cpp.ph · Pilipinas. Ang kongreso sang reak-syunaryong estado ginaharian sang mga burukrata-kapitalista. Sa par-tikular, ang magabukas nga ika-18 kongreso pat-ud nga magaserbi nga

ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Writ of Amparo

kag habeas data,

ginpagwa

GINPAGWA SANG KORTE Sup-rema ang writ of amparo kag ha-beas data pabor sa mga gruponga Karapatan, Gabriela kag Ru-ral Missionaries of the Philippinessining Mayo 24. Sa idalum sangmga mandu nga ini, ginaobligarang mga ahensya sang estadonga untaton ang paglagas kagpagpamahug batuk sa mga gruponga ini samtang indi sini mapa-matud-an ukon mahatagan sangrason ang amo nga mga tikang.

Ang apela ginpasaka sangnasambit nga mga grupo pagka-tapos nga walay untat nga pag-pamahug sang Armed Forces ofthe Philippines (AFP) sa pormasang pagbansag sa mga ini bilangmga “prenteng organisasyon”sang PKP. Ginainsister sang mgagrupo nga ini nga ang sunud-su-nod nga pagpamatay, pagpasaka

Edi syong H i l i gaynon

Tui g L N o. 1 1

H unyo 7, 2 01 9

www. phi l i ppi nerevol uti on. i nfo

Madasig nga nag-init ang pag-inagaway sang mga burukrata-kapita-lista sa pwesto pagkatapos ang eleksyon. Indi magnubo sa apat angnagpabutyag sang intensyon nga mangin Speaker (ukon pinuno)

sang Manubo nga Panalgan. Sa Senado, nagaagaway ang mga senador maku-ha ang pagpamuno sa makagagahum nga mga komite.

Magkaribal man, ang matuodnagaisa ang mga pulitiko kag parti-do nga ini sa adyenda kag kumpas niDuterte. Tanan sila kabahin sangsupermayorya ni Duterte sa duha kapanalgan. Duha ang halin sa PDP-Laban—si Lord Allan Velasco sangMarinduque kag anay Speaker Pan-taleon Alvarez. Halin sa Nacionalis-ta Party si Alan Peter Cayetanosang Taguig City nga nagdalagannga bise ni Duterte sadtong 2016.Manok naman sang Lakas-CMD siMartin Romualdez sang Leyte kagpakaisa ni Imee Marcos. Sa subong,

wala bisan isa sa ila ang maathagnga makakuha sang mayoryang bo-to.

Sa Senado, matunog ang balitanga bayluhan ni Cynthia Villar sangNP ang nagapungko nga presidentesini nga si Vicente Sotto. Suportadosiya sang mga bag-ong senador ha-lin sa Hugpong ng Pagbabago(HNP), nga nagpamahug magahimosang “bag-ong mayorya” sa Senadokon indi ihatag ni Sotto ang mgagusto nila nga komite. Kaalyado ngapartido ni Sotto ang HNP nga gina-

Ibuyagyag kag batuanang garuk kag paantusnga kongreso ni Duterte

EDITORYAL

"Writ...," sundan sa pahina 3"Bulok..," sundan sa pahina 2

Hunyo 7 , 2019 ANG BAYAN2

Ang Ang Bayan gi nabantal a duha ka beses kada bul an sang

Komi te Sentral sang Parti do Komuni sta ng Pi l i pi nas

Tui g L N o. 11 | H unyo 7, 2 01 9

Kaundan

Ang Ang Bayan gi nabantal a sa

l enggwahe nga Pi l i pi no, Bi saya, I l oko,

H i l i gaynon, Waray kag I ngl es.

N agabaton ang Ang Bayan sang

mga kontri busyon sa porma sang mga

arti kul o kag bal i ta. Gi nabuyok man

ang mga bumal asa nga magpaabot

sang mga saway kag rekomendasyon

sa i kauswag sang aton pahayagan.

ANG

instagram.com/progressiveviews

@prwc_info

fb.com/groups/phrevolutionnewsroom

[email protected]

Editoryal: Ibuyagyag kag batuan ang paan-tus kag garuk nga kongreso ni Duterte 1Writ of amparo, habeas data, ginpagwa 1Makatalaka nga pagbinutig 3Kakugmat sg “Kapanatagan” 32-tuig nga layi militar, salot 4Promosyon para sa pasismo 5TRAIN: Regrisibong pagbuhis 5Dumuluong nga kontrol sa K-12 6Piket sa CHEd, ginbungkag 74 mangunguma, gin-aresto 8Unyonista, ginpamatbatan 8Mga operasyon ala-Oplan Sauron 9Mamahayag batuk sa red-tagging 9Panawagan nga pahalinon si Trump 10Rebolusyong Pilipino, gintalakay 10Mga armadong aksyon sg CPI-Maoist 10“Brexit” kg ang krisis sa UK 10

pamunuan sang anak ni Duterte ngasi Sara.

May pagbanggianay man angmga hubon, lutaw gihapon kon paa-no nga kontrolado ni Duterte angbag-ong pungko nga Senado kagKongreso. Para makuha ang iyabendisyon, wala-tuo ang pangakosang mga pulitiko nga igasulong nilaang iya adyenda. Pangunahon diriang iya paltik nga pederalismo paa-gi sa pagbag-o sa konstitusyon ngadaan nabahura sa Senado. Kadu-ngan sini ang mga proposal nga na-gapabaskog sa pasismo sang esta-do, pareho sang pagpanubo sa edadpara mahimo nga kabigon nga kri-minal, pagpapatuman sang rekisitonga paghanas-militar sa mga estud-yante sang hayskul kag mga amyen-da sa Human Security Act.

Wala sang tingog ang mga puli-tiko nga ini sa mga kaso sang pag-pamatay, pagpangurakot kag pag-i-kog-ikog sa dumuluong ni Duterte.Sa isa ka bahin, ginapamatud-an ni-la nga wala sila sang kinatuhay saesensya. Sa pihak nga bahin, gina-

pakita sang ila pagsunud-sunod angkabangis sang nagaharing hubon.Uyat ni Duterte ang bug-os ngamakinarya sang estado—halin samga ahensya paniktik tubtub saahensya nga nagapanukot sang bu-his—kag wala siya sang pagduha-duha sa paggamit sa mga ini paraipiton bisan ang iya mga kaalyado.Ginasiguro niya nga wala sang gru-po, bisan sa sulod sang iya hubon,nga makahimo sang nagakaigo nganumero ukon kusog para hangkatonang iya kontrol sang estado.

Ginasiling ang banggianay ngaini banggianay man sa tunga sangmga daku nga negosyo. Ang Natio-nalist People’s Coalition (NPC) amoang bloke nga kadampig sang dakunga kapitalista nga si EduardoCojuangco. Ang National UnityParty (NUP) naman ginapamunuanni Ronaldo Puno kag ginapaandarsang kapital ni Enrique Razon. AngNP naman dominado subong sangpamilya Villar.

Sa tunga sang ribalan sang mgagaruk nga pulitiko amo ang halam-balanon sang paghugakom sang

dalagku nga kontrata sa gubyerno,pagkuha sa mga prangkisa sa mgapangpubliko nga yutilidad, pagba-labag sa mga proposal nga maka-halit sa ila negosyo kag paghimosang mga layi nga may bentaha saila interes. Ginapagwa ni Dutertenga “free-for-all” ang inaway sapamunuan sang Kongreso. Walakuno siya sang pagadampigan. Perowala sang inaway para manginSpeaker sang Kongreso ukon Presi-dente sang Senado nga wala gina-pasilabtan sang nagapungko ngapresidente. Sa nagtaliwan, desay-sibong paktor sa bendisyon ni Du-terte ang bentaha nga mahatagsang kongresista kag iya hubon kagang pagka-suod sini sa iya kag iyapamilya. Wala siya nagaduha-duhanga bayluhan ang sin-o man ngakaalyado nga wala nagaserbi sa iyainteres.

Ang ribalan kag inaway sakongreso salaming sang garuk ngapulitika sang nagaharing sistema saPilipinas. Ang kongreso sang reak-syunaryong estado ginaharian sangmga burukrata-kapitalista. Sa par-tikular, ang magabukas nga ika-18kongreso pat-ud nga magaserbi ngatagasuporta kag tagapagsulongsang pasismo, korapsyon, paantus,kag tortyur sa banwa nga adyendani Duterte.

Dapat lubos nga ibuyagyag kagbatuan ang kongreso ni Duterte.Dapat ubos-kusog nga balabagankag ipakita ang mabaskog nga pag-pamatuk sang pumuluyo sa mgapangunahon nga tikang nga gustosini ipatuman, labaw sa tanan angplano nga bag-uhon ang konstitu-syon 1987 para hatagan-dalan angpagpalawig sa poder kag paggina-hum nga diktador ni Duterte.

Ang pagbukas sang kongreso samga maabot nga semana dapat sug-alawon sang mainit kag malapadnga protesta agud ipakita ang ka-handaan sang bilog nga banwa ngabatuan ang anuman nga tipo sininga pagpabudlay, magaipit kagmagahalit sa interes sang pumulu-yong Pilipino.

"Ibuyagyag..," halin sa pahina 1

ANG BAYAN Hunyo 7 , 2019 3

Kakugmat sang “Kapanatagan”

GINPIRMAHAN SADTONG ENERO 10 nanday Armed Forces of the Philippi-nes (AFP) Chief of Staff Benjamin Madrigal Jr kag Philippine National Police(PNP) Chief Oscar Albayalde ang Joint AFP-PNP Campaign Plan “Kapanata-gan” 2019-2022 agud hugton ang angtanay kag buligay sang mga pwersangmilitar kag pulis sa kontra-insurhensya kag kampanyang pagpamigos.

"Writ..," halin sa pahina 1 Makatalaka nga pagbinutigNATAK-AN NA PATI ang tinawo sang US nga si Delfin Lorenzana sa mgapagbinutig kag pagpang-uto ni Rodrigo Duterte. Sadtong Mayo 24, hayaganniya nga ginsupak ang pila ka bulan nga pagpang-into ni Duterte nga mayara nga himbunanay ang mga lehitimong organisasyon, oposisyon pulitikal,mga mamahayag, abugado kag pati mga personalidad sa telebisyon, kag angrebolusyonaryong kahublagan para patalsikon siya.

Rason ni Lorenzana, indi matu-od ang plano nga pagpatalsik ba-ngud wala siya sang nabatian ngagahud kaangut sini sa kubay sangmilitar. Ginbalewala ni Lorenzanaang kahublagan pagpatalsik parapakagamayon ini kag sagngon angmga balita nga may litik sa kubaysang mga suldado kag pulis.

Ginpahayag niya ini mataposang pila ka semana nga pagpang-into ni Sal Panelo, tagapamaba niDuterte, kaangut sa duha ka mat-rix nga nagaunod sang mga ngalansang mga imbwelto kuno sa planonga pagpatalsik. Gingamit nandayPanelo kag Duterte ang mga mat-rix sadtong panahon sang elek-syon agud samaran ang oposisyon.Ang una nga matrix bunga sangisa ka bidyo kon sa diin ginaakusa-han ni Peter Joemel Advincula, al-yas Bikoy, si Duterte, iya mga su-luguon kag pamilya bilang pinaka-daku nga protektor sang mga sin-dikato sang droga. Pila ka semanamakaligad nga maglutaw sa publi-ko, ginbaliskad ni Advincula angiya mga istorya, kag ginsiling nga

himu-himo lamang ang iya mgaakusasyon kag ginpahimo sa iyasang oposisyon pulitikal.

Indi mabalibaran ang malapadnga panawagan sang pumuluyopara patalsikon ang rehimeng Du-terte nga bantog sa korapsyon,malaparan nga pagpamatay kagpagtraidor sa banwa. Agudkontrahon ini, ginapagwa sangrehimen nga nakighimbunanay angmga hayag nga organisasyon saarmadong kahublagan agud pag-waon nga iligal ang ila lehitimongpanawagan kag pagkundenar samga abuso sang rehimen.

Daan na nga ginlatag ni Prof.Jose Ma. Sison ang rekisitos sangpagpatalsik sa nagapungko ngapresidente. Lakip diri ang suportasang mga bahin sang pulitikal ngaoposisyon kag militar sa tion ngalubos nga nahamulag ang ginapa-talsik nga upisyal. Bisan pa man,ang pagkahamulag nga ini gina-bunga pangunahon sang mabas-kog nga duso sang kahublagangmasa kag internal nga mga litik sakubay sang mga reaksyunaryo.

Deklarado nga katuyuan siniang “tapnaon ang tanan nga pama-hug sa seguridad sang pungsod”.Nakaangkla ang “Kapanatagan” saginpagwa nga Executive Order 70ni Rodrigo Duterte nga nagtukod saNational Task Force to End LocalCommunist Armed Conflict.

Sa idalum sang “Kapanata-gan”, pagatukuron sa mga rehiyonang mga Joint Peace and SecurityCoordinating Committee kon sa

diin lakip ang AFP, PNP, mga lokalnga gubyerno kag sibilyang ahen-sya. Kontrolado sang AFP angpondo sang mga operasyon sang“Kapanatagan”. May ara man ininga direktang kumand sa PNP kaghalos wala sang gahum ang mgalokal nga gubyerno sa mga sakupnila nga kapulisan. Sa NationalCapital Region, gintawag ini ngaImplementation Plan “Kalasag”.

sang himu-himo nga kaso, pag-pang-ipit kag pagpakugmat sa ilamga myembro kasugpon sang mgapangpubliko nga pagpamahug sangAFP kontra sa ila.

Ang writ of amparo amo angproteksyon sang Korte Suprema sagrupong ginalighot sang estado.Ang writ of habeas data naman na-gaobligar sa ahensya sang estadonga ipagwa kag samaron ang tanannga dokumento ukon impormasyonnga gintipon sang militar kag pulisbatuk sa mga grupo nga ini.

Daw sampal ini sa guya sangAFP. Sa amo pa man, ang pinal ngamandu igapagwa sang korte pagka-tapos sang mga pagbista sa apela.Ang una nga pagbista pagahimuonsa Hunyo 18.

Ini ang ikaduha nga kahigayu-nan sa sulod sang isa ka bulan nganaghatag sang writ of amparo kaghabeas data ang Korte Suprema.Sadtong Mayo 3, ginpaburan mansini ang petisyon sang NationalUnion of People’s Lawyers. Sa pag-bista sang Court of Appeals siningHunyo 6, wala magtambong angmga tiglawas sang AFP.

Samtang, ginpasar sa ikatlongpagbasa sadtong Hunyo 3 sa Manu-bo nga Panalgan ang ginapropernga layi para hatagan-proteksyonang mga tagapangapin sang tawha-nong kinamatarung. Nagboto ngapabor sa layi ang 183 mamalidha.

Ang pagpasulong sang ginapro-poner nga layi ginpangunahan sangMakabayan bloc kag ni Rep. EdcelLagman. Ginatalana sang ginapro-poner nga amligan ang seguridadsang mga tagapangapin sang taw-hanong kinamatarung batuk sa mgapagpang-abuso kag paglapas sa ilakinamatarung. Kon mangin layi,magatuga ini sang Human RightsDefenders Protection Committeenga pangunahan sang Komisyonersang Commission on Human Rightskag anum pa ng katapu nga iga-nombrar sang mga organisasyon.

Nakalista ang Karapatan sangpagpatay sa 697 tagapangapin satawhanong kinamatarung umpisa2001 tubtub 2018. "Kapanatagan..," sundan sa pahina 4

Hunyo 7 , 2019 ANG BAYAN4

2-tuig nga layi militar, salot sa pumuluyo

Duha ka tuig na nga nagakabuhi sa kahadlok kag kabudlay ang pumuluyosa Mindanao bunga sang layi militar ni Rodrigo Duterte. Wala na sang

nagapati nga ginpataw niya ang layi militar para tapnaon ang kuno pamahugsang terorismo sang grupong Maute. Madugay na ini nga nabuyagyag bilangisa sa iya mga pasistang tikang para tukuron ang walay sablag kag walay latidnga pasistang diktadurya sa bilog nga pungsod.

Ang pagpataw ni Duterte sanglayi militar sadtong Mayo 23, 2017isa sa pinakadaku niya nga kasosang pag-abuso sang gahum. Ang 6-bulan nga pagpamomba niya sa Ma-rawi City, kon sa diin ginatus-gatosnga sibilyan ang napatay, kadam-anmga Maranao, kag P18 bilyong balorsang ila mga propyedad ang nasa-mad, makabig nga krimen batuk sasangkatawhan. Ini, upod angekstrahudisyal nga pagpamatay tu-ga sang iya gera kontra-droga, ma-himo nga ipasaka sa mga interna-syunal nga korte.

Pag-antus sang mga MaranaoTubtub subong, wala pa gihapon

sang disente nga puluy-an ang100,000 residente sang Marawi nganapalayas sang atakehon sang AFPang syudad. Suno sa ginpagwa ngareport sang International Commit-tee of the Red Cross sadtong Mayo,nakapondo ang mga bakwit sa mgasentro sang ebakwasyon, sa mgatolda nga nagaserbi nga temporar-yong puluy-an kag sa mga balaysang ila himata sa ibang bahin sangMindanao, Bisayas kag tubtubLuzon. Ara sa 50,000 ang wala paginatugutan nga magbalik, bisan hi-ngalit, sa sentro sang syudad—anglugar nga ginatawag “Ground Zero”

nga ginpuruhan sang mga bombasang AFP.

Madamo sa mga bakwit ang na-gaantus sang gutom, balatian kagdepresyon. Halin nagligad nga tuig,nagluya na ang pag-abot sang ayudanga pagkaon halin sa mga buhat-sa-kaluoy nga institusyon. Tuman ka li-mitado sang ayuda pinansyal. Ginre-port sadtong Mayo nga P10,000 langang ginpanagtag sang Office of theCivil Defense (OCD) halin sa P36.92milyong donasyon nga natipon samga bakwit. Hungod nga ginapa-budlayan sang OCD ang mga bakwitsa pagkuha sang pondo paagi sangpagpangita sang mga papeles nganadula kadungan sang pagkadulasang ila mga propyedad kag balay.

Dugang diri, wala gihapon sangnatabo sa hingyo sang mga taga-Marawi nga nagapangita sa ila mgahimata. Tubtub subong, nagahulatsila sa resulta sang mga DNA testpara kilalahon ang mga bangkaysang mga ginlubong na lamang sakomun nga lulubngan. Ginatantyasang mga akademiko nga ara sa2,000-2,500 ang napatay sa pag-a-take sa Marawi, malayo sa 1,200nga tantya sang rehimen.

Ginkaakig sang mga taga-Ma-rawi ang hungod nga pagbalewalasa ila sa pagplano kag rekonstruk-

syon sang ila syudad kag pagpasaligdiri sa mga dumuluong nga kum-panya kag ila mga kasosyo ngakumprador. Natak-an na sila sabao-kahinay nga proseso sang re-habilitasyon sa pihak sang madasignga pagkatukod sang AFP sang isaka kampo militar sa sentro sangsyudad. Labi sila nga naakig sapagbansag ni Duterte sa ila syudadbilang “pugad sang droga” kagpagpabutyag nga dapat ang mang-garanon nga Maranao na lang angmaggasto para ibangon ang syudad.

Ginatus-gatos ka libo nga abusoNaglab-ot sa 800,000 ang mga

biktima sang pagpang-abuso satawhanong kinamatarung sa Min-danao nga nadokumento sang Ka-rapatan humalin nga gindeklararang layi militar. Lakip diri ang 93aktibista nga ginpatay, 136 gintuyonga patyon, 1,400 gin-aresto kagginkulong, 29,000 ginpahug, gin-ipitkag ginharas kag 423,500 ang pilitnga napalayas sa ila mga komuni-dad. Nalista man sang Karapatanang 4,428 kaso sang paggamit sangmga sibilyang imprastruktura parasa mga operasyon militar.

Sa ikaduha nga tuig sang layimilitar natabo ang makasiligni ngakrimen pareho sang pagmasaker sapito nga pamatan-on sa Patikul sangmga suldado sang AFP kag ang duhanga pagpamomba sa simbahang Ka-toliko sa Jolo, pareho sa Sulu. Gi-

Pagapangunahan sang militar ang pag-atake sa mgaginaakusahan sini nga “komunista” kag mga organisa-syon nga kuno mga “prente sang komunista” sa kaumhanman ukon sa mga syudad. Magaserbi naman nga supor-tang pwersa ang pulisya sa mga operasyong kombatsang AFP. Maluwas diri, ang PNP ang magapanguna sapag-aresto, pagtanum sang ebidensya kag pagpasakasang gin-imbento nga mga kaso batuk sa mga target ngaindibidwal.

Sa idalum sang “Kapanatagan”, ang ginapatumannga Oplan Sauron sa isla sang Negros sadtong Disye-mbre 2018-Enero 2019. Pareho nga mga taktika ang gi-

nagamit sa ibang bahin sang pungsod.Sa Masbate, ginreport sang BHB sadtong Mayo 31

ang pagpanghalit sang “Kapanatagan” sa mga barangaysang Dalipe, Panan-awan, RM Magbalon, Guiom, Taber-na, Cabayugan, Calumpang kag Iraya sa banwa sangCawayan. Ginabaluskay sang 2nd IB kag PNP-Masbateang lugar kag ginapilit ang mga punong barangay ngamagpirma sang kasugtanan nga nagadumili sa mga resi-dente nga mag-upod sa mga rali. Pilit nga ginsulod sangmga suldado kag pulis ang mga balay kag ginkawat angmga personal nga gamit, lakip ang 80 kabanes nga hu-may, mga hinuptan nga hayop kag P11,000 natipon sangmga residente.

"Kapanatagan..," mula sa pahina 3

"2 tuig..," sundan sa pahina 5

ANG BAYAN Hunyo 7 , 2019 5

Medalya kag promosyon para sa pasismo

MEDALYA KAG PROMOSYON ang padya ni Duterte sa iya mga suluguon saArmed Forces of the Philippines (AFP). Sadtong Hunyo 5, ginkumpirma sangCommission on Appointments (CA) ang promosyon sang 50 upisyal sangmilitar nga nanguna sa militarisasyon kag pag-abuso sa kaumhan. Ang mgapromosyon nga ini amo ang pinakapunta sang inhustisya, suno sa KilusangMagbubukid ng Pilipinas. Duguon ang kamot sang mga mersenaryong sul-dado ni Duterte sa kada medalya nga ginahatag sa ila dugang sa pagpataysa mga tumandok kag mangunguma.

Lakip sa ginkumpirma sang CAsanday Lt. Gen. Felimon T. Santos,kumander sang Eastern MindanaoCommand, nga tubtub subong na-gasabwag sang teror kag mga pag-lapas sa tawhanong kinamatarungsa mga rehiyon sang Davao kag Ca-raga. Ginpataasan man ang ranggoni Maj. Gen. Gilbert Gapay, kuman-der sang Southern Luzon Command,nga naglusob sa mga komunidadsang mga mangunguma kag tuman-dok nga Mangyan sa Mindoro kagDumagat sa Quezon. Nangbomba inisa Mindoro nga nagresulta sa pwer-sahan nga pagbakwit sang halos1,000 Mangyan halin sa ila mga pu-luy-an kag pangabuhian.

Dugang pa sa listahan sang mgaginhatagan sang promosyon sandayCol. Jonathan Gayas, upisyal sa

saywar sang 3rd ID jag Brig. Gen.Alberto Desoyo sang 303rd IBdenga pareho nakabase sa Negros.Responsable ang duha sa walay ka-luoy nga militarisasyon, tortyur kagmasaker sa isla.

Samtang, gintalana namansadtong Mayo 27 bilang pinunosang National Commission on Indi-genous Peoples si anay Col. AllenCapuyan. Antes sini, si Capuyangintalana man nga Executive Di-rector sang national secretariatsang National Task Force to EndLocal Communist Armed Conflict.

Pila pa sa ginhatagan sang pro-mosyon ang mga upisyal sang ba-talyon kag brigada sang AFP nganagalunsar sang mga operasyongintel, saywar kag pwersahan ngapagpasurender sang mga sibilyan.

ngamit sang AFP nga rason ang“gera kontra-terorismo” para pa-singkion ang militarisasyon sa mgakomunidad sang mga Moro. Ba-ngud sini, madamo nga Moro angnapalayas sa ila mga lugar, du-gang sa daan na nga mga bakwit.Sa unang kwarto lang sining tuig,ara na sa 16,300 ang nalista nganagbakwit bangud sa walay untatnga mga operasyon militar.

Kadungan sa mga atake samga komunidad sang Moro angpataratas nga pag-atake sa mgakomunidad sang Lumad kag ma-ngunguma. Partikular nga targetsang militar ang mga eskwelahangLumad nga ginapuruhan sangatake sang AFP. Sa nagligad ngaduha ka tuig, ginpasara sang pa-sistang rehimen ang 79 eskwela-han nga may 2,782 manunudlo kagestudyante. Tatlo ka estudyantesang mga ini ang ginpatay sangmga suldado kag mga paramilitar.Permi man nga sa katalagman angmga eskwelahan nga nagatindogpa kag nagaandar lang bangud sakaisog sang mga komunidad kagsuporta sa ila sang nagkalainlainnga sektor.

TRAIN: Regresibo nga pagbuhis

INDI MANEGAR BISAN sang mga ahensya sang gubyer-no ang negatibong epekto sang TRAIN law sa lokal ngaekonomya. Suno sa pagtuon sang Philippine Institute forDevelopment Studies sadtong Disyembre 2018, negatiboang epekto sang bag-ong mga buhis sa sektor nga manu-paktura kag sa kahimtangan sang labing imol nga pamil-yang Pilipino.

Gintum-ukan sang isang ka pagtuon ang pagkitidsang sektor sa pagmanupaktura kag labing paggamaysang numero sang mga trabaho nga nahimo bilang ma-dugayan nga epekto sang bag-ong mga buhis nga ginpa-taw sa karbon kag mga produktong petrolyo nga ginaga-mit nga panggatong sa produksyon kag transportasyonsang mga produkto. Pinakaapektado ang mga magagmaykag medyum-kadaku nga negosyo bangud wala sang ika-sarang ang mga ini nga mag-arkila sang mga daku ngatrak para sa transportasyon sang ila mga produkto. Saisa ka pagtuon, gintum-ukan man sang ahensya nga da-ku ang nabuhin sang dugang nga buhis sa pagkaon kagmga ilimnon nga may kalamay sa kita sang mga pinakai-mol nga pamilya.

Ginkumpirma sang duha ka pagtuon ang daan na ngakongklusyon sang Ibon Foundation nga regressive taxa-tion ang ginapatuman sa idalum sang layi nga TRAIN.Buot silingon, daku ang ginabuhin sini sa mga pamilyanga may manubo ang kita kumparar sa mas mataas ukonmedyum ang kita.

Sa pihak ini sang kuno abi eksempsyon sa mga naga-kita sang P250,000 kada tuig. Madamu na ang naga-pakamalaut sa pagpang-into nga ini labi pa kadungansang eksempyon sa personal nga kita, gindugangannaman ang buhis sa pagkaon kag transportasyon.

Sa tantya sang Ibon, nadugangan pa ang kita sangmga indibidwal nga may mas mataas ang kita sang 40%samtang nagdaku ang nabuhin sa kita sang masanganakbalhas sa isa ka tuig nga implementasyon sangTRAIN. Ang may kita nga masobra sa P25,000 kadabulan madugangan sang masobra nga P1,000-P33,000kada tuig. Ini samtang ginabuhinan sang P800 tubtubP4,000 ang kita sang 60% sang mga pamilya nganagakita nga nagakaigo ukon mas manubo pa sa ila mgakinahanglanon."2 tuig..," sundan sa pahina 5

"2 tuig..," halin sa pahina 4

Hunyo 7 , 2019 ANG BAYAN6

Pautang sang ADB: Labing paghugot sangkontrol sang mga dumuluong sa K-12

Labing ginapahugot sang Asian Development Bank (ADB) ang kontrol sinisa pagpatuman sang programang K-12. Sining Mayo, ginlagdaan sang

ADB kag sang rehimeng Duterte ang Secondary Education Support Program,isa nga kasugtanan sa pautang nga nagabalor sang $300 milyon. Partikularnga katuyuan sang programa nga mas “pinuhon” pa ang kurikulum sang K-12sandig sa gilayon nga kinahanglanon sang mga kapitalista. Sa paagi sangpautang nga ini, ginadikta sang ADB ang mga tikang kag programa nga ipa-tuman sa idalum sang K to 12 halin 2019 tubtub 2023.

Dumuluong nga kontrol sa K-12Halin nga una nga ginpasar nga

layi ang K-12 sadtong 2013 sandigsa rekomendasyon sang World Bank(WB), ang pagpatuman sini hugotnga ginakumpas kag ginakontrolsang ADB (Japan) kag WB (US) paa-gi sang mga pautang.

Ang bag-ong pautang sang ADBnga ginatawag nga SecondaryEducation Support Program pagpa-dayon lang sang nauna nga pautangnga Senior High School (SHS) Sup-port Program (2014-2020).

Nakabalayon ang paghatag sangpondo sa pagpatuman sang gubyer-no sang Pilipinas sa mga gintalananga target sang ADB. Kabahin diriang pag-areglo sang kurikulum sangSHS, lakip ang Technical Vocationaland Livelihood, para himuon ngamas mabakal ang kusog pangtraba-ho sang mga nagtapos sa lokal kagpangkalibutanon nga merkado sapagtrabaho.

Ginaduso sini nga pabaskugonang kinaalam sa Matematika, Syen-sya kag Ingles para mapataas angiskor sang mga estudyante sang

SHS sa National Achievement Testka sa national certificate assessmentpara sa mga nagkuha sang kursongteknikal-bokasyunal.

Partikular nga pagapinuhon angpaghanas sa mga espesyalisasyonnga magahatag sang kahandaan samga trabaho sa agri-fishery, paglu-to, information technology, welding,mga serbisyo nga may kaangtanansa dagat kag iban pa. Ini ang mgakurso nga pangunahon kinahangla-non sa Japan, Canada, mga pungsodsa Middle East kag US.

Dugang pa diri, magahimo mansang mga paghanas para sa mgapangpublikong manunudlo nga ma-gatudlo sa mga espesyalisadongasignatura.

Paagi sa pautang, gintalanaman sang ADB nga magtigana sang$1.55 bilyon subong nga 2019-2023(halin $1.52 bilyon sadtong 2014-2019) para sa Education ServiceContracting kag SHS VoucherSystem nga magapondo sa mga pri-badong eskwelahan nga magabatonsang mga estudyante nga indi sa-rang isulod sa mga eskwelahan

publiko. Ini mga programa nga gin-disenyo base sa prinsipyo sangPublic-Private Partnership (PPP) sasektor sang edukasyon. Ginatalanaman sang nauna nga pautang ngapataason tubtub 40% subong nga2019 ang porsyento sang mga es-tudyante nga nagaenrol sa mgapribadong hayskul halin 20% sad-tong 2012.

Dugang pa diri, ginaobligar mansang bag-ong pautang ang gubyer-no nga magtigana sang $2.92 bilyonpara sa pagtukod sang mga pasili-dad sa edukasyon pareho sang hu-lot-buluthuan, laboratoryo, kagmga workshop sa idalum sang mgakontratang PPP. Doble ini sa gina-dikta sining $1.42 bilyon sa idalumsang nauna nga pautang.

Paghanas gamitang pondo sang banwa

Kuno abi ginapataas sang bag-ong reporma sang ADB ang kalidadsang mga magatapos sang Grade12. Pero sa aktwal, ginasanto langsang ADB ang ila paghanas para sapartikular nga mga kinahanglanonsang mga dumuluong nga kumpan-ya. Ini para labing mapuga ang ilakusog pangtrabaho nga wala naga-gasto para sa ila pagtreyning angmga pribadong kumpanya. Sa su-bong, halos ang mga lokal ngakumpanya sa pagkaon (Jollibee,Chowking kag iban pa) kag mga lo-kal nga gubyerno ang nagabatonsang mga gradweyt sang SHS. Bisansadtong wala pa ang SHS, nagaba-ton na ang mga ini sang mga grad-weyt sa hayskol nga 18-tuig angpanuigon.

Ang pumuluyong Pilipino, paagisang badyet sa sekundaryong edu-kasyon, ang nagapondo para sapagtreyning sang mga mamumugonsang mga dumuluong nga kumpan-ya. Sa nagtaliwan nga duha ka tuig,nagbuhos sang binilyon nga pondoang estado para sa programa. Parasa 2018, nagtigana ini sang di

ANG BAYAN Hunyo 7 , 2019 7

Piket sa atubang sang CHEd, ginbungkag

MAKAHAS NGA GINBUNGKAG sang mga pulis ang ginlunsar nga protestasang mga pamatan-on sa Commission on Higher Education (CHEd) sadtongMayo 30. Ginakundenar sadto sang grupo ang desisyon sang Korte Supremasa CHEd Memo No. 20.

Ginpakamalaut ni Daryl Babay-do, pungsodnon nga tagapangulosang College Editors’ Guild of thePhilippines si CHed CommissionerProspero de Vera sa ginpagwa sininga pahayag nga nagadayaw sa de-sisyon sang Korte Suprema kaangutsa konstitusyunalidad sang CHEdMemo No. 20 nga nagakakas sa Fili-pino kag Panitikan bilang mga asig-natura sa kolehiyo. Suno kay Ba-baydo, ang pag-apruba sa nasambitnga memo magapalala lang sa ko-mersyalisado kag maki-dumuluongnga oryentasyon sang edukasyon sapungsod.

Ginkastigo naman ni Rep. SarahElago sang Kabataan Partylist angduha ka guya sang administrasyongDuterte kag sang CHEd. Maluwas samemo sa Filipino ginaratsada manang paghimo nga layi sang manda-tory Reserved Officers TrainingCourse (ROTC) sa senior high scho-ol. “Makasuluka ang duha ka guyasang rehimen: siling nila ginadusokuno ang mandatory ROTC para sa‘nasyunalismo,’ pero kakason na-man nila ang pagtuon sang aton pu-long,” dugang pa ni Elago.

Samtang, nagtipon sa Mendiolaang nagkalainlain nga progresibonggrupo sang pamatan-on kag manu-nudlo sa pagbukas sang klase siningHunyo 3 agud kalampagon ang rehi-meng US-Duterte sa nagalala ngakahimtangan sang edukasyon sapungsod.

“Ginakundenar namon ang ata-ke ni Duterte indi lang sa edukasyo-n, amo man sa atake sini sa aton

identidad, soberanya kag kinama-tarung. Pagapas-anon sang mgapamatan-on kag pumuluyo ang liwatnga pagtinaas sang matrikula kagiban pang balayran sa eskwela,pagpadayon sang programang K to12, kag mga reporma pareho sangmandatory ROTC kag ang CHEdMemorandum No. 20,” suno kayRaoul Manuel, tagapamaba sangNational Union of Students of thePhilippines.

“Hungod nga ginatapalan sangrehimeng Duterte ang aton pulongkag identidad agud ihamulag angpamatan-on nga Pilipino sa ilamanggaranon nga kasaysayan, tu-nay nga identidad kag kritikal ngapagpaminsar,” siling naman ni KaraLenina Taggaoa sang League of Fi-lipino Students.

Nanawagan ang KabataanPartylist sa tanan nga pamatan-onnga Pilipino nga manindugan batuksa mga atake sa edukasyon kag mgademokratikong kinamatarung.

“Dapat naton nga ihatag angtanan agud pangapinan ang pung-sod sa pagsalakay kag atake ngaginpangunahan sang subong ngarehimen. Kinahanglan naton ngapangapinan ang aton pungsodnonnga pulong, kag ang identidad halinsa pagkabahura, ang aton soberan-ya halin sa pagpanakup kag pagpa-ngibabaw sa balaligyaan sang mgadumuluong, kag aton edukasyon ha-lin sa labing komersyalisasyon. Pa-dayon kita nga magbantay agud si-guruhon ang aton kinamatarung kagbuasdamlag!” hingapos ni Elago.

magnubo sa P7.1 bilyon para saimprastruktura kag pagtudlo samga pangpublikong hayskul sam-tang P20 bilyon ang ginpasa sinisa mga pribadong eskwelahanbilang “subsidyo” sa mga estud-yante nga indi sarang mabatonsang mga pangpublikong eskwe-lahan. Daku nga bahin sang pon-do sa pangpublikong hayskul amoang para sa teknikal-bokasyunalnga mga paghanas.

Luwas pa ini sa lampasP100,000/estudyante nga gina-gasto sang mga ginikanan para sa2-tuig nga dugang nga pagtuonsa pangpublikong hayskul kagmasobra P200,000/estudyantekon pribado ang eskwelahan.

Barato pero di mabaligya ngakusog pangtrabaho

Sadtong 2018 nagtapos anglabing una nga bats sang Grade12 sa idalum sang programang Kto 12. Ara sa 1.25 milyong pa-matan-on nga Pilipino ang nag-tapos kag naglaum nga makakuhasang trabaho. Trenta’y nuwebenga porsyento sa ila ang nagta-pos sang Technical-VocationalLivelihood track.

Baliskad sa ginpangako sangprograma, mismo mga negosya-nte sa pagpanguna sang Philip-pine Chamber of Commerce andIndustry (PCCI) ang nagpabut-yag sang kabalaka nga indi pre-parado sa trabaho ang mga nag-tapos.

Suno sa PCCI, indi bastanteang 80 oras nga imersyon sa tra-baho bilang minimum nga isipsang oras para mangin preparadosa trabaho ang mga bag-onggradweyt. Amo man, duha sa na-pulo nga naga-empleyo lang anghanda magbaton sang mga nag-tapos sa SHS.

Sa subong, duha ka bats nasang Grade 12 ang nagtapos sabalayon sang kurikulum nga ini.Sa liwat nga pagbukas sang klasesining Hunyo, ginatantya nga arasa tatlong milyon ang numerosang mga masulod sa SHS.

Hunyo 7 , 2019 ANG BAYAN8

Organisador sang unyon, ginpamatbatanMAKAULUGOT KAG di matarung. Ini ang nangin pahayag sang Karapatansa pamatbat sang San Mateo, Rizal Regional Trial Court-Branch 76 sa hi-mu-himo nga kaso nga illegal possession of firearms batuk sa unyonistanga si Marklen Maojo B. Maga sadtong Hunyo 3. Labaw ang pagkadis-ay-re sang pamilya Maga sa indi mabatun-baton nga husgar sang korte.

Magaatubang sa 8-tuig nga pagkabilanggo si Maga. Nakakulong siyasubong sa Metro Manila District Jail 4 sa Camp Bagong Diwa, Bicutan,Taguig City. Nakatalana siya nga sayluhon sa New Bilibid Prison saMuntinlupa. May ginaatubang man siya nga himu-himo nga kaso ngapagpatay sa Agusan del Norte, sa lugar nga wala pa niya nalab-ot.

Gin-aresto si Maga sadtong Pebrero 22, 2018 malapit sa ila balay saSan Mateo, Rizal. Kilala siya nga organisador sang Piston.

4 mangunguma, gin-aresto sa Mindoro

Apat nga mangunguma sang Sityo Pusog, Barangay Brigada, Sablayan,Occidental Mindoro ang iligal nga gin-aresto sang mga suldado sadtong

Mayo 23. Ang mga mangunguma nga sanday Raul Ibanez, Nonoy Obseqha,Boyna Militar kag Diego Panas ginbutabutahan sang mga suldado kag gin-in-terogar. Sanday Ibanez kag Obseqha gindala sa kampo sang mga suldado saBarangay Burgos.

Sa Laguna, ginluthang tubtubmapatay sang mga katapu sangPhilippine National Police (PNP)-Calabarzon si Christopher Esabia saBarangay Palma 2, Alaminos sad-tong Mayo 26. Si Esabia daan ngakatapu sang BHB-Rizal sadtong2004. Madugay na siya nga walasang angut sa BHB.

Makahas nga demolisyon.Makahas nga gindemolis sang gin-tingub nga operasyon sang mgaelemento sang PNP kag PhilippineMarines sadtong Abril 24 ang ka-balayan sa Sityo Racat, BarangayRapuli, Sta. Ana, Cagayan. Iligalnga gin-aresto ang 16 nga residen-te, kadam-an babaye.

Masobra 30 tuig na nga naga-puyo ang mga residente sa lugar.Ang duta nga ginatindugan sangmga balay ginaagaw sang Cadilland,Inc., isa ka debeloper sang duta.Sadtong una nga bahin sang Abrilmay natabo man nga makahas ngademolisyon sa lugar. Madinalag-onini nga napunggan sang paghiliusasang mga residente.

Makaligad ang lima ka adlawnga warning halin sa DENR, iligalnga dinemolis ang anum ka balaysang mga imol nga mangunguma saSityo Laguis, Sindun Bayabo, IliganCity sadtong Mayo 29.

Nangako ang mga tiglawas sangDPWH, DENR kag City EngineeringDepartment nga pagauntaton anayang demolisyon tubtub wala sangdayalogo sa tunga sang mga resi-dente kag sang gubernador. Perosang masunod nga adlaw, ginsamadang 10 balay kag ang maisan sangmga mangunguma.

Sa Bukidnon, gin-aresto sangCriminal Investigation and De-tection Group (CIDG) ang apat ngakatapu sang Kalipunan ng Dama-yang (Kadamay)-Bukidnon. Alas-9

sang aga sang dakpon sanday RandyMontillano, Jessel Montillano,Christine Ara Montillano kagWilfredo Darap. Nakasaad sa ilamandamyento de aresto ang himu-himo nga kaso sang tuyo nga pag-patay nga may petsa nga Abril 14,2018.

Tanggalan sa PEPMACO. Iligalnga ginpahalin ang 20 mamumugonkag tagapangulo sang PEPMACOWorkers Union sadtong Hunyo 3.Duha sa mamumugon ginpadalhansang paandam bangud sa pagpasa-kup sa isa ka asembliya batuk sakumpanya. Sadtong Hunyo 4,nagpresentar sang Notice of Strikeang unyon sang PEPMACO. Nakaagisang mabaskog nga pagpang-ipitang mga mamumugon pagkatapossila nga magtukod sang unyon sad-tong Enero. Sunud-sunod nga gin-pahalin ang 37 mamumugon kagapat nga lider sang unyon.

Samtang, madugay na nga gi-nabatyag sang mga mamumugonsang IQOR-Bacolod ang indi maka-tawo nga obertaym kag pagpatra-baho sa ila sang 10 oras kada ad-law. Sadtong Mayo 29, upod angmga tiglawas sang BPO IndustryEmployees’ Network (BIEN)-Baco-lod, ginpaabot sang mga mamumu-

gon ang ila kahimtangan sa upisinasang DOLE-Region VI BacoIod.

Sadtong Hunyo 2 sa BarangayBunga, Tanza, Cavite, ginluthangtubtub mapatay sang mga indi kilalanga armadong lalaki si DennisSequena samtang ara sa isa ka pu-long upod ang mga mamumugon. SiSequena bise presidente sang Par-tido Manggagawa sa nasambit ngaprubinsya.

Sa Butuan City, ginluthangtubtub mapatay sang ginadudahanmga elemento sang AFP si EstherBetonio sadtong Hunyo 2, alas-6:30sang gab-i sa Sityo Landing, Bara-ngay Tungao. Nakaangkas sa mo-torsiklo sang iya bana si Betoniohalin sa pagsag-ob sang tubig sangpalapitan kag ginluthang sang mgakriminal. Nakaluwas sa krimen angiya asawa.

Aktibo nga katapu sang Unyonsa Mag-uuma sa Agusan del Norte(UMAN) si Betonio kag madugay nanga ginapasibangdan nga katapusang Bagong Hukbong Bayan (BHB)kag pilit ginapasurender sang mili-tar. Maayo nga lider man si Betoniosa ila lugar.

Suno sa imbestigasyon sangBHB-Agusan del Norte, nagdiretsoang motorsiklo sa kampo sang mili-tar sa kaingod nga barangay sangLower Olave. Masunod nga adlawalas-6 sang gab-i sa Purok 6 sa pa-rehong barangay, ginluthang kagnapatay si Eddie Versoza, myembroman sang UMAN.

ANG BAYAN Hunyo 7 , 2019 9

Layi sang pasismo,

ginaratsada

MAS MALAUT NGA pag-amyendasa Human Security Act (HSA) ukonAnti-Terror Law kag MandatoryROTC sa Senior High School ang gi-nadalian nga mangin layi sang re-himeng Duterte antes matapos angika-17 Kongreso. Sa pagsulod sangika-18 Kongreso nga dominadosang mga tinawo ni Duterte, gina-handa naman ang layi para saMandatory Military Service.

Ginapaburon sang proposal ngapagbag-o sa HSA ang depinisyonsang terorismo. Sa simple nga pag-suspetsa pa lang, mahimo nga tik-tikan, arestuhon, kag ikulong sangduha ka semana ang sin-o man.Bangud sa ginpalapad nga kahulu-gan, pati ang mga rali kag welgamahimo nga ibilang na nga “tero-rismo”. Tuig 2007 sang ginpamatu-kan sang mga demokratikong sektorang mga peligroso nga probisyonnga ini.

Samtang, ginadalian man ngaibalik ang ROTC ukon pag-obligarsa mga estudyante nga magpaida-lum sa paghanas-militar. Labi sininga pabaskugon ang dominasyonsang militar sa nagkalainlain ngaaspeto sang pangabuhi sosyal, lakipang pagmolde sa pamatan-on. Gi-napatudok sini ang miltarista ngapanan-awan sa pamatan-on paramangin sunud-sunuran.

Solo nga handum sang pagpa-dasig nga pagpasar sa mga layi ngaini ang pagtapna sa nagaantus kagnagakaakig nga pumuluyo kagibandera ang gahum para sa pag-tukod sang iya diktadurya.

Kontra-endo. Nagwelga angmga mamumugon sang Zagu FoodsCorporation sadtong Hunyo 6 saatubang sang upisina sang kum-panya sa Barangay Kapitolyo, PasigCity. Ginapamatukan sang mgawelgista ang end kag di-paghatagsang nagakaigo nga benepisyo sangkumpanya. Sunud-sunod man angpagpamahug sang kumpanya kontrasa unyon.

Mamahayag sang CDO. Ginbatuan ang Red-tagging

GINDAYAW SANG NATIONAL Union of Journalists of the Philippines(NUJP) ang maisog nga paghiliusa sang mga katapu sang Cagayan de OroPress Club agud kuhaon ang istrimer nga nagabansag sa NUJP kag ibanpang grupo bilang mga “terorista” sadtong Mayo 28. Ginkabit ang istri-mer sa kudal sang Press Freedom Monument sa Vicente de Lara Park,Cagayan de Oro kon sa diin magahiwat ang mga katapu sang midya sangPress Freedom Week. Bilang protesta, ginsunog nila ang istrimer.

Sa kaangut nga balita, ginbasura sang Sangguniang Panlunsod (SP)sang Iloilo City sadtong Mayo 23 ang ginproponer ni Iloilo City Police Di-rector Lt. Col. Martin Defensor nga ideklarar ang Partido Komunista sangPilipinas kag Bagong Hukbong Bayan nga “persona non grata” ukon indimabaton sa Iloilo City. Wala ni isa nga kagawad sang SP ang nagsuportasa proposal.

Suno kay SP Floor Leader Plaridel Nava, indi niya mahangpan konngaa ginapilit sang pulisya nga idekara nga “persona non grata” ang na-sambit nga mga rebeldeng grupo bangud wala naman sang lokal nga layinga nagadeklarar nga mga “teroristang organisasyon” ang PKP kag BHB.

Pangkugmat sang operasyon ala-OplanSauron, lapnagon sa bilog nga pungsod

PADAYON ANG PAGLUNSAR sang mga operasyon nga tipong-Oplan Sauron,kon sa diin ginalusob kag ginasakup sang mga suldado kag pulis ang bug-osnga mga barangay agud kugmaton, tapnaon kag pwersahon ang mga resi-dente.

Sa Masbate, walo ka barangayang ginsakup sang mga suldadosang 2nd IB kag Military Intelli-gence Company kag mga pulis um-pisa sadtong ulihi nga semanasang Mayo. (Lantawon ang detal-ye sa pahina 4.) Sa Barangay Dali-pe, iligal nga gin-aresto ang 11residente.

Sa North Cotabato, nagkampoman ang mga elemento sang 73rdIB sa mga kabalayan sa Sityo Ban-taan, Barangay Bagumbayan, Mag-pet sadtong Mayo 28.

Sa Davao Oriental, ginkampu-han sang mga suldado sang 67thIB ang mga kabalayan kag simba-han sa mga barangay sang Binbon-do kag Mahan-ub, sa banwa sangBanganga sadtong Mayo 27-29.

Sa isa ka asembliya, ginpaha-yag sang mga ginikanan ang ila ka-balaka kag kakulba bangud sapwersahan sila nga ginapapirmapara indi pagpasudlon ang ila mgaanak sa mga eskwelahan pangko-

munidad. Ginpaandaman sila ngaindi paghatagan sang 4Ps kon indimagsunod.

Samtang, sadtong Mayo 28,ginlusob sang mga paramilitar ngaAlamara, upod ang mga suldadonga nakasibilyan, ang UCCP Haransa Davao City kon sa diin tempo-raryo nga nakapuyo ang mga ma-ngungumang Lumad halin sa Ta-laingod, Davao del Norte.

Pwersahan nila nga ginkuhaang 31 kag ginsakay sa isa ka trakkag ginpagwa nga “nagpalagyo”.Ginapangulbaan sang grupong Pa-saka nga pagakugmaton ang 31agud gamiton sang militar kag pu-lis batuk sa mga bakwit.

Sa Negros Oriental, iligal ngagin-aresto sang mga suldado siJiesel Castin sang grupong Anak-bayan-Negros sadtong Mayo 24 saSiaton. Ginapagwa sang militarnga si Castin “nagsurender” perowala siya ginatuhaw sang mga sul-dado.

Hunyo 7 , 2019 ANG BAYAN10

Rebolusyong Pilipino,

gintalakay sa France

NAGHIWAT SADTONG Mayo 25ang Jeunes Révolutionnaires (Pa-matan-on nga Rebolusyonaryo) saFrance sang isa ka miting pagtuonbahin sa rebolusyong Pilipino ngaginapamunuan sang Partido Ko-munista sang Pilipinas. Gintambu-ngan ini sang iban pang mgaorganisasyong rebolusyonaryo kaganti-pasista sa ila lokalidad.Gintalakay nila ang kahublagangmapaghilway sa Pilipinas, partiku-lar ang armadong pagbato sangpumuluyo.

Samtang, may talakayan sad-tong Abril 19 bahin sa inaway ban-wa sa India kag sa Pilipinas. Kaba-hin ini sang mga aktibidad para saSemana batuk sa Imperyalismo.

Luwas sa pagpahayag sangsuporta, ginpanawagan sang mganagtipon ang gilayon nga pagpa-hilway kay Propesor GN Saibabakag tanan nga mga bilanggongpulitikal sa India kag iban pangparte sang kalibutan. Nanawaganman sila sa pagpauntat sanghenosidyong operasyong “GreenHunt” sa India.

Serye sang armadong aksyon, ginlunsar sang CPI-Maoist

SERYE SANG MGA armadong aksyon ang ginlunsar sang People’s Libera-tion Guerilla Army (PLGA) nga ginapamunuan sang Communist Party ofIndia (Maoist) halin Mayo tubtub unang semana sang Hunyo. Ini pagka-tapos nga ginpatay sanday Ramko Narote, katapu sang CPI-Maoist kagShilpa Dhurva, isa ka gerilya, sadtong Abril 27 sa Gundurwahi.

Ginatantya nga nagalab-ot sa 79 ang kaswalti nga suldado kag pulissa mga atake nga ini. Natabo ang mga armadong engkwentro sa Gadchi-rolli, sa rehiyon sang Jarkand, sa Maharashtra kag Chhattisgarh.

Lakip sa mga ginbunalan sang PLGA ang mga suldado sang 209thCommando Battalion for Resolute Action (COBRA), isa ka tim nga naga-espesyalisa sa kontra-Maoistang mga operasyon.

Ginsalakay kag gin-uyatan sang 40 hangaway sang PLGA ang banwasang Timurpalli sa distrito sang Malkangiri sa Odisha sadtong Mayo 19.Nalutos sang PLGA ang kwartel sang lokal nga gubyerno. Ginhimo angaksyon bilang pagkundenar sa anti-tumandok nga mga aktibidad kagmga peke kag himu-himo nga engkwentro sang mga suldado sa lugar.

Sa Gadchirolli, ginpalukpan sang bomba sang PLGA ang duha ka tili-punan kag isa ka instrumento pangproduksyon nga nagtuga sang parali-sasyon sa produksyon sa distrito sadtong Mayo 28.

Ginapakita sang mga aksyon nga ini nga determinado ang PLGA kagCPI-Maoist sa sige-sige nga pagsulong sang inaway banwa sa India.

Panawagan nga pahalinon si Trump

sa pwesto, nagabaskog

NAGABASKOG ANG PANAWAGAN NGA impeachment ukon pagpatalsik kayDonald Trump bilang presidente sang US. Ini pagkatapos isapubliko sadtongMayo 30 sang Office of the Legal Counsel (OLC) ang report sang imbestiga-syon sini sa pagpasilabot sang Russia sa 2016 eleksyong presidensyal.

Gindetalye sang report angmalaparan kag sistematikong pa-ngampanya sa social media sangInternet Research Agency, isa kakumpanyang Russian, para kayTrump kag ang hugot nga angtanaysini sa mga espesyalista kag taga-pamaba ni Trump. Ginbuyagyagman sang report ang mga atakesang mga Russian hacker sa pa-ngontra ni Trump nga si HilaryClinton kag pagpa-ambit sang sensi-tibo kag nakaha-lalit nga impor-masyon nga gi-ngamit ni Trumpsa kampanya.

Walay sa-payan walanapamatud-ansang report nga maykonspirasiya sa tunga niTrump kag sang Russia, ginreportsini ang serye sang mga miting satunga sang mga upisyal sang kam-panya ni Trump kag mga indibidwalsang gubyernong Russian sa pana-hon sang kampanya. Lakip sa pali-wat-liwat nga nakipagkita angumagad ni Trump nga si JaredKushner. Si Kushner “espesyal ngataga-adbays” subong sang admi-nistrasyong Trump. Sa panahonsang 2-tuig nga imbestigasyon sangOLC, paliwat-liwat man nga nagbi-nutig kag nangsablag ang mga ti-nawo ni Trump.

Sa pagguwa sang report, nag-pahayag ang pinuno sang OLC ngasi Robert Mueller nga ang solo ngarason kon ngaa indi makasuhan siTrump bangud ginadumilian sakonstitusyon ang pagbista sa naka-pungko nga presidente. Bisan paman, madamo ang nagapati ngamahimo gamiton bilang ebidensya

sa isa ka impeachment ang nasam-bit nga report.

Ginpagwa sang OLC angreport sadto pa nga Marso siningtuig pero ginbalabagan ini sangmga abugado ni Trump. Ginsumi-ter ini sa Kongreso sang US sad-tong Abril kag sadtong Mayo langginpubliko ang redacted (ukonmay nakatago nga mga teksto)nga bersyon sini. Sa adlaw nga

nagwa ang report,ginpanginwala niTrump ang aku-sasyon nga na-kigbuligay siya sadumuluong ngagubyerno para

magdaog, kag gin-siling nga wala siya

sang ihibalo sa pag-pasilabot sangRussia.

ANG BAYAN Hunyo 7 , 2019 11

“Brexit” kag ang krisis nga nagatublag sa UK

Luhaan nga gin-anunsyo ni Theresa May sadtong Mayo 24 nga manaog nasiya sa poder bilang punong ministro (PM) sang United Kingdom (UK)

makaligad nga tatlong beses siya napaslawan nga makahimo sang isa ka ka-sugtanan kaangut sa paghalin sang pungsod sa European Union (EU) sa pro-seso nga ginatawag nga “Brexit”. Sadto pang Marso dapat magwa ang UK saEU pero wala ini madayon tuga sang indi pagkasugot sang mga mamalidhasang UK sa ginplastar ni May nga kasugtanan para sa matalunsay nga pagha-lin sa EU.

Ano ang Brexit?Ginpalip-ot nga duha ka pu-

long—Britain + exit (guwa) ukon angkatawagan nga maggwa ang UK oBritain bilang katapu nga pungsodsa blokeng pang-ekonomya nga Eu-ropean Union (EU). Ginpalutaw inisadtong 2013 ni PM David Cameronsa isa ka nasyunal nga reperendumagud dalayon nga malubad na anghalambalanon—makapaayo balaukon indi sa Britain ang mangin ka-tapu sang EU. Sa tantya ni Cameronpaagi sang reperendum nga ini iyamarendahan ang mabaskog nga an-ti-Europe nga panindugan sang iyakapartido sa Conservative Partyagud sa sini mangin matalunsay angiya pagpamuno sa pungsod nga na-hagmak sa pang-ekonomyang krisis.

Duha ang ginapilian sang mgaBriton—”Remain or leave” (magpa-bilin ukon maghalin) sa EU.

Sobra nga nagsalig si Cameronnga magadaog ang opsyong “Rema-in”. Pero baliskad sa iya ginalau-man, nagdaog ang opsyong “Leave”(maghalin) sang hiwaton ang nasyu-nal nga rependum sadtong Hunyo23, 2016. Ginapanan-aw ang pag-daog nga ini bilang reaksyon sang

pumuluyo diri sa malala nga

krisis sa ila pangabuhian. Reaksyonini sa pila ka dekada nga pagpatu-man sang mga polisiya sa pagkinotnga nagbunga sang masingki ngapag-antus sang pungsod. Gingamitsang mga partidong “far right” ukonmaki-Tuo ang sentimyento nga inipara isaylo ang basol sa halog ngapolisiya sang UK sa migrasyon.

Ano ang kasugtanan para saBrexit?

Nakasaad sa ginplastar ni Maynga kasugtanan para sa Brexit angmga probisyon nga magatalana sarelasyon sang mga negosyo sangpungsod sa iban pang pungsod saEU; mga kinamatarung sang pumu-luyo sini sa Northern Ireland ngapalaagyan sang mga produkto kagtawo sa tunga sang UK kag EU. Na-kasaad man sa nasambit nga ka-sugtanan ang pagbayad sang UK sautang sini sa EU nga 39 bilyonpounds ukon $50 bilyon. Kadungansang kasugtanan nga ini ang isa kapahayag nga nagaunod sang pag-pakigrelasyon sang UK sa iban ngapungsod sa EU sa palaabuton samga patag sang balaligyaan, de-pensa kag seguridad.

Tatlong beses nga ginbalibaransang mga myembro sang par-

lamento sang UK ang kasug-tanan nga ini. Lakip sa indi

nakasugtan ang areglo saNorthern Ireland nga na-

gaserbi nga dulunan satunga sang EU kag

UK. Mabaskogang panawa-

gan para sa“no-deal”

Brexit ukon

paggwa sa EU nga wala sang na-kapwesto nga kasugtanan kag pag-balibad nga bayaran ang 39 bilyonnga multa sini. Kon matabo ini, ma-dula ang pribilehiyo sang UK sapagbaligyaanay sa mga pungsod sasulod sang EU.

Sa subong, wala pa gihaponsang kapat-uran ang Brexit kag pa-dayon nga nakaeksperensya sangkatublagan ang mga negosyo kagpumuluyo bangud diri.

Paglala sang krisisPagaatubangon sang bag-ong

punong ministro sang UK, makahi-mo man ukon indi sang kasugtanansa Brexit, ang labing paglala sangkrisis sa ekonomya kag pulitika sangpungsod. Sa subong pa lang, gina-tantya na sang gubyerno nga sa su-lod sang 15 tuig, magauswag langang ekonomya sang UK sa tungasang 4% tubtub 9%.

Walay sapayan sa Oktubre 31pa ang pinal nga petsa sang pagha-lin sang UK sa EU, may pila ka kum-panya na ang nagsaylo sang ila mgaoperasyon sa ibang pungsod. Ha-limbawa sini amo ang Airbus, nganagaempleyo sang 14,000 mamu-mugon kag nagasuporta sang ma-sobra 100,000 iban pang trabaho.Ara na sa Singapore ang Sony kagnagahana nga magsaylo man angkumpanyang P&Q.

Sa atubang sang pag-atras sangpila ka dumuluong nga mamumuhu-nan, ginreport sang Society of Mo-tor Manufacturers and Traders ngasadtong Abril ang industriya sangkotse nakahimo lang sang 70,971kumparar sa 127,970 sang kapare-ho nga bulan sang nagligad ngatuig. Halos 44.5% ini sang produk-syon sang mga kotse lakip ang Ja-guar, Land Rover, BMW kag Peuge-ot.

Ginapangulbaan man sang mgaBriton ang kakulangan sang mgasuplay sa pagkaon kag bulong pa-nanglitan wala sang maareglo ngakasugtanan para sa Brexit.