Page 1
PROF. DR. YONCA NUHOĞLUPROF. DR. YONCA NUHOĞLUÇOCUK ALERJİ UZMANIÇOCUK ALERJİ UZMANIProf. Dr. Yonca NUHOĞLU
Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Alerjisi UzmanıÇocuk Alerjisi Uzmanı
ÇOCUKLARDA GEÇMEYEN ÇOCUKLARDA GEÇMEYEN ÖKSÜRÜK ÖKSÜRÜK
“ALERJİK ASTIM” Habercisi “ALERJİK ASTIM” Habercisi Midir ?Midir ?
Page 2
KIŞ ENFEKSİYONLARIKIŞ ENFEKSİYONLARI
DOĞAL SAVUNMA MEKANİZMALARIDOĞAL SAVUNMA MEKANİZMALARI
Page 3
ÖKSÜRÜK
• Öksürük Refleksi • Savunma mekanizması• Mikropları / Yabancı maddeyi vücuttan
atma
Page 4
BURUN AKINTISI• Savunma mekanizması• Mikrop / Yabancı maddeyi vücuttan atma
Page 5
Nezle / Soğuk Algınlığı
• Burun Akıntısı• Burun Tıkanıklığı• Geniz akıntısı• Boğaz ağrısı• Öksürük
Page 6
Soğuk Algınlığı / Nezle Süresi
• Ortalama Süre • 10 gün
• 1 hafta sonunda iyileşme işaretleri
• En fazla 15 gün
Page 7
Nezle sonrası
• 15 günden uzun süren• Burun tıkanıklığı
• Burun akıntısı• Geniz akıntısı
• SİNÜZİT
Page 8
ÇOCUKLARDA SİNÜZİT OLUR MU?
Page 9
SİNÜZİT TANISI
• ÖYKÜ İLE• Soğuk algınlığının• 10 günden uzun süre• Geçmemesi• FİLM GEREKMEZ !• TAM ŞİFA = 1 hafta hiç yakınmasız kalma
Page 10
SİNÜZİTTE ÖKSÜRÜK
• Geniz akıntısına bağlı Balgamlı• Gece ilk yatınca ve Sabah kalkınca artış
Page 11
SAĞLIKLI ÇOCUK
• YILDA 8-10 KERE
• NEZLE SOĞUK ALGINLIĞI (10 GÜN)
• YILDA 2-3 SİNÜZİT (> 10 GÜN)
Page 12
TEKRARLAYAN SİNÜZİT
• 10 günde antibiyotiksiz • Geçmeyen• Burun akıntısı• Burun tıkanıklığı• Geniz akıntısı• Balgamlı öksürük• YILDA 3 VE DAHA SIK TEKRAR
Page 13
Kronik Sinüzit
• Burun akıntısı• Burun tıkanıklığı• Geniz akıntısı• Balgamlı öksürük• 12 haftadan uzun süre• Kesintisiz devam etmesi
Page 14
TEKRARLAYAN VE KRONİK SİNÜZİT
• EN SIK NEDENİ
• ALERJİK NEZLE
Page 15
15 günden uzun süren GENİZ AKINTISI
• Bronşları hassaslaştırır• En ufak uyaran ile • Bronş spazmı• Kriz öksürük• Hırıltılı hastalık
Page 16
ÖKSÜRÜK
• Kuru• Nöbet şeklinde• Uyandıran• Kusturan• 30 dk’dan uzun süren
• Bronşiyal Öksürük
Page 17
Bronş spazmı = Hırıltı
• Nefes verirken Hırıltı (ıslık sesi, düdük sesi)
Page 18
NEFES DARLIĞI
• Göğüs kafesinde
• Çekilmeler
• Hızlı inip kalkma
Page 19
Burun Kanadı Solunumu
Page 20
Bronş Daralması = Spastik Bronşit
• Doktor tanılı • Bronş gevşeticilere• Yanıt veren Atak• Yaşam boyunca • 2 ve üzeri tekrar• “ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMI”
Page 22
YANIK BRONŞ YÜZEYİ
• KIRMIZI
• ŞİŞ
• HASSAS
Page 23
ATAK TETİKLEYİCİ
• Kışın Viral Enfeksiyonlar• Sigara dumanı• Kimyasal koku• Küf • Asit Reflü
Page 24
“Soğuk Algınlığı” olmaksızın
• Egzersiz
• Gülme
• Ağlama ile
• ÖKSÜRÜK / KISITLILIK = ASTIM
Page 25
BRONŞ YÜZEYİNDE YANGI
• KIRMIZI
• ŞİŞ
• HASSAS
• NEDENİ ?
Page 26
ALERJİ
• Çocuklarda % 90
• Erişkinlerde % 60
• ASTIM NEDENİ
Page 27
ALERJİ NEDİR ?
• Çevremizde bulunan • Normalde zararsız • Bazı maddelere• BAĞIŞIKLIK
Sisteminin• ANORMAL TEPKİSİ
Page 28
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
• Asıl görevi• Vücudu savunmak !
• Anormal Alerjik Yanıt ile• Vücuda Zarar !
Page 29
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
TH2 Lenfositler
ALERJİ
Page 30
TH1 Lenfositler
ENFEKSİYONLARLA SAVAŞ VE
ALERJİYİ BASKILAMA !
Page 31
MEMELİLERDE (İNSAN) DA GEBELİK
Th2 lenfosit baskın
YENİDOĞAN
Th2 (alerji) baskın
AMAÇ: BEBEĞİN ATILMASINI ÖNLEMEK
Page 32
TH1 TH2GENETİK ÇEVRE
Page 33
ÇOCUKTA
• Mikroplarla temas
• Th1 sisteme uyarı
• Alerjiye yatkınlığı (TH2 ) yi dengeler
Page 34
• Aşırı hijyen merakı
• Aşılar
• Şehir ortamı
• ALERJİYE YATKINLIĞI ARTIRIYOR !
Page 35
Bebeklerde Alerji
• Alerjik egzama• Cilt kuruluğu• Kaşıntı• Döküntü
Page 36
Atopik dermatit (Alerjik egzama)
•Gıda alerjileri•İnek sütü•Yumurta•Buğday unu
Page 37
Okul Öncesi Dönemde
HAVAYOLU ALERJİLERİ(Ev tozu akarları, Küf)
ALERJİK ASTIM BRONŞİTALERJİK RİNİT (NEZLE)
Page 38
ERGENLİK
• ASTIM + ALERJİK RİNİT • POLENLER
Page 39
ALERJİK RİNİT VE ASTIM %70 BİRLİKTE
Page 40
ALERJİALERJİ
TEK HAVAYOLU /TEK HAVAYOLU /
TEK HASTALIKTEK HASTALIK
““ALERJİK KRONİK HAVAYOLU ALERJİK KRONİK HAVAYOLU HASTALIĞI”HASTALIĞI”
Page 41
ALERJİK HAVAYOLU HASTALIKLARI
• Geçmeyen Öksürük
• En sık yakınma
Page 42
ÖKSÜRÜK
KURU MU?
BALGAMLI MI?
KURU BAŞLAYIP BALGAMLI MI DEVAM EDİYOR?
Page 43
ASTIMDA ÖKSÜRÜK
KURU
KURU BAŞLAYIP
BALGAMLI DEVAM
Page 44
BALGAM
Beyaz Balgam = ASTIM
Sarı-Yeşil Balgam = ENFEKSİYON
(Basit Viral Enfeksiyon))
(Sinüzit)
Page 45
ÖKSÜRÜK
TEK TÜK MÜ?
NÖBET ŞEKLİNDE Mİ?
Page 46
ASTIM ÖKSÜRÜĞÜ
NÖBET ŞEKLİNDE
UYANDIRAN ŞİDDETTE
ÖKSÜRÜK ARDINDAN KUSMA
Page 47
GÜNÜN HANGİ SAATİNDE?
GECE Mİ?ilk yattığında mı?sabaha karşı mı?
SABAH KALKINCA MI?
Page 48
GECE YATIŞTAN KISA SÜRE SONRA VEYA
SABAH KALKTIKTAN HEMEN SONRA BALGAMLI
GENİZ AKINTISI
Page 49
GECE SABAHA KARŞI veya
ENFEKSİYON OLMAKSIZIN EGZERSİZ SONRASI
ASTIM
Page 50
BURUNDA MI?
GÖĞÜSTE Mİ?
NEFES DARLIĞI EŞLİK EDİYOR MU?
Page 51
HORLAMA SESİ
ISLIK VEYA DÜDÜK
Page 52
• Kronik öksürük• Hırıltı• Kronik burun tıkanıklığı• Sık antibiyotik gereksinimi varsa• ALERJİ TESTLERİ YAPILMALI !
Page 53
HAVA YOLU ALERJİLERİ AHAVA YOLU ALERJİLERİ ALERJİ TESTLERJİ TESTLERİLERİ
ALERJİ DERİ TESTİ:ALERJİ DERİ TESTİ:
• En hassas ve özgün test (Altın standard)• Her yaşta uygulanabilir• 3 yaşından sonra TERCİH !• 3 yaş altı (+) rx vermeyebilir ama verirse anlamlı• Gözle değerlendirme• TEKNİK VE DEĞERLENDİRME ÇOK ÖNEMLİ
Page 54
KANDAN ALERJİ TESTİ
ALERJİ DERİ TESTİNİN YAPILMADIĞI
DURUMLARDA:
Ağır dermografizm Ağır egzama Testi etkileyen ilaçlar (antihistaminik)
kesilemediğinde Anafilaksi riski varsa Komplians sağlanamıyorsa
Page 55
GIDA ALERJİLERİ
• KLASİK ALERJİ DERİ TESTİ • Hazır gıda solüsyonlarının dayanıklılığı düşük• Bunlarla test anlamlı değil
• KANDAN ALERJİ TESTİ: • Alerjiyi yakalayamayabilir. • Negatiflik anlamlı değil.
Page 56
ÖNERİLEN
• DELME / DELME TESTİ: • Taze gıdaya batırıp
• ALTIN STANDARD• Açık Deneme testleri
Page 57
DERİDEN veya KANDAN ALERJİ TESTİ POZİTİFLİĞİ ALERJİK HASTALIK TANISI KOYDURMAZ !
KLİNİK TABLO İLE İLİŞKİLİ OLMALIDIR!
Page 58
• ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA TEDAVİ
1- ÇEVRE ÖNLEMLERİ
2- MEDİKAL TEDAVİ
3- İMMÜNOTERAPİ
Page 59
ÇEVRE ÖNLEMLERİ:
NONSPESİFİKSigara dumanından uzak durmaHava kirliliğinden uzak durmaKimyasal madde dumanından uzak durmaViral enfeksiyonlardan uzak durma
SPESİFİKDuyarlı olunan ev içi allerjenler (ev tozu,
küf, hayvan) den uzak durma
Page 60
TEDAVİDE AMAÇ:
MEVCUT HASTALIK BULGULARINI AZALTMAK:
2. Kronik öksürük, hırıltı, nefes darlığı şikayetlerinin azalması
3. Seyrek nefes açıcı ilaç kullanımı4. Normal aktivite düzeyi sağlanması
Page 61
TEDAVİDE AMAÇ:
İLERİYE DÖNÜK RİSKLERİ AZALTMAK:
• 1. Tekrarlayan astım ataklarını önleme• 2. İlerleyici akciğer fonksiyon kaybını
önleme• 3. Minimal veya hiç yan etkiye neden
olmadan ilaç uygulamak
Page 62
Her 3 ayda bir
• Çevre kontrolü ve hasta eğitimi yapılmalı
• 4-6 hafta sonra belirgin düzelme yoksa; uygulama tekniği, tedaviye uyum, çevre
kontrolü, alternatif ve birlikte bulunabilecek tanılar ?
• Tedavi yeniden ayarlanmalı
Page 63
KONTROL EDİCİ İLAÇLAR: Kortizon
Alerjiyi baskılıyor Alerjiye bağlı atak sıklığını azaltıyor Kalıcı hasarı kısmen azaltıyor Altta yatan sorunu düzeltmiyor !
Page 64
ÇOCUK ASTIMINDA İMMÜNOTERAPİ (aşı tedavisi)
• DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ, NIH
• “ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA DOĞAL SEYRİ DEĞİŞTİREBİLEN TEK TEDAVİ YÖNTEMİ”
Page 65
Aşı Tedavisi Etkileri
• Doğru tanı ve standardize solüsyonlar kullanılarak yapıldığında;
1- Kontrol edici ilaçlara (kortizon) ihtiyaç ortadan kalkmakta
Page 66
2- İleride başka maddelere alerji gelişimi azalmakta
3- Tek başına alerjik rinit tedavisi için uygulandığında astıma gidişi önlemekte
Page 67
İmmünoterapi tipleri:
• Subkütan ve sublingual yol• Sublingual immünoterapi 20 yıllık bir
geçmiş• Avrupa’da ağırlıklı olarak yüksek doz
SLIT• ABD’de yeni kullanıma girdi
Page 68
SLIT avantajları:
• Anafilaksi riski hemen hemen hiç yok• İğne kullanılmıyor• Doktor bağımlı değil• Mukozal immun sistem üzerinden
hareket imkanı sağlıyor (İmmun tolerans daha güçlü)
Page 69
ÖZET
• Gece artan • Çocuğu uyutmayan• 30 dk’ı geçen• Kusturan• ÖKSÜRÜK KRİZLERİ• ALERJİK ASTIM BRONŞİT ?
Page 70
• 15 Günden uzun süren• Antibiyotiksiz geçmeyen• Balgamlı öksürük• Burun akıntısı • Geniz akıntısı• Burun tıkanıklığı• TEKRARLAYAN / KRONİK SİNÜZİT?• ALERJİK RİNİT ?
Page 71
• ALERJİ TESTLERİ YAPILMALI !
• ÇEVRE ÖNLEMLERİ ALINMALI !
• AŞI TEDAVİSİ (DİL ALTI DAMLA) TEDAVİSİ BAŞLANMALI !
Page 72
AŞI TEDAVİSİ
• ERKEN YAŞTA TEDAVİ
• ETKİLİ ÇÖZÜM !
Page 73
Alerjik Bronşit / Astım HastalarıNasıl Beslenmelidir?
24 ŞUBAT CUMA St 14:00
Prof. Dr. Yonca NUHOĞLU