D12 16 Roll - storage.googleapis.com · Sheet given inside the Booklet only. If you mark at any place other than in the circle in the OMR Sheet, it will not be evaluated. 6. Read

1. Write your roll number in the space provided on the top ofthis page.

2. This paper consists of seventy five multiple-choice type ofquestions.

3. At the commencement of examination, the question bookletwill be given to you. In the first 5 minutes, you are requestedto open the booklet and compulsorily examine it as below :(i) To have access to the Question Booklet, tear off the

paper seal on the edge of this cover page. Do not accepta booklet without sticker-seal and do not accept anopen booklet.

(ii) Tally the number of pages and number of questionsin the booklet with the information printed on thecover page. Faulty booklets due to pages/questionsmissing or duplicate or not in serial order or anyother discrepancy should be got replaced immediatelyby a correct booklet from the invigilator within theperiod of 5 minutes. Afterwards, neither theQuestion Booklet will be replaced nor any extratime will be given.

(iii) After this verification is over, the OMR Sheet Numbershould be entered on this Test Booklet.

4. Each item has four alternative responses marked (A), (B),(C) and (D). You have to darken the circle as indicated belowon the correct response against each item.Example :where (C) is the correct response.

5. Your responses to the items are to be indicated in the OMRSheet given inside the Booklet only. If you mark at anyplace other than in the circle in the OMR Sheet, it will not beevaluated.

6. Read instructions given inside carefully.7. Rough Work is to be done in the end of this booklet.8. If you write your Name, Roll Number, Phone Number or

put any mark on any part of the OMR Sheet, except for thespace allotted for the relevant entries, which may discloseyour identity, or use abusive language or employ any otherunfair means, you will render yourself liable todisqualification.

9. You have to return the test question booklet and OriginalOMR Sheet to the invigilators at the end of the examinationcompulsorily and must not carry it with you outside theExamination Hall. You are, however, allowed to carryduplicate copy of OMR Sheet on conclusion of examination.

10. Use only Blue/Black Ball point pen.11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited.12. There is no negative marks for incorrect answers.

Number of Pages in this Booklet : 32 Number of Questions in this Booklet : 75Instructions for the Candidates ¯Ö¸üßõÖÖÙ£ÖμÖÖë Ûêú ×»Ö‹ ×®Ö¤ìü¿Ö

1. ¯ÖÆü»Öê ¯Öéšü Ûêú ‰ú¯Ö¸ü ×®ÖμÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü †¯Ö®ÖÖ ¸üÖê»Ö ®Ö´²Ö¸ü ×»Ö×ÜÖ‹ …2. ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÆü¢Ö¸ü ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßμÖ ¯ÖÏ¿®Ö Æïü …3. ¯Ö¸üßõÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ †Ö¯ÖÛúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖμÖêÝÖß … ¯ÖÆü»Öê

¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖÛúß ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ•ÖÖÑ“Ö Ûêú ×»Ö‹ פüμÖê •ÖÖμÖëÝÖê, וÖÃÖÛúß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖÛúÖê †¾Ö¿μÖ Ûú¸ü®Öß Æîü :(i) ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê Ûêú ×»Ö‹ ˆÃÖÛêú Ûú¾Ö¸ü ¯Öê•Ö ¯Ö¸ü »ÖÝÖß ÛúÖÝÖ•Ö

Ûúß ÃÖᯙ ÛúÖê ±úÖ›Ìü »Öë … ÜÖã»Öß Æãü‡Ô μÖÖ ×²Ö®ÖÖ Ã™üßÛú¸ü-ÃÖᯙ Ûú߯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü …

(ii) Ûú¾Ö¸ü ¯Öéšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×®Ö¤ìü¿ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú ¯Öéšü ŸÖ£ÖÖ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûúß ÃÖÓÜμÖÖ ÛúÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “ÖîÛú Ûú¸ü »Öë ×Ûú μÖê ¯Öæ¸êüÆïü … ¤üÖêÂÖ¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ ×•Ö®Ö´Öë ¯Öéšü/¯ÖÏ¿®Ö Ûú´Ö ÆüÖë μÖÖ ¤ãü²ÖÖ ü̧Ö †ÖÝÖμÖê ÆüÖë μÖÖ ÃÖß׸üμÖ»Ö ´Öë ®Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖË ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü Ûúß¡Öã×™ü¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖμÖ ˆÃÖê»ÖÖî™üÖÛú¸ü ˆÃÖÛêú ãÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ »Öê »Öë …‡ÃÖÛêú ×»Ö‹ †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü פüμÖê •ÖÖμÖëÝÖê … ˆÃÖÛêú ²ÖÖ¤ü ®ÖŸÖÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖμÖêÝÖß †Öî̧ ü ®Ö Æüß †Ö¯ÖÛúÖê†×ŸÖ׸üŒŸÖ ÃÖ´ÖμÖ ×¤üμÖÖ •ÖÖμÖêÝÖÖ …

(iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ“Ö Ûêú ²ÖÖ¤ü OMR ¯Ö¡ÖÛú Ûúß ÛÎú´Ö ÃÖÓÜμÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ¯Ö¸ü †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸ü ¤ëü …

4. ¯ÖÏŸμÖêÛú ¯ÖÏ¿®Ö Ûêú ×»Ö‹ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ×¾ÖÛú»¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) פüμÖêÝÖμÖê Æïü … †Ö¯ÖÛúÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Ûêú ¾Öé¢Ö ÛúÖê ¯Öê®Ö ÃÖê ³Ö¸üÛú¸ü ÛúÖ»ÖÖ Ûú¸ü®ÖÖ Æîü•ÖîÃÖÖ ×Ûú ®Öß“Öê פüÜÖÖμÖÖ ÝÖμÖÖ Æîü …ˆ¤üÖÆü¸üÞÖ :•Ö²Ö×Ûúú(C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æîü …

5. ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ̂ ¢Ö¸ü Ûêú¾Ö»Ö ̄ ÖÏ¿®Ö ̄ Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †®¤ü¸ü פüμÖê ÝÖμÖê OMR ̄ Ö¡ÖÛú ̄ Ö¸üÆüß †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸ü®Öê Æïü … μÖפü †Ö¯Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ¯Ö¸ü פüμÖê ÝÖμÖê ¾Öé¢Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ×ÛúÃÖß †®μÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü דÖÅ®ÖÖÓ×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ˆÃÖÛúÖ ´Öæ»μÖÖÓÛú®Ö®ÖÆüà ÆüÖêÝÖÖ …

6. †®¤ü¸ü פüμÖê ÝÖμÖê ×®Ö¤ìü¿ÖÖë ÛúÖê ¬μÖÖ®Ö¯Öæ¾ÖÔÛú ¯ÖœÌëü …7. Ûú““ÖÖ ÛúÖ´Ö (Rough Work) ‡ÃÖ ¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †×®ŸÖ´Ö ¯Öéšü ¯Ö¸ü Ûú¸ëü …8. μÖפü †Ö¯Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ¯Ö¸ü ×®ÖμÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ †¯Ö®ÖÖ ®ÖÖ´Ö, ¸üÖê»Ö

®Ö´²Ö¸ü, ±úÖê®Ö ®Ö´²Ö¸ü μÖÖ ÛúÖê‡Ô ³Öß ‹êÃÖÖ ×“ÖÅ®Ö ×•ÖÃÖÃÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÆü“ÖÖ®Ö ÆüÖêÃÖÛêú, †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü †£Ö¾ÖÖ †³Ö¦ü ³ÖÖÂÖÖ ÛúÖ ¯ÖÏμÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, μÖÖ ÛúÖê‡Ô†®μÖ †®Öã×“ÖŸÖ ÃÖÖ¬Ö®Ö ÛúÖ ¯ÖÏμÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ¯Ö¸üßõÖÖ Ûêú ×»ÖμÖê †μÖÖêÝμÖ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ×ÛúμÖê •ÖÖ ÃÖÛúŸÖê Æïü …

9. †Ö¯ÖÛúÖê ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ‹¾ÖÓ ´Öæ»Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú×®Ö¸üßõÖÛú ´ÖÆüÖê¤üμÖ ÛúÖê »ÖÖî™üÖ®ÖÖ †Ö¾Ö¿μÖÛú Æîü †Öî¸ü ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ Ûêú ²ÖÖ¤üˆÃÖê †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö ¯Ö¸üßõÖÖ ³Ö¾Ö®Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ®Ö »ÖêÛú¸ü •ÖÖμÖë … ÆüÖ»ÖÖÓ×Ûú †Ö¯Ö¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ ¯Ö¸ü OMR ¯Ö¡ÖÛú Ûúß ›ãü¯»ÖßÛêú™ü ¯ÖÏ×ŸÖ †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö »Öê •ÖÖÃÖÛúŸÖê Æïü …

10. Ûêú¾Ö»Ö ®Öß»Öê/ÛúÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ™ü ¯Öê®Ö ÛúÖ Æüß ‡ÃŸÖế ÖÖ»Ö Ûú ȩ̈ü …11. ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü ÛúÖ ÃÖÓÝÖÞÖÛú (Ûîú»ÖÛãú»Öê™ü¸ü) μÖÖ »ÖÖÝÖ ™êü²Ö»Ö †Öפü ÛúÖ

¯ÖÏμÖÖêÝÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü …12. ÝÖ»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸üÖë Ûêú ×»Ö‹ ÛúÖê‡Ô †ÓÛú ÛúÖ™êü ®ÖÆüà •ÖÖ‹ÑÝÖê …

[Maximum Marks : 150Time : 2 1/2 hours]

PAPER-IIIMUSIC

(To be filled by the Candidate)

Signature and Name of InvigilatorOMR Sheet No. : ...............................................

Roll No.

(In words)

1. (Signature) __________________________(Name) ____________________________

2. (Signature) __________________________(Name) ____________________________

Roll No.________________________________

1 6(In figures as per admission card)

D 1 2

D-16-12 1 P.T.O.

Paper-III 2 D-16-12

1. The term ‘Matu’ is used for which of

the following ? (A) Mukam (B) Textual part of a song (C) Matra (D) Murki 2. According to ancient scholars the term

‘vipanchi’ was used for which of the following ?

(A) Nine string veena (B) Seven string veena (C) Twelve string veena (D) Three string veena 3. As per the method of placement of

‘swaras’ on the 36" wire of veena, what is the place of ‘shudha-madhyam’ according to Pt. Ahobal ?

(A) 32" (B) 18" (C) 27" (D) 20" 4. ‘Geer’, ‘Gatu’, ‘Gatha’ and ‘Gayatra’

are used in ‘Rigveda’ as a synonym of (A) Ganesha (B) Girdhari (C) Gayatri (D) Geet

5. Which are the two main components of

‘Sam Veda’ ? (A) Sanyukta – Niryukta (B) Avahan – Avgahan (C) Dhankshree – Geetangi (D) Archik – Gan 6. Which is the correct order for

‘Uddata’, ‘Anuddata’, and ‘Swarita’ respectively ?

(A) Lower, middle, upper (B) Upper, middle, lower (C) Upper, lower, middle (D) Middle, upper, lower 7. Famous Rabindra Sangeet composed in

Purvi Raga is (A) Jago mangalo loke (B) Joto tara tabo aakashe (C) Kar Milan chao birohi (D) Amar man mane na 8. Which Nritya Natya is created by

Rabindranath to support of Mahatma Gandhi’s ‘Harijan Unmulan Andolan’ ?

(A) Chandalika (B) Shyama (C) Shap Mochan (D) Natir puja

MUSIC Paper – III

(Hindustani / Karnatak / Rabindra Sangeet / Percussion Instrument – Vocal/ Instrumental and Musicology)

Special Instructions : This paper has two parts. Part-I consists of 50 objective questions common to all,

which is compulsory and carries 2 marks each. Part – II has Four sections viz Part II, Part III, Part IV, Part V – Hindustani,

Karnatak, Rabindra Sangeet and Percussion Instruments with 25 questions each of 2 marks each. Candidates should select any one of the Part II / Part III / Part IV / Part V as per his / her discipline.

PART – I Hindustani / Karnatak / Rabindra Sangeet / Percussion Instruments – Common to all

D-16-12 3 Paper-III

1. ‘´ÖÖŸÖã’ ¿Ö²¤ü ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖÛêú †£ÖÔ

´Öë ¯ÖϵÖãŒŸÖ ×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) ´ÖãÛúÖ´Ö (B) ÝÖßŸÖ ÛúÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖ †ÓÝÖ (C) ´ÖÖ¡ÖÖ (D) ´ÖãÛúá 2. ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ÝÖÏÓ£ÖÛúÖ ü̧Öë Ûêú †®ÖãÃÖÖ ü̧ ‘×¾Ö¯ÖÓ“Öß’ ¿Ö²¤ü ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ

×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ¾ÖßÞÖÖ Ûêú ×»ÖµÖê ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ ? (A) ®ÖÖî ŸÖÓ¡Öß ¾ÖßÞÖÖ (B) ÃÖ¯ŸÖ ŸÖÓ¡Öß ¾ÖßÞÖÖ (C) ²ÖÖ ü̧Æü ŸÖÓ¡Öß ¾ÖßÞÖÖ (D) ס֟ÖÓ¡Öß ¾ÖßÞÖÖ 3. ¯ÖÓ. †ÆüÖê²Ö»Ö Ûêú †®ÖãÃÖÖ ü̧ 36" »ÖÓ²Öê ¾ÖßÞÖÖ Ûêú ŸÖÖ ü̧ ¯Ö ü̧

Ã¾Ö ü̧Öë Ûúß Ã£ÖÖ¯Ö®ÖÖ Ûúß ×¾Ö×¬Ö Ûêú †®ÖãÃÖÖ ü̧ ‘¿Öã̈ ü ´Ö¬µÖ´Ö’ ÛúÖ Ã£ÖÖ®Ö ÛúÆüÖÑ ÆüÖêÝÖÖ ?

(A) 32" (B) 18" (C) 27" (D) 20" 4. Šú ݾÖê¤ ´Öë ü‘ÝÖß ü̧’, ‘ÝÖÖŸÖã’, ‘ÝÖÖ£ÖÖ’ ‹¾ÖÓ ‘ÝÖÖµÖ¡Ö’ ÛúÖ

¯ÖϵÖÖêÝÖ ×®Ö´®Ö ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖÛêú ÃÖ´ÖÖ®ÖÖ£ÖÔ ¯ÖϵÖãŒŸÖ Æãü†Ö Æîü ? (A) ÝÖÞÖê¿Ö (B) ×ÝÖ ü̧¬ÖÖ ü̧ß (C) ÝÖÖµÖ¡Öß (D) ÝÖߟÖ

5. ÃÖÖ´Ö¾Öê¤ü Ûêú ¤üÖê ¯ÖϬÖÖ®Ö ³ÖÖÝÖ ÛúÖî®Ö ÃÖê Æïü ? (A) ÃÖÓµÖãŒŸÖ – ×®ÖµÖãÔŒŸÖ (B) †Ö¾ÖÖÆü®Ö – †¾ÖÝÖÖÆü®Ö (C) ¬Ö®ÖÖŒÁÖß – ÝÖߟÖÖÓÝÖß (D) †ÖÙ“ÖÛú – ÝÖÖ®Ö 6. ˆ¤üÖ¢Ö, †®Öã¤üÖ¢Ö ‹¾ÖÓ Ã¾Ö× ü̧ŸÖ Ûêú ×»ÖµÖê ×®Ö´®Ö ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö

ÃÖÖ ÛÎú´Ö ÃÖÆüß Æîü ? (A) ®Öß“ÖÖ, ´Ö¬µÖ´Ö, ‰Ñú“ÖÖ (B) ‰Ñú“ÖÖ, ´Ö¬µÖ´Ö, ®Öß“ÖÖ (C) ‰Ñú“ÖÖ, ®Öß“ÖÖ, ´Ö¬µÖ´Ö (D) ´Ö¬µÖ´Ö, ‰Ñú“ÖÖ, ®Öß“ÖÖ 7. ü̧ÖÝÖ ¯Öæ̧ ü²Öß ü̧ÖÝÖÖ×ÁÖŸÖ ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ Æîü … (A) •ÖÖÝÖÖê ´ÖÓÝÖ»ÖÖê »ÖÖêÛêú (B) •ÖÖêŸÖÖê ŸÖÖ ü̧Ö ŸÖ²ÖÖê †ÖÛúÖ¿Öê (C) ÛúÖ ü̧ ×´Ö»Ö®Ö “ÖÖ†Öê ×²Ö ü̧Æüß (D) †Ö´ÖÖ ü̧ ´ÖÖê®Ö ´ÖÖ®Öê ®ÖÖ 8. ´ÖÆüÖŸ´ÖÖ ÝÖÖÓ¬Öß Ûêú Æü׸ü•Ö®Ö ˆ®´Öæ»Ö®Ö †ÖÓ¤üÖê»Ö®Ö Ûêú

ÃÖ´Ö£ÖÔ®Ö ´Öë ¸ü¾Öß®¦ü®ÖÖ£Ö ®Öê ÛúÖî®Ö ÃÖê ®ÖéŸµÖ ®ÖÖ™ËüµÖ Ûúß ¸ü“Ö®ÖÖ Ûúß £Öß ?

(A) “ÖÞ›üÖ×»ÖÛúÖ (B) ¿µÖÖ´ÖÖ (C) ¿ÖÖ¯Ö ´ÖÖê“Ö®Ö (D) ®Ö™üß ü̧ ¯Öæ•ÖÖ

ÃÖÓÝÖßŸÖ ¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö – III

×¾ÖÂÖµÖ : ×Æü®¤ãßÖÖ®Öß / Ûú®ÖÖÔ™üÛú / ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ / †¾Ö®Ö«ü ¾ÖÖª (ÝÖÖµÖ®Ö / ¾ÖÖ¤ü®Ö ‹¾ÖÓ ÃÖÓÝÖߟֿÖÖáÖ) ×¾Ö¿ÖêÂÖ ×®Ö¤ìü¿Ö : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö Ûêú 2 ³ÖÖÝÖ Æïü … ³ÖÖÝÖ – I ´Öë 50 ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿®Ö Æïü, •ÖÖê ÃÖ³Öß ¯Ö ü̧ßõÖÖÙ£ÖµÖÖë Ûêú ×»Ö‹ †×®Ö¾ÖÖµÖÔ Æïü ‹¾ÖÓ

2-2 †ÓÛúÖë Ûêú Æïü … ³ÖÖÝÖ – II ÛúÖê “ÖÖ¸ü ÜÖÓ›üÖê ³ÖÖÝÖ II / ³ÖÖÝÖ III / ³ÖÖÝÖ IV / ³ÖÖÝÖ V (×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß / Ûú®ÖÖÔ™üÛú / ¸ü¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ /

†¾Ö®Ö«ü ¾ÖÖª) ´Öë ×¾Ö³ÖÖ×•ÖŸÖ ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü, ¯ÖÏŸµÖêÛú ³ÖÖÝÖ ´Öë 25-25 ¯ÖÏ¿®Ö 2-2 †ÓÛúÖë Ûêú Æïü … ¯Ö¸üßõÖÖ£Öá ³ÖÖÝÖ II / ³ÖÖÝÖ III / ³ÖÖÝÖ IV / ³ÖÖÝÖ V ´Öë ÃÖê †¯Ö®Öê ×¾ÖÂÖµÖ Ûêú †®ÖãÃÖÖ¸ü ‹Ûú ³ÖÖÝÖ ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûú¸ëü †Öî¸ü ÃÖ³Öß 25 ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ˆ¢Ö¸ü ¤ëü …

³ÖÖÝÖ – I ×Æü®¤ãßÖÖ®Öß / Ûú®ÖÖÔ™üÛú / ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖßŸÖ / †¾Ö®Ö«ü ¾ÖÖª – ÃÖ³Öß Ûêú ×»Ö‹ ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ

Paper-III 4 D-16-12

9. The last prabanda which is kept lively even today ?

(A) Nowka Charitram (B) Geetgovindam (C) Nandanar Charitam (D) Krishnalila Tarangani 10. Tick the correct order of chronology of

the following : (A) Geet Govind, Natyashastra,

Sangeet Ratnakar (B) Sangeet Ratnakar, Natyashastra,

Geet Govind (C) Natyashastra, Geet Govind,

Sangeet Ratnakar (D) Natyashastra, Sangeet Ratnakar,

Geet Govind 11. The modulation of voice is expressed

through (A) Kaku (B) Laya (C) Bandish (D) Tala 12. What is the interval between Madhyam

and Tar Shadaj ? (A) 2 : 3 (B) 3 : 4 (C) 4 : 5 (D) 8 : 9 13. Who is the author of “Music of

Hindustan” ? (A) William Jones (B) N. Augustus Williard (C) E. Clementz (D) Fox Strangeways 14. Name the famous musicologist (A) Kishori Amonkar (B) Prabha Atre (C) Pt. Jasraj (D) B.C. Deva

15. What is the name of Odav Scale in western music ?

(A) Heptatonic Scale (B) Hexatonic Scale (C) Natural Scale (D) Pentatonic scale 16. Match the following :

List – I List – II a. Siddharam

Jadhav i. Vichitra

Veena b. Vinayak Vora ii. Guitar c. Ramesh Prem iii. Taar Shehanaid. Brijbhushan

Kabra iv. Sundari

Codes : a b c d (A) iii i ii iv (B) ii iv iii i (C) iv iii i ii (D) i iv ii iii 17. Who introduced Sargam Swarlipi and

Sanketic Swarlipi ? (A) Maulabaksh (B) Krishnadhan Bandopadhya (C) Pt. Vishnu Digamber Paluskar (D) Pt. Vishnu Narayan Bhatkhande 18. Who introduced the word ‘Raga’ for

the first time in the musical texts ? (A) Sharangdev (B) Matang (C) Narad (D) Dattil

D-16-12 5 Paper-III

9. †Ó×ŸÖ´Ö ¯ÖϲÖÓ¬Ö •ÖÖê †Ö•Ö ³Öß »ÖÖêÛúׯÖ쵅 Æîü :

(A) ®ÖÖîÛúÖ “Ö× ü̧¡Ö´Ö

(B) ÝÖßŸÖ ÝÖÖê×¾Ö®¤ǘ Ö

(C) ®Ö®¤ü®ÖÖ ü̧ “Ö× ü̧ŸÖ´Ö

(D) ÛéúÂÞÖ »Öß»ÖÖ ŸÖ Ó̧ü×ÝÖ®Öß

10. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÃÖÆüß ¾µÖ¾Ö×Ã£ÖŸÖ ÛÎú´Ö ¯Ö ü̧ דÖÅ®Öü

»ÖÝÖÖ‡µÖê …

(A) ÝÖßŸÖ ÝÖÖê×¾Ö®¤ü, ®ÖÖ™ËüµÖ¿ÖÖáÖ, ÃÖÓÝÖßŸÖ ü̧Ÿ®ÖÖÛú ü̧

(B) ÃÖÓÝÖßŸÖ ü̧Ÿ®ÖÖÛú ü̧, ®ÖÖ™ËüµÖ¿ÖÖáÖ, ÝÖßŸÖ ÝÖÖê×¾Ö®¤ü

(C) ®ÖÖ™ËüµÖ¿ÖÖáÖ, ÝÖßŸÖ ÝÖÖê×¾Ö®¤ü, ÃÖÓÝÖßŸÖ ü̧Ÿ®ÖÖÛú ü̧

(D) ®ÖÖ™ËüµÖ¿ÖÖáÖ, ÃÖÓÝÖßŸÖ ü̧Ÿ®ÖÖÛú ü̧, ÝÖßŸÖ ÝÖÖê×¾Ö®¤ü

11. ¬¾Ö×®Ö ÛúÖ »Ö“Öß»ÖÖ¯Ö®Ö / »ÖÖê»ÖŸÖÖ †×³Ö¾µÖŒŸÖ Ûú ü̧®Öê

¾ÖÖ»ÖÖ ŸÖ¢¾Ö

(A) ÛúÖÛãú (B) »ÖµÖ

(C) ²ÖÓפü¿Ö (D) ŸÖÖ»Ö

12. ´Ö¬µÖ´Ö †Öî̧ ü ŸÖÖ ü̧ ÂÖ›Ìü•Ö Ûêú ²Öß“Ö ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Ã¾Ö ü̧Ö®ŸÖ ü̧ Æîü ?

(A) 2 : 3 (B) 3 : 4 (C) 4 : 5 (D) 8 : 9 13. “´µÖæוÖÛú †Ö±ú ×Æü®¤üÖêßÖÖ®Ö” Ûêú »ÖêÜÖÛú ÛúÖî®Ö Æïü ?

(A) ×¾Ö×»ÖµÖ´Ö •ÖÖê®ÃÖ

(B) ‹®Ö. †ÝÖßÖÃÖ ×¾Ö×»ÖµÖ›Ôü

(C) ‡Ô. Œ»Öế ÖêÞ™üÃÖ

(D) ±úÖŒÃÖ Ã™Òêü®•Ö¾Öê•Ö

14. ¯ÖÏ×ÃÖ ü̈ ÃÖÓÝÖߟֿÖÖáÖß ÛúÖ ®ÖÖ´Ö ²ÖŸÖÖ‡µÖê …

(A) ×Ûú¿ÖÖȩ̂ üß †´ÖÖêÞÖÛú ü̧

(B) ¯ÖϳÖÖ †Ö¡Öê

(C) ¯ÖÓ. •ÖÃÖ ü̧Ö•Ö

(D) ²Öß.ÃÖß. ¤êü¾ÖÖ

15. ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë †Öî›Ìåü¾Ö •ÖÖ×ŸÖ Ûêú ÃÖ¯ŸÖÛú ÛúÖ ŒµÖÖ ®ÖÖ´Ö Æîü ?

(A) Æêǖ ™üÖ™üÖê×®ÖÛú ÃÛêú»Ö

(B) ÆêüŒÃÖÖ™üÖê×®ÖÛú ÃÛêú»Ö

(C) ®Öê“Öã̧ ü»Ö ÃÛêú»Ö

(D) ¯ÖêÞ™üÖ™üÖê×®ÖÛú ÃÛêú»Ö

16. ÃÖã́ Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II

a. ×ÃÖ ü̧̈ üÖ´Ö •ÖÖ¬Ö¾Ö i. ×¾Ö×“Ö¡Ö ¾ÖßÞÖÖ

b. ×¾Ö®ÖÖµÖÛú ¾ÖÖȩ̂ üÖ ii. ×ÝÖ™üÖ ü̧

c. ǘ̧ Öê¿Ö ¯ÖÏế Ö iii. ŸÖÖ ü̧ ¿ÖÆü®ÖÖ‡Ô

d. ײÖΕֳÖæÂÖÞÖ ÛúÖ²Ö ü̧Ö iv. ÃÖãÓ¤ü̧ üß

Ûæú™ü :

a b c d (A) iii i ii iv (B) ii iv iii i (C) iv iii i ii (D) i iv ii iii 17. ÃÖ ü̧ÝÖ´Ö Ã¾Ö ü̧×»Ö¯Öß †Öî̧ ü ÃÖÖÓÛêúןÖÛú Ã¾Ö ü̧×»Ö¯Öß ×ÛúÃÖ®Öê

²Ö®ÖÖ‡Ô ?

(A) ´ÖÖî»ÖÖ²ÖõÖ

(B) ÛéúÂÞÖ¬Ö®Ö ²ÖÓ¤üÖê̄ ÖÖ¬µÖÖµÖ

(C) ¯ÖÓ. ×¾ÖÂÞÖã פüÝÖÓ²Ö ü̧ ¯Ö»ÖãÃÛú ü̧

(D) ¯ÖÓ. ×¾ÖÂÞÖã ®ÖÖ ü̧ÖµÖÞÖ ³ÖÖŸÖÜÖÓ›êü

18. ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú ÝÖÏÓ£ÖÖë ´Öë ÃÖ¾ÖÔ̄ ÖÏ£Ö´Ö ‘ ü̧ÖÝÖ’ ¿Ö²¤ü ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ

×ÛúÃÖ®Öê ×ÛúµÖÖ ?

(A) ¿ÖÖ Ó̧üÝÖ¤êü¾Ö

(B) ´ÖŸÖÓÝÖ

(C) ®ÖÖ ü̧¤ü

(D) ¤ü×¢Ö»Ö

Paper-III 6 D-16-12

19. Who originated the Pushtimarg ? (A) Aadi Shankaracharya

(B) Shri Vallabhacharya

(C) Ramamatya

(D) Kumbhandas

20. Singing based on a single note is known as

(A) Samik (B) Gathik

(C) Archic (D) Aaranyak

21. Match the following :

List – I List – II

a. Pt. Ramshrya Zha

i. Abhinav Geet Manjiri

b. Pt. Kumar Gandharv

ii. Bhavarang Lahiri

c. Pt. Balwantrai Bhatt

iii. Abhinav Geetanjali

d. Pt. Annasaheb Ratanjankar

iv. Anupragvilas

Codes :

a b c d

(A) iii iv ii i

(B) iv ii i iii

(C) ii i iii iv

(D) i iii iv ii

22. Which western sign is used for 1 Matra in Indian music ?

(A) Minim

(B) Crotchet

(C) Quaver

(D) Breve

23. What is the interval between Gandhar and Madhyam ?

(A) Major Tone Interval

(B) Minor Tone Interval

(C) Major Sixth Interval

(D) Semi Tone Interval

24. The author of “Sahsaras” Grantha is

(A) Raghunath Bhoop

(B) Krishna Nand Vyas

(C) Jaidev Thakur

(D) Nayak Bakshoo

25. How many Rasas have been mentioned by Bharat in Natyashastra ?

(A) 9 (B) 8

(C) 7 (D) 6

26. Layakari of playing 6 swaras in the duration of 4 Matras in Western Music is

(A) Septolet

(B) Sextolet

(C) Quintuplet

(D) Quadruplet

27. Who wrote commentary on “Nardiya Shiksha” ?

(A) Maharana Kumbha

(B) Bhatt Shubhankar

(C) Dattil

(D) Parshvadeva

D-16-12 7 Paper-III

19. ¯Öã™üß ´ÖÖÝÖÔ Ûêú •Ö®ÖÛú ÛúÖî®Ö Æïü ?

(A) †Öפü ¿ÖÓÛú ü̧Ö“ÖÖµÖÔ

(B) ÁÖß ²Ö»»Ö³ÖÖ“ÖÖµÖÔ

(C) ü̧Ö´ÖÖ´ÖÖŸµÖ

(D) ÛãÓú³Ö®Ö¤üÖÃÖ

20. ‹Ûú Ã¾Ö ü̧ ÃÖê µÖãŒŸÖ ÝÖÖµÖ®Ö ÛúÖê ŒµÖÖ ÛúÆüŸÖê Æïü ?

(A) ÃÖÖ×´ÖÛú (B) ÝÖÖ×£ÖÛú

(C) †ÖÙ“ÖÛú (D) †Ö ü̧ÞµÖÛú

21. ÃÖã́ Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II

a. ¯ÖÓ. ü̧Ö´ÖÖÁÖµÖ —ÖÖ i. †×³Ö®Ö¾Ö ÝÖßŸÖ ´ÖÓ×•Ö ü̧ß

b. ¯ÖÓ. Ûãú´ÖÖ ü̧ ÝÖÓ¬Ö¾ÖÔ ii. ³ÖÖ¾Ö Ó̧üÝÖ »ÖÆü̧ üß

c. ¯ÖÓ. ²Ö»Ö¾ÖÓŸÖ ü̧ÖµÖ ³Ö¼ü iii. †×³Ö®Ö¾Ö ÝÖߟÖÖÓ•Ö»Öß

d. ¯ÖÓ. †®®ÖÖÃÖÖÆêü²Ö ü̧ÖŸÖÓ•Ö®ÖÛú ü̧

iv. †®Öã̄ Ö ü̧ÖÝÖ×¾Ö»ÖÖÃÖ

Ûæú™ü :

a b c d

(A) iii iv ii i

(B) iv ii i iii

(C) ii i iii iv

(D) i iii iv ii

22. ³ÖÖ ü̧ŸÖßµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ‹Ûú ´ÖÖ¡ÖÖ Ûêú ×»ÖµÖê ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ Ûêú ×ÛúÃÖ ×“ÖÅ®Ö ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü ?

(A) ×´Ö×®Ö´Ö

(B) ÛÎúÖê“Öê™ü

(C) ŒµÖê¾Ö ü̧

(D) ²ÖÎß¾Ö

23. ÝÖÓ¬ÖÖ ü̧ ‹¾ÖÓ ´Ö¬µÖ´Ö Ûêú ²Öß“Ö ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Ã¾Ö ü̧Ö®ŸÖ ü̧ Æîü ?

(A) ´Öê•Ö ü̧ ™üÖê®Ö ‡Ó™ü̧ ü¾Öê»Ö

(B) ´ÖÖ‡®Ö ü̧ ™üÖê®Ö ‡Ó™ü̧ ü¾Öê»Ö

(C) ´Öê•Ö ü̧ ×ÃÖŒÃÖ ‡Ó™ü̧ ü¾Öê»Ö

(D) ÃÖế Öß ™üÖê®Ö ‡Ó™ü̧ ü¾Öê»Ö

24. “ÃÖÆüÃÖ ü̧ÃÖ” ÝÖÏÓ£Ö Ûêú »ÖêÜÖÛú Æïü

(A) ü̧‘Öã®ÖÖ£Ö ³Öǣ Ö

(B) ÛéúÂÞÖÖ ®ÖÓ¤ü ¾µÖÖÃÖ

(C) •ÖµÖ¤êü¾Ö šüÖÛãú ü̧

(D) ®ÖÖµÖÛú ¾ÖÜ¿Öæ

25. ³Ö ü̧ŸÖ ®Öê ®ÖÖ™ËüµÖ¿ÖÖÃ¡Ö ´Öë ×ÛúŸÖ®Öê ü̧ÃÖÖë Ûúß “Ö“ÖÖÔ Ûúß Æîü ?

(A) 9 (B) 8

(C) 7 (D) 6

26. ”û„ Ã¾Ö ü̧Öë ÛúÖê “ÖÖ ü̧ ´ÖÖ¡ÖÖ ÛúÖ»Ö ´Öë ²Ö•ÖÖ®Öê Ûúß »ÖµÖÛúÖ ü̧ß ÛúÖê ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ŒµÖÖ ÛúÆŸÖê Æïü ?

(A) ÃÖê̄ ™üÖê»Öê™ü

(B) ÃÖêŒÃÖ™üÖê»Öê™ü

(C) Œ¾Öß®™ãüׯ»Ö™ü

(D) Œ¾ÖÖ›ü̧ üׯ»Ö™ü

27. “®ÖÖ ü̧¤üßµÖ ×¿ÖõÖÖ” ¯Ö ü̧ ×ÛúÃÖ®Öê ×™üÛúÖ ×»ÖÜÖß ?

(A) ´ÖÆüÖ ü̧ÖÞÖÖ ÛãÓú³ÖÖ

(B) ³Ö¼ü ¿Öã³ÖÓÛú ü̧

(C) ¤ü×¢Ö»Ö

(D) ¯ÖÖ¿¾ÖÔ¤êü¾Ö

Paper-III 8 D-16-12

28. What was the title name of Firoz Khan ?

(A) Sadarang (B) Adarang (C) Rangeele (D) Prem Priya 29. The musicologist who divided Ragas

into two parts i.e. Gram Raga and Bhasha Ragas

(A) Narad (B) Bharat (C) Matang (D) Sarangdeva 30. Tick the correct name for denoting the

value of 14 note in staff notation.

(A) Crotehel (B) Quaver (C) Minim (D) Semibreve 31. Who has been a famous conductor of

western orchestra ? (A) Pt. Ravishankar (B) Hari Prasad Chaurasia (C) Ustad Allauddin Khan (D) Zubin Mehta 32. The main folk dance form of Manipur

State is (A) Chau (B) Kalvalia (C) Maharas (D) Rai-Shera 33. One of the main objectives of teaching

music is also (A) to encourage social justice (B) to provide proper leadership (C) to discover new facts (D) to establish music at par with

other disciplines

34. Which Sampraday was followed by Matang and Abhinavgupta ?

(A) Bharat Mat (B) Hanumat Mat (C) Shiv Mat (D) Brahma Mat 35. The main objective of Research in

music is (A) to propagate the musicological

aspect (B) to bring out the historical aspect (C) to discover new facts (D) to strengthen the practical aspect 36. Guru of Matang (A) Bharat (B) Dattil (C) Abhinav Gupta (D) Acharya Nandikeshwara 37. The symbol denoting the position of

Madhya ‘Sa’ in Staff Notation is (A) Clef signature (B) Key signature (C) Time signature (D) Value of Notes 38. The philosopher who adopted the view

of utility in Aesthetics (A) Plato (B) Socrates (C) Kant (D) Hegal 39. ‘Angika’, ‘Vachika’, ‘Aharya’ and

‘Satvik’ are related to (A) Pakhawaj (B) Dhrupad (C) Khayal Gharana (D) Dance

D-16-12 9 Paper-III

28. ×±ú ü̧Öê•Ö ÜÖÖÑ ÛúÖ ˆ¯Ö®ÖÖ´Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ? (A) ÃÖ¤üÖ Ó̧üÝÖ (B) †¤üÖ Ó̧üÝÖ (C) Ó̧üÝÖß»Öê (D) ¯ÖÏế ÖׯÖϵÖÖ 29. ¿ÖÖáÖÛúÖ ü̧, ו֮ÆüÖë®Öê ü̧ÖÝÖÖë ÛúÖ ¾ÖÝÖáÛú ü̧ÞÖ ¤üÖê ³ÖÖÝÖÖë ´Öë

•ÖîÃÖê ÝÖÏÖ´Ö ü̧ÖÝÖ †Öî̧ ü ³ÖÖÂÖÖ ü̧ÖÝÖ ´Öë ×ÛúµÖÖ (A) ®ÖÖ ü̧¤ü (B) ³Ö ü̧ŸÖ (C) ´ÖŸÖÓÝÖ (D) ÃÖÖ Ó̧üÝÖ¤êü¾Ö

30. ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö ´Öë 14 ´ÖÖ¡ÖÖ ÛúÖê ¤ü¿ÖÖÔ®Öê ¾ÖÖ»Öê ®ÖÖ´Ö ¯Ö ü̧

ÃÖÆüß ÛúÖ ×“Ö®Æü »ÖÝÖÖ‡µÖê … (A) ÛÎúÖê“Öê™ü (B) ŒµÖê¾Ö ü̧ (C) ×´Ö×®Ö´Ö (D) ÃÖế Öß ²ÖÎß¾Ö 31. ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ¾ÖÖª ¾Ö鮤ü ÃÖÓ“ÖÖ»ÖÛú ÛúÖî®Ö ü̧Æêü Æïü ? (A) ¯ÖÓ. ü̧×¾Ö¿ÖÓÛú ü̧ (B) Æü× ü̧ ¯ÖÏÃÖÖ¤ü “ÖÖî̧ ü×ÃÖµÖÖ (C) ˆ. †»»ÖÖˆ§üß®Ö ÜÖÖÑ (D) •Öã²Öß®Ö ´ÖêÆüŸÖÖ 32. ´Ö×ÞÖ¯Öã̧ ü ¯ÖϤêü¿Ö ÛúÖ ¯ÖḮ ÖãÜÖ »ÖÖêÛú ®ÖéŸµÖ Æîü (A) ”ûÖˆ (B) ÛúÖ»Ö²Öê×»ÖµÖÖ (C) ´ÖÆüÖ ü̧ÖÃÖ (D) ü̧Ö‡-¿Öȩ̂ üÖ 33. ÃÖÓÝÖßŸÖ ×¿ÖõÖÖ Ûêú ¯ÖḮ ÖãÜÖ ˆ§êü¿µÖÖë ´Öë ÃÖê ‹Ûú ˆ§êü¿µÖ µÖÆü

³Öß Æîü (A) ÃÖÖ´ÖÖוÖÛú ®µÖÖµÖ ÛúÖê ²ÖœÌüÖ¾ÖÖ ¤êü®ÖÖ … (B) ˆ×“ÖŸÖ ®ÖêŸÖéŸ¾Ö ¯ÖϤüÖ®Ö Ûú ü̧®ÖÖ … (C) ®Ö¾Öß®Ö ŸÖ£µÖÖë Ûúß ÜÖÖê•Ö Ûú ü̧®ÖÖ … (D) ÃÖÓÝÖßŸÖ ÛúÖê †®µÖ ×¾ÖÂÖµÖÖë Ûêú ÃÖ´ÖÛúõÖ Ã£ÖÖׯ֟Ö

Ûú ü̧®ÖÖ …

34. ´ÖŸÖÓÝÖ ŸÖ£ÖÖ †×³Ö®Ö¾ÖÝÖã¯ŸÖ ×ÛúÃÖ ÃÖÓ´¯ÖϤüÖµÖ Ûêú †®ÖãµÖÖµÖß £Öê ?

(A) ³Ö ü̧ŸÖ ´ÖŸÖ (B) Æü®Öã́ ÖŸÖ ´ÖŸÖ (C) ×¿Ö¾Ö ´ÖŸÖ (D) ²ÖÎÉ ´ÖŸÖ 35. ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ¿ÖÖê¬Ö ÛúÖ ´ÖãÜµÖ ˆ§êü¿µÖ Æîü (A) ¿ÖÖá֯ÖõÖ ÛúÖê ˆ•ÖÖÝÖ ü̧ Ûú ü̧®ÖÖ … (B) ‡×ŸÖÆüÖÃÖ ¯ÖõÖ ÛúÖê ˆ•ÖÖÝÖ ü̧ Ûú ü̧®ÖÖ … (C) ®ÖµÖê ŸÖŸ£ÖÖë Ûúß ÜÖÖê•Ö Ûú ü̧®ÖÖ … (D) ¯ÖϵÖÖêÝÖ ¯ÖõÖ ÃÖã¥üœÌü Ûú ü̧®ÖÖ … 36. ´ÖŸÖÓÝÖ Ûêú ÝÖã¹ý (A) ³Ö ü̧ŸÖ (B) ¤ü×¢Ö»Ö (C) †×³Ö®Ö¾Ö ÝÖã̄ ŸÖ (D) †Ö“ÖÖµÖÔ ®ÖÓפüÛêú¿¾Ö ü̧ 37. ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö ´Öë ´Ö¬µÖ ‘ÃÖ’ Ûúß ×ãÖ×ŸÖ ÛúÖ ÃÖæ“ÖÛú (A) Œ»Öê±ú ×ÃÖÝÖ®Öê“Ö ü̧ (B) Ûúß ×ÃÖÝÖ®Öê“Ö ü̧ (C) ™üÖ‡´Ö ×ÃÖÝÖ®Öê“Ö ü̧ (D) Ã¾Ö ü̧Öë ÛúÖ ´Öæ»µÖ 38. ÃÖÖüµÖÔ Ûêú ÃÖ´²Ö®¬Ö ´Öë ˆ¯ÖµÖÖê×ÝÖŸÖÖ¾ÖÖ¤üß ¥üü×™üÛúÖêÞÖ Ûêú

ÃÖ´Ö£ÖÔÛú ÛúÖî®Ö ÃÖê ×¾Ö«üÖ®Ö £Öê ? (A) ¯»Öê™üÖê (B) ÃÖãÛú ü̧ÖŸÖ (C) ÛúÖÞ™ü (D) ÆüßÝÖ»Ö 39. †ÖÓ×ÝÖÛú, ¾ÖÖדÖÛú, †ÖÆüÖµÖÔ ‹¾ÖÓ ÃÖÖן¾ÖÛú ÛúÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö

×ÛúÃÖÃÖê Æîü ? (A) ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö (B) ¬ÖÐã̄ Ö¤ü (C) ÜÖ̵ÖÖ»Ö ‘Ö ü̧Ö®ÖÖ (D) ®Ö韵Ö

Paper-III 10 D-16-12

40. Which one of the following name is also used for Kathak dance ?

(A) Bhramar Nritya

(B) Girdhari Nritya

(C) Natwari Nritya

(D) Nagri Nritya

41. In the reign of which of the following emperors, the merger of North Indian and South Indian music took place ?

(A) Shivaji Maharaj

(B) Allauddin Khilji

(C) Shahjahan

(D) Humayun

42. Which musicologist adopted the Sansthan Niyam in Raga-Ragini classification ?

(A) Lochan

(B) Chandidas

(C) Ramamatya

(D) Vidyapati

43. Name of the deshi taal

(A) Singhkati

(B) Singh Nandan

(C) Singh Bhoopal

(D) Singh Vandana

44. Total number of Matras of Taal Shadpitaputrak

(A) 10 (B) 8

(C) 4 (D) 12

45. Baj of Tabla playing (A) 6 (B) 4 (C) 2 (D) 1 46. Total number of main syllables of

Tabla (A) 10 (B) 7 (C) 5 (D) 16 47. Gharana established by Pt. Ram Sahay (A) Lucknow Gharana (B) Farukhabad Gharana (C) Ajarada Gharana (D) Banaras Gharana 48. Which title was awarded to Gyan

Prakash Ghosh (a famous Tabla- player) ?

(A) Padmashree (B) Padma Bhushan (C) Bharat Bhushan (D) Bharat Ratna 49. Which composition is expandable from

the following ? (A) Tukda (B) Tihai (C) Fard (D) Rela 50. ‘Taal’ used with ‘Sadra’ style of

singing (A) Matt Taal (B) Tivra (C) Sool Taal (D) Gaj Jhampa

D-16-12 11 Paper-III

40. ÛúŸ£ÖÛú ®ÖéŸµÖ ÛúÖê ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖê †®µÖ ®ÖÖ´Ö ÃÖê ³Öß ¯ÖãÛúÖ ü̧Ö •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ³ÖḮ Ö ü̧ ®Ö韵Ö

(B) ×ÝÖ ü̧¬ÖÖ ü̧ß ®Ö韵Ö

(C) ®Ö™ü¾Ö ü̧ß ®Ö韵Ö

(D) ®ÖÖÝÖ ü̧ß ®Ö韵Ö

41. ˆ¢Ö ü̧ ŸÖ£ÖÖ ¤ü×õÖÞÖ Ûúß ÃÖÓÝÖßŸÖ ¿Öî×»ÖµÖÖë ÛúÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃÖÓÝÖŸÖ ×ÛúÃÖÛêú ÃÖ´ÖµÖ ´Öë Æãü†Ö ?

(A) ׿־ÖÖ•Öß ´ÖÆüÖ ü̧Ö•Ö

(B) †»»ÖÖˆ¤üß®Ö ×ÜÖ»Ö•Öß

(C) ¿ÖÖÆüÖ•ÖÆüÖÓ

(D) Æãǘ ÖÖµÖæÑ

42. ×ÛúÃÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ¿ÖÖáÖß ®Öê ü̧ÖÝÖ ü̧Ö×ÝÖ®Öß ¾ÖÝÖáÛú ü̧ÞÖ Ûêú ÃÖ®¤ü³ÖÔ ´Öë þÖãÖÖ®Ö ×®ÖµÖ´Ö ÛúÖê ¯ÖϾÖÙŸÖŸÖ ×ÛúµÖÖ ?

(A) »ÖÖê“Ö®Ö

(B) “ÖÓ›üߤüÖÃÖ

(C) ü̧Ö´ÖÖ´ÖÖŸµÖ

(D) ×¾ÖªÖ¯ÖןÖ

43. ‹Ûú ¤êü¿Öß ŸÖÖ»Ö ÛúÖ ®ÖÖ´Ö

(A) ØÃÖÆ üÛú×™ü

(B) ØÃÖÆü ®Ö®¤ü®Ö

(C) ØÃÖÆü ³Öǣ ÖÖ»Ö

(D) ØÃÖÆü ¾Ö®¤ü®ÖÖ

44. ‘ÂÖ›üׯ֟ÖÖ¯Öã¡ÖÛú’ ŸÖÖ»Ö Ûúß ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ó

(A) 10 (B) 8

(C) 4 (D) 12

45. ŸÖ²Ö»ÖÖ ¾ÖÖ¤ü®Ö Ûêú ²ÖÖ•Ö

(A) 6 (B) 4 (C) 2 (D) 1 46. ŸÖ²Ö»Öê Ûêú ´ÖãÜµÖ ¾ÖÞÖÖí Ûúß ÃÖÓܵÖÖ

(A) 10 (B) 7 (C) 5 (D) 16 47. ¯ÖÓ. ü̧Ö´Ö ÃÖÆüÖµÖ ×ÛúÃÖ ‘Ö ü̧Ö®Öê Ûêú ãÖÖ¯ÖÛú £Öê ?

(A) »ÖÜÖ®Ö‰ú ‘Ö ü̧Ö®ÖÖ

(B) ±ú¹ýÜÖÖ²ÖÖ¤ü ‘Ö ü̧Ö®ÖÖ

(C) †•Ö ü̧Ö›ÌüÖ ‘Ö ü̧Ö®ÖÖ

(D) ²Ö®ÖÖ ü̧ÃÖ ‘Ö ü̧Ö®ÖÖ

48. –ÖÖ®Ö ¯ÖÏÛúÖ¿Ö ‘ÖÖêÂÖ (¯ÖÏ×ÃÖ ü̈ ŸÖ²Ö»ÖÖ ¾ÖÖ¤üÛú) ÛúÖê ÛúÖî®Ö ÃÖß

ˆ¯ÖÖ×¬Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ Æãü‡Ô ?

(A) ¯Ö¤Ëǘ ÖÁÖß

(B) ¯Ö¤Ëǘ Ö ³ÖæÂÖÞÖ

(C) ³ÖÖ ü̧ŸÖ ³ÖæÂÖÞÖ

(D) ³ÖÖ ü̧ŸÖ ü̧Ÿ®Ö

49. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖß ü̧“Ö®ÖÖ ×¾ÖßÖÖ ü̧¿Öᯙ Æîü ?

(A) ™ãüÛú›ÌüÖ

(B) ןÖÆüÖ‡Ô

(C) ±ú¤Ôü

(D) ȩ̂ü»ÖÖ

50. ‘ÃÖÖ¤ü̧ üÖ’ ÝÖÖµÖ®Ö ¿Öî»Öß Ûêú ÃÖÖ£Ö ²Ö•ÖÖ‡Ô •ÖÖ®Öê ¾ÖÖ»Öß

‘ŸÖÖ»Ö’

(A) ´Ö¢Ö ŸÖÖ»Ö

(B) ŸÖß¾ÖÎÖ

(C) ÃÖæ»Ö ŸÖÖ»Ö

(D) ÝÖ•Ö —Ö´¯ÖÖ

Paper-III 12 D-16-12

51. Who was the disciple of Pt. Balkrishnabuva Ichalkaranjikar ?

(A) Pt. Kumar Gandharva

(B) Pt. Bhimsen Joshi

(C) Pt. Vishnu Digamber Paluskar

(D) Pt. Omkarnath Thakur

52. In which tala famous vocalist Ustad Amir Khan has sung maximum Velambit Khyals ?

(A) Teental

(B) Ektala

(C) Zoomra

(D) Tilwada

53. What is the term for Shruti in Western Music ?

(A) Tone

(B) Scale

(C) Microtone

(D) Semitone

54. How many Gram Ragas have been mentioned in Music Granthas ?

(A) 10

(B) 72

(C) 30

(D) 20

55. What is the pen-name of Goharjaan ?

(A) Chhaganpiya

(B) Daraspiya

(C) Sagunpiya

(D) Prempiya

56. The name of Vidushi Kesarbai Kerkar’s Guruji is

(A) Allauddin Khan

(B) Bhaskarbuva Bakhale

(C) Alladiya Khan

(D) Ramkrishnabuva Vazhe

57. Placement of ‘Dhaivat’ in the present division of Shruti and Swara is

(A) 14th Shruti

(B) 16th Shruti

(C) 18th Shruti

(D) 20th Shruti

58. Which Raga does not belong to Kafi Thata ?

(A) Durga

(B) Gaud Malhar

(C) Bhimpalasi

(D) Bogeshwari

PART – II Hindustani Music

D-16-12 13 Paper-III

51. ¯ÖÓ. ²ÖÖ»ÖÛéúÂÞÖ²Öã¾ÖÖ ‡“Ö»ÖÛú ü̧®Ö•ÖßÛú ü̧ Ûêú ¿ÖÖ×ÝÖ¤Ôü ‡®Ö´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö £Öê ?

(A) ¯ÖÓ. Ûãú´ÖÖ ü̧ ÝÖÓ¬Ö¾ÖÔ

(B) ¯ÖÓ. ³Öß´ÖÃÖê®Ö •ÖÖê¿Öß

(C) ¯ÖÓ. ×¾ÖÂÞÖã פüÝÖÓ²Ö ü̧ ¯Ö»ÖãÃÛú ü̧

(D) ¯ÖÓ. †ÖëÛúÖ ü̧®ÖÖ£Ö šüÖÛãú ü̧

52. ¯ÖÏ×ÃÖ ü̈ ÝÖÖµÖÛú ˆ. †×´Ö ü̧ÜÖÖÑ ÃÖÖÆü²Ö ®Öê •µÖÖ¤üÖ ÃÖê •µÖÖ¤üÖ ×¾Ö»ÖÓ×²ÖŸÖ ÜÖµÖÖ»Ö ÛúÖî®Ö ÃÖê ŸÖÖ»Ö ´Öë ÝÖÖµÖê Æïü ?

(A) ŸÖ߮֟ÖÖ»Ö

(B) ‹ÛúŸÖÖ»Ö

(C) —Öã́ Ö ü̧Ö

(D) ןֻ־ÖÖ›üÖ

53. ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ÁÖã×ŸÖ ÛúÖê ŒµÖÖ ÛúÆüÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ™üÖê®Ö

(B) ÃÛêú»Ö

(C) ´ÖÖ‡ÛÎúÖê™üÖê®Ö

(D) ÃÖế Öß™üÖê®Ö

54. ÃÖÓÝÖßŸÖ ÝÖÏÓ£ÖÖë ´Öë ÝÖÏÖ´Ö ¸üÖÝÖÖë Ûúß ÃÖÓܵÖÖ ×ÛúŸÖ®Öß ´ÖÖ®Öß ÝÖ‡Ô Æîü ?

(A) 10

(B) 72

(C) 30

(D) 20

55. ÝÖÖêÆü̧ ü•ÖÖ®Ö ÛúÖ ˆ¯Ö®ÖÖ´Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ?

(A) ”ûÝÖ®ÖׯֵÖÖ

(B) ¤ü̧ üÃÖׯֵÖÖ

(C) ÃÖÝÖã®ÖׯֵÖÖ

(D) ¯ÖÏế ÖׯֵÖÖ

56. ×¾Ö¤ãüÂÖß ÛêúÃÖ ü̧²ÖÖ‡Ô Ûêú ü̧Ûú ü̧ Ûêú ÝÖã¹ý•Öß ÛúÖ ®ÖÖ´Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ?

(A) †»»ÖÖˆ§üß®Ö ÜÖÖÑ

(B) ³ÖÖÃÛú ü̧²Öã¾ÖÖ ²ÖÜÖ»Öê

(C) †»»ÖÖפüµÖÖ ÜÖÖÑ

(D) ü̧Ö´ÖÛéúÂÞÖ²Öã¾ÖÖ ¾Ö—Öê

57. †Ö¬Öã×®ÖÛú ÁÖãןÖ-Ã¾Ö ü̧ ×¾Ö³ÖÖ•Ö®Ö ´Öë ‘¬Öî¾ÖŸÖ’ ÛúÖ Ã£ÖÖ®Ö Æîü

(A) 14¾Öà ÁÖãןÖ

(B) 16¾Öà ÁÖãןÖ

(C) 18¾Öà ÁÖãןÖ

(D) 20¾Öà ÁÖãןÖ

58. ×ÛúÃÖ ü̧ÖÝÖ ÛúÖ £ÖÖ™ü ÛúÖ±úß ®ÖÆüà Æîü ?

(A) ¤ãüÝÖÖÔ

(B) ÝÖÖî›Ìü ´Ö»ÆüÖ ü̧

(C) ³Öß´Ö¯Ö»ÖÖÃÖß

(D) ²ÖÖÝÖê¿¾Ö ü̧ß

³ÖÖÝÖ – II ×Æü®¤ãüßÖÖ®Öß ÃÖÓÝÖߟÖ

Paper-III 14 D-16-12

59. Frequency of ‘Pancham’ is

(A) 360

(B) 320

(C) 300

(D) 270

60. Writer of Brihaddeshi is

(A) Matang

(B) Sarangdeva

(C) Dattil

(D) None of these

61. Book Authored by Pt. Omkarnath Thakur is

(A) Sangeetanjali

(B) Abhinav Sangeet

(C) Sangeetraj

(D) Rag Vigyan

62. Acharya of Grammar is

(A) Panini

(B) Bhankar Bhav

(C) Ramgopal

(D) Kanthe Maharaj

63. Padma Shri Awardee Artist of 2012 is

(A) Pt. Buddhadev Das Gupta

(B) Zia Fariduddin Dagar

(C) Bhupendra Hazarika

(D) None of these

64. What is the term used for small phrases in music ?

(A) Akshiptika (B) Sthay (C) Mukhchalan (D) Murki 65. Match List – I with List – II and select

the correct answer by using the codes given below the lists :

List – I List – II a. Matang 1. Swara Mela

Kala Nidhi b. Ramamatya 2. Rag Taranginic. Lochan 3. Brihaddeshi d. Somnath 4. Rag Vibodh

Codes : a b c d (A) 3 1 2 4 (B) 2 3 4 1 (C) 4 2 1 3 (D) 2 4 3 1 66. The Rhythm of Staff Notation similar

to Ektal of Hindustani Music is (A) Simple Duple Time (B) Simple Triple Time (C) Simple Quadruple Time (D) Compound Duple 67. Which Raga does not belong to

‘Kanhra Anga’ ? (A) Bhimpalasi (B) Adana (C) Shahana (D) Suha

D-16-12 15 Paper-III

59. ¯ÖÓ“Ö´Ö Ûúß †ÖÓ¤üÖê»Ö®Ö ÃÖÓܵÖÖ Æîü

(A) 360

(B) 320

(C) 300

(D) 270

60. ²ÖéÆü§êü¿Öß Ûêú »ÖêÜÖÛú Æîü

(A) ´ÖŸÖÓÝÖ

(B) ÃÖÖ ü̧ÞÝÖ¤êü¾Ö

(C) ¤ü×¢Ö»Ö

(D) ‡®Ö´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà

61. ¯ÖÓ. †ÖëÛúÖ ü̧®ÖÖ£Ö šüÖÛãú ü̧ «üÖ ü̧Ö ×»Ö×ÜÖŸÖ ÝÖÏ®£Ö Æîü

(A) ÃÖÓÝÖߟÖÖÓ•Ö×»Ö

(B) †×³Ö®Ö¾Ö ÃÖÓÝÖߟÖ

(C) ÃÖÓÝÖßŸÖ ü̧Ö•Ö

(D) ü̧ÖÝÖ ×¾Ö–ÖÖ®Ö

62. ¾µÖÖÛú ü̧ÞÖ Ûêú †Ö“ÖÖµÖÔ Æïü

(A) ¯ÖÖ×ÞÖ®Öß

(B) ³ÖÖÓÛú ü̧³ÖÖ¾Ö

(C) ü̧Ö´ÖÝÖÖê̄ ÖÖ»Ö

(D) ÛÓúšê ´ÖÆüÖ ü̧Ö•Ö

63. ÃÖ®ÖË 2012 ´Öë ¯Ö©ÁÖß ÃÖê ÃÖ´´ÖÖ×®ÖŸÖ Ûú»ÖÖÛúÖ ü̧ Æîü

(A) ¯ÖÓ. ²Öã̈ ü¤êü¾Ö ¤üÖÃÖÝÖã̄ ŸÖÖ

(B) וֵÖÖ ±ú ü̧ߤãü§üß®Ö ›üÖÝÖ ü̧

(C) ³Öǣ Öê®Ö Æü•ÖÖ× ü̧ÛúÖ

(D) ‡®Ö´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà

64. ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ”ûÖê™êü ”ûÖê™êü Ã¾Ö ü̧ ÃÖ´Öã¤üÖµÖÖë Ûêú ×»ÖµÖê ŒµÖÖ ¿Ö²¤ü ¯ÖϵÖÖêÝÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü ?

(A) †×õÖׯŸÖÛúÖ (B) ãÖÖµÖ

(C) ´ÖãÜÖ“ÖÖ»Ö®Ö (D) ´ÖãÛúá 65. ÃÖæ“Öß-I ¾Ö ÃÖæ“Öß-II ÛúÖ ÃÖÆüß ×´Ö»ÖÖ®Ö Ûú ü̧Ûêú ÃÖæדֵÖÖë Ûêú

®Öß“Öê פü‹ Ûæú™ü ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æãü‹ ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü ²ÖŸÖÖ‡µÖê …

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ´ÖŸÖÓÝÖ 1. Ã¾Ö ü̧ ´Öê»Ö Ûú»ÖÖ

×®Ö׬Ö

b. ü̧Ö´ÖÖ´ÖÖŸµÖ 2. ü̧ÖÝÖ ŸÖ Ó̧ü×ÝÖ®Öß c. »ÖÖê“Ö®Ö 3. ²ÖéÆü§êü¿Öß d. ÃÖÖế Ö®ÖÖ£Ö 4. ü̧ÖÝÖ ×¾Ö²ÖÖê¬Ö

Ûæú™ü :

a b c d (A) 3 1 2 4 (B) 2 3 4 1 (C) 4 2 1 3 (D) 2 4 3 1 66. ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö ´Öë ³ÖÖ ü̧ŸÖßµÖ ‹Ûú ŸÖÖ»Ö ÃÖê ×´Ö»Ö®Öê ¾ÖÖ»Öß

»ÖµÖ ÛúÖê ŒµÖÖ ÛúÆüŸÖê Æïü ?

(A) ×ÃÖ´¯Ö»Ö ›ü¶æ×¯Ö»Ö ™üÖ‡´Ö (B) ×ÃÖ´¯Ö»Ö ×™Òǖ Ö»Ö ™üÖ‡´Ö (C) ×ÃÖ´¯Ö»Ö Œ¾ÖÖ›ü¹ý¯Ö»Ö ™üÖ‡´Ö (D) Ûú´¯ÖÖ Ó̂›ü ›ü¶æü×¯Ö»Ö 67. ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ü̧ÖÝÖ ÛúÖ®Æü›ÌüÖ †ÓÝÖ ÛúÖ ®ÖÆüà Æîü ? (A) ³Öß´Ö¯Ö»ÖÖÃÖß (B) †›ÌüÖ®ÖÖ (C) ¿ÖÆüÖ®ÖÖ (D) ÃÖæÆüÖ

Paper-III 16 D-16-12

68. The following combination of notes depicts which Raga ?

‘Pa Dha, Ma Pa, Ga Ma Dha Pa, Re Sa’

(A) Bhatiyar

(B) Marubihag

(C) Bihag

(D) Nand

69. Tumba of Tambura is made of

(A) Wood

(B) Red Pumpkin

(C) White Gourd

(D) None of these

70. Match List – I with List – II and select the correct symbols of western staff notation by using the codes given below the lists :

List – I List – II

a. Crochet 1. 0

b. Semi breve 2.

c. Minim 3.

d. Quaver 4.

Codes :

a b c d

(A) 4 1 2 3

(B) 2 3 1 4

(C) 4 2 3 1

(D) 3 4 2 1

71. Which Treatise is written by Prof. Premlata Sharma ?

(A) Ras Sidhanta : Mul, Shakha, Pallav, Patjhar

(B) Bhartiya Sangeet Ka Itihas

(C) Sangeet Manjari

(D) Sangeet Bodh

72. The word used for ‘Art’ in Vedic yug

(A) Udar Kala

(B) Rupatmak Kala

(C) Shilp

(D) Pratikvadi Kala

73. Karun Ras is related to which swaras ?

(A) Sharaj – Rishabh

(B) Gandhar – Nishad

(C) Gandhar – Pancham

(D) Gandhar – Madhyam

74. What is the term for small parts of Geet and Alaps ?

(A) Roopkalapti

(B) Bidari

(C) Sthayi

(D) Matu

75. Which Gharana pays special attention to ‘Layakari’ ?

(A) Kirana

(B) Gwalior

(C) Patiala

(D) Agra

D-16-12 17 Paper-III

68. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ Ã¾Ö ü̧ ÃÖ´ÖæÆü ×ÛúÃÖ ü̧ÖÝÖ ÛúÖ Æîü ?

‘¯Ö ¬Ö, ´Öê ¯Ö, ÝÖ ´Ö ¬Ö ¯Ö, ȩ̂ üÃÖ’

(A) ³Ö×™üµÖÖ ü̧

(B) ´ÖÖ¹ýײÖÆüÖÝÖ

(C) ײÖÆüÖÝÖ

(D) ®Ö®¤ü

69. ŸÖÓ²Öæ̧ êü ÛúÖ ŸÖæѲÖÖ ×ÛúÃÖÛúÖ ²Ö®ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü ?

(A) »ÖÛú›Ìüß

(B) Ûú¤Ëü¤æü

(C) »ÖÖîÛúß

(D) ‡®Ö´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà

70. ÃÖæ“Öß-I ¾Ö ÃÖæ“Öß-II ´Öë פü‹ ÝÖ‹ ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ÙüÖ±ú ®ÖÖê™êü¿Ö®Ö Ûêú ד֮ÆüÖë ÛúÖ ÃÖÆüß ×´Ö»ÖÖ®Ö Ûú ü̧ ÃÖæדֵÖÖë Ûêú ®Öß“Öê פü‹ ÝÖ‹ Ûæú™ü Ûêú «üÖ ü̧Ö ÃÖÆüß ˆ¢Ö ü̧ ²ÖŸÖÖ‡µÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II

a. ÛÎúÖê“Öê™ü 1. 0

b. ÃÖế Öß ²ÖÎß¾Ö 2.

c. ×´Ö×®Ö´Ö 3.

d. Œ¾Öê¾Ö ü̧ 4.

Ûæú™ü :

a b c d

(A) 4 1 2 3

(B) 2 3 1 4

(C) 4 2 3 1

(D) 3 4 2 1

71. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ÝÖÏ®£Ö ¯ÖÏÖê. ¯ÖÏế Ö»ÖŸÖÖ ¿Ö´ÖÖÔ «üÖ ü̧Ö ×»Ö×ÜÖŸÖ Æîü ?

(A) ü̧ÃÖ ×ÃÖ ü̈ÖÓŸÖ : ´Öæ»Ö, ¿ÖÖÜÖÖ, ¯Ö»»Ö¾Ö, ¯ÖŸÖ—Ö›Ìü

(B) ³ÖÖ ü̧ŸÖßµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ÛúÖ ‡×ŸÖÆüÖÃÖ

(C) ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Ö˜•Ö ü̧ß

(D) ÃÖÓÝÖßŸÖ ²ÖÖê¬Ö

72. ¾ÖîפüÛú ÛúÖ»Ö ´Öë Ûú»ÖÖ Ûêú ×»ÖµÖê ×ÛúÃÖ ¿Ö²¤ü ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ÆüÖêŸÖÖ £ÖÖ ?

(A) ˆ¤üÖ ü̧ Ûú»ÖÖ

(B) ¹ý¯ÖÖŸ´ÖÛú Ûú»ÖÖ

(C) ׿ֻ¯Ö

(D) ¯ÖÏןÖÛú¾ÖÖ¤üß Ûú»ÖÖ

73. Ûú¹ýÞÖ ü̧ÃÖ ÛúÖ ÃÖ´²Ö®¬Ö ×Ûú®Ö Ã¾Ö ü̧Öë ÃÖê Æîü ?

(A) ÂÖ›ü•ÖÌ – ŠúÂÖ³Ö

(B) ÝÖÓ¬ÖÖ ü̧ – ×®ÖÂÖÖ¤ü

(C) ÝÖÓ¬ÖÖ ü̧ – ¯ÖÓ“Ö´Ö

(D) ÝÖÓ¬ÖÖ ü̧ – ´Ö¬µÖ´Ö

74. ÝÖßŸÖ ‹¾ÖÓ †Ö»ÖÖ¯ÖÖë Ûêú ”ûÖê™êü ÜÖÞ›ü ÛúÖê ŒµÖÖ ÛúÆüŸÖê Æïü ?

(A) ¹ý¯ÖÛúÖ»ÖÖׯŸÖ

(B) ×¾Ö¤üÖ ü̧ß

(C) ãÖÖµÖß

(D) ´ÖÖŸÖã

75. ×ÛúÃÖ ‘Ö̧ üÖ®Öê Ö́ë ‘»ÖµÖÛúÖ̧ üß’ Ȫ̧ ü •µÖÖ¤üÖ ¬µÖÖ®Ö ×¤üµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) ×Ûú ü̧Ö®ÖÖ

(B) ݾÖÖ×»ÖµÖ ü̧

(C) ¯Ö×™üµÖÖ»ÖÖ

(D) †ÖÝÖ ü̧Ö

Paper-III 18 D-16-12

51. The term ‘Vasu’ stands for the number (A) 7 (B) 8 (C) 9 (D) 10 52. Name of 12th Chakra is (A) Rudra (B) Disi (C) Aditya (D) Rishi 53. Value of the Vivadi interval is (A) one Sruti (B) two Srutis (C) three Srutis (D) four Srutis 54. Name of 50th melakartha raga is (A) Namanarayani (B) Visvambhari (C) Gamanasrama (D) Dhavalambari 55. Who is the author of Silappadikaram ? (A) Andal (B) Bharathiyar (C) Ilangovadikal (D) Tirujnana Sambandar 56. Sudda mela of ancient Tamils

corresponds to the modern mela ? (A) Natabhairavi (B) Sankarabharanam (C) Hanuma thodi (D) Harikamboj 57. Select the original name of Manika

Vasagar : (A) Vadavurar (B) Tayumanavar (C) Adiyarkkunallar (D) Andal

58. Composer of 72 Melaragamalika is (A) Maha Vaidyanatha Iyer (B) Patnam Subramanya Iyer (C) Pallavi Seshayer (D) Subbarama Iyer 59. The name Sri comes in (A) Sapta tala scheme (B) Shodasa Swaras (C) Bhutha Sankya (D) Chappu Talas 60. Bana-ma denotes the raga (A) Maya Malavagavla (B) Dheera Sankarabharanam (C) Mecha Kalyani (D) Kharaharapriya 61. What was the ancient name for

orchestra in India ? (A) Kutapa (B) Brinda (C) Grama (D) Murchhana 62. ‘Ninnukori’ Aditala varnam in

Mohanam raga is composed by (A) Swati Thirunal (B) Ramanad Srinivasa Iyyangar (C) Patnam Subramanya Iyer (D) Pallavi Sheshayyar 63. Select the Ubhayavakra ragam from

the following : (A) Begada (B) Reethigavla (C) Gavla (D) Sri

PART – III Karnatak Music

D-16-12 19 Paper-III

51. ‘¾ÖÃÖã’ ¯Ö¤ü ×ÛúÃÖ ÃÖÓܵÖÖ ÛúÖê ¤ËüµÖÖê×ŸÖŸÖ Ûú ü̧ŸÖÖ Æîü ? (A) 7 (B) 8 (C) 9 (D) 10 52. ²ÖÖ ü̧Æü¾Öë “ÖÛÎú ÛúÖ ŒµÖÖ ®ÖÖ´Ö Æîü ? (A) ¹ý¦ü (B) פü×¿Ö (C) †ÖפüŸµÖ (D) Šú×ÂÖ 53. ×¾Ö¾ÖÖפü †ÓŸÖ ü̧Ö»Ö ÛúÖ ´ÖÖ®Ö Æîü (A) ‹Ûú ÁÖã×ŸÖ (B) ¤üÖê ÁÖã×ŸÖ (C) ŸÖß®Ö ÁÖã×ŸÖ (D) “ÖÖ ü̧ ÁÖã×ŸÖ 54. 50¾Öë ´Öê»ÖÛúŸÖÖÔ ü̧ÖÝÖ ÛúÖ ®ÖÖ´Ö Æîü (A) ®ÖÖ´Ö®ÖÖ ü̧ÖµÖÞÖß (B) ×¾Ö¿¾Ö´³Ö ü̧ß (C) ÝÖ´Ö®ÖÖÁÖ´Ö (D) ¬Ö¾Ö»ÖÖ´²Ö ü̧ß 55. ׿ֻ¯ÖפüÛúÖ ǘ̧ Ö ÛúÖ »ÖêÜÖÛú ÛúÖî®Ö Æîü ? (A) †ÖÓ›üÖ»Ö (B) ³ÖÙŸÖµÖÖ ü̧ (C) ‡»ÖÖÓÝÖÖê¾ÖÖ×›üÛú»Ö (D) ןֹý–ÖÖ®Ö ÃÖÓ²ÖÓ¤ü̧ ü 56. ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ŸÖ×´Ö»Ö ÛúÖ ¿Öã̈ ü ´Öê»Ö ×ÛúÃÖ †Ö¬Öã×®ÖÛú ´Öê»Ö Ûêú

ÃÖ¥ü¿Ö Æîü ? (A) ®Ö™ü³Öî̧ ü¾Öß (B) ¿ÖÓÛú ü̧Ö³Ö ü̧ÞÖ´ÖË (C) Æü®Öã́ ÖÖ £ÖÖê›üß (D) Æü× ü̧ ÛÓú²ÖÖê•Ö 57. ´ÖÖ×®ÖÛú¾ÖÖÃÖÝÖ ü̧ ÛúÖ ´Öæ»Ö ®ÖÖ´Ö “Öã×®Ö‹ : (A) ¾Ö ü̧Ö¾Öã̧ üÖ ü̧ (B) ŸÖÖµÖã́ ÖÖ®Ö¾Ö ü̧ (C) †×¤üµÖÖ ü̧ŒÛãú®ÖÖ»Ö ü̧ (D) †ÖÓ›üÖ»Ö

58. 72 ´Öê»ÖÖ ü̧ÖÝÖ´ÖÖ×»ÖÛúÖ ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ ü̧ (A) ´ÖÆüÖ ¾ÖÖÖ£Ö †µµÖ ü̧ (B) ¯Ö™ü®Ö´Ö ÃÖã²ÖÎ́ Ö®µÖ †µµÖ ü̧ (C) ¯Ö»»Ö¾Öß ¿ÖîÂÖêµµÖ ü̧ (D) ÃÖã²²ÖÖ ü̧Ö´Ö †µµÖ ü̧ 59. ‘ÁÖß’ ®ÖÖ´Ö ×ÛúÃÖ´Öë †ÖŸÖÖ Æîü ? (A) ÃÖ¯ŸÖ ŸÖÖ»Ö µÖÖê•Ö®ÖÖ (B) ÂÖÖê›ü¿Ö Ã¾Ö ü̧ (C) ³ÖæŸÖ ÃÖÓŒµÖ (D) “ÖÖ¯¯Öã ŸÖÖ»Ö 60. ²ÖÖÞÖ-´ÖÖ ×ÛúÃÖ ü̧ÖÝÖ ÛúÖê ¤ËüµÖÖê×ŸÖŸÖ Ûú ü̧ŸÖÖ Æîü ? (A) ´ÖÖµÖÖ ´ÖÖ®Ö¾ÖÝÖ¾Ö»ÖÖ (B) ¬Öß ü̧ ¿ÖÓÛú ü̧Ö³Ö ü̧ÞÖ´Ö (C) ´Öê“Ö Ûú»µÖÖÞÖß (D) ÜÖ ü̧Æü̧ üÖׯÖϵÖÖ 61. ³ÖÖ ü̧ŸÖ ´Öë †ÖÛìúÙÒüÖ ÛúÖ ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ®ÖÖ´Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ? (A) ÛãúŸÖ¯Ö (B) ²ÖéÓ¤üÖ (C) ÝÖÏÖ´Ö (D) ´Öæ”ûÔ®ÖÖ 62. ´ÖÖêÆü®Ö´Ö ü̧ÖÝÖ ´Öë ×®Ö®ÖãÛúÖȩ̂ üß †ÖפüŸÖÖ»Ö ¾ÖÞÖỐ Ö Ûúß ü̧“Ö®ÖÖ

×ÛúÃÖ®Öê Ûúß Æîü ? (A) þÖÖ×ŸÖ ×ŸÖ¹ý®ÖÖ»Ö (B) ü̧Ö´ÖÖ®ÖÖ¤ü ÁÖß×®Ö¾ÖÖÃÖ †ÖµÖÓÝÖ ü̧ (C) ¯Ö™ü®Ö´Ö ÃÖã²ÖÎ́ ÖÞµÖ †µµÖ ü̧ (D) ¯Ö»»Ö¾Öß ¿ÖêÂÖîµµÖ ü̧ 63. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ˆ³ÖµÖ¾ÖÛÎú ü̧ÖÝÖ “Öã×®Ö‹ : (A) ²ÖêÝÖ›üÖ (B) ü̧ßןÖÝÖÖî»ÖÖ (C) ÝÖÖî»ÖÖ (D) ÁÖß

³ÖÖÝÖ – III Ûú®ÖÖÔ™üÛú ÃÖÓÝÖߟÖ

Paper-III 20 D-16-12

64. Who is Uthama Vaggeya ? (A) One who is author of both music

and lyrics. (B) One who is the composer of only

music. (C) One who is the composer of only

lyrics. (D) One who is the author of

Lakshana Granthas. 65. Tisrajathi Druvtala is having how

many matras ? (A) 11 (B) 10 (C) 14 (D) 8 66. Anudrutam is used in which tala ? (A) Jhampa tala (B) Rupaka tala (C) Ata tala (D) Mattya tala 67. Select one itaranama mudrakar : (A) Syama Sastri (B) Swati Thirunal (C) Tyagaraja (D) Ramanad Srinivasa Iyyangar 68. Mandari is a janya raga of (A) 63rd Melakartha (B) 65th Melakartha (C) 51st Melakartha (D) 45th Melakartha

69. ‘Kedaram’ is a (A) Arohana Vakra raga (B) Avarohana Vakra raga (C) Ubhaya Vakra raga (D) Shadava – Shadava ragam

70. Bilahari is a (A) Dvi anyaswara Bhashanga raga (B) Three anyaswara Bhashanga raga (C) Ekanyaswara Bhashanga raga (D) Upanka raga 71. Who is the father of the great

composer Thiruvottiyur Tyagayyar ? (A) Veena Seshanna (B) Veena Kuppayyar (C) Patnam Subramania Iyer (D) Maha Vydyanatha Iyer 72. Who is the composer of Krishnaleela

Tharangini ? (A) Narayana Theerthar (B) Jayadeva (C) Tyagaraja (D) Bhadrachalam Ramadas 73. Name the chakra of Simhendra

Madyamam Raga : (A) Rishi (B) Disi (C) Aditya (D) Netra

74. Who composed ‘Ahstothara Satharagamalika ?

(A) Muthuswami Dikshitar (B) Syama Sastri (C) Tyagaraja (D) Maha Vydyanatha Iyer

75. Which reputed book was given to Tyagaraja by Saint Narada ?

(A) Swararnavam (B) Naradiya Siksha (C) Brihaddesi (D) Ragavibodha

D-16-12 21 Paper-III

64. ˆ¢Ö´Ö ¾ÖÝÝÖêµÖ ÛúÖî®Ö Æîü ? (A) ¾ÖÆü •ÖÖê ÃÖÓÝÖßŸÖ †Öî ü̧ ÝÖßŸÖ ¤üÖê®ÖÖë ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ̧ ü Æîü …

(B) ¾ÖÆü •ÖÖê Ûêú¾Ö»Ö ÃÖÓÝÖßŸÖ ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ ü̧ Æîü …

(C) ¾ÖÆü •ÖÖê Ûêú¾Ö»Ö ÝÖßŸÖ ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ ü̧ Æîü …

(D) ¾ÖÆü •ÖÖê »ÖõÖÞÖ ÝÖÏÓ£ÖÖë ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ ü̧ Æîü …

65. ןÖÁÖ •ÖÖ×ŸÖ ¬ÖÐã¾ÖŸÖÖ»Ö ´Öë ×ÛúŸÖ®Öß ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ñ ÆüÖêŸÖß Æïü ?

(A) 11 (B) 10 (C) 14 (D) 8 66. †®Öã¦ãüŸÖ´Ö ÛúÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖ ×ÛúÃÖ ŸÖÖ»Ö ´Öë ×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?

(A) —ÖÓ̄ Ö ŸÖÖ»Ö

(B) ºþ¯ÖÛú ŸÖÖ»Ö

(C) †™ü ŸÖÖ»Ö

(D) ´ÖšËüµÖ ŸÖÖ»Ö

67. ‡ŸÖ ü̧®ÖÖ´Ö ´Öã¦üÖÛúÖ ü̧ ÛúÖê “Öã×®Ö‹ :

(A) ¿µÖÖ´ÖÖ ¿ÖÖáÖß

(B) þÖÖ×ŸÖ ×ŸÖ¹ý®ÖÖ»Ö

(C) ŸµÖÖÝÖ ü̧Ö•Ö

(D) ü̧Ö´ÖÖ®ÖÖ¤ü ÁÖß×®Ö¾ÖÖÃÖ †ÖµÖÓÝÖ ü̧

68. ´ÖÓ¤üÖ ü̧ß _______ ÛúÖ •Ö®µÖ ü̧ÖÝÖ Æîü …

(A) 63¾ÖÖÑ ´Öê»ÖÛúŸÖÖÔ

(B) 65¾ÖÖÑ ´Öê»ÖÛúŸÖÖÔ

(C) 51¾ÖÖÑ ´Öê»ÖÛúŸÖÖÔ

(D) 45¾ÖÖÑ ´Öê»ÖÛúŸÖÖÔ

69. ‘Ûêú¤üÖ ǘ̧ Ö’ ‹Ûú :

(A) †Ö ü̧ÖêÆüÞÖ ¾ÖÛÎú ü̧ÖÝÖ Æîü …

(B) †¾Ö ü̧ÖêÆüÞÖ ¾ÖÛÎú ü̧ÖÝÖ Æîü …

(C) ˆ³ÖµÖ ¾ÖÛÎú ü̧ÖÝÖ Æîü …

(D) ÂÖÖ›ü¾Ö-ÂÖÖ›ü¾Ö ü̧ÖÝÖ Æîü …

70. ײֻÖÆü̧ üß ‹Ûú (A) ׫ü †®µÖÃ¾Ö ü̧ ³ÖÖÂÖÖÓÝÖ ü̧ÖÝÖ Æîü … (B) ×¡Ö †®µÖÃ¾Ö ü̧ ³ÖÖÂÖÖÓÝÖ ü̧ÖÝÖ Æîü … (C) ‹ÛúÖ®µÖÃ¾Ö ü̧ ³ÖÖÂÖÖÓÝÖ ü̧ÖÝÖ Æîü … (D) ˆ¯ÖÖÓÛú ü̧ÖÝÖ Æîü … 71. ´ÖÆüÖ®Ö ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ¸ ןֹý¾ÖÖê×¼üµÖã ü̧ ŸµÖÖÝÖîµµÖ ü̧ Ûêú ׯ֟ÖÖ ÛúÖ

®ÖÖ´Ö ²ÖŸÖ»ÖÖ‡‹ …ü (A) ¾ÖßÞÖÖ ¿ÖêÂÖ®®ÖÖ (B) ¾ÖßÞÖÖ Ûãú¯¯ÖîµµÖ ü̧ (C) ¯Ö™ü®Ö´Ö ÃÖã²ÖÎ́ ÖÞµÖ †µµÖ ü̧ (D) ´ÖÆüÖ ¾ÖÖÖ£Ö †µµÖ ü̧ 72. ÛéúÂÞÖ »Öß»ÖÖ ŸÖ Ó̧ü×ÝÖÞÖß ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ ü̧ ÛúÖî®Ö Æîü ? (A) ®ÖÖ ü̧ÖµÖÞÖ ŸÖߣÖÔ̧ ü (B) •ÖµÖ¤êü¾Ö (C) ŸµÖÖÝÖ ü̧Ö•Ö (D) ³Ö¦üÖ“Ö»Ö´Ö ü̧Ö´Ö¤üÖÃÖ 73. ØÃÖÆêü®¦ü ´Ö¬µÖ´Ö´Ö ü̧ÖÝÖ Ûêú “ÖÛÎú ÛúÖ ®ÖÖ´Ö ²ÖŸÖ»ÖÖ‡‹ … (A) Šú×ÂÖ (B) פü×¿Ö (C) †ÖפüŸµÖ (D) ®Öê¡Ö 74. ‘†Â™üÖê¢Ö ü̧ ¿ÖŸÖ ü̧ÖÝÖ´ÖÖ×»ÖÛúÖ’ ÛúÖ ü̧“Ö®ÖÖÛúÖ ü̧ ÛúÖî®Ö Æîü ? (A) ´Öã£ÖãþÖÖ´Öß ×¤ü×õÖŸÖ ü̧ (B) ¿µÖÖ´ÖÖ ¿ÖÖáÖß (C) ŸµÖÖÝÖ ü̧Ö•Ö (D) ´ÖÆüÖ ¾ÖÖÖ£Ö †µµÖ ü̧ 75. ÃÖÓŸÖ ®ÖÖ ü̧¤ü «üÖ ü̧Ö ŸµÖÖÝÖ ü̧Ö•Ö ÛúÖê ¯ÖϤü¢Ö ¯ÖÏ×ÃÖ ü̈ ÝÖÏÓ£Ö : (A) Ã¾Ö ü̧ÖÞÖÔ¾Ö´Ö (B) ®ÖÖ ü̧¤üßµÖ ×¿ÖõÖÖ (C) ²ÖéÆü¤Ëü¤êü¿Öß (D) ü̧ÖÝÖ ×¾Ö²ÖÖê¬Ö

Paper-III 22 D-16-12

51. Which opera was the first one written

by Rabindranath ?

(A) Parishodh

(B) Mayar Khela

(C) Valmiki-Pratibha

(D) Kalmrigaya

52. In which opera is the song ‘Sakali phooralo’ included ?

(A) Valmiki Pratibha

(B) Kalmrigaya

(C) Parishodh

(D) Mayar Khela

53. What is the total number of songs written by Tagore ?

(A) 4,000

(B) 3,500

(C) 2,000

(D) None of these

54. Who prepared the maximum number of notations of Tagore’s song ?

(A) Sarala Devi

(B) Jyotirindranath Tagore

(C) Dinendranath Tagore

(D) Indira Devi

55. Which of the following songs is based on Western Music ?

(A) Phule phule dhole dhole

(B) Prem e chhilo

(C) Basanta ki sudhu kebal

(D) Eyito bhalo legechhilo

56. Which song was composed by Tagore for harvest ceremony ?

(A) Jete jodi hoi, jabo

(B) Aaye re mora fasal kati

(C) O amar desher mati

(D) Esho shyamol sundaro

57. The song ‘eto din je boshechhilem path cheye aar kaal gooney’ is included under the thematic category :

(A) Prakriti

(B) Puja

(C) Bichitra

(D) Swadesh

58. The song ‘Suno lo suno lo balika’ is from

(A) Valmiki Pratibha

(B) Mayar khela

(C) Shyama

(D) Bhanusingher Paadvali

PART – IV Rabindra Sangeet

D-16-12 23 Paper-III

51. ü̧×¾Ö®¦ü®ÖÖ£Ö «üÖ ü̧Ö ×»Ö×ÜÖŸÖ ¯ÖÆü»ÖÖ ÝÖßןÖ-®ÖÖ™ËüµÖ

(A) ¯Ö× ü̧¿ÖÖê¬Ö

(B) ´ÖÖµÖÖ ü̧ ÜÖê»ÖÖ

(C) ²ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ

(D) ÛúÖ»Ö´ÖéÝÖµÖÖ

52. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ÝÖßןÖ-®Ö֙˵Öü ´Öë ‘¿ÖÛú»Öß ¯Öæ̧ üÖ»ÖÖê’ ÝÖÖ®Ö ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æîü ?

(A) ²ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ

(B) ÛúÖ»Ö´ÖéÝÖµÖÖ

(C) ¯Ö× ü̧¿ÖÖê¬Ö

(D) ´ÖÖµÖÖ ü̧ ÜÖê»ÖÖ

53. ™îüÝÖÖȩ̂ ü «üÖ ü̧Ö ü̧×“ÖŸÖ ÝÖߟÖÖë Ûúß Ûãú»Ö ÃÖÓܵÖÖ ×ÛúŸÖ®Öß Æîü ?

(A) 4,000

(B) 3,500

(C) 2,000

(D) ‡®Ö´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà

54. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ®Öê ™îüÝÖÖȩ̂ ü Ûêú ÝÖߟÖÖë Ûúß †×¬ÖÛúŸÖ´Ö Ã¾Ö ü̧×»ÖׯֵÖÖÑ ŸÖîµÖÖ ü̧ Ûúß Æîü ?

(A) ÃÖ ü̧»ÖÖ ¤êü¾Öß

(B) •µÖÖêןÖ× ü̧®¦ü®ÖÖ£Ö ™îüÝÖÖȩ̂ ü

(C) פü®Öꮦü®ÖÖ£Ö ™îüÝÖÖȩ̂ ü

(D) ‡Óפü̧ üÖ ¤êü¾Öß

55. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ÝÖßŸÖ ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ¯Ö ü̧

†Ö¬ÖÖ× ü̧ŸÖ Æîü ?

(A) ±ãú»Öê ±ãú»Öê œüÖê»Öê œüÖê»Öê

(B) ¯ÖÏế Ö ‹ דֻÖÖê

(C) ²ÖÃÖÓŸÖ Ûúß ÃÖã¬Öã Ûêú²ÖÖê»Ö

(D) ‹‡ŸÖÖê ³ÖÖ»ÖÖê »ÖêÝÖê×”û»ÖÖê

56. ™îüÝÖÖȩ̂ ü «üÖ ü̧Ö ü̧×“ÖŸÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ÝÖßŸÖ ±úÃÖ»Ö Ûúß Ûú™üÖ‡Ô ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ Æîü ?

(A) •ÖêŸÖê •ÖÖêפü ÆüÖêµÖ, •ÖÖ²ÖÖê

(B) †ÖµÖê ȩ̂ü ´ÖÖȩ̂ üÖ ±úÃÖ»Ö ÛúÖ×™ü

(C) †Öê †Ö´ÖÖ ü̧ ¤êü¿Öȩ̂ ü ´ÖÖ™üß

(D) ‹¿ÖÖê ¿µÖÖ´ÖÖê»Ö ÃÖãÓ¤ü̧ üÖê

57. ‘‹ŸÖÖê פü®Ö •Öê ²ÖÖêÃÖê×”û»Öê®Ö ¯Ö£Ö “ÖêµÖê †Ö ü̧ ÛúÖ»Ö ÝÖã®Öê’ ÝÖßŸÖ ÛúÖê ×ÛúÃÖ ×¾ÖÂÖµÖ ÛúÖê×™ü Ûêú †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ü̧ÜÖÖ •ÖÖ‹ÝÖÖ ?

(A) ¯ÖÏÛéúןÖ

(B) ¯Öæ•ÖÖ

(C) ײÖד֡Ö

(D) þ֤êü¿Ö

58. ‘ÃÖã®Ö »ÖÖê ÃÖã®Ö »ÖÖê ²ÖÖ×»ÖÛúÖ’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ÝÖÏÓ£Ö ÃÖê Æîü ?

(A) ²ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ

(B) ´ÖÖµÖÖ ü̧ ÜÖê»ÖÖ

(C) ¿µÖÖ´ÖÖ

(D) ³ÖÖ®ÖãØÃÖÆêü̧ ü ¯Ö¤üÖ¾Ö»Öß

³ÖÖÝÖ – IV ü̧¾Öß®¦ü ÃÖÓÝÖߟÖ

Paper-III 24 D-16-12

59. Rabindranath composed the song ‘Joy hok taba joy’ on the occasion of

(A) Wedding of Surendranath Tagore

(B) Felicitation of Jagdishchandra Bose

(C) Felicitation of Bankimchandra

(D) Thirty Second Indian National Congress

60. In which dance drama does the character ‘Uttiyo’ appear ?

(A) Kaalmrigaya

(B) Shyama

(C) Valmiki-Pratibha

(D) Chandalika

61. In which dance drama does the character ‘Prakriti’ appear ?

(A) Chandalika

(B) Shyama

(C) Mayar Khela

(D) Valmiki-Pratibha

62. The song ‘aaj jyotsnarate sobai gechhe boney’ is from the thematic category

(A) Prakriti

(B) Bichitra

(C) Swadesh

(D) Puja

63. The first English translation of the song ‘Jana gana mana adhinayaka’ was made by

(A) Bhimrao Shastri

(B) Indira Devi

(C) Dwijendralal Roy

(D) Rabindranath Tagore

64. In which year did Tagore renounce his knighthood ?

(A) 1918

(B) 1919

(C) 1928

(D) 1940

65. What is the source of the name ‘Pratibha’ in Tagore’s ‘Valmiki-Pratibha’ ?

(A) It was his daughter’s name.

(B) It was his brother’s daughter’s name.

(C) It refers to the talent of Valmiki.

(D) It was Indira Devi’s daughter’s name.

66. On what raag is the song ‘Shudhu Jaoa asha shudhu smriti bhara’ based ?

(A) Misra-behag

(B) Khambaj

(C) Yaman-Kalyan

(D) Vibhas

D-16-12 25 Paper-III

59. ü̧¾Öß®¦ü®ÖÖ£Ö ®Öê ×ÛúÃÖ †¾ÖÃÖ ü̧ ¯Ö ü̧ ‘•ÖÖêµÖ ÆüÖêÛú ŸÖ²ÖÖê •ÖÖêµÖ’ ÝÖßŸÖ Ûúß ü̧“Ö®ÖÖ Ûúß ?

(A) ÃÖã̧ êü®¦ü®ÖÖ£Ö ™îüÝÖÖȩ̂ ü Ûêú ×¾Ö¾ÖÖÆü

(B) •ÖÝÖ¤üß¿Ö“Ö®¦ü ²ÖÖêÃÖ Ûêú ²Ö¬ÖÖ‡Ô ÃÖ´ÖÖ ü̧ÖêÆü

(C) ²ÖÓ×Ûú´Ö“ÖÓ¦ü Ûêú ²Ö¬ÖÖ‡Ô ÃÖ´ÖÖ ü̧ÖêÆü

(D) ²Ö¢ÖßÃÖ¾Öë ³ÖÖ ü̧ŸÖßµÖ ü̧Ö™ÒüßµÖ ÛúÖÓÝÖÏêÃÖ

60. ‘ˆ¢ÖßµÖÖê’ ×ÛúÃÖ ®Ö韵Ö-®ÖÖ™üÛú ÛúÖ ¯ÖÖ¡Ö Æîü ?

(A) ÛúÖ»Ö´ÖéÝÖµÖÖ

(B) ¿µÖÖ´ÖÖ

(C) ²ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ

(D) “ÖÓ›üÖ×»ÖÛúÖ

61. ‘¯ÖÏÛéúן֒ ×ÛúÃÖ ®ÖÖ™üÛú Ûúß ¯ÖÖ¡Ö Æîü ?

(A) “ÖÓ›üÖ×»ÖÛúÖ

(B) ¿µÖÖ´ÖÖ

(C) ´ÖÖµÖÖ ü̧ ÜÖê»ÖÖ

(D) ²ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ

62. ‘†Ö•Ö •µÖÖêŸÃÖ®ÖÖ ü̧ÖŸÖê ÃÖÖê²ÖÖ‡Ô ÝÖê”êû ²Öò®Öê’ ÝÖßŸÖ ÛúÖê ×ÛúÃÖ ×¾ÖÂÖµÖ ÛúÖê×™ü Ûêú †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ü̧ÜÖÖ •ÖÖ ÃÖÛúŸÖÖ Æîü ?

(A) ¯ÖÏÛéúןÖ

(B) ײÖד֡Ö

(C) þ֤êü¿Ö

(D) ¯Öæ•ÖÖ

63. ‘•Ö®Ö-ÝÖÞÖ ´Ö®Ö †×¬Ö®ÖÖµÖÛú’ ÝÖßŸÖ ÛúÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö †ÑÝÖ ȩ̂ü•Öß †®Öã¾ÖÖ¤ü ×ÛúÃÖ®Öê ×ÛúµÖÖ £ÖÖ ?

(A) ³Öß´Ö ü̧Ö¾Ö ¿ÖÖáÖß

(B) ‡Óפü̧ üÖ ¤êü¾Öß

(C) ׫ü•Öê¦ü»ÖÖ»Ö ü̧ÖµÖ

(D) ü̧¾Öß®¦ü®ÖÖ£Ö ™îüÝÖÖȩ̂ ü

64. ™îüÝÖÖȩ̂ ü ®Öê ‘®ÖÖ‡™ü’ Ûúß ¯Ö¤ü¾Öß ÛúÖ ¯Ö× ü̧ŸµÖÖÝÖ ×ÛúÃÖ ¾ÖÂÖÔ ×ÛúµÖÖ ?

(A) 1918

(B) 1919

(C) 1928

(D) 1940

65. ™îüÝÖÖȩ̂ ü Ûúß Ûéú×ŸÖ “²ÖÖ»´Öß×Ûú ¯ÖÏןֳÖÖ” ´Öë ¯ÖÏןֳÖÖ ÛúÖ ÄÖÖêŸÖ ŒµÖÖ Æîü ?

(A) µÖÆü ˆ®ÖÛúß ¯Öã¡Öß ÛúÖ ®ÖÖ´Ö £ÖÖ …

(B) µÖÆü ˆ®ÖÛêú ³ÖÖ‡Ô Ûúß ¯Öã¡Öß ÛúÖ ®ÖÖ´Ö £ÖÖ …

(C) µÖÆü ²ÖÖ»´Öß×Ûú Ûúß ¯ÖÏןֳÖÖ ÛúÖê ÃÖÓ¤üÙ³ÖŸÖ Ûú ü̧ŸÖÖ Æîü …

(D) µÖÆü ‡Óפü̧ üÖ ¤êü¾Öß Ûúß ¯Öã¡Öß ÛúÖ ®ÖÖ´Ö £ÖÖ …

66. ‘ÃÖã¬Öã •ÖÖ†Öê†Ö †Ö¿ÖÖ ¿Öã¬Öã ôÖé×ŸÖ ³Ö ü̧Ö’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ü̧ÖÝÖ ¯Ö ü̧ †Ö¬ÖÖ× ü̧ŸÖ Æîü ?

(A) ×´ÖÁÖ ×²ÖÆüÖÝÖ

(B) ÜÖ´²Ö•Ö

(C) µÖ´Ö®Ö Ûú»µÖÖÞÖ

(D) ×¾Ö³ÖÖÃÖ

Paper-III 26 D-16-12

67. In which taal was the song ‘gaanguli mor saibaleri dal’ based ?

(A) Jhaptal (B) Ektaal

(C) Choutal (D) Thumri

68. What was the name of the school founded by Tagore in Shantiniketan ?

(A) Shantiniketan Vidya Bhavan

(B) Shantiniketan Pathshala

(C) Shantiniketan Ashrama Vidyalaya

(D) Shantiniketan Vidya Mandir

69. The theme of Gitinatya Kalmrigaya is based on

(A) Ramayan

(B) Mahabharta

(C) Puran

(D) Brahman

70. Which song is not included in Basant Seasonal song ?

(A) Ore griho basi

(B) Aj Sabar range rang milate hobe

(C) Basanto Jagroto dare

(D) Pous toder dak diyeche

71. Which is not a Swadeshi Sangeet ?

(A) Oei Bhuwanmohini Ma

(B) Je Tomaye Chare Charuk

(C) Banglar Mati Banglar Jal

(D) Namo Namo Karuna Ghano Namo He

72. Identify the raga and Tal of the song “Mahaviswe Mahakashe Mahakal Majhe” :

(A) Yaman, Tiwra

(B) Bilabal, Jhumra

(C) Yaman, Jhaptal

(D) Bhairav, Tiwra

73. Which song is not included in Bichitra Paryaye ?

(A) Jaboe Ami Jaboe

(B) Dur Deshi Oei Rakhal Chhele

(C) Ogo Nadi Apan Bege

(D) Klanti Amar Khama Karo Prabhu

74. Which song is composed by Rabindranath accordingly a gat based on Raga Desh ?

(A) Aso Shymolo Suodoro

(B) Bajilo Kahar Vina

(C) Biroso Din, Birola kaj

(D) Kato Katha Tare

75. Which song is used in the Basantosav Procession at Shantiniketan ?

(A) Ore Grihorasi

(B) Aji Dhaner Khete

(C) Hey, Chironutan

(D) Duyare Dao More Rakhiya

D-16-12 27 Paper-III

67. ‘ÝÖÖ®ÖÝÖã×»Ö ´ÖÖȩ̂ ü ÃÖ‡Ô²Ö»Öȩ̂ üß ¤ü»Ö’ ÝÖßŸÖ ×ÛúÃÖ ŸÖÖ»Ö ¯Ö ü̧ †Ö¬ÖÖ× ü̧ŸÖ £ÖÖ ?

(A) —Ö¯ÖŸÖÖ»Ö (B) ‹ÛúŸÖÖ»Ö

(C) “ÖÖîŸÖÖ»Ö (D) šãǘ Ö ü̧ß

68. ™îüÝÖÖȩ̂ ü «üÖ ü̧Ö ¿ÖÖÓןÖ×®ÖÛêúŸÖ®Ö ´Öë ãÖÖ×¯ÖŸÖ ×¾ÖªÖ»ÖµÖ ÛúÖ ®ÖÖ´Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ?

(A) ¿ÖÖÓןÖ×®ÖÛêúŸÖ®Ö ×¾ÖªÖ ³Ö¾Ö®Ö

(B) ¿ÖÖÓןÖ×®ÖÛêúŸÖ®Ö ¯ÖÖšü¿ÖÖ»ÖÖ

(C) ¿ÖÖÓןÖ×®ÖÛêúŸÖ®Ö †ÖÁÖ´Ö ×¾ÖªÖ»ÖµÖ

(D) ¿ÖÖÓןÖ×®ÖÛêúŸÖ®Ö ×¾ÖªÖ ´ÖÓפü̧ ü

69. ÝÖßן֮ÖÖ™ËüµÖ ‘ÛúÖ»Ö́ ÖéÝÖµÖÖ’ Ûúß Ûú£ÖÖ ×ÛúÃÖÃÖê ÃÖ́ ²Ö×®¬ÖŸÖ Æîü ?

(A) ü̧Ö´ÖÖµÖÞÖ

(B) ´ÖÆüÖ³ÖÖ ü̧ŸÖ

(C) ¯Öã̧ üÖÞÖ

(D) ²ÖÎÖÉÞÖ

70. ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ÝÖßŸÖ ²ÖÃÖ®ŸÖ ŠúŸÖã ÃÖ®¤üÙ³ÖŸÖ ÝÖßŸÖ ®ÖÆüà Æîü ?

(A) †Öî̧ êü ÝÖéÆüÖê¾ÖÖÃÖß

(B) †Ö•Ö ÃÖ¾ÖÖ ü̧ Ó̧üÝÖê Ó̧üÝÖ ×´Ö»ÖÖŸÖê ÆüüÖê²Öê

(C) ²ÖÃÖ®ŸÖê •ÖÖÝÖÏÖêŸÖÖê ¤üÖ ȩ̂ü

(D) ¯ÖÖêÂÖ ŸÖÖê¤êü̧ ü ›üÖÛú פüµÖê”êû

71. ÛúÖî®Ö ÃÖÖ Ã¾Ö¤êü¿Öß ÃÖÓÝÖßŸÖ ®ÖÆüà Æîü ?

(A) †Öê‡ ³Öã¾Ö®Ö´ÖÖê×Æü®Öß ´ÖÖ

(B) •Öê ŸÖÖế ÖÖµÖ ”ûÖ›êü ”ûÖ›ãüÛú

(C) ²ÖÖÓÝÖ»ÖÖ ü̧ ´ÖÖ™üß ²ÖÖÓÝÖ»ÖÖ ü̧ •Ö»Ö

(D) ®Ö´ÖÖê ®Ö´ÖÖê Ûú¹ýÞÖÖ ‘Ö®ÖÖê ®Ö´ÖÖê Æêü

72. “´ÖÆüÖ×¾Ö¿¾Öê ´ÖÆüÖÛúÖ¿Öê ´ÖÆüÖÛúÖ»Ö ´ÖÖ—Öê” ÝÖßŸÖ Ûúß ü̧ÖÝÖ ŸÖÖ»Ö ×“Ö×®ÆüŸÖ Ûúßו֋ :

(A) µÖ´Ö®Ö, ŸÖß¾Ö ü̧Ö

(B) ×¾Ö»ÖÖ¾Ö»Ö, —Öã́ Ö ü̧Ö

(C) µÖ´Ö®Ö, —Ö¯ÖŸÖÖ»Ö

(D) ³Öî̧ ü¾Ö, ŸÖß¾Ö ü̧Ö

73. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ÝÖßŸÖ ×¾Ö×“Ö¡Ö ¯ÖµÖÖÔµÖ Ûêú †®ŸÖÝÖÔŸÖ ÃÖ×´´Ö×»ÖŸÖ ®ÖÆüà Æîü ?

(A) •ÖÖ²ÖÖê‡Ô †Ö×´Ö •ÖÖ²ÖÖê‡Ô

(B) ¤æü̧ ü ¤êü¿Öß †Öê‡Ô ü̧ÖÜÖÖ»Ö ”êû»Öê

(C) †ÖêÝÖÖê ®Ö¤üß †Ö¯Ö®Ö ²ÖêÝÖê

(D) Œ»ÖÖ×®ŸÖ †Ö´ÖÖ ü̧ õÖ´ÖÖ ÛúÖȩ̂ üÖê ¯ÖϳÖæ

74. ü̧ÖÝÖ ¤êü¿Ö ´Öë ×®Ö²Ö ü̈ ÝÖŸÖ †Ö¬ÖÖ× ü̧ŸÖ ü̧¾Öß®¦ü®ÖÖ£Ö ü̧×“ÖŸÖ ÝÖßŸÖ Æîü

(A) ‹ÃÖÖê ¿µÖÖ´ÖÖê»ÖÖê ÃÖ㮤üÖȩ̂ üÖê

(B) ²ÖÖוֻÖÖê ÛúÖÆüüÖ ü̧ ¾ÖßÞÖÖ

(C) ×¾Ö ü̧ÃÖÖ ×¤ü®Ö, ×¾Ö ü̧»Ö ÛúÖ•Ö

(D) ÛúŸÖÖê Ûú£ÖÖ ŸÖÖ ȩ̂ü

75. ¿ÖÖÓןÖ×®ÖÛêúŸÖ®Ö ´Öë ²ÖÃÖ®ŸÖÖêÃÖ¾Ö ´Öë ÝÖêµÖ ÝÖßŸÖ Æîü

(A) †Öî̧ ê ÝÖéÆüÖê¾ÖÖÃÖß

(B) †Ö•Ö ¬ÖÖ®Öȩ̂ ü ÜÖêŸÖê

(C) Æêü, ×“Ö ü̧Öê®ÖæŸÖ®Ö

(D) ¤ãü†Ö ȩ̂ü ¤üÖˆ ´ÖÖȩ̂ êü ü̧Ö×ÜÖµÖÖ

Paper-III 28 D-16-12

51. Composition consisting of Tihai which

is played three times and reaches sam (A) Tihai (B) Mukhada (C) Chakradar (D) Peshkar 52. Who is not a Tabla player amongst

these ? (A) Sapan Chaudhary (B) Dilawar Khan (C) Jahangeer Khan (D) Rojevel Loyal 53. Which University honoured ‘Doctor of

Music’ degree to Ustad Jahangeer Khan ?

(A) Aligarh Muslim University (B) Indira Kala Sangit Vishwa

Vidyalaya (C) Delhi University (D) Banaras Hindu Vishwa

Vidyalaya 54. Vishnu taal consists of (A) 15 Matras (B) 16 Matras (C) 17 Matras (D) 19 Matras 55. The Author of Bhartiya Talon ka

Shastriya Vivechan is (A) B.C. Deva (B) Acharya Brihaspati (C) Appa Tulsi (D) Arun Kumar Sen 56. Number of Taali-Khali in Taal Ek taal (A) 3 Tali 3 khali (B) 4 Tali 1 khali (C) 4 Tali 2 khali (D) 4 Tali 3 khali

57. ‘Dhatita Dha ti/ta/Dha Dha Tita Dhage tinakin’ this quaida is related with which gharana ?

(A) Delhi (B) Poorab (C) Nana Panse gharana (D) Ajarada 58. Match the following :

List – I List – II a. Bafati Khan i. Ghatam b. Dilawar Khan ii. Dholak c. Vikku Vinayak

Ram iii. Ganjeera

d. Harishankar iv. Nakkara Codes : a b c d (A) ii iv i iii (B) i iv ii iii (C) ii iii iv i (D) iv iii ii i

59. Assertion (A) : More elaborations are possible of Quaida between Quaida and rela.

Reason (R) : Because Quaida is composed with plenty of syllables.

Codes : (A) (A) is correct (R) is wrong. (B) (A) is wrong (R) is correct. (C) (A) is correct, (R) is correct. (D) (A) is wrong, (R) is wrong.

60. Jal-Tarang is a (A) Tat Vadya (B) Avanaddha Vadya (C) Ghan Vadya (D) Sushir Vadya

61. Quaida composed with the boles – ‘Dha dha dha ghin dha ghin dhatak ghetak dingdinagen’ belongs to the _______ gharana.

(A) Punajab (B) Delhi (C) Lucknow (D) Ajarada

PART –V PERCUSSION

D-16-12 29 Paper-III

51. ‘ןÖÆüÖ‡Ô µÖãŒŸÖ ü̧“Ö®ÖÖ’ •ÖÖê ŸÖß®Ö ²ÖÖ ü̧ ²Ö•ÖÖ®Öê Ûêú ²ÖÖ¤ü ÃÖ´Ö ¯Ö ü̧ †ÖŸÖß Æîü

(A) ןÖÆüÖ‡Ô (B) ´ÖãÜÖ›ÌüÖ (C) “ÖÛÎú¤üÖ ü̧ (D) ¯Öê¿ÖÛÌúÖ ü̧ 52. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ŸÖ²Ö»ÖÖ ¾ÖÖ¤üÛú ®ÖÆüà Æîü ? (A) ÃÖ¯Ö®Ö “ÖÖî¬Ö ü̧ß (B) פü»ÖÖ¾Ö ü̧ ÜÖÖÓ (C) •ÖÆüÖÓÝÖß ü̧ ÜÖÖÓ (D) ü̧Öê•Ö̾Öê»Ö »ÖÖµÖ»Ö 53. ‘ˆÃŸÖÖ¤ü •ÖÆüÖÓÝÖß ü̧ ÜÖÖÓ’ ÛúÖê ×ÛúÃÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ ®Öê

‘›üÖòŒ™ü̧ ü †Öò±ú ´µÖæוÖÍÛú’ Ûúß ˆ¯ÖÖ×¬Ö ¯ÖϤüÖ®Ö Ûúß £Öß ? (A) †»ÖßÝÖœÌü ´Öã×Ã»Ö´Ö ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ (B) ‡Óפü̧ üÖ Ûú»ÖÖ ÃÖÓÝÖßŸÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ (C) פü»»Öß ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ (D) ²Ö®ÖÖ ü̧ÃÖ ×Æü®¤æü ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ 54. ×¾ÖÂÞÖã ŸÖÖ»Ö Ûúß ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ó (A) 15 (B) 16 (C) 17 (D) 19 55. ‘³ÖÖ ü̧ŸÖßµÖ ŸÖÖ»ÖÖë ÛúÖ ¿ÖÖáÖßµÖ ×¾Ö¾Öê“Ö®Ö’ ®ÖÖ´ÖÛú ¯ÖãßÖÛú

Ûêú »ÖêÜÖÛú Æïü (A) ²Öß.ÃÖß. ¤êü¾Ö (B) †Ö“ÖÖµÖÔ ²ÖéÆüïÖ×ŸÖ (C) †¯¯ÖÖ ŸÖã»ÖÃÖß (D) †¹ýÞÖ Ûãú´ÖÖ ü̧ ÃÖê®Ö 56. ŸÖÖ»Ö ‹ÛúŸÖÖ»Ö Ûúß ŸÖÖ»Öß-ÜÖÖ»Öß Ûúß ÃÖÓܵÖÖ (A) 3 ŸÖÖ»Öß 3 ÜÖÖ»Öß (B) 4 ŸÖÖ»Öß 1 ÜÖÖ»Öß (C) 4 ŸÖÖ»Öß 2 ÜÖÖ»Öß (D) 4 ŸÖÖ»Öß 3 ÜÖÖ»Öß

57. ‘¬ÖÖן֙ü ¬ÖÖן֙ü ¬ÖÖ¬ÖÖ ×ŸÖ™ü ¬ÖÖÝÖê ן֮Ö×Ûú®Ö’ µÖÆü ÛÌúÖµÖ¤üÖ

×ÛúÃÖ ‘Ö ü̧Ö®Öê ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ Æîü ? (A) פü»»Öß (B) ¯Öæ̧ ü²Ö (C) ®ÖÖ®ÖÖ ¯ÖÖ®ÖÃÖê ‘Ö ü̧Ö®ÖÖ (D) †•Ö ü̧Ö›üÖ 58. ÃÖã́ Öê×»ÖŸÖ ÛúßוֵÖê

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ²Ö±úÖŸÖß ÜÖÖÓ i. ‘Ö™ǘ ÖË b. פü»ÖÖ¾Ö ü̧ ÜÖÖÓ ii. œÌüÖê»ÖÛú c. ×¾ÖŒÛãú ×¾Ö®ÖÖµÖÛú ü̧Ö´Ö iii. ÝÖÓ•Öß ü̧Ö d. Æü× ü̧¿ÖÓÛú ü̧ iv. ®ÖŒÛúÖ ü̧Ö

Ûæú™ü : a b c d (A) ii iv i iii (B) i iv ii iii (C) ii iii iv i (D) iv iii ii i 59. †×³ÖÛú£Ö®Ö (A) : ÛÌúÖµÖ¤üÖ †Öî̧ ü ȩ̂ü»ÖÖ ´Öë ÛÌúÖµÖ¤êü ÛúÖ

†×¬ÖÛú ×¾ÖßÖÖ ü̧ ÃÖÓ³Ö¾Ö Æîü … ŸÖÛÔú (R) : ŒµÖÖë×Ûú ÛÌúÖµÖ¤üÖ ×¾Ö¯Öã»Ö ¾ÖÞÖÖí ÃÖê ×®ÖÙ´ÖŸÖ

ÆüÖêŸÖÖ Æîü … Ûæú™ü : (A) (A) ÃÖÆüß Æîü (R) ÝÖÌ»ÖŸÖ Æîü (B) (A) ÝÖÌ»ÖŸÖ Æîü (R) ÃÖÆüß Æîü (C) (A) ÃÖÆüß Æîü (R) ÃÖÆüß Æîü (D) (A) ÝÖÌ»ÖŸÖ Æîü (R) ÝÖÌ»ÖŸÖ Æîü 60. •Ö»Ö-ŸÖ Ó̧üÝÖ Æîü ‹Ûú (A) ŸÖŸÖË ¾ÖÖª (B) †¾Ö®Ö ü̈ ¾ÖÖª (C) ‘Ö®Ö ¾ÖÖª (D) ÃÖã×ÂÖ ü̧ ¾ÖÖª 61. ‘¬ÖÖ, ¬ÖÖ, ¬ÖÖ ×‘Ö®Ö ¬ÖÖ ×‘Ö®Ö ¬ÖÖŸÖÛú ‘ÖêŸÖÛú ؤüÝÖפü®ÖÖÝÖê®Ö’

ˆŒŸÖ ²ÖÖê»Ö µÖãŒŸÖ ÛÌúÖµÖ¤üÖ ×ÛúÃÖ ‘Ö ü̧Ö®Öê ÛúÖ Æîü ? (A) ¯ÖÓ•ÖÖ²Ö (B) פü»»Öß (C) »ÖÜÖ®Ö‰ú (D) †•Ö ü̧Ö›ÌüÖ

³ÖÖÝÖ – V †¾Ö®Ö ü̈

Paper-III 30 D-16-12

62. Matras of Ashtmangal taal (A) 20 (B) 21 (C) 22 (D) 24 63. Author of “Pakhawaj Aur Tabla Ke

Gharane Aur Paramparaen” is (A) Yogmaya Shukla (B) Aban E. Mistri (C) Shobharani Kudeshiya (D) Anuradha Paal 64. Lakshan of Chachput (A) ƒƒ1ƒ (B) ƒƒƒ (C) ƒ11ƒ (D) ƒ1ƒ1ƒ 65. Identify the taal –

gadi gan

3 Dha

(A) Chautaal (B) Sooltaal (C) Dhamar (D) Teevra 66. Assertion (A) : Avanaddha Vadyas are

playing an important role in music. Reason (R) : Richness is increased

through the accompaniment of Avanaddha Vadyas in music concerts.

Codes : (A) (A) wrong, (R) wrong. (B) (A) correct, (R) wrong. (C) (A) wrong, (R) correct. (D) (A) correct, (R) correct. 67. ‘Ra’ of ‘Ghintaran’ is produced by

finger of (A) Tarjani (B) Madhyama (C) Anamika (D) Kanishtha 68. ‘Taal Kaal Kriya Manam’ is mentioned

in (A) Amar Kosh (B) Sangeetaranava (C) Sangeet Darpan (D) Sangeet Ratnakar 69. Baj of Chanti (A) Delhi (B) Punjab (C) Farukhabad (D) Lucknow

70. How many ‘Ghar’ are there in Dayan Tabla ?

(A) 8 (B) 10 (C) 12 (D) 16 71. ‘Uthan’ is mostly used with (A) Vocal Music (B) Tantra Vadya (C) Nritya (D) Folk Music 72. Which Chapter is dedicated to Taal-

Anga in Natya Shashtra ? (A) 28th (B) 29th (C) 30th (D) 31st 73. The instrument played by Parbat Singh (A) Tabla (B) Pakhawaj (C) Changa (D) Upanga 74. Match the following :

List – I List – II a. Alla Rakha i. Purushottam

Das b. Gudai Maharaj ii. Zakir Hussain c. Karamatulla iii. Kumar Lal d. Ghan Shyam

Pakhawaji iv. Sabir Khan

Codes : a b c d (A) i ii iv iii (B) iii iv ii i (C) iv iii i ii (D) ii iii iv i 75. Match the following :

List – I List – II a. Dhrupad i. Punjaabi Taal b. Khayal ii. Deepchandi c. Thumari iii. Teen Taal d. Tappa iv. Chaar Taal

Codes : a b c d (A) iv iii ii i (B) i ii iii iv (C) ii i iv iii (D) iii iv i ii

D-16-12 31 Paper-III

62. †Â™ǘ ÖÓÝÖ»Ö ŸÖÖ»Ö Ûúß ´ÖÖ¡ÖÖ‹Ó (A) 20 (B) 21 (C) 22 (D) 24 63. “¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö †Öî̧ ü ŸÖ²Ö»ÖÖ Ûêú ‘Ö ü̧Ö®Öê †Öî̧ ü ¯Ö Ó̧ǖ Ö ü̧Ö‹Ó” ®ÖÖ´Ö

¯ÖãßÖÛú Ûúß »Öê×ÜÖÛúÖ Æïü (A) µÖÖêÝÖ´ÖÖµÖÖ ¿ÖãŒ»Ö (B) †Ö²ÖÖ®Ö ‡Ô. ×´ÖáÖß (C) ¿ÖÖê³ÖÖ ü̧Ö®Öß Ûãú¤êü׿ֵÖÖ (D) †®Öã̧ üÖ¬ÖÖ ¯ÖÖ»Ö 64. “ÖÖ“Ö¯Öã™ü ŸÖÖ»Ö ÛúÖ »ÖõÖÞÖ (A) ƒƒ1ƒ (B) ƒƒƒ (C) ƒ11ƒ (D) ƒ1ƒ1ƒ 65. ŸÖÖ»Ö ¯ÖÆü“ÖÖ×®Ö‹ –

ÝÖפü ÝÖ®Ö

3 ¬ÖÖ

(A) “ÖÖîŸÖÖ»Ö (B) ÃÖæ»ÖŸÖÖ»Ö (C) ¬Ö´ÖÖ ü̧ (D) ŸÖß¾ÖÎÖ

66. †×³ÖÛú£Ö®Ö (A) : †¾Ö®Ö ü̈ ¾ÖÖªÖë Ûúß ÃÖÓÝÖßŸÖ ´Öë ´ÖÆü¢¾Ö¯ÖæÞÖÔ ³Öæ×´ÖÛúÖ Æîü …

ŸÖÛÔú (R) : ÃÖÓÝÖßŸÖ ÛúÖµÖÔÛÎú´ÖÖë ´Öë †¾Ö®Ö ü̈ ¾ÖÖªÖë Ûúß ÃÖÓÝÖ×ŸÖ ÃÖê ÃÖ´Öé̈ üŸÖÖ ²ÖœÌü •ÖÖŸÖß Æîü …

Ûæú™ü : (A) (A) ÝÖÌ»ÖŸÖ (R) ÝÖÌ»ÖŸÖ (B) (A) ÃÖÆüß (R) ÝÖÌ»ÖŸÖ (C) (A) ÝÖÌ»ÖŸÖ (R) ÃÖÆüß (D) (A) ÃÖÆüß (R) ÃÖÆüß

67. ‘×‘ÖŸÖ ü̧Ö®Ö’ ÛúÖ ‘ ü̧Ö’ ×ÛúÃÖ Ñ̂ÝÖ»Öß ÃÖê ²Ö•ÖŸÖÖ Æîü ? (A) ŸÖ•ÖÔ®Öß (B) ´Ö¬µÖ´ÖÖ (C) †®ÖÖ×´ÖÛúÖ (D) Ûú×®ÖšüÖ

68. ‘ŸÖÖ»Ö ÛúÖ»Ö ×ÛÎúµÖÖ´ÖÖ®Ö´ÖË’ ×ÛúÃÖ ÝÖÏ®£Ö ÃÖê Æîü ? (A) †´Ö ü̧ ÛúÖêÂÖ (B) ÃÖÓÝÖߟÖÖÞÖÔ¾Ö (C) ÃÖÓÝÖßŸÖ ¤ǖ ÖÔÞÖ (D) ÃÖÓÝÖßŸÖ ü̧Ÿ®ÖÖÛú ü̧ 69. “ÖÖÑ™üß ÛúÖ ²ÖÖ•Ö (A) פü»»Öß (B) ¯ÖÓ•ÖÖ²Ö (C) ±ú¹ýÜÖÖ²ÖÖ¤ü (D) »ÖÜÖ®Ö‰ú

70. ¤üÖµÖë ŸÖ²Ö»Öê ´Öë ‘‘Ö ü̧’ ×ÛúŸÖ®Öê ÆüÖêŸÖê Æïü ? (A) 8 (B) 10 (C) 12 (D) 16 71. ‘ˆšüÖ®Ö’ ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ´Öãܵ֟ք ×ÛúÃÖÛêú ÃÖÖ£Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü ? (A) ÝÖÖµÖ®Ö (B) ŸÖ®¡Ö ¾ÖÖª (C) ®ÖéŸµÖ (D) »ÖÖêÛú ÃÖÓÝÖßŸÖ 72. ‘®ÖÖ™ü¶¿ÖÖá֒ ÛúÖ ÛúÖî®Ö ÃÖÖ †¬µÖÖµÖ ŸÖÖ»Ö †ÓÝÖ ÛúÖê

ÃÖ´ÖÙ¯ÖŸÖ Æîü ? (A) 28¾ÖÖÑ (B) 29¾ÖÖÑ (C) 30¾ÖÖÑ (D) 31¾ÖÖÑ 73. ¯Ö¾ÖÔŸÖ ØÃÖÆü ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ¾ÖÖª ²Ö•ÖÖŸÖê £Öê ? (A) ŸÖ²Ö»ÖÖ (B) ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Ö (C) “ÖÓÝÖ (D) ˆ¯ÖÓÝÖ 74. ˆ×“ÖŸÖ •ÖÖê›Ìüß ²Ö®ÖÖ‡µÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. †»»ÖÖ ü̧ŒÜÖÖ i. ¯Öã¹ýÂÖÖê¢Ö´Ö ¤üÖÃÖ b. ÝÖã¤ü‡Ô ´ÖÆüÖ ü̧Ö•Ö ii. •ÖÖ×Ûú ü̧ ÆãüÃÖî®Ö c. Ûú ü̧Ö´ÖŸÖã»»ÖÖ iii. Ûãú´ÖÖ ü̧»ÖÖ»Ö d. ‘Ö®Ö¿µÖÖ´Ö ¯ÖÜÖÖ¾Ö•Öß iv. ÃÖÖ×²Ö ü̧ ÜÖÖÑ

Ûæú™ü : a b c d (A) i ii iv iii (B) iii iv ii i (C) iv iii i ii (D) ii iii iv i 75. •ÖÖê›Ìüß ×´Ö»ÖÖ‡µÖê :

ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ¬ÖÐã̄ Ö¤ü i. ¯ÖÓ•ÖÖ²Öß ŸÖÖ»Ö b. ܵÖÖ»Ö ii. ¤ü֮߯֓¤üß c. šãǘ Ö ü̧ß iii. ŸÖß®Ö ŸÖÖ»Ö d. ™ǖ ¯ÖÖ iv. “ÖÖ ü̧ ŸÖÖ»Ö

Ûæú™ü : a b c d (A) iv iii ii i (B) i ii iii iv (C) ii i iv iii (D) iii iv i ii

Paper-III 32 D-16-12

Space For Rough Work