-
VOL. XXXI (31) NO. 317 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 18
NAIWIENG (NOVEMBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2020 www.mawphor.com
Postal Regn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA
Ym pat lah rai ka Sorkar halor ki eksamin
Hato donkam ïakhun eksamin kutsnem naduh Nursery haduh Cl-IX
Da ka jingsoi kyrteng, ïaid paidbah badshah thngan, yn ïakhih ki
nongtrei MCCLSohra: Ki nongtrei jong kaMawmluh Cherra
CementsLimited (MCCL) hapoh kas eng MCCL EmployeesUnion ha ka
jingïalang kabala long ha ka sngi baar, ki larai ban pyn long da
kajingïakhih naduh ka 19 tarikmynta u bnai lyngba kajings oi
kyrteng bad kajingtah poster.
Hadien kane kan buds a ka jing ïaid rally hakylleng ki shnong ka
Sohraha ka 21 tarik, 24 tarik kandon sa ka jingïakhih shongkyllaiñ
mynngor hakhmatjong ka karkhana bad ïakane ka jing ïakh ih ynpynkut
da ka jingshahthngan ha ka 26 tarik,naduh ka por 9 bajemyns tep
haduh ka por 4baje janmiet.
U Presiden t jong kaSeng, u Bah S. Diengdoh,haba ïakren bad
kinongthoh khubor hadien
ba la wai kane ka jingïalang,u la ong ba ka jingïakhih kaSeng ka
long ba ki nongtreiki khlem ïoh tulop la 15 bnai
naduh u ka s nem 2015 bad2016 bad kumjuh ruh myntau snem dang
ïoh tang
Yn sdang ïakhih ki 4 seng halor ka ILP,19 tarik yn shong kyllaiñ
myngngor
Palat 60 hajar ki bym pat rungkyrteng ha ka ER ban ïoh thep
vote
Trei ratbah ka Faith Foundation ban ïarap ïa kikynthei ba shah
thombor ha ka longrynïeng
Jur ka jingbamsap ïa ka skhimMGNREGS bad PMAY ha Garo
S hi llong, Naiwieng , 17:Katba ki shalyntem jong kapor ki nang
tyllun, bun ruhki jing jia kiba sngewsih ha
ka imlang ka sahlang ki lanang kiew rasong la ka longha ki kam
sniew kam smeh,ki kam runar ruser bad wat
ki thombor ïa kalongrynïeng jong ki kyntheiki khynnah ka la nang
kiewartet bad ym tang katta ki
don ruh ki khep ba wat kikhynnah s hynrang ruh kingat ha ki
jingshah thomborkiba har rukom.
Hapdeng kines ohkyrdo t, ka FaithFoundation ka dei kawei naki
seng trei monsngewbhakaba la jam ïa ki 7 tylli kimawmer ha ka
jingïaid lyntiban trei shitom khamtam naka byn ta ki khynnah
kikynthei kiba ju ngatborabor ha kine ki jingshahthombor ha ka
longrynïengha kiba bun rukom.
Ka kynhun FaithFoundat ion ïa kaba laregis ter hapoh kaMeghalaya
Societ iesRegis t rat ion Act XII o f
1983 ka don mynta 6 ngutki nong trei kiba ju aijingh ikai kumno
ba kikhynnah kin ïada ïaladeban lait na ka jingshahthombor.
U Mawphor ha kajing ïakren bad ka KongShannon Mas sar ka
laïathuh ba kane ka kynhunka ju ïat reilang ryngkatryngkat bad tnat
Pule Puthijong ka Sorkar Jylla badkumjuh ruh bad ka StateCommiss
ion for Protectionof Child Rights, Meghalayalem bad ka State
ChildProtect ion Society na kabynta ban ïada ïa ka hokjong ki
khynnah na kino
Ki dkhot ka Faith Foundation kiba dang pynlong ïa ka
jingïasyllok bad ki samlakynthei ha kawei ka shnong/
Shillong, Naiwieng 17 : Katnad pule pu th i jong kasorkar jy lla
haduh myntakam pat lah satia ban rai laïa ki khynnah s kul
naduh
Pynkhreh ka VEC ban pynsdang noh ïa ki jingtrei 100 sngi
U Bah AL Hek, MLA ka Pynthorumkhrah uba dang tah cement ban thaw
ïa kalynti ïaid kjat na ka skhim MGNREGA ha Nongmensong
Ïarap u Bah AL Hek ban pyllait ïa ka shnongNongmensong na ka
Census Town
Shillong, Naiwieng 17: KaShnong Nongmensongshen kan sdang
pyntreikamnoh ïa ki projek bad skhimlyngba ka Mahatma
GandhiNational Rural Employment
Guaran tee Act(MGNREGA) hadien kattokatne bnai ba la weng ïakane
ka shnong na ka thup'City Cens us Town'.
Ka Dorbar Shnong
Nongmensong ka la thaw ïaka Village EmploymentCouncil (VEC) bad
lyngbaka VEC kan shim pyntreikamïa ki p rojek ban kyn tiew ïa
Pan jingïarap pisa u CM bad Myntri PHE na uShikhawat ban
pynkhuid ïa ka Wah Umkhrah
U CM ka Jylla ryngkat u Mynntri PHE ha ka jingïakynduh ïa u
Myntr i Sorkar Pdeng.
Shillong, Naiwieng 17: UMyntri Rangbah ka JyllaMeghalaya, Conrad
KSangma ha ryngkat bad u
Myntri ba dei peit ïa ka tnadPHE ka Sorkar Jy lla, BahRenikton
Lyngdoh Tongkhar, ha ka jingïakynduh ïa
u Myntri Sorkar Pdeng badei peit ïa ka tnad Jal Shakti,Gajendra
Singh Shikhawat
Ïa mir jingmutka Women'sCommission
bad ki bor pulitShillong, Naiwieng 17: Kakynhun na ka
MeghalayaState Commiss ion fo rWomen ha ka Sngi Ba-ar kala ïa
kynduh ïa u DirectorGeneral of Police (DGP), RChandranathan ban ïa
mirjingmut halor ki mukotdumaba la ïoh pd iang da kaCommis s ion ha
kaba kidkhot na ka bor pulit ki donki dei kiba ïa don bynta
lang(respondents).
Ha ka jingïamir jingmut,ka kynhun ba lam khmat kaChairperson ka
Commission,Kong Theilin Phanbuh ka laai jingmut ba ki prokram
aijingh ikai na ka byn ta kiophisar pulit dei ban pynlongman la ka
por bad donkamban shim ïa ki sienjam banïaleh ban pyndep kam kloi
ïakum kine ki mukotduma.
U Addl Director Generalof Police (L&O/TAP), Bah INongrang ,
uba la ïadonlang ha katei kajingïalang u la ong ba buntylli ki
prokram ai jinghikaila pynlong ha ki por ba ladep bad kum kine kip
rokram yn ai jingh ikainangne sha khmat.
Poi 283 ngutkiba koit myntaka sngi, ïap iweiShillong, Naiwieng
17 : Kila don haduh 283 ngut kibriew kiba koit na u khñiangjingpang
COVID -19 hakane ka s ngi Baar kabapynlong ïa ka jy lla myntaban
don haduh 9955 ngutkiba la ko it baroh.
Kitei ki 283 ngu t kikynthup ïa ki 172 ngut naRi Bhoi district,
64 ngut naEast Khasi Hills, 15 ngut naSouth Garo Hills, 14 ngut
naWest Jaintia Hills, 08 ngutna South West Garo Hills,04 ngut na
West Garo Hills,03 ngut na East Jaintia Hills,02 ngut na East Garo
Hillsbad 01 na West Khasi Hills.
Ha kane ka juh ka sngiki la don ruh haduh 85 ngutkiba ïabit
thymmai, kitei kikynthup ïa ki 46 ngut na EastKhasi Hills, 18 ngut
na WestGaro Hills, 14 ngut na SouthWest Garo Hills, 02 ngut naEast
Garo Hills, 02 ngut naRi Bhoi District, 02 ngut naSouth Garo Hills
bad iwei naEast Jaiñtia Hills.
Haduh mynta kajingdon kiba dang pang kilong sa tang 734
ngut.
Nursery haduh klas IX kidonkam neem ban ïakhun ïaka eksam kut
snem.
Haba kren bad ki ladpathai khubor, u Myntri ka
tnad Pu le Puth i, BahLahkmen Rymbui u la ongba halo r katei ka
phang naka liang ka sorkar kim patlah sat ia ban shim ïa kanokano
ka rai namar kim pat itikna ïa ka jinglong jingmanjong kane ka
khlam COVID.
Halor ka jingkylli, la kas orkan ka don jingthmuneem ban phah
pynpassbeit ïa kitei ki khynnahnaduh nurs ery haduh klasIX, ka
jubab ba u Myntri uai ka long , “Ha kabakhatduh ki khynnah kidonkam
ïa ka jingstad ymtang ïa ka certificate ba kipass .”
Katkum ka jingongjong u la sngewthuh ba kasorkar jylla kan ap
shwa la
Nongpoh, Naiwieng 17 :Ban dang b teng kajingpyrshah halor ka
jinglehkuman ka sorkar jylla bad
ruh ka sorkar kmie ban wanrah ne pyntreikam noh ïa kaInner Liner
Permit ha ka jyllaMeghalaya, ki saw tylli ki
seng ba kynthup naduh kaKSU, RBYF, HNYF bad kaFKJGP ki la rai
ban pynlong
Ki saw seng kiba dang leit jurip ia ka Entry-Exit Point ha
Umling.
Ki nongtrei ka MCCL ha ka jingïalang kaba la long ha ka sngi ba
ar/
Bteng Sla 13
Bteng Sla 13
Bteng Sla 5
Bteng Sla 13
Bteng Sla 13
Bteng Sla 5 Bteng Sla 5
Shillong, Naiwieng 1 : Shen ka tnad Electionjong ka jylla kan
sdang biang ban pynrungkyrteng ïa ki briew ki bym pat rung
kyrtengha ka Electoral Roll (ER) namar ki dang donhaduh palat 60
hajar ngut kiba ym pat donkyrteng ha ka ER ban ïoh thep vote.
Ïa kane la ïathuh da u Chief Electoral Officer(CEO) jongka jylla
u bah F.R Kharkongor haka jingïalang ba kyrpang mynta ka sngi
shwaban sdang ïa ka Special Summary Revision(SSR) kaba la long ha
Conference Hall jongkaophis DC, East Khasi Hills.
Haba kren ha ka jingïalang jong ki ERO,AERO, BLO,Superv isor bad
ki
nongmihkhmat na ki seng sain hima bapherbapher, u bah Kharkongor
u la ïathuh ba kajylla ka don 20,21,000 ki nongshong shnongbad kiba
la don ha ka ER bad ïoh thep voteki long 19,60,650 bad ki dang don
sa 60,962ngut ki bym pat ïoh thep vote. Tang hangneha East Khasi
Hills ki don haduh 49,445ngut. Kumta lyngba ka SSR kan ïarap banïoh
pynrung kyrteng noh ïa kito kiba la deihok ban ïoh thep vote.
U la ïathuh, wat la ka sorkar pdeng ka lapynsh lur ïa ki paid
nongshong s hnongban reg ister online ruh hynrei ka jingehha ka
jylla ka
Williamnagar, Naiwieng 17 : Kumba kapaw ka jingbamsap ïa ka
skhim MGNREGSbad PMAY ka jur bha ha ri lum Garo namarkiba bun ki
shnong ha kylleng ki d istrictjongka ri lum Garo ki kynnoh beit ïa
kajingïabamsap ki dkho t ka Village Employ-ment Council (VEC) ha ka
jingpyntreikamïa kitei ki skhim.
Kawei na kine ka dei ka Nongchram Inamar kane ka kynnoh ba ki
dkhot ka VECki la bams ap ia ka skhim PMAY kaba haphapoh ka Dambo-
Rongjeng C & RD Block,East Garo Hills namar kiba dei hok ban
ïohïa ka s khim kim shym la ïoh hynrei ki ïoh
da kiba ym don kyrteng ha ka list.Kane ka jingbam sap ïa ka p
isa ka la
paw pyrthei hadien baki katto katne nguthi ki dkhot ka VEC ha
katei ka shnong ki laleit ban ujor sha u Deputy Commissioner(DC) u
Swapnil Tembe ha kaba ki la kynnohïa ka jingbamsap ïa ka skhim da
ki kattokatne ngut ki dkhot ka VEC.
Ki la kynnoh ba ïa ka pisa ba dei banïoh da ki briew kiba don ha
ka list la thepnoh sha ka acccount jong ki briew kibawat tang ka
kyrteng ha ka list ruh kim don.Ki paidbah ki la pynpaw ba wat la ki
la jupyntip ïa kane
Bteng Sla 5
Bteng Sla 5Bteng Sla 5
Uwei na ki khynnah Skul uba dang pyndep ïa kiHome Work lyngba ki
onine Class.
Wan ïa kren usamla pule
nong Nigeriaban pyllait ïa ki
12 ngutShillong, Naiwieng 17: U Vice President jongkaAll Ind ia
NigerianStudents and Commu-n ity As sociation(AINSCA), Bangalore
uBetrand TochukwuIkwuka mynta ka sngi ula wan ïa kynduh ïa umyntri
ba dei peit ïa kiphatok ha ka jylla u bahA.L Hek ban ïakren
nakabynta ban pyllait ïa ki 12ngut ki nong Nigeriakiba la shah kem
ha kaneka jylla la katto katne pornamar ba ki wan rung naBangladesh
khlem ki kotki sla ba biang bad donmynta ha phatok.
Ïa u Betrand la phahda ka High Commissionjongka Nigeria,
NewDelhi hadien ba la ïohjingtip ba ki don ki nongNigeria kiba shah
s etphatok ha Shillong badJowai.
U la ïathuh ba katkum ba u ïoh jing tiphynriew ngut ki
nongNigeria ki don ha kaphatok ha Shillong badhynriew ngu t kata
sawki s hynrang bad ar kikynthei ki don ha phatokha Jowai. U la ïoh
jingtipba kine ki s hah s et
-
18 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020 MAWPHOR 13 KHUBOR NA JYLLA
& BA BTENG
KHLAD NOH I BAHKETRICK WRIAH
CHYNEI Bah Ketrick WriahChyne, ba s hong ba sahha Mawlai
Nongpdeng,kurim jong i (L) D.Kharkrang bad kpa jong IJanailin
Kharkrang ,Kerdalin Kharkrang &Enboklang Kharkrang. Idei ruh I
Ex ChiefManager SBI, Ex RangbahShnong MawlaiNongpdeng,
FoundingMember & Directo rMarket ing ARSLAOrganic Tea Growers
&Producers Cooperat iveSoceity Ltd. I la khlad nohha ka 17th
November 2020bad ka jingleit ontep ïa Ikan long ha ka 19thNovember
2020 ha ka por1 baje nohphai sngi ha ulum jingtep ka
BalangPresbyterian Phudmuri.
KHLAD NOH I BAHIURSINGH IANGJUH
I Bah Iursingh Iangjuh (85snem ka rta) lok jong I KongTwilidian
Jonsoi, I ba deishnong na Nongshlu itVillage, East Khasi
HillsDistrict kaba hap hapoh kaMawsynram Constituencybad mynta i
shong i sah haLawjynriew (Lumkut Block)Nongthymmai Shillong-14, ila
khlad noh na kane kapyrthei ha ka 16th November2020 bad ka jingleit
ontep kanlong ha ka 18th November2020 ha u lum jingtep jong
kaBalang U Blei (M&A)Pohks eh Shillong haNongrah ha ka por 2
bajenohphai sngi. I la ieh nohshadien ïa i Kurim, 7 ngut kiKhun ,
25 ngut ki Ksiew bad2 ngut ki khun Miaw.
Sa mar 5 jingthiah yn ïoh ka Kynshi,Myriaw bad Maroid PHC
S hi l long: Namar ba kipaidbah sha nongkyndongki shaniah
khambun ïa kakoit ka khiah jong ki ha kiPrimary Health Cen tre(PHC)
u MLA jong kaMawtharaishan, u Bah HBNongsiej, naduh ba u lajop ha
ka snem 2013, u latrei sh ito ban nang pynhehbad kyn tiew shuh ïa
kineki jaka sumar kiba hap haM a w t h a d r a i s h a nCons
tituency.
Mynta hadien 7 snemka jing ïakhun , u BahNongsiej, u la ïathuh
ba kas orkar ka la mynjur banpynheh noh ïa kine ki jakasumar. U Bah
Brol, uba longruh u Myntri ka sorkar jylla,u la ïathuh ba s hen
kaMaroid, ka Kynshi bad kaMyriaw PHC kin ïoh sa mar5 jingth iah, ha
kaba ïa kaMaroid PHC ka jingt rei kala ïaid shaid . Katba kaKyns h
i bad ka Myriawladep ban khot ïa ka tender.
“Naduh ba nga jop hau 2013, nga la ïoh i ïa ka
jingdonkam ban pynhehbad pynbha ïa ka jingsumarkine ki PHC. Ngas
ngewkmen ba kane kajingangnud ka la urlong”, ula ong.
U la ïathuh ba kaMaro id PHC la mang 1.27Klur tyngka, ka Kynshi
PHC85 lak tyngka bad ka
Myriaw PHC 88 lak tyngka.Da ka jingkyntiew sa 5
jingthiah, kaba mynta ka lapoi sha ka 10 jingth iah, kishynrang
kiba leit thiah bansumar ki la ïoh jaka thiah haki kamra. U la
ïathuh babaroh s hi katta haba dontang 5 jing thiah, kiba ïohthiah
ha ki kamra dei tang ki
kynthei bad ki shynrang kihap thiah ha ki baranda neki lynti
ïaid jong ki kamrahapoh hos p ital ne kipassage.
Ha kajuh ka por, uBah Nongs iej, u la ongru h ba n amar b a
kajingdon ki jing thiah ki lakiew na ka 5 sha ka 10 ha
kawei kawei ka PHC, ladon kam ruh b an n angpyn bun ïa ki nong t
reikhamtam ïa ki Doktormnamar mynta ki PHC kidon tang uwei u
Doktor.La kumno kumnodo nkam ban th ung s auwei uwei u Doktor
hakawei kawei ka PHC.
Haduh 60 tylli ki shnong tanguwei u doktor ha Pongtung PHC
Shillong, Naiwieng 17 : KaHANM Sengkmie ryngkatka Pynursla
Circle hynne kasngi ki la leit ban kynduh ïau Myntri ka tnad ka
Koit kaKhiah , Bah AL Hek banpynsngew halor kiba bun kijingduna
kiba don ha kaPongtung PHC.
Ka HANM hapoh kajing ïalam jong u BahLamphrang Kharban i
President ka Seng Kmie badPres iden t ka Pynurs laCircle, Bah
Vicky Nels onMarbañiang ki la pynsngewruh ha u Myntri ba katei
kaPHC ka hap ban peit haduh60 tylli ki shnong.
“Katei ka Hospital ka peithaduh 60 tylli ki shnong tangbadon pat
tang iwei i doktor,” ongu Bah Nelson haba kren bad kilad pathai
khubor.
Kumta na ka liang kaHANM ryngkat kinongïalam s hnong ki lakyn tu
ïa u Myntri bankyntiew kyrdan noh ïa kateika jaka sumar sha ka
CHCbad ruh ban thung khambun ki doktor bad ki nosnalo r kiwei kiwei
kijingdonkam kiba ïadei badka ko it ka kh iah jong kipaidbah.
Ym pat donba kam ïa ka
metïap haCivil HospitalShillong, Naiwieng, 17: UJoin t Directo r
jong kaHealth Services (SS), CivilHosp ital, Sh illong u lapyntip
ba uwei u nongpangïa uba la tip kyrteng kum uAmar Thapa 45 snem ka
rtana Bara Bazar, East KhasiHills District la wanrah hakane ka hos
p ital bad lapynthiah ha Male MedicalWard , Bed No. 23,
CivilHospital, Shillong ha ka 17tarik, Risaw, .2020 ha ka por4:34
baje janmiet. Une unongpang u la khladnoh haka 11 tarik, Naiwieng,
2020ha ka por 12:55 bajenohphai sngi.
La kyrpad ïa kino kinokiba don jingïadei kaba janba kin wan
shimti ïa ka metïapna ka jaka buh metïap jongka Hospital hapoh lai
sngihynrei lym kumta ïa kametïap yn sa aiti noh sha kaShillong
Municipal Boardban tep donburom.
Leh be-ijot u hymmenïa la i para ba dang shi
snem ar bnai
Mynsaw u samla ba shahtynrah kali hajan PTS
Yn rakhe ka Seng KhasiKmie ïa ka Seng Kut
Snem ba 121
Hap shu khot jied kaHima Khyrim sha kalehniam Pomblang
Shillong, Naiwieng, 17: Namar ka jingsaphriang jong kakhlam
jingpang COVID-19, ka Ophis jong u Syiem ka HimaKhyrim mynta ka
kynti ka la pynbna ïar sha ki khun ki hajarjong ka Hima bad sha ki
paidbah jong ka Bri u Hynñiewtrepda kaba buh hakhmat ïa ka
jingkyrpad ba kin ym lah banwan shim bynta ha kane ka jinglehniam
kumba ju long ha kisnem kiba la leit noh namarba ka Hima ka hap ban
budryntih ïa ki jingpynjari kyndon jong ka Sorkar Jylla.
Katkum ka jing ïathuh jong u Syiem jong ka HimaKhyrim, u Dr.
Balajied Sing Syiem ha ka jingïakren bad kilad pathai khubor, ka
Shad Nongkrem mynta u snem 2020kan sa long ha ka 24 bad 25 tarik
mynta u bnai Naiwiengha phylllaw jong ka iingsad jong ka Hima
Khyrim kabadon ha ka shnong Smit.
Ha kane ka kynti, u Paiem Balajied u la kyrpad ruh ïa kikhun ki
hajar jong ki shnong, ki Raid bad ki Elaka kiba haphapoh ka Hima
Khyrim ba kim dei ban sngew khohñïohhalor kane namarba ka Hima ka
hap ban shu khot jied tangkatto katne ki Nongmihkhmat na ki Raid,
ki Shnong bad kiElaka kumba la bthah da ki bor synshar ka Sorkar
Jylla.
Ha kaba ïadei bad kane, ki bor synshar ka East KhasiHills
District ki la pynmih ruh ïa ka SOP khnang ba kinongshong shnong
jong ka Hima Khyrim kin dup tip banbud ïa ki kyndon katkum ba la
bthah da ka Sorkar.
Shillong, Naiwieng, 17: Ka jingjia ka bym pat ju khamïohs ngew
koit ba u hymmen uba long u nongrinongsumar bad u nongïada ïa la ka
para kynthei hynreiun leh ïa ka kam pohjait pohrati da kaba pynjot
pynbanïa ka jinglong sotti jong i para kynthei lajong iba dangshi
snem ar bnai ka rta.
Kane ka la jia ha kawei ka shnong nongkyndongba hap ha East
Khasi Hills District.
Katkum u Kyrwoh ba la phah da ka HynñiewtrepAchik National
Movement (HANM), la ïathuh ba kaKmie jong ine i khunlung kaba s ah
ha nongbahShillong da ka jingieid bad jingshahn iah ïa la kaHymmen
kaba dei ruh ka Meisan jong i khunlung kala pynsah kai la i khun ha
kane ka shnong kumbakatto katne. Ha ka 10 tarik mynta u bnai, ynda
ka lawan jngoh ïa la i jong i khun ka la ïohi pynban ïa kajing
ipher ha ka durkhmat jong i kumba i donjingshitom eiei ha ka met.
Dei tad haduh ka 13 tarikmynta u bnai ynda ka la leit shim dawai na
CHC, kadoktor kaba eksamin ka la ïathuh ba ine i khunlung ila shah
leh be-ijot.
Ka Kmie bapli hapdeng ka jingshaiong ngiañ kala pyntip noh
marmar sha la ki Hymmen bad sha la kajong ka kmie.
Katkum ka jingïathuh jong ka HANM, dei tadynda ki bahaïing hasem
ki la tohkit bniah hadien ba kila suba ba kane ka kam runar ka dei
beit na la ka jongka rympei iing, ki lap pynban ba dei da u khun
jongkane ka kmie San uba la leh ïa kane ka kam pohjait ubala 17
snem ka rta.
Na ka liang ka Kmie jong ine i Khunlung bad kibahaing hasem ki
la leit mudui da ka ejahar sha kiPulit ha ka 13 tarik bad tang ha
ka 14 tarik une uHymmen runar u la ngat ha ka along ki Pulit ha
kaba lapynngat ïa u hapoh ki Kyndon jong ka POCSO Act,2012.
Na ka liang jong ka Seng ka la pynrem jur ïa kaneka kam bymman
jong une u Hymmen runar bad hakajuh ka por ka seng ka la pynpaw ruh
ïa kajingsngewsih, ka jingsngewkhia bad ka jingsngewlemïa ki
bahaing hasem jong ine i khunlung. Ka Seng kala dawa ruh ïa ki bor
jong ka aiñ ba ki dei ban leh dakaba tyngeh ïa kum kine ki jait
briew kiba la ïap nohka jingïatip bad kiba long ka jingshong sy ier
ïa kaimlang ka sahlang.
Shillong, Naiwieng 17: U wei u briew uba la tip kyrtengkum u
Anthony Langstieh katba u dang ïaid lynti ulashah tynrah ha kawei
ka Bolero Pickup kaba dang wanphai na Golflink bad ïaid sha Mawlai
Mawroh.
Katkum ka khubor na ki pulit la ong ba kane kajingjia ka la jia
hajan ka Police Training School (PTS)ha Mawlai Mawroh ha ka por
9:45 jong ka miet SngiNyngkong katba u dang ïaid lynt i ban wan
shaPhudmuri.
Une u briew uba dang 25 snem ka rta uba shongba s ah ha Mawlai
Phudmuri, u la ngat ha kajingmynsaw bad la rah ïa u sha ka jaka ai
jingsumar haShillong Civil Hospital da ki paralok kiba ïa don
langbad u bad kham hadien la pynkynriah ïa u shaSupercare Hospital,
Sh illong.
Ïa kane ka jingjia la rejistar mukotduma ha ka SngiBa-ar bad ka
jingtohkit halor kane jingjia kan ïaid shakhmat. La ïathuh ruh ba
katei ka Bolero Pickup ka laphet beit na katei ka jaka mar ïa
tynrah ïa u ne u briew.
Shillong, Naiwieng 17: Ka Seng Khasi Kmie lyngbaka kyrwoh na u
President , Rangbah Donkupar Dkharka pyntip ba ka jingrakhe pyndon
burom ïa ka SengKut Snem kaba 121 mynta u s nem ha ka 23
tarikNaiwieng kan long kaba rit bad ka ban da budryngkhing ïa ki
kyndon bad ka adong- adit ba lapynmih da ka Sorkar na ka daw ka
khlam COVID-19.
Ka Seng Khas i Kmie kan pyn long tang kajingkyntiew lama ha ïing
Seng Khasi, Mawkhar ha katei ka sngi ha ka por 8:00 baje mynstep
ban ïadontang ki nongkit kam kiba ha khmat duh jong ka SengKhasi
Kmie bad lai ngut ki dkhot u Tymmen U Sanban pyndep ïa ka nguh ka
dem, ka duwai ka phirat.
Ka jingïalang ha Lympung Shad Weiking, Shillong,ha ka juh hi ka
sngi ha ka por 2 baje nohphai sngi, kanlong tang ïa ki dkhot jong
ka Seng Khasi Kmie bad kinongshah khot sngewbha ka ban ym palat ïa
ka laispah ngut kumba la ai jingbit da ka sorkar kata tangïa kito
kiba da ïoh da ka Invitation Card/ En try Pass.
Ka kyrwoh ka kyrpad ruh ïa baroh ki Jylli bad TnatSeng Khasi ka
Bri U Hynñiewtrep ban sngewbha banrakhe ïa ka Seng Kut Snem ha ka
23 tarik u Naiwieng2020, ha ka por 8 baje mynstep da kaba pynher da
kalama Seng Khasi, ha la ki jong ki-jong skul bad ïingSeng Khasi ki
jong ki ryngkat ka nguh ka dem, kaduwai ka phirat da u Tymmen U San
jong ki jylli/tnatSeng ki jong ki bad ka jing ïalum kynhun kan
nympalat ïa ka Sanphew Ngut bad ban da bud ryngkhingïa ki jingbthah
bad ki adong-adit jong ka sorkar.
“Kino kino ki Jylli/Tnat Seng Khasi kiba thmu banrakhe ïa ka
Seng Kut Snem ba 121 da kino kino kitamasa (p rogrames) kin hap ban
pan bad ïoh jingbithi shuwa na ki Deputy Commissioner kiba ki
Jylli/Tnat Seng Khasi jong ki ki hap”, ong ka kyrwoh kabala kdew ba
kane ka jingpynbeit ban rakhe Seng KutSnem kumba la kdew haneng kan
long beit thik tangnaka bynta mynta u snem namar ka jingwan
lyngshopka khlam ka ngoh bad ki jingpyrkhing ba la mana badki
adong-adit ba la buh da ka sorkar.
Shi bynta na ki jaka sumar ha Myriaw PHC kaba don ha Wets Khasi
Hills District/
Ki nongïalam na ka HANM Central Body bad Pynursla Circle ha ka
jingleitïakynduh ïa u Myntri ka tnad ka koit ka khiah, Bah AL
Hek/
Nalorkata, ka kyrwohna u Director ka tnad ka Koitka Khiah, Dr.
Aman War laïathuh ruh ba don sa iwei ilongkmie ba pang COVIDnalor
kiwei kiwei ki jingpangiba khlad ha kane ka sngiba tip kyrteng kum
i TimishB Marak, 65 snem ka rta naDobasipara, Tura. Ïa itei
ilongkmie la pynkit sha TuraCivil Hospital ha ka 15tarikmynta u
bnai hynrei i lakhlad noh pat ha ka 17 tarikmynta u bnai, kata ha
kaneka sngi Baar ha ka por 3:00baje.
Kiba khlad haduh ka17tarik mynta u bnai ka kilong baroh 102
ngut.
Poi 283 ngutkiba koit myntaka sngi, ïap iwei
kumno kumno haduh u Nohprah shwa ban shim ïa ka raikaba ïadei
bad kitei ki khynnah naduh klas IX shapoh.
Ha kawei pat ka liang u la ïathuh ba ka sorkar ka ladep s him ïa
ka rai ba ka eksam phainal na ka byn ta kiSecondary School Leaving
Certificate bad ka HigherSecondary School Leav ing Certificate kan
long ha u bnaiLber- Ïaiong jong u snem ban wan ha kaba ïa ka tarik
yn sarai da ka MBoSE.
Hato donkam ïakhuneksamin kut snem naduh
da ka jingshong kyllaiñ myngngor ha man la ki Districtban dawa
na ka sorkar ba ka dei ban pyntreikam noh ïa kaInner Line Permit ha
ka jylla Meghalaya.
Ïa kane la pynt ip da u President ka FKJGP, u BahWelbirth Rani,
uba la ong ba ha ka lama ki saw seng ki larai ruh ban pynlong ïa ka
jingshong kyllaiñ myngngor haka 19 tarik u Naiwieng , 2020 ha man
la ki District hapoh kajylla bad kane ka dei shi bynta ban pyrshah
ïa ka sorkarjylla bad ruh ïa ka s orkar kmie kiba la leh mynthi
banpyntreikam noh ïa ka Inner Line Permit ban khanglad naka jingwan
ruh beaiñ ki briew kiba na shabar ka jy lla shakane ka jylla
Meghalaya.
U Bah Wellbirth Rani, President ka FKJGP u la ong ruhba ha ka
lama ki saw seng kata ka RBYF, HNYF, KSU badFKJGP ki la rai ruh ban
bteng ka jingïakhun ban dawa banpyntreikam ïa ka Inner Line Permit
kaba la dei kawei na kamad jingdawa kaba la slem bha ha ka jyla bad
kane kan longruh shi bynta ba ki saw seng ki dawa ba ka sorkar
jylla ka ladei don ka jingkitkhlieh kumno ban ïada na ka jingwan
rungkynthep ki bar jylla sha kane ka jylla Meghalaya.
U la ong ruh nalor ka ILP kum ka mad jingdawa bahakhmat ki s aw
s eng, ki s aw s eng ki dawa ruh ba kaMRSSA, ka entry bad ka exit
point ha baroh ki jaka ba ladep ban mang ki dei ban treikam noh
khnang ban lah bantehlakam na ka jingrung tuh ki mynder ne ki b
riew kibashabar sha kane ka jylla kaba la buh jingma ïa ka
jaidbynriew barit paid jongngi.
Shuh shuh, u la bynrap ruh ki saw seng kin nym shongkli kti ban
dawa ïa ka hok long trai ka jaid bynriew ha kabalada ka sorkar kmie
bad ka sorkar jylla ki dang leh mynthihalor ki mad jingdawa ki saw
seng kum ki seng ki la longkiba la kreh ban iaid noh la ka jong ka
lynti ban pyni borkumno ban ïada ïa la ka jaid bynriew da kaba kin
tehlakam hiban khanglad na ka jingwan rung beain ki briew kiba
nabarka jylla ba kum ki nongïalam kim kwah shuh ba ki trai mulukki
trai jaka kin long tang ki mraw ha la ka jylla, u la bynrap.
Yn sdang ïakhih ki 4 seng halor kaILP,19 tarik yn shong
kyllaiñ
ka roi ka par ha ka s hnong hapoh kajingpynïaid ka Mawpat
C&RD Block.Haduh mynta ki don palat 700 ty lli kilongïing kiba
la pynrung kyrteng ban ïohbylla s ngi na katei ka Act.
Ha ka jingïalang ban sdang noh ïa kikam, u Bah AL Hek, MLA bad
MyntriSorkar u la ïathuh ba naduh ba u sdangban mih khmat ïa ka
Pynthorumkhrah kumu MLA ka la long ka jingeh ban kyntiew ïaka roi
ka par tang na ka skhim MLA. "Deiha u snem 2013 ba la wan ka
jingphiahCons t ituency bad la pynrung ïa kaPynthorumkhrah kum ka
Constituencynongkyndong (Rural Constituency)", laong u Bah Hek.
"Ka la pynkynmaw ïa nga ha katei kapor namar ka Nongmensong ka
hap ha kaCity Census Town bad kam ïoh ïa ki kampynroi bad nga la ïa
kren bad ki ophisarkiba la ong ïa nga ba ym lah ban leh eiei.Hynrei
nga la wad bniah balei haba ka hapha ka Rural Constituency ym lah
ban wengïa ka bad nga la ïaleh shitom bad mynta kaNongmensong ka la
lait bad kan ïoh ïa kikam ban kyntiew ïaka roi ka par lyngba katnad
Community and Rural Development",la ong u Bah Hek.
Da kaba kdew kane ka jingïoh pyllait ïaka Shnong na ka thup City
Census Town,u Bah Hek u la ong, "Kan wanrah shibunka jingmyntoi ha
kaba ngin ïoh ïa ka skhimPMAY bad kiwei kiwei pat. Kan sa long
kajingmyntoi kaba khraw haduh katta kattabad ki don ki shnong kum
ka Mawpat kabala ïaid shaid shaid bad mynta ka la itynnadbha. Nga
kyntu ïa ki nongïalam VEC, kinongdon Job Card ban ïa t
reilang".
Kum ban shu kdew ba ka ShnongNongmens ong ka la ïoh jingithuh
ban
Ïarap u Bah AL Hek ban pyllait ïa ka shnongNongmensong na ka
Census Town
pyntrei kam ïa ki skhim katkum ki kyndonna ka MGNREGA hadien ka
shithi na kaMiss ion Director ka State RuralEmployment Society,
Meghalaya, Shillongsha ka ophis Under Secretary ka tnadCommunity
and Rural Development bads uh kop i lang s ha ka ophis
BlockDevelopment Officer ka Mawpat C&RDBlock ha ka 20 tarik u
Naiwieng la ong bala pynïar ïa ki kyndon jingtrei kam sha kashnong
Nongmensong.
Na ka liang ka shnong ha ka jingïalangha ka step Sngi Nyngkong
nalor u Bah Hekla ïa donlang da u Bah B Khonglah ,Rangbah Shnong ,
u bah A Nongdhar,Secretary, ki Rangbah Dong na ki dongbapher ka
shnong Nongmensong, ki dkhotVEC Nongmensong lem ki riew
rangbahkatba na ka lïang ka ophis Mawpat C&RDBlock la wan ban
mih khmat da i kong MSKshir, BDO ryngkat ki ophisar.
Na la liang ka Dorbar Shnong lyngbau Bah B Khonglah ka la ai
khub lei ïa uMLA uba la trei sh itom ban pynurlong ïakane ka kam
bad pyn paw kajings ngewnguh ïa u . U Bah PhrangWarjri, Secretary
ka VEC u la pynpaw baki don s an tylli ki projek kum ki lynti
ïaidkjat, ki nala bad ki s urok dewbilat banïaid kali kiba ka VEC
kan pyn treikam nohshen bad ong ba kane ka jings dang kanlong sha
ka lynti ka roi ka par bad kakhuid ka suba hapoh ka Shnong.
Hadien ka jingïalang u Bah Hek lemryngkat ki nongïalam shnong
bad ki dkhotka VEC ki la leit ban jurip ïa ka jaka bansdang
pynsdang ïa ka jingtreikam ha kabau la sh im sdang ban tah Cement
ïa ka lyntiïaid kjat ha Dong Kamon ka ShnongNongmensong.
-
MAWPHOR 18 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 20202 EAST JAIÑTIA &
WEST JAIÑTIA HILLSBuddien u ADC ka EJH bad ka HSWLA halor ka
thongban pynkhuid ïa ka Wah Lukha lyngba ka projek 2.5 klur
Ka jaka ba ïakynduh lang ka Wah Lukha bad ka wah Lunar. U Addl.
DC u Bah SS Syiemlieh bad ki dkhot ka Hynriew Shnong Wah Lukha
Association (HSWLA) kiba dang sorjamin ïa ka WahLukha hadien ba
sdang ka jingpynkhud ïa kane ka Wah/Dur Mawphor
Khliehriat, Naiwieng, 17: U AdditionalDeputy Commissioner jong
ka EastJaiñtia Hills District u Bah S.S.Syiemliehlem bad ki heh
Ophisar jong ka tnat PHE,Water Resources ryngkat lang bad
kinongïalam jong ka Hynriew ShnongWah Lukha As sociation (HSW
LA)hynnin ka Lah Sngi u Blei ki la hiar bansorjamin ïa ka Wah Lukha
kaba longkum ka jingbuddien jong ka Seng ïa kaprojek ban pynkhuid
ïa ka Wah Lukhaïa kaba la mang pisa T 2.5 klur.
Ïa ka jingsorjamin la sdang naduhka jaka ba ju khot ka ‘Mookset’
bad haki bynta kiba bun jong kane ka Wahkaba ju khring bha ïa ki
nongkhwaidohkha bad ïa ki nong wanjngohkaipyrthei.
Haba kren sha ki lad pathai khubor,u Bah S.S.Syiemlieh u la
ïathuh ba kaophis jong u Deputy Commissioner kaEast Jaiñtia Hills
District ka la shimkhiaïa kane ka kam da kaba buh hakhmat ehïa ka
thong ban pynkhuid bad banpynkhie im biang ïa ka Wah Lukha hakaba u
Deputy Commissioner barim uBah F.M.Dopth u ladep ban leit jurip
dalade hi bad kumjuh ruh ka ophis ka ladepban phah tohkti ha ka
tnat Water Re-
sources ïa ka jinglong jingman jong kaneka Wah hadien ba ka wah
ka la kyllarong ha kine ki snem ba ladep.
“Ngi la ïoh ïa kawei ka jaka banpyllait ïa uwei u jait jingthung
ba ju khotu ‘Algae’ ban buh ïa une u jingthunghapoh um ha kaba u
dei u jingthunguba don ïa ka bor ban pynïap ïa ki kynjaAcid bad
kjit noh ïa ki jakhlia kiba donhapoh um bad u don ruh ka bor
banpynkhuid pat ïa ka um,” la ong u BahSyiemlieh.
U la ïathuh ba ha ka jingshisha kaophis u Deputy Commssionner ka
ladon jingmut ban pynsdang noh ïa kakam tangba na ka daw ba wan
kajingkhang khyrdep ha ka Jylla barohkawei ym shym la lah ban sdang
ïa kakam bad ka Scientist Organisation kaTrinity Implex
International na Delhi kaban yn sa pyntrei ïa ka kam kan sa wanban
jurip biang ha ka taiew baar jongune u bnai.
“Na ka liang ki bor pynïaid Districtngi khmihlynti ba ka kam kan
ïaid beitshakhmat da ka jingïatreilang bad kaHynriew Shnong Wah
LukkhaAssocation bad lyngba ka jingkyrshanlang ka District Mineral
Fund (DMDF”
la ong u Bah S.S.Syiemlieh.“Katkum ka kaiphot ba la ïoh na
ka
Water Resources ngi la phah juripnaduh ki thaiñ Sakhaiñ ter ter
naduh nashaneng bad la ong ba ka dei na udewiong tangba ngam tip
haduh katnokan dei namar da hiar sharum ki don saki karkhana Coke
bad karkhanaDewbilat bad kiwei kiwei ki karkhanatylliat maw ki
pyntuid ïa ki jakhlia shane,ngim dei ki riewshemphang bad ngimda
tip bha kumta ng i ait i ha kaMeghalaya State Pollu tion
ControlBoard (MPSCB) ba kan leh ïa ka Testbad ka kaiphod ka ong ruh
ba donkamban pynkhuid ïa ka um haba ngi peitmynta tang ki dohkha
ruh kim don hibad kata ka paw ba ka long kabadonkam ban pynkhuid ïa
ka um,” la ongshuh shuh u Addl. Deputy Commis-sioner.
Haba kylli, u la ong, “lada ka 2.5 klurkam pat dap ban pynkhuid
ïa ka Wahl,ka Trust jong ka District Mineral Fund(DMF) kan sa ïarap
biang ban pyndeplut ïa ki Phas e ba dang sah banpynkhuid ïa ka wah
Lukha.”
U la ïathuh ruh ba ka por donkamruh ban pynlong ïa ki
jingpynshai
paidbah ba ki briew basah sha ki byntaba shaneng kin sngewthuh
ba ki kamba ki leh ki pynlong kumne ïa ka um badba ki briew kiba
sah sharum kiba im jana kane ka wah ki kynduh jingeh haduhkatta
katta. “Na kata ka daw kumba lapynsngew da ka Association ngi
shimïa ka rai ban ban pynkhuid noh ïa kaneka wah khhang ba ki briew
kiba donsha ki bynta ba sharum kin im kumba kiju long mynshwa,” u
la bynrap.
U Presiden t jong ka HynriewShnong Wah Lukha As sociat
ion(HSWLA) u Ma Womsar Talang u lapynpaw ka jingsngewnguh ïa ki
borsynshar jong ka East Jaiñtia Hills Dis-trict kiba la shimkhia na
ka bynta banpynbha pat ïa ka Wah Lukha kumba kaSeng ka ju angnud
ban pynkhuid ïa kaWah bad ha kajuh ka por u la ai khubleikyrpang eh
ïa u Deputy Commissionerbarim u Bah F.M Dopth uba la long unongprat
lynti ïa kane ka kam.
“Nga kyrmen skhem ba kane ka kamkan ïaid beit bad kiba bun ki
paitbahjong ka Elaka Narpuh ki don ka jingsubaeiei ba ngi s hu
sngap jar hynrei kajingsngap jar jong ngi ka dei na ka dawba don ka
lockdown,” u la ong.
U Secretary jong Seng u MaDaïapherbha Lamare haba bynraphalor
kane, u la ong, “ka thong jongngi ka long ban pynkhie im biang ïa
kaWah Lukha. Ka jingjakhlia jong kaWah Lukha ka dei na ka um kaba
wantuid na ka Wah Lunar namar yn da lapoi ha kawei ka jaka ba ka um
jong kawah Lunar ka ïa kynduh lang bad kaum jong ka wah Lukha dei
hangta kawah Lukha ruh ka jakhlia lang.”
“Kam shym mut ba tang shu sdangyn dep noh hynrei ngi donkam
banbuddien ban trei shitom ban poi shaka thong bad lada kane ka wah
kanjakhlia biang, kata, hadien ba la deppynhuid ka As sociat ion
kan s abuddien biang khnang ban pynnehpynsah ïa ka wah kumba ka
longmynshwa,” u la bynrap.
Katkum ka jingïathuh jong u MaLamare, kane ka Pilot Project ka
ban sashimpor da ki snem ban pyndep ka deikaba la mang pisa T 2.5
klur ha kaba ïaka pisa ladep pyllait shwa tang T1 klurban pyndep ïa
ka Phase-I bad hadienkane yn sa nang pyllait shuh banpyndep ïa ka
pisa na ka bynta kaPhase-II bad kumta terter.
Kem ka Wildlife Division-JH ïa 3ngut kiba khaii be-aiñ ïa ka
Kyrbei
Khliehriat, Naiwieng, 17: Ki nongtrei jong ka tnat Wild-life
Division, Jowai hadien ba ki la ïoh jingtip halor kajingdon jong ki
katto katne ki kynhun kiba khaïi beaiñ ïaki mrad ha ka thaiñ West
Jaiñtia Hills kiba markhap bad kaWest Karbi Anglong District, Assam
mar mar ki la pynlongka jingthwet bad ka jingbuddien ban ïohkem ïa
kiba donkti.
Hadien ba la ïoh ïa ki sakhi sab it kiba biang, kinongtrei jong
ka Wildlife ki la pynlong ka jingpynapshrip ha ka shnong Khanduli
ha ryngkat ki bor Pulit.Dei ha ka 11 tarik mynta u bnai ha ka por
kumba 2:00baje nohphai sngi ki nongtrei ka tnat Wildlife bad
kiPulit ki la ïoh bat ïa ka kali kaba wan na Hamren bashong da ki
lai ngut ki briew ïa ki ba la tip kyrteng kumu Serus Bhoi, u
Francis Lamare bad u Arki Lamare kibadei na ka Shnong Namdong
B.
Hadien ba la khynra hapoh ka kali, la lap ïa kawei kaKyrbei
(Pangolin) kaba dang im bad ki snieh Kyrbei kabakhia kumba 1.2
kilo. Ïa kine ki lai ngut la ïalam noh shaophis jong ka DFO,
Jaiñtia Hills Wildlife Division banpynlong ïa ka jingtohkit. Hadien
ba la dep tohkit, la lap baïa kane ka mrad la wan thied na ka
Shnong Hamren kabadon ha West Karbi Anglong District, Assam.
Ha ka sngi kaba bud la tian bishar ïa kine ki lai ngut
haïingbishar jong ka Chief Judicial Magistrate, Jowai Courtha kaba
la hukum ban set ia ki ha Judicial Custody na kabynta ban nang
tohkit shuh shuh bad ban lap ksai ïa kibadonkti ha kane ka kam
khaïi beaiñ ïa ki mrad.
Ha ka step jong ka 12 tarik mynta u bnai, kane ka
Ka Kyrbei ba la ïoh kurup da ka tnat Wildflife, Division Jowai
na ki snar nongkhaii. I khun ba la kha da ka Kyrbei/
Kyrbei kaba la ïohkem ka la kha ïa i khun. Ïa kane ka mradbad ia
i khun yn sa pyllait pat hapoh ka Khlaw NarpuhWildlife Sanctuary
kata hadien ka jingïoh jingbit na kaChief Judicial Magistrate,
Jowai Court.
Ka Kyrbei ka dei ka mrad kaba la buh kyrpang ha kaSchedule I
jong ka Wild Life (Protection) Act, 1972 badkaba dawa bha ïa ka
jingïada ba kyrpang na ka daw ba kala jan duh jait. La kynthup ïa
ka kum ka Endangered Spe-cies (mrad ba la jan duh jait) ha ka Red
Data List jong kaInternational Union for Conservation of Nature and
Natu-ral Resources (IUCN).
Kino kino kiba ri lane pynïap ïa kane ka mrad, ynpynshitom
katkum ki kyndon jong ka Wild Life (Protec-tion) Act, 1972 da kaba
shah set phatok kaba ym duna ïaka 3 haduh 7 snem bad ka jingshah
daiñ kuna kaba ymduna ïa ka 10,000 haduh T.25,000 tyngka.
Katkum ka jinglap jong ki stad Saïan, kawei ka Kyrbeika bam
kumba 70 million ki khñiang ha ka shi snem kabakynthup khamtam ïa
ki dkhiew bad ki laruiñ. Ïa ki Kyrbeila khaïi bha na ka bynta ka
doh bad ki snieh jong ka ba lapyndonkam ha ka jingshna dawai China.
Ka China kadei ka ri kaba pyndonkam bha ïa ka Kyrbei bad ïa ki
sniehjong ka. Ka jingkhaïi beaiñ ïa kane ka jait mrad kan ktahbha
ïa ka jinglong jingman jong ka mariang bad kumjuhruh ka jingma ïa
ka koit ka khiah jong u briew. Katkum kajingtip bym pat thikna,
kane ka khlam Covid-19 ka mih nakane ka Kyrbei ha ka ïew die doh
mrad khlaw ha ka SorWuhan ha China.
Dawa ka KHNAM banpynsangeh ïa ka PublicHearing jong ka Star
CementJowai , Naiwieng , 17: Ka KhunHynñiewtrep National
AwakeningMovement (KHNAM) State YouthWing ka la dawa na u Chief
Secretaryka sorkar jylla ban pynsangeh shwaïa ka jingthmu ban
pynlong ïa ka Pub-lic Hearing ne jingpynsngew paidbahka ban long ha
phyllaw ophis barimjong u Deputy Commissioner ka EastJaiñt ia Hills
Dis trict ha ka 21 tarikmynta u bnai.
Ha kane ka shith i ba la phah laïathuh ba katei ka kharkhana
pynmihdewbilat ka Star Cement Ltd ka la thmuban pynheh shuh shuh ïa
ka par tihmawshun jong ka, ha ka jingheh kaba42.015 Hectare ha ka s
hnongBrichyrnot ha East Jaiñtia Hills Dis-trict.
Ka KHNAM kala pynpaw ba kajingpynlong ïa ka Public Hearing
haphyllaw ophis u DC ka la long kum kajingpynkheiñ ïa ka
“Environment Im-pact Assesment Ntification, 2006 jongka sorkar
India, namar la kren shai balada pyn long ïa kino kino
kijingpynsngew paidbah dei ban lehhajan jong ka jaka ba thmu ban
pyntreiïa ka kam.
Sa kawei ruh ba ha kane ka PublicHearing la shah ban wan tang
hapoh100 ngut ki briew kiba la jied kyrpangbad ka KHNAM ka la
pynpaw ba tang100 ngut kiba wan kam ïadei satia bankhot ka Pub lic
Hearing ne kajingpynsngew paidbah.
Kumba long mynta ïa kane ka Pub-lic Hearing la pyrshah lang da
kibabun ba lang naduh ki nongs hongshnong ka thaiñ, ki sengbhalang
badki seng s aiñ h ima sima, namar ladakatei ka kharkhana ka ïoh
ban khlongmawshun ha katei ka jaka ka lah ruhban ktah ïa ki umbam
um dih badkhamtam ïa ka Wah Lukha kaba dohhajan katei ka jaka.
La ong ruh ba katei ka jaka ba thmupynheh ïa ka par mawshun da
ka StarCement ka jngai tang kumba 1.46 kilometer na ka Wildlife
Sanctuary, 0.25Kilo meter na ka Eco Sensitive Zonebad tang 1.38
Kilo meter na ka WahLukha.
Halor kane ka seng ka dawa jur banpynsangeh shwa shi syndon ïa
kaneka jingpynsngew paidbah kaba thmuban pynlong ha ka 21 tarik
mynta u bnai.
Khliehriat, Naiwieng, 17: Ki paitbahjong ka shnong Shymplong
mynta kasngi Baar ki la pynlong da ka jingrahlama iong bad ki
placard harud WahLukha (ka jaka kaba dang hap hapoh upud u sam jong
ka shnong Shymplong)ban pynpaw ïa ka jingpyrshah jur ïa kaPublic
Hearing jong ka Star Cement bala buh sngi ban pynlong ha ka 21
tarikmynta u bnai ha Khliehriat.
Ka sur kaba mih na ki nongshongshnong ka shnong Shymplong ka
longban pynneh pynsah ïa ka wah Lukhakaba ju long ka shlem kamai
jakpoh jongki paitbah na kane ka wah kaba ki jukhwai dohkha bad die
ïa ki dohkha badkiba angnud ruh ban pynneh pynsahïa ka wah Lukha
bad kwah ruh ba kawah kan lait na kiba bun ki jingshahpynjulor.
Nalor ki nongshong shnong, da kiphew ngut ki rawon ha shi lynter
kawah Lukha kiba dang pynbyrngia ïaladeha kaba khwai dohkha ki la
shim byntalang ha ka jingrah lama iong bad ki Plac-ard kiba pyrshah
ïa ka Public Hearingba la tyrwa da ka Star Cement banpynheh ïa ka
par tih mawshun ha kashnong Brishyrnot.
Haba kren haka jingïalang, u WahehShnong jong ka Shymplong u
MaApstoling Syih u la ong, “kan sapynjynjar ïa ngi ha ka liang ka
ïoh ka
Rah lama ïong ka shnong Shymplong harudwah Lukha ban pyrshah ïa
ka Public Hearing
kot namar haba ngi khwai dohkha nakane ka wah bad ngi die sha ki
ïew badkumne ngi kamai ban bsa ïa ka ïing kasem. Ngi pyn nang
pynstad ïa ki khunki kti hynrei ka jingstad jong kiba nangba tip ka
pynduh ïa kane ka wah Lukha.”
U Secretary Shnong u Ma PherbakLamare u la ong “ka Sorkar ka
kwah banwanrah ïa ka khuid ka suba, hynrei ngiïohi pat ba kine ki
kompeni ki pynjakhliaïa kane ka wah bad lada dang ailad bankhlong
shuh shuh ïa u mawshun naBrishyrnot kan sa pynduh jait ruh ïa
kijingthaw ba im kiba don hapoh um badkan wahrah shibun ki jingduh
jingmyntoiïa ki nongshong shnong.”
U la ong ruh ba ka jingdon kikarkhana dewbilat ka pynkylla rong
ïaka um ha ka wah Lukha namar lada deika um dewiong ka um kan nym
kyllarong blu. U la kynthoh ruh ba kajingdon jong ki karkhana ha
East JaiñtiaHills kam shym la ai jingmyntoi ia ki khunsamla naba ym
don satia uwei ruh ukhun samla na ka shnong ban ioh kamiohjam ha ki
Karkhana.
U samla Dabiang-i pyrkhat Syih u laïathuh ba 85 persen na ki
nongshongshnong jong ka Shymplong ki dei kibaim ja kpoh na kane ka
wah Lukha kumjuhruh ki paitbah ha ki por ba mynshwa kiju sum ju
sait ha kane ka wah. “Hynreinaduh ba wan kine ki karkhana
dewbilat
ka pynduh jingkyrmen ïa ngi ha kabawat na ka liang ka Sorkar ruh
ka ladeppynbna ba ka um ha ka wah Lukha kamlong shuh ban bam ban
dih ban sumban sait namar don ki khynnah kiba sumynda ki poi ha
ïing ki ioh pang. Kumtana ka liang jong ka shnong ngi iengpyrshah
ïa kane ka jingthmu ka StarCement ban khlong mawshun naBrishyrnot
bad ngi kyntu ruh ïa ka sorkarba kan pyrkhat bha ïa kane namar
ngiioh jingmyntoi na kane ka wah ym deina ka Star Cement,” u la
ong.
Ki longkmie jong ka s hnongShymplong ruh kiba ju wan khwai naka
wah Lukha ki pynpaw ia kajingsngewkhia halor kane bad ong baki kmie
ki kpa jong ki ki pyndappynbiang ïa ki jingdonkam jong ki badbsa ïa
ka ïing ka sem na kane ka wahnaduh ba ki dang rit bad ma ki
ruhkumjuh haduh mynta ki sngewtynnadban wan khwai sha kane ka wah
badkamai pisa ruh da kaba die ïa ki dohkaba ki ioh na kane ka
wah.
Na ka liang ka Dorbar ShnongShymplong bad ki longkmie jong
kashnong ki kyntu jur ia ka Sorkar ba kadei ban pynsangeh ïa kane
ka PublicHearing namarba ki da angnud haduhkatta katta ban pynneh
pynsah ïa kawah Lukha bad ïa ki dohkha kiba donha ka wah.
Ki paidbah ka shnong Shymplong bad ki Rawon kiba rah lama ïong
bad pynlong jingïakhih harud ka Wah Lukha/
-
18 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020 MAWPHOR 3 KHUBOR JYLLA /
KYLLENG & JINGPYNBNA
Yn ïaid shakhmat ki party liangpyrshah ka Pakistan ha ka ba
ïadei bad ka rally paidbah
K jingïalang ba la dep jong ki liang pyrshah ka Pak.
Karachi: Ka Pakis tanDemocrat ic Movement(PDM), ka kynhun
synropjong ki party liang pyrshahki ba ïeng ïaleh ïa ka sorkaru
Imran Khan ki la rai banïaid s hakhmat ha ka baïadei bad ka jing
thmu banpynlong ïa ka jingïalangpaidbah ka ba heh ka banlong ha
Peshawar ha ka 22tarik mynta u bnai, kata daka ba pynkheiñ ïa
kikyndon jong ka sorkar kaba la khang pyrs hah namarka jings
aphriang kajingpang Covid-19.
“Ka jing ïalang jong kaPDM ka ban long ha ka 22tarik ha Peshawar
kan ïaids hakhmat kumba lapynbeit ,” ong u nongpynïaid jong ka
kynhunsynrop ki liang pyrshah uAbdul Jalil Jan lyngba kalad pathai
khubor ha kaneka sngi Nyngkong ba lalah .U Jan u la pynpaw baki
nongïalam ka PDM ki ladep lypa ban shim rai na kabynta ban pyn long
ïabaroh ki jing ïalang. “Nginym ailad ïa ki nongsyns harba kin
riehtngen da ka baai daw halo r kajings aphriang u khñiangjingpang
coronavirus,” u laong.
Hapdeng ki jingïakh ihba jur na ka jingmih lyngbaka ileks hon ha
ka thaiñGilgit Baltistan, na ka laingu myntri rangbahduh kaPakistan
u Imran Khan hakane ka s ngi Nyngkong bala lah u la pynbna ba
lakhang pyrshah ïa kino kinoki jingïalang ne ki
jingïaidpaidbah.
Yn pynlong ka MSLS ïa ka‘National Lok Adalat’Shillong, Naiwieng
: Ka Meghalaya State Legal ServicesAuthority, Shillong ka ba hap
hapoh ka National LegalServices Authority, New Delhi kan pynlong ïa
ka ‘NationalLok Adalat’ halor baroh ki mat ha ka 5 tarik u Nohprah
2020,hapoh ki ïingbishar jong ka High Court, Meghalaya,
DistrictCourt, District Council Court, Sub-Divisional Court,
DeputyCommissioner office bad kiwei kiwei.Kino kino ki briew neki
kynhun ki ba ïoh pdiang ïa ka jingpyntip ha ka ba ïadeibad kane ka
Lok Adalat ki lah ban wan mih da lae hi hakhmatki nongbishar ka Lok
Adalat na ka bynta ban ïa pynbeithalor kino kino ki jingïakynad da
ka mon sngewbha.
Ïoh kem ki pulit ka Rari OGC ïaki nongkhaïi kiad beaiñBajengdoba
:Ka kynhun pulit na Rari OGC ka ba hap hapohBajengdoba PS, North
Garo Hills, ha kane ka sngi U Blei kila pynlong ka jingkhynra ha ki
bynta jong ka ïew Rari ha kaba ki la ïoh ban kem ïa ki briew ki ba
donkti ha ka ba die kiadbeaiñ.Na ka liang ki bor pulit ki la ïathuh
ruh ba naduh khamhashwa ki la dep ban ai ka jingmaham ka ba tyngeh,
hynreikine ki briew kim shym la pynsngap satia.Nalor kata
kateikajuh ka kynhun pulit ka la lapdien ruh halor ki kam khaïikiad
beaiñ ha ki bynta jong ka Bajengdoba ha ka ba ki la ïohruh ban kem
noh ïa ki briew ki ba donkti ha ka miet jong ka15 tarik mynta u
bnai.
Ym pat don ba wan kam ïa kamet ïap na Civil HospitalShillong,
Naiwieng : U Joint Director ka Health Services (SS),Civil Hospital,
Shillong u pyntip ba haduh mynta ym pat donba wan kam ïa kawei ka
met ïap jong uwei u lanot u ba la khladnoh ïa u ba la tip kyrteng
kum u Amar Thapa (45 snem rta), bashong ba sah ha Bara Bazar, East
Khasi Hills District.Une ubriew u la wan shah sumar hapoh kane ka
hospital ha ka17.10.2020 bad u la khlad noh ha ka 11 tarik mynta u
bnai.
Kumta la kyntu ïa ki ba haïing hasem bad kiwei pat ki badon
jingïadei bad une u rangbah ba kin sngewbha ban wanshimti noh
mardor ïa kane ka met ka ba don mynta hapoh kajaka buh met ïap jong
katei ka hospital hapoh ka lai sngishwa ban aiti noh ïa ka met sha
ki bor jong ka ShillongMunicipal Board.
U Kim Jong Un ha ryngkat ki heh shipai ki jong u.
Washington :Ka jingjahrngai jong u nongïalam kaNorth Korea u Kim
JongUn na ki jaka paidbahmynta lah jan shi bnaikynthih ka la pynmih
ïa kajingsyier ba u lah ban donhapdeng ka jingïasy lla naka bynta
ban tes nepyrshang ïa u presidentba dang shu shah jied kaUS u Joe
Biden.
Ki riew shemphang kila pynpaw ruh ba u Kim ulah ban ïasylla na
ka byntaban bteng ïa kajingpyrshang siatnamding shwa ka
jinglehburom ïa u presidentbathymmai ha ka 20 tarik ubnai
Kyllalyngkot 2021.
Ka North Korea la jutip bha halor kijingpyrshang siatnamding,
kata hadien kajingpyrshang siat ïa kinamding short rangemissile ha
ka ba sdangjong une u snem, katahadien ka jingkut jingmutjong u Kim
ban pynkhlaiñïa ki kam tiar thma.
Naduh ba u Biden u lashah jied kum u president
Jah rngai biang u Kim Jong Un; mih ka jingsyier ba lah ban don
ka kam ïasylla
bathymmai, u heh sorkarka State Department u badei ruh u dkhot
jong kaCouncil halor ki kam bar ri,u Evans Revere, u lapyntip ba ka
Pyongyangka lah ban pynkhreh ïa kisienjam ha ka ba ïadei badkane ka
sorkar thymmai kaUS.
“Ka lah ban long ruhba ka Pyongyasng kanpyrshang siat ïa
unamding long rangemissile shwa katei kajingleh burom kum ka dakka
jingpynpaw sha upresident bathymmai badba kan nang pynjur ruh ïaki
sien jam ki ba ïadei badka jingïakren bad kaWashington,” ong utei
uheh sorkar.
“Ka kynhun u Bidenkan long phikir namar kijingpulom ha ki
sienjamjong u president DonaldTrump ha ka ba ïadei badka North
Korea ka ba lapynlong ruh ïa ka Northba kan nang pynjur shuhshuh ha
ka ba ïadei bad kikam tiar thma nukliar badka jingpyrshang siat
namding.U Trump bad uKim ki la kut jingmut banïatreilang ha
kajingpyrshang ban pynkutnoh ïa ki kam tiar thmanukliar naduh
kajingïalang ka ba la long hau snem 2018, hynrei kaneka lynt i ïaid
ka la long kaba suki palat bad hadienkane ka jing ïakren ka lapulom
noh ha une u snem
ba la dep.Katba u Biden u la
pynpaw ba un ymïakynduh ïa u Kim khlemkino kino ki
jingbuhkyndon, hynrei u la ongpat ba un pdiangsngewbha halor ki
kyndonki ba ïadei bad kijingtreikam bar ri bad kaNorth Korea.
Ha ba ïakren bad u
President Moon Jae in kaSouth Korea, u Biden u lapynthikna halor
ka jingkutjingmut jong ka US na kabynta ban ïada ïa ka SouthKorea,
kata da ka bapynpaw ruh halor kajingïadei ka ba jan bad kaneka ri
bad halor ka jingthmuban pynneh ïa ka shongsukshongshngaiñ hapoh
kathaiñ Indo-Pacific.
-
MAWPHOR 18 NAIWIENG (NOVEMBER), 20204 WEST KHASI & SOUTH
KHASI HILLS
Nongstoiñ, Naiwieng 17: Ka jingbymdon ki su rok kiba biang ha ka
thaiñrimen sepngi kiba hap ha ka HimaRrambrai ba kynthup ïa ki 16
tylli kishnong ka Mawdet, Mawkhiat, Uma,Umshem, Rynñiaw, Mawiong
,Domkyrkoh , Mainop , Maws had ,Marwa, Mawlongbah,
Pungphreit,Stepwan Mawkhiatmihngi bad kiweikiwei ki shnong, ka la
pynlong ia ki
Dawa ki 18 shnong ka thaiñ Rimen Sepngina ka sorkar MDA ban
pynioh surok
paidbah jong kitei ki shnong ba kiniakynduh shibun ki jingeh ha
ka leitka wan, ka kit ka bah bad kiwei kiweikhamtam eh ha kaba kit
ba bah ia kijingdonkam ban pynpoi ha kitei kishnong.
Ki Nongialam jong ka Synjuk KiRangbah Shnong Rimen Sepngi
18Shnong Area haba ïakren bad unongthoh khubor mynta ka sngi, ki
la
ïathuh ba kitei ki shnong ki dei kibajngai bha na ki jaka ba la
don surok,ha kaba hap ban ïaid da ka kjat da kibun bun kynta.
Ki la ong ruh ba ha ka por lyiur leilei haba don kiba pang ba
shitom lahap ban shu kit da u briew bad ka shimpor lai haduh saw
kynta haduh banda poi ha ka jaka sumar kaba don haRambrai. Kitei ki
rangbah ki la ïathuh
ruh ba ki don ki shnong kiba hap banïaid kjat haduh hynriew kyn
ta kum naUmshem, Mawpayir bad kiwei kiweiki shnong kiba kham
jngai.
Ki nongïalam ka s ynjuk ryngkat kipaidbah jong kitei ki 18
shnong, ki ladawa ia ka sorkar MDA ba la ialam dau Conrad Sangma,
ba kan sngewbhaban thaw ki lad ki lynti ban pynpoisurok sha katei
ka thaiñ, namar ba kasurok ka ban sa pyntrei na Nongstoiñsha
Kyrshai kam ïaid lyngba ïa kitei kishnong. Kumta ki paidbah ki hap
banmad ïa ki jingeh baroh s h ilyn terjingim.
Ki la iathuh ruh ba ki s hnong hakatei ka thaiñ ki dei kiba
pynmih bunbha ki mar rep kum u synsar, ki soh kipai ki jhur ki jhep
bad kiwei kiwei kimar rep. Kumta ka shem jingeh haduhkatta katta ha
ka kit ka bah ban pynpoisha ki ïew ki hat na ka bynta banpynïaid
ïew.
Khatduh eh ki Nongialam jongkatei ka s ynjuk ki la ong ba halor
kajingdawa jong ki ban pynpoi surok,kin s a pynlong biang ïa
kajingïakynduh lang ban ia phy lliewjingmut na ka bynta ban leit
ïakynduhïa ki bor sorkar ba kin thaw ki lad kilyn ti ban pynïoh
surok ha katei kathaiñ.
Ki la kyntu ruh ïa u MLA kaRambrai Jyrngam ban un shimkhia
lemban pyns ngew sha ka sorkar halorkatei ka jingdawa jong ki
khnang baka sorkar kan shimkhia.
Na ka daw ka jingbym don surok, hap bah da u briew ia ki
nongpang ha thain Rimen Sepngi.
Nongstoiñ, Naiwieng17: Ka ïing dorbar kaba don ha Madan
RiewBleikaba la s hna ha u snem 2013-14 lyngba ka skh im SRWP ha ka
jinglut kabaar lak sanphew hajar tyngka, hynrei ha kine ki sngi ka
la jor rathai namar ymdon nongpeit nongkhmih bad la I sangsot ban
peit.
Ïa katei ka ïing dorbar la shna ha katei ka jaka namar ka dei ka
jaka kabadon ha pdeng jong 14 tylli ki shnong, khnang ba lada don
kino kino kijingïalang jong ki nongsynshar kitei ki shnong kin
ïashong pyrkhat bad ïaphylliew jingmut.
Nalor kata katei ka ïing dorbar ka long ruh kaba donkam bha
namar baki nonghikai jong ki s kul ba kynthup naduh ki Lower
Primary, Upper Pri-mary bad kawei ka Secondary skul kaba don ha
katei ka thaiñ, ki ju pynlongïa ki jingïalehkai sport man la u snem
bad ki pyndonkam ïa katei ka ïingdorbar na ka bynta ki
jingdonkam.
Haba peit ïa katei ka ïing la lap ba ki jingkhang ïit ki shu sah
rynghangbad wat ki jingkhang heh ruh ki la jot lut. Hapoh ki kamra
la dap tang da ushyiap bad ki jaboh jabaiñ namar ym don ba pynkhuid
wat tang shisienruh.
Ka jingbei pisa jong ka sorkar ban shna ïa katei ka ïing dorbar
ka la shusepei, hynrei ki paidbah jong ki shnong ki thaw ha katei
ka thaiñ khamtameh ki skul kiba ju pyndonkam ha ki por ba pynlong
ïa ki jingïalehkai sportïa ki khynnah, ki la dei ban phah pynkhuid
teng teng khnang ba kan khamitynnad.
Bym don nongpeit, jot rathai kaïing dorbar ha Madan RiewBlei
Nongstoiñ, Naiwieng 17: Katkum ka jingïaid jong ka por baroh ki
paibahnongshong shnong ha kylleng ki jaka ki donkam ïa ka
jingtreikam kabasted da kaba pyndonkam da ki kor ki bor ka juk
mynta khamtam eh lyngbaki mobile phone.
Hynrei ha West Khasi Hills ki jaka kiba don ha shilynter u pud
bad kaAssam naduh Kyrshai Langpih, Tynghor shaduh ki thaiñ Nongtrai
badnaduh Mawdongkiang, Porsohsan, Umsophieng, Rynñiaw,
Mawkyllun,Mawjiej, Langdongdai, Mawkhumkha, Mawsmai, Nonghawei
haduhKhappud jong ka East Garo Hills, haduh mynta ki mobile phone
kim pat lahban treikam bha. Lait noh tang ha ki katto katne ki jaka
kata ruh tang tengkhat lano re.
Kat kum ka jingïathuh jong ki nongs hong shnong katei ka thaiñ,
la ongba katto katne bnai mynshuwa uwei u Kontraktor u ba shna ïa
ki towermobile phone u la sdang ban shna ïa u tower ha ka shnong
Mawtirang,kaba don shaphang sepngi na ka shnong Pors ohsan, kumba
shi kilomitarna ka su rok bah Riangdo Athiabari. Hynrei na ka daw
ba ka jingkhang ladjong ka jingkhang dam, ka jingshna ïa utei u
tower ka la sahkut noh.
Ha kaba ïadei bad ka jings hna ïa utei u tower mobile phone ha
katei kashnong, na ka liang ki riew rangbah ka thaiñ bad ki paidbah
ki la kyntu badkyrpad jur ïa utei u Kontraktor ba un sdang noh kham
kloi ban pynïeng ïautei u tower, namar mynta ka sorkar ka la kham
pynjynsur ïa ki kyndon jongka khang dam.
Ki la ong ruh ba ki don bun bah ki samla na katei ka thaiñ kiba
leit pulesha kiwei pat ki jaka, hynrei ha kine ki sngi bun na ki ki
sah ha la shnongbad haba ki don kam ban khreh kot lyngba ka online,
ki shem jingeh haduhkatta kat ta na ka daw jong ka jingbym treikam
jong ki mobile phone.
Lada ïa utei u tower la pyndep bad la pyntreikam, kan long ka
jingmyntoikaba khraw ym tang ïa ki samla pule, hynrei ïa baroh ki
paidbah nongshongshnong ha katei ka thaiñ baroh kawei.
Dawa ki paidbah ka thaiñ Nongtraiban pyndep noh ïa u tower
mobile
ka Iing Dorbar ha madan RiewBlei.
Nongstoiñ, Naiwieng 17: Namar kajingbym don pisa jong ka sorkar
Jylla,ka jingthmu ban plie noh ïa ka skulGNM bad kumjuh ruh ka jaka
sumar kilongkmie ba kha khunlung (MCH)kaba ha Nongs to iñ . Nangta
kajingthmu ban pyntrei ïa ka skul ANMha Mawskyrwat, ki la shu s
ahkut nohbad ym pat lah satia ban pyntreikamhaduh mynta ruh.
Halor kane ka byn ta, ka Wes tKhasi Students Union seng kmie
kala pynkymaw biang ïa ka sorkar halorki kam sahteng jong ka tnad
ka koit kakhiah ha ka jingiadei bad ka skul puleGNM kaba don ha
Nongstoin. Kaseng ka dawa ba ka sorkar kam deishuh ban pynsahteng,
hynrei ban ïaids hakhmat na ka byn ta ka jingbitjingb iang bad
jingmynto i ki s amlapule.
Kumban shu pynkynmaw ba kaseng ha u snem ba la dep, ka la
leitban ïakynduh kyrpang ïa u ExecutiveEngineer ka tnad Directorate
of HealthEngineering Wing Shillong u BahM.Shylla, halor ka mat
pynsah tengjong ka skul pule jong ki Nurse ba latip ka General
Nursing Midwifery kabadon ha Umkyllaiñ mar syndah ka CivilHospital
Nongstoiñ.
Ka jingsah teng jong kane ka skulka dei ka jingbym lah ban
pynbiangbording, ka um bam um dih, ka surokbad ïa ka kynroh ban ker
ïa katei kajaka pule. Ki nongïalam jong ka senghapoh ka jingïalam
jong u PresidentBah D.Sun , ki la pynpaw ruh halor kamat ban plie
noh ïa ka Maternity Chil-dren Hosp ital (MCH) ha Nongstoiñ.
Nangta ka seng ka la pynpaw ruhhalor ka jingdonkam ban s dang
banpyntrei noh ia ka skul ANM kaba deiban buh ha Mawkyrwat South
WestKhasi Hills, kumba ka sorkar hi ka lapynbna naduh ba sdang ban
tei ia kaha Laitlawsang.
Na ka liang u Executive Engineeru la pynpaw ba ka jingpynbiang
ïa kabording bad ïa ka um ha s kul GNM,na ka liang u SDO jong ka
tnad Direc-to rate o f Health EngineeringNongstoiñ , u la dep phah
ïa ka test
Sahkut ka GNM bad MCH ha Nongstoiñ badANM Mawkyrwat bym don pisa
ka Sorkar
report sha ka tnad MeECL Nongstoiñban shna ïa ka Bill ne ki
jinglut jingsepha kaba ïadei ban pynïoh ïa ka bording.Kumjuh ruh ïa
ka umbam umdih la depban phah jingthoh naduh ki snem bala leit bad
dang ap ïa ki bor ba dei peitban ai jingtip biang sha tnad la ki
ladep leh ne em ïa ki jingdonkam.
Halor kane ka jubab ba ki ïoh, kinongïalam jong ka seng ki la
leit banïakynduh s a ïa ki bor ba dei peit jongka tnad sam bording
ha Nongs toiñkiba la pynpaw ba na ka liang jong ki,ki la dep
pynkhreh ïa ka Bill hynrei kashong ha ka tnad jong ka Health
En-gineering wing ba kan wan siew depnoh ïa ka bill, khnang ba ngin
trei shaitshait noh ban pynïoh bording noh ïakatei ka skul GNM.
Kumjuh ruh ïa ka jings am umbamumdih ruh hap ban pyndep ïa ki
rukomtreikam jong ka tnad PHE ha shuwaban ïoh ïa ka um. Ha kaba
ïadei bad kafencing ruh yn sa pyntrei noh shenynda la pyndep lut ïa
ki jingdonkamha kaba ïa dei bad kane ka tnad. Hynreisngewsih ba
haduh mynta ym pat lahban leh ei ei satia.
U khlieh duh jong ka DHS HealthEngineering Wing, u la ong ruh
badonkam ban phah sanction noh ïa kipost bapher bapher lada dei ïa
ka GNMne MCH bad ANM da ka tnad ka koitka khiah kaba don ha
Nongstoiñ badMawkyrwat , khnang ban lah ban plienoh kham kloi ïa
kitei ki tyllong aijinghikai jingnang jingstad bad ruh ïaka jingai
jingsumar ïa ki khunlung hakatei ka thaiñ.
Haba ki nong ïalam ki la leit banïakynduh ïa ka DM&HO
Nongstoiñ,na ka liang jong I, I la ong ba ban sanc-tion ïa ïa ki
post bapher ka dang ap ïaka rai jong ka sorkar jylla lyngba umyntri
ka tnad ka koit ka kh iah, ba unai jingbit ïa ka tnad ka koit ka
khiahban leh ïa kaba donkam na ka byntathoh noh bad ban mang noh ïa
ki kamkiba lait na ka byn ta ka GNM badMCH.
La pynpaw ba ïa mynta ym pat lahban leh ei ei da ka tnad kaba
don haka thaiñ, namar ba ïa ka GNM bad ïaka MCH, ym pat aiti satia
ban pynïaidda ka Directorate of Health Engineer-ing (DHE).
Kumta ka shem jingeh ïa ka tnadban tuklar ha kaba ïa dei bad
kitei kakam bad ka la ïai ban ruh ba tad yndaka tnad DHS Health
EngineeringWing, ka la dep pyndep lu t ïa kijingtrei ha kitei ki
jingpyntrei ïa ka skulGNM bad MCH, na ka liang ka tnadruh kan s a
leh ïa la ka kamram kabalong kat kum ki rukom pynïaid kamjong tnad
ka koit ka khiah jong kasorkar.
Ka seng ka kyrpad na ka sorkarjylla lyngba u myntri ka tnad ka
koitka khiah I bah A.L Hek, ban aiti lane aibor ha ki bor ba dei
peit ïa ka MCH haNongstoiñ , ba ïa ka Hospital kha badsumar
khunlung ym dei ban aiti ne banphah pynïaid ha kino ki kynhun
ïohkan dkoh ha ki rukom t reikam.
Hynrei, dei ban pynneh beit banai bor ïa ka tnad jong ka ko it
jong kajylla bad jong kane ka thaiñ hi khnangban ïaid beit ïaid
ryntih ha ki rukomtreikam. Nangta dei ban mang tyngkanoh bad s dang
pyntrei noh ruh na kabynta ka ANM kaba dei ban buh haMawkyrwat
khnang ba kan long kajingmyntoi ia ki paidbah.
Ka skul pule General Nursing Midwifery (GNM) kaba sah khongreng
Nongstoiñ.
Nongstoiñ, Naiwieng 17: U duma sla u dei uwei na ki jait
jingthung ba ki longshuwa ha West Khasi Hills ki ju smat bha ban
thung, hynrei la bun tylli ki snemym ju kham ïohi shuh ïa utei u
jait jinghung. Ha ki por ba mynshuwa ki tymmnen ki san ki ju
pynlong ïa u duma sla kum u mar rep, ha kaba ki ju thung ha ki
kperki phrah kiba ka eit mas i ka tuid ha ka por lyiur ha ka por ba
slap bad ha ki jaka khlaw ba ki la pom shyrti na ka byn ta ban rep
riew hadem.Ka rukom thung haki jaka rep shyrti ka long da kaba ki
shu bet da u symbai ha ki tynrai siej kiba la ing bad kylla dpei ha
ka por ba ki thang. Ha kiba kum kitei ki jaka, ki thung langruh ïa
ki jhur kum u tyrso, kubi, muli bad kiwei kiwei. Ka por ba ki ju
bet ïa u symbai duma sla ha ki jaka ba ki pom s hyrti, ka long ha
ka por ba ki sdang ban thungriew hadem bad ka por ba ki kheit ka
long naduh u bnai Naiwieng haduh Nohprah.
Hynrei ka por ba ki ju thung ha ki kper ba don eit masi ka long
ha u bnai Nailar bad Nailur bad ha kiba kum kitei ki jaka kim ju
bet da u symbai, hynrei ki thungda ki tynrai duma sla ba ki rah na
ki jaka ba ki la sara lypa. Ka por ba ki ju kheit ïa u duma sla na
kitei ki kper ka long naduh ka taiew ba khatduh jong u bnaiRympang
haduh u bnai Lber. Ka jingrep jong ki riew tymmen ha ki por ba
mynshuwa ïa u duma sla, ka long na ka bynta ban die sha ki para
nongshong shnong,namar baroh ki rangbah briew bad ki riew tymmen ki
dei kiba dih duma. Nalor kata ha ka rukom jong ki tymmen Khasi, u
duma, u kwai bad tympew ki dei ka byntakaba kongsan bha haba
ïakynduh ïa ki marjan mar pa bad ki lok ki jor.
Ka long ruh kaba sngew tynnad ba ki por ba la leit noh jong ki
riew tymmen, baroh ki khynnah samla kiba dang hapoh ka 30 snem ka
karta kim ju dih dumasatia. Watla ki lah ban don hangne hangtai
kiba dih ruh hakhmat ki riew tymmen kim ju nud satia ban dih duma
namar ki lehraiñ.
Haba phai pat ha kine ki s ngi kiba mynta wat la ym ju kham don
shuh kiba rep duma sla, hynrei ka jingïoh pahuh ïa u duma sla na
kiwei pat ki jaka ban pynpoisha kane ka jylla khamtam eh ha West
Khasi Hills, ka la pynlong wat ïa ki khynnah kiba dang 12 snem ba
kin pynmlien ban dih duma ky llaiñ. Wat la katta ruhym baroh ki
khynah kiba leh kumta hynrei tang katto katne.
Satang ha ki jaka dang ba kham kyndong dang lap ïa u duma sla ha
WKHD
Mawkyrwat, Naiwieng 17: “Ka jinglehkhuid ka dei kawei na ki lad
banpyllait ïa ki paidbah nongshong shnong na ki jingpang ba bun
jait badwanrah ruh ka jingitynnad ïa ka s hnong ka thaw baroh
kawei”, ong uMyntri s hnong jong ka Tynnai, u bah Twolding Jyrwa ha
ka jingkren ha kajingïalang shwa ban pynlong ka jingpynkhuid shnong
ba la pynbeit da kaWantehlum Village Organ isation (WVO),
Tynnai.
Kum u nongïalam shnong u ai katto katne ki symboh kyntien ba kum
kinongshong shnong kim dei ban shu bret pathar ïa ki jakhlia kat s
haba lapkhamtam eh ki kynja plastic, namar kine ki long ka jingijli
lada shu bretmadei mata hynrei haba la don ki dustbin ne ki jaka
pynlang jakhlia ki deiban bret hangta.
Namar kata, ka shnong u kwah ba baroh ki nongshong shnong,
kiSHGs hapoh shnong ki ai ka jingïatreilang ban wanrah ki jingkylla
kibabun. Ula ong ruh ba kum ki longkpa hapoh jong ki s hnong ki
thaw kim deiban shu shaniah than tang ha ki longkmie ban leh ïa
kiei kiei ki kam kibabha ha ka imlang ka sahlang hynrei dei ban
long kiba ïatreilang bad aimynsiem ha ki liang baroh khnang ba ka
jingthmu kan long kaba jop.
Haba kren pat na ka liang ka kong Paleihunlin Kharraswai,
Secretary kaWantehlum Village Organis ation (WVO), Tynnai ka la
pynpaw ba da kamynsiem jong ka jingkitkhlieh ha kaba ïa dei bad ka
jingkhuid jingsubajong ki shnong ki thaw, na ka liang jong ka
Wantehlum Village Organisation(WVO), Tynnai kan pynlong ïa ka
jingpynkhuid shnong ha ki bynta bapherbapher jong ka shnong.
Ha kajuh ka por ka la pynpaw ba ka jingthmu jong kane ka
jingpynkhuidshnong ka long ban pynsngewthuh ha ki paidbah halor ka
jingkordor jongka jinglehkhuid namar ymtang ka jinglehkhuid ïa la
ki jong ki ïing ki semhynrei wat shabar jong ka ïing ruh ne ki rud
ki kiar jong ka shnong. “Ladaka jinglehkhuid ka long tang hapoh
ïing kam don jingmut ei ei ruh em”, ongka kong Palei bad kum ki
kmie ki kpa ki dei ban hikai ïa la ki khun naduhdang rit ha kaba ïa
dei bad ka khuid ka suba.
Haba kren ha kaba ïa dei bad ka jingbret pathar ïa ki jakhlia,
ka kongPalei ka la ong, “Lada ngi bret pather ïa ki kynja ba long
pyut kam da ijakhlia ne i sait met, hynrei lada ngi bret ïa ki
kynja plastik pat ka lah banwanrah jingma na ka bynta ka thung ka
tep bad ka wanrah ruh ka jingjabohïa ki lynti ki synkien bad ki um
ki wah”.
Kumta ka la kyntu ïa ki para longkmie, ki paidbah nongshong
shnongbad kumjuh ruh ïa ki hep kiba rit ba ki dei ban long kiba
phikir ha kabapyndonkam ïa ki plastik bad ymdei ban shu bret pathar
kat shaba lap bashem hynrei dei ban bret ha ki jaka ba la buh
kyrpang (Dustbin).
Ha kane ka sngi jong ka jingpynkhuid ïa ki rud ki kiar jong ka
shnong lawan ïashimbynta shirhem naduh ki Co-operat ive Society
jong ka shnongha ryngkat u Myntri shnong lem ruh ki hep kiba rit
kum shi bynta ban hikaiia ka jingdonkam ka khuid ka suba.
Ka jinglehkhuid ka pyllait na kijingpang ba bun jait: Myntri
Tynnai
-
18 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020 MAWPHOR 5 KI KHUBOR NA
KYLLENG KA RIKumba 70 percent ki briew ha nongbahDelhi kim shym la
thang bomb pataka haka sngi lehkmen Diwali, ong u Gopal Rai
New Delhi, Naiwieng: U Myntri ka tnat badep peit ïa ka Mariang
jong ka nongbahDelhi, u Gopal Rai, hynnin ka sngi u la ongba kumba
70 percent ki briew ha nongbahDelh i kim shym la thang bomb pataka
ha kasngi Diwali hadien ba ka sorkar AAP ka lakhang pyrshah noh ïa
kane, bad ki jingmihkin sa nang kham bha shuh shuh ha u snemu ban
wan.
U la ong ba ka jingpynbeit kaba khambha ïa ka jingeh kaba ïadei
bad kajingjakhlia "ym lah ban pynbeit ne shemhapoh ka shisngi".
"Kumba 70 percen t kinongshong shnong jong ka nongbah kimshym la
thang bomb pataka hadien ba kas orkar ka la khang pyrs hah noh .
Ngakyrmen ba kane kan kham bha shuh shuhha u snem u ban wan," u la
ong ha kinongpathai khubor.
Ka sorkar Delhi, ha ka 5 tarik u naiwieng,ka la pynbna ba la
khang pyrshah noh bandie bad ban pyndonkam ïa baroh ki jaitbomb
pataka tat haduh ka 30 tarik unaiwieng . Ka Nat ional Green
Tribunal(NGT) ruh ka la khang pyrshah ban die badban pyndonkam ïa
baroh ki jait bombpataka ha kane ka nongbah bad ki jaka bamarkhap
jong ka naduh ka shiteng synñiajong ka 9 tarik u naiwieng haduh ka
30 tariku naiwieng, da kaba ong "ka jingrakhe kmenda ki bomb pataka
ka dei na ka bynta kajingkmen bad ym dei ban rakhe ïa ka jingïapbad
ki jingpang jingshitom".
U Rai, uba la p lie paidbah ïa ka byntakaba 2 jong ka jingïalap
'Red light on Gaadi
Kynthoh jur u RS Prasad ïa kaGupkar alliance halor ka kyndon370,
pan jingpynshai na ka seng
CongressNew Delhi, Naiwieng: U Myntri sorkar pdeng, uyRavi
Shankar Prasad u la kylli jingkylli ïa ka sengCongress ba ka dei
ban pynshai ïa ka nongrim jognka halor ka kyndon 370 hadien ba ka
la ïasnoh ktilang bad ka kynhun synrop People's Alliance forGupkar
Declaration dang ha kine ki sngi.
U Myntri sorkar pdeng, u Ravi Shankar Prasadha ka sng i nyngkong
u la kynthoh jur ïa ki nongïalamjong ka kynhun People's Alliance
for GupkarDeclaration (PAGD) na ka bynta ka jingdawa jong kiban
wanrah biang ïa ka kyndon 370. u la ong, "Kimkwah ïa ki katto katne
tylli ki aiñ kynthup ruh ïa kaaiñ Prevention of Corruption Act ha
Jammu badKashmir khnang ba kin dang lah ban bteng bad kkam bamsap
jong ki."
U Prasad u la kynthoh pyrshah ruh ïa u FarooqAbdullah bad ïa
kiwei pat ki nongïalam jong kaGupkar alliance na ka byn ta ki
jingkren jong ki hakaba ïadei bad ka kyndon 370. "Ki briew kiba
lalkong Myntri Rangbah ki la ong ba kin sa panjingïarap na ka China
na ka bynta ban pyntreikambiang ïa ka kyndon 370. Kine ki dei ki
kam kiba longpyrshah ïa ka ri," la ong u Prasad.
Kumba 300 ngut ki lehnoh ki la donha ki ktem lehnoh ka Pakistan
ban
pynrung tuh ïa ki shapoh India: BSF
S rinagar, Naiwieng: URajesh Mishra, uba dei uInspector General
(IG) jongka kynhun shipai ïada ri, kakynhun Border SecurityForce
(BSF), Kashmir, u laong ba mynta ki la donkumba 250 haduh 300ngutki
lehnoh s ha s h iliangkhappud, kiba la don myntaha ki ktem lehnoh
kaPakistan na ka bynta banpynrung tuh ïa ki s hapoh upud u s am
jong ka ri India.
"Ki la don kumba 250haduh 300 ngu t ki lehnohsha shiliang
khappud, kibala don lypa ha ki ktemlehnoh jong ka ri Pakistan,na ka
bynta ban pynbitpynbiang ïa ka jingpynrungtuh ïa ki shapoh u pud
usam jong ka ri India. Ki borshipai jong ngi ki la longkiba jop ha
ka ban
U Myntri ka tnat Mariang jong ka nongbah Delhi, u Gopal Rai.
pynpulom ïa ka jingthmuyjong ki ban rung tuh ha bunki khep,
shapoh u pud usam jong ka ri India," la ongu Rajes h Mis hra ha
kajing ïalang bad kinongpathai khubor hynninka sngi.
U Mishra u la ong ba kibun ki riewpaidbah ki lashah pyn ïap
pynmyns aw,kynthup ruh ïa kajingpynjulor ïa ki jingdonjingem jong
ki, na ka dawjong ka jingpynkheiñ badang shen jong ka Pakistanïa ki
soskular sangeh ïasiat.
"Ki paidbah ki la ïap badbun kiwei ruh ki la mynsawkynthup ruh
ïa kajingpynjulor ïa ki jingdonjingem jong ki. Dei bankhyllie ïa ki
mat jong kajingpynkheiñ ïa ki hoklongbriew manbriew," la
U Inspector General jong ka BSF, u Rajesh Mishra.
Off' ryngkat bad u Symbud MyntriRangbah, u Manish Sisodia naduh
ka snginyngkong , u la ong ba ka Pus a b io -decomposer ka la
mihpaw kum kata kajingpynbeit kaba neh kham slem ha kabaïadei bad
ka jingthang bun. Katkum ki stadsaïan ha Ind ian Agricu ltural Res
earchIns titu te, Pusa, kane ka kam ka lah banpynkylla ïa ki
jingthung jingtep kiba sahbaroh sha ka sboh tang hapoh 15 haduh20
sngi bad kane ka lah ban ïada na ki kamthang bun.
Une u Myntri u la ong ba ka sorkarDelhi kan sa phah ïa ka
kaiphot jong kaPusa bio-decomposer impact assessmentryngkat bad ka
jingkyrpad s ha kaCommission fo r Air Quality Managementhapoh ka
Nat ional Capital Reg ion (NCR)bad ki jaka ba markhap, bad ka la
kyntu ruhïa ka ban pynmih ïa ki hukum sha baroh kisorkar jy lla ban
pyntreikam ïa ka.
U Sis odia u la ban jur ïa ki sien jam banpynduna "ïa ka
jingjakhlia naduh ki tyllongjong ka" khnang ba yn lah ban
pynbeitkham bha ïa ka mat jong ka jingjakhlia jongka lyer.
"Ki don bun ki daw kiba noh synñiangsha ka jingjakhlia. Lada ka
dei na ka dawjong k kali, hap ban pynduna noh ïa kajingbun jong ki
lane ki dei ban pyn lip nohïa ki en jin jong ki ha ki jaka ba la
pynmeh ïaka lait rong saw… Lada ka dei ka jingthangbun, ka
jingpynbeit lyngba ka Pusa b iodecomposer ka long kaba donkam
palat,"u la ong.
ï
U la kylli jingkylli ruh ïa ka Sonia Gandhi bad ïa uRashul
gandhi ban pynshai ïa ka nongrim jong kaseng jong ki halor ka
kyndon 370. "Ka Sonia Gandhibad u Rahul Gandhi ki dei ban kren shai
halor kanongrim jong ki ha kaba ïadei bad ka jingpyntreikambiang ïa
ka kyndon 370," u la ong.
U nongïalam ka seng National Conference, uFarooq Abdullah u la
pynmih ïa ka thma kt ien ha ubnai ba la dep ha kaba u la ong ba u
kyrmen ba ia ïaka kyndon 370 yn sa wanrah biang ha Jammu badKashmir
da ka jingkyrs han jong ka ri China.
"Kaei kaba ki la leh ha LAC ha Ladakh tang na kadaw ba la pynduh
ïa ka kyndon 370, ïa kaba kimpdiang satia. Nga kyrmen ba da ka
jingkyrshan jongki, ïa ka kyndon 370 yn sa wanrah biang ha
J&K," laong u Farooq Abdullah.
Ki jingkren jong u Prasad ka la wan ha shuwa kailekshon DDC ha
Jammu bad Kashmir. Kham hashuwa, u nongaiktien ka seng BJPm u
Sambit Patraruh, u la dawa ba ka seng Congress ka dei banpynshai ïa
ka nongrim jong ka halor ka kyndon 370.
Ha ka 13 tarik u naiwieng , ka seng Congress ka laïasnoh kti
lang bad ka kynhun synrop People'sAlliance for Gupkar Declaration,
kaba dei ka shatriujong ki s eng saiñ pyrthei, kiba dawa ban
pyntreikambiang ïa ka kyndon 370, na ka bynta ki ilekshon.
ong u Mis hra, haba u lashah kylli lada u don eiei neem ban ong
ïa ka pyrthei hakaba ïadei bad ki bun tylli kijingpynkheiñ s os
kulars angeh ïas iat da kaPakis tan ha ka 13 tarik unaiwieng.
Kham ha shuwa, ha ka13 tarik u naiwieng, laingutki shipai India
ki la kyllonïap ha ki ar tylli ki jaka haJammu bad Kashmir ha kapor
ba ki la pynpulom ïa kajing thmu ki lehnoh ba lakyrs han ka
Pakistan banrung tuh shapoh ri India haka por ba ki shipai
Pakistanki pynkheiñ ïa ki soskularsangeh ïasiat.
2 ngu t ki sh ipai ki lakyllon ïap ha Uri sector katbasa uwei u
la kyllon ïap haGurez sector, la ong kithymmei khubor.
haduh u bnai Rymphang, ha kaba la don ki por ba la shu ai
khyndiat khyndiat . Kawei patka jingdawa ba kongsan eh ka long ban
dawa na ki bor pynïaid bad ki bor s orkar kinpynïaid noh shakhmat
ne ban pyntreikam noh ïa kane ka karkhana.
“Ka jingpynsahkut ïa ka jingtreikam kane ka karkhana kan wanrah
bun ki jingeh ïaki nongtrei, ïa ka karkhana bad kan ktah ruh ruh ïa
ka ïoh ka kot ki paidbah”, la ong uPresiden t. Ha kaba ïadei pat
bad ka jingtyrwa ka so rkar ïa ki lai tylli ki mat, kata
kajingkhang dam noh ïa ka MCCL, ka jingphah shongthait noh ïa ki
nongtrei ne banpyntreikam da ka Voluntary Retirement Scheme bad ka
jingïatreilang bad kiwei pat kiKompeni ne ka Joint Venture ban
pynkhie im biang ïa kane ka karkhana, u Bah Diengdoh,u la ong ba ïa
kane ka Seng ka ieh beit ha ki bor ba ïa don bynta ban seng ïa ka
karkhanane ki stake holder ba kin rai, namar na ka liang ki
nongtrei hi ki kwah beit ba kane kakarkhana kan ïaid bad treikam
noh.
Da ka jingsoi kyrteng, ïaid paidbahbad shah thngan, yn ïakhih ki
nongtrei
kino ki jingshah thombor bad shah lehborkiba har rukom.
Halor ka Project Raise, u Bah Russel ula ïathuh ba ka Faith
Foundation ka ju aijinghikai ïa ki khynnah shynrang ïa kibakane ka
kynhun ka ngeit ba ki lah ban longkita ki nongwanrah jingkylla bad
ba kikhynnah shynrang kin ym long kita kinongshah kdew kti hynrei
ki lah ban longka jingai nuska ban wanrah ïa kajingpynkylla ha ka
imlang sahlang.
Nalor ba ki dkhot jong kane ka kynhunki ju leit kylleng ki
shnong ki thaw banpynsngewthuh shaphang ki hok bad ki ladjingïada
ïa ki kynthei, ha kane ka kynti kala plie lad ruh ïa ki paidbah ha
kaba ki lahban wad jingïarap lyngba ka rynsan jongka Social Media
da kaba plie ïa ki Accountha Facebook, ha Instagram bad nalor
kata,ka Faith Foundation ka la plie ruh ïa kaWebs ite ba la ai
kyrteng kum kawww.faith foundat ions hillong .org/ badlyngba u
mobile number 9366022207.
Trei ratbah ka Faith Foundation ban
ki la pynsngew ïa ka mat ban pynkhuid ïaka Wah Umkhrah.
“Ha kaba ïadei bad ka mat jong ka tnadWater Resources namar ba
ki don ki skhimïa kaba ng i hap ban pan pisa na ka tnadSorkar Pdeng
bad la ioh ruh ban ïa krenbad u Shikhawat ban pynkhuid ïa ka
WahUmkhrah”, la ong u Bah Renikton
U la ïathuh ba ka jingleit ban ïa kynduhïa u Shikhawat ka long
sha phang ki projekkiba la ïaid sha khmat jong ka Jaal JivanMiss
ion ba kumno ban pynsted ïa kajingtrei kam bad ban pyndep kloi ïa
ki projek
Ha kaba ïadei bad ka JJM u Myntri katnad PHE u la ïathuh ba ka
pisa kala donlypa ba la ai ka tnad Jal Shakti ïa kaba hapban pyn lu
t bad hadien pat yn sa panbiang. “Ki don ki jingeh khyndiat ba
kumnongin pynlut namar ba ngi hap ban bud
Pan jingïarap pisa u CM bad Myntri PHE
Ka Faith Foundation ka don ruh ïa kaChannel hapoh ka Youtube ïa
kaba la aikyrteng ‘FaithfoundationShillong’ ha kabala ju ai
jinghikai bad ai ruh ïa ki jing ïasyllokha kaba ïadei bad jingshah
thombor jongki kyn thei bad ki khynnah ha kalongryngieng.
Ka Faith Foundation kum shi bynta kajingrakhe ïa ka ‘World Day
fo r thePrevent ion of Child Abuse’ ka la pynlongruh ïa ka
jingïakop rwai Online bad kijingrwai ki dei ban long beit thik ha
kabaïadei bad ki lad jingïada ïa ki khynnah. Ïaka jingrwai jong ki
nongjop ha kane kajingïakop rwai yn sa pynrung kum ka ThemSong ha
ka jingrakhe ïa ka ‘World Day forthe Preven tion o f Child Abus e’
kaba salong ha ka 19 tarik u bnai Naiwieng , 2020.
Kane ka kynhun ka la ïoh jingkyrshanruh na kiba bun ki
riewpawkhmat kaba latrei shitom jar jar ban ïarap ïa ki kyntheibad
ïa ki khynnah kiba ju ngat ha kijingshah thombor.
ryntih beit ïa ki kyndon ba la ai na ka tnad”“Ngi hap ban pyndep
shwa ïa ka kam
kumba 60 percent ka kam bad lada ngimlah ban pyndep 60 percent
na ka liang jongka tnad kin ym ai pisa” ong u Bah Renik.
U la ong ba ha ka jingïa kren bad uShikhwat baroh ki long kiba
sngewtynnadha kaba u la kular ba un sa peit bniah ïa kaeiba la
pynsngew sha u. “Ngi khmih lynti barohki long kiba sei soh ha ka
jingwan ïa kynduhïa u Myntri ka Sorkar Pdeng”, u la ong.
Ha shwa kane u Conard K Sangma u lathoh ba ba ka jingïakren bad
u MyntriSorkar Pdeng ka la long ruh halo r kaPMKSY nalor ki p rojek
ka JJM. “U lapynpaw ba un ïarap ïa ngi ha kabapynkhuid pynneh
pynsah ïa ki wah da kibuit jingstad kiba duna ka jinglut”, la thohu
Myntri Rangbah
sha ki bor ba dei peit ruh hynrei kim shymla shim khia bad dei
na kata ka daw ki sapyntip syndon sha u DC.
La ïathuh ba ïa ka p isa ba 52,000 tyngkala thep sha ka account
jong kiwei ki briewda ki dkhot ka VEC ha ka jaka jong kiba deihok
ban ïoh ha u s nem 2019-20. Ki laïathuh kiba kum kine ki jingjia ki
la jia labun bun sien ha Nongchram.
Kine ki briew kiba ïoh ki dei kiba laju thaw kyrteng thok ne don
pat ba ki
Jur ka jingbamsap ïa ka skhimMGNREGS bad PMAY ha Garo
dei namar ka jingsuki ka internet bad kajingbym ïoh network
khamtam sha ki thaiñnongkyndong, kumta la buh haduh 600 kiCommunity
Service Centres khnang banïarap ïa ki paid nongkyndong. Lada
regis-ter online ki paidbah ki lah ban leh na kawww.nvsp .in bad na
ka Voter HelplineMobile App.
I Deputy Commissioner (DC) i Kong ILaloo i la ong ba ka SSR ka
long kaba donkambha ban ïoh pynrung kyrteng ïa ki briew haka
Electoral Roll. Namar ka thong jongka SSR
Palat 60 hajar ki bym pat rungkyrteng ha ka ER ban ïoh thep
vote
kyrteng jong kiba iap ruh ki paw. Ki laïathuh ba ïa ka s khim
MGNREGS badPMAY la kynthup lang bad kumta kibaïoh kin ïoh beit tang
ka bai by lla s ng iba d ïa ka p is a la s h u th ep s ha kaaccount
jong ki bym don ha ka list nekiba trei by lla s ng i ruh .
Halor kane kine kiba ujor ki dawa ba kasorkar ka dei ban thung
ka jingtohkit halorkane khnang ba kane ka jingbamsap ïa kineki
skhim kan kut noh.
ka long ban ïoh pynrung kyrteng ïa kitobaroh kiba la dap 18 snem
ka rta. I la ïathuhba la dep ai jinghikai ïa ki ERO, AERO,
BLO,Supervisor, SVEEP kumba la bthah da kaElection Commission ha
kum kane ka porjong kane ka khlam COVID-19.
La pyntip ba ïa ka Draft Electoral Rollyn buh naduh ka 16 tarik
Naiwieng , na kabynta ban “ Claim & Objection” la buhnaduh ka
16 Naiwieng haduh 16 Nohprahbad ïa ka Electoral Roll yn sa pynmih
ha ka21 tarik Kyllalyngkot 2021.
Kyrpad ki 5 shnong ban pyllait naka jingshah pynngat sor
S hil long , Naiwieng 17:Mynta ka sngi ki rangbahs hnong ka
thaiñ Umroikaba kynthup ïa ki san tylliki s hnong, hapoh kajing
ïalam jong u bahRangkynsai Kharbuki kilaleit ban ïa kynduh ïa
umyntri ba dei peit ïa ki kampynro i s o r u maSniawbhalang Dhar
bankyrpad ïa ka s orkar banpynlait ïa ki s an tylli kis hnong na ka
jingshahniew kum ki jaka so r ha kathaiñ Umroi.
Haba kren ha ki lad
pathai khubor had ien kajingïakynduh ïa u myntri ubah Rangkynsai
rangbahs hnong u la ong ba kajingïakynduh ïa u myntri kalong ban
kyntu ïa ka sorkarba kam dei ban pynhaphapoh ka jaka sor namar75%
na ki nongshnong kidei ki nongrep bad kim patdon ruh ki nongs
hongshnong 400 ngut ha man laka shikilometer sawdong.
Ki san tylli ki shnong kilong ka Jaiaw Pdeng, LabanSaro, Umroi
Madan, UmroiNongrah bad ka Umroi
Umdoh. Ha kane kajingïakren bad u myntri ukular ba un sa peit ïa
kaneka jingud jong kinongshnong shnong kathaiñ Umroi.
Na ka liang jong kakynhun ki rangbah shnongki la kyntu ïa u
myntri banshim khia ïa kane bad pyllaitban pynngat ha ka jaka
sorhapoh ka 30 tarik Nohprah2020 namar ka jingthoh khanasamari ka
dang ïaid mynta.Halor kane ki la deppynsngew ruh sha ka ophisjong
ka DC ka Ri Bhoi District.
Lucknow, Naiwieng: Uwei u samla b riew, uba dang23 snem ka rta,
u la shah bom ïap ha ki 4 ngut kibriew ha dist rik Bahraich dis
trict na ka daw ba u laleit pyn jhieh ha jaka paidbah . Kane ka
jingjia ka lajia ha s hnong Khairi Dikoli hynnin ka miet, ha kaba3
ngut ki la shah kem. Katkum ki khubor, u Suhail ula leit pynjh ieh
hakhmat ïing jong u kñi jong u. Kiparamarjan, u Ram Moorat, Aatma
Ram, Rampal,Sanehi bad u Manjeet, ki la pyrs hah ïa kane bad kila
tied ïa u da ki dieng.
U SP, u Vipin Mishra, u la ong ba u Suhail u lamynsaw jur bad la
pynkit noh s ha hospital. U lakhlad noh ha ka por ba dang sumar ïa
u. U kñi jongu Suhail, u Chintaram, u la ujor pyrshah ïa kine
kibriew. U Mishra u la ong s huh shuh ba u RamMoorat, Saneh i bad u
Manjeet ki la shah kem nohkatba ki pulit ki dang pyrshang ban ïoh
kem sa ïauwei pat uba la phet rieh noh ïalade.
Shah bom iap u samla 23snem ha ki 4 ngut ki briewha UP ba leit
pynjhieh ha
jaka paidbah
phatok haduh hynriew bnai bad kiba bun ki la dei banlait noh
hynrei ym pat pyllait ïaki wat hadien ba la aibor da ka ïing bishar
ruh.
U la ïathuh ba ka ïing bishar ka la dep pyllait jaminïaki hynrei
haduh mynta ki dang don beit hapohphatok.
Na ka liang u myntri ula kular ban shim khia halorkane khnang
ban ïoh pyllait ïa kito kiba la dei hok banlait noh na phatok.
Kumjuh ruh u IG Prison u bah M Kharkrang ubaïadon lang ha ka
jingïalang u la kular ban shim khiaban bishar halor kane ka kam. U
la ong ba ki hap banïaid kat kum ki lynti ka aiñ namar ki la wan
rung sha kari khlem ki kot ki sla kiba biang.
Une u Betrand u la ïathuh ba kiba bun ki wan shaBanglades h ban
ïalehkai phutbol hynrei uba ïalam ïaki u khlem ïathuh ba ka
Bangladesh bad Ind ia ki donha khappud bad na kata ka daw ki sa wan
rung khlemka jing tip sha Meghalaya.
Wan ïa kren u samla pule nongNigeria ban pyllait ïa ki 12
ngut
-
18 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020 MAWPHORJINGPYNBNA & KI
KHUBOR 7ADMISSION
JOB
DIABETES CUREThyroid, Pangmat, Ulcer,Stroke, Gastric, Cancer.
Shuphone 97742-83048.
BAN SIANGRONGHa ki Phyllaw ïing . Ph :84130-61242.
NGI SIANGRONGHa ki Dwar/Phyllaw ïing.Phone: 98628-56357.
BAN DIEMawit, Mawria, Shyiapum hapoh bad s habarSh illong.
Contact8794395037.
JAKA BAN DIEMardait Civil Ialong 73000sqft, Ph:98560-41722.
A.I.MKa donkam briew kyntheibad shynrang ba la depClass Eight.
18 haduh 35s nem, kamai 2500/-,20,000/- ka bam, jaka sahfree.
Contact: Mawkhar:93832-96354/ Pynurs la:70059-72606.
JAKA BANDIELumsohphoh Rs 25/-, UmranRs 50/- Ph: 87320-07398
JAKA BANDIEMawlynrei , 3100 sq .ft Rs230/-, Mawkasiang 2500s
q.ft Rs 460/-, MawlaiMawtawar Rs 260/-,80/-,50/- s h iphu t.
MawlaiUmsaw Rs 35/ - sq ft .Contact : 94369-25152/98560-88439.
KA ÏING BAN DIEMawiong UmjapungBlock- C. Contact
No:97741-06712.
JAK A BAN DIEBhoirymbong Surok RongPWD hakhmat CHC, Area4 Acre @
160/sqft. Yn aiplot katba lah. Ph: 70051-00817.
BAN DIEKa Ing sha Nongpoh ph:9612607410, No Agent.
FREE SEMINARSignup to free seminar onTomorrow’s In
ternetDevelopment technologies/ Early Course Enroll. Detailsat
codigion.com/code.
JAKA BAN DIETynring 4000 sqfts. Phone:9856144548.
JAKA BAN DIENongtraw By-Pass 3 Akarna u Trai. Ph:
70858-51962.
JAKA BAN DIEHa Umroi Airport 6 Akar@ 120/-, d ie plo t . Ph
:9378055302.
JAKA BAN DIEHa Block Bhoirymbong3400 sqft Rs 6 lak. Ph
:8974625741.
ADMISSION OPENIn Syn juk WahingdohSecondary School for theyear
2021 from Nursery toClass IX. Forms availablein School Office
from10:00 am - 1:00 P.M.
KIBA KLET TIARHAPOH TAXI
Ki trai ba kum klet ia ki plahapoh Taxi sngewbha banPhone:
94854-30950
LA JAHU shabi kali jong u HamranRamsiej ha lynti na RBIsha Malki
Point, Shillong.Kiba ïoh tam kin pyntip ha+91-8837252676.
BAN DIEJaka ha Langkyrding badMawpat Mawdiang diangMawkasiang.
Ph :96152-98234.
JAKA BAN DIEHa Umtrew Bhoi, Area15,500 sqft dor 50/sqft. PhNo:
93667-79100.
JAKA BAN DIEHa Byrnihat , Bhoi Area5000 sqft. Dor 450/sqft.
PhNo: 93667-79100.
JAKA BAN DIEHa Mawlai Mawtawar Area5025 sqfts @ 320 sqft.
Ph:70059-14692.
JAKA BAN DIENongrah Mawpram Area10,186 Sqft, Lumpsum
Rs35,00,000/-. No Agent .Contact : 87877-58558/85752-08049.
KWAH ÏING WAIBa biang um bad Parking.Ph: 82569-42366.
BAN DIE KYRKIEHPynthor ha Bhoi Rymbong(Nongthymmai) Rs 65Lakh.
Ph: 97748-79621.
VACANCYApplications are invitedin Standard Form for thepost of
Assistant Teacherat Mawlangwir DeficitUpper Primary
School.Qualificat ion BA withD.El.Ed, B.Ed and MTET.Preference
M.A., B.Ed .,and MTET. Age below 37years. Last Date of submitapp
lication 25/11/2020.In terv iew on 28/11/2020at 10:00 AM in the
SchoolPremis es . Contact .8787823966.
VACANCYApplications for thefollowing vacant posts isinvited from
candidateshaving the said minimumqualification to beappoin ted at
Hill ViewSecondary School, ARC,Happy Valley Shillong, oncontractual
basis . 1.Principal; Bachelor's Degreewith B. Ed, 2.
ScienceTeacher; B. Sc, (PCM) withB. Ed or its
equivalentqualification. 3. EnglishTeacher; B. A (English) withB.
Ed or its equivalentqualification. Clerk;Graduate with
ComputerKnowledge. Last date forreceipt of applications is25th Dec
2020.
URGENTRequired s ales personpart/full time, male/female.Contact
9862039408.
PONGSHAIEDUCATIONAL CONSULTANT
Admisison 2020-21.Admis s ion open forvarious courses in
Indiaand overseas MBBS,BAMS, BHMS, B.Ed ,MSC, MA etc.
DistanceCourses B.A, M.A, B.LIB,M.LIB, B.Com, M.Com,etc. Contact:
93832-89871/96120-20398.
JAKA BANDIECLASSIFIED
CLASSIFIED
ADVERTISEMENTSupervisor, Packager,Security Guard , Jobavailable
in MultinationalCompany at Guwahati.Salary Rs 12,000-20,000/-.Ph:
98644-70339.
Jop kput u kyrtong ka CPI (M-L) na Balrampur watlau wan na ka
longïing ba duna ha ka ïoh ka kot
Patna: Watla u long uba dunaka ïoh ka kot, hynrei u MLAka CPI
(M-L) u MahboobAlam u la jop kpu t hakailekshon MLA naBalrampur.U
Alam u shong usah ha ka ïing kaba la ker da kisiej, kaba khlem tah
khyndewbad ka phyllaw kaba lah banpynïeng tang kawei ka kali.
U Alam u la lah banpynliem ïa u Barun Kumar Jhajong ka Vikas
sheel InsaanParty, da palat 50,000 vote naka Balrampur seat ha
Katihardistrict.Ha phyllaw ïing jongu lah ban ïohi ba ki la
pynïengïa ki s huki plastic bad kajinglong sngewrit jong umynta la
ithuh wat kiba sahshabar ka konstitwensi jongu, hadien baka dur
jong u
Alam bad ka pyrs a ka lasaphriang haka social media.
Ha ka affidavit shuwa banïakhun ïa ka ilekshon, u Alam,64 snem,
u la pynbna ba u don30,000 tyngka ha bankaccount jong u, ka jaka
kabashong dor palat ïa ka 9 lak badka kali Scorpio kaba u la
ïathuhba um ju pyndonkam shuhnaduh ba la aks iden . Kiarngut ki
khun jong u, 4 bad 9snem ki leit skul sorkar. Kaneka dei ka sien
kaba saw kum uMLA; khatduh u la jop ha usnem 2015.
“Nga la pyrshang ban imka jingim kaba shisur shi dur.Kane kam
dei ka communism,hynrei ka dei ka rukompyrkhat jong nga. Katba
kipaidbah ka konst itwens i
jong nga ki dang shem jingehban ïoh ïa ka bam ba ar sienshisngi,
ngam tharai ba kalong kaba donkam nakabynta ki kam s ngewbha,”ong u
Alam, u la ai jngïarohruh ïa la ki jong ki paralokhaba ïalap ileks
hon na kabynta ka jingjop jong u. Kumbaroh ki paralok jong ka
Left,u Alam u la ong ba kaba bunba u ïoh kum ka tulop badkiwei kum
u MLA, kumba80,000 tyngka, ka leit sha kaparti.