitse schrijver, dichter en essayist Hein-rich von Kleist (Michael Kohlhaas, Die Marquise von O.), die een zelfmoordpact sloot met kankerpatiënte Henriette Vogel: samen stapten ze in de vroege ochtend van 21 november 1811 uit het leven.Maar Amour fou is geen looiige biopic of een zwaar drama; veeleer een tragi-romantische, licht-absurdistische parabel over de ambi-valentie van de liefde. (JPE)

Atlantic. Jan-Willem van Ewijk

De jonge Marokkaanse visser Fettah wordt verscheurd tussen twee werelden; zijn arme maar vertrouwde geboortedorp aan de Atlantische kust, en de onbekende, opwindende sfeer van de rijke en intrigerende Europese surfers die elke zomer naar zijn dorp komen. Tijdens een van die zomers raakt hij bevriend met Alexandra (Thekla Reuten). Na haar vertrek voelt het dorp voor Fettah meer dan ooit als een gevangenis. Hij besluit naar Europa te gaan - op zijn surfplank. Het is een lange, gevaarlijke en eenzame tocht, 300 mijl over de open oceaan. Elke golf brengt

nieuwe gevaren en twijfels. Dromen en herinneringen gaan met hem aan de haal. En elke dag is de horizon even ver weg. De verbluffende scènes op open zee overtuigen vanwege hun schoonheid, maar ook dankzij het feit dat de regisseur en de hoofdrolspeler, windsurfkampioen Fettah Lamara, de sport zelf beoefenen. Het scenario is deels gebaseerd op Van Ewijks ervaringen in het kleine vissersdorp en windsurfparadijs Moulay-Bouzerktoun in Marokko. (LP)

Charlie’s CountryRolf de Heer

De veertiende film van de in Nederland geboren regisseur Rolf de Heer geeft alle ruimte aan het charismatische acteerwerk van Aboriginal David Gulpilil (Walkabout, Rabbit-Proof Fence), die voor deze rol in Cannes bekroond werd met de Un Certain Regard Best Actor-prijs. Met overgave speelt hij Charlie, een ‘blackfella’ die gevangen zit tussen twee culturen in het afgelegen Northern Territory. De politie heeft hem in de smiezen maar schakelt ook zijn kennis van het gebied in.

Charlie zelf verfoeit de politie, die een bureau bouwde op het land dat hem is afgepakt. Hij komt steeds vaker in botsing met de auto-riteiten, die eerst zijn geweer en daarna zijn speer confisqueren. Een ramp, want jagen is zijn broodnodige voedselvoorziening. Hij trekt zich steeds verder terug in de bush, waar hij de Aborigi-nal manier van leven probeert op te pakken. Wat volgt is een onderdompeling in de Australische outback, met kristalheldere geluiden van vogels en insecten. Het meelevende scena-rio werd in nauwe samenwerking met Gulpilil geschreven. (MG)

The Dark HorseJames Napier Robertson

In eigen land wordt het Nieuw-Zeelandse drama The Dark Horse door critici beschouwd als een van de beste films van eigen bodem van de laatste jaren. Dit krachtige drama vertelt het waargebeurde en zeer bewogen levensverhaal van Genesis Potini, een in 2011 overleden Nieuw-Zeelander met een bipolaire stoornis. In een samenleving waarin het voor veel jongeren moeilijk is de verleidingen van het verkeerde pad te weerstaan, probeert hij met schaken het leven van die jongeren weer op rails te krijgen. Daarbij trotseert hij de

moeilijkheden van zijn eigen aandoening en soms ook heel linke criminelen.The Dark Horse drijft op het sterke acteren van Cliff Curtis, die eerder te zien was in Whale Rider (2002) en Once Were Warriors (1994). Ook de regie van de jonge filmmaker James Napier Robertson, die zelf het scenario schreef, maakt indruk. Zijn film is vaak komisch, soms rauw maar bovenal intens aangrijpend. The Dark Horse dreunt nog lang na. (AS)

The Farewell Party Mita tovaSharon Maymon, Tal Granit

Dit even tegendraadse als fijngevoelige drama, met goed getimed comic relief, won de Publieksprijs op het filmfestival van Venetië. Om een terminaal zieke vriend te helpen, bouwt een groep vrienden in een bejaardentehuis in Jeruzalem in het geheim een kleine machine voor zelfeuthanasie. Al snel melden zich andere noodlijdenden aan. Een vrouw is tegen deze zelfeuthanasieprak-tijken, maar als zij zelf de eerste tekenen van de ziekte van Alzheimer begint te vertonen, moet ze haar oordeel bijstellen.Dankzij het bezielde acteerwerk van iconen uit het Israëlische

komediegenre wordt het potentieel sombere onderwerp nergens loodzwaar. Deze dramady waagt zich aan het ethische vraag-stuk rond het recht om waardig te sterven en slaat daarbij een lichte toets aan, zonder het onderwerp te versimpelen. Al in de openingsscène maken de regisseurs een grapje over de vraag of je voor God mag spelen. Naast pittige dialogen en visuele humor hebben de makers een surrealistische zangscène ingelast over het verlangen naar een betere plek. (MG)

FILMBESCHRIJVINGEN VAN DE 19 FILMSVAN DE VOLKSKRANTDAG


Girlhood Bande de fillesCéline Sciamma

Céline Sciamma’s derde lange film is een intrigerende en ontroe-rende kijk op de overgang van puberteit naar volwassenheid van een jonge zwarte vrouw in een van de banlieues van Parijs. De kans om daaruit te ontsnappen is klein - weinig kansen op de arbeidsmarkt, gedoe met relaties en zwangerschappen - en Sciamma laat ongedwongen zien hoe familie en maatschappij jonge vrouwen, soms onbewust, vasthouden. Met haar vriendinnen winkelt, danst en flirt Marieme, die zichzelf nu Vic noemt. Voortdurend voel je haar kracht en

waakzaamheid - ze is niet naïef, ze weet wat er in de wereld te koop is. Op de muziek van Rihanna’s Diamonds laat Sciamma in een mooie, ontroerende scène zien hoe we ons allemaal voelen als we nog net niet volwassen hoeven te zijn en alles nog moge-lijk lijkt. De frustraties van de vorige generatie jongeren in de banlieues, die Mathieu Kassovitz in 1995 zo treffend in La haine liet zien, hebben hier plaatsgemaakt voor de kracht van de nieuwe. (RR)

GluckaufRemy van Heugten

Vijftiger Lei (Bart Slegers) is een Zuid-Limburgse kruimel-dief die met veel vallen en opstaan weet te overleven. Zijn zoon Jeffrey is alles voor hem; meer heeft hij niet. Het is deze verstikkende liefde die in Gluckauf centraal staat. Er rust echter een doem op, die zijn wortels heeft in de geschiedenis van de streek.De sluiting van de mijnen in dit vergeten gebied van Neder-land is - zonder dat het opzichtig wordt ingewreven - voelbaar tot in de poriën van de vertelling, als een wond die maar niet

wil helen. Deze doem (de ex-vrouw van Lei heeft het over ‘een straf ’) krijgt een fraaie visuele vertaling. Als een voorbode van wat komen gaat, ogen veel ruimtes somber en duister. En tijdens de cruciale autorit van vader en zoon - het moment waarop hun verwijdering nagenoeg definitief is (als Jeffrey zegt dat Lei ‘als een wijf klinkt’) - zien we nog slechts een glimp van Leis gelaat, zijn we een fractie verwijderd van het inktzwart dat zal volgen.

Los hongosOscar Ruiz Navia

Per skateboard en BMX doorkruisen de vrienden Ras en Calvin de Colombiaanse provinciestad Cali - geboorteplaats van film-maker Oscar Ruiz Navia - op zoek naar geld om verf te kopen, een lege muur om te vullen, een groter geheel om deel van uit te maken. Afkomstig uit totaal verschillende sociale milieus, maar in dezelfde mate vervreemd van hun ouders, delen ze een opmer-kelijke vriendschap. Ze herkennen geestverwanten in een YouTube-filmpje van de Arabische Lente, dat hen inspireert om

een bijdrage te leveren aan een collectieve piece met een groep lokale straatkunstenaars. Hongos, ‘paddenstoelen’, noemt de regisseur hen: ze gedijen op een bodem van verrotting.Net als in zijn debuut Crab Trap vermengt Ruiz Navia documen-taire en fictie om de diffuse werkelijkheid van zijn personages te vangen. Ook de schilderkunst is niet ver weg: sommige tableaus ademen de dromerige sfeer van het primitivisme, onder meer in scènes die de bijna idyllische band tussen Calvin en zijn oma verbeelden. (SK)

Loin des hommes Far from MenDavid Oelhoffen

Frans koloniaal Algerije, 1954: de Algerijnse Onafhankelijk-heidsoorlog staat op uitbarsten. Het is het geboorteland van de Franse schrijver-filosoof Albert Camus, auteur van het korte verhaal L’Hôte (De gast) uit 1954, waarop regisseur David Oelhoffen zijn scenario baseerde.De Algerijnse moordenaar Mohamed (Reda Kateb) wordt vastge-bonden afgeleverd bij Daru (Viggo Mortensen), een onderwijzer die in Algerije geboren is uit Spaanse ouders. Hij moet deze Mohamed over het Atlasgebergte afleveren bij een veraf gelegen rechtbank. Hij

begint met tegenzin aan de tocht, want het betekent dat hij zijn in the middle of nowhere-schooltje moet achterlaten. Als in een heuse western, maar dan in Noord-Afrika, trekken de twee mannen, begeleid door de atmosferische klanken van componisten Nick Cave en Warren Ellis, met moeite door de Algerijnse woestijn, geteisterd door slecht weer, en gevechten tussen revolutionairen en kolonisten. Ook worden ze nog eens achtervolgd door dorpelingen die de gevangene volgens eigen bloedwetten willen berechten. Onver-mijdelijk trekken de twee naar elkaar toe. (KD)

MelodyBernard Bellefroid

Regisseur Bernard Bellefroids eerste speelfilm La régate (2009) werd geproduceerd door de gebroeders Dardenne. Ook maakte hij documentaires. Beide zaken vallen op hun plek in Bellefroids sensitieve drama Melody, waarin hij de weg volgt van een wensen een draagmoeder. Om geld bij elkaar te krijgen voor haar eigen kapperszaak wordt de 28-jarige dakloze Melody draagmoeder voor Emily, een rijke Engelse zakenvrouw van 48. Om Melody (en haar ongeboren kind) in de gaten te kunnen houden, besluit Emily dat de draag-

moeder gedurende de zwangerschap bij haar moet komen wonen in haar grote huis aan de Engelse kust. Ondanks wantrouwen, twijfels en angsten groeit er een band tussen de vrouwen. Melody vindt in Emily de moeder die ze nooit had, op haar beurt ziet Emily in Melody de dochter die ze altijd al wilde. Bellefroid kijkt met een menselijke blik naar een beladen kwestie, invoelend gespeeld door Rachael Blake en Lucie Debay, die gezamenlijk bekroond werden als beste actrice op het Montreal World Film Festival. (LP)

No Men Beyond This PointMark Sawers

Andrew Myers (37) werkt als huishouder bij een vrouwengezin en is de jongste, nog levende man op aarde. In deze komische mockumentary worden mannen met uitsterven bedreigd sinds vrouwen in de jaren vijftig spontaan, zonder inmenging van mannelijke genen kinderen - meisjes - begonnen te krijgen. Al snel verdwenen mannen van alle belangrijke posten en werden geweld en seks verbannen. De overgebleven mannen worden nu in speciale reservaten verzorgd, maar maken geen deel meer uit van de maatschappij. Op enkele goedkope krachten als Myers na.

De personages worden in hun dagelijks bestaan gefilmd en ondervraagd over wat ze belangrijk vinden voor de toekomst. Hun wereldbeeld wordt gestaafd door archiefmateriaal en diepte-interviews met wetenschappers over dit vrouwenfeno-meen. Mannen reageerden, zo stelt een van hen, vol ongeloof op die schijnbaar vreedzame vrouwen die over hen gingen heersen volgens het adagium ‘it’s pay back time’. Het resultaat is even komisch als angstaanjagend - pms is a bitch! (MN)

La prochaine fois je viserai le coeur Next Time I’ll Aim for the Heart Cédric Anger

Franck Neuhart is een verlegen politieagent in het Noord-Franse departement Oise, waar eind jaren zeventig een maniak actief is. Opzettelijke aanrijdingen van willekeurige jonge vrouwen gaan al snel over in gewelddadiger acties. Neuharts rol in het onderzoek van deze zaak vormt de perfecte camouflage voor de verontrusten-de waarheid: de gezochte dader is hijzelf.Het lijkt op een moderne versie van Dr. Jekyll and Mr. Hyde, maar regisseur Cédric Anger baseerde het scenario voor zijn politiethril-

ler op een zaak die zich tijdens zijn jeugd afspeelde in zijn eigen geboortestreek. In plaats van te zoeken naar psychologische duiding, concentreert hij zich op de neergang van zijn hoofdper-sonage en creëert hij een sterke sfeer van beklemming, met name in scènes die zich afspelen in het smoezelige vrijgezellenflatje van Neuhart. Diens onderhuidse spanning wordt door Guillaume Canet (L’homme qu’on aimait trop) met bloedstollende precisie vertolkt. (SK)


The Sky Above UsMarinus Groothof

In 1999 was Belgrado een aantal maanden doelwit van NAVO-bombardementen, bedoeld om Milosevic te dwingen zijn troepen uit Kosovo terug te trekken. Thea-teractrice Ana, televisietechnicus Sloba en de jonge Bojan proberen elk op hun eigen wijze hun leven te leiden - en soms te vergeten - onder de voortdurende dreiging van luchtaanvallen, en met de dilemma’s die dat met zich meebrengt. Ze werken, feesten, hebben lief en maken ruzie, altijd met de dood op de achtergrond.

Hun levens, die elkaar soms kruisen, maken terloops de waanzin van een abstracte oorlog duidelijk en tonen welke diep ingrijpende gevolgen die op persoonlijk niveau heeft. De voormalige Joegoslavische hoofdstad is niet alleen het decor voor het individuele, maatschappelijke en poli-tieke drama dat zich voltrekt, maar ook een belangrijke hoofdrolspeler: de stad wordt geportretteerd in sfeervolle beelden die tegelijk de schoonheid en de ontluisterende onttakeling laten zien. (NS)

Speed Walking KapgangNiels Arden Oplev

Het is 1976, en in een klein Deens stadje is de lucht zwanger van muziek en rondgierende hormonen. De 14-jarige Martin staat aan de vooravond van zijn communie. Midden in deze toch al turbulente tijd overlijdt Martins moeder plotseling. Met een over-emotionele broer en een totaal ontredderde vader staat Martin er nagenoeg alleen voor. Geen wonder dat Martin zich op zijn vrienden, zijn mogelijke vriendinnetje en het snelwan-delen stort.

Speed Walking kent hartverscheurende momenten, maar over het geheel genomen is de toon opvallend monter en nuchter. Dat komt onder andere door het schijnbaar onbewogen gezicht van hoofdrolspeler Villads Bøye, fijne bijrollen van Borgen-sterren Sidse Babett Knudsen en Pilou Asbæk, de geweldige art direction en dito soundtrack. De film onderscheidt zich ook door de vrolijk-nuchtere benadering van seks; de pubers verkennen hun voorkeuren in alle vrijheid. Van hun volwassen rolmodellen trekken ze zich gelukkig niet al te veel aan, want die maken er maar een potje van. (LP)

TimbuktuAbderrahmane Sissako

Even buiten Timboektoe leven Kidane, zijn vrouw Satima, hun dochter Toya en de jonge herder Issan. De stad is in handen van religieuze fundamentalisten; muziek maken, lachen, roken en voetbal zijn verboden. Vrouwen mogen er niks, iedere dag spreekt een geïmproviseerd tribunaal even absurde als tragische veroorde-lingen uit. Dan doodt Kidane per ongeluk de visser Amadou, die zijn geliefde koe willens en wetens heeft geslacht, en komt zijn lot in handen van de Jihadisten met hun nieuwe wetten.De Frans-Mauretaanse regisseur Abderrahmane Sissako baseer-

de Timbuktu op een waargebeurde geschiedenis uit 2012, toen Al Qaida-strijders Aguelhok in trokken en de ouders van twee jonge kinderen doodden door steniging omdat zij niet getrouwd waren. De Jihadisten filmden de steniging en zetten het op het internet. De media besteedden er nauwelijks aandacht aan, tot onbegrip van Sissako.Een woedende aanklacht is zijn film echter niet; Timbuktu is een fraai gefotografeerd, poëtisch en ontroerende pleidooi voor begrip, met mooie muziek van de Malinese Fatoumata Diawara, die ook een rolletje heeft. (JPE)

Today EmrouzReza Mirkarimi

Youness had eigenlijk lunchpauze. Maar als de hoogzwange-re, paniekerige en verwonde Sedighe in zijn taxi stapt, rijdt hij haar alsnog naar het ziekenhuis. Niet voor het geld, maar omdat het het juiste is. Maar vervolgens is hij ook in het ziekenhuis verantwoordelijk voor de vrouw die hij binnen-bracht. Want de Iraanse wet staat geen buitenechtelijke verhoudingen toe, en Sedighe heeft geen echtgenoot. En dus zwijgt Youness. Hij ontwijkt, zo lang als het kan, de keuze tussen twee morele kwaden.

Als hij bevestigt haar echtgenoot te zijn, wordt hij verantwoor-delijk gehouden voor haar gebroken rib en buitenechtelijke kind. Als hij ontkent, verliest zij haar kind. Hoe lang houdt hij het vol haar te helpen, als zijn maatschappij hem in alles tegenwerkt?Reza Mirkarimi schetst de interne strijd van de zwijg-zame Youness in een subtiel drama, de officiële Iraanse Oscarinzending voor 2015. Zijn realistische stijl zit voor de goede verstaander vol subtiele symboliek. (JB)

Toto and his Sisters Toto si surorile luiAlexander Nanau

De camera is erbij als de vaderloze Roma-kinderen hun voor drugshandel veroordeelde moeder bezoeken in de gevange-nis. Hij is erbij als de twee ooms, die ondertussen op de jonge Toto (10) en zijn zussen Andreea (14) en Ana (17) moeten passen, heroïne komen spuiten in hun krappe appartement in Boekarest. En als Ana haar belofte breekt en toch ook weer gaat gebruiken.De documentaire dompelt ons onder (zonder commentaar, op gepaste afstand in publieke ruimten en vlakbij op intieme

momenten) in het intense leven van met name Andreea. Als een vervangende moeder probeert ze Ana en Toto op de rails te houden. Soms verwoordt ze, in een videodagboek, haar gevoe-lens voor de camera.Hoop komt van Roemeense instituten: een opleiding die de laaggeletterde Andreea en analfabete Toto met tolerantie bij de les houdt; een weeshuis dat een veiliger plek biedt dan het vervuilde drugshol thuis; en vooral een hiphopdansgroep, die onvermoede talenten aanboort bij de ongebroken Toto. (KD)

Turist Force majeureRuben Östlund

Een op het oog perfect Zweeds gezin brengt de wintersportva-kantie door in een enorm skihotel in de Franse Alpen. Een mooie gelegenheid voor de altijd zo drukke Tomas om quality time door te brengen met zijn bloedjes van kinderen - vindt zijn vrouw Ebba tenminste. De wederzijdse verwachtingen zorgen al snel voor spanningen. En dan wordt het gezinnetje bijna verzwolgen onder een enorme sneeuwmassa. In plaats van zijn vrouw en kinderen te redden, brengt Tomas eerst zichzelf in veiligheid; zijn instinctieve keuze heeft grote gevolgen voor de verdere vakantie.

In het schrandere, spectaculair gefotografeerde Turist concen-treert Ruben Östlund - hij begon zijn carrière als skiregisseur - zich net als in Involuntary (2008) en Play (2011) op het mense-lijk onvermogen. Met de precisie van een hartchirurg snijdt hij een groot aantal relatie- en vaderschapsmythes aan flarden; ‘de beschaafde mens’ blijkt heel nietig als hij wordt geconfronteerd met onbedwingbare natuurkrachten. De internationale titel luidt dan ook niet voor niets: Force majeure. (JPE)

War BookTom Harper

Een groep Britse overheidsfunctionarissen, inclusief de minister van Defensie, komt drie dagen bijeen om het ‘War Book’ te oefenen: een rollenspel in het geval van een nucle-aire aanval.Het spannende War Book speelt zich af in één ruimte en stelt politieke en morele kwesties aan de orde die in deze crisis-tijd - met IS, ebola en Oekraïne - zeer actueel zijn: wie moeten we als eerste helpen, hoe kunnen we voedsel en medicijnen rantsoeneren, willen we wel of niet samenwerken met de VS

en als laatste de cruciale kwestie: wanneer gaan we de alles-verwoestende atoomwapens inzetten?Persoonlijke voor- en afkeuren spelen een rol in de hoogop-lopende discussies die de sterke ensemblecast, met Sophie Okonedo als voorzitter en Ben Chaplin als gladde adviseur, laat schitteren. Het prikkelende scenario is gebaseerd op informatie die in 2009 werd vrijgegeven: tijdens de Koude Oorlog oefenden Britse ambtenaren daadwerkelijk met zulke ‘war books’. (AW)

INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM 17

Damian Marcano (derde van links) met crew van God Loves the Fighter

Producers Galen Fletcher en Kaleena Kiff en regisseur Mark Sawers (No Men Beyond This Point)

Dru Colbert, production designer, Nancy Andrews, regisseur en Paul Andrews (The Strange Eyes of Dr. Myes)

Victor Hoffmann, editor, Georg Tiller, regisseur, sce-narist, producer, Claudio Pfeifer, camera. White Coal

Regisseur Manu Luksch met cast en crew van Mobilisierung der Träume

Actrice Muki Sabogal en regisseur Juan Daniel F. Molero van Videophilia (and Other Viral Syndromes)

Cast & crew van Een dag in ‘t jaar

Regisseur Woo Ming Jin en producer Edmund Yeo van The Second Life of Thieves

Actrice Nguyen Thu Trang (Inseminator)

Regisseur Marinus Groothof met cast en crew (The Sky Above Us)

Ju Anqi, regisseur van Poet on a Business Trip

Kris Kristinsson, regisseur van Hearts Know*the Runaway Brides en zijn bruiden

Joanna Verona, actrice, Larissa Figueiredo, regisseur, Rafael Urban, producer. The Bull

Kim Tae Yong, regisseur Set Me Free

Adam Ginsberg, camera, Britni West, regisseur, Stephen Gurewitz, geluid. Tired Moonlight

Regisseurs Ifa Isfansyah en Eddie Cahyono met actrice Sekar Sari (Siti)

Producer Janneke Doolaard & regisseur Ramón Gieling

Regisseur Joanna Lombardi (Solos)

Ilse Hughan, producer Jauja

Crew van No Place for Fools

Luis Manarro, producer, Daniel V. Villamediana, regisseur. Cabala Canibal

Cast & crew van Jade Miners

Acteurs Yohanes Feleke en Daniel Tafesse van Crumbs

Regisseur Dré Didderiéns met cast & crew van Mijn witte hemd

Producer Konstantinos Kontovrakis en regisseur Margarita Manda (Forever)

Regisseur Roh Gyeong Tae met hoofdrolspeler Won Tae Hee (Black Stone)

Kim Woori, Jang Woori and Jang Kun-Jae, regisseur van A Midsummer’s Fantasia

Don Saron, acteur, Sugino Kiki, actrice, Misawa Takuya, regisseur. Chigasaki Story

Regisseur Jeppe Rønde met cast en crew. Bridgend.

Nicolas en Félix Dufour-Laperrière, de regisserende broers van Transatlantique

Regisseur Lukas V. Rinner (vierde van links) met cast en crew van Parabellum

Regisseurs Laura Citarella en Verónica Llinás van La mujer de los perros


In de toekomst – of liever: in een parallel universum – zijn mannen het zwakke geslacht. Vrouwen kunnen het wel alleen af sinds mannen niet meer nodig zijn voor de voortplanting. Er worden ook alleen nog meisjes geboren. Hoe de wereld eruitziet als mannen bijna zijn uitge-storven, zie je in de nep-documentaire No Men Beyond This Point.

HIVOS TIGER AWARDS COMPETITIE 2015

Remy van Heugten over Gluckauf‘ HET OVERBRENGEN VAN STEENKOOL-ZWARTKIJKERIJ’

foto

: Nic

hon

Gle

rum

In Gluckauf keert regisseur Remy van Heugten terug naar de regio waar hij opgroeide: het oosten van Zuid-Limburg, waar sinds de sluiting van de mijnen in de jaren 60 armoede en depressie heersen, maar waar ook veel schoonheid te vinden is.

In een notendop “Gluckauf is een sociaal drama over een vader en zijn zoon, die zich als moderne outlaws staande proberen te houden in het ontta-kelde voormalige mijngebied in Zuid-Limburg. Dat is de superkorte versie. Voor een langere variant kan ik eraan toevoegen: Wanneer de zoon ontdekt dat zijn vader schulden heeft, doet hij wat iedere liefhebbende zoon zou doen: hij neemt ze over.”

Eerste keer “Op de een of andere manier ben ik na de Filmacademie in de hoek van het televisie-drama terechtgekomen. Dat is niet erg: ik gebruikte het om veel te oefenen en te leren, en het bracht me uiteindelijk bij mijn speelfi lmdebuut Valentino. Dat

zag ik als een echte opdrachtfi lm, dit is mijn eerste fi lm als auteursregisseur. Gluckauf zat al heel lang in me; eigenlijk ben ik er al twaalf jaar mee bezig. Ik wilde graag dit verhaal vertellen, over deze twee personages en in deze omgeving. Er zitten veel van mijn eigen ervaringen en belevenissen in het script van Gustaaf Peek.”

Moeilijk “Ik ging naar een regiecoach in Amerika voor adviezen over ingangen en beelden die ik zou gebruiken bij de acteursregie. Maar al snel had ze door dat ik geen advies nodig had, omdat ik de streek waarin het zich afspeelt zo goed ken. Dat was dus gemakkelijker dan ik dacht. Het moeilijkste vond ik een bepaald gevoel in de fi lm te brengen: het typische fatalisme, of steenkoolzwartkijkerij zoals we dat noemen. Net als de dynamiek tussen de vader en de zoon, die wordt overheerst door onzekerheid over hoe ze precies over elkaar denken. Dat kun je niet expliciet benoemen, maar het moet wel in de hele fi lm voelbaar zijn.”

De oostelijke mijnstreek “Ik wil graag twee kanten van Limburg laten zien, aan Nederland en hopelijk aan de rest van de wereld. ‘Hollanders’ denken vaak dat het hier alleen maar mooi en bour-gondisch is – een woord dat ik niet eens kende voor ik in Amsterdam kwam wonen – maar er is ook een andere kant. Ik groeide op in de buurt van Heerlen, een regio die werd geplaagd door drugs en zware criminaliteit. Ik heb heel wat vrienden verloren. Dat is een tragedie die veel mensen niet kennen.”

Rotterdam “Op de Filmacademie was IFFR verplichte kost, maar absoluut geen straf. We zagen zes à zeven fi lms per dag. Soms hadden we erna nog een feestje, pakten we de nachttrein via Amsterdam naar Utrecht en konden we bijna meteen weer terug naar Rotterdam. Dan begonnen we de dag met korte fi lms. Ik heb veel mooie herinneringen aan IFFR; daarom is het extra bijzonder dat mijn eigen fi lm hier draait.”

Mooiste compliment “Als de jury zou vinden dat de waarachtigheid, het regionale gevoel en de dynamiek tussen de hoofdrolspelers goed naar voren komen. Het visuele aspect is ook belangrijk. De fi lm heeft een mooie, fi jne, vrije stijl die niet te dwingend wil zijn. Ik hoop dat dat overkomt.”

Bright Future “Met Gustaaf ontwikkel ik twee nieuwe plannen. Tijdens onze gesprekken voor Gluckauf hebben we veel thema’s aangeraakt waar we nog over door wilden praten. Er zijn zo veel ideeën, onderwerpen en personages waar ik jaren aan zou kunnen werken. Zo maak ik me druk over de toe nemende individualisering. Daar wil ik iets mee doen. Daar wil ik in mijn volgende fi lm iets mee doen.” (NS)Gluckauf – Remy van Heugten

Schatplichtig aan Stevensons klassieker: La prochaine fois je viserai le coeur waarin een seriemoordenaar het in 1978 op vrouwen heeft gemunt. Regisseur Cédric Anger baseerde het scenario voor zijn politiethriller op een zaak die zich tijdens zijn jeugd afspeelde in zijn geboortestreek, maar ook op het boek Un assassin au-dessus de tout soupçon van Yvan Stefanovitch.

The Sky Above Us

In heel Europa in wereldpremièreStel dat jouw stad ineens wordt gebom-bardeerd. Omdat je opeens in het verkeerde land woont. Hoe ga je daarmee om? The Sky Above Us, het debuut van Marinus Groothof (35) over de NAVO-bombardementen van Belgrado, ging in Rotterdam in wereldpre-mière. En dankzij IFFR Live keek de rest van Europa tegelijkertijd mee.

“De eerste keer in Belgrado schrok ik van de gebom-bardeerde gebouwen die ik zag”, vertelt regisseur Marinus Groothof. “Dat zag ik nooit eerder in het echt.” Zijn The Sky Above Us speelt zich af in Belgrado eind jaren 90, waarin de stad het doelwit was van NAVO-bombardementen. Doel was om Slobodan Milošević te dwingen zijn troepen terug te trekken uit Kosovo. Groothof: “Ik was zelf toen een jaar of

twintig en was met totaal andere dingen bezig. Later, toen ik een vriendin had die uit Servië kwam en ik daar meer mensen leerde kennen, besefte ik pas hoe bizar het voor de inwoners moet zijn geweest.” The Sky Above Us gaat over drie mensen die elk op hun manier omgaan met de ingrijpende gebeurtenissen: tv- tech-nicus Sloba die bij de staatsomroep RTS werkt, zijn jongere collega Bojan en actrice Ana. “In de openings-scène zie je Ana haar benen scheren en haar make-up doen: normale dingen in een abnormale situatie. Zo probeert zij de oorlog buiten de deur te houden, door te doen alsof het niet gebeurt.”

Gevangen tussen twee wereldenOok de andere twee personages proberen tegen alles in door te gaan met hun leven: met werken, dansen, fl irten. “Als kijker kun je je gemakkelijk in hen

verplaatsen, omdat ze dezelfde dingen doen als jij en ik. Zij hebben niet zo gek veel te maken met wat er aan de hand is, maar ondervinden wel de gevolgen. Ik bedacht wat ik zelf in die situatie zou doen, als je land wordt gebombardeerd omdat je leider ergens verderop iets uitvreet. Plotseling hoor je dan nergens meer bij. In de fi lm zie je de verwarring bij Bojan, die gevangen zit tussen twee werelden. De landen waar hij zich mee identifi ceert – door mode, fi lms, muziek – beschouwen hem en zijn landgenoten ineens als middeleeuwse moordenaars. Maar met de propagan-da van Milošević heeft hij ook niets op. Waar hoor je dan bij, wie ben je eigenlijk?”Het fi lmen in een ander land, met mensen die een andere taal spreken, viel Groothof niet mee. “Toen The Sky Above Us af was, dacht ik: dit was mijn K2-beklim-ming. Er waren zo veel praktische problemen waar we mee te kampen kregen. En mijn Servisch is niet erg goed, dus de taalbarrière maakte het lastig.” Toch is hij vastbesloten om zijn volgende fi lm opnieuw in Servië te draaien. “Deels omdat ik ’m daar vrij goed-koop kan maken. Het wordt een genrefi lm, horror. Geen slasher, maar een thriller over een meisje dat op reis haar vriend kwijtraakt.”

Live in heel EuropaThe Sky Above Us was een van de vijf fi lms die deel uit -maakten van het nieuwe, internationale evenement IFFR Live. De fi lm was bij de première niet alleen in Rotterdam te zien, maar gelijktijdig ook in veertig fi lmtheaters elders in Europa. En in Nederlandse huiskamers, want dankzij de nieuwe festivalpartner KPN werd deze film ook live uitgezonden via het KPN Interactieve TV-kanaal 37. Dat tv-kijkers en de bioscoopbezoekers uit alle hoeken van Europa via Twitter deel konden nemen aan de Q&A-sessie na afl oop vindt Groothof “een te gek idee. Mijn fi lm is uiteindelijk een kleine arthousefi lm, maar volgens mij heeft hij het in zich om een groot publiek aan te spreken. Door IFFR Live kan potentieel een enorme massa worden bereikt, en is er veel aandacht voor. Daar ben ik superblij mee.” (SM)The Sky Above Us – Marinus Groothof

foto

: Bra

m B

ello

ni


In Today belichamen een Teheraanse taxichauffeur en zijn zwangere passagier de sociale crisis waarin de moderne samenleving zich bevindt: een moreel vacuüm waarin regels en wetgeving zwaarder wegen dan geweten en barmhartigheid.

Reza Mirkarimi over zijn film die door Iran werd ingezonden voor de Oscars: “Today is ontstaan uit de behoefte iemand te tonen die niet spreekt, maar wel heel sterk is. Iemand die geen woorden nodig heeft om een persoon te zijn, en die zich geen zorgen maakt over de oordelen van anderen.” Die iemand is taxichauffeur Youness, die zich het lot aantrekt van zijn passagier, een hem onbekende maar zicht- en hoorbaar lijdende vrouw, op weg naar het ziekenhuis. Tijdens de film valt Youness ten prooi aan al dan niet uitgesproken oorde-len van de mensen die hij tegenkomt. Maar anders dan verwacht, doet hij geen enkele moeite om de opinies van zijn medemensen te veranderen.

Tegen de onverschilligheid“Het is een protest tegen de tendens om elkaar heel snel in hokjes te plaatsen en te stigmatiseren”, aldus Mirkarimi. “Dat is geen typisch Iraans probleem, maar het probleem van een wereld met steeds groter wordende steden. Daar heerst een grote mate van onverschilligheid, maar tegelijkertijd beoordelen we elkaar razendsnel op basis van woorden en uiterlijk.”Mirkarimi koos een taxichauffeur als hoofdpersoon, omdat die veel aspecten belichaamt. “De taxichauf-feur is solitair en soms eenzaam, maar toch heeft hij de hele dag met andere mensen te maken. Onbeken-den, die zichzelf vaak wel blootgeven. Een taxi is heel privé, maar ook heel transparant en voor iedereen toegankelijk.”Een groot deel van het verhaal speelt zich af in een druk ziekenhuis, waar een kil afdelingshoofd de strenge wetten van de samenleving vertegenwoordigt. “Zij is het oog van de wet. Zij maakt haar afwegingen op basis van de bestaande regels, die de grens van ieders verantwoordelijkheid bepalen. De taxichauffeur is haar tegenpool. Hij gaat uit van zijn eigen geweten, van het besef dat we allemaal mensen zijn en elkaar dus ook als zodanig moeten behandelen. Dat is natuurlijk niets nieuws: de strijd tussen wetten en geweten werd door Victor Hugo in Les Misérables al fraai beschreven.”

Mooie veranderingenDe urgentie van zijn film is groot, vindt Mirkarimi, in een samenleving die snel groeit en waarin al dan niet geschreven regels de dynamiek steeds meer bepalen. “De maatschappij wordt steeds onpersoonlijker en opportunistischer. In Iran zien we ook een verandering van traditioneel naar modern, en de noodzaak om na

te denken over de veranderende rol van mensen in die nieuwe maatschappij. Wat zijn je plichten? Maar ook: wat kun je doen vanuit je rol als mens?”Today is na The Child and the Soldier en Under the Moon-

light Mirkarimi’s derde speelfilm met een prominente rol voor vrouwen. Maar dat zegt wat de maker betreft niets over de rol van vrouwen in Iran. “Het draait niet om het geslacht van de personages, hoewel het wel zo is dat vrouwen zich veel meer dan mannen aantrekken van hoe er over hen wordt gedacht. Het thema is het sociale probleem van onverschilligheid jegens elkaar.” De onverschilligheid geldt overigens niet voor de Iraanse censuur, die nog altijd een stevige hand heeft in de culturele uitingen in het land. “Dat is

soms een probleem, maar het betekent absoluut niet dat je geen films kunt maken”, aldus Mirkarimi. “Wij zien vooral de mogelijkheden die er zijn. Dat wordt ook bewezen door het feit dat er het afgelopen jaar honderd speelfilms in Iran zijn gemaakt, waarvan veertig procent van debuterende regisseurs. Dat geeft hoop. Ik ben dan ook positief ingesteld. In Iran zijn we een goede weg ingeslagen, er zijn mooie verande-ringen op komst.” (NS)Today – Reza Mirkarimi

foto

: Nic

hon

Gle

rum

Vandaag in Iran

‘De strijd tussen wetten en geweten’

Jaap Bouman (53), leraar en festivalvrijwilliger“Geweldig! Deze film laat echt het instinct van de mens zien: wat doe je in een extreme situatie? Dat wordt heel onderkoeld uitgespeeld. Het verhaal draait om een gezin op wintersport. Als ze in een lawine terechtkomen, flipt die man helemaal – hij rent weg en laat vrouw en kinderen achter. Daar gaat het om: je weet niet wat je in zo’n situatie doet. Ik heb ook weleens in een gevaarlijke situatie gezeten; dan denk je niet na, het is gewoon reageren. Of ik zelf weleens op wintersport ben geweest? Nee, dat interesseert me echt helemaal niks!”

Caren Heijne (39), jurist“Een heel mooie film, die goed toont hoe anders mannen en vrouwen denken. Ik vraag me trouwens af of mannen dat ook zo ervaren: dat een vrouw altijd eerst aan de kinderen denkt en een man eerst aan zichzelf, zoals in de film het geval is. Of het met dit echtpaar goed komt? Ik weet het niet. Je weet hoe vrouwen zijn hè, wij vergeten nooit iets. Twintig jaar na dato komt het bij elke ruzie nog terug. Ik ben zelf nooit op wintersport geweest, maar na het zien van deze film voel ik die behoefte ook niet meer. Zo claus-trofobisch. Ik kreeg het er benauwd van.”

Sandra van Bergeijk (48), huismoeder“Intrigerend. De psychologische insteek vond ik interessant: hoe verschillend vrouwen en mannen reageren. Ik ben ook blij dat ik kan horen, want als je doof bent mis je veel bij deze film. De muziek creëert zo’n spanning dat je wéét dat er iets misgaat. Ik vond het supermooi gefilmd: de badkamerscènes bijvoor-beeld, het familiaire, eerst samen en dan individueel. Ik ben één keer op wintersport geweest, maar zo’n après-ski als in deze film heb ik nog nooit meege-maakt! Die vond ik wel echt outrageous. Ik heb ’m met een vijf gewaardeerd. Ik ben nu wel benieuwd naar de vorige film van de regisseur, Play.”

Claudia Pieper (32), online marketeer“Hij moet nog even bezinken, hoor. Maar ik heb een vier van de vijf gescheurd. The Dark Horse, die ik eerder zag, vond ik van een ander kaliber. Turist gaat over de verschillen tussen man en vrouw, en over hoe mensen handelen in extreme situaties. De vrouw duikt meteen op haar kinderen, terwijl de man in paniek wegrent. Dat was heel herkenbaar – al had deze man wel grotere problemen dan de meeste mensen! Het is een goede film voor stelletjes, denk ik – wat dat betreft is het jammer dat mijn vriend niet mee kon. Dat had nog leuke discussies kunnen opleveren!” (JB/SM)Turist – Ruben Östlund

En? Turist


FESTIVALBLIK

Dance Dance Dance in de Rotterdamse Schouwburg

Big Talk: Regisseurs Tal Granit en Sharon Maymon gaan voorafgaand aan de vertoning van hun gitzwarte euthanasiekomedie The Farewell Party uitgebreid in gesprek met Hans Maarten van den Brink.

De Japanse superster Shibutani Subaru gaf zijn eerste optreden buiten Japan op IFFR, in het Oude Luxor

Mind the Gap Night: beeldkunstenaar Sally Golding mixt muziek met 16mm.Verwarrend, maar wel heel geslaagd. Pussy Riot’s Nadya en Masha genieten in de zaal van hun Russische vrienden van Jack Wood die op het podium staan.


IFFR 2015

Live performance in Mind the Gap Night

De drie trotse winnaars van de Canon Tiger Awards voor Korte Films. Safia Benhaim met La fièvre, Ben Russell met Greetings from the Ancestors en Ben Rivers met Things. Op de achtergrond Jeroen Barsingerhorn, Product Business Development Manager van Canon.

IFFR Live in de Rotterdamse Schouwburg, met de screening van Atlantic. die tegelijkertijd te zien was in veertig theaters in Nederland en de rest van Europa. Tijdens de Q&A met hoofdrolspelers Fettah Lamara en Thekla Reuten en regisseur Jan-Willem van Ewijk stelden Twitteraars vanuit heel Europa vragen.

De maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit kwam op donderdag vanaf IFFR. Marketing researcher Jason Roos (links) vertelde over het verband tussen politieke voorkeur en het kassucces van een film.

Er gebeurde altijd iets spannends in festivallocatie WORM. Hier laat Alex Mendizabal de overdonderde bezoekers het horen en zien vergaan met een soundscape van ballonnen.

22 INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM

Subsidiënten

Hoofdsponsors

Suppliers

Media partners

Partners

Embassy of Austria • Embassy of Spain • Embassy of the Republic Indonesia • Embassy of the Republic of Poland in The Hague • Erasmusstichting • Erasmus Universiteit Rotterdam • Goethe-Institut Niederlande • Istituto Italiano di Cultura Amsterdam • Institut Français des Pays-Bas - Maison Descartes • Romanian Cultural Institute • Stichting Elise Mathilde Fonds • Taipei Representative Office • Under The Milky Way • Van Leeuwen Van Lignac Stichting • G.Ph. Verhagen-Stichting

Argos Energies • BeamSystems • ESB.TSB • Zicht online • FestivalTickets • Gofilex • Indyvideo • Leo Ringelberg Touringcars • Maarsen Groep Vastgoedinvesteringen • Roos+Bijl • Veenman+

would like to thank

Hubert Bals Fund

ACE • ATFT • Berlinale Co-Production Market • Binger Filmlab • Catalan Films • Cinéfondation - Résidence du Festival • CineLink • Cinergia • CPH:DOX • Creative Skillset • Danish Film Institute • Durban FilmMart / Durban Film Office • EAVE • EYE Film Institute Netherlands • Festival Scope • Film I Väst • Film und Medienstiftung • Finnish Film Foundation • Flanders Image • Fundación TyPA • Guanajuato International Film Festival • Haghefilm • Independent Filmmaker Project (IFP) • Irish Film Board • Israel Film Fund • Medienboard Berlin-Brandenburg • Meetings on the Bridge • New Cinema Network - Rome • Netherlands Film Fund • Northern Film & Media • One Fine Day Workshop • Producers Network Cannes • PROIMAGENES Colombia • Rio de Janeiro State Secretariat of Culture • Sundance Institute • Swedish Film Institute • Telefilm Canada • Trinidad & Tobago Film Festival • Wallonie Bruxelles Images

CineMart

SQUAT DELUXEAudio-visual rental

LIONS CLUB L’ESPRIT DU TEMPS

Distributeurs

ABC-CinemienA FilmAmstelfilmBuena Vista InternationalCinéart NederlandCinema DelicatessenDe Filmfreak distributieImagine FilmdistributieJust Film DistributieLumière Mokum FilmRemain in LightSeptember FilmWarner Bros. Pictures Holland

COLOFON DAILY TIGER

Anton Damen (hoofdredactie), Radboud de Bree, Sanne de Maijer (eindredactie), Joost Broeren, Tara Lewis, Sietse Meijer, Maricke Nieuwdorp, Nicole Santé, Paul van de Graaf (redactie), Martje van Nes, Jodie de Groot, Anne van de Wetering (marketing en communicatie)English section: Nick Cunningham (editor-in-chief ), Mark Baker (copy and production editor), Melanie Goodfellow (editor), Oris Aigbokhaevbolo, Ruben Demasure, Tina Poglajen, Harriet Warman (trainees), Lot Piscaer (online)Met medewerking van: Mart Dominicus, KEES Driessen, Jan Pieter Ekker, Mariska Graveland, Saskia Koetsier, Anton Slotboom, Ronald Rovers, André WaardenburgProgramma informatie: Chris Schouten, Melissa van der SchoorCoördinatie A-Z: Saskia Gravelijn (tekst), Erik Diekstra (beeld)Fotografie: Felix Kalkman (coördinatie), Bram Belloni, Bas Czerwinski, Corinne de Korver, Nichon Glerum, Ruud Jonkers, Nadine Maas, Marije van Woerden Vormgeving: Sjoukje van Gool, Pascal Tieman, Gerald Zevenboom Drukker: Veenman+Acquisitie: Daily ProductionsOplage: 10.000 per dag

Tiger Business Lounge

3POABN AMROBilderberg ParkhotelcitizenMDubois & CoDyade AdviesEYFreeland Corporate AdvisorsGrafisch Lyceum RotterdamHAL Investments B.V.Hogeschool RotterdamHouthoff BurumaIN10ING BankIntermaxManhave VastgoedMatrans Holding BVMen at Work TV ProduktiesNautaDutilhNedspice HoldingSyntrus AchmeaVeenman+Zadkine Rotterdam

www.thegodfatherlive.eu

LIVE IN CONCERT

WOENSDAG 28 OKTOBER 2015HEINEKEN MUSIC HALL - AMSTERDAM

AANVANG: 20.00 UUR * COMPONIST: NINO ROTA * DIRIGENT: JUSTIN FREERGA VOOR TICKETS NAAR WWW.TICKETMASTER.NL

CineConcerts, General Entertainment Associates en Greenhouse Talent Netherlands presenteren

HET TIJDLOZE MEESTERWERK OP GROOT SCHERM MET LIVE SYMFONIE ORKEST

MEET THE REAL

WORLD! witte de withstraat 16 • Rotterdam • www.hotelbazar.nl

reservations: 010-206 51 51 (hotel & restaurant)

•

FESTIVALSHOP

NIEUWE COLLECTIE! Kom naar de festivalshop in de Doelen voor de merchandise van IFFR 2015

meer over film

cinema.nl/iffrA Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence | regie: Roy Andersson | Lumière

volkskrant.nl/iffr

Partner vanInternational Film Festival Rotterdam 2015

BELEEF

VOLKSKRANT

MET DEIFFR

Daily Tiger #11 Volkskrantdag

Documents

de euthanasiekomedie

de hoogmis

de lmliefde

zijnp12 de

de rijzende

de bioscoopzaal

de vertoning

de loep