-
The Project Gutenberg EBook of Catulli Carmina, by C. Valerius
Catullus and Robinson Ellis
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and
withalmost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it
away orre-use it under the terms of the Project Gutenberg License
includedwith this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: Catulli Carmina
Author: C. Valerius Catullus Robinson Ellis
Release Date: November 2, 2007 [EBook #23294]
Language: Latin
Character set encoding: UTF-8
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CATULLI CARMINA
***
Produced by Louise Hope, David Starner and the OnlineDistributed
Proofreading Team at http://www.pgdp.net
SCRIPTORUM CLASSICORUM
BIBLIOTHECA OXONIENSIS
[Imago (typographi signum): Dominus Illuminatio Mea]
OXONII E Typographeo Clarendoniano Londini et Noui Eboraci apud
Humphredum Milford
CATVLLI CARMINA
Recognouit Breuique Adnotatione Critica Instruxit
ROBINSON ELLIS
Litterarum Latinarum Professor Publicus apud Oxonienses
Oxonii
-
E Typographeo Clarendoniano
_OXONII_
_Excudebat Joannes Johnson_ _Architypographus academicus_
First Published 1904 Reprinted 1910, 1919, 1923, 1928, 1937
Printed In Great Britain
PRAEFATIO
Catulli carminum, praeter unum LXII quod Epithalamion
inscribiturincipitque _Vesper adest, iuuenes consurgite, Vesper
Olympo_, seruatumest autem in Anthologia carminum Latinorum Thuanea
(Bibl. Paris. 8071,saec. ix), perierat inter litteratos notitia
donec ineunte demum saec.xiv inuentus est a _Compatriota_[1] quodam
h.e. Veronensi, incertum quoanno, qua regione terrarum, codex qui
fons uidetur esse eorum qui nuncextant omnium. Ex hoc codice non
multo post creditur uersus aliquotintulisse in _Compendium_ suum
_moralium notabilium_ Hieremias Iudex deMontagnone ciuis Patauinus;
ex hoc is qui inter _Flores MoraliumAuctoritatum_ (quem libellum
Detlefsen inuenit, scriptus est autem a.1329 Veronae) haec habet
Catulli _De errore_. _Catullus ad Varum. Quemnon in aliqua re_
(_uidere_ om.) _Suffenum possis suus cuique attributusest error.
Sed non uidemus mantice quod in tergo est._ Etiam Mussato,poetae
Patauino, innotuisse credo eum codicem, qui in Elegia qua
gratiasegit Academiae Patauinorum quod se laurea coronasset
scripserit _Carminesub nostro, cupidi lasciua Catulli Lesbia, dulce
tibi nulla susurratauis_, ut taceam alia quae in Mussati carminibus
ex Catullo trahipoterant. Obiit autem Mussatus a. 1329 mense
Maio[2]. Deinde duobuslocis Catulli corpus carminum respexit,
duobus ipsos uersus (i. 1, 2;i. 5-7) citauit in libro _de
Originibus Rerum_, Gulielmus Pastrengicus(1295-1360) amicus
Petrarcae. Iam ipse Petrarca non solum Catullum incarminibus et
nominauit et paene ad uerbum imitatus est, uelut lxxvi.23-26 sic
expressit Sonnetti 1.50 ed. Mestica _Non prego gi, n puoteaver pi
loco, Che mesuratamente il mio cor arda, Ma che sua parte
abbiacostei del foco_ (Schwabe, _Testimon._ p. xv, ed. 1886), sed
duodecimfere locos attulit ex eius carminibus siue in opusculis
post impressos,siue in Vergili codice quodam enotatos quem itinerum
comitem secumhabebat (De Nolhac _Ptrarque et lHumanisme_, p. 139),
nec dubium estCatulli eum codice usum esse qui et priuus esset et
semper ad manumlecturo. Huius aequalis Boccatius (1375) de
amatoriis poetis loquenssui temporis Catulli et Properti eos
uolumina euoluere autumat (Schwabe,_Testimon._ p. xv). Ac notum iam
Catulli librum fuisse ex tribus constatepistulis Coluci Salutati
(1406) scriptis anno 1374, quorum in unaBeneuenutum de Imola, in
duabus Casparam de Broaspinis implorat utCatulli exemplar ad se
transmittendum curet.
[Adnotatio 1: Extat epigramma siue _uersus domini Beneuenuti de
Campexanis de Vicencia de resurrectione Catulli poetae
Veronensis_
Ad patriam uenio longis de finibus exul, causa mei reditus
compatriota fuit. scilicet a calamis tribuit cui Francia nomen,
quique notat turbae praetereuntis iter. quo licet ingenio uestrum
celebrate Catullum, cuius sub modio clausa papyrus erat.
-
Mortuus uidetur Beneuenutus de Campesanis anno 1323 (Schulze,
Prolegg. Catulli Baehrensiani, p. viii).]
[Adnotatio 2: A. Gloria, _Documenti inediti intorno a Francesco
Petrana e Albertino Mussato_ p. 18, Carducci p. 279 libri
_Ecerinide_ a Ludouico Padrin editi Bononiae a. 1900. Ecerinis
titulus est tragoediae latinae a Mussato conscriptae, propter quam
meruit lauro et hedera quodannis coronari.]
Haec ex editione maiore attuli ut demonstrarem ab ineunte fere
saec. xivpoetae nostri carmina saltem in Italia lecta fuisse. Sed
miro casu necsatis explorato factum est ut quaecumque horum
exemplaria colligimus uelfuisse in manibus Mussati, Pastrengici,
Petrarcae uel praesto fuisseceteris quos intra annos 1323-1375
Catullum legisse ueri simile est,omnia deperdita et ex hominum
memoria ac cognitione sublata sint.
Anno 1375 exaratus est codex Sangermanensis (_G_), nunc
Parisinus 14137,quo non habemus ueteriorem. De eo scriba haec dicit
Tu lector quicunquead cuius manus hic libellus obuenerit, scriptori
da ueniam si tibicoruptus uidebitur. Quoniam a corruptissimo
exemplari transcripsit, nonenim quodpiam aliud extabat, unde posset
libelli huius habere copiamexemplandi. Credidit igitur id quod non
debebat credere, unum tuncextare exemplar Catullianorum carminum,
id unum se transcribere. At iamante annum 1329 Catullus innotuerat
Mussato, breui post laudatus fuerata Pastrengico; Petrarcae
integrum exemplar praesto fuit, ex quo hauriretquae uel imitatus
sit in carminibus suis uel in codicem suum Vergilitamquam hunc
explicaturus rettulerit; nec potest dubitari quae anteannum 1374
adeo peruulgarentur ut inde Boccati aequales traherent suisusibus
idonea, Petrarca modo uersus citaret in Latinis opusculis,
modoMaronianos uersus illustraret similia ex Catullo in Vergili
codicemenotans, modo amoris sui sensus Italico sermone exprimeret
Catulliimitatus carmina ad Lesbiam, non uno tantum codice tum
extare, sedfusius legi, postquam codex ille quem initio fere saec.
xiv compatriotaVeronensis inuenerat Catullum popularibus suis quasi
ex mortuisrediuiuum restituisset. Quis enim credat, Petrarcae
praesertim aetate,adeo incuriosos Veronenses fuisse ut poetam suum
quasi rursus sepultumsinerent latere? Quid? non uniuersis Italis
futurus erat? ItaqueGermanensi non ideo praecipua danda fides est
quod ex uno tum superstiteexemplari descriptus fuerit (uix enim
sciri id quidem potuit), sed quodaetate propius accessit ad codicem
quem Veronensis circa initium saeculixiv inuenerat quam ceteri quos
nunc habemus codices.
Germanensem proxime aetate attingens Oxoniensis est Canonicianus
Lat.30, qui quamuis annum quo scriptus est prae se non ferat, aut
eiusdemest aeui cum Germanensi, aut certe anno 1400 non
recentior.
Hi duo codices _G_ et _O_ nonnullis locis contra ceteros codices
itaconspirant ut maiorem antiquitatem testentur. XI 3 ut _GO_,
ubi_plerique_; XXXVIII 2 male si me _GO_, male est si me
_plerique_; LXI169 hac tibi _GO_, ac tibi _plerique_; LXVII 12
istius _GO_, isti_plerique_; LXXVI 11 qui tui animo offirmas _GO_,
qui tu animo affirmas_plerique_; CII 1 ab antiquo _GO_, ab amico
_plerique_.
Praeterea LXIV 136 crudeles mentes _O et prius G_, crudelis
mentis_plerique_; LXIV 145 adipisci _O, prius G_, apisci
_plerique_; LXIV 249tamen prospectans _O_, tamen pr aspectans _G_,
tamen aspectans_plerique_.
Sunt alii loci in quibus cum _GO_ tertius codex _R_(_omanus_),
Vat.Ottob. 1829, contra ceteros singularem lectionem praestat.
LXVII 12istius _GOR_, isti _plerique_; LXXVI 11 qui tui animo
offirmas _GOR_,qui tu animo affirmas _plerique_; LXXVI 18 extremo
_GOR_, extrema_plerique_; XXII 4 puto esse ego _GOR_, puto ego esse
_plerique_;XXIII 2 nec cimex a neque araneus _O_, nec cimex animal
neque araneus
-
_GR_; XLII 14 potes quid esse _GOR_, potest quid esse
_plerique_; XLVI 3aureis _GO_, aureis _R_; LV 18 tenens _GO_, tenes
_R_; LXI 16 iunia_GOR_, uinia _uel_ iu(l)lia _reliqui_; 146 ni
_GOR_, ne _plerique_;LXIV 227 obscurata _GO_, obscura _R_; 392
certatum _GOR_, certatim_plerique_; 393 lacti _O, G m.pr._, lacti
al. leti _R_, l(a)eti_plerique_.
Sunt alii loci ubi ex _R_ confirmatur lectio quam aut solus aut
cumpaucissimis praestat _O_; X 3 tunc _O et R m.pr._, tum _G_; LV
11quedam _OR_, quendam _plerique_; LXIV 224 infulso _O_, infuso
_R_,infuso _plerique_; 282 aurea _OR_, aura _plerique_.
Sunt alii ubi _R_ singulares lectiones solus habet. IV 4, 5
siue... siue_R_, sine... sine _ceteri_; 20 uocare{t}ura _R m.pr._,
uocare cura_plerique_; X 13 non al. nec facerent _R_, non al. nec
faceret _G_, necfaceret _O_; XLVII 4 preposuit _R solus_, proposuit
_cett._; XLIX 7omniums patronus (_ex_ patronum) _R_, omnium
patronus _uel_ patronum_cett._; LXI 159 homine _R_, omine _cett._;
LXVI 59 ne solum in mumineceli _R_, in numine _plerique_; 63 ad fa
_marg._ templa _R_, adtempla _cett._; LXXIII 4 stetque magisque
magis _R_, obestque magisquemagis _GO_, stetque magisque magis
_plerique_; LXVIII 115 terretur _R_,terreretur _O_, tr eerretur
_G_.
In uniuersum uere mihi uidetur de _R_ iudicasse qui eum anno
1896 primusin lucem protulit, Americanus, Gulielmus Gardner Hale.
Censet enim huiccodici siue propter aetatem (circa 1400) siue
propter lectiones quae ineo reperiuntur optimae, primarium locum
neque _G_ neque _O_ inferioremattribuendum esse. Itaque in Catulli
crisi praecipue semperconsiderandum erit quid hi tres (_GOR_),
necdum correcti, praebeant. Sedin hac editione, quamquam,
permittente ipso qui codicem _R_ primusinuenit, non dubitaui quae
potiora uisa sunt inter ceterorum codicumlectiones proferre, non
sum ausus omnia uulgare, ne inuenti sui gloriamauctori uiderer
praeripere; cuius integra collatio ab ipso demumexspectanda
erit.
Ad _R_ mira proximitate accedit _Venetus_ Sancti Marci (cod.
Lat. xii.80), ita tamen ut aliquanto recentius scriptus fuerit.
Hunc codicem, utGermanensem Chatelainius anno 1890, heliotypica
arte expressum ediditConstantinus Nigra anno 1893.
Post _GOR_, aetate qui proximus est, _B_(_ononiensis_), cum
finitus sitanno secundo Iohannis XXIII, h.e. 1411-12 A.D., ceteris
posset haberipraestabilior, nisi tot tantasque passus esset
correctiones ut non rarouix dinoscatur quid uetus scriba exararit,
quid emendator intulerit. Quain re fortuna tamen nos aliqua ex
parte adiuuit: duo enim codices_Laurentianus I_ (Plut. xxxiii. 13)
et Vaticanus 1630, tam artacognatione cum _B_ cohaerent, ut ex eis
saepe colligatur quid in _B_fuerit. Et _La_ quidem non diu post _B_
uidetur descriptus; Vat. 1630recentior, neque a me in hoc libello
exhibetur. Ceterum non parui suntquae peculiaria in _BLa_ extant;
quorum partem hic pono. LXV 14 Dauilas_BLa_, Bauilla _O_, Bauilas
_ex_ Bauila _G_, Daulias _Catullus_; LXVI 5sublamia _B_, sublamina
_O_, sublimia _G et plerique_, sub Latmia_Catullus_; LXIV 211
erectum _La_, errectum _B m.pr._, ereptum_plerique_, Erechtheum
_Catullus_; LXVI 25 atque ego certe _BLa_, atego certe _GOR et
plerique_.
Quae quoniam ad ueritatem aut propius accedunt aut possunt
accedere(uelut LXVI 25) quam _GOR_, ab alio fonte uidentur deriuata
atque hifuerunt. Hoc dico: codicis eius principalis siue archetypi
quemVeronensis (siue carta ea siue papyrus fuit) ante 1323
inuenerat,nonaginta annis intercedentibus, ita uariasse apographa
ut non semper inuetustissimis, sed interdum etiam in recentioribus,
qualia sunt _BLa_,melius ac fidelius repraesentetur id quod in
archetypo illo traditumfuerat. Hinc credo explicari tot alternantes
lectiones quae in _G_ et_R_ reperiuntur; quae ut ab archetypon
diuerse interpretantibus sine
-
dubio ortae sunt, ita ex archetypo non ipso semper, sed
apographis eiusdepromi poterant, qualia inter 1323 et 1375 quo anno
descriptus est _G_,exarata esse credibile est. Non igitur mirum si
et in _C_(_olbertino_)et in _A_(_mbrosiano_) atque adeo in
_D_(_atano_), quamuis _CA_ mediofere saec. xv, _D_ non ante 1463
descriptus fuerit, interdum extantuestigia lectionum quae ceteris
codicibus antiquiora et sinceriora sint.Duo exempla affero quae
instar erunt omnium. LXXII 6 quod uulgo editur_Multo mi tamen es
uilior et leuior_, codices sic tradiderunt, _Multoita me nec uilior
et leuior_. Solus _C_ habet, _multo me ita necuilior et leuior_,
quo significatur transponendum esse _me_: uidelicetpost _ita_
rursus _me_ repetendum erat, _multo me ita me u. e. l._Itaque non
_multo mi tamen es_ sed _multo mei tamen es_ reponendum erit;_mei_
enim datiuus est LXXVII 3 _sicine subrepsti mei_, fortasse
etiamXXXVII 11 _puella nam mei_, ubi codices habent _me_. Alterum
exemplumest XXXIV 23 solitas es _A_, in quo latere antiquum morem
scribendi_solitas_ intellexit Lucianus Mueller: a quo non longe
abest unicumillud quod habet _R_ XLIX 7 _omniums_ quod non immerito
ad ipsumarchetypon redire existimauit is qui codicem inuenit,
Gulielmus GardnerHale. Atque utinam huiusmodi essent plura quae in
eo extant codice;haberemus certiorem ad archetypon redintegrandum
uiam: quamquam ne sicquidem ad ipsius Catulli manum iretur.
De _Datano_ fusius dixi in ed. maiore Prolegg. pp. xxxi-xxxv. Is
quianonnulla habet quae ab Italis interpolata sint, uelut LXVIII 47
(quiuersus deest in sincerioribus), XCV 9 in fine uersus _laboris_,
LXV 12_canam_ ubi ceteri _tegam_, a nonnullis editoribus hodie
repudiatur. Esttamen ea species in uniuersum Datani, quae non modo
peculiaris dicendasit, sed praesertim si orthographiam spectes,
incorruptam uetustatemprae se ferens; qua re Lachmanno hic
potissimum dignus habitus est quemcum uno altero totum exhiberet in
ed. sua anni 1829, neque ego, quiLachmanni crisin semper habuerim
plurimi, umquam a me impetrare potuiut, Baehrensio potius et
Munroni obsecutus propter pauca quae codex ishabet uitia, uniuersum
neglegerem abiceremque. Huius comparconsimilisque codex est Musei
Britannici, Add. 11,915, quem in ed.maiore littera _a_ signaui.
Ex his decem codicibus plerumque constabit quid in Veronensis
archetyposcriptum fuerit, non ut hinc restitui putes ueram manum
Catulli.
Fuerit enim diuersa carminum recensio, ut ex LXII patet,
quodquemadmodum legitur in Thuaneo apographo saeculi ix, non
semperconsentit cum codicibus saec. xiv, xv.
His adiunxi alios quorum fides plerumque integra uisa est, in
primisLaurentianum secundum (Plut. xxxiii cod. 12), Parisinum 7989,
Harleianosduo, quorum alter 2574 (_h_) saepe consentit cum
Oxoniensi (_O_), alter(4094) post Tibullum Propertiumque habet
Catulli LXI, LXII, II, X, V-IX,XI-XVII 14, duo Phillippicos,
alterum 9591, scriptum anno 1453 (nuncBodl. Lat. Class. e. 17),
alterum 3364 (nunc Bodl. Lat. Class. e. 15);praeterea, quamquam
minoris aestimandos, Caesenatem saec. xv exeuntis,Carpentoractensem
(_Carpentras_) 357, Brixianum _A_ vii. 7, Riccardianum2242,
Parmensem 716, Perusinum (_p_) qui idem Cuiacianus fueratScaligeri,
nunc est inter libros Samuelis Allen, Dublinensis; praetereacodicem
quendam Gualteri Ashburner, olim inter socios collegiiMertonensis
apud Oxonienses, continentem Catull. I-LXI 127 et quaedamTibulli.
Hos rarius tantum excerpsi, praeter Laur. xxxiii. 12,Harleianos,
Perusinum (_p_), et Bodl. Lat. Class. e. 15, hunc utpotepeculiaria
nonnulla praestantem quibus ueri species inesset, _p_
utconiecturas, quae Catulli textum ex doctorum emendatione,
praecipueItalorum, saec. xv occuparint. Ea quoniam ad Catullum
explicandum nonsunt sine pretio, ideo adieci, quamquam non
diffiteor prolixiorem sicfactam esse speciem apparatus critici quam
aut libelli norma postulabataut ipse susceperam uolueramque.
-
ADDENDA IN ADNOT. CRIT.
IV. 4, 5 Siue... siue _R, non_ sine... sine LXI. 226 _fort._
bene mutuo ex
SIGLA
_T_ = Thuaneus, Paris. 8071: habet Catulli c. lxii saec. ix _G_
= Sangermanensis, Paris. 14137 anni 1375 _O_ = Oxoniensis Bodl.
Canon. Lat. 30 saec. xiv _R_ = Romanus (Vat. Ottob. 1829) saec. xiv
exeuntis _Ven_ = Marcianus Class. xii. Cod. Lat. 80 saec. xv _B_ =
Bononiensis (Bologna) 2621, Bibliothecae Vniuersitatis anni 141
_La_ = Laurentianus primus (Bibl. Laurentiano-Mediceae Plut. xxxiii
Cod. 13) saec. xv _A_ = Ambrosianus M. 38, Mediolani saec. xv _C_ =
Colbertinus, Paris. 8234 saec. xv = consensus codicum _GOR Ven
BLaAC_ ubi omnes uel uno alteroue excepto conspirant _D_ = Datanus
Bibl. Berolinensis (Diez. B. Santen. 37) anni 1463 _a_ = Brit. Mus.
Add. 11,915 anni 1460 _h_ = Harleianus 2574 saec. xv _h_ =
Harleianus 4094 saec. xv _Phill._ = Phillippicus 9591, nunc
Bodleianus Lat. Class. e. 17 saec. xv _Bodl. Lat. Class. e. 15_,
olim Phillippicus 3364 saec. xv Paris. 7989 anni 1423 Laur. xxxiii.
12 saec. xv
_Qui secuntur rarius tantum adhibiti sunt_
Carpentoractensis (_Carpentras_) 357 saec. xv exeuntis Brixianus
Bibl. Querinianae A vii. 7 saec. xv Parmensis 716 saec. xv
Bononiensis (Bologna) 2744 saec. xv Perusinus = Cuiacianus
Scaligeri (_p_) anni 1467 Ashburneri codex I-LXI 127 continens anni
1451
CATVLLI CARMINA
_Catulli_ (_-lis_ La) _Veronensis liber incipit ad Cornelium_
BGR Ven Laur. 33.12: _Catulli Veronensis poetae liber incipit_ A et
Santenianus: _Catulli Veronensis ad Cornelium_ La: _Catullus
Veronensis poeta_ O: _Catuli Veronensis poete cla liber incipit_ a:
_Q. Catuli Veronensis liber incipit ad Cornelium I_ D: Q. VALERI.
CATVLLI. VERONENS. AD CORN. NEPOTEM. LIBER C
I
Qui dono lepidum nouum libellum
-
arido modo pumice expolitum? Corneli, tibi: namque tu solebas
meas esse aliquid putare nugas; iam tum cum ausus es unus Italorum
5 omne acuum tribus explicare cartis doctis, Iuppiter, et
laboriosis. quare habe tibi quidquid hoc libelli qualecumque; quod,
o patrona uirgo, plus uno maneat perenne saeclo. 10
1 _Qui_ ADh Gulielmus Pastrengicus (1295-1360 A.D.) de
originibus rerum p. 88b: _cui_ GO[3] (non _qui_) RBCLa 2 _arido_
codd.: _arida_ Pastrengicus, fortasse ex Serui adnotatione ad Aen.
xii. 587 ubi tradit Catullum _pumicem_ dixisse feminino 5 _tum_ h:
_tamen_ || _es_ h: _est_ 8 _tibi habe quicquid_ || _haec_ O ||
_libelli al. mei_ G 9 _quod_] _quidem_ D, Bodl. Lat. Class. e. 15,
marg. R || _o_ add. Perusinus (p): om. || _patroni ut ergo_ Bergk
10 _perire_ O
[Adnotatio 3: Sic enim monstrantibus Elmero Merrill et E.B.
Nicholson nunc lego quod in G et O scriptum est.]
II
Passer, deliciae meae puellae, quicum ludere, quem in sinu
tenere, qui primum digitum dare atpetenti et acris solet incitare
morsus, cum desiderio meo nitenti 5 carum nescio quid libet iocari,
et solaciolum sui doloris, credo ut cum grauis acquiescet ardor:
tecum ludere sicut ipsa possem et tristis animi leuare curas! 10 .
. . . . . . . tam gratum est mihi quam ferunt puellae pernici
aureolum fuisse malum, quod zonam soluit diu ligatam.
II _Fletus passeris Lesbie_ : spatium unius uersus in O titulo
tamen carens
3 _qui_ GODBLa (m.pr.): _[C/Q]ui_ R: _cui_ ha, marg. O: _quoi_ C
[littera Q erasa, C supra scripta] _at petenti_ O: _at petenti al.
patenti_ Ven. et sic G prius, quamuis post in _parenti_ mutatum
fuerit: _appetenti_ Ra 6 _karum_ GO || _libet_ GO sed _iubet_ marg.
O: _lubet_ Baehrens 8 sic sed _cum_ om. Ba || _credo, ut tum g.
acquiescat a._ Baptista Guarinus: _credo, et cum_ (_quo_ Postgate)
_grauis acquiescit_ (_-at_ Postgate) _ardor_ ego olim: _quaerit quo
g. acquiescat a._ E. M. Thompson. Omittendum esse _credo_ ratus est
Tartara tamquam additum ab eo qui dubitationem suam de scriptura
sic declarauit 9 _ludere_ (suprascr. _al. luderem_) G: _luderem_ D
Post 10 uidentur excidisse quaedam, uelut _tecum ludere, sic ut
ipsa ludit_: sed interstitii uestigia non habent codices 11 _est_
omittebat Conington
-
13 _ligatam_ ACBLaDah Priscianus: _negatam al. ligatam_ G:
_negatam_ O: _ligatam_ marg. _negatam_ R, sed ut ante _ligatam_
uideatur aliquid erasum: cf. Carm. Epigr. 1504.49 Buech. _zonulam
ut soluas diu ligatam_
III
Lugete, o Veneres Cupidinesque, et quantum est hominum
uenustiorum. passer mortuus est meae puellae, passer, deliciae meae
puellae. quem plus illa oculis suis amabat: 5 nam mellitus erat
suamque norat ipsam tam bene quam puella matrem. nec sese a gremio
illius mouebat, sed circumsiliens modo huc modo illuc ad solam
dominam usque pipilabat. 10 qui nunc it per iter tenebricosum
illuc, unde negant redire quenquam. at uobis male sit, malae
tenebrae Orci, quae omnia bella deuoratis: tam bellum mihi passerem
abstulistis. 15 uae factum male! uae miselle passer, tua nunc opera
meae puellae flendo turgiduli rubent ocelli.
III cum II continuatum habent , nullo titulo nec spatio
tituli
4 om. ABCLaa 7 _ipsa_ ABC 9 _circum siliens_ GR: _circum silens
al. siliens_ O 10 _pipilabat_ Da: _piplabat_ : _pipiabat_ marg. h
Voss 11 _tenebricosum_ h: _tenebrosum_ 12 _illuc_ marg. O: _illud_
Carm. Epigr. 1504.11 Buech. _Unde fata negant redire quemquam_ 14
_Orciquae_ R m.pr.: _Orcique al. quae_ G: _Orcique_ COVen || _bella
al. pulcra_ G: _bella i. pulcra_ O 16 _uae... uae miselle_ scripsi
ex eo quod habent 16 _Bonum factum male bonus ille passer:_
correxerunt ex Att. xv.1.1 _o factum male, o miselle passer_: cf.
Carm. Epigr. 1512.4.7 Buech. _o factum male Myia quod peristi: proh
miselle passer_ Bapt. Guarinus: _pro f. m. pro pusille_ Froehlich:
_io miselle p._ Lachmann 17 _tua_ (suprascr. _quia_) O 18
_turgidoli_ R m.pr.
IV
Phasellus ille, quem uidetis, hospites, ait fuisse nauium
celerrimus, neque ullius natantis impetum trabis nequisse
praeterire, siue palmulis opus foret uolare siue linteo. 5 et hoc
negat minacis Adriatici negare litus insulasue Cycladas Rhodumque
nobilem horridamque Thraciam, Propontida trucemue Ponticum sinum,
ubi iste post phasellus antea fuit 10
-
comata silua: nam Cytorio in iugo loquente saepe sibilum edidit
coma. Amastri Pontica et Cytore buxifer, tibi haec fuisse et esse
cognitissima ait phasellus: ultima ex origine 15 tuo stetisse dicit
in cacumine, tuo imbuisse palmulas in aequore, et inde tot per
impotentia freta herum tulisse, laeua siue dextera uocaret aura,
siue utrumque Iuppiter 20 simul secundus incidisset in pedem. neque
ulla uota litoralibus deis sibi esse facta, cum ueniret a marei
nouissimo hunc ad usque limpidum lacum. sed haec prius fuere: nunc
recondita 25 senet quiete seque dedicat tibi, gemelle Castor et
gemelle Castoris.
IV _DE PHASELLO_ (_-ELO_ VenR) : spatium unius uersus in O
1 _Phaselus_ DaVen 2 _aiunt_ 2 _celerrimum_ (_celerimum_ O) 3
_illius_ || _tradis_ h: _tardis_ 4 _neque esse_ || _sine_ : _siue_
R 5 _sine_ : _siue_ R 6 _haec_ O || _negant_ R || _mina ei_ B
m.pr., GOVenDah: _mina ci_ Cod. Vat. 1630: _mina|||_ dein _minacis_
R 7 _insula uegeladas_ O 8 _tractam_ sed _traciam_ corr. R et corr.
La 11 _silua_ om. O, add. in marg. || _cit_(_th_ C)_eorio_ sed
_citeono_ Oh 13 _citheri_ GO et R m.pr. 14 _cognitissima_ ah:
_cognotissima_ 17 _tuo_ O: _tuas_ cett. 18 _inte_ R 19 _herum_ GOR
20 _uocare cura_ ABCGOh: _uocare{t} ura_ R m.pr.: _uocare{t} aura_
corr. R 22 _litoralibus_ GR _litt._ OBAC || _diis_ sed _e_ iam
superscripta in La 23 _a marei_ Lachm.: _amaret_ et, ut videtur, R
ante quam in _amari_ mutatum erat: _amare_ ah 24 _nouissimo_ a:
_nouissime_ , Munro 25 _hoc_ CGVen R m.pr. 27 _Castor_ D, Diomedes
p. 344 Keil: _Castorum_ R m.pr. B et La nondum mutati: _Castrum al.
Castorum_ G: _Castrum_ O
V
Viuamus, mea Lesbia, atque amemus, rumoresque senum seueriorum
omnes unius aestimemus assis. soles occidere et redire possunt:
nobis cum semel occidit breuis lux, 5 nox est perpetua una
dormienda. da mi basia mille, deinde centum, dein mille altera,
dein secunda centum, deinde usque altera mille, deinde centum.
dein, cum milia multa fecerimus, 10 conturbabimus illa, ne
sciamus,
-
aut ne quis malus inuidere possit, cum tantum sciat esse
basiorum.
V _AD LESBIAM_ : in O spatium unius uersus sine titulo
3 _extime_(_ne_ O)_mus_ 5 _nobiscum_ 8 _deinde mi//// altera
da//// secunda centum_ G, et sic R, nisi quod _da_ post inlatum
uidetur: _deinde mille altera deinde secunda centum_ Oh 10 _deinde_
11 _conturbauimus_ || _nesciamus_ 13 _tantum_ corr. R, corr. La:
_tantus_ CGOVen, R et La nondum mutati || _sciet_ Buecheler ex
Priap. lii. 12
VI
Flaui, delicias tuas Catullo, nei sint illepidae atque
inelegantes, uelles dicere, nec tacere posses. uerum nescio quid
febriculosi scorti diligis: hoc pudet fateri. 5 nam te non uiduas
iacere noctes nequiquam tacitum cubile clamat Sertisque ac Syrio
fraglans oliuo, puluinusque peraeque et hic et ille attritus,
tremulique quassa lecti 10 argutatio inambulatioque. nam nil uerpa
ualet, nihil tacere. cur? non tam latera ecfututa pandas, nei tu
quid facias ineptiarum. quare, quidquid habes boni malique, 15 dic
nobis. uolo te ac tuos amores ad caelum lepido uocare uersu.
VI cum V continuatur in O: _AD FLAVIVM_ cett.
2 _nei_ Lachmann: _ne_ 3 _uelis_ et _possis_ Heinsius 5 _hic_ O
7 _nequiquam_ Haupt: _nequicquam_ GVen et R, sed hi duo diuise: _ne
quid quam_ O 8 _Sertisque_ Da: _Sertis_ nisi quod _Sectis_ BLa _ac
Syrio_ Auantius: _a sirio_ R m.pr.: _asirio_ GO || _fraglans_
scripsi: _flagrans_ GORVenBLa: _fragrans_ D et Laur. 33.12 9 _et
haec et illo_ O: _et hec_ (suprascr. _hic_) _et illo_ (suprascr.
_al. ille_) GRVen Correxerunt _et hic et illic_ (_illi), et heic et
illei_ Fort. _et hoc (=huc) et illo_ 10 _cassa_ D, Froehner: _casa_
a (m.pr.) 12 _nil uerpa ualet_ scripsi: _inista preualet_ O: _ni
ista preualet_ GRVen: _mi stupra ualet_ uir doctus in Ephem. Class.
xxiv. p. 211 (_stupra_ iam Scaliger) _nil ista ualet_ Lachm.: _nil
stupra u._ Haupt 13 sic Lachm.: _cur non tam latera et futura
panda_ : _et fututa_ h || _pandas_ h 14 _nei_ Marcilius: _nec_ :
_ne_ a 15 _quid quid_ O: _quicquid_ || _bonique malique_ O 17
_uersum_ O: _uersum _ (sic) R
-
VII
Quaeris, quot mihi basiationes tuae, Lesbia, sint satis
superque. quam magnus numerus Libyssae harenae lasarpiciferis iacet
Cyrenis, oraclum Iouis inter aestuosi 5 et Batti ueteris sacrum
sepulcrum; aut quam sidera multa, cum tacet nox, furtiuos hominum
uident amores; tam te basia multa basiare uesano satis et super
Catullo est, 10 quae nec pernumerare curiosi possint nec mala
fascinare lingua.
VII Spatium unius uersus in O titulo carens: _AD LESBIAM_
cett.
1 _quod_ GORLa 3 _libisse_ ORVen: _lybisse_ G 4 _lasarpici feris
al. fretis_ GRVen: _lasarpici fecis_ Oh || _tyrenis al. cyrenis_
GRVen: _tyrenis_ OLa, B m.pr. 5 _oradum_ uel _ora dum_ 6 _beati_ O;
_beati al. beari_ GRVen: _brati_ a (m.pr.) 9 _basiei_ O, et R
m.pr.: _basiei al. basia_ GVenC
VIII
Miser Catulle, desinas ineptire, et quod uides perisse perditum
ducas. fulsere quondam candidi tibi soles, cum uentitabas quo
puella ducebat amata nobis quantum amabitur nulla. 5 ibi illa multa
tum iocosa fiebant, quae tu uolebas nec puella nolebat. fulsere
uere candidi tibi soles. nunc iam illa non uolt: tu quoque inpotens
noli, nec quae fugit sectare, nec miser uiue, 10 sed obstinata
mente perfer, obdura. uale, puella. iam Catullus obdurat, nec te
requiret nec rogabit inuitam. at te dolebis, cum rogaberis nulla.
scelesta ne te. quae tibi manet uita! 15 quis nunc te adibit? cui
uideberis bella? quem nunc amabis? cuius esse diceris? quem
basiabis? cui labella mordebis? at tu, Catulle, destinatus
obdura.
VIII Spatium unius uersus in O titulo carens: _AD SE IPSVM_
6 _cum_ O: _tam_ Scaliger 9 _impotens noli_ Auantius: _impote_
(_inpote_ O) 12 om. La 14 _nulla_ 15 _ne ter tibi quae_ Bodl. Lat.
Class. e. 15: _nec te_ Phil.: _nocte_ Statius || _nullam... noctem_
Voss 18 _cum labella_ O
-
IX
Verani, omnibus e meis amicis antistans mihi milibus trecentis,
uenistine domum ad tuos Penates fratresque unanimos anumque matrem?
uenisti. o mihi nuntii beati! 5 uisam te incolumem audiamque
Hiberum narrantem loca, facta, nationes, ut mos est tuus,
applicansque collum iucundum os oculosque suauiabor. o quantum est
hominum beatiorum, 10 quid me laetius est beatiusue?
IX _AD VERAN(N)IVM_ : spatium unius uersus in O
1 _Verani_ a: _Veranni_ BDGLaOhh: _Veramni_ AC || _e_ om. O 2
_antistans_ Auantius: _antistas_ || _milibus_ O: _millibus_ GRVen.
4 _uno animo sanamque_ O: _uno animo suamque al. sanam_ GVen ||
_anumque_ Faernus: _senemque_ Auantius 9 _suauiabor_ D:
_suabior_
X
Varus me meus ad suos amores uisum duxerat e foro otiosum,
scortillum, ut mihi tum repente uisum est, non sane illepidum neque
inuenustum. huc ut uenimus, incidere nobis 5 sermones uarii, in
quibus, quid esset iam Bithynia, quo modo se haberet, et quonam
mihi profuisset aere. respondi id quod erat, nihil neque ipsis nec
praetoribus esse nec cohorti, 10 cur quisquam caput unctius
referret, praesertim quibus esset irrumator praetor, non faceret
pili cohortem. at certe tamen, inquiunt quod illic natum dicitur
esse, comparasti 15 ad lecticam hominis. Ego, ut puellae unum me
facerem beatiorem, non inquam mihi tam fuit maligne, ut, prouincia
quod mala incidisset, non possem octo homines parare rectos. 20 at
mi nullus erat neque hic neque illic, fractum qui ueteris pedem
grabati in collo sibi collocare posset. hic illa, ut decuit
cinaediorem, quaeso inquit mihi, mi Catulle, paulum 25 istos
commoda: nam uolo ad Sarapim deferri. mane inquii puellae, istud
quod modo dixeram me habere, fugit me ratio: meus sodalis Cinna est
Gaius, is sibi parauit. 30 uerum, utrum illius an mei, quid ad me?
utor tam bene quam mihi pararim. sed tu insulsa male et molesta
uiuis, per quam non licet esse neglegentem.
-
X cum IX continuant nullo spatio relicto
1 _Varus_ C: _Varius_ GOR Ven La: _Verannius_ D 3 _tunc_ ORVen
Laur. 33.12 4 _inlep._ Lachm. 7 _Iarbithinia_ O || _quomodo posse
haberet_ : corr. ed. pr. 8 _ecquonam_ Statius: _et quoniam al
quonam_ GRVen: _et quoniam_ OACDah || _aere_ a: _here_ GOLaACD:
_hre (=habere_) Bh 9 _neque in ipsis_ (suprascr. _al. neque ipsis
_) G: _neque nec in ipsis_ OBCLa: _nec in ipsis al. neque ipsis_ R:
_nihil in ipsis_ Conington: _nihil neque ipsi_ Traube 10 prius
_nec_ om. RVenACa sed RVen addunt in marg. || _hic_ Giri || _hoc
praetore fuisse_ Traube 11 _Cur q. c. u. referret?_ Munro 13 _non
al. nec_ GRVen: _nec_ Oa: _ne_ h || _facerent_ Da 15 _asse_ Statius
21 _nec hic neque illic_ GORVen 22 _fractumque_ 24 _docuit_ , corr.
a || _sined._ O 25 _inquid_ O 26 _com(m)oda nam_ codd. praeter Oh:
_comod nam_ O: _comenda nam_ h: _commodum enim_ Hand: _Istos da
modo: nam_ Munro: _commoda; eram_ (_heram_) uel _commoneam_ ego ||
_sarapim_ D: _sarapim_ (suprascr. _al. e_) G: _serapim_ (_ini_ O)
RVenO 27 _deferri_ ACD: _deserti al. deferri_ GBRVen: _deserti_ OLa
|| _mane inquii_ Statius: _mane me inquit_ (_-d_ O) : _minime_ Ald.
I.: _mi anime_ Bergk: _meminei_ Munro 30 _Cinna est Gaius_
Beroaldus: _Cuma est grauis_ 31 _ad me_ Da et corr. R: _a me_ 32
_paratis_ Statius 33 _tu insulsa_ h: _tu insula_ : _tulsa_ O ||
_et_] _hac_ D: _ac_ a 34 _negligentem_
XI
Furi et Aureli, comites Catulli, siue in extremos penetrabit
Indos, litus ut longe resonante Eoa tunditur unda, siue in Hyrcanos
Arabesque molles, 5 seu Sacas sagittiferosue Parthos, siue quae
septemgeminus colorat aequora Nilus, siue trans altas gradietur
Alpes, Caesaris uisens monimenta magni, 10 Gallicum Rhenum
horribilesque ulti- mosque Britannos, omnia haec, quaecunque feret
uoluntas caelitum, temptare simul parati, pauca nuntiate meae
puellae 15 non bona dicta. cum suis uiuat ualeatque moechis, quos
simul complexa tenet trecentos, nullum amans uere, sed identidem
omnium ilia rumpens: 20 nec meum respectet, ut ante, amorem, qui
illius culpa cecidit uelut prati ultimi flos, praetereunte postquam
tactus aratro est.
-
XI _AD FVRIVM ET AVRELIVM_ : in O spatium non est, sed primo
uersui adscriptum est _=_
2 _penetrabit_ ed. 1473: _penetrauit_ 3 _ut_ GO Caesenas: _et_
h: _ubi_ cett. || _coa_ Oh 5 _arabasue_ Oh: _arabaesque_ G:
_arabesque_ R cum plerisque 6 _siue sagas_ (_-x_ CGORa) ||
_sagittiferosque_ D Lachm.: _que_ om. a 7 _qui_ B Phil. h: om. h 8
_Epra_ O 9 _sui_ O || _latas_ Bh || _apes_ (suprascr. _l_) R 10
_uidens_ ABCD: _uissens_ h 11 _hor(r)ibilesque_ DGOh: _horribiles_
RVenACBLa: _horribile aequor_ Haupt: _horribilem salum_ Munro: _h.
fretum_ Everett: _horribilesque uitro_ (uel _uultu_) _in- usque_
Palmer: _horribilem sequi_ Housman, in quod ipse olim incideram,
mutato _uidens_ in _nitens_: fort. _horribiles citroque ult|roque_
12 _mosque... britannos_ G. In Oh uersus incipit ab _ultimosque_
(_Vitimosque_ O) 13 _fere_ 14 _temptare_ OVen: _tentare_ GR et
plerique 22 _qui_ BLaDa, sed in B prius fuit _cui_: _cui_ GORVenChh
23 _posquam_ RVenD
XII
Marrucine Asini, manu sinistra non belle uteris in ioco atque
uino: tollis lintea neglegentiorum. hoc salsum esse putas? fugit
te, inepte: quamuis sordida res et inuenusta est. 5 non credis
mihi? crede Pollioni fratri, qui tua furta uel talento mutari
uelit: est enim leporum disertus puer ac facetiarum. quare aut
hendecasyllabos trecentos 10 exspecta, aut mihi linteum remitte,
quod me non mouet aestimatione, uerum est mnemosynum mei sodalis.
nam sudaria Saetaba ex Hiberis miserunt mihi muneri Fabullus 15 et
Veranius: haec amem necesse est ut Veraniolum meum et Fabullum.
XII _AD MATRVCINVM ASIN[I]VM_ : in G _Asinium_ tantum est, in O
spatium unius uersus titulo carens
1 _Marrucine_ Parthenius: _Matrucine_ 2 _ioco al. loco_ BGRVen:
_loco_ O 3 _negleg._ O: _neglig._ GR 4 _salsum al. falsum_ G:
_falsum al. salsum_ ORVen: _falsum_ ABCDLahh 6 _polioni_ ha 7
_frat_ (_frater_) O 8 _uoluit_ O: _uolit_ Baehrens 9 _dissertus_ O:
_difertus_ Passeratius 10 _endeca sillabos_ GORLa 11 _expecta_ 12
_extimatione_
-
13 _nemo est sinum_ O: _est nemo sinum_ (_sinunt_ BLahh) cett.
14 _settaba_ O: _thessala_ D et Vat. 1630 || _ex Hiberis_ ed. pr.:
_exhibere_ : _ex Hibereis_ Lachmann: _ex Hibero_ Owen 15 _numeri
al. muneri_ GCRVen: _numeri_ OALa 16 _hec al. hoc_ R || _amem_ D:
_ameni_ R: _ameni_ GOCVen 17 _ut_ h: _et_ Ad hunc uersum respexit
Plinius H.N. praef.I
XIII
Cenabis bene, mi Fabulle, apud me paucis, si tibi di fauent,
diebus, si tecum attuleris bonam atque magnam cenam, non sine
candida puella et uino et sale et omnibus cachinnis. 5 haec si,
inquam, attuleris, uenuste noster, cenabis bene: nam tui Catulli
plenus sacculus est aranearum. sed contra accipies meros amores seu
quid suauius elegantiusue est: 10 nam unguentum dabo, quod meae
puellae donarunt Veneres Cupidinesque, quod tu cum olfacies, deos
rogabis, totum ut te faciant, Fabulle, nasum.
XIII _AD FABVLLVM_ : spatium unius versus in O titulo carens
2 _dii_ 6 _inquam_ marg. _unquam_ h: _unquam_ 8 _saculus_
GORBVen 9 _meos_ OAa 10 _seu quid_ Santenianus Lachmanni: _seu qui_
OBCLa: _seu qui al. quod_ GRVen 14 _Fabulle_ (non _fab._) R
XIV
Nei te plus oculis meis amarem, iucundissime Calue, munere isto
odissem te odio Vatiniano: nam quid feci ego quidue sum locutus,
cur me tot male perderes poetis? 5 isti di mala multa dent clienti,
qui tantum tibi misit impiorum. quod si, ut suspicor, hoc nouum ac
repertum munus dat tibi Sulla litterator, non est mi male, sed bene
ac beate, 10 quod non dispereunt tui labores. di magni, horribilem
et sacrum libellum! quem tu scilicet ad tuum Catullum misti,
continuo ut die periret, Saturnalibus, optimo dierum! 15 non non
hoc tibi, salse, sic abibit. nam, si luxerit, ad librariorum curram
scrinia, Caesios, Aquinos, Suffenum, omnia colligam uenena, ac te
his suppliciis remunerabor. 20 uos hinc interea ualete abite
-
illuc, unde malum pedem attulistis, saecli incommoda, pessimi
poetae.
XIV{b}
Si qui forte mearum ineptiarum lectores eritis manusque uestras
non horrebitis admouere nobis, * * *
XIV _AD CALVVM POETAM_ : in O spatium unius uersus titulo
carens
1 _nei_ Lachmann: _ne_ : _nen_ h 3 _uaciniano_ GRLa 5 _malis_ 6
_dant_ 9 _sulla_ A et Santenianus m.pr.: _si illa_ GORBCDLa:
_sylla_ D || _literator_ GOR Versum attulit Martianus Capella 229,
et ex eo, ut creditur, Ioannes Saresberiensis Metal. I. 24 10
_mihi_ 14 _misti_ ed. pr.: _misisti_ || _continuo. ut_ GORVen ||
_die_] _miser_ Halbertsma 15 _opimo al. optimo_ GRVenBLa: _oppinio_
O Versum attulit Macrobius Sat. ii. I. 8 16 _hoc_ Dh: _hec_ ||
_salse al. false sit_ (uel _fit_) _adhibit_ (uel _adbibit_) 17
_luserit_ (suprascr. _al. x_) G 18 _curam_ O: _curtam_ || _scrinea_
RVen 19 _Suffenam_ : _Sufferam_ AD marg. h 20 _hac_ GORVenh ||
_tibi hiis supplit_ O || _remunerabor_ R, idemque iterum in marg.
23 _seculi_ XIVb Hi uersus cum carminis XIV uersu ultimo coniuncti
leguntur in codicibus: seiunxit Bapt. Guarinus 3 _ammouere_ O
XV
Commendo tibi me ac meos amores, Aureli. ueniam peto pudentem,
ut, si quicquam animo tuo cupisti, quod castum expeteres et
integellum, conserues puerum mihi pudice, 5 non dico a populo:
nihil ueremur istos, qui in platea modo huc modo illuc in re
praetereunt, sua occupati: uerum a te metuo tuoque pene infesto
pueris bonis malisque. 10 quem tu qua lubet, ut lubet, moueto
quantum uis, ubi erit foris paratum: hunc unum excipio, ut puto,
pudenter. quod si te mala mens furorque uecors in tantam impulerit,
sceleste, culpam, 15 ut nostrum insidiis caput lacessas; a tum te
miserum malique fati, quem attractis pedibus patente porta
percurrent raphanique mugilesque.
-
XV _AD AVRELIVM_ : spatium unius uersus in O titulo carens
2[*] _pudentem p[*]eto_ G: _pudentem pecto_ h 8 _inre_ ex _inte_
G: _inte_ h || _occupari_ O 10 _bonisque malisque_ 11 _qua lubet ut
iubet_ GD: _qualib ut al. iubet_ O: _ut lubet_ om. ABCLaa, add. in
marg. Ven 12 _ubi_] _ut_ h 13 _huc_ G || _excipias peto_ L. Weber
Eisenacensis, quod _puto_ semper fere correptum inueniatur, sed cf.
Priap. xii. 2 _Cumaeae soror ut puto Sibyllae_ || _pudenter al.
prudenter_ GRVen 16 _nostrum_ GDah: _nostrorum_ 17 _a tum te_
Statius: _at tum te_ AC: _ah_ (_ha_ O) _tamen te_ ORBLah: _ah tamen
al. tum te_ GVen 18 _atractis_ O: _atratis_ BLah
XVI
Pedicabo ego uos et irrumabo, Aureli pathice et cinaede Furi,
qui me ex uersiculis meis putastis, quod sunt molliculi, parum
pudicum. nam castum esse decet pium poetam 5 ipsum, uersiculos
nihil necesse est, qui tum denique habent salem ac leporem, si sint
molliculi ac parum pudici, et quod pruriat incitare possint, non
dico pueris, sed his pilosis 10 qui duros nequeunt mouere lumbos.
uos, quod milia multa basiorum legistis, male me marem putatis?
pedicabo ego uos et irrumabo.
XVI cum XV continuant
1 _Pedic._ ah: _Pedit._ A: _Dedicabo_ 3 _me_ ex _mi_ G 4 _quot_
ex _quod_ G || _st_ (sic) R 5-8 extant ap. Plin. Epp. iv. 14. 5 et
5-6 ap. Apul. Apol. xi 7 _tum_ Dh: _tamen al. tum_ GRVenC: _tamen_
OABLah: _tunc_ codices Plini _ac_ om. h 8 _sint_ : _sunt_ codices
Plini 9 _ut_ Froehlich || _possint_ A: _possunt_ (suprascr. _i_) C:
_possunt_ et codices Plini 12 _uos quod_ Laur. 33.12: _uos qui_ AC:
_uosque_ (_hosque_ O) 14 _dedicabo_
XVII
O Colonia, quae cupis ponte ludere longo, et salire paratum
habes, sed uereris inepta crura ponticuli acsuleis stantis in
rediuiuis, ne supinus eat cauaque in palude recumbat; sic tibi
bonus ex tua pons libidine fiat, 5 in quo uel Salisubsali sacra
suscipiantur: munus hoc mihi maximi da, Colonia, risus. quendam
municipem meum de tuo uolo ponte
-
ire praecipitem in lutum per caputque pedesque, uerum totius ut
lacus putidaeque paludis 10 liuidissima maximeque est profunda
uorago. insulsissimus est homo, nec sapit pueri instar bimuli
tremula patris dormientis in ulna. quoi cum sit uiridissimo nupta
flore puella et puella tenellulo delicatior haedo, 15 asseruanda
nigerrimis diligentius uuis, ludere hanc sinit ut lubet, nec pili
facit uni, nec se subleuat ex sua parte, sed uelut alnus in fossa
Liguri iacet suppernata securi, tantundem omnia sentiens quam si
nulla sit usquam. 20 talis iste meus stupor nil uidet, nihil audit,
ipse qui sit, utrum sit an non sit, id quoque nescit. nunc eum uolo
de tuo ponte mittere pronum, si pote stolidum repente excitare
ueternum; et supinum animum in graui derelinquere caeno, 25 ferream
ut soleam tenaci in uoragine mula.
XVII In GO nec titulus est nec spatium tituli: ceteri aut
spatium habent aut titulum
1 _o culonia quae_ AC: _o culo in aque_ || _ludere_ h: _laedere_
3 _acsuleis_ scripsi: _ac sulcis_ : _assulis_ Statius: _axuleis_
Schwabe: _aesculeis_ Palmer: num _hastuleis_? || _stantis_ Statius:
_tantis_ 6 _salisubsali_ Bergk: _sali subsali_ VenD: _sali
subs_(_sc_ RB marg. Ven)_ili_ GORACBLaurentiani: _salisubsilis_
Statius || _suscipiant_ : _sus recipiant_ h 8 _quedam_ Oh || _de
tuo uolo ponte_ om. BLa 10 _pudiceque paludes_ : _puniceque_ A:
_puiceque_ (sic): _puiceque_ C sine uestigio rasurae 14 _quoi cum_
Scaliger: _cui iocum_ 15 _et_ ACh: _ut_ 16 _adseruanda_ O 18 _nec
se_ ed. 1473: _nec me_ 19 _Ligari_ fragm. Festi p. 438 ed. von
Ponor || _suppernata_ Festus: _superata_ : _separata_ BLa 21 _nihil
uidet_ 22 _quid_ G sed _d_ super rasuram 23 _nunc_] _hunc_ ACa ||
_eum_ AC et corr. D: _cum_ GRVenBLa || _nunc uolo uolo_ O: _hunc
meum_ Froehlich 24 _potest olidum_ : corr. Victorius Var. Lect.
xiii. 11 || _exitare_ GORVen BLa, quod tamquam frequentatiuum uerbi
_exire_ retinebat Traube 25 _derelinquere_ O cum Parisino 7989:
_delinquere_ cett. nisi quod a habet _relinquere_
XXI
Aureli, pater esuritionum, non harum modo, sed quot aut fuerunt
aut sunt aut aliis erunt in annis, pedicare cupis meos amores. nec
clam: nam simul es, iocaris una, 5 haerens ad latus omnia
experiris. frustra: nam insidias mihi instruentem tangam te prior
irrumatione. atqui si faceres satur, tacerem: nunc ipsum id doleo,
quod esurire 10
-
mellitus puer et sitire discet. quare desine, dum licet pudico,
ne finem facias, sed irrumatus.
XXI _AD AVRELIVM_ : spatium unius uersus in O titulo carens
1 _exuritionum_ uel _exuricionum_ 4 _pedicare_ AC: _dedicare_ 5
_es iocaris_ D: _exiocaris_ : _et iocaris_ ACah 6 _haeres_ h Voss
_experibis_ uel _experibus_ 7 _struentem_ Ribbeck 8 _irruminatione_
9 _atqui si_ scripsi ex eo quod Caesenas habet _atque qui si_:
_atque id si_ AC: _atque ipsi_ 10 _id_ om. BLa || _esurire_ O:
_exurire_ GRDBLa 11 _mellitus_ Hand: _me me_ : _ieiunus_ Huschke:
_meus mei_ Schwabe 12 _desinat_ : _desinas_ AC 13 _ne_ ed. pr.:
_nec_ : _nei_ Baehrens _irrumatus_ ed. pr.: _irruminatus sum_
XXII
Suffenus iste, Vare, quem probe nosti, homo est uenustus et
dicax et urbanus, idemque longe plurimos facit uersus. puto esse
ego illi milia aut decem aut plura perscripta, nec sic ut fit in
palimpsesto 5 relata: cartae regiae, noui libri, noui umbilici,
lora rubra, membrana derecta plumbo, et pumice omnia aequata. haec
cum legas tu, bellus ille et urbanus Suffenus unus caprimulgus aut
fossor 10 rursus uidetur: tantum abhorret ac mutat. hoc quid
putemus esse? qui modo scurra aut siquid hac re tersius uidebatur,
idem infaceto est infacetior rure, simul poemata attigit, neque
idem umquam 15 aeque est beatus ac poema cum scribit: tam gaudet in
se tamque se ipse miratur. nimirum idem omnes fallimur, neque est
quisquam quem non in aliqua re uidere Suffenum possis. suus cuique
attributus est error: 20 sed non uidemus manticae quod in tergo
est.
XXII cum XXI continuant GO sine interstitio, adiecto tamen quod
nouum carmen indicet: _AD VARVM_ marg. G, RVenABD: _AD VARIVM_
C
3 _idemque al. itemque_ G 4 _puto esse ego_ GORVenLa: _puto ego
esse_ BCDh || _milia_ O: _millia_ G 5 _sic_] _sit_ || _palmisepto_
(_-seto_ BLa : _ _ Marcilius 6 _noue_ : _nouem_ Dah: _nouei_ Lachm.
7 _membrana_ Auantius: _membran(a)e_ , Munro 8 _derecta_ Statius:
_detecta_ 10 _capri. mulgus_ GRVen 11 _abhoret_ O: fortasse
_aberrat_ 13 _ac re_ O: _aut re_ cod. Ashburneri: fort. _aure_ ||
_tersius_ uel _tertius_ Peiper, Munro: _tristius_ : _tritius_
-
ed. Iunt. 1503: _scitius_ L. Mueller: _strictius_ uel _crispius_
ego 14 _in faceto est in faceto rure_ GOR: _infacet rure_ A:
_infaceti_ C 15 _neque idem_ G: _uel neque nec idem_ Oh 16 _ac_ h:
_ah_ ABDLaa: _ha_ GORVen || _cum_] _tum_ R 17 _tamque_] _tamquam_
DGOh 18-20 _omnes fallimur... error_ extant apud Hieremiam Iudicem
de Montagnone, Part. II (I) 3. 8, ed. Ven. 1505; 19-21 in Flor.
Moral. Auctorit. II. 3, qui liber scriptus est anno 1329 Veronae 18
_neque est_ GRVen: _nec est_ O 21 _uidentur_ codex Monacensis
Porphyrionis ad Hor. S. ii. 3. 299; legitne Porphyrion
_uidetur_?
XXIII
Furei, cui neque seruos est neque arca nec cimex neque araneus
neque ignis, uerum est et pater et nouerca, quorum dentes uel
silicem comesse possunt, est pulcre tibi cum tuo parente 5 et cum
coniuge lignea parentis. nec mirum: bene nam ualetis omnes, pulcre
concoquitis, nihil timetis, non incendia, non graues ruinas, non
facta impia, non dolos ueneni, 10 non casus alios periculorum.
atqui corpora sicciora cornu aut siquid magis aridum est habetis
sole et frigore et esuritione. quare non tibi sit bene ac beate? 15
a te sudor abest, abest saliua, mucusque et mala pituita nasi. hanc
ad munditiem adde mundiorem, quod culus tibi purior salillo est,
nec toto decies cacas in anno, 20 atque id durius est faba et
lapillis, quod tu si manibus teras fricesque, non umquam digitum
inquinare posses. haec tu commoda tam beata, Furi, noli spernere
nec putare parui, 25 et sestertia quae soles precari centum desine:
nam satis beatus.
XXIII _AD FVRIVM_ : spatium unius uersus in O
1 _Furei_ (__ Ven) quod non ausus sum immutare: _Furi_ a ||
_seruos_ Statius: _seruo al. seruus_ GRVen: _seruo_ OBCLa 2 _cimex
animal neque_ GR: _cimex al. neque_ O 5, 8 _pulcre_ GORVen 6
_linea_ B: num _iuncea_? cf. Goetz Thes. Gloss. p. 611 7 _nc_
(suprascr. _i_) G: _ne al. nec_ RVen: _ne_ OABCLa: _ni_ Dh ||
_ualetis .. oms_ B 9 _ruinas_ GD: _minas_ ORVenABCh 10 _facta_ G:
_fata_ D: _furta_ Haupt 12 _aut qui_ : _ut qui_ Statius 13 _aridum
magis est_ 15 _sit_ O: _si_ 16 _abest_ O semel 17 _mucusque_ a:
_muccusue_ (_muc-_ B, _muct-_ O) || _pictuita_ G
-
19 _culus al. cuius_ GVen: _cuius al. culus_ RC: _cuius_ O 21
_lupillis_ Gulielmius 22 _friesque_ Baehrens 23 _posses_ : _possis_
Froehlich: _posseis_ Baehrens 24 _haec tua_ || _furi_ codd. 26
_sesterciaque_ O 27 _satis beatus_ Bergk: _satis beatus_ : _sat es
beatus_ ed. Calpurn. 1481
XXIV
O qui flosculus es Iuuentiorum, non horum modo, sed quot aut
fuerunt aut posthac aliis erunt in annis, mallem diuitias Midae
dedisses isti, qui neque seruos est neque arca, 5 quam sic te
sineres ab illo amari. qui? non est homo bellus? inquies. est: sed
bello huic neque seruos est neque arca. hoc tu quam lubet abice
eleuaque: nec seruom tamen ille habet neque arcam. 10
XXIV cum XXIII continuant codices, nullo spatio relicto
1 _es_] _est_ 2 _quod_ GORVen 4 _Midae dedisses_ Voss: _mi
dededisses_ O: _mi ededisses_ Paris. 7989 m.pr.: _mi dedisses_ 5
_qui_ OAC: _qui al. cui_ GR || _neque al. nec_ G: _nec al. neque_ R
5, 8 _seruos_] _seruus_ 7 _quid_ O 9 _hec_ G: _nec_ D || _qua
lubet_ G: _quamlubet al. qua_ Ven 10 _seruom_] _seruum_
XXV
Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo uel anseris medullula
uel imula oricilla uel pene languido senis situque araneoso,
idemque, Thalle, turbida rapacior procella, cum diua mulier aries
ostendit oscitantes, 5 remitte pallium mihi meum, quod inuolasti,
sudariumque Saetabum catagraphosque Thynos, inepte, quae palam
soles habere tamquam auita. quae nunc tuis ab unguibus reglutina et
remitte, ne laneum latusculum manusque mollicellas 10 inusta
turpiter tibi flagella conscribillent, et insolenter aestues, uelut
minuta magno deprensa nauis in mari, uesaniente uento.
XXV _AD TALL_(_TAL_ B)_VM_ : nullum interstitium in O
1 _talle_ : _tale_ Par. 7989 2 _medullula_ O: _medulla_ cett. ||
_oricilla_ (_auricilla_) Scaliger: _moricilla_ GBDa: _moricula_
OACLa: _moricula al. moricilla_ RVen
-
3 _arancoroso al. araneoso_ GRVenB 5 _cum_ (_cu_ G) _diua
mulier_ (__ O) : _conuiua_ Boehme || _aries_ O: _alios al. aues uel
aries_ G: _aues al. aries uel alios_ R || _munerarios_ Lachm.:
_mulierarios_ Haupt: _mulicurios_ Clayton: _manulearlos_
Phillimore: _conclaue cum uicarios_ Munro || _ostendt_ (suprascr.
_i_) G: _ostendet_ ODh: fortasse _cum laeua munerarios offendit
oscitantes_ 7 _saethabum_ G: _sathabum_ OABCDLaa 8 _inepteque_ O 10
_natesque_ Scaliger 11 _inusta_ ed. Calpurn. 1481: _insula_ :
_inlusa_ Scaliger _conscribilent_ : _conscribilent flagella_
Turnebus: _consigillent_ Muretus 12 _minuta_ h et Caesenas, uterque
saec. xv. exeuntis: _inimica_ 13 _deprensa_ Oh: _deprehensa_
XXVI
Furi, uillula nostra non ad Austri flatus opposita est neque ad
Fauoni nec saeui Boreae aut Apheliotae, uerum ad milia quindecim et
ducentos. o uentum horribilem atque pestilentem! 5
XXVI _AD FVRIVM_ : in O interstitium non est
1 _Furi_ codd. || _uestra_ O et Caesenas 2 om. O || _fauonii_ 3
_apheliot(a)e_ : _apeliotae_ Lachm.
XXVII
Minister uetuli puer Falerni inger mi calices amariores, ut lex
Postumiae iubet magistrae ebriosa acina ebriosioris. at uos quo
lubet hinc abite, lymphae, 5 uini pernicies, et ad seueros migrate.
hic merus est Thyonianus.
XXVII _AD PINCERNAM SVVM_ : in O interstitium non est
2 _ingere_ codices praeter B: _iungere_ B: _inger_ tres codices
Gelli vi. 20. 6: _inger_ Thes. Gloss. p. 576 Goetz 3 _postumie_ O:
_posthumie_ GRVen 4 _ebriosa acina_ Parthenius: _ebrios(a)e_ et
codices Gelli _acino_ nisi quod habent _acine_ AC: _ebrioso acino_
Munro, Schwabe, Giri 5 _ad_ Oh || _quo lubet_ Caesenas: _quod
iubet_ 7 _thi._ GORVen
XXVIII
-
Pisonis comites, cohors inanis, aptis sarcinulis et expeditis,
Verani optime tuque mi Fabulle, quid rerum geritis? satisne cum
isto uappa frigoraque et famem tulistis? 5 ecquidnam in tabulis
patet lucelli expensum, ut mihi, qui meum secutus praetorem refero
datum lucello. o Memmi, bene me ac diu supinum tota ista trabe
lentus irrumasti. 10 sed, quantum uideo, pari fuistis casu: nam
nihilo minore uerpa farti estis. pete nobiles amicos. at uobis mala
multa di deaeque dent, opprobria Romulei Remique. 15
XXVIII _AD VERAN(N)IVM ET FABVLLVM_ : nullum spatium in O
2 _apti sarcinulis et expediti_ Wakefield 6 _ecquidnam_ a: _et
quid nam_ : _ut quidnam_ A et Santenianus || Post _lucelli_ signum
interrogationis habent GRVenLa Inter 6, 7 lacunam statuit B.
Schmidt 7 _sequtus_ R 9-10 a u. 8 pendere ratus est Alex. Guarinus,
et sic Lachm. et complures recentiorum 9 _o mem mi_ OB et codex
Ashburneri: _o mem mi_ R: _omnem mi_ GVenLaDa 10 _trahe_ BGRVen
nondum mutati || _tentus_ Voss 11 _pari_ Oah: _parum al. pari_
GRVenB || _fuisti_ GODPhil. 12 _uerpa_ Laur. 33.12: _urpa_ O:
_uerba al. uerpa uel urpa_ RVen: _uerba_ G cum plerisque 14 _nobis
al. uobis_ R: _uobis al. nobis_ GVen: _nobis_ OABLa 15 _oprobria_
O: _obpr._ GRVen et plerique || _Romulei_ codd. quod immutare
nolui
XXIX
Quis hoc potest uidere, quis potest pati, nisi impudicus et
uorax et aleo, Mamurram habere quod Comata Gallia habebat uncti et
ultima Britannia? cinaede Romule haec uidebis et feres? 5 et ille
nunc superbus et superfluens perambulabit omnium cubilia, ut
albulus columbus aut Adoneus? cinaede Romule haec uidebis et feres?
es impudicus et uorax et aleo. 10 eone nomine, imperator unice,
fuisti in ultima occidentis insula, ut ista uostra diffututa
mentula ducenties comesset aut trecenties? quid est alid sinistra
liberalitas? 15 parum expatrauit an parum elluatus est? paterna
prima lancinata sunt bona; secunda praeda Pontica, inde tertia
Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus. hunc Gallie timet et
Britannie. 20 quid hunc malum fouetis? aut quid hic potest nisi
uncta deuorare patrimonia? eone nomine urbis opulentissime socer
generque, perdidistis omnia?
-
XXIX _IN_ (_AD_ A) _ROMVLVM CATHAMITVM_ : nullum spatium in
O
1, 2 extant apud Quintil. ix. 4. 141 3 Plin. H.N. xxxvi. 48 hic
namque est Mamurra Catulli Veronensis carminibus proscissus, quem,
ut res est, domus ipsius clarius quam Catullus dixit habere
quidquid habuisset Comata Gallia. || _Mammurram_ C: _nam murram_ 4
_uncti_ Faernus: _cum te_ || _ante_ Statius 7 _perambulauit_ ,
corr. a 8 _Adoneus_ Statius: _ydoneus_ GOa: _idoneus_ RVen et
plerique: _haut idoneus_ Sillig: _haut idonius_ malim, pro
comparatiuo accipiendum 13 _uestra_ Da: _nostra_ || _diffututa_ D
Caesenas et corr. B: _diffutura_ : _defututa_ Lachm. 14 _comeset_
G: _comeset_ (suprascr. _s_) R: _comerset_ O 15 _alid_ Statius:
_alit_ : _ait_ Da 16 _expatr.]_ cf. _expatrauit _ Goetz Thes.
Gloss. p. 416 17 _prima_ ed. Trinc. Auantii: _primum_ 19 _libera_ O
|| _quem_ Paris. 7989 et Bodl. Lat. Class. e. 15 || _scit_ O: _sit_
|| _amni_ (_anni_ CLa) : _annis_ Bodl. Lat. Class. e. 15 20 sic :
_timete Galliae, hunc time Britannia_ Haupt: _et huicne Gallia et
metet Britannia?_ Munro: _sciuntque Galliae ultimam et Britanniae_
Birt: fort. _Ruina Galliae est, erit Britanniae_ 21-4 post 10
transponebat Mommsen 21 _hic_] _hinc_ GORVenCD 23 _uerbis_ D:
_urbes_ a et Bodl. Lat. Class. e. 15 || _urbis o piissime_ Lachm.:
_orbis o piissimei_ Haupt: _urbis oppidissime_ Heyse: _urbis ob
luem ipsimae_ Munro: immo _suae_ h.e. propter eum qui lues et
belues (Goetz Thes. Gloss. p. 136) est urbis suae Formiaram: _o bis
improbissimi_ E.M. Thompson 24 _gener socerque_ Verg. Catalept.
iii. 6
XXX
Alfene immemor atque unanimis false sodalibus iam te nil
miseret, dure, tui dulcis amiculi? iam me prodere, iam non dubitas
fallere, perfide? . . . . . . . . . . . . . . . . nec facta impia
fallacum hominum caelicolis placent. quae tu neglegis ac me miserum
deseris in malis. 5 eheu quid faciant, dice, homines cuiue habeant
fidem? certe tute iubebas animam tradere, inique, me inducens in
amorem, quasi tuta omnia mi forent. idem nunc retrahis te ac tua
dicta omnia factaque uentos irrita ferre ac nebulas aereas sinis.
10 si tu oblitus es, at di meminerunt, meminit Fides, quae te ut
paeniteat postmodo facti faciet tui.
XXX _AD ALPHENVM_ (_ALF._ BLa) : in C interstitium non est
Carmen _ _ decurrere, non ut Lachm. ed. 2 per strophas
quaternorum, neque ut Bluemner ternorum, censeo. Bluemner uersus
sic distribuebat 1. 2. 3. 6. 7. 8. 9. 10. 5. 4. 11. 12. 1 _Alfene_
A: _Alphene_ || _salse_ GOR: _s/lse_ Ven 2 _nihil_ (_nichil_ G) 3
_iam me prodere iam non me dubitas f. p._ : _i. m. p. iam me
-
non d. f. p._ AD Post hunc u. duos ego et Otto credimus
excidisse 4, 5 post 12 transponebat Lachm. 4 _haec_ a 5 _quae_]
_quos_ Froehlich, Giri: _quis_ (abl.) Richards: _quom_ Munro
apodosin faciens u. 6; cf. Weber Quaest. Cat. p. 137 || _negligis_
6 _o heu_ || _dice_ scripsi: _dico_ : _dic_ ed. Trinc. Auantii ||
_cui ne_ 7 _tu te_ GRVen || _me_ add. Auantius: om. 8 sic h: _quasi
omnia_ (om. _tuta_) O: _quasi omnia tuta_ cett. 9 _idem_ Oah Laur.
33.12: _inde_ GACDLa: _inde al. idem_ RBVen 10 _uentos_ ACah:
_uento_ GORBLaD 11 sic nisi quod _ut dii_, non _at di_ habent: _at
dii meminerunt at meminit fides_ codex Add. 11,674 Musei
Britannici: _meminere, at_ Muretus
XXXI
Paene insularum, Sirmio, insularumque ocelle, quascumque in
liquentibus stagnis marique uasto fert uterque Neptunus; quam te
libenter quamque laetus inuiso, uix mi ipse credens Thuniam atque
Bithunos 5 liquisse campos et uidere te in tuto. o quid solutis est
beatius curis? cum mens onus reponit, ac peregrino labore fessi
uenimus larem ad nostrum, desideratoque acquiescimus lecto. 10 hoc
est quod unum est pro laboribus tantis. salue o uenusta Sirmio
atque hero gaude; gaudete uosque o Lydiae lacus undae; ridete
quidquid est domi cachinnorum.
XXXI _AD SIRMIVM INSVLAM_ : in O primae litterae P caerulea nota
adficta est
1 _Sirinio_ GO 3 _neptnus_ GRDVen 4 _libenter_ Dah: _libente_ 5
_mihi_ || _crederis al. credens_ G: _crederis_ D || _Thuniam atque
Bithunos_ scripsi: _thi_(_y_ O)_miam atque bithinios_ 8 _honus_ B
et R m.pr. 12 _hero al. bero_ RVen: _bero_ Laurentianus 33.12:
_ero_ nullus codex ex meis 13 _gaude_ O et Santenianus: _gaudente_
Bergk || _uos quoque lidi(a)e_ : emendarunt _uosque, uos o, uosque
o_ || _lucidae_ B. Guarinus: _limpidae_ Auantius: _Lydii_
Froehlich
XXXII
Amabo, mea dulcis Ipsithilla, meae deliciae, mei lepores, iube
ad te ueniam meridiatum. et si iusseris, illud adiuuato, ne quis
liminis obseret tabellam, 5 neu tibi lubeat foras abire, sed domi
maneas paresque nobis
-
nouem continuas fututiones. uerum si quid ages statim iubeto:
nam pransus iaceo et satur supinus 10 pertundo tunicamque
palliumque.
XXXII _AD IPSICIL(L)AM_ uel IPSIT(H)ILAM : spatium in O non
est
1 _ipsi thila_ GBLa: _ipsi illa_ O: _ipsi Thila_ (_ipsi-chila_
Ven) _al. ipsicilla_ RVen: _Hypsithilla_ Scaliger: _Ipsitilla_
Buecheler: _Hypsiphylla_ Palmer: _Ipsimilla_ Leo 4 _illud,
adiuuato_ Lachm.: _adiubeto_ Turnebus 5 _luminis_ O 6 _lubeat_ GD
et corr. R: _lube_ O: _libeat_ R m.pr., cum plerisque 7 _meas_
(suprascr. _an_) R sed _an_ pallidiore atramento 9 _agis_ a 11
_tunicam_ om. _que_ a
XXXIII
O furum optime balneariorum Vibenni pater et cinaede fili, (nam
dextra pater inquinatiore, culo filius est uoraciore) cur non
exilium malasque in oras 5 itis? quandoquidem patris rapinae notae
sunt populo, et natis pilosas, fili, non potes asse uenditare.
XXXIII cum XXXII continuant nullo spatio relicto
3, 4 Carrio et Hand sic scribebant _nam dextra pater est
uoraciore, culo filius inquinatiore_ 4 _uoratiore al. uolantiore_
GRVen: _uolantiore_ AC: _uoratiori al. uolant ori_ B 5 _horas_ 6
_istis_ a 8 _potest a se_ (uel _ase_) _uendicare_
XXXIV
Dianae sumus in fide puellae et pueri integri: Dianam pueri
integri puellaeque canamus. o Latonia, maximi 5 magna progenies
Iouis, quam mater prope Deliam deposiuit oliuam, montium domina ut
fores siluarumque uirentium 10 saltuumque reconditorum amniumque
sonantum: tu Lucina dolentibus Iuno dicta puerperis, tu potens
Triuia et nothos 15 dicta lumine Luna.
-
tu cursu, dea, menstruo metiens iter annuum, rustica agricolae
bonis tecta frugibus exples. 20 sis quocumque tibi placet sancta
nomine, Romulique antique ut solitas bona sospites ope gentem.
XXXIV _CARMEN DIANE_ (_DYANE_ R, marg. Ven) : spatium in O non
est
3 om. : uersum reposuit Palladius 1500 8 _deposiuit_ Caesenas:
_deposuit_ 11 _saltumque recunditorum_ O 12 _amniumque_ Calp. 1481:
_omniumque sonancium_ O: _omnium sonantiumque_ Par. 7989: _omnium
sonantium_ 15 _nothos_ L. Mueller: _nothoes al. noto es_ GRVen 16
_diua_ Weber 17 _menstrua_ 18 _menti_(_ci_ La)_ens_ OLa 21 _scis
quecumque tibi placent al. sis quocumque tibi placet_ GRBVen: _scis
quecumque tibi placet_ OD: _sis quecumque tibi placent_ ACLa 23
_antiqui_ B ubi seorsus habet, in folio quod ceteris praefixum est,
xxxiv.15-xxxv.14: _antique_ B suo loco: _ancique_ h et sic ex
coniectura Merula Scaliger Niebuhr || _solitas_ Lucian Mueller:
_solitas es_ (_est_ Sant.) A et Santenianus: _solita es_
XXXV
Poetae tenero, meo sodali, uelim Caecilio, papyre, dicas Veronam
ueniat, Noui relinquens Comi moenia Lariumque litus. nam quasdam
uolo cogitationes 5 amici accipiat sui meique. quare si sapiet uiam
uorabit, quamuis candida milies puella euntem reuocet, manusque
collo ambas iniciens roget morari. 10 quae nunc, si mihi uera
nuntiantur, illum deperit impotente amore. nam quo tempore legit
incohatam Dindymi dominam, ex eo misellae ignes interiorem edunt
medullam. 15 ignosco tibi, Sapphica puella musa doctior; est enim
uenuste magna Caecilio incohata mater.
XXXV _AD CECILIVM IVBET LIBELLVM_ (_-LO_ GRVenD) _LOQVI_ :
spatium nec in G nec in O
2 _occilio_ O 4 _moenia_] _ueniam_ O: _meniam_ G m.pr., nunc
erasum est h.e. _m_ 8 _millies_ GRVen: _mill{i}es_ OC 10 _iniciens_
B utroque loco: _inities_ O 11 _nunt._ RVen: _nunc._ GO 12
_impotente amore_ a et Charisius 133.25 Keil: _impotentem
-
amorem_ (_amore_ GVen _amorem_ R) 13 _elegit_ : _eligit_ O ||
_indotatam_ 18 _cecilia_ || _incohata_ OD Paris 7989:
_inchoata_
XXXVI
Annales Volusi, cacata carta, uotum soluite pro mea puella. nam
sanctae Veneri Cupidinique uouit, si sibi restitutus essem
desissemque truces uibrare iambos, 5 electissima pessimi poetae
scripta tardipedi deo daturam infelicibus ustulanda lignis. et haec
pessima se puella uidit iocose lepide uouere diuis. 10 nunc o
caeruleo creata ponto, quae sanctum Idalium Vriosque apertos,
quaeque Ancona Cnidumque harundinosam colis quaeque Amathunta,
quaeque Golgos, quaeque Durrachium Hadriae tabernam; 15 acceptum
face redditumque uotum, si non illepidum neque inuenustum est. at
uos interea uenite in ignem, pleni ruris et inficetiarum annales
Volusi, cacata carta. 20
XXXVI _AD LVSICACATAM_ (_Lusicatam_ C) : cum XXXV cohaeret in
O
1 _Annuale_ (_Anuale_ O) _suo lusi_ : _Volusi_ ed. antiquissima
saec. xv 5 _desissemque_ Auantius: _dedissemque_ 7 _datura_ D,
Spengel 8 _ustul._ Buecheler: _ustil._ codices 9 _haec_ O, ut uidit
Merrill, idem praetulerunt Pontanus ad Macrob. S. I.7, R.W. Raper,
alii: _hc_ (suprascr. _e_) D: _hoc_ : om. a || _uidit_] fort.
_uicit_ 10 _iocosis_ Riese || _uouere se diuis_ : _et haec p. sic
p. u. ioco se l. u. d._ Postgate 11 _o_ om. O 12 _adalium al.
ydalium_ GRVen: _adalium_ O || _uriosque_ : _utriosque_ (suprascr.
_uriosque_ G) GD: _uiuosque_ cod. Ashburneri: _Vriosque portus_
Heinsius: _Surosque_ Voss: _Chytrosque_ Bergk: _Thronosque_ Unger
13 _gnidumque_ (_que_ om. BLa) 14 sic Auantius _colisque_ ||
_amathunta_ (_-tam_ O) _queque alcos_ 15 _dur._ 19 _ruris_
Palladius: _turis_ (_turris_ BLa) 20 _annuale_ (_anu._ O) _suo
lusi_ (_lusio_ O) _cacata carta_
XXXVII
Salax taberna uosque contubernales, a pilleatis nona fratribus
pila, solis putatis esse mentulas uobis, solis licere, quidquid est
puellarum, confutuere et putare ceteros hircos? 5
-
an, continenter quod sedetis insulsi centum an ducenti, non
putatis ausurum me una ducentos irrumare sessores? atqui putate:
namque totius uobis frontem tabernae sopionibus scribam. 10 puella
nam mei, quae meo sinu fugit, amata tantum quantum amabitur nulla,
pro qua mihi sunt magna bella pugnata, consedit istic. hanc boni
beatique omnes amatis, et quidem, quod indignum est, 15 omnes
pusilli et semitarii moechi; tu praeter omnes une de capillatis,
cuniculosae Celtiberiae fili, Egnati, opaca quem bonum facit barba
et dens Hibera defricatus urina. 20
XXXVII _AD CONTVBERNALES_ (_SVOS_ add. AC) : nullum spatium in
O
2 _pilleatis_ O et G m.pr.: _pileatis_ RVen || _non a_ 4
_quicquid_ 5 _confutuere_ a: _confuture_ (suprascr. _e_) D:
_confutere_ 10 _scorpionibus_ marg. Paris. 7989, Lachm.:
_sopironibus_ Voss: _sponsionibus_ Heyse: _ropionibus_ Peiper.
allato uersu ap. Mar. Plot. Sacerdotem de Tropis (Grammat. Lat. vi.
2. p. 461 Keil) _Quem non pudet et rubet non est homo sed ropio_:
_gobionibus_ Purues: num _cocionibus_? h.e. frontem tabernae
inscribam uocabulo _cocionibus_, utpote oppositam pignori et mox
uenalem 11 _mei_ (h.e. _mi_) Schwabe; cf. lxxii.6. lxxvii.3: _me_
|| _meos sinus_ Passeratius 12 _quantum_] _quam_ O 15 _et quid id
dignum est_ Bodl. Lat. Class. e. 15 || num _et quidem, id quod
indignum est_? Post u. 16 codices praeter GO interstitium habent
unius uersus in quo scriptum est AD EGNATIVM_ (_-TVM B); idem in
margine habent GO, sed abest interstitium 17 _une ,_ Priscianus _v.
77. vii. 22_ Keil: _une al. uno_ G: _uno al. une_ Ven 18
_cuniculosae Celtiberosae_ Prisciani codices excepto Darmstadiensi
siue Coloniensi 202 saec. xi.: _Celbiberie_ O: _Celtiberi_
GRVenBLa: _Celtiberi_ (suprascr. _e) c_ C 20 _et_] _e_ O
XXXVIII
Malest, Cornifici, tuo Catullo, malest, me hercule et laboriose,
et magis magis in dies et horas. quem tu, quod minimum
facillimumque est, qua solatus es allocutione? 5 irascor tibi. sic
meos amores? paulum quid lubet allocutionis, maestius lacrimis
Simonideis.
XXXVIII cum XXXVII continuant : spatium in O non est
1 _Male est si carnifici_ praeter R: R habet _Male est si
carnifici_ suprascriptum his _Mle est. e st s carnifici_ cuius
deformati uersus principio _va-_, fini _cat_ adscriptum est:
_Cornifici_ Palladius 2 _male si_ GO: _male est... si_ R: _male est
si_ VenBLaACa _me
-
hercule et l._ : _me h. et est l._ Sillig: _me h. ei et l._
Lachm.: num _me h. mi et l._? 4 in Laurentiano 33.12 sic scriptus
est quem tu quod minimum facilimumque est quo indicio mancum
declaratur poema 5 _aloc._ OLaB 7 _aloc._ O 8 _maius est_
Morgenstern, distractis scilicet litteris _MA EST IVS_ Post 8
Froehlich subiungendos putauit ii. 11-13 _Tam gratum est mihi quam
ferunt puellae Pernici aureolum fuisse malum, Quod zonam soluit diu
ligatam._
XXXIX
Egnatius, quod candidos habet dentes, renidet usque quaque: sei
ad rei uentum est subsellium, cum orator excitat fletum, renidet
ille: si ad pii rogum fili lugetur, orba cum flet unicum mater, 5
renidet ille: quidquid est, ubicumque est, quodcumque agit,
renidet: hunc habet morbum, neque elegantem, ut arbitror, neque
urbanum. quare monendum test mihi, bone Egnati. si urbanus esses
aut Sabinus aut Tiburs, 10 aut parcus Vmber aut obesus Etruscus,
aut Lanuinus ater atque dentatus, aut Transpadanus, ut meos quoque
attingam, aut qui lubet, qui puriter lauit dentes, tamen renidere
usque quaque te nollem: 15 nam risu inepto res ineptior nulla est.
nunc Celtiber es: Celtiberia in terra, quod quisque minxit, hoc
sibi solet mane dentem atque russam defricare gingiuam, ut quo iste
uester expolitior dens est, 20 hoc te amplius bibisse praedicet
loti.
XXXIX cum XXXVIII continuant
2 _sei_ O et Laur. 33.12 quod non ausus sum immutare: _seu al.
sei_ RVen: _seu_ G et plerique 3 _subs_(_sc_ O)_ellum cum excitat_
(_recitat_ AC) _orator_ 4, 5 om. Dh 4 _pii_ BLa: _pii al. impii_
GRVen: _impii_ O || _rogum_ BD et Santenianus: _regum_ || _filii_ 6
_quicquid_ 8 _nec urbanum_ O 9 _test_] _est_ codd. _te_ add.
Spengel, _est te_ Baehrens || _monendus es_ Calp. 1481 11 _parcus_
: _parthus_ cod. Ashburneri: _porcus_ h et Brixianus, Scaliger ex
coniectura: _pinguis_ Gloss. Vatic. in Maii Class. Auct. VII. 574
_Pinguis grassus. Nam obesus plus est quam pinguis. Catullus ait
Aut pinguis ubera aut obesus et prossus_: _fartus_ Balth. Venator:
_pastus_ Voss: _crassus_ Loewe: num _spurcus_? 12 _lanuinus_ D et
fortasse R: _lamiuinus_ GOB 13 _ut_ Dah: _aut_ 14 _pariter uel
puriter_ RVen 16 Extat apud Hieremiam Iudicem de Montagnone
Compend. Moral. Notabil. p. iiii. 4.8
-
17 _es_ add. Conr. de Allio: om. codices 18 _quique mixit_ O:
_minit_ (suprascr. _x_) B: _minsit_ D et cod. Ashburneri 19
_russam_ a, Apuleius Apol. vi: _rusam_ : _rufam_ cod. Ashb. ||
_pumicare_ Apuleius 20 _noster_ Oa || _expolitor al. tior_ BRVen:
_expolitor_ OLa 21 _lotus_ : _lotum_ h et cod. Ashburneri
XL
Quaenam te mala mens, miselle Rauide, agit praecipitem in meos
iambos? quis deus tibi non bene aduocatus uecordem parat excitare
rixam? an ut peruenias in ora uulgi? 5 quid uis? qua lubet esse
notus optas? eris, quandoquidem meos amores cum longa uoluisti
amare poena.
XL _AD RAVIDVM_ : nullum spatium in O
1 _Raude_ Faernus, L. Mueller 3 _deus_ om. B: _dens_ OA ||
_auocatus_ (suprascr. _d_) G: _auoc._ ORBLaCh 5 _peruenias_ p:
_perueniamus_ Versum adulterinum ratus est Schmidt; sed _in ora
uulgi_ uidetur imitatus Henricus Allocut. ad librum 29 Traube
(Poet. Lat. aeui Carolini III, p. 437) _et ni proripias in ora
uulgi_ 6 _cuiuis_ Voss 8 _pena_ Oa Laur. 33.12: _poema al. pena(_
R) GRVen
XLI
Ameana puella defututa tota milia me decem poposcit, ista
turpiculo puella naso, decoctoris amica Formiani. propinqui, quibus
est puella curae, 5 amicos medicosque conuocate: non est sana
puella, nec rogare qualis sit solet aes imaginosum.
XLI cum XL continuant codices
1 _A mean a_ O: _A me an a_ GRBVen || Id pro _Ammiana_ rustice
dictum putabat Froehner: _Anne sana_ Conr. de Allio et K.P.
Schulze: _Ametina_ Haupt: _Anniana_ Schwabe || _defututa_ DOG:
_defutura_ cett. 5 _puella_ AC: _puelle_ 6 _conuocare_ :
_conuacate_ C 7 _rogate_ ACa Lachm. 8 _olet_ AC _aes_ Froehlich:
_et_ : _en imaginosam_ Doering || _nec rogare qualis sit solet
Ammiana nasum_ R.Y. Tyrrell: fort. _nec rogate qualis: sic olet aes
imaginosum_
-
XLII
Adeste, hendecasyllabi, quot estis omnes undique, quotquot estis
omnes. iocum me putat esse moecha turpis, et negat mihi uestra
reddituram pugillaria, si pati potestis. 5 persequamur eam, et
reflagitemus. quae sit, quaeritis. illa, quam uidetis turpe
incedere, mimice ac moleste ridentem catuli ore Gallicani.
circumsistite eam, et reflagitate, 10 moecha putida, redde
codicillos, redde, putida moecha, codicillos. non assis facis? o
lutum, lupanar, aut si perditius potes quid esse. sed non est tamen
hoc satis putandum. 15 quod si non aliud potest, ruborem ferreo
canis exprimamus ore. conclamate iterum altiore uoce moecha putida,
redde codicillos, redde, putida moecha codicillos, 20 sed nil
proficimus, nihil mouetur. mutanda est ratio modusque uobis, siquid
proficere amplius potestis, pudica et proba, redde codicillos.
XLII cum XLI continuant codices
1 _endecha sillabi_ GORVen _quot estis omnes_] Carm. Epigr.
1504.13 Buech. _quot est[is om]nes_ 3 _locum al. iocum_ GBRVen:
_locum_ OLa 4 _uestra_ : _nostra_ ed. Trinc. Auantii 5 Charis.
97.12 Keil _Haec pugillaria saepius neutraliter dicit idem Catullus
in hendecasyllabis._ 7 _illa_ OBah Laurentiani: _illam_ GACD et R
m.pr.: _illam al. illa_ Ven 8 _mimice_ Turnebus: _mirmice_
(_mirinice_ O) : _mimicae_ Phil. (=Bod. Lat. Class. e.17) Post
_moleste_ distinguit Giri 9 _catulli_ 12 om. Dh et R, sed in R
postea sic additus est uersui 11 ut unam lineam ambo continuarent
13 _facit_ Schmidt, Halbertsma 14 _potes_ GORVen, Laur. 33.12. cod.
Ashburneri, _potest_ LaCDa et plerique 15 _tamen hoc satis_ GODh:
_tamen satis hoc_ (_haec_ Ca) RVenBLaCa: _satis tamen hoc_ A 16
_pote, ut_ uel _potest, ruborem Ferreo ut canis e.o._ Munro: _pote
ut_ iam coni. Pleitner 17 _ferre/o/_ Gr: _ferreo_ OBLaACa 21-24 om.
a 21 _nichil proficimus, nilmouetur_ GD, sed hic sine spatio:
_nihil pr. nihil m._ 22 _uobis_ marg. p: _nobis_
XLIII
Salue, nec minimo puella naso, nec bello pede nec nigris
ocellis,
-
nec longis digitis nec ore sicco, nec sane nimis elegante
lingua, decoctoris amica Formiani. 5 ten prouincia narrat esse
bellam? tecum Lesbia nostra comparatur? o saeclum insapiens et
infacetum!
XLIII cum XLII continuant codices
1 _nimio_ Scaliger ex cod. Cuiaciano (p) 5 ex XLI.4 inlatum
ratus est Iacobus Mowat Cantabrigiensis 6 _prouintia_ BRh 8
_osedum_ OB || _insapiens ,_ Ernstius Var. Obseruat. i. 15:
_insipiens_ a, Muretus || _atque_ GVen
XLIV
O funde noster seu Sabine seu Tiburs, (nam te esse Tiburtem
autumant, quibus non est cordi Catullum laedere: at quibus cordi
est, quouis Sabinum pignore esse contendunt) sed seu Sabine siue
uerius Tiburs, 5 fui libenter in tua suburbana uilla, malamque
pectore exspui tussim, non inmerenti quam mihi meus uenter, dum
sumptuosas appeto, dedit, cenas. nam, Sestianus dum uolo esse
conuiua, 10 orationem in Antium petitorem plenam ueneni et
pestilentiae legi. hic me grauedo frigida et frequens tussis
quassauit usque dum in tuum sinum fugi, et me recuraui otioque et
urtica. 15 quare refectus maximas tibi grates ago, meum quod non es
ulta peccatum. nec deprecor iam, si nefaria scripta Sesti recepso,
quin grauedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus,
20 qui tunc uocat me, cum malum librum legi.
XLIV cum XLIII continuant
2 _cum_ erasum ante _quibus_ G 4 _pignore_ ACha: _pignoris_ 7
_uilla_] _uilam_ cod. Ashburneri || _malamque_ Ald. I: _aliamque_
codd. || _exspui_ scripsi: _expui tussim_ Scaliger: _expulsus sim_
: _expuli t._ Auantius 8 _meus uenter_ Faernus: _mens uertur_
GORVenLaC: _uertitur mens al. uertur_ B: _mens uertetur_ cod.
Ashburneri 10 _fest._ O || _conuiua_ R: _conuiuia_ pr. Ven 11
_orationem_ (_-ne_ O) _minantium petitorum_ (_-rem_ O: _petitorm_
(suprascr. _u_) R) : correxit Faernus 13 _hoc_ O || _grauedo_ ACa:
_grauido_ GORVenBLaD 15 _ocimoque_ Muretus 17 _que_ BLa 19 _sesti
recepso_ Palladius: _sestire cepso_ || _quin_ a: _qui_ ||
_grauedinem_ 20 _mi_ a, Auantius || _Sectio_ GOLa: _sectio al.
sestio_ Ven: _sextio_ Ba 21 _legi_ Lachm.: _legit_ : _legit librum_
Ald. I
-
XLV
Acmen Septimios suos amore tenens in gremio mea inquit Acme, ni
te perdite amo atque amare porro omnes sum assidue paratus annos
quantum qui pote plurimum perire, 5 solus in Libya Indiaque tosta
caesio ueniam obuius leoni. hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante,
dextram sternuit approbationem. at Acme leuiter caput reflectens,
10 et dulcis pueri ebrios ocellos illo purpureo ore suauiata, sic,
inquit mea uita Septimille, huic uni domino usque seruiamus, ut
multo mihi maior acriorque 15 ignis mollibus ardet in medullis. hoc
ut dixit, Amor sinistra ut ante, dextram sternuit approbationem.
nunc ab auspicio bono profecti mutuis animis amant amantur. 20 unam
Septimios misellus Acmen mauult quam Syrias Britanniasque: uno in
Septimio fidelis Acme facit delicias libidinisque. quis ullos
homines beatiores 25 uidit, quis Venerem auspicatiorem?
XLV cum XLIV continuant
1 _Ac men_ GRBVen: _Agmen_ AC || _Septimios_ O: _Septimos_ GB
(m.pr.) LaRVen 3 _perditi_ 5 _qui pote_ Calp. 1481: _qui potest_ :
num _quist pote_? 7 _cesio_ GORVen 8, 9 _sinistra ut ante dextra
st. approbatione_ : _sinister ante_ Voss: _sinister astans_ Munro:
_sinistra amanti_ Macnaghten 9 _dextram_ ap 10 _at Acme_ Calp.
1481: _ad hanc_ (_hac_ O) _me_ , nisi quod R habet _at_ sed ut
uidetur super rasuram 12 _suauiata_ a: _sauiata_ AC: _saniata_
GOBLa DVen 13 _septimille_ BLaD: _septinulle_ GO: _septimille al.
septinuelle_ RVen 14 Post _uni_ solito maius spatium est in G ||
_uno_ Bhp 17 _sinistrauit ante_ : corr. ACDa 21 _Septumius_ ||
_agmen_ 22 _sy_(_i_ O)_riasque_ GORVenBLa 24 _libidinesque_ ex
_-nisque_ R
XLVI
Iam uer egelidos refert tepores, iam caeli furor aequinoctialis
iucundis Zephyri silescit aureis. linquantur Phrygii, Catulle,
campi Nicaeaeque ager uber aestuosae: 5
-
ad claras Asiae uolemus urbes. iam mens praetrepidans auet
uagari, iam laeti studio pedes uigescunt. o dulces comitum ualete
coetus, longe quos simul a domo profectos 10 diuersae uariae uiae
reportant.
XLVI cum XLV continuant codices
1 _uere gelidos_ 3 _ioc._ || _aureis_ GOVen: _aureis_ RBC 4
_liquantur_ OD || _catule_ OLa 5 _ager_ (_acer_ BLa) _ruber
estuore_ 6 _claras_] _c_ super rasuram R 10 _quos_ R (ex _q{o}_
factum est _q{o}_), D: _quo_ GOBLaCh: _que_ Aa 11 sic Victorius ||
_diuerse uarie_ GORVen: _diuerse uariae_ B m.pr.: _maria et_
Palmer
XLVII
Porci et Socration, duae sinistrae Pisonis, scabies famesque
mundi, uos Veraniolo meo et Fabullo uerpus praeposuit Priapus ille?
uos conuiuia lauta sumptuose 5 de die facitis? mei sodales quaerunt
in triuio uocationes?
XLVII cum XLVI continuant codices
2 _mondi_ B, Carpentoractensis, cod. Ashburneri: _Mindi_
Statius: _Muni_ nescio quis ap. Hugonem Magnus (Bericht ber Catull
1887-1896) 4 _pposuit_ (h.e. _preposuit_) R: _proposuit_ cett.
etiam Ven
XLVIII
Mellitos oculos tuos, Iuuenti, siquis me sinat usque basiare,
usque ad milia basiem trecenta, nec _mi_ umquam uidear satur
futurus, non si densior aridis aristis 5 sit nostrae seges
osculationis.
XLVIII cum XLVII continuant codices
1 _iuuenti_ corr. R: _uiuenti_ Bha: _inuenti_ (_in uenti_ G) 3
_basia_ (suprascr. _e3_) R 4 _nec mi umquam_ Statius: _nec numquam_
: _nec umquam_ ADahp || _uidear_ Bapt. Guarinus: _inde cor_ 6
_sint_ O: _sit_ R In G post _sit_ solito longius est spatium. Le t
(de _sit_) est sur un grattage qui stend un peu aprs Benoist
-
XLIX
Disertissime Romuli nepotum, quot sunt quotque fuere, Marce
Tulli, quotque post aliis erunt in annis, gratias tibi maximas
Catullus agit pessimus omnium poeta, 5 tanto pessimus omnium poeta,
quanto tu optimus omniums patronum.
XLIX Spatium unius uersus in sed diuerse interscriptum _AD
CICERONEM_ G: _AD M.T. CICERONEM_ B: _AD M.TVLLIVM CICERONEM_ La:
_AD ROMVLVM_ RVen nondum mutati: _AD TVLLIVM_ C
2 _quot fuerunt_ AC: num _quot fueruntque_? || _marce_
(suprascr. _o_) G: _.M._ O 7 _omniums_ R solus sed _s_ curuis
lineis inclusa _(s)_: _omnium_ cett. || _patronum_ GCLa:
_patronum_, mox correctum in _patronus_ RVen: _patronus_ Oah,
Paris. 7989, Carp. et cod. Ashburneri
L
Hesterno, Licini, die otiosi multum lusimus in meis tabellis, ut
conuenerat esse delicatos. scribens uersiculos uterque nostrum
ludebat numero modo hoc modo illoc, 5 reddens mutua per iocum atque
uinum. atque illinc abii tuo lepore incensus, Licini, facetieisque,
ut nec me miserum cibus iuuaret, nec somnus tegeret quiete ocellos,
10 sed toto indomitus furore lecto uersarer, cupiens uidere lucem,
ut tecum loquerer, simulque ut essem. at defessa labore membra
postquam semimortua lectulo iacebant, 15 hoc, iucunde, tibi poema
feci, ex quo perspiceres meum dolorem. nunc audax caue sis,
precesque nostras, oramus, caue despuas, ocelle, ne poenas Nemesis
reposcat a te. 20 est uehemens dea: laedere hanc caueto.
L _AD LVCINIVM_ GVen: _AD LI_(_Y_ Laur. 33.12)_CINIVM_ RBACa
Laurentiani: spatium unius uersus in O
1 _lucini_ D 2 _inuicem_ Sabellicus 3 _delicatos_ R 5 _ludebat_
(suprascr. _al. le_) RVen || _illos_ O 7 _abii_ R: _abiit_ 8
_lacini_ GOCRVen: _lucini_ D || _facetiesque_ scripsi: _taceti_
(_que_ add. La) _tuique_ 10 _somnos_ GOC: _sonnos_ BLa 12
_uersaretur_ R _ueisaretur_ : _uersare_ cod. Ashburneri 13 _omnem
al. essem_ GBRVen: _omnem_ D
-
14 _at_ BLaa: _ad_ 16 _ioc._ 18 _caue sis_ Ald. I: _caueris_
codices praeter A: _caneris_ A 19 _ocelle_ Alex. Guarinus: _ocello_
20 _ne messis_ || _reposcat_ (_resp._ O) GOh: _reponat_ cett. 21
_uehemens_ : _uemens_ Statius
LI
Ille mi par esse deo uidetur, ille, si fas est, superare diuos,
qui sedens aduersus identidem te spectat et audit dulce ridentem,
misero quod omnis 5 eripit sensus mihi: nam simul te, Lesbia,
aspexi, nihil est super mi . . . . . . . lingua sed torpet, tenuis
sub artus flamma demanat, sonitu suopte 10 tintinant aures, gemina
teguntur lumina nocte. * otium, Catulle, tibi molestum est: otio
exsultas nimiumque gestis: otium et reges prius et beatas 15
perdidit urbes.
LI _AD LESBIAM_ : spatium unius uersus in O
1 _miimpar_ G: _mihi impar_ : corr. p 3 _te_ hic scriptum habet
G, sed in 4 ante _spectat_ 4 _spe ctat_ G: _tespectat_ 5 _misero
quod_ G ex corr., ACa: _miseroque_ ORB (m.pr.) Lah: _miseroque al.
quod_ Ven 8 om. codd. _quod loquar amens_ Parthenius: _uocis in
ore_ Doering: _gutture uocis_ Westphal: _uocis ut olim_ uel _ut
ante_ Schulhof Longini de Subl. codex Parisinus, in quo extat
Sapphus carmen quod hic uertit Catullus habet _| _, sic enim ex
codice transcripsit Rhys Roberts p. 70 ed. suae 10 _flamina_
GORVen, B m.pr. 11 _tintinant_ R: _tintiant_ O: _tintinnat_ GVenAC
|| _geminae_ Schrader: _gemina et_ Spengel 12 _lumina_ ODah:
_limina_ uu. 13-16 qui sine spatio secuntur u. 12. in codicibus
nullo modo possunt cum eo cohaerere. Itaque indicaui lacunam 13
_Catulli_ (_Catuli_ OLa) Versum uidetur respexisse Macrobius Sat.
II. 7.6 _Ioculari deinde super cena exorta quaestione quodnam esset
molestum otium, aliud alio opinante, Podagrici pedes inquit_ 14
_exultas_ || _fort. _nimiusque 15, 16_ extant apud Hieremiam
Iudicem de Montagnone Compend. Moral. Notabilium, p. iii 4.8 ubi
pro _perdidit_ traditum est _per odit_ uel _reddidit
LII
Quid est, Catulle? quid moraris emori? sella in curulei Struma
Nonius sedet,
-
per consulatum perierat Vatinius: quid est, Catulle? quid
moraris emori?
LII _IN NOVIVM_ : spatium unius uersus in O
1, 4 _emori_ p: _mori_ 2 _curulu_ O: _curuli_ cett. || _struma_
: scrofa Mar. Victorinus 174 Gaisford || _Nonius_ Plin. H.N.
xxxvii. 81, Boet. de Cons. Philosoph. iii. 4, Mar. Victorinus 174,
Atil. Fortunatianus 314 Gaisf.: _nouius_ (_nouus_ Aa) codices
Catulli 3 _perierat_ GOVenBLa, Vsener: _peierat_ R: _peierat_ ACDa
|| _Vatinius_ OD || _uac._ GRVen et plerique
LIII
Risi nescio quem modo e corona, qui, cum mirifice Vatiniana meus
crimina Caluos explicasset, admirans ait haec manusque tollens, di
magni, salaputium disertum! 5
LIII cum LII continuant : interstitium unius uersus in O
1 _e_ ap, uulgo: _et_ : _ec_ uel _ex_ Baehrens 2 _uac._ GACVen
Laurentiani et B m.pr. 3 _meos_ || _crimina al. carmina_ G:
_carmina_ DaVen 4 _amirans_ O || _manusque al. inanius_ RVen 5
_dii_ || _salapantium desertum_ : _salafantium_ cod Ashburneri:
_salap_(_pp_ Carp. et Bon. 2744) _utium_ Phil., Carp., Bon. 2744
_salaputtium_ codex Bruxellensis Senecae Controu. vii. 19 p. 211
Bursian || _disertum_ Seneca et sic Da Ad marginem u. 5 adscriptum
est in GRC _de Othonis_ (_Oct._ G, _ott._ R) _capite_ quod idem
inter u. 4 et 5 habent ABLaVen ah
LIV
Othonis caput oppido est pusillum, et Heri rustice, semilauta
crura, subtile et leue peditum Libonis. * * * * * * * * * * at non
effugies meos iambos * * * * * * * * * * si non omnia displicere
uellem tibi et Fufficio seni recocto 5 * * * * * irascere iterum
meis iambis inmerentibus, unice imperator.
1 _Otonis_ GORVen: _Octonis_ BLaD || _apido_ O: _opido_ AG ||
_est_ suprascr. habet C recentiore atramento, om. Scaliger,
Schwabe, Schulze, Schmidt || _oppido est p._ parenthesin faciebat
Munro Post hunc u. secuntur in codd. duo uersus _Hoc iocunde tibi
poema feci Ex quo perspiceres meum dolorem_ ex L. 16 17
repetiti
-
2 _et eri_ O: _et eri_ (suprascr. _h_) G: _et heri_ RVenACDa:
_et beri_ BLa: _Heri_ Muretus: _Vetti_ Voss: _Neri_ L. Mueller:
_Thori_ Peiper: _Hirri_ ego et F. Hermes, cf. Giri p. 188 ||
_rustica_ Turnebus: _et trirustice_ Munro || _Post 3 reuocaui
uersum qui extat apud Porphynonem ad Hor. C.