Compliance through Science Naleving door gedragswetenschappen · 2019-08-30 · 3 Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 4 oktober 2018 Missie De AFM maakt

Compliance & Integriteit: morgen en in 2020VCO Compliance Symposium

Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 1

Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen

Wilte ZijlstraTeam ConsumentengedragExpertisecentrum, Autoriteit Financiële Markten (AFM)

[email protected] [Twitter: @wilte]

4 oktober 2018

Financieel toezicht NL: Twin peaks

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen

VerzekeraarsBanken

DNB

AFM

AdviseursBeursPensioen-

fondsen

Gedragstoezicht;

gedrag van, en informatieverstrekking door,

alle marktparticipanten

Prudentieel toezicht;

soliditeit financiële instellingen en

stabiliteit systeem

2

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 3

Missie

De AFM maakt zich sterk voor

eerlijke & transparante

financiële markten.

Als onafhankelijke

gedragstoezichthouder dragen

wij bij aan duurzaam financieel

welzijn in Nederland.

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 4

Level playing field

AFM focust op effect

• Pick important problems Risico-gestuurd

• Fix them Effect-gericht

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 5

Effectief beïnvloeden

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen

I. Ayres & J. Braithwaite (1992)

Intrekken opschorten vergunning

Boete dwangsom

Waarschuwen,dreigen met sancties

Samenwerken inspelen op sociale controle

en heersende normen

Overtuigen, instrueren en adviseren

6

Kies juiste interventie

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 7

Effect van boetes – Israëlische crèches

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 8

https://wilte.wordpress.com/2017/05/19/over-boetes-enzo/

Psychologie als onderdeel van toezicht

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 9

https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2016/okt/consumentengedrag

Psychologische invalshoek:Gedrag van spelers op de markt beïnvloeden

• Realistisch beeld van mensen

• Kansrijke interventies

• Meten wat werkt

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 10

Psychologische invalshoek:Gedrag van spelers op de markt beïnvloeden

• Realistisch beeld van mensen

• Kansrijke interventies

• Meten wat werkt

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 11

Mensen handelen niet altijd rationeel

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 12

Vaak: Predictably Irrational

Consumenten wijken af van ideale beslisproces door:

• Vuistregels (heuristics)

• Biases (systematische afwijking)

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 13

Realistisch beeld van mensen

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 14

Ik ben rationeel en maak altijd weloverwogen keuzes

Ik ben irrationeel en doe altijd domme dingen

Realistisch beeld van mensen

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 15

Ik ben beperkt rationeelMijn voorkeuren zijn niet stabiel

Mijn tijd en motivatie zijn beperkt

Soms leidt dat tot problemen als ik keuzes moet maken

Max komt uit EIOPA rapport over effectieve pensioencommunicatieGood practices on information provision for DC schemes

Psychologische invalshoek:Gedrag van spelers op de markt beïnvloeden

• Realistisch beeld van mensen

• Kansrijke interventies

• Meten wat werkt

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 16

EAST: Four Simple Ways to Apply Behavioural Insights (2014)

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 17

http://www.behaviouralinsights.co.uk/publications/east-four-simple-ways-to-apply-behavioural-insights/

Later kijken: Cialdini

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 18

https://www.youtube.com/watch?v=cFdCzN7RYbw

Nudge (2008)

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 19

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2499658

• Choice architecture• Libertarian paternalism

Keuzearchitectuur: waar ingrijpen?

Product Distributie

Informatie

Keuzeomgeving

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 20

De Cloe & Cox (2017) Gedragseconomische aspecten bij de ontwikkeling, informatieverstrekking en distributie van financiële producten

Jaarboek Compliance 2018

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 21

https://www.afm.nl/~/profmedia/files/onderwerpen/consument-gedrag-cultuur/gedragswetenschappelijk-toezicht-zijlstra-vwolferen.pdf

Psychologische invalshoek:Gedrag van spelers op de markt beïnvloeden

• Realistisch beeld van mensen

• Kansrijke interventies

• Meten wat werkt

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 22

Hoe voer ik een betrouwbaar gedragsexperiment uit? (AFM, mei 2017)

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 23

https://www.afm.nl/~/profmedia/files/brochures/2017/betrouwbaar-gedragsexperiment.ashx?la=nl-nl

Voorbeelden (veld)experimenten

• Kredietwaarschuwingszin

• Wildwestwaarschuwing

• Aflossingsvrije hypotheken

• Voorinvullen telecomkrediet

• Schermvergrendeling

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 24

Intentie ≠ gedrag

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen

Choi J, Laibson D, Madrian B, Metrick A. (2006) Saving for Retirement on the Path of Least Resistance. In: McCaffrey E, Slemrod J Behavioral Public Finance: Toward a New Agenda. New York: Russell Sage Foundation; 2006 p. 304-351

≠

25

Werkt de kredietwaarschuwingszin?

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 26

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 27

Bezoekers website random verdeeld

N=5990

N=5897

5,70

5,69aantal pagina's

Geen kredietwaarschuwing

2,8%

2,6%%aanvraag

Geen kredietwaarschuwing

95% betrouwbaarheidsinterval

N=226

N=217

€ 9.630

€ 8.803

kredietbedrag

38,7%

38,5%

%acceptatie

Geen kredietwaarschuwing

Geen kredietwaarschuwing

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 28

https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2009/dec/kredietwaarschuwingszin-succes

2009

2016

https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2016/dec/geld-lenen-geen-effect

Wildwestwaarschuwing: nepadvertenties met waarschuwing & zonder waarschuwing

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 29

Lage koopintentie…

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 30

…Koopintentie HOGER zonder waarschuwing…

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 31

Waarschuwing werkt vooral voor mensen die ‘m niet kennen

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 32

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 33

https://wilte.wordpress.com/2017/09/21/werkt-de-wildwestwaarschuwing-wel-onderzoek-naar-de-vrijstellingsvermelding-let-op-u-belegt-buiten-afm-toezicht/

Activeren kwetsbare klanten met aflossingsvrije hypotheek [Florius]

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 34

3,9%3,1%

4,5%

0,9% 2,7%

4,2%

4,8%

5,8%

8,7%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

controle[N=2091]

kansrijke brief[N=2789]

voucher[N=1000]

in b

eweg

ing

zonder advies met advies

https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2018/feb/ing-florius-experimenten

Voorinvulleninkomen en woonlasten bij telecomkrediet

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 35

https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2018/mrt/vooraf-ingevulde-bedragen-kredietwaardigheidstoets

N=1204

N=1342Jun 15 – Jul 17, 2017

Effecten van voorinvullen opwoonlasten & inkomen

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 36

Woonlasten Inkomen

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 37

https://www.afm.nl/nl-nl/nieuws/2018/mrt/vooraf-ingevulde-bedragen-kredietwaardigheidstoets

Experiment Ministerie EZ: schermvergrendeling

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 38

Interventie: Informatie & stickers(<windows symbol> + L = Easy)

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 39

Informatie & stickers

9

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 40

Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen

• Realistisch beeld van mensen

• Kansrijke interventies

• Meten wat werkt

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 41

Met realistisch mensbeeld, kansrijke interventies uitvoeren en effecten meten

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 42

https://www.youtube.com/watch?v=lQzRk0uBuiU&t=2s

Meer lezen op www.afm.nl/cgSamenwerken? [email protected]

4 oktober 2018Compliance through Science: Naleving door gedragswetenschappen 43