-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
1/499
( Mahprajnparamitsatra)Tc gi:Ngrjuna (Long Th)
Dch Phn ra Hn:Cu Ma La ThpVit Dch HT.Thin Siu
Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Namn hnh 1997
---o0o---Ngun
http://www.quangduc.comChuyn sang ebook 10-6-2009
Ngi thc hin : Nam Thin [email protected]
Link Audio Ti Websi te http://www.phatphaponline.org
Mc LcCun 1
Duyn Khi LunCHNG 1:GII THCH: NH TH, NG VN, NHT THICHNG 2 :GII
THCH: TNG THUYT NH TH NG VN
Cun 2CHNG 3 :GII THCH: B-GI-B
Cun 3CHNG 4 :GII THCH: TR VNG-X THNH
CHNG 5 : GII THCH: CNG MA-HA T-KHEO TNGChng 6 : GII THCH: "NGHA
BA CHNG"
Cun 4CHNG 7 : GII THCH: B-TT
Cun 5CHNG 8 : GII THCH: "MA-HA TT-A"CHNG 9 :GII THCH: "B-TT CNG
C"
Cun 6
http://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Tinh%20Tong/Luan/Dai%20Tri%20Do%20Luan%20-%20TT%20Thich%20Thien%20Tri/http://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Tinh%20Tong/Luan/Dai%20Tri%20Do%20Luan%20-%20TT%20Thich%20Thien%20Tri/
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
2/499
CHNG 10 : GII THCH: "MI D"Cun 7
CHNG 11 :GII THCH: PHT TH GII NGUYNCHNG 12 : GII THCH: TAM
MUICHNG 13 : GII THCH: PHNG QUANG
Cun 8Cun 9CHNG 14 : GII THCH: HIN PH THNCHNG 15 : GII THCH: MI
PHNG CH B-TT N
Cun 10Cun 11
CHNG 16 : GII THCH: X-LI-PHT NHN DUYNCHNG 17 : GII THCH: N
BA-LA-MTCHNG 18 :GII THCH: TN THN N BA-LA-MTCHNG 19 : GII THCH: TNG
CA N BA-LA-MT
CHNG 20 : GII THCH: N BA-LA-MT PHP THCun 12Cun 13
CHNG 21 : GII THCH: THI BA-LA-MTCHNG 22 : GII THCH: NGHA CA GII
TNGCHNG 23 : GII THCH: TN THN NGHA THI-LA BA-LA-MT
Cun 14Gii Thch : B TH BA-LA-MTCHNG 24 :GII THCH: SN-
BA-LA-MT
Cun 15GII THCH: SN- BA-LA-MT PHP NHNCHNG 25 :GII THCH: T-L-GIA
BA-LA-MT
Cun 16GII THCH: TINH TN BA-LA-MT
Cun 17CHNG 26 : GII THCH: THIN BA-LA-MT
Cun 18CHNG 27 : GII THCH: BT-NH BA-LA-MTCHNG 28 : GII THCH: TNG
BT-NH
Cun 19CHNG 29 :GII THCH: 37 PHM TR O
Cun 20CHNG 30 :GII THCH: BA TAM MUI, BN THIN, BN V LNGTM, BN V
SC NHKHI QUT S TRUYN DCH KINH BT-NHKINH BT-NH PHN BN
---o0o---
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
3/499
Cun 1
Duyn Khi Lun
"ng ln Tr , Pht kho n,Bin ln Tr , Pht thu sut,
Ngha, tng Tr , Pht v ngiKnh l Pht, Tr v ng.
Ht kin c khng, dt khng cn,Tht tng cc php, Pht ni,Thng tr bt hoi,
sch phin no.
Knh l Php, m Pht tn trng.Bin c Thnh chng lm rung phc,Bc hc, v hc
trang nghim, sch ging i ca i sau,
Ng s dt, cn tr.
x cc s nghip th gian,L tr x ca cc cng c.Ti thng gia tt c chng
hi,
Knh l chn tnh i c Tng.
nht tm cung knh Tam Bo,Cc bc cu th: Ngi Di-lc (Maitreya)Tr tu
nht: X-li-pht (Sriputta),V trnh khng hnh: Tu-b- (Subhti)
Ti nay theo sc mun din ni,Ngha tht tng i tr b kia.Nguyn cc i c,
bc Thnh tr,Nht tm kho thun nghe ti ni".
Hi:
* V nhn duyn g m Pht thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt? Phptc ca ch Pht
khng v v s v nhn duyn nh m t ging php; cngnh ni Tu-di (Sumeru) cng
khng v v s v nhn duyn nh mrung
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
4/499
ng. Vy, nay c nhn duyn to ln g m Pht thuyt Kinh i
Bt-nhBa-la-mt?
p:
* trong Tam Tng, Pht dng loi th d thuyt php cho hngThanh-vn m
khng thuyt n B-tt o. Duy trong kinh Bn-mt(Prvaparntka sutra) ca
Trung-A-hm (Madhyam), Pht tuy c th kcho B-tt Di-lc rng: "i sau ng s
c thnh Pht hiu l Di-lc", mcng khng ni n B-tt hnh. Nay Pht mun ging
cc B-tt hnhcho Di-lc v.v cho nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, c v B-tt tu Nim Pht tam mui, Pht mun khin h ivi Tam mui
ny c tng ch, nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt.
Nh Phm u trong kinh i Bt-nh Ba-la-mt ni: "Pht hin thn tc,phng ra
nh sng sc vng chiu khp mi phng th gii nhiu nh ctsng Hng. Th hin thn
ln, sng sut trong sch, cc th sc p ykhp h khng, Pht gia chng, oan
chnh th diu khng ai snh kp;th nh ni cha Tu-di ni gia bin c, cc B-tt
nh thy s thn bin caPht, nn tng thm li ch i vi Nim Pht tam mui. V l
, PhtthuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, B-tt (Tt-t-a) lc mi sanh, phng ra nh sng ykhp c mi
phng, i by bc, nhn khp bn phng, vi m thanh
nh S t rng, Ngi thuyt bi k:
"Phn thai sanh ht,y l thn cui cngTa c gii thot,S li chng
sanh".
Sau khi pht th nh vy, thn Ngi ln dn, Ngi mun t b thnthuc, xut
gia tu o. Na m thc dy, nhn thy cc ca nhi, hu phi, thn, hnh trng nh
thy thi, Ngi lin sai Xa-nc (Chandaka) thng con
Nga trng, na m vt thnh, i c mi hai do tun, n trong cnhrng c v
tin nhn tn Bt-gi-b (Bhrgav) ang , ly dao ct tc, ci y
phc qu gi i ly o Tng-gi-l th xu, ri bn sng
Ni-lin-thuyn(Nairnjana), su nm tu kh hnh, ngy n mt ht m hoc mt ht
go,nhng t ngh: "y khng phi l Chnh o". By gi B-tt b ch tukh hnh, n
di gc B-, ngi ta Kim-cang. Ma vng em mitm c vn chng n ph hoi B-tt,
B-tt dng sc cng c v tr
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
5/499
tu hng phc bn Ma m chng qu V thng B-. By gi v vua trici
Phm-thin, cha t ca ba ngn i thin th gii, tn l Thi-kh(Sikkin) cng vi
ch thin ci Sc, Thch--hon-nhn cng vi chthin ci Dc v T-thin-vng cng n
trc Pht, khuyn thnh Thtn khi u quay bnh xe Chnh php. Li v B-tt nh n
s nguyn it i bi ca mnh nn nhn li thnh cu m thuyt php. Php su xa
trongcc php l Bt-nh Ba-la-mtvy. V th Pht thuyt Kinh i Bt-nh
Ba-la-mt.
* Li na, c k hoi nghi rng Pht khng chng c Nht thit tr,v c sao? V
cc php v lng v s, lm sao mt ngi m c th bit ttc cc php? Pht tr trong
php Bt-nh Ba-la-mt tht tng thanh tnhnh h khng, v lng v s, m t ni ln
li chn tht rng: "Ta l bc
Nht thit tr, mun dt ht thy nghi ng ca chng sanh"; v th Pht
thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, c nhng chng sanh ng c , nhng v i cng cv tr tu ca Pht v
lng, kh bit kh hiu, do h b c s m hoc,tm m chm trong t php, khng vo
c Chnh o. V hng ngi ,Pht khi tm i t, dui tay i bi cu vt, a vo Pht
o. Do mPht t th hin ra cng c ti diu, pht ra i thn lc, nh trong S
phmca Kinh Bt-nh Ba-la-mt ni: "Pht nhp vo Chnh nh tn l Tammui vng.
Khi ra khi Chnh nh, Pht dng Thin nhn qun khpmi phng th gii, khp cc
l chn lng ca Ngi u mm ci, v t
di bn chn c tng nghn bnh xe ca Ngi pht ra su trm ngn vnc nh sng
mu, chiu khp mi phng v lng v s th gii cach Pht nhiu nh ct sng Hng,
lm cho tt c u chi sng". Pht muntuyn th tht tng ca ht thy cc php, on
tr nghi kt ca ht thychng sanh, nn thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, c ngi c t, m lng tt , ph bng rng: "Tr tu caPht khng ra
khi (tr tu ca) loi ngi, m ch dng huyn thut lm mhoc i". V dt lng cng
cao t mn ca nhng ngi , nn Pht
hin ra v lng thn lc, v lng tr tu lc, t trong Bt-nh Ba-la-mt,t ni
ln rng" "Ta l ng c y v lng thn thng phc c, tnqu nht trong ba ci,
che ch cho tt c. Nu ai pht mt nim c th mc
phi v lng ti, nu pht mt nim tnh tn th c hng phuc lc cingi, ci
tri, v chc s c qu Nit-bn". Li v mun khin mi ngitn th Chnh php, nn
ni: "Ta l i s, c Mi lc, Bn v s y,ng hng Thnh cha, tm c t ti, vi m
thanh nh S t hng m
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
6/499
quay bnh xe Chnh php, l ti tn thng trong tt c th gii". Li na,Pht
Th Tn v mun cho chng sanh hoan h m ni Kinh Bt-nh Ba-la-mt ny, rng:
"Cc ngi nn sanh tm hoan h ln. V c sao? V ht thychng sanh u b mc
trong li t kin, b bn c s d hc lm m hoc;cn Ta th t trong li t kin c
s m ra khi, l bc i s Mi lc,kh c th gp, nay cc ngi gp c, Ta s theo
thi khai m ccPhp tng thm o nh By mi by phm tr o v.v nh vy ccngi mc
tnh thu lm. Li na, ht thy chng sanh v bnh kit s gyra phin no. T khi
c sanh t n by gi, khng ai tr c bnh y, lithng b ngoi o c s m hoc. Ta
nay ra i lm i y vng, tp hpcc th php dc, cc ngi hy ung i". V th Pht
thuyt Kinh i
Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, c ngi ngh: "Pht cng nh ngi, cng c sanh t, chu
s i kht, lnh nng, gi bnh". Pht mun tr ngh nn thuyt Kinhi Bt-nh
Ba-la-mtny, khai th rng: "Thn Ta l khng th ngh ngh,cc Phm thin vng
v T ph ch thin, d tri qua kip s nhiu nh ctsng Hng, mun suy lng thn
Ta, tm xt m thanh Ta, cn khng thtrc lng, hung l tr tu tam mui ca
Ta?", nh k ni:
"i tt tng cc php,Cc hng Phm-thin-vng,
Ht thy cha tri t,M m khng th bit.
Php y rt thm diu,Khng ai o lng c.Pht ra i khai m,Sng nh mt tri
chiu".
* Li nh khi Pht Chuyn xe php ln u tin, B-tt ng-tr t thaphng n
mun trc lng thn Pht, vt ln qu h khng v lng ciPht, n th gii ca Pht
Ha-thng, m thy thn Pht vn y nh vy,
bn ni k:
"H khng khng bin t,Cng c Pht vn th,
Du mun lng thn Pht,Ung cng khng lng c.Vt qu ci h khng,V lng cc
ci Pht,
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
7/499
Thy thn Thch S t,Vn nh c khng khc.Thn Pht nh ni vng,
Din xut nh sng lnTng tt t trang nghim,
Nh hoa n ma xun".
Nh thn Pht v lng, nh sng v m hng cng v lng. Cccng c v Gii, nh,
Tu ca Pht cng u v lng, nh Tam Mt trong kinh Mt Tch, trong c ni
rng.
Li, khi Pht mi sanh, chm n t lin i by bc, ming t ctting ni, ni
xong lng im nh cc tr nt, khng i, khng ni, ba nmc mm sa, cc b m nui
nng, dn dn ln khn; nhng thn Pht th
v s trong khp cc th gian, v chng sanh m hin lm k phm phu.Song k
phm phu khi sanh, thn phn, cc cn v thc cha thnh tu,bn oai nghi ni
thn l ngi, nm, i, ng v ni nng, thinh nn cng cccch thc ca con ngi u
cha hiu r. Tri qua ngy thng nm dn dnhc tp mi cc cch thc ca ngi, ch
sao nay Pht mi sanh ra linc th ni c, i c, ri sau mi khng th ni v i?
iu ny tht ll? Nn bit, ch v Pht dng phng tin lc hin thn lm theo cch
thcca ngi, i ng nm ngi nh ngi khin chng sanh tin theo phpthm diu.
Nu B- tt khi mi sanh m i dc, ni c, ngi i tts ngh: "Nay mi thy ngi
nh vy, th gian cha tng c. y chc l
Tri, Rng, Qy, Thn. Nhng iu ngi y hc khng phi l iu chngta lm c, v
c sao? V nhc thn sanh t ca chng ta do b nghip kips li ko, khng c t
ti nn nhng iu su nh vy ca ngi y aim theo ni?" V ngh nh th nn h tuyt
vng, khng c thnh phpkh ca Thnh hin. V hng ngi m Pht sanh ra trong
vn Lm-t-ni, tuy c th i n ngay di chn ci B- m thnh Pht, song Ngi
vndng sc phng tin, th hin lm hi ng, u th, thiu nin ri thnhnhn. Theo
tng thi k m hng th s vui chi, hc tp ngh thut, trang
phc, hng th ng dc, cch thc ca ngi thng, dn dn thy s
kh gi bnh cht m sanh tm nhm chn, na m vt thnh xut gia, in ch ca
tin nhn Ut-c-gi (Udraka) v A-la-la (lala) th hin lm t, nhng khng
thc hnh theo php ca cc v y. Tuy thng dngthn thng, t nh i trc, tr
gii hnh o trong thi c Pht Ca-dip,m nay vn th hin tu kh hnh su nm cu
o. B tt tuy lm ch bangn i thin th gii, m vn th hin dp ph ma qun,
thnh V thngo; v ty thun theo php th gian, nn hin ra cc bin ha .
Nay
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
8/499
trong Bt-nh Ba-la-mt th hin i thn thng v tr hu lc. Cc nginn bit
thn Pht nhiu v s khp cc th gian.
* Li na, c ngi ng c m hoc v ri vo chp kin nhbin, hoc v v tr nn
ch cu ci khoi lc ni thn; hoc c ngi v om tu theo kh hnh. Nhng ngi nh
th, i vi nht ngha, h b mt
phn Nit-bn chnh o. Pht mun ph hai li cc oan , a h voTrung o, nn
thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, phn bit qu bo cng dng sanh thn v php thn nnthuytKinh i
Bt-nh Ba-la-mt.Nh ni trong phm X-li thp.
* Li na, v mun ging thuyt A-b-bt-tr v tng ca A-b-bt-tr.Li v mun
ni r Ma huyn, Ma ngy, Ma s. Li v nhn duyn ngi
i ng lai cng dng Bt-nh Ba-la-mt. Li v mun th k chohng Tam tha,
nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt. Nh Pht bo A-nan: "Sau hi Ta bt
Nit-bn, Bt-nh Ba-la-mt ny s truyn n phng
Nam, t phng Nam truyn n phng Ty. Sau nm trm nm (Phtlch) s truyn
n phng Bc. y c nhiu thin nam, thin n nhn tin
php cng dng cc th hoa hng, anh lc, trng phan, k nhc, n sng,trn
bo, cng cc ti vt khc; hoc t chp, hoc khuyn ngi khc chp,hoc c tng,
hoc nghe ging thuyt, chn chnh ghi nh, tu hnh, ng
php m cng dng. Ngi ny nh nhn duyn m hng th cc thcc lc ca th gian
v n i cui cng th chng Tam tha m vo V d
Nit-bn". Nhng vic nhn duyn nh vy, xem trong tc phm ca kinh.Th nn
thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, v mun thuyt tng nht ngha Tt-n, nn PhtthuytKinh i Bt-nh
Ba-la-mt. C bn th Tt-n: Mt l Th giiTt-n, hai l Cc cc v nhn Tt-n, ba
l i tr Tt-n, bn l nhtngha Tt-n. Trong bn Tt-n tng nhip ht thy mi
hai b kinh,tm vn bn ngn Php tng, u l tht khng tri ngc nhau. Trong
Pht
php tt c u tht. C php tht v theo Th gii Tt-n, c php tht vtheo Cc
cc v nhn Tt-n, c php tht v theo i tr Tt-n, c phptht v theo nht ngha
Tt-n.
- Sao gi l Th gii Tt-n? (Tt n theo ngha ph thng). V cnhng php
theo nhn duyn ha hp nn c, ch khng c tnh bit lp. Vnh xe, do c cng,
nhp, trc, bnh ho hp li nn c, ch khng c chic
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
9/499
xe ring. Con ngi cng nh th, do nm un (ng chng) ha hp nn c,ch
khng c con ngi ring.
Hi: Nh Pht ni: "Ta dng Thin nhn thanh tnh thy cc chngsanh cht ch
ny sanh ch kia, chu qu bo ty theo nghip thin c.
Ngi c nghip thin th sanh trong loi tri, ngi; ngi c nghip c thb a
vo ba ng c". Li na, Kinh ni: "Mt ngi ra i, m nhiungi c nh phc lc li
ch; l Pht Th Tn vy". Nh trong PhpC ni: "T mnh cu ly mnh, ngi khc lm
sao cu c. T mnhthc hnh thin tr l t cu hay nht". Nh trong kinh Bnh
Sa Vng
Nghinh Pht ni: "Ngi phm khng nghe php, ng phm m trcni ng". Li
trong kinh Pht Nh D ni: "Pht t m c o, n mBt Nit-bn, nhng kinh gio
Pht thuyt khong thi gian gia hai my, tt c u tht, khng in o". Nu tht
khng c ngi th ti sao Pht
li ni ngi (trong cu: Ta dng Thin nhn thanh tnh thy cc
chngsanh)!
p: Ngi v.v v theo Th gii Tt-n nn c, v theo nhtngha Tt-n nn khng.
Cn nh nh, php tnh , tht t, v theo Th giiTt-n nn khng, v theo nht
ngha Tt-n nn c. Ngi cngnh th , v theo nht ngha Tt-n nn khng, v theo
Th gii Tt-nnn c; v c cc nhn duyn nm un nn c ngi. V nh sa do nhnduyn
ca sc, hng, v, xc cho nn c, nu sa tht khng th nhn duynca sa cng phi
l khng, nay nhn duyn ca sa tht c, nn sa cng
phi l c. Chng phi nh ci u th hai, cnh tay th ba ca mt ngi, lkhng
c nhn duyn m ch c gi danh. Cc tng (hnh thc) nh th nngi l Th gii
Tt-n.
-Sao gi l Cc cc v nhn Tt-n? (Tt n trong ngha c bit vitng ngi).
Qun st tm hnh ca tng ngi m ni php cho h. itrong mt vic m hoc c ngi
nghe c, c ngi khng nghe c.
Nh trong Kinh ni: "Do nghip tp bo m tp sanh ra trong th gian,
ctp xc, tp th". Li trong kinh Ph-qun-na ni: "Khng c ngi xc,
khng c ngi th".Hi: Gia hai kinh ny, lm sao dung thng c?
p: V c k nghi ngi i sau, khng tin ti phc, lm hnh btthin, ri vo
kin chp on dit (on kin). V mun dt mi nghi cangi , tr c hnh ca h, tc
l mun nh "on kin" ca ngi nn
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
10/499
ni tp sanh trong th gian, c tp xc, tp th. Li ngoi o Ph-qun-na
chp c ng, c thn, ri vo chp thng (thng kin), nn khi Ph-qun-na hi
Pht: "Tha i c Th Tn, ai th?" Nu Pht tr li c ai thth kia bn ri vo
chp thng. Ng kin ca ngi y tng gp bi, bnchc, khnt th di chuyn. Cho
nn i vi ngi ny, Pht khng ni l cngi th, ngi xc, Nh$ng tng (hnh thc)
nh th gi l cc cc vnhn Tt n.
-Sao gi l i tr Tt-n? (Tt n trong ngha i tr theo bnh).C php, v
ngha i tr th c, m tht tnh th khng nh cc th c,thuc, ung, n c tnh cht
nng, nhit, bo, chua, mn, i vi bnh phongth gi n l thuc; cn i vi bnh
khc th khng phi thuc. Nu cc thc, thuc, n, ung c tnh cht nh, lnh,
ngt, ng, rt, i vi bnh nhitth gi n l thuc; cn i vi bnh khc th khng
phi thuc. . Nu cc
th c, thuc, n, ung c tnh cht nh, cay, ng, rt, nng i vi bnhhn th
gi n l thuc; cn i vi bnh khc th khng phi thuc. Cch trtm bnh trong
Pht php cng nh th. Php t duy qun bt tnh i vi
bnh tham dc th gi l php i tr hay, cn i vi bnh sn nhu thkhng gi l
hay, khng phi l php i tr, sao vy? Qun thn xu xa cu gi l qun bt tnh,
nu ngil sn nhu m qun thn xu xa cu,th cng lm tng thm la sn nhu. T
duy v t tm i tr bnh sn nhuth gi l php i tr hay; cn i vi bnh tham dc
th khng gi lhay,khng phi l php i tr, v sao? V t tm i vi chng sanh
thng cuvic tt, qun st cng c, nu l ngi tham dc m cu vic tt, qun
stcng c th cng tng thm lng tham dc Php qun nhn duyn, ivi bnh ngu si
th gi l php i tr hay; cn vi bnh tham dc, sn nhuth khng gi lhay,
khng phi l php i tr, v sao vy? V trc c tqun mi sinh t kin, m tkin
tc l ngu si.
Hi: Trong pht php c ni Mi hai nhn duyn rt su xa, nh ni""Pht bo
A-nan, php Nhn duyn y rt su xa, thy kh bit, kh t ng,kh qun st. Ngi
c tm vi t, tu thin xo, mi hiu c, cn ngingu si i vi php thin cn cn
kh hiu, hung l php nhn duyn rt
su xa!". Th ti sao nay li ni ngi ngu si nn qun-php Nhn duyn?p:
Ngi ngu si y khng phi nh tru d ngu si, m l ngi ny
mun cu o chn tht li em t tm qun st nn sanh ra th t kin,ngi ngu
si nh th hy nn qun st Nhn duyn, gi l php i tr hay,nu vi ngi c nhiu
sn nhu, tham dc, mong cu khoi lc, mun nhiuhi k khc, th Nhn duyn qun
khng l hay, khng phi l php i tr,
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
11/499
ch c t duy v bt tnh, v t tm mi l hay, l php i tr vi hai hngngi
y, v sao? V hai php qun ny c th nh mi tn c sn nhu vtham dc. Li na,
nhng chng sanh in o chp thng, khng bit rcc php ch c trong tnh cch
tng t tng tc. Nhng ngi nh thm qun V thng l php i tr Tt n, ch khng
phi nht nghaTt n, v sao? V ht thy cc php, t tnh l khng, nh k
ni:
"V thng thy l thng,y gi l in o.Trong khng, khng v thng,Ch no thy
c thng?"
Hi: Ht thy php Hu vi u tng ng vi v thng, y l nhtngha, v sao? V
ht thy php Hu vi u c ba tng: Sanh, tr, dit. V
trc tin l sanh, tip n tr, sau dit; ti sao nay ni v thng khngphi
l tht?
p: Php Hu vi ng ra khng c ba tng y, v sao? V ba tngy khng tht.
Nu cc php sanh, tr, dit l tng Hu vi th trong tngsanh l ra cng phi c
ba tng; v sanh l php Hu vi. Nh vy mimt tng li u c ba tng, th th v
cng. Tr v dit cng nh th.
Nu trong mi sanh, tr, dit li khng c sanh, tr, dit th sanh, tr,
dit khng nn gi l php Hu vi, v sao? V tng ca php Hu vi (sanh,
tr,dit) ni khng c. Do ngha , cc php v thng, l khng phi
nht ngha Tt-n.
Li na, nu tt c u tht s l bn tnh v thng, thi khng chnh nghip v qu
bo, v sao? V v thng tc l sanh ri dit mt. Vnh hat ging mc nt khng th
sanh ra qu, nh vy thi khng c hnhnghip, khng c hnh nghip thin sao c
qu bo? Nay theo php ca ccHin thnh u ni c qu bo, k thin tr c th tn
th; vy khng nn nikhng qu bo. Do , cc php khng phi l v thng tnh. V
ni c ccnhn duyn v lng nh th, nn khng c ni cc php lv thngtnh. Tt c
php Hu vi v thng, kh, v ng cng nh vy. Cc tngnh th gi l i tr
Tt-n.
-Sao gi l nht ngha Tt-n? (Tt n trong ngha tuyt i)Ht thy php tnh
, ht thy lun ngh, ng ngn, ht thy php v phi
php, mi mi c th phn bit ph tn, cn php chn tht ca ch Pht,Bch-chi
Pht, A-la-hn hnh tr th khng th ph, khng th tn. Nhng g
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
12/499
khng thng sut trong ba th Tt-n trn th trong y thng c.Nhng thng
nh th no? Thng l xa la mi li lm, khng th bin i,khng th vt hn, v
sao? V tr nht ngha Tt-n, cn cc ngh lunkhc, cc Tt-n khc, u c th b ph
hoi, nh bi k trong kinhChng-ngha ni:
"Mi t nng kin chp,H lun khi cnh tranh,Bit th l bit tht,Khng bit
l bng Php.Khng nhn php k khc,y l ngi v tr,Nhng ngi c h lunThy u l v
tr.
Hoc nng iu mnh thy,M sanh cc h lun,Nu cho tnh tr,Th ai cng tnh
tr".
Trong ba bi k ny, Pht ni tng trng ca nht ngha Tt-n,rng chng sanh
trong th gian t nng kin chp, t nng php, t nngh lun ca mnh m sanh ra
cnh tranh. H lun chnh l gc cnh tranh,m h lun th nng cc kin chp sanh
khi, nh k ni:
"C lnh th php, mi c lun,Khng lnh th php, lun ci g.Cc kin c, khng
c lnh th,
iu y, ngi ny tr sch".
Hnh gi nh tht bit c iu y, th i ht thy php, ht thy hlun, khng lnh
th, khng chp trc, khng thy l tht, khng cng cnhtranh vi k khc, v bit
c v cam l ca Pht php. Nu khng cth, tc l hy bng Php. Nu khng lnh th
php ca k khc, khng bitkhng nhn ly, y l ngi v tr. Nh vy thi nhng ngi
c h lunu l ngi v tr, ti sao vy? V mi ngi khng chu lnh th php
canhau, nh c ngi t cho php ca mnh l nht chn tht thanh tnh;cn php ca
ngi khc l vng ng, khng thanh tnh. V nh php x trca th gian, no l hnh
pht git chm th bt tnh m ngi th gian tnth lm theo cho l tht thanh
tnh, nhng i vi ngi xut gia thnh thinth l iu rt bt tnh. Nhng ngi xut
gia theo ngoi o, sng theo
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
13/499
php tu ng nhit ng mt chn, nh tc v.v hng
Ni-kin-t(Nirgranthaputra) cho l diu hu; cn cc ngi khc ni l php
ngusi. Cc php ca hng xut gia ngoi o v B-la-mn bch y nh th ,h u cho
l tt p, ngoi ra l vng ng.
Trong Pht php y cng c T kheo c-t bo: "Nh bn i hahp c php con mt,
nm un (ng chng) ha hp c php con ngi".Trong lun A-t-m ca c-t ni: "Nm
un khng la con ngi, conngi khng la nm un, khng th ni nm un l con
ngi (ng) hay lanm un l con ngi. Con ngi (nhn ng) nhip thuc vo php
tng thnm l bt kh thuyt php-tng".
Hng o-nhn phi Nht-thit-hu (B) th ni: "Trong ht mi th,trong ht mi
thi, trong ht mi php mn, khng th tm ra c con
ngi, v nh lng Ra, sng Th thng l khng c. Li na, mi tmgii, mi hai
nhp, nm un tht c t tnh m trong khng c conngi (ng)".
Li trong Pht php, c hng Phng qung (Vaipulya) o nhn ni:"Ht thy
php khng sanh khng dit, khng, khng c g c, v nh lngRa, sng Th thng l
khng c".
Ht thy cc hng lun ngh nh th, t gi lp php ca mnh, khngnp th php
ca ngi khc, rng: "y mi l tht, ngoi ra u l vng
ng". Nu t th lnh ly php ca mnh, t cng dng ly php ca mnh,t tu hnh
theo php ca mnh, cc php ngi khc th khng th, khngcng dng, cho l sai
quy. V nu cho nh vy l thanh tnh, c nghali nht, thi tt c khng c g
khng phi thanh tnh, sao vy? V tt cnhng ngi kia u th lnh php ca
mnh.
Hi: Nu cc kin chp l sai, th nht ngha Tt-n sao li ng?
p: Ht hy ng ngn ng dt, ch tm hnh dit, khp ni ukhng ch da, khn g
hin th cc php, tht tng cc php khng u,
khng gia, khng cui, khng tn, khng ph hoi, y l nht ngha Tt-n, nh
bi k trong Ma-ha Din ngha ni:
"Ngn ng khng cn,Tm hnh cng ht,
Khng sanh khng ditPhp nh Nit-bn.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
14/499
Ni cc hnh x,Gi th gian php,
Ni khng hnh x,L nht ngha.Ht thy tht, ht thy phi thtV ht thy tht,
cng phi tht.
Ht thy chng tht, chng khng tht,y gi tht tng ca cc php".
nht ngha Tt-n c ni n trong cc Kinh nh vy, ngha yrt su, kh thy kh
bit. V mun ni ngha y, nn Pht thuytKinh i
Bt-nh Ba-la-mt.
* Li na, v mun cho cc nh i lun ngh nh ng Phm-ch
Trng Tro v.v sanh lng tin i vi Pht php nn Pht thuytKinhi Bt-nh
Ba-la-mt.
C v Phm-ch tn Trng Tro, li c v tn l Tin-ni B-tha-c a-la, li c v
tn l Tt-gi Ca-ma-kin-, l nhng v i lun ngh ca ciDim-ph-, ni: "Ht thy
lun u c th ph, ht thy li ni u c thhoi, ht thy li chp u c th lay
chuyn, khng c php chn tht nong tin nh cung knh". Nh trong Kinh
Xa-li-pht Bn-mt ni: "Cuca X-li-pht tn l i Cu-hy-la cng ch l X-li,
lun ngh m khng
bng. i Cu-hy-la suy ngh: "y khng phi sc ca ch ta, chc l bc
Tr gi trong bo thai gi li ni ming m. Ngi ny cha sanh m vy,ln ln
s ra sao?" Suy ngh xong, ng sanh tm kiu mn; v mun hc rngcc th lun
ngh nn xut gia lm Phm-ch, i vo nc Nam Thin Trc,
bt u c kinh th. Mi ngi hi: "Ch ng mun cu g, hc tp kinhg?" Trng
Tro p: "C mi tm th kinh ln u mun c ht". Mingi ni: "Trn c i ng cn
khng hiu mt th, hung chi hiu ht?"Trng Tro t ngh: "Trc kia v kiu mn
nn thua ch, nay li b ccngi ny khinh nhc". V hai chuyn ny nn t th
rng: "Ta khng ctmng tay, cn phi c ht mi tm th i kinh". Mi ngi nhn
thy
mng tay di m gi ng l Phm-ch Trng Tro. ng dng tr tu ca th kinh
sch, th li chm chch rng: "y lphp, y lphi php, yl phi, y l khng phi,
y l tht, y l khng tht, y l c, y lkhng ph lun ngh ca ngi khc. V nh
voi cung, sc ln ngt dy xo, khng ai ch ng c.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
15/499
Sau khi Phm-ch Trng Tro dng sc lun ngh nh vy dp ph cclun s xong,
tr v ni sinh qun l thn Na-la trong thnh Vng-x ncMa-gi-, hi ngi ta
rng: "a con ca ch ti sanh ra nay n u?"C ngi tr li: "Con ca ch ng
sinh ra, va mi 8 tui hc ht cc thkinh sch, n 16 tui th lun ngh hn c
mi ngi. C o nhn Thch-chng h C-m, con ca ch ng theo lm t ca v y".
Trng Tronghe th lin khi kiu mn, sanh lng khng tin, ni rng: "a con
ca chta thng mminh nh th, ng kia dng thut g m c th di hoc n cotc lm
t c?!" Ni th ri, i ngay n ch Pht.
By gi Tn-gi X-li-pht va th gii c na thng, ang nghu bn Pht, cm
qut qut Pht. Trng Tro Phm-ch gp Pht hi hanxong, ngi xung mt bn suy
ngh rng: "Mi th lun ngh u c th b
ph, mi li ni u c th b hoi, mi th chp th u c th b lay
chuyn. Vy trong ci g l tht tng ca cc php? Ci g l nhtngha? Ci g
ltnh? Ci g l tng? Khng in o?" Suy ngh nh vy:"Nh nc bin ln, m mun n
tn y n, tm cu lu m chng cmt php no tht c th nhp tm. Vy ng y dng lun
ngh g m cth li c con ca ch ta?" Suy ngh xong, Trng Tro lin ni vi
Phtrng: "Ny ng C m! Ht thy cc php ta u khng th nhn". Phthi Trng
Tro: " Ht thy cc php ng u khng th nhn, vy ci kinchp (ht thy u khng
th nhn) y, ng c th nhn khng?" Pht gnhi cu c ngha: "ng ung vo c t
kin, nay tun ra c kh, nirng: Ht thy php ta u khng th nhn, vy ci kin
chp (quan im), ng c th nhn khng?"
By gi Trng Tro Phm-ch nh nga hay va thy bng roi l bits v chy
theo ng chnh. Trng Tro Phm-ch cng th, nghe li nica Pht nh bng roi i
vo tm, lin vt b cng cao, h thn ci u, suyngh nh vy: "Pht t ta vo hai
ca thua. Nu ta ni l th nhn, th y lca thua r rt, nn nhiu ngi bit, h
s ni: Ti sao t ni ht thy phpta u khng th nhn, nay li ni kin chp ta
th nhn? R rng l nidi, l ca thua r rt b nhiu ngi bit. Ca thua th hai
t nh hn, v
ni ta u khng th nhn th khng my ngi bit". Trng Tro suy nghvy ri p
li Pht: "C m! Ht thy php ta khng th nhn, kin chpny cng khng th
nhn". Pht bo: "Phm-ch, ng khng th nhn htthy php, kin chp y cng khng
th nhn. Khng th nhn g c th c gkhc vi mi ngi u, cn g cng cao m sanh
kiu mn?" Hi nh vy,Trng Tro Phm-ch khng th p c, t bit mnh ri vo
chthua, lin sanh khi tn tm, cung knh ni vi Nht thit tr ca Pht, t
ngh
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
16/499
rng: "Ta b thua m Th Tn khng nu by ch thua ca ta, khng ni
phiquy, khng . Tm Pht nhu nhuyn thanh tnh bc nht. Tt c ngnng lun
ngh dt, c i php thm thm. Ngi l bc ng cung knh,tm thanh tnh bc nht,
khng ai hn Pht". V Pht thuyt php dt t kinca ng, ng lin ngay ti ch
ngi xa la trn cu, i vi cc php ccon mt thanh tnh.
By gi X-li-pht nghe nhng li y, chng c A-la-hn. TrngTro Phm-ch bn
xut gia lm Sa-mn, chng c A-la-hn c i oailc. Nu Trng Tro Phm-ch khng
nghe hi hm ca Bt-nh Ba-la-mtl php tng ng nht ngha la bn cu, th cht
lng tin cn khng chung g chng c o qu ca bc xut gia? Pht v mun dt dn
hngngi i lun ngh s li cn nh th, nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt-a
ny.
* Li na, cc c Pht c hai cch thuyt php: Mt l Qun tmngi nghe ri ty
cn c c th ha , hai l qun tng cc php. NayPht mun ni tht tng ca cc
php nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt. Nh trong phm thuyt v "Tng bt
tng", cc v Thin t hi Pht:" Bt-nh Ba-la-mt ny su xa, lm sao m tc
thnh tng?" Pht dy ccThin t: "Khng tc l tng, v tng, v tc tng, v sanh
dit tng,v hnh tng, thng bt sanh tng, nh tnh tng, tch dit tngv.v"*
Li na, c hai cch thuyt php: Mt l c ch tranh ci, hai l khng ch
tranh ci. C ch tranh ci nh trong cc Kinh khc ni, nay mun nich
khng tranh ci, cho nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt. C tng,khng tng, c
vt, khng vt, c y c, khng y c, c i, khng i, ctrn, khng trn; th gii,
phi th gii; nhng php mn hai phn cng th.
Hi: Pht tm i t bi th ch nn ni php khng tranh ci, c sao lini php
c tranh ci?
p: Php khng tranh ci u l v tng, thng tch dit, bt khthuyt. Nay ni
b th v cc php v thng, kh, khng v.v u l vtch dit, khng v h lun m
thuyt. Nhng ngi li cn bit Pht khngkhi ln s tranh ci; cn k n cn khng
bit Pht, chp ly tng,trc ly tm, nn khi ln s tranh ci, nn gi l c
tranh ci. Bt-nh Ba-la-mt ny l "tnh tt ro khng" ca cc php, nn khng c
ch tranhci. Nu rt ro khng m c th nm, c th tranh ci thi khng gi l
rt
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
17/499
ro khng. V rt ro khng th c v khng hai s u dt, th nn
Bt-nhBa-la-mt gi l ch khng tranh ci.
* Li na, trong cc kinh khc thng dng ba li ni cc php, l thin, bt
thin v v k. Nay mun ni cc tng cc php chng phithin, chng phi bt
thin, chng phi v k, cho nn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mt-a.
Php hc, php v hc, php phi hc phi v hc; php do kin on(kin s on),
php do t duy on (tu s on), php khng on (phi son); php c th thy c i
ngi, php khng th thy c i ngi, phpkhng th thy khng i ngi; php thng
trung h; php tiu, i, vlng. Nh vy php mn c ba phn cng th.
* Li na, trong cc kinh khc ty theo cn c hng Thanh-vn, Phtni php
T nim x, ni y T-kheo qun trong thn ba mi su vt tr bnh tham dc, qun
ngoi thn, trong ngoi thn cng nh vy. Nay vmun dng li khc ni php T
nim x, nn Pht thuyt Kinh i Bt-nh Ba-la-mt, nh ni: "B-tt qun trong
thn, vi thn khng sanh gicqun, khng thy c thn, v l v s c. Nh vy qun
ngoi thn, quntrong ngoi thn, vi thn khng sanh gic tng, l mt vic rt
kh. Banim x Th, Tm, Php cng vy. Nh vy nhng php mn c bn phnnh: Bn
Chnh cn, bn Nh tc, bn Thin, bn v.v cng u nhth".
* Li na, trong cc kinh khc Pht ni nm un (ng chng) l vthng, kh,
khng, v ng. Nay v mun dng li ni khc v nm un, nnthuytKinh i Bt-nh
Ba-la-mt. Nh Pht bo Ngi Tu-b-: "B-Ttqun sc l thng hnh th khng hnh
Bt-nh Ba-la-mt; qun th, tng,hnh, thc l thng hnh, th khng hnh Bt-nh
Ba-la-mt; qun sc lv thng hnh th khng hnh Bt-nh Ba-la-mt; qun th,
tng, hnh,thc l v thng hnh, th khng hnh Bt-nh Ba-la-mt. Nh vy cc
thnm php nh: Nm th m, nm o v.v cng u nh th.
Ngoi ra cc php mn su, by, tm cho n v lng v.v cng unh th. Nh i
Bt-nh Ba-la-mt v lng v bin, nn nhn duynthuyt Bt-nh Ba-la-mt cng v
lng v bin; vic ny rt rng.
Nay lc nu cc nhn duyn thuytKinh i Bt-nh Ba-la-mtxong.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
18/499
---o0o---
PHM TA U
[Phm Ta u ca kinh chia thnh 46 chng gii thch. T Chng I
gii thch Nh Th Ng Vn Nht Thi n Chng 46 gii thch Tin Tr]
CHNG 1:GII THCH: NH TH, NG VN, NHT THI
KINH: Nh Th, Ng Vn, Nht Thi
LUN:Hi:Pht Kinh v sao bt u bng li: "Nh vy" (Nh th?)
p: Pht php nh bin c, c tin th vo c, c tr th qua c.Ngha ca ch "Nh
vy" chnh l tin.
Nu ngi m trong tm c c tin thanh tnh, th ngi y c th voc Pht php.
Nu khng c tin th ngi y khng th vo c Pht
php. Khng c tin th ni vic y khng "nh vy", y l tng ca bt tin.Ngi
c tin th ni vic y "nh vy". V nh da Tru cha mm th khngth gp xp, ngi
khng c tin cng vy; v nh da Tru mm, c th tych m dng m lm, ngi c tin
cng vy.
Li na trong Kinh ni tin l cnh tay. Cng nh ngi c cnh tay ivo
trong ni bu, t ti ly bu, nu ngi khng c cnh tay th khng lyc g. Ngi c
tin cng nh vy, vo trong ni bu Pht php c thV lu cn, V lu lc, Tht gic
ch, Bt chnh o, T thin, T nh, tti thu ly. Ngi khng c tin cng nh khng
c cnh tay. Ngi khngc cnh tay vo trong ni bu khng th thu ly c g. Ngi
khng c tincng vy, vo trong ni bu Pht php khng thu ly c g. Pht t
ngh:"Nu ngi c tin, ngi y c th vo trong bin php rng ln ca Ta, cth
chng c bn qu Sa-mn, khng ung cng co u mc o Ca-sa.
Nu khng tin, th ngi y khng th vo trong bin php ca Ta, cng nhcy
kh khng th sanh hoa qu. Khng chng c qu Sa-mn, tuy c cou mc o Ca-sa,
tng nhiu th kinh, gii cn nn, kho gii p i na th trong Pht php ch ung
cng chng c c g". Cho nn ngha "Nhvy" l bc u i vo Pht php, v l tng ca
thin tin vy.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
19/499
Li na, Pht php su xa, ch c Pht mi bit c. Ngi c tin, tuycha lm
Pht m do tin lc c th vo c Pht php, nh Phm-thinvng khi thnh Pht bt u
quay bnh xe Chnh php, c bi k thnhPht:
"Dim-Ph- sanh.Nhiu th php bt tnh.Xin m ca cam l.M ch ng thanh
tnh!"
Pht p:
"Php ta rt kh hiuDt c cc kit s.
Tm a dm ba ci.K y khng t c"
Phm-thin vng bch Pht: "Bch i c Th Tn! Trong th gii,tm tr c thng,
trung, h. K kho trc tm nhu nhuyn, d c thot,hng ngi y nu khng c nghe
Chnh php, h s rt li trong cc cnn. V nh hoa sen trong nc, c th mi
sanh, c th gi, c th cha lnkhi mt nc, nu khng gp c nh sng mt tri thi
khng n c.Pht cng nh nh sng mt tri, v tm i T-bi thng xt chng sanh,nn
Pht hy v h m thuyt php". Pht ngh: "Php ca ch Pht trong ba
i: Qu kh, v lai v hin ti l u v chng sanh m thuyt php. Tacng nn
nh th". T duy nh vy ri, Pht nhn li ca ch thin Phm-thin vng m thuyt
php, dng k p:
"Ta nay m ca cam l v.Nu ngi c tin hy vui mng trong loi ngi ni
Diu phpChng phi no lon ai m thuyt".
Trong bi k ny, Pht khng ni ngi b th c vui mng, cng
khng ni ngi a vn, tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh, tr tu cvui
mng, m ch ni ngi tin (c vui mng) . Pht: Nh vy php caTa thm thm vi
diu bc nht, l php v s c, khng th lng, khngth m, khng th ngh bn,
khng ng, khng ta; khng vng mc,khng l bc Nht thit tr th khng th hiu.
Cho nn, trong Pht php lytin lc lm bc u. Do sc tin c vo, khng phi do
b th, tr giiv.v m c th bt u vo c Pht php, nh k ni:
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
20/499
"Ngi th gian, tm ng,a m qu phc bo,M khng a nhn phc,Cu c, khng cu
dit,Trc nghe php t kinTm m m thm nhp
Php su xa ca Ta,Khng tin lm sao hiu!"
Nh i t ca -b-t tn Cu-ca-ly, v khng tin php nn atrong ng c. Ngi y
khng tin, i vi Pht php t em tr tu mong cu, khng th c, v c sao? V
Pht php rt su vy. Nh Phm-thin vng dy Cu-ca-ly vi k:
"Mun lng php v lng,K tr h lng sao?Mun lng php v lng,
K y t che lp".
Li na, ngha ca "Nh vy" l, nu ngi c tm kho trc tin, ngiy c th
nghe php, nu khng c tng nh th th khng hiu c, nhni:
"Chm ch nghe php nh kht ung.
Nht tm i vo trong ng, ngha.Nhy nht nghe php tm bi, h,Ngi nh vy
nn v h ni".
Li na, trong ngha ca "Nh vy" l, bc u i vo Pht php, litrong i ny,
li trong i sau, li v Nit-bn, cc iu li u ly tin lmcn bn v sc
mnh.
Li na, cc hng ngoi o xut gia, tm c ngh cho php ca mnh lvinh diu,
thanh tnh bc nht. Nhng ngi nh th, t khen php hnh ca
mnh m ch bai php ca ngi khc. Th nn i ny u tranh ln nhau,i sau b
a a ngc, th th kh v lng, nh k ni:
"V ai nhim php mnh,Ch bai php ngi khcTuy l ngi tr gii,
Khng khi kh a ngc".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
21/499
Trong Pht php y, vt b ht thy i, ht thy kin chp, ht thytm kiu mn,
t ng; ht thy u dt b, khng vng mc. Nh trongkinh Phit D ni: "Cc ngi
nn hiu php Ta nh l chic b, th by githin php cn nn b hung l bt thin
php? Vi Bt-nh Ba-la-mt mPht cn khng nim ti, khng ta vo , hung l vi
php khc m cnim ti, c ta vo sao? V vy, nn bc u ca Pht php gi l
"Nhvy". Pht nh vy: t ca Ta khng i trc vo php, khng nhimtrc vo php,
khng bn ng vi php, m ch cu la kh, c giithot, khng h lun vo cc php
tng", nh trong kinh A-b--k(Arthavargya sutra), Ma-kin- (Makandika)
ni k hi:
"Vi cc php c nh.Th sanh lm vng tng.
Dt b ht trong ngoi,
Th lm sao c o?"
Pht p:
"Chng kin, vn, gic, tri,Cng chng do tr gii,Chng khng phi kin
vn,Chng khng do tr gii.
Lun nh th b ht.Cng b ng, ng s.
Khng th cc php tngNh th mi c o".
Ma-kin- li hi:
" Nu khng do kin vn,Chng phi do tr gii.Chng phi khng kin vn,Chng
phi khng tr gii.
Nh tm ti qun st.Gi cm lng, c o?"
Pht p:
"ng theo no t kin,Ta bit ng dt o,ng khng thy vng tng,
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
22/499
ng by gi t cm!".
Li na, t cho php ta chn tht, cn php ngi khc l ni di, phpca ta bc
nht, cn php ca ngi khc khng tht; l gc ca utranh. Nay ngha "Nh vy" l
dy ngi khc khng tranh. Nghe nhng gngi khc ni, ngi ni th khng li. V
vy, cc kinh Pht u m u
bng li "Nh vy".
Lc ni ch ngha"Nh vy" xong.
Nay s ni n ngha ch "Ti".
Hi:Nu trong Pht php ni ht thy php u khng, ht thy khngc t ng, th
ti sao kinh Pht li bt u bng li: "Nh vy ti nghe"?
p: t ca Pht tuy hiu l v ng, song ty theo php th tc mni ng, chng
phi tht ng. V nh ly tin vng m mua tin ng, khngai ci vy, v c sao? V
php bn mua l vy. y ni" "Ti" cng nhth, trong php v ng m ni ng, l
thun ty theo th tc m khng nnnn vn, nh trong kinh Thin Vn c k:
"C T-kheo La-hn.Cc lu dt sch.Vi thn cui cng y,
Ni "Ti y" c chng?"Pht p:
"C T-kheo La-hn,Cc lu dt sch,Vi thn cui cng y,C th ni "Ti
y"".
Trong Th gii Php (Th gii Tt-n) m ni l ng, chng phi l
trong php nht ngha ( nht ngha Tt-n). V vy, i vi cc phpkhng, v ng
m ni ng, khng c li.
Li na, ng ngn ca th gii c ba th cn bn: Mt l t kin, hai lkiu mn,
ba l danh t. Trong hai th bt tnh v mt th tnh. Ht thyngi phm u c ba
th gc ngn ng: Lt kin, kiu mn v danh t.
Ngi tu hnh thy o th c hai th gc ngn ng: L kiu mn, danh t;
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
23/499
cn cc bc dt ht lu hoc th ch mt th gc ng ngn, l danh t.Trong tm h
tuy khng tri vi tht php, nhn g ty thun ngi trong thgii m truyn t
chung gc ngn ng y, tr t kin cho i, nn thuntheo th tc m khng tranh
ci. V vy, cho nn tr hai gc ngn ng bttnh v theo th tc m ch chung mt
th ngn ng. t Pht ty theo thtc m ni ng nn khng c li.
Li na, nu ngi m vo tng v ng m ni y l tht, ngoi rau vng ng, th vi
ngi y nn nn rng: "ng ni ht thy php thttng l v ng, sao cn ni "Nh vy
ti nghe"? Cn nay cc t Pht ivi ht thy php khng, v s c, trong tm h
khng m trc, cngkhng m trc tht tng ca cc php, hung g trong v ng m
tmcn m trc sao? V vy khng nn nn rng ti sao t Pht cn ni"Ti", nh bi k
trong Trung lun ni:
"Nu c ci bt khng.Tt phi c ci khng.
Bt khng cn khng c,H hung l c khng?Phm ngi thy bt khng.M cng li
thy khng.
Khng thy: Thy, khng thy,y tht l Nit-bn.Ca bt nh an n.
Ph tr cc t kin.Ch ch Pht i qua,
y l php v ng".
Lc ni ngha ch "Ti" xong.
Nay s ni ngha ch "Nghe".
Hi: "Nghe" nh th no? Dng nh cn? dng nh thc? hay dng thc nghe? Nu
nh cn nghe, th nh cn khng c gic tri khng th nghe?
Nu nh thc nghe, th nh thc trong thong chc, khng th phn bit
cngkhng th nghe? Nu thc nghe, th thc cng khng th nghe, v csao? V
trc do nm thc nhn bit nm trn, ri sau thc mi nhn bit, thc khng th
bit nm trn trong hin ti m ch nhn bit nm trntrong qu kh v v lai. Nu
thc nhn bit nm trn trong hin ti th
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
24/499
ngi m cng c th thy sc v ngi ic cng c th nghe ting, v sao?V thc
khng b h?
p: Chng phi nh cn nghe ting, cng chng phi nh thc, cngchng phi
thc. Vic nghe ting y l do nhiu nhn duyn ha hip minghe c ting, khng
th bo mt php c th nghe ting, v sao? V nhcn khng tri gic, khng th
nghe ting, nh thc l v sc, v i, v xnn cng khng th nghe ting, cn ting
th khng c thc tri gic cngkhng c cn cng khng th bit c ting. By gi nh
cn khng b h,ting ch c th nghe v mun nghe. Cn, trn v ha hp nn nh
thc
pht sanh, ty nh thc lin sanh thc; c th phn bit cc th nhn duynm c
nghe ting. V th khng nn vn nn: "Nghe" nh th no v ainghe? Tuy nghe
ting, m trong Pht php khng mt php nng tc, nngkin, nng tri, nh k
ni:
"C nghip cng c qu.Khng k lm nghip qu.Ngha y su bc nht,Php ny do
Pht ni.Tuy khng, chng phi on.Tng tc, cng chng thng.Ti phc vn khng
mt,
Php nh vy, Pht ni".
Lc ni ngha ch "Nghe" xong.
Nay s ni v ch "Mt".
Hi: Trong Pht php khng tht c nhng phps lng, thi gian vn khng
thuc vo m, nhp, gii sao li ni l "Mt" thi?
p: Ty theo th tc m ni c "Mt" thi, khng c li. Nh v trnt, cy lm
thnh tng tri, v nim tng tri m l bi nn khng li.
Ni "Mt" thi cng nh vy. Tuy tht khng c "Mt" thi, m ty th tc
ni c "Mt" thi nn khng li.
Hi: Khng nn ni khng c "Mt" thi, nh Pht t ni: "Mt ngixut hin trn
th gian, nhiu ngi c li lc. Ngi l ai? Chnh lPht Th Tn vy", nh k
ni:
"Ta hnh o khng thy bo h.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
25/499
Ch hnh o mt mnh khng b bn.Tch cha mt hnh m thnh Pht,T nhin thu
sut no Thnh o"
nhiu ch Pht ni Mt nh th, vy tt phi c ci "Mt".
Li na, v c php Mt ha hp, nn vt y gi l Mt. Nu tht khngc php Mt th
c sao trong Mt vt ch Mt tm sanh, khng phi hai,khng phi ba? Trong
hai vt l hai tm sanh, khng phi Mt, khng phi
ba? Trong ba vt l ba tm sanh, khng phi hai, khng phi Mt? Nu
thtkhng c cc con s th trong Mt vt nn c hai tm sanh, trong hai vt
chnn mt tm sanh. S ba, bn, nm, su cng nh th. Do , bit chcrng trong
Mt vt c php Mt, v php y ha hp nn trong Mt vt chMt tm sanh?
p: Nu Mt vi vt l Mt, hay Mt vi vt lkhc, c hai u sailm.
Hi: Nu l "Mt" th c sai lm g?
p: Nu Mt vi ci bnh l "Mt", nh Nhn--l (Thch--ho-nhn - Indra) vi
Thch-ca (Saka) l Mt. Nu vy th u c Mt tc u c bnh; cng nh u c Nhn--l
l c Thch-ca. Nay cc vtnh o v.v u phi l bnh, v Mt vi bnh l "Mt". Nh
vy u c
Mt u l bnh. Ging nh bnh, o v.v u lMt vt, khng cphn bit.
Li na, Mt thuc v "s", bnh cng ng thuc v "s". Th ca bnhc nm php.
Bnh l vt c sc cht c i ngi, vy Mt cng ng c sccht, c i ngi. Nu u c Mt
m khng gi l bnh, th nay khng nncho bnh vi Mt l "Mt". Hoc ni Mt khng
thu nhip bnh, hoc ni
bnh cng ng khng thu nhip mt, v bnh vi Mt khng khc. Li munni Mt
phi ni bnh, mun ni bnh phi ni Mt, nh th th ln xn.
Hi: "Mt" b sai lm nh vy, cn trong phng din khc c li g?
p: Nu Mt khc vi ci bnh th bnh chng phi l Mt, nu bnhkhc vi mt thi
Mt chng phi bnh. Nu bnh hp vi Mt, m bnhc gi lm Mt, nay Mt hp vi
bnh, sao khng gi Mt l bnh? V vykhng th gi bnh v Mt khc nhau.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
26/499
Hi: Tuy bnh hp vi "Mt" nn bnh l Mt (Mt ci bnh), nhng sMt khng
phi l bnh, th sao?
p: Cc s bt u bng s Mt, Mt vi bnh l khc nn bnh khnglm Mt. Mt
khng, nn nhiu cng khng, v sao? Trc Mt ri sau minhiu. Nh vy, trong
phng din khc vi bnh, th php "Mt" cngkhng th c ring c. V sao? V
trong chai phng din tm php"Mt" khng th c. V khng th c th lm sao ni
c php "Mt"nhip thuc vo nm m, mi tm gii, su nhp c?
Nhng t Pht ty theo ngn ng th tc m gi l "Mt", m trongtm thc khng
h chp trc, tri li bit cc con s ch c trn danh t. Vth trong Pht php
ni n ch "Mt thi, Mt ngi, Mt thy" m khngri vo li t kin.
Lc ni v "Mt" xong.
Nay s ni v "Thi".
Hi: X Thin Trc c hai th ting ch cho "Thi" l Ca-la (K-l)
vTam-ma-gia (Samya). Sao Pht khng ni Ca-la m ni Tam-ma-gia?
p: Nu ni Ca-la th c iu g nghi ng?
Hi: Ni cho nh nhng th nn ni Ca-la v Ca-la c hai ch, Tam-ma-gia c
ba ch nng li kh c hn?
p: V tr t kin nn ni Tam-ma-gia khng ni Ca-la. C ngini: "Ht thy
tri t hay vic tt xu u ly "Thi" (Ca-la) lm nhn",nh trong Thi kinh c
bi k ni:
"Thi n, chng sanh thnh thc.Thi ti th b thi thc.Thi, c th gic ng
ngi,
Cho nn chnh "Thi" lm nhn.Th gii nh bnh xe,Thi bin nh xe
quay,
Ngi cng nh bnh xe,i ln hoc i xung".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
27/499
Hi: Li c ngi ni: "Trong tri t hay vic tt xu ht thy mi vtkhng phi
do "Thi" lm ra, song "Thi" l ci nguyn nhn khng thayi, l tht hu. Php
"Thi" rt vi t, khng th thy, khng th bit, do ktqu ca hoa tri v.v m
bit l c "Thi". Nm qua, nm nay, lu xa, gn,chm, mau m thy cc tng ,
tuy khng thy "Thi" m bit l c"Thi", v sao? V thy qu m bit c nhn". Do
nn bit c php"Thi". Php "Thi" khng bin hoi, nn thng?
p: Nh hn t l "Thi" hin ti, t bi l "Thi" qu kh, cibnh l "Thi" v
lai. Tng ca "Thi" l thng nn "Thi" qu kh khnglm "Thi" v lai. Kinh
sch cc ng cho "Thi" l mt vt, v th "Thi"qu kh khng lm "Thi" v lai,
cng khng lm "Thi" hin ti; v nhvy th ln xn. Trong "Thi" qu kh cng
khng c "Thi" v lai, v thnn khng c "Thi" v lai. "Thi" hin ti cng nh
th.
Hi: ng nhn t bi l "Thi" qu kh, nu c "Thi" qu kh thchc chn c
"Thi" v lai; v th tht c php "Thi"?
p: Ngi khng nghe ti va ni, ci bnh "Thi" v lai, t bi "Thi" qu kh.
"Thi" v lai khng lm "Thi" qu kh, trong tng"Thi" v lai l "Thi" v
lai, sao li gi l "Thi" qu kh. Th nn "Thi"qu kh cng khng.
Hi: Sao li khng c "Thi", chc chn phi c "Thi", hin ti c
tng hin ti, qu kh c tng qu kh, v lai c tng v lai?
p: Nu nh ht thy ba "Thi" u c tng ring (t tng), nhvy th ht thy l
"Thi" hin ti, khng c "Thi" qu kh v "Thi" v lai.
Nu c v lai th khng gi l v lai m nn gi l hin ti (d lai: n);v th
li hi y khng ng.
Hi: "Thi" qu kh, "Thi" v lai khng phi l tng hin ti, hinhnh.
"Thi" qu kh c tng qu kh hin hnh. "Thi" v lai c tng vlai hin hnh, th
nn mi php tng u c "Thi"?
p: Nu qu kh l qua i, Thi ph mt tng qu kh; nu qu khm khng qua i.
Thi khng c tng qu kh; "Thi" v lai cng nh th.V th, php thi khng tht
c th lm sao c th sanh tri t, vic ttxu v cc vt hoa qu, v. v; v tr cc
th t kin nh vy nn khngni thi theo ting "Ca-la" m ni thi theo ting
"Tam-ma-gia".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
28/499
Thy s sanh dit ca nm m, mi tm gii, su nhp m gi danh l"Thi" ch
khng c "Thi" ring (ngoi s sanh dit). Nh ni cc danh t:Phng, thi, ly,
hp, nht, d, trng, on v. v u l vt ra ngoi tmk phm phu chp trc cho l
php tht c; v th nn tr b c phpng ngn danh t ca th gii (th gian).
Hi: Nu khng c "Thi", ti sao li c hc gii cho php n ngThi, cm n
phi Thi?
p: Trc y ti ni; theo php danh t th gian c "Thi", mkhng phi tht
php, ng khng nn vn nn. Cng nh php kit gii trong T-ni ch l tht theo
th gian m khng phi l php tng nhttht. V tng php t ng khng c tht th,
cng v chng nhn m qutrch, cng v mun h tr Pht php c tn ti lu di, m ch
nh l
php cho t, cho nn ch Pht th Tn kit gii, trong khng nntm xem c g
tht? C danh t g? Ci no tng ng? Ci no khng tngng? Ci no l php c tng
nh vy? Ci no l php khng c tngnh vy? V th, vic y khng nn vn nn.
Hi: Nu n phi Thi, thuc phi Thi, y phi Thi, "Thi" y saokhng ni l
Tam-ma-gia m ni l Ca-la?
p: Nhng iu dy trong T-ni, hng c s o trng khng cnghe, th hng ngoi
o lm sao c nghe m sanh t kin (nn khng
ni Tam-ma-gia m ni Ca-la)? Cn kinh khc u c php nghe, nntrong y
dng ting Tam-ma-gia. Tam-ma-gia l gi danh, khin nginghe khng sanh t
kin. Li trong Pht php phn nhiu ni Tam-ma-giam t ni Ca-la; v t nn
khng nn ct nn.
Lc ni ngha ring ca nm ch "Nh Th, Nga, Vn, Nht, Thi"xong.
(Ht cun 1 theo bn Hn)
---o0o---
CHNG 2 :GII THCH: TNG THUYT NH TH NG VN
Nay s ni tng qut v "Nh vy ti nghe"
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
29/499
Hi:Nu ch Pht l ng Nht thit tr, t nhin, khng Thy, khngtheo li dy
ca ngi khc, khng th o ca ngi khc, khng dng oca ngi khc, khng theo
ngi khc nghe m thuyt php, ti sao lini "Nh vy ti nghe"?
p: ng nh ng ni: " Pht l ng Nht thit tr, t nhin, khngThy, khng
theo ngi khc nghe php m thuyt". Pht php khng cht ming Pht thuyt, m
ht thy li ni tt lnh, chn tht, vi diu ca thgian u xut t Pht php. Nh
trong T-ni, Pht ni: "Th no l Pht
php?" Pht php c nm hng ngi ni: Mt l Pht t ming ni, hai l t Pht
ni, ba l tin nhn ni, bn l ch thin ni, nm l ha nhn ni.
Li nh trong Kinh Thch--hon-nhn c o, Pht ni vi Kiu-thi-ca: "Thin
ng chn tht, ho ng vi diu ca th gian u xut t php
ca Ta", nh trong bi k tn Pht rng:"Thin ng ca th gian.
u xut t Pht php.Thin ng khng sai lm,
Khng g hn Pht ng.
Nhng ni khc tuy c.Thin ng khng sai lm.
N ht thy u l,
Mt phn ca Pht php.Trong cc ngoi o,
D c li hay,Nh su n cy,Ngu nhin thnh ch.
Php u, gia, cui,T ph ln nhau,
Nh st sanh vng,Ai m tin c?
Nh trong cy Y-lan,Sanh hng Ngu u Chin-n.
Nh trong ging cy ng,Sanh ra qu ngon ngt.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
30/499
Nu tin c iu ,Ngi y s tin rng:Trong kinh sch ngoi o,T xut li hay
p.
Nhng li hay chn tht,u xut t c Pht,Nh th hng Chin-n,Mc ni
Ma-l.
Ngoi ni Ma-l-ra,Khng u c Chin-n,Nh vy, ngoi tr Pht,
Khng c u li tht".
Li na, cu "Nh vy ti nghe" l li ca cc i t Pht, nh A-nan v.v ni; v
vo trong tng ca Pht php nn gi l Pht php. Nhkhi Pht nhp Nit-bn, Ngi
ti x Cu-thi-na-kit, gia rng cy Sa-lalong th, nm quay u v hng Bc m
sp nhp Nit-bn. By gi, A-nan tnh luyn i thn thuc cha tr, v cha ly
dc, tm chm trong bin i,khng th t ra c. Trng lo A-n-l u (Anuruda) ni
vi A-nan :"Thy l ngi gi Pht php tng, khng nn ging nh ngi phm tchm
trong bin i! Ht thy php hu vi u l tng v thng, Thy chu su. Li na, t
tay Pht trao php cho Thy, Thy nay u su th slm mt vic th nhn. Thy nn
tha Pht: Sau khi Pht Nit-bn, chngcon hnh o nh th no? Ai s l Thy? Bn
Xa-nc c khu lm sao cng chung? Kinh Pht nn li g? Nhng vic v lai nh
th, Thy nn hiPht".
A-nan nghe vic y, tm su mun hi tnh, c sc ghi nh o htr, n bn cui
ging Pht nm, em cc vic y hi Pht. Pht dy A-nan: "Hoc by gi, hoc sau
khi Ta dit , nn t y ch v y ch Php,
khng y ch ni no khc! Th no l T-kheo t y ch v y ch Php, khngy ch
ni no khc? L, T-kheo qun trong thn, thng nim nht tmtr tu, sing tu
tinh tn, tr tm tham u th gian: qun ngoi thn, quntrong ngoi thn cng
nh th; qun, th, tm, php nim x cng li nhth. gi l T-kheot y ch v y ch
Php, khng y ch ni no khc. Tnay, gii kinh gii thot l i s ca cc Thy.
Nh kinh Gii Thot Giidy: "Thn nghip, khu nghip, nn nh th m lm.
T-kheo Xa-nc, sau
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
31/499
khi Ta Nit-bn th nh php Mn-n (mc tn) m tr. Nu ngi c tmnhu thun
th dy h Kinh San- Ca-chin-din, tc c th c o. Ta triqua ba A-tng-k
tip, cha nhm tng Php bo; tng y bt u nn li: "Nh vy, ti nghe, mt thi,
Pht ti a phng y, quc y,trong rng cy x y", v sao? V cc kinh Pht i qu
kh bt u u
xng li y, cc kinh Pht i v lai bt u cng xng li y; cc Pht ihin ti,
cui cng khi Bt-nit-bn cng dy xng li y. Nay Ta, sau khi
Nit-bn, bt u kinh cng nn xng: "Nh vy, ti nghe, mt thi".
Vy nn bit lli Pht dy, ch khng phi Pht t ni "Nh vy tinghe"; v Pht
l bc Nht thit tr, t nhin, khng Thy, th khng nn ni"Ti nghe". Nu Pht
t ni "Nh vy ti nghe", c ngi khng bit, th cth hi nh th, cn y l A-nam
bch Pht, Pht dy li y, y l tni "Nh vy ti nghe", xng "ti"khng c
li.
Li na, v mun cho Pht php tr lu th gian, nn cc v A-la-hn,nh trng
lo i Ca-Dip v.v hi A-nan: "Pht thuyt php ch notrc ht? Ngi dy nhng
php g?"
A-nan p: "Nh vy ti nghe, mt thi Pht ti nc Ba-la-ni trongrng Nai
ca tin nhn, Ngi v nm T-kheo ni v Kh thnh . Ti vnkhng nghe t ai ni
li, m trong Php chnh ti nh r, c nhn, tr,minh, gic". Vic kinh y
trong cn ni rng.
Nh trong Kinh Tp Php (Dharama-samyrahsutra) ni: "Lc Phtvo
Nit-bn, qu t su cch rung ng, cc dng sng chy ngc, gimnh bc pht, bn
pha ni my en, sm st d di, ma xung, sao
bng khp ni; S t, c th go tht ku rng; Ch Thin, Ngi i uct ting la
ht. Ch Thin, Ngi i u pht ra li rng: " Pht vo Nit-
bn sao m mau qu. Con mt ca th gian mt!"
Ngay lc by gi tt c c cy, cy thuc, hoa l cng lc r tan; nicha
Tu-di u lay ng, nc bin dy sng, t rung ng mnh, ni non
bng v sp, cy ci gy , bn pha khi n rt l d s; vng, ao, sng,ngi u
quy nhp, sao chi mc ban ngy. Loi ngi u ku khc, chthin u su, thin n
nghn ngo khc than, nc mt m a. Cc hngHu hc lng l khng vui, cc hng V
hc ngh ti php Hu vi ht thyv thng. Nh vy Tri, Ngi, D-xoa, La-st,
Cn-tht-b, Chn--la,Ma-hu-la-gi v loi Rng u rt bun ru; cn cc v
A-la-hn cqu, khi bin lo bnh t, tm nim rng:
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
32/499
" qua sng i ca phm nhn, x giy hp ng gi cht,Thy bn Rn ln trong hm
thn,
Np vo Nit-bn dit V-d".
Cc v i A-la-hn, ai ny ty trong ni rng, khe sui, hang ngxthn m
nhp Nit-bn. Li c cc A-la-hn i gia h khng, v nh
Nhn cha hin cc th thn lc, khin mi ngi khi lng tin thanh tnh,vy
sau mi vo Nit-bn. Tri Lc dc cho n tri Bin tnh v.v thycc A-la-hn u
vo dit , ai ny ngh: "Mt tri Pht ln, cc ty Thin nh, tr tu, gii thot
trc cng dit . Cc chngsanh nay cc bnh dm, n, si m cc v Thy php dc gp
dit , thai s cha tr cho? Cc t nh hoa sen n trong bin v lng tr tu,
nay kh ho, cy Php gy , my Php tan dit, Bc i tr nh Voi cha
mt n, n Voi con cng i theo, ngi gieo Chnh php mt ri,Php bo s tm
cu ni u?", nh k ni:
"Pht vnh tch vo Nit-bn,Chng dit kit s cng qua i,Th gii trng
khng, khng bc tr,
Ngu ti thm ln, n tr tt".
By gi chthin l di chn i Ca-dip v ni k:
"Bc k lo, ba c tr,Thn Ngi nh cy tr t kim,
oan nghim vi diu khng th snh,Mt sng trong sch nh Hoa sen".
Tn thn nh vy ri, tha Ca-dip: "i c Ca-dip! Nhn gi bitkhng? Con
thuyn Pht php nh mun v, thnh Pht php nh mun ,
bin Pht php nh mun kh, c Pht php nh mun ng, n Pht phpnh mun tt,
ngi thuyt php nh mun ht, ngi hnh o t dn, klm c thm ln. Xin Ngi em
tm i t m kin lp Pht php".
By gi i Ca-dip, tm nh bin c, ng lng khng lay ng, giylu mi p: "Cc
ng kho ni, tht ng nh li, th gian khng lu ri sv tr, ti m". Ri lc i
Ca-dip im lng nhn li. By gi ch thin ldi chn i Ca-dip ri bng nhin
khng hin, ai ny v ch c.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
33/499
Khi y i Ca-dip t duy rng: "Ta nay lm sao cho Pht phptrong ba v s
kip kh tm gp y c tr lu?" T duy nh vy xong, lisuy ngh tip: "Ta bit
php y c th lm cho tr c lu di, phi nn kttp Kinh (Tu--l), Lut (T-ni),
Lun (A-t-m) thnh Ba tng Php,nh vy Pht php c th c tr lu, ngi au c th
c lnh thhnh tr, v sao? V Pht thng xt chng sanh, phi chu kh trong
nhiui, mi hc c php y m din ni cho ngi. Bn ta cng nn vngtheo Pht php
m tuyn dng khai ha".
Lc y, i Ca-dip ni li y xong, Ngi i n trn nh ni Tu-dinh kin-chy,
ri thuyt:
"Cc t Pht.Nu ngh n Pht,
Mun bo n Pht,Ch vo Nit-bn".
m thanh kin-chy v ting ni ca i Ca-dip vang n khp c bangn i thin
th gii, u cng nghe, thi by gi cc bc t cthn lc, u n hi hp ch i
Ca-dip.
By gi i Ca-dip co vi chng hi: "Pht php sp mun dit!Pht v thng xt
chng sanh nn chu cn kh th trong ba v s kipmi hc c php y! Nay Pht vo
Nit-bn, cc t bit Php, th
tr Php, tng o Php cng theo Pht m dit , Php nay sp mundit, chng
sanh i v lai tht ng thng thay, b mt con mt tr tu,ngu si m ti. c Pht
i t bi thng xt chng sanh, bn ta hy vngtheo li Pht, phi i khi kit tp
Kinh tng xong, ri ty dit ". Ccchng n d hi u vng li li.
By gi i Ca-dip chn c ngn ngi, ch tr A-nan, cn ht thy chng
A-la-hn, c su th thn thng, c cng gii thot, v ngigii thot, c ba
minh, thin nh t ti, c th thun hnh v nghch hnhcc tam mui, thy u v
ngi, c tng Ba tng, bit kinh sch ni ngoi,cng c bit c mi tm th i kinh
ca ngoi o. Ai ny u gii lunngh, hng phc cc d hc.
Hi: By gi c v s A-la-hn nh th, c g ch chn ly mt ngnngi, m khng
chn ly nhiu hn?
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
34/499
p: Vua Tn-b-ta-la c o, tm vn bn ngn quan thuc cng uc o. Lc y vua
sc trong cung thng dn ba cng dng cho mtngn ngi. Vua A-x-th vn khng
b php y. By gi i Ca-dip tduy: "Nu chng ta thng i kht thc s c ngoi o
cng n nn vnm b tr php s. Nay trong thnh Vng-x thng dn thc n cung
cpcho mt ngn ngi, chng ta c th trong , kt tp Kinh tng"; v l ych chn
mt ngn ngi, khng chn nhiu hn.
Lc y i Ca-dip cng vi mt ngn ngi i n trong ni K-x-qut, thnh
Vng-x, ni vi vua A-x-th: "Hng ngy hy em thc nn cung cp cho chng ti,
nay chng ti y kit tp Kinh tng, khngc i u".
An c trong ba thng h. Trong ngy mi lm u thuyt gii,
vn tp ha hp Tng. i Ca-dip vo thin nh, ri dng Thin nhnqun trong
chng ny y ai l ngi cha dt sch phin no, phi nn mira. Thy ch c mt mnh
A-nan cha dt ht phin no, cn chn trm chnmi chn ngi kia u sch ht cc
lu, thanh tnh khng nh bn. iCa-dip t thin nh dy, ly tay dt A-nan ra
khi chng ni: "Nay trongchng thanh tnh kit tp Kinh tng, Thy cha sch
kit s, khng nn y".
By gi A-nan h thn bun khc, t ngh: "Ta hai mi lm nm theohu h Th
Tn, gn gi chm sc Ngi, cha bao gi b kh no nh th
ny; Pht tht l i c t bi, hay n nhn". Suy ngh xong, A-nan tha
iCa-dip: "Ti c sc c o t lu, song theo php ca cc c Pht,v A-la-hn
khng th b sai khin hu h hai bn; v th ti gi li mt phnkit s nh nht m
khng dt ht thi". i Ca-dip ni: "Thy cn cti l, Pht khng mun cho ngi n
xut gia, v Thy n cn khuynthnh, Pht mi cho h xut gia, v l m Chnh php
ca Pht ch nmtrm nm l suy gim. l ti t-kit-la (Dunkrta) ca Thy. A-nan
p:"Ti thng xt b C-m-di. Li na, theo php ca ch Pht ba i uc bn b
chng, sao ring Pht Thch-ca Vn ca ta li khng c?" i Ca-
dip ni: "Khi Pht sp nhp Nit-bn gn thnh Cu-thi-na-kit, Ngi aulng,
tri bn lp y u-a-la-tng nm v ni vi Thy: "Ta cn nc",m Thy khng cung
cp. l ti t-kit-la ca Thy". A-nan p: "Khi c nm trm c xe bng dng li
qua lm nc vn c, v th nn tikhng ly!" i Ca-dip ni: "Du nc b c, thn lc
ca Pht c th lmcho nc c bin thnh trong sch, sao Thy khng ly? l ti
t-kit-la ca Thy. Thy hy sm hi i!". i Ca-dip li ni: "Pht dy: Nu
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
35/499
ngi kho tu tp Bn thn tc, th c th sng mt kip hoc non mt kip.Pht
kho tu tp Bn thn tc, mun sng mt kip hoc non mt kip uc, m sao Thy lm
thinh khng tha li. Pht hi n ba ln, Thy vnlm thinh. Nu Thy tha vi
Pht l: Pht kho tu tp Bn thn tc, Nginn sng mt kip hoc non mt kip! Do
Thy, Pht Th Tn sm vo
Nit-bn. l ti t-kit-la ca Thy!" A-nan p: "Ma che lp tm ti,nn khng
ni c, ch khng phi ti c c tm m khng tha Pht". iCa-dip ni: "Thy xp y
Tng-gi-l ca Pht m ly chn p ln. lti t-kit-la ca Thy!" A-nan p: "khi
y c gi ln ni ln m khngc ai cm y, gi thi lm y rt xung chn ti, ch
khng phi ti khngcung knh m gim ln y Pht!" i Ca-dip ni: "Sau khi Pht
Nit-bn,Thy by tng M m tng ca Pht cho ngi n sem, sao khng bitxu? l
ti t-kit-la ca Thy!" A-nan p: "Khi y ti suy ngh: Nucc ngi n thy tng
M m tng ca Pht, chc h t xu h thn hnh
n nhn, mong mu c thn nam t, tu hnh Pht tng, gieo gc phc c"; v th
m ti cho ngi n xem, ch khng phi khng bit xu m ctm ph gii". i Ca-dip
ni: "Thy c su ti t-kit-la nh vy nn
phi sm hi gia Tng". A-nan ni: "Vng, xin theo li dy ca Trng loi
Ca-dip v chng Tng". Khi y A-nan qu thng chp tay, by vai o
bn phi, ci dp, sm hi su ti t-kit-la. i Ca-dip gia Tng, cmtay
A-nan dt ra ngoi, ni vi A-nan: "Thy hy dt ht lu hoc ca Thy,vy sau
tr vo, kit s tng d cha ht, th Thy ch vo!". Ni xong, lint ng ca
li.
By gi, cc A-la-hn ngh rng: "Ai c th kit lp T-ni Php tng?"Trng lo
A-n-l-u (A-nu-lu-) ni: "X-li-pht nh l Pht thhai, c ngi t gii, tn l
Kiu-phm-ba- l ngi nhu nhuyn hanh, thng ch vng, tr tm tch mch, c th
bit rnh T-ni tng, nayang trong vn cy Thi-li-sa trn tri, nn sai s
thnh v". i Ca-dipni vi h ta T-kheo: "Thy hy nghe Tng sai".
H ta T-kheo tha: "Tng c vic g sai khin?" i Ca-dip ni:"Tng sai
Thy n trong vn Thi-li-sa trn tri, ni A-la-hn Kiu-
phm-ba- ang ". T-kheo y vui mng hng hi vng li Tng-sai, v bch i
Ca-dip: "Ti n ch A-la-hn Kiu-phm-ba-, trnh thuytvic g?" i Ca-dip
ni: "n ri, tha vi Kiu-phm-ba-: Cc vlu tn A-la-hn i Ca-dip v.v u hi
ti Dim-ph-, Tng c Phps ln, thnh ngi mau i n".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
36/499
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
37/499
nh vy, ph ht thy cc ni phin no, chng c Ba-minh thn thng.Cng gii
thot, thnh bc A-la-hn i lc. Ngay m , A-nan i n nhTng g ca gi. i
Ca-dip hi: "Ai g ca ?" p: "Ti l A-nan". iCa-dip hi: "Thy v sao n
y?". A-nan tha: "Ti nay dt cc lu".i Ca-dip ni: "Khng m ca, Thy c
theo l kha m vo". A-nan p:"D c", lin dng Thn lc theo l kha m vo, ly
di chn chngTng m sm hi, i Ca-dip khng cn qu trch, ly tay xoa u
A-nanni: "Ti c v Thy, cho Thy c o, thy khng nn him hn; cngnh vy, ti
ct Thy t chng ng. V nh ly tay v gia h khng,khng dnh mc g, tm
A-la-hn cng nh vy, trong ht thy php, khngcn dnh mc. Thy hy tr li ch
ngi ca mnh".
Khi y Tng li bn rng: " Kiu-phm-ba- vo dit , cn c aic th kit tp
Kinh tng?" Trng lo A-n-l-u ni: " Trng lo A-nan
y, trong hng t Pht, ngi thng hu gn Pht, nghe kinh nh ht,Pht thng
khen ngi; A-nan y c th kit tp Kinh tng".
By gi Trng lo i Ca-dip xoa u A-nan, ni: "Pht chc lycho Thy th tr
Php tng, Thy nn bo n Pht. Pht ch no thuytPhp trc ht? Cc i t Pht c
th th h Php tng th dit , chcn li mt mnh Thy, Thy nay theo tm ca
Pht, thng xt chng sanh,kit tp Pht php tng".
Khi y, A-nan l Tng xong, ln ngi ta S t. By gi i Ca-dip
ni k:
"Pht Thnh S t vng.A-nan l con Pht,Ngi trn ta S t.Qun trong chng,
vng Pht.
Nh th chng i c,Khng Pht, mt uy thn.Nh khi tri khng trng,C sao
nhng chng nghim.Thy, i tr nn ni.Thy, con Pht hy ni. u, Pht
thuyt,
Nay Thy nn ni r".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
38/499
Khi y Trng lo A-nan nht tm, chp tay hng n ni Pht Nit-bn, ni:
"Lc Pht mi thuyt Php.Lc y con khng thy,Nghe truyn li nh vy:Pht
Ba-la-ni.Pht v nm T-kheo.Ln u m ca Php,Thuyt bn php chn ,
Kh, Tp v Dit, o.A-nh Kiu-trn-nh,Trc tin c thy o.Tm vn cc thin
chng.
Cng u vo du o".
Nghn A-la-hn nghe li y ri, bay ln h khng, cao bng by cya-la, cng
ni: "Ln thay, sc mnh v thng! Nh chng ta mt thyPht thuyt php, nay li
ni "Ti nghe", ri ni k:
"Ta thy thn tng Pht.Cng nh ni T kim.Chng c diu tng dit,Ch cn li
danh thi.
Vy nn hy phng tin,Mong ra khi ba ci.Sing nhm cc thin cn.
Nit-bn vui hn ht".
By gi A-n-l-u ni k:
"i th gian v thng!Nh trng nc, cy chui.Cng c y ba ci,Gi v thng
hoi ht".
By gi i Ca-dip li ni k:
"Qu ln, sc v thng,Ngu, tr, ngho, giu, sang.c o, cha c o.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
39/499
Ht thy khng trnh khi.
Phi li hay, ca bu.Phi gian di tranh c,Nh la t mun vt,Tng v thng
l vy".
i Ca-dip ni vi A-nan: "T kinh Chuyn Php lun n kinh iBt Nit-bn,
tp thnh bn b A-hm: Tng nht A-hm, Trung A-hm,Trng A-hm, Tng ng A-hm.
gi l Php tng Tu--l(Sutrapitaka).
Cc A-la-hn li hi: "Ai c th hiu r m tp thnh Php tng T-ni?"u ni:
"Trng lo u-ba-ly, l ngi tr Lut hn c trong nm trm A-
la-hn, chng ta nay cung thnh". Lin thnh: "Mi ng dy i n ngi taS t
m thut li: "Pht ch no bt u thuyt T-ni kit gii?"
u-ba-ly vng li Tng dy, ngi trn ta S t ni: "Nh vy ti nghe,mt thi
Pht thnh T-x-ly, by gi con ca Trng-gi Tu-ln-na Ca-nan-, bt u lm
chuyn dm dc. Do nhn duyn y, Pht kt thnh iti th nht. Hai trm nm mi
gii lm thnh ba b, by php, tm php,T-kheo-ni, T-ni, Tng-nht, u-ba-ly
vn, Tp b, Thin b. Nh vymi tm b lm thnh tng T-ni"
Cc A-la-hn li suy ngh: "Ai c th hiu r m kt tp tng A-t-m?" Ngh
rng: " Trng lo A-nan, trong nm trm A-la-hn, l ngi
bc nht hiu ngha Tu--l, chng ta nay cung thnh". Lin thnh rng:"Xin
ng dy i n ngi ta S t, thut li Pht ch no u tin thuytv A-t-m?"
A-nan vng li Tng dy, n ngi trn ta S t ni: "Nh vy tinghe, mt thi
Pht thnh X-b-, by gi Pht bo cc T-kheo, nhngngi c nm iu s, nm ti, nm
on, khng tr khng dit, do nhnduyn y, thn tm trong i ny chu v lng kh,
i sau li a vong c. Nhng ngi khng c nm iu s, nm ti, nm on, do
nhnduyn y, thn tm trong i ny th vui, i sau li sanh vo ch vui
trntri. Nhng g l nm iu s nn xa la? Mt lst sanh, hai l trm, bal t
dm, bn l ni di, nm l ung ru". Nhng iu nh th gi l tngA-t-m.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
40/499
Kit tp ba Php tng xong, ch thin, qu thn, cc rng, thin n mahoa
hng tri, trng phan, o tri cc th cng dng, cng dngPhp, v thuyt k:
"V thng xt th gian.Kt tp ba php tng.ng Mi tr lc.Tr, n soi v
minh".
Hi: Bt-kin- A-t-m (Astagran - bhidharma), Lc phn(Asatp -
bhidharma) t u ra?
p: Lc Pht cn i, php khng c sai tri. Sau khi Pht dit ,kt tp php
th nht, cng nh khi cn Pht. M trm nm sau khi Pht
dit , vua A-du-ka (Asoka) m i hi Ban-x Vu-sc (Pncavarsa
-parisad), cc i php s lun ngh khc nhau nn c danh t cc b khcnhau. T
v sau, ln lt n khi c o nhn B-la-mn tnh l Ca-chin-din, tr tu, li cn,
c ht kinh sch tam tng trong ngoi, mungii thch Pht php nn vit lun
Pht-tr (Jnnaprasthmstagrantha) gmtm Kin-, phm u l th gian nht php.
V sau cc t, v ngisau khng th hiu ht tm Kin-, nn vit ra b lun
T-b-sa. C ngini: "Trong su phn A-t-m, phn th ba l Phn bit th x, do
Mc-kin-lin son. Trong su phn, phn u gm tm phm, bn phm do B-tu-mt
B-tt son, bn phm do A-la-hn nc K-tn (Kasmir) son; cn
nm phm kia do cc lun ngh s son".
Li c ngi ni: "Lc Pht t th, X-li-pht gii li Pht nn sonA-t-m. V
sau, o nhn c t tng c, cho n nay gi l X-li-phtA-t-m. V i Ca-chin-din
lc Pht tth, v gii li Pht m son T-lc (Petaka - Hip tng) cho n nay lu
hnh Nam Thin Trc.
Cc lun ngh s u gii rng li Pht, nh ni nm gii. Trong nmgii y, my
gii thuc c sc, my gii thuc v #7855;c? My gii thy c, my gii khng thy
c? My gii l c i ngi, my gii lkhng i ngi? My gii l hu lu, my gii l v
lu? My gii l hu vi,my gii l v vi? My gii l c qu bo, my gii l khng
qu bo? Mygii l thin, my gii l bt thin? My gii l hu k, my gii l v
k?
Li c by s l dc nhim s, sn nhu s, Hu i s, kiu mn s, vminh s, kin
s, nghi s. Trong by s y, my s h thuc Dc gii, mys h thuc Sc gii, my
s h thuc V sc gii? My s do kin on,
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
41/499
my s do t duy on. My s do thy Kh on, my s do thy Tp on, my s do
thy Dit on, my s do thy o on? My s
bin khp, my s khng bin khp?
Li c mi tr l Php tr, T tr, Th tr, Tha tm tr, Kh tr, Tp tr,Dit
tr, o tr, Tn tr, V sanh tr. Mi tr y, my thuc Hu lu, mythuc v lu? My
thuc Hu vi, my thuc v vi? My tr duyn php Hulu, my tr duyn php v lu?
My tr duyn php Hu vi, my tr duyn
php v vi? My tr duyn Dc gii, my tr duyn Sc gii, my tr duynV sc
gii? My khng h duyn, my tr tu trong v ngi o, my tr tu trong gii
thot o? Khi c bn qu, my tr c, my tr mt? Phn
bit ht thy php nh vy, cng gi l A-t-m; v A-t-m c ba loi:
1-A-t-mThn v Ngha, lc ni c ba mi hai vn li. 2- Su phn, lcni c ni ba
mi hai vn li. 3- Tr lc, lc ni c ba mi hai vn li, y
l A-t-m.
Lc ni Tng ngha "Nh vy, ti nghe" xong.
--o0o --
Cun 2
CHNG 3:GII THCH: B-GI-B
KINH: B-gi-b (Bhgavat).LUN:Sao gi l B-gi-b? B-gi (Bhga) l c; B
(vat) l c. VyB-gi-b l c c.
Li na, B-gi l phn bit, B l xo. Kho phn bit tng chungtng ring ca
cc php, nn gi l B-gi-b.
Li na, B-gi l thanh danh, B l c. Vy l c thanh danh. Thanhdanh
khng ai c nh Pht. Chuyn lun Thnh vng, -thch, Phm-
thin, H-th, khng c ai bng Pht, hung nhng ngi phm khc, v csao? V
Chuyn lun Thnh vng cn dnh mc vi kit s, m c Phtth xa la kit s. Chuyn
lun Thnh vng cn chm trong bn sanh gi
bnh cht; Pht qua khi. Chuyn lun Thnh vng cn lm ti t chon i; Pht
xa la vnh vin. Chuyn lun Thnh vng cn trong cnhng tai hon ca th
gian, Pht xa la. Chuyn lun Thnh vng cn trong ch v minh tm ti, Pht
th trong ch sng sut nht. Chuyn lun
http://www.quangduc.com/luan/34daitrido1-1.html#GI%E1%BA%A2I%20TH%C3%8DCH:%20T%E1%BB%92NG%20THUY%E1%BA%BET%20NH%C6%AF%20TH%E1%BB%8A%20NG%C3%83%20V%C4%82Nhttp://www.quangduc.com/luan/34daitrido1-1.html#GI%E1%BA%A2I%20TH%C3%8DCH:%20T%E1%BB%92NG%20THUY%E1%BA%BET%20NH%C6%AF%20TH%E1%BB%8A%20NG%C3%83%20V%C4%82N
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
42/499
Thnh vng cng lm l thng lnh bn chu thin h, Pht th thng lnhc v lng
th gii. Chuyn lun Thnh vng tin ca t ti, Pht th tmtng t ti. Chuyn
lun Thnh vng cn tham cu ci vui ci tri, cnPht cho n ci vui ca ci tri
Hu nh cng khng tham m. Chuynlun Thnh vng theo ngi khc cu vui, Pht
trong tm t vui. V nhnduyn y, Pht hn Chuyn lun Thnh vng. Cc hng
-thch, Phm-thin, H-th cng li nh vy, ch hn Chuyn lun Thnh vng cht
t.
Li na, B-gi l ph, B l nng. V l ngi nng ph dm, n, sinn gi l
B-gi-b.
Hi: Nh A-la-hn, Bch-chi-Pht cng ph dm, n, si, vi Pht khcg?
p: A-la-hn, Bch-chi-Pht tuy ph ba c nhng khng sch ht khphn. V nh
hng trong ng hng tuy ly i m hi vn cn. Linh la t cy, c, ci khi bay m
than vn cn, v sc la yu. Pht dthn ba c khng cn tha. V nh lc kip tn,
la t ni Tu-di, tt c tai tiu ht, khi khng, than khng. Nh X-li-pht cn
tp kh sn nhu,
Nan- cn tp kh dm dc. Tt-lng-gi-b-ta cn tp kh tiu mn. V nhngi b
xing chn mi c th ra i khng vng.
By gi Pht t thin nh dy i kinh hnh. La-hu-la i theo, Pht
hiLa-hu-la v sao gy m? La-hu-la tha k:
"Nu ngi n du th c sc,Nu ung sa ti th sc tt,Nu n m, rau khng sc,
lc.i c Th Tn t nn bit".
Pht hi La-hu-la: "Trong chng ny ai l Thng ta?" La-hu-latha: "Ha
thng X-li-pht". Pht ni: "X-li-pht n bt tnh". Bygi X-li-pht nghe ni
li li y, tc th ma n, v t th: "T naykhng cn nhn li ngi thnh".
Khi y vua Ba-t-nc, Trng gi Tu-t-a v.v n ch X-li-phtv ni vi
X-li-pht: "Pht khng v v s m nhn li thnh, i -li-pht cng khng nhn li
thnh, thi k c s o trng chng ti lm saoc c lng tin ln lao thanh tnh".
X-li-pht ni: "Pht, i s ca tini: X-li-pht n bt tnh, nay khng c nhn
li ngi thnh".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
43/499
Lc y vua Ba-t-nc v.v i n ch Pht, bch Pht: " Pht khngthng nhn li
ngi thnh, Tn gi X-li-pht cng khng nhn li thnh,thi chng con lm sao c
c lng tin ln? Mong Pht sc Tn gi X-li-
pht tr li nhn li ngi thnh". Pht ni "Thy y tm cng ci, khng thlay
chuyn".
By gi, Pht dn Nhn duyn Bn sanh: "Xa c mt Quc vng bRn c cn, vua
sp mun cht, gi cc lng y n tr c Rn. By gicc lng y ni: "Phi lm cho rn
ht li c kh mi ht c".
Khi y cc lng y u c ch thut, con Rn cn vua lin n chvua, cc lng y
cht ci v la ln, bo con Rn: "Ngi phi ht li chtc ca ngi, nu khng s
phi nhy vo la". Rn c suy ngh: "Ta nh cht c, lm sao ht li, th phi
chu cht!" T duy nh tm, lin
nhy vo la. Rn c lc y chnh l X-li-pht, i i tm cng cikhng th lay
ng".
Li na, Trng lo Tt-lng Gi-b-ta thng b au mt. ng y khii kht thc
thng i ngang qua sng Hng. Khi n bn dng sng, nggy mng tay m ni: "Tiu
t, dng li ng cho nc chy". Nc lin rlm hai, ng y qua c, ri i kht thc.
Thn sng Hng n ch Pht,
bch Pht: " t ca Pht l Tt-lng Gi-b-ta thng mng ti: "Tiu t,dng li
ng cho nc chy". Pht bo Tt-lng Gi-b-ta sm hi thnsng Hng. Tt-lng
Gi-b-ta tc th chp tay m ni vi thn sng Hng:
"Tiu t ch gin, nay ta t li nh ngi". Khi y i chng ci ni: "Tisao t
li m li mng na?" Pht ni vi thn sng Hng: "ng c thy Tt-lng Gi-b-ta
chp tay t li chng? T li l khng c lng kiu mn mni li y, nn bit khng
phi l c. Chng qua ng y nm trm i liy, thng sanh trong nh B-la-mn,
thng t kiu, cho mnh l cao qy,khinh r ngic, tp kh xa nay nh vy, nn
ming ni m tm khngkiu mn".
Nh vy, cc A-la-hn tuy dt kit s m cn c tp kh tn d, cn
nh ch Pht Th Tn, hoc c ngi ly dao ct mt cnh tay, cng nhcon mt bn
phi v con mt bn tri, tm Ngi khng thng ght; v Ngivnh vin khng cn tp
kh tn d.
Con gi B-la-mn tn l Chin-x (Cinca) n ci bt gi mang bun mng Pht
ngay gia i chng rng: "ng lm cho ti c thai sao
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
44/499
khng chu lo cm o cho ti. ng l ngi khng bit xu, m hoc thinh".
By gi nm trm thy B-la-mn gio gi tay m xng ln: "Phi,phi, chng ta
bit vic y". Lc y Pht khng i sc, cng khng thnthng. Vic y tc thi b lt
trn ra, t lin ng mnh, ch thin cngdng, ri cc danh hoa, tn thn c ca
Pht, Pht cng khng c scmng.
Li na, Pht phi n thc ca nga m cng khng bun bc. Thinvng dng n c
trm v, Pht cng khng ly lm mng, nht tmkhng hai.
Nh th , cc th m thc, y phc, nga c, khen, ch, khinh b,
cung knh, tm Ngi vn khng i khc. Cng nh vng tht d t, rn,p, mi vn
khng thm bt. V vy, cho nn, A-la-hn tuy on kit s,c o nhng vn cn tn
kh, khng c gi l B-gi-b.
Hi:B-gi-b ch c mt danh hiu y hay cn c danh hiu khc?
p:Cng c ca Pht v lng, danh hiu cng v lng. Danhhiu y (B-gi-b) c
dng hn c l do nhiu ngi bit n.
* Li c danh hiu khc nh a- A-gi- (Tathgata). Sao gi l
a- A-gi- (Tathgata - Nh Lai)? Nh php tng m hiu, nh phptng m ging
thuyt, nh ch Pht theo con ng an n m i n, Phtcng nh vy i n, li khng
cn i n trong i sau nn gi l a- A-gi-.* Li c danh hiu A-la-ha
(Arhat). Sao gi l A-la-ha? A-la l gic; Ha lgit. A-la-ha gi l git
gic, nh k ni:
"Pht ly nhn lm o ng,Ly tinh tn lm gip st,Ly tr gii lm nga
hay,
Ly thin nh lm cung tt.Ly tr tu lm tn nhn.Ngoi th ph qun Ma
vng,Trong th dit gic phin no,
y gi l A-la-ha".
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
45/499
Li na, A l chng, La-ha l sanh. A-la-ha l chng sanh. Ha ging Pht
tm khng sanh trong tha rung i sau, v v tru v minh lt ri.
Li na, A-la-ha l ng th cng dng. Pht tr ht kit s, cnht thit tr
tu, xng ng lnh th s cng dng ca ht thy tri tchng sanh, v th Pht cng
gi l A-la-ha.
* Li c danh hiu Tam-miu Tam-Pht- (Samyaksam-Buddha). Tisao gi l
Tam-miu Tam-Pht-? Tam-miu l chnh, Tam l bin , Pht- l tri. Tam-miu
Tam-Pht- l Chnh bin tri i vi ht thy php.
Hi:Th no l Chnh bin tri?
p:
"Bit Kh ng nh kh tng.Bit Tp ng nh tp tng.Bit Dit ng nh dit
tng.Bit o ng nh o tng".
l Tam-miu Tam-Pht-.
Li na, bit tng chn tht ca tt c cc php l bt hoi, bt tngbt
gim.
Ti sao gi l tng bt hoi? Con ng tm tng ni nng u ondit, qu hn cc
php, nh tng Nit-bn bt ng. V vy gi l Tam-miu Tam-Pht-.
Li na, ht thy danh t ca mi phng th gii, ca chng sanhtrong lc o
nhn duyn i trc v ch thc sanh trong v lai ca chngsanh, ht thy tm tng
ca mi phng chng sanh, cc kit s, cc thincn, cc o xut ly, ht thy cc
php nh vy u bit. y gi l Tam-miu Tam-Pht-.
* Li c danh hiu B-a Gi-la-na Tam-ban-na (Vidya-Caranasampana).
Ting Tu dch l Minh hnh tc. Sao gi l Minh hnhtc? Tc mng, thin nhn v
lu tn gi l tam minh.
Hi:Thn thng v minh khc nhau nh th no?
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
46/499
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
47/499
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
48/499
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
49/499
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
50/499
Nh tri V-nu (Visnu), Tu dch l Bin vn, c bn tay, cm T-v(Sankha),
nm bnh xe (cakra), ci chim Kim-s. Nh tri Cu-ma-la(Kumara), Tu dch l
ng t, tay a cao con G, cm linh, nm phan ,ci chim Khng tc, u l i tng
ca ch thin. Cc v nh vy ugi l "i", u xng l Nht thit tr. C ngi theo
lm t, hc kinhsch v lnh th gio php ca h, ni l Nht thit tr?
p: khng ng gi l Nht thit tr, v c sao? V tm cn dnhvo sn nhu, kiu
mn, nh k ni:
"Hoc thy hnh v, hoc tng t,Hoc nghe trong kinh, hoc nghe khen.Bn
loi ch thin nh th y,Mi mi tay cm cc binh kh,
Ai sc khng bng phi s hi,Ai tm bt thin phi s hi,Tri y chc chn lm
ngi s,
Nu v sc km th s ngi,i tri y, ht thy thng s,Khng th tr kh cc kh
nn.Ngi no phng s hoc cung knhi nay khng khi chm bin kh.Hoc ngi khng
cung knh cng dng.i nay chng ngi hng giu vui.
Nn bit l gi di, khng tht.Th nn k tr khng theo tri.
Bi cc chng sanh trong th gian.Theo nghip nhn duyn m lun hi,
Nh duyn phc c sanh thin thng,To nghip nhn duyn sanh loi ngi,Th
gian hnh nghip thuc nhn duyn,Th nn k tr khng theo tri".
Li na ba v tri y, thng ai thi mun cho mn nguyn tt c, ghtai thi
mun cho by i tiu dit. Lc lm B-tt, nu gp oan gia, gic nmun git, cn t
em thn, tht, u, mt, ty no m cho, h hung l khi thnh Pht. Nn ch c Pht
mi c danh hiu Pht-, vy phi nn quyy Pht, ly Pht lm thy, khng nn th
Tri.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
51/499
Li na, Pht c hai s: Mt l sc i cng c thn thng, hai l tmthanh tnh
bc nht, cc kit s dt bt. Ch thin tuy c thn lc phcc, m v kit s chng
dt nn tm khng thanh tnh, tm khng thanhtnh nn thn lc cng t.
Thanh-vn, Bch-chi Pht tuy kit s dt, tmkho thanh tnh nhng v phc c
mng nn lc th t. Pht y c haith nn hn ht mi ngi, cc ngi khc khng c nh
vy nn gi lV thng s (Sarvanaritama).
B-gi-b (Bhagavat) l c c (Hu c) nh trc ni.
Li c danh hiu A-ta-ma (Atam), Tu dch V ng.
Li c danh hiu A-ta-ma-ta-ma (Atamtam), Tu dch l V ngng.
Li c danh hiu L-ca-na-tha (Lokantha), Tu dch l Th Tn.
Li c danh hiu B-la-gi (Panaga), Tu dch l b ngn.
Li c danh hiu B-n- (Bhadamta), Tu dch l i c.
Li c danh hiu Thi-l-gi-na (Sriguna), Tu dch l Hu c (cdy).
Nh vy c v lng danh hiu.
Tn cha m t l Tt-t-a (Siddharta), Tu dch l Thnh li. Khic o, bit
ht thy cc php, nn gi l Pht, bc xng ng lnh th scng dng ca ch thin v
ngi i, nh vy c gi l i c, Huc.
Nh vy, ty theo mi c m lp danh hiu.
Hi:V ng a thch Tt-t-a con vua Tnh-phn (Suddhodana) dng
St--li (Ksatriya) nn ht li xng tn l Nht thit tr, ch tht khng cai
l ng Nht thit tr, ng khng?
p:Khng phi vy, ngi ni li y l t tm ganh ght Pht nnvng ng nh vy.
Tht s c ng Nht thit tr, v sao? i vi ht thychng sanh, Pht c thn sc,
nhan mo oan chnh, khng th b c.Tng (laksana), c (guna) v Minh
(alaka) y hn ht thy mi
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
52/499
ngi. Tiu nhn thy thn tng Pht cng bit l ng Nht thit tr, hhung i
nhn? Nh trong kinh Phng Ngu th d ni: "Quc vng xMa-gi- (Magadha) l
Tn-b-ta-la (Bimbisra) thnh Pht v nm trm t trong ba thng. Vua cn sa
ti cng dng Pht v T-kheo Tngnn mi gi nhng ngi chn tru n ni , ngy ngy
mang sa tin. Sau ba thng, Vua cm thng nhng ngi chn tru y nn bo:
"Ccngi i n hu Pht ri tr v chn tru".
Cc ngi chn tru i n ch Pht, gia ng, cng nhau bnrng: "Chng ta nghe
ni Pht l ng Nht thit tr, bn ta l hng tiu nhnh lit, l sao bit c Ngi
l ng Nht thit tr hay khng?"
Cc ngi B-la-mn a ung sa, thng qua li ch cc ngi chntru m lm thn
thin. Nhng ngi chn tru do c nghe danh hiu
v cc kinh sch ca B-la-mn, nn ni vi nhau: "Phng php tr bnh,phng
php chin u, phng php xem tinh t, phng php t tri, cama, phng php lun
ngh, nn vn v.v su mi bn th k ngh thgian y, con vua Tnh-phn hc rng
nghe nhiu, th bit nhng vic ykhng kh, nhng m t khi sanh n nay khng h
chn Tru. Vy chngta hy ly b php chn tru hi, nu gii p c th mi tht l
bc
Nht thit tr".
Bn nh vy xong, h cng nhau bc vo vn Trc (Venuvana),thy nh sng ca
Pht chiu khp rng, tin ti trc tm Pht; thy Pht
ngi di cy, trng t ni vng, nh sa ti rt vo la, chy rc sngngi, hoc
t nh vng rng ri mu T kim trn khp rng Trc, trngkhng bit chn, tm rt
hoan h, cng nhau ni:
"Nay, Thch S t ny,C Nht thit tr khng?Trng thy u vui mng,Vic y
cng ri.Quang minh sng bc nht,
Nhan mo rt qu trng.Thn tng uy c ,Tng xng danh hiu Pht.Tng, tng u
phn minhUy thn cng y ,
Phc c t rng r,Ai thy cng i knh.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
53/499
Thn trong vng sng,Ngi xem khng h chn.Nu c Nht thit tr,Tt c cng c
y.
Ht thy cc mu v,Tng chu bu trang nghim.Mun snh diu thn ny,
Khng th no snh c.Lm tha mn ngi xem,Khin c vui bc nht,Thy ri sanh
tnh tn,Tc l Nht thit tr".
Suy ngh nh vy xong, h l Pht ri ngi xung, hi Pht: "Ngi
chn tru c my iu thnh tu cho by tru nhiu thm v an n? Cmy iu khng
thnh tu, khin by tru khng thm, khng an n?" Phtp: "C mi mt iu ngi
chn tru lm cho by tru nhiu thm van n. Nhng g l mi mt? l bit sc, bit
tng, bit m x, bit chevt thng, bit hun khi, bit ng i tt, bit ch tru
thch hp, bitkho a qua sng, bit ch an n, bit gi sa, bit nui tru cha.
Nungi chn tru bit mi mt iu ny th c th lm cho by tru thmnhiu v an n.
T-kheo cng nh th, nu bit mi mt php th c thlm cho thin php tng
trng.
- Sao li gi l bit sc? L bit sc en, sc trng, tp sc. T-kheocng th,
bit tt c sc u l t i v t i s to.
- Sao li gi l bit tng? L bit tru c tng tt hay khng ctng tt, khi
hp vi by tru khc nhn tng m bit. T-kheo cng nhvy, thy tng thin nghip
bit l ngi tr, thy tng c nghip bit lngi ngu.
- Sao li gi l bit m xtru b cc loi trng ht mu th vt thng lra, m x
thi tr hi, thi vui ti. T-kheo cng nh vy, b trng gicqun c t ht mu
thin cn, tng trng vt thng lng, tr b thi can n.
- Sao li gi l bit che vt thng? L bit ly vi, c, l ngn ngach mui
mng chch t. T-kheo cng nh vy, ly php chnh qun
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
54/499
che vt thng su cn khng b cc c trng phin no tham dc, snnhu chm
chch, lm tn thng.
- Sao li gi l bit hun khi? Hun khi l tr mui mng, tru xathy khi
th nhm theo m v nh. T-kheo cng nh vy, ng nh iuc nghe m thuyt tr cc
mui mng kit s. Dng khi thuyt php dt dn chng sanh i vo nh tht tng
khng, v nh.
- Sao li gi l bit ng i? Bit con ng tru i v tt hay xu.T-kheo cng
nh vy, bit Tm thnh o c th a n Nit-bn, la conng c on v thng.
- Sao li gi l bit ch tru thch hp? L bit lm cho tru sinh si,an n,
t bnh. T-kheo cng nh vy, lc thuyt Pht php, c php h
thanh tnh, cc thin cn tng thnh.- Sao li gi l bit kho a qua sng?
Bit ch d vo, d qua, khng
sng d, trng c. T-kheo cng nh vy, hay n ch T-kheo a vn hiphp, ngi
thuyt php bit r ngi nghe li cn hay n cn, phin nonh hay nng, khin h
kho lo sang b, qua c an n.
- Sao li gi l bit ch an n? Bit ch khng c cp beo, s t, ctrng, c
th. T-kheo cng nh vy, bit Bn nim x l an n khng cc Ma, c th phin no.
T-kheo vo thi khng hon nn.
- Sao li gi l bit gi sa? Tru m i nim tru con nn cho sa. Vsa gi
li mt phn nn tru m vui mng, thi tip ni khng kh kit, chtru v ngi chn
tru ngy ngy c ch. T-kheo cng nh vy, hng c so trng cp th o mc, thc
n, nn bit tit lng, khng khin khnh kit,thi n vit hoan h, tn tm khng
dt, ngi th nhn c y ,khng thiu.
- Sao li gi l bit nui tru cha? Bo h tru c ln, v n gi gnn tru, nn
phi nui nng khng m gy, cho ung du m, trang sc
bng anh lc, ra du hiu vi ci T-v st, bit c xt, khen ngi v.v
T-kheo cng nh vy. Trong chng Tng c bc i nhn uy c, h tr ch liPht
php, hng phc ngoi o, hay khin tm chng gieo trng cc thincn, th nn ty
ch s nghi ca bc y m cung knh cng dng".
Cc ngi chn tru nghe ni nh th ri, suy ngh: "Bn ngi chntru chng ta
bit c khng qu ba, bn vic, cc ng thy ca chn tru
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
55/499
bit nhiu hn na cng khng qu nm, su vic". Nay nghe nh vy tnthn l
cha tng c: "Nu bit c vic ny, th vic khc cng th. Thtl bc Nht thit
tr, khng cn nghi ng g na!"
Nh trong kinh y ni rng, v th nn bit c bc Nht thit tr.
Hi:Th gian ng ra khng c bc Nht thit tr, v sao? V khng aithy bc
Nht thit tr?
p:Khng phi vy. Khng thy c hai cch, khng th v khngthy m ni khng
c: Mt l, vic tht c, v nhn duyn che lp m khngthy. Cng nh ging h ban
s ca ngi, cn nng ca ni Tuyt, hay vs ct bn b sng Hng, tht c m khng
th bit. Hai l tht khng c nnkhng thy, nh ci u th hai, cnh tay th ba
ca mt ngi, khng c
nhn duyn che lp m vn khng th thy. Cng th, bc Nht thit tr y vnhn
duyn che lp m ngi khng thy, ch chng phi khng c bcNht thit tr. Nhn
duyn che lp y l nhng g? L cha c c bn tntm, m trc t c. Ngi v nhn
duyn y che lp nn khng thy bc
Nht thit tr.
Hi:V nhng iu bit th v lng, nn khng c bc Nht thittr. Cc php v lng
v bin, nhiu ngi hp li cn khng bit ni,hung chi mt ngi; v vy khng c
bc Nht thit tr?
p:Nh cc php v lng, tr tu cng v lng v s v bin. Nhci hp to th ci
np cng to, hp nh th ci np cng nh.
Hi:Pht ch t thuyt Pht php, khng thuyt cc kinh khc nhphng thuc,
tinh t, ton s, sch v th gian, nhng php nh th, nu lbc Nht thit tr,
ti sao khng thuyt? V th nn bit l chng phi bcNht thit tr?
p:Tuy Pht bit ht thy cc php, nhng c cn dng mi ni,khng cn dng
khng ni. C ngi hi mi ni, khng hi khng ni.
Li na, ht thy php lc c ba th: Mt l php hu vi, hai l phpv vi, ba
l php khng th ni. Ba th gm ht thy php.
Hi:C mi bn nn vn m Pht khng p, nn bit khng phi lbc Nht thit tr.
Mi bn nn vn l nhng g? L: (1-4) Th gii v ngl thng, hay v thng? hay
cng thng cng v thng? hay chng phi
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
56/499
thng chng phi v thng? (5-8) Th gii v ng c bin, hay khngbin? Va
cng c bin cng khng bin?; va chng phi c bin chngphi khng bin? (9-12)
Sau khi cht c linh hn i n i sau hay khngc linh hn i n i sau? hay
cng c linh hn cng khng linh hn i ni sau? hay cng chng phi c linh hn
chng phi khng linh hn i ni sau? (13-14) Thn l linh hn? hay thn khc
linh hn? Nu Pht l bc
Nht thit tr, v sao khng p mi bn nn vn ny?
p:Vic y khng tht nn khng p. Cc php l thng, khng cl . Cc php l on
dit, cng khng c l ; v vy nn Pht khngp. V nh c ngi hi vt sng tru c
my u sa. khng phicu hi khng cn p.
Li na, th gii v cng nh bnh xe, khng u, khng cui.
Li na, p vn nn y, khng c li m c hi, l ri vo t c. Phtbit mi bn nn
vn y che lp T , che lp Tht tng cc php. Nhch i qua c c th, khng nn
dn ngi i qua, ch an n khng honnn, c th ch cho ngi i qua.
Li na, c ngi ni vic y khng phi l bc Nht thit tr thikhng th hiu.
V ngi khng th hiu nn Pht khng p.
Li na, nu ngi, vic khng ni c, vic c ni khng, y gi khng
phi l bc Nht thit tr. Bc Nht thit tr th vic c ni c, vic khng
nikhng. c Pht, vic c chng ni khng, vic khng chng ni c, ch ni:"Tht
tng cc php, sao li khng gi l bc Nht thit tr? V nh mttri, bnh ng
chiu khp, khng to nn ch cao thp, cng khng to nn
bnh a. Pht cng nh th, khng khin cho c lm thnh khng, khnglm thnh
c, m thng ni v tr tu chn tht chiu soi cc php. Nh cmt o nhn hi Pht:
"Mi hai nhn duyn do Pht lm hay do ngikhc lm." Pht ni: "Ta khng lm
Mi hai nhn duyn, ngi khc cngkhng lm". D c Pht hay khng c Pht, th
sanh vn lm nhn duyncho gi cht, php y quyt nh thng tr. Pht thng ni
sanh lm nhnduyn cho gi cht, cho n V minh lm nhn duyn cho cc
Hnh.
Li na, trong mi bn nn vn, nu tr li th sai lm. Nh c ngihi a con
ca ngi li ci, ca con gi l cao hay thp, p hay xu?iu y khng nn tr li
v khng c a con y.
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
57/499
Li na, mi bn nn vn y l t kin khng chn tht. Pht ch ninhng g chn
tht, nn b qua khng p.
Li na, b qua khng p tc l p. C bn cch p: Mt l quytnh p, nh ni Pht
l an n nht trong Nit-bn. Hai l gii ngha p.Ba l p bng cch hi tr li.
Bn l b qua khng p. ng ni: "khngc bc Nht thit tr", c li y nhng v
ngha, y l i vng ng. Tht c
bc Nht thit tr, v sao? V chng c Mi lc nh: V bit y l xhay phi x,
v bit nhn duyn qu bo, v bit cc Thin nh gii thot, v
bit cn thin c ca chng sanh, v bit cc th lc dc, tr gii, v bit th
v lng tnh ca th gian, v bit ht thy tr x ca o, v bit nh rhnh x ca i
trc, v c thin nhn phn minh, v bit ht thy lutn, v bit phn tnh v bt
tnh, v thuyt thng php trong ht thy thgii, v c v cam l, v c trung o,
v bit tht tng ca ht thy
php hu vi, v vi, v vnh vin xa la tham dc ca ba ci. Do cc nhnduyn
nh th nn Pht l bc Nht thit tr.
Hi: C bc Nht thit tr, ai l ngi y?
p: l bc nht i nhn (Mahapurasa), l ng Tam gii
tn(Trailoky-yajyestha) hiu l Pht, nh k tn Pht:
"Chuyn lun vng n sanh,Nh mt tri, trng, n
Dng qu tc Thch-ca,Thi t vua Tnh-phn.
Khi sanh ng ba ngn,Tu-di v nc bin,V ph gi, bnh, cht,Thng xt nn
ra i.Sanh ra i by bc,
nh sng khp mi phng,Nhn bn phng ni ln:Ta sanh, thai phn ht.Thnh
Pht thuyt diu php,Ting ln ging trng php,
gic tnh chng sanh,i ng say v minh.Vic hy hu xut hin,
cc th nh vy,
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
58/499
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
59/499
y gi l B-gi-b. Ngha ca B-gi-b l v lng, nu ni rngna th s b vic
khc, cho nn ni lc.
(Ht cun 2 theo bn Hn)
--o0o --
Cun 3
CHNG4:GII THCH: TR VNG-X THNH
KINH: Tr Thnh Vng-x
LUN:
Hi: Sao khng ni ngay php Bt-nh Ba-la-mt, m ni Pht tr thnh?
p:Ni phng x, thi gian v nhn vt, khin lng ngi sanh tnhtn vy.
Sao gi l tr? Thn c bn oai nghi l: Nm, ngi, i, ng, y gi ltr. Li
na, lm khip s bn Ma qun v khin chng t hoan hnhp vo cc Thin nh, cho
nn Pht tr thnh Vng-x ny.
Li na, c ba th tr l: Thin tr, Phm tr v Thnh tr. Tr phpca tri Lc
dc gi l Thin tr. Tr php ca Phm-thin cho n Phi-phi-tng-thin, y gi l
Phm tr. Tr php ca ch Pht, Bch-chi Pht, A-la-hn gi l Thnh tr. Trong
ba tr php y, c Pht tr ni tr php ca bcThnh; v thng xt chng sanh nn
tr thnh Vng-x.
Li na, lm ba vic b th, tr gii, thin tm gi l Thin tr. Tu bntm v
lng l T, Bi, H, X gi l Phm tr. Tu ba tam mui l: Khng,V tng, V tc,
gi l Thnh tr. Pht trong tr php ca bc Thnh.
Li na, c bn th tr l: Thin tr, Phm tr, Thnh tr v Pht tr.Ba th nh
trn ni. Pht tr l: V lng tam mui nh Th Lng
Nghim v.v Mi lc, Mi tm php bt cng, cc th tu nh Nhtthit tr, v.v v
mi tm vn bn ngn mn Php tng ngi. Nhngcng c ca ch Pht nh vy, l ch tr
x ca Pht. Pht tr trong .
http://www.quangduc.com/luan/34daitrido1-1.html#GI%E1%BA%A2I%20TH%C3%8DCH:%20T%E1%BB%92NG%20THUY%E1%BA%BET%20NH%C6%AF%20TH%E1%BB%8A%20NG%C3%83%20V%C4%82Nhttp://www.quangduc.com/luan/34daitrido1-1.html#GI%E1%BA%A2I%20TH%C3%8DCH:%20T%E1%BB%92NG%20THUY%E1%BA%BET%20NH%C6%AF%20TH%E1%BB%8A%20NG%C3%83%20V%C4%82N
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
60/499
Lc ni v "Tr" xong.
Nay ni v "thnh Vng-x"
Hi:Cc i thnh nh X-b-, Ca-t-la, Ba-la-ni u c cc nh
vua, c sao ch gi thnh ny l Vng-x?
p:C ngi ni: Vua nc Ma-kit- (Magadha) c ngi con mtu, hai mt, bn
cnh tay. Ngi thi by gi cho l bt tng. Vua lin xthn v u ngi con em
qung ra ng vng. N qu La-st tn l X-la,hip thn n li em v nui, sau ln
thnh ngi, sc mnh gm thu ccnc, lm vua thin h, bt tm vn bn ngn quc
vng, giam trongnm ni ny. Do lc th mnh tr ci Dim-ph-, ngi Dim-ph-nhn
gi ni ny l thnh Vng-x.
Li na, c ngi ni rng trong thnh ca vua Ma-kit- trc yb la chy, mi
ln chy mi ln lm li, nh th n by ln, quc dn mtmi, vua rt lo s, hp cc
ngi tr hi kin, c ngi ni nn i ch ,vua lin tm ch , thy nm ni ny bao
quanh nh thnh, lin dng Cungin trong m . Do vy m n c tn l thnh
Vng-x.
Li na, thi c i, nc ny c vua tn l B-tu, tm nhm chn thphp, xut gia
lm tin nhn. Lc y, cc B-la-mn ti gia cng vi cc tinnhn xut gia lun
ngh. B-la-mn ti gia ni: "Kinh th ni: Trong khi t
tri phi git vt v n tht". Cc v tin nhn xut gia li ni: " Trong khi
ttri, khng nn git vt, n tht".
H cng nhau tranh ci mi. Cc B-la-mn xut gia ni: " y c vi vng xut
gia lm tin nhn, cc ngi tin tng chng?" Cc B-la-mn ti gia ni: "Tin".
Cc v tin nhn xut gia ni: "Ta nh ngi ny lmchng, hm sau s hi". Cc
B-la-mn ti gia ngay m y, i n trcch tin nhn B-tu, hi mi vic xong, ni
vi tin nhn B-tu: "Ngymai lun ngh, ng hy gip chng ti".
Nh vy, ngy mai khi lun ngh, cc tin nhn xut gia hi tin nhnB-tu:
"Trong khi t tri, c nn git vt n tht chng?" Tin nhn B-tup: "Theo php
ca B-la-mn, trong khi t tri nn git vt n tht ". Cctin nhn xut gia hi
tip: "Cn tht tm ng th sao, c nn git vt n thtchng?" Tin nhn B-tu ni:
"V t tri nn git vt n tht. Con vt b chttrong khi t tri , s c sinh ln
tri". Cc tin nhn xut gia ni: "ngni khng phi, ng i vng ng!" Ri h lin
tha m, ni: "Ngi l k
-
8/3/2019 Dai Tri Do Luan 1 - HT Thien Sieu Dich
61/499
mc ti, dit i!". Lc y, tin nhn B-tu lin b chn xung t, lt mtc. l
cnh ca ban u m ra cho k c ti ln. Cc tin nhn xut giani: "Ngi nn ni
tht, nu c vng ng th thy ngi s b chn votrong t". Tin nhn B-tu ni:
"Ti bit v t tri m git vt n tht,khng ti". Tc th li b chn vo trong t
n u gi. Nh vy, chn dnn lng, n c. Cc tin nhn xut gia ni: "Ngi nay
vng ng, th phichu qu bo hin ti nh th; cn nu nh ngi ni tht, tuy b
chn xungt nhng chng ti vn c th cu ngi ra, tha ti cho".
By gi tin nhn B-tu t suy ngh: "Ta l ngi qu trng, khngnn ni hai
li. Li trong bn php V- ca B-la-mn, c ni nhnduyn khen ngi php t tri;
ch ta mt ngi cht c g k", nn vnmt lng ni: " Trong php t tri, git vt
n tht khng ti". Cc tin nhnxut gia ni: " Ngi l k trng ti, dit i,
khng cn nhn thy ngi
na!". Khi y ton thn B-tu b chm trong lng t.
T v sau v cho n ngy nay, thng theo vng php ca tinnhn B-tu, mi
khi t tri u git vt. ng lc h ao git th ni " B-tu git ngi".
Con ca B-tu tn l Qung-xa, k v lm vua, sau cng nhm chnth php,
nhng li khng th xut gia. Qung-xa suy ngh nh vy: "Tinvng cha ta xut
gia m b chn sng, nu tr v thin h, th cn gy tiln. Ta nay nn t x th no
y?" Trong lc suy ngh nh th, vua bng
nghe trong h khng c ting ni: "Ngi nu i n gp ch m ngi thyhim c,
kh gp c, th ngi nn lm nh trong m ".
Ni li y xong, lin khng cn nghe ting na. Cha bao lu, vua isn, thy
mt con Nai chy mau nh gi, vua ui theo m khng kp, bnui mi khng dng,
b quan ty tng khng ai theo kp c. i dn titrc, vua thy c nm hn ni bao
vy nghim ngt vng chc, t bng
phng, c non nh mn, hoa p khp ni, th cy rng, hoa qu y dy,sui m,
ao tm u trong sch. t y trang nghim, ni ni c ri hoa tri,hng tri,
nghe tu nhc tri. Lc by gi, cc k nhc Cn-tht-b vathy vua li, u t rt
lui, vua ngh: "y l ch hy hu cha tng thy, vyng l ta nn lm nh m
y".