Top Banner
Nghieäp vuï ngaân haøng thöông maïi - 78 - __________________________________________________________________________ CHÖÔNG 5: CHO VAY CAÙC DOANH NGHIEÄP Ngaân haøng thöông maïi laø ngöôøi cung öùng chuû yeáu caùc khoaûn vay cho caùc doanh nghieäp. Ngoaøi ra, ngaân haøng thöông maïi thöïc hieän moät khoái löôïng cho vay ngaén haïn, trung vaø daøi haïn ñaùng keå ñoái vôùi hoä noâng daân, nhaø moâi giôùi chöùng khoaùn vaø caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng. Ngaân haøng thöông maïi raát quan taâm ñeán caùc hình thöùc cho vay vì ñaây khoâng chæ laø hình thöùc kinh doanh chuû yeáu ñem laïi nguoàn thu nhaäp giuùp ngaân haøng coù theå buø ñaép nhöõng khoaûn chi phí huy ñoäng voán vaø coù ñöôïc moät möùc lôïi nhuaän nhö mong ñôïi maø coøn laø moät hình thöùc theå hieän roõ nhaát chöùc naêng cuûa moät ñònh cheá taøi chính phaân bieät roõ neùt nhaát ngaân haøng vôùi nhöõng ñònh cheá taøi chính phi ngaân haøng khaùc. Vieäc nghieân cöùu hoaït ñoäng cho vay cuûa moät ngaân haøng raát quan troïng. Noù giuùp chuùng ta nhaän thöùc ñöôïc roõ raøng hôn ñaâu laø moät ñònh cheá ngaân haøng trong moâi tröôøng toàn taïi laãn loän quaù nhieàu toå chöùc taøi chính nhö hieän nay. I. CH O VAY NGAÉN HAÏN 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ch o vay ngaén haïn 1.1 Khaùi nieäm: Coù theå hieåu ñôn giaûn cho vay laø moät quan heä giao dòch giöõa 2 chuû theå trong ñoù moät beân chuyeån giao tieàn hoaëc taøi saûn cho beân kia ñöôïc söû duïng trong moät thôøi gian nhaát ñònh ñoàng thôøi beân nhaän tieàn hoaëc taøi saûn cam keát hoaøn traû theo thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän. Töø ñoù, cho vay ngaén haïn laø nhöõng loaïi hình cho vay coù khoaûng thôøi gian keå töø khi baét ñaàu giaûi ngaân ñeán khi hoaøn traû nôï vay, thöôøng laø döôùi 1 naêm. Xuaát phaùt töø khaùi nieäm treân ta coù theå lyù giaûi ñöôïc taïi sao cho vay ngaén haïn ñöôïc söû duïng roäng raõi trong vieäc taøi trôï mang tính thôøi vuï nhö taøi trôï voán löu ñoäng, chi phí saûn xuaát kinh doanh. Caùc coâng ty baùn leû, cheá bieán thöïc phaåm vaø caùc nhaø saûn xuaát hoaït ñoäng theo thôøi vuï laø nhöõng khaùch haøng vay ngaén haïn quan troïng nhaát cuûa ngaân haøng. Caùc ngaân haøng thöông maïi cuõng laø ngöôøi cung caáp voán chuû yeáu cho xaây döïng nhaø vaø caùc coâng ty caàm ñoà. Do haàu heát vieäc thaàu khoaùn xaây döïng vay ít nhaát moät phaàn voán ñeå döï tröõ nguyeân vaät lieäu. Caùc coâng ty chöùng khoaùn vôùi chöùc naêng chuû yeáu laø thöïc hieän caùc nghieäp vuï ngaân haøng ñaàu tö, dòch vuï moâi giôùi vaø kinh doanh chöùng khoaùn ngaén haïn cuõng laø moät ñoái taùc vay voán thöôøng xuyeân cuûa ngaân haøng. Do hoï caàn nhöõng khoaûn voán ngaén haïn cho quaù trình baûo laõnh vaø phaùt haønh chöùng khoaùn cho ñeán khi toaøn boä soá chöùng khoaùn ñöôïc phaùt haønh heát. Leâ Trung Thaønh Khoa Quaûn Trò Kinh Doanh
97

Chua Lam Nghiep Vu Nhtm p1 4478

Nov 17, 2015

Download

Documents

Nghiệp vụ ngân hàng thương mại
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 78 -

    __________________________________________________________________________

    CHNG 5: CHO VAY CAC DOANH NGHIEP

    Ngan hang thng mai la ngi cung ng chu yeu cac khoan vay cho cac

    doanh nghiep. Ngoai ra, ngan hang thng mai thc hien mot khoi lng cho vay ngan han, trung va dai han ang ke oi vi ho nong dan, nha moi gii chng khoan va cac to chc tai chnh phi ngan hang. Ngan hang thng mai rat quan tam en cac hnh thc cho vay v ay khong ch la hnh thc kinh doanh chu yeu em lai nguon thu nhap giup ngan hang co the bu ap nhng khoan chi ph huy ong von va co c mot mc li nhuan nh mong i ma con la mot hnh thc the hien ro nhat chc nang cua mot nh che tai chnh phan biet ro net nhat ngan hang vi nhng nh che tai chnh phi ngan hang khac. Viec nghien cu hoat ong cho vay cua mot ngan hang rat quan trong. No giup chung ta nhan thc c ro rang hn au la mot nh che ngan hang trong moi trng ton tai lan lon qua nhieu to chc tai chnh nh hien nay.

    I. CHO VAY NGAN HAN

    1. Nhng van e chung ve cho vay ngan han 1.1 Khai niem: Co the hieu n gian cho vay la mot quan he giao dch gia 2 chu the trong

    o mot ben chuyen giao tien hoac tai san cho ben kia c s dung trong mot thi gian nhat nh ong thi ben nhan tien hoac tai san cam ket hoan tra theo thi han a thoa thuan. T o, cho vay ngan han la nhng loai hnh cho vay co khoang thi gian ke t khi bat au giai ngan en khi hoan tra n vay, thng la di 1 nam.

    Xuat phat t khai niem tren ta co the ly giai c tai sao cho vay ngan han

    c s dung rong rai trong viec tai tr mang tnh thi vu nh tai tr von lu ong, chi ph san xuat kinh doanh. Cac cong ty ban le, che bien thc pham va cac nha san xuat hoat ong theo thi vu la nhng khach hang vay ngan han quan trong nhat cua ngan hang.

    Cac ngan hang thng mai cung la ngi cung cap von chu yeu cho xay

    dng nha va cac cong ty cam o. Do hau het viec thau khoan xay dng vay t nhat mot phan von e d tr nguyen vat lieu. Cac cong ty chng khoan vi chc nang chu yeu la thc hien cac nghiep vu ngan hang au t, dch vu moi gii va kinh doanh chng khoan ngan han cung la mot oi tac vay von thng xuyen cua ngan hang. Do ho can nhng khoan von ngan han cho qua trnh bao lanh va phat hanh chng khoan cho en khi toan bo so chng khoan c phat hanh het.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 79 -

    __________________________________________________________________________

    Cac cong ty tai chnh van vay von ngan han t cac ngan hang mac du nhng cong ty tai chnh ln co the huy ong von ngan han tren th trng trai phieu. Tuy nhien, cac trai phieu c phat hanh phai c am bao mot khoan tien e sao cho trong bat ky tnh huong bat li nao xay ra trai phieu van c thanh toan ung han. ieu nay oi hoi cac cong ty tai chnh phai m mot tai khoan vay tai ngan hang e am bao u so tien bao chng cho viec phat hanh trai phieu cua ho.

    1.2. anh gia nhu cau vay ngan han t pha doanh nghiep:

    anh gia lu chuyen tien te: Mot doanh nghiep trong kinh doanh luon ng trc nhng yeu cau ve chi

    tieu nh chi tien mua nguyen vat lieu, tra lng cong nhan vien, ben canh o doanh nghiep cung luon co nhng khoan thu nh thu tien ban hang, thu t ngi mua hang ky trc Chnh nhng khoan chi - thu tien nay tao ra luong tien ra va luong tien vao doanh nghiep hnh thanh s lu chuyen tien te cua doanh nghiep. Tuy nhien, do nhieu nguyen nhan khac nhau ma luong tien ra va luong tien vao doanh nghiep co s chenh lech ve thi gian va quy mo. Hien tng nay dan ti viec trong mot so trng hp doanh nghiep thieu hut mot lng tien mat trong mot khoang thi gian cu the do luong tien ra ln hn luong tien vao lam xuat hien nhu cau tm nguon tai tr cho lng tien b thieu hut o. Viec phan tch lu chuyen tien te giup ngan hang anh gia c ung nhu cau vay ve thi gian cua doanh nghiep. T o, ngan hang co the a ra c nhng phoi thc cho vay phu hp.

    Viec phan tch lu chuyen tien te tap trung chnh vao hai noi dung o la phan tch chu ky hoat ong va phan tch chu ky ngan quy.

    - Chu ky hoat ong: la khoang thi gian t khi bat au mua nguyen vat lieu

    cho ti khi ban hang thu c tien. Chu ky hoat ong chia lam hai giai oan + Giai oan ton kho: tnh t khi mua nguyen vat lieu ti khi

    ban hang. Giai oan nay dai hay ngan tuy thuoc vao chnh sach quan tr hang ton kho cua doanh nghiep.

    + Giai oan thu tien: tnh t khi ban hang ton kho ti khi thu c tien ban hang. Chnh sach tn dung thng mai va chat lc cac khoan phai thu cua doanh nghiep co anh ti o dai cua qua trnh thu tien ban hang.

    - Chu ky ngan quy: la khoang thi gian doanh nghiep tra tien mua nguyen

    vat lieu ti khi thu c tien ban hang. Nh vay, chu ky ngan quy c xac nh: Chu ky ngan quy = Chu ky hoat ong - Thi gian phai tra ngi ban

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 80 -

    __________________________________________________________________________

    Mua hang ton kho Ban hang ton kho

    Giai oan ton khoGiai oan thu tien

    Giai oan phai tra ngi ban

    Chu ky ngan quy

    Tra tien hangton kho

    Thu tien

    Chu ky hoat ong

    S o 5.1 Phan tch lu chuyen tien te . Qua phan tch tren ta thay doanh nghiep can tien trong khoang thi gian tnh t luc thc s chi tien tra cho viec mua hang ton kho en khi thc s thu tien o chnh la chu ky ngan quy. Trong khoang thi gian nay neu doanh nghiep can vay tien th ky han vay c xac nh da tren chu ky ngan quy.

    Qua phan tch tren ta thay doanh nghiep can tien trong khoang thi gian tnh t luc thc s chi tien tra cho viec mua hang ton kho en khi thc s thu tien o chnh la chu ky ngan quy. Trong khoang thi gian nay neu doanh nghiep can vay tien th ky han vay c xac nh da tren chu ky ngan quy.

    anh gia quy mo nhu cau tien mat thi vu: anh gia quy mo nhu cau tien mat thi vu: Ngoai viec xac nh thi gian can tien cua doanh nghiep, ngan hang con can xac nh lng tien mat doanh nghiep thieu hut trong giai oan thi vu. e t o co the ra quyet nh cho doanh nghiep vay bao nhieu la u. Thong thng, tong nhu cau ve tai san cua doanh nghiep trong mot ky kinh doanh c chia thanh nhieu loai nh tai san co nh, tai san lu ong thng xuyen, tai san lu ong thi vu. e ap ng nhu cau nay doanh nghiep s dung nhieu nguon tai tr khac nhau trong o thong thng phan tai san co nh va tai san lu ong thng xuyen c tai tr bang nguon von chu s hu va vay dai han. Phan tai san lu ong thi vu doanh nghiep se tm cac nguon tai tr phi ngan hang nh tang mua chu, keo dai thi gian cac khoan phai tra, tang cng thu tien t ngi mua, tang nhan tien ng trc Neu van cha u ap ng nhu cau tai san lu ong thi vu th doanh nghiep tm en vay ngan hang bu ap phan con thieu. en ay mot nhu cau vay ngan hang thc s xuat hien. Nhu cau vay cua mot khach hang c mo ta tong quat trong Mo hnh 5.2 di ay: phan o th nam vt qua ng gii han tai tr phi ngan hang chnh la phan von tai tr ngan han doanh nghiep b thieu hut can ti s tai tr cua ngan hang thong qua nhng khoan vay. Can c nhu cau cua khach hang ngan hang co the de dang tnh toan mc cho vay phu hp am bao ap ng u nhu cau von ngan han cho doanh nghiep, ong thi tranh c tnh trang cho vay vt qua nhu cau cua doanh nghiep. V viec cho vay vt qua nhu cau cua doanh nghiep la mot trong nhng rui ro cua mon vay se c xet ti nhng phan sau nay.

    Ngoai viec xac nh thi gian can tien cua doanh nghiep, ngan hang con can xac nh lng tien mat doanh nghiep thieu hut trong giai oan thi vu. e t o co the ra quyet nh cho doanh nghiep vay bao nhieu la u. Thong thng, tong nhu cau ve tai san cua doanh nghiep trong mot ky kinh doanh c chia thanh nhieu loai nh tai san co nh, tai san lu ong thng xuyen, tai san lu ong thi vu. e ap ng nhu cau nay doanh nghiep s dung nhieu nguon tai tr khac nhau trong o thong thng phan tai san co nh va tai san lu ong thng xuyen c tai tr bang nguon von chu s hu va vay dai han. Phan tai san lu ong thi vu doanh nghiep se tm cac nguon tai tr phi ngan hang nh tang mua chu, keo dai thi gian cac khoan phai tra, tang cng thu tien t ngi mua, tang nhan tien ng trc Neu van cha u ap ng nhu cau tai san lu ong thi vu th doanh nghiep tm en vay ngan hang bu ap phan con thieu. en ay mot nhu cau vay ngan hang thc s xuat hien. Nhu cau vay cua mot khach hang c mo ta tong quat trong Mo hnh 5.2 di ay: phan o th nam vt qua ng gii han tai tr phi ngan hang chnh la phan von tai tr ngan han doanh nghiep b thieu hut can ti s tai tr cua ngan hang thong qua nhng khoan vay. Can c nhu cau cua khach hang ngan hang co the de dang tnh toan mc cho vay phu hp am bao ap ng u nhu cau von ngan han cho doanh nghiep, ong thi tranh c tnh trang cho vay vt qua nhu cau cua doanh nghiep. V viec cho vay vt qua nhu cau cua doanh nghiep la mot trong nhng rui ro cua mon vay se c xet ti nhng phan sau nay.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 81 -

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    Phan loai khach hang theo ac iem nhu cau von thi vu ngan han: Phan loai khach hang theo ac iem nhu cau von thi vu ngan han: Tren thc te, trong nhieu trng hp cu the, nhu cau vay ngan han cua doanh nghiep xuat hien di nhieu hnh thc khac nhau. Nhng xet chung th nhu cau vay gom nhng trng hp sau:

    Tren thc te, trong nhieu trng hp cu the, nhu cau vay ngan han cua doanh nghiep xuat hien di nhieu hnh thc khac nhau. Nhng xet chung th nhu cau vay gom nhng trng hp sau:

    - Trng hp th nhat: - Trng hp th nhat: Khi tong nhu cau von thap hn tong cac nguon tai tr cha tnh en ngan hang th doanh nghiep khong xuat hien nhu cau vay (nh mo ta trong o th 5.3). ieu nay co ngha la bang kha nang tang von chu s hu, huy ong kinh hoat cac nguon von t cac oi tac khac khong phai la ngan hang, doanh nghiep luon giai quyet nhu cau von co tnh thi vu trong thi gian ngan han.

    0

    6000

    12000

    18000

    24000

    30000

    36000

    42000

    Thang1

    Thang2

    Thang3

    Thang4

    Thang5

    Thang6

    Thang7

    Thang8

    Thang9

    Thang10

    Thang11

    Thang12

    Tai san luong thi vu

    Tai san luong thngxuyenTai san co nh

    T

    Tai tr phi ngan hang

    Vay ngan hang o th 5.2 Mo hnh nhu cau von cua doanh nghiep trong ngan han.

    Tai san lu ong thng xuyen

    Tai san lu ong thi vu

    Tai tr phi ngan hang

    Tong nhu cau von

    Von

    Thi gian

    o th 5.3 Mo hnh c cau von cua doanh nghiep khong xuat hiennhu cau vay ngan hang

    __________________________________________________________________________

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 82 -

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    - Trng hp th hai: - Trng hp th hai: Khi tong nhu cau von cua doanh nghiep cao hn kha nang t tai tr bang cac nguon von phi ngan hang cua doanh nghiep. Tuy nhien, mc thieu hut nay khong ang ke (nh mo ta trong o th 5.4). Nh vay phan thieu hut o, doanh nghiep se e ngh ngan hang cho vay.

    __________________________________________________________________________

    Tai san lu ong thng xuyen

    Tai san lu ong thi vu

    Tai tr phi ngan hang

    Tong nhu cau von

    Von

    Thi gian

    Vay ngan hang

    o th 5.4 Mo hnh c cau von cua doanh nghiep xuat hiennhu cau vay ngan hang - quy mo khong ang ke

    - Trng hp th ba: Tong nhu cau von cua doanh nghiep cao hn kha nang tai tr t pha doanh nghiep. Nhng lan nay nhu cau von cao hn rat nhieu so vi kha nang ap ng bang cac nguon tai tr phi ngan hang.

    Tai san lu ong thng xuyen

    Tai san lu ong thi vu

    Tai tr phi ngan hang

    Tong nhu cau von

    Von

    Thi gian

    Vay ngan hang

    o th 5.5 Mo hnh c cau von cua doanh nghiep xuat hien nhu cau vay ngan hang- quy mo cao hn so vi cac nguon tai tr phi ngan hang

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 83 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    - Trng hp th t: - Trng hp th t: Tong nhu cau von cao hn kha nang t tai tr t pha doanh nghiep. Trong trng hp nay, mc o bien ong nhu cau dien ra thng xuyen lam xuat hien nhu cau vay nhieu lan trong mot thi gian ngan.

    Tai san lu ong thng xuyen

    Tai san lu ong thi vu

    Tai tr phi ngan hang

    Tong nhu cau von

    Von

    Thi gian

    Vay ngan hang

    o th 5.6 Mo hnh c cau von cua doanh nghiep xuat hien nhu cau vay ngan hang - mc o bien ong thng xuyen lam nhieu lan xuat hien

    nhu cau vay ngan hang

    1.3 Phan loai cho vay ngan han: Bang viec anh gia nhu cau vay cua doanh nghiep theo nhng mat thi gian, quy mo, ac iem ngan hang a thc hien viec phan tch khach hang tao c s cho viec ap dung nhng hnh thc cho vay phu hp. Can c vao thi gian va cng o cua nhu cau vay ngan hang co nhng hnh

    thc cho vay ngan han sau: (1) Cho vay theo hnh thc de dai ngan quy: la hnh thc ap dung cho nhng khach hang co nang lc tai chnh cua ban than manh, vay so tien nho va thi gian vay ngan. Vi loai nay, thu tuc cho vay n gian, trong nhieu trng hp khong thc hien giam sat von vay. mot so nc cong nghiep, cac cong ty ln vay ngan hang theo hnh thc ky cac hp ong mua lai cac chng khoan a cam co e vay ngan hang trc o (Repurchased Agreements - goi tat la Repos) trong thi han khoang t 1 en 2 tuan. (2) Cho vay thng xuyen: la hnh thc cho vay eu an trong mot khoang thi gian nao o. Tuy vao ac iem khach hang ma ngan hang ap dung phng thc cho vay phu hp. Ve c ban, ngan hang ap dung hai phng thc cho vay sau: - Cho vay tng lan - Cho vay theo han mc Can c vao muc ch vay ngan hang cua doanh nghiep cho vay ngan han gom

    nhng loai sau:

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 84 -

    __________________________________________________________________________

    (1) Cho vay bo sung von lu ong: loai hnh nay giup cho doanh nghiep bo sung von lu ong b thieu hut xay ra do - Yeu cau tang trng doanh so ban hang dai han. - Yeu cau tang trng doanh so ban hang co tnh thi vu - Yeu cau giao dch tien mat co tnh n le khac (2) Cho vay e duy tr mc tai san do: - Suy thoai trong chu k kinh doanh - Doanh nghiep khong gi lai u li nhuan t cac ky trc

    - Doanh nghiep co hien tng sut giam von chu s hu do cac hoat ong thua lo

    (3) Cho vay the n: la loai hnh cho vay giup doanh nghiep thay the n tn dung thng mai bang n ngan hang

    2. Ky thuat cho vay ngan han Phan nay se gii thieu hai ky thuat cho vay ngan han pho biet nhat o la

    cho vay ng trc va chiet khau thng phieu. Hai loai nay eu co thi han di 12 thang.

    2.1 Ky thuat cho vay ng trc: Cho vay ng trc oi vi doanh nghiep la mot hnh thc pho bien. Loai

    hnh cho vay nay nham tai tr cho nhng doanh nghiep co nhu cau vay von ngan han bo sung von lu ong giai oan au cua qua trnh san xuat. V vay, mc o rui ro cao nen trnh t tham nh cho vay thng dien ra chi tiet theo ung quy trnh tn dung. 2.1.1 Ho s e ngh vay:

    Do mon vay can c tham nh ky cho nen ho s khach hang phai cung cap cho ngan hang thng nhieu loai giay t khac nhau. Tuy nhien, ve c ban mot ho s vay theo hnh thc nay bao gom nhng giay t sau:

    - Giay e ngh vay: Khach hang lap theo mau thong nhat cua ngan hang ni thc hien cho khach hang vay

    - Phng an san xuat kinh doanh: trong phng an neu ro y tng kinh doanh giup ngan hang xac nh c lnh vc s dung von vay.

    - Bao cao tai chnh cac loai: bao gom bang can oi ke toan, bang ket qua hoat ong kinh doanh va bao cao lu chuyen tien te (tuy vao trng hp cu the ma ngan hang co the yeu cau khach hang co phai nop hay khong bao cao lu chuyen tien te). V la vay ngan han nen thong thng ay la cac bao cao tai chnh cua ky kinh doanh gan ay nhat.

    - Tai lieu ve tai san bao am: cung cap thong tin ve gia tr, tnh phat ly, tnh th trng, ve tai san bao am cho ngan hang trong qua trnh xet duyet sau nay.

    - Ho s phap ly: bao gom quyet nh thanh lap doanh nghiep, quyet nh bo nhiem giam oc cua hoi ong quan tr hay c quan chu quan, quyet

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 85 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    nh bo nhiem ke toan trng, giay uy nhiem vay von. Nhng giay t nay giup ngan hang tm hieu nang lc phap ly ay u cua doanh nghiep vay von.

    nh bo nhiem ke toan trng, giay uy nhiem vay von. Nhng giay t nay giup ngan hang tm hieu nang lc phap ly ay u cua doanh nghiep vay von.

    - Hp ong kinh te cac loai: bao gom hp ong mua nguyen vat lieu, mua cac yeu to au vao khac, hp ong tieu thu san pham,

    - Hp ong kinh te cac loai: bao gom hp ong mua nguyen vat lieu, mua cac yeu to au vao khac, hp ong tieu thu san pham,

    - Cac thu tuc khac: tuy tng trng hp cu the ma ngan hang yeu cau khach hanh thc hien them nh nop bang ke chi tiet ve tnh hnh kinh doanh

    - Cac thu tuc khac: tuy tng trng hp cu the ma ngan hang yeu cau khach hanh thc hien them nh nop bang ke chi tiet ve tnh hnh kinh doanh

    2.1.2 Xet duyet cho vay: 2.1.2 Xet duyet cho vay: Khi tiep nhan ho s t pha khach hang, ngan hang tien hanh to chc cac

    cong viec phan tch, anh gia khach hang. Noi dung chu yeu cua bc nay la anh gia khach hang tren cac mat tai chnh, phap ly, hoat ong san xuat kinh doanh, kinh nghiem quan tr, lch s quan he tn dung vi ngan hang Sau khi phan tch khach hang theo nhng tieu thc tren, ngan hang oi chieu nhng ieu kien cua mnh nh nhng quy nh trong chnh sach tn dung, kha nang ap ng von, quy nh ve quan ly cho vay cua c quan quan ly nha nc e a ra quyet nh cho vay vi hai noi dung chnh o la:

    Khi tiep nhan ho s t pha khach hang, ngan hang tien hanh to chc cac cong viec phan tch, anh gia khach hang. Noi dung chu yeu cua bc nay la anh gia khach hang tren cac mat tai chnh, phap ly, hoat ong san xuat kinh doanh, kinh nghiem quan tr, lch s quan he tn dung vi ngan hang Sau khi phan tch khach hang theo nhng tieu thc tren, ngan hang oi chieu nhng ieu kien cua mnh nh nhng quy nh trong chnh sach tn dung, kha nang ap ng von, quy nh ve quan ly cho vay cua c quan quan ly nha nc e a ra quyet nh cho vay vi hai noi dung chnh o la:

    - Co cho vay khong? - Co cho vay khong? - Neu cho vay th cho vay bao nhieu? - Neu cho vay th cho vay bao nhieu?

    Thong thng nhu cau vay cua doanh nghiep kho xac nh c chnh xac tuyet oi do nhng tac ong t moi trng ben ngoai trong qua trnh kinh doanh. Tuy nhien, ngan hang hoan toan co the c lng c tng oi chnh xac nhu cau vay bang cac bien phap tac nghiep nh an nh mot han mc cho vay toi a co the. Nh vay, mc cho vay toi a ma ngan hang co the cho khach hang vay trong mot thi han nhat nh c goi la han mc tn dung. Viec tnh toan va xac nh han mc tn dung co the thc hien bang nhieu cach tuy theo tieu thc khac nhau. Tren thc te, ngan hang thng an nh han mc tn dung theo hai cach:

    Thong thng nhu cau vay cua doanh nghiep kho xac nh c chnh xac tuyet oi do nhng tac ong t moi trng ben ngoai trong qua trnh kinh doanh. Tuy nhien, ngan hang hoan toan co the c lng c tng oi chnh xac nhu cau vay bang cac bien phap tac nghiep nh an nh mot han mc cho vay toi a co the. Nh vay, mc cho vay toi a ma ngan hang co the cho khach hang vay trong mot thi han nhat nh c goi la han mc tn dung. Viec tnh toan va xac nh han mc tn dung co the thc hien bang nhieu cach tuy theo tieu thc khac nhau. Tren thc te, ngan hang thng an nh han mc tn dung theo hai cach:

    - Han mc tn dung khong co ieu kien: la mc cho vay ngan hang cam ket thc hien ma khong yeu cau doanh nghiep ap ng them ieu kien g khac.

    - Han mc tn dung khong co ieu kien: la mc cho vay ngan hang cam ket thc hien ma khong yeu cau doanh nghiep ap ng them ieu kien g khac.

    - Han mc tn dung co ieu kien: la mc cho vay ngan hang ch cam ket thc hien khi khach hang ap ng ay u mot so ieu kien do ngan hang at ra.

    - Han mc tn dung co ieu kien: la mc cho vay ngan hang ch cam ket thc hien khi khach hang ap ng ay u mot so ieu kien do ngan hang at ra.

    e xac nh han mc tn dung ngan hang da vao cac nguon thong tin t bao cao tai chnh va d toan chi ph san xuat kinh doanh cua khach hang. Trong trng hp nay, han mc tn dung la mc cho vay ngan han bo sung nguon von ngan han cho doanh nghiep. V vay, han mc tn dung c xac nh theo cach sau:

    e xac nh han mc tn dung ngan hang da vao cac nguon thong tin t bao cao tai chnh va d toan chi ph san xuat kinh doanh cua khach hang. Trong trng hp nay, han mc tn dung la mc cho vay ngan han bo sung nguon von ngan han cho doanh nghiep. V vay, han mc tn dung c xac nh theo cach sau:

    Han mc tn dung = Tong nhu cau tai san lu ong - Nguon von t tai tr

    Trong o: Trong o:

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 86 -

    __________________________________________________________________________

    - Tong nhu cau tai san lu ong la tong gia tr tai san lu ong khach hang can co e thc hien phng an kinh doanh bao gom tien mat, cac khoan phai thu, hang ton kho (nguyen, nhien, vat lieu) va cac loai khac. - Nguon von khach hang t ap ng c cho phng an bao gom von chu s hu, cac nguon vay phi ngan hang khac. - Ngoai ra, tuy theo tng trng hp cu the ma ngan hang quy nh them nhng rang buoc khac nh ty le ve von chu s hu/Tong nhu cau tai san lu ong Xet trng hp cua mot cong ty sau:

    Bang 5.7 Bao cao tai chnh cua cong ty A nh sau

    VT: 1.000

    So phat sinh trong nam 200N CH TIEU

    So d 1/1/200N

    N Co So d

    31/12/200N

    A. TAI SAN

    1. Tien mat 2. Chng khoan de ban 3. Cac khoan phai thu 4. Hang ton kho

    1.300 800

    7.400 4.500

    900 700

    3.000 300

    1.000 500

    8.300 5.200

    Tong cong tai san lu ong 14.000 15.000 5. Tai san co nh (nguyen

    gia) 6. Khau hao luy ke 7. Tai san co nh rong 8. Tai san khac

    20.200 (9.200) 11.000 4.000

    800 (1.100)

    2.000 300

    19.400 (10.100)

    9.300 3.700

    Tong cong tai san 29.000 28.000 B. NGUON VON

    1. Cac khoan phai tra 2. Vay ngan han 3. N trai phieu ngan han Tong cong n ngan han

    1.200 3.400

    200 4.800

    0

    100 1.500 2.900 4.500

    1.300 4.900 3.100 9.300

    4. N dai han 5. Khac Tong cong n 6. Co phieu 7. Thang d co phieu 8. Li nhuan gi lai Tong cong von chu s hu

    13.200 400

    18.400 1.000 3.000 6.600

    10.600

    4.000 400

    1.500

    1.100

    600 0 0

    9.200 0

    18.500 1.000 3.000 5.500 9.500

    Tong cong nguon von 29.000 28.000

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 87 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    Tong nhu cau tai san lu ong = 15.000 (bao gom tien mat, chng khoan de

    ban, hang ton kho, cac khoan phai thu) Tong nhu cau tai san lu ong = 15.000 (bao gom tien mat, chng khoan de

    ban, hang ton kho, cac khoan phai thu) Gia s von cua khach hang phai tham gia la 40% tong nhu cau tai san lu

    ong = 40% x15.000 = 6.000. Theo bang 5.7, cac nguon tai tr phi ngan hang khac la = 4.400.

    Gia s von cua khach hang phai tham gia la 40% tong nhu cau tai san lu ong = 40% x15.000 = 6.000. Theo bang 5.7, cac nguon tai tr phi ngan hang khac la = 4.400.

    Nh vay, han mc tn dung = 15.000 - (6.000 +4.400) = 4.600. Tuy nhien, theo bang 5.7, mc e ngh vay lai la 4.900. Nh vay, neu trong trng hp han mc tn dung c xac nh la 4.600 th doanh nghiep van thieu 300 nh vay doanh nghiep phai tm cach huy ong t nhng nguon khac nh tang mua chu, nhan them tien ng trc t pha oi tac, e bu ap s thieu hut nay.

    Nh vay, han mc tn dung = 15.000 - (6.000 +4.400) = 4.600. Tuy nhien, theo bang 5.7, mc e ngh vay lai la 4.900. Nh vay, neu trong trng hp han mc tn dung c xac nh la 4.600 th doanh nghiep van thieu 300 nh vay doanh nghiep phai tm cach huy ong t nhng nguon khac nh tang mua chu, nhan them tien ng trc t pha oi tac, e bu ap s thieu hut nay.

    Sau khi tnh toan han mc tn dung theo nhu cau vay cua khach hang ngan hang can oi vi cac ieu kien o la:

    Sau khi tnh toan han mc tn dung theo nhu cau vay cua khach hang ngan hang can oi vi cac ieu kien o la:

    - Quy nh cua c quan quan ly nha nc trong lnh vc cho vay. V du nh Viet nam hien nay, cac ngan hang cho vay khong c vt qua 15% von cua ngan hang.

    - Quy nh cua c quan quan ly nha nc trong lnh vc cho vay. V du nh Viet nam hien nay, cac ngan hang cho vay khong c vt qua 15% von cua ngan hang.

    - ieu kien ve tai san am bao (neu la cho vay co bao am bang tai san). Tuy theo chnh sach tn dung cua ngan hang ma ty le gia tr mon vay so vi tai san bao am c quy nh cu the nhng khong c vt qua gia tr cua tai san bao am.

    - ieu kien ve tai san am bao (neu la cho vay co bao am bang tai san). Tuy theo chnh sach tn dung cua ngan hang ma ty le gia tr mon vay so vi tai san bao am c quy nh cu the nhng khong c vt qua gia tr cua tai san bao am.

    Cuoi cung, tren c s tong hp cac yeu to cua qua trnh tnh toan ngan hang a ra quyet nh cuoi cung ve mc tien vay cu the oi vi khach hang.

    Cuoi cung, tren c s tong hp cac yeu to cua qua trnh tnh toan ngan hang a ra quyet nh cuoi cung ve mc tien vay cu the oi vi khach hang.

    2.1.3 Giai ngan: 2.1.3 Giai ngan: Sau khi quyet nh cho vay, hp dong tn dung c xac lap th ngan hang

    tien hanh giai ngan cho khach hang. Tuy vao nhng ac iem ve nhu cau vay cua khach hang nh a phan tch cac o th trong phan 1.2 trc ma ngan hang la chon mot trong hai cach thc giai ngan sau:

    Sau khi quyet nh cho vay, hp dong tn dung c xac lap th ngan hang tien hanh giai ngan cho khach hang. Tuy vao nhng ac iem ve nhu cau vay cua khach hang nh a phan tch cac o th trong phan 1.2 trc ma ngan hang la chon mot trong hai cach thc giai ngan sau:

    (a) Giai ngan mot lan: theo cach nay ngan hang s dung hai tai khoan rieng biet theo doi viec rut tien vay va tra n cua khach hang nh mo hnh di ay:

    (a) Giai ngan mot lan: theo cach nay ngan hang s dung hai tai khoan rieng biet theo doi viec rut tien vay va tra n cua khach hang nh mo hnh di ay:

    Tai khoan tien vay Tai khoan tien vay Tai khoan tien gi Tai khoan tien gi Phan anh so tien vay khach hang rut ra t ngan hang vao au ky (moi khoan chi)

    Phan anh so tien vay khach hang rut ra t ngan hang vao au ky (moi khoan chi) (Ap dung lai suat vay theo hp ong) (Ap dung lai suat vay theo hp ong)

    Phan anh so tien khach hang thu ve trong ky va gi vao ngan hang (moi khoan thu)

    Phan anh so tien khach hang thu ve trong ky va gi vao ngan hang (moi khoan thu) (ap dung lai suat tien gi phu hp) (ap dung lai suat tien gi phu hp)

    Tra n vay ngan hangvao cuoi ky

    Cach giai ngan nay thc hien n gian, ap dung cho nhng khach hang rut

    tien vay mot vai lan vao au ky trong ky co nhng khoan thu g th ghi co tai khoan

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 88 -

    __________________________________________________________________________

    tien gi, en cuoi ky ngan hang tnh toan ghi n tai khoan tien gi va ghi co tai khoan tien vay e thu n.

    (b) Giai ngan theo tai khoan vang lai: Tai khoan vang lai la mot loai tai khoan ngan hang m cho khach hang cua

    mnh e ghi lai nhng nghiep vu gi va rut tien cua khach hang. Nh vay thay v s dung hai tai khoan ngan hang s dung mot tai khoan vang lai.Tai khoan nay cho phep khach hang rut tien vay bat ky luc nao trong ky han vay va gi tien tra n vao thi iem bat ky nao o. Viec gi va rut tien co the dien ra nhieu lan trong ky.

    Tai khoan vang lai c mo ta cu the nh sau:

    Nghiep vu phat sinh So

    Ngay gia

    So ngay

    Tch so Ngay phat sinh

    NOI DUNG N Co

    D

    tr tnh lai

    N Co

    1/1 Ket chuyen so d au ky

    1.000 1.000 1/1 9 9.000

    8/1 Ky phat sec mua NVL 8.000 9.000 10/1 8 72.000

    15/1 Thu tien ban hang 3.000 6.000 18/1

    Tai khoan vang lai la mot cong cu giai ngan hu hieu ap dung cho nhng

    khach hang co nhu cau vay von thng xuyen trong suot ky han vay. So d cua tai khoan co the la d n cung co the la d co. Tuy nhien, d n khong c cao hn han mc tn dung ghi trong hp ong.

    2.1.4 Thu n: Viec tai xet khach hang trong trng hp vay ng trc nay cung c thc

    hien theo nhng phng phap thong thng o la - Ve mat thi gian co tai xet nh ky va tai xet ot xuat - Ve cach thc thc hien co tai xet trc tiep va tai xet gian tiep

    Cu the cong viec thc hien tai xet khach hang se c neu chi tiet trong phan cuoi cua chng nay.

    Cong viec thu n cua ngan hang c thc hien vao cuoi thi han hp ong tn dung vi muc ch chu yeu la thu n goc va thu n lai. Tuy nhien, tuy thuoc vao cach thc giai ngan ma ngan hang co phng phap thu n cu the

    Vi giai ngan mot lan th ngan hang thu n theo nguyen tac thoa thuan vi khach hang. Tc la thang nao co tien ma khach hang ong y tra n th ngan hang thu n, thang khong co tien th ngan hang khong thu en cuoi ky han vay mi thu.

    Vi viec giai ngan theo tai khoan vang lai: loai nay co ac iem la doanh so cho vay nhieu hn so vi han mc viec rut tien va tra n vay dien

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 89 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    ra thng xuyen trong ky han vay cho nen ngoai cach thc thu n cung thc hien phc tap hn. ra thng xuyen trong ky han vay cho nen ngoai cach thc thu n cung thc hien phc tap hn.

    - Cach 1: Ngan hang khong che mc nop tien vao ben co cua tai khoan vang lai hang thang.

    - Cach 1: Ngan hang khong che mc nop tien vao ben co cua tai khoan vang lai hang thang.

    - Cach 2: Ngan hang khong che mc d n giam dan theo thi gian - Cach 2: Ngan hang khong che mc d n giam dan theo thi gian - Cach 3: Thu n theo vong quay von vay. - Cach 3: Thu n theo vong quay von vay.

    Th nhat, xac nh d n bnh quan thc te: (Dtt) Th nhat, xac nh d n bnh quan thc te: (Dtt)

    Th hai, xac nh vong quay von thc te va ke hoach (Vtt , Vkh) Th hai, xac nh vong quay von thc te va ke hoach (Vtt , Vkh)

    Di Ni

    Ni D n bnh quan thc te =

    (Trong o, doanh so tra n thc te bang tong doanh phat sinh co dung e tra n ngan hang tren tai khoan vang lai) (Trong o, doanh so tra n thc te bang tong doanh phat sinh co dung e tra n ngan hang tren tai khoan vang lai) Vong quay von ke hoach do khach hang va ngan hang thoa thuan trong hp ong tn dung. Vong quay von ke hoach do khach hang va ngan hang thoa thuan trong hp ong tn dung.

    Doanh so tra n thc te

    DttVong von quay von thc te =

    Th ba, vong quay von thc te - c xac nh vao cuoi ky han vay,

    phan anh mc o thng xuyen vay va tra n ngan hang cua khach hang. Ch nhng khach hang co vong quay von thc te bang hoac cao hn vong quay von ke hoach th mi c anh gia la khach hang co chat lng tn dung tot. Nhng khach hang co vong quay von thc te khong at mc ke hoach th coi nh vi pham hp ong va phai chu mot mc phat cu the do ngan hang a ra.

    Th ba, vong quay von thc te - c xac nh vao cuoi ky han vay, phan anh mc o thng xuyen vay va tra n ngan hang cua khach hang. Ch nhng khach hang co vong quay von thc te bang hoac cao hn vong quay von ke hoach th mi c anh gia la khach hang co chat lng tn dung tot. Nhng khach hang co vong quay von thc te khong at mc ke hoach th coi nh vi pham hp ong va phai chu mot mc phat cu the do ngan hang a ra.

    Th t, thi iem ket thuc hp ong neu tai khoan vang lai con d n th theo nguyen tac khach hang phai tra het cho ngan hang.Trng hp khach hang ky hp ong mi cho ky han vay ke tiep th d n c giai quyet theo nhng cach sau ay:

    Th t, thi iem ket thuc hp ong neu tai khoan vang lai con d n th theo nguyen tac khach hang phai tra het cho ngan hang.Trng hp khach hang ky hp ong mi cho ky han vay ke tiep th d n c giai quyet theo nhng cach sau ay:

    - Neu han mc tn dung mi bang hoac cao hn han mc tn dung cu th khi o (c s ong y cua ngan hang) khach hang chuyen d n sang hp ong mi ma khong tra n.

    - Neu han mc tn dung mi bang hoac cao hn han mc tn dung cu th khi o (c s ong y cua ngan hang) khach hang chuyen d n sang hp ong mi ma khong tra n.

    - Neu d n thi iem nay ln hn han mc tn dung mi th khi o khach hang tra n phan chenh lech cho ngan hang.

    - Neu d n thi iem nay ln hn han mc tn dung mi th khi o khach hang tra n phan chenh lech cho ngan hang.

    - Neu thi iem nay khach hang cha co kha nang tra n co bieu hien kho oi th ngan hang s dung cac bien phap gia han n hoac lap mot ke hoach tra n ro rang.

    - Neu thi iem nay khach hang cha co kha nang tra n co bieu hien kho oi th ngan hang s dung cac bien phap gia han n hoac lap mot ke hoach tra n ro rang.

    2.2. Ky thuat chiet khau thng phieu: 2.2. Ky thuat chiet khau thng phieu: 2.2.1 Khai niem thng phieu: 2.2.1 Khai niem thng phieu: Ky phieu thng mai goi tat la thng phieu la cong cu cua hnh thc tn

    dung chiet khau. Ve mat ban chat, thng phieu la mot loai giay n phat sinh trong Ky phieu thng mai goi tat la thng phieu la cong cu cua hnh thc tn

    dung chiet khau. Ve mat ban chat, thng phieu la mot loai giay n phat sinh trong

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 90 -

    __________________________________________________________________________

    quan he thng mai. Ngi thu hng co quyen oi n ngi thu lenh khi giay n en han. Cac doanh nghiep trong quan he mua ban hang hoa vi nhau khong phai luc nao cung co u tien mat e thanh toan ngay cho so hang hoa mnh mua. Trong mot chu ky san xuat kinh doanh so d tai khoan tien mat luon bien oi. Hn na, gia cac doanh nghiep khac nhau th chu ky san xuat kinh doanh se khac nhau. Do vay, trong cung mot thi iem se xay ra hien tng doanh nghiep nay tha von nhng doanh nghiep kia lai thieu von. T o, quan he mua ban chu xay ra gia cac doanh nghiep la ieu tat yeu. Va cac giay n c phat sinh nh la mot s cam ket tra n trong quan he mua ban noi tren. Ben ban chu (hay chu n ) gi giay n o cho en khi giay n en han tra th ben mua chu (hay ben nhan n ) se thanh toan so n gom co von goc va lai. Tuy nhien, thng phieu (hay giay n thng mai ) thng co ky han ngan, kha nang thanh khoan cao, rui ro thap cho nen chu s hu thng phieu co the chuyen oi ra tien mat trc ngay ao han bang cach ban lai cho mot ben th ba (thng la ngan hang ) di hnh thc chiet khau.

    Thng phieu co hai loai c ban o la: hoi phieu (Bill of exchange) va lenh phieu (Promisory note).

    * Hoi phieu: la mot giay lenh viet cua mot ngi (ngi phat lenh) cho mot

    ngi khac (ngi thu lenh), yeu cau ngi nay tra mot so tien nhat nh khi hoi phieu en han thanh toan hoac theo lenh cua mot ngi nao o (ngi thu hng).

    Hoi phieu do chu n lap va co 3 chu the chnh la ngi phat lenh, ngi thu lenh va ngi thu hng. Hoi phieu co the c ngan hang am bao thanh toan nen sau khi a ong mot khoan le ph va ngan hang se ong dau a chap nhan len hoi phieu. Khi o trong trng hp ben nhan n b pha san th ngan hang se am bao thanh toan ay u cho hoi phieu o. Do vay, hoi phieu con co gia tr trong thanh toan quoc te.

    * Lenh phieu: la mot van ban theo o ngi phat hanh cam ket tra mot so

    tien nhat nh cho ngi thu hng khi en han thanh toan. Khac vi hoi phieu, lenh phieu do ngi nhan n lap va thong thng ch co

    2 chu the la ngi phat hanh va ngi thu hng. Lenh phieu khong c ngan hang bao am thanh toan. Do vay, lenh phieu hiem khi c s dung trong quan he thng mai quoc te.

    2.2.2 Chiet khau thng phieu: * Chiet khau thng phieu: la mot nghiep vu tn dung ngan han trong o

    khach hang chuyen nhng thng phieu cha ao han cho ngan hang e nhan mot so tien bang menh gia t lai suat chiet khau va hoa hong chiet khau.

    ay la nghiep vu tn dung ngan han t rui ro. That vay, hoi phieu va lenh

    phieu vi t cach la 2 cong cu chiet khau cua ngan hang eu c lap tren c s hang hoa a c san xuat va c ban cho ngi mua. Chnh c s hang hoa nay a tao ieu kien cho ngi vay thc hien c qua trnh kinh doanh cua mnh hnh thanh cac nguon thu e tra n khi thng phieu en han thanh toan. Tren giac o

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 91 -

    __________________________________________________________________________

    ngan hang khi khach hang ban thng phieu cho ngan hang di hnh thc chiet khau ngan hang a phai ng ra mot khoan tien va ch thu ve khi thng phieu ti han thanh toan tc la phai sau mot khoang thi gian nhat nh tien ng ra mi quay tr ve ngan hang. Ngan hang thu lai qua loai hnh cho vay nay thong qua viec so tien thu n t ngi thu lenh ln hn so tien mua thng phieu t ngi chiet khau.

    Chiet khau thng phieu khong lam ong bang von cua ngan hang. Do chiet khau la nghiep vu tn dung ngan han vi thi han toi a la 90 ngay. Chnh thi han nay a nhanh chong giai phong von cho ngan hang gop phan nang cao tnh thanh khoan trong quan ly tai san cua ngan hang. Mat khac trong ngan han, ngan hang co the de d oan c tnh hnh kinh te xa hoi e ra quyet nh cuoi cung la co chiet khau hay khong.

    Khi thc hien chiet khau so tien cap cho khach hang c chuyen sang tai khoan tien gi. So tien nay co the cha c s dung ngay toan bo nh vay a tao ra nguon von cho ngan hang.

    NGAN HANG

    NGI THU

    HNG

    NGI THU

    LENH

    Chiet khau

    Cho vay

    Thu n

    Truy oi, khi khong thu c n t ngi thu lenh

    Thu n thng phieu khi ao han

    S o 5.8 mo hnh chiet khau thng phieu.

    Qua s o tren ta de nhan thay, chiet khau la mot hnh thc tn dung gian

    tiep khi ngan hang cho vay mot chu the trong khi lai thu n t mot chu the khac. Tren thc te, co the ngi thu lenh va ngi thu hng khong co quan he tn dung thng mai trc tiep do thng phieu co the c mua ban qua nhieu ngi trc khi en tay ngi thu hng cuoi cung ban lai thng phieu cho ngan hang.

    2.2.3 Thu tuc chiet khau 2.2.3.1 Tham nh ho s chiet khau: Khach hang xin chiet khau phai nop cho ngan hang cac loai giay t sau:

    - n xin chiet khau - Cac thng phieu xin chiet khau - Bang ke cac thng phieu o

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 92 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    V du: cong ty X lap bang ke xin chiet khau vao ngay 19/8/200X nh sau: V du: cong ty X lap bang ke xin chiet khau vao ngay 19/8/200X nh sau:

    So chng t So chng t Ngi phat hanhNgi phat hanh Ngi thanh toan Ngi thanh toan Menh gia Menh gia Ngay phat hanh Ngay phat hanh BE 1589 Cong ty X Cong ty XZ 450.000.000 22/7/200X BE 2154 Cong ty Y Cong ty Z 180.000.000 15/8/200X

    Sau khi nhan c ho s chiet khau cua khach hang ngan hang tien hanh

    tham nh cac mat sau: - Nghien cu tnh chat phap ly cua t hoi phieu hoac lenh phieu xin chiet

    khau. - Nghien cu moi quan he thng mai gia cac chu the lien quan en

    thng phieu. - Nghien cu kha nang tra n cua cac chu the co lien quan. Khi nghien cu

    kha nang tra n phai xet en ca hai kha canh: + Kha nang tai chnh. + Pham chat cua chu doanh nghiep va ngi ieu hanh.

    Chu y: Trong qua trnh xet duyet ngan hang can chu y loai bo nhng hoi phieu gia

    trong cac tnh huong cu the sau: (1) Hoi phieu c lap trong trng hp ngi xin chiet khau t ngh ra va

    mang ti ngan hang e ngh chiet khau. Phat hien ra loai nay khong kho, nhan vien ngan hang ch can kiem tra ky nhng chi tiet bao mat cua hoi phieu.

    (2) Hoi phieu gia co s ong loa: hoi phieu c lap trong ieu kien khong co quan he mua ban chu nhng mot ben van ky nhan n vao vao hoi phieu e ben thu hng em hoi phieu ti ngan hang chiet khau.

    (3) Hoi phieu gia day chuyen: Tham gia vao thanh lap hoi phieu (mac du tren thc te khong co quan he tn dung thng mai) bao gom rat nhieu cong ty va cac cong ty nay ky nhan n qua lai cho nhau.

    Viec loai bo hoi phieu trong cac trng hp (2), (3) co the c thc hien thong qua he thong ngan hang hoac thong qua cac to chc chuyen cung cap cac thong tin tai chnh ve cac cong ty.

    2.2.3.2 Ky thuat chiet khau - Tien lai chiet khau: la so tien lai c khau tr ma ngan hang se thu khi

    ao han. Goi LCK : la lai chiet khau. V : la menh gia cua thng phieu. n : la so ngay tnh t ngay chiet khau en ngay ao han. i : la lai suat chiet khau. Ta co:

    Vx ix n360

    LCK =

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 93 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    -Gia tr hien tai cua thng phieu la gia tr cua thng phieu tai thi iem chiet khau, no c xac nh bang hieu so cua menh gia va tien lai chiet khau. ay cung la so tien ngan hang tra cho ngi chiet khau thng phieu.

    -Gia tr hien tai cua thng phieu la gia tr cua thng phieu tai thi iem chiet khau, no c xac nh bang hieu so cua menh gia va tien lai chiet khau. ay cung la so tien ngan hang tra cho ngi chiet khau thng phieu.

    Goi STCK la gia tr hien tai cua thng phieu, ta co: Goi STCK la gia tr hien tai cua thng phieu, ta co: STCK = V - (LCK + HH) STCK = V - (LCK + HH) Lu y Lu y : So ngay chiet khau (n) c tnh t ngay xin chiet khau en ngay

    ao han nhng khong tnh ngay xin chiet khau va cong them ngay lam viec ngan hang.

    V du: Thng phieu xin chiet khau vao ngay 20/6, co ngay ao han la 31/8,

    ngay lam viec ngan hang la 1 ngay: Thi gian chiet khau: 10 ngay 31 ngay 31 ngay

    20/6 30/6 31/7 31/8

    n = 10 ngay + 31 ngay + 31 ngay + 1 ngay = 72 ngay - Hoa hong chiet khau: la mot khoan le ph c ngan hang khau tr khi

    chiet khau. Goi: r : ty le hoa hong chiet khau HH : hoa hong chiet khau Ta co:

    V x r x nHH =

    360 Ngoai ra, con co mot so loai hoa hong khac nh: hoa hong co nh bao gom

    dch vu thong bao rui ro V du: Ngay 19/8/2002 cong ty X xin chiet khau hai hoi phieu nh sau:

    Ten hoi phieu Menh gia Ngay ao han Hoi phieu 1 450.000.000 15/9/200X Hoi phieu 2 180.000.000 30/9/200X

    Biet rang: - Lai suat chiet khau: 8,5 % /nam - Ty le hoa hong chiet khau 0,4%

    Bang tnh c lap nh sau:

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 94 -

    __________________________________________________________________________

    Ten HP

    Menh gia

    (V)

    So ngay khau tr

    (n)

    Lai chiet khau

    (LCK)

    Hoa hong chiet khau

    (HH)

    Gia tr rong

    (STCK) Hp1 450.000.000 27 2.868.750 135.000 446.996.250 Hp2 180.000.000 42 1.785.000 84.000 178.131.000

    630.000.000 4.872.750 625.127.050 2.2.3.3 Thu n va cach x ly cac khoan n khong thu hoi ung han: - en ky han n a c xac nh trong thng phieu, ngan hang tien hanh

    thu n ngi thu lenh hoi phieu hoac ngi phat lenh phieu. Viec thu n co the thc hien theo mot trong 2 cach sau: (1) Ngan hang bao cho ngi thu lenh e ngi nay tra tien bang cac

    phng thc nh uy nhiem chi hoac thanh toan bang tien mat. (2) Gi hoi phieu en ngan hang ai ly uy nhiem nh thu ho so tien bang

    menh gia thng phieu. - Trong trng hp ngi thu lenh khong tra n ngan hang co the chon 1

    trong 2 cach sau: (1) Phan hoan hoi phieu: Khi hoi phieu khong c ngi thu lenh chi tra, ngan hang co the trch tai

    khoan cua ngi xin chiet khau e thu hoi n, ke ca cac chi ph phat sinh them, sau o tra lai hoi phieu cho ngi nay e t oi n ngi thu lenh. Phan hoan hoi phieu ch c thc hien khi ngi xin chiet khau co kha nang tai chnh vng vang.

    (2) Tien hanh thu tuc to tung e truy oi n: Theo nguyen tac nay, ngan hang c quyen ch nh mot trong so nhng

    ngi lien i trach nhiem cua hoi phieu phai tra n theo phan quyet cua toa an. Trong trng nay, ngan hang chon ben nao co kha nang tai chnh tot nhat e truy oi. Theo luat nh, ngi c ch nh tra n theo quyet nh cua toa an khong c quyen t choi vi bat ky ly do nao.

    II. CHO VAY TRUNG VA DAI HAN

    1. Cho vay ky han ay la hnh thc cho vay trung va dai han nham muc ch tai tr cho hoat

    ong au t cua doanh nghiep nh mua sam trang thiet b, xay dng cac cong trnh Loai nay co thi han cho vay tren mot nam. Thong thng cac doanh nghiep vay theo hnh thc chon goi da tren c s d toan nhng chi ph cho mot d an au t va cam ket thanh toan n bang cac khoan tra dan c thc hien eu an theo thang hoac quy. Viec tra n nh vay thng da tren nguon thu t d an e tnh toan cac gia tr va thi gian cac khoan tra n. Cac khoan vay ky han co the co lai suat tha noi hoac co nh va c bao am bang tai san co nh cua ngi vay. Lai suat vay ky han cao hn lai suat vay ngan han do ngan hang phai oi mat

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 95 -

    __________________________________________________________________________

    vi nhieu rui ro hn trong mot khoang thi gia dai hn. Do vay, khi anh gia cac khoan vay trung va dai han ngan hang thng chu y ti nhng ac iem sau ay:

    (1) Trnh o cong tac quan ly cua doanh nghiep. (2) Chat lng cua he thong ke toan va kiem toan khach hang ang ap

    dung. (3) Trc ay khach hang co chu tam gi ti ngan hang bao cao tai

    chnh nh ky hay khong. (4) Khach hang co san sang cam ket khong chuyen tai san am bao cho

    mot chu n khac hay khong. (5) Nhng tai san cua doanh nghiep co c bao hiem ay u hay

    khong. (6) Lieu s oi mi cong nghe co lam cho trang thiet b ang au t

    bang von vay ngan hang b lac hau. (7) Thi gian e d an bat au tao ra cac khoan tien thu ve. (8) Nhng xu hng th trng anh hng ti d an. (9) Gia tr rong cua doanh nghiep.

    Vay ky han thng co thi han vay khong qua 10 nam. Muon huy ong nguon tai tr co thi gian dai hn nh 20 hay 30 nam chang han th doanh nghiep co the huy ong tren th trng trai phieu dai han. Nhng nhng thu tuc phc tap trong viec ang ky phat hanh trai phieu khong cho phep doanh nghiep thc hien de dang cong viec nay. Trong khi o, vay ky han ngan hang lai co u iem o la tiet kiem thi gian, linh hoat, chi ph bao hiem thap vi nhng ieu khoan hp ong co the nhanh chong thng lng phu hp vi nhu cau cua doanh nghiep.

    1.1 Nguon tra n: Nguon tra n vay ky han nh tren a e cap o la cac khoan tien thu vao

    cua d an vay von ngan hang. Mac du khach hang co the ap dung nhng ky thuat khau hao ac biet e tranh c nhng khoan thue thu nhap doanh nghiep tao ra mot ke hoach thu tien co li cho viec tra n vay nhng ve dai han kha nang sinh li cao cua d an van la tieu chuan tot trong viec tham nh d an.

    1.2 Phan tch khach hang: Viec phan tch khach hang tap trung chu yeu vao bao cao thu nhap dai han

    cua khach hang. Ngan hang can phai anh gia ung tiem nang ve thu nhap cua khach hang; ieu nay da tren nhng anh gia ve khach hang tren nhieu mat nh san pham cua doanh nghiep, kha nang quan tr, sc canh tranh cua doanh nghiep trong nganh cua mnh. Ke hoach tra n dai han phai c anh gia trong cac trng hp nhng nhan to bat li tac ong ti doanh thu, li nhuan bien, doanh thu tren tai san, chi ph trc tiep, trong trng hp cho vay mua san tai san co nh th can anh gia ung nguon thu t tai san o co u bu ap nhng chi ph mua san hay khong.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 96 -

    __________________________________________________________________________

    Tai san the chap vay trung va dai han thng la tai san co nh cua doanh nghiep nh quyen s dung at, nha xng, may moc, thiet b Von lu ong khong c chon lam tai san the chap trong trng hp nay. Gia tr tai san the chap chnh la gia tr thanh ly tai san trong ieu kien tai san cua doanh nghiep b ban thanh ly e tra n ngan hang.

    1.3 Ky thuat cho vay: Viec tnh toan cho vay ky han phu thuoc vao nhng ieu kien cu the cua d

    an va cac khoan thanh toan n eu an gia cac ky. Viec thanh toan n vay eu an trong khoang thi gian ngan giup ngan hang theo doi thng xuyen kha nang tra n cua khach hang xem no co b suy giam hay khong. Hp ong tn dung c soan thao quy nh ro quyen va ngha vu cac ben trong o phai quy nh cu the quyen cua ngan hang c thc hien khi khach hang vi pham hp ong. Thong thng ky thuat cho vay nay co thi han khong qua 10 nam, tren thc te thi han vay ch vao khoang 2 ti 5 nam.

    2. Tn dung tuan hoan Tn dung tuan hoan la mot hnh thc cho vay cua ngan hang theo o khach

    hang c vay ngan hang ti mot mc toi a xac nh trc sau o co the tra toan bo hoac tra mot phan n vay roi lai tiep tuc vay lai cho ti khi hp ong tn dung het thi han hieu lc. Cung giong nh cho vay theo tai khoan vang lai trnh bay phan trc nhng tn dung tuan hoan co thi han hp ong dai hn vao khoang 2 en 5 nam.

    Hnh thc nay c ap dung pho bien cho nhng khach hang khong the xac nh c chnh xac thi gian cua cac nguon tien trong tng lai cua mnh. Tn dung tuan hoan co u iem giup doanh nghiep thoat khoi nhng bien ong that thng cua nguon tien ra va vao doanh nghiep. Hn na, trong giai oan suy giam tien mat nghiem trong doanh nghiep co the vay them tiem e giai quyet tnh trang nay va se hoan tra trong giai oan tang trng.

    Cho vay theo hnh thc nay, ngan hang se tnh mot mc ph nhat nh tren so tien vay trong han mc nhng khach hang cha s dung cung nh ap dung lai suat phu hp oi vi so tien vay khach hang ang s dung.

    Cam ket cho vay tuan hoan thng co hai loai: - Loai thong thng: la mot cam ket cua ngan hang (the hien di dang hp

    ong) cho khach hang vay toi a mot so tien vi lai suat co nh hoac lai suat ieu chnh theo mot lai suat c nao o v du nh LIBOR. Vi cam ket nay, ngan hang se khong thc hien cho vay khi tnh hnh tai chnh cua khach hang co s thay oi bat li cho viec tra n hoac khach hang khong ap ng c nhng yeu cau bo sung c quy nh trong hp ong.

    - Loai ac biet: la mot cam ket chac chan cua ngan hang cho khach hang vay trong trng hp khan cap cho du lai suat tien vay khong c xac nh trc va khach hang cung khong co y nh vay cu the ma ch s dung no nh la mot s

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 97 -

    __________________________________________________________________________

    bao am cho cac mon vay cua mnh t nhng ngan hang khac. Loai cam ket cho vay nay co lai suat thng thap hn cam ket loai tren va c ap dung cho nhng cong ty co chat lng tn dung cao. Vi cam ket nay doanh nghiep co the nhanh chong vay c tien ngan hang a ra mot tn hieu tot ve tnh trang tai chnh cua mnh oi vi cac ngan hang khac ang con can nhac viec cho vay oi vi doanh nghiep.

    2.1 Nguon tra n: Nguon tra n cho cac khoan vay tuan hoan thong thng la t cac khoan

    phai thu cua khach hang. Ngoai ra, viec tra n ngan hang trong quan he tn dung tuan hoan thng khong ro rang. Ch khi hnh thc nay chuyen sang tn dung ky han th viec tra n mi c xac nh mot cac ro rang. Tuy nhien, viec tra n theo hnh thc tn dung nao i chang na th no cung phai da vao kha nang thu nhap dai han cua doanh nghiep co u am bao viec tra n hay khong. Mot nguon tra n khac na o la viec ban lai mon vay cho mot chu n khac hoac khach hang phat hang trai phieu ra th trng e lay tien tra n ngan hang. So vi loai hnh tn dung khac th tn dung tuan hoan co kha nang hoan tra n vay thap hn do nhieu nguyen nhan t pha khach hang.

    2.2 Phan tch khach hang: Viec phan tch khach hang vay tuan hoan la rat can thiet do cac khach hang

    luon duy tr mot kha nang tai tr mong manh da chu yeu vao ngan hang e ap ng nhu cau tang trng hang ton kho, doanh thu hay ay nhanh thu n t cac khoan phai thu. ieu nay oi hoi khach hang phai duy tr mot he thong quan ly va thong tin noi bo hieu qua. Cac ch tieu ve cac khoan n luon mc cao hn trung bnh cho nen no phai c quan ly khon kheo sao cho chi ph luon c duy tr mc hp ly. Ngan hang phai xac nh c ro rang khach hang tra n ngan hang t nguon thu dai han bang phng phap cu the nao.

    Thong thng cac khoan vay tuan hoan c thc hien da tren s am bao cua cac khoan phai thu va hang ton kho cua khach hang. Ngan hang can tham nh chat lng cua hang ton kho va cac khoan phai thu e a ra quyet nh ve mc cho vay cu the. Noi chung, hang ton kho di dang nguyen lieu la hang hoa ban c th c anh gia cao hn la thanh pham do doanh nghiep san xuat. Bi v nguyen lieu th de ban cho nha san xuat san pham cung loai hn la hang hoa thanh pham cua doanh nghiep hoac la no co the c tra lai cho nha cung cap sau khi a khau tr chi ph lu kho. San pham d dang thng khong the c em cam co v ngan hang khong the giam sat qua trnh hoan thanh no va neu co hoan thanh th viec tieu thu tren th trng cua san pham loai nay rat kho khan. Ngoai ra, trong qua trnh anh gia tai san bao am ngan hang cung can chu y loai ra khoi lo hang ton kho nhng san pham hong va kem chat lng.

    So vi hang ton kho, cac khoan phai thu c anh gia cao hn. Tuy nhien, khi xac nh gia tr bao am cac khoan phai thu ch c anh gia bang khoang t 60 ti 95% gia tr thc ma thoi.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 98 -

    __________________________________________________________________________

    2.3 Ky thuat cho vay: Cung giong nh cho vay theo tai khoan vang lai, cho vay tuan hoan thng

    ap dung ky thuat giai ngan linh hoat theo nhu cau cua khach hang. Vi ky thuat nay, khach hang va ngan hang thoa thuan mot han mc tn dung cu the sau o khach hang rut tien vay tuy thuoc vao cac ieu kien giai ngan cu the. Thong thng viec giai ngan theo ky thuat nay thng i kem nhng ieu kien ve tai san bao am cua khach hang va thong tin ve tai san bao am phai c cap nhat thng xuyen. Theo han mc tn dung c duyet khach hang rut tien vay nhng khong c qua han mc o. Trong ky han vay, khach hang co the tra n va rut tien vay nhieu lan tuy theo nhu cau vay cu the cua mnh.

    3. Mot so hnh thc tn dung trung va dai han khac 3.1 Cho vay theo d an dai han: ay la hnh thc tai tr nhieu rui ro nhat cua ngan hang, cho vay theo d an

    nham muc ch tai tr cho hoat ong xay dng c ban cua khach hang nh xay dng nha may loc dau, ng ong dan kh, dan dan dau, cong trnh ham mo, nha may ien, thiet b tai cau cang hang hai,... Rui ro loai cho vay nay thng rat ln va a dang do nhng nguyen nhan sau:

    (1) So tien tai tr thng rat ln. (2) D an co the b tr hoan do ieu kien ve thi tiet hoac trang thiet b khong cung cap u. (3) Cac quy nh ve phap ly cua a phng co the thay oi gay tac ong tieu cc ti d toan chi ph cua d an. (4) Lai suat thay oi se gay tac ong tieu cc ti thu nhap t khoan cho vay cua ngan hang hoac chi ph vay von cua chu au t.

    Thc hien tai tr d an thng co s tham gia cua nhieu ngan hang do von tai tr thng rat ln va viec ong tai tr giup cac ngan hang chia se rui ro. Ngoai ra, d an can c s bao lanh cua mot ben th ba e trong trng hp ngan hang khong the thu n t pha ngi vay tien th tien hanh thu n t ngi bao lanh.

    3.2 Cho vay mua lai cong ty: Viec mua ban lai cac cong ty thng xuyen dien ra. Nhng doanh nghiep co

    nhu cau mua lai nhng cong ty c rao ban co the vay dai han ngan hang e thc hien nghiep vu nay. Thong thng cac cong ty c rao ban lam vao tnh trang pha san nen c ban vi gia thap hn nhieu so vi gia tr thc cua no. Ngan hang tai tr cho khach hang tham gia vao cac vu mua ban lai cong ty vi nhng khoan chi ph la chi ph mua lai cong ty, chi ph c cau lai n cua cong ty c mua lai va nhng chi ph khac co lien quan ti viec phuc hoi lai cong ty e co the sinh li tr lai e T o, tra n ngan hang. Ngan hang co the tai tr ti 80 - 90% tong tr gia cac vu mua ban lai.

    Rui ro trong viec cho vay mua lai cong ty thong thng lien quan ti s suy thoai kinh te hoac lai suat tang. Trong giai oan suy thoai kinh te doanh nghiep vay ngan hang mua lai mot cong ty co the gap kho khan trong viec phuc hoi cong ty

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 99 -

    __________________________________________________________________________

    c mua lai do nhu cau ve loai san pham hang hoa o suy giam T o, kho co the tra n ung han. Tng t nh vay lai suat tang cao co the dan ti viec doanh nghiep khong the c cau lai n cua cong ty c mua lai ay cong ty o ti s pha san hoan toan (ban thanh ly). Ngoai ra, gia ca cua cac vu mua lai cong ty tang cao, ke hoach thu hoi von tai tr gap gap cua ngan hang, s rut lui cua cac co ong khac trc khi cong ty c mua lai hoi phuc la nhng rui ro khac cua loai cho vay nay.

    e gii han rui ro khi tham gia vao tai tr cho cac hoat ong nay cac ngan hang thng c khuyen cao ve mc tai tr toi a mnh co the tham gia hoac cach thc tai tr v du nh cac ngan hang ch mua lai trai phieu cua doanh nghiep tham gia vao vu mua lai cong ty.

    III. ANH GIA RUI RO TN DUNG VA X LY CAC KHOAN CHO VAY CO VAN E

    Mac du ngan hang luon tm cach giam thieu toi a rui ro trong hoat ong cho vay bang cach a ra nhng bien phap t viec quy trnh hoa qua trnh xet duyet, tham nh ky khach hang ve cac mat tai chnh, kinh doanh, tai san bao am nhng bang cach nay hay cach khac van khong the hoan toan loai bo c nhng khoan cho vay co chat lng thap t o dan ti rui ro tn dung va lam thiet hai ti li ch cua ngan hang.

    1. anh gia rui roRui ro trong hoat ong cho vay la nhng bien co xau anh hng ti ket qua

    cua cho vay cua ngan hang. Rui ro co the c nhan biet qua nhng dau hieu sau: 1.1 Dau hieu t pha doanh nghiep cho thay khoan cho vay co van e:

    (1) Khach hang tra n khong ung han (2) Thng xuyen co s thay oi ky han tra n (3) Tnh hnh tra n dien ra rat kem, von goc tra moi lan rat t (4) Chap nhan lai suat cho vay cao bat thng (5) Tai khoan phai thu va hang ton kho cua khach hang cho thay nhng

    dau hieu bat thng (6) S suy giam doanh thu va li nhuan cua khach hang (7) Ty le n/gia tr rong (ty le ve on bay) tang (8) Chnh sach chi tra co tc bat hp ly (9) Mat tai lieu ma ac biet la mat cac bao cao tai chnh (10) Gia tr tai san bao am suy giam (11) Von lu ong bat hp ly hoac suy giam (12) Viec nang cao gia tr rong phu thuoc vao viec anh gia lai tai san (13) Thieu bao cao lu chuyen tien te (14) Khach hang phai da vao cac nguon khong thch hp e tra n ngan

    hang nh ban thanh ly tai san thiet b, nha xng...

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 100 -

    __________________________________________________________________________

    1.2 Dau hieu t pha chnh sach cho vay cua ngan hang tao ra nhng khoan vay co van e: (1) Phan loai rui ro khach hang kem (2) Viec cho vay ngau nhien phai nhng khach hang rui ro chiem ty le

    cao (3) Cho vay bi v trong tng lai khach hang co the gi mot khoan tien

    tiet kiem ln tai ngan hang (4) Khong the lap ra ke hoach tra n phu hp cho tng mon vay (5) Cho vay vt qua nhu cau thc te cua khach hang (6) Doanh so cho vay khach hang nam ngoai th trng cua ngan hang

    vt qua mc an toan (7) He thong ho s tn dung nhieu s h (8) Nhieu khoan cho vay noi bo chiem ty le ang ke (9) Viec giam sat cho vay yeu kem (10) Bo qua nhng tac ong tieu cc cua chu ky kinh doanh (11) Co phan ng thai qua trc s canh tranh t ngan hang khac (12) Cho vay khach hang thc hien cac nghiep vu au c mang tnh rui ro

    cao (13) Thieu s nhay cam trc nhng bien ong cua nhng ieu kien kinh te

    2. Cac bien phap ngan nga va x ly rui ro Viec thc hien ngan nga rui ro tn dung phai c ngan hang thc hien

    ngay t au cua qua trnh xet duyet cho vay va trong suot qua trnh khach hang quan he vay von vi ngan hang. ong thi, cac bien phap thc hien phai mang tnh ong bo va phai tuan thu nhng nguyen tac c ban.

    2.1 Cac bien phap ngan nga rui ro: 2.1.1 Xep hang ho s khach hang: Viec thc hien phan loai khach hang theo chat lng tn dung la mot viec

    rat can thiet giup ngan hang ngan chan va x ly kp thi nhng khoan cho vay tr nen co dau hieu khong thu c n. Moi ngan hang se nh ra nhng tieu chuan cu the cho viec xep hang khach hang. Tren thc te khong the xay dng c mot he thong hang tn dung hoan hao do nhng nguyen nhan chu quan va khach quan.

    - Nhng nguyen nhan chu quan: thng nay sinh t pha ngan hang trong qua trnh anh gia cac ch tieu tai chnh cua doanh nghiep phan anh kha nang thanh khoan, c cau n, sinh li. Khac phuc nhng thieu sot nay chu yeu phu thuoc vao pha ngan hang.

    - Nhng nguyen nhan khach quan: bat nguon t pha khach hang nh chat lng quan tr, v the cua doanh nghiep tren th trng, chat lng cua he thong thong tin bao cao trong doanh nghiep. Nhng nguyen nhan nay thng mang tnh c le cao kho lng hoa va luon thay oi vt ngoai tam kiem soat cua ngan hang

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 101 -

    __________________________________________________________________________

    cho nen no la nguyen nhan quan trong trong viec gay ra nhng bat hp ly trong he thong hang tn dung doanh nghiep.

    Tuy vao yeu cau ma moi ngan hang la cho cho mnh he thong hang tn

    dung nhieu hay t cap o. Di ay la he thong hang tn dung 5 cap o: Bang 5.9 He thong hang tn dung doanh nghiep

    Hang I Tn dung chat lng cao Khach hang loai nay co kha nang thanh khoan cao, tnh hnh tai chnh tot, tnh hnh thu nhap on nh va co the d bao trc, cac nguon tai tr thay the luon san sang, kinh nghiem quan tr tot, nam trong lnh vc kinh doanh co trien vong. Tai san bao am co chat lng tot nh cac chng khoan chnh phu, tien gi tiet kiem... Neu la ca nhan th tai san rong thuoc nhng loai co kha nang thu hoi nhanh.

    Hang II Tn dung chat lng bnh thng La khach hang vi hau het tieu chuan thuoc Hang I. Tuy nhien, mot so tieu chuan khong thc s manh v du nh kha nang thu nhap va huy ong cac nguon tai tr thay the gap van e khi kinh te suy thoai.

    Hang III Tn dung chat lng at yeu cau Khach hang thuoc loai nay co kha nang thanh khoan va tnh hnh tai chnh hp ly co the thay oi giong nh a so nhng doanh nghiep khac trc nhng tac ong cua th trng. Thu nhap co the that thng, tnh hnh thanh toan co the chap nhan c nhng khong phai la trong bat c ieu kien nao. Tai san bao am la hang ton kho va cac khoan phai thu nhng kha nang chuyen oi ra tien mat thng kho khan va khong chac chan. Nguon tai tr thay the thng khong co.

    Hang IV Tn dung chat lng thap Khach hang thuoc loai nay co kha nang thanh khoan kem, ty le n cao, thu nhap that thng, tham tr thua lo. Kha nang tra n t nguon s cap khong con kha thi trong tng lai gan. Viec thanh ly tai san hoac tai san bao am cua doanh nghiep co the la nguon tra n cuoi cung. Khoan tien cho vay trong tnh trang rat bap benh oi hoi phai co s giam sat thng xuyen cua nhan vien ngan hang. Co the cho vay bo sung von lu ong trong mot thi gian ngan. Tai san bao am tien vay can co s theo doi cua nhan vien co chuyen mon.

    Hang V Tn dung chat lng kem Tai san the chap, gia tr rong va cac nguon tien khong u kha nang am bao cho mc tien vay. Cac nguon tra n khong co dau hieu kha quan. Neu khong co s giam sat thng xuyen va lien tuc th kha nang mat mot phan hoac toan bo von vay se xay ra.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 102 -

    __________________________________________________________________________

    Viec xep hang ho s tn dung phai c thc hien ngay t au va ngan hang

    phai lien tuc theo doi s thay oi tnh hnh cua khach hang thong qua viec tai xet khach hang.

    2.1.2 Tai xet khach hang: (a) Noi dung tai xet: He thong hang tn dung doanh nghiep du co c xay dng t m va hieu

    qua en mc nao th cung ch co hieu qua tai thi iem xep hang. Cac ngan hang khong the tranh khoi mot ty le nao o nhng ho s tn dung tot sau mot thi gian chuyen sang hang xau. e theo doi s thay oi hang cua nhng ho s ngan hanng phai e ra c lch tai xet khach hang phu hp vi moi loai.

    Bang 5.10 Thi gian tai xet khach hang

    Hang I Tn dung chat lng cao Tai xet hang nam

    Hang II Tn dung chat lng bnh thng Tai xet 6 thang mot lan

    Hang III Tn dung chat lng at yeu cau Tai xet 3 thang mot lan

    Hang IV Tn dung chat lng thap Tai xet 30 ngay mot lan

    Hang V Tn dung chat lng kem Tai xet di 30 ngay mot lan

    Viec nhng ho s luon tiem an rui ro la tat yeu, ngan hang co the la chon

    cach giai quyet n gian la loai bo ngay lap tc nhng ho s co dau hieu rui ro ngay t au. Tuy nhien, viec lam nay ong ngha vi viec ngan hang bo l c hoi kiem li nhuan. V vay, cong tac tai xet khach hang se giup ngan hang khong b l mat nhng khoan thu nhap ang co ong thi lai giam thieu rui ro khi kp thi phat hien ra nhng ho s co dau hieu bat thng e co nhng bien phap x ly phu hp.

    Viec tai xet khach hang ve c ban cung giong nh viec phan tch khach hang trong giai oan xet duyet cho vay. Tuy nhien, chung lai khac nhau ve muc ch. Giai oan xet duyet phan tch khach hang tong quat vi muc ch ra quyet nh cho vay. Trong khi o giai oan tai xet phan tch khach hang anh gia chieu hng thay oi cua khach hang - sau khi a nhan tien vay cua ngan hang, co theo ung chnh sach tn dung cua ngan hang hay khong. V vay, khi tai xet can nhan manh vao nhng noi dung sau:

    (1) Tm kiem va phat kien nhng khoan cho vay co van e cang sm cang

    tot (2) Tao ong lc cho nhan vien tn dung tm kiem va bao cao nhng khoan

    cho vay co van e

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 103 -

    __________________________________________________________________________

    (3) Luon am bao tnh ong bo cua ho s (4) Luon am bao tnh tuan thu luat phap va chnh sach cho vay cua ngan

    hang (5) Luon thong bao tnh hnh cua danh muc cho vay cho Ban Giam oc va

    Hoi ong quan tr (6) Luon ho tr viec thanh lap va duy tr quy d phong rui ro tn dung. (7) Nhng khoan cho vay ac biet ln th phai thng xuyen tai xet v no

    co anh hng ro ret ti tnh hnh tai chnh cua ngan hang (8) Nhng khoan cho vay c xac nh la co van e th khi thay nhng

    van e lien quan ti khoan vay phat sinh nhieu th phai thay oi lch tai xet theo kp vi tnh hnh

    (9) Tang cng tai xet neu thay nen kinh te suy thoai hoac lnh vc cong nghiep ma ngan hang ang cho vay co s suy giam hoac tang trng bat thng.

    (b) Thu tuc tai xet: Vi nhng noi dung va chu trng tai xet khach hang nh tren ngan hang

    cung can phai quy trnh hoa thu tuc tai xet khach hang va quy nh cu the trong chnh sach tn dung.

    Mot quy trnh tai xet khach hang can phai am bao nhng yeu cau sau ay: - Kiem tra ay u ho s cua khach hang e am bao khach hang khong b l

    trong viec tra n va ngan hang khong b bat li do thieu ho s phap ly trong trng hp phai a ra toa giai quyet

    - anh gia ung chat lng va tnh trang cua tai san bao am cho mon vay - anh gia ung tnh hnh tai chnh cua khach hang va s thay oi trong nhu

    cau vay thc tai cua khach hang - am bao tnh tuan thu luat phap va chnh sach tn dung trong qua trnh xet

    duyet anh gia khach hang ke t trc ti nay Ve mat ky thuat, neu oi hoi phai ay u nhat th viec tai xet phai hoan tat

    nhng giay t sau: (1) Bao cao tai chnh mi nhat cua khach hang (2) Bao cao tnh hnh tra n va d kien tra n trong thi gian ti cua khach

    hang (3) Bao cao tnh hnh thay oi ve lnh vc kinh doanh cua khach hang (neu

    co) (4) Bao cao tnh hnh thay oi chnh sach va phap luat co anh hng ti mon

    vay (5) Bao cao tnh trang tai san bao am cua khach hang. (6) Bao cao tnh trang cua ho s khach hang Viec tai xet khach hang ch la mot noi dung cua hoat ong ngan hang, tuy

    vao kha nang cua mnh ma moi ngan hang to chc bo phan tai xet cho phu hp. Co

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 104 -

    __________________________________________________________________________

    ngan hang to chc bo phan tai xet la mot bo phan thuoc phong tn dung. Mo hnh nay ch thch hp vi nhng ngan hang co quy mo nho. Nhng ngan hang co quy mo va va ln th bo phan nay c to chc thanh mot phong oc lap vi phong tn dung va trc thuoc ban giam oc. Viec nay co the lam tang chi ph hoat ong cua ngan hang nhng hieu qua cua no em lai nhieu khi lai ln hn nhieu so vi nhng g ngan hang bo ra.

    Tren thc te, nhieu ngan hang khong u sc tai xet toan bo ho s vay cua mnh. e giai quyet ieu nay, ngan hang co the a ra mot tieu chuan n gian e loc ra mot cach s bo nhng ho s chat lng thap T o, tai xet nhng ho s nay. Neu so nay van nhieu vt qua sc cua ngan hang th co the chon ra mot mau ngau nhien e tai xet mau nay tren c s o e ra nhng giai phap chung cho toan bo nhng ho s b loai ra. Ngay ca trong trng hp nh vay cho du con nhieu han che cong tac tai xet van thc s co ch cho ngan hang.

    2.2 Cac bien phap thc hien x ly rui ro: Ket qua cua viec tai xet khach hang la viec ch ra nhng khoan cho vay co

    dau hieu rui ro. Nhng trng hp thay oi tnh hnh tai chnh, san xuat kinh doanh ma khach hang khong the giai thch c eu cho thay dau hieu cua mot khoan cho vay co the gap rui ro. V du nh khach hang khong the giai thch c hoac giai thch khong thoa ang s cham tre trong viec nop bao cao tai chnh theo nh ky; hoac khong a ra ly do thoa ang trong viec ot nhien thay oi phng phap ke toan khau hao, trch lap cac quy, ke toan hang ton kho, ke toan thue, xac nh thu nhap; hoac khong chng minh c s sut giam cac ch tieu ROA (thu nhap tren tai san), ROE (thu nhap tren von co phan), EBIT (thu nhap trc thue va tra lai) ch la do nhng bien ong mang tnh ngan han xay ra do nhng tac ong chung ti tat ca cac doanh nghiep Vi nhng trng hp nh vay nhan vien ngan hang can a ra nhng bien phap x ly kp thi da tren nhng nguyen tac sau:

    (1) Luon luon thc hien ke hoach thu n trong trng hp khoan vay co

    van e vi muc ch toi a kha nang thu n cua ngan hang (2) Phat hien nhanh chong s phat sinh nhng rac roi lien quan ti khoan

    vay. Viec phat hien muon se gay ra hau qua kho lng (3) Tach bach chc nang thu n ra khoi chc nang cho vay e tranh

    xung ot ve mat li ch gia cac nhan vien ngan hang (4) Trong trng hp khoan vay co van e nhan vien ngan hang nhanh

    chong t van cho khach hang nhng bien phap x ly nh cat giam chi ph, tang thu t cac co the, thay oi cach thc quan tr cho phu hp. Nhanh chong lap ra ke hoach giai quyet s bo khi a xac nh ro nhng thiet hai ngan hang co the gap phai.

    (5) Tnh toan moi nguon thu n co the ke ca viec thanh ly tai san va cac khoan tien gi cua khach hang.

    (6) Nhan vien ngan hang can kiem tra cac khoan thue va nhng khoan phai tra khac e xac nh khach hang con bao nhieu khoan n khac na.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 105 -

    __________________________________________________________________________

    (7) oi vi khach hang la doanh nghiep, ngan hang phai anh gia chat lng, nang lc va tnh thong nhat cua cong tac quan tr hien tai e co mot tong quan chung ve tnh hnh cua doanh nghiep hien tai.

    (8) a ra cac phng an co the e giai quyet khoan vay co van e nh tang cho vay bo sung neu khoan vay trc ay co dau hieu hoi phuc trong ngan han hoac tm cach giup khach hang nang cao chat lng quan ly cac nguon tien mat nh cat giam chi ph, ho tr khach hang tieu thu san pham tren th trng mi, bo sung them von chu s hu... va cac bien phap khac nh tang tai san bao am, bao lanh, tai c cau, sap nhap, ban thanh ly va cuoi cung la e ngh pha san doanh nghiep.

    CAU HOI ON TAP 1. Cho vay ngan han la g? 2. Neu noi dung cua viec anh gia nhu cau vay t pha doanh nghiep? 3. Co may loai cho vay ngan han? 4. Cho vay ng trc la g? Ho s vay ng trc gom nhng loai giay t g? 5. Han mc tn dung la g? Co may loai han mc tn dung? 6. Co may phng thc giai ngan trong cho vay ng trc 7. Thng phieu la g? The nao la chiet khau thng phieu? 8. Co may cach thu cac khoan n khong thu hoi ung thi han trong nghiep

    vu chiet khau? 9. Cho vay ky han la g? 10. Nhng ac iem can chu y khi anh gia cac khoan cho vay trung va dai

    han? 11. Tn dung tuan hoan la g? Co nhng loai cam ket cho vay tuan hoan

    nao? 12. Cho vay theo d an dai han la g? 13. Cho vay mua lai cong ty la g? 14. Rui ro trong cho vay la g? 15. Cac dau hieu cho thay khoan cho vay co van e? 16. Tai sao phai xep hang ho s khach hang? Co may loai hang tn dung

    doanh nghiep? 17. Cac bien phap x ly rui ro?

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 106 -

    __________________________________________________________________________

    CHNG VI: CHO VAY CA NHAN VA HO GIA NH

    Ben canh viec cho vay cac khach hang la cac doanh nghiep, ngan hang con

    cho vay oi vi cac ca nhan va ho gia nh vi t cach la ngi tieu dung. Trong nhng thap ky gan ay, ngan hang noi len trong lnh vc tn dung tieu dung vi t cach la mot to chc cho vay chu yeu. Mot phan nao o khien cac ngan hang chiem v tr quan trong nh vay trong lnh vc tieu dung la v khach hang ca nhan luon la nhng ngi co nguon tien gi tiet kiem quan trong oi vi ngan hang. That vay, nhieu ho gia nh se can nhac lai viec gi tien tiet kiem vao mot ngan hang neu nh ho khong the vay c tien t ngan hang o. Ngoai ra, nhng nghien cu gan ay cho thay nhng mon vay trong lnh vc nay luon nam trong nhng mon vay co li tc cao nhat ma ngan hang co the co c. Vi nhng ly do nh tren cac ngan hang ln vi nhng u the ve mang li cac chi nhanh rong khap cua mnh a tang nhanh th phan huy ong cac nguon von cua mnh thong qua nghiep vu cho vay oi ngi tieu dung ma ac biet la thong qua phat hanh the tn dung va cho vay bat ong san.

    I. CHO VAY TIEU DUNG

    1. Phan loai cho vay tieu dung 1.1. Tn dung tieu dung trc tiep: Gom cac phng thc - Tn dung tra theo nh ky: la phng thc trong o khach hang vay va tra

    trc tiep ngan hang vi mc tra va thi han tra moi lan c quy nh cu the khi cho vay. Hnh thc nay tao cho ngan hang kha nang thanh khoan eu an va thch hp vi ca nhan co thu nhap on nh va eu an.

    Viec phat tien vay co the phat mot lan bang tien mat hoac chuyen vao tai khoan tien gi ca nhan.

    Viec thu n co the thc hien theo 2 phng phap sau: (1) Phng phap thu n goc eu an theo ky han, lai vay c tnh theo n goc con lai au moi ky han. (2) Phng phap thu n trong so tien lai va von goc c thu eu an moi

    ky: Phng phap nay con ap dung cho tn dung thue mua, se gii thieu chng

    sau. - Tn dung tra theo yeu cau: la mot cach cho vay rat linh hoat c thc hien

    bang cach ngan hang ong y cho khach hang rut tien vt qua so d co cua tai

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 107 -

    __________________________________________________________________________

    khoan tien gi (the ghi n la mot hnh thc ien hnh) trong mot khoang thi gian nhat nh.

    oi vi loai vay nay ngan hang khong can phai co hp ong tn dung ma ch can co s thoa thuan trong ngan hang va thng th khach hang la nhng oi tng co uy tn cao trong lnh vc nay va co quan he thanh toan thng xuyen vi ngan hang. Thi iem tnh lai la khi tai khoan tien gi c rut qua so d co. Hnh thc thu n tuy thuoc vao thoa thuan gia ngan hang va khach hang.

    - The tn dung: la nghiep vu tn dung, trong o ngan hang phat hanh the cho nhng ngi co tai khoan ngan hang u ieu kien cap the va an nh mc gii han tn dung toi a ma ngi co the c phep s dung.

    The tn dung khac vi nghiep vu tn dung thau chi cho: phng thc thau chi gan lien vi tai khoan vang lai va ngi vay dung phng tien chu yeu la the thanh toan.

    Moi the tn dung co mot mc tn dung nhat nh va mc nay co the thay oi tuy thuoc nhu cau va mc o tn nhiem cua khach hang.

    The tn dung co u iem: + S dung thanh toan thay the tien mat va sec, gon nhe, an toan. + Co the dung the e rut tien mat t chi nhanh ngan hang, ngan hang ai ly hoac t may rut tien t ong (ATM) hoac chuyen sang tai khoan cua ngan hang khac. + Le ph giao dch thap va pham vi hoat ong rong.

    Tuy nhien, the tn dung cung co mot so nhc iem:

    + Ch s dung pho bien cho tn dung tieu dung ma khong phu hp vi cac hoat ong mua ban ln nh: xe hi, tau thuyen, may bay ) + S dung the tn dung cung co the b rui ro neu b mat cap, anh ri va ong thi lo ma the tn dung ma khong kp bao cho ngan hang.

    (Viet nam hien nay co to chc thanh toan va phat hanh cac loai the nh: Visa, MasterCard, JCB, American Expess ).

    1.2. Tn dung tieu dung gian tiep: c hieu la cac hoat ong tn dung tieu dung qua viec ngan hang mua cac

    phieu ban hang t nhng ngi ban le hang hoa va do vay no chnh la hnh thc tai tr ban tra gop cua cac ngan hang thng mai.

    Tn dung tra gop cua cac ngan hang c thc hien bang mot trong 2 cach sau:

    - Cach 1: ngan hang, ngi ban hang va ngi mua hang phai thoa thuan vi nhau ve so tien vay, mc va thi han tra dan, sau o ngan hang cho ngi mua hang vay phan tien cha tra u cho ngi ban hang e thanh toan cho ngi ban hang va gi lai quyen s hu tai san cho en khi ngi mua tra gop u.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 108 -

    __________________________________________________________________________

    Khoa Quan Tr Kinh Doanh

    Mo hnh 6.1 Tn dung tieu dung gian tiep(cach 1) Mo hnh 6.1 Tn dung tieu dung gian tiep(cach 1)

    Ngan hang

    Cong ty ban le

    Ngi tieu dung

    (1)(4) (5)

    (6) (2) (3) Trong o: Trong o:

    (1) Cong ty ban le ky hp ong mua ban n vi ngan hang (1) Cong ty ban le ky hp ong mua ban n vi ngan hang (2) Khach hang ky hp ong mua tai san vi ngan hang (2) Khach hang ky hp ong mua tai san vi ngan hang

    (Ngi mua tra trc 20% - 30% gia tr tai san) (Ngi mua tra trc 20% - 30% gia tr tai san) (3) Cong ty ban le giao tai san cho ngi mua ong thi gi lai quyen s hu tai san (3) Cong ty ban le giao tai san cho ngi mua ong thi gi lai quyen s hu tai san (4) Cong ty ban le giao quyen s hu tai san cho ngan hang the chap. (4) Cong ty ban le giao quyen s hu tai san cho ngan hang the chap. (5) Ngan hang tra so tien con thieu cho ngi ban (70% - 80% ). (5) Ngan hang tra so tien con thieu cho ngi ban (70% - 80% ). (6) Ngi mua tra gop cho ngan hang theo mc va ky han c xac nh. (6) Ngi mua tra gop cho ngan hang theo mc va ky han c xac nh.

    - Cach 2: c thc hien vi thi han va mc tra dan tng t nh tren

    nhng khac mot so iem: ngi ban giao tai san va giao s hu, ngi ban va ngi mua thc hien mua ban chu nen xuat hien ky phieu, ngan hang thc hien viec chiet khau ky phieu nh sau:

    - Cach 2: c thc hien vi thi han va mc tra dan tng t nh tren nhng khac mot so iem: ngi ban giao tai san va giao s hu, ngi ban va ngi mua thc hien mua ban chu nen xuat hien ky phieu, ngan hang thc hien viec chiet khau ky phieu nh sau:

    Mo hnh 6.2 Tn dung tieu dung gian tiep (cach 2) Mo hnh 6.2 Tn dung tieu dung gian tiep (cach 2)

    Ngi mua Ngi ban

    Ngan hang

    (2) (5) (3)

    (1) (4)

    Trong o: Trong o: (1) Ngi mua mua chu hang hoa va co ky phieu cho ngi ban (1) Ngi mua mua chu hang hoa va co ky phieu cho ngi ban (2) Ngi mua ky quy 20% - 30% gia tr tai san va cam ket the chap tai san. (2) Ngi mua ky quy 20% - 30% gia tr tai san va cam ket the chap tai san.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 109 -

    __________________________________________________________________________

    (3) Ngan hang chiet khau ky phieu t ngi ban hang. (4) Ngi ban giao tai san va quyen s hu cho ngi mua. (5) Ngi mua tien hanh tra gop cho ngan hang theo mc va ky han xac nh. Tn dung tra gop em lai nhng u iem ln o la: - Viec mua phieu ban hang se t ton kem hn so vi chi ph xet duyet cho

    vay trc tiep. - am bao cua cac khoan vay to ra vng chac hn do ngi ban hang chiet

    khau cac chng t hoac ky phieu. Mat khac ngi ban hang cung giam sat mot phan cac khoan vay (nh theo doi cac tai khoan qua han, viec tai s hu ) lam cho ch ph ngan hang giam xuong.

    - Rat phu hp vi cach thc mua hang lau ben, gia tr ln. Can lu y rang, cac yeu to tn dung can xet en trong tn dung tra gop va tn

    dung trc tiep khong khac nhau ve can ban. Tuy nhien, do ac iem cua tn dung tra gop nen ngan hang co nhng nguyen tac mang tnh chat bat buoc o la:

    + Nguyen tac kha nang tra dan tien mua hang cua ngi mua. Vi cac tieu thc quan trong bac nhat la uy tn, cong an viec lam va li tc.

    + Nguyen tac mc chi tra lan au: vi tng loai hang hoa va thi han tra gop mc chap nhan c sao cho mc chi tra tang nhanh hn mc giam gia cua hang hoa (thng th ngan hang muon mc chi tra lan au ln va ky han tra gop ngan).

    2. ac iem cua cho vay tieu dung Cac khoan cho vay tieu dung luon c anh gia la em lai nhieu li

    nhuan cho ngan hang do lai suat cho vay thng cao hn so vi lai suat ngan hang phai huy ong t cac nguon khac nhau e thc hien cho vay. Hn the na, lai suat cho vay tieu dung thng khong thay oi di nhng tac ong cua nhng ieu kien t moi trng ben ngoai trong suot thi han vay nh trong trng hp cho vay oi vi cac doanh nghiep. ieu nay cung co nhng bat li neu nh lai suat huy ong tang len ang ke. Tuy nhien, cac ngan hang thng nh gia cac khoan vay tieu dung mot mc cao e co the phong tranh rui ro nay.

    Cac khoan cho vay tieu dung co xu hng nhay cam trc nhng tac ong cua chu ky kinh te. Trong giai oan tang trng kinh te ngi tieu dung thng co cai nhn lac quan ve tng lai v vay ho thng mua sam chi tieu nhieu. Trai lai, trong giai oan kinh te suy thoai th cac ca nhan va ho gia nh thng co cai nhn rat bi quan ve tng lai ac biet la khi ho nhan thay nan that nghiep gia tang va ngay lap tc cat giam nhu cau vay ngan hang.

    Lai suat cho vay tieu dung thng t co dan so vi nhu cau vay. Ngi i vay tieu dung ch quan tam ti khoan thanh toan hang thang ho phai tra cho ngan hang la bao nhieu.

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 110 -

    __________________________________________________________________________

    Cac nhan to trnh o hoc van va mc thu nhap eu co anh hng ro ret en han mc vay. Nhng ngi co mc thu nhap cao hn mc bnh quan thng co xu hng vay mot mc cao hn tong thu nhap hang nam cua ho. Ngc lai nhng ngi co trnh o hoc van cao (thong thng la nhng ngi co nhieu nam ao tao bac tren pho thong ma lai ong thi la tru cot trong gia nh) th lai thng quyet nh vay tien tren c s can nhac rat ky lng thu nhap cua mnh. oi vi trng hp th hai nay, mon vay c coi nh mot phng tien e at c mc song nh mong muon hn la mot c s an toan trong nhng trng hp khan cap.

    3. Tham nh cho vay tieu dung Khi khach hang nop ho s vao ngan hang e ngh vay, ngan hang phai tien

    hang tham nh khach hang e ra quyet nh cho vay phu hp. Viec anh gia khach hang c thc hien theo nhng noi dung sau:

    3.1. Muc ch vay von va t cach cua khach hang: anh gia ung t cach va nang lc tra n cua khach hang la nhan to quyet

    nh trong viec phan tch khach hang. Nhan vien tn dung phai luon xac nh c c s chac chan am bao rang khach hang luon co trach nhiem tra n ay u va ung han. Ngoai ra, mc thu nhap va nhng tai san co gia tr khac cua khach hang cung phai c anh gia ung mc e am bao mot gii han an toan co the chap nhan c. e lam c ieu nay nhan vien tn dung phai thng xuyen cap nhat thong tin lien quan ve lch s quan he tn dung cua khach hang vi he thong ngan hang. cac nc phat trien, luon co trung tam thong tin lu tr ho s cua khach hang vay theo hnh thc nay (vi cac noi dung ve tnh hnh thanh toan n vay va hang tn dung) t hang nghn to chc tn dung tren toan quoc.

    Muc ch vay tien trong ho s e ngh vay cua khach hang cung la mot yeu to c ban can c phan tch. Trc het, muc ch vay cua khach hang phai phu hp vi chnh sach tn dung cua ngan hang. Ngan hang nen c nhan vien cua mnh ti tham khach hang e trao oi ve mon vay. Chnh nhng cuoc oi thoai gia nhan vien ngan hang va khach hang trong nhng lan tham vieng nay se lam khach hang boc lo nhng thong tin giup ngan hang co nhng anh gia trc tiep va sat thc ve kha nang tra n cua khach hang.

    Trong trng hp khach hang khong co ho s tn dung lu trong ngan hang va nhng nguon thong tin khac ve khach hang cung rat ngheo nan th co the phai can mot ben th ba ng ra bao lanh viec hoan tra n vay. Tuy nhien, viec bao lanh cua ben th ba trong trng hp nay cung ch la th yeu, cac ngan hang nen tap trung vao kha nang ch thc cua khach hang vay.

    3.2. Mc thu nhap: Quy mo va tnh on nh cua thu nhap ca nhan cua khach hang c ngan

    hang rat coi trong. Khach hang se phai thong bao cho ngan hang thong tin ve nhng khoan thu nhap chnh thc va thu nhap phu them khac. Cac ngan hang thng lien he vi doanh nghiep ni ngi vay tien lam viec e kiem tra tnh chnh

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 111 -

    __________________________________________________________________________

    xac cua nhng thong tin khach hang cung cap trc o ve mc thu nhap, thi gian cong tac, a ch thng chu, so chng minh nhan dan,

    3.3. So d tien gi cua khach hang: Thong tin ve so d tren tai khoan tien gi cua khach hang la mot bien phap

    gian tiep giup ngan hang am bao an toan cho mon vay cua mnh trong trng hp khoan vay co van e. Viec cho phep cac ngan hang tm hieu nhng thong tin tien gi cua khach hang tao cho ngan hang kha nang phong nga nhng rui ro xay ra khi khach hang khong tra n. Trong trng hp o ngan hang se trch nguon tien gi nay e thu hoi n.

    3.4. S on nh trong nghe nghiep va ni c tru: S on nh nghe nghiep va ni c tru cung can c anh gia khi tham nh

    khach hang. Ngan hang khong the cho khach hang vay mot khoan tien ln khi ngi nay mi ch lam viec cong ty chng vai thang. Nhng khach hang co ni c tru on nh lau dai thng c cac ngan hang anh gia cao hn nhng trng hp thay oi thng xuyen cho . Trng hp nh vay thng la dau hieu rat xau cho viec ra quyet nh cho vay.

    3.5. Nhng yeu to khac: Cho vay tieu dung thng khong de tham nh. Trc mot ho s e ngh vay

    ngan hang co gang tnh toan a ra nhng ch tieu tham nh cho that phu hp. Ngoai nhng yeu to tren cac ngan hang con tnh toan en cac yeu to nh quyen s hu nha hay quyen s dung at hp phap. Viec co ien thoai cung la mot yeu to giup ngan hang giam bt c chi ph giao dch vi khach hang hay viec khach hang co tai khoan tien gi ngay tai chnh ngan hang e ngh vay la mot yeu to rat tot trong qua trnh tham nh. Nhan vien tn dung luon s dung nhng ch tieu tren e phat hien nhng dau hieu thieu trung thc cua khach hang trong ho s vay cung nh trong phong van.

    3.6. Cham iem tn dung ho s vay cua khach hang: e cong tac tham nh c thc hien co hieu qua ngan hang thng xay

    dng he thong cham iem chat lng tn dung khach hang ho tr cho nhan vien tn dung trong viec nay.

    Mot he thong anh gia chat lng khach hang qua iem so hieu qua se la mot li the oi vi ngan hang. V no cho phep ngan hang thc hien tham nh nhanh chong, vi chi ph c giam toi thieu va hn na la no co the thay the nhng nhan vien tn dung co nang lc yeu kem va cho phep ngan hang quan ly c tnh trang n xau. Thang iem tn dung c xay dng bang viec s dung cac phng phap suy luan logic va cac mo hnh toan chuyen biet trong viec phan tch tong hp cac nhan to lien quan ti khach hang ket hp vi kinh nghiem cho vay trong lnh vc nay. Neu khach hang co iem sau khi anh gia thap hn mot mc rui ro nhat nh th ho s e ngh chac chan b t choi.

    C s khoa hoc cua he thong iem con phai c kiem nghiem thong qua viec anh gia nhng mon vay tieu dung trc o e am bao rang he thong a phan loai chnh xac ho s vay trong qua kh th cung phai thc hien c ieu o trong tng lai vi o an toan co the chap nhan c. He thong iem tn dung phai thng xuyen c kiem tra va xem xet lai tnh hp ly. Thong thng ngan hang

    Le Trung Thanh Khoa Quan Tr Kinh Doanh

  • Nghiep vu ngan hang thng mai - 112 -

    __________________________________________________________________________

    thng lay ra t 7 ti 12 yeu to trong ho s tn dung va anh gia chung theo thanh iem t 1 ti 10. Sau ay chung ta th nghien cu mot thang iem tn dung cua mot ngan hang:

    Bang 6.3 Thang iem tn dung anh gia khach hang vay tieu dung Th t Ch tieu iem

    1.

    2.

    3.

    4.

    5.

    6.

    7.

    8.

    Nghe nghiep cua khach hang - Chuyen gia hoac nha quan ly trong kinh doanh - Cong nhan co tay nghe cao - Nhan vien van phong - Sinh vien - Cong nhan khong co tay nghe - Ngi lam viec ban thi gian

    Tnh trang ve ni - Co nha rieng - Thue nha hoac thue chung c - Song cung ban hoac ho hang

    Xep hang tn dung trc ay - Tot - Trung bnh - Khong xep hang - Kem

    Thi gian cong tac vi cong viec hien tai - Tren 1 nam -