-
Dukanip±tap±¼i : 1 - 198 Namo tassa bhagavato arahato
samm±sambuddhassa Aªguttaranik±yo Dukanip±tap±¼i 1.
Paµhamapaºº±saka½ 1. Kammakaraºavaggo 1. Vajjasutta½ 1. Eva½
(1.0049) me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati
jeta-vane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³
±mantesi– “bhikkhavo”-ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato
paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Dvem±ni, bhikkhave, vajj±ni.
Katam±ni dve? Diµµhadhammikañca vajja½sampar±yikañca vajja½.
Katamañca, bhikkhave, diµµhadhammika½ vajja½? Idha,bhikkhave,
ekacco passati cora½ ±guc±ri½ r±j±no gahetv± vividh± kammak±raº±‚
k±rente; kas±hipi t±¼ente, vettehipi t±¼ente, addhadaº¹akehipi
t±¼ente,hatthampi chindante, p±dampi chindante, hatthap±dampi
chindante, kaººampichindante, n±sampi chindante, kaººan±sampi
chindante, bilaªgath±likampikaronte, saªkhamuº¹ikampi karonte,
r±humukhampi karonte, jotim±likampikaronte, hatthapajjotikampi
karonte, erakavattikampi karonte, c²rakav±sikampikaronte,
eºeyyakampi karonte, ba¼isama½sikampi karonte,
kah±paºikampikaronte, kh±r±patacchikampi (1.0050) ‚ karonte,
palighaparivattikampi karonte,pal±lap²µhakampi ‚ karonte, tattenapi
telena osiñcante, sunakhehipi kh±d±pente,j²vantampi s³le utt±sente,
asin±pi s²sa½ chindante. “Tassa eva½ hoti– ‘yath±r³p±na½ kho
p±pak±na½ kamm±na½ hetu cora½ ±gu-c±ri½ r±j±no gahetv± vividh±
kammak±raº± k±renti; kas±hipi t±¼enti, vettehipit±¼enti,
addhadaº¹akehipi t±¼enti, hatthampi chindanti, p±dampi chindanti,
hattha-p±dampi chindanti, kaººampi chindanti, n±sampi chindanti,
kaººan±sampichindanti, bilaªgath±likampi karonti, saªkhamuº¹ikampi
karonti, r±humukhampikaronti, jotim±likampi karonti,
hatthapajjotikampi karonti, erakavattikampi karonti,c²rakav±sikampi
karonti, eºeyyakampi karonti, ba¼isama½sikampi karonti,
kah±pa-ºikampi karonti, kh±r±patacchikampi karonti,
palighaparivattikampi karonti, pal±la-
-
p²µhakampi karonti, tattenapi telena osiñcanti, sunakhehipi
kh±d±penti, j²vantampis³le utt±senti, asin±pi s²sa½ chindanti.
Ahañceva ‚ kho pana evar³pa½ p±pa-kamma½ kareyya½, mampi r±j±no
gahetv± evar³p± vividh± kammak±raº±k±reyyu½; kas±hipi t±¼eyyu½ …pe…
asin±pi s²sa½ chindeyyun’ti. So diµµhadha-mmikassa vajjassa bh²to
na paresa½ p±bhata½ vilumpanto carati. Ida½ vuccati,bhikkhave,
diµµhadhammika½ vajja½. “Katamañca, bhikkhave, sampar±yika½ vajja½?
Idha, bhikkhave, ekacco itipaµisañcikkhati– ‘k±yaduccaritassa kho
pana p±pako dukkho vip±ko abhisampa-r±ya½, vac²duccaritassa p±pako
dukkho vip±ko abhisampar±ya½, manoduccari-tassa p±pako dukkho
vip±ko abhisampar±ya½. Ahañceva kho pana k±yenaduccarita½ careyya½,
v±c±ya duccarita½ careyya½, manas± duccarita½careyya½. Kiñca ta½
y±ha½ na k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½vinip±ta½
niraya½ upapajjeyyan’ti. So sampar±yikassa vajjassa bh²to
k±yaducca-rita½ pah±ya k±yasucarita½ bh±veti, vac²duccarita½ pah±ya
vac²sucarita½bh±veti, manoduccarita½ pah±ya manosucarita½ bh±veti,
suddha½ att±na½ pari-harati. Ida½ vuccati, bhikkhave, sampar±yika½
vajja½. “Im±ni kho, bhikkhave, dvevajj±ni. Tasm±tiha, bhikkhave,
eva½ sikkhitabba½– ‘diµµhadhammikassa vajjassabh±yiss±ma,
sampar±yikassa vajjassa bh±yiss±ma, vajjabh²runo bhaviss±ma
(1.005vajjabhayadass±vino’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba½.
Vajjabh²runo,bhikkhave, vajjabhayadass±vino eta½ p±µikaªkha½ ya½
parimuccissati sabbava-jjeh²”ti. Paµhama½. 2. Padh±nasutta½ 2.
“Dvem±ni, bhikkhave, padh±n±ni durabhisambhav±ni lokasmi½.
Katam±nidve? Yañca gih²na½ ag±ra½ ajjh±vasata½
c²varapiº¹ap±tasen±sanagil±napacca-yabhesajjaparikkh±r±nuppad±nattha½
padh±na½, yañca ag±rasm± anag±riya½pabbajit±na½
sabb³padhipaµinissaggattha½ padh±na½. Im±ni kho, bhikkhave,dve
padh±n±ni durabhisambhav±ni lokasmi½. “Etadagga½, bhikkhave, imesa½
dvinna½ padh±n±na½ yadida½ sabb³padhi-paµinissaggattha½ padh±na½.
Tasm±tiha, bhikkhave, eva½ sikkhitabba½–
‘sabb³-padhipaµinissaggattha½ padh±na½ padahiss±m±’ti. Evañhi vo,
bhikkhave, sikkhi-tabban”ti. Dutiya½. 3. Tapan²yasutta½ 3. “Dveme,
bhikkhave, dhamm± tapan²y±. Katame dve? Idha, bhikkhave, eka-ccassa
k±yaduccarita½ kata½ hoti, akata½ hoti k±yasucarita½;
vac²duccarita½kata½ hoti; akata½ hoti vac²sucarita½; manoduccarita½
kata½ hoti, akata½ hotimanosucarita½. So ‘k±yaduccarita½ me
katan’ti tappati, ‘akata½ me k±yasucarita-n’ti tappati;
‘vac²duccarita½ me katan’ti tappati, ‘akata½ me
vac²sucaritan’titappati; ‘manoduccarita½ me katan’ti tappati,
‘akata½ me manosucaritan’ti
-
tappati. Ime kho, bhikkhave, dve dhamm± tapan²y±”ti. Tatiya½. 4.
Atapan²yasutta½ 4. “Dveme, bhikkhave, dhamm± atapan²y±. Katame dve?
Idha, bhikkhave, eka-ccassa k±yasucarita½ kata½ hoti, akata½ hoti
k±yaduccarita½; vac²sucarita½kata½ hoti, akata½ hoti
vac²duccarita½; manosucarita½ kata½ hoti, akata½
hotimanoduccarita½. So ‘k±yasucarita½ me katan’ti na tappati,
‘akata½ me k±yadu-ccaritan’ti na tappati; ‘vac²sucarita½ me
katan’ti na tappati, ‘akata½ me vac²ducca-ritan’ti na tappati;
‘manosucarita½ me katan’ti na tappati, ‘akata½ me
manoducca-ritan’ti na tappati. Ime kho, bhikkhave, dve dhamm±
atapan²y±”ti. Catuttha½. 5. Upaññ±tasutta½ 5. “Dvinn±ha½ (1.0052),
bhikkhave, dhamm±na½ upaññ±si½– y± ca asantu-µµhit± kusalesu
dhammesu, y± ca appaµiv±nit± padh±nasmi½. Appaµiv±n²
sud±ha½,bhikkhave, padah±mi– ‘k±ma½ taco ca nh±ru ‚ ca aµµhi ca
avasissatu, sar²re upa-sussatu ma½salohita½, ya½ ta½ purisath±mena
purisav²riyena purisaparakka-mena pattabba½ na ta½ ap±puºitv±
v²riyassa saºµh±na½ bhavissat²’ti. Tassamayha½, bhikkhave,
appam±d±dhigat± sambodhi, appam±d±dhigato anuttaroyogakkhemo. Tumhe
cepi, bhikkhave, appaµiv±na½ padaheyy±tha– ‘k±ma½ tacoca nh±ru ca
aµµhi ca avasissatu, sar²re upasussatu ma½salohita½, ya½ ta½
purisa-th±mena purisav²riyena purisaparakkamena pattabba½ na ta½
ap±puºitv± v²ri-yassa saºµh±na½ bhavissat²’ti, tumhepi, bhikkhave,
nacirasseva– yassatth±yakulaputt± sammadeva ag±rasm± anag±riya½
pabbajanti tadanuttara½– brahmaca-riyapariyos±na½ diµµheva dhamme
saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja viha-rissatha. Tasm±tiha,
bhikkhave, eva½ sikkhitabba½– ‘appaµiv±na½ padahiss±ma.K±ma½ taco
ca nh±ru ca aµµhi ca avasissatu, sar²re upasussatu ma½salohita½,ya½
ta½ purisath±mena purisav²riyena purisaparakkamena pattabba½ na
ta½ap±puºitv± v²riyassa saºµh±na½ bhavissat²’ti. Evañhi vo,
bhikkhave, sikkhitabban”-ti. Pañcama½. 6. Sa½yojanasutta½ 6.
“Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Y± ca sa½yojaniyesudhammesu
ass±d±nupassit±, y± ca sa½yojaniyesu dhammesu
nibbid±nupassit±.Sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu ass±d±nupass²
viharanto r±ga½ na paja-hati, dosa½ na pajahati, moha½ na pajahati.
R±ga½ appah±ya, dosa½ appah±ya,moha½ appah±ya na parimuccati j±tiy±
jar±ya maraºena sokehi paridevehidukkhehi domanassehi up±y±sehi. Na
parimuccati dukkhasm±ti vad±mi. “Sa½yojaniyesu, bhikkhave, dhammesu
nibbid±nupass² viharanto r±ga½ paja-hati, dosa½ pajahati, moha½
pajahati. R±ga½ pah±ya, dosa½ pah±ya, moha½ (1.00
-
pah±ya, parimuccati j±tiy± jar±ya maraºena sokehi paridevehi
dukkhehi domana-ssehi up±y±sehi. Parimuccati dukkhasm±ti vad±mi.
Ime kho, bhikkhave, dvedhamm±”ti. Chaµµha½. 7. Kaºhasutta½ 7.
“Dveme, bhikkhave, dhamm± kaºh±. Katame dve? Ahirikañca
anottappañca.Ime kho, bhikkhave, dve dhamm± kaºh±”ti. Sattama½. 8.
Sukkasutta½ 8. “Dveme, bhikkhave, dhamm± sukk±. Katame dve? Hir² ‚
ca ottappañca. Imekho, bhikkhave, dve dhamm± sukk±”ti. Aµµhama½. 9.
Cariyasutta½ 9. “Dveme, bhikkhave, dhamm± sukk± loka½ p±lenti.
Katame dve? Hir² ca otta-ppañca. Ime kho, bhikkhave, dve sukk±
dhamm± loka½ na p±leyyu½, nayidhapaññ±yetha m±t±ti v± m±tucch±ti v±
m±tul±n²ti v± ±cariyabhariy±ti v± gar³na½d±r±ti v±. Sambheda½ loko
agamissa, yath± aje¼ak± kukkuµas³kar± soºasiªg±l± ‚.Yasm± ca kho,
bhikkhave, ime dve sukk± dhamm± loka½ p±lenti tasm± paññ±-yati ‚
m±t±ti v± m±tucch±ti v± m±tul±n²ti v± ±cariyabhariy±ti v± gar³na½
d±r±ti v±”-ti. Navama½. 10. Vass³pan±yikasutta½ 10. “Dvem±,
bhikkhave, vass³pan±yik±. Katam± dve? Purimik± ca pacchimik±ca. Im±
kho, bhikkhave, dve vass³pan±yik±”ti. Dasama½. Kammakaraºavaggo
paµhamo. Tassudd±na½– Vajj± padh±n± dve tapan²y±, upaññ±tena
pañcama½; sa½yojanañca kaºhañca, sukka½ cariy± vass³pan±yikena
vaggo. 2. Adhikaraºavaggo 11. “Dvem±ni (1.0054), bhikkhave, bal±ni.
Katam±ni dve? Paµisaªkh±nabalañcabh±van±balañca. Katamañca,
bhikkhave, paµisaªkh±nabala½? Idha, bhikkhave,ekacco iti
paµisañcikkhati– ‘k±yaduccaritassa kho p±pako vip±ko diµµhe
cevadhamme abhisampar±yañca, vac²duccaritassa p±pako vip±ko diµµhe
cevadhamme abhisampar±yañca, manoduccaritassa p±pako vip±ko diµµhe
ceva
-
dhamme abhisampar±yañc±’ti. So iti paµisaªkh±ya k±yaduccarita½
pah±ya k±ya-sucarita½ bh±veti, vac²duccarita½ pah±ya vac²sucarita½
bh±veti, manoduccarita½pah±ya manosucarita½ bh±veti, suddha½
att±na½ pariharati. Ida½ vuccati,bhikkhave, paµisaªkh±nabala½.
-
“Katamañca, bhikkhave, bh±van±bala½. Tatra, bhikkhave, yamida½ ‚
bh±van±-bala½ sekh±nameta½ ‚ bala½. Sekhañhi so, bhikkhave, bala½
±gamma r±ga½pajahati, dosa½ pajahati, moha½ pajahati. R±ga½ pah±ya,
dosa½ pah±ya, moha½pah±ya ya½ akusala½ na ta½ karoti, ya½ p±pa½ na
ta½ sevati. Ida½ vuccati,bhikkhave, bh±van±bala½. Im±ni kho,
bhikkhave, dve bal±n²”ti. 12. “Dvem±ni, bhikkhave, bal±ni. Katam±ni
dve? Paµisaªkh±nabalañca bh±va-n±balañca. Katamañca, bhikkhave,
paµisaªkh±nabala½? Idha, bhikkhave, ekaccoiti paµisañcikkhati–
‘k±yaduccaritassa kho p±pako vip±ko diµµhe ceva
dhammeabhisampar±yañca, vac²duccaritassa p±pako vip±ko diµµhe ceva
dhamme abhisa-mpar±yañca, manoduccaritassa p±pako vip±ko diµµhe
ceva dhamme abhisampar±-yañc±’ti. So iti paµisaªkh±ya
k±yaduccarita½ pah±ya k±yasucarita½ bh±veti, vac²-duccarita½ pah±ya
vac²sucarita½ bh±veti, manoduccarita½ pah±ya manosuca-rita½
bh±veti, suddha½ att±na½ pariharati. Ida½ vuccati, bhikkhave,
paµisaªkh±-nabala½. “Katamañca, bhikkhave, bh±van±bala½? Idha,
bhikkhave, bhikkhu satisambo-jjhaªga½ bh±veti vivekanissita½
vir±ganissita½ nirodhanissita½ vosaggapari-º±mi½,
dhammavicayasambojjhaªga½ bh±veti… v²riyasambojjhaªga½
bh±veti…p²tisambojjhaªga½ bh±veti… passaddhisambojjhaªga½ bh±veti…
sam±dhisa-mbojjhaªga½ bh±veti… upekkh±sambojjhaªga½ bh±veti
vivekanissita½ vir±gani-ssita½ nirodhanissita½ vosaggapariº±mi½
(1.0055). Ida½ vuccati, bhikkhave,bh±van±bala½. Im±ni kho,
bhikkhave, dve bal±n²”ti. 13. “Dvem±ni, bhikkhave, bal±ni. Katam±ni
dve? Paµisaªkh±nabalañca bh±va-n±balañca. Katamañca, bhikkhave,
paµisaªkh±nabala½? Idha, bhikkhave, ekaccoiti paµisañcikkhati–
‘k±yaduccaritassa kho p±pako vip±ko diµµhe ceva
dhammeabhisampar±yañca, vac²duccaritassa kho p±pako vip±ko diµµhe
ceva dhammeabhisampar±yañca, manoduccaritassa kho p±pako vip±ko
diµµhe ceva dhammeabhisampar±yañc±’ti. So iti paµisaªkh±ya
k±yaduccarita½ pah±ya k±yasucarita½bh±veti, vac²duccarita½ pah±ya
vac²sucarita½ bh±veti, manoduccarita½ pah±yamanosucarita½ bh±veti,
suddha½ att±na½ pariharati. Ida½ vuccati,
bhikkhave,paµisaªkh±nabala½. “Katamañca, bhikkhave, bh±van±bala½?
Idha, bhikkhave, bhikkhu viviccevak±mehi, vivicca akusalehi
dhammehi savitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²tisukha½paµhama½ jh±na½
upasampajja viharati. Vitakkavic±r±na½ v³pasam±
ajjhatta½sampas±dana½ cetaso ekodibh±va½ avitakka½ avic±ra½
sam±dhija½ p²tisukha½dutiya½ jh±na½ upasampajja viharati. P²tiy± ca
vir±g± upekkhako ca viharati satoca sampaj±no, sukhañca k±yena
paµisa½vedeti, ya½ ta½ ariy± ±cikkhanti– ‘upe-kkhako satim±
sukhavih±r²’ti tatiya½ jh±na½ upasampajja viharati. Sukhassa
capah±n± dukkhassa ca pah±n± pubbeva somanassadomanass±na½
atthaªgam±adukkhamasukha½ upekkh±satip±risuddhi½ catuttha½ jh±na½
upasampajja viha-rati. Ida½ vuccati, bhikkhave, bh±van±bala½. Im±ni
kho, bhikkhave, dve bal±n²”ti. 14. “Dvem±, bhikkhave, tath±gatassa
dhammadesan±. Katam± dve? Sa½khi-ttena ca vitth±rena ca. Im± kho,
bhikkhave, dve tath±gatassa dhammadesan±”ti.
-
15. “Yasmi½, bhikkhave, adhikaraºe ±panno ‚ ca bhikkhu codako ca
bhikkhuna s±dhuka½ attan±va att±na½ paccavekkhati tasmeta½,
bhikkhave, adhikaraºep±µikaªkha½ d²ghatt±ya kharatt±ya v±¼att±ya
sa½vattissati, bhikkh³ (1.0056) cana ph±su½ ‚ viharissant²ti ‚.
Yasmiñca kho, bhikkhave, adhikaraºe ±panno cabhikkhu codako ca
bhikkhu s±dhuka½ attan±va att±na½ paccavekkhati tasmeta½,bhikkhave,
adhikaraºe p±µikaªkha½ na d²ghatt±ya kharatt±ya v±¼att±ya
sa½vatti-ssati, bhikkh³ ca ph±su½ viharissant²ti. “Kathañca,
bhikkhave, ±panno bhikkhu s±dhuka½ attan±va att±na½ paccave-kkhati?
Idha, bhikkhave, ±panno bhikkhu iti paµisañcikkhati– ‘aha½ kho
akusala½±panno kañcideva ‚ desa½ k±yena. Ma½ so ‚ bhikkhu addasa
akusala½ ±pajja-m±na½ kiñcideva desa½ k±yena. No ce aha½ akusala½
±pajjeyya½ kiñcidevadesa½ k±yena, na ma½ so bhikkhu passeyya
akusala½ ±pajjam±na½ kiñcidevadesa½ k±yena. Yasm± ca kho, aha½
akusala½ ±panno kiñcideva desa½ k±yena,tasm± ma½ so bhikkhu addasa
akusala½ ±pajjam±na½ kiñcideva desa½ k±yena.Disv± ca pana ma½ so
bhikkhu akusala½ ±pajjam±na½ kiñcideva desa½ k±yenaanattamano
ahosi. Anattamano sam±no anattamanavacana½ ‚ ma½ so bhikkhuavaca.
Anattamanavacan±ha½ ‚ tena bhikkhun± vutto sam±no anattamano
‚ahosi½. Anattamano sam±no paresa½ ±rocesi½. Iti mameva tattha
accayo acca-gam± suªkad±yaka½va bhaº¹asminti. Eva½ kho, bhikkhave,
±panno bhikkhus±dhuka½ attan±va att±na½ paccavekkhati. “Kathañca,
bhikkhave, codako bhikkhu s±dhuka½ attan±va att±na½ paccave-kkhati?
Idha, bhikkhave, codako bhikkhu iti paµisañcikkhati– ‘aya½ kho
bhikkhuakusala½ ±panno kiñcideva desa½ k±yena. Aha½ ima½ bhikkhu½
addasa½ aku-sala½ ±pajjam±na½ kiñcideva desa½ k±yena. No ce aya½
bhikkhu akusala½ ±pa-jjeyya kiñcideva desa½ k±yena, n±ha½ ima½
bhikkhu½ passeyya½ akusala½±pajjam±na½ kiñcideva desa½ k±yena.
Yasm± ca kho, aya½ bhikkhu akusala½±panno kiñcideva desa½ k±yena,
tasm± aha½ ima½ bhikkhu½ addasa½ aku-sala½ ±pajjam±na½ kiñcideva
desa½ k±yena. Disv± ca pan±ha½ ima½ bhikkhu½akusala½ ±pajjam±na½
kiñcideva desa½ k±yena anattamano ahosi½. Anatta-mano (1.0057)
sam±no anattamanavacan±ha½ ima½ bhikkhu½ avaca½.
Anatta-manavacan±ya½ bhikkhu may± vutto sam±no anattamano ahosi.
Anattamanosam±no paresa½ ±rocesi. Iti mameva tattha accayo accagam±
suªkad±yaka½vabhaº¹asminti. Eva½ kho, bhikkhave, codako bhikkhu
s±dhuka½ attan±va att±na½paccavekkhati. “Yasmi½, bhikkhave,
adhikaraºe ±panno ca bhikkhu codako ca bhikkhu nas±dhuka½ attan±va
att±na½ paccavekkhati tasmeta½, bhikkhave, adhikaraºep±µikaªkha½
d²ghatt±ya kharatt±ya v±¼att±ya sa½vattissati, bhikkh³ ca na
ph±su½viharissant²ti. Yasmiñca kho, bhikkhave, adhikaraºe ±panno ca
bhikkhu codakoca bhikkhu s±dhuka½ attan±va att±na½ paccavekkhati
tasmeta½, bhikkhave,adhikaraºe p±µikaªkha½ na d²ghatt±ya kharatt±ya
v±¼att±ya sa½vattissati,bhikkh³ ca ph±su viharissant²”ti. 16. Atha
kho aññataro br±hmaºo yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªka-
-
mitv± bhagavat± saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½
v²tis±-retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho so br±hmaºo
bhagavanta½ eta-davoca– “ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo
yena midhekacce satt±k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½
vinip±ta½ niraya½ upapajja-nt²”ti? “Adhammacariy±visamacariy±hetu
kho, br±hmaºa, evamidhekacce satt±k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½
duggati½ vinip±ta½ niraya½ upapajja-nt²”ti. “Ko nu kho, bho gotama,
hetu ko paccayo yena midhekacce satt± k±yassabhed± para½ maraº±
sugati½ sagga½ loka½ upapajjant²”ti? “Dhammacariy±sa-macariy±hetu
kho, br±hmaºa, evamidhekacce satt± k±yassa bhed± para½maraº±
sugati½ sagga½ loka½ upapajjant²”ti. “Abhikkanta½, bho gotama!
Abhikkanta½, bho gotama! Seyyath±pi, bhogotama, nikkujjita½ ‚ v±
ukkujjeyya, paµicchanna½ v± vivareyya, m³¼hassa v±magga½
±cikkheyya, andhak±re v± telapajjota½ dh±reyya– ‘cakkhumanto
r³p±nidakkhant²’ti, evameva½ bhot± gotamena anekapariy±yena dhammo
pak±sito.Es±ha½ bhavanta½ gotama½ saraºa½ gacch±mi dhammañca
bhikkhusa-ªghañca. Up±saka½ (1.0058) ma½ bhava½ gotamo dh±retu
ajjatagge p±ºupeta½saraºa½ gatan”ti. 17. Atha kho j±ºussoºi ‚
br±hmaºo yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªka-mitv± bhagavat±
saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±-retv±
ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho j±ºussoºi br±hmaºo
bhaga-vanta½ etadavoca– “ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo
yena midhekaccesatt± k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½
vinip±ta½ niraya½ upapa-jjant²”ti? “Katatt± ca, br±hmaºa, akatatt±
ca. Evamidhekacce satt± k±yassa bhed±para½ maraº± ap±ya½ duggati½
vinip±ta½ niraya½ upapajjant²”ti. “Ko pana, bhogotama, hetu ko
paccayo yena midhekacce satt± k±yassa bhed± para½ maraº±sugati½
sagga½ loka½ upapajjant²”ti? “Katatt± ca, br±hmaºa, akatatt± ca.
Evami-dhekacce satt± k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½
loka½ upapajja-nt²”ti. “Na kho aha½ imassa bhoto gotamassa
sa½khittena bh±sitassa vitth±renaattha½ avibhattassa vitth±rena
attha½ ±j±n±mi. S±dhu me bhava½ gotamo tath±dhamma½ desetu yath±
aha½ imassa bhoto gotamassa sa½khittena bh±sitassavitth±rena attha½
avibhattassa vitth±rena attha½ ±j±neyyan”ti. “Tena hi,br±hmaºa,
suº±hi, s±dhuka½ manasi karohi; bh±siss±m²”ti. “Eva½ bho”ti
khoj±ºussoºi br±hmaºo bhagavato paccassosi. Bhagav± etadavoca–
“Idha, br±hmaºa, ekaccassa k±yaduccarita½ kata½ hoti, akata½ hoti
k±yasuca-rita½; vac²duccarita½ kata½ hoti, akata½ hoti
vac²sucarita½; manoduccarita½kata½ hoti, akata½ hoti manosucarita½.
Eva½ kho, br±hmaºa, katatt± ca akatatt±ca evamidhekacce satt±
k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½ vini-p±ta½ niraya½
upapajjanti. Idha pana, br±hmaºa, ekaccassa k±yasucarita½kata½
hoti, akata½ hoti k±yaduccarita½; vac²sucarita½ kata½ hoti, akata½
hotivac²duccarita½; manosucarita½ kata½ hoti, akata½ hoti
manoduccarita½. Eva½kho, br±hmaºa, katatt± ca akatatt± ca
evamidhekacce satt± k±yassa bhed± para½
-
maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjant²”ti. “Abhikkanta½
(1.0059), bho gotama …pe… up±saka½ ma½ bhava½ gotamodh±retu
ajjatagge p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. 18. Atha kho ±yasm± ±nando
yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv±bhagavanta½ abhiv±detv±
ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±ya-smanta½ ±nanda½
bhagav± etadavoca– “eka½sen±ha½, ±nanda, akaraº²ya½vad±mi
k±yaduccarita½ vac²duccarita½ manoduccaritan”ti. “Yamida½,
bhante,bhagavat± eka½sena akaraº²ya½ akkh±ta½ k±yaduccarita½
vac²duccarita½manoduccarita½ tasmi½ akaraº²ye kayiram±ne ko ±d²navo
p±µikaªkho”ti?“Yamida½, ±nanda, may± eka½sena akaraº²ya½ akkh±ta½
k±yaduccarita½ vac²-duccarita½ manoduccarita½ tasmi½ akaraº²ye
kayiram±ne aya½ ±d²navo p±µi-kaªkho– att±pi att±na½ upavadati,
anuvicca viññ³ garahanti, p±pako kittisaddoabbhuggacchati, samm³¼ho
k±la½ karoti, k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½duggati½ vinip±ta½
niraya½ upapajjati. Yamida½, ±nanda, may± eka½sena akara-º²ya½
akkh±ta½ k±yaduccarita½ vac²duccarita½ manoduccarita½ tasmi½
akara-º²ye kayiram±ne aya½ ±d²navo p±µikaªkho”ti. “Eka½sen±ha½,
±nanda, karaº²ya½ vad±mi k±yasucarita½
vac²sucarita½manosucaritan”ti. “Yamida½, bhante, bhagavat± eka½sena
karaº²ya½ akkh±ta½k±yasucarita½ vac²sucarita½ manosucarita½ tasmi½
karaº²ye kayiram±ne ko ±ni-sa½so p±µikaªkho”ti? “Yamida½, ±nanda,
may± eka½sena karaº²ya½ akkh±ta½k±yasucarita½ vac²sucarita½
manosucarita½ tasmi½ karaº²ye kayiram±ne aya½±nisa½so p±µikaªkho–
att±pi att±na½ na upavadati, anuvicca viññ³ pasa½santi,kaly±ºo
kittisaddo abbhuggacchati, asamm³¼ho k±la½ karoti, k±yassa
bhed±para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjati. Yamida½, ±nanda,
may± eka½-sena karaº²ya½ akkh±ta½ k±yasucarita½ vac²sucarita½
manosucarita½ tasmi½karaº²ye kayiram±ne aya½ ±nisa½so
p±µikaªkho”ti. 19. “Akusala½, bhikkhave, pajahatha. Sakk±,
bhikkhave, akusala½ pajahitu½.No ceda½ ‚, bhikkhave, sakk±
abhavissa
-
akusala½ pajahitu½, n±ha½ eva½ vadeyya½– ‘akusala½, bhikkhave,
pajahath±’ti.Yasm± ca kho, bhikkhave, sakk± (1.0060) akusala½
pajahitu½ tasm±ha½ eva½vad±mi– ‘akusala½, bhikkhave, pajahath±’ti.
Akusalañca hida½, bhikkhave ‚,pah²na½ ahit±ya dukkh±ya sa½vatteyya
n±ha½ eva½ vadeyya½– ‘akusala½,bhikkhave, pajahath±’ti. Yasm± ca
kho, bhikkhave, akusala½ pah²na½ hit±yasukh±ya sa½vattati tasm±ha½
eva½ vad±mi– ‘akusala½, bhikkhave, pajahath±’”ti. “Kusala½,
bhikkhave, bh±vetha. Sakk±, bhikkhave, kusala½ bh±vetu½. Noceda½,
bhikkhave, sakk± abhavissa kusala½ bh±vetu½, n±ha½ eva½
vadeyya½–‘kusala½, bhikkhave, bh±veth±’ti. Yasm± ca kho, bhikkhave,
sakk± kusala½bh±vetu½ tasm±ha½ eva½ vad±mi– ‘kusala½, bhikkhave,
bh±veth±’ti. Kusalañcahida½, bhikkhave, bh±vita½ ahit±ya dukkh±ya
sa½vatteyya, n±ha½ eva½vadeyya½– ‘kusala½, bhikkhave, bh±veth±’ti.
Yasm± ca kho, bhikkhave, kusala½bh±vita½ hit±ya sukh±ya sa½vattati
tasm±ha½ eva½ vad±mi– ‘kusala½,bhikkhave, bh±veth±’”ti. 20. “Dveme,
bhikkhave, dhamm± saddhammassa sammos±ya antaradh±n±yasa½vattanti.
Katame dve? Dunnikkhittañca padabyañjana½ attho ca
dunn²to.Dunnikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi dunnayo
hoti. Ime kho,bhikkhave, dve dhamm± saddhammassa sammos±ya
antaradh±n±ya sa½vatta-nt²”ti. 21. “Dveme, bhikkhave, dhamm±
saddhammassa µhitiy± asammos±ya anantara-dh±n±ya sa½vattanti.
Katame dve? Sunikkhittañca padabyañjana½ attho casun²to.
Sunikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi sunayo hoti. Ime
kho,bhikkhave, dve dhamm± saddhammassa µhitiy± asammos±ya
anantaradh±n±yasa½vattant²”ti. Adhikaraºavaggo dutiyo. 3. B±lavaggo
22. “‘Dveme, bhikkhave, b±l±. Katame dve? Yo ca accaya½ accayato
napassati, yo ca accaya½ desentassa yath±dhamma½ nappaµiggaºh±ti.
Ime kho,bhikkhave, dve b±l±’ti. ‘Dveme (1.0061), bhikkhave,
paº¹it±. Katame dve? Yo caaccaya½ accayato passati, yo ca accaya½
desentassa yath±dhamma½ paµigga-ºh±ti. Ime kho, bhikkhave, dve
paº¹it±’”ti. 23. “Dveme, bhikkhave, tath±gata½ abbh±cikkhanti.
Katame dve? Duµµho v±dosantaro, saddho v± duggahitena ‚. Ime kho,
bhikkhave, dve tath±gata½ abbh±-cikkhant²”ti. 24. “‘Dveme,
bhikkhave, tath±gata½ abbh±cikkhanti. Katame dve? Yo ca abh±-sita½
alapita½ tath±gatena bh±sita½ lapita½ tath±gaten±ti d²peti, yo ca
bh±sita½lapita½ tath±gatena abh±sita½ alapita½ tath±gaten±ti
d²peti. Ime kho, bhikkhave,dve tath±gata½ abbh±cikkhant²’ti.
‘Dveme, bhikkhave, tath±gata½ n±bbh±ci-
-
kkhanti. Katame dve? Yo ca abh±sita½ alapita½ tath±gatena
abh±sita½ alapita½tath±gaten±ti d²peti, yo ca bh±sita½ lapita½
tath±gatena bh±sita½ lapita½ tath±ga-ten±ti d²peti. Ime kho,
bhikkhave, dve tath±gata½ n±bbh±cikkhant²’”ti. 25. “Dveme,
bhikkhave, tath±gata½ abbh±cikkhanti. Katame dve? Yo caneyyattha½
suttanta½ n²tattho suttantoti d²peti, yo ca n²tattha½
suttanta½neyyattho suttantoti d²peti. Ime kho, bhikkhave, dve
tath±gata½ abbh±cikkhant²”ti. 26. “Dveme, bhikkhave, tath±gata½
n±bbh±cikkhanti. Katame dve? Yo caneyyattha½ suttanta½ neyyattho
suttantoti d²peti, yo ca n²tattha½ suttanta½n²tattho suttantoti
d²peti. Ime kho, bhikkhave, dve tath±gata½ n±bbh±cikkhant²”ti. 27.
“Paµicchannakammantassa, bhikkhave, dvinna½ gat²na½ aññatar± gati
p±µi-kaªkh±– nirayo v± tiracch±nayoni v±ti.
Appaµicchannakammantassa, bhikkhave,dvinna½ gat²na½ aññatar± gati
p±µikaªkh±– dev± v± manuss± v±”ti. 28. “Micch±diµµhikassa (1.0062),
bhikkhave, dvinna½ gat²na½ aññatar± gatip±µikaªkh±– nirayo v±
tiracch±nayoni v±”ti. 29. “Samm±diµµhikassa, bhikkhave, dvinna½
gat²na½ aññatar± gati p±µikaªkh±–dev± v± manuss± v±”ti. 30.
“Duss²lassa, bhikkhave, dve paµigg±h±– nirayo v± tiracch±nayoni v±.
S²la-vato, bhikkhave, dve paµigg±h±– dev± v± manuss± v±”ti ‚. 31.
“Dv±ha½, bhikkhave, atthavase sampassam±no araññavanapatth±ni
‚pant±ni sen±san±ni paµisev±mi. Katame dve? Attano ca
diµµhadhammasukhavi-h±ra½ sampassam±no, pacchimañca janata½
anukampam±no. Ime kho aha½,bhikkhave, dve atthavase sampassam±no
araññavanapatth±ni pant±ni sen±sa-n±ni paµisev±m²”ti. 32. “Dve me,
bhikkhave, dhamm± vijj±bh±giy±. Katame dve? Samatho ca vipa-ssan±
ca. Samatho, bhikkhave, bh±vito kamattha ‚ manubhoti? Citta½
bh±v²yati.Citta½ bh±vita½ kamatthamanubhoti? Yo r±go so pah²yati.
Vipassan±, bhikkhave,bh±vit± kamatthamanubhoti? Paññ± bh±v²yati.
Paññ± bh±vit± kamatthamanu-bhoti? Y± avijj± s± pah²yati.
R±gupakkiliµµha½ v±, bhikkhave, citta½ na
vimuccati,avijjupakkiliµµh± v± paññ± bh±v²yati. Iti kho, bhikkhave,
r±gavir±g± cetovimutti, avi-jj±vir±g± paññ±vimutt²”ti. B±lavaggo
tatiyo. 4. Samacittavaggo 33. “Asappurisabh³miñca vo, bhikkhave,
desess±mi sappurisabh³miñca. Ta½suº±tha, s±dhuka½ manasi karotha.
Bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”ti kho tebhikkh³ bhagavato
paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Katam± (1.0063) ca, bhikkhave,
asappurisabh³mi? Asappuriso, bhikkhave,akataññ³ hoti akataved².
Asabbhi heta½, bhikkhave, upaññ±ta½ yadida½ akata-ññut±
akatavedit±. Keval± es±, bhikkhave, asappurisabh³mi yadida½
akataññut±
-
akatavedit±. Sappuriso ca kho, bhikkhave, kataññ³ hoti kataved².
Sabbhi heta½,bhikkhave, upaññ±ta½ yadida½ kataññut± katavedit±.
Keval± es±, bhikkhave,sappurisabh³mi yadida½ kataññut±
katavedit±”ti. 34. “Dvinn±ha½, bhikkhave, na suppatik±ra½ vad±mi.
Katamesa½ dvinna½?M±tu ca pitu ca. Ekena, bhikkhave, a½sena m±tara½
parihareyya, ekena a½senapitara½ parihareyya vassasat±yuko
vassasataj²v² so ca nesa½ ucch±danaparima-ddananh±panasamb±hanena.
Te ca tattheva muttakar²sa½ cajeyyu½. Na tveva,bhikkhave,
m±t±pit³na½ kata½ v± hoti paµikata½ v±. Imiss± ca, bhikkhave,
mah±-pathaviy± pah³tarattaratan±ya ‚ m±t±pitaro issar±dhipacce
rajje patiµµh±peyya,na tveva, bhikkhave, m±t±pit³na½ kata½ v± hoti
paµikata½ v±. Ta½ kissa hetu?Bahuk±r± ‚, bhikkhave, m±t±pitaro
putt±na½ ±p±dak± posak± imassa lokassadasset±ro. Yo ca kho,
bhikkhave, m±t±pitaro assaddhe saddh±sampad±ya sam±-dapeti niveseti
patiµµh±peti, duss²le s²lasampad±ya sam±dapeti niveseti
patiµµh±-peti, macchar² c±gasampad±ya sam±dapeti niveseti
patiµµh±peti, duppaññe paññ±-sampad±ya sam±dapeti niveseti
patiµµh±peti, ett±vat± kho, bhikkhave, m±t±pi-t³na½ katañca hoti
paµikatañc±”ti ‚. 35. Atha kho aññataro br±hmaºo yena bhagav±
tenupasaªkami; upasaªka-mitv± bhagavat± saddhi½ sammodi.
Sammodan²ya½ katha½ …pe… ekamanta½nisinno kho so br±hmaºo
bhagavanta½ etadavoca– “ki½v±d² bhava½ gotamokimakkh±y²”ti?
“Kiriyav±d² c±ha½, br±hmaºa, akiriyav±d² c±”ti. “Yath±katha½pana
bhava½ gotamo kiriyav±d² ca akiriyav±d² c±”ti? “Akiriya½ kho aha½,
br±hmaºa, vad±mi k±yaduccaritassa vac²duccaritassamanoduccaritassa,
anekavihit±na½ p±pak±na½ akusal±na½ dhamm±na½ aki-riya½ (1.0064)
vad±mi. Kiriyañca kho aha½, br±hmaºa, vad±mi
k±yasucaritassavac²sucaritassa manosucaritassa, anekavihit±na½
kusal±na½ dhamm±na½kiriya½ vad±mi. Eva½ kho aha½, br±hmaºa,
kiriyav±d² ca akiriyav±d² c±”ti. “Abhikkanta½, bho gotama …pe…
up±saka½ ma½ bhava½ gotamo dh±retuajjatagge p±ºupeta½ saraºa½
gatan”ti. 36. Atha kho an±thapiº¹iko gahapati yena bhagav±
tenupasaªkami; upasaªka-mitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½
nis²di. Ekamanta½ nisinno kho an±-thapiº¹iko gahapati bhagavanta½
etadavoca– “kati nu kho, bhante, loke dakkhi-ºeyy±, kattha ca d±na½
d±tabban”ti? “Dve kho, gahapati, loke dakkhiºeyy±–sekho ca asekho
ca. Ime kho, gahapati, dve loke dakkhiºeyy±, ettha ca
d±na½d±tabban”ti. Idamavoca bhagav±. Ida½ vatv±na ‚ sugato
ath±para½ etadavoca satth±– “Sekho asekho ca imasmi½ loke, ±huneyy±
yajam±n±na½ honti; te ujjubh³t± ‚ k±yena, v±c±ya uda cetas±.
khetta½ ta½ yajam±n±na½, ettha dinna½ mahapphalan”ti. 37. Eva½ me
suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati
jetavanean±thapiº¹ikassa ±r±me. Tena kho pana samayena ±yasm±
s±riputto s±vatthiya½viharati pubb±r±me mig±ram±tup±s±de. Tatra kho
±yasm± s±riputto bhikkh³ ±ma-
-
ntesi– “±vuso bhikkhave”ti. “¾vuso”ti kho te bhikkh³ ±yasmato
s±riputtassa pacca-ssosu½. ¾yasm± s±riputto etadavoca–
“ajjhattasa½yojanañca, ±vuso, puggala½desess±mi
bahiddh±sa½yojanañca. Ta½ suº±tha, s±dhuka½ manasi
karotha;bh±siss±m²”ti. “Evam±vuso”ti kho te bhikkh³ ±yasmato
s±riputtassa paccassosu½.¾yasm± s±riputto etadavoca– “Katamo
c±vuso, ajjhattasa½yojano puggalo? Idh±vuso, bhikkhu s²lav±
hoti,p±timokkhasa½varasa½vuto viharati ±c±ragocarasampanno
(1.0065), aºuma-ttesu vajjesu bhayadass±v², sam±d±ya sikkhati
sikkh±padesu. So k±yassa bhed±para½ maraº± aññatara½ devanik±ya½
upapajjati. So tato cuto ±g±m² hoti,±gant± itthatta½. Aya½ vuccati,
±vuso, ajjhattasa½yojano puggalo ±g±m² hoti,±gant± itthatta½.
“Katamo c±vuso, bahiddh±sa½yojano puggalo? Idh±vuso, bhikkhu s²lav±
hoti,p±timokkhasa½varasa½vuto viharati ±c±ragocarasampanno,
aºumattesu vajjesubhayadass±v², sam±d±ya sikkhati sikkh±padesu. So
aññatara½ santa½ cetovi-mutti½ upasampajja viharati. So k±yassa
bhed± para½ maraº± aññatara½ deva-nik±ya½ upapajjati. So tato cuto
an±g±m² hoti, an±gant± itthatta½. Aya½ vuccat±-vuso,
bahiddh±sa½yojano puggalo an±g±m² hoti, an±gant± itthatta½. “Puna
capara½, ±vuso, bhikkhu s²lav± hoti …pe…
-
sam±d±ya sikkhati sikkh±padesu. So k±m±na½yeva nibbid±ya
vir±g±ya niro-dh±ya paµipanno hoti. So bhav±na½yeva nibbid±ya
vir±g±ya nirodh±ya paµipannohoti. So taºh±kkhay±ya paµipanno hoti.
So lobhakkhay±ya paµipanno hoti. Sok±yassa bhed± para½ maraº±
aññatara½ devanik±ya½ upapajjati. So tato cutoan±g±m² hoti,
an±gant± itthatta½. Aya½ vuccat±vuso, bahiddh±sa½yojanopuggalo
an±g±m² hoti, an±gant± itthattan”ti. Atha kho sambahul± samacitt±
devat± yena bhagav± tenupasaªkami½su; upa-saªkamitv± bhagavanta½
abhiv±detv± ekamanta½ aµµha½su. Ekamanta½ µhit±kho t± devat±
bhagavanta½ etadavocu½– “eso, bhante, ±yasm± s±riputto pubb±-r±me
mig±ram±tup±s±de bhikkh³na½ ajjhattasa½yojanañca puggala½
desetibahiddh±sa½yojanañca. Haµµh±, bhante, paris±. S±dhu, bhante,
bhagav± yen±-yasm± s±riputto tenupasaªkamatu anukampa½ up±d±y±”ti.
Adhiv±sesi bhagav±tuºh²bh±vena. Atha kho bhagav±– seyyath±pi n±ma
balav± puriso samiñjita½ ‚v± b±ha½ pas±reyya, pas±rita½ v± b±ha½
samiñjeyya (1.0066), evameva½– jeta-vane antarahito pubb±r±me
mig±ram±tup±s±de ±yasmato s±riputtassasammukhe p±turahosi. Nis²di
bhagav± paññatte ±sane. ¾yasm±pi kho s±riputtobhagavanta½
abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±ya-smanta½
s±riputta½ bhagav± etadavoca– “Idha, s±riputta, sambahul± samacitt±
devat± yen±ha½ tenupasaªkami½su;upasaªkamitv± ma½ abhiv±detv±
ekamanta½ aµµha½su. Ekamanta½ µhit± kho,s±riputta, t± devat± ma½
etadavocu½– ‘eso, bhante, ±yasm± s±riputto
pubb±r±memig±ram±tup±s±de bhikkh³na½ ajjhattasa½yojanañca puggala½
deseti bahiddh±-sa½yojanañca. Haµµh±, bhante, paris±. S±dhu,
bhante, bhagav± yena ±yasm±s±riputto tenupasaªkamatu anukampa½
up±d±y±’ti. T± kho pana, s±riputta,devat± dasapi hutv± v²sampi
hutv± ti½sampi hutv± catt±l²sampi hutv± paññ±-sampi hutv± saµµhipi
hutv± ±raggakoµinitudanamattepi tiµµhanti, na ca
aññamañña½by±b±dhenti ‚. Siy± kho pana ‚, s±riputta, evamassa–
‘tattha n³na t±sa½ deva-t±na½ tath± citta½ bh±vita½ yena t± devat±
dasapi hutv± v²sampi hutv± ti½sampihutv± catt±l²sampi hutv±
paññ±sampi hutv± saµµhipi hutv± ±raggakoµinitudanama-ttepi
tiµµhanti na ca aññamañña½ by±b±dhent²’ti. Na kho paneta½,
s±riputta, eva½daµµhabba½. Idheva kho, s±riputta, t±sa½ devat±na½
tath± citta½ bh±vita½, yenat± devat± dasapi hutv± …pe… na ca
aññamañña½ by±b±dhenti. Tasm±tiha, s±ri-putta, eva½ sikkhitabba½–
‘santindriy± bhaviss±ma santam±nas±’ti. Evañhi vo,s±riputta,
sikkhitabba½. ‘Santindriy±nañhi vo, s±riputta, santam±nas±na½
santa½-yeva k±yakamma½ bhavissati santa½ vac²kamma½ santa½
manokamma½.Santa½yeva upah±ra½ upahariss±ma sabrahmac±r²s³’ti.
‘Evañhi vo, s±riputta,sikkhitabba½. Anassu½ kho, s±riputta,
aññatitthiy± paribb±jak± ye ima½ dhamma-pariy±ya½ n±ssosun’”ti. 38.
Eva½ me suta½– eka½ samaya½ ±yasm± mah±kacc±no varaº±ya½ viha-rati
bhaddas±rit²re ‚. Atha kho ±r±madaº¹o br±hmaºo yen±yasm±
mah±kacc±notenupasaªkami; upasaªkamitv± ±yasmat± (1.0067)
mah±kacc±nena saddhi½sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½
v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Eka-
-
manta½ nisinno kho ±r±madaº¹o br±hmaºo ±yasmanta½ mah±kacc±na½
etada-voca– “ko nu kho, bho kacc±na, hetu ko paccayo yena
khattiy±pi khattiyehi viva-danti, br±hmaº±pi br±hmaºehi vivadanti,
gahapatik±pi gahapatikehi vivadant²”ti?“K±mar±g±bhinivesavinibandha
‚ paligedhapariyuµµh±najjhos±nahetu kho,br±hmaºa, khattiy±pi
khattiyehi vivadanti, br±hmaº±pi br±hmaºehi vivadanti,gahapatik±pi
gahapatikehi vivadant²”ti. “Ko pana, bho kacc±na, hetu ko paccayo
yena samaº±pi samaºehi
vivadant²”ti?“Diµµhir±g±bhinivesavinibandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±nahetu
kho,br±hmaºa, samaº±pi samaºehi vivadant²”ti. “Atthi pana, bho
kacc±na, koci lokasmi½ yo imañceva
k±mar±g±bhinivesavini-bandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto, imañca
diµµhir±g±bhinive-savinibandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto”ti? “Atthi, br±hmaºa,lokasmi½ yo imañceva
k±mar±g±bhinivesavinibandhapaligedhapariyuµµh±najjho-s±na½
samatikkanto, imañca
diµµhir±g±bhinivesavinibandhapaligedhapariyuµµh±-najjhos±na½
samatikkanto”ti. “Ko pana so, bho kacc±na, lokasmi½ yo imañceva
k±gar±g±bhinivesaviniba-ndhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto, imañca
diµµhir±g±bhinivesa-vinibandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto”ti? “Atthi, br±hmaºa,puratthimesu janapadesu s±vatth²
n±ma nagara½. Tattha so bhagav± etarahi viha-rati araha½
samm±sambuddho. So hi, br±hmaºa, bhagav± imañceva
k±mar±g±-bhinivesavinibandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto, imañca
diµµhi-r±g±bhinivesavinibandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto”ti. Eva½ vutte ±r±madaº¹o br±hmaºo uµµh±y±san± eka½sa½
uttar±saªga½karitv± dakkhiºa½ j±ºumaº¹ala½ pathaviya½ nihantv± yena
bhagav± tenañjali½paº±metv± tikkhattu½ ud±na½ ud±nesi– “Namo
(1.0068) tassa bhagavato arahato samm±sambuddhassa, Namo
tassabhagavato arahato samm±sambuddhassa, Namo tassa bhagavato
arahatosamm±sambuddhassa. Yo hi so bhagav± imañceva
k±mar±g±bhinivesaviniba-ndhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto, imañca
diµµhir±g±bhinivesa-vinibandhapaligedhapariyuµµh±najjhos±na½
samatikkanto”ti. “Abhikkanta½, bho kacc±na, abhikkanta½, bho
kacc±na! Seyyath±pi, bhokacc±na, nikkujjita½ v± ukkujjeyya,
paµicchanna½ v± vivareyya, m³¼hassa v±magga½ ±cikkheyya, andhak±re
v± telapajjota½ dh±reyya– ‘cakkhumanto r³p±nidakkhant²’ti, evameva½
bhot± kacc±nena anekapariy±yena dhammo pak±sito.Es±ha½, bho
kacc±na, ta½ bhavanta½ gotama½ saraºa½ gacch±mi
dhammañcabhikkhusaªghañca. Up±saka½ ma½ bhava½ kacc±no dh±retu
ajjatagge p±ºu-peta½ saraºa½ gatan”ti. 39. Eka½ samaya½ ±yasm±
mah±kacc±no madhur±ya½ viharati gund±vane.Atha kho kandar±yano ‚
br±hmaºo yen±yasm± mah±kacc±no tenupasaªkami;upasaªkamitv± ±yasmat±
mah±kacc±nena saddhi½ …pe… ekamanta½ nisinnokho kandar±yano
br±hmaºo ±yasmanta½ mah±kacc±na½ etadavoca– “suta½meta½, bho
kacc±na, ‘na samaºo kacc±no br±hmaºe jiººe vuddhe mahallake
-
addhagate vayo-anuppatte abhiv±deti v± paccuµµheti v± ±sanena v±
nimantet²’ti.Tayida½, bho kacc±na, tatheva? Na hi bhava½ kacc±no
br±hmaºe jiººe vuddhemahallake addhagate vayo-anuppatte abhiv±deti
v± paccuµµheti v± ±sanena v±nimanteti. Tayida½, bho kacc±na, na
sampannamev±”ti. “Atthi, br±hmaºa, tena bhagavat± j±nat± passat±
arahat± samm±sambuddhenavuddhabh³mi ca akkh±t± daharabh³mi ca.
Vuddho cepi, br±hmaºa, hoti ±s²tiko v±n±vutiko v± vassasatiko v±
j±tiy±, so ca k±me paribhuñjati k±mamajjh±vasatik±mapari¼±hena
pari¹ayhati k±mavitakkehi khajjati k±mapariyesan±ya ussuko.Atha kho
so b±lo na therotveva saªkhya½ gacchati. Daharo cepi, br±hmaºa,
hotiyuv± susuk±¼akeso bhadrena yobbanena samann±gato paµhamena
vayas± (1.0069)So ca na k±me paribhuñjati na k±mamajjh±vasati, na
k±mapari¼±hena pari¹ayhati,na k±mavitakkehi khajjati, na
k±mapariyesan±ya ussuko. Atha kho so paº¹itotherotveva saªkhya½
gacchat²”ti. Eva½ vutte kandar±yano br±hmaºo uµµh±y±san± eka½sa½
uttar±saªga½karitv± dahar±na½ sata½ ‚ bhikkh³na½ p±de siras±
vandati– “vuddh± bhavanto,vuddhabh³miya½ µhit±. Dahar± maya½,
daharabh³miya½ µhit±”ti. “Abhikkanta½, bho kacc±na …pe… up±saka½
ma½ bhava½ kacc±no dh±retuajjatagge p±ºupeta½ saraºa½ gatan”ti. 40.
“Yasmi½, bhikkhave, samaye cor± balavanto honti, r±j±no tasmi½
samayedubbal± honti. Tasmi½, bhikkhave, samaye rañño na ph±su hoti
atiy±tu½ v±niyy±tu½ v± paccantime v± janapade anusaññ±tu½.
Br±hmaºagahapatik±nampitasmi½ samaye na ph±su hoti atiy±tu½ v±
niyy±tu½ v± b±hir±ni v± kammant±nipaµivekkhitu½. Evameva½ kho,
bhikkhave, yasmi½ samaye p±pabhikkh³ bala-vanto honti, pesal±
bhikkh³ tasmi½ samaye dubbal± honti. Tasmi½, bhikkhave,samaye
pesal± bhikkh³ tuºh²bh³t± tuºh²bh³t±va saªghamajjhe saªkas±yanti
‚paccantime v± janapade acchanti ‚. Tayida½, bhikkhave, hoti
bahujan±hit±yabahujan±sukh±ya, bahuno janassa anatth±ya ahit±ya
dukkh±ya devamanu-ss±na½. “Yasmi½, bhikkhave, samaye r±j±no
balavanto honti, cor± tasmi½ samayedubbal± honti. Tasmi½,
bhikkhave, samaye rañño ph±su hoti atiy±tu½ v± niyy±tu½v±
paccantime v± janapade anusaññ±tu½. Br±hmaºagahapatik±nampi
tasmi½samaye ph±su hoti atiy±tu½ v± niyy±tu½ v± b±hir±ni v±
kammant±ni paµive-kkhitu½. Evameva½ kho, bhikkhave, yasmi½ samaye
pesal± bhikkh³ balavantohonti, p±pabhikkh³ tasmi½ samaye dubbal±
honti. Tasmi½, bhikkhave, samayep±pabhikkh³ tuºh²bh³t± tuºh²bh³t±va
saªghamajjhe saªkas±yanti, yena v± panatena pakkamanti ‚. Tayida½,
bhikkhave, hoti bahujanahit±ya bahujanasukh±ya,bahuno janassa
atth±ya hit±ya sukh±ya devamanuss±nan”ti. 41. “Dvinn±ha½ (1.0070),
bhikkhave, micch±paµipatti½ na vaººemi, gihissa v±pabbajitassa v±.
Gih² v±, bhikkhave, pabbajito v± micch±paµipanno
micch±paµipa-tt±dhikaraºahetu na ±r±dhako hoti ñ±ya½ dhamma½
kusala½. “Dvinn±ha½, bhikkhave, samm±paµipatti½ vaººemi, gihissa v±
pabbajitassa v±.Gih² v±, bhikkhave, pabbajito v± samm±paµipanno
samm±paµipatt±dhikaraºahetu
-
±r±dhako hoti ñ±ya½ dhamma½ kusalan”ti. 42. “Ye te, bhikkhave,
bhikkh³ duggahitehi suttantehi byañjanappatir³pakehiatthañca
dhammañca paµiv±hanti te, bhikkhave, bhikkh³ bahujan±hit±ya
paµi-pann± bahujan±sukh±ya, bahuno janassa anatth±ya ahit±ya
dukkh±ya devamanu-ss±na½. Bahuñca te, bhikkhave, bhikkh³ apuñña½
pasavanti, te cima½saddhamma½ antaradh±penti. “Ye te, bhikkhave,
bhikkh³ suggahitehi suttantehi byañjanappatir³pakehiatthañca
dhammañca anulomenti te, bhikkhave, bhikkh³ bahujanahit±ya
paµi-pann± bahujanasukh±ya, bahuno janassa atth±ya hit±ya sukh±ya
devamanu-ss±na½. Bahuñca te, bhikkhave, bhikkh³ puñña½ pasavanti,
te cima½saddhamma½ µhapent²”ti. Samacittavaggo catuttho. 5.
Parisavaggo 43. “Dvem±, bhikkhave, paris±. Katam± dve? Utt±n± ca
paris± gambh²r± caparis±. Katam± ca, bhikkhave, utt±n± paris±?
Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½bhikkh³ uddhat± honti unna¼±
capal± mukhar± vikiººav±c± muµµhassat² asampa-j±n± asam±hit±
vibbhantacitt± p±katindriy±. Aya½ vuccati, bhikkhave, utt±n±paris±.
“Katam± ca, bhikkhave, gambh²r± paris±? Idha, bhikkhave, yassa½
paris±ya½bhikkh³ anuddhat± honti anunna¼± acapal± amukhar±
avikiººav±c± upaµµhita-ssat² sampaj±n± sam±hit± ekaggacitt±
sa½vutindriy±. Aya½ vuccati (1.0071),bhikkhave, gambh²r± paris±.
Im±
-
kho, bhikkhave, dve paris±. Etadagga½, bhikkhave, im±sa½ dvinna½
paris±na½yadida½ gambh²r± paris±”ti. 44. “Dvem±, bhikkhave, paris±.
Katam± dve? Vagg± ca paris± samagg± caparis±. Katam± ca, bhikkhave,
vagg± paris±? Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½bhikkh³ bhaº¹anaj±t±
kalahaj±t± viv±d±pann± aññamañña½ mukhasatt²hi vitu-dant±
viharanti. Aya½ vuccati, bhikkhave, vagg± paris±. “Katam± ca,
bhikkhave, samagg± paris±? Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½bhikkh³
samagg± sammodam±n± avivadam±n± kh²rodak²bh³t±
aññamañña½piyacakkh³hi sampassant± viharanti. Aya½ vuccati,
bhikkhave, samagg± paris±.Im± kho, bhikkhave, dve paris±.
Etadagga½, bhikkhave, im±sa½ dvinna½ pari-s±na½ yadida½ samagg±
paris±”ti. 45. “Dvem±, bhikkhave, paris±. Katam± dve? Anaggavat² ca
paris± aggavat² caparis±. Katam± ca, bhikkhave, anaggavat² paris±?
Idha, bhikkhave, yassa½ pari-s±ya½ ther± bhikkh³ b±hulik± ‚ honti
s±thalik±, okkamane pubbaªgam±, pavi-veke nikkhittadhur±, na
v²riya½ ±rabhanti appattassa pattiy± anadhigatassa adhi-gam±ya
asacchikatassa sacchikiriy±ya. Tesa½ pacchim± janat±
diµµh±nugati½±pajjati. S±pi hoti b±hulik± s±thalik±, okkamane
pubbaªgam±, paviveke nikkhitta-dhur±, na v²riya½ ±rabhati
appattassa pattiy± anadhigatassa adhigam±ya asa-cchikatassa
sacchikiriy±ya. Aya½ vuccati, bhikkhave, anaggavat² paris±. “Katam±
ca, bhikkhave, aggavat² paris±? Idha, bhikkhave, yassa½
paris±ya½ther± bhikkh³ na b±hulik± honti na s±thalik±, okkamane
nikkhittadhur±, pavivekepubbaªgam±, v²riya½ ±rabhanti appattassa
pattiy± anadhigatassa adhigam±yaasacchikatassa sacchikiriy±ya.
Tesa½ pacchim± janat± diµµh±nugati½ ±pajjati.S±pi hoti na b±hulik±
na s±thalik±, okkamane nikkhittadhur±, paviveke pubba-ªgam±,
v²riya½ ±rabhati appattassa pattiy± anadhigatassa adhigam±ya
asacchika-tassa sacchikiriy±ya. Aya½ vuccati, bhikkhave, aggavat²
paris±. Im± kho,bhikkhave, dve (1.0072) paris±. Etadagga½,
bhikkhave, im±sa½ dvinna½ pari-s±na½ yadida½ aggavat² paris±”ti.
46. “Dvem±, bhikkhave, paris±. Katam± dve? Anariy± ca paris± ariy±
ca paris±.Katam± ca, bhikkhave, anariy± paris±? Idha, bhikkhave,
yassa½ paris±ya½bhikkh³ ‘ida½ dukkhan’ti yath±bh³ta½ nappaj±nanti,
‘aya½ dukkhasamudayo’tiyath±bh³ta½ nappaj±nanti, ‘aya½
dukkhanirodho’ti yath±bh³ta½ nappaj±nanti,‘aya½ dukkhanirodhag±min²
paµipad±’ti yath±bh³ta½ nappaj±nanti. Aya½ vuccati,bhikkhave,
anariy± paris±. “Katam± ca, bhikkhave, ariy± paris±? Idha,
bhikkhave, yassa½ paris±ya½bhikkh³ ‘ida½ dukkhan’ti yath±bh³ta½
paj±nanti, ‘aya½ dukkhasamudayo’ti yath±-bh³ta½ paj±nanti, ‘aya½
dukkhanirodho’ti yath±bh³ta½ paj±nantntti, ‘aya½dukkhanirodhag±min²
paµipad±’ti yath±bh³ta½ paj±nanti. Aya½ vuccati,bhikkhave, ariy±
paris±. Im± kho, bhikkhave, dve paris±. Etadagga½, bhikkhave,im±sa½
dvinna½ paris±na½ yadida½ ariy± paris±”ti. 47. “Dvem±, bhikkhave,
paris±. Katam± dve? Paris±kasaµo ca paris±maº¹o ca.Katamo ca,
bhikkhave, paris±kasaµo? Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½
-
bhikkh³ chand±gati½ gacchanti, dos±gati½ gacchanti, moh±gati½
gacchanti,bhay±gati½ gacchanti. Aya½ vuccati, bhikkhave,
paris±kasaµo. “Katamo ca, bhikkhave, paris±maº¹o? Idha, bhikkhave,
yassa½ paris±ya½bhikkh³ na chand±gati½ gacchanti, na dos±gati½
gacchanti, na moh±gati½gacchanti, na bhay±gati½ gacchanti. Aya½
vuccati, bhikkhave, paris±maº¹o. Im±kho, bhikkhave, dve paris±.
Etadagga½, bhikkhave, im±sa½ dvinna½ paris±na½yadida½
paris±maº¹o”ti. 48. “Dvem±, bhikkhave, paris±. Katam± dve?
Okk±citavin²t± paris± nopaµipu-cch±vin²t±, paµipucch±vin²t± paris±
no-okk±citavin²t±. Katam± ca, bhikkhave, okk±-citavin²t± paris±
nopaµipucch±vin²t±? Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½ bhikkh³ye te
suttant± tath±gatabh±sit± gambh²r± (1.0073) gambh²ratth± lokuttar±
suññat±-paµisa½yutt± tesu bhaññam±nesu na suss³santi na sota½
odahanti na aññ±citta½ upaµµhapenti na ca te dhamme uggahetabba½
pariy±puºitabba½ maññanti.Ye pana te suttant± kavit± ‚ k±veyy±
cittakkhar± cittabyañjan± b±hirak± s±vaka-bh±sit± tesu bhaññam±nesu
suss³santi sota½ odahanti aññ± citta½ upaµµhapenti,te dhamme
uggahetabba½ pariy±puºitabba½ maññanti, te ca ta½
dhamma½pariy±puºitv± na ceva aññamañña½ paµipucchanti na ca
paµivicaranti– ‘ida½katha½, imassa ko attho’ti? Te avivaµañceva na
vivaranti, anutt±n²katañca na utt±-n²karonti, anekavihitesu ca
kaªkh±µh±niyesu dhammesu kaªkha½ na paµivino-denti. Aya½ vuccati,
bhikkhave, okk±citavin²t± paris± no paµipucch±vin²t±. “Katam± ca,
bhikkhave, paµipucch±vin²t± paris± no-okk±citavin²t±?
Idha,bhikkhave, yassa½ paris±ya½ bhikkh³ ye te suttant± kavit±
k±veyy± cittakkhar±cittabyañjan± b±hirak± s±vakabh±sit± tesu
bhaññam±nesu na suss³santi nasota½ odahanti na aññ± citta½
upaµµhapenti, na ca te dhamme uggahetabba½pariy±puºitabba½
maññanti. Ye pana te suttant± tath±gatabh±sit± gambh²r±gambh²ratth±
lokuttar± suññat±paµisa½yutt± tesu bhaññam±nesu suss³santisota½
odahanti aññ± citta½ upaµµhapenti, te ca dhamme uggahetabba½
pariy±pu-ºitabba½ maññanti. Te ta½ dhamma½ pariy±puºitv± aññamañña½
paµipucchantipaµivicaranti– ‘ida½ katha½, imassa ko attho’ti? Te
avivaµañceva vivaranti, anutt±-n²katañca utt±n²karonti,
anekavihitesu ca kaªkh±µh±niyesu dhammesu kaªkha½paµivinodenti.
Aya½ vuccati, bhikkhave, paµipucch±vin²t± paris±
no-okk±citavin²t±.Im± kho, bhikkhave, dve paris±. Etadagga½,
bhikkhave, im±sa½ dvinna½ pari-s±na½ yadida½ paµipucch±vin²t±
paris± no-okk±citavin²t±”ti. 49. “Dvem±, bhikkhave, paris±. Katam±
dve? ¾misagaru paris± no saddhamma-garu, saddhammagaru paris± no
±misagaru. Katam± ca, bhikkhave, ±misagaruparis± no saddhammagaru?
Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½ bhikkh³ gih²na½od±tavasan±na½
sammukh± aññamaññassa vaººa½ bh±santi– ‘asuko
bhikkhuubhatobh±gavimutto, asuko paññ±vimutto, asuko k±yasakkh²
(1.0074), asukodiµµhippatto, asuko saddh±vimutto, asuko
dhamm±nus±r², asuko saddh±nus±r²,asuko s²lav± kaly±ºadhammo, asuko
duss²lo p±padhammo’ti. Te tena l±bha½labhanti. Te ta½ l±bha½
labhitv± gathit± ‚ mucchit± ajjhopann± ‚ an±d²navada-ss±vino
anissaraºapaññ± paribhuñjanti. Aya½ vuccati, bhikkhave,
±misagaru
-
paris± no saddhammagaru. “Katam± ca, bhikkhave, saddhammagaru
paris± no-±misagaru? Idha,bhikkhave, yassa½ paris±ya½ bhikkh³
gih²na½ od±tavasan±na½ sammukh±aññamaññassa vaººa½ na bh±santi–
‘asuko bhikkhu ubhatobh±gavimutto, asukopaññ±vimutto, asuko
k±yasakkh², asuko diµµhippatto, asuko saddh±vimutto,
asukodhamm±nuss±r², asuko saddh±nus±r², asuko s²lav± kaly±ºadhammo,
asukoduss²lo p±padhammo’ti. Te tena l±bha½ labhanti. Te ta½ l±bha½
labhitv± agathit±amucchit± anajjhosann± ±d²navadass±vino
nissaraºapaññ± paribhuñjanti. Aya½vuccati, bhikkhave, saddhammagaru
paris± no-±misagaru. Im± kho, bhikkhave,dve paris±. Etadagga½,
bhikkhave, im±sa½ dvinna½ paris±na½ yadida½ saddha-mmagaru paris±
no-±misagar³”ti. 50. “Dvem±, bhikkhave, paris±. Katam± dve? Visam±
ca paris± sam± ca paris±.Katam± ca, bhikkhave, visam± paris±? Idha,
bhikkhave, yassa½ paris±ya½ adha-mmakamm±ni pavattanti
dhammakamm±ni nappavattanti, avinayakamm±ni pava-ttanti
vinayakamm±ni nappavattanti, adhammakamm±ni dippanti dhammaka-mm±ni
na dippanti, avinayakamm±ni dippanti vinayakamm±ni na dippanti.
Aya½vuccati, bhikkhave, visam± paris±. ( ) ‚ “Katam± ca, bhikkhave,
sam± paris±? Idha, bhikkhave, yassa½ paris±ya½dhammakamm±ni
pavattanti adhammakamm±ni nappavattanti, vinayakamm±nipavattanti
avinayakamm±ni nappavattanti, dhammakamm±ni dippanti
adhamma-kamm±ni na dippanti, vinayakamm±ni dippanti avinayakamm±ni
na dippanti. Aya½vuccati, bhikkhave, sam± (1.0075) paris±. ( ) ‚
im± kho, bhikkhave, dve paris±.Etadagga½, bhikkhave, im±sa½ dvinna½
paris±na½ yadida½ sam± paris±”ti. 51. “Dvem±, bhikkhave, paris±.
Katam± dve? Adhammik± ca paris± dhammik±ca paris± …pe… im± kho,
bhikkhave, dve paris±. Etadagga½, bhikkhave, im±sa½dvinna½
paris±na½ yadida½ dhammik± paris±”ti. 52. “Dvem±, bhikkhave,
paris±. Katam± dve? Adhammav±din² ca paris±dhammav±din² ca paris±.
Katam± ca, bhikkhave, adhammav±din² paris±? Idha,bhikkhave, yassa½
paris±ya½ bhikkh³ adhikaraºa½ ±diyanti dhammika½ v±adhammika½ v±.
Te ta½ adhikaraºa½ ±diyitv± na ceva aññamañña½ saññ±-penti na ca
saññatti½ upagacchanti, na ca nijjh±penti na ca nijjhatti½
upaga-cchanti. Te asaññattibal± anijjhattibal±
appaµinissaggamantino tameva adhika-raºa½ th±mas± par±m±s± ‚
abhinivissa voharanti– ‘idameva sacca½ moghama-ññan’ti. Aya½
vuccati, bhikkhave, adhammav±din² paris±. “Katam± ca, bhikkhave,
dhammav±din² paris±? Idha, bhikkhave, yassa½ pari-s±ya½ bhikkh³
adhikaraºa½ ±diyanti dhammika½ v± adhammika½ v±. Te ta½adhikaraºa½
±diyitv± aññamañña½ saññ±penti ceva saññattiñca
upagacchanti,nijjh±penti ceva nijjhattiñca upagacchanti. Te
saññattibal± nijjhattibal± paµinissa-ggamantino, na tameva
adhikaraºa½ th±mas± par±m±s± abhinivissa voharanti–‘idameva sacca½
moghamaññan’ti. Aya½ vuccati, bhikkhave, dhammav±din²paris±. Im±
kho, bhikkhave, dve paris±. Etadagga½, bhikkhave, im±sa½
dvinna½paris±na½ yadida½ dhammav±din² paris±”ti.
-
Parisavaggo pañcamo. Tassudd±na½– Utt±n± vagg± aggavat², ariy±
kasaµo ca pañcamo; okk±cita-±misañceva, visam± adhamm±dhammiyena
c±ti. Paµhamo paºº±sako samatto. 2. Dutiyapaºº±saka½ (6) 1.
puggalavaggo 53. “Dveme (1.0076), bhikkhave, puggal± loke
uppajjam±n± uppajjanti bahujana-hit±ya bahujanasukh±ya, bahuno
janassa atth±ya hit±ya sukh±ya devamanu-ss±na½. Katame dve?
Tath±gato ca araha½ samm±sambuddho, r±j± ca cakka-vatt². Ime kho,
bhikkhave, dve puggal± loke uppajjam±n± uppajjanti bahujanahi-t±ya
bahujanasukh±ya, bahuno janassa atth±ya hit±ya sukh±ya
devamanuss±nan”-ti. 54. “Dveme, bhikkhave, puggal± loke
uppajjam±n±
-
uppajjanti acchariyamanuss±. Katame dve? Tath±gato ca araha½
samm±sa-mbuddho, r±j± ca cakkavatt². Ime kho, bhikkhave, dve
puggal± loke uppajjam±n±uppajjanti acchariyamanuss±”ti. 55.
“Dvinna½, bhikkhave, puggal±na½ k±lakiriy± bahuno janassa
anutapp±hoti. Katamesa½ dvinna½? Tath±gatassa ca arahato
samm±sambuddhassa,rañño ca cakkavattissa. Imesa½ kho, bhikkhave,
dvinna½ puggal±na½ k±lakiriy±bahuno janassa anutapp± hot²”ti. 56.
“Dveme, bhikkhave, th³p±rah±. Katame dve? Tath±gato ca araha½
samm±-sambuddho, r±j± ca cakkavatt². Ime kho, bhikkhave, dve
th³p±rah±”ti. 57. “Dveme, bhikkhave, buddh±. Katame dve? Tath±gato
ca araha½ samm±sa-mbuddho, paccekabuddho ca. Ime kho, bhikkhave,
dve buddh±”ti. 58. “Dveme, bhikkhave, asaniy± phalantiy± na
santasanti. Katame dve?Bhikkhu ca kh²º±savo, hatth±j±n²yo ca. Ime
kho, bhikkhave, dve asaniy± phala-ntiy± na santasant²”ti. 59.
“Dveme, bhikkhave, asaniy± phalantiy± na santasanti. Katame
dve?Bhikkhu ca kh²º±savo, ass±j±n²yo ca. Ime kho, bhikkhave, dve
asaniy± phalantiy±na santasant²”ti. 60. “Dveme (1.0077), bhikkhave,
asaniy± phalantiy± na santasanti. Katame dve?Bhikkhu ca kh²º±savo,
s²ho ca migar±j±. Ime kho, bhikkhave, dve asaniy± phala-ntiy± na
santasant²”ti. 61. “Dveme, bhikkhave, atthavase sampassam±n±
ki½puris± m±nusi½ v±ca½na bh±santi. Katame dve? M± ca mus±
bhaºimh±, m± ca para½ abh³tena abbh±-cikkhimh±ti. Ime kho,
bhikkhave, dve atthavase sampassam±n± ki½puris±m±nusi½ v±ca½ na
bh±sant²”ti. 62. “Dvinna½ dhamm±na½, bhikkhave, atitto appaµiv±no
m±tug±mo k±la½karoti. Katamesa½ dvinna½? Methunasam±pattiy± ca
vij±yanassa ca. Imesa½kho, bhikkhave, dvinna½ dhamm±na½ atitto
appaµiv±no m±tug±mo k±la½ karo-t²”ti. 63. “Asantasanniv±sañca vo,
bhikkhave, desess±mi santasanniv±sañca. Ta½suº±tha, s±dhuka½ manasi
karotha; bh±siss±m²”ti. “Eva½, bhante”ti kho tebhikkh³ bhagavato
paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “Kathañca, bhikkhave,
asantasanniv±so hoti, kathañca asanto sannivasanti?Idha, bhikkhave,
therassa bhikkhuno eva½ hoti– ‘theropi ma½ na vadeyya, majjhi-mopi
ma½ na vadeyya, navopi ma½ na vadeyya; theramp±ha½ na
vadeyya½,majjhimamp±ha½ na vadeyya½, navamp±ha½ na vadeyya½. Thero
cepi ma½vadeyya ahit±nukamp² ma½ vadeyya no hit±nukamp², noti na½
vadeyya½ vihe-µheyya½ ‚ passampissa nappaµikareyya½. Majjhimo cepi
ma½ vadeyya …pe…navo cepi ma½ vadeyya ahit±nukamp² ma½ vadeyya no
hit±nukamp², noti na½vadeyya½ viheµheyya½ passampissa
nappaµikareyya½’. Majjhimassapibhikkhuno eva½ hoti …pe… navassapi
bhikkhuno eva½ hoti– ‘theropi ma½ navadeyya, majjhimopi ma½ na
vadeyya, navopi ma½ na vadeyya; theramp±ha½ navadeyya½,
majjhimamp±ha½ na vadeyya½, navamp±ha½ na vadeyya½. Thero
-
cepi ma½ vadeyya ahit±nukamp² ma½ vadeyya no hit±nukamp² noti
na½vadeyya½ viheµheyya½ passampissa nappaµikareyya½. Majjhimo cepi
ma½vadeyya …pe… navo cepi ma½ (1.0078) vadeyya ahit±nukamp² ma½
vadeyya nohit±nukamp², noti na½ vadeyya½ viheµheyya½ passampissa
nappaµikareyya½’.Eva½ kho, bhikkhave, asantasanniv±so hoti, evañca
asanto sannivasanti. “Kathañca, bhikkhave, santasanniv±so hoti,
kathañca santo sannivasanti? Idha,bhikkhave, therassa bhikkhuno
eva½ hoti– ‘theropi ma½ vadeyya, majjhimopi ma½vadeyya, navopi ma½
vadeyya; theramp±ha½ vadeyya½, majjhimamp±ha½vadeyya½, navamp±ha½
vadeyya½. Thero cepi ma½ vadeyya hit±nukamp² ma½vadeyya no
ahit±nukamp², s±dh³ti na½ vadeyya½ na viheµheyya½
passampissapaµikareyya½. Majjhimo cepi ma½ vadeyya …pe… navo cepi
ma½ vadeyya hit±-nukamp² ma½ vadeyya no ahit±nukamp², s±dh³ti na½
vadeyya½ na na½ vihe-µheyya½ passampissa paµikareyya½’.
Majjhimassapi bhikkhuno eva½ hoti …pe…navassapi bhikkhuno eva½
hoti– ‘theropi ma½ vadeyya, majjhimopi ma½ vadeyya,navopi ma½
vadeyya; theramp±ha½ vadeyya½, majjhimamp±ha½ vadeyya½,navamp±ha½
vadeyya½. Thero cepi ma½ vadeyya hit±nukamp² ma½ vadeyya
noahit±nukamp², s±dh³ti na½ vadeyya½ na na½ viheµheyya½ passampissa
paµika-reyya½. Majjhimo cepi ma½ vadeyya …pe… navo cepi ma½ vadeyya
hit±nu-kamp² ma½ vadeyya no ahit±nukamp², s±dh³ti na½ vadeyya½ na
na½ vihe-µheyya½ passampissa paµikareyya½’. Eva½ kho, bhikkhave,
santasanniv±so hoti,evañca santo sannivasant²”ti. 64. “Yasmi½,
bhikkhave, adhikaraºe ubhato vac²sa½s±ro diµµhipa¼±so cetaso±gh±to
appaccayo anabhiraddhi ajjhatta½ av³pasanta½ hoti,
tasmeta½,bhikkhave, adhikaraºe p±µikaªkha½– ‘d²ghatt±ya kharatt±ya
v±¼att±ya sa½vatti-ssati, bhikkh³ ca na ph±su½ ‚ viharissanti’.
Yasmiñca kho, bhikkhave, adhika-raºe ubhato vac²sa½s±ro
diµµhipa¼±so cetaso ±gh±to appaccayo anabhiraddhiajjhatta½
suv³pasanta½ hoti, tasmeta½, bhikkhave, adhikaraºe p±µikaªkha½–
‘nad²ghatt±ya kharatt±ya v±¼att±ya sa½vattissati, bhikkh³ ca ph±su½
viharissant²’”ti. Puggalavaggo paµhamo. (7) 2. sukhavaggo 65.
“Dvem±ni (1.0079), bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve?
Gihisukhañcapabbajitasukhañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni.
Etadagga½, bhikkhave,imesa½ dvinna½ sukh±na½ yadida½
pabbajitasukhan”ti. 66. “Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve?
K±masukhañca nekkhamma-sukhañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni.
Etadagga½, bhikkhave, imesa½dvinna½ sukh±na½ yadida½
nekkhammasukhan”ti. 67. “Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve?
Upadhisukhañca nirupadhi-sukhañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve
sukh±ni. Etadagga½, bhikkhave, imesa½
-
dvinna½ sukh±na½ yadida½ nirupadhisukhan”ti. 68. “Dvem±ni,
bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? S±savasukhañca an±savasu-khañca.
Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½, bhikkhave,
imesa½dvinna½ sukh±na½ yadida½ an±savasukhan”ti. 69. “Dvem±ni,
bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? S±misañca sukha½ nir±mi-sañca
sukha½. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½,
bhikkhave,imesa½ dvinna½ sukh±na½ yadida½ nir±misa½ sukhan”ti. 70.
“Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? Ariyasukhañca
anariyasu-khañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½,
bhikkhave, imesa½dvinna½ sukh±na½ yadida½ ariyasukhan”ti. 71.
“Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? K±yikañca sukha½
cetasi-kañca sukha½. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½,
bhikkhave,imesa½ dvinna½ sukh±na½ yadida½ cetasika½ sukhan”ti. 72.
“Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? Sapp²tikañca sukha½
nipp²ti-kañca sukha½. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½,
bhikkhave,imesa½ dvinna½ sukh±na½ yadida½ nipp²tika½ sukhan”ti. 73.
“Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? S±tasukhañca
upekkh±su-khañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½,
bhikkhave, imesa½dvinna½ sukh±na½ yadida½ upekkh±sukhan”ti. 74.
“Dvem±ni (1.0080), bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve?
Sam±dhisukhañcaasam±dhisukhañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni.
Etadagga½, bhikkhave,imesa½ dvinna½ sukh±na½ yadida½
sam±dhisukhan”ti. 75. “Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve?
Sapp²tik±rammaºañcasukha½ nipp²tik±rammaºañca sukha½. Im±ni kho,
bhikkhave, dve sukh±ni. Eta-dagga½, bhikkhave, imesa½ dvinna½
sukh±na½ yadida½ nipp²tik±rammaºa½sukhan”ti. 76. “Dvem±ni,
bhikkhave, sukh±ni. Katam±ni dve? S±t±rammaºañca
sukha½upekkh±rammaºañca sukha½. Im±ni kho, bhikkhave, dve sukh±ni.
Etadagga½,bhikkhave, imesa½ dvinna½ sukh±na½ yadida½
upekkh±rammaºa½ sukhan”ti. 77. “Dvem±ni, bhikkhave, sukh±ni.
Katam±ni dve? R³p±rammaºañca sukha½ar³p±rammaºañca sukha½. Im±ni
kho, bhikkhave, dve sukh±ni. Etadagga½,bhikkhave, imesa½ dvinna½
sukh±na½ yadida½ ar³p±rammaºa½ sukhan”ti. Sukhavaggo dutiyo. (8) 3.
sanimittavaggo 78. “Sanimitt±, bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal±
dhamm±, no animitt±.Tasseva nimittassa pah±n± eva½ te p±pak±
akusal± dhamm± na hont²”ti. 79. “Sanid±n±, bhikkhave, uppajjanti
p±pak± akusal± dhamm±, no anid±n±.Tasseva nid±nassa pah±n± eva½ te
p±pak± akusal± dhamm± na hont²”ti.
-
80. “Sahetuk±, bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal± dhamm±, no
ahetuk±.Tasseva hetussa pah±n± eva½ te p±pak± akusal± dhamm± na
hont²”ti. 81. “Sasaªkh±r±, bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal±
dhamm±, no asaªkh±r±.Tesa½yeva saªkh±r±na½ pah±n± eva½ te p±pak±
akusal± dhamm± na hont²”ti. 82. “Sappaccay± (1.0081), bhikkhave,
uppajjanti p±pak± akusal± dhamm±, noappaccay±. Tasseva paccayassa
pah±n± eva½ te p±pak± akusal± dhamm± nahont²”ti. 83. “Sar³p±,
bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal± dhamm±, no ar³p±.
Tassevar³passa pah±n± eva½ te p±pak± akusal± dhamm± na hont²”ti.
84. “Savedan±, bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal± dhamm±, no
avedan±.Tass±yeva vedan±ya pah±n± eva½ te p±pak± akusal± dhamm± na
hont²”ti. 85. “Sasaññ±, bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal±
dhamm±, no asaññ±.Tass±yeva saññ±ya pah±n± eva½ te p±pak± akusal±
dhamm± na hont²”ti.
-
86. “Saviññ±º±, bhikkhave, uppajjanti p±pak± akusal± dhamm±, no
aviññ±º±.Tasseva viññ±ºassa pah±n± eva½ te p±pak± akusal± dhamm± na
hont²”ti. 87. “Saªkhat±rammaº±, bhikkhave, uppajjanti p±pak±
akusal± dhamm±, no asa-ªkhat±rammaº±. Tasseva saªkhatassa pah±n±
eva½ te p±pak± akusal± dhamm±na hont²”ti. Sanimittavaggo tatiyo.
(9) 4. dhammavaggo 88. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve?
Cetovimutti ca paññ±vimutti ca.Ime kho, bhikkhave, dve dhamm±”ti.
89. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Pagg±ho ca avikkhepo ca.
Imekho, bhikkhave, dve dhamm±”ti. 90. “Dveme (1.0082), bhikkhave,
dhamm±. Katame dve? N±mañca r³pañca.Ime kho, bhikkhave, dve
dhamm±”ti. 91. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Vijj± ca
vimutti ca. Ime kho,bhikkhave, dve dhamm±”ti. 92. “Dveme,
bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Bhavadiµµhi ca vibhavadiµµhi ca.Ime
kho, bhikkhave, dve dhamm±”ti. 93. “Dveme, bhikkhave, dhamm±.
Katame dve? Ahirikañca anottappañca. Imekho, bhikkhave, dve
dhamm±”ti. 94. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Hir² ca
ottappañca. Ime kho,bhikkhave, dve dhamm±”ti. 95. “Dveme,
bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Dovacassat± ca p±pamittat± ca.Ime
kho, bhikkhave, dve dhamm±”ti. 96. “Dveme, bhikkhave, dhamm±.
Katame dve? Sovacassat± ca kaly±ºamittat±ca. Ime kho, bhikkhave,
dve dhamm±”ti. 97. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve?
Dh±tukusalat± ca manasik±ra-kusalat± ca. Ime kho, bhikkhave, dve
dhamm±”ti. 98. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve?
¾pattikusalat± ca ±pattivuµµh±-nakusalat± ca. Ime kho, bhikkhave,
dve dhamm±”ti. Dhammavaggo catuttho. (10) 5. b±lavaggo 99. “Dveme,
bhikkhave, b±l±. Katame dve? Yo ca an±gata½ bh±ra½ vahati, yoca
±gata½ bh±ra½ na vahati. Ime kho, bhikkhave, dve b±l±”ti. 100.
“Dveme (1.0083), bhikkhave, paº¹it±. Katame dve? Yo ca an±gata½
-
bh±ra½ na vahati, yo ca ±gata½ bh±ra½ vahati. Ime kho,
bhikkhave, dve paº¹it±”-ti. 101. “Dveme, bhikkhave, b±l±. Katame
dve? Yo ca akappiye kappiyasaññ², yoca kappiye akappiyasaññ². Ime
kho, bhikkhave, dve b±l±”ti. 102. “Dveme, bhikkhave, paº¹it±.
Katame dve? Yo ca akappiye akappiyasaññ²,yo ca kappiye
kappiyasaññ². Ime kho, bhikkhave, dve paº¹it±”ti. 103. “Dveme,
bhikkhave, b±l±. Katame dve? Yo ca an±pattiy± ±pattisaññ², yo
ca±pattiy± an±pattisaññ². Ime kho, bhikkhave, dve b±l±”ti. 104.
“Dveme, bhikkhave, paº¹it±. Katame dve? Yo ca an±pattiy±
an±pattisaññ²,yo ca ±pattiy± ±pattisaññ². Ime kho, bhikkhave, dve
paº¹it±”ti. 105. “Dveme, bhikkhave, b±l±. Katame dve? Yo ca adhamme
dhammasaññ², yoca dhamme adhammasaññ². Ime kho, bhikkhave, dve
b±l±”ti. 106. “Dveme, bhikkhave, paº¹it±. Katame dve? Yo ca dhamme
dhammasaññ²,yo ca adhamme adhammasaññ². Ime kho, bhikkhave, dve
paº¹it±”ti. 107. “Dveme, bhikkhave, b±l±. Katame dve? Yo ca avinaye
vinayasaññ², yo cavinaye avinayasaññ². Ime kho, bhikkhave, dve
b±l±”ti. 108. “Dveme, bhikkhave, paº¹it±. Katame dve? Yo ca avinaye
avinayasaññ², yoca vinaye vinayasaññ². Ime kho, bhikkhave, dve
paº¹it±”ti. 109. “Dvinna½ (1.0084), bhikkhave, ±sav± va¹¹hanti.
Katamesa½ dvinna½?Yo ca na kukkucc±yitabba½ kukkucc±yati, yo ca
kukkucc±yitabba½ na kukkucc±-yati. Imesa½ kho, bhikkhave, dvinna½
±sav± va¹¹hant²”ti. 110. “Dvinna½, bhikkhave, ±sav± na va¹¹hanti.
Katamesa½ dvinna½? Yo cana kukkucc±yitabba½ na kukkucc±yati, yo ca
kukkucc±yitabba½ kukkucc±yati.Imesa½ kho, bhikkhave, dvinna½ ±sav±
na va¹¹hant²”ti. 111. “Dvinna½, bhikkhave, ±sav± va¹¹hanti.
Katamesa½ dvinna½? Yo ca aka-ppiye kappiyasaññ², yo ca kappiye
akappiyasaññ². Imesa½ kho, bhikkhave,dvinna½ ±sav± va¹¹hant²”ti.
112. “Dvinna½, bhikkhave, ±sav± na va¹¹hanti. Katamesa½ dvinna½? Yo
caakappiye akappiyasaññ², yo ca kappiye kappiyasaññ². Imesa½ kho,
bhikkhave,dvinna½ ±sav± na va¹¹hant²”ti. 113. “Dvinna½, bhikkhave,
±sav± va¹¹hanti. Katamesa½ dvinna½? Yo ca ±pa-ttiy± an±pattisaññ²,
yo ca an±pattiy± ±pattisaññ². Imesa½ kho, bhikkhave, dvinna½±sav±
va¹¹hant²”ti. 114. “Dvinna½, bhikkhave, ±sav± na va¹¹hanti.
Katamesa½ dvinna½? Yo ca±pattiy± ±pattisaññ², yo ca an±pattiy±
an±pattisaññ². Imesa½ kho, bhikkhave,dvinna½ ±sav± na va¹¹hant²”ti.
115. “Dvinna½, bhikkhave, ±sav± va¹¹hanti. Katamesa½ dvinna½? Yo
caadhamme dhammasaññ², yo ca dhamme adhammasaññ². Imesa½ kho,
bhikkhave,dvinna½ ±sav± va¹¹hant²”ti. 116. “Dvinna½, bhikkhave,
±sav± na va¹¹hanti. Katamesa½ dvinna½? Yo cadhamme dhammasaññ², yo
ca adhamme adhammasaññ². Imesa½ kho, bhikkhave,dvinna½ ±sav± na
va¹¹hant²”ti.
-
117. “Dvinna½ (1.0085), bhikkhave, ±sav± va¹¹hanti. Katamesa½
dvinna½?Yo ca avinaye vinayasaññ², yo ca vinaye avinayasaññ².
Imesa½ kho, bhikkhave,dvinna½ ±sav± va¹¹hant²”ti. 118. “Dvinna½,
bhikkhave, ±sav± na va¹¹hanti. Katamesa½ dvinna½? Yo caavinaye
avinayasaññ², yo ca vinaye vinayasaññ². Imesa½ kho, bhikkhave,
dvinna½±sav± na va¹¹hant²”ti. B±lavaggo pañcamo. Dutiyo paºº±sako
samatto. 3. Tatiyapaºº±saka½ (11) 1. ±s±duppajahavaggo 119. “Dvem±
(1.0086), bhikkhave, ±s± duppajah±. Katam± dve? L±bh±s± caj²vit±s±
ca. Im± kho, bhikkhave, dve ±s± duppajah±”ti. 120. “Dveme,
bhikkhave, puggal± dullabh± lokasmi½. Katame dve? Yo capubbak±r²,
yo ca kataññ³ kataved². Ime kho, bhikkhave, dve puggal± dullabh±
loka-smin”ti. 121. “Dveme, bhikkhave, puggal± dullabh± lokasmi½.
Katame dve? Titto catappet± ca. Ime kho, bhikkhave, dve puggal±
dullabh± lokasmin”ti. 122. “Dveme, bhikkhave, puggal± duttappay±.
Katame dve? Yo ca laddha½laddha½ nikkhipati, yo ca laddha½ laddha½
vissajjeti. Ime kho, bhikkhave, dvepuggal± duttappay±”ti. 123.
“Dveme, bhikkhave, puggal± sutappay±. Katame dve? Yo ca
laddha½laddha½ na nikkhipati, yo ca laddha½ laddha½ na vissajjeti.
Ime kho, bhikkhave,dve puggal± sutappay±”ti. 124. “Dveme,
bhikkhave, paccay± r±gassa upp±d±ya. Katame dve? Subhanimi-ttañca
ayoniso ca manasik±ro. Ime kho, bhikkhave, dve paccay± r±gassa
upp±d±-y±”ti. 125. “Dveme, bhikkhave, paccay± dosassa upp±d±ya.
Katame dve? Paµighani-mittañca ayoniso ca manasik±ro. Ime kho,
bhikkhave, dve paccay± dosassa upp±-d±y±”ti. 126. “Dveme,
bhikkhave, paccay± micch±diµµhiy± upp±d±ya. Katame dve?Parato ca
ghoso ayoniso ca manasik±ro. Ime kho, bhikkhave, dve
paccay±micch±diµµhiy± upp±d±y±”ti. 127. “Dveme (1.0087), bhikkhave,
paccay± samm±diµµhiy± upp±d±ya. Katamedve? Parato ca ghoso, yoniso
ca manasik±ro. Ime kho, bhikkhave, dve paccay±
-
samm±diµµhiy± upp±d±y±”ti. 128. “Dvem±, bhikkhave, ±pattiyo.
Katam± dve? Lahuk± ca ±patti, garuk± ca±patti. Im± kho, bhikkhave,
dve ±pattiyo”ti. 129. “Dvem±, bhikkhave, ±pattiyo. Katam± dve?
Duµµhull± ca ±patti, aduµµhull±ca ±patti. Im± kho, bhikkhave, dve
±pattiyo”ti. 130. “Dvem±, bhikkhave, ±pattiyo. Katam± dve? S±vases±
ca ±patti, anavases±ca ±patti. Im± kho, bhikkhave, dve ±pattiyo”ti.
¾s±duppajahavaggo paµhamo. (12) 2. ±y±canavaggo 131. “Saddho,
bhikkhave, bhikkhu eva½ samm± ±y±cam±no ±y±ceyya– ‘t±disohomi
y±dis± s±riputtamoggall±n±’ti. Es±, bhikkhave, tul± eta½ pam±ºa½
mamas±vak±na½ bhikkh³na½ yadida½ s±riputtamoggall±n±”ti.
-
132. “Saddh±, bhikkhave, bhikkhun² eva½ samm± ±y±cam±n±
±y±ceyya–‘t±dis² homi y±dis² khem± ca bhikkhun² uppalavaºº± c±’ti.
Es±, bhikkhave, tul±eta½ pam±ºa½ mama s±vik±na½ bhikkhun²na½
yadida½ khem± ca bhikkhun²uppalavaºº± c±”ti. 133. “Saddho,
bhikkhave, up±sako eva½ samm± ±y±cam±no ±y±ceyya– ‘t±disohomi
y±diso citto ca gahapati hatthako ca ±¼avako’ti. Es±, bhikkhave,
tul± eta½pam±ºa½ mama s±vak±na½ up±sak±na½ yadida½ citto ca
gahapati hatthako ca±¼avako”ti. 134. “Saddh± (1.0088), bhikkhave,
up±sik± eva½ samm± ±y±cam±n± ±y±ceyya–‘t±dis² homi y±dis²
khujjuttar± ca up±sik± ve¼ukaº¹akiy± ‚ ca nandam±t±’ti.
Es±,bhikkhave, tul± eta½ pam±ºa½ mama s±vik±na½ up±sik±na½ yadida½
khujju-ttar± ca up±sik± ve¼ukaº¹akiy± ca nandam±t±”ti. 135. “Dv²hi,
bhikkhave, dhammehi samann±gato b±lo abyatto asappurisokhata½
upahata½ att±na½ pariharati, s±vajjo ca hoti s±nuvajjo ca
viññ³na½,bahuñca apuñña½ pasavati. Katamehi dv²hi? Ananuvicca
apariyog±hetv± avaºº±-rahassa vaººa½ bh±sati, ananuvicca
apariyog±hetv± vaºº±rahassa avaººa½bh±sati. Imehi kho, bhikkhave,
dv²hi dhammehi samann±gato b±lo abyatto asappu-riso khata½ upahata½
att±na½ pariharati, s±vajjo ca hoti s±nuvajjo ca viññ³na½,bahuñca
apuñña½ pasavat²ti. “Dv²hi, bhikkhave, dhammehi samann±gato paº¹ito
viyatto sappuriso akkhata½anupahata½ att±na½ pariharati, anavajjo
ca hoti ananuvajjo ca viññ³na½,bahuñca puñña½ pasavati. Katamehi
dv²hi? Anuvicca pariyog±hetv± avaºº±ra-hassa avaººa½ bh±sati,
anuvicca pariyog±hetv± vaºº±rahassa vaººa½ bh±sati.Imehi kho,
bhikkhave, dv²hi dhammehi samann±gato paº¹ito viyatto
sappurisoakkhata½ anupahata½ att±na½ pariharati, anavajjo ca hoti
ananuvajjo caviññ³na½, bahuñca puñña½ pasavat²”ti. 136. “Dv²hi,
bhikkhave, dhammehi samann±gato b±lo abyatto asappurisokhata½
upahata½ att±na½ pariharati, s±vajjo ca hoti s±nuvajjo ca
viññ³na½,bahuñca apuñña½ pasavati. Katamehi dv²hi? Ananuvicca
apariyog±hetv± appas±-dan²ye µh±ne pas±da½ upada½seti, ananuvicca
apariyog±hetv± pas±dan²yeµh±ne appas±da½ upada½seti. Imehi kho,
bhikkhave, dv²hi dhammehi samann±-gato b±lo abyatto asappuriso
khata½ upahata½ att±na½ pariharati, s±vajjo cahoti s±nuvajjo ca
viññ³na½, bahuñca apuñña½ pasavat²ti. “Dv²hi (1.0089), bhikkhave,
dhammehi samann±gato paº¹ito viyatto sappurisoakkhata½ anupahata½
att±na½ pariharati, anavajjo ca hoti ananuvajjo caviññ³na½, bahuñca
puñña½ pasavati. Katamehi dv²hi? Anuvicca pariyog±hetv±appas±dan²ye
µh±ne appas±da½ upada½seti, anuvicca pariyog±hetv± pas±da-n²ye
µh±ne pas±da½ upada½seti. Imehi kho, bhikkhave, dv²hi dhammehi
samann±-gato paº¹ito viyatto sappuriso akkhata½ anupahata½ att±na½
pariharati, anavajjoca hoti ananuvajjo ca viññ³na½, bahuñca puñña½
pasavat²”ti. 137. “Dv²su, bhikkhave, micch±paµipajjam±no b±lo
abyatto asappuriso khata½upahata½ att±na½ pariharati, s±vajjo ca
hoti s±nuvajjo ca viññ³na½, bahuñca
-
apuñña½ pasavati. Katamesu dv²su? M±tari ca pitari ca. Imesu
kho, bhikkhave,dv²su micch±paµipajjam±no b±lo abyatto asappuriso
khata½ upahata½ att±na½pariharati, s±vajjo ca hoti s±nuvajjo ca
viññ³na½, bahuñca apuñña½ pasavat²ti. “Dv²su, bhikkhave,
samm±paµipajjam±no paº¹ito viyatto sappuriso akkhata½anupahata½
att±na½ pariharati, anavajjo ca hoti ananuvajjo ca viññ³na½,bahuñca
puñña½ pasavati. Katamesu dv²su? M±tari ca pitari ca. Imesu
kho,bhikkhave, dv²su samm±paµipajjam±no paº¹ito viyatto sappuriso
akkhata½ anupa-hata½ att±na½ pariharati, anavajjo ca hoti
ananuvajjo ca viññ³na½, bahuñcapuñña½ pasavat²”ti. 138. “Dv²su,
bhikkhave, micch±paµipajjam±no b±lo abyatto asappuriso
khata½upahata½ att±na½ pariharati, s±vajjo ca hoti s±nuvajjo ca
viññ³na½, bahuñcaapuñña½ pasavati. Katamesu dv²su? Tath±gate ca
tath±gatas±vake ca. Imesukho, bhikkhave, micch±paµipajjam±no b±lo
abyatto asappuriso khata½ upahata½att±na½ pariharati, s±vajjo ca
hoti s±nuvajjo ca viññ³na½, bahuñca apuñña½pasavat²ti. “Dv²su,
bhikkhave, samm±paµipajjam±no paº¹ito viyatto sappuriso
akkhata½anupahata½ att±na½ pariharati, anavajjo ca hoti ananuvajjo
ca viññ³na½,bahuñca puñña½ pasavati. Katamesu dv²su? Tath±gate ca
tath±gatas±vake (1.0090ca. Imesu kho, bhikkhave, dv²su
samm±paµipajjam±no paº¹ito viyatto sappurisoakkhata½ anupahata½
att±na½ pariharati, anavajjo ca hoti ananuvajjo caviññ³na½, bahuñca
puñña½ pasavat²”ti. 139. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve?
Sacittavod±nañca na ca kiñciloke up±diyati. Ime kho, bhikkhave, dve
dhamm±”ti. 140. “Dveme, bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Kodho ca
upan±ho ca. Imekho, bhikkhave, dve dhamm±”ti. 141. “Dveme,
bhikkhave, dhamm±. Katame dve? Kodhavinayo ca upan±havi-nayo ca.
Ime kho, bhikkhave, dve dhamm±”ti. ¾y±canavaggo dutiyo. (13) 3.
d±navaggo 142. “Dvem±ni, bhikkhave, d±n±ni. Katam±ni dve?
¾misad±nañca dhammad±-nañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve d±n±ni.
Etadagga½, bhikkhave, imesa½dvinna½ d±n±na½ yadida½ dhammad±nan”ti.
143. “Dveme, bhikkhave, y±g±. Katame dve? ¾misay±go ca dhammay±go
ca.Ime kho, bhikkhave, dve y±g±. Etadagga½, bhikkhave, imesa½
dvinna½ y±g±na½yadida½ dhammay±go”ti. 144. “Dveme, bhikkhave, c±g±.
Katame dve? ¾misac±go ca dhammac±go ca.Ime kho, bhikkhave, dve
c±g±. Etadagga½, bhikkhave, imesa½ dvinna½ c±g±na½yadida½
dhammac±go”ti.
-
145. “Dveme, bhikkhave, paricc±g±. Katame dve? ¾misaparicc±go ca
dhamma-paricc±go ca. Ime kho, bhikkhave, dve paricc±g±. Etadagga½,
bhikkhave, imesa½dvinna½ paricc±g±na½ yadida½ dhammaparicc±go”ti.
146. “Dveme (1.0091), bhikkhave, bhog±. Katame dve? ¾misabhogo
cadhammabhogo ca. Ime kho, bhikkhave, dve bhog±. Etadagga½,
bhikkhave,imesa½ dvinna½ bhog±na½ yadida½ dhammabhogo”ti. 147.
“Dveme, bhikkhave, sambhog±. Katame dve? ¾misasambhogo
cadhammasambhogo ca. Ime kho, bhikkhave, dve sambhog±.
Etadagga½,bhikkhave, imesa½ dvinna½ sambhog±na½ yadida½
dhammasambhogo”ti. 148. “Dveme, bhikkhave, sa½vibh±g±. Katame dve?
¾misasa½vibh±go cadhammasa½vibh±go ca. Ime kho, bhikkhave, dve
sa½vibh±g±. Etadagga½,bhikkhave, imesa½ dvinna½ sa½vibh±g±na½
yadida½ dhammasa½vibh±go”ti. 149. “Dveme, bhikkhave, saªgah±.
Katame dve? ¾misasaªgaho ca dhammasa-ªgaho ca. Ime kho, bhikkhave,
dve saªgah±. Etadagga½, bhikkhave, imesa½dvinna½ saªgah±na½ yadida½
dhammasaªgaho”ti. 150. “Dveme, bhikkhave, anuggah±. Katame dve?
¾mis±nuggaho ca dhamm±-nuggaho ca. Ime kho, bhikkhave, dve
anuggah±. Etadagga½, bhikkhave, imesa½dvinna½ anuggah±na½ yadida½
dhamm±nuggaho”ti. 151. “Dvem±, bhikkhave, anukamp±. Katam± dve?
¾mis±nukamp± ca dhamm±-nukamp± ca. Im± kho, bhikkhave, dve
anukamp±. Etadagga½, bhikkhave, im±sa½dvinna½ anukamp±na½ yadida½
dhamm±nukamp±”ti. D±navaggo tatiyo. (14) 4. santh±ravaggo 152.
“Dveme (1.0092), bhikkhave, santh±r± ‚. Katame dve? ¾misasanth±ro
cadhammasanth±ro ca. Ime kho, bhikkhave, dve santh±r±. Etadagga½,
bhikkhave,imesa½ dvinna½ santh±r±na½ yadida½ dhammasanth±ro”ti.
153. “Dveme, bhikkhave, paµisanth±r± ‚. Katame dve?
¾misapaµisanth±ro cadhammapaµisanth±ro ca. Ime kho, bhikkhave, dve
paµisanth±r±. Etadagga½,bhikkhave, imesa½ dvinna½ paµisanth±r±na½
yadida½ dhammapaµisanth±ro”ti. 154. “Dvem±, bhikkhave, esan±.
Katam± dve? ¾misesan± ca dhammesan± ca.Im± kho, bhikkhave, dve
esan±. Etadagga½, bhikkhave, im±sa½ dvinna½ esa-n±na½ yadida½
dhammesan±”ti. 155. “Dvem±, bhikkhave, pariyesan±. Katam± dve?
¾misapariyesan± cadhammapariyesan± ca. Im± kho, bhikkhave, dve
pariyesan±. Etadagga½,bhikkhave, im±sa½ dvinna½ pariyesan±na½
yadida½ dhammapariyesan±”ti. 156. “Dvem±, bhikkhave, pariyeµµhiyo.
Katam± dve? ¾misapariyeµµhi cadhammapariyeµµhi ca. Im± kho,
bhikkhave, dve pariyeµµhiyo. Etadagga½,bhikkhave, im±sa½ dvinna½
pariyeµµh²na½ yadida½ dhammapariyeµµh²”ti.
-
157. “Dvem±, bhikkhave, p³j±. Katam± dve? ¾misap³j± ca
dhammap³j± ca.Im± kho bhikkhave, dve p³j±. Etadagga½, bhikkhave,
im±sa½ dvinna½ p³j±na½yadida½ dhammap³j±”ti. 158. “Dvem±ni,
bhikkhave, ±titheyy±ni. Katam±ni dve?
¾mis±titheyyañcadhamm±titheyyañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve
±titheyy±ni. Etadagga½,bhikkhave, imesa½ dvinna½ ±titheyy±na½
yadida½ dhamm±titheyyan”ti. 159. “Dvem±, bhikkhave, iddhiyo. Katam±
dve? ¾misiddhi ca dhammiddhi ca.Im± kho, bhikkhave, dve iddhiyo.
Etadagga½, bhikkhave, im±sa½ dvinna½iddh²na½ yadida½ dhammiddh²”ti.
160. “Dvem±, bhikkhave, vuddhiyo. Katam± dve? ¾misavuddhi ca
dhamma-vuddhi ca. Im± kho, bhikkhave, dve vuddhiyo. Etadagga½,
bhikkhave, im±sa½dvinna½ vuddh²na½ yadida½ dhammavuddh²”ti. 161.
“Dvem±ni (1.0093), bhikkhave, ratan±ni. Katam±ni dve?
¾misaratanañcadhammaratanañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve ratan±ni.
Etadagga½, bhikkhave,imesa½ dvinna½ ratan±na½ yadida½
dhammaratanan”ti.
-
162. “Dveme, bhikkhave, sannicay±. Katame dve? ¾misasannicayo ca
dhamma-sannicayo ca. Ime kho, bhikkhave, dve sannicay±. Etadagga½,
bhikkhave, imesa½dvinna½ sannicay±na½ yadida½ dhammasannicayo”ti.
163. “Dvem±ni, bhikkhave, vepull±ni. Katam±ni dve? ¾misavepullañca
dhamma-vepullañca. Im±ni kho, bhikkhave, dve vepull±ni. Etadagga½,
bhikkhave, imesa½dvinna½ vepull±na½ yad