Top Banner
Çocuk ve Ergenlerde Obezite ve Tip 2 Diabetes Mellitus Korunma ve Tedavi Prof. Dr Damla Gökşen Ege ÜTF Pediatrik Endokrinoloji BD
98

çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Jul 21, 2015

Download

Documents

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Çocuk ve Ergenlerde Obezite ve Tip 2 Diabetes Mellitus

Korunma ve Tedavi

Prof. Dr Damla Gökşen

Ege ÜTF Pediatrik Endokrinoloji BD

Page 2: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Akış

Enerji dengesi düzenlenmesi

Obezite tanım-nedenleri

Epidemiyolji

İnsülin direnci

Metabolik sendrom

Tip 2 DM

Korunma ve Tedavi

Page 3: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )
Page 4: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Nörojenik Hormonal sinyaller Metabolik

Ventromedial hipotalamus tokluk

Lateral hipotalamus açlık merkezi

Hipotalamus

Enerji dengesinde merkezi rol oynar

Page 5: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Afferent Sistem:

Periferik açlık sinyalleriglikoz,kortizol ve ghrelin

Periferik tokluk sinyallerileptin, glukagon,somotostatin

Enerji Dengesinin NöroendokrinDüzenlenmesi

Page 6: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Merkezi Sinir SitemiVentromedial hipotalamus, paraventriküler nukleus, lateral hipotalamus

Enerji dengesini açlık/tokluk, enerji alımı/harcanması yolu ile koordine

eder

Enerji Dengesinin NöroendokrinDüzenlenmesi

Page 7: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Efferent Sistem

SSS den çıkan sinyalleri periferik dokulara iletir

Açlık ve açlığın motor komponentleri,

Otonom sinir sistemi

Sempatik sistemi; enerji harcanması

(Kahverengi yağ dokusunda beta adrenarjik resöptöruyarılması ile termogenez artar)

Parasempatik sistem; enerji depolanması

(N vagus yolu ile insülin salınımını arttırarak enerji depolanması)

Enerji Dengesinin NöroendokrinDüzenlenmesi

Page 8: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Afferent

sistem

Oroxijenik ve

anorexijenik

Efferent sistem

lipoliz

Enerji

depolanması

Page 9: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Enerji Dengesinde;

ĠĢtah Artıranlar ĠĢtah Azaltanlar

Ghrelin

Kolesistokinin

Kortizol

Agouti ilişkili protein

Nöropeptid Y

Oreksin

GABA

Leptin

MSH ve POMC

İnsülin

Serotonin

Dopamin

PC-1

PYY

Glukagon benzeri peptid

Page 10: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

• İştah azalması• Aktivite artışı• Termogenez artışı•Enerji depolanmasında azalma

Page 11: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Obezite

Organizmanın enerji tüketimi üzerinde diyetle kalori alımı

Adipozitlerin sayı ve/veya boyutunda artış

Sistemik kronik inflamasyon ile karakterize çok faktörlü bir sendrom Genetik-epigenetik

Metabolik

Psikolojik

Çevresel

Page 12: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Boya Göre ağırlık

Çocuğun boy yaşına

(boyunun 50.p de olduğu yaş) göre olması gereken ağırlık

Hastanın ağx100/ideal ağ

% 110-120: overweight

> % 120: obez

Page 13: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

VKĠ (vücut kitle indeksi)

Ağ (kg)/boy (m)2

85-95 p:fazla tartılı

> 95 p: obez

Deri Kıvrım Kalınlığı ölçümü

Bel çevresi:

KVS hastalıkları ve Tip 2 DM riski

belirlemede

Page 14: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Çocuğun aldığı enerjinin harcadığı enerjiden fazla olması sonucu gelişebilir.

BASĠT (EXOJEN) OBEZĠTE

Obezite Nedenleri?

Aşırı yemek yemeğe bağlı şişmanlığı olan çocuğun boyu da yaşıtlarına göre uzundur

Page 15: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Endokrin Nedenler

Enerji düzenlenmesinde oluşan monogenik bozukluklar

Genetik Sendromlar

Diğer

Endojen ObeziteCushing SendromuHiperinsülinizmBüyüme horm eksHipotiroidiPsödohipoparatiroidizm

Prader Willi Send: Laurance –Moon Biedl SendrDown SendCohen SendCarpenter sendAlström SendBeckwith Wideman send

Hipotalamik BozukluklarTümörlerEnfeksiyonlarTravma

İlaçlarGlikokortikoidlerSiproheptadinAntitiroid ilaçlarFenotiazin, NaValproatÖstrojen

Obezite 1-4 yaş. Hiperfaji, hipotoni, gelişme geriliği, hipogonodizm, boy kısalığı

Obezite 1-2 yaş, retinitispigmentoza, hipogonodizm, MR, polidaktili

Leptin eksikliğiLeptin reseptör eksikliğiPOMC eksikliğiProhormone convertaz 1 eksikliğiMC3-4 R mutasyonuSIM 1 mutasyonu

Page 16: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

obezite

Genetik

Enerji katkılıiçecek ve yiyecekler

PSİKOLOJİK

FAKTÖRLER

Durağan yaşam

Fiziksel aktivite

Page 17: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Overweight-Obez

TanımVKI % 85-95 overweightVKI > % 95 obez

ABD 15-19 yaş % 15 overweight

Türkiye10-19 yaş 2491 adolesan

Obezite % 6,8overweight % 11,5metabolik sendrom % 2,3

Bereket A, 2009

Page 18: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

45 4 6

7 5

11 11

16 16

0

5

10

15

20

1963-1965 1971-1974 1976-1980 1988-1994 1999-2002

6-11 12-19

ABD‟ de Çocuk ve Ergenlerde 1963-1965 ve 1999-2002 ve 2005 yıllları obezite sıklığında değişim

%

Page 19: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Avrupa Obezite Artış Eğilimi

R J-Leach , T LobsteinInternational Journal of Pediatric Obesity ,2006

Page 20: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

0

2

4

6

8

10

12

14

Muğla

Manisa

Uşak

Kütahya

Afyon

İzmir

Denizli

EGE BÖ

LGESİ

12,2

8,7 8,9

4,9

6,9

13,6

9,3

10,5

%

İLLER

2001-2002 Yıllarında Ege Bölgesi illerinde OBEZİTE

Page 21: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tip 2 DM

Çocukluk Çağı Obezitesi

İnsulin Direnci

Metabolik Sendrom

Bozulmuş glukoztoleransı

Page 22: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İnsülin Direnci

Weiss R, Lancet 2003.

Bozulmuş glikoz toleransıObez adolesan

Obez adolesan

Normal glukoz toleransı

İNSÜLİN direnci

Page 23: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İnsülin Direnci

Plazma insulin düzeylerine uygun

olmayan

Periferik glukoz kullanımı

Hepatik glukoz üretimi

Page 24: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İnsulin direnci nasıl saptanır

OGTT

1.75 g / kg ( maksimum 75 g ) anhidroz glukoz

0. dakika: Glukoz – İnsülin

120. dakika: Glukoz – İnsülin

Page 25: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

OGTT – İnsülin Yanıtı (mIU/ml )

0. dakika 120. dakika

Hafif 50 - 100

Orta hiperins. 15 – 50 150 - 300

Ağır hiperins. > 50 > 300

HOMA IR < 2,5 Normal

Page 26: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Yakınma : şişmanlık

Öykü : 5 yaşından beri yaşıtlarında iri, beslenme; abur cubur ve karbonhidrat ağırlıklı

Öz soy geçmiş; Baba tip 2 DM

14 yaş erkek olgu

Page 27: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fizik bakı :

ağırlık 98 kg Ağ SDS: 7,00

Boy 173 cm Boy SDS: 2,44

VKİ 32.7 VKI SDS: 3,1

puberte evre 5,

akantozis nigrikans (+)

TA: 140/90 mmHg

14 yaş erkek olgu

Page 28: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )
Page 29: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Laboratuvar

Kolesterol: 250 mg/dL Ürik asid: 7,2 mg/dl Mikroalbumin: 60 mcg/dk

0. dk 120. dk

KŞ 85 mg/dl 140 mg/dl

İnsülin 12 ng/ml 300 ng/ml

Page 30: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Kompensatuar hiperinsülinemiye bağlı

normoglisemi veya postprandial

hiperglisemi, açlık hiperglisemisi ortaya

çıkmadan uzun süre latent seyirli

olabilir.

İnsülin direncinde;

Page 31: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Çocukluk Çağı Obezitesi

İnsulin Direnci

Bozulmuş glukoztoleransı

Page 32: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Bozulmuş Glukoz Toleransı (BGT)-DM

Test Normal Bozulmuş Açlık

Glukozu

Bozulmuş Glukoz

toleransı

DM

Açlık plazma Glukozu (mg/dl)

<100 100-125 - >126

2. Saat plazma glukozu

<140 - 140-199 >200

Page 33: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İnsülin direnci; BGTveya Tip 2 DM‟in Belirteci mi?

BGT‟ı olan obez çocuk ve adolesanlarda

Primer beta hc fonksiyon bozukluğu ve

insülin duyarlılığında azalma

Caprio S, 2009 DiabetesCare

Page 34: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Çocukluk Çağı Obezitesi

İnsulin Direnci

Metabolik Sendrom

Bozulmuş glukoztoleransı

Page 35: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Metabolik Sendrom-Tanım-Modifiye DSÖ kriterleri

Metabolik Sendrom

BileĢeni

Tanım

Obezite Yaşa ve cinse göre > 95 p VKI

Anormal Glukozdengesi

Açlık hiperinsülinemisi

Bozulmuş açlık glukozu

Bozulmuş glukoz toleransı

Dislipidemi Yüksek TG ( <10 y : >105 mg/dl, >10y : 136 mg/dl)

Düşük HDL ( <35 mg/dl)

Yüksek T. kol ( >95 p)

Hipertansiyon Yaşa ve cinsiyete göre > 95 p sistolik kan basıncı

Üç ve daha fazla kriter varlığı: MS

Page 36: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Metabolik Sendrom- IDF kriterleri

YaĢ Grup ObeziteBelÇevresi

Trigliserid(mg/dl)

HDL (mg/dl)

Kan Basıncı (mmHg)

Glukoz(mg/dl)

6-10 y ≥90 p

10-16 y ≥ 90 p yada Erişkin cut-off

≥150 <40 Sistolik>130 veyaDiastolik>85

AKŞ>100 veyaTip 2 DM

>16 y (Erişkin)

E: ≥ 94 cmK: ≥ 80 cm

≥150 E:<40K:<50

Sistolik>130 veyaDiastolik>85

AKŞ>100 veyaTip 2 DM

Santal obezite varlığında iki ve daha fazla kriter : MS

Page 37: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Prevelans

Obez çocuklarda MS sıklığı % 18-50.

Normal ağırlığı olan çocuklarda

MS < %1

Page 38: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tip 2 DM

Çocukluk Çağı Obezitesi

İnsulin Direnci

Metabolik Sendrom

Bozulmuş glukoztoleransı

Page 39: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Clinical Endocrinol Metab,34(3),2005Clinical Diabetes, 18(2), 2000Pediatric Drugs, 4(4), 2002

Epidemiyoloji-Tip 2 DM

Amerikan populasyonunda çocukluk çağı DM tanılı olgularda Tip 2 DM oranı ;

1992 %2-4

1994 %16

2000 %45

Florida, 5-19 yaş DM tanılı olgularda Tip 2 DM oranı

1994-1998 %2,4

2000 %20

Page 40: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Epidemiyoloji-Tip 2 DM

Tayland‟da çocukluk çağı diyabetler içinde Tip 2 DM

1990 %5

1995 %17

Japonya‟da çocuk ve adölesan Tip 2 DM insidansi (yıllık)

1976-1980 7,3/100.000

1981-1985 12,1/100.000

1991-1995 13,9/100.000

Avrupa % 1-2 Clinical Endocrinol Metab,33(2),2005Clinical Diabetes, 18(2), 2000Pediatric Drugs, 4(4), 2002

Page 41: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Ülkemizde çocukluk çağında Tip 2 DM Sıklığı?

Yeterli epidemiyolojik veri

olmamasına karşın çocuk ve

ergenlerde Tip 2 DM için risk

faktörleri ülkemizde de artıyor

Page 42: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Ege Üniv. Tıp Fakültesi ( 216 obez )

216 obez ( 1 hasta Tip 2 DM )

o % 88.3 normal glukoz toleransı

o % 11.7 glukoz intoleransı

o Orta hiperinsülinemi: 0. dakika: % 44.6120. dakika: % 10.0

o Ağır hiperinsülinemi: 0. dakika: % 7.7 120. dakika: % 2.5

o IRHOMA: % 60.2 hiperinsülinemi

o 12 hastada metformin tedavisi

Page 43: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Ankara Üniv. Tıp Fakültesi (93 obez)

93 obez ( 1 hasta Tip 2 DM )

% 89.24 normal glukoz toleransı

% 10.76 glukoz intoleransı

Obezlerin % 83.13‟ünde hiperinsülinemi

Page 44: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İngiltere

103 obez 2-18 yaş

Hiperinsulinizm %40,

BGT % 11

Hipertansiyon %42

Dislipidemi %30

Viner RM…Arch Dis Child. 2005

Page 45: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tip 2 DM Patogenezi

Olası genetik yapı

Prenatal ve yaşamın erken dönemi

Düşük doğum ağırlığı(Özellikle hızla büyümeyi yakalayanlar)

Diabetik anne bebekleri Anne sütü ile beslenme

risk azaltıcı

Cinsiyet

Kızlarda erkeklere göre risk 1.7 kez fazla

POS bozulmuş glukoztoleransı % 35, tip 2 DM % 6

Obezite

Değiştirelebilir risk faktörü

Obez kişiler 40 kez daha fazla Tip 2 DM riski altında

Page 46: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Obezite – Yağ dağılımı

Viseral-intraperitoneal-abdominalyağ miktarı artışı ile:

Bazal ve glukozla uyarılmış insülin düzeyi yüksek

İnsülin duyarlılığı azalmış Glukoz tutulumu azalmış Subkutan (femoral, gluteal ) yağ dokusu

ile metabolik indeksler arasında ilişki az.

Sinha R, N Engl J Med, 2002:

Page 47: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Beslenme Alışkanlıkları

Enerji alımının>enerji harcanması

Obezite-Tip 2 DM riski

Page 48: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fiziksel Aktivite

Erişkinlerde düzenli fiziksel aktivite

Tip 2 DM riskini % 20-60 azaltır

Orta-ciddi düzey egzersiz bozulmuş glikoz toleransının---DM „ ye dönüşümünü ağırlık kaybı olmadan bile engellemektedir

Vuori L. Dibetes 1995

Uomiletho J, NEJM, 2001

Page 49: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fizisel Aktivite

Vücut ağırlığı üzerine etkisi olmadan;

İskelet kasında glikoz tutulumu

Yağ dokuda glikoz tutulumu, insülin

duyarlılığı ve KC de glikoz depolanması

Page 50: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tip 2 DM-Klinik özellikleri

Obezite Birinci derece akraba Tip 2 DM İnsülin direnci

Hipertansiyon Dislipidemi Non alkolik yağlı KC

PKOS Uyku apnesi

Page 51: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Obezite- Tip 2 DM Tedavi - Korunma

Tıbbi Beslenme Tedavisi

Egzersiz

İnsulin duyarlılığını artırıcı ilaçlar

( Metformin, Tiazolidinedionlar )

İnsülin

Page 52: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tıbbi Beslenme Tedavisi

Page 53: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Beslenmede Anahtar Noktalar

Amaç postprandial hiperglisemiyi ve insülinemiyi önlemek

Artmış yağ tüketimi, insülin duyarlılığını azaltır

Tam tahıl veya posalı gıda tüketimi insülinduyarlılığında artışa neden olur

Diabetologia 2010

Page 54: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Beslenmede Anahtar Noktalar

Karb alımı (düşük veya yüksek) obezite ve tip 2

DM gelişimi üzerine etkisi yok

Glisemik indeks ve Glisemik yükü yüksek gıdalar

obezite ve Tip 2 DM gelişimini arttırıyor

Batı tarzı yemek alışkanlıkları Tip 2 DM gelişimini

arttırıyor

Diabetologia 2010

Page 55: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Karbonhidrat İçeren Gıdalar ve Glukoz Toleransı

Obez

N glukoz toleransı

N insülin düzeyi

Ebeling CB, JAMA 2007

Düşük yağ, yüksek karb veya farklı bir beslenme modeli ile rahatlıkla ağırlık kaybeder

Page 56: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İR (+)

beta hc fonk (+)

Ebeling CB, JAMA 2007

düşük GI/GL beslenme ile kilo verir

Karbonhidrat İçeren Gıdalar ve Glukoz Toleransı

Page 57: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Adölesan Dönem- Beslenme Obezite-Tip 2 DM

Akut insülin yanıtı;

periferal insülin duyarlılığındaki azalmaya yetersiz beta hc leri adaptasyon gösteremez.

Sonuç olarak obez olan ve akut insülin yanıtına daha fazla ihtiyacı olan çocuklar Tip 2 DM geliştirebilir.

Düşük yağ/yüksek karb içeren beslenme modeli insülin direncine neden olacağı için bu dönemde uygun olmayacaktır.

Page 58: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fruktoz, Glukoz ve Sukroz

Fruktoz; tamamı KC de metabolize olur, glukoz ise periferik dokularda metabolizeolur

Glukoz metabolizması, insülin bağımlı iken, fruktoz metabolizması insülin bağımsızdır

Sukroz metabolizması glukoza benzer

Page 59: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fruktoz

Fruktoz tüm şekerler arasında hızla yağa dönüşür, trigliserid düzeyi çok yükselir.

Ayrıca fruktoz, insülinin glukoza ilgisini azaltarak insülin direncine neden olur

Page 60: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fruktoz

Tadını fruktozdan alan yiyecek ve içecekler doyma hissini geciktirmekte, daha çok tüketilmesine neden olmakta ve ikinci acıkma hissini öne çekmektedir

Fruktozun beyindeki besinlerle ilişkili haz nöronlarını güçlü bir şekilde uyararak bağımlılık oluşturur

Page 61: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fruktoz

Fruktoz içeren içecekle beslenen kişilerde glukoziçeren içecekle beslenenlere göre postprandialTG düzeylerinde artış.

Açlık glukoz ve insülin düzeylerinde artış

Her iki grupta da ağırlık artışı aynı ancak fruktozalan grupta intra abdominal adipoz dokuda artış

Nonalkolik yağlı KC

Stanhope KL J Clin Invest 2009

Page 62: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

CENNETTE YASAK MEYVA ELMA ???

sorun öncelikle doğal besinlerle alınan şekerler ve fruktozdan değil “eklenmiş şeker”den kaynaklanır

Page 63: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tüm hazır gıdalarda tatlandırıcı, koruyucu, kıvam artırıcı özelliğinden dolayı yaygın olarak kullanılmaktadır.

Mayonez ve Salata Sosları Alkolsüz içecekler ( meyve suları, gazoz, kola) Kek, kurabiye, bisküvi,tart, jöle Tatlı ekmekler Süt ürünleri ( meyve aromalı yoğurt, dondurma) Salamura meyve ve sebze ürünleri Çikolatalar Tatlılar

Hangi Gıdalar Fruktozİçerir?

Page 64: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

POPÜLER DİYETLER

Page 65: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Çocuk ve adölesanlarda popüler diyetlerin etkinliğini ve güvenliliğini bildiren araştırma yok!

2 bilimsel çalışma- yetişkinlerde, Atkins, Zone, Weight Watchers, Ornish

Prospektif

1 yıl sonunda diyet tipleri ile kilo kaybı

diyete uyum (ağırlık kaybı motivatör)

enerji harcanması

kilo koruma arasında anlamlı fark yok

Dansinger ML, JAMA, 2005.

Page 66: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Beslenme-Tip 2 DM

Page 67: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Egzersiz

Düzenli yapılan egzersiz ağırlık kaybı başlamadan 2 hafta önce açlık insülindüzeyini düzeltir.

Ağırlıkta değişiklik olmaksızın vücut kompozisyonunda değişiklik oluşur

Egzersiz kesildikten sonra, insülindüzeyleri egzersiz öncesi düzeyine döner ve hatta „rebound‟gözlenir

Balogopal P, J Pediatr 2005

Allen DB J Pediatr, 2007

Fergusaon MA IJObes R Metab, 1999.

Page 68: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Fiziksel Aktivite / Hatalar –

Zorluklar

Okul servisleri

Asansör kullanımı

Aktivite alanlarının azlığı

Beden eğitimi dersleri

Arkadaş ----- TV, Bilgisayar

Fiziksel açıdan aktif olmayan, şişman ebeveyn

Page 69: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Ağırlık Kaybı-Planlama-Hedef

YaĢ Ağırlık kaybı stratejisi

0-2 yaş Ağırlık koruma

3-7 yaş Ağırlık koruma eğer sekonder sağlık problemi yok ise

> 7 yaş VKI % 85-95 ağırlık korumaVKI > 95 veya sekonder sağlık problemivarsa ağırlık kaybı

Page 70: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Obezite-Tip 2 DM Tedavi-İlaç

İnsülin Duyarlılaştırıcılar Metformin-tizolidinedion

İnsülin salgılatıcılar Sulfanilüre, meglitinid

Glukozidaz inhibitörleri (karbemilimini engeller) Akarboz

Page 71: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

İlaç Eğer yaşam şeklini değiştiren önlemler başarısız

olursa metformin başlanabilir.

Metformin

Hepatik glukoz salınımını azaltırKas glukoz uptake arttırırİnsülin duyarlılığını arttırır

Obez PKOS‟ lu BGT olan kızlarda etkinBGT olmayan obez kızlarda etkinliği ???Çocukluk çağında kullanımı ????

Page 72: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Metformin

21 çalışmanın değerlendirildiği bir meta analizde

8 hafta-13 ay arası kullanım

en küçük yaş 10 yaş

500 mg /g ile başlanır 1-2 g/gün

İnsülin duyarlılığında düzelme

12 çalışma sadece VKI değerlendirilmiş. 9 tanesinde VKI‟ de belirgin azalma

Hearnshaw C, Diabetes,Obesity andMetabolism, 2010

Page 73: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Metformin-Komplikasyonlar

Karın ağrısı

İshal

Bulantı-kusma

Başağrısı

Page 74: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tedavi

Sibutramin

Kardiak yan etki nedeni ile yasaklandı

K Amerika 500 adolesanda yapılan çalışmada VKI, HOMA IR belirgin azalma.

Orlistat (pankreatik lipaz inh)

539 olgu plasebo kontrollü randomize çalışma VKI azalma

Chanoine JP, 2005 JAMA

Berkowitz RI, 2006 Ann Int Med

Page 75: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tedavi-Cerrahi VKI > 40 kg/m2

Kızlarda > 13 yaş, erkeklerde > 15 yaş Obeziteye sekonder gelişen komplikasyonlar

Tercih edilen Cerrahi Roux-en-Y gastric bypass ve gastric banding.

Komplikasyonlar İB Obstruksiyon Herni Ağırlık artışı Vitamin ve eser element eksikliği

Page 76: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Tedavi-Cerrahi

21 çalışmanın dahil edildiği meta analiz (Çocukluk çağı)

Çalışmalar retrospektif ve gözlemsel

5-76 hasta

7 çalışmada 12 ayda % 41-64 arası ağırlık kaybı

Hearnshaw C, Diabetes,Obesity andMetabolism, 2010

Page 77: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

BGT-Tedavi

Yaşam şeklindeki değişiklikler Tip 2DM ye gidişi yavaşlatacaktır.

Metformin etkisi de gösterilmiştir.

Page 78: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Eğitim: Diyabet/ YaĢam tarzı değiĢikliği

Beslenme + Fiziksel aktivite + Metformin baĢlanması

Amaç: AKġ:<126 mg/dl ve/veya HbA1c<%7

Tedavi yeterli

AKġ:<126 mg/dl ve/veya HbA1c <%7

DEVAM

3-6 ay sonra tedavi yetersiz

AKġ:>126 mg/dl ve/veya HbA1c >%7

Gece tek doz Glarjin-Detemirekle

Kombinasyon tedavisi yeterli

AKġ:<126 mg/dl ve/veya HbA1c<%7

DEVAM

3-6 ay sonra kombinasyon tedavisi yetersiz

AKġ:>126 mg/dl ve/veya HbA1c>%7

YOĞUN ĠNSÜLĠN TEDAVĠSĠ

Genç

Tip 2 DM

Tedavi

Page 79: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Sonuç Olarak; Korunma

Maternal obezite, gestasyonel DM, maternal malnutrisyonun önlenmesi

Anne sütü; AS alımı ile obezite ve azalmış insülinduyarlılığı arasında ilişki

Doymuş yağ kullanımı – azalmış insülinduyarlılığı

7 aylıktan itibaren düşük doymuş yağ ve kolesterolden fakir beslenme 9 yaşında insülin direnci üzerine etkili

Kaitosaari T, Diabetes Care, 2006.

Page 80: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Korunma

Obezite riski taşıyan süt çocuğu ve okul öncesi grupların belirlenmesi ve kilo alımının önlenmesi için programlar geliştirilmesi

Egzersiz programlarının geliştirilmesi

Okullarda sağlıklı çocuk beslenmesinin sağlanması

Okul kantinlerinin sınırlanması

Page 81: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

TEŞEKKÜRLER

Page 82: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Teşekkürler !!!!

Page 83: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Vertical BandedGastroplasty

Adjustable Gastric Banding

Roux-en-Y Gastric Bypass

Page 84: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Prof.Dr. Abdullah Bereket ve arkadaşları istanbulda‟ki okul çocuklarındaşişmanlık sıklığının son 8 yılda % 5‟den % 10‟a yülseldiğini, bu artışın yüksek ekonomik düzeydeki grupta % 16,2 olduğunu bildirdiler. Biz de 4 yıl önce Kocaeli‟dekiçocukların % 7‟sinin obez, % 12‟sinin ise obezite riski taşıdığınıgöstermiştik.

Page 85: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

NEDEN İNSULİN DİRENCİ

TNF-

Il-6

İnsulin bağımlı glukoz alımıFFA alımındaTrigliserid sentezinde LipolizFFA salınımı Adinopektin

Lipoprotein lipaz

IL-6

Yağ dokusu TGFFAAdinopektin

Dolaşım

Page 86: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

FFA TG

Gluconeogenesis

Glukoz üretim

Glukoz alım

Glukoza bağlı insülinsekresyonu

b-cell glut-2 Apopitozis

Glucoseuptake

Insulinduyarlılığı

TNF IL-6Leptin

Resistin adiponektin

Acetyl CoA

Glukoz oksidasyonu

Glukoz uptake’i

Glikojen yapımıKaraciğer

Pankreas

Adiposit

lipotoksisite

FFA‟lar

1. Kas dokusunda insülin direnci 2. Hepatik glukoz yapımı 3. bCell fonksiyonu

Page 87: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Diabetologia fig 1 koy veya yasemine ver

Page 88: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Diabetologia 2010

Page 89: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )
Page 90: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

besin endüstirisinin şeker kaynağı olarak şeker pancarından üretilen sakkaroz yerine daha ucuz olan ve kristalleşmeyen mısırşurubunun (buna nişasta bazlı şeker-NBŞ de denmektedir ve en çok % 55 Fruktoz, % 45 glükoz içeren formu kullanılmaktadır.) tercih etmesi, buna bağlı olarak ülkemizde 400.000 ton dolayında mısır şurubu üretilmesi bulunmaktadır.

Mısırdan nişasta alınmakta glukoza hidrolize olmakta ve enzimatik izomerizasyon ile glukoz fruktoza çevrilmkete(HFCS)

HFSC; raf ömrü uzun, daha fazla tatlandırıcı etkiye sahip Nem oranını arttırıyor Düşük malliyet

Page 91: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Evidence Based Library

Düşük glisemik indeks beslenme Düşük glisemik indeksli besinlerle beslenme sekonder

olarak enerji alımını kısıtlıyor

6-12 yaş arası çocuklarda ağırlık kaybını sağlayabilir

Adolesanlarda uzun dönem ağırlık kaybında efektif olabilir

Düşük karbonhidratlı beslenme Günlük enerjinin <%45 KH

Kısa dönemde ağırlık kaybı sağlar ve BMI iyileştirir (<1 yıl)

Uzun dönem (> 1 yıl) etkinliği ve güvenliği konusunda kanıt yok

Çocuklarda önerilmemeli

ADA Evidence Based Nutrition Practice Guideline on

Pediatric Weight Management, 2007.

Page 92: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Evidence Based Library

Besin öğesi içeriği modifiye edilmiş diyetler Yüksek protein

Düşük KH

Çok düşük kalorili (900-1200 kcal)

Bazı araştırmacılar proteinlerin teorik yararlarından dolayı savunmakta

Güvenlilliğini belirten yeterli kanıt yok!!!!

ADA Evidence Based Nutrition Practice Guideline on

Pediatric Weight Management, 2007.

Page 93: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Yüksek Proteinli Diyetlerin Ağırlık Kaybındaki Etki Mekanizması

Yüksek protein diyeti

Proteinin KH’la yer

değiştirmesi GI ve

GY azalır

Tokluk artar acıkma

azalır

Termojenezis artar

Yemek sonrası

insülin azalırEnerji alımı azalırEnerji harcaması artar

Ağırlık kaybı

Page 94: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Düşük karbonhidratlı diyetlerin ağırlık kaybındaki etki mekanizması;

60-130 g KH/gün düşük

<60 g KH/gün çok düşük

Düşük KH lı diyetlerin kısa dönemde (6 hafta) ağırlık kaybına etkisi olduğu bilinmektedir

Yağ dokusu kaybı???

Kas kitlesi ve su kaybı

Metabolik açlığa bağlı glikojen mobilizasyonu ve ketozis

Page 95: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

↓KH’lı,↑ prt’li diyetler ile kilo kaybettiren diyetlerle yapılmış olan 107çalışmanın incelendiği review‟da;

Bu diyetlere bağlı kilo kaybı özel olarak KH kısıtlamasına bağlı değildir buna rağmen kilo kaybı, diyet yapanların kalori kısıtlamasının süresine ve önerilere ne kadar süre devam ettiğine bağlı bulunmuştur.

JAMA 2003;289:1837-1850

Kalori kısıtlamasının ağırlık kaybında en önemli faktör olduğu, KH kısıtlamasının avantajlarının kilo kaybında çok spesifik olmadığı belirtilmiştir.

J Am Diet Assoc.2001; 101: 411-20Clin Endocrinol Metab. 2003;83:1617-23

Page 96: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Pennsylvania ve Philedelphia VeteransAffair Medical Center çalıĢmasında,

↓ KH‟lı diyetle ilk 6 hafta ort. Kilo kaybı gözlenmiş fakat sonraki 6 hafta sırasında geri alım olmuş ve bir yıl sonraki net kilo kaybında diğer diyetlere göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

N.Eng J Med 2003Ann Int Med 2004

Page 97: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Kolon kanser ile ilişkisi;Kuzey Amerika‟da ve Avrupa‟da görülen

kansere bağlı mortalite riskine neden olan en yaygın kanser türüdür.

Uzun dönem et tüketiminin (özellikle kırmızı et,biftek,domuz) kolon kanseri riskini 3 kat

arttırdığı hakkında görüş birliğine varılmıştır.

N Engl J Med 1990

Cancer Res 1994;54:2390-7

Page 98: çOcukta obezite tip2 dm(fazlası için )

Ağırlık Kaybı Nasıl Planlanmalı

YaĢ Ağırlık kaybı stratejisi

0-2 yaş Ağırlık koruma

3-7 yaş Ağırlık koruma eğer sekonder sağlık problemi yok ise

> 7 yaş VKI % 85-95 ağırlık korumaVKI > 95 veya sekonder sağlık problemivarsa ağırlık kaybı