Clinic 1 : Blessurepreventie en revalidatie in het hedendaagse voetbal (13/12/10)

• 1. Dr. Kristof Sas RSC Anderlecht

2. Blessureconcept Risicofactoren Blessuremechanisme Intrinsieke risicofactoren

• Leeftijd

• Geslacht

• Lichaamssamenstelling

• • Gewicht

• • Vetpercentage

• • Antropometrie

• Gezondheid

• • Voorgeschiedenis

• • Allergien

• Fysieke kenmerken

• • Kracht

• • VO2 max

• • ROM

• Anatomie

• • Malalignments

• Vaardigheidsniveau

Voorbestembe atleet Vatbare atleet Blessure Blootstelling aan extrinsieke risicofactoren

• Menselijke factoren

• • Scheidsrechters

• • Ploegmaats

• Beschermingsfactoren

• Sportmateriaal

• • Studs/kledij

• Omgevingsfactoren

• • Terrein/kunstlicht

• • Weer

Uitlokkend event

• Joint motion (kinematica)

• Spelsituatie

• Trainingsprogramma

• Wedstrijdschema

3. RSCA: pijlers van preventie

• 1. Verhogen van belastbaarheid

• a. Levenshygine

• b. Voeding en suppletie

• c. Hydratatie

• d. Minimaliseren intrinsieke risicofactoren

• e. Wegwerken extrinsieke risicofactoren

• 2. Meten en aanpassen van belasting

4. Levenshygine

• Voldoende rust

• Aandacht voor individuele preventieprogrammas

• Verzorging

• Opwarming en cooling

5. Voeding en suppletie

• Voeding benvloedt prestaties!!!

• Verbetering van:

• • Duur van de inspanning

• • Kwaliteit van de inspanning

• • Herstel / recuperatie

• • Lichaamssamenstelling

• Preventie

• Inzicht!!! (spelers, coaches, hele omkadering)

6. Suppletie schema RSC Anderlecht

• pakket 1 voor elke training:

• • 2 tabs beta-alanine slow release: vertraagt spierverzuring

• • Sportdrank: isotonic +

• • • Magnesium - 400 mg

• • • Multivitamines - 2 g

• • • Co-enzym Q10 - 100 mg

• • • Omega 3-6-9 2 g

7. Tijdens de training

• Water

• Isotone drank

• Aquarius (verschillende smaken)

• • Hydratatie: kwantiteit boven kwaliteit

• Energy gels

8. Suppletie schema RSC Anderlecht

• pakket 2 na elke training:

• • 2 tabs beta-alanine slow release

• • Nieuwe versie recuperatiedrank: recovery +

• • • Cfr. vorig seizoen:

• • • • Koolhydraten (brandstof)

• • • • Eiwitten/aminozuren 4g(bouwstof)

• • • • Creatine (Explosiviteit, spierkracht)

• • • • Ribose (spierherstel)

• • • Extra toevoegingen:

• • • • HMB 2 g (hydroxymethylbutyraat) (remt spierafbraak)

• • • • Acid Drain 2 g (gaat verzuring tegen)

• • • • Glucosamine 700mg + chondrotine 700mg (voor gewrichten)

• • • • L- carnitine 200 mg (zet vet om in energie en gaat verzuring tegen)

• Betts J et al. The influence of carbohydrate and protein ingestion during recovery from prolonged exercise on subsequent endurance performance. J Sports Sci 2007; 25(13):1449-60.

• Ivy JL et al.Early postexercise muscle glycogen recovery is enhancedwith a carbohydrate-protein supplement.J Appl Physiol 2002, 93:1337-1344.

• Kerksick CM, et al.Impact of differing protein sources and a creatine containing nutritional formula after 12 weeks of resistance training.Nutrition 2007,23:647-656.

9. Hydratatie

• Slechte hydratatietoestand:

• • vochtinname < vochtverlies

• Redenen van vochtverlies:

• • Transpiratie

• • slechte dranken (diuretisch)

• • • Cola (-light)

• • • Koffie en thee

• • Airconditioning

• • • Bus, vliegtuig, hotel

10. Rehydratatie

• Na training / wedstrijd

• Eerste 4u. na training/wedstrijd!

• Kwantitatief:vochtverlies x 1,5 !

Voor 82 kg NA 80 kg - 2 kg 3 liter!!! 11. Hydratatie

• NOOIT gedeshydrateerd

• • Gaan slapen

• • Start training / wedstrijd

• • Herstelfase start al voor wedstrijd/training!

• Daarom:

• • Kleur urine controleren (cave vit.B)

• • Drink veel (voor, tijdens en na)

• • Drink goed (sportdrank, water (evt. + ORS))

12. Interventies?

• Individuele maatregelen:

• • Educatie (herhalen!)

• • Voorspellen!!!

• Collectieve maatregelen:

• • Stages

• • Ontbijt op de club en verplichte verzorging

• • Middagmaal op de club

• • 2 detraining in de late namiddag (praktisch: terrein? Verlichting? Slaapplaatsen?)

13. Intrinsieke risicofactoren

• Screening: medisch

• • Cardiologisch nazicht (2 jaarlijks)

• • • ECG in rust en bij inspanning / echocardiografie

• • Tandarts (2x/jaar)

• • Antropometrie

• • • Lengte

• • • Gewicht / BMI

• • • Vetpercentage

• • • • 2x / jaaronderwaterweging

• • • • Maandelijks huidplooimeting (probleemgevallen: 2x/mnd)

• • • • Impedantie?

14. Intrinsieke risicofactoren

• Screening van fysieke kenmerken (2x/jaar): medisch

• • HR max.

• • Flexibiliteit:

• • • Heup: endo, exo en flexie

• • • Enkel: plantaire en dorsiflexie

• • • Sit and reach

• • • Flexibiliteit adductoren, quadriceps en ITB

• • Omtrekmetingen:

• • • Biceps, thorax, dij (10 en 20 cm boven knie), kuit

15. Intrinsieke risicofactoren

• Screening van fysieke kenmerken: conditioneel

• • 2 mmol HR en snelheid

• • 4 mmol HR en snelheid

• • Max. lactaat

• • VO2max. abs (l/min.)

• • VO2max. rel.(ml/kg/min.)

• • RER max.

16. Intrinsieke risicofactoren

• Screening van fysieke kenmerken: kracht

• • Isokinetische testen:

• • • Knie

• • • • Flexie / extensie

• • • • H/Q ratio

• • • • L / R ratio

• • • Enkel

• • • • Plantaire en dorsiflexie

• • • Romp

• • • • Flexieen extensie

17. Dashboard 18. 19. Individueel Risicoprofiel 20.

• Vergelijk 2 tijdstippen

• Blessuregevoeligheid zones

• Evolutie door aangepaste training

• Kwaliteitscontrole

21. Intrinsieke risicofactoren

• Screening: medisch / biomechanisch (1x/jaar)

• 3D full body analyse

• • Houdingsanalyse

• • Ganganalyse: 4 km/u.

• • Loopanalyse: 15 km/u.

• • Evt. loopanalyse met sturing

• • 3D podoscan

• • Backscan

• • Osteopathische screening

22. Full body 3D screening 23. Abnormale loopanalyse

• Individuele steunzolen na 3D scan

• Dynamisch (proprioceptief) vs. statisch

• Alle steunzolen zijn aangepast aan verschillende types van schoenen.

• • Steunzolen voor:

• • • Loopschoenen

• • • Training (zachter)

• • • Wedstrijden (harder: verbeteren energie-overdracht (carbon))

24. Abnormale loopanalyse

• Advies :

• 3D sturingsbroek

• 3D sturingspak

• • OL: ingewerkte exorotatiecomponent

• • Schouders: verbetering positie

• • Lumbale lordose: verbetering stabiliteit

25. Abnormale loopanalyse

• Indien nodig (onvoldoende correctie met 3D sturingsbroek of pak): aanbrengen van speciale sturingsbanden om het onevenwicht tijdens de swingfase op te heffen.

26. 3D Podoscan 27. 3D Back scan 28. Full body 3D screening

• • Meer informatie dan enkel footscan

• • Informatie over hele kinetische ketting

• • Zicht op mogelijke interventieplaatsen

• • Controle op aangebrachte sturing

29. Extrinsieke risicofactoren

• Weinig of niet benvloedbaar:

• • Reglementen (strenger bestraffen van tackles)

• • Scheidsrechters

• • Medespelers

• • Tegenstanders

• • Beschermingsmaatregelen

• • Weersomstandigheden

30. Extrinsieke risicofactoren

• Benvloedbaar

• • Terrein (weliswaar niet door jezelf extern)

• • Studs

• • • Haaievinnen vs. ronde studs

• • • • Pivotbewegingen

Studs zijn voor mij een intrinsieke risicofactor! 31. Belasting: meten en aanpassen

• • Belasting meten:

• • 1. Trainingsfrequentie

• • 2. Trainingsintensiteit

• • • Max. hartslag

• • • Gem. hartslag

• • • Appreciatie technische staf (1-1/2-2; afwerken; snelheid)

• • • Cpk/lactaat

• • 3. Trainingsduur

• • Inventariseren!!!

32. Belasting: meten en aanpassen

• Belasting aanpassen:

• • Primair:

• • Belasting aanpassen voor blessuresoptreden

• • Secundair:

• • Belasting aanpassen om recidieven tevoorkomen

• • Tertiair:

• • Belasting aanpassen om complicaties tevoorkomen

33. Belasting vs. belastbaarheid 34. Belasting vs. belastbaarheid 35. Belasting vs. belastbaarheid

• Concreet:

• Correcte belasting in functie van belastbaarheid bepalen:

• • Adequate inventarisatie van belastbaarheid (diversificatie i.f.v. individuele eigenschappen)

• • Correcte inzameling van objectieve gegevens inzake belasting

• • Correcte interpretatie van deze gegevens

36. Belasting vs. belastbaarheid

• DIALOOG!!!

• Speler arts

• Arts physical trainer

• Arts T1

• Dit vereist VERTROUWEN in elk (!) van deze drie relaties!

37. Belasting vs. belastbaarheid

• Momentopname!!!

• Lange termijn / periodisering

• Belastbaarheid kan wijzigen:

• • Probleem

• • Blessure

• • Ziekte

• • Weinig of zeer veel gespeeld

• • Klimatologische omstandigheden

• • Wijziging wedstrijdschema (uitschakeling Europees /beker)

• Vastleggen van belasting:

• • Voorbereiding

• • Periodisering op collectief vlak

• • • Uithouding

• • • Weerstand

• • • Snelheid

• • • Kracht

• • • Preventie

38. Belasting vs. belastbaarheid

• DAGELIJKS:

• • Evalueren van individuele balans belasting belastbaarheid

• • • Duur, frequentie en intensiteit van trainingen / wedstrijden

• • • Gesprek arts speler (ook fitte spelers!)

• • • Geblesseerde spelers:

• • • • Anamnese en klinisch onderzoek

• • • • Overleg arts - kin

39. Belasting vs. belastbaarheid

• Overleg arts physical trainer

• • Termijn:

• • • Kort !!! (Uitzondering: voorbereiding)

• • • Middellang!

• • • Lang

• • Typering:

• • • Kracht

• • • Snelheid

• • • Uithouding

• • Collectief vs. individueel

40. Overvolle agenda: basisspelers

• Belasting

• Belastbaarheid

• • Goede of overdreven belasting

• • 3 wedstrijden per week (270)

• • 3 recuperatietrainingen (90)

• • 3 dag voor de wedstrijdtrainingen (180)

• Goed getrainde spieren

• Goede recuperatie

• • Goede verzorging

• • Goede hydratatie

• • Goede nutritie (carboloading)

• • • Afzonderingen en maaltijden op de club

• • Alternatieve trainingen indien nodig (bv. no-impact)

41. Overvolle agenda: basisspelers

• Collectieve preventie:

• • 2x/week

• • • Op recuperatiedagen (dag na de wedstrijd)

• • • Core stability

• • • Proprioceptie

• Individuele preventie:

• • 2x/week

• • • Recuperatiedagen of dag voor de wedstrijd

• Extras?

42. Overvolle agenda: wisselspelers

• Belasting

• Belastbaarheid

• Quid???

• • Zelfdetrainingen als basisspelers???

• • Enkel dag na de wedstrijd andere invulling?

• • Welke invulling?

• • Extra trainingen?

• • Paradox?

• • • Fris, maar onvoldoende getraind

• • • Vermoeid, maar goed getraind

• Goed getrainde spieren???

• • cf. paradox

• Hydratatie

• • = altijd positief

• Rust / afzonderingen / verzorging

• • = altijd positief

• Nutritie

• • Carboloading???

• • Voorraden worden niet verbruiktgewicht???

43. Overvolle agenda: wisselspelers

• In functie daarvan: compromissen.

• Belasting: m.i.:

• • Preventie op wedstrijddagen (=2x/week)

• • Langdurig wisselspeler: uithouding op wedstrijddag

• • Intensieve en lange (+/- 2 uur) trainingssessie dag na de wedstrijd : voetbalspecifiek!!!

• • Dag voor de wedstrijd = basisspelers

Goed voorbereide gewrichten en goed getrainde spieren lopen minder risico op blessures! 44. Overvolle agenda: wisselspelers

• Cave: niet-geselecteerden!!!

• • Mentaal (zeker bij Europese verplaatsingen)

• • Voetbalspecifieke training?!

• • • Kin?

• • • Physical coach? (voetbalspecifiek?)

• • • Beloften? (niveau?; intensiteit?; motivatie?)

• • • T2 of T3?!

45. Letselpreventie

• Goede balans belasting belastbaarheid

• = gendividualiseerde, collectieve aanpak

• Bekwaamheid arts

• • • Inschatten belastbaarheid

• • • Inschatten belasting in functie van specifieke belastbaarheid

• Beschikbaarheid arts

• • • Dagelijks?!

• • • Zelfde arts ?!continuteit

• Dialoog arts physical trainer

46. Letselpreventie

• Opvolgen adviezen (= vertrouwen) tandem arts physical coach

• • Waarom beiden: trachten optimale prestaties/resultaten te behalen met een minimum aan blessures

• • Soms blessures/recidieven riskeren in functie van beschikbaarheid spelers: soms kan je ondanks blessures toch goed werk verrichten

47. Letselpreventie

• 1 2x / week collectieve sessies:

• • Core stability

• • Proprioceptie

• • Excentrische krachtoefeningen

• Preventieve oefeningen tijdens opwarming

• Voorkomen van recidieven: bekwame revalidatietrainer

48. Revalidatietrainer

• Overgang kine groepstraining

• • Fysiooefentherapie/cardio?groep

• Sportspecifiek

• Belang!!!

• • minder recidieven

• • minder nieuwe blessures