1 Rủi ro và lợi nhuận GV: TRẦN HÙNG SƠN
1
Rủi ro và lợi nhuận
GV: TRẦN HÙNG SƠN
2 22
MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG
Xác định rủi ro, lợi nhuận. Đo lường rủi ro, lợi nhuận của một
tài sản.Lợi nhuận và rủi ro của một danh
mục đầu tư.Đa dạng hoá danh mục đầu tưPhân loại rủi ro.Mô hình CAPM.
3
Rủi ro là gì?
Rủi ro được định nghĩa là “sự nguy hại, nguy cơ gây ra thiệt hại hoặc tổn thương”. Như vậy rủi ro hầu như được hiểu theo nghĩa tiêu cực.
Trong tài chính, rủi ro được hiểu theo nghĩa vừa khác biệt vừa rộng hơn. Rủi ro là gì?
Như vậy rủi ro không chỉ bao gồm kết quả xấu (lợi nhuận thấp hơn mong đợi) mà còn bao gồm cả kết quả tốt (lợi nhuận cao hơn mong đợi). Ý nghĩa của rủi ro trong tài chính được thể hiện chính xác nhất bởi chữ “Rủi ro” trong tiếng Trung Quốc.
4
Lợi nhuận
Lợi nhuận là khoản lời hay lỗ trong đầu tư. Lợi nhuận thường được thể hiện dưới dạng
tỷ lệ phần trăm so với vốn đầu tư ban đầu, và thường tính theo năm.– Lãi suất của khoản tiền gửi tiết kiệm là một
dạng lợi nhuận.
5
Xác định/đo lường lợi nhuận
Lợi nhuận, kt, được tính như sau:
1
1
t
tttt P
PPCk
Lợi nhuận ở đây là lợi nhuận đã biết (ex post)– Được tính toán dựa trên số liệu quá khứ
Lợi nhuận được tính theo năm.
Lợi nhuận ở đây là lợi nhuận đã biết (ex post)– Được tính toán dựa trên số liệu quá khứ
Lợi nhuận được tính theo năm.
6
Ví dụ 1
Mua và nắm giữ một tín phiếu kho bạc trong 1 tháng Giá mua $9488, giá bán $9528 Lợi nhuận trong 1 tháng:
Lợi nhuận theo năm: (1.0042)12 - 1 = .052 = 5.2%
9528 - 9488
9488= .0042 = .42%
7
Ví dụ 2 Mua và nắm giữ 100 Cổ phiếu BVH trong 9 tháng. Mua với giá 62 ngàn
đồng, bán với giá 101.50 ngàn đồng. Được chia cổ tức 8 ngàn đồng Lợi nhuận 9 tháng:
Lợi nhuận hằng năm là:
101.50 - 62 + 8
62= .65 =65%
(1.65)12/9 - 1 = .95 = 95%
8
Xác định/đo lường lợi nhuận
Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng (dự tính) - Expected Return – Đo lường lợi nhuận có thể ở tương lai– Dự vào phân phối xác suất (Ex-Ante data)– Là biến ngẫu nhiên - random variable
Tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng được xác định:
N
iii pkkE
1
ˆReturn
9
Lợi nhuận TB số học (Arithmetic) và TB hình học (Geometric)
Trung bình số học là lợi nhuận được tính trung bình cộng trong một khoảng thời gian.
Trung bình hình học là lợi nhuận được tính trung bình nhân trong một khoảng thời gian.
Trung bình nhân thường có giá trị ít hơn trung bình cộng
Vậy đâu là thước đo tốt nhất? VD– TB số học sẽ cho kết quả lớn hơn khi đo lường trong
dài hạn.– TB hình học sẽ cho kết quả ít hơn trong ngắn hạn.
10
Lợi nhuận trung bình nhân: Ví dụ
Có bảng lợi nhuận:Year Return
1 10%2 -5%3 20%4 15% %58.9095844.
1)15.1()20.1()95(.)10.1(
)1()1()1()1()1(
return average Geometric
4
43214
g
g
r
rrrrr
Lợi nhuận trung bình 9.58%/năm, lợi nhuận tổng cho cả 4 năm là 44.21%.
4)095844.1(4421.1
11
Lợi nhuận trung bình cộng: Ví dụ
Hai thước đo lợi nhuận sẽ cho kết quả khác nhau:
Year Return
1 10%2 -5%3 20%4 15%
%104
%15%20%5%104
return average Arithmetic 4321
rrrr
12
Dự báo lợi nhuận
Sử dụng công thức Blume’s formula:
AverageArithmeticN
TNverageGeometricA
N
TTR
11
1)(
T là khoảng thời gian cần dự báo và N là số năm dữ liệu trong quá khứ. T phải nhỏ hơn N.
13
Xác định/đo lường rủi ro
Rủi ro trong thống kê (và trong kinh tế học tài chính) được đo lường bằng độ lệch chuẩn, đo lường sự biến thiên của lợi nhuận.
N
iii pkk
1
22 ˆ
14
Xác định/đo lường rủi ro
Tính độ lệch chuẩn khi có dữ liệu trong quá khứ (EX-Post Data)
1
1
2
n
n
jj rr
15
Lợi nhuận và phương sai
Year Actual Return
Average Return
Deviation from the Mean
Squared Deviation
1 .15 .105 .045 .002025
2 .09 .105 -.015 .000225
3 .06 .105 -.045 .002025
4 .12 .105 .015 .000225
Totals .00 .0045
Variance = .0045 / (4-1) = .0015 Standard Deviation = .03873
16
Xác định/đo lường rủi ro
Giả sử có lợi nhuận của hai công ty trong từng tình huống như sau:
Tình huống Xác suất Công ty Công ty
Kinh tế Xảy ra A B
Bùng nổ 0.2 110% 23%Bình thường 0.5 22% 16%Suy thoái 0.3 -60% 8%
1.0
Lợi nhuận củatừng tình huống
17
Xác định/đo lường rủi ro
00.05
0.1
0.15
0.20.25
0.3
0.35
0.4
0.450.5
-60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%
=15.00%=18.56%
Công ty A:
18
Xác định/đo lường rủi ro
00.05
0.1
0.15
0.20.25
0.3
0.35
0.4
0.450.5
-60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%
=15.00%=9.68%
Công ty B:
19
Xác định/đo lường rủi ro
-100% -50% 0% 50% 100% 150%
A
B
và có phân phối chuẩn:
20
Is it Gambling or Investing?Is it Gambling or Investing?
21
Normal Probability Distribution
Mean- 1 σ
50% Probability
- 3 σ - 2 σ 1 σ 2 σ 3 σ
50% Probability
68.26%
95.44%
99.74%
22
Normal Distribution Example
10%
50% Probability
5% 15%0% 20%- 5% 25%
50% Probability
68.26%
95.44%
99.74%
Mean = 10%; Standard Deviation = 5%
23
Đo lường rủi ro riêng lẻ
Hệ số biến đổi (CV) – đo lường rủi ro tương đối, tức đo lường rủi ro trên 1 đơn vị lợi nhuận được dùng làm thước đo chuẩn.
CV dùng để so sánh rủi ro của dự án này so với rủi ro của dự án kia.
Return
RiskVariation oft Coefficien
24
Đo lường rủi ro riêng lẻ
-100% -50% 0% 50% 100% 150%
A
B
CV A= 1.24CV B= 0.65
Hệ số CV càng thấp thì rủi ro càng thấp.
25
Ví duï minh hoïa: Söû duïng heä soá bieán ñoåi
(CV) Döï aùn X Döï aùn Y
Lôïi nhuaän kyø voïng
0,08 0,24
Ñoä leäch chuaån
0,06 0,08
Heä soá bieán ñoåi
0,75 0,33X = 6% trong khi Y = 8% => Döï aùn X ruûi ro hôn Döï aùn Y? Trong tröôøng hôïp naøy khoâng keát luaän ñöôïc, caàn tính theâm CV:
CVX = 0,75 trong khi CVY = 0,33 => Döï aùn X ruûi ro hôn Döï aùn Y
26
Sự e ngại rủi ro-Risk Aversion
Nếu bạn chỉ có thể đầu tư vào một trong hai công ty A và B ở ví dụ trên thì bạn sẽ chọn đầu tư vào công ty nào? – Công ty A– Công ty B
27
Sự e ngại rủi ro-Risk Aversion
Risk aversion means investors
prefer lower risk when expected
returns are equal
When expected returns are not equal the choice of investment depends on the investor's tolerance for risk
28
Risk AversionRisk Aversion
29
Phần bù rủi ro-Risk Premium
Phần lợi nhuận đòi hỏi cộng thêm vào tài sản có rủi ro cao hơn để bù đắp cho rủi ro cao hơn so với tài sản khác.
30
Lôïi nhuaän cuûa danh muïc ñaàu tö
Danh muïc ñaàu tö – söï keát hôïp cuûa 2 hay nhieàu chöùng khoaùn hoaëc taøi saûn.
Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc ñaàu tö – lôïi nhuaän trung bình coù troïng soá cuûa töøng chöùng khoaùn caù bieät trong danh muïc ñaàu tö
31
Lôïi nhuaän cuûa danh muïc ñaàu tö
Coâng thöùc tính lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc ñaàu tö
Ví duï: Chöùng khoaùn A coù lôïi nhuaän kyø voïng 14,68% vaø chöùng khoaùn B coù lôïi nhuaän kyø voïng 12%. Chöùng khoaùn A chieám tyû troïng 65%, lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc ñaàu tö:
m
jjjp REWRE
1
)()( Wj: tyû troïng cuûa chöùng khoaùn j Ej(R): lôïi nhuaän kyø voïng cuûa chöùng khoaùn jm: toång soá chöùng khoaùn trong danh muïc
%74,1312)35,0(68,14)65,0()()(1
m
jjjp REWRE
32
Ruûi ro cuûa danh muïc ñaàu tö
Ruûi ro cuûa danh muïc ñaàu tö – ño löôøng bôûi phöông sai vaø ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö
Coâng thöùc tính phöông sai cuûa danh muïc ñaàu tö goàm 2 chöùng khoaùn j vaø k
Phöông sai cuûa danh muïc ñaàu tö phuï thuoäc vaøo phöông sai cuûa töøng chöùng khoaùn caù bieät vaø ñoàng (hieäp) phöông sai (tích sai) giöõa 2 chöùng khoaùn ñoù.
Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö baèng caên baäc 2 cuûa phöông sai
22,
222 2 kkkjkjjjp WWWW
33
Ruûi ro cuûa danh muïc ñaàu tö
Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö
Ñoàng phöông sai (hiệp phương sai) – ño löôøng möùc ñoä quan heä tuyeán tính giöõa lôïi nhuaän cuûa 2 chöùng khoaùn, xaùc ñònh bôûi coâng thöùc:
m
j
m
kkjkjP WW
1 1,
m: toång soá chöùng khoaùn trong danh muïcWj: tyû troïng toång quyõ ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn jWk: tyû troïng toång quyõ ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn kj,k: ñoàng phöông sai lôïi nhuaän cuûa chöùng khoaùn j vaø k rj,k: heä soá töông quan kyø voïng giöõa lôïi nhuaän cuûa j vaø k (Khi j = k thì heä soá töông quan rj,k = 1)
kjkjkj r ,,
34
Ví duï minh hoïa (1)
Moät danh muïc ñaàu tö goàm 2 coå phieáu: CP1 vaø CP2. CP1 coù lôïi nhuaän kyø voïng laø 16% vôùi ñoä leäch chuaån laø 15%. CP2 coù lôïi nhuaän kyø voïng laø 14% vôùi ñoä leäch chuaån laø 12%. Heä soá töông quan giöõa 2 coå phieáu naøy laø 0,4 vaø nhaø ñaàu tö boû tieàn baèng nhau vaøo hai coå phieáu naøy. Hoûi lôïi nhuaän kyø voïng vaø ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö?
35
Ví duï minh hoïa (2)
Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc ñaàu tö
Ep(R) = (0,5)16 + (0,5)14 = 15% Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö
– Coå phieáu 1 W1W11,1 = W1W1r1,1 11
W1W21,2 = W1W2r1,2 12– Coå phieáu 2
W2W12,1 = W2W1r2,1 21
W2W22,2 = W2W2r2,2 22
36
Ví duï minh hoïa (3)
Coå phieáu 1– (0,5)(0,5)(1)(0,15)(0,15)– (0,5)(0,5)(0,4)(0,15)(0,12)
Coå phieáu 2– (0,5)(0,5)(0,4)(0,12)(0,15)– (0,5)(0,5)(1)(0,12)(0,12)
P = [(0,5)(0,5)(1)(0,15)(0,15)]+[(0,5)(0,5)(0,4)(0,15)(0,12)]+ [(0,5)(0,5)(0,4)(0,12)(0,15)] + [(0,5)(0,5)(1)(0,12)(0,12)] = 11,3%
37
Ví duï minh hoïa (4)
Caùch khaùc, ta coù phöông sai:
Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö:
22,
222 2 kkkjkjjjp WWWW 22222 )12,0()5,0()12,0)(15,0)(4,0)(5,0)(5,0(2)15,0()5,0( p
012825,02 p
%3,11012825,0 p
38
Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö, goàm 3 CP:– Coå phieáu 1
W1W11,1 = W1W1r1,1 11
W1W21,2 = W1W2r1,2 12
W1W31,3 = W1W3r1,3 13
– Coå phieáu 2 W2W12,1 = W2W1r2,1 21
W2W22,2 = W2W2r2,2 22
W2W32,3 = W2W3r2,3 23
– Coå phieáu 3 W3W13,1 = W3W1r3,1 31
W3W23,2 = W3W2r3,2 32
W3W33,2 = W3W3r3,3 33
Ruûi ro cuûa danh muïc ñaàu tö
Rủi ro danh mục đầu tư 3 tài sản
•Đối với danh mục đầu tư 3 tài sản sẽ có 3 cặp hệ số tương quan giữa A và B; A và C; và B và C.
A
B C
ρa,b
ρb,c
ρa,c
CACACACBCBCBBABABACCBBAAp wwwwwwwww ,,,222222 222
Rủi ro danh mục đầu tư 4 tài sản
•Đối với danh mục đầu tư 3 tài sản sẽ có 6 cặp hệ số tương quan giữa A và B; A và C; A và D, B và C, B và D, C và D.
A
C
B D
ρa,b ρa,d
ρb,cρc,d
ρa,c
ρb,d
41
Hệ số tương quan-Correlation Coefficient
rij đo lường mối quan hệ giữa hai biến. Hệ số tương quan có gia trị từ -1 đến +1. Nếu rij<1, rủi ro của danh mục đầu tư giảm
xuống.– Rủi ro giảm xuống khi số lượng chứng khoán
trong danh mục đầu tư tăng lên.
Nếu rij=-1, rủi ro của danh mục đầu tư được loại bỏ hoàn toàn.
42
Hệ số tương quan
ba
baCov
),(
, , ,1
covar( , ) ( ( )) ( ( ))M
A B A B j A j A B j Bj
R R p r E R r E R
43
Hệ số tương quan
44
Hệ số tương quan
45
Hệ số tương quan
46
Hệ số tương quan
47
Phân loại rủi ro đầu tư
Rủi ro toàn hệ thống (systematic risk) – còn gọi là rủi ro thị trường hoặc rủi ro chung (rủi ro về tỷ giá, về tình hình chính trị, về ổn định xã hội, …)
Rủi ro không toàn hệ thống (unsystematic risk) – còn gọi là rủi ro công ty hoặc rủi ro cá biệt (rủi ro về tình hình kinh doanh, về tình hình tài chính công ty, …)
Tổng rủi ro = Rủi ro toàn hệ thống + Rủi ro không toàn hệ thống
48
Đa dạng hoá danh mục đầu tư
Kết hợp đầu tư vào nhiều loại chứng khoán không có tương quan cùng chiều
Sự sụt giảm lợi nhuận của chứng khoán này được bù đắp bằng sự gia tăng lợi nhuận của chứng khoán kia => cắt giảm rủi ro
Đa dạng hoá chỉ cắt giảm được rủi ro không toàn hệ thống chứ không cắt giảm được rủi ro toàn hệ thống
49
Đa dạng hoá đầu tư giúp cắt giảm rủi ro
Lôïi nhuaän ñaàu tö
Lôïi nhuaän ñaàu tö
Lôïi nhuaän ñaàu tö
Chöùng khoaùn A
Chöùng khoaùn B
Danh muïc A vaø B
Thôøi gian Thôøi gian Thôøi gian
50
Đa dạng hoá đầu tư giúp cắt giảm rủi ro
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Number of Stocks in Portfolio
Por
tfol
io
51
Đa dạng hoá đầu tư giúp cắt giảm rủi ro
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Number of Stocks in Portfolio
Por
tfol
io
Systematic or Nondiversifiable Risk
Diverifiable, Unsystematic, or Company Specific Risk
52
Ví duï minh hoaïXem xeùt lôïi nhuaän cuûa CP W, M
vaø danh muïc WM (W vaø M coù heä soá töông quan r = - 1) Naêm CP W CP M Danh muïc
WM
2X07 40% (10%) 15%
2X08 (10) 40 15
2X09 35 (5) 15
2X10 (5) 35 15
2X11 15 15 15
LN trung bình
15 15 15
Ñoä leäch chuaån
22,6% 22,6% 0,0%
53
Phaân tích söï aûnh höôûng cuûa ña daïng hoaù ñoái vôùi lôïi nhuaän vaø ruûi ro
Xeùt ví duï sau ñaây: danh muïc ñaàu tö S&T Coå
phieáu SCoå
phieáu T
Tyû troïng (W) 60% 40%
Lôïi nhuaän kyø voïng (R) 17,50% 5,5%
Phöông sai (2) 0,066875 0,013225
Ñoä leäch chuaån () 25,86% 11,50%
Ñoàng phöông sai giöõa S vaø L (S,T)
- 0,004875
Heä soá töông quan giöõa S vaø L (S,T)
- 0,1639
54
Lôïi nhuaän vaø ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc
ñaàu tö S&T Lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc
ñaàu tö– Rp = WsRs + WtRt =
(0,6x17,5)+(0,4x5,5)=12,7% Phöông sai cuûa danh muïc ñaàu tö
2 =(0,6)2(0,2586)2 + 2(0,6)(0,4)(- 0,004875) +(0,4)2(0,1150)2
= 0,023851 Ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö
Ñoä leäch chuaån trung bình = (0,6)(0,2586) +(0,4)(0,1150) = 0,2012 = 20,12%
%44,151544,0023851,0
55
The Missing Link
We need to measure the Market risk that cannot be diversified away
Unique or Non-systematic
Risk
Unique or Non-systematic
Risk
Market or Systematic
Risk
Diversifiable Non- Diversifiable
Total Standard Deviation (or Risk)
56
The Missing Link
Unique RiskUnique Risk Market Risk(measured with Beta)
The market will not compensate us for risk that
can be diversified away.
The market will compensate us for market risk – the risk that cannot be diversified away
57
Kết luận
Khi cho thêm nhiều chứng khoán vào danh mục đầu tư, rủi ro của danh mục đầu tư sẽ giảm xuống.
Với một danh mục đầu tư được đa dạng hoá, các nhà đầu tư sẽ loại bỏ hoàn toàn một nửa rủi ro so với việc khi nắm giữ một chứng khoán riêng lẻ.
Nhà đầu tư chỉ còn gánh chịu rủi ro thị chỉ còn gánh chịu rủi ro thị trườngtrường, do vậy lợi nhuận của chứng khoán này phản ánh mức rủi ro thị trường.
58
Mô hình định giá tài sản vốn Capital Asset Pricing Model
CAPM thể hiện mối quan hệ giữa lợi nhuận và rủi ro hệ thống. – Rủi ro phi hệ thống (Unsystematic risk) có thể
loại trừ bằng cách đa dạng hóa. CAPM được sử dụng để xác định suất sinh
lời đòi hỏi.– Đo lường mức độ tương quan của một cổ phiếu
với thị trường.
59
Mô hình định giá tài sản vốn Capital Asset Pricing Model
j đo lường sự biến động của một chứng khoán so với sự biến động của thị trường.
Khi j = 1, biến động giống thị trường. Đo lường rủi ro hệ thống.
jFMF
jFj
RkR
Rk
ˆ
PremiumRisk
60
Mô hình định giá tài sản vốn Capital Asset Pricing Model
j được xác định như sau:
)(
)(2
,
M
Mii R
RRCov
61
Ước tính bằng phương pháp hồi quy
Sec
uri
ty R
etu
rns
Sec
uri
ty R
etu
rns
Return on Return on market %market %
RRii = = ii + + iiRRmm + + eeii
Slope = Slope = iiCharacte
ristic
Line
Characteris
tic Line
62
Ước lượng hệ số beta
Sử dụng chỉ số thị trường chứng khoán để đại diện cho danh mục thị trường: thay Mô hình CAPM bằng Mô hình Chỉ số (Index Model)
Số liệu lịch sử: Suất sinh lợi hàng tháng trong vòng 60 tháng gần đây.
Ước lượng hàm hồi quy:– Ri= a+ βRM+ ε
63
Ví dụ ước lượng hệ số beta
64
Hệ số beta trên web: cafef.vn
65
Hệ số beta khi xem xét tác động của cấu trúc vốn
Hệ số beta khi xem xét tác động của cấu trúc vốn.
66
Hệ số beta của danh mục đầu tư
Hệ số beta của danh mục đầu tư, p, là tổng beta của từng chứng khoán riêng lẻ tính theo tỷ trọng từng chứng khoán.
n
iii
nnp
w
www
1
2211
67
Hệ số beta của danh mục đầu tư
Tính beta của danh mục đầu tư sau:Systematic Proportion
Risk of Portfolio
i w i
Wasup Dot. Com 2 0.7Bueno Burger 1 0.1West Bank 0.8 0.1
Bud Light & Power 0.6 0.11.0
64.1
)6.0(1.0)8.0(1.0)1(1.0)2(7.0
p
68
Lợi nhuận rủi ro của danh mục đầu tư
Tỷ suất lợi nhuận dự tính.
n
iiip kwk
1
ˆˆ
Tỷ suất lợi nhuận đòi hỏi.
jFMFj RkRk ˆ
69
Đường thị trường chứng khoán - SML
Trục hoành là hệ số j, trục tung là suất sinh lời đòi hỏi, kj, hình vẽ của mô hình CAPM chính là đường SML.
RF là hệ số chặn.
(kM-RF), là phần bù rủi ro thị trường hay chính là hệ số góc.
70
Đường thị trường chứng khoán - SML
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Riskj
Req
uire
d R
etur
n
71
Đường thị trường chứng khoán - SML
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 0.5 1 1.5 2
Riskj
Req
uire
d R
etur
n
Risk-Free Rate
Stock's Risk Premium
72
Suất sinh lời dự tính và rủi ro thị trường
Khoản đầu tư nào là tốt nhất ?
Lợi nhuận
CK Dự tính Rủi ro b
Alta 17.4% 1.29
Market 15.0 1.00
Am. Foam 13.8 0.68
T-bills 8.0 0.00
Repo Men
1.7 -0.86
73
Suất sinh lời đòi hỏi
rAlta = 8.0% + (7%)(1.29)= 8.0% + 9.0% = 17.0%.
rM = 8.0% + (7%)(1.00) = 15.0%.
rAm. F. = 8.0% + (7%)(0.68) = 12.8%.
rT-bill = 8.0% + (7%)(0.00) = 8.0%.
rRepo = 8.0% + (7%)(-0.86) = 2.0%.
74
Suất sinh lời dự tính và đòi hỏi
^ r r
Alta 17.4% 17.0% Định giá thấp
Market 15.0 15.0 Cân bằng
Am. F. 13.8 12.8 Định giá thấp
T-bills 8.0 8.0 Cân bằng
Repo 1.7 2.0 Định giá cao
75
..Repo
.Alta
T-bills
.Am. Foam
rM = 15
rRF = 8
-1 0 1 2
.
SML: ri = rRF + (RPM) bi
ri = 8% + (7%) bi
ri (%)
Rủi ro, bi
SML và các khoản đầu tư
Market
76
Tác động của lạm phát lên SML
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Riskj
Req
uire
d R
etur
n
77
Tác động của lạm phát lên SML
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Riskj
Req
uire
d R
etur
n
SML1
SML2
78
Tác động của sự e ngại rủi ro lên SML
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Riskj
Req
uire
d R
etur
n
SML1
79
Tác động của sự e ngại rủi ro lên SML
0%
5%
10%
15%
20%
25%
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Riskj
Req
uire
d R
etur
n
SML1
SML2
80
Tác động của rủi ro của chứng khoán đến SML
Nếu một chứng khoán ít rủi ro hơn (rủ ro hệ thống giảm xuống), đường SML sẽ thay đổi như thế nào?
Nothing! Hệ số beta của chứng khoán thay đổi, tỷ suất lợi nhuận giảm xuống dưới đường SML!
81
Ñaùnh giaù moâ hình CAPM
Ñôn giaûn, deã öùng duïng trong thöïc teá Haïn cheá cuûa CAPM laø cho raèng lôïi nhuaän kyø
voïng chæ phuï thuoäc vaøo moät yeáu toá duy nhaát laø ruûi ro, ño löôøng bôûi beta.
Coù moät soá phaùt hieän baát thöôøng khi öùng duïng – Aûnh höôûng qui moâ coâng ty– Aûnh höôûng tyû soá PE vaø MB– Aûnh höôûng thaùng Gieâng
Coù moät soá phaûn ñoái töø caùc nhaø nghieân cöùu khaùc– Phaùt hieän cuûa Fama vaø French– Pheâ phaùn töø nhöõng nhaø nghieân cöùu moâ hình ña
yeáu toá
Phụ lục: Tính tỷ suất lợi nhuận trong một số trường hợp đặc biệt
1. Được chia cổ tức bằng cổ phiếu. – VD: Giá AGF vào 31/5/2007 và 29/6/2007 lần lượt là
136.000đ và 104.000đ. Trong tháng 6, Agifish trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 1/5, tức là cổ đông nắm giữ 5 cổ phần AGF hiệu hữu sẽ được nhận 1 cổ phần bằng cổ tức. Nói một cách khác, cứ 1 cổ phần AGF hiện hữu có quyền hưởng 1/5 cổ phần thưởng. Quy ra tiền mặt vào cuối tháng 6, giá trị cổ tức bằng cổ phiếu bình quân một cổ phần là 104.000 × 1/5 = 20.800đ. Suất sinh lợi của AGF trong tháng 6/2007 bằng:
82
Tính tỷ suất lợi nhuận trong một số trường hợp đặc biệt
2. Doanh nghiệp phát hành thêm cổ phần cho cổ đông hiện hữu với giá ưu đãi.
– Ví dụ, trong tháng 8/2006, Agifish phát hành thêm cổ phần cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 1/5 với giá ưu đãi 10.000đ/cổ phần (bằng mệnh giá cổ phiếu). Giá AGF vào cuối tháng 7 và tháng 8/2006 lần lượt là 68.500 và 73.000đ. Như vậy, quy ra tiền mặt vào cuối tháng 6/2006, cổ đông sở hữu 1 cổ phần sẽ được mua 1/5 cổ phần ưu đãi với khoản lợi nhuận ròng (do bỏ 10.000đ/cp để bán ra 73.000đ/cp) bằng 73.000 × (1/5) – 10.000 × (1/5) = 12.600đ. Suất sinh lợi của AGF trong tháng 6/2006 bằng:
83
Tính tỷ suất lợi nhuận trong một số trường hợp đặc biệt
Một cách tổng quát, suất sinh lợi theo kỳ của một cổ phiếu dựa vào số liệu lịch sử được tính bằng công thức sau:
84
85
Ước tính hệ số beta tại Việt Nam
Đối với một doanh nghiệp hay một dự án đầu tư ở Việt Nam hoạt động trong một ngành kinh doanh cụ thể, ta có thể tìm hệ số beta bình quân ở Hoa Kỳ trong ngành đó, ký hiệu là βL
US. βL
US là hệ số beta bình quân ứng với tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu bình quân của ngành ở Hoa Kỳ, nhưng khác với tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp hay dự án ở Việt Nam mà ta đang xem xét.
Vì vậy, ta cần sửdụng công thức (*) đã thiết lập ở slide trước để chuyển đổi từ βL
US sang hệ số beta không vay nợ βU.
86
Ước tính hệ số beta tại Việt Nam Sử dụng công thức (*), ta có thể chuyển βU thành hệ số
beta ứng với một doanh nghiệp hoạt động trên thị trường Hoa Kỳ trong ngành kinh doanh đang xem xét, với cơ cấu vốn và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp bằng đúng với doanh nghiệp hay dự án ởViệt Nam. Đây chính là hệ sốbeta quy tính cho một doanh nghiệp hay dựán ở Việt Nam, βL
VN.
87
Ước tính hệ số beta tại Việt Nam