CHOROBY MIAZGI ZĘBÓW STAŁYCH NIEDOJRZAŁYCH etiologia, podziały, leczenie, powikłania
Jan 23, 2016
CHOROBY MIAZGI ZĘBÓWSTAŁYCH NIEDOJRZAŁYCH
etiologia, podziały, leczenie, powikłania
Okresy mineralizacji i wyrzynania zębów stałych
Ząb Wyrzynanie(rok życia)
Zakończenie rozwojukorzenia (rok życia)
I1 7-8 10
I2 8-9 11
C 11-12 13-15
P1 10-11 12-13
P2 10-12 12-14
M1
M2
6-7
12-14
9-10
14-16
Chronologia rozwoju zębów stałych
Ząb I1 sz-ż
I2 sz-ż
C sz-ż
P1 sz-ż
P2 sz-ż
M1 sz-ż
M2 sz-ż
M3 sz-ż
Początek wyrzynania
6,0-8,1 r ż
6,8-8,8 r ż
9,2-12,2
9,6-11,5 r ż
10,1-12,1 rż
5,9-6,9 r ż
11,2-12,8 r ż
17-19 r ż
Koniec rozwoju korzenia
7,7-9,8 r ż
8,5-10,8 r ż
10,8-13,3 r ż
11,0-13,6 r ż
11,6-14,4 r ż
7,8-10,8 r ż
11,0-16,2 r ż
19,5-20,8 r ż
Rozwój otworu wierzchołkowegoRozwój otworu wierzchołkowego
a - po wyrznięciu; b- zakończenie tworzenia zębiny pierwotnej
c – powstały cementu d – apozycja cementu – powstanie wierzchołka fizjologicznego
ETIOLOGIAETIOLOGIA
A. czynniki zakaźne : - ubytek próchnicowy - ubytki niepróchnicowego pochodzenia - urazy !!!!!!! - drogą krwiopochodną - choroby przyzębia
B. czynniki niezakaźne : - urazy mechaniczne - urazy termiczne - urazy chemiczne
- urazy elektryczne
Zęby stałe niedojrzałe
Zęby sieczne - radiologicznie uformowany korzeń: 8-10 r.ż.
Pierwsze zęby trzonowe - radiologicznie uformowany korzeń: 9-10 r.ż.
ZMODYFIKOWANA KLASYFIKACJA WG WILGIZMODYFIKOWANA KLASYFIKACJA WG WILGI
A. Pulpitis acuta - bóle samoistne od kilku dni, ubytek drążący do miazgi, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie
B. Pulpitis chronica exacerbata - bóle samoistne i dawne, rozległy ubytek próchnicowy, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie
C. Pulpitis chronica fibrosa - brak objawów samoistnych, czasem bóle dawne, przy zgłębnikowaniu słaba reakcja bólowa i skąpe krwawienie
ZMODYFIKOWANA KLASYFIKACJA WG WILGIZMODYFIKOWANA KLASYFIKACJA WG WILGI
A. Pulpitis acuta - bóle samoistne od kilku dni, ubytek drążący do miazgi, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie
B. Pulpitis chronica exacerbata - bóle samoistne i dawne, rozległy ubytek próchnicowy, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie
C. Pulpitis chronica fibrosa - brak objawów samoistnych, czasem bóle dawne, przy zgłębnikowaniu słaba reakcja bólowa i skąpe krwawienie
PODZIAŁ HISTOPATOLOGICZNYPODZIAŁ HISTOPATOLOGICZNY
1. Zapalenia przewlekłe zaostrzone (częściowe i całkowite)
2. Zapalenia przewlekłe bez ognisk zaostrzenia (częściowe i całkowite)
PODZIAŁ CHORÓB MIAZGI WG SCHRODERPODZIAŁ CHORÓB MIAZGI WG SCHRODER
A. Zapalenie miazgi korony zęba (pulpitis coronalis)
B. Całkowite zapalenie miazgi (pulpitis totalis)
C. Martwica miazgi (necrosis pulpae)
Podział chorób miazgi terapeutyczno - symptomatologiczny
I - miazga reagująca na bodźce, nie obnażona lub obnażona na niewielkiej przestrzeni,bez patologicznych objawów klinicznych
Leczenie: przykrycie pośrednie lub bezpośrednieII - miazga reagująca prawidłowo na bodźce, obnażona w
wyniku zaawansowanego procesu próchnicowego lub rozległego urazu
Leczenie: amputacja biologiczna lub metody mortalneIII - miazga nie reagująca prawidłowo na bodźce, obficie
krwawiąca przy zgłębnikowaniu, martwa lub zgorzelinowaLeczenie: kanałowe lub ekstrakcja
Metody leczenia endodontycznegoprzykrycie pośrednie
przykrycie bezpośrednie
amputacja przyżyciowa
amputacja mortalna
ekstyrpacja w znieczuleniu
ekstyrpacja mortalna
Otwór wierzchołkowyOtwór wierzchołkowy
Po wyrznięciu zęba Po zakończeniu rozwoju
Otwór fizjologicznypowstały przez apozycjęcementu
LECZENIE BIOLOGICZNELECZENIE BIOLOGICZNE - leczenie ma na celu zachowanie żywej miazgi. Polega ono na usunięciu działającego czynnika patogennego oraz zastosowaniu preparatów odontotropowych pobudzających właściwości obronne i reparacyjne miazgi.
Leczenie biologiczne -warunki
• brak patologicznych objawów ze strony miazgi
• dobry ogólny stan zdrowia dziecka
• dobra higiena jamy ustnej
• brak ognisk zakażenia w jamie ustnej
METODY LECZENIA ENDODONTYCZNEGO
omówienie
Leczenie biologiczne- przykrycie pośrednie
Wskazania: głęboki ubytek próchnicowy lub pourazowy, bez obnażenia miazgi
Postępowanie: zaopatrzenie ZnO+ eug. lub Ca(OH)2, podkład i wypełnienie ostateczne
SCHEMAT POKRYCIA POŚREDNIEGO SCHEMAT POKRYCIA POŚREDNIEGO MIAZGIMIAZGI
SCHEMAT POKRYCIA POŚREDNIEGO SCHEMAT POKRYCIA POŚREDNIEGO MIAZGIMIAZGI
próchnica
cement zębina reakcyjna
Ca(OH)2
Leczenie biologiczne- przykrycie bezpośrednie
Wskazania: przypadkowe lub pourazowe obnażenie miazgi do 1 mm2
Postępowanie: zaopatrzenie nietwardniejącym Ca(OH)2, twardniejącym Ca(OH)2, podkład, wypełnienie
Przykrycie pośrednie Przykrycie bezpośrednie
SCHEMAT PRZYKRYCIA BEZPOŚREDNIEGO MIAZGI ZĘBA
Strefa nekrotycznaWarstwa zasadowaStaza kapilarów +leukocyty
Kacyfikacja warstwy zasadowej
Migracja fibroblastów
Dalsza mineralizacja
Nowe odontoblasty
Osteodentyna warstwa skalcyfikowanaNormalna zębina włóknista
Odontoblasty
Prawidłowa miazga
Niemal prawidłowa miazga
AMPUTACJA PRZYŻYCIOWA W ZNIECZULENIU
- CZĘŚCIOWA
- GŁĘBOKA
- CAŁKOWITA
Leczenie biologiczne- amputacja przyżyciowa
Wskazania: próchnicowe lub pourazowe (w dniu urazu) obnażenie miazgi powyżej 1mm2
Postępowanie: 1- wykonanie znieczulenia,
2 - zdjęcie stropu komory,
3 - amputacja,
4 - zaopatrzenie kikutów miazgi Ca(OH)2,
5 - podkład i wypełnienie
AMPUTACJA PRZYŻYCIOWA AMPUTACJA PRZYŻYCIOWA MIAZGI - CZĘŚCIOWAMIAZGI - CZĘŚCIOWA
AMPUTACJA MIAZGI AMPUTACJA MIAZGI PRZYŻYCIOWA - CZĘŚCIOWAPRZYŻYCIOWA - CZĘŚCIOWA
SCHEMAT POSTĘPOWANIA W CAŁKOWITEJSCHEMAT POSTĘPOWANIA W CAŁKOWITEJAMPUTACJI PRZYŻYCIOWEJAMPUTACJI PRZYŻYCIOWEJ
Pulpotomiaprowadzi do apeksogenezy
a- złamanie z obnażeniem miazgi, pacjent zgłosił się do 24 godz.b – dostęp endodontycznyc – opatrunek z Ca(OH)2, przykryty twardym cementem i wypełnieniem ostatecznymd – po 12 mieś. – zakończenie rozwoju korzenia
Bariera kalcyfikacyjna (nowy strop)
Zakończony rozwój korzenia
Ca(OH)2
Kompozyt
Cement twardniejący
Amputacja przyżyciowa z mumifikacją miazgi formokrezolem
lub aldehydem glutarowym
NIE JEST TO POSTEPOWANIE RUTYNOWE W ZĘBACH STAŁYCH NIEDOJRZAŁYCH
MOŻEMY ZASTOSOWAĆ JEDYNIE W KORZENIU NA WSTEPNYM ETAPIE ROZWOJU
AMPUTACJA GŁĘBOKA
Przeprowadzamy w korzeniu uformowanymz nie zamkniętym otworem wierzchołkowym.
Ocena zdrowienia miazgi
• Brak objawów klinicznych• Brak zmian patologicznych na rtg• Kontynuacja rozwoju korzenia• Wrażliwość na bodźce miazgi (termiczne i elektryczne)
1.etap: wykonanie zdjęcia rtg.
2.etap: wykonanie znieczulenia
3.etap: opracowanie ubytku ; stworzenie dostępu do komory
4.etap: opracowanie komory zęba
5.etap:opracowanie kanału korzeniowego po wcześniejszym ustaleniu długości roboczej na podstawie zdjęcia rtg
Ekstrypacja przyżyciowa :
6.etap: wypełnienie kanału korzeniowego materiałem stymulującym jego wzrost
7.etap: wykonanie rtg kontrolnego
8.etap: ostateczne wypełnienie kanału po zakończeniu rozwoju korzenia zęba
Ekstrypacja przyżyciowa cd :
Działanie Ca(OH)2
APEKSOGENEZA: fizjologiczne dotwarzanie korzenia; warunek - żywa miazga
APEKSYFIKACJA: zamknięcie szczytu korzenia twardą tkanką pod wpływem działania związków chemicznych (Ca(OH)2
Schemat apeksogenezy po leczeniu metodą ekstyrpacji częściowej
Schemat postępowania apeksyfikacyjnego
• zapalenie nieodwracalne- co 2-3 miesiące wymiana wypełnienia kanału z Ca(OH)2 i kontrola rtg
• martwica (zgorzel)- pierwsze wypełnienie Ca(OH)2 na okres 3 tyg., potem okresowa wymiana wypełnienia kanału z Ca(OH)2 i kontrola rtg co 2-3 miesiące
Schemat przedstawiający różne stadia rozwoju korzeni po zastosowaniu procedur apeksyfikacji
a – prawidłowy rozwój korzenia b – zamknięty wierzchołek bez zwężenia kanału
c – bariera kalcyfikacyjna przy wierzchołku
d – bariera kalcyfikacyjna nieco poniżej szczytu wierzchołka
e – brak zamknięcie wierzchołka – zapalenie tkanek okołowierzchołkowych
Preparaty stosowane w procesie apeksyfikacji
• pasty wodorotlenkowo – wapniowe
• fosforan trójwapniowy
• żel kolagenowo – fosforanowo – wapniowy
• hydroksyapatyt
• Pro Root MTA – Mineral Trioxide Aggregate
Pro Root MTA – Mineral Trioxide Aggregate
• aglomerat mineralnych trójtlenków
WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA:
• zamykanie perforacji kanału
• zamknięcie wierzchołka korzenia po zabieg resekcji
• zamknięcie wierzchołka korzenia w celu apeksyfikacji
Pro Root MTA – Mineral Trioxide Aggregate
• duże właściwości odontotropowe
• biozgodny tkankowo
• dobre przyleganie brzeżne brak mikroprzecieku bakteryjnego
Pulpektomia - etapy
Ocena procesu leczenia
• Brak objawów klinicznych• Brak zmian patologicznych na rtg• tworzenie bariery kacyfikacyjnej w okolicy wierzchołka• kontrola radiolgiczna do 3 lat
Metody mortalne
I. Amputacja mortalnaII. Ekstrypacja mortalna
UWAGA:* stosowane wyjątkowo w przypadku braku możliwości znieczulenia** zawsze podlegają leczeniu dwuetapowemu *** unikamy stosowania w obawie przed działaniem środka dewitalizacyjnego na wzrost i rozwój korzenia
Metody mortalne
1 etap: dewitalizacja (7-10 dni)
amputacja
założenie pasty mumifikującej
(pasta jodoformowa)
2 etap: po dotworzeniu korzenia klasyczne
leczenie kanałowe
amputacja mortalna
Metody mortalne –ekstrypacja mortalna
1 etap A dewitalizacja B amputacja z ekstrypacją C wypełnienie kanałów materiałem tymczasowym ( Ca(OH)2 do momentu dotworzenia korzenia
2 etap po dotworzeniu korzenia klasyczne leczenie kanałowe
Martwica i zgorzel1 etap : usunięcie mas zgorzelinowych odkażenie kanału wypełnienie materiałem czasowym na
bazie wodorotlenku wapnia (nie twardniejący):
1 etap - opatrunek zakładany na tydzień
2 etap - opatrunek zakładany na 1 miesiąc
3 etap - opatrunek zakładany do 3 miesięcy
4 etap - kontrola radiologiczna i kliniczna
Martwica i zgorzel etap 1 omówienie
* unikamy tzw. leczenia otwartego
* w czasie opracowywania uważamy, aby nie przepchnąć mas zgorzelinowych poza otwór wierzchołkowy (konieczność wykonania rtg. oraz używania ograniczników przy narzędziach kanałowych)
Martwica i zgorzel etap 1 omówienie cd.
* kanał poszerzamy mimo naturalnej znacznej szerokości usuwamy zainfekowaną zębinę (opracowanie do ok. 2 mm od wierzchołka radiologicznego- ochrona pochewki Hertwiga)
*Płuczemy 0,5% podchlorynem sodu, 0,9% NaCl
* Wypełnianie kanału między wizytami prep. Ca(OH)2, (prep. Poliantybiotykowe tylko celem eliminacji zapalenia tkanek okw.)
Martwica i zgorzel
2 etap: ostateczne wypełnienie kanału po
zakończonym rozwoju korzenia
POWIKŁANIA
• niedotworzenie korzenia: nie zamknięcie otworu wierzchołkowego, brak wzrostu korzenia, szerokie światło kanału
• resorpcja wewnętrzna i zewnętrzna• zmiany okołowierzchołkowe• przewlekłe zapalenie kości• ogólnoustrojowe powikłania