Chapter 2 Health Promotion for the Children · Infant (ต่อ) มีปริมาณสารอาหารเก็บสะสมในร่างกายน้อย...

Chapter 2 Health Promotion for the Children

อ.สมาลา สวางจต

จดประสงคการเรยนร

หลงสนสดการเรยนการสอนนกศกษาสามารถ

1.บอกความตองการสารน า/อาหารในเดกแตละวยไดอยางถกตอง

2.สงเสรมโภชนาการในเดก/ อาหารเสรมในเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม

3.อธบายปญหาโภชนาการในเดกและการใหการพยาบาลไดอยางถกตอง

4.เขาใจการดแลสารน าและสารอาหารทางหลอดเลอดด าไดอยางถกตอง

5.ค านวณความตองการสารน า/สารอาหารไดอยางถกตอง

ความตองการสารน า/อาหารในเดกแตละวย

Health Promotion is…………

กระบวนการทท าใหบคคลเพมความสามารถในการควบคมและปรบปรงสขภาพของตนเอง ใหเขากบสภาพแวดลอมของสงคมและสงแวดลอมได (WHO, 2015) ซงการสงเสรมสขภาพในเดกประกอบดวย

อาหารและโภชนาการ (Feeding and Nutrition)

การสรางเสรมภมคมกน (Immunization)

กจกรรมการเลน (Play)

การจดสงแวดลอมใหเหมาะสมเพอปองกนอบตเหต (Environment)

อาหารและโภชนาการ (Feeding and Nutrition)

อาหาร (food)หมายถง สงทเรารบประทานเขาสรางกายแลวเกดประโยชนและชวยเพมพลงงานแกรางกาย ท าใหเราสามารถด ารงชวตอยได ทงนตองไมเปนโทษตอรางกายในดานตาง ๆ

สารอาหาร (nutrients)หมายถง สวนประกอบทอยในอาหาร และรางกายน าไปใชประโยชนเพอการด ารงชวตของรางกาย

โภชนาการ (nutrition) หมายถง วทยาศาสตรทเกยวของกบอาหารซงมผลตอสขภาพและการเกดโรค และกระบวนการของรางกายในการรบประทาน ,ยอย ,ดดซม ,ล าเลยง และขบถายสารอาหาร

สารอาหารทเดกตองการมอะไรบาง

พลงงาน

โปรตน

คารโบไฮเดรต

น า/ นม

วตามนและเกลอแร

ความตองการสารน า/อาหารในเดกแตละวย

เดกวยทารก (newborn)

เดกวยทารก (Infant)

เดกวยเดก (childhood)

- วยเตาะแตะ (toddler)

- เดกวยกอนเรยน (pre-school)

- เดกวยเรยน (school age)

เดกวยรน (adolescence)

ความตองการสารน า/อาหารในเดกแตละวย(ตอ)

เดกวยทารก (Infant)

ตองการสารอาหารเพอชวยเกยวกบกระบวนการเจรญเตบโตและพฒนาการ ซงจะสงผลตอภาวะสขภาพเมอโตเปนผ ใหญ

Infant (ตอ) มปรมาณสารอาหารเกบสะสมในรางกายนอย โดยเฉพาะnewborn

infant, preterm รางกายและพฒนาการมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว ท าใหตองการพลงงาน

และสารอาหาร ระบบประสาทมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวตงแตอยในครรภและตอเนอง

จนถงชวงอาย 2 ป ระบบตาง ๆ ในรางกายสวนมากยงเจรญเตบโตไมสมบรณ (GI, Urinary

tract, Immune system) ถาไดรบสารอาหารไมเพยงพอท าใหการยอยอาหาร การดดซมสารอาหารไดไมด การขบถายบกพรอง หรอมปญหาการตดเชอในรางกาย

ถาเจรญเตบโตทไมดตงแตอยในครรภและตอเนองมาถงวยทารก เปนปจจยทสงผลใหเกดโรคเมอโตเปนผใหญ เชน โรคระบบหวใจและหลอดเลอด ความดนโลหตสง และเบาหวาน

Infant (ตอ) พลงงาน การใชพลงงานในเดกทารก

ทมา: Holden, C., & Macdonald, A. (2000). Nutrition and Child Health. (1st ed.). London, United Kingdom.

ลงงานทใช ก โลแคลอร/ ก โลกรม/ วน

ราการเ า า ะ (resting metabolism rate) 48 - 55 การเจร เ (growth) 25 - 40 การ าก จกรร าง (activity) 10 - 15 งงานค า ร น นระ างเด น า าร (Thermogenic effect of food) 5 - 10 ส เสยค า ร น (loses) 5 ร 93 - 120

ลงงาน(ตอ) ความตองการพลงงานตามวย

ทมา ดดแปลงมาจาก: ส านกโภชนาการ. (2546). ปรมาณสารอางองทควรไดรบประจ าวนส าหรบคนไทย. เขาถงเมอ 18 กมภาพนธ 2558, จาก http://nutrition.anamai.moph.go.th/temp/main/view.php?group=2&id=132. และ Holden, C., & Macdonald, A. (2000).

Nutrition and Child Health. (1st ed.). London, United Kingdom.

ชวงอาย (เดอน) ลงงานทตองการ

ตางประเทศ ประเทศไทย (ก โลแคลอร/ ก โลกรม/ วน) ก โลแคลอร/วน

1 - 2 115 500

3 -5 100 6 - 12 95 800

ลงงาน(ตอ) พลงงานไดมาจากไขมน โปรตน คารโบไฮเดรต การทเดกไดรบสารอาหารทเพยงพอ รางกายจะเกบสะสมโปรตนไวสรางเนอเยอท าใหเนอเยอมการเจรญเตบโต และจะดงเอาพลงงานจากไขมนและคารโบไฮเดรตมาใชเปนพลงงาน โดยการกระจายพลงงานทเหมาะสมส าหรบทารกจากสารอาหาร 3 ชนด ดงน โปรตนรอยละ 7 – 16 ไขมนรอยละ 30 – 55 คารโบไฮเดรตรอยละ 35 – 65

(จงจต องคทะวานช, 2538 อางใน พรทพย ศรบรณพพฒนาและคณะ, 2555)

โปรตน มความส าคญอยางมากในการเจรญเตบโต โปรตนทเดกทารกไดรบมาจากนมแมหรอนมผสม และอาหารเสรมตามชวงอาย

ทมา ดดแปลงมาจาก: พรทพย ศรบรณพพฒนาและคณะ, 2555; ส านกโภชนาการ, 2546

ชวงอาย (เดอน) โปรตนทตองการ (กรม/ ก โลกรม/ วน) 0 -3 2.2 4-6 1.6 – 1.9 7 - 9 1.6 – 1.9

10 - 12 1.5 – 1.9

คารโบไฮเดรต ใชในการสรางพลงงานซงส านกโภชนาการแหงประเทศไทย (ส านกโภชนาการ, 2546) ไดก าหนดความตองการคารโบไฮเดรตไว ไดแก

ชวงอาย 0-6 เดอน ตองการรอยละ 40 ของพลงงานทงหมดทไดรบตอวน น านมแม

ชวงอาย 6-11 เดอน ตองการรอยละ 45-65 ของพลงงานทงหมดทไดรบตอวน น านมแม และอาหารเสรมตามชวงวย)

ว ตาม นและเกลอแร เดก 0-6 เดอน ทไดรบนมอยางเพยงพอจะไดรบวตามนทมความจ าเปนตอรางกายอยางเพยงพอ ดงน

- Vitamin K

- Vitamin D หากแมใหเสรม 10 microgram/ day

- Vitamin B12 - ธาตเหลก (Iron)

- ฟลออไรด (Fluorine) เสรมเมอ 6 เดอน

น า สวนประกอบประมาณรอยละ 70 – 80 ของน าหนกตว ในรางกายของเดกทารกเปนน า ถกน าไปใชในกระบวนการตาง ๆ ของรางกาย และเพอการเจรญเตบโต ดงน

ทมา: Holden, C., & Macdonald, A. (2000).

การใชน า ม ลล ล ตร/ ก โลกรม/ วน ส เสยน าจากกระ นการ าง ( ะ น ง) 20 ป สสา ะ 60 - 75 จจาระ 5 การเจร เ 1 - 3 ร 86 – 103

น า อาย 0- 5 เดอน 500 มลลลตร/วน น านมแม

หรอขนอยกบปรมาณความตองการ

อาย 6-12 เดอน 800 มลลลตรตอวน

ส านกโภชนาการ, 2546

แนวทางการใหนมเ อใหไดรบน าตามความตองการตามชวงอาย

พรทพย ศรบรณพพฒนาและคณะ, 2555); Holden& Macdonald, 2000

ง าย ปร า งการ/ จ าน น / น รกเก ด – 1 wks 30 - 60 8 - 10

1 – 2 wks 50 -70 ml 7 - 8 2 – 6 wks 75 – 100 ml 6 - 7 2 เด น 110 – 180 ml 5 - 6 3 เด น 170 – 220 ml 5

6 - 7 เด น 220 – 240 ml 4 8 – 9 เด น 210 – 240 ml 3 - 4

10 – 12 เด น 210 – 240 ml 3

6 เดอนแรก (กระเพาะเลก)

ไดรบน าจากนม

ไมจ าเปนตองใหน าตาม

*******นมทดทสดคอ นมแม******

กรณทเดกก นนมแมไมไดท าอยางไร???????

ชน ดของนมผสม Preterm infant formula (PF)

GA < 37 wks, LBW, VLBW, VVLBW

22 – 24 Kcal/Oz fat 40 – 50% Lactose

น ด งน ส ( ) Infant formula (IF)

20 Kcal/Oz ใกลเคยงกบนมแม cow/ soy

น ด งน ส ( ) Follow-on formula (FF)

สตรตอเนอง 6 เดอน- 3 ป เตมสารอาหาร

ความตองการสารน า/อาหารในเดกแตละวย(ตอ)

เดกวยเดก (childhood) &เดกวยรน (adolescence)

โตชากวา Infant

Activity

แตละชวงอายตองการสารอาหารตางกน

childhood& adolescence (ตอ)

พลงงานและโปรตน อาย/เ ศ BW (kg) Ht (kg)

ลงงาน (kcal/day)

โปรตน

gm/ kg/ day gm/ day

เดก 1-3 ป 13 90 1,000 1.4 18

4-5 ป 18 108 1,300 1.2 22

6-8 ป 23 122 1,400 1.2 28

วยรน ชาย 9-12 ป 33 139 1,700 1.2 40

13-15 ป 49 163 2,100 1.2 58

16-18 ป 57 169 2,300 1.1 63

ห ง 9-12 ป 34 143 1,600 1.2 41

13-15 ป 46 155 1,800 1.2 55

16-18 ป 48 157 1,850 1.1 53

ส านกโภชนาการ, 2546

childhood& adolescence (ตอ)

วตามนและเกลอแร อาย (ป)

BW (kg)

Vitamin A

(µm/day) Vitamin C

(mg/day) Vitamin E

(mg/day) Calcium

(mg/day) Iodine (µm/day)

Iron (µm/day)

Zinc (µm/day)

เดก 1-3 ป 13 400 40 6 500 90 6 2

4-5 ป 18 450 40 7 800 90 8 3

6-8 ป 23 500 40 7 800 120 10 4

วยรน

ชาย 9-12 ป 33 600 45 11 1,000 120 15 5 13-15 ป 49 600 75 15 1,000 150 15 8 16-18 ป 57 700 90 15 1,000 150 15 9

ห ง 9-12 ป 34 600 45 11 1,000 120 24 5 13-15 ป 46 600 65 15 1,000 150 24 7 16-18 ป 48 600 75 15 1,000 150 24 7

ส านกโภชนาการ, 2546

childhood& adolescence (ตอ)

คารโบไฮเดรต รอยละ 55-65 ของพลงงานทงหมดทไดรบตอวน

Sugar < รอยละ 25 ของพลงงานทงหมดทไดรบตอวน

childhood& adolescence (ตอ)

ไขมน 1-3 ปรอยละ 30-40 ของพลงงานทงหมดทไดรบตอวน

4-18 ปรอยละ 25-35 ของพลงงานทงหมดทไดรบตอวน

การสงเสร มโภชนาการในเดก/อาหารเสร มในเดกแตละวย

6 เดอนแรก

นมอยางเดยวโดยไมตองใหอยางอนรวม

แรกเกด – 1เดอน ใหทก 2-3 ชม./วน (8-10มอ/วน) 2-3 เดอน ใหทก 3-4 ชม./วน เรมเวนมอดก 1 มอ (6-8มอ/วน)

4-6 เดอน ใหทก 3-4 ชม./วน เวนมอดก 1-2 มอ (4-6 มอ/วน)

การสงเสร มโภชนาการในเดก/อาหารเสร มในเดกแตละวย(ตอ)

6 เดอน เสรมอาหารแทนนม 1มอ

8-9 เดอน เสรมอาหารแทนนม 2 มอ

10-12 เดอน เสรมอาหารแทนนม 3 มอ

12 เดอน อาหาร 3 มอ (หลก) + นม 2 กลอง (250 CC) /อาหารวาง (เสรม) 2 มอ /วน

การสงเสร มโภชนาการในเดก/อาหารเสร มในเดกแตละวย(ตอ)

ควรใหอาหารเสรมอยางไร..................

หลกการใหอาหารเสร ม เรมทละชนด เพอสงเกตการแพอาหาร

แตละชนดเวนระยะอยางนอย 1-2 wk

ควรเรมไขขาว และอาหารทะเลหลง 1 ป

เหลว ขน หยาบ

ป หาโภชนาการในเดก โภชนาการเกน

ขาดสารอาหาร

โภชนาการเก น BW/age > เกณฑ

BW/Ht > เกณฑ

Obesity

Overweight

ขาดสารอาหาร Iron Deficiency

Vitamin Deficiency: A, B1, B2, C, D

Marasmus

Kwashiorkor

การค านวณแคลอรและสารน า

Holiday& Segar

1st BW 10 kg 100 Kcal/kg/day

2nd BW 10 kg 50 Kcal/ kg/day

Remained weight 20-30 Kcal/ kg/ day

Reference พรทพย ศรบรณพพฒนาและคณะ. (2555). การพยาบาลเดกเลม 1. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: ธนาเพรส.

ส านกโภชนาการ. (2546). ปรมาณสารอางองทควรไดรบประจ าวนส าหรบคนไทย. เขาถงเมอ 18 กมภาพนธ 2558, จาก http://nutrition.anamai.moph.go.th/temp/main/view.php?group=2&id=132. Holden, C., & Macdonald, A. (2000). Nutrition and Child Health. (1st ed.). London, United Kingdom.

World Health Organization. (2015). Health promotion. Retrieved February 18, 2015, from

http://www.who.int/topics/health_promotion/en/.

National Institutes of Health. (2005). Nutrient Recommendations: Dietary Reference Intakes (DRI).

Retrieved February 19, 2015, from http://books.nap.edu/openbook.php?record_id=10490&page=5.