Chuong1 - WordPress.com · Web view- Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh t×m kÕt qu tõ h×nh vÏ. - Th«ng b¸o kÕt qu cho GV khi hoµn thµnh nhiÖm vô: - ChØnh söa kÕt qu (

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

CH¦¥NG 1. VECT¥ TiÕt : 1, 2 . Bµi 1: C¸C §ÞNH NGHÜA

I. Môc tiªu: * VÒ kiÕn thøc : - Kh¸i niÖm vect¬ , ph¬ng , híng cña mét vect¬, sù b»ng nhau cña hai vect¬. - §Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt cña vect¬ - kh«ng.* VÒ kÜ n¨ng: - X¸c ®Þnh ®îc vect¬ ( ®iÓm gèc, ®iÓm ngän cña mét vect¬ ) . Ph©n biÖt ®îc vect¬ víi ®o¹n th¼ng.- X¸c ®Þnh ph¬ng, híng vµ ®é dµi cña vect¬. BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh hai vect¬ b»ng nhau.* VÒ t duy: - HiÓu ®îc kh¸i niÖm vect¬ , tr¸nh nhÇm lÉn.- BiÕt quy l¹ vÒ quen.* VÒ th¸i ®é: - Bíc ®Çu hiÓu kh¸i niÖm vect¬, x¸c ®Þnh vect¬. CÈn thËn, chÝnh x¸c. II. ChuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn d¹y häc : B¶ng phôIII. Ph ¬ng ph¸p d¹y häc : C¬ b¶n dïng ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng.IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Theo dâi h×nh vÏ:- Tr×nh bµy ý kiÕn.(C¸c mòi tªn chØ híng cña chuyÓn ®éng:Tµu A: chuyÓn ®éng theo híng §«ng.Tµu B: ch ®éng theo híng §«ng - B¾c).

- Vect¬ lµ mét ®o¹n th¼ng ®Þnh híng.

TiÕt 1: C¸c ®Þnh nghÜa1. Vect¬ lµ g×? - H§1: C¸c mòi tªn trong h×nh vÏ 1 SGK cho biÕt th«ng tin g× vÒ sù chuyÓn ®éng cña tµu thuû?

- KÕt luËn ý kiÕn:c¸c ®¹i lîng cã híng ®îc biÓu thÞ b»ng dÊu mòi tªn , gäi lµ vect¬. - Cho ®o¹n th¼ng AB. NÕu coi A lµ ®iÓm ®Çu vµ B lµ ®iÓm cuèi th× ta ®îc mét mòi tªn x¸c ®Þnh híng tõ A ®Õn B. B AVµ gäi lµ vect¬ .- Vect¬ lµ g×?* §Þnh nghÜa vect¬: SGK.

Phïng Hång Kæn 1

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Tr×nh bµy ý kiÕn.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Theo dâi h×nh vÏ.- Tr×nh bµy c¸c ý kiÕn.- Bæ sung hoµn thiÖn c¸c ý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kiÕn thøc.

- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn: VD1:+ Cïng híng: khi B, C n»m cïng mét phÝa ®èi víi ®iÓm A. + Ngîc híng: khi B vµ C n»m kh¸c phÝa ®èi víi ®iÓm A.VD2: Cã 6 vect¬ lµ :

VD3:+ NÕu A, B, C th¼ng hµng th× cïng gi¸ nªn

cïng ph¬ng.+ NÕu cïng ph¬ng th× hai ®êng th¼ng AB vµ AC song song hoÆc trïng nhau.

kÝ hiÖu lµ: ; …..

- H§2: Vect¬ vµ ®o¹n th¼ng kh¸c nhau nh thÕ nµo?Vect¬ ®îc x¸c ®Þnh khi nµo? Cã bao nhiªu vect¬ ®îc x¸c ®Þnh tõ hai ®iÓm A vµ B ? - KÕt luËn ý kiÕn.* Quy íc: vect¬ - kh«ng.2. Hai vect¬ cïng ph ¬ng, cïng h - íng:- H§3: Tõ gi¸o cô trùc quan: h×nh vÏ

- §êng th¼ng AB gäi lµ gi¸ cña vect¬ .

- H·y nhËn xÐt vÒ gi¸ cña c¸c vect¬ : .

- Vect¬ cã gi¸ nh thÕ nµo?- Khi nµo th× hai vect¬ cã cïng ph-¬ng?- Trong h×nh vÏ trªn, c¸c vect¬ nµo cïng híng, ngîc híng?- Vect¬ - kh«ng cã ph¬ng, híng nh thÕ nµo?- NhËn xÐt, söa ch÷a, bæ sung c¸c ý kiÕn.* Lu ý: - Khi nãi ®Õn híng cña hai vect¬ th× hai vect¬ ®ã ®· cïng ph-¬ng. - vect¬ - kh«ng cïng ph¬ng, cïng híng víi mäi vect¬.- VD1: Cho 3 ®iÓm A, B, C th¼ng hµng. Khi nµo hai vect¬ cïng h-íng, ngîc híng?-VD2: Cho tam gi¸c ABC. Cã bao nhiªu vect¬ kh¸c vect¬ - kh«ng cã ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi lµ A, B, C ?- VD3: Cho 3 ®iÓm A, B, C ph©n biÖt. CMR:

Phïng Hång Kæn

B E

A F M C

D N

2

Trêng THPT Phan §×nh PhïngV× AB vµ AC cã chung ®iÓm A nªn ph¶I trïng nhau, do ®ã A, B, C th¼ng hµng.

- cïng híng vµ AB = BC.

- Nghe, hiÓu nhiÖm vô.- VÏ h×nh vµ tr×nh bµy ý kiÕn:

Vect¬ - kh«ng cã ®é dµi b»ng 0.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- VÏ h×nh- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Bæ sung, hoµn thiÖn ý kiÕn (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Bæ sung ý kiÕn tr¶ lêi (nÕu cã)

A, B, C th¼ng hµng cïng ph-¬ng.

- NhËn xÐt, söa ch÷a bæ sung ý kiÕn.3. Hai vect¬ b»ng nhau:- H§4: Trong VD1 nÕu B lµ trung ®iÓm cña AC th× kÕt luËn g× vÒ híng cña hai vect¬ ; ®é dµi cña hai ®o¹n th¼ng AB vµ BC ?* §é dµi cña vect¬: (sgk)KÝ hiÖu: - Vect¬ - kh«ng cã ®é dµi b»ng bao nhiªu?- VD3: Cho h×nh thoi ABCD. H·y nhËn xÐt vÒ híng vµ ®é dµi cña c¸c cÆp vect¬ sau:

.- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ c¸c ý kiÕn.* §N : (sgk)kÝ hiÖu: - kÝ hiÖu vect¬ - kh«ng: VD4: Cho h×nh b×nh hµnh ABCD cã t©m O. H·y chØ ra c¸c cÆp vect¬ kh¸c b»ng nhau.VD5: Cho tam gi¸c ABC víi c¸c ®êng trung tuyÕn AD, BE, CF. H·y chØ ra c¸c bé ba vect¬ kh¸c vµ ®«i mét b»ng nhau.NÕu G lµ träng t©m cña tam gi¸c th× cã thÓ viÕt ®îc kh«ng? V× sao?VD6: Cho vµ ®iÓm O bÊt k×. H·y x¸c ®Þnh ®iÓm A sao cho . Cã bao nhiªu ®iÓm A nh vËy?- H§5: KÕt luËn chung( cñng cè tiÕt 1)- HiÓu vµ x¸c ®Þnh ®îc vect¬. - C¸c yÕu tè vÒ vect¬: ph¬ng, híng vµ ®é dµi cña vect¬.- Hai vect¬ b»ng nhau.- §N vµ tÝnh chÊt cña vect¬ - kh«ng.- Cho vµ ®iÓm O bÊt k×. Khi ®ã cã duy nhÊt mét ®iÓm A sao cho . TiÕt 2: C©u hái vµ bµi tËp

Phïng Hång Kæn 3

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn theo nhãm.- Tr×nh bµy ý kiÕn: Bµi 2.a, c, f:Sai; b,d,e: §óngBµi 4: a,d : Sai ; b, c, e , f : §óng.- NhËn xÐt, bæ sung ý kiÕn cña tæ kh¸c (nÕu cã)

- Theo dâi h×nh vÏ.- Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh t×m kÕt qu¶ tõ h×nh vÏ.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho GV khi hoµn thµnh nhiÖm vô:

- ChØnh söa kÕt qu¶ ( nÕu cã).

- Häc sinh ®äc ®Ò vµ vÏ h×nh.- Thùc hiÖn nhiÖm vô cña tõng nhãm ®· ®îc ph©n c«ng.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô.

- H§6: T×m hiÓu nhiÖm vô qua kiÓm tra bµi cò:- Vect¬ ®îc x¸c ®Þnh khi nµo? vect¬ kh¸c víi ®o¹n th¼ng nh thÕ nµo?- Khi nµo th× hai vect¬ gäi lµ cïng ph-¬ng?- C¸ch chøng minh hai vect¬ b»ng nhau.- Ph¬ng,híng vµ ®é dµi cña vect¬ - kh«ng?* §¸nh gi¸ chung vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng häc sinh.- H§7: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp TNKQ:Bµi 2 ; 4 trang 8, 9 sgk

- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ møc ®é hoµn thµnh cña nhãm. Ghi nhËn kÕt qu¶ cña nhãm.- ChØnh söa vµ hoµn thiÖn kÕt qu¶.- H§8: Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh gi¶i bµi tËp 3(sgk trang 9)- Gi¸o cô trùc quan: H×nh vÏ 7(sgk trang9)

- §¸nh gi¸ ghi nhËn kÕt qu¶.- H§9: Häc sinh tiÕn hµnh gi¶I bµi tËp 4 sgk- Gi¸o viªn giao nhiÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm. - Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ hoµn thµnh nhiÖm vô vµ chó ý ®Õn c¸c sai lÇm thêng gÆp cña häc sinh.- Hoµn thiÖn kÕt qu¶ cña bµi to¸n.

V. Cñng cè: - Mét vect¬ ®îc x¸c ®Þnh khi nµo. §é dµi cña mét vect¬ lµ g×. Khi nµo hai vect¬ gäi lµ cïng ph¬ng?- C¸ch chøng minh hai vect¬ b»ng nhau.- Ph¬ng, híng vµ ®é dµi cña vect¬ - kh«ng nh thÕ nµo?VI. Bµi tËp vÒ nhµ: Cho tam gi¸c ABC. Gäi P, Q, R lÇn lît lµ trung ®iÓm cña AB, BC, CA. T×m trªn h×nh vÏ c¸c vect¬ b»ng .

Phïng Hång Kæn 4

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

TiÕt : 3,4 . Bµi 2: tæng cña hai vect¬ I. Môc tiªu: * VÒ kiÕn thøc : - §Þnh nghÜa tæng cña hai vect¬ . TÝnh chÊt cña phÐp céng vect¬ - C¸c quy t¾c cña phÐp céng vect¬. * VÒ kÜ n¨ng: - X¸c ®Þnh ®îc vect¬ tæng cña hai vect¬. - BiÕt c¸ch biÓu diÔn mét vect¬ thµnh tæng cña nhiÒu vect¬ cÇn thiÕt.* VÒ t duy: - HiÓu ®îc quy t¾c 3 ®iÓm, quy t¾c céng h×nh b×nh hµnh.- BiÕt quy l¹ vÒ quen.* VÒ th¸i ®é: - Bíc ®Çu x¸c ®Þnh vect¬ tæng cña hai vect¬, lµm quen víi phÐp céng vect¬ yªu cÇu cÈn thËn, chÝnh x¸c. II. ChuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn d¹y häc : B¶ng phôIII. Ph ¬ng ph¸p d¹y häc : C¬ b¶n dïng ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng.IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Theo dâi h×nh vÏ sgk vµ suy nghÜ cã c¸ch nµo kh«ng ? - Tr×nh bµy ý kiÕn.- Tr×nh bµy c¸ch dùng.- Bæ sung hoµn thiÖn ý kiÕn(nÕu cã) B A C

TiÕt 3 : Tæng cña hai vect¬

1. §Þnh nghÜa tæng cña hai vect¬:- H§1: GV m« t¶ phÐp tÞnh tiÕn.(kh«ng ®Þnh nghÜa)- Trong h×nh vÏ 9 sgk cã thÓ tÞnh tiÕn chØ mét lÇn ®Ó vËt tõ vÞ trÝ I ®Õn vÞ trÝ III kh«ng?- Cho hai vect¬ : . H·y x¸c ®Þnh c¸c vect¬ sau: .- NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ bæ sung hoµn thiÖn c¸c ý kiÕn.Khi ®ã: vect¬ AC gäi lµ vect¬ tæng cña 2 vect¬ a vµ b.* §Þnh nghÜa : SGK. Ta viÕt: * Quy t¾c:

- H§2: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c vÝ dô sau:- VÝ dô: 1) Cho tam gi¸c ABC. X¸c

Phïng Hång Kæn 5

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- VÏ h×nh vµ t×m kÕt qu¶.- Tr×nh bµy c¸c ý kiÕn.- Bæ sung hoµn thiÖn c¸c ý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kiÕn thøc.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Theo dâi h×nh vÏ vµ thùc hiÖn viÖc t×m vect¬ tæng.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- VÏ h×nh.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Bæ sung, hoµn thiÖn ý kiÕn (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶.

®Þnh vect¬ tæng cña:

2) Cho h×nh b×nh hµnh ABCD t©m O. Vect¬ lµ tæng cña hai vect¬ nµo?

- §¸nh gi¸ vµ ghi nhËn kÕt qu¶.* Quy t¾c: NÕu ABCD lµ h×nh b×nh hµnh th× .

2.C¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vect¬:- H§3: - PhÐp céng hai sè cã c¸c tÝnh chÊt g×?- Cho c¸c vect¬ nh h×nh vÏ 11(SGK)H·y chØ ra vect¬ tæng cña c¸c vect¬:

.- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶.* TÝnh chÊt: (SGK)

- H§4: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi to¸n sau:BT1: CMR: BT2: Cho tam gi¸c ABC ®Òu cã c¹nh b»ng a. T×m ®é dµi cña vect¬ tæng

BT3: Gäi M lµ trung ®iÓm cña AB. CMR: .BT4: Gäi G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC. CMR: - Trong bµi gi¶i cña BT4 cã dïng ®¼ng thøc . H·y gi¶I thÝch v× sao cã ®¼ng thøc ®ã.- GV ph©n nhiÖm vô cho tõng tæ.- Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh vµ híng ®©n khi cÇn thiÕt.- §¸nh gi¸ chung vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng nhãm.- H§5: * Ghi nhí: + NÕu M lµ trung ®iÓm cña AB th×: + NÕu G lµ träng t©m tam gi¸c ABC

Phïng Hång Kæn 6

Trêng THPT Phan §×nh Phïng- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Bæ sung ý kiÕn tr¶ lêi (nÕu cã)

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn theo nhãm.- Tr×nh bµy ý kiÕn: Bµi 9: a) Sai; b) §óng.Bµi 10:

.Bµi 11: a, c : Sai ; b, d : §óng.- NhËn xÐt, bæ sung ý kiÕn cña tæ kh¸c (nÕu cã)

- Nghe hiÓu nhiÖm vô. - Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh t×m c¸ch chøng minh.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho GV khi hoµn thµnh nhiÖm vô.- ChØnh söa kÕt qu¶ ( nÕu cã).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Thùc hiÖn viÖc gi¶I bµi to¸n ë nhµ.

th×: + , A, B, C.+ NÕu ABCD lµ h×nh b×nh hµnh th× .

TiÕt 4: C©u hái vµ bµi tËp- H§5: T×m hiÓu nhiÖm vô qua kiÓm tra bµi cò:- Nªu ®Þnh nghÜa vµ c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vect¬.- ViÕt c¸c quy t¾c 3 ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh, tÝnh chÊt trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, tÝnh chÊt träng t©m cña tam gi¸c.* §¸nh gi¸ chung vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng häc sinh.- H§6: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp TNKQ:Bµi 9, 10, 11 trang 14 sgk.- Giao nhiÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.- Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh.- §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ møc ®é hoµn thµnh cña nhãm. Ghi nhËn kÕt qu¶ cña nhãm.- ChØnh söa vµ hoµn thiÖn kÕt qu¶:Bµi 9: a) Sai; b) §óng.Bµi 10:

.Bµi 11: a, c : Sai ; b, d : §óng.- H§7: Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh gi¶i bµi tËp 6, 7, 8, 12 (sgk trang 14)Bµi 6: CMR: Bµi 7: Tø gi¸c ABCD lµ h×nh g× nÕu

§S: H×nh thoi.Bµi 8: Cho 4 ®iÓm M, N, P, Q. CMR:

Phïng Hång Kæn 7

Trêng THPT Phan §×nh PhïngBµi 12: Cho tam gi¸c ®Òu néi tiÕp ®êng trßn t©m O.

- §¸nh gi¸ ghi nhËn kÕt qu¶ vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng häc sinh.- H§8: øng dông thùc tÕ trong vËt lý.Häc sinh tiÕn hµnh gi¶i bµi tËp 13 sgk- Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh vÒ nhµ.

V. Cñng cè: - C¸ch x¸c ®Þnh vect¬ tæng cña hai vect¬, cña ba vect¬.- VËn dông c¸c quy t¾c 3 ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh. TÝnh chÊt trung ®iÓm cña cña ®o¹n th¼ng, träng t©m tam gi¸c.VI. Bµi tËp vÒ nhµ: 13 trang15.

TiÕt :5,6 Bµi 3: hiÖu cña hai vect¬

I. Môc tiªu: * VÒ kiÕn thøc : - §Þnh nghÜa vect¬ ®èi cña mét vect¬, hiÖu cña hai vect¬. Quy t¾c vÒ hiÖu hai vect¬.* VÒ kÜ n¨ng: - X¸c ®Þnh ®îc vect¬ ®èi cña mét vect¬. C¸ch dng hiÖu cña hai vect¬.- BiÕt c¸ch biÓu diÔn mét vect¬ thµnh hiÖu cña hai vect¬ cã chung ®iÓm gèc. VËn dông thµnh th¹o quy t¾c vÒ hiÖu.* VÒ t duy: - HiÓu ®îc ®Þnh nghÜa hiÖu cña hai vect¬, quy t¾c vÒ hiÖu cña hai vect¬.- BiÕt quy l¹ vÒ quen.* VÒ th¸i ®é: - Bíc ®Çu x¸c ®Þnh vect¬ ®èi cña mét vect¬, lµm quen víi phÐp t×m hiÖu cña hai vect¬, yªu cÇu cÈn thËn, chÝnh x¸c. II. ChuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn d¹y häc : B¶ng phôIII. Ph ¬ng ph¸p d¹y häc : C¬ b¶n dïng ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng.IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV TiÕt 5 : HiÖu cña hai vect¬1. Vect¬ ®èi cña mét vect¬:- H§1: GV giíi thiÖu vect¬ ®èi cña mét vect¬.

Phïng Hång Kæn 8

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Hs ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái:+ Lµ vect¬ .+ Hai vect¬ ®èi nhau cã cïng ®é dµi nhng ngîc h-íng víi nhau.+ Vect¬ ®èi cña vect¬ - kh«ng lµ vect¬ - kh«ng.- ChØnh söa ý kiÕn (nÕu cã)

O A B

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Tr×nh bµy c¸c ý kiÕn:a)Vect¬ ®èi cña vect¬ -

lµ vect¬ .b) Vect¬ ®èi cña vect¬ lµ vect¬ .c) Vect¬ ®èi cña vect¬

lµ -( ).- Bæ sung hoµn thiÖn c¸c

* NÕu tæng cña hai vect¬ , lµ vect¬ - kh«ng, th× ta nãi lµ vect¬ ®èi cña , hoÆc lµ vect¬ ®èi cña vect¬ .- H§2: + Cho ®o¹n th¼ng AB. Vect¬ ®èi cña vect¬ lµ vect¬ nµo? Ph¶i ch¨ng mäi vect¬ cho tríc ®Òu cã vect¬ ®èi?* KÝ hiÖu: vect¬ ®èi cña vect¬ lµ - . + (- ) = (- ) + = + Cã nhËn xÐt g× vÒ híng vµ ®é dµi cña hai vect¬ ®èi nhau?+ Vect¬ ®èi cña vect¬ - kh«ng lµ vect¬ nµo?* NhËn xÐt: SGK.VÝ dô: Cho h×nh b×nh hµnh ABCD cã t©m O.a) T×m vect¬ ®èi cña :b) T×m c¸c cÆp vect¬ ®èi nhau cã ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi lµ c¸c ®iÓm A, B, C, D.2. HiÖu cña hai vect¬: - H§3: Gäi häc sinh ®äc ®Þnh nghÜa trong SGK. * §Þnh nghÜa : HiÖu cña hai vect¬ vµ , kÝ hiÖu lµ -

, lµ tæng cña vect¬ vµ vect¬ ®èi cña vect¬ . Ta viÕt: - = + ( - )- H§4: + C¸ch dùng hiÖu - :+ Gi¶I thÝch v× sao ta l¹i cã = - ?* Quy t¾c:

VÝ dô: Cho bèn ®iÓm A, B, C, D. H·y dïng quy t¾c vÒ hiÖu vect¬ ®Ó chøng minh: - H·y gi¶I bµi to¸n trªn b»ng nh÷ng c¸ch kh¸c.

TiÕt 6: C©u hái vµ bµi tËp

Bµi 14: (SGK)a) Vect¬ ®èi cña vect¬ - lµ vect¬ .b) vect¬ ®èi cña vect¬ lµ vect¬ .c) vect¬ ®èi cña vect¬ lµ -( ).

Phïng Hång Kæn 9

Trêng THPT Phan §×nh Phïngý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kiÕn thøc.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Söa ch÷a c¸c ý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- VÏ h×nh.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Bæ sung, hoµn thiÖn ý kiÕn (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶.

Bµi 15: (SGK)

Bµi 16: (SGK). Cho h×nh b×nh hµnh ABCD víi t©m O. Mçi kh¼ng ®Þnh sau ®©y ®óng hay sai?a) Sai ; b) §óng ; c) Sai ; d) Sai ; e) §óng.

Bµi 17: (SGK) Cho hai ®iÓm A, B ph©n biÖt.a) T×m tËp hîp c¸c ®iÓm O sao cho

.b) T×m tËp hîp c¸c ®iÓm O sao cho

§S: a) TËp rçng.b) TËp gåm chØ mét ®iÓm O lµ trung ®iÓm AB.

Bµi 18: (SGK) Cho h×nh b×nh hµnh ABCD. CMR:

.

Bµi 19: (SGK). CMR: khi vµ chØ khi trung ®iÓm cña hai ®o¹n th¼ng AD vµ BC trïng nhau.

Bµi 20: Cho 6 ®iÓm A, B, C, D, E, F. CMR:

- §¸nh gi¸ chung vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng nhãm.

V. Cñng cè: - C¸ch x¸c ®Þnh vect¬ ®èi cña mét vect¬, c¸ch dùng vect¬ hiÖu cña hai vect¬. - VËn dông thµnh th¹o quy t¾c vÒ hiÖu vect¬.VI. Bµi tËp vÒ nhµ:

TiÕt :7,8,9. Bµi 4: tÝch cña mét vect¬ víi mét sè . Phïng Hång Kæn 10

Trêng THPT Phan §×nh Phïng I. Môc tiªu: * VÒ kiÕn thøc : - HiÓu ®îc ®Þnh nghÜa tÝch cña vect¬ víi mét sè, biÕt c¸c tÝnh chÊt cña phÐp nh©n vect¬ víi sè. BiÕt ®îc ®iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng, biÕt biÓu thÞ mét vect¬ theo hai vect¬ kh«ng cïng ph¬ng.* VÒ kÜ n¨ng: - X¸c ®Þnh ®îc vect¬ = ( ph¬ng, híng vµ ®é dµi cña vect¬ ®ã).- BiÕt ¸p dông c¸c tÝnh chÊt cña phÐp nh©n vect¬ víi sè trong c¸c phÐp tÝnh.-BiÕt diÔn ®¹t b»ng vect¬: ba ®iÓm th¼ng hµng, trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, träng t©m tam gi¸c.* VÒ t duy: - HiÓu ®îc ý nghÜa h×nh häc cña phÐp nh©n vect¬ víi sè. Tõ ®ã suy ra ®iÒu kiÖn ®Ó ba ®iÓm th¼ng hµng; biÓu thÞ mét vect¬ qua hai vect¬ kh«ng cïng ph¬ng.- BiÕt quy l¹ vÒ quen.* VÒ th¸i ®é: - Bíc ®Çu x¸c ®Þnh vect¬ , lµm quen víi phÐp nh©n vect¬ víi sè, yªu cÇu cÈn thËn, chÝnh x¸c. II. ChuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn d¹y häc : III. Ph ¬ng ph¸p d¹y häc : C¬ b¶n dïng ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng.IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn:a) E lµ ®iÓm ®èi xøng cña A qua D.b) F lµ t©m cña h×nh b×nh hµnh.- ChØnh söa ý kiÕn cña c¸c tæ kh¸c (nÕu cã).

- VÊn ®¸p häc sinh t¹i chç.

TiÕt 7, 8. TÝch cña mét vect¬ víi mét sè.1. §Þnh nghÜa tÝch cña mét vect¬ víi mét sè:- H§1: LÊy vÝ dô minh ho¹ (Hv20), rót ra kÕt luËn: .- H§2: Cho h×nh b×nh hµnh ABCD.

- §¸nh gi¸ vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.- H§3: §Þnh nghÜa ( SGK)- NhËn xÐt: 1 = ; (-1) lµ vect¬ ®èi cña .

- VÝ dô: Cho tam gi¸c ABC. Gäi M, N lÇn lît lµ trung ®iÓm cña AB vµ AC. Khi ®ã ta cã:

Phïng Hång Kæn 11

Trêng THPT Phan §×nh Phïng- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Tr×nh bµy c¸c ý kiÕn.- Bæ sung hoµn thiÖn c¸c ý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kiÕn thøc.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Söa ch÷a c¸c ý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Theo dâi h×nh vÏ.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Bæ sung, hoµn thiÖn ý kiÕn (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶.

2. C¸c tÝnh chÊt cvña phÐp nh©n vect¬ víi sè:- H§4: PhÐp nh©n cña hai sè cã nh÷ng tÝnh chÊt g×?- GV giíi thiÖu c¸c tÝnh chÊt.-TÝnh chÊt cña phÐp nh©n vect¬ víi sè:

* Chó ý: (SGK)

- H§5: 1) CMR: §iÓm I lµ trung ®iÓm cña AB khi vµ chØ khi víi ®iÓm M bÊt k×, ta cã: .2) Cho tam gi¸c ABC víi G lµ träng t©m. CMR víi ®iÓm M bÊt k×, ta cã:

.+ GV giao nhÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.+ Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.+ §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh cña tõng nhãm.+ Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi to¸n. 3. §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph - ¬ng:- H§6: NÕu = th× hai vect¬ vµ cïng ph¬ng.§iÒu ngîc l¹i cã ®óng kh«ng?- Tõ h×nh vÏ 24(SGK) h·y x¸c ®Þnh c¸c sè k, m, n,p, q sao cho

* Tæng qu¸t: Vect¬ cïng ph¬ng víi vect¬ ( kh¸c vect¬ - kh«ng) khi vµ

Phïng Hång Kæn 12

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Thùc hiÖn vÏ h×nh.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy bµi gi¶i cña nhãm.- ChØnh s÷a bæ sung hoµn thiÖn bµi gi¶i cña nhãm kh¸c(nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp suy nghÜ xem cã ®îc kh«ng?- Tr×nh bµy ý kiÕn cho GV.- Ghi nhËn ý kiÕn.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp gi¶i bµi tËp.- Th«ng b¸o cho GV khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô.- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Th¶o luËn theo nhãm.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cña nhãm khi hoµn thµnh nhiÖm

chØ khi cã sè k sao cho = - V× sao kh¸c vect¬ - kh«ng?* §iÒu kiÖn ®Ó ba ®iÓm th¼ng hµng: §iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ba ®iÓm ph©n biÖt A, B, C th¼ng hµng lµ cã sè k sao cho - H§7: Cho tam gi¸c ABC cã trùc t©m H, träng t©m G vµ O lµ t©m ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c.

+ Giao nhiÖm vô cô thÓ cho mçi nhãm.+ Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña mçi nhãm vµ híng khi cÇn thiÕt.+ §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.+ NhËn xÐt bæ sung hoµn thiÖn bµi gi¶i . §êng th¼ng ®i qua ba ®iÓm O, G, H

gäi lµ ®êng th¼ng ¥le cña tam gi¸c ABC.

4. BiÓu thÞ mét vect¬ qua hai vect¬ kh«ng cïng ph ¬ng: - H§8: NÕu ®· cã hai vect¬ kh«ng cïng ph¬ng vµ th× ph¶i ch¨ng mäi vect¬ ®Òu cã thÓ biÓu thÞ ®îc qua hai vect¬ ®ã?

* §Þnh lý: Cho hai vect¬ kh«ng cïng ph-¬ng

vµ . Khi ®ã mäi vect¬ ®Òu cã thÓ biÓu thÞ ®îc mét c¸ch duy nhÊt qua hai vect¬ vµ , nghÜa lµ cã duy nhÊt cÆp sè m vµ n sao cho CM: (SGK)

TiÕt 9: C©u hái vµ bµi tËp- H§9: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm tù luËn sau:Bµi 21: (SGK) Cho tam gi¸c vu«ng c©n OAB víi OA = OB = a. H·y dùng c¸c vect¬ sau vµ tÝnh ®é dµi cña chóng:

Phïng Hång Kæn 13

Trêng THPT Phan §×nh Phïngvô.a) m = 1/2 vµ n = 0 ; b) m = - 1/2 vµ n = 1/2.c) m = -1 vµ n = 1/2 ; d) m = -1/2 vµ n=1.

- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña nhãm.- ChØnh s÷a hoµn thiÖn kÕt qu¶ cña nhãm (nÕu cã).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp t×m tßi c¸ch gi¶i.- Tr×nh bµy bµi gi¶I cho GV khi ®· gi¶I xong.- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.- ChØnh s÷a bæ sung hoµn thiÖn bµi gi¶I (nÕu cã).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Theo dâi tõng ho¹t ®éng h-

-H§10:T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua BT 22 sau:Bµi 22: Cho tam gi¸c OAB. Gäi M, N lÇn l-ît lµ trung ®iÓm hai c¹nh OA vµ OB. H·y t×m c¸c sè m vµ n thÝch hîp trong mçi ®¼ng thøc sau ®©y:

- GV giao nhiÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.- Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.- §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña mçi nhãm.- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.- NhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn chung:a) m = 1/2 vµ n = 0 ; b) m = - 1/2 vµ n = 1/2.c) m = -1 vµ n = 1/2 ; d) m = -1/2 vµ n=1.- H§11: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua bµi tËp sau:Bµi 23: Gäi M, N lÇn lît lµ trung ®iÓm c¸c ®o¹n th¼ng AB vµ CD. CMR:

Bµi 24: Cho tam gi¸c ABC vµ ®iÓm G. CMR:

Bµi 25: Gäi G lµ träng t©m tam gi¸c ABC. §Æt

- Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.- NhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi gi¶I, rót ra kÕt

Phïng Hång Kæn 14

Trêng THPT Phan §×nh Phïngíng dÉn cña GV ®Ó thùc hiÖn gi¶I bµi tËp ë nhµ.

luËn.- H§ 12: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp sau:- GV gîi më, híng dÉn cho häc sinh vÒ nhµ gi¶i c¸c bµi tËp sau:Bµi 26: CMR: NÕu G vµ G’ lÇn lît lµ träng t©m tam gi¸c ABC vµ A’B’C’ th×

Bµi 27: Cho lôc gi¸c ABCDEF. Gäi P, Q, R, S, T, U lÇn lît lµ trung ®iÓm c¸c c¹nh AB, BC, CD,DE, EF, FA. CMR: hai tam gi¸c PRT vµ QSU cã träng t©m trïng nhau.( HD: ¸p dông kÕt qu¶ bµi tËp 26)Bµi 28: Cho tø gi¸c ABCD. CMR:a) Cã mét ®iÓm G duy nhÊt sao cho

. §iÓm G nh trªn ®îc gäi lµ träng t©m cña tø gi¸c ABCD.b) Träng t©m G lµ trung ®iÓm cña mçi ®o¹n nèi c¸c trung ®iÓm hai c¹nh ®èi cña tø gi¸c, nã còng lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng nèi trung ®iÓm hai ®êng chÐo cña tø gi¸c.c) Träng t©m G n»m trªn c¸c ®o¹n th¼ng nèi mét ®Ønh cña tø gi¸c vµ träng t©m cña tam gi¸c t¹o bëi ba ®Ønh cßn l¹i.HD: a) Chen ®iÓm O vµo vµ dïng phÐp trõ hai vect¬;b) Gäi M, N lÇn lît lµ trung ®iÓm AB vµ CD.+ CM ®îc G lµ trung ®iÓm cña MN.+ CM G lµ trung ®iÓm cña AD vµ BC; cña AC vµ BD.c) Gäi A’ lµ träng t©m tam gi¸c BCD. Ta CM ®iÓm G n»m trªn AA’.

V. Cñng cè: - HiÓu ®îc ®Þnh nghÜa tÝch cña vect¬ víi mét sè vµ c¸c tÝnh chÊt cña nã.- §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng; c¸ch diÔn ®¹t ba ®iÓm th¼ng hµng, trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, träng t©m cña tam gi¸c.- BiÕt c¸ch ph©n tÝch mét vect¬ thµnh tæng cña hai vect¬ kh«ng cïng ph¬ng.VI. Bµi tËp vÒ nhµ: B26, 27, 28 trang 24.

Phïng Hång Kæn 15

Trêng THPT Phan §×nh PhïngTiÕt :10,11,12 . Bµi 5: trôc to¹ ®é vµ hÖ trôc to¹ ®é. I. Môc tiªu: * VÒ kiÕn thøc : - HiÓu ®îc kh¸I niÖm trôc to¹ ®é, to¹ ®é cña vect¬ vµ cña ®iÓm trªn trôc to¹ ®é vµ hÖ trôc to¹ ®é - BiÕt kh¸i niÖm ®é dµi ®¹i sè cña mét vect¬ trªn trôc to¹ ®é vµ hÖ thøc Sal¬.- HiÓu ®îc biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬, ®iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng, to¹ ®é cña trung ®iÓm ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é cña träng t©m tam gi¸c.* VÒ kÜ n¨ng: - X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña ®iÓm, cña vect¬ trªn trôc to¹ ®é.- TÝnh ®îc ®é dµi ®¹i sè cña mét vect¬ khi biÕt to¹ ®é hai ®iÓm ®Çu mót cña nã.- TÝnh ®îc to¹ ®é cña vect¬ trªn hÖ trôc to¹ ®é nÕu biÕt to¹ ®é hai ®Çu mót. - BiÕt sö dông ®îc biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬. X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña trung ®iÓm ®o¹n th¼ng vµ träng t©m tam gi¸c.* VÒ t duy: - HiÓu vµ ph©n biÖt ®îc to¹ ®é cña mét vect¬, cña mét ®iÓm trªn trôc to¹ ®é vµ trªn hÖ trôc to¹ ®é.- BiÕt sö dông biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÕp to¸n vect¬.- BiÕt quy l¹ vÒ quen.* VÒ th¸i ®é: - Bíc ®Çu sö dông biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬, yªu cÇu cÈn thËn, chÝnh x¸c.II. ChuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn d¹y häc :

III. Ph ¬ng ph¸p d¹y häc : C¬ b¶n dïng ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng.IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Bæ sung ý kiÕn tr¶ lêi (nÕu cã).

TiÕt 10,11: Trôc to¹ ®é vµ hÖ trôc to¹ ®é. 1. Trôc to¹ ®é: - H§1: GV gäi häc sinh nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa trôc to¹ ®é ( hay trôc sè) - Vect¬ ®¬n vÞ cña trôc lµ g×? - NhËn xÐt vµ hoµn thiÖn ph¸t biÓu cña häc sinh.* §Þnh nghÜa: SGK.- §iÓm O gäi lµ gèc to¹ ®é. - KÝ hiÖu: (O; ) hay x’Ox , hay trôc Ox.* To¹ ®é cña vect¬ vµ cña ®iÓm:§N: - Sè a ®îc gäi lµ to¹ ®é cña vect¬

.Phïng Hång Kæn 16

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Tr×nh bµy c¸c ý kiÕn:a) b - a vµ a - b.b) (a + b)/2.- Bæ sung hoµn thiÖn c¸c ý kiÕn (nÕu cã).- Ghi nhËn kiÕn thøc.

- Häc sinh tù kiÓm chøng kÓt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Häc sinh ®éc lËp tr¶ c©u hái.- Ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Theo dâi h×nh vÏ.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy ý kiÕn.- Bæ sung, hoµn thiÖn ý kiÕn (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi

- Sè m gäi lµ to¹ ®é cña ®iÓm M ®èi víi trôc (O; ) khi .- H§2: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua vÝ dô sau: Trªn trôc Ox cho hai ®iÓm A, B lÇn lît cã to¹ ®é lµ a vµ b. a) T×m to¹ ®é cña vect¬ .b) T×m to¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng AB.

- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng häc sinh.* §S: a) b - a vµ a - b.b) (a + b)/2.- H§3: To¹ ®é cña vect¬ trªn trôc Ox ®îc ®Þnh nghÜa nh thÕ nµo?* §é dµi ®¹i sè cña vect¬ trªn trôc:

+ KÕt qu¶:

2. HÖ trôc to¹ ®é: - H§4: Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa hÖ trôc to¹ ®é. * §N: SGK.- §iÓm O gäi lµ gèc to¹ ®é.- Ox gäi lµ trôc hoµnh ; Oy gäi lµ trôc tung.- KÝ hiÖu: Oxy hay (O; )3. To¹ ®é cña vect¬ ®èi víi hÖ trôc to¹ ®é:- H§5: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua h×nh vÏ sau (Hv29- sgk).H·y biÓu thÞ mçi vect¬

Víi x, y lµ hai sè thùc nµo ®ã. + GV giao nhÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.+ Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña häc sinh vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.+ §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh cña tõng nhãm.+ Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi to¸n. * §Þnh nghÜa: SGK.

Phïng Hång Kæn 17

Trêng THPT Phan §×nh Phïngc©u hái.- Tr×nh bµy c©u tr¶ lêi.- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy bµi gi¶i cña nhãm.- ChØnh s÷a bæ sung hoµn thiÖn bµi gi¶i cña nhãm kh¸c(nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp suy nghÜ xem cã kh«ng?- Tr×nh bµy ý kiÕn cho GV:a) , d) Kh«ng cïng ph¬ng.b) , c) Cïng ph¬ng.- Ghi nhËn ý kiÕn.

- H§6: a) T×m to¹ ®é cña c¸c vect¬ .

b) H·y t×m to¹ ®é cña c¸c vect¬

* NhËn xÐt: 4. BiÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬:- H§7:

* Tæng qu¸t:

-H§8: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua bµi tËp sau: Mçi cÆp vect¬ sau cã cïng ph¬ng kh«ng?

- Theo dâi häc sinh lµ tõng bíc vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.- §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng lµ g× ?- NhËn xÐt vµ ghi kÕt qu¶ : a) , d) Kh«ng cïng ph¬ng.b) , c) Cïng ph¬ng.5. To¹ ®é cña mét ®iÓm:- H§9: Tõ ®Þnh nghÜa to¹ ®é cña ®iÓm trªn trôc to¹ ®é GV gîi më cho häc sinh ®Þnh nghÜa ®èi víi hÖ to¹ ®é.* §N: SGK.- KÝ hiÖu: M(x;y) hoÆc M = (x;y)Nh vËy: * NhËn xÐt: SGK.

Phïng Hång Kæn 18

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp gi¶i bµi tËp.- Th«ng b¸o cho GV khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô:a) O(0; 0) ; A(-4; 0) ; B(0; 3) ; C(3; 1) ; D(4; -4)b) §iÓm E trïng víi D.c) Vect¬ = (4; 3).- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Th¶o luËn theo nhãm.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cña nhãm khi hoµn thµnh nhiÖm vô.- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña nhãm.- ChØnh s÷a hoµn thiÖn kÕt qu¶ cña nhãm (nÕu cã).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp t×m tßi c¸ch gi¶i.- Tr×nh bµy bµi gi¶I cho GV khi ®· gi¶I xong- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.- ChØnh s÷a bæ sung hoµn thiÖn bµi gi¶I (nÕu cã).

- H§10: Theo dâi h×nh vÏ sau:

-8 -6 -4 -2 2 4 6 8

-8

-6

-4

-2

2

4

6

8

x

y

M

H

K

a) To¹ ®é cña mçi ®iÓm O, A, B, C, D b»ng bao nhiªu?b) H·y t×m ®iÓm E cã to¹ ®é (4;-4)c) T×m to¹ ®é cña vect¬ .- NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ ghi kÕt qu¶:a) O(0; 0);A(-4; 0); B(0; 3) ; C(3; 1) ; D(4; -4)b) §iÓm E trïng víi D.c) Vect¬ = (4; 3).* Tæng qu¸t:

- V× sao cã kÕt qu¶ trªn?6.To¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é cña träng t©m tam gi¸c:- H§11: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua vÝ dô sau:Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é Oxy, cho hai ®iÓm M(xM; yM) vµ N(xN; yN). Gäi P lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng MN.a) H·y biÓu thÞ vect¬

.b) Tõ ®ã suy ra to¹ ®é cña ®iÓm P theo to¹ ®é cña M vµ N.- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.KÕt qu¶:

-H§12: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c vÝ dô sau:

Phïng Hång Kæn 19

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp t×m tßi c¸ch gi¶i.- Th«ng b¸o cho Gv khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô.- Tr×nh bµy bµi gi¶i.- NhËn xÐt vµ chØnh s÷a bµi gi¶I (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp theo yªu cÇu cña gi¸o viªn.- NhËn xÐt c©u tr¶ lêi vµ bµi gi¶I cña b¹n (nÕu cã).

1) T×m to¹ ®é ®iÓm M’ ®èi xøng víi ®iÓm M(7;-3) qua A(1;1)2) Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é Oxy, cho tam gi¸c ABC víi träng t©m G.a) H·y viÕt hÖ thøc gi÷a c¸c vect¬

.b) Tõ ®ã suy ra to¹ ®é cña G theo to¹ ®é cña A, B, C.- GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ ghi nhËn kÕt qu¶ : §S: 1) M’(-5; 5).2)

* KÕt qu¶: NÕu G lµ träng t©m tam gi¸c ABC th×:

- H§13: VÝ dô: Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é Oxy, cho c¸c ®iÓm A(2; 0), B(0; 4), C(1; 3).a) CM: A, B, C lµ ba ®Ønh cña mét tam gi¸c.b) T×m to¹ ®é cña träng t©m tam gi¸c ABC.- Theo dâi tõng ho¹t ®éng bµi gi¶I cña häc sinh vµ híng dÉn khi cÇn thiÕt.a) CM : A, B, C kh«ng th¼ng hµng.b) vËn dông c«ng thøc. G(1; 7/3).- NhËn xÐt , ®¸nh gi¸ bµi gi¶I cña häc sinh.- Ghi nhËn kÕt qu¶ .

TiÕt 12 : C©u hái vµ bµi tËp- H§14: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c c©u hái kiÓm tra bµi cò:+ §Þnh nghÜa to¹ ®é cña vect¬, cña ®iÓm trªn trôc to¹ ®é.+ §Þnh nghÜa to¹ ®é cña vect¬, cña

Phïng Hång Kæn 20

Trêng THPT Phan §×nh Phïng- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- §äc ®Ò trong SGK vµ chän c©u tr¶ lêi ®óng.- Th¶o luËn theo nhãm.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ tõng c©u.Bµi 29: - C¸c mÖnh ®Ò sai lµ: a vµ d.- C¸c mÖnh ®Ò ®óng lµ : b, c, e.Bµi 33: - C¸c mÖnh ®Ò sai: b, d.- C¸c mÖnh ®Ò ®óng lµ a, c, e.- S÷a chöa c¸c ý kiÕn (nÕu cã).

- GV vÊn ®¸p häc sinh t¹i chæ.

- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- NhËn xÐt, söa ch÷a hoµn thiÖn kÕt qu¶(nÕu cã).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- §äc ®Ò vµ th¶o luËn theo nhãm.- Tr×nh bµy ý kiÕn cña nhãm khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô.

®iÓm trªn hÖ trôc to¹ ®é.+ To¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, to¹ ®é cña träng t©m tam gi¸c. + Gi¶I bµi tËp sau: (Bµi 31- sgk)

- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña tõng häc sinh.- §¸nh gi¸ vµ ghi ®iÓm cho tõng häc sinh.

- H§15: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan sau:Bµi 29, 33: (SGK) - Ph©n c«ng nhiÖm vô cho tõng nhãm - §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña mçi nhãm.- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ ghi nhËn kÕt qu¶:Bµi 29: - C¸c mÖnh ®Ò sai lµ: a vµ d.- C¸c mÖnh ®Ò ®óng lµ : b, c, e.Bµi 33: - C¸c mÖnh ®Ò sai: b, d.- C¸c mÖnh ®Ò ®óng lµ a, c, e.

- H§16: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp TNTL sau:Bµi 30: (SGK)

Bµi 32: (SGK)- §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng lµ g×?- H·y x¸c ®Þnh to¹ ®é cña vect¬ .- §¸nh gi¸, ghi nhËn kÕt qu¶ :

Phïng Hång Kæn 21

Trêng THPT Phan §×nh Phïng- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.

- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn: a) M1(x; -y) ; b) M2(-x; y) ; c) M3(-x; -y).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn theo nhãm c¸c c©u hái ®· ®îc giao.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cña nhãm khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô.a) G(0; 1) ; b) D(8; -11) ; c) E(-4; -5).- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña nhãm.

- H§17: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp TNTL sau:Bµi 34: Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é, cho ba ®iÓm : A(-3; 4) ; B(1; 1) ; C(9; -5)a) CM: ba ®iÓm A, B, C th¼ng hµng.b) T×m to¹ ®é ®iÓm D sao cho A lµ trung ®iÓm cña BD.c) T×m to¹ ®é ®iÓm E trªn trôc Ox sao cho A, B, E th¼ng hµng.- Ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.- §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh kÕt qu¶ cña mçi nhãm.- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶:

Bµi 35: Cho ®iÓm M(x; y). T×m to¹ ®é cña c¸c ®iÓma) M1 ®èi xøng víi ®iÓm M qua Ox.b) M2 ®èi xøng víi ®iÓm M qua Oy.c) M3 ®èi xøng víi ®iÓm M qua gèc to¹ ®é O.Bµi 36: Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é, cho ba ®iÓm A(-4; 1), B(2; 4) , C(2; -2).a) T×m to¹ ®é cña träng t©m tam gi¸c ABC.b) T×m to¹ ®é ®iÓm D sao cho C lµ träng t©m tam gi¸c ABD.c) T×m to¹ ®é ®iÓm E sao cho ABCE lµ h×nh b×nh hµnh.- Ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.- Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña nhãm vµ híng khi cÇn thiÕt.- §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc vµ ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.

Phïng Hång Kæn 22

Trêng THPT Phan §×nh Phïng- NhËn xÐt chung vµ hoµn thiÖn kÕt qu¶:a) G(0; 1) ; b) D(8; -11) ; c) E(-4; -5).

V. Cñng cè: - HiÓu ®îc to¹ ®é cña vect¬, cña ®iÓm trªn trôc , hÖ trôc to¹ ®é.- §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng; c¸ch diÔn ®¹t ba ®iÓm th¼ng hµng, trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, träng t©m cña tam gi¸c. To¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, to¹ ®é cña träng t©m tam gi¸c.- BiÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬. - HiÓu ®îc mèi liªn hÖ gi÷a biÓu thøc vect¬ vµ biÓu thøc to¹ ®é.VI. Bµi tËp vÒ nhµ: Bµi tËp «n tËp ch¬ng 1.

TiÕt :13. Bµi 6: «n tËp ch¬ng i

I. Môc tiªu: * VÒ kiÕn thøc : - N¾m ®îc kh¸I niÖm vect¬, vect¬ - kh«ng, vect¬ b»ng nhau.- N¾m v÷ng vµ vËn dông thµnh th¹o c¸c quy t¾c ba ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh, quy t¾c vÒ hiÖu vect¬. - N¾m v÷ng kh¸I niÖm tÝch cña mét vect¬ víi mét sè, c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vect¬, phÐp nh©n vect¬ víi mét sè.- N¾m ®îc ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng, biÕt diÔn ®¹t b»ng vect¬ vÒ ba ®iÓm th¼ng hµng, trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, träng t©m tam gi¸c.- N¾m v÷ng ®îc to¹ ®é cña vect¬, cña ®iÓm ®èi víi trôc vµ hÖ trôc. BiÕt vµ lµm quen víi c¸c bµi to¸n chuyÓn tõ vect¬ sang to¹ ®é.* VÒ kÜ n¨ng: - VËn dông thµnh th¹o c¸c quy t¾c ba ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh khi lÊy tæng cña hai vect¬ cho tríc. VËn dông ®îc quy t¾c trõ vµo chøng minh c¸c ®¼ng thøc vect¬.- X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña ®iÓm, cña vect¬ trªn trôc to¹ ®é.- TÝnh ®îc ®é dµi ®¹i sè cña mét vect¬ khi biÕt to¹ ®é hai ®iÓm ®Çu mót cña nã.- TÝnh ®îc to¹ ®é cña vect¬ trªn hÖ trôc to¹ ®é nÕu biÕt to¹ ®é hai ®Çu mót. - BiÕt sö dông ®îc biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬. X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña trung ®iÓm ®o¹n th¼ng vµ träng t©m tam gi¸c.* VÒ t duy: - HiÓu vµ ph©n biÖt ®îc to¹ ®é cña mét vect¬, cña mét ®iÓm trªn trôc to¹ ®é vµ trªn hÖ trôc to¹ ®é.- BiÕt sö dông biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÕp to¸n vect¬.

Phïng Hång Kæn 23

Trêng THPT Phan §×nh Phïng- BiÕt chuyÓn c¸c bµi to¸n vect¬ sang to¹ ®é vµ ngîc l¹i; mèi liªn hÖ gi÷a vect¬ vµ to¹ ®é.- BiÕt quy l¹ vÒ quen.* VÒ th¸i ®é: - Bíc ®Çu sö dông biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬, lµm quen víi mèi liªn hÖ gi÷a vect¬ vµ to¹ ®é cña c¸c bµi to¸n, yªu cÇu cÈn thËn, chÝnh x¸c.II. ChuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn d¹y häc :

III. Ph ¬ng ph¸p d¹y häc : C¬ b¶n dïng ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng.IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng cña GV

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi c©u hái.- Bæ sung ý kiÕn tr¶ lêi (nÕu cã).

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh lµm viÖc ë nhµ: tr¶ lêi c©u hái tù kiÓm tra.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Häc sinh ®éc lËp tr×nh bµy ý kiÕn.- Bæ sung, hoµn thiÖn ý kiÕn (nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶.

I. Tãm t¾c nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí: (SGK)- H§1: GV vÊn ®¸p häc sinh vÒ mét sè kiÕn thøc cÇn nhí ®· häc:+ Vect¬ kh¸c ®o¹n th¼ng nh thÕ nµo? Ph¬ng, híng vµ ®é dµi cña vect¬ - kh«ng nh thÕ nµo? + Khi nµo hai vect¬ gäi lµ b»ng nhau?+ Nh¾c l¹i c¸c quy t¾c ba ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh, quy t¾c vÒ hiÖu vect¬.+ H·y ®Þnh nghÜa tÝch cña mét vect¬ víi mét sè. TÝnh chÊt trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng, träng t©m tam gi¸c+ To¹ ®é cña vect¬ vµ cña ®iÓm ®èi víi hÖ trôc Oxy.II. C©u hái tù kiÓm tra:- H§2: GV giao nhiÖm vô cho häc sinh vÒ nhµ tù tr¶ lêi c¸c ‘’c©u hái tù kiÓm tra’’ nh»m gióp häc sinh cñng cè l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc.III. Bµi tËp: - H§3: T×m hiÓu nhiÖm vô th«ng qua c¸c bµi tËp sau:+ GV ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ cho tõng nhãm.+ Theo dâi tõng ho¹t ®éng cña mçi nhãm.+ §¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña mçi nhãm.+ Ghi nhËn kÕt qu¶ cña mçi nhãm.+ NhËn xÐt chung vµ ghi kÕt qu¶ cña c¸c bµi tËp:

Phïng Hång Kæn 24

Trêng THPT Phan §×nh Phïng

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn theo nhãm bµi tËp ®· ®îc giao.- Tr×nh bµy bµi gi¶I khi ®· hoµn thµnh xong.- NhËn xÐt vµ ghi nhËn kÕt qu¶.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô.- Th¶o luËn vµ tr×nh bµy bµi gi¶i cña nhãm.- ChØnh s÷a bæ sung hoµn thiÖn bµi gi¶i cña nhãm kh¸c(nÕu cã)- Ghi nhËn kÕt qu¶ bµi gi¶i.

- Nghe hiÓu nhiÖm vô .- Th¶o luËn theo nhãm.- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cña nhãm khi hoµn thµnh nhiÖm vô.- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña

Bµi 1:

Bµi 2: §S: . Suy ra h×nh b×nh hµnh OACB lµ h×nh thoi, nghÜa lµ OA = OB.Bµi 3: Gäi O lµ t©m cña h×nh b×nh hµnh ABCD. CMR víi ®iÓm M bÊt k× , ta cã: .Bµi 4: Cho tam gi¸c ABC.

§S: a)+ M lµ ®Ønh thø t cña h×nh b×nh hµnh ABCM+ Gäi D lµ trung ®iÓm cña BC. Suy ra N lµ trung ®iÓm cña AD.b) p = 4/5 ; q = -3/4.Bµi 5:

®o¹n th¼ng AB vµ ®iÓm I sao cho 2) T×m sè k sao cho .

) CMR ví i mäi ®iÓm M, ta cã:

Cho IA 3IB 0a AI kAB

2 3b MI MA MB5 5

§S: k = 3/5. Bµi 6: Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é Oxy, cho ba ®iÓm

Phïng Hång Kæn 25

Trêng THPT Phan §×nh Phïngnhãm.- ChØnh s÷a hoµn thiÖn kÕt qu¶ cña nhãm (nÕu cã).

A(-1; 3) , B(4; 2) , C(3; 5).a) CMR: ba ®iÓm A, B, C kh«ng th¼ng hµng.b) T×m to¹ ®é ®iÓm D sao cho

c) T×m to¹ ®é ®iÓm E sao cho O lµ träng t©m tam gi¸c ABE.§S: b) D(2; -6) ; c) E(-3; -5).IV. Bµi tËp tr¾c nghiÖm:1. (C ) ; 2. (B) ; 3. (D) ; 4. (C ) ; 5. (A) ; 6. (C ) ; 7. (A) 8. (B ) ; 9. (B) ; 10. (A) ; 11. (C ) ; 12. (D) ; 13. (D); 14. (A) ; 15. (D) ; 16. (B) ; 17. (D) ; 18. (B) ; 19. (D) ; 20. (A) ; 21. (B) ; 22. (B) ; 23. (B).

V. Cñng cè: - VËn dông thµnh th¹o c¸c quy t¾c ba ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh khi lÊy tæng cña hai vect¬ cho tríc. VËn dông ®îc quy t¾c trõ vµo chøng minh c¸c ®¼ng thøc vect¬.- X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña ®iÓm, cña vect¬ trªn trôc to¹ ®é.- TÝnh ®îc ®é dµi ®¹i sè cña mét vect¬ khi biÕt to¹ ®é hai ®iÓm ®Çu mót cña nã.- TÝnh ®îc to¹ ®é cña vect¬ trªn hÖ trôc to¹ ®é nÕu biÕt to¹ ®é hai ®Çu mót. - BiÕt sö dông ®îc biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬. X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña trung ®iÓm ®o¹n th¼ng vµ träng t©m tam gi¸c.VI. Bµi tËp vÒ nhµ: - ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc vµ c¸c d¹ng to¸n ®· gÆp.- TiÕt sau kiÓm tra mét tiÕt.

Phïng Hång Kæn 26