Die Helvetier - Caesar holt Verstärkung 1 [10] Caesari renuntiatur Helvetiis esse in animo per agrum Sequanorum et 2 Haeduorum iter in Santonum fines facere, qui non longe a Tolosatium finibus 3 absunt, quae civitas est in provincia. Id si fieret, intellegebat magno cum peri- 4 culo provinciae futurum, ut homines bellicosos, populi Romani inimicos, locis 5 patentibus maximeque frumentariis finitimos haberet. 6 Ob eas causas ei munitioni, quam fecerat, T. Labienum legatum praeficit; 7 ipse in Italiam magnis itineribus contendit duasque ibi legiones conscribit et 8 tres, quae circum Aquileiam hiemabant, ex hibernis educit et, qua proximum 9 iter in ulteriorem Galliam per Alpes erat, cum his quinque legionibus ire con- 10 tendit. Ibi Ceutrones et Graioceli et Caturiges locis superioribus occupatis iti- 11 nere exercitum prohibere conantur. Compluribus his proeliis pulsis ab Ocelo, 12 quod est oppidum citerioris provinciae extremum, in fines Vocontiorum ulterio- 13 ris provinciae die septimo pervenit; inde in Allobrogum fines, ab Allobrogibus 14 in Segusiavos exercitum ducit. Hi sunt extra provinciam trans Rhodanum 15 primi. Übersetzungshilfen/ Lernvokabular : 1 mihi in animo est - ich habe vor per agrum - (hier: = per fines) _________________________________________ Caesar, de bello Gallico Sm ............................................................................................................................................................................. aus: Glatz, Peter: Caesar, S.32. 2 Santones, um m. - die Santonen (s. Karte) non longe abesse a - ___________________________________________________ 3 provincia - (hier:) unsere Provinz (s. Karte) id si fieret - wenn dieses so geschähe 4 homines bellicosi - ___________________________________________________ loca patentes maxime- - eine ungeschützte und äußerst fruchtbare Gegend que frumentaria 5 finitimos habere 2 - ___________________________________________________ 6 ob eas causas - ___________________________________________________ munitio, onis f. - Befestigung praeficere 3M - als Kommandaten voranstellen 7 magnis itineribus - in Eilmärschen Eine römische Armee legte am Tag - je nach Untergrund! - im Durchschnitt 30 km zurück; was darüber hinausging, galt als Eilmarsch (iter magnum). Das Gepäck (bis zu _______ kg) musste dabei jeder Soldat selber tragen. legiones conscribere 3 - Legionen ausheben 8 circum Aquileiam hiemare - bei Aquileia überwintern (s. Karte) ex hibernis educere - aus dem Winterlager führen proximum iter - der kürzeste Weg 9 contendere 3 - 1. s. anstrengen, 2. eilen, 3. kämpfen, 4. verlangen, 5. be- haupten 13 inde - von dort 14 in Segusiavos - in das Gebiet der Segusiaver (s. Karte) Grammatik : 1. Vervollständige die Tabelle! Infinitiv Präsens Imperfekt Futur I Konj. Präsens Konj. Imperfekt renuntiatur intellegebat praeficit conscribit pervenit ducit Caesar, de bello Gallico Sm .............................................................................................................................................................................