Chroni c Fatigu e Expert Centre Cognitieve gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie bij vermoeidheid na kanker bij vermoeidheid na kanker Prof. dr. Gijs Bleijenberg, klinisch psycholoog Universitair Medisch Centrum St Radboud Universitair Medisch Centrum St Radboud Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid Vermoeidheid
Expert Centre. Chronic Fatigue. Cognitieve gedragstherapie bij vermoeidheid na kanker Prof. dr. Gijs Bleijenberg , klinisch psycholoog Universitair Medisch Centrum St Radboud Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid. NKCV. Cognitieve gedragstherapie bij vermoeidheid na kanker. - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ChronicFatigue
Ex
pe
rt
Ce
ntr
e
Cognitieve gedragstherapie bij Cognitieve gedragstherapie bij vermoeidheid na kankervermoeidheid na kanker
Prof. dr. Gijs Bleijenberg, klinisch psycholoog
Universitair Medisch Centrum St RadboudUniversitair Medisch Centrum St Radboud
Over het NKCVWat is moe? Over het meten van moeheidOnderzoek naar vermoeidheid na kanker:• hoe groot en ernstig is het probleem?• waar komt de moeheid vandaan?• gaat vermoeidheid vanzelf weer over?• instandhoudende factorenHoe ziet de behandeling met CGT er uit?Wat is het effect van behandeling?
Cognitieve Cognitieve gedragstherapie bij gedragstherapie bij vermoeidheid na kankervermoeidheid na kanker
Nijm
ee
gs
Ke
nn
isc
en
tru
m
ChronischeVermoeidheidN
ijme
eg
s K
en
nis
ce
ntr
um
ChronischeVermoeidheidN
ijme
eg
s K
en
nis
ce
ntr
um
ChronischeVermoeidheidN
ijme
eg
s K
en
nis
ce
ntr
um
ChronischeVermoeidheid
Nijmeegs KenniscentrumChronische VermoeidheidUMC St RadboudMercator I Toernooiveld 2146525 EC Nijmegentel. 024 361 0030fax. 024 361 0041
Beperkingen in het dagelijks Beperkingen in het dagelijks leven leven (Sickness Impact Profile)(Sickness Impact Profile)
0
60
120
180
ziekte-vrije kankerptnernstig moe
P < .000
fatigue after treatment for breast cancer
NKCV
Beperkingen in het dagelijks Beperkingen in het dagelijks leven leven (Sickness Impact Profile)(Sickness Impact Profile)
0
60
120
180ziekte-vrije kankerptnernstig moe
ziekte-vrije kankerptnniet moe
P < .000
fatigue after treatment for breast cancer
NKCV
Beperkingen in het dagelijks Beperkingen in het dagelijks leven leven (Sickness Impact Profile)(Sickness Impact Profile)
0
60
120
180 ziekte-vrije kankerptnernstig moeziekte-vrije kankerptnniet moevrouwen zonder kanker
P < .000
fatigue after treatment for breast cancer
NKCV
Is er een verband tussen de klachten en de voorafgaande behandeling?
NKCV
20
26 25 26
0
10
20
30
gem
. ver
moe
idhei
dss
core
geen adjuvantetherapie
radiotherapie
chemotherapie
radio- enchemotherapie
Gemiddelde Gemiddelde vermoeidheidsscore en eerdere vermoeidheidsscore en eerdere behandelingen (4,5jr later)behandelingen (4,5jr later)
fatigue after treatment for breast cancer: follow-up
NKCV
19,5
27 27
0
10
20
30
gem
. ver
moe
idhe
idss
core
< 1 maand
1-6 maanden
>6 maanden
Gemiddelde Gemiddelde vermoeidheidsscore en duur vermoeidheidsscore en duur eerdere behandelingen eerdere behandelingen
fatigue after treatment for breast cancer: follow-up
GLM: p<.05
NKCV
% en aantal ernstig vermoeide % en aantal ernstig vermoeide patiënten per transplantatiepatiënten per transplantatie
0
10
20
30
40
50
9
allogene SCT
autologe SCT
Chi-square =.393
37%
26%29
5
Vermoeidheid na SCT
NKCV
Verband tussen GVHD-graad en Verband tussen GVHD-graad en ernstige vermoeidheid gemiddeld 9 ernstige vermoeidheid gemiddeld 9 jaar na stamceltransplantatiejaar na stamceltransplantatie
Vermoeidheid bij ziekte-vrije patiënten Vermoeidheid bij ziekte-vrije patiënten lang na behandeling voor bottumor of lang na behandeling voor bottumor of borstkankerborstkanker
0
10
20
30
40
50
%
1 tot 2,5 jaar
2,5 tot 3,5 jaar
3,5 tot 5,5 jaar
> 5,5 jaar
percentage vermoeiden
NKCV
Vermoeidheid en verband met tijd Vermoeidheid en verband met tijd sinds stamceltransplantatiesinds stamceltransplantatie
0
10
20
30
40
50
%
1 - 5 jaar
6 - 10 jaar
11 - 15 jaar
> 15 jaar
percentage vermoeiden
NKCVSamenvattendSamenvattend
Ernstige vermoeidheid kort na behandeling voor kanker bij 30 – 40%
3 – 4 jaar na behandeling nog een afname tot 20–30%, behalve na stamceltransplantatie
Vermoeidheidsklachten leiden tot ernstige beperkingen in het dagelijks leven
Geen verband tussen soort behandeling en vermoeidheid, behalve:
kortdurende behandeling zonder complicaties geeft minder kans op ernstige vermoeidheid
langdurige intensieve behandeling als SCT geeft grotere kans op ernstige vermoeidheid
NKCV
Welke factoren houden de vermoeidheidsklachten in stand?
NKCV
Ontstaansfactoren en Ontstaansfactoren en instandhoudende factoren bij instandhoudende factoren bij vermoeidheid na kankervermoeidheid na kanker
Uitlokkende factoren
kanker behandeling van kanker
Instandhoudende factoren
MOEMOE
NKCV
Ontstaansfactoren en Ontstaansfactoren en instandhoudende factoren bij instandhoudende factoren bij vermoeidheid na kankervermoeidheid na kanker
Uitlokkende factoren
kanker behandeling van kanker
Instandhoudende factoren
onvoldoende verwerking verhoogde angst voor recidief disfunctionele opvattingen over vermoeidheid verstoord slaap-waakritme verstoord activiteitenpatroon verminderde sociale contacten en
meer behoefte aan sociale steun
MOEMOE
Cognitieve gedragstherapie bij patiënten met vermoeidheid na behandeling van kanker richt zich op de instandhoudende factoren van de vermoeidheid
In verband met de grote individuele verschillen in instandhoudende factoren is de therapie op de individuele patiënt toegesneden
NKCV
Cognitieve gedragstherapie bij Cognitieve gedragstherapie bij patiënten met vermoeidheid na patiënten met vermoeidheid na behandeling van kankerbehandeling van kanker
Behandelmodule 6Behandelmodule 6 Social support and social Social support and social interactions interactions NKCV
Wat is het effect van deze behandeling?
NKCV
baseline 6 mnd 12 mnd 18 mnd
CGTCGT fu1 fu2
CGT conditie
Wachtlijst conditie
baseline 6 mnd 12 mnd 18 mnd
wachtlijstwachtlijst CGTCGT fu
DesignDesign
Voorlopige resultaten CGT voor vermoeidheid na kanker
NKCV
CGT (N=50) WL (N=48)
Man / vrouw (%) 54 / 46 48 / 52
Leeftijd (jaren) gem. range
44.620.4 – 61.6
45.320.9 – 60.6
Tijd na einde behandeling (jaren) gem. range
5.5 1.2 – 16.2
4.61.1 – 15.0
Demografische variabelenDemografische variabelen
Voorlopige resultaten CGT voor vermoeidheid na kanker
NKCV
CGT (N=50) WL (N=48)
borstkanker
testistumor
hematologische kanker
overige solide tumoren
15
12
10
13
15
13
6
14
Diagnose in CGT en wachtlijstDiagnose in CGT en wachtlijst
Voorlopige resultaten CGT voor vermoeidheid na kanker
NKCV
7
14
21
28
35
42
49
56
baseline 6 mnd
CGT n= 50
WL n= 48
Intention to treatIntention to treat
gem
. verm
oeid
heid
ssco
re_C
IS
Effect CGT op vermoeidheid Effect CGT op vermoeidheid
(CIS)(CIS)
Voorlopige resultaten CGT voor vermoeidheid na kanker
* P < 0 .001
NKCV
7
14
21
28
35
42
49
56
baseline 6 mnd
CGT n= 38
WL n= 44
CompletersCompleters
gem
. verm
oeid
heid
ssco
re_C
IS
Effect CGT op vermoeidheid Effect CGT op vermoeidheid
(CIS)(CIS)
Voorlopige resultaten CGT voor vermoeidheid na kanker
* P < 0 .001
NKCV
CompletersCompleters
% patiënten niet meer moe na 6 maanden% patiënten niet meer moe na 6 maanden
(CIS)(CIS)
Voorlopige resultaten CGT voor vermoeidheid na kanker
76
21
0
20
40
60
80
100
CGT Wachtlijst * P < 0 .001
NKCV
Op de individuele patiënt toegesneden cognitieve gedragstherapie is een zinvolle interventie voor ziekte-vrije kankerpatiënten met blijvende vermoeidheidsklachten
Voorlopig is deze behandeling alleen nog beschikbaar in Nijmegen (NKCV)
Aan verspreiding van deze CGT en de hiervan af te leiden interventies voor verpleegkundigen wordt gewerkt
Cognitieve gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie voor vermoeidheid na voor vermoeidheid na kankerkanker
NKCV
Plaats: Nijmegen
Doelgroep: psychologen, verpleegkundigen, artsen en andere hulpverleners
Programma: o.a. aparte workshops voor psychologen en verpleegkundigen