1
1
2
Nesm-i emenr-yi hamd u sen ol pdih-i cihnfern hazretinin
tarvetbah-i hadka-i tahmdi olsun ki cybr-i emr-i seltn-i adl-
yn ile ry-i zemni llezr-i emn u emn eyledi. Ve eber-i
ukr u sips ol tcbah-i hn olan sultn- gaybdn
cenbnn prye-i ikll-i temcdi ola ki cevher-i t-i cihngr-i mlk
ile heme slh- mizc-i kint etti. Beyt ehnend fermndih-i
rzgr/ ehnend emn u emn r medr/ ehn nr-i em-i Ben dem-
end/ Medr-i refhiyyet-i lemend. Ve lel-i salavt ol hmil-i liv-i hamd-i
efat hazretinin nisr- hkipy-i arpeyms olsun ki lemen- emr-i
erat ile lemden zulmet-i kfr fesd gidb gmrhn- ashb- akvet
anunla rh- mstakme mhted oldular ve l ashbna zver-i tc ikbl ola ki
her biri bir t-i elmsgn-i mercnrz-i garr ile hn-i ad-y dnden
sha-i zemni hemreng-i kn- Bedahn kldlar. Hayrhh- devlet-i
Hkn- Keyhsrevserr, d-i ikbl Veys yan el-abdl-fakr bu havdis-i
lem-i kevn fesd mlhaza kldka ve esn-y tefekkrde dery-y mli-
hulyya daldka byle gevherke-i silk-i temenn olub fikr ederdim ki bu eyymda
3
4
y pdihmz ehinh- felekbrghmz, halfe-i ry-i zemn, shibkrn-
Sikenderkarn, zbende-i tc taht, ehriyr- frzbaht, fitb- cihnefrz, mirrh-i dmensz
cihngr-i Cemdnazr, tcdr- Erderemr,
ehinh- Cemkadr-i ltebr peder ber peder, hsrev-i tcdr, hkn- blend-
mesned, serrry- devlet-i sermed es-sultn ibnis-sultn es-sultn Ahmed
Hn bin Muhammed Hn ebbedallhu tel izzehu ve eyyede ve eddede esse saltanatihi
hazretlerinin rikbna yz srp bilvsta sadet-i mklemeye nil
olaydm yhut gh tefakkud-i ahvl-i fukar
[ iin tayr-i tavr- pdih etmekle get gzr- ehr Pazar]
ederken bari rastgeleydim ve mtegfilne
eyidp ahvl-i lem pern oldu ve eky taaddsi kemlin
buldu diyeydm ve zum-i fsidim zre tedbr-i slh- memlekete mteallik nie kelimt ve mukaddemt arz ideydm deyu bu efkr- pern ile bir gece genin-i
zviye-i mihnet idim ve hastehl-i gumm-i uzlet idim. Nghdere-i em-i
cihnbnime perde-i gaflet aslp merdm-i dde-i gamdde gunde-i mehd-i
rhat olup seyyh- cihngerd-i rh tem-y ehristn- hayl
ederken ngehn bir tife-i cellna rastgeldim ki her birinin
nsiye-i cemlinden nr-i sadet lmi olup her biri bir sm-y dilry
ile hrmn olarak bir bae-i firdevsnina yetdiler ve hezr hamet vekr
ile bir krs-i zernigrda karr etdiler. Ben dahi sir hddmile hizmet
ederek yan syemisl akablarnca giderek ol makma vardm ve makm-
5
6
hizmette durdum. Blnin-i meclis olan devletmendin iretiyle bist- sebz-i
emenzr stne oturdum. Meer fitb- sadrnin-i meclis olan skender-i
Zlkarneyn olup yemn yesrnda ncm-i zhire gibi lemen edenler seltn-i
mziye-i l-i Osmn kaddesallhu esrrehum hazart imi. Bu esnda sr-i mevkib-i
sultn yan kevkebe-i devlet-i Ahmed Hn eazzallhu fid-dreyni zuhr
edip lem-i zhirdeki gibi alay alay avun- evketnmy ve zmre-i
siph- encmitibh ve yenieriyn- zerrnklh ve aayn- sersebz
haftn ve vzer-y Sreyyiktirn bihasebil-mertib yerlerinde durup
hazret-i pdih- encmsiph gelip semend-i berkreftr- suman-
kirdrndan indi. Beyt Furd med ez esb h- cihn/
Mesh bezr med ez sumn. Dyire-i meclisden hri skender-i
Zlkarneyn tarafna mukbil bir murassa taht- zerbeft syebna cls
eyledi. Ve hazreti Zlkarneyn ile mklemeye balad. Bu bende-i nz
dah Zlkarneyn gibi matla- hvern- arkdan karvn- maribe
varnca lemimusahhar- emr-i fermn eyleyen bir pdih- hakmmerebin
kelimt- hikmetmzn istim etmek sadet-i uzmdr huss pdihmz
halfe-i ry-i zemn ile mkleme eyleye deyb nihl-i gl gibi serser g
oldum ve ry-i tevecch nlfersfat ceml-i hurdmisllerine
tuttum. Ve ol meclis-i ferahbahn safsndan sir ahvlimi
7
8
unuttum. Gh hazreti Zlkarneyn tahrk-i zebn- mucizbeyn edb pdih-
lem tevch-i smia-i izn buyururlard, gh pdihmz leb-i drernisrn
ekerrz edb hazreti skender ol nebt-i kelimttan rnmezk olurdu. Giderek cevhir-i
kelimt bu semte sr olundu ki pdihlar
lemin kalbidir. Kalb ki mstakml-ahvl olmayp hadd-i itidlden mnharif
ola. Beher hl beden ihtillpezr olur. mdi pdiahlara adl dd
sermye-i sedddr ve merhamet insf sebeb-i cemiyyet-i rey ve cevr
itisf bis-i pern-i berydr denildikte pdihmz zllullh vel-lem hazretleri
bir medd h ekti. Az kald ki glberg-i ruhsr- llereng reng-i snblbyuna jlemisl
[katart- sirik-i ddeyi rzn edeler]
Bir mikdar tevakkuftan sonra eh-i kmrn, hsrev-i
Cemcenb Zi dery-y leb rht drr-i hob dedi ki ey shib-
krn- lem takrr-i dilpezrin zre pdiahlara adl dd sermye-i
menr-i sadet olduu malmdur. Ol pdih ki sereme-i insfdan bnasbdir, ayn-
inyet-i Haktan mahrmdur. Amm mkl budur ki
imdd- avn-i hazret-i Rabbl-erbb celle celluhu ile bir zamanda tahtgh-
saltanata cls eyliyesin ki krhne-i lem serser harb yebb
ve halkn te-i fitne-i eky ile cierleri kebb ola. Ceddim merhm
ve mafr leh hdvendigr- azam Sultn Murd Hn tayyeballhu serhu kal- ecere-i
rafz u ilhd iin memlik-i Kzlba bihrna ryt- hmynhm
9
10
sye-i sultn birle asker-i deryhur gnderileden beri bu na dek krk
yla karbdir ark u garba serdarlar yan kahr- ad-y dn iin
sipehslrler gnderilip bir yl sefer terk olunmamala nie mekrht ihtiyr
mesel mensb- aliyye ve mertib-i seyfiyye nie nehl ve sefh eline dmekle ry-i
zemnde
ge bege kymetler koptu. Ve her yl zihb u iyb-i asker teklifinden
rey ile asker meynesine azm advet-i fitne-engz dp
giderek muhsama-i lisn muhkeme-i seyf sinna medd olmaile asl-
hilkatinde ecere-i akvet merkz olanlar seilip fitne-i bgiye-i
eky srbe srbe olup srbe nmna olan srbelerin birka
birbirinin kaldrd ryet-i makse altna cem olup birbirine mun ve
zahr olarak yekpre tabl- hurc velvelesin smna yetrp
Celllik irn zhr eylediler ve eben an ceddin hnednmz hayrhh
olan kullar uur-i hmynda ba can oynatmale mnkarz
olup sefer zarretiyle kulluk silkine mlhak olan kullar dahi
hakk- nimet-i pdihiyi bilmeyip Celllik tavrn kullanp memlik-i mevrse-i Osmn bu
kadar zamndan beri pyiml-i eky olmala hnmn-
rey szn ve pern olmutur. Kul ki benim kulumdur [asker ki benim askerimdir] bana
tbi
ve fermnber olmaycak bana emr-i adl dd ile synet-i raiyyet ve hfz
u rabt-i memlik nie kbil olur? Ey shibkrn, eer hazret-i sultn- gaybdn
11
12
celle celluhu serr-i saltanat- Osmniyeyi bana byle lem harb
iken mde etmeyip mamr ve bdn iken myesser edeydi, zabt
u rabt-i memlik ve hall akd-i umr-i raiyyet nie olur grleydi ve emm-i
safbah-i adl insfile dny dmen-i hirzzamn- kymete dek muattar
olayd diye pdih- lem kelmna hatm-i hitm vurdukda hazreti
Zlkarneyn dahi semend-i tahkke imle-i licm- kelm eyleyip mteacciben buyurdular ki
ey pdih- lem serrite-i takrre ektiiniz cevhir-i kelimttan mnfehim
olur ki bu krhne-i lem pdihn- pn zamnnda mamr
ve bdn olup heman sizin zamn- devletinizde harb yebb
ola yan seltn-i mziye eyymnda bu zrdestn- raiyyet sde-i ge-i
fer olup heman sizin eyym- sadetinizde her biri bergete-i hl-i sahr-y
bel olup kala. L vallahi ve Rabbl-kabeti bu dolb- smn meydn- kudrette
sergerdn olal lem bir tavr zere karr etmemitir. Ey pdih-
civnbaht [msra] Bvef dnya hele ben bildiim dny ise. Ne bir pdih zamnnda
mamr ve bdn olmutur ve ne halk- lem ann errinden emn
bulmutur. Zamnmzda hrbdr dediiniz dnya ne zamnda mamr u bdn
idi. Meer Hazreti Ebl-beer dem [ayn mim= aleyhisselm] ile Havv lem-i hke hbt
ederken
her biri bir iklme dp yz yl giryn u nln ve bergete-i hl-i
beybn olup mededkr-i inyet-i Rabbl-lemn ile dmen-i Araftta