Wrześniowe zmiany w prawie i postępowaniu cywilnym – rewolucja na rynku dochodzenia wierzytelności w praktyce adw. Izabela Długołęcka – Górczyńska apl. adw. Sylwia Szerenos
Wrześniowe zmiany w prawie i postępowaniu cywilnym –
rewolucja na rynku dochodzenia wierzytelności w praktyce
adw. Izabela Długołęcka – Górczyńskaapl. adw. Sylwia Szerenos
• Forma dokumentowa jako ułatwienie dla Wierzyciela przy wykazywaniu faktu zawarcia umowy,• Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym, w tym w szczególności
elektroniczna licytacja ruchomości,• Wymiar praktyczny zmian w procedurze egzekucji z nieruchomości,• Zmiany w procedurze cywilnej, w tym zmiany w Elektronicznym
Postępowaniu Upominawczym, jako sposób na przyśpieszenie postępowań,• Kolejne planowane zmiany, w szczególności projekt
„notarialnego nakazu zapłaty” .
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 2
Forma dokumentowa jako ułatwienie dla Wierzyciela przy
wykazywaniu faktu zawarcia umowy
Data RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 3
Wprowadzenie dokumentowej formy czynności prawnych jako nowego typu formy szczególnej.
Ustawowa definicja „dokumentu” - art. 773 k.c.:
„Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.”
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 4
Data RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 5
Wpływ wprowadzenia formy dokumentowej na przebieg procedury dochodzenia należności – ułatwienie dla wierzyciela?
Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym
Data RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 6
RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 7Data
Najważniejsze zmiany, z punktu widzenia wierzycieli dotyczyć będą:
• Uproszczenia postępowania, m.in. w zakresie wszczęcia i sposobów prowadzenia postępowania, skarg na czynności komornika, zbiegów egzekucji, wysłuchania przed umorzeniem;
• Instytucji wykazu majątku dłużnika;• Cyfryzacji procedury zajęć wierzytelności z rachunku bankowego; • Elektronizacji wymiany danych miedzy komornikami a organami podatkowymi;• Egzekucji z ruchomości, w tym licytacji elektronicznych;• Egzekucji z nieruchomości.
Nowe zasady składania wniosków i oświadczeń
Na piśmie Ustnie do protokołuWyłącznie za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego
Wnioski i oświadczenia w postępowaniu
egzekucyjnym składa się:
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 8
Skarga na czynności komornikaNajważniejsze zmiany:• Skargę wnosi się do sądu za pośrednictwem komornika,
który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania,• Dodano art. 767 § 11 k.p.c. ograniczający możliwość
wniesienia skargi,• Dłużnik zwraca wierzycielowi koszty niezbędne do
celowego przeprowadzenia egzekucji, w tym koszty poszukiwania majątku dłużnika.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 9
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 10
Wyłączenie możliwości złożenia skargi w określonych kategoriach spraw - skarga nie przysługuje na:
• zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, • zawiadomienie o terminie czynności,• uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług.
Nowe zasady rozstrzygania zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 11
Nowe zasady rozstrzygania zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej
Egzekucję prowadzi łącznie ten organ sądowy lub administracyjny, który jako pierwszy dokonał zajęcia
W razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa – egzekucję prowadzi ten organ, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie
Zbieg egzekucji nie wstrzymuje czynności egzekucyjnych
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 12
Wierzyciel nie ma obowiązku wskazywania sposobu egzekucji – poza egzekucją z nieruchomości
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 13
art. 799 zd. ostatnie k.p.c. – organ egzekucyjny stosuje sposób egzekucji najmniej uciążliwy
dla dłużnika
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 14
Brak obligatoryjnego wysłuchania stron przed umorzeniem postępowania
Uchylenie umorzenia egzekucji z mocy prawa w przypadku bezczynności wierzyciela przy
zawieszonym postępowaniu, na rzecz umorzenia z urzędu
Skrócenie terminu bezczynności wierzyciela z roku do sześciu miesięcy
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 15
Zmiana Wierzyciela po wszczęciu egzekucji
Nabywca będzie mógł wstąpić do postępowania na miejsce dotychczasowego wierzyciela, za jego zgodą, pod warunkiem
wykazania przejścia uprawnień dokumentem urzędowym lub dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo
poświadczonym (art. 8041 k.p.c.).
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 16
Nowe zasady ustalania majątku dłużnika
• Wskazywanie majątku dłużnika• Odbieranie przez Komornika od dłużnika wykazu majątku• Zlecenie poszukiwania majątku
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 17
Wykaz majątku dłużnika• Uchylenie art. 7971 k.p.c. • Wprowadzenie art. 801 1-2 k.p.c.
• Dłużnik składa wykaz majątku przed komornikiem pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia
• Wzywając dłużnika do złożenia wykazu majątku, komornik uprzedza go o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia oraz poucza, że w razie niezłożenia wykazu majątku wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika
• Komornik może stosować środki przymusu (grzywna, przymusowe doprowadzenie dłużnika, areszt)
• Jeżeli na podstawie złożonego wykazu majątku nie można ustalić majątku pozwalającego na zaspokojenie roszczenia, Wierzyciel może złożyć wniosek o poszukiwanie majątku dłużnika, wraz z wniesieniem opłaty.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 18
Cyfryzacja zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego
• Procedura zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego prowadzona będzie wyłącznie poprzez systemy teleinformatyczne.
• Zgodnie z art. 8932a k.p.c., komornik doręcza pisma bankowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego zajęcie wierzytelności, a bank wnosi pisma do komornika wyłącznie za pośrednictwem tego systemu.
• Analogiczne rozwiązanie w egzekucji administracyjnej - art. 86b u.p.e.a. • Komornikom sądowym, na mocy nowelizacji art. 39 u.k.s.e., przyznano możliwość
zaliczania na poczet kosztów postępowania opłat związanych z dostępem do systemu
• Nie przewiduje się stworzenia osobnych systemów, wymiana danych następowała będzie za pośrednictwem systemu Ognivo i innych, mogących powstać w przyszłości
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 19
Cyfryzacja zajęcia wierzytelności podatkowych • Procedura wymiany danych i pism między organami egzekucyjnymi a
podatkowymi prowadzona będzie wyłącznie poprzez systemy teleinformatyczne• Na mocy art. 7592 k.p.c., komornicy zobowiązani do dokonywania
doręczeń pism administracyjnym organom egzekucyjnym oraz organom podatkowym wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej
• Wyłącznie w tej formie doręczeń do komornika dokonuje organ podatkowy, wykonując zajęcie wierzytelności podatkowych (art. 9022 k.p.c.)
• Zbliżone rozwiązanie, jeżeli chodzi o doręczenia między organami egzekucyjnymi, pomiędzy organem egzekucyjnym a komornikiem oraz przy realizacji zajęć w toku egzekucji administracyjnej z nadpłaty lub zwrotu podatków, zawarte zostały w art. 63a oraz art. 89a u.p.e.a.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 20
Egzekucja z ruchomości• Zmiany dotyczą m.in.:
• obowiązków dłużnika przy zajęciu ruchomości i dozoru nad nimi (art. 847 k.p.c., art. 855 k.p.c.),
• terminu sprzedaży ruchomości z wolnej ręki (art. 864 k.p.c.),
• zasad sporządzania i publikowania obwieszczeń oraz prowadzenia licytacji publicznej ruchomości (art. 867 k.p.c., art. 8671 k.p.c., art. 868 k.p.c.).
Data RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 21
Dotychczas:- Sprzedaż z wolnej ręki nie mogła nastąpić
wcześniej niż 7 dnia od daty zajęcia
Obecnie:Sprzedaż z wolnej ręki nie może nastąpić wcześniej niż po upływie dwóch tygodni
od dnia uprawomocnienia się zajęcia
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 22
Sprzedaż z wolnej ręki
Rękojmia (art. 8671 k.p.c.)
Dotychczas: - Przystępujący do przetargu obowiązany jest złożyć
rękojmię w wysokości jednej dziesiątej sumy oszacowania,
- Ceny nabycia powyżej 500 zł powinna być uiszczona do godziny 12 dnia następnego.
Obecnie:- Przystępujący do przetargu jest obowiązany złożyć
rękojmię w wysokości jednej dziesiątej sumy oszacowania, najpóźniej w dniu poprzedzającym
przetarg,- Rękojmi nie składa się, jeżeli suma oszacowania jest
niższa niż pięć tysięcy złotych, - Wydłużono czas zapłaty ceny nabycia.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 23
Elektroniczna licytacjaruchomości
Data RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 24
Elektroniczna licytacja ruchomości – prowadzona na wzór licytacji na portalach aukcyjnych – art. 879 1-11 k.p.c.
• Licytacja wyłącznie w oparciu o wniosek wierzyciela• Ruchomości oddawane do depozytu sądowego lub na przechowanie innej
właściwej instytucji (wyłączono dozór dłużnika)• Sprzedaż za pośrednictwem specjalnie stworzonego systemu
teleinformatycznego • Rozbudowane ogłoszenie o terminie licytacji, zawierające:
o warunki i termin licytacjio sumę oszacowania i cenę wywołaniao dokładny opis przedmiotu licytacji, wraz ze zdjęciami o informację o czasie i miejscu, gdzie można obejrzeć ruchomości o pouczenia dla przystępujących do licytacji
Data RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 25
Elektroniczna licytacja ruchomości• Złożenie rękojmi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub na ręce komornika.
• Rozpoczęcie licytacji z chwilą określoną w obwieszczeniu o licytacji i jej zakończenie w chwili wyznaczonej przez komornika.
• Wyznaczony okres licytacji wynosi co najmniej siedem dni, a jej zakończenie przypadać musi w godzinach urzędowania sądu rejonowego, przy którym działa komornik.
• Natychmiast po zakończeniu licytacji elektronicznej komornik udziela w systemie przybicia osobie ofiarującej najwyższą cenę i zawiadamia o tym strony i licytantów.
• Zasada wyłączności dokonywania określonych działań przy użyciu systemu teleinformatycznego.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 26
Elektroniczna licytacja ruchomości
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 27
• Nabywca jest obowiązany zapłacić cenę nabycia w następnym dniu roboczym po doręczeniu zawiadomienia o przybiciu, w godzinach urzędowania kancelarii komorniczej, na rachunek bankowy komornika do godziny osiemnastej dnia następnego lub za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Terminy
• Sposób przeprowadzenia licytacji elektronicznej oraz sposób wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego licytację elektroniczną do pozostałych czynności egzekucyjnych, określony zostanie w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości
Sposób przeprowadzenia
licytacji
Wymiar praktyczny zmian w procedurze egzekucji
z nieruchomości
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 28
Rozszerzenie kompetencji komorników w postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości – przyspieszenie procedury.
Operat szacunkowy – aktualizacja tylko na wniosek wierzyciela lub dłużnika (w terminie 3 lat od umorzenia).
Wpływ zmian na jakość i skuteczność prowadzonej egzekucji z nieruchomości.
Plan podziału – brak konieczności zatwierdzenia przez Sąd.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 29
Komornik:
• Wzywa nabywcę do zapłaty ceny nabycia po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu• Oznacza dłuższy termin uiszczenia ceny nabycia
(na wniosek nabywcy)
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 30
Plan podziałuNiezwłocznie po złożeniu na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumy ulegającej podziałowi komornik sporządza projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji i przedkłada go sądowi. W razie potrzeby sąd wprowadza do planu zmiany i uzupełnienia; w przeciwnym wypadku plan zatwierdza.
Komornik sporządza plan podziału niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 31
Zarzuty przeciwko planowi podziału wnosi się do organu egzekucyjnego, który go sporządził, w terminie dwóch tygodni od
dnia doręczenia zawiadomienia.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 32
Wyłączenie komornika
Do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie komornika komornik, którego dotyczy wniosek, może podejmować
dalsze czynności (art. 50 §3 k.p.c. w zw. z art. 9 ust. 5 u.k.s.e.)
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 33
Zmiany w procedurze cywilnej, w tym zmiany w Elektronicznym
Postępowaniu Upominawczym, jako sposób na przyśpieszenie
postępowań
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 34
Zmiany w procedurze cywilnej• Wyłączenie sędziego – brak wstrzymania rozpoznania
sprawy w wyniku złożenia wniosku.
• Rozpoznawanie spraw na posiedzeniu niejawnym – przyspieszenie procesu.
• Zmiany w zakresie sposobu doręczeń pism i zawiadomień w toku sprawy – uproszczenie.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 35
Zmiany w procedurze cywilnejMożliwość przeprowadzenia
posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń technicznych
umożliwiających przeprowadzenie rozprawy na
odległość.
Sąd na wniosek strony będzie mógł wyrazić zgodę na
nagrywanie posiedzenia za pomocą urządzenia
rejestrującego dźwięk
Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych doręcza się
na adres udostępniany w rejestrze albo CEIDG, chyba że strona wskazała inny adres dla
doręczeń.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 36
Zmiany w procedurze cywilnejSądy mogą samodzielnie stwierdzić umocowania danego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika strony, w sytuacji gdy jest to możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną
Oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma pełnomocnikowi drugiej strony w miejsce dowodu jego doręczenia.
Możliwość wnoszenia pism (w tym procesowych) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 37
Zmiany w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym
Zmiany w EPU obejmują art. 50529-38 k.p.c. i dotyczą przede wszystkim:• wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego dla
powoda i pozwanego (art 50531-32 k.p.c.);• postępowania w przypadku przekazania sprawy do sądu właściwości
ogólnej pozwanego,• wnoszenia opłat (uzupełniająca nie jest pobierana, w przypadku
wniesienia sprzeciwu przez pozwanego)• wykazania umocowania na podstawie wykazu lub innego rejestru, do
którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną (art 50536-37 k.p.c.).
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 38
• Nowym rozwiązaniem jest przewidziana w znowelizowanych art. 50532-34 k.p.c. możliwość złożenia przez powoda, wraz z pozwem, wniosku o umorzenie postępowania, w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty lub jego uchylenia.• W takim przypadku e-sąd umarza postępowanie, orzekając
o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. • Zmiana ta wchodzi w życie od 01.03.2017 r.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 39
Kolejne planowane zmiany
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 40
Notarialny nakaz zapłaty
Wierzyciel występuje do notariusza z
pisemnym wnioskiem o wydanie nakazu
zapłaty
Notariusz wydaje nakaz zapłaty i
wprowadza go do rejestru notarialnych
nakazów zapłaty
Notariusz doręcza dłużnikowi nakaz
zapłaty osobiście lub za pośrednictwem
swojego pracownika
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 41
W notarialnym nakazie zapłaty nakazuje się osobie zobowiązanej do jego wykonania, żeby w ciągu dwóch
tygodni od doręczenia tego nakazu zaspokoiła roszczenie w całości w raz z kosztami za wydanie
nakazu zapłaty oraz kosztami jego doręczenia albo w tym terminie wniosła sprzeciw do notariusza.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 42
Notarialny nakaz zapłaty
W określonych przypadkach notariusz odmówi wydania nakazu zapłaty bądź uchyli nakaz zapłaty
W przypadku wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc w całości albo w części zaskarżonej sprzeciwem
Klauzulę wykonalności notarialnemu nakazowi zapłaty nadaje notariusz inny niż ten, który wydał nakaz zapłaty, na wniosek osoby uprawnionej
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 43
Proponowane zmiany w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych
i wymianie danych gospodarczych:• W bazach biur ma być widoczna historia płatnicza dłużnika,
obejmująca również informację o zobowiązaniach przedawnionych,• dłużnik po otrzymaniu wezwania do zapłaty z informacją o
zamiarze wpisania do BIG będzie mógł zgłosić sprzeciw wobec zamiaru przekazania danych do biura, • Komornik będzie przekazywał do BIG informacje o bezskutecznej
egzekucji.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 44
Proponowane zmiany w zakresie przedawnienia
Zmiany dotyczą przepisów art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz art. 797 § 1 k.p.c., normujących obligatoryjne elementy treści
pozwu i wniosku egzekucyjnego. Zgodnie z projektem, dotychczasowe wymogi formalne tych pism uzupełniono o obowiązek wykazania, że dochodzone roszczenie nie uległo
przedawnieniu lub że dłużnik zrzekł się skorzystania z zarzutu przedawnienia.
1.05.2023 RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 45
Dziękujemy za uwagę
RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 46
Izabela Długołęcka – Górczyńska
Adwokat
Sylwia Szerenos
Aplikant adwokacki
Zapraszamy do kontaktu
RK LEGAL - RĄCZKOWSKI, KWIECIŃSKI ADWOKACI 47
Rączkowski, Kwieciński Adwokaci
ul. Wilcza 46, IV p., 00-679 Warszawa
www.rklegal.pl www.rklwindykacja.pl
Tel: 22 380 33 44Fax: 22 380 33 46
E-mail: [email protected]
RK LEGAL w serwisie LinkedIn
www.linkedin.com/company/rączkowski-kwieciński-adwokaci
RK LEGAL w serwisie Google plus
Google.com/+ RączkowskiKwiecińskiAdwokaciWarszawa
Cup of [email protected]