0 C50-C59 Italienische Systeme 13. OKTOBER 2019 Steffen Schmitt
1
Inhaltsverzeichnis
ROUSSEAU-GAMBIT ......................................................................................................................................... 6
BLACKBURNE-SHILLING-GAMBIT ...................................................................................................................... 7
KÖNIGSSPRINGERSPIEL .................................................................................................................................... 8
3. … D6 ................................................................................................................................................................. 8
UNGARISCHE VERTEIDIGUNG ........................................................................................................................... 9
4. D4 EXD4 ............................................................................................................................................................ 9 Tartakower-Variante .................................................................................................................................... 10
4. D4 D6 .............................................................................................................................................................. 10
ITALIENISCHE PARTIE ..................................................................................................................................... 11
C50 ITALIENISCHE PARTIE ....................................................................................................................................... 11 Jerome-Gambit ............................................................................................................................................. 12 Rosentreter-Gambit ...................................................................................................................................... 14 Dreispringer-Variante ................................................................................................................................... 14
Vierspringer-Variante ................................................................................................................................................ 15 Giuoco Piano: 4. 0-0 ..................................................................................................................................... 15
Giuoco Piano: 4. 0-0 Sf6 ............................................................................................................................................. 15 Giuoco Piano: 4. 0-0 Sf6 5. Sc3 .............................................................................................................................. 16
Giuoco Pianissimo: 4. d3 ............................................................................................................................... 16 Giuoco Pianissimo: 4. d3 Sf6 ...................................................................................................................................... 16
Giuoco Pianissimo: 4. d3 Sf6 5. 0-0 ....................................................................................................................... 17 Giuoco Pianissimo: 4. d3 Sf6 5. 0-0 d6 ............................................................................................................. 18
Italienisch Vierspringerspiel .................................................................................................................................. 18 Italienisch Vierspringerspiel 5. … d6 ................................................................................................................. 19
Italienisch Vierspringerspiel 5. … d6 6. Le3 ................................................................................................. 19 Canal-Variante ............................................................................................................................................. 19
Lucchini-Gambit ......................................................................................................................................................... 21 Dubois-Variante .................................................................................................................................................... 21
C51: EVANS-GAMBIT ............................................................................................................................................. 22 Abgelehntes Evans-Gambit .......................................................................................................................... 23
Variante mit 4. … Le7 ................................................................................................................................................. 23 Variante mit 4. … Lb6 ................................................................................................................................................. 23
Cordel-Variante ..................................................................................................................................................... 24 Variante mit 4. … Lb6 5. b5 ................................................................................................................................... 24
Lange-Variante ................................................................................................................................................. 24 Pavlov-Variante ........................................................................................................................................... 25
Hirschbach-Variante ......................................................................................................................................... 25 Vasquez-Variante ........................................................................................................................................ 25 Hicken-Variante ........................................................................................................................................... 26
Variante mit 4. … Lb6 5. a4 ................................................................................................................................... 26 Showalter-Variante .......................................................................................................................................... 26
Hein-Gegengambit ..................................................................................................................................................... 27 Angenommenes Evans-Gambit .................................................................................................................... 27
Variante mit 5. c3 ....................................................................................................................................................... 28 Mayet-Verteidigung .............................................................................................................................................. 28 Anderssen-Variante .............................................................................................................................................. 29
Anderssen-Variante 6. Db3 .............................................................................................................................. 29 Anderssen-Variante 6. d4 ................................................................................................................................. 29
Cordel-Variante ........................................................................................................................................... 30 Stone-Ware Verteidigung ..................................................................................................................................... 30 Variante mit 5. … Lc5 ............................................................................................................................................ 31
2
Normal-Variante............................................................................................................................................... 31 Anderssen-Variante ..................................................................................................................................... 32
Ulvestad-Variante ................................................................................................................................... 32 Paulsen-Variante................................................................................................................................ 32
Morphy-Angriff ............................................................................................................................................ 33 Göring-Angriff ......................................................................................................................................... 34
Steinitz-Variante ................................................................................................................................ 34 Fraser-Angriff .......................................................................................................................................... 34
Fraser-Mortimer Angriff .................................................................................................................... 35 C52: ANGENOMMENES EVANS-GAMBIT MIT 5. … LA5 ................................................................................................. 36
Angenommenes Evans-Gambit .................................................................................................................... 36 Varianten mit 6. Db3 .................................................................................................................................... 36 Varianten mit 6. 0-0 ..................................................................................................................................... 36
Varianten mit 6. 0-0 Sf6 ............................................................................................................................................. 37 Richardson-Angriff ................................................................................................................................................ 38
Varianten mit 6. 0-0 d6 .............................................................................................................................................. 38 Varianten mit 6. 0-0 d6 7. d4 ................................................................................................................................ 38
Waller-Angriff ................................................................................................................................................... 39 Sanders-Alapin-Variante .................................................................................................................................. 39 Alapin-Steinitz-Variante ................................................................................................................................... 40 Lasker-Verteidigung ......................................................................................................................................... 40
Varianten mit 6. d4 ....................................................................................................................................... 41 Leonhardt-Variante .................................................................................................................................................... 41 Varianten mit 6. d4 exd4 ........................................................................................................................................... 42
Kompromittierte Verteidigung .............................................................................................................................. 42 Paulsen-Variante .............................................................................................................................................. 43 Potter-Variante ................................................................................................................................................ 44
Varianten mit 6. d4 d6 ............................................................................................................................................... 44 Sokolski-Variante .................................................................................................................................................. 44 Tartakower-Angriff ................................................................................................................................................ 45
Tartakower-Levenfish-Variante ........................................................................................................................ 45 C53: GIUOCO PIANO (4. C3) ................................................................................................................................... 46
LaBourdonnais-Variante ............................................................................................................................... 46 Close-Variante .............................................................................................................................................. 47
Centre-Holding-Variante ............................................................................................................................................ 47 Tarrasch-Variante.................................................................................................................................................. 48
Mestel-Variante ......................................................................................................................................................... 48 Eisinger-Variante ........................................................................................................................................................ 49
C54: GIUOCO PIANISSIMO (4. C3 SF6)...................................................................................................................... 50 Albin-Gambit ................................................................................................................................................ 50 Bird-Angriff ................................................................................................................................................... 50
Bird-Angriff 5. … Lb6 6. a4 .......................................................................................................................................... 51 Giuoco Pianissimo 5. d3 ................................................................................................................................ 51
Giuoco Pianissimo 5. d3 a6 ........................................................................................................................................ 52 Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 ........................................................................................................................................ 52
Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 6. Sbd2 ...................................................................................................................... 53 Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 6. 0-0 ......................................................................................................................... 54
Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 6. 0-0 0-0 .............................................................................................................. 55 Giuoco Pianissimo 5. d4 ................................................................................................................................ 55
Giuoco Pianissimo 6. e5 ............................................................................................................................................. 56 Giuoco Pianissimo 6. e5 d5 ................................................................................................................................... 56
Anderssen-Variante .......................................................................................................................................... 57 Ghulam Kassim-Variante ....................................................................................................................................... 57
Giuoco Pianissimo 6. cxd4.......................................................................................................................................... 58 Giuoco Pianissimo 6. cxd4 Lb4+ ............................................................................................................................ 58 Giuoco Pianissimo 6. cxd4 Lb4+ 7. Ld2 .................................................................................................................. 59
Krause-Variante ................................................................................................................................................ 59
3
Krakow-Variante ................................................................................................................................................... 59 Greco-Angriff ........................................................................................................................................................ 60
Greco-Angriff 7. … Sxe4 8. 0-0 Sxc3 .................................................................................................................. 60 Greco-Angriff 7. … Sxe4 8. 0-0 Sxc3 9. bxc3 Lxc3 ......................................................................................... 60
Bernstein-Variante ................................................................................................................................. 61 Aitken-Variante ...................................................................................................................................... 61
Steinitz-Variante ............................................................................................................................................... 61 Möller (Therkatz)-Angriff ................................................................................................................................. 62
Möller-Herzog-Variante............................................................................................................................... 62 Möller, Bajonett-Angriff .............................................................................................................................. 63
ZWEISPRINGERSPIEL IM NACHZUGE ............................................................................................................... 64
C55 ZWEISPRINGERSPIEL IM NACHZUGE .................................................................................................................... 64 Deutz-Gambit ............................................................................................................................................... 64
Gambit, Rosentreter-Variante ................................................................................................................................... 65 Gambit, Holzhausen-Angriff....................................................................................................................................... 66
4. d3 .............................................................................................................................................................. 66 4. d3 h6 ...................................................................................................................................................................... 66 4. d3 Le7..................................................................................................................................................................... 67
4. d3 Le7 5. Lb3 0-0 ............................................................................................................................................... 67 4. d3 Le7 5. c3 ....................................................................................................................................................... 67 4. d3 Le7 5. 0-0 ...................................................................................................................................................... 68
4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 ........................................................................................................................................... 68 4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Lb3 ........................................................................................................................... 69
4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Lb3 d6 7. c3 ......................................................................................................... 69 4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Te1 ........................................................................................................................... 69
4. d4 .............................................................................................................................................................. 70 4. d4 exd4 .................................................................................................................................................................. 70
4. d4 exd4 5. Sxd4 ................................................................................................................................................. 70 Perreux-Variante ................................................................................................................................................... 71 Moderne Variante ................................................................................................................................................. 71
Moderne Variante 5. e5 d5 .............................................................................................................................. 71 Moderne Variante, Hauptvariante .............................................................................................................. 72
Moderne Variante, Hauptvariante 8. Lxc6 bxc6 9. 0-0 Lc5 ..................................................................... 72 5. 0-0 ..................................................................................................................................................................... 72
5. 0-0 Le7 .......................................................................................................................................................... 73 5. 0-0 d6 ........................................................................................................................................................... 73 Max Lange-Angriff ............................................................................................................................................ 74
Max Lange-Angriff, Steinitz-Variante .......................................................................................................... 74 Max Lange-Angriff, Krause-Variante ....................................................................................................... 74
Max Lange-Angriff 6. e5 d5 ......................................................................................................................... 75 Max Lange-Angriff, Schlechter-Variante ................................................................................................. 75 Max Lange-Angriff, Berger-Variante ....................................................................................................... 75 Max Lange-Angriff, Marshall-Variante.................................................................................................... 76
Max Lange-Angriff, Rubinstein-Variante ............................................................................................ 76 Max Lange-Angriff, Loman-Verteidigung ................................................................................................ 76
C56 KLASSISCHE VARIANTE ..................................................................................................................................... 77 Nakhmanson-Variante ................................................................................................................................. 77 Klassische Variante 6. Te1 ............................................................................................................................ 77
Klassische Variante 6. Te1 d5 ..................................................................................................................................... 78 Klassische Variante, Canal-Variante ...................................................................................................................... 78 Klassische Variante 7. Lxd5 ................................................................................................................................... 78
Klassische Variante 7. Lxd5 Dxd5 ..................................................................................................................... 79 Klassische Variante 8. Sc3 ............................................................................................................................ 79
Klassische Variante 8. Sc3 Dd8 ............................................................................................................... 79 Klassische Variante 8. Sc3 Dh5 ............................................................................................................... 80
Klassische Variante 8. Sc3 Dh5 9. Sxe4 Le6 10. Lg5 Ld6 ..................................................................... 80
4
Klassische Variante, Möller-Variante ...................................................................................................... 80 Klassische Variante, Möller-Variante 9. Sxe4 ..................................................................................... 81 Klassische Variante, Möller-Variante 9. Sxe4 Le6 .............................................................................. 81 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Lg5 ..................................................................................... 81 Klassische Variante, Möller-Variante, Jurdanski-Angriff .................................................................... 82 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Seg5 .................................................................................. 82 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Seg5 0-0-0 11. Sxe6 fxe6 12. Txe6 Ld6 .............................. 82 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 .................................................................................... 83 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 Df5 .............................................................................. 83 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 Dd5 ............................................................................. 83 Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 Lb4 .............................................................................. 84
C57 4. SG5 .......................................................................................................................................................... 85 Traxler-Variante ........................................................................................................................................... 85
Traxler-Variante 5. d4 ................................................................................................................................................ 86 Traxler-Variante 5. Sxf7 ............................................................................................................................................. 86
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kxf2 ................................................................................................................... 87 Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1 ..................................................................................................................... 87
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, Beyers 8. … Lg4 ...................................................................................... 87 Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, 8. … Sd4 ................................................................................................. 88
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, Palkin-Variante ................................................................................. 88 Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, Menovski-Variante ........................................................................... 88
Traxler-Variante 5. Lxf7+ ............................................................................................................................................ 89 Traxler-Variante 5. Lxf7+ Ke7 6. Lb3 ..................................................................................................................... 89 Traxler-Variante, Tschigorin/Pithart-Variante....................................................................................................... 89
4. Sg5 d5 ....................................................................................................................................................... 90 Kloss-Variante ............................................................................................................................................................ 90 4. Sg5 d5 5. exd5 Sxd5 ............................................................................................................................................... 90
Lolli-Angriff ............................................................................................................................................................ 91 Lolli-Angriff, Pinkus-Variante ............................................................................................................................ 91
Fegatello-Angriff ................................................................................................................................................... 92 Fegatello-Angriff, Leonhardt-Variante ............................................................................................................. 92 Fegatello-Angriff, Polerio-Verteidigung ........................................................................................................... 93
Ulvestad-Variante ...................................................................................................................................................... 93 Fritz-Variante ............................................................................................................................................................. 94
Fritz-Variante, Hauptvariante ............................................................................................................................... 94 Fritz-Variante 8. Sxf7 ........................................................................................................................................ 95 Fritz-Variante 8. cxd5 ....................................................................................................................................... 95 Fritz-Variante, Paolis 8. h4 ............................................................................................................................... 95 Fritz-Variante, Gruber-Variante ....................................................................................................................... 96
Fritz-Variante, Radchenko-Variante ............................................................................................................ 96 Fritz-Variante, Berliner-Variante ................................................................................................................. 96
C58 MORPHY-VARIANTE ........................................................................................................................................ 97 Morphy-Variante, Kieseritzky-Variante ........................................................................................................ 97
Morphy-Variante, Kieseritzky-Variante 6. … h6 7. Sf3 e4 8. De2 ............................................................................... 97 Morphy-Variante, Jankovic-Variante .................................................................................................................... 98 Morphy-Variante, Maroczy-Variante .................................................................................................................... 98
Morphy-Variante, Polerio-Variante .............................................................................................................. 99 Morphy-Variante, Polerio-Variante 6. … Ld7 ............................................................................................................. 99 Morphy-Variante, Polerio-Variante 6. … c6 ............................................................................................................. 100
Morphy-Variante, Bogoljubow-Variante ............................................................................................................. 100 Morphy-Variante, Blackburne-Variante ......................................................................................................... 101 Morphy-Variante, Paoli-Variante ................................................................................................................... 101 Morphy-Variante, Colman-Variante ............................................................................................................... 101
Morphy-Variante 8. Le2 ...................................................................................................................................... 102 C59 MORPHY-VARIANTE 8. LE2 H6 ........................................................................................................................ 103
Morphy-Variante, Steinitz-Variante ........................................................................................................... 103 Morphy-Variante, Hauptvariante 9. Sf3 ..................................................................................................... 104
5
Morphy-Variante, Hauptvariante 9. Sf3 e4 .............................................................................................................. 104 Morphy-Variante, Hauptvariante 9. Sf3 e4 10. Se5 ............................................................................................ 104
Morphy-Variante, Hauptvariante, Steiner-Variante ....................................................................................... 105 Morphy-Variante, Hauptvariante, Göring-Variante ....................................................................................... 105 Morphy-Variante, Hauptvariante, Geller-Variante ........................................................................................ 106 Morphy-Variante, Hauptvariante 10. … Ld6 ................................................................................................... 106
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. f4 .................................................................................................... 106 Morphy-Variante, Hauptvariante 11. f4 exf3 ....................................................................................... 107
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 ................................................................................................... 107 Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 Dc7 ....................................................................................... 107
Morphy-Variante, Hauptvariante, Knorre-Variante ......................................................................... 108 Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 exd3 ...................................................................................... 108
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 exd3 12. Sxd3 Dc7 ........................................................... 108 Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4, Honfi-Variante ................................................................ 109
PARTIEÜBERSICHT ........................................................................................................................................ 110
6
Rousseau-Gambit 1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 f5
Das Gambit ist nach dem französischen Schachmeister Eugène Rousseau benannt.
Mögliche Fortsetzungen sind:
4. d3
4. exf5
4. d4
Das Rousseau-Gambit wird mit dem ECO-Code C50 gekennzeichnet.
Morphy, Paul – Rousseau, Eugène 1:0 (New Orleans, 28.10.1849)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 f5
4. d3 Sf6
5. 0-0 d6
6. Sg5 d5
7. exd5 Sxd5
8. Sc3 Sce7
9. Df3 c6
10. Sce4 fxe4
11. Df7+ Kd7
12. De6+ Kc7
13. Dxe5+ Dd6
14. Dxd6+ Kxd6
15. Sf7+ Ke6
16. Sxh8 exd3
17. cxd3 Kf6
18. b4 Le6
19. Te1 Lg8
20. Lb2+ Kg5
21. Te5+ Kh6
22. Lc1+ g5
23. Txg5
7
Blackburne-Shilling-Gambit 1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sd4
Das Blackburne-Shilling-Gambit ist eine nach Joseph Henry Blackburne benannte Eröffnung des
Schachspiels, bzw. vielmehr eine Eröffnungsfalle der Italienischen Eröffnung. Sie wird daher auch
Blackburne-Falle genannt.
Die Blackburn-Falle wird durch die Fortsetzung ersichtlich:
4. Sxe5? Dg5!
5. Sxf7? Dxg2
6. Tf1 Dxe4+
7. Le2 Sf3#
Das Blackburne-Shilling-Gambit wird mit dem ECO-Code C50 gekennzeichnet.
8
Königsspringerspiel 1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4
Diese italienischen Systeme werden mit dem ECO-Code C50 gekennzeichnet.
3. … d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 d6
9
Ungarische Verteidigung 1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Le7
Der Name der Verteidigung beruht auf einer Fernpartie, die von 1842 bis 1845 zwischen den
führenden Pariser Schachmeistern und dem Pester Schachklub ausgetragen wurde. Die ungarischen
Führer der schwarzen Steine richteten ihr Spiel ganz auf Verteidigung aus. Sie erreichten hierdurch
eine geschlossene und passive Stellung, deren Öffnung für die weiße Partei nicht einfach und mit
Risiken verbunden war.
Die beste weiße Antwort ist 4. d4, wobei 4. … exd4 5. Sxd4 in eine Variante der Schottischen Partie
mit Raumvorteil für Weiß führt. Schwächer ist 5. c3 mit der Hoffnung auf 5. … dxc3?! 6. Dd5!, wonach
Schwarz in der Partie Midjord-Scharf bei der Schacholympiade 1974 in Nizza aufgab. (Obwohl noch 6.
… Sh6 7. Lxh6 0–0 möglich gewesen wäre: 8. Lc1?! Sb4 9. Dd1 c2 gewinnt die Figur zurück, Weiß
müsste also 8. Lxg7 Kxg7 9. Sxc3 spielen, um seinen Vorteil zu halten.) Antwortet Schwarz aber wie
von Tschigorin empfohlen mit 5. … Sa5!, zwingt er Weiß mit 6. Dxd4 zur Aufgabe seines Läuferpaars
oder zum Verlust eines Bauern.
Die ungarische Verteidigung wird mit dem ECO-Code C50 gekennzeichnet.
4. d4 exd4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Le7
4. d4 exd4
10
Tartakower-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Le7
4. d4 exd4
5. c3 Sf6
6. e5 Se4
4. d4 d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Le7
4. d4 d6
11
Italienische Partie
C50 Italienische Partie
Bei der Italienischen Partie handelt es sich um eine Eröffnung des Schachspiels, die in mehrere
Varianten unterteilt wird. Sie ist auch bekannt als Giuoco piano und zählt zu den ältesten
Eröffnungen.
Die Italienische Partie zählt zu den offenen Spielen und entwickelt sich aus dem Königsspringerspiel.
Sie entsteht nach den Zügen
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
Der Läuferzug bewirkt folgendes:
- Entwicklung, im nächsten Zug kann die kurze Rochade bereits erfolgen
- Angriff auf den Punkt f7
- Kontrolle des Punktes d5
In der Italienischen Partie zielt Weiß mit seiner Läuferentwicklung nach c4 auf den empfindlichen
Punkt f7 und setzt seine Entwicklung fort. In dieser Zugfolge gibt es sowohl sehr scharfe Varianten als
auch besonders positionelle Fortsetzungen (das Giuoco pianissimo 4.d3).
Eng verwandt ist das Zweispringerspiel im Nachzuge mit 3. … Sf6, das nach 4. Sg5 zu sehr scharfen
Varianten führen kann, andererseits nach 4. d3 wiederum zu den ruhigen Varianten der Italienische
Partie zurückkehrt.
Die italienische Partie ist eng verwandt mit folgenden Eröffnungen:
- Zweispringerspiel im Nachzuge (3. … Sf6) – ECO-Code C55 bis C59
- Ungarische Verteidigung (3. … Le7) – ECO-Code C50
- Rousseau Gambit (3. … f5) – ECO-Code C50
- Blackburne-Shilling Gambit (3. … Sd4) – ECO-Code C50
- 3. … d6 (Diese Eröffnung wird auch Italienische Partie genannt, obwohl sie nicht der
Definition der Italienischen Partie entspricht) – ECO-Code C50
12
Jerome-Gambit
Das Gambit ist nach dem Schachspieler Alonzo Wheeler Jerome benannt. Ziel dieses Gambits ist es,
durch die Opferung eines Läufers und eines Springers den König zu entblößen, um ihn leichter
angreifen und mattsetzen zu können. Dieses Gambit ist sehr riskant, da Weiß für seinen Angriff zwei
Figuren opfert und damit Materialnachteil erlangt. Es entsteht nach den Zügen
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. Lxf7
Die Hauptvariante setzt wiefolgt fort:
4. … Kxf7
5. Sxe5+ Sxe5
Weiß kann zwar mittels 6. d4 eine Figur zurückgewinnen. Schwarz kann sich aber durch 6. … Lxd4 7.
Dxd4 Df6 verteidigen, das mit der Abzugsdrohung Se5–f3+ verbunden ist und erhält Vorteil. Die
Hauptfortsetzung besteht in
6. 6. Dh5+
Nach 6. … Kf8 folgt etwa 7. Dxe5 De7 8. Df5+ Ke8 9. Sc3 d6 10. Df3 Df7 11. De2 Sh6 12. 0–0 c6.
13
6. … g6 7. Dxe5 De7 (Bei d6 8. Dxh8 Dh4 9. 0–0 Sf6 hält 10. Dd8 das Gleichgewicht) 8. Dxh8 Dxe4+ 9.
Kd1 Dxg2 10. Dxh7+ Kf8 11. Te1 d5 12. Te8+ Kxe8 13. Dxg8+ Lf8 gilt als Widerlegung.
Eine weitere Fortsetzung besteht in 6. … Ke6!? 7. Df5+ Kd6 8. d4 (oder 8. f4 Df6 9. fxe5+ Dxe5) Lxd4
9. Sa3 c6 10. c3 Df6 11. cxd4 Dxf5 12. exf5 Sf7 13. Lf4+ Ke7, beides mit Vorteil für Schwarz.
Da Schwarz bei korrektem Spiel in der Regel einen deutlichen Vorteil erlangt, ist die Eröffnung
heutzutage im Spitzenschach völlig unüblich.
14
NN – Joseph Henry Blackburne 0:1 (London 1884)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. Lxf7+ Kxf7
5. Sxe5+ Sxe5
6. Dh5+ g6
7. Dxe5 d6
8. Dxh8 Dh4
9. 0-0 Sf6
10. c3 Sg4
11. h3 Lxf2+
12. Kh1 Lf5
13. Dxa8 Dxh3+
14. gxh3 Lxe4#
Rosentreter-Gambit
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d4
Das Gambit kann auch durch 4. 0–0 Sf6 5. d4 erreicht werden kann. Das Spiel geht nach 4. d4 exd4 5.
0–0 Sf6 6. e5 als auch nach 4. 0–0 Sf6 5. d4 exd4 6. e5 in den Max-Lange-Angriff über. Beim
sofortigen 4. d4 hat Schwarz nach Lxd4 5. Sxd4 Sxd4 6. 0–0 (von George Koltanowski gespielt) den
sinnvollen Abwartezug d6. 6. Le3 erzwingt eine konkrete Reaktion.
Dreispringer-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. Sc3
15
Vierspringer-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. Sc3 Sf6
Giuoco Piano: 4. 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0
4. 0–0 verschiebt die Entscheidung über die Bauernstruktur um einen Zug. Nach 4. … Sf6 allerdings ist
der Übergang in die Hauptvariante 4. c3 nebst 5. d4 nicht mehr möglich.
Giuoco Piano: 4. 0-0 Sf6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 Sf6
16
Giuoco Piano: 4. 0-0 Sf6 5. Sc3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 Sf6
5. Sc3
Giuoco Pianissimo: 4. d3
Die Systeme mit 4. d3 werden mit Giuoco pianissimo (sehr ruhiges Spiel) bezeichnet. Historisch wird
darunter in erster Linie das symmetrische Italienische Vierspringerspiel mit 4. d2–d3 Sg8–f6 5. Sb1–
c3 d7–d6 (oder Zugumstellungen) verstanden.
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3
Giuoco Pianissimo: 4. d3 Sf6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
17
Giuoco Pianissimo: 4. d3 Sf6 5. 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
5. 0-0
Carlsen, Magnus – Karjakin, Sergei ½:½ (New York, 17.11.2016)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 Sf6
5. d3 0-0
6. a4 d6
7. c3 a6
8. b4 La7
9. Te1 Se7
10. Sbd2 Sg6
11. d4 c6
12. h3 exd4
13. cxd4 Sxe4
14. Lxf7+ Txf7
15. Sxe4 d5
16. Sc5 h6
17. Ta3 Lf5
18. Se5 Sxe5
19. dxe5 Dh4
20. Tf3 Lxc5
21. bxc5 Te8
22. Tf4 De7
23. Dd4 Tef8
24. Tf3 Le4
25. Txf7 Dxf7
26. f3 Lf5
27. Kh2 Le6
28. Te2 Dg6
29. Le3 Tf7
30. Tf2 Db1
31. Tb2 Df5
32. a5 Kf8
33. Dc3 Ke8
34. Tb4 g5
35. Tb2 Kd8
36. Tf2 Kc8
37. Dd4 Dg6
38. g4 h5
39. Dd2 Tg7
40. Kg3 Tg8
41. Kg2 hxg4
42. hxg4 d4
43. Dxd4 Ld5
44. e6 Dxe6
45. Kg3 De7
46. Th2 Df7
47. f4 gxf4+
48. Dxf4 De7
49. Th5 Tf8
50. Th7 Txf4
51. Txe7 Te4
18
Giuoco Pianissimo: 4. d3 Sf6 5. 0-0 d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
5. 0-0 d6
Italienisch Vierspringerspiel
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
5. Sc3
Kramnik, Wladimir – Aronjan, Lewon 1:0 (Berlin, 22.03.2018)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. Sc3 Sf6
5. d3 a6
6. Sd5 Sxd5
7. Lxd5 d6
8. Le3 Lxe3
9. fxe3 0-0
10. 0-0 Sb8
11. b4 Sd7
12. Dd2 c6
13. Lb3 a5
14. a3 Sf6
15. h3 h6
16. Tab1 b5
17. Dc3 Ld7
18. Tf2 Db6
19. Te1 Tfe8
20. Sh4 c5
21. Tef1 cxb4
22. De1 d5
23. axb4 dxe4
24. bxa5 Txa5
25. Sg6 Le6
26. Sxe5 exd3
27. Txf6 gxf6
28. Txf6 d2
29. Dg3+ Kf8
30. Tf1 Ta7
31. Sg6+ Kg7
32. Sf4+ Kh8
33. Sh5 f6
34. Sxf6 d2
35. Df4 Th7
36. De5 Dc7
37. Se8+
19
Italienisch Vierspringerspiel 5. … d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
5. Sc3 d6
Italienisch Vierspringerspiel 5. … d6 6. Le3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
5. Sc3 d6
6. Le3
Canal-Variante
Im Italienischen Vierspringerspiel kann 6. Lg5 (Canal-Variante) oder 6. Le3 folgen. Die Bezeichnung
Canal-Variante leitet sich aus einer Partie ab, die beim Karlsbader Turnier von 1929 zwischen Esteban
Canal und Hans Johner gespielt wurde. Schon vorher war diese Variante mehrfach in Meisterpartien
vorgekommen.
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 Sf6
5. Sc3 d6
6. Lg5
Nach 6. Lg5 kann die Drohung 7. Sd5 nebst 8. Sxf6 gxf6 mit Doppelbauer durch 6. … h6 bekämpft
werden. Mit 7. Lxf6 Dxf6 8. Sd5 Dd8 9. c3 a6 10. d4 La7 holt Weiß seine Zentrumsbildung nach. Eine
20
moderne, von David Bronstein erprobte Alternative ist 6. … Sa5, wobei Schwarz den Abtausch des
weißen Königsläufers anstrebt.
Nimzowitsch, Aaron - Capablanca, José Raúl 0:1 (Riga, 30.12.1913)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Sc3 Sf6
4. Lc4 Lc5
5. d3 d6
6. Lg5 Le6
7. Lb5 h6
8. Lh4 Lb4
9. d4 Ld7
10. 0-0 Lxc3
11. bxc3 g5
12. Lg3 Sxe4
13. Lxc6 Lxc6
14. dxe5 dxe5
15. Lxe5 Dxd1
16. Taxd1 f6
17. Ld4 Kf7
18. Sd2 The8
19. f3 Sxd2
20. Txd2 Tad8
21. g4 Lb5
22. Tb1 La6
23. Tbd1 Te2
24. Txe2 Lxe2
25. Te1 Lxf3
26. Tf1 c5
27. Lxf6 Td1
28. Le5 Txf1+
29. Kxf1 Lxg4
30. a4 Ke6
31. Lb8 a5
32. Ke1 Kd5
33. Kd2 Ld7
34. Lc7 Kc6
35. Ld8 b6
36. c4 Kb7
37. Kc3 Lxa4
38. Kb2 Ld7
39. Kb3 Le6
40. Kc3 a4
41. Kd3 Kc6
42. Kc3 g4
43. Lh4 h5
44. Lg3 a3
45. Kb3 Lxc4+
46. Kxa3 b5
47. c3 Kd5
48. Lf2 Le2
49. Kb3 Ld1+
50. Kb2 Kc4
51. Kc1 Lf3
52. Kd2 b4
53. cxb4 cxb4
54. Lh4 Le4
55. Lf6 Lg6
56. Lh4 b3
57. Lf6 h4
58. Ke3 g3
59. hxg3 h3
60. Kf2 Lf5
61. g4 Lxg4
62. Kg3 Kd3
63. Kh2 Kc2
64. Kg3 b2
21
Lucchini-Gambit
Das Lucchini-Gambit ist eine Variante des Giuoco Pianissimo mit 4. d3. Es ist ein riskantes Gambit, da
es zunächst durch die Offenlegung der Diagonalen a2-g8 die eigene Rochade unterbindet. Es entsteht
nach den Zügen
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 f5
Die beste Fortsetzung für Weiß ist 5. Sg5, was in die Dubois-Variante führt.
Auf die Annahme des Gambits mit 5. exf5 folgt 5. … d5, was Schwarz ein sehr starkes Zentrum gibt
und zugleich den Bauern auf f5 mit dem Läufer angreift.
Dubois-Variante
Die Dubois-Variante ist die Hauptfortsetzung des Lucchini-Gambits:
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. d3 f5
5. Sg5 f4
Eine mögliche Fortsetzung wäre 6. Sf7 Dh4 7. Tf1 Sf6 8. Sxh8 Sg4, was zu einem sehr scharfen Spiel
führt.
22
C51: Evans-Gambit
Jede seiner Hauptvarianten beginnt mit folgenden Zügen:
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4
Diese Eröffnung wird nach ihrem Erfinder, dem Schiffskapitän William Davies Evans benannt. Er
wendete sie erstmals 1824 an bei einer Partie zwischen den Häfen Milford und Dunmore.
Sollte der Schwarzspieler das Gambit annehmen, so erhält Weiß einigen Entwicklungsvorsprung und
vorerst ein so genanntes Vollzentrum, da er durch den Zeitgewinn zu dem Bauern auf e4 noch einen
weiteren nach d4 stellen kann. Beispielhaft hierfür die folgende Variante:
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 d6
Eine andere Möglichkeit ist eine Ablehnung des Gambits durch den Zug 4. … Lb6, wonach der
Weißspieler Raum am Damenflügel gewinnt.
Obwohl auf der Ebene der Großmeister die Ablehnung des Gambits zuletzt gute Resultate für
Schwarz einbrachte, wird das Bauernopfer meistens angenommen. Die Resultate hierbei sind sehr
unterschiedlich, allgemein werden allerdings auch diese Varianten als ausreichend für Schwarz
angesehen.
Bemerkenswert ist, dass sowohl Bobby Fischer als auch Garri Kasparow, beide sonst treue Anhänger
der Spanischen Partie mit Weiß, dieses Gambit als spielbar erachteten und im Laufe ihrer Karriere
einige Male einsetzten. Als Kasparow im Jahre 1995 erstmals die damals fast völlig aus der
Turnierpraxis verschwundene Eröffnung erfolgreich gegen Viswanathan Anand einsetzte, kam es zu
einem Wiederaufleben des Evans-Gambits. Seitdem ist es zwar selten, aber in regelmäßigen
Abständen in der Großmeisterpraxis wiederzufinden. Großen Anteil an der fortlaufenden Erhaltung
23
auf diesem Niveau hat vor allem der britische Großmeister Nigel Short, der immer wieder
Neuerungen und Verbesserungen in unbekannteren Abspielen des Gambits findet.
Abgelehntes Evans-Gambit
Das Evans-Gambit kann durch verschiedene Läuferzüge abgelehnt werden:
4. … Le7
4. … Lb6
4. … d5 (Hein-Gegengambit)
Variante mit 4. … Le7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Le7
Variante mit 4. … Lb6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
Das Gambit anzunehmen und den Bauern später zurück zu geben wird allgemein als besser für
Schwarz angesehen. Nach Lb6 kann Weiß sich durch seinen Bauern auf b4 etwas Vorteil auf dem
Damenflügel verschaffen
Weitere Hauptfortsetzungen sind 5. Lb2 (Cordel-Variante), 5. b5 sowie 5. a4
24
Cordel-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. Lb2
Variante mit 4. … Lb6 5. b5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. b5
Lange-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. b5 Sa5
6. Sxe5 Sh6
25
Pavlov-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. b5 Sa5
6. Sxe5 Sh6
7. d4 d6
8. Lxh6 dxe5
9. Lxg7 Tg8
10. Lxf7+ Kxf7
11. Lxe5 Dg5
12. Sd2
Hirschbach-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. b5 Sa5
6. Sxe5 Dg5
Vasquez-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. b5 Sa5
6. Sxe5 Dg5
7. Lxf7+ Ke7
8. Dh5
26
Hicken-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. b5 Sa5
6. Sxe5 Dg5
7. Df3 Dxe5
8. Dxf7+ Kd8
9. Lb2
Der Läufer auf b2 kann von der schwarzen Dame nicht genommen werden, da Weiß Matt mit Df8
droht.
Variante mit 4. … Lb6 5. a4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. a4
Showalter-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. a4 a6
27
Meitner, Philipp – Steinitz, Wilhelm ½:½ (Wien, 02.08.1873)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lb6
5. a4 a6
6. a5 La7
7. 0-0 Sf6
8. b5 axb5
9. Lxb5 Sxe4
10. De2 Sd6
11. Lxc6 dxc6
12. Dxe5+ Le6
13. Dxg7 Kd7
14. Lb2 Tg8
15. Se5+ Kc8
16. Dh6 Sf5
17. Df4 Sd4
18. Kh1 Dd5
19. f3 Sxc2
20. Sc3 Dd4
21. Ta4 Dxf4
22. Txf4 Lc5
23. Tc1 Sb4
24. Th4 Ld6
25. Sc4 Lxc4
26. Txc4
Hein-Gegengambit
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 d5
Angenommenes Evans-Gambit
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
Die Standardfortsetzung ist 5. c3 mit der Idee 6. d4 zu spielen, um ein starkes Zentrum zu erhalten.
28
Variante mit 5. c3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3
Nach diesem Zug wird Schwarz gezwungen, seinen Läufer erneut zu ziehen. Es stehen folgende Züge
zur Auswahl:
5. … Lf8 (Mayet-Verteidigung)
5. … Le7 (Anderssen-Variante)
5. … Ld6 (Stone-Ware Verteidigung)
5. … Lc5
5. … La5 (siehe ECO-Code C52)
Mayet-Verteidigung
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lf8
29
Anderssen-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Le7
Anderssen-Variante 6. Db3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Le7
6. Db3
Anderssen-Variante 6. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Le7
6. d4
30
Cordel-Variante
Die Cordel-Variante entsteht aus der Anderssen-Variante nach den Zügen
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Le7
6. d4 Sa5
Stone-Ware Verteidigung
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Ld6
La Bourdonnais, Louis-Charles Mahé de - McDonnell, Alexander 1:0 (London,
1834)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Ld6
6. 0-0 h6
7. d4 Sf6
8. dxe5 Lxe5
9. Sxe5 Sxe5
10. Lb3 De7
11. f4 Dc5+
12. Kh1 Seg4
13. De2 Dh5
14. h3 0-0
15. e5 Te8
16. Df3 Dh4
17. exf6 d6
18. Sa3 Te1
19. Ld2 Sf2+
20. Kh2 Lxh3
21. Dxf2 Dxf2
22. Txf2 Txa1
23. gxh3 g6
24. Tg2 Kf8
25. f5 g5
26. h4
31
Variante mit 5. … Lc5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
Normal-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
Fleissig, Miksa – Bird, Henry 0:1 (Wien, 08.08.1873)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. 0-0 d6
7. d4 exd4
8. cxd4 Lb6
9. Te1 Sa5
10. Sc3 Lg4
11. e5 d5
12. Lxd5 c6
13. Lb3 Sxb3
14. Dxb3 Lxf3
15. gxf3 Se7
16. Le3 0-0
17. Tad1 Sf5
18. Se2 Dh4
19. Sg3 Dh3
20. Sxf5 Dxf5
21. Lc1 Tfe8
22. Te4 Te6
23. Tg4 Tg6
24. Txg6 hxg6
25. f4 Td8
26. Le3 c5
27. d5 c4
28. Da4 Dg4+
29. Kf1 Lxe3
30. fxe3 Df3+
31. Kg1 Dxe3+
32. Kh1 Df3+
33. Kg1 b5
34. Dc2 Txd5
35. Txd5 Dxd5
36. Dc3 De4
37. Dd2 Kh7
38. Df2 g5
39. Dxa7 Dxf4
40. Dd7 b4
41. Dh3+ Kg6
42. e6
32
Anderssen-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. d5
Ulvestad-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. d5 Sa5
10. Lb2
Paulsen-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. d5 Sa5
10. Lb2 Se7
33
Anderssen, Adolf - Steinitz, Wilhelm 1:0 (London, 28.07.1866)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. 0-0 d6
7. d4 exd4
8. cxd4 Lb6
9. d5 Sa5
10. Lb2 Se7
11. Ld3 Sg6
12. Sc3 0-0
13. Dd2 Ld7
14. Se2 c5
15. Sg3 Lc7
16. Lxg7 f6
17. Lxf8 Dxf8
18. Sf5 b5
19. Tac1 Sb7
20. Kh1 a5
21. g4 Te8
22. g5 c4
23. gxf6 Dxf6
24. Sg5 Se5
25. Lb1 Sc5
26. Tg1 Kh8
27. Dc3 Lxf5
28. exf5 b4
29. Dg3 Ld8
30. Sxh7 Df7
31. f6 Dxd5+
32. Tg2 Tg8
33. Sg5 Lxf6
34. Sf7+
Morphy-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. Sc3
Anderssen, Adolf - Gelbfuhs, Oscar 1:0 (Wien, 25.08.1873)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. Sc3 Sa5
10. Ld3 Se7
11. Se2 0-0
12. Sg3 Sac6
13. d5 Se5
14. Sxe5 dxe5
15. Kh1 Sg6
16. La3 Te8
17. Lb5 Ld7
18. Lxd7 Dxd7
19. Sf5 Dd8
20. Dg4 Df6
21. Tad1 h6
22. Td3 Dg5
23. Dd1 Df4
24. De2 Dg5
25. Tg3 Df6
26. Dh5 Sf4
27. Dxh6 Dxh6
28. Sxh6+ Kh7
29. Sxf7 Ld4
30. Tg4 c5
31. dxc6 bxc6
32. g3 Sd3
33. Kg2 c5
34. f4 Kg8
35. Sg5 Tab8
36. f5 Lb2
37. f6 gxf6
38. Txf6 Lxa3
34
Göring-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. Sc3 Sa5
10. Lg5
Steinitz-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. Sc3 Sa5
10. Lg5 f6
11. Le3
Fraser-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. Sc3 Lg4
10. Da4
35
Fraser-Mortimer Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 Lc5
6. d4 exd4
7. 0-0 d6
8. cxd4 Lb6
9. Sc3 Lg4
10. Da4 Ld7
11. Db3 Sa5
12. Lxf7+ Kf8
13. Dc2
36
C52: Angenommenes Evans-Gambit mit 5. … La5
Angenommenes Evans-Gambit
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
Varianten mit 6. Db3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. Db3
Varianten mit 6. 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0
37
Gunsberg, Isidor - Steinitz, Wilhelm 1:0 (New York, 15.01.1891)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 Df6
7. d4 h6
8. Da4 Lb6
9. Lb5 Sge7
10. La3 exd4
11. e5 Dg6
12. cxd4 Sd5
13. Te1 Sf4
14. g3 Dg4
15. Sbd2 Sh3+
16. Kg2 Sg5
17. Lb2 Se7
18. Le2 Se6
19. Kh1 Df5
20. Sh4 Dxf2
21. Se4
Varianten mit 6. 0-0 Sf6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 Sf6
Steinitz, Wilhelm - Pilhal, Ed 1:0 (Wien, 1862)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 Sf6
7. d4 exd4
8. La3 d6
9. e5 dxe5
10. Db3 Dd7
11. Te1 Df5
12. Lb5 Sd7
13. Dd5 Lb6
14. Sxe5 Se7
15. Sxd7 Dxd5
16. Sf6+ Kd8
17. Lxe7#
38
Richardson-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 Sf6
7. d4 0-0
8. Sxe5
Varianten mit 6. 0-0 d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
Varianten mit 6. 0-0 d6 7. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4
39
Waller-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4 exd4
8. Db3
Sanders-Alapin-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4 Ld7
Tschigorin, Michail - Steinitz, Wilhelm ½:½ (Havanna, 19.01.1892)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4 Ld7
8. Db3 Df6
9. dxe5 dxe5
10. Td1 h6
11. Lxf7+ Dxf7
12. Dxf7+ Kxf7
13. Txd7+ Sge7
14. Kf1 Ke6
15. Td3 Tad8
16. Se1 Sc8
17. Ke2 Sd6
18. f3 b5
19. a3 Lb6
20. Sd2 Sa5
21. Tb1 a6
22. Sc2 Sdb7
23. Txd8 Txd8
24. Sb4 Sc5
25. Sd5 Sa4
26. Kd1 c6
27. Sxb6 Sxb6
28. Kc2 Sbc4
29. Sf1 Td7
30. Ta1 Sb6
31. Le3 Sa4
32. Te1 Sc4
33. Lc1 c5
34. h4
40
Alapin-Steinitz-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4 Lg4
Es folgt die Stammpartie zum Evans-Gambit:
Evans, William Davies - McDonnell, Alexander 1:0 (London, 1827)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 d6
5. b4 Lxb4
6. c3 La5
7. d4 Lg4
8. Db3 dd7
9. Sg5 Sd8
10. dxe5 dxe5
11. La3 Sh6
12. f3 Lb6+
13. Kh1 Lh5
14. Td1 Dc8
15. Txd8+ Dxd8
16. Sxf7 Dh4
17. Db5+ c6
18. Dxe5+ Kd7
19. De6+ Kc7
20. Ld6#
Lasker-Verteidigung
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4 Lb6
41
McDonnell, Alexander - La Bourdonnais, Louis-Charles Mahé de 1:0 (London,
1834)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. 0-0 d6
7. d4 Lb6
8. dxe5 Lg4
9. Lb5 Lxf3
10. Dxf3 dxe5
11. Dg3 Df6
12. Lg5 De6
13. Sa3 Sf6
14. Lxf6 gxf6
15. Tad1 Lc5
16. Dg7 Ke7
17. Lc4 Tag8
18. Dxg8 Txg8
19. Lxe6 fxe6
20. Sc2 Tg4
21. Tfe1 f5
22. exf5 exf5
23. Se3 Lxe3
24. Txe3 Ke6
25. Th3 Tg7
26. Th6+ Ke7
27. Tb1 Sd8
28. f3 b6
29. Td1 Sf7
30. Tc6 Tg8
31. Txc7+ Kf6
32. Txa7 Tc8
33. Tdd7 Sg5
34. Tdc7
Varianten mit 6. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4
Leonhardt-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 b5
42
Varianten mit 6. d4 exd4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 exd4
Kompromittierte Verteidigung
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 exd4
7. 0-0
Anderssen, Adolf - Dufresne, Jean 1:0 (Berlin, Juli 1852, Immergrüne Partie)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 exd4
7. 0-0 d3
8. Db3 Df6
9. e5 Dg6
10. Te1 Sge7
11. La3 b5
12. Dxb5 Tb8
13. Da4 Lb6
14. Sbd2 Lb7
15. Se4 Df5
16. Lxd3 Dh5
17. Sf6+ gxf6
18. exf6 Tg8
19. Tad1 Dxf3
20. Txe7+ Sxe7
21. Dxd7+ Kxd7
22. Lf5+ Ke8
23. Ld7+ Kf8
24. Lxe7#
43
Paulsen-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 exd4
7. 0-0 dxc3
8. Db3 Df6
9. e5 Dg6
10. Sxc3 Sge7
11. La3
Gelbfuhs, Oscar - Anderssen, Adolf 0:1 (Wien, 26.08.1873)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 exd4
7. 0-0 dxc3
8. Db3 Df6
9. e5 Dg6
10. Sxc3 Sge7
11. La3 Lxc3
12. Dxc3 0-0
13. Ld3 Dh6
14. Tfe1 d6
15. Tad1 Lf5
16. exd6 cxd6
17. Lxd6 Dxd6
18. Lxf5 Df6
19. Dxf6 gxf6
20. Lc2 Tad8
21. Tb1 b6
22. La4 Td6
23. Sh4 Tfd8
24. Tbc1 Te6
25. f4 Sd4
26. Txe6 Sxe6
27. Te1 Kf8
28. Lc2 h6
29. g3 Td2
30. Lb3 Sd4
31. Te3 b5
32. Sf3 Sxf3+
33. Txf3 a5
34. Tf2 Td4
35. Kf1 a4
36. Lc2 Sd5
37. Ke1 Sc3
38. a3 b4
39. Td2 bxa3
44
Potter-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 exd4
7. 0-0 dxc3
8. Db3 Df6
9. e5 Dg6
10. Sxc3 Sge7
11. Td1
Varianten mit 6. d4 d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 d6
Sokolski-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 d6
7. Lg5
45
Tartakower-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 d6
7. Db3
Tartakower-Levenfish-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. b4 Lxb4
5. c3 La5
6. d4 d6
7. Db3 Dd7
8. dxe5 dxe5
9. 0-0 Lb6
10. La3 Sa5
11. Sxe5
46
C53: Giuoco Piano (4. c3)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3
LaBourdonnais-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 d6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb6
La Bourdonnais, Louis-Charles Mahé de - McDonnell, Alexander 1:0 (London,
1834)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 d6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb6
7. d5 Se5
8. Sxe5 dxe5
9. Sc3 Sf6
10. Lg5 0-0
11. Df3 Dd6
12. Lxf6 Dxf6
13. Dxf6 gxf6
14. g4 Kg7
15. Se2 Th8
16. Tg1 Kf8
17. Tg2 Ke7
18. 0-0-0 h5
19. g5 f5
20. Sc3 Lc5
21. g6 Ld6
22. gxf7 Kxf7
23. f4 exf4
24. Tdg1 Kf8
25. Tg6 f3
26. exf5 Le5
27. d6 cxd6
28. Tg8+ Txg8
29. Txg8+ Ke7
30. Sd5+ Kd7
31. Lb5#
47
Close-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 De7
Gunsberg, Isidor - Aljechin, Alexander 0:1 (St. Petersburg, 21.04.1914)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 De7
5. 0-0 d6
6. d4 Lb6
7. a4 a6
8. a5 Sxa5
9. Txa5 Lxa5
10. Da4+ b5
11. Dxa5 bxc4
12. dxe5 dxe5
13. b3 f6
14. Td1 Le6
15. La3 Td8
16. Sbd2 Dd7
17. Te1 Se7
18. Db4 a5
19. Dc5 cxb3
20. Sf1 Dd6
21. Dxa5 Db6
22. Da4+ Kf7
23. Lxe7 Kxe7
24. Da3+ c5
25. c4 Ta8
26. Dc1 b2
27. Dc2 Ta1
28. S1d2 Txe1+
29. Sxe1 Td8
30. Sd3 Dd6
Centre-Holding-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 De7
5. d4 Lb6
48
Horwitz, Bernhard - Bledow, Ludwig 0:1 (Berlin, 1837)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Lb6
5. d4 De7
6. d5 Sd8
7. Le2 d6
8. h3 f5
9. Lg5 Sf6
10. Sbd2 0-0
11. Sh4 fxe4
12. Sxe4 Sxe4
13. Lxe7 Lxf2+
14. Kf1 Sg3#
Tarrasch-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 De7
5. d4 Lb6
6. 0-0 Sf6
7. a4 a6
8. Te1 d6
9. h3
Mestel-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 De7
5. d4 Lb6
6. Lg5
50
C54: Giuoco Pianissimo (4. c3 Sf6)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
Albin-Gambit
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. 0-0
Bird-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. b4
51
Saint-Amant, Pierre - Staunton, Howard 1:0 (London, 02.05.1834)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. b4 Lb6
6. d3 d6
7. Lg5 a6
8. h3 0-0
9. Sbd2 Le6
10. 0-0 Kh8
11. Db3 Lxc4
12. Sxc4 La7
13. Se3 Se7
14. Kh2 c6
15. Sh4 Seg8
16. g3 h6
17. Lxf6 Sxf6
18. Tae1 Tc8
19. f4 exf4
20. gxf4 Lxe3
21. Txe3 Sg4+
22. hxg4 Dxh4+
23. Kg2 Dxg4+
24. Tg3 De2+
25. Tf2 Dh5
26. f5 b5
27. Db2 c5
28. Tf1 Dh4
29. f6 g6
30. Dd2 Kg8
31. Df2 Dh5
32. Th1 De5
33. Txh6 cxb4
34. Tgh3 Dg5+
35. Kh1
Bird-Angriff 5. … Lb6 6. a4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. b4 Lb6
6. a4
Giuoco Pianissimo 5. d3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3
52
Giuoco Pianissimo 5. d3 a6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 a6
Karpow, Anatoli - Kortschnoi, Viktor ½:½ (Meran, 29.10.1981)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 a6
6. 0-0 d6
7. Te1 La7
8. Lb3 0-0
9. Sbd2 Le6
10. Sf1 Lxb3
11. Dxb3 Dc8
12. Sg3 Te8
13. h3 Tb8
14. Le3 De6
15. Dxe6 fxe6
16. Tac1 Lxe3
17. Txe3 Tbd8
18. d4 Td7
19. Kf1 Kf8
20. Td1 h6
21. dxe5 Sxe5
22. Sxe5 dxe5
23. Txd7 Sxd7
24. Ke2 Ke7
25. Sf1 b5
26. Sd2 c5
27. Tg3 Tg8
28. b3 Sb8
29. a4 Sc6
30. axb5 axb5
31. h4 Kf7
32. Tf3+
Giuoco Pianissimo 5. d3 d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 d6
53
Gelfand, Boris - Adams, Michael ½:½ (Wijk aan Zee, 17.01.1994)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 d6
6. Lb3 a6
7. Sbd2 0-0
8. h3 La7
9. Sf1 d5
10. De2 Te8
11. Se3 h6
12. 0-0 Le6
13. Td1 Dd7
14. Sh4 Se7
15. Df3 dxe4
16. dxe4 Dc6
17. Lc2 Kh7
18. Shf5 Sxf5
19. Sxf5 Lxf5
20. Dxf5+ g6
21. Df3 Kg7
22. Le3
Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 6. Sbd2
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 d6
6. Sbd2
Karpow, Anatoli - Kortschnoi, Viktor ½:½ (Meran, 22.10.1981)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 d6
6. Sbd2 a6
7. 0-0 0-0
8. Lb3 La7
9. h3 Le6
10. Lc2 d5
11. Te1 dxe4
12. dxe4 Sh5
13. Sf1 Dxd1
14. Txd1 Tad8
15. Le3 f6
16. Lxa7 Sxa7
17. Se3 Sf4
18. h4 Lf7
19. Se1 Sc8
20. f3 Se6
21. Sd3 Td7
22. Lb3 Se7
23. Sd5 Sc6
24. La4 b5
25. Lc2 Tfd8
26. a4 Kf8
27. g3 Td6
28. b4 Se7
29. Se3 Tc6
30. Ta3 Sc8
31. axb5 axb5
32. Kf2 Sb6
33. Sb2 Txd1
34. Lxd1 Td6
35. Le2 Le8
36. Ta5 Td8
37. Ke1 c6
38. Ta6 Tb8
39. Ld1 Sc8
40. Sd3 Sc7
41. Ta5 Ta8
42. f4 exf4
43. gxf4 Sb6
44. Lf3 Td8
45. Le2 Sa4
46. Ta7 Td7
47. Kd2 Se6
48. Txd7 Lxd7
49. Lg4 g6
50. f5 gxf5
51. Lxf5 Kg7
54
52. e5 Sf8
53. Lxd7 Sxd7
54. e6 Sdb6
55. Sf4 Kf8
56. Kd3 Sc8
57. Sg4 Ke7
58. Sh6 Kd6
59. Kd4 Se7
60. Sf7+ Kc7
61. Sh5 c5+
62. bxc5 Sc6+
63. Ke3 Sxc5
64. Sxf6 Sxe6
65. h5 Sf8
66. Ke4 Kb6
67. Sg5 h6
68. Sf7 Se6
69. Se8 Sc5+
70. Ke3 Sa4
71. Kd2 b4
72. cxb4 Sxb4
73. Sxh6 Sc5
74. Sf5 Sd5
75. h6 Se4+
76. Kd3 Sg5
77. Kd4 Kc6
78. Sfg7 Se7
79. Sf6 Sg6
80. Sf5 Sf7
81. h7 Sg5
82. Se7+ Kb7
83. Sxg6 Sxh7
84. Sxh7
Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 6. 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 d6
6. 0-0
Anand, Viswanathan - Giri, Anish ½:½ (Moskau, 27.03.2016)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 Sf6
5. d3 d6
6. c3 a6
7. a4 La7
8. Sa3 Se7
9. Lg5 c6
10. Sc2 0-0
11. Sh4 d5
12. exd5 Sexd5
13. Sf3 Dd6
14. Te1 Lg4
15. Lh4 Tae8
16. h3 Lh5
17. Lg3 Sf4
18. Lxf4 exf4
19. d4 c5
20. Le2 cxd4
21. Scxd4 Te4
22. Dc2 Tc8
23. Tad1 Lxf3
24. Sxf3 Lxf2+
25. Kxf2 Db6+
26. Kf1 Sh5
27. g4 fxg3
28. Ld3 Txe1+
29. Txe1 Sf4
30. Sd4 g6
31. Le4 Df6
32. Lf3 g2+
33. Lxg2 Sd3+
34. Sf3 Sxe1
35. Kxe1 b5
36. axb5 axb5
37. De4 Tb8
38. Dd4 De6+
39. Kf2 Db3
40. Se5 Dxb2+
41. Kg1 Tc8
42. Df4 Da2
43. c4 Da7+
44. Kh2 bxc4
45. Ld5 Tf8
46. Df6 Da2+
47. Kg3 Da7
48. Kg2 Da2+
49. Kf3 Da3+
50. Kg4 Da7
51. Kf3 Da3+
55
52. Kg4
Giuoco Pianissimo 5. d3 d6 6. 0-0 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d3 d6
6. 0-0 0-0
Chandler, Murray - Karpow, Anatoli 0:1 (Bath, 05.11.1983)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 Sf6
5. d3 d6
6. c3 0-0
7. Lg5 a6
8. Lb3 h6
9. Lh4 g5
10. Lg3 La7
11. Sbd2 Lg4
12. Kh1 Lh5
13. De1 Kg7
14. Ld1 Lg6
15. Sc4 Te8
16. Lc2 Dd7
17. Dd2 Tad8
18. a4 Sh5
19. b4 d5
20. exd5 Dxd5
21. b5 e4
22. Se3 Lxe3
23. fxe3 Sxg3+
24. hxg3 exf3
25. bxc6 Txe3
26. Dxe3 fxg2+
27. Kh2 gxf1 S+
28. Txf1 Dxc6
29. De5+ Kg8
30. Tf2 Te8
Giuoco Pianissimo 5. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
56
Giuoco Pianissimo 6. e5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. e5
Giuoco Pianissimo 6. e5 d5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. e5 d5
Horwitz, Bernhard - Staunton, Howard 0:1 (London, 1846)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. e5 d5
7. Lb5 Se4
8. cxd4 Lb6
9. 0-0 0-0
10. h3 f6
11. Sc3 fxe5
12. Lxc6 bxc6
13. Sxe5 La6
14. Se2 c5
15. Le3 cxd4
16. Lxd4 Lxe2
17. Dxe2 Lxd4
18. Sc6 Df6
19. Sxd4 Dxd4
20. Tad1 Dc5
21. Tc1 Db6
22. b3 Sg3
23. Dd3 Sxf1
57
Anderssen-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. e5 d5
7. Lb5 Se4
8. cxd4 Lb4+
Staunton, Howard - Anderssen, Adolf 1:0 (London, Juni 1851)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. e5 d5
7. Lb5 Se4
8. cxd4 Lb4+
9. Sbd2 0-0
10. 0-0 Lg4
11. Lxc6 bxc6
12. Dc2 Lxf3
13. Sxf3 Tb8
14. Dxc6 Tb6
15. Dc2 f5
16. a3 Le7
17. b4 f4
18. Se1 Th6
19. f3 Sg5
20. Sd3 Se6
21. Lb2 De8
22. Tac1 Dh5
23. h3 Tg6
24. Sf2 Tg3
25. Kh2 Tf5
26. Dc6 Dg6
27. Tg1 Tfg5
28. Sg4 h5
29. Sf6+ Kf7
30. De8#
Ghulam Kassim-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. e5 Se4
7. Ld5 Sxf2
8. Kxf2 dxc3+
9. Kg3
58
Giuoco Pianissimo 6. cxd4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4
Euwe, Max - Jutte, K. 1:0 (Amsterdam, 1927)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb6
7. d5 Se7
8. e5 Se4
9. 0-0 0-0
10. De2 Sc5
11. b4 Sa6
12. d6 cxd6
13. exd6 Sg6
14. Lg5 De8
15. Le7 Kh8
16. Sc3 Sxb4
17. Tae1 Sc6
18. Lxf8 Dxe2
19. Txe2 Sxf8
20. Te8 Kg8
21. Sd5 g6
22. Se7+
Giuoco Pianissimo 6. cxd4 Lb4+
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
59
Giuoco Pianissimo 6. cxd4 Lb4+ 7. Ld2
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Ld2
Krause-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Ld2 Sxe4
8. Lxb4 Sxb4
9. Lxf7+ Kxf7
10. Db3+ d5
11. Se5+ Kf6
12. f3
Krakow-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Kf1
60
Greco-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3
Greco-Angriff 7. … Sxe4 8. 0-0 Sxc3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Sxc3
Greco-Angriff 7. … Sxe4 8. 0-0 Sxc3 9. bxc3 Lxc3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Sxc3
9. bxc3 Lxc3
61
Bernstein-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Sxc3
9. bxc3 Lxc3
10. Db3 d5
Aitken-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Sxc3
9. bxc3 Lxc3
10. La3
Steinitz-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Lxc3
9. bxc3 d5
10. La3
62
Steinitz, Wilhelm - Lasker, Emanuel 0:1 (Moskau, 17.11.1896)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Lxc3
9. bxc3 d5
10. La3 dxc4
11. Te1 Le6
12. Txe4 Dd5
13. De2 0-0-0
14. Se5 The8
15. Sxc6 Dxc6
16. Te1 Tg8
17. Te5 b6
18. Lc1 g5
19. Txg5 Txg5
20. Lxg5 Tg8
21. f4 Ld5
22. g3 Kb7
23. h3 Db5
24. Kh2 Tg6
25. Dc2 f6
26. Lh4 Lc6
27. g4 Dd5
28. Df2 h5
29. g5 fxg5
30. Lxg5 h4
31. Tf1 Tg8
32. Dd2 a5
33. a4 Te8
34. f5 Tg8
35. Te1 Dxf5
36. Te5 Df3
37. d5 Dg3+
38. Kh1 Dxe5
39. dxc6+ Kxc6
Möller (Therkatz)-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Lxc3
9. d5
Möller-Herzog-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Lxc3
9. d5 Lf6
10. Te1 Se7
11. Txe4 d6
12. Lg5 Lxg5
13. Sxg5 0-0
14. Sxh7
63
Möller, Bajonett-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. c3 Sf6
5. d4 exd4
6. cxd4 Lb4+
7. Sc3 Sxe4
8. 0-0 Lxc3
9. d5 Lf6
10. Te1 Se7
11. Txe4 d6
12. g4
64
Zweispringerspiel im Nachzuge
C55 Zweispringerspiel im Nachzuge
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
Der Name Zweispringerspiel im Nachzuge bedeutet, dass der Nachziehende zu Beginn der Partie
nach der Entwicklung des Königsbauern zuerst seine beiden Springer entwickelt und damit einen
Gegenangriff auf den Punkt e4 startet.
Die älteste Analyse dieser Eröffnung stammt vom italienischen Meister Giulio Cesare Polerio aus dem
Jahre 1560. In der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts erfolgten erneute Untersuchungen durch die
Berliner Schule, allen voran Paul Rudolph von Bilguer. Das Zweispringerspiel im Nachzuge wurde
deshalb in der Schachliteratur früher auch als Preußische Verteidigung bezeichnet.
Deutz-Gambit
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. 0-0 Lc5
5. d4
65
Anderssen, Adolf – Fleissig, Miksa 0:1 (Wien, 21.08.1873)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
4. 0-0 Sf6
5. d4 Lxd4
6. Sxd4 Sxd4
7. f4 d6
8. fxe5 dxe5
9. Lg5 Le6
10. Sa3 De7
11. c3 Lxc4
12. Sxc4 Se6
13. Lxf6 gxf6
14. Kh1 Dc5
15. Sa3 Tg8
16. Txf6 Sf4
17. Tf5 Df2
18. Df3 Dxb2
19. Txe5+ Se6
20. Tf1 0-0-0
21. Ta5 Td3
22. g3 Txf3
23. Txf3 Dc1+
24. Kg2 Sf4+
Gambit, Rosentreter-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. 0-0 Lc5
5. d4 Lxd4
6. Sxd4 Sxd4
7. Lg5 h6
8. Lh4 g5
9. f4
66
Gambit, Holzhausen-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. 0-0 Lc5
5. d4 Lxd4
6. Sxd4 Sxd4
7. Lg5 d6
8. f4 De7
9. fxe5 dxe5
10. Sc3
4. d3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3
4. d3 h6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 h6
67
4. d3 Le7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
4. d3 Le7 5. Lb3 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. Lb3 0-0
4. d3 Le7 5. c3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. c3
68
4. d3 Le7 5. 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. 0-0
4. d3 Le7 5. 0-0 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. 0-0 0-0
Judassin, Leonid – Iwantschuk, Wassyl 0:1 (Riga, 1991)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. 0-0 0-0
6. c3 d5
7. exd5 Sxd5
8. Te1 Lg4
9. Sbd2 Kh8
10. a4 f6
11. a5 Tb8
12. Sf1 Le6
13. Da4 a6
14. Lxa6 Sxa5
15. Dxa5 Ta8
16. Db5 Sb6
17. Le3 Ld7
18. Db3 bxa6
19. d4 e4
20. S3d2 f5
21. d5 Tb8
22. Da2 Lf6
23. Tad1 Sa4
24. Sc4 Lb5
25. Sa5 Sxb2
26. Dxb2 Lxf1
27. Da2 Lb5
28. c4 Ld7
29. Sc6 Lxc6
30. dxc6 De8
31. Dxa6 Lc3
32. Tf1 f4
33. La7 Ta8
34. Db7 f3
35. Dxc7 Le5
36. Dd7 Txa7
69
4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Lb3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. 0-0 0-0
6. Lb3
4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Lb3 d6 7. c3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. 0-0 0-0
6. Lb3 d6
7. c3
4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Te1
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d3 Le7
5. 0-0 0-0
6. Te1
70
4. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4
4. d4 exd4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
4. d4 exd4 5. Sxd4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. Sxd4
71
Perreux-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. Sg5
Moderne Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. e5
Moderne Variante 5. e5 d5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. e5 d5
72
Moderne Variante, Hauptvariante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. e5 d5
6. Lb5 Se4
7. Sxd4 Ld7
Moderne Variante, Hauptvariante 8. Lxc6 bxc6 9. 0-0 Lc5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. e5 d5
6. Lb5 Se4
7. Sxd4 Ld7
8. Lxc6 bxc6
9. 0-0 Lc5
5. 0-0
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0
73
5. 0-0 Le7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. 0-0 Le7
5. 0-0 d6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Le7
von Holzhausen, Walter – Tarrasch, Siegbert 1:0 (Frankfurt am Main, 07.10.1912)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 d6
6. Sxd4 Le7
7. Sc3 0-0
8. h3 Te8
9. Te1 Sd7
10. Lxf7+ Kxf7
11. Se6 Sde5
12. Dh5+ Kg8
13. Sxd8 Txd8
14. Sd5
74
Max Lange-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
Die Variante wurde zuerst 1854 von Max Lange in der Deutschen Schachzeitung beschrieben und war
bis Anfang des 20. Jahrhunderts sehr populär.
Max Lange-Angriff, Steinitz-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 Sg4
Max Lange-Angriff, Krause-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 Sg4
7. c3
75
Max Lange-Angriff 6. e5 d5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 d5
Max Lange-Angriff, Schlechter-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 d5
7. exf6 dxc4
8. Te1+ Le6
9. fxg7
Max Lange-Angriff, Berger-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 d5
7. exf6 dxc4
8. Te1+ Le6
9. Sg5 Dd5
10. Sc3 Df5
11. g4 Dg6
12. Sce4 Lb6
13. f4 0-0-0
76
Max Lange-Angriff, Marshall-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 d5
7. exf6 dxc4
8. Te1+ Le6
9. Sg5 Dd5
10. Sc3 Df5
11. Sce4
Max Lange-Angriff, Rubinstein-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 d5
7. exf6 dxc4
8. Te1+ Le6
9. Sg5 Dd5
10. Sc3 Df5
11. Sce4 Lf8
Max Lange-Angriff, Loman-Verteidigung
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Lc5
6. e5 d5
7. exf6 dxc4
8. Te1+ Le6
9. Sg5 g6
77
C56 Klassische Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
Nakhmanson-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Sc3
Klassische Variante 6. Te1
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1
78
Klassische Variante 6. Te1 d5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
Klassische Variante, Canal-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Sc3
Klassische Variante 7. Lxd5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5
79
Klassische Variante 7. Lxd5 Dxd5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
Klassische Variante 8. Sc3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3
Klassische Variante 8. Sc3 Dd8
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Dd8
80
Klassische Variante 8. Sc3 Dh5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Dh5
Klassische Variante 8. Sc3 Dh5 9. Sxe4 Le6 10. Lg5 Ld6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Dh5
9. Sxe4 Le6
10. Lg5 Ld6
Klassische Variante, Möller-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
81
Klassische Variante, Möller-Variante 9. Sxe4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4
Klassische Variante, Möller-Variante 9. Sxe4 Le6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Lg5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Lg5
82
Klassische Variante, Möller-Variante, Jurdanski-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Lg5 h6
11. Lh4 g5
12. Sf6+ Ke7
13. b4
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Seg5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Seg5
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Seg5 0-0-0 11. Sxe6 fxe6 12. Txe6 Ld6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Seg5 0-0-0
11. Sxe6 fxe6
12. Txe6 Ld6
83
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Ld2
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 Df5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Ld2 Df5
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 Dd5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Ld2 Dd5
84
Klassische Variante, Möller-Variante 10. Ld2 Lb4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. d4 exd4
5. 0-0 Sxe4
6. Te1 d5
7. Lxd5 Dxd5
8. Sc3 Da5
9. Sxe4 Le6
10. Ld2 Lb4
85
C57 4. Sg5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5
Traxler-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
Sie ist nach Karel Traxler benannt, der die Variante zuerst 1890 gegen J. Reinisch spielte. In den
1920er Jahren wurde sie von den Mitgliedern eines Schachklubs in Pennsylvania analysiert. Im
englischsprachigen Raum nennt man sie daher Wilkes-Barre-Variante.
Mit dem auf den ersten Blick ungewöhnlichen Zug 4. … Lc5 ignoriert der Schwarze die Bedrohung des
Punktes f7 und lässt sogar eine Springergabel zu, die Dame und Turm zugleich bedroht (5. Sxf7). Nach
dem Opfer 5. … Lxf2+ 6. Kxf2 zeigt sich aber die Grundidee dieser Variante: Mit 6. … Sxe4+ und
nachfolgendem Dh4 geht Schwarz zum Gegenangriff über. Spielt Weiß aber stattdessen 5. Lxf7+ oder
5. d4, kommt er nach Meinung vieler Eröffnungstheoretiker in Vorteil.
86
Traxler-Variante 5. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. d4
Traxler-Variante 5. Sxf7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7
Reinisch, J. – Traxler, Karel 0:1 (Houston, 20.03.1890, Traxlers Unsterbliche)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Ke2 Sd4+
7. Kd3 b5
8. Lb3 Sxe4
9. Sxd8 Sc5+
10. Kc3 Se2+
11. Dxe2 Ld4+
12. Kb4 a5+
13. Kxb5 La6+
14. Kxa5 Ld3+
15. Kb4 Sa6+
16. Ka4 Sb4+
17. Kxb4 c5#
87
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kxf2
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Kxf2
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Kf1
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, Beyers 8. … Lg4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Kf1 De7
7. Sxh8 d5
8. exd5 Lg4
88
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, 8. … Sd4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Kf1 De7
7. Sxh8 d5
8. exd5 Sd4
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, Palkin-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Kf1 De7
7. Sxh8 d5
8. exd5 Sd4
9. h3
Traxler-Variante 5. Sxf7 Lxf2+ 6. Kf1, Menovski-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Sxf7 Lxf2+
6. Kf1 De7
7. Sxh8 d5
8. exd5 Sd4
9. d6
89
Traxler-Variante 5. Lxf7+
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Lxf7+
Traxler-Variante 5. Lxf7+ Ke7 6. Lb3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Lxf7+ Ke7
6. Lb3
Traxler-Variante, Tschigorin/Pithart-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 Lc5
5. Lxf7+ Ke7
6. Ld5
90
4. Sg5 d5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
Kloss-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sb4
4. Sg5 d5 5. exd5 Sxd5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
91
NN - Edel, Günther 0:1 (Bauschlott, 1955)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. Df3 Dxg5
7. Lxd5 Sd4
8. Dxf7+ Kd8
9. Le4 Le6
Lolli-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. d4
Lolli-Angriff, Pinkus-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. d4 Lb4+
92
Fegatello-Angriff
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. Sxf7
Im engl. Sprachraum wird der Fegatello-Angriff als Fried Liver Attack bezeichnet. Die erste
überlieferte Partie mit diesem Angriff stammt aus dem Jahr 1610 (Giulio Cesare Polerio – Domenico,
Rom).
Die Idee des weißen Springeropfers, das Schwarz an dieser Stelle wegen der Gabel nicht ablehnen
kann und deshalb mit 6. … Kxf7 antwortet, ist der darauf folgende Doppelangriff 7. Df3+ (gibt Schach
und attackiert ein weiteres Mal den Springer auf d5). Damit soll der schwarze König nach e6 gelenkt
werden – der einzige Zug, mit dem Schwarz die Mehrfigur behaupten kann. Hier steht der König nicht
nur relativ ungeschützt, sondern blockiert auch die Entwicklung der schwarzen Figuren, was Weiß
gute Angriffschancen bietet. Im weiteren Verlauf dreht sich zunächst alles um den Springer auf d5.
Fegatello-Angriff, Leonhardt-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. Sxf7 Kxf7
7. Df3+ Ke6
8. Sc3 Sb4
9. De4 c6
10. a3 Sa6
11. d4 Sc7
93
Fegatello-Angriff, Polerio-Verteidigung
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. Sxf7 Kxf7
7. Df3+ Ke6
8. Sc3 Se7
Polerio, Giulio Cesare – Domenico 1:0 (Rom, 1610)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sxd5
6. Sxf7 Kxf7
7. Df3+ Ke6
8. Sc3 Se7
9. d4 c6
10. Lg5 h6
11. Lxe7 Lxe7
12. 0-0-0 Tf8
13. De4 Txf2
14. dxe5 Lg5+
15. Kb1 Td2
16. h4 Txd1+
17. Txd1 Lxh4
18. Sxd5 cxd5
19. Txd5 Dg5
20. Td6+ Ke7
21. Tg6
Ulvestad-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 b5
Der US-amerikanische Meister Olav Ulvestad führte 5. … b5 1941 in einem Artikel in Chess Review
ein. Weiß hat nur eine gute Entgegnung. Schwach ist 6. dxc6 bxc4 7. De2 Dd5, bzw. 7. Sc3 Lf5. Daher
sollte Weiß den Läufer bewegen. 6. Lxb5 Dxd5 7. Lxc6 Dxc6 führt nach 8. Df3 e4 9. Db3 Lc5 und 8. 0–
0 Lb7 zu Kompensation für Schwarz.
Der beste Zug ist 6. Lf1, da so der Bauer auf g2 gedeckt wird und Weiß auf 6. … Dxd5? 7. Sc3 erwidern
kann.
Üblich ist es, mit 6. … Sd4 in die Fritz-Variante überzugehen, was einen weiteren Vorzug von 6. Lf1
zeigt: Der Läufer wird vom Springer nicht angegriffen, wie es nach 6. Le2 der Fall wäre.
94
Daneben etablierte sich 6. … h6 mit den Fortsetzungen 7. Sf3 und 7. Se6.
Fritz-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
Der deutsche Meister Alexander Fritz (1857–1932) schlug Carl Schlechter 5. … Sd4 vor, der 1904
darüber in der Deutschen Schachzeitung schrieb. 1907 schrieb Fritz selbst einen Artikel im
schwedischen Magazin Tidskrift för Schack.
Die beste Antwort von Weiß ist 6. c3. Das Spiel wird oft mit 6. … b5 7. Lf1 Sxd5 8. Se4 oder 8. h4
(Enrico Paoli) h6 fortgesetzt. Nach 8. Se4 führt 8. … Se6 zu einem laut Cramer minimalen aber
dauerhaften Endspielvorteil für Weiß, während 8. … Dh4 Schwarz zu einem Figurenopfer verpflichtet.
Diese Stellungen können sich auch aus der Ulvestad-Variante 5. … b5 ergeben, nach 6. Lf1 Sd4 7. c3.
Fritz-Variante, Hauptvariante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
95
Fritz-Variante 8. Sxf7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
8. Sxf7
Fritz-Variante 8. cxd5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
8. cxd5
Fritz-Variante, Paolis 8. h4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
8. h4
96
Fritz-Variante, Gruber-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
8. Se4
Fritz-Variante, Radchenko-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
8. Se4 Dh4
9. Sg3 Lb7
Fritz-Variante, Berliner-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sd4
6. c3 b5
7. Lf1 Sxd5
8. Se4 Dh4
9. Sg3 Lg4
10. f3 e4
97
C58 Morphy-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
Morphy-Variante, Kieseritzky-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. d3
Morphy-Variante, Kieseritzky-Variante 6. … h6 7. Sf3 e4 8. De2
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. d3 h6
7. Sf3 e4
8. De2
98
Morphy-Variante, Jankovic-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. d3 h6
7. Sf3 e4
8. De2 Sxc4
9. dxc4 Lc5
10. Sfd2
Morphy-Variante, Maroczy-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. d3 h6
7. Sf3 e4
8. De2 Sxc4
9. dxc4 Le7
99
Morphy-Variante, Polerio-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+
Sie ist nach Giulio Cesare Polerio, einem der frühesten namentlich bekannten Schachmeister,
benannt, der bereits 1560 eine ausführliche Arbeit über das Zweispringerspiel im Nachzuge vorlegte.
Der Zug 8. Df3?! (C58) war im 19. Jahrhundert populär, aber Schwarz erhält starken Angriff nach 8. …
h6! oder 8. … Tb8.
Auf 8. Le2 (C59) folgt in der Regel 8. … h6, worauf Weiß 9. Sf3 ziehen kann, wonach Schwarz mit 9. …
e4 10. Se5 die Initiative übernehmen kann. Dies wird als die Hauptvariante des Zweispringerspiels im
Nachzug angesehen.
Wilhelm Steinitz bevorzugte 9. Sh3, konnte aber in einem Match 1891 gegen Michail Tschigorin nicht
damit überzeugen. Die Steinitz-Variante wurde von Bobby Fischer in den 1960er Jahren
wiederbelebt. Nigel Short spielte sie in den 1990er Jahren, und heute wird der Zug als ebenso gut wie
9. Sf3 angesehen.
Morphy-Variante, Polerio-Variante 6. … Ld7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ Ld7
100
Morphy-Variante, Polerio-Variante 6. … c6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
Steinitz, Wilhelm - Tschigorin, Michail 0:1 (Havanna, 21.01.1892)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Lf1 h6
9. Sh3 Lc5
10. De2 0-0
11. c3 Lb6
12. d3 Sd5
13. Sa3 Te8
14. Ld2 Lf5
15. 0-0-0 Tb8
16. g4 Lg6
17. Lg2 Lc5
18. Sc2 Db6
19. b4 Db5
20. Le4 Da4
21. Kb2 Te7
22. Lxg6 cxb4
23. Tb1 Ld6
24. Thc1 Tb6
25. Ka1 Teb7
26. Tb2 c5
27. De4 Sf6
28. Dxg6 cxb4
29. cxb4 Sc6
30. g5 Se7
Morphy-Variante, Bogoljubow-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Df3
101
Morphy-Variante, Blackburne-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Df3 cxb5
Morphy-Variante, Paoli-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Df3 Dc7
9. Ld3
Morphy-Variante, Colman-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Df3 Tb8
102
Morphy-Variante 8. Le2
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2
103
C59 Morphy-Variante 8. Le2 h6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
Morphy-Variante, Steinitz-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sh3
Steinitz, Wilhelm - Tschigorin, Michail 0:1 (Havanna, 26.01.1892)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sh3 Lc5
10. 0-0 0-0
11. c3 Sb7
12. Da4 Lxh3
13. gxh3 Dd6
14. d3 Sd5
15. Lf3 Lb6
16. Dh4 Lc7
17. Td1 f5
18. Lxd5+ cxd5
19. Sd2 Tf6
20. Kf1 e4
21. d4 Tg6
22. Dh5 Tg5
23. Dh4 Da6+
24. c4 dxc4
25. f4 c3+
26. Kf2 e3+
104
Morphy-Variante, Hauptvariante 9. Sf3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3
Morphy-Variante, Hauptvariante 9. Sf3 e4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
Morphy-Variante, Hauptvariante 9. Sf3 e4 10. Se5
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5
105
Morphy-Variante, Hauptvariante, Steiner-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Lc5
Morphy-Variante, Hauptvariante, Göring-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Dc7
Bird, Henry - Tschigorin, Michail 0:1 (14.05.1882, Wien)
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Dc7
11. Sg4 Lxg4
12. Lxg4 Ld6
13. h3 0-0
14. Sc3 Sc4
15. b3 Se5
16. Lb2 Tfe8
17. 0-0 Sxg4
18. hxg4 Dd7
19. De2 Sxg4
20. g3 Df5
21. Kg2 Te6
22. Tae1 Tae8
23. Th1 h5
24. Tef1 Dg6
25. Sd1 e3
26. Ld4 Sxf2
27. Txf2 Dxg3+
28. Kf1 exf2
29. Se3 c5
30. Lc3 Txe3
31. dxe3 Txe3
32. Dd1 h4
33. Ld2 h3
106
Morphy-Variante, Hauptvariante, Geller-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Dd4
Morphy-Variante, Hauptvariante 10. … Ld6
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. f4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. f4
107
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. f4 exf3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. f4 exf3
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. d4
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 Dc7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. d4 Dc7
108
Morphy-Variante, Hauptvariante, Knorre-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. d4 Dc7
12. Ld2
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 exd3
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. d4 exd3
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4 exd3 12. Sxd3 Dc7
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. d4 exd3
12. Sxd3 Dc7
109
Morphy-Variante, Hauptvariante 11. d4, Honfi-Variante
1. e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Sf6
4. Sg5 d5
5. exd5 Sa5
6. Lb5+ c6
7. dxc6 bxc6
8. Le2 h6
9. Sf3 e4
10. Se5 Ld6
11. d4 exd3
12. Sxd3 Dc7
13. b3
110
Partieübersicht
MORPHY, PAUL – ROUSSEAU, EUGÈNE 1:0 (NEW ORLEANS, 28.10.1849) ......................................................... 6
NN – JOSEPH HENRY BLACKBURNE 0:1 (LONDON 1884) ................................................................................. 14
CARLSEN, MAGNUS – KARJAKIN, SERGEI ½:½ (NEW YORK, 17.11.2016) ......................................................... 17
KRAMNIK, WLADIMIR – ARONJAN, LEWON 1:0 (BERLIN, 22.03.2018) ............................................................ 18
NIMZOWITSCH, AARON - CAPABLANCA, JOSÉ RAÚL 0:1 (RIGA, 30.12.1913) .................................................. 20
MEITNER, PHILIPP – STEINITZ, WILHELM ½:½ (WIEN, 02.08.1873) .................................................................. 27
LA BOURDONNAIS, LOUIS-CHARLES MAHÉ DE - MCDONNELL, ALEXANDER 1:0 (LONDON, 1834) ................... 30
FLEISSIG, MIKSA – BIRD, HENRY 0:1 (WIEN, 08.08.1873) ................................................................................ 31
ANDERSSEN, ADOLF - STEINITZ, WILHELM 1:0 (LONDON, 28.07.1866) ........................................................... 33
ANDERSSEN, ADOLF - GELBFUHS, OSCAR 1:0 (WIEN, 25.08.1873) .................................................................. 33
GUNSBERG, ISIDOR - STEINITZ, WILHELM 1:0 (NEW YORK, 15.01.1891) ......................................................... 37
STEINITZ, WILHELM - PILHAL, ED 1:0 (WIEN, 1862) ......................................................................................... 37
TSCHIGORIN, MICHAIL - STEINITZ, WILHELM ½:½ (HAVANNA, 19.01.1892) .................................................... 39
EVANS, WILLIAM DAVIES - MCDONNELL, ALEXANDER 1:0 (LONDON, 1827) ................................................... 40
MCDONNELL, ALEXANDER - LA BOURDONNAIS, LOUIS-CHARLES MAHÉ DE 1:0 (LONDON, 1834) ................... 41
ANDERSSEN, ADOLF - DUFRESNE, JEAN 1:0 (BERLIN, JULI 1852, IMMERGRÜNE PARTIE) ................................ 42
GELBFUHS, OSCAR - ANDERSSEN, ADOLF 0:1 (WIEN, 26.08.1873) .................................................................. 43
LA BOURDONNAIS, LOUIS-CHARLES MAHÉ DE - MCDONNELL, ALEXANDER 1:0 (LONDON, 1834) ................... 46
GUNSBERG, ISIDOR - ALJECHIN, ALEXANDER 0:1 (ST. PETERSBURG, 21.04.1914) ........................................... 47
HORWITZ, BERNHARD - BLEDOW, LUDWIG 0:1 (BERLIN, 1837) ...................................................................... 48
SAINT-AMANT, PIERRE - STAUNTON, HOWARD 1:0 (LONDON, 02.05.1834) ................................................... 51
KARPOW, ANATOLI - KORTSCHNOI, VIKTOR ½:½ (MERAN, 29.10.1981) ......................................................... 52
GELFAND, BORIS - ADAMS, MICHAEL ½:½ (WIJK AAN ZEE, 17.01.1994) .......................................................... 53
KARPOW, ANATOLI - KORTSCHNOI, VIKTOR ½:½ (MERAN, 22.10.1981) ......................................................... 53
ANAND, VISWANATHAN - GIRI, ANISH ½:½ (MOSKAU, 27.03.2016) ............................................................... 54
CHANDLER, MURRAY - KARPOW, ANATOLI 0:1 (BATH, 05.11.1983) ............................................................... 55
HORWITZ, BERNHARD - STAUNTON, HOWARD 0:1 (LONDON, 1846) ............................................................. 56
STAUNTON, HOWARD - ANDERSSEN, ADOLF 1:0 (LONDON, JUNI 1851) ......................................................... 57
EUWE, MAX - JUTTE, K. 1:0 (AMSTERDAM, 1927) ........................................................................................... 58
STEINITZ, WILHELM - LASKER, EMANUEL 0:1 (MOSKAU, 17.11.1896) ............................................................. 62
ANDERSSEN, ADOLF – FLEISSIG, MIKSA 0:1 (WIEN, 21.08.1873) ..................................................................... 65
JUDASSIN, LEONID – IWANTSCHUK, WASSYL 0:1 (RIGA, 1991) ....................................................................... 68
VON HOLZHAUSEN, WALTER – TARRASCH, SIEGBERT 1:0 (FRANKFURT AM MAIN, 07.10.1912) ..................... 73
REINISCH, J. – TRAXLER, KAREL 0:1 (HOUSTON, 20.03.1890, TRAXLERS UNSTERBLICHE) ................................ 86
NN - EDEL, GÜNTHER 0:1 (BAUSCHLOTT, 1955) .............................................................................................. 91
111
POLERIO, GIULIO CESARE – DOMENICO 1:0 (ROM, 1610) ............................................................................... 93
STEINITZ, WILHELM - TSCHIGORIN, MICHAIL 0:1 (HAVANNA, 21.01.1892) ................................................... 100
STEINITZ, WILHELM - TSCHIGORIN, MICHAIL 0:1 (HAVANNA, 26.01.1892) ................................................... 103
BIRD, HENRY - TSCHIGORIN, MICHAIL 0:1 (14.05.1882, WIEN) ..................................................................... 105