CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC GIẢI NHANH BÀI TẬP HÓA HỌC - NGUYỄN VĂN BANG (TRÍCH ĐOẠN)

8/20/2019 CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC GIẢI NHANH BÀI TẬP HÓA HỌC - NGUYỄN VĂN BANG (TRÍCH ĐOẠN)

1/161

NGUYỄN VĂN BANG

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUY

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUY

WW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

ới thiệu trích đoạn bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


2/161

NGUYỄN VĂN BANG

Các phương pháp chọn lọc

GIẢI NHANH BÀI TẬP HOÁ HỌC* m

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

NHÀ XUẤT BÀN GIÁO DỤC VIỆT NAM





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


3/161

Công ty cổ phần Sách Giáo dục tại TP Hà Nội - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Namgiữ quyền công bố tác phẩm

181-20I0/CXB/13-208/GD Mã s ố : C3H14S0-TTS





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


4/161

0&ếẬ ềí-épẽỷ

Cuốn sách "CÁC PHƯƠNG PHÁP 'CHỌN LỌC GIÃI NÌBỈẮi^H zỊ.: ' 7

HOÁ H ỌC TRUNG HỌ C PHỎ THÔN-G”được biên soạn theo chương trình và sách giáo khoa mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dành cho học sinh Trung học

phổ thông để giúp học tốt chương trình môn Hoá học và chuẩn bị tốt kiến thức

tham gia vào các kì thi quốc gia (thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh đại học - cao

đẳng). Với cách trình bày súc tích, dễ hiểu, khoa học, ngắn gọn mà cập nhật đầy

đủ thông tin, cuốn sách sẽ giúp cho học sinh nắm vững kiến thức cơ bản và rèn

luyện kĩ năng, kĩ thuật làm tốt bài tập trắc nghiệm môn Hoá học lớp 10, 11, 12

một cách có hệ thống.

Sách được biên soạn gồm 4 phần chính:

• Phân thử nhất: Các phiroug pháp chọn lọc giải nhanh bài

Nội dung gồm 10 phương pháp giải nhanh bài toán hoả học, mỗi phương

pháp được chia thành ba phần: nguyên tắc của phương pháp, các ví dụ minh hoạ

và bài tập tự giải. Phần này giúp cho học sinh rèn luyện kĩ năng và giải nhanh bài

tập trắc nghiệm, đồng thời là kiến thức cơ sở để học các phàn sau.

• Phân thứ hai: Luyện giải nhanh bài tập trắc nphỉệm theo cát

Nội dung gồm 17 chủ đề từ lớp 10 đến lớp 12 với hơn 1.000 câu hỏi trắc

nghiệm.. Đây là phần trọng tâm của cuốn sách, phân loại các câu hỏi trắc nghiệm

theo từng chương như trong sách giáo khoa thành các chủ đề, trong mỗi chủ đề

các câu hỏi được sắp xếp từ dễ đến khó nên học sinh bậc THPT đang học lớp nào

cũng có thể tự ôn luyện một cách dễ dàng.

• Phân thứ ba: Giói thiệu IHỘÍ số đê írắc nghiệm ôn ỉuyện thi đại hiỳ.: ■

Nội dung gồm 3 đề thi (mỗi đề có 60 câu) theo Gấu trúc đề thi của Bộ Giáo

dục và Đào tạo. Phần này giúp cho học sinh tự kiểm tra, đánh giá kiến thức của

mình sau khi học phần thứ nhất và phần thứ hai, hoặc chuẩn bị bản lĩnh trước khi

tham gia các kì thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh đại học - cao đẳng.

3





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


5/161

Phần thử Ur. Bsíp án, đáp số và htrớng dẫn giải

Nội dung gồm đáp án, dáp số cùa 100 bài tập tự giãi : dáp án của lất cá các

câu hỏi trắc nuhiệm, hướníi dẫn giải một số câu hỏi trong mỗi chủ dề và đáp án

cùa 3 đề thi. Cúc em hãy tự làm bài trước khi xem két quà ớ phần nàv.

Tác giả xin chân thành cảm ơn những ý kiến đóng í>óp quý báu và lời động viêncúa quý thầy cô giáo trong quá trình biên soạn cuốn sách này. Mặc dù đã rất cố gắníỉ

khi biên soạn nhưnsĩ chắc chắn không tránh khỏi những sai sót. Rất mong nhận được

nhiều ý kiến của quý thầy cô giáo vả bạn đọc ycu mến môn ỉ íoá học về nội dung,

cấu trúc và hình thức của cuốn sách này đế lẩn xuất bản sau hoàn thiện hơn.

TÁC GĨẢ

4





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


6/161

Phần thứ nhất

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC GIẢI NHANH BÀI TOÁN HOÁ HỌC

P h ư ơ n g p h á p 1

GIẢI BÀI TOÁN HOÁ HỌC THEO CÁC BƯỚC CO' BẢN

1. Phương pháp giải

Có thể ỉiiải một bài toán hoá học theo nhiều phương pháp khác nhau, so 1)0 trinhtự trình bày của một bài toán hoá học có thố tiến hành theo các hước sau:

• Bưó’c 1: Viết đúnti phương trinh hoà học của các phán ứnu, (dạng phân tù'hay ion).

• Buóc 2: Dối với bài toán hỗn hợp các chất, ta thường gọi ẩn X. y,... lần iượtlà số mol các chất tương ứng trong hồn hợp.

• Bưó'c 3: Từ các dữ kiện đề bài cho, có thể tính số moi của các chất.

- Biết m gam chất A: nA- - (mol)

- Biết m(|d gam dunu dịch A có c%:

- Bict V lít duns dịch A có C m: nA= Cm.V (mol)

X A V..- Bict thê tích Vo líl khí A (ỏ’dktc): nAr- —-— (mol)

- Biết V lít khí A ở áp suất p, nhiệt độ t °c (T - 273 -I- t °C):PV PV . . p T

■ra có = -+ Vo V. í - . 4^T0 T p0 T

Do dó riA :=

22 4 P. PVDặt R - — — -- tạđươc: nA = —•— (mol)

T0 • RT

5





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


7/161

22 4' i - Nếu p atm thì p. = 1 atm, khi đó R = - 0,082

0 273

- Nếu p mmHg thì P0 = 760 mmHg, khi đó R = — .

• B; y e ■■■!: Từ phương trình hoá học viết được phương trinh tỉ lệ số mol, rồi suy

ra số mol chất cần tính.Cho phương trình hoá học: a A + b B ------> c c + d D

, 1 , Ẵ , n A n R n c n n _ a a a _Phương trình tỉ lê sô mol: ——= — = ——= —— -> nA = —x n B = —x n c = —x n Da b c d b c d

• 3 5:Lập phuong trình khối lượnghỗn hợp, phương trinhsố mol hỗn họp,...

• đ\ỵủv 6 : Xác định thành phần dung dịch hoặc hỗn họp tạo thành sau phảnứng: Dung dịch sau phản ứng là dung dịch chứa chất tan tạo thành (không kế chấtkết tủa, chất bay hơi) và chất tan tham gia phản ứng có thể còn dư.

• ÍSiỉ óc 7: Giải các phương trình đại số chứa các ẩn, tìm số mol các chất. Từ đórút ra yêu cầu của đề bài.

Gkì nhổ': Muốn giải một bài toán hoá học, có thể coi nắm vững kiến thức lí thuyếthoá học là diều kiện cần và vận dụng phương pháp giải thành thạo là điều kiện đủ.

2* C á c YÍ íỉự ra Ễnh h o ạ

Ví ửụ ĩ : Khi cho một hỗn hợp Na và K tác dụng hết với nước, thu được 2,24 lítkhí H2 (ở đktc) và dung dịch D. Đem trung hoà dung dịch D bằng dung dịch HC10,5M, sau đó; cô cạn dung dịch thì thu được 13,3 gam hỗn họp muối khan.

a) Tính thành phần % theo khối lượng của mỗi kim loại trong hỗn hợp.

b) Tính số mi dung dịch HC1 0,5M cần để trung hoà dung dịch D.

Sà i giãi

(Bước 1) Phương trình hoá học của các phản ứng:

Na + H20 ------> NaOH + - H 2t (1)

2X

X —» X — 2

K + H20 ■> KOH + - H 2T (2)

yy2

6





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


8/161

NaOH + HCI --> NaCl + H20 (3)

X —> X X

KOH + HC1 --» KC1 + H20 (4)

y -> y _ ỵ

(Bu:ó:c2) Gọi X, y lần lượt và số mol của Na và K trong hỗn hợp■——- 2 24(Bước 3) n Hz = ^ =0,1 (mol)

(Bước 4-5) Theo (1, 2): n ỉ l 2 = —+ — = 0,1 mol X+ y = 0,2 (I)

Khối lượng hỗn hợp muối khan: 58,5x + 74,5y = 13,3 (II)

(Bước 7) Giải hệ 2 phương trình (I, II) ta được: X = y = 0,1 mol

a) Vậy thành phần % theo khổi lượng của Na và K trong hỗn hợp là:

% m Na = ----- -------------X100% = 37,10% Na 23.0,1 + 39.0,1

% m K = ----- -------------X1 0 0 % = 62,90%K 23.0,1 + 39.0,1

b) Theo (3, 4): n HC1 = X + y = 0,2 mol

Vậy Vd d H C 1 = ệ | = 0,4 (lít) = 400 ml.

Ví dụ 2: Hãy tính nồngđộ mol và nồng độ phần trăm của dung dịch KOH, nếucho 3,9 gam K tác dụng với 101,8 gam H2O. Biết khốilượng riêng của dung clịchsau phản ứng là 1,056 g/ml.

Bài giải

(Bư ớ c 1) 2K + 2H20 ------» 2KOH + H2t (1)

0,1 -> 0,1 0,05

■■■ _ 3 9(Bước 3) Ta có n K =- 1— = 0,1 molK 39

(Bước 4) Theo (1): n K0H = n K = 0,1 m o l; n H = - X n K = 0,05 (mol)2 2

(Bước 6 ) Dung dịch sau phản ứng chứa KOH (0,1 mol)

Do đó m ddsaupứ = m K+ m H2 0 - m H2t = 3,9+ 10 1,8 -2 x 0,0 5 = 105,6 (gam)

7





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


9/161

Vddsaupử - • 100 (ml) - 0.1 (lít)1,056

(ikrớc 7) Vậy C%KOH = X1 0 0 % = 5,3 % ; Cmkoii = n ?7 = 1(M)-105,6 U,I

Ví đu 3: Ghia rn gain .hỗn hợp X gồm ancọl no đơn chức (A) và axit cacboxylicno đơn chức (B) làm 3 phân băng nhau:

- Phần (1): tác dụng với Na dư rồi dẫn khí bay ra cho qua CuO, nung nóng thuđược 1,35 gam IỉiO.

- Phần (2); trung hoà vừa đủ với 16 gam dung dịch NaOI I 25%.

- Phần (3): đốt cháy hoàn toàn rồi cho sản phẩm vào dung dịch Ca(()H )2 dư tạora 30 gam chất kết tủa.

a) Viết tất cả phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra.

b) Tìm công thức phân tử của A, B biết A vả B có số nguyên lử cacbon bàng nhau.c) Tính m.

Bài iịiủì

(Bước 1) Đặt công thức của ancol A là: CnH2n+|OH

và của axit B là: CmH?m+|COOI-I

a) Phương trình hoá học của các phản ứng:

• Phần 1: C „H2n+,OH + N a ------> CnH2n+1ONa + I H2f ( 1 )

aa -»

2

CmH2m+ICOOH + N a ------> CmH2m+ICOONa + (2 )

, b b -> ^

2

H2 + CuO — Cu + I-I20 (3)0,075 CmH2m4lCOONa + H20 (4)

b -> b

• Phần 3: CnH2n+|OH + — O2 ------> nC Ơ 2 + (n+l)H 2 Ơ (5)

a —» na





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


10/161

Cn,H2 m+|t'OOH ‘ i 3m + 1 j ( ) : ------> (mH )C(VM m H ) il 2() (6 )

b -> (m -(■1 )b

CƠ2 I Ca (0 1 1 ) 2 dư-----> Ca C 0 3 ị I- M20 (7)

0,3 m 1

0,15

(Bước 7) b) Công thức phân tử của ancoỉ A là C2 II5OH và axit B là CII3COOI I

c) Vậy m ~ 3 X (46.0,05 + 60.0,1) = 24,9 (gam).

Ví dụ 4: Cho m gam Na vào 150 ml dung dịch AICI3 IM. Sau khi phán írnii xảyra hoàn toàn thu đưọc V lít khí (đktc) và 9,36 gam kết tủa. Tính m và V.

Bài giai

(Bước 1) Cho Na vào dung dịch AICI3, trước tiên xảy ra phản ứng của Na vói H2O:

Na + II20 ------> NaOH + --H 2t (l)

m m m

23 ^ 23 46

9





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


11/161

A1C13 + 3NaOH

TH1: 0,12 0,36

77/2: 0,15 -» 0,45

■» Al(OH)3ị + 3NaCl (2)

0,12

0,15

(Bước 3) Ta có n Na= ^ ( m o l ) ; nA|C|3= 0,15x 1 =0,15 (mol)

9 36 Nhận xét: n AI(OH)jị = = 0,12 (mol) < n A | C , 3 = 0,15 mol

Do Al(OH ) 3 là hợp chất lưỡng tính nên có thể xảy ra 2 trường hợp:

* Trưởng hợp 1: A 1CỈ3 dư

(Bước 4 -5 ) Theo (1,2 ): n Na0H = ~ = 0,36 (moỉ)

(Bước 7) -» m = 8,28 gam

Vậy V = — x22,4 = — x22,4 = 4,032 (lít)46 46

* Trường hợp 2: NaOH dư sẽ hoà tan một phần kết tủa:

Al(OH) 3 + NaỌH ------» Na[Al(OH)4] (3)

0,03 -» 0,03

nM(OH)3 tan ra ớ (3 )- 0 ,1 5 —0,12 — 0,03 (m oi)

Theo (1; 2): n Na0H= — = 0,45 + 0,03 (mol) -> m = ll ,0 4g am

Vậy V = x22,4 = 5,376 (lít).93 46

Ví dụ 5: Hoà tan hoàn toàn 0,3 mol hỗn hợp gồm AI và AI4 C3 vào dung dịchKOH (dư), thu được a mol hỗn hợp khí và dung dịch X. Sục khí CO 2 (dư) vào

dung dịch X, lượng kết tủa thu được là 46,8 gam. Giá trị của a là

A. 0,55. B. 0,60. c . 0,40.D. 0,45.

{Trích đẻ thỉ TSĐH năm 200H - Khối A)

Bài giải

(Bước 1) Phương trình hoá học của các phản ứng:

* AI và AI4C3 + dung dịch KOH (dư):

I 10





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


12/161

2 A1 + 2 KOH +6H 20 ------> 2K[A1(0H)4] + 3H2t (1)

3xX -> X —-

2

AI4 C3 + 4 KOH +12H 20 ------> 4K[A1(0H)4] + 3 Q Ỉ 4 Í (2)

y -» 4y 3yDung dịch X chứa K[A1(0H)4] (x + 4y) mol và KOH dư

• Dung dịch X + CO2 (dư): „

KOH + C 0 2 ---------------- » KHCO3 (3)

K[A1(0H)4] + C 0 2 --------» Al(OH)3ị + KHCO3 (4)

X + 4y —> X + 4y

(Bước 2) Gọi X, y là số mol của Al và AI4C3

(Bước 3) Ta có nA1(0 H)3 ị= ~ Ệ . = 0,6 (mol)

(Bước 4 - 5) Số mol hỗn hợp: X + y = 0,3 (I)

Số moi kết tủa: X + 4y = 0,6 (II)

(Bước 7) Giải hệ 2 phươngtrình (I, II), ta được: X = 0,2 ; y = 0,1

Vậy a = — + 3y = —x0,2 + 3x0,1 = 0,6 (mol).

^ Chọn đáp án B.

Ví dụ 6 : Cho V lít dung dịch NaOH 2M vào dung dịch chứa 0,1mol Al2 (SƠ4 ) 3 và0,1 mol H2 SO4 đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 7,8 gamkết tủa. Giá trịlớn nhất của V để thu được lượng kết tủa trên là

A. 0,45. B. 0,35. c . 0,25. D. 0,05.

(Trích để thi TSDHnăm 2008 - Khối Ẩ)

Bài giả i

(Bước 1) Các phương trình hoá học dạng ion:

H+ + OH" ------> H20 (1)

0,2 0,2

Al3+ + 3 OFT ------» Al(OH) 3 ị (2)

0,2 —> 0,6 0,2

11





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


13/161

Al(OII)j f on -----> IAl(OI I)11 (3)

0 , 1 -> 0 ,1

(Bước 3) n!|i : 2 x n ll2S()i 0,2 mol ; nA|3, - 2 x n A|ỉ(SOl)3 0,2 mol

Vi 11 \I(()I I ); ị 0.1 ( m o l) < n Ai.„ - 0.2 m ol

Nên dể thu dược V lớn nhất thì kết tủa tan 0,1 moi trong 011

(Bước 4) ■-» nNa()|| n()]| 0.2 I 0,6 I 0,] 0.9 (mol)

(Bước T X y ặ y - V =- ()y - 0,45 (lít).

Chọn dáp án A.

Ví dụ 7: Iloà tan hoàn toàn 47.4 gam phèn chua KAl(SO:i)2 .1 211iO vào nước, thuduợc dung dịch X. Cho toàn bộ X tác dụrm với 200 ml dung dịch Ba(OH ) 2 IM.san phản ứng thu dược ra gam kết tủa. Giá trị của ra là

A. 7,8. B. 46.6. c . 54,4. D. 62,2.(Trích đề thi TSCĐ năm 2009 - Khối A. B)

Bài giả i

(Bước 1) Các phương trình điện li:

KA1(S0„)2.1 2 H ,0 ------> KH + Al3+ + 2SO.Ỉ'+12IbO0,1 0.1 0,2

Ba(OIỈ) 2 ----- ■> Ba2' + 2 011 “

0,2 -> 0,2 0,4

Phương trình hoá học của các phàn ứng dạng ion:

Ba21 -i S O 2; ------ -> B a S O iị ( ] )

0 , 2 0 , 2 0 , 2

Al3' + 3 OII ------> AI(OII)3ị (2)

0,1 -> 0,3 0,1

A1(OII)3 h- 011 ----- > 1A1(0H), I (3)

0,1 0.1

( B u ớ c 3 - 4) I a c ó n K A 1 ( S O i, , 1 2 1 1 , 0 = 0,1 ( m o l )

12





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


14/161

'iBatOIIb ■ °-2x l ■ 0 , 2 (mol)

(Birớc 7 ) Kết lũa ihu dược chi có BaSO.1

Vậy m 233x0.2 =■ 46.6 (” am).


3. Các bài tập tự giải

Câu 1: Tìm công thức của FcyOy biếl 4 gam oxil này phàn ứnu hết vói 52,14 mldung dịch I IC1 10% (13 -■■■1,05 g/ml).

Câu 2: Khi cho 100 ml dung dịch K01I IM vào 100 ml dunu dịch IIC1 thu dirợc dmm dịch cố chứa 6.525 gam chất tan. 'l ính nồna tlộ mol của I IC1 (ronẹ duna dịchđã dùng. 0 {%"

Câu 3: Mấp ihụ hoàn toàn 2.688 lít khí co? (ớ đklc) vào 2.5 !íl dun” dịchBa(OH); nồng độ a mo 1/1. thu được ] 5.76 gam kối tủa. Giá trị của a là

A. 0,032. lì. 0.04. c.0 .0 6. I). 0.048.

(Trích đề thi TSDH năm 2007 - Khối A)

Câu 4: Cho 2.16 gam Mg lác dụnti với dung dịch UNO; (dư). Sau khi phàn irnsixay ra hoàn toàn thu dược 0,896 lít khí NO (ở dktc) và đunií dịch X. Khối lirợnụmuôi khan ihu dược khi làm bay hoi dung dịch X là

A. 8 . 8 8 cam. lì, 13.92 ụain. c . 6,52 gam. I). 13.32 uam.(Trích đề thi TSĐH năm 2008 - Khỏi B)

Câu 5: Khi cho 41.4 gam hồn hợp X íỉồm F0 2 O3 , Cr;0; và AI1O3 tác dụnu vớidunụ dịch NaOH đặc (dư), sau phàn ứng thu dược chất rắn cỏ khối lưọnự 16 gam.Dè khử hoàn U)àn 4!.4 gam X banụ phán úng nhicLnhôm, phai dùng 10.8 uamAl. Thành phần phần mím theo khối lượng cua Cr:0; trong hỗn họp X lá (Chohiệu suấi cúa các phản ứnẹ là 1 0 0 %)

A. 50,67%. n . 20.33%. c . 66,67%. 1){36.7 I%.

( Trích đề thị TSCĐ năm 2007 - Khối A. B)Câu 6 : lloà tan hoàn toàn 12.42 uam Al bàng duníi dịch IINO 3 Ioãnu (dư), thu

dược dung dịch X và 1.344 !ít (ỏ’đktc) hồn hợp khí Y gồm hai khí là N ;0 và Nt.Ti khối của hồn họp khí Y so với khi II2 là 18. Cô cạn dunu dịch X. thu đượcm uam chất răn khan. Giá trị của m là

A, 38.34. B. 34,08. c 10638. I). 97.98.

(Trích đề Ihi TSĐH năm 2009 - Khối A)

13





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


15/161

spâu 7: Cho 18,5 gam hỗn hợp z gồm Fe, Fe30 4 tác dụng với 200 ml dung dịchHNOj loãng đun nóng và khuấy đều. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu đượ2,24 lít khí NO duy nhất (đktc), dung dịch Z| và còn lại 1.46 gam kim loại.

a) Viết phương trình hoá học của các phàn ứng xảy ra.

b) Tính nồng độ moi của dung dịch HNO3 .

c) Tính khối lượng muối trong dung dịch Z|.{Trích để thỉ TSĐH năm 2002 - Khối A)

Câu 8 : Có một hỗn hợp X gồm C2 II5OH, C2H3 COOH và CH3COOH. Ch1/4 lượng hỗn hợp X tác dụng với kali dư, ta thu được 4,48 lít H2 (ở đktc). Đtrung hoà 1/4 lượng hỗn hợp X cần dùng 200 ml dung dịch NaOH 1,5M. Mặkhác, 1/2 lượng hỗn hợp X làm mất màu vừa đủ dung dịch chứa 32 gam Br2.

a) Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra.

b) Tính khối lượng của từng chất trong hỗn họp X.

Câu 9: Hỗn hợp X gồm các kim loại Al, Fe, Ba. Chia X thành 3 phần bằng nhau:

- Phần (1) tác dụng với nước (dư), thu được 0,896 ỉít H2.

- Phần (2) tác dụng với 50 mi dung dịch NaOH IM (dư), được 1,568 lít 1 Ỉ2 -

- Phần (3) tác dụng với dung dịch HC1 (dư), thu được 2,24 lít H2.

• (Các phàn ứng xảy ra hoàn toàn, các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuấn).

Tính phần trăm khối lượng các kim loại trong hỗn họp X.

{Trich đè thi TSĐH năm 2003 - Khối B)

Câu 10: Hỗn hợp X có khối lượng 8,14 gam gồm CuO, AI 2O3 và một oxit của sắtCho H2 dư qua X nung nóng, sau khi phản ứng xong thu được 1,44 gam H2O. Hotan hoàn toàn X cần dùng 170 ml dung dịch I-I2SO4 loãng IM, được dung dịch YCho Y tác dụng với dung dịch KOH dư, lọc lấy kết tủa đem nung trong không khđến khối lượng không đổi, được 5,2 gam chất rắn.

a) Xác định công thức của sắt oxit.

b) Tính khối lượng từng oxit trong X.

14





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


16/161

P h i f f f n g p h á p 2

PHƯƠNG PHÁ P BẢO TOÀN KHÓI LƯỢNG* V .

1. Nguyên tắc\

Phương pháp này khá đơn giản và thông dụng, nguyên tắc dựa vào định luật bảo toàn khôi lượng cho các quá trinh biên đối hoá học: 1 'ổng khối lượng cáo chấitham gia phản ứng bẳnti tống khối lượng các chất, tạo thành sau phán ứng.

* X m muối ~ rn cation + n i anion

* s au p h àn ứ n g ~ I m c á c c hấ t b ail đ ằ u — n i c hấ t k é t l ũa — Ỉ L n i c h ắ t k hi

Ghi nhó'. Điều quan trọng của phương pháp này là tìm mối liên hệ số mo! giữacác chất trong phản ứng.

2. C ác v í dụ m inh ho ạ

Ví dụ 1: Hoà tan hoàn toàn 2,81 gam hỗn hợp gồm Fe 2Ơ3, MgO, ZnO trong500 ml axit H2SO4 0,1 M (vừa đủ). Sau phản ứng, hỗn hợp muối suníầt khan thuđược khi cô cạn dung dịch có khối lượng là

A^6.81 gam. B. 4,81 gam. c . 3,81 gam. D. 5,81 gam.

(Trích đề ihi TSĐỈỈ nấm 2007 - Khối A)

Bài iịiỉĩi

Fe20 3 + I-ISO ----- »Fe2(S04)3 + 3H20 (1)

MgO + H2 SO4 ------> MgS04 + H20 (2)

ZnO + H2 S 0 4 ------» ZnS0 4 + H20 (3)

Theo (1 ,2, 3): n H 2 0 = n H2S0 4 = 0,5x0,1 - 0,05 mol

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m hh muối khan = 2 ,81 + 9 8 x 0 ,0 5 - 18 x 0 ,05 = 6 ,81 gam.

^ Chọn đáp án A.

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm Fe, FeO và Fe2 0 j. Cho một luồng khí c o đi qua ống sứđựng m gam hỗn họp X nung nóng. Sau khi kết thúc thí nghiệm thu đirợc 64 gam chấtA trong ống sứ và 11,2 lít khí B (đktc) cỏ tỉ khối so với H2 là 20,4. Giá tiị của m là

A. 105,6. B.35,2. c . 52,8. 70,4.

Bài giải

Các phương trình hoá học của phản ứng khử oxit sắt có thể có:

15





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


17/161

3Fc20 3 I CO — ——> 2 1 ;e/),( -f C 0 2 (1)

FC3O4 + CO — ^ 3FcO + C 0 2 (2)

FeO + CO — Fe I- C 0 2 (3)

Nhận xét : Chất rán A có thể gồm 3 chat Fe, FeO, Fej0.i hoặc ít hơn, điều quantrọng ỉà số moi c o phản ứng bao eiò' cũng bằng so mol CO 2 tạo thành

1 1 2Gọi Xlà sô mol CO2 tạo thành ; Ta có n B ------ --- 0,5 (mol)

44x +-28(0 ,5 - x ) - 0 ,5 x2 0.4 x2 - 20,4 > X = 0 ,4 mol

Do đó n t o phán imạ = 0,4 moi. Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m m A + mco, - m C()- 64 í 44 x0 .4 28 x0.4 :i 70,4 (gam).

Chọn đáp án ỉ).

Ví du 3: lỉoà tan hoàn toàn 5 gam hỗn hợp hai kim loại bằng dung dịch HC1 thudược dung dịch A và khí B. Cô cạn duníi dịch A thì được 5,71 gam muối khan.T ính Ihể tích khí B (đo ớ dktc). .

Bùi giải

Gọi hai kim loại là: X và Y

. 2X ! 2m 1IC1 ------> 2 XClm + m ll2t ( 1 )

2Y + 2n MCI ------ > 2YCln + n l l2f (2)Theo (1.2) : n IIC1 = 2 x n ị | 2


5 t 36,5 x2 x n (b 5,71 + 2 X ri| 1^ —> n Mi~0,0 1m ol

Vậy v„2(dklc,----- 0,01x22,4 ■0.224 (lít).

Ví dụ 4: Cho 3.68 gam hỗn hợp eồm Al và Zn tác dụng với mộl lượng vừa đủdung dịch II2SO4 10%, thu được 2,24 lít khí 1 Ỉ2 (ờ dktc). Khối lượng dung dịchthu được sau phản ứng là

A. 101,68 gam. B. 88,20 gam. c . 101,48 earn. D. 97,80 gam.

(Trích đè thi TSDỈỈ năm 2009 - Khối A)

Bài íỊÌảị

2 A 1 + 3 H 2 S O 4 ---------- > A I 2( S O . | ) . í + 3 Ĩ Í 2 1 ( 1 )

Zn I H2 SO4 ------> ZnSO | + II2t (2)

16





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


18/161

_ 2 24Theo (1,2): n H2so 4= nH2 = ~ ~ = 0.1 (moi)

_ 98x0,1x100 _ n o / ,mdd h 2s o 4 = ------^ ----- = 98 (gam)


I ^ d d sau phàn ứng — IH h h "*~m d d H 2 S O 4 — m H 2 T = 3 j 6 8 + 9 8 — 2 x 0 , 1 = 1 0 1 , 4 8 ( g a m )

Chọn đáp án c .

Ví dạ Si Cho 15,6 gam hỗn hợp hai ancol đơn chức, kế tiếp nhau ừong dãy đồngđẳng tác đụng hết với 9,2 gam Na, thu được 24,5 gam chất rắn. Hai ancol đó là

A. C3H5OH và C4H7OH. B. C2H5OH và C3 H7OH.

(Trích đề thì TSĐH năm 2007 - Khối A)

Sài giải

Đặt công thức chung của 2 ancol đơn chức là: ROH

ROH + Na ------> RONa + - H 2 T2

0,3 0,3


19/161

(RCOO)3C3H5 + 3NaOH —£-> 3RC00Na + C3H5(OH ) 3

0,06 -> 0 , 0 2

Áp dụng định luật bảo íoàn khối lượng:

mXàphòng = m chát béo + m Na0|j -mgiixcroi = 17,24 + 40x0 ,06 - 92x0,02 = 17,80 (gam)

Chọn đáp án À.

VI dạ 7: Cho 3,6 gam axit cacboxylic no, đon chức X tác dụng hoàn toàn vớì500 ml dung dịch gồm KOH Ọ,1 2 M và NaOH 0,12M. Cô cạn dung dịch thuđược 8,28 gam hỗn hợp chất rắn khan. Công thức phân tử của X là

A. C2H5COOH. B. CH 3COOH. c. HCOOH. D. C3H7COOH.

(Trích đề í hi TSDỈỈ năm 2008 Khối B)

Bàì pìảì Phương trình hoá học dạng ion:

RCOOH + OH“ ------> RCOO- + H20

0,06 < - 0.06

Ta có n K0H = n Na0H = 0,5x0,12 = 0,06 (moi)


mH 2 0 tạo thành =3,6 + 56x0 ,06 + 40x 0 ,0 6 - 8,28 = í, 08 (gam)

1 08

n H20 tạo Hiánh = = 0,06 (moI)

M v = R + 45 = = 60 (g/mol) ■-> R = 15 (CH3)x 0,06

Vậy công thức phân tử của axit X là CH 3COOH.

% Chọn dáp án B.

3 . Cá c bà i t í ỉp ĩhr g ỉồ i

Câu I: Hoà tan hoàn toàn 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng mộtlượng vừa đủ dung dịch H2 SO4 loãng, thu được 1,344 lít hiđro (ở đktc) và dungdịch chứa m gam muối. Giá trị của m là

A.9,52. B. 10,27. c . 8,98. D. 7,25.

(Trích lie thi TSCĐ năm 2007 - Khtii /í. B)

CÍỈH 2: Cho một lượng đung dịch H2 SO4 10% vừa đủ tác . dụng hết với 16 gamCuO. Tính nông độ % của dung dịch muối thu được.

18





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


20/161

í ?' Hoà tan 10 gam hỗn hợp hai muối cacbonat kim loại hoá trị 2 và 3 bằngdung dịch HC1 ta thu được dung dịch X và 672 ml khí bay ra (ở đktc). Hỏi cô cạndung dịch X thu được bao nhiêu gam muối khan ? / '

O a Hoà tan 9,14 gam hợp kim Cu, Mg, AI bằng một lượng vừa đủ .dung dịchHCI thu được 7,84 lít khí X (đktc), 2,54 gam chất rắn Y và dung dịch z. Cô cạn

dung dịch z thu được m gam muôi. Giá trị của m làA. 33,99. B. 32,15. c , 31,45. D. 18,675.

Cầ i : C h o một luồng c o đi qua ống sứ đựnế m gam hỗn hợp X gồm CuO, FeO,Fe30 4 và Fe20 3 nung nóng, thu được 40 gam hỗn hợp chất rắn Y và 13,2 gamkhí CƠ2 - Giá trị của m là

A.48,6. B.44,8. c.24,3. D. 36,45.Cẵi, ú; Trung hoà 5,48 gam hỗn hợp gồm axit axetic, phenol và axit benzoic cầnđùng 600 ml dung dịch NaOH 0,1 M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu đượchỗn họp chất rắn khan cỏ khối lượng là

A. 8,64 gam. B. 6,84 gam. c . 4,90 gam. IV 6,80 gam.

Cây V Khử hoàn toàn 8 gam một oxit của kim loại cần dùng 3,36 lít Hỉ- Hoà tanhết lượng kim loại thu được vào dung dịch HC1 dư thấy thoát ra 2,24 lít H2.Thể tích khí đều đo ở đktc. Công thức của oxit trên là

A. Cr20 3. Bị Fe30 4. . c . Fe20 3. D. FeO.

c&u li, Đốt cháy hết 1,88 gam chất hữu cơ X cần lượng vừa đủ là 1,904 lít c>2(đktc), chỉ thu được CO2 và hơi nước với tỉ lệ thể tích Vco : VH 0 = 4 : 3.

Biết M x < 200 g/mol. Công thức phân tử của X là

A. C7H 10O5 . ( B. C7H 12O6 . C.C 6Hio07. D .C 8Hi20 5.

Cầtt Cho 9,2 gam Nag vào 160 ml dung dịch có khối lượng riêng là 1,25 g/mlchứa Fe2(S0 4) 3 và Al2(S 0 4 ) 3 với nồng độ tương ứng là 0,125M và 0,25M.Sau phản ứng, người ta tách kết tủa và đem nung đến khối lượng không đổi.

a) Tính khối lượng chất rấn thu được sau khi nung.

b) Tính nồng độ phần trăm của các muối tạo thành trong dung dịch.

Câu ÍS: Hỗn hợp A gồm KCIO3 , Ca(C103)2, Ca(C10)2, CaCl2 và KC1 nặng83,68 gam. Nhiệt phân hoàn toàn A, thu được chất rắn B gồm CaCỈ 2, KC1 và mộtthê tích O2 vừa đủ oxi hoá SO2 thành SO3 để điều chế 191,1 gam dung dịchH2SO4 80%. Cho chất rắn B tác dụng với 360 ml dung dịch K 2CO 3 0,5M (vừa đủ)thu được kết tủa c và đung dịch D. Khối lượng KC1 trong dung dịch D nhiều gấp22/3 lần khối lượng KC1 co trong A.

a) Tính khối lượng kết tủa c.

b) Tính % khối lượng của KCIO3 trong A.

19





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


21/161

i"ii SƯƠNG P1ĨẢP BẢO TOÀN NGUYÊN TÓ

; . NgyvêíS tắc:

Trong phương trình hoá học của phản ứng, khối lượng các nguyên tố luôn đượchảo toàn. Vì vậy tông sô root nguyên tứ của một nsuyên lô trước và sau phân ứng

htiv.

Chú trọng thiết lập sơ đồ mối quan hệ số mol giữa các chất.

•C.. C ác ví dụ oiíah lỉoa

VỊ íỉỵ I; Hoà tan hoàn toàn hỗn họp gồm 0*12 moi FeS2 và a molC 112S vàodung dịch axit HNO3 (vừa đủ), thu được dung dịch X (chỉ chứa hai muốisunfat)và khí duy nhất NO. Giá trị của a là

A.0,04. B. 0,075. C 0 , 1 2 . D. 0,06.

(Trích đề thi TSĐHnăm 2007 - Khối A)

ĩiàỉ giải

o ' Ai. u - í F e S 2 + HN O3 v f F e 2 ( S 0 4 )3 , W A f , Ư nSo đè phán úng: Ị c ~ ' s > Ị — + NO t + H20

Xét mối liên hệ giữa hai muối sắt và giữa hai muối đồng:

2 FeS2 ------> Fe2(S 0 4 ) 3

0,12 - > 0,06

Cu2S ------» 2CuS04

a -> 2 a

Áp dụng sự bảo toàn nguyên tố đối với s , ta có:

2 x 0 , 1 2 + a = 3x0,06 + 2 a -> a = 0,06 mol.

C h ọ n dáp án !>.

Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn a mol axit hữu cơ Y được 2a mol CƠ 2 - Mặt khác, đểtrung hoà a mol Y cần vừa đủ 2a moỉ NáOH. Công thức cấu tạo thu gọn cùa Y là

A. HOOC-CH2 -CH2-COOH. B. C2H5-COOH.

c . HOOC-COOH. D. CH3 COOH.

(Trích đề ihi TSĐH năm 2007 - Khối Ả)

TA





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


22/161

Bài giải

Áp dụng sự bảo toàn đối với nguyên tố C: nC0 2 = 2 n Y -> Y có 2 nguyên tử c

Mặt khác n NaOH = 2 n Y -» Y cỏ hai nhóm chức -COOH

Đối chiếu với đề bài, công thức cấu tạo của Y thỏa mãn là: HOOC-COOH.

^ Chọn đáp án c .

Ví dọ 3: Dan từ từ V lít khí c o (ở đktc) đi qua một ống sử đựng lượng dư hỗnhợp rắn gồm CuO, Fe2Ơ3 (ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàntoàn, thu được khí X. Dan toàn bộ khí X ở trên vào lượng dư dung địch Ca(OH ) 2thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá trị của Y là

A. 1,120. B. 0,896. c . 0,448. D. 0,224.

(Trích đề thi TSCĐ năm 2008 - Khối A, B)Sà i giải

X fCu0 1 t° * 4Sơ đồ phản ứng: •! + c o —í—> CƠ2 t (X) + hỗnhơprấnlFe2°3

C 0 2 + Ca(OH)2 (đư) ------» CaC 03ị + H20 ■,

Áp dụng sự bảo toàn số mol đối với nguyên tố C:

n c trong CO - n c trong CƠ 2 ~ n c trong CaC03

-+ nc / c o = ncaCO3ị = ^ = 0’0 4 (mo1) ’ y ậy v =0,04x22,4= 0,896 (ỉít).

'b Chọn đáp án B.Ví dụ 4: Hoà tan hỗn hợp X gồm 0,2 moi Fe và 0,1 moi Fe2 Ơ3 vào dung dịch HC1dư được dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với dung dịch NaOH dư thuđược kêt tủa. Lọc kêt tủa, rửa sạch đem nung trong không khí đến khối lượngkhông đổi thu được m gam chất rắn z . Giá ừị của m là

A. 16,0. B.24,0. c.28 ,8. D. 32,0.’ Bài giải

Sơ đồ phản ứng:

V í F e +HC1 Y í ( 2 + NaOH I [F e(O H )2 0

X l F e 20 3 [FeClj ị | Fe(OH), z (Fe2° 3>

Áp dụng sự bảo toàn số mol đối với nguyên tố Fe:

Hfe trong z = npe trong X = Hpe +2npg2Q̂ = 0,2 + 2 .0,1 = 0,4 (mo i) .

nFe20 3 trong z = 2 x nFe trong z = 0,2 (m ol); Vậy m = 0,2 X 160 = -32,0 (gam).

^ Chọn đáp án Đ.

21





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


23/161

7 ; ú,j. :-k Cho 2,13 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Cu và AI ở dạng bộtác dụng hoàn toàn với oxi thu được hỗn họp Y gồm các oxit có khối lượn3,33 gam. Thể tích dung dịch HC1 2M vừa đủ để phản ứng hết với Y là

A. 57 ml. B. 50 ml.

ỉ 1' ■Hi 6 '

c . 75 ml. D. 90 ml.

7 ỈOUH ■■Khôi.!}

'Mg MgO

Sơ đồ phản ứng: X ' Cu + ° 2 Y- CuO

AI AJ2 0 3

MgO + 2HC1

c ù o 4- 2 HC 1

AI2O3 + 6HC1

-> MgCl2 + H20 (1)

-> CuClj + H2O (2 )

-> 2AICI3 + 3 H2O (3)

1,2Ta có m 0 /hhY = 3 ,3 3-2 ,1 3 = 1,2 (gam) hay n 0 /hhY= ^ 7 = 0,075 (mol)

Theo (1,2, 3): nH C1 = 2x = 2x0,075 = 0,15 (mol)

Vậy v ddH C! - = 0,075 (lít) = 75 ml.

Vi 4ụ í ; Cho một mẩu Na để lâu trong không khí, bị chuyển hoá thành hỗn hợ

ran X gồm Na, Na2Ơ, NaOH, Na2 C0 3 . Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp X bằng H2 SOloãng, sau phản ứng thu được dung dịch Y. Làm bay hơi nước từ từ dung dịch Ythu được 8,05 gam tinh thể Na2SƠ4 .1 0 H2 0 . Khối lượng mẩu Na là

A. 0,575 gam. B. 1,15 gam. c . 2,3 gam. D. 1,725 gam.

Nakk

Na20

NaOH

Na2 C 0 3

Na

h-2-so4 > dđ Y (dd Na2 S04) ------» Na2 S 0 4 .10H20

8 05Ta có nNa2so4 ]0H2o = = 0,025 (moi)

n Na cũa mẩu Na = n Na trong tinh thế " 2 X n jSỊa2sQ 4 ]QĴ 2Q = 0,05 mol

Vậy khối lượng mẩu Na là: 0,05 x23 = 1,15 (gam).

22





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


24/161

V 'i iỊù Cho hỗn hợp A gồm ba kim loại X, Y, z có hoá trị lần lượt là 3, 2, 1 và tílệ sô mol lân lượt là 1 : 2 : 3, trong đó sổ mol của X bằng X moi. Hoà tan hoàntoàn A băng dung dịch có chứa y mol HN 03. Sau phản ứng thu được dung dịch Bkhông chứa NH4 NO 3 và V lít hôn họp khí E (ở đktc) gồm NO 2 và NO. Biểu thứctính y theo Xvà V là

V _ V _ V V

A. 8 x + —— . B. 6 x + —— . c . 5x + — . D. 1 0 x + —— 22,4 22,4 22,4 22,4

ỈSàì ỉỊỈảí

VTa có nhh ỊV= —-— moi ; rheo đê bài nx : n y : n7 = 1 : 2 : 3

Mà nx = X mol nên nY = 2x mol, nỵ = 3x mol


X, Y, z + HNO3 ------> X(N03)3, Y(N03)2, ZNO3 + N 0 2 1 , NO t + HX 2x 3x X 2x 3x

Dựa vào sự bảo toàn số mol đối với nguyên tố N:

n HN03 = n N = 3 n X (N 0 3 )3 + 2 n Y ( N 0 3 )2 + n Z N 03 + n N 0 2 + n NO

V V= 3. X + 2. 2x + 3x + —-— = lOx + —-— (mol).

22,4 22,4

l’i> Chọn dno án ỉỉ>.

3, C á c b ả i íậ p líiur oỊÌãỉt>1! ĩ'

C ẩ a I ; Cho hỗn họp A gồm X mol FeS2 và y mol C112S tác dụng với HNO3loãng, dư đun nóng chỉ thu được muối sunfat của các kim loại và giải phóng khíduy nhất NO. Tỉ lệ X : y có giá trị là

0 5 c . 15

Cẫỉỉ 2 : Dần một luồng khí c o đi qua ống sử đựng 0,04 mol hỗn họp A gồm FeOvà Fe2Ơ3 đốt nóng. Sau khi kết thúc thí nghiệm thu được chất rắn B gồm bốn chấtcân nặng 4,784 gam. Khí đi ra khỏi ống sứ hấp thụ vào dung dịch Ca(OH ) 2 dư thu

được 4,6 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng FeO trong hỗn hợp A làA. 31,03%. B. 86,97%. c . 68,97%. D. 13,03%.

Câu 3: Hoà tan hoàn toàn 7,68 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe3 Ơ4 , Fe2 Ơ3 cần dùng260 ml dung dịch HC1 IM. Dung dịch thu được cho tác dụng với NaOH dư, kếttủa thu được đem nung trong không khí đến khối lượng không đổi được m gamchất rắn. Giá trị của m là

A. 7,2. B. 8 ,0 . c. 16,0. D. 1 0 ,8 .

23





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


25/161

Uiiu 4: Nung nóng 16,8 gam hỗn họp gồm Au, Ag, Cu, Fe, Zn với một lượng dưkhí 0 2, đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 23,2 gam chất rắn X.Thể tích dung dịch HC1 2M vừa đủ để phản ứng với chât răn X là

VẢ. 400 ml. B. 200 ml. c . 800 ml. D. 600 ml.(Trích đề thi TSCĐ năm 2009 - Khơi A, B)

Càu 5 : Cho ba kim loại Al, Fe, Cu vào 2 lít dung dịch HNO 3 phản ứng vừa đủ,thu được 1,792 lít ichí (đktc) gồm N 2 và NO2 có tỉ khối so với H 2 bằng 18,5. Nồngđộ mol HNO3 trong dung dịch đầu là

A. 0,22M. B. 0.56M. C^0,28M. D. 0,25M.

Cân 6 : Đốt cháy 9,8 gaợi bột Fe trong không khí thu được hỗn hợp chất rắn zgồm FeO, Fe30 4 và FeỸ0 3 . Để hoà tan z cần dùng vừa hết 500 ml dung dịchHNO3 1,6 M, thu được V lít khí NO (sản phâm khử duy nhât, đo ở đktc). Giá trịcùa V là

A. 10,08. B^6,16. c . 5,60. D. 6,048.

Cài? 7: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp Y gồm C2H6 , C3H4 và CậUg rồi chosản phẩm hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch Ca(OH )2 dư, thu được 29,5 gam kếttủa và khối lượng dung dịch thu được giảm 10,76 gam. Giá trị của m là

A. 8,14. B.4,18. c.1 ,84. D. 1,48.

Cíìu 8 : Tiến hành crackinh 2,9 gam butan ở nhiệt độ cao. Sau một thời gian thuđược hỗn họp khí A gồm CH 4 , C2H6 , C2H4 , C3H6 và C4 H 10. Đốt cháy hoàn toàn Atrong khí O2 dư, rồi dẫn toàn bộ sản phẩm sinh ra qua bình đựng H 2 SO4 đặc.Độ tăng khối lượng của bình đựng H2 SO4 đặc là

A. 9,0 gam. B. 6,75 gam. c . 2,25 gam. D. 4,5 gam.Câu 9í Đốt cháy hoàn toàn một thể tích khí thiên nhiên gồm metan, etan, propan bằng oxi không khí (trong không khí, oxi chiếm 20% thể tích), thu được 7,84 lítkhí CO2 (ở đktc) và 9,9 gam nước. Thể tích không khí (ở đktc) nhỏ nhất cần dùngđể đốt cháy hoàn toàn lượng khí thiên nhiên trên là

A. 70,0 lít. B. 78,4 lít. - c . 84,0 lít. D. 56,0 lít.

(Trích, đề thi TSCĐ năm2007 - Khối A, E)

Câu 10: Hoà tan hết 4,431 gam hỗn hợp AI và Mg trong HNO3 loãng, thu được

dung dịch A và 1,568 lít (ở đktc) hỗn hợp hai khí (đều không màu) có khối lượng2,59 gam, trong đó có một khí bị hoá thành màu nâu trong không khí.

a) Tính phần trăm theo khối lượng của mỗi kim loại trong hỗn họp đầu.

b) Tính số mol HNO3 đã phản ứng.

c) Khi cô cạn dung dịch A thì thu được bao nhiêu gam muối khan ?

24





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


26/161

Khi chuyển từ chất X (thường tính cho 1 moi) thành chất Y (không nhất thiếttrực tiếp, có thể bỏ qua nhiều giai đoạn trung gian), khối lượng tăng hay giảm baonhiêu gam. Dựa vào khối lượng thay đổi đó ta tính được số mol các chất cần thiếthoặc ngược lại.

Ghi nhớ : Trường hợp kim loại A đẩy kim loại B trong dung dịch muối thànhkim loại B tự do. Ta có:

• Khối lượng A tăng = m B bám vào - mA tan ra

• Khối lượng A giảm = m A tan ra - mB bámvào-

2. C á c v ỉ dụ m inh hoạ

Ví dụ 1: Tìm công thức muối amoni photphat. Biết rằng muốn điều chế 100 gammuối trên phải cần 200 gam dung dịch axit photphoric 37,11%.

B à i SẸÌầi

Theo phương trình hoá học, cứ 1 mol H3PO4 biến thành muối amoni photphatthì khối lượng tăng: (17n + 98) - 98 = 17n gam

Theo đề bài, khối lượng muối tăng: 1 0 0 -7 4 ,22 = 25,78 (gam)

T , _ 37,11x2 00 .

Ta có mH3 po4 = ----

— ----- = 74,22 (gam)

H3PO4 + Ĩ1 NH3

98 gam

74,22 gam

» (NH4)n.H3_nP04 (n =1,2,3)

(17n + 98) gam

1 0 0 gam

Ví dụ 2: Hoà tan hoàn toàn 5 gam hỗn họp hai kim loại bẳng dung dịch HC1 thuđược dung dịch A và khí B. Cô cạn dung dịch A thì được 5,71 gam muối khan.Tính thể tích khí B (đo ở đktc).





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


27/161

Gọi công thức chunii của hai kim loại là M và có hoá trị là n

M .+ n MCI ----- MCI,, + - H 2 T2

M gam -» M + 35,5n gara .

Theo pt hoá học, cứ 1 mol kim loại tạo thành 1 mol muối thì khối lượng tăn35,5n gam và có 0,5n mol H2 bay ra

Theo đề bài, khối lượng tăng 5,71 5 = 0,71 (gam) thì số mol H2 bay ra là:

0 ,71x0 ,5n _ .- g — = 0 , 0 1 (mol)

35,5n

Vậy v , | 2 = 22,4x0,01 = 0,224 (lít).

Vỉ Ún Cho 5,76 gam axit hữu cơ X đơn chức, mạch hớ tác dụng hết với CaCO

thu được 7,28 gam muối của axit hữu cơ. Công thức câu tạo thu gọn của X làA. CH2=CH-COOH. B. CH3COOIỈ.

. 3‐2‐. . ‐.

( T r íc h đ ề í h ì T S C Đ n ă m 2 0 0 7 - K h a i Á. B)

Đặt công thức axit hữu cơ X đơn chức: RCOOH

2RCOOH + CaC03 ------> (RCOO)2Ca + CO2 T + H20

(2R + 90) gam (2R + 128) gamTheo pt hoá học, cứ 2 mol X tạo ra 1 mol muối có khối lượng tăng: 38 gam

Vậy a mol X phản ứng hết cỏ khối lượng tăng: 7,28 - 5,76 = 1,52 (gam)

-> a = -2— — = 0,08 (mol)38

Nên M v = R + 45 = ^ = 72 (g/mol) -> R = 27 (C2H3)x 0,08

Công thức cấu tạo của axit X là: CH2=CH-COOH.

^ Chon đáp ár? ầ

Vi dụ 4.- Ngâm một lá kẽm trong dung dịch có hoà tan 8,32 gam CdSƠ 4 . Phảứng xong, lấy ỉá kẽm ra khỏi đung dịch rửa nhẹ, làm khô, nhận thấy khối lượng lkẽm tăng lên 2,35% so vói lá kẽm trước phản ứng. Khối lượng lá kẽm trước khtham gia phản ứng là

A. 1,88 gam. B. 18,8 gam. c . 0,8 gam. D. 80 gam.

26





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


28/161

Zn + CdS0 4 ------> ZnS04 + C d ị

0,04 0,04

Tacó nCdS()4= | ^ = 0.04 (mol)

Khối lượng lá kẽm tăng 112 X0,04 - 65 X0.04 = 1,88 (yam)

, , X; , _ _ , , , ~ 1. 8 8 x 1 0 0 _ n nVậy khôi lượng lá kẽm trước phản ứng là: = 80 (uam).

Ví éẹ Hoà tan hoàn toàn 104,25 gam hỗn hợp 2 gồm NaCl và Nai vào nướcđược dung dịch E. Sục khí CI2 dư vào dung dịch E. Kết thúc thí nghiệm, cô cạndung dịch thu được 58,5 gam muối khan. Khối lượng NaCl có trong hỗn hợp z là

A. 32,175 gam. B. 29,25 gam. c . 26,325 gam. D. 23,40 gam.

Khí CỈ2 dư chỉ oxi hoá được muối Nai:

2NaI + Cl2 ------> 2NaCl + í2

150 g a m -> 58,5 gam

Cứ 1 moi Nai tạo thành 1 mol NaCl khối lượng giảm: 91,5 gam

Vậy Xmoi Nai thi khối lượng giảm: 104,25 - 58,5 ---■ 45,75 (gam)

_ 1x45,75 _> X= — — = 0,5 (moi)91,5

Vậy ĩ^NaCi trong z = 104,25 - 150x0,5 =29,25 (gam).

V- Chọn ttóp án R.

V? íĩọ "K Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và axit CH3COOH (tỉ lệ mol 1 : 1). Lấy5,3 gam’ hỗn hợp X tác dụng với 5,75 gam C2 H5OH (có xúc tác H 2SO4 đặc) thuđược m gam hỗn họp este (hiệu suất của các phản ứng este hoá đều bằng 80%).

Giá trị của m làA. 10,12. B.6,48. c . 8,10. D. 16,20.

HCOOH + C2H5OH± HCOOC2H5 + H20 ( 1 )

CH3COOH + C2H5OH± CH3COOC2H5 + H20 (2)

27





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


29/161

Goi sổ mol của mỗi axit là a mol

Ta có 46a + 60a = 5,3 gam - > a = 0,05m ol

V ì n u = — = ° - 12 5 ( m o l) > n x n ên C 2H 5O H d ư V1 11c 2h 5o h

n este = n x = 0 , 1 mol ■Theo (1 2): Cứ 1 mol mỗi axit chuyển thành este thì khối lượng tăng:

M este - Maxit = 28 (gam/mol)

Như vậy theo đề bài khối lượng tăng là: 28x0,1 = 2,8 (gam)Dođô I m este = mx + 2,8 = 5,3 + 2,8 = 8,l (gam)

Vì hiệu suất đều 80% nên: m = = 6 ’ 4 8 (sam)-

% Chọn đáp án B.

Ví 7 ^ CV 0 0 b1 Ỉ T I s r ầ K n t o g 1 « thú

i 's S s c s £ Acvì B. ZZẰ ;s %tó ĩ£ *chất trong A.

Bài giải

T r o n g d u n g d ị c h :

Na2C 0 3 ------> 2 Na+ + C 0 32-0,1

BaCl2 -------> Ba2+ + 2C1'

CaCl2 ------ > Ca2+ + 2 C f , 0 , 1 -> U’J

(NH4)2c o 3 2 NH; + cc>3~

0,25 ->Phương trình hoá học của các phản ứng dạng lon:

Ba2+ + COj- ------> BaCCbị (1)

X -> x

Ca2+ + COị~ ------> CaCOĩị (2)

Ta có n Na2co 3 = ° > 5 X° ’2 = ° ’ 1


30/161

Do đó tống số mol hai muối BaCƠ3 và CaCƠ3 là

Tổng số mol CO3 " = 0,1 + 0,25 = 0,35 (mol)

Điều đó chứng tỏ phản ứng còn dư CO3 ” = 0,35

Gọi X, y là số mol BaCƠ3 và CaCƠ3 có trong A• , Jx + y = 0,3 ị x = 0 ,1Ta có < ___ <

[l9 7x + lOOy = 39,7 [y = 0,2

Vậy % mBaco 3 = ' 1| ~ 1 X100% = 49,62%

% mCaC0 3 = 1 QQ-Q,2 xl00% = 50,38%.39,7

3. Các bài tận tụ' PÌÍĨS

Câu 1: Khi oxi hoá hoàn toàn 2,2 gam một anđehit đơn chức thu được 3 gam axittương ứng. Gông thức của anđehit là

A. C2H3CHO. B. C2H5CHO. 4C. CH3CHO. D. HCHO.

(Trích để thi TSĐ ĩĩnũm 2007 - Khối B)Câu 2: Cho 31,84 gam hỗn họp NaX và NaY (X, Y là các halogen ở hai chu kì

liên tiếp nhau) vào dung dịch AgNC>3 dư thì thu được 57,34 gam kết tủa. Tìmcông thức hai muối NaX và NaY. ỉ ỉ


31/161

*Jm é; Oxi hoámgam X gồm CH3 CHO, C2H3CHO, C2H5CHO bằng O2 có xúc táthích hợp. sàn phẩm thu được sau phản ứng gồm ba axit có khối lượng (m + 3,2gam. Cho m gam X tác dụng với lượng dư dung dịch AgN0 3 trong NH3 thì thđược a gam kểt tủa Ag. Giá trị của a là

A. 21,6. B.43^2. c . 32,4. D. 27,0.

CỀỈ.1I 7: Trong phân tử amino axit X có một nhỏm amino và một nhóm cacboxyCho 15,0 gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, cô cạn dung dịch sau phảứng thu được 19.4 gam muối khan. Công thức của X là

A. H2 NCH2COOH. B. H2 NC 3H6COOH.

{Tr ích đẻ -■■/?/ TSC’i) nĩĩin /G iỊ Ỉ' .. K hố / /í,

Câu 8 : a -Amino axit X chứa một nhóm -NH2 . Cho 10,3 gam X tác dụng vớaxit HCI (dư), thu được 13,95 gain muối khan. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. H2NCH2COOH. B. H2NCH2CH2CQOH.c . CH3CH(NH2)COOH. vb. CH3CH2CH(NH2)COOH.

{Ti'/C’h đ s í hi ' íyiỉ) í ì n ă m Alìlì / - K hô i Á )

CỉỄìiií 9: Cho dung dịch chứa 6,03 gam hỗn họp gôm hai muối NaX và NaY (X, Ylà hai nguyên tố có trong tự nhiên, ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm VIIA, số hiệunguyên tử Zx < Zy) vào dung dịch AgNOỉ (dư), thu được 8,61 gam kết tủa. Phầtrăm khối lượng của NaX trong hỗn hợp ban đầu là

A. 58,2%. B. 41,8%. c . 52,8%. D. 47,2%.

{'('ríchúề !hi. T S Đ n ' nồiĩi /, 00 9 ■■K h ố i G)


32/161

p e ư ơ r u ? . r - : :Ả r -Ể-Ỏ ■ic'iiJO-liG CiHiẾO'

L Ỷắe

phương pháp sơ đồ đường chéo có thể dùnu dể giải nhanh các bài tậpửội'hai dung địch hoặc tìm^hànỊi i M õ % hỗn hự;-/ h v ì d ồ r , f > vị hoặc tính ịr. U",; :ỉ

hỗn ÌK.yp hú khỉ. Ngoài ra, còn áp dụng cho bài toán trộn hai quặng của cùng mộtkim loại hoặc tính thành phần hỗn hợp muôi tronsí phản ứng giữa đơn ba/.ơ vàđaaxit,...

Ghi íhhổi Đế giải các bài tập theo phương pháp này chúng ta cần xác định cácthành phần của hỗn hợp với lượng tương ứng phù hợp với công thức áp dụng cho

bài toán.

Trộn lân hai dung dịch:- Dung dịch 1: có khối lượng mi gam, thể tích Vi lít, nồng độ C| (C% hoặc

Cm), khối lượng riêng D) g/ml.

- Dung dịch 2: có khối lượng m2 gam, thể tích v \ lít, nồng độ C2 (giả sứ c > C|), khối lượng riêng D? g/ml.

- Dung dịch thu được: có m = mi + m2 gam, V = V| + V 2 lít, nồng độ c (C| < c< C2), khối lượng riêng D g/ml.

Sơ đồ đường chéo và công thức áp dụng cho từng trường hợp: '

c , \ ^ r|C2‘ C| m, ịc2-c |-C. -> — = (1)

/ , . 2 , ‐ m2 2 |Cj -C |

'Doi v in nông dộ rno!

1 , ‐

V * 2 - (2 )

^ N i . , v 2 | c , - c | 2 2 , ‐

'Đôi khối íưọTỉg riông

v ' D 'x ^ r lD2 - Dl\ / V, D2 - D

' d -> -^- = - 2 - (3)/ \ , , v 2 D| - D

v 2 d 2 d l -D .11

31





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


33/161

Khi sử dụng phương pháp sơ đồ đường chéo, ta cần

- Chất rắn coi như dung dịch có c = 100%.- Dung môi coi như dung dịch có c = 0%.- Khối lượng riêng của H2O ià D = 1 g/ml.

2. C á c v í dụ m inh ìioạ

* T ỉn h t o á n p h a c h ế đ i i n ẹ d ịc h

Ví dụ I: Để thu được dung dịch HC1 25% cần lấy mi gam dung dịch HC1 45% pha với m2 gam dung dịch HC1 15%. Tỉ lệ mi / m 2 là

A. 2 : 1. B. 3 : 1. c. ỉ : 2. D . Ỉ . 3 .

B ài g iả i

Ta có sơ đồ đường chéo:

mi (HC1) 45 x »Ị l5 -25 |

m2 (HC1) 15

^ Chọn đáp án c.

\ X "25

X

r a ,

|45-25|1 1'

|15-25| _ 1 0 ^ I

145-25 20 2

Ví dụ 2: Để pha được 500 ml dung dịch nước muối sinh lí nồng độ 0,9% cần lấyV ml dung dịch NaCl 3%. Giá trị cua V là

A. 150. B. 214,3. ỈSảì

Sơ đồ đường chéo:

V, (NaCl) 3 ^

\ , 9

v 2 (H20 ) 0

0,9

c. 350. D. 285,7.

10-0,9)^ V, |0-Q,9| 0,9

v2 |3-0,9|

-►V = Vj=-0 ,9+2,1

Chọn đáp án A.

x500 = 150 (ml).

Ví dụ 3: cần lấy mi gam tinh thể CuS 04 .5H20 và m 2 gam dung dịch CuS0 4 8 %đê pha thành 280 gam dung dịch C11SO4 16%. Giá trị của mi, m2 lần lưcrt là

A. 40 và 240. B. 180 và 100. c . 60 và 2 2 0 . D. 220 và 60.

32





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


34/161

Bài giải

Ta xem tinh thể CUSO4 .5 H2O như là dung dịch C11SO4 có

c% = — X1 0 0 % = 64%250

Gọi mi (gam) là khối lượng của CUSO4 .5 H2O và m2 (gam) là khối lượng củađung dịch CuS 04 8 %.


mi 64 v |8-16 |x ^ mi Ị 8 - 1 6 1 8 1

^ 1 6 \ , mà 64-161 48 6m2 8 ^ |6 4-1 6| 1 1

Hay 6 mi - m2 = 0 (1)

Mặt khác mi + m2 = 280 (2)Giải hệ hai phương trình (1 ,2) ta được: mi = 40 ; m2 = 240.

Chọn đáp án A.

* Bài toán hỗn hợp hai đòng vị

Ví dụ 4: Trong tự nhiên, nguyên tố đồng có hai đồng vị là 2 9 CU và 2 9 CU.

Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Thành phần phần trăm tổng số

nguyên tử của đồng vị gC u là

A. 27%. B. 50%. c. 54%. D. 73%.

(Trích đề thi TSCĐ năm 2007 - Khối A, B)

Bài giải


% 29 Cu Ai = 65 |63-6 3,54 | _ NA = 63,54

% 2 9 Cu A2 = 63 ̂ ^ ị65-63,54|

% ||C u _ [63-63,S4| _

% 29 Cu |65-63 ,54j 1,46

Vây % 29 Cu = ---- — — xl0 0% = 73%.29 0,54 + 1,46

^ Chọn đáp án B,

33





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


35/161

-Vo, Ị32-36Ị 4 1^ V o'= |48-36| 12 3

Bài giiíi

T a có Mhh ' l S x i = 3 6 (S' 1” 0 0


^ 48 \/ 3 6 \

v „ 32 ^ 148-36Ị Cu(N 0 + NO + N 0 + H20

Đặt n N 0 = a m o 1 và n N°2 = b m o 1

Ta có Mhh = 16 ,6x2 = 3 3 , 2 (g/tnol)

Sơ đồ đường chéo:a (NO) 30 x ^ Ị4 6-3 3,2 ỊỊ4

33,2 “% ụ õ ^ ỉ a ị 3,2 1

b(NO?) 4 6 ^ N Ị3 0-33,2 Ị

1 3 X Cu , ------------------------------------------------------ > Cu + 2e

2 X 5 N + 13e ->

13CU + 36HNO3 ------ > n a .( N O ,)2 + 8NO + 2NO3 + I8H2O

^ Chọn dáp án c.

34





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


36/161

Ví dụ "ì\ Hoà tan 4,59 gain AI bằng dung dịch HNO 3 , thu được V lít hỗn hợp khí(đktc) gôm NO và N2O có tỉ khôi hơi đối với hiđro là 16,75. Giá trị của V là

A. 1,792. B. 2,688. c . 2,016.B. 2,688.ễĩải ỊỊÌãi

D. 3,584.

Ta có Mhh = 16 ,7 5x2= 33,5 (g/m ol) ; nA1 = “ — = 0,17 (moỉ) .


a (NO) 30 \ ^ẹ-10 ,5

33,5

b (N2O) 44 X

Hay a - 3b= 0 (1)

Các quá ừình oxi hoá - khử:

3,5

a _ 10,5

b _ 3,5

0

A1

0,17

-» AI + 3e

0,51

-> N

N ,

N + 3e

3a

2N + 8 e

8 b


37/161

câu 4: Hoà tan 200 gam SO3 vào m gam dung dịch H 2SO4 49% ta được dungdịch H2 SO4 78,45/o. Giá trị của m là

A. 133,3 gam. B. 146,9 gam. c . 272,2 gam. D. 300 gam.

Câu 5*.Nguyên tử khối trung bình của clo là 35,485. Nguyên tố clo có hai đồng vị

bền 17CI và |ỊC1. Thành phần % số nguyên từ của jyCl là

A. 75,77%. B. 24,23%. c . 15,95%. D. 84,05%.

Câu 6 : Cần lấy V) lít CO2 và V2 lít c o để có được 24 lít hỗn họp khí có tì khốiđổi với metan bàng 2 . Giá trị của Vi, V2 lần lượt là

A. 18 và 6 . B. 8 và 16. c . 10 và 14. D. 6 và 18.

Câu 7: Cần trộn 2 thể tích metan với 1.thể tích đồng đẳng X của metan để thuđược hỗn hợp khí có tì khối so với hiđro bàng 15. Công thức phân tử của X là

A.C 2H6. B.C 3H8. c . C4H 10. D.C 5H,2.Câu 8 : Hoà tan 2,84 gam hỗn hợp hai muối CaCƠ3 và MgCƠ3 bằng dung dịchHC1 dư, thu được 672 ml khí CO2 (đktc). Thành phần % sổ mol CaCOj trong hỗnhợp là

A. 66,67%. B. 45,55%. c . 33,33%. D. 54,45%.

Cẳu 9: X là quặng hematit chứa 60% Fe2 Ơ3 . Y là quặng manhetit chứa 69,6%Fe3 Ơ4 . Trộn mi tấn quặng X với m 2 tấn quặng Y thu được quặng z , từ 1 tấn quặngz có thể điều chế được 0,5 tấn gang chứa 4% cacbon. Tỉ lệ mi / m2 là

A. —. B. —. c . - . D. —.2 . 3 5 4

Câu 10: Cho 0,1 mol hỗn họp X gồm hai ancọl tác dụng với Na dư, thu được2,688 lít khí (đktc). Biết hại ancol trong X đều có khả năng hoà tan Cu(OH ) 2 tạothành màu xanh da ừời. Mặt khác, khi đốt cháy mỗi ancol đều thu được thể tíchC 0 2 nhỏ hơn 4 lần thể tích ancol bị đốt cháy, số mol của mỗi ancol trong X là

A. 0,04 moi và 0,06 mol. B. 0,05 mol và 0,05 mol.

c . 0,02 mol và 0,08 mol. D. 0,035 mol và 0,065 mol.

36





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


38/161

Phương pháp 6

PHƯƠNG PHÁP BẢO TOÀN ELECTRON

1. Ngeyêỉỉ tắc

Khi có nhiều chất oxi hoá, nhiều chất khử trong một hỗn hợp phản ứng (nhiều phản ứng hoặc phản ứng qua nhiêu giai đoạn) thì tổng số mol electron chất khử

nhường bằng tổng số mol electron chất oxi hoá nhậnGhi nhớ: Khi áp dụng phương pháp này, ta cần phải nhận định đúng trạng thái

đầu và ừạng thái cuối của các chất oxi hoá hoặc các chất khử, không cần quan tâmđến việc cân bằng phương trình hoá học của các phản ứng.

2. Các ví dụ minh hoạVí dụ 1: Hoà tan 9,28 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn với số mol bàng nhautrong một lượng vừa đủ dung dịch H 2 S O 4 đặc, nóng thu được dung dịch Y và0,07 mol một sản phẩm z duy nhất chứa lưu huỳnh. Sản phẩm z là

A.S. B. H2S / c. S0 2. D.SO3.

Sà i giảiGọi X là sổ oxi hoá của s trong s ả n phẩm z

a là số mol của mỗi kim loại trong hỗn hợp X

9 28Ta có 24a + 27a + 65a = 9,28 (gam) -ỳ a = —— = 0,08 (mol)116

Các quá trình oxi hoá - khử:

Quả trình nhường electron0

Mg -

a -»0

A1 ‐

a -»0Zn -

+2

Mg + 2e

2 a+3

A1.+ 3e

3a+2Zn + 2e

Quá trình nhận electron+ 6 X

s + (6 —x)e ------» s( 6 - x)0,07 < -0,0 7

a -> 2 a

Do đó 2a + 3a + 2a = ( 6 - x)x 0,07

7x 0,08 = 0,42 - 0,07x -> X = -2

Vậy sản phẩm chứa lưu huỳnh là H2S.






B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


39/161

VI d ụ 2:Đốt m gam Fe ừong oxi thu được 48,8 gam hỗn hợp A gồm FeO, Fe3 Ơ4Fe2Ơ3 và Fe. Hoà t a n h o à n to à n A t ro n g H 2 S O4 đ ặ c , n ó n g t h u đ ư ợ c 10,08 l í t SO2duy nhất (đktc). Giá trị của m là

A. 39,2. B.32,9. c . 39,8. D. 35,5.

Bài giả ị

Ta có nS0 2 = = 0,45 mol22,4

_ m „ 4 8 ,8 -mm 0 2 = 48 ,8-m gam -» n 0 2 = — ------ mol

32


0

Fe + O2 * A

FeO

Fe3 0 4Fe2 0 3

Fedư

4-h2S04 d ,t° |_> íể 2 (S04)3+ S 0 2 t + H20

Các quá trình oxi hoá - khử:

0

Fe

m

56

+3

-» Fe + 3e

3m

~56

0

Ỏ2 + 4e 2 0

48 ,8 -m 48 ,8 -m-> — — -----

^ , 3m _ 48 ,8-m n „Do đó — = — — ----- + 0,9

56 8

Giải ra ta được: 11 = 39,2 gam.

^ Chọn dúp án A.

32+6

s + 2 e

0,9

+4

s

0,45

Ví dụ 3:Hoà tan hoàn toàn sắt oxit bằng dung dịch H2 SO4 đặc nóng (vừa đù), thuđược 2,24 lít khí SO2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 120 gammuối khan. Công thức của sắt oxit ỉà

A. FeO.

c . Fe2Ơ 3.

B. Fe304.

D. FeO hoặc Fe3Ơ4 .

38





B

Ồ

I

D

Ư

Ỡ

N

G T

O

Á

N

-

L

Í

-

H

Ó

A

CẤ

P

2

3

1

0

0

0

B

T

R

Ầ

N

H

Ư

N

G

Đ

Ạ

O

T

P

.

Q

U

Y

N

H

Ơ

N


40/161


+— Fe X Oy +IỈ 2 S 0 4 . ------------ » Fe 2 (S0 4)3 + S 0 2 t + H20

2 24 120Ta có n SƠ2t = = 0,1 (m ol); nFe2 (S0 4)3= — = 0,3 (mol)

Các quá tì n h oxi hoá - khử:

___ X +3

2 Fex ------> xFe 2 + 2(3x-2y)e

0,6(3x-2y)

Bài iỊiải

0,3

Dođó

400

+6

s + 2 e

s

0,2 0,1X

X = 3X y 4

Vậy công thức của sắt oxit là: Fe3 Ơ4 .


Ví (ỉụ 4: Cho 0,03 mol AI và 0,05 mol Fe tác dụng với 200 ml dung dịch A chứaCu(N0 3 ) 2 và AgNƠ3 , sau phản ứng thu được dung dịch c và 8,12 gam chất rắn Bgồm ba kim loại. Cho B tác dụng với dung dịch HC1 dư thú được 672 mỉ khí H2(ở đktc). Các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

a) Viết phương ứình hoá học của các phản ứng dạng ion. .

b) Tính nồng độ mol của Cu(NCb) 2 và AgNƠ3 trong dung dịch A.

Bài ỉỊÌài

a) Th

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC GIẢI NHANH BÀI TẬP HÓA HỌC - NGUYỄN VĂN BANG (TRÍCH ĐOẠN)

Documents