Top Banner
บบบบบ 2 บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกก 2.1 บบบบบบ บบบบบ บบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบ 2.1.1 กกกกกก กกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก
175
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: C 2-1

บทท�� 2วรรณกรรมท��เก��ยวข้�อง

การวิ�จั�ยเร�อง แนวิทางการพั�ฒนาระบบการจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม ผู้"�วิ�จั�ยม#วิ�ตถุ&ประสำงค(เพั�อศึ*กษาแนวิทาง การพั�ฒนา การจั�ดการองค(กรของผู้"�ประกอบการวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม และแนวิค�ดการพั�ฒนาองค(กรสำ"�ควิามย��งยน เพั�อให�เก�ดควิามม��นใจัในการน�าแนวิค�ดการจั�ดการท#�เหมาะสำมมาประย&กต(ใช้�ก�บองค(กรภายใต�สำภาวิะแวิดล�อมท#�องค(กรประสำบในป/จัจั&บ�น เพั�อให�บรรล&ผู้ลสำ"�เป0าหมายขององค(กรอย�างย��งยน ผู้"�วิ�จั�ยได�ศึ*กษา ประมวิล และเร#ยบเร#ยงวิรรณกรรมท#�เก#�ยวิข�อง เพั�อก�าหนดเป3นกรอบแนวิค�ดในการวิ�จั�ย ด�งน#4

2.1 แนวคิ�ด ทฤษฎี� และงานว�จั�ยท��เก��ยวข้�อง

2.1.1 แนวิค�ด ทฤษฎี# และงานวิ�จั�ยท#�เก#�ยวิก�บการจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กร

2.1.2 แนวิค�ด ทฤษฎี# และงานวิ�จั�ยท#�เก#�ยวิก�บการจั�ดการวิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง ขนาดกลางและขนาดย�อม

2.1.1 แนวคิ�ด ทฤษฎี� และงานว�จั�ยท��เก��ยวก�บการจั�ดการเพื่��อคิวามสำ!าเร"จัอย#างย��งย�นข้ององคิ$กร

มน&ษย(โดยธรรมช้าต�อย"�รวิมก�นเป3นกล&�ม เม�ออย"�รวิมก�นเป3นกล&�ม เพั�อให�เก�ดควิามสำ&ขและควิามสำงบเร#ยบร�อย จั*งต�องม#

Page 2: C 2-1

ผู้"�น�ากล&�ม และม#แนวิทางหรอวิ�ธ#การควิบค&มด"แลก�นภายในกล&�ม ผู้"�น�ากล&�ม เร#ยกวิ�า ผู้"�บร�หาร ขณะท#�การควิบค&มด"แลภายในกล&�ม เร#ยกวิ�า การบร�หาร (Administration) สำ�าหร�บในภาคเอกช้นหรอภาคธ&รก�จั ซึ่*�งม#วิ�ตถุ&ประสำงค(ในการจั�ดต�4งเพั�อม&�งหวิ�งก�าไร น�ยมใช้�ค�าวิ�า การจั�ดการ (Management) โดยท#�การจั�ดการ ม#ควิามสำ�าค�ญด�งต�อไปน#4

1. การจั�ดการช้�วิยในการบรรล&เป0าหมายของกล&�มการจั�ดการ จั�ดการป/จัจั�ยในการผู้ล�ต, การประกอบ

และจั�ดระบบทร�พัยากร บ"รณาการทร�พัยากรในการบรรล&เป0าหมายอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั น�าควิามพัยายามของกล&�มสำ"�ผู้ลสำ�าเร�จัท#�ได�ก�าหนดเป0าหมายไวิ�ล�วิงหน�า โดยการก�าหนดวิ�ตถุ&ประสำงค(อย�างช้�ดเจัน อย�างไม�ม#การสำ"ญเปล�าของเวิลา, สำ�นทร�พัย( และควิามพัยายาม การจั�ดการเปล#�ยนแปลง ทร�พัยากรมน&ษย(, เคร�องจั�กร,

สำ�นทร�พัย(ต�างๆ ท#�ไม�ถุ"กจั�ดระบบน�าสำ"�การใช้�ให�เป3นประโยช้น( ทร�พัยากรเหล�าน#4 ถุ"กผู้สำาน, ก�าก�บ และควิบค&ม เพั�อให�การท�างานขององค(กรบรรล&เป0าหมาย

2. การจั�ดการเพั�อการใช้�ประโยช้น(ท#�เหมาะสำมของทร�พัยากร

การจั�ดการใช้�ประโยช้น(ของทร�พัยากรท�4งหมดของทร�พัยากรทางกายภาพั และทร�พัยากรมน&ษย( อย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั ด�วิยควิามสำามารถุในการจั�ดการ การจั�ดการใช้�ประโยช้น(สำ"งสำ&ดของทร�พัยากรท#�ขาดแคลน โดยการเลอกใช้�งานทร�พัยากร ในทางเลอกท#�เป3นไปได�อย�างด#ท#�สำ&ด จัากควิามต�องการใช้�งานต�างๆ ท�าให�การใช้�งาน ผู้"�เช้#�ยวิช้าญ, มออาช้#พั และบร�การเหล�าน#4 น�าไปสำ"�การใช้�ควิามร" �, ท�กษะ, การใช้�ประโยช้น(ท#�เหมาะสำม และหล#กเล#�ยงการสำ"ญเสำ#ย ถุ�า

11

Page 3: C 2-1

พัน�กงานและเคร�องจั�กรท�างานอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัสำ"งสำ&ด ก�จัะไม�ม#ทร�พัยากรใดๆ ท#�ไม�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั

3. การจั�ดการท�าให�ลดค�าใช้�จั�ายเก�ดผู้ลล�พัธ(สำ"งสำ&ด (Maximum Output) จัาก

การน�าเข�าท#�น�อยท#�สำ&ด (Minimum Input) ด�วิยการวิางแผู้นท#�เหมาะสำม การจั�ดการการใช้�ทร�พัยากรทางกายภาพั, ทร�พัยากรมน&ษย( และทร�พัยากรทางการเง�น ในล�กษณะท#�ให�ผู้ลล�พัธ(ท#�ด#ท#�สำ&ด จัะช้�วิยลดค�าใช้�จั�าย

4. การจั�ดการก�อให�เก�ดองค(กรท#�แข�งแรงสำมบ"รณ(ควิามแข�งแรงสำมบ"รณ(ขององค(กร เป3นหน*�งใน

วิ�ตถุ&ประสำงค(ของ การจั�ดการและขององค(กร ด�าเน�นการโดยการจั�ดต�4งหน�วิยงานท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั ม#ควิามร�บผู้�ดช้อบ ม#ควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างก�น เช้�น ควิามร�บผู้�ดช้อบในการบ�งค�บบ�ญช้า, การให�ค�าแนะน�า, ใครเป3นผู้"�บ�งค�บบ�ญช้า ใครเป3นผู้"�ใต�บ�งค�บบ�ญช้า การจั�ดการจั�ดคนท#�เหมาะสำมให�ก�บต�าแหน�งงานต�างๆ ม#ท�กษะท#�ถุ"กต�อง ม#การฝึ=กฝึนอบรม และม#ค&ณสำมบ�ต�เพั#ยงพัอ งานม#ควิามช้�ดเจันสำ�าหร�บท&กต�าแหน�ง

5. การจั�ดการก�อให�เก�ดด&ลยภาพัการจั�ดการช้�วิยให�องค(กรสำามารถุอย"�รอดในสำภาพั

แวิดล�อมท#�เปล#�ยนแปลง การต�ดตามการเปล#�ยนแปลงของสำภาพัแวิดล�อมทางเศึรษฐก�จั ถุ�าสำภาพัแวิดล�อมภายนอกม#การเปล#�ยนแปลงจัากจั&ดเร��มต�น องค(กรก�ต�องเปล#�ยนแปลง ด�งน�4นจั*งต�องปร�บองค(กรให�สำนองตอบต�อการเปล#�ยนแปลงควิามต�องการของตลาด ควิามต�องการการเปล#�ยนแปลงของสำ�งคม ซึ่*�งเป3นหน�าท#�ต�อการเจัร�ญเต�บโตและควิามอย"�รอดขององค(กร

6. การจั�ดการป/จัจั�ยสำ"�ควิามเจัร�ญร& �งเรองของสำ�งคม

12

Page 4: C 2-1

การจั�ดการท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั น�าไปสำ"�ผู้ลผู้ล�ตทางเศึรษฐก�จัท#�ด#ข*4น ซึ่*�งช้�วิยให�ม#สำวิ�สำด�การเพั�อประช้าช้นเพั��มข*4น การจั�ดการท#�ด#ท�าให�งานท#�ยากง�ายลง โดยการหล#กเล#�ยง ควิามสำ"ญเปล�าของทร�พัยากรท#�ขาดแคลน ช้�วิยเพั��มมาตรฐานการครองช้#พั ช้�วิยเพั��มก�าไรซึ่*�งเป3นประโยช้น(ต�อธ&รก�จัและสำ�งคม ให�ผู้ลผู้ล�ตท#�สำ"งสำ&ดโดยม#ค�าใช้�จั�ายท#�ต��าสำ&ด ด�วิยการสำร�างโอกาสำใน การจั�างงานท#�สำร�างรายได�ให�ก�บองค(กร มาพัร�อมก�บผู้ล�ตภ�ณฑ์(ใหม� และงานวิ�จั�ยเพั�อผู้ลประโยช้น(ของสำ�งคม

การจั�ดการม#การใช้�งานมานานแล�วิ สำ��งท#�เห�นได�อย�างช้�ดเจัน คอ สำ��งก�อสำร�างขนาดใหญ�ท#�ย�งหลงเหลออย"� เช้�น ป@ราม�ดในประเทศึอ#ย�ปต(และก�าแพังเมองจั#น เป3นต�น ใน การก�อสำร�างสำ��งก�อสำร�างขนาดใหญ�ย�อมต�องม#การวิางแผู้น, การเกณฑ์(คนเข�าท�างาน, การสำ��งการและการควิบค&มงาน ให�สำ�าเร�จับรรล&ตามวิ�ตถุ&ประสำงค(และเป0าหมายท#�ต�องการแต�การจั�ดการในอด#ตไม�ได�ม#การถุ�ายทอดและร�กษาไวิ�อย�างต�อเน�อง จั*งไม�สำามารถุน�าควิามร" � ควิามสำามารถุของ การจั�ดการในสำม�ยน�4น มาใช้�ประโยช้น(อย�างเป3นร"ปธรรมได�ในป/จัจั&บ�น

แนวิค�ดการจั�ดการท#�น�ามาประย&กต(ใช้�อย"�ในป/จัจั&บ�น สำ�วินใหญ�เป3นแนวิค�ดท#�เร��มพั�ฒนาข*4นในช้�วิงเวิลา 100 กวิ�าปAท#�ผู้�านมา แนวิค�ดท#�เก�ดข*4นแตกแขนงและพั�ฒนามากมายม#ทฤษฎี#ใหม�ๆ เก�ดข*4นอย�างต�อเน�องอย�างไรก�ตามการจั�ดการม#ล�กษณะท#�แตกต�างจัากแนวิค�ดทฤษฎี#ของศึาสำตร(อ�น คอ แนวิค�ดทฤษฎี#ของบางศึาสำตร(ท#�เก�ดข*4นใหม�ในช้�วิงเวิลาหน*�งอาจัเปล#�ยนแปลงหรอล�มล�างแนวิค�ดท#�เก�ดข*4นก�อนหน�าได� ถุ�าทฤษฎี#ใหม�ม#ข�อพั�สำ"จัน(ห�กล�างหล�กการของทฤษฎี#เก�าท�าให�ทฤษฎี#เก�าหมดควิามน�าเช้�อถุอ จันถุ*งอาจัไม�สำามารถุน�ามาประย&กต(ใช้�ได�อ#ก (สำาคร สำ&ขศึร#วิงศึ(, 2553)

13

Page 5: C 2-1

แนวิค�ดการจั�ดการท#�เก�ดข*4นใหม�ไม�ได�ม#เป0าหมายหล�กเพั�อล�มล�างแนวิค�ดเด�มแต�พั�ฒนาข*4นให�เหมาะสำมก�บสำภาพัแวิดล�อมและเทคโนโลย# ท#�เปล#�ยนแปลงแตกต�างไปจัากอด#ตสำามารถุประย&กต(ใช้�ร�วิมก�บการจั�ดการท#�ด�าเน�นการอย"� เพั�อควิามม#ประสำ�ทธ�ภาพัและสำมบ"รณ(ย��งข*4น การท�าควิามเข�าใจัก�บวิ�วิ�ฒนาการของการจั�ดการ ท�าให�มองเห�นล�าด�บของการจั�ดการท#�เปล#�ยนแปลงไป ควิามเป3นมา และแนวิโน�มของการจั�ดการในอนาคตรวิมถุ*งสำามารถุน�าแนวิค�ด การจั�ดการท#�ม#อย"� มาประย&กต(ใช้�ให�เก�ดประโยช้น(ได�อย�างกวิ�างขวิางและสำมบ"รณ(ข*4น

วิ�วิ�ฒนาการของแนวิค�ดการจั�ดการสำามารถุแบ�งออกได�เป3น 5 แนวิค�ด (Schermerhorn, 2004) ได�แก�

1. แนวิค�ดการจั�ดการแบบคลาสำสำ�ก (The Classical Approaches)

2. แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร( (The Behavioral Approaches)

3. แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งปร�มาณ หรอวิ�ทยาการจั�ดการ (The Quantitative or Management Science Approaches)

4. แนวิค�ดการจั�ดการสำม�ยใหม� (The Modern Management Approaches)

5. แนวิค�ดการจั�ดการต�อเน�องในป/จัจั&บ�น (Continuing Management Themes)

1. แนวิค�ดการจั�ดการแบบคลาสำสำ�กการจั�ดการแบบคลาสำสำ�กเป3นแนวิค�ดการจั�ดการท#�

เก�ดข*4นในช้�วิงปA ค.ศึ.1885-1940 ในควิามพัยายามท#�จัะใช้�พั4นฐานทางเหต&ผู้ลและทางวิ�ทยาศึาสำตร( สำ�าหร�บการจั�ดการขององค(กรโดยสำามารถุแบ�งได� 2 กระแสำ ได�แก�

14

Page 6: C 2-1

1.1 การจั�ดการเช้�งวิ�ทยาศึาสำตร( (Scientific Management)

เป3นการน�าวิ�ธ#การทางวิ�ทยาศึาสำตร(มาประย&กต(ใช้�เพั�อเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัและพั�ฒนาผู้ลงานของพัน�กงานแต�ละคน ซึ่*�งผู้"�พั�ฒนาหล�ก ได�แก� Frederick W. Taylor, Henry L. Gantt

และ Frank และ Lillian Gilbreth

1.2 การจั�ดการเช้�งบร�หาร (Administrative Management)

ให�ควิามสำ�าค�ญก�บการใช้�หล�กการจั�ดการในการจั�ดโครงสำร�าง และการจั�ดการองค(กรท�4งองค(กร รวิมถุ*งการบร�หารแบบราช้การ (Bureaucratic Management) โดย ผู้"�ม#บทบาทสำ�าค�ญ ได�แก� Henry Fayol, Max Weber, Chester I.

Barnard และ Luther Gulick

ล�กษณะท#�สำ�าค�ญของแนวิค�ดการจั�ดการแบบคลาสำสำ�ก ม#ด�งน#4

1. การประย&กต(ใช้�วิ�ทยาศึาสำตร(ในการวิ�เคราะห(การท�างาน เพั�อต�ดสำ�นวิ�ธ#ท#�ด#ท#�สำ&ด สำ�าหร�บการท�างานให�สำ�าเร�จั โดยก�าหนดเป3นวิ�ธ#การท�างาน

2. เน�นการเร#ยนร" �งาน การค�ดเลอก และฝึ=กฝึนคนงาน รวิมถุ*ง การประสำานงานระหวิ�างคนงานและผู้"�บร�หาร

3. อ�ตราผู้ลตอบแทนถุอตามผู้ลการปฏิ�บ�ต�งาน4. พั�ฒนาพั4นฐานสำ�าหร�บการพั�ฒนาการจั�ดการ

ร�เร��มแนวิค�ดการบร�หารจั�ดการพั4นฐาน 5. ม#โครงสำร�างการบร�หารและเครอข�ายควิาม

สำ�มพั�นธ(อย�างเป3นทางการในองค(กรสำ�วินข�อจั�าก�ดของแนวิค�ดการจั�ดการแบบคลาสำสำ�ก

ม#ด�งน#4

15

Page 7: C 2-1

1. ม#ข�อสำ�นน�ษฐานวิ�าคนงานท�างานเพั�อเง�นเพั#ยงอย�างเด#ยวิ จั*งท�างานหน�กเพั�อเพั��มรายได� คนงานถุ"กมองวิ�าเป3นสำ�วินหน*�งของเคร�องจั�กร

2. เหมาะสำมสำ�าหร�บองค(กรท#�ไม�ซึ่�บซึ่�อนและไม�ค�อยม#การเปล#�ยนแปลงแต�ไม�เหมาะก�บองค(กรในป/จัจั&บ�นท#�ม#ควิามซึ่�บซึ่�อนและแข�งข�นก�น

3. ไม�ให�ควิามสำนใจัก�บควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างองค(กรก�บสำ��งแวิดล�อม

2. แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร(แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร(เก�ดข*4น

จัากการท#�น�กวิ�ช้าการย�งม&�งเน�นท#�จัะเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัของพัน�กงาน ด�วิยการค�นควิ�าทดลองทางวิ�ทยาศึาสำตร( แต�ผู้ล การทดลองกล�บพับวิ�าม#ป/จัจั�ยอ�นท#�สำ�งผู้ลกระทบต�อผู้ลผู้ล�ตของพัน�กงาน

ในช้�วิงคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1920 ถุ*ง 1930 น�กวิ�ช้าการหลายคนมองวิ�า การจั�ดการเช้�งวิ�ทยาศึาสำตร(เป3นการมองระยะสำ�4นและไม�สำมบ"รณ( โดยองค(กรธ&รก�จัละเลยในแง�ม&มของควิามเป3นมน&ษย(

การจั�ดการเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร(ให�ควิามสำนใจัหล�กในการเข�าใจัพัฤต�กรรมของมน&ษย( การสำร�างแรงจั"งใจั, ภาวิะผู้"�น�า และการสำน�บสำน&นให�พัน�กงาน ประสำบควิามสำ�าเร�จัแบ�งออกได�เป3น 2 กระแสำ ได�แก�

2.1 มน&ษยสำ�มพั�นธ( (Human Relations) เข�ามาแทนท#�การบร�หารจั�ดการเช้�งวิ�ทยาศึาสำตร(ในช้�วิงคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1930-1940

2.2 พัฤต�กรรมองค(กร (Organizational

Behavior) เร��มเป3นแนวิค�ด การบร�หารหล�กในช้�วิงคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1950

16

Page 8: C 2-1

ล�กษณะท#�สำ�าค�ญของแนวิค�ดการบร�หารเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร( ม#ด�งน#4

1. สำร�างควิามเข�าใจัเก#�ยวิก�บแรงจั"งใจั, พัลวิ�ตรของกล&�ม, ภาวิะผู้"�น�าและควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างบ&คคลในองค(กร

2. สำ�งเสำร�มแนวิค�ดวิ�าพัน�กงานเป3นทร�พัยากรท#�ทรงค&ณค�า ปฏิ�เสำธแนวิค�ดท#�มองพัน�กงานเป3นเพั#ยงเคร�องมอ

สำ�วินข�อจั�าก�ดของแนวิค�ดการจั�ดการเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร( ม#ด�งน#4

1. ควิามยากล�าบากในการท�านายพัฤต�กรรมมน&ษย( เน�องจัาก ควิามซึ่�บซึ่�อนของพัฤต�กรรมของแต�ละบ&คคล

2. ผู้"�บร�หารล�งเลท#�จัะน�าแนวิค�ดพัฤต�กรรมท#�ซึ่�บซึ่�อนมาปร�บใช้�เพัราะยากต�อการใช้�งาน

3. ผู้ลการวิ�จั�ยของน�กพัฤต�กรรมศึาสำตร(ม�กไม�สำ�อสำารออกไปสำ"�สำาธารณะ

3. แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งปร�มาณหรอวิ�ทยาการจั�ดการ

การจั�ดการเช้�งปร�มาณ เป3นผู้ลสำบเน�องท#�เก�ดมาจัากการพั�ฒนาวิ�ธ#การแก�ป/ญหาทางคณ�ตศึาสำตร(และทางสำถุ�ต�ทางการทหารในระหวิ�างสำงครามโลกคร�4งท#� 2 น�กคณ�ตศึาสำตร(ช้าวิอ�งกฤษออกแบบร"ปแบบการจั�ดสำรร ในการใช้�อากาศึยานท#�เหมาะสำมอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัสำ"งสำ&ดกองท�พัสำหร�ฐอเมร�กาใช้�วิ�ธ#การเช้�งปร�มาณเพั�อเลอกทางเลอกท#�ด#ท#�สำ&ดของร"ปแบบการใช้�อากาศึยานและเรอประจั�ญบานโจัมต#เรอด�าน�4าของเยอรม�น

17

Page 9: C 2-1

หล�งจัากสำงครามโลกคร�4งท#� 2 องค(กรธ&รก�จัเอกช้นได�น�าเทคน�ค การบร�หารจั�ดการเช้�งปร�มาณมาพั�ฒนาต�อ องค(กรอ&ตสำาหกรรมเร��มตระหน�กถุ*งศึ�กยภาพัของเทคน�คเช้�งปร�มาณ เพั�อแก�ป/ญหาการบร�หารจั�ดการการผู้ล�ตท#�เก#�ยวิก�บการควิบค&มสำ�นค�าคงคล�ง และการรอสำ�นค�าของผู้"�บร�โภค

การจั�ดการเช้�งปร�มาณ เป3นการน�ากระบวินการและร"ปแบบทางคณ�ตศึาสำตร( มาปร�บให�เหมาะก�บสำภาพัการณ(ของการจั�ดการ โดยม#ศึาสำตร(สำ�าค�ญ 3 ประการ ได�แก�

1. วิ�ทยาการจั�ดการ (Management Science)

2. การจั�ดการเช้�งปฏิ�บ�ต�การ (Operations Management)

3. ระบบข�อม"ลการจั�ดการ (Management Information System)

วิ�ทยาการจั�ดการ ม&�งเน�นเฉพัาะก�บการพั�ฒนาแบบจั�าลองทางคณ�ตศึาสำตร( เพั�อช้�วิยในการต�ดสำ�นใจัและแก�ป/ญหา แบบจั�าลองทางคณ�ตศึาสำตร( เป3นต�วิแทนอย�างง�ายของระบบ,

กระบวินการและควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างก�นการจั�ดการเช้�งปฏิ�บ�ต�การเป3นร"ปแบบของการ

ประย&กต(ใช้�วิ�ทยาการจั�ดการขององค(กร เพั�อช้�วิยให�องค(กรสำามารถุผู้ล�ตสำ�นค�าหรอบร�การ อย�างม#ประสำ�ทธ�ผู้ลมากข*4น และสำามารถุประย&กต(ใช้�ในการแก�ป/ญหาได�กวิ�างขวิางข*4น

สำ�วินระบบข�อม"ลการจั�ดการเป3นระบบการสำ�อสำารข�อม"ลขององค(กรท#�ออกแบบเพั�อเก�บรวิบรวิมข�อม"ล ประมวิลผู้ล เพั�อสำน�บสำน&นข�อม"ลแก�ผู้"�จั�ดการ

ล�กษณะท#�สำ�าค�ญของแนวิค�ดการจั�ดการเช้�งปร�มาณ ม#ด�งน#4

18

Page 10: C 2-1

1. ก�อให�เก�ดการพั�ฒนาเทคน�คเช้�งปร�มาณท#�ซึ่�บซึ่�อนโดยใช้�แบบจั�าลองทางคณ�ตศึาสำตร( เพั�อใช้�ในการต�ดสำ�นใจัและการแก�ป/ญหา

2. เน�นการต�ดสำ�นใจัเพั�อใช้�ประโยช้น(ทางการจั�ดการ ช้�วิยให�ผู้"�บร�หารเลอกทางเลอกท#�ด#ท#�สำ&ดจัากเม�อเผู้ช้�ญก�บทางเลอกหลายทาง

3. เพั��มควิามตระหน�กร" �และควิามเข�าใจัในสำถุานการณ(และกระบวินการท#�ซึ่�บซึ่�อนขององค(กรจัากการประย&กต(ใช้�แบบจั�าลอง

4. ต�องอาศึ�ยคอมพั�วิเตอร(ช้�วิยประมวิลข�อม"ลจั�านวินมาก ซึ่*�งคนไม�สำามารถุวิ�เคราะห(และจัดจั�าได�หมด ท�าให�การต�ดสำ�นใจัรวิดเร�วิและท�นเหต&การณ(

สำ�วินข�อจั�าก�ดของการจั�ดการเช้�งปร�มาณ ม#ด�งน#41. แบบจั�าลองทางคณ�ตศึาสำตร(ไม�ได�ค�าน*งถุ*ง

ป/จัจั�ยด�านค&ณภาพั2. ไม�ได�น�าเอาพัฤต�กรรมของมน&ษย(เข�ามา

พั�จัารณา3. ควิามซึ่�บซึ่�อนของสำ"ตรคณ�ตศึาสำตร(ท�าให�ต�อง

เสำ#ยค�าใช้�จั�ายใน การอบรมบ&คลากร, ผู้"�ใช้�งานและถุ�าผู้"�บร�หารไม�เข�าใจัในเทคน�คก�อาจัไม�เช้�อถุอในผู้ลล�พัธ(

4. อาจัจัะต�องต�ดทอนท�กษะของการจั�ดการบางประการ เพั�อให�ได�ผู้ลล�พัธ(ทางคณ�ตศึาสำตร(

5. ไม�สำามารถุใช้�ก�บการต�ดสำ�นใจัสำ�าหร�บงานท#�ไม�ใช้�งานประจั�าหรองานท#�ไม�สำามารถุท�านายได�

4. แนวิค�ดการจั�ดการสำม�ยใหม�แนวิค�ดการจั�ดการสำม�ยใหม�ม#วิ�วิ�ฒนาการโดยกา

รบ"รณาการทฤษฎี# การจั�ดการ โดยท#�การจั�ดการเช้�งวิ�ทยาศึาสำตร(

19

Page 11: C 2-1

พัยายามค�นควิ�าหาวิ�ธ#ทางท#�ด#ท#�สำ&ดในการท�างานและจั�ดโครงสำร�างขององค(กร ในขณะท#�การจั�ดการทร�พัยากรมน&ษย(ให�ควิามสำนใจัก�บป/จัจั�ยท#�เก#�ยวิข�องก�บมน&ษย(เป3นหล�กท�าให�ผู้"�บร�หารตระหน�กถุ*งค&ณค�าของควิามเป3นมน&ษย(ของพัน�กงานในองค(กร เห�นควิามสำ�าค�ญในการเพั��มขวิ�ญ, การจั"งใจั และควิามพั*งพัอใจั สำ�วินการจั�ดการเช้�งปร�มาณสำนใจัในการน�าแบบจั�าลองคณ�ตศึาสำตร(มาเป3นเคร�องมอในการต�ดสำ�นใจัและแก�ป/ญหา ซึ่*�งต�4งแต�ปA ค.ศึ.1960 เป3นต�นมาแนวิค�ดการจั�ดการสำม�ยใหม� ม#ด�งน#4

4.1 แนวิค�ดเช้�งกระบวินการ (The Process Approach)

4.2 แนวิค�ดเช้�งระบบ (The System Approach)

4.3 แนวิค�ดตามสำถุานการณ( (The Contingency Approach)

4.4 แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งกลย&ทธ( (The Strategic Management Approach)

4.5 แนวิค�ดการจั�ดการแบบญ#�ป&Dน (The Japanese Style Management Approach)

4.6 แนวิค�ดม&�งสำ"�ควิามเป3นเล�ศึ (The Excellence Approach)

ซึ่*�งเป3นผู้ลผู้ล�ตร�วิมก�นของ การจั�ดการแบบคลาสำสำ�ก, การจั�ดการทร�พัยากรมน&ษย( และการจั�ดการเช้�งปร�มาณ พัร�อมด�วิยทฤษฎี#การจั�ดการเช้�งระบบและทฤษฎี# การจั�ดการตามสำถุานการณ(บ"รณาการก�นข*4นเป3นการจั�ดการสำม�ยใหม�

4.1 แนวิค�ดเช้�งกระบวินการแนวิค�ดเช้�งกระบวินการเสำนอข*4นเป3นคร�4งแรก

โดย Henri Fayol ซึ่*�งมองการจั�ดการเป3นกระบวินการในการท�างานให�สำ�าเร�จั ผู้�านทางบ&คคลท#�ก�าหนดไวิ� ผู้"�บร�หาร วิางแผู้น, จั�ดระเบ#ยบ,

20

Page 12: C 2-1

ช้#4น�า และควิบค&ม ผู้ลจัากการควิบค&ม น�ากล�บไปสำ"�การวิางแผู้น แสำดงให�เห�นวิ�ากระบวินการเป3นควิามต�อเน�องเป3นวิ�ฏิจั�กร

Harold Koontz เผู้ยแพัร�บทควิาม The

Management Theory Jungle ในปA ค.ศึ. 1961 เขาเช้�อวิ�าแนวิค�ดการจั�ดการท�าให�เก�ดทฤษฎี#การจั�ดการ เขาเสำนอวิ�าแนวิค�ดเช้�งกระบวินการย�งเป3นจัร�งได�แม�วิ�าม#การเปล#�ยนแปลง

4.2 แนวิค�ดเช้�งระบบแนวิค�ดเช้�งระบบสำ�าหร�บการจั�ดการเร��มข*4นใน

ช้�วิงกลางคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1960 น�กทฤษฎี#ระบบให�ควิามหมาย ระบบ ประกอบด�วิย สำ�วินประกอบท#�เช้�อมต�อเข�าด�วิยก�น ในร"ปแบบ“ ”ของการรวิมผู้ลของระบบย�อยในการสำร�างเสำร�มพัล�ง ประสำานงานก�นทฤษฎี#ระบบ อธ�บายถุ*งพัฤต�กรรมขององค(กรท�4งภายในและภายนอก พัฤต�กรรมภายในแสำดงให�เห�นวิ�ธ#การและสำาเหต&ท#�คนในองค(กรปฏิ�บ�ต�งานของตนเองและของกล&�ม สำ�วินพัฤต�กรรมภายนอกเป3นการรวิมธ&รกรรมขององค(กรก�บหน�วิยงานและสำถุาบ�นอ�นๆ

ระบบสำามารถุแบ�งออกได�เป3น 2 ล�กษณะ ได�แก�1. ระบบป@ด (Closed System) ไม�ได�ร�บ

อ�ทธ�พัลและไม�ม#ปฏิ�ก�ร�ยาโต�ตอบก�บสำภาพัแวิดล�อม2. ระบบเป@ด (Open System) ร�บร" �และม#

ปฏิ�ก�ร�ยาตอบสำนองก�บสำภาพัแวิดล�อมการจั�ดการในย&คเร��มแรกมองผู้"�คนและองค(กร

เป3นเคร�องจั�กร ซึ่*�งเป3นระบบป@ด รวิมถุ*งการจั�ดการเช้�งวิ�ทยาศึาสำตร(ของ Taylor, ทฤษฎี#การบร�หารราช้การของ Weber และหล�กการเช้�งบร�หารของ Gulick ในช้�วิงต�นคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1930

Barnard ยนย�นวิ�าองค(กรเป3นระบบเป@ด และม#ปฏิ�สำ�มพั�นธ(ก�บสำ��งแวิดล�อม ท�4งระบบเป@ดและระบบป@ด ต�างม#ควิามสำนใจัใน การผู้ล�ตและประสำ�ทธ�ภาพัการผู้ล�ต

21

Page 13: C 2-1

แบบอย�างระบบป@ด โดยท��วิไปเก#�ยวิก�บงานประจั�า, งานพั�เศึษท#�เฉพัาะเจัาะจัง เน�นท#�วิ�ธ#การการจั�ดการควิามข�ดแย�งท�าโดยผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง ควิามร�บผู้�ดช้อบ ผู้"กโยงก�บระด�บช้�4น ควิามจังร�กภ�กด# ม#ต�อหน�วิยงานย�อยท#�สำ�งก�ดหรอแผู้นก ควิามร" �อย"�ก�บผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง ปฏิ�สำ�มพั�นธ(ระหวิ�างก�นเป3นในแนวิต�4ง เป3นไปตามสำายการบ�งค�บบ�ญช้า เน�นการยอมร�บและเช้�อฟั/ง การปฏิ�บ�ต�เป3นไปตามนโยบายและระเบ#ยบปฏิ�บ�ต�งาน อ�ทธ�พัลเก�ดข*4นมากในหน�วิยงานจัากต�าแหน�งงาน โครงสำร�างขององค(กร เป3นล�าด�บช้�4นอย�างเป3นทางการ ระบบป@ดอย"�ด�วิยตนเองและไม�พั*�งพัาสำภาพัแวิดล�อม ระบบป@ดท�างานได�ด#ท#�สำ&ดภายใต�เง�อนไขท#�ม#เสำถุ#ยรภาพั

แบบอย�างระบบเป@ด โดยท��วิไปม�กเก#�ยวิก�บงานท#�ไม�ใช้�งานประจั�า เป3นควิามร" �เฉพัาะอย�าง กระจัายอย"�ท��วิองค(กร ควิามข�ดแย�งจั�ดการโดยกล&�มคนระด�บเด#ยวิก�น การแก�ป/ญหากระท�าโดยกล&�มคนผู้"�เก#�ยวิข�อง ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อองค(กรท�4งองค(กร โครงสำร�างขององค(กรเป3นอย�างไม�เป3นทางการ ปร�บเปล#�ยนได� ปฏิ�สำ�มพั�นธ(เก�ดได�ระหวิ�างก�น ระหวิ�างเจั�าหน�าท#�และพัน�กงาน ท�4งแนวิต�4งและแนวินอน เป0าหมายม&�งสำ"�ควิามเป3นเล�ศึ อ�ทธ�พัลเก�ดข*4นจัากภายนอก จัากช้�อเสำ#ยง, ควิามร" � แทนท#�จัากภายใน ระบบเป@ดด�าเน�นการภายใต�ป/จัจั�ยท#�ไม�แน�นอนและ ไม�สำามารถุอย"�ได�ด�วิยตนเอง ระบบเป@ดพั*�งพัาสำภาพัแวิดล�อมสำ�าหร�บป/จัจั�ยการผู้ล�ตและผู้ลล�พัธ(

ในทฤษฎี#ระบบ องค(กรเป3นหน*�งในหลายองค(ประกอบท#�สำ�มพั�นธ(ก�น ด�วิยการพั*�งพัาอาศึ�ยก�น ควิามต�อเน�องของป/จัจั�ยการผู้ล�ตและผู้ลล�พัธ(เป3นจั&ดเร��มต�นของการอธ�บายควิามหมายขององค(กร แนวิค�ดเช้�งระบบขององค(กรจัะใช้�กระบวินการแปรสำภาพัเปล#�ยนป/จัจั�ย การผู้ล�ตเป3นผู้ลผู้ล�ต และอาศึ�ยการป0อนกล�บเพั�อตรวิจัสำอบผู้ลล�พัธ( และปร�บปร&งป/จัจั�ยการผู้ล�ต องค(กรในฐานะระบบเป@ด น�าป/จัจั�ยการผู้ล�ต จัากระบบท#�ใหญ�กวิ�า (สำภาพัแวิดล�อม) ผู้�าน

22

Page 14: C 2-1

กระบวินการแปรสำภาพัป/จัจั�ยการผู้ล�ต แล�วิสำ�งกล�บคนสำ"�สำภาพัแวิดล�อมในร"ปแบบของผู้ลผู้ล�ต

องค(กรในงานระบบเป@ด ประกอบด�วิย1. ป/จัจั�ยการผู้ล�ต (Inputs) ทร�พัยากรท#�น�า

เข�าสำ"�กระบวินการ แปรสำภาพั ได�แก� ทร�พัยากรทางกายภาพัหรอวิ�ตถุ&ด�บ, ทร�พัยากรมน&ษย(, ทร�พัยากรทางการเง�นหรอท&น,

ทร�พัยากรข�อม"ลหรอเทคโนโลย#2. กระบวินการแปรสำภาพั

(Transformation Process) เป3นข�4นตอนการน�าป/จัจั�ยการผู้ล�ตมาผู้�านกระบวินการแปรสำภาพัซึ่*�งเป3นระบบย�อยภายในองค(กร ประกอบด�วิย หน�าท#�การบร�หารจั�ดการ การปฏิ�บ�ต�การด�านเทคโนโลย#และก�จักรรมการผู้ล�ต

3. ผู้ลผู้ล�ต (Outputs) เป3นสำ��งท#�ได�จัากกระบวินการแปรสำภาพั ได�แก� ผู้ล�ตภ�ณฑ์(สำ�นค�าและบร�การ, ผู้ลล�พัธ(ทางการเง�น, ผู้ลล�พัธ(การด�าเน�นงานของพัน�กงาน และ ควิามพั*งพัอใจัของล"กค�า

4. การป0อนกล�บ (Feed Back) เป3นข�อม"ลข�าวิสำารเก#�ยวิก�บผู้ลของการกระท�าของระบบ อาจัเป3นร"ปแบบผู้�านการสำ�ารวิจัควิามค�ดเห�นของล"กค�าหรอนอกร"ปแบบ เช้�น การสำ"ญเสำ#ยล"กค�าให�ก�บค"�แข�งข�น การป0อนกล�บท�าเพั�อให�ระบบจั�ดการแก�ไขหรอปร�บปร&ง การด�าเน�นการ

4.3 แนวิค�ดตามสำถุานการณ(น�กทฤษฎี#การจั�ดการย&คแรกๆ ได�วิางหล�กการ

จั�ดการวิ�าเป3นหล�กการสำากล สำามารถุประย&กต(ใช้�ได�ท��วิไป น�กวิ�จั�ยในย&คถุ�ดมาพับข�อยกเวิ�นหลายประการในหล�กการด�งกล�าวิ เช้�น การแบ�งงานก�นท�าม#ประโยช้น(เป3นอย�างมากและใช้�ได�อย�างกวิ�างขวิาง แต�ก�ย�งม#งานอ#กหลายอย�างท#�ม#ควิามเฉพัาะเจัาะจังมาก, โครงสำร�างระบบ

23

Page 15: C 2-1

ราช้การเป3นท#�ต�องการในหลายสำถุานการณ( แต�ในบางสำถุานการณ( โครงสำร�างท#�ถุ"กออกแบบต�างออกไปกล�บม#ประสำ�ทธ�ภาพัมากกวิ�า, การจั�ดการไม�สำามารถุข*4นก�บหล�กการพั4นฐานแล�วิน�าไปประย&กต(ใช้�ได�ก�บท&กสำถุานการณ( สำถุานการณ(ท#�แตกต�างและสำถุานการณ(ท#�เปล#�ยนแปลงต�องการให�ผู้"�บร�หารใช้�แนวิทางและเทคน�คท#�ต�างก�นในการจั�ดการ แนวิค�ดตามสำถุานการณ( ระบ&วิ�าองค(กรม#ควิามแตกต�างก�น แต�ละองค(กรอาจัอย"�ในสำถุานการณ(ท#�แตกต�างก�น และต�องการวิ�ธ#การจั�ดการท#�แตกต�างก�น

ในคร�สำต(ทศึวิรรษ 1960-1970 น�กวิ�จั�ยด�านการจั�ดการต�องการร" �วิ�าสำภาพัแวิดล�อมและเทคโนโลย#ม#ผู้ลกระทบอย�างไรก�บองค(กร

Tom Burns และ George Stalker ศึ*กษาถุ*งผู้ลกระทบของสำภาพัแวิดล�อมต�อองค(กรและระบบการจั�ดการ (Crainer, 1996, p. 52) Burns และ Stalker แบ�งประเภทของสำภาพัแวิดล�อมออกเป3น 2 ประเภท ได�แก� สำภาพัแวิดล�อมแบบม#เสำถุ#ยรภาพั (Stable) ซึ่*�งม#การเปล#�ยนแปลงเพั#ยงเล�กน�อย ก�บสำภาพัแวิดล�อมแบบผู้�นผู้วิน (Turbulent) และแบ�งระบบการจั�ดการออกเป3น 2 ระบบ ได�แก� ระบบท#�องค(กรเปร#ยบเสำมอนเคร�องจั�กร (Mechanistic) เหมอนก�บทฤษฎี#การจั�ดการแบบด�4งเด�มและแบบราช้การ และระบบท#�องค(กรเปร#ยบเสำมอนสำ��งม#ช้#วิ�ต (Organic) คล�ายก�บทฤษฎี#การบร�หารเช้�งพัฤต�กรรม Burns และ Stalker สำร&ปวิ�าแนวิค�ดท#�องค(กรเปร#ยบเสำมอนเคร�องจั�กร ท�างานได�ด#ในสำภาพัแวิดล�อมแบบม#เสำถุ#ยรภาพั ขณะท#�แนวิค�ดท#�องค(กรเปร#ยบเสำมอนสำ��งม#ช้#วิ�ต ท�างานได�ด#ในสำภาพัแวิดล�อมแบบผู้�นผู้วิน

Joan Woodward ศึ*กษาผู้ลกระทบของเทคโนโลย# (ในการผู้ล�ตสำ�นค�า) ต�อโครงสำร�างองค(กร (Stoner and

Freeman, 1989, p. 59) Woodward พับวิ�า โครงสำร�างของ

24

Page 16: C 2-1

องค(กรเปล#�ยนแปลงไปตามร"ปแบบของเทคโนโลย# และสำร&ปวิ�าองค(กรแบบเคร�องจั�กรหรอแนวิค�ดการจั�ดการแบบด�4งเด�ม ท�างานได�ด#ก�บเทคโนโลย#การผู้ล�ตแบบจั�านวินมาก เช้�น สำายการผู้ล�ตรถุยนต( ขณะท#�องค(กรแบบสำ��งม#ช้#วิ�ตหรอแนวิค�ดการบร�หารเช้�งพัฤต�กรรมท�างานได�ด#ก�บการผู้ล�ตคร�4งละไม�มาก เช้�น การผู้ล�ตตามสำ��ง และเทคโนโลย#การผู้ล�ตท#�ม#ข� 4นตอนยาวินาน เช้�น โรงกล��นน�4าม�น

แนวิค�ดการจั�ดการตามสำถุานการณ(ท#�ถุ"กเสำนอโดย Paul Lawrence, Jay Lorsch และ Edgar Schein

พัยายามท#�จัะด�าเน�นการด�วิยวิ�ธ#ท#�หลากหลายตามแนวิค�ดวิ�ธ#อ�นๆ พัวิกเขาพับวิ�าประสำ�ทธ�ผู้ลของเทคน�ควิ�ธ#การในสำถุานการณ(หน*�งแตกต�างจัากอ#กสำถุานการณ(หน*�ง พั�สำ"จัน(ได�วิ�าองค(กรและระบบย�อยของแต�ละองค(กรไม�เหมอนก�น ซึ่*�งใช้�เป3นพั4นฐานสำ�าหร�บ การออกแบบและบร�หารจั�ดการในแต�ละองค(กร

การจั�ดการตามสำถุานการณ(เน�นท#�ต�องประเม�นและวิ�เคราะห(สำภาพัแวิดล�อมของการจั�ดการท�4งหมดภายในองค(กร เพั�อก�าหนดค&ณสำมบ�ต�การท�างาน เทคโนโลย#การผู้ล�ต บ&คลากร และการออกแบบองค(กร ให�เหมาะสำมก�บสำถุานการณ(เฉพัาะ

ม#สำมมต�ฐานท#�สำ�มพั�นธ(ก�น 3 ช้&ด ช้&ดแรกสำ�นน�ษฐานวิ�า การยอมร�บระหวิ�างก�น ม#อย"�ระหวิ�างองค(กรก�บสำภาพัแวิดล�อมภายในและภายนอก และระหวิ�างระบบ การจั�ดการก�บสำ�วินประกอบต�างๆ ช้&ดท#� 2 สำ�นน�ษฐานวิ�าม#ร"ปแบบท#�เหมาะสำมสำ�าหร�บควิามสำ�มพั�นธ(ท#�ม#อย"�ท��วิท�4งองค(กร ช้&ดท#� 3 เน�นท#�แผู้นตามสำถุานการณ(ท#�ด#ท#�สำ&ด ด�งน�4น การจั�ดการการปฏิ�บ�ต�การท#�ด#ท#�สำ&ด ได�แก� การจั�ดการท#�เลอกสำรรและเหมาะสำมก�บสำ��งท#�และวิ�ธ#การท#�จัะท�า ใครเป3นคนท�าผู้ลกระทบของสำ��งท#�ถุ"กท�าสำ�าหร�บองค(กรและผู้ลกระทบขององค(กรต�อสำ��งท#�ถุ"กกระท�า แนวิค�ด การจั�ดการตามสำถุานการณ(สำ�งเสำร�มการเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กรเช้�นเด#ยวิก�น

25

Page 17: C 2-1

4.4 แนวิค�ดการจั�ดการเช้�งกลย&ทธ(การจั�ดการใช้�กลย&ทธ(เพั�อควิามอย"�รอดของ

องค(กร โดยขจั�ด ภ�ยค&กคามจัากการแข�งข�น และเพั��มโอกาสำสำ�าหร�บควิามปลอดภ�ยและควิามม��นคงขององค(กรมากย��งข*4น การจั�ดการเช้�งกลย&ทธ(เก#�ยวิข�องก�บกระบวินการต�ดสำ�นใจัและการกระท�าท#�ก�อให�เก�ดประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กรในระยะยาวิ โดยให�ควิามสำ�าค�ญก�บการประเม�นสำภาพัแวิดล�อมท�4งภายนอกและภายใน การตรวิจัสำอบโอกาสำและข�อบ�งค�บพัร�อมก�บสำ�ารวิจัจั&ดแข�งและจั&ดอ�อนขององค(กร

นโยบายธ&รก�จัท�าหน�าท#�ร �กษาท�ศึทางท#�บ"รณาการของธ&รก�จั ม�กเป3นการมองเข�าไปภายในองค(กร โดยให�ควิามสำนใจัก�บประสำ�ทธ�ภาพัการใช้�สำ�นทร�พัย(ขององค(กรโดยก�าหนดเป3นหล�กเกณฑ์( เพั�อสำน�บสำน&นให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(และเป0าหมายขององค(กร สำ�วินการจั�ดการเช้�งกลย&ทธ(รวิมเอานโยบายธ&รก�จั ก�บการม&�งเน�นท#�สำภาพัแวิดล�อมและกลย&ทธ(

วิ�ธ#การท#�ด#ของการก�าหนดกลย&ทธ( คอ การท�ารายการขององค(ประกอบกลย&ทธ( ได�แก� วิ�สำ�ยท�ศึน( (Vision), ภารก�จั (Mission), ควิามได�เปร#ยบเช้�งเปร#ยบเท#ยบ (Comparative

Advantage), เป0าหมายและวิ�ตถุ&ประสำงค( (Goals and

Objectives), ป/จัจั�ยสำ"�ควิามสำ�าเร�จัท#�สำ�าค�ญ (Critical Success

Factor), ค&ณค�าร�วิมหรอวิ�ฒนธรรม (Shared Values or

Corporate Culture) และท�ศึทางการด�าเน�นงาน (Action Orientation)

การจั�ดการเช้�งกลย&ทธ(ประกอบด�วิย 4 องค(ประกอบพั4นฐาน ได�แก�

1. การตรวิจัด"สำภาพัแวิดล�อม2. การก�าหนดกลย&ทธ(3. การน�ากลย&ทธ(ไปใช้�

26

Page 18: C 2-1

4. การควิบค&มและการประเม�นผู้ลJohn Von Neumann และ Oskar

Morgenstern แสำดงให�เห�นผู้�านการพั�ฒนาทฤษฎี#เกมวิ�าม#ควิามเป3นไปได�ท#�จัะสำร�างค&ณประโยช้น(ในช้�วิงเวิลาท#�คาดหวิ�ง ถุ�าร" �ถุ*งควิามเป3นไปได�ของเหต&การณ(ท#�เลอก ท�4งสำองได�ให�ควิามหมายของกลย&ทธ(วิ�าเป3นล�าด�บของ การด�าเน�นการท#�องค(กรท�าข*4น โดยการต�ดสำ�นใจัท#�ข*4นอย"�ก�บสำถุานการณ(เฉพัาะ (Pindur, Rogers and Kim, 1995)

Peter F. Drucker ผู้"�เข#ยน Practice of

Management ใน ปA ค.ศึ.1954 อธ�บายวิ�ากลย&ทธ(คอเคร�องมอท#�ใช้�วิ�เคราะห(สำถุานการณ(ในป/จัจั&บ�นและสำามารถุเปล#�ยนแปลงได� ถุ�าจั�าเป3นและให�พั�จัารณาทร�พัยากรท#�สำ�าค�ญโดยรวิม (Crainer, 1996, p. 36)

ในทางวิ�ช้าการม#การเปล#�ยนแปลงท#�สำ�าค�ญในช้�วิงคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1960 หล�กสำ"ตรทางธ&รก�จัเปล#�ยนจัากวิ�ช้านโยบายธ&รก�จัเป3นวิ�ช้ากลย&ทธ( Alfred D. Chandler เสำนอควิามค�ด จัากการสำ�ารวิจัการตอบสำนองต�อการเปล#�ยนแปลงสำภาพัแวิดล�อมทางธ&รก�จัของบร�ษ�ทขนาดใหญ�ในสำหร�ฐอเมร�กา หล�กค�ดท#�สำ�าค�ญ คอ องค(กรเคล�อนท#�ตามควิามกดด�นของป/จัจั�ยภายนอก น�ยามของค�าวิ�า กลย&ทธ(ของ Chandler คอ การก�าหนดเป0าหมายระยะยาวิของธ&รก�จั กลย&ทธ(ย�งรวิมถุ*งการยอมร�บแบบแผู้นการด�าเน�นการและการจั�ดสำรรทร�พัยากรท#�จั�าเป3นเพั�อ การบรรล&เป0าหมายขององค(กร เขาเช้�อเป3นอย�างย��งวิ�าโครงสำร�างองค(กรต�องออกแบบตามกลย&ทธ(ท#�ได�ก�าหนด

ใน ปA ค.ศึ. 1965 Igor Ansoff ได�ออกหน�งสำอ Corporate Strategy เขาพั�จัารณากลย&ทธ(จัากแนวิทางการวิ�เคราะห(ท#�เป3นระบบ โดยก�าหนดล�าด�บของประเด�นท#�ต�องการ

27

Page 19: C 2-1

สำ�ารวิจัแล�วิมองท#�กระบวินการต�ดสำ�นใจัเป3นช้&ดสำ�าหร�บกลย&ทธ(องค(กร Ansoff ให�ควิามสำ�าค�ญอย�างย��งก�บแนวิค�ดการเจัร�ญเต�บโตแบบกระจัายธ&รก�จั เขาได�ให�ควิามหมายของ กลย&ทธ( คอ กฎีสำ�าหร�บการต�ดสำ�นใจัโดยพั�จัารณาจัากผู้ล�ตภ�ณฑ์(และตลาด ท�ศึทางการเจัร�ญเต�บโตควิามได�เปร#ยบในการแข�งข�นและการประสำานควิามร�วิมมอ (Crainer, 1996, p. 82)

ในคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1970 ม#หน�งสำอต�างๆ เก�ดข*4นมากมายโดยเน�นท#�องค(กรในอ&ตสำาหกรรมเฉพัาะและการเปล#�ยนแปลง โดยให�ค�าแนะน�าคอ การมองไปย�งสำภาพัแวิดล�อมภายนอกองค(กรและพั�ฒนาแผู้นระยะยาวิจัากการคาดการณ(การเปล#�ยนแปลงและพั�ฒนาแผู้นการปฏิ�บ�ต�งาน เพั�อให�เก�ดประโยช้น(จัากควิามได�เปร#ยบในการแข�งข�น ซึ่*�งอธ�บายไวิ�เป3นอย�างด#ในหน�งสำอ Competitive Strategy ของ Michael E. Porter (Crainer, 1996, p. 91)

ในปลายคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1970 Henry

Mintzberg ผู้"�เข#ยน The Structuring of Organization ให�ควิามหมายของกลย&ทธ(วิ�าคอ ก�าล�งท#�ใช้�ในการไกล�เกล#�ยระหวิ�างองค(กรก�บสำภาพัแวิดล�อม Mintzberg พับวิ�าม#ร"ปแบบท#�สำอดคล�องก�นของกระบวินการต�ดสำ�นใจัในการด�าเน�นการขององค(กรต�อสำ��งแวิดล�อม (Crainer, 1996, p. 95)

วิ�ฒนธรรมขององค(กร ม#จั&ดเร��มต�นในการจั�ดการเช้�งกลย&ทธ( ในช้�วิงปลายคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1970 น�กวิ�เคราะห(ได�หาวิ�ธ#ก�าหนดวิ�ฒนธรรมของกลย&ทธ(ท#�ยอมร�บ การเปล#�ยนแปลงวิ�าเป3นเร�องปกต� วิ�ธ#หน*�งท#�เก#�ยวิข�องก�บวิ�ฒนธรรมองค(กร พั�ฒนาโดยบร�ษ�ทท#�ปร*กษา McKinsey โครงร�างการท�างาน 7S ของ McKinsey เป3นท#�น�ยมใช้�ก�นแพัร�หลายเพัราะใช้�เป3นหล�กเกณฑ์(ในงานวิ�จั�ยของหน�งสำอ 2 เล�ม คอ The Art of Japanese

28

Page 20: C 2-1

Management โดย Richard Pascale และ Tony Athos ก�บ In Search of Excellence โดย Tom Peters และ Robert

Waterman แบบจั�าลองท#�บร�ษ�ท McKinsey ได�วิ�จั�ยหาเหต&ผู้ลวิ�าท�าไมบร�ษ�ทของสำหร�ฐอเมร�กา สำ�วินใหญ�ประสำบควิามพั�ายแพั�ต�อญ#�ป&Dน (Weihrich and Koontz, 1994, p. 48) ซึ่*�งจัากข�อม"ลพับวิ�าบร�ษ�ทสำหร�ฐสำ�วินใหญ�ให�ควิามสำ�าค�ญก�บ Hardware (เก#�ยวิก�บเคร�องจั�กร, อ&ปกรณ( และสำ��งท#�มองเห�นได�) แต�ไม�สำนใจั Software (

บ&คลากร และสำภาพัจัร�งในการท�างานท#�เก�ด) ท�าให�ต�องเสำนอแนวิควิามค�ดในวิ�ธ#การจั�ดการ โดยให�ควิามสำ�าค�ญก�บ Soft “S” เพั��มข*4น จัาก Hard “S” เพั�อให�องค(กรบรรล&ควิามสำ�าเร�จั เป3น 7S Framework

3 Hard “S” ได�แก�1. กลย&ทธ( (Strategy)

2. โครงสำร�าง (Structure)

3. ระบบ (System)

4 Soft “S” ได�แก�4. ร"ปแบบ (Style)

5. พัน�กงาน (Staff)

6. ค�าน�ยมร�วิม (Shared Value)

7. ท�กษะ (Skill)

4.5 แนวิค�ดการจั�ดการแบบญ#�ป&DนในปA ค.ศึ. 1950 W. Edwards Deming

แนะน�าระบบการจั�ดการท#�ครอบคล&ม ซึ่*�งเป3นร"ปแบบของการจั�ดการแบบญ#�ป&Dน หรอการจั�ดการค&ณภาพัโดยรวิม (Total Quality

Management, TQM) TQM ใช้�วิ�ธ#การทางสำถุ�ต�วิ�เคราะห(ควิามแปรปรวินในกระบวินการการผู้ล�ต เพั�อปร�บปร&งค&ณภาพัผู้ล�ตภ�ณฑ์(อย�างต�อเน�อง ค&ณภาพัคอสำ��งท#�ล"กค�าต�องการ และเพัราะวิ�าควิาม

29

Page 21: C 2-1

ต�องการของล"กค�าเปล#�ยนแปลงอย"�เสำมอ แนวิทางในการอธ�บายควิามหมายของ ค&ณภาพัในแง�ม&มของล"กค�า คอ การม&�งเน�นในการวิ�จั�ยตลาดอย�างต�อเน�อง (Stoner and Freeman, 1989, p.

9) ปร�ช้ญาพั4นฐานของ Deming ค&ณภาพั คอ ผู้ล�ตภาพัในการปร�บปร&งเพั�อลด ควิามแปรปรวินของผู้ลผู้ล�ต วิ�ธ#การทางสำถุ�ต�ของการควิบค&มค&ณภาพัม#ควิามจั�าเป3นเน�องจัาก ควิามแปรปรวิน Deming ย�งกล�าวิอ#กวิ�า ฝึDายจั�ดการเป3นผู้"�ร �บผู้�ดช้อบถุ*งร�อยละ 94

ต�อป/ญหาด�านค&ณภาพั และช้#4ให�เห�นวิ�าเป3นงานของฝึDายจั�ดการในการท�าให�พัน�กงานท�างานอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัมากข*4น ไม�ใช้�ให�ท�างานหน�กข*4น

ผู้"�บ&กเบ�ก TQM อ#กผู้"�หน*�ง คอ Joseph M.

Juran เขาเป3นคนแรกท#�ให�ผู้"�บร�หารระด�บสำ"งจัะต�องร�บร" �กระบวินวิ�ธ#เก#�ยวิก�บค&ณภาพัท�4งหมด Juran รวิม 3 ข�4นตอนพั4นฐานเพั�อปร�บปร&ง ได�แก�

1. การปร�บปร&งโครงสำร�างองค(กรรายปA2. โปรแกรมการฝึ=กอบรมหล�ก3. ภาวิะผู้"�น�าของผู้"�บร�หารระด�บสำ"งเขากล�าวิวิ�า ป/ญหาด�านค&ณภาพัม#สำาเหต&มาจัาก

พัน�กงานน�อยกวิ�า 20% สำ�วินท#�เหลอเก�ดข*4นจัากฝึDายจั�ดการและควิามผู้�ดพัลาดในกระบวินการ (Stoner and Freeman, 1989,

p. 645) ด�งน�4นผู้"�จั�ดการท&กคนควิรได�ร�บการอบรมเร�องค&ณภาพั เพั�อก�าก�บด"แล และม#สำ�วินร�วิมในโครงการพั�ฒนาค&ณภาพั

Philip B. Crosby เป3นท#�ร" �จั�กอย�างแพัร�หลายในเร�องการผู้ล�ตท#�ของเสำ#ยเป3นศึ"นย( (Zero Defect)

Crosby ได�เสำนอหล�กจั�ดการค&ณภาพัท#�สำมบ"รณ( 4 ประการ (Schermerhorn, 2004, p. 110) คอ

30

Page 22: C 2-1

1. ค&ณภาพั หมายถุ*ง ควิามสำอดคล�อง ก�บมาตรฐาน

2. ค&ณภาพัมาจัากการป0องก�นการเก�ดของเสำ#ย ไม�ใช้�จัาก การซึ่�อมแซึ่มของเสำ#ย

3. มาตรฐานของการปฏิ�บ�ต�งาน คอ ของเสำ#ยเป3นศึ"นย(

4. สำามารถุท�าได�ถุ"ก (เง�น) กวิ�าเสำมอ ถุ�าหากท�าให�ถุ"ก (ต�อง) ต�4งแต�แรก

ในช้�วิงต�นคร�สำต(ทศึวิรรษ 1980 William

Ouchi ศึ*กษาบร�ษ�ทอเมร�ก�นจั�านวินหน*�ง พับล�กษณะขององค(กรหลายล�กษณะท#�ม#ควิามสำ�มพั�นธ(ก�บควิามสำ�าเร�จัของบร�ษ�ทญ#�ป&Dน Ouchi ใช้�ค�าวิ�า ทฤษฎี# Z เพั�อใช้�อธ�บายหล�กการจั�ดการเฉพัาะ องค(กรทฤษฎี# Z เป3นแนวิควิามค�ดการจั�ดการผู้สำมผู้สำานระหวิ�างญ#�ป&Dนและสำหร�ฐอเมร�กา โดยสำร�างควิามสำ�มพั�นธ(ใกล�ช้�ดก�บพัน�กงาน และท�าสำ�ญญาจั�างงานระยะยาวิก�บพัน�กงานใหม� พั�ฒนาควิามสำามารถุของพัน�กงาน และม&�งเน�นเร�องท�างานเป3นท#ม การหม&นเวิ#ยนงานและการต�ดสำ�นใจัและร�บผู้�ดช้อบร�วิมก�น

4.6 แนวิค�ดควิามเป3นเล�ศึจั&ดเน�นท#�สำ�าค�ญของแนวิทางการจั�ดการสำ"�ควิาม

เป3นเล�ศึ คอ การปร�บปร&งการจั�ดการเพั�อเพั��มหรอร�กษาควิามเป3นเล�ศึขององค(กร แนวิค�ดควิามเป3นเล�ศึเก�ดข*4นคร�4งแรกในช้�วิงต�นคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1980 หน�งสำอของ TomPeters และ Robert

H. Waterman Jr. ช้�อ In Search of Excellence ท�4งสำองท�าการวิ�จั�ยองค(กรท#�พั�จัารณาแล�วิวิ�าด#เล�ศึ น�ามาวิ�เคราะห(อย�างเป3นระบบจันพับล�กษณะร�วิม 8 ประการ (Crainer, 1996, p. 112)

ได�แก�1. เน�นปฏิ�บ�ต� ลงมอท�าจัร�ง

31

Page 23: C 2-1

2. ใกล�ช้�ดก�บล"กค�า ให�สำ��งท#�ล"กค�าต�องการ3. พัน�กงานม#อ�สำรภาพัในการท�างานม#ควิาม

ร" �สำ*กเป3นเจั�าของ4. ปล"กฝึ/งให�พัน�กงานร" �ค&ณค�าของการท&�มเท5. ผู้"�บร�หารต�องใสำ�ใจัก�บธ&รก�จัของบร�ษ�ท6. ท�าให�สำ��งท#�ถุน�ดท#�สำ&ด7. ล�าด�บข�4นการบร�หารไม�มาก ม#พัน�กงานไม�ล�น

งาน8. ยดหย&�นในการท�างาน ม&�งม��นในการสำร�าง

ค&ณค�าแนวิค�ดควิามเป3นเล�ศึ ท�าให�องค(กรม#

ประสำ�ทธ�ภาพัและแสำวิงหา การปร�บปร&งอย�างต�อเน�อง องค(กรได�ร�บผู้ลประโยช้น(จัากการจั�ดการทางวิ�ทยาศึาสำตร(เพั�อสำ�งเสำร�มประสำ�ทธ�ภาพัและการผู้ล�ต ทฤษฎี#เช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร(เอ4ออ�านวิยควิามร" �ให�ผู้"�จั�ดการเห�นค&ณค�าควิามสำ�าค�ญของพัฤต�กรรมและควิามต�องการของพัน�กงาน, แรงจั"งใจั, ภาวิะผู้"�น�า, การสำ�อสำาร และกระบวินการกล&�ม ด�าเน�นไปด�วิยควิามสำ�าค�ญเท�าเท#ยมก�นในการพั�ฒนาองค(กร การจั�ดการ เช้�งปร�มาณ มองเคร�องมอและเทคน�คในการเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลให�แก�ผู้"�จั�ดการ

ทฤษฎี#ระบบบอกให�พั�จัารณาถุ*งอ�ทธ�พัลของสำ��งแวิดล�อม ทฤษฎี#ตามสำถุานการณ(ท�าให�ทราบวิ�าเคร�องมอ แนวิค�ด เทคน�ค หรอทฤษฎี#ท#�สำามารถุใช้�งานได�ด#ในระบบขององค(กรหน*�งอาจัไม�เหมาะสำมก�บระบบของอ#กองค(กรหน*�ง

การจั�ดการแบบญ#�ป&Dน มองหาควิามร�วิมมอและควิามสำาม�คค#ในสำถุานท#�ท�างานและแนวิค�ดม&�งสำ"�ควิามเป3นเล�ศึมอบค�าอธ�บายล�กษณะโดยท��วิไปขององค(กรท#�ม# ควิามโดดเด�น

32

Page 24: C 2-1

การจั�ดการสำม�ยใหม�ไม�ได�เป3นทฤษฎี#เด#�ยวิ แต�ประสำานร�วิมก�นจัากหลากหลายแนวิค�ด, จั&ดสำนใจั, ค�าถุาม, วิ�ธ#การ และการวิ�เคราะห(ม#ควิามแตกต�างก�น ทฤษฎี# การจั�ดการไม�สำามารถุพัรรณนาการสำบทอดควิามค�ดอย�างเป3นระเบ#ยบหรอองค(ควิามร" �ท#�การพั�ฒนาของทฤษฎี#หน*�งสำร�างข*4นและก�าวิหน�าเหนอกวิ�าอ#กทฤษฎี#ก�อนหน�า โดยธรรมช้าต�แล�วิการจั�ดการเป3นกระบวินการท#�ม#ควิามซึ่�บซึ่�อนและม#ขอบเขตการศึ*กษาจัากสำหสำาขาวิ�ช้า เช้�น วิ�ทยาศึาสำตร(, ศึ�ลปะ, ปร�ช้ญา, สำ�งคมศึาสำตร(, จั�ตวิ�ทยา และจั�ตวิ�ทยาอ&ตสำาหกรรม ซึ่*�งล�วินแล�วิแต�เป3นเคร�องมอเพั�อควิามเต�บโตและการพั�ฒนาการจั�ดการ

5. แนวิค�ดการจั�ดการต�อเน�องในป/จัจั&บ�นการเปล#�ยนแปลงของล�กษณะการท�าธ&รก�จั การอย"�

อาศึ�ยในป/จัจั&บ�น ต�องเผู้ช้�ญก�บโอกาสำท#�ท�าทาย และควิามไม�แน�นอนของสำภาพัแวิดล�อมต�างๆ เศึรษฐก�จัเก#�ยวิข�องก�นอย�างกวิ�างขวิางซึ่*�งได�ร�บอ�ทธ�พัลจัากการสำ�อสำารทางอ�นเตอร(เน�ต ม#การพั�ฒนาเทคโนโลย#สำารสำนเทศึอย�างต�อเน�อง ในควิามเปล#�ยนแปลง หลากหลาย ย�อมสำ�งผู้ลต�อร"ปแบบของการจั�ดการ ซึ่*�งได�แก�

1. โลกาภ�วิ�ตน( (Globalization)

2. การจั�ดการในโลกธ&รก�จัทางอ�นเทอร(เน�ต (Managing in an E-Business World)

3. จัร�ยธรรมและควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคม (Ethics and Social Responsibility)

4. ควิามเป3นผู้"�ประกอบการ (Entrepreneurship)

5. ควิามหลากหลายของคนท�างาน (Workforce Diversity)

33

Page 25: C 2-1

6. องค(กรแห�งการเร#ยนร" � (Learning Organizations)

7. เศึรษฐศึาสำตร(แนวิพั&ทธ (Buddhist Economics)

8. ปร�ช้ญาเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยง (Sufficiency Economy)

1. โลกาภ�วิ�ตน(ผู้"�บร�หารไม�ได�ม#ข�อจั�าก�ดเร�องควิามเป3นช้าต�ด�วิย

ขอบเขตพั4นท#�อ#กต�อไป ตลาดผู้ล�ตภ�ณฑ์(และการแข�งข�นทางธ&รก�จัสำามารถุเก#�ยวิข�องก�นท��วิโลก การปร�บปร&งด�านเทคโนโลย# โดยเฉพัาะอย�างย��งด�านการสำ�อสำารและการขนสำ�งรวิมท�4งการลดข�อก�าหนดกฎีเกณฑ์(ของการค�าระหวิ�างประเทศึ ท�าให�โลกป/จัจั&บ�นกลายเป3นหม"�บ�านโลก ตลาดการค�าท#�กวิ�างขวิางข*4น ก�อให�เก�ดค"�แข�งข�นท#�เพั��มมากข*4น กล&�มเศึรษฐก�จัต�างๆ ม#บทบาทสำ�าค�ญข*4นในการค�าโลก สำ�งผู้ล การเปล#�ยนแปลงต�องานจั�ดการ ท#�จัะต�องปร�บให�ตอบร�บท�นก�บการเปล#�ยนแปลงไปขององค(ประกอบสำภาพัแวิดล�อมของแต�ละธ&รก�จั

2. การจั�ดการในโลกธ&รก�จัทางอ�นเทอร(เน�ตการท�าธ&รก�จัทางอ�เล�กทรอน�ค (Electronic

Business, E-Business) เป3นค�าอธ�บายถุ*งวิ�ธ#ท#�องค(กรท�างานโดยใช้�อ�นเทอร(เน�ต, ใช้�ต�ดต�อสำ�อสำารระหวิ�างพัน�กงาน, ล"กค�า, ค"�ค�า และผู้"�ท#�เก#�ยวิข�อง เพั�อให�เก�ดประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลต�อการบรรล&เป0าหมาย ซึ่*�งรวิมถุ*ง E-Commerce ซึ่*�งเป3นการขายและท�าตลาดของ E-Business

องค(กรท#�ท�าธ&รก�จัทางอ�เล�กทรอน�ค แบ�งได�เป3น 3 ประเภท ได�แก�

1. องค(กรท#�ใช้� E-Business เพั�อยกระด�บควิามสำามารถุ โดยเพั��ม ช้�องทางการจั�ดจั�าหน�าย จัากการจั�ดจั�าหน�าย

34

Page 26: C 2-1

ในร"ปแบบเด�ม ท�าให�สำามารถุขยายตลาดและกล&�มล"กค�าได�กวิ�างขวิางข*4น

2. องค(กรท#�ใช้� E-Business เพั�อเพั��มควิามสำามารถุโดยการใช้�เป3นเคร�องมอในการเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลของงาน ใช้�ในการต�ดต�อสำ�อสำารก�บพัน�กงาน, ล"กค�าหรอผู้"�จั�ดจั�าหน�าย เพั�อสำน�บสำน&นข�อม"ล แต�ไม�ได�จั�าหน�ายสำ�นค�าผู้�าน E-Business

3. องค(กรท#�ใช้� E-Business เต�มร"ปแบบ งานท�4งหมดขององค(กรท�าบนอ�นเทอร(เน�ตเป3นหล�ก ซึ่*�งสำามารถุใช้�พัน�กงานจั�านวินไม�มากในการท�างานท�4งหมด

แต�ละประเภทก�ท�าให�เก�ดร"ปแบบการจั�ดการท#�แตกต�างก�นไปตามล�กษณะของธ&รก�จั

3. จัร�ยธรรมและควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมจัร�ยธรรมเป3นมาตรฐานด�านศึ#ลธรรม ซึ่*�งบ�งช้#4

พัฤต�กรรมวิ�าด#หรอถุ"กต�อง หรอในทางตรงข�ามเป3นต�วิช้#4บ�งถุ*งตามไม�ถุ"กต�องไม�ด#งามของบ&คคลหรอกล&�มบ&คคล

สำ�าหร�บจัร�ยธรรมทางธ&รก�จั หมายถุ*ง การเก#�ยวิพั�นก�บเร�องท#�ถุ"กต�องควิามจัร�งและควิามย&ต�ธรรมในแง�ต�างๆ เช้�น ในแง�ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคม ในแง�ของ ควิามย&ต�ธรรมในการแข�งข�นธ&รก�จั จัรรยาบรรณในการโฆษณาและประช้าสำ�มพั�นธ( เป3นต�น

ในช้�วิงต�นคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 2000 องค(กรในประเทศึสำหร�ฐอเมร�กาหลายองค(กร ประสำบป/ญหาเร�องควิามฉ�อฉล ปกป@ด หรอหลอกลวิง ของผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง ซึ่*�งหล�งจัากถุ"กจั�บได� องค(กรด�งกล�าวิต�องเล�กก�จัการไปสำ�งผู้ลต�อพัน�กงานองค(กรท�4งต�าแหน�งงานและเง�นออมหล�งเกษ#ยณ ซึ่*�งเป3นผู้ลมาจัากควิามโลภและขาดจัร�ยธรรมของผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง

35

Page 27: C 2-1

วิ�กฤตเศึรษฐก�จัในประเทศึไทยปA พั.ศึ. 2540

เก�ดข*4นจัากสำถุาบ�นการเง�นหลายแห�งในขณะน�4น ปล�อยสำ�นเช้�อโดยขาดควิามร�บผู้�ดช้อบและขาดจัร�ยธรรมม# การย�กยอกเง�นและให�ก"�เง�นอย�างไม�สำ&จัร�ต จันน�าไปสำ"�ควิามล�มสำลายขององค(กร เก�ดวิ�กฤตในอ&ตสำาหกรรมด�านการเง�น น�าไปสำ"�วิ�กฤตทางเศึรษฐก�จัของประเทศึในท#�สำ&ด

องค(กรท#�ด�าเน�นก�จัการโดยขาดควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมและขาดจัร�ยธรรม จัะได�ร�บผู้ลกระทบท�4งจัากสำภาพัแวิดล�อมภายในและสำภาพัแวิดล�อมภายนอกองค(กร ในด�านสำภาพัแวิดล�อมภายใน สำ�งผู้ลให�ระบบงานต�างๆ ขาดควิามเท#�ยงตรง เก�ดช้�องวิ�าง น�าไปสำ"� การท&จัร�ตหรอประพัฤต�ม�ช้อบ เก�ดเป3นวิ�ฒนธรรมบ�ดเบอนในองค(กร เห�นผู้�ดเป3นช้อบ เป3นเหต&ของควิามเสำ�อมขององค(กร

ในด�านสำภาพัแวิดล�อมภายนอก ย�อมสำ�งผู้ลต�อควิามน�าเช้�อถุอขององค(กร ล"กค�าม#ควิามร" �สำ*กในทางลบต�อองค(กร บ&คคลภายนอกไม�อยากม#สำ�วินร�วิมก�บองค(กร ท�าให�ขาดบ&คลากรค&ณภาพั ค"�แข�งข�นสำามารถุน�ามาใช้�โจัมต#ได�

ในป/จัจั&บ�นสำ�งคมให�ควิามสำ�าค�ญก�บเร�องควิามม#จัร�ยธรรมของธ&รก�จัและควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคม โดยคาดหวิ�งวิ�าผู้"�ประกอบธ&รก�จัควิรม#มาตรฐานด�านจัร�ยธรรมสำ"ง โดยเฉพัาะอย�างย��งในย&คเทคโนโลย#สำารสำนเทศึ ประเด�นด�านจัร�ยธรรมเป3นอ#กเร�องท#�จัะต�องตระหน�ก จัรรยาบรรณด�านการสำ�อสำาร การใช้�อ�นเทอร(เน�ต การโฆษณาท#�ผู้�ดศึ#ลธรรม ควิามผู้�ดด�านละเม�ดล�ขสำ�ทธ�G และสำ�ทธ�บ�ตร เป3นสำ��งท#�ธ&รก�จัย&คป/จัจั&บ�นควิรต�องตระหน�กนอกเหนอจัากการท#�ม#ค&ณภาพัด#พัอเพั�อสำร�างผู้ลประโยช้น(และควิามสำ&ขท#�แท�จัร�งแก�สำ�งคม

4. ควิามเป3นผู้"�ประกอบการ ควิามเป3นผู้"�ประกอบการเป3นแนวิค�ดการจั�ดการ

สำ�าค�ญท#�เก�ดข*4นกระจัายไปท��วิโลก ควิามเป3นผู้"�ประกอบการ หมายถุ*ง

36

Page 28: C 2-1

กระบวินการเร��มต�นของธ&รก�จัใหม� ซึ่*�งโดยปกต�เป3นการตอบสำนองต�อโอกาสำทางธ&รก�จั 3 ล�กษณะท#�สำ�าค�ญท#�ใช้�อธ�บายควิามเป3นผู้"�ประกอบการ คอ

(1) การแสำวิงหาโอกาสำทางธ&รก�จัควิามเป3นผู้"�ประกอบการ คอ การต�ดตาม

ท�ศึทางของสำภาวิะแวิดล�อมและการเปล#�ยนแปลงของโอกาสำทางธ&รก�จั ท#�ไม�ม#ใครเห�นหรอให�ควิามสำนใจั

(2) นวิ�ตกรรมควิามเป3นผู้"�ประกอบการ เก#�ยวิข�องก�บการ

เปล#�ยนแปลง, การปฏิ�วิ�ต�, การแปรสำภาพั หรอการน�าเสำนอ ผู้ล�ตภ�ณฑ์(ใหม�หรอบร�การใหม� หรอวิ�ธ#การใหม�ใน การท�าธ&รก�จั

3. การเจัร�ญเต�บโตควิามเป3นผู้"�ประกอบการ เป3นการเจัร�ญเต�บโต ผู้"�

ประกอบการไม�ย�นด#ก�บการคงขนาดธ&รก�จัท#�เล�กผู้"�ประกอบการท�างานหน�กในการแสำวิงหาควิาม

เจัร�ญเต�บโตและต�ดตามแนวิโน�มธ&รก�จัอย�างต�อเน�อง รวิมท�4งสำร�างสำรรนวิ�ตกรรมและแนวิทางในการท�าธ&รก�จัใหม�

5. ควิามหลากหลายของคนท�างานคนท�างานในองค(กรหน*�ง ป/จัจั&บ�นม#ควิามแตก

ต�างจัากเด�ม โดยม#ล�กษณะท#�หลากหลายท�4งในด�านเช้4อช้าต� ช้นช้าต� เพัศึ อาย& และล�กษณะอ�นๆ ท#�สำะท�อน ควิามแตกต�าง การจั�ดการเก#�ยวิก�บควิามแตกต�างจั*งต�องม#ค&ณภาพัมากข*4น ในการจั�ดการ ต�องตระหน�กวิ�าควิามหลากหลายของแรงงานเป3นสำ�นทร�พัย( ซึ่*�งท�าให�เก�ดควิามค�ดท#�กวิ�างขวิาง และม#ท�กษะในการแก�ป/ญหาองค(กรท#�ใช้�ทร�พัยากรท#�หลากหลายจัะม#ควิามสำามารถุในการแข�งข�นสำ"ง และต�องท�าให�ท&กคนได�ร�บการปฏิ�บ�ต� และร�บควิามพั*งพัอใจัในการท�างานเหมอนก�น เพั�อให�การบร�หารจั�ดการงานอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั ซึ่*�งเก�ด

37

Page 29: C 2-1

การเร#ยนร" �วิ�ฒนธรรมท#�แตกต�าง ร"ปแบบควิามค�ด ควิามเช้�อ เพั�อมาปร�บปร&งร"ปแบบการจั�ดการให�เหมาะสำม

6. องค(กรแห�งการเร#ยนร" �การเปล#�ยนแปลงอย�างรวิดเร�วิ ของวิ�ทยาการ

ทางเทคโนโลย# ควิามสำ�าค�ญของโลกาภ�วิ�ฒน(ท#�เพั��มข*4น องค(กรท#�จัะประสำบควิามสำ�าเร�จัได� จัะต�องจั�ดองค(กรให�ม#ควิามยดหย&�น ม#ควิามสำามารถุเร#ยนร" �และตอบสำนองได�อย�างรวิดเร�วิ แก�ไขป/ญหาอย�างเป3นระบบ การทดลองควิามค�ดใหม� การเร#ยนร" �จัากประสำบการณ(และอด#ต การเร#ยนร" �จัากประสำบการณ(ของผู้"�อ�น และถุ�ายทอดควิามร" �ให�ท��วิองค(กร ในการสำร�างองค(กรแห�งการเร#ยนร" �ผู้"�บร�หารต�องสำร�างสำ��งแวิดล�อมเพั�อการเร#ยนร" � และสำ�งเสำร�มการแลกเปล#�ยนข�อม"ลระหวิ�างสำมาช้�กในองค(กร

Peter Senge ศึาสำตราจัารย(แห�งสำถุาบ�น MIT

กล�าวิวิ�า องค(กรแห�งการเร#ยนร" � คอ สำถุานท#�ท#�คนใช้�ควิามสำามารถุท#�ม#“การพั�ฒนาเพั��มข*4นอย�างสำม��าเสำมอ กระท�าในสำ��งท#�ต�องการ ม#การฝึ=กฝึน การสำร�างแนวิค�ดใหม�หรอการต�อยอดควิามค�ด ม#อ�สำระทางควิามค�ด และม#การเร#ยนร" �ร �วิมก�น”

องค(กรแห�งการเร#ยนร" � จั*งประกอบด�วิย1. การสำร�างหรอการได�มาของควิามร" �

สำร�างแรงบ�นดาลใจัในการเผู้ยแพัร�ควิามร" �หรอข�อม"ลใหม�ๆ ท#�จั�าเป3นต�อการเร#ยนร" �

2. การถุ�ายทอดควิามร" �เป@ดโอกาสำให�ม#การถุ�ายทอดควิามร" �ท�4งองค(กร

ลดอ&ปสำรรคและข�อจั�าก�ดในการแบ�งป/นข�อม"ลและควิามค�ดสำร�างสำรรในหม"�พัน�กงาน

3. การเปล#�ยนแปลงพัฤต�กรรม

38

Page 30: C 2-1

สำ�งเสำร�มให�ม#การน�าองค(ควิามร" �ใหม�ๆ มาใช้�เพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(ขององค(กรม#แนวิค�ดและม&มมองต�างๆ มากมาย เก#�ยวิก�บการจั�ดการท�4งหมดในม&มมองประวิ�ต�ศึาสำตร(และท#�ก�าล�งเก�ดข*4นเหล�าน#4 ได�มรดกท#�ม#ผู้ลต�อควิามค�ดและการปฏิ�บ�ต� ควิามค�ดเหล�าน#4ย�งคงไหลเวิ#ยนให�เลอกใช้�อย"�แม�วิ�าบร�ษ�ทและสำถุานการณ(เฉพัาะม#การเปล#�ยนแปลง

อย�างไรก�ตามแนวิค�ดและม&มมองใหม�ในการจั�ดการย�งคงอ&บ�ต�ข*4นและสำร�างค&ณ"ปการ แก�งานการจั�ดการท#�ม#การเปล#�ยนแปลงอย�างท#�เคยเป3นมา

7. เศึรษฐศึาสำตร(แนวิพั&ทธในอด#ตมน&ษย(ด�ารงช้#วิ�ตอย"�ร �วิมก�บผู้ลผู้ล�ตใน

ธรรมช้าต�ท#�ม#อย�างอ&ดมสำมบ"รณ( แต�มน&ษย(ก�ใช้�เท�าท#�จั�าเป3น จั�าเป3นเท�าไรก�ใช้�เท�าน�4น แนวิค�ดเศึรษฐก�จัแบบเสำร# น�าไปสำ"�เศึรษฐก�จัแบบท&นน�ยมแสำวิงหาควิามม��งค��งเพั��มข*4น ด#ข*4น ย��งใหญ�ข*4น ซึ่�บซึ่�อนข*4น มากข*4นกวิ�าเด�มโดยไม�ม#จั&ดจับ จั&ดท#�พัอด# (E.F. Schumacher, 1966)

ศึาสำตราจัารย( Ernst Friedrich

Schumacher น�กเศึรษฐศึาสำตร(ช้าวิเยอรม�น ประสำพัควิามสำ�าเร�จัในการอธ�บายวิ�า พัระพั&ทธศึาสำนาเป3นแนวิค�ดทางเศึรษฐศึาสำตร(ท#�สำ�าค�ญย��ง (สำมเก#ยรต� อ�อนวิ�มล, 2553) Schumacher เข#ยนไวิ�ในหน�งสำอ Small Is Beautiful : Economics As If People

Mattered อธ�บายเศึรษฐศึาสำตร(แนวิพั&ทธไวิ�วิ�า “(ประการแรก)

เศึรษฐศึาสำตร(แนวิพั&ทธจัะแยกแยะเร�อง ควิามท&กข(, ควิามพัอเพั#ยง และควิามฟั& DมเฟัHอยเก�นพัอด# ออกให�เห�นควิามแตกต�างจัากก�น การเต�บโตทางเศึรษฐก�จัน�4นจัะเป3นสำ��งด#เฉพัาะเม�อถุ*งจั&ดพัอเพั#ยง การเต�บโตแบบไม�ม#ท#�สำ�4นสำ&ด และการบร�โภคแบบไม�ม#ข#ดจั�าก�ด ร�งแต�จัะก�อ

39

Page 31: C 2-1

ควิามพั�นาศึ ประการท#�สำอง, เศึรษฐศึาสำตร(แนวิพั&ทธจัะต�4งอย"�บนพั4นฐานอ�นม��นคงของ หล�กการใช้�ทร�พัยากรแบบท#�น�ากล�บมาใช้�ใหม�ได�อ#ก กล�าวิคอเป3นเศึรษฐก�จัแบบย��งยนถุาวิร ในทางตรงก�นข�าม,

เศึรษฐศึาสำตร(แบบตะวิ�นตก ต�4งอย"�บนพั4นฐานของหล�กการใช้�ประโยช้น(จัากทร�พัยากรอย�างไม�ปราณ#ปราศึ�ย และใช้�แบบท#�ไม�สำามารถุน�ากล�บมาใช้�อ#กได� ไม�ค�ดถุ*งข#ดจั�าก�ดใดๆ ในการผู้ล�ตและการบร�โภค-เป3นระบบเศึรษฐก�จัแบบไม�ย� �งยน”

E.F. Schumacher บอกวิ�า การเล#4ยงช้#วิ�ต“ช้อบ เป3นทางสำายกลางไปสำ"�ช้#วิ�ตเศึรษฐก�จัท#�เป3นสำ&ขย��ง เพัราะ”เป3นการด�ารงช้#วิ�ตอย�างพัอเพั#ยง ไม�ฟั& 0งเฟั0อในวิ�ตถุ& แต�ไม�ปฏิ�เสำธการเข�ามาม#บทบาทของเทคโนโลย# หากเป3นเทคโนโลย#ท#�เหมาะสำม ห�วิใจัสำ�าค�ญของควิามค�ดก�คอ การพั�ฒนาท#�เน�นการเต�บทางเศึรษฐก�จัด�วิยการเพั��มการผู้ล�ต เพั��มการก�นการใช้�ทร�พัยากรเป3นหนทางท#�ไม�ถุ"กต�อง เพัราะไม�นานทร�พัยากรในโลกก�ต�องหมด ย��งเร�งควิามเจัร�ญ ก�ต�องย��งเร�งผู้ล�ต เร�งใช้�ทร�พัยากรธรรมช้าต� ก�จัะเร�งไปสำ"�ทางต�น

ทางท#�ด#คอห�นมาใช้�ช้#วิ�ตอย�างเหมาะสำมก�บธรรมช้าต� ใช้�ทร�พัยากรธรรมช้าต�เท�าท#�จัะท�าให�ช้#วิ�ตม#ควิามสำ&ข หากจั�าเป3นต�องใช้�เทคโนโลย#ก�ต�องเลอกเทคโนโลย#ระด�บกลาง หรอระด�บท#�เหมาะสำม ท#�เร#ยกวิ�า “ Intermediate Technology” เทคโนโลย#ระด�บกลางป/จัจั&บ�นใช้�ค�าวิ�า “Appropriate Technology”

เทคโนโลย#ท#�เหมาะสำมประเทศึท#�ร ��ารวิยอย"�ท&กวิ�นน#4 คอ ประเทศึท#�ร ��ารวิย

จัากการเอาเปร#ยบเพั�อนมน&ษย(บนโลกใบเด#ยวิก�น โดยการใช้�ทร�พัยากรธรรมช้าต�อย�างฟั& DมเฟัHอย คอ สำหร�ฐอเมร�กา และย&โรป สำหร�ฐอเมร�กาประเทศึเด#ยวิม#ประช้ากรเพั#ยง ร�อยละ 6 ของโลก แต�ใช้�ทร�พัยากรของโลกมากถุ*งร�อยละ 40

40

Page 32: C 2-1

Small Is Beautiful เสำนอแนวิค�ดให�มน&ษย(ห�นไปอย"�ก�บธรรมช้าต� ใช้�ท#�ด�นอย�างม#ประสำ�ทธภาพั เพั�อสำ&ขภาพั,

ควิามงาม และควิามย��งยน (Health, Beauty and Permanence)

สำ�าหร�บคนยากจัน หรอประเทศึท#�เร#ยกต�วิเองวิ�ายากจัน ด�อยพั�ฒนาน�4น หนทางแก�ป/ญหาควิามยากจันไม�ใช้�การพั�ฒนาเศึรษฐก�จัแบบเร�งการผู้ล�ตและกระต&�นการก�น การจั�บจั�ายใช้�สำอย หรอเพั��มการลงท&น E.F. Schumacher บอกวิ�าสำาเหต&ของควิามยากจันน�4นไม�ได�อย"�ท#�การขาดควิามม��งค��งทางธรรมช้าต� หรอขาดเง�นท&นหรอขาดโครงสำร�างพั4นฐานทางเศึรษฐก�จั ควิามยากจันเก�ดจัากการขาดการศึ*กษา, ขาดการจั�ดการ และขาดการม#วิ�น�ย (Education, Organization and Discipline) การจั�บจั�ายใช้�สำอย หรอการอ&ปโภคบร�โภค เป3นเพั#ยงหนทางไปสำ"�ช้#วิ�ตท#�เป3นสำ&ขสำบายเท�าน�4น ไม�ใช้�วิ�าช้#วิ�ตท#�เป3นสำ&ขมากท#�สำ&ดต�องเป3นช้#วิ�ตท#�เอาแต�จั�บจั�ายใช้�สำอยให�มากท#�สำ&ดเป3นเงาตามต�วิ มน&ษย(ท#�ฉลาดต�องจั�บจั�ายใช้�สำอยให�น�อยท#�สำ&ดเพั�อให�ได�ช้#วิ�ตท#�เป3นสำ&ขมากท#�สำ&ด ควิามพัอด#คอจั&ดท#�ค&ณภาพัช้#วิ�ตและควิามพั*งพัอใจัมาบรรจับก�น ควิามพัอเพั#ยงน�4นงดงาม

8. ปร�ช้ญาเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยง“เศึรษฐก�จัพัอเพั#ยง เป3นปร�ช้ญาช้#4ถุ*งแนวิทาง

การด�ารงอย"�และปฏิ�บ�ต�ตยของประช้าช้นท&กระด�บ ต�4งแต�ระด�บครอบคร�วิ ระด�บช้&มช้น จันถุ*งระด�บร�ฐ ท�4งในการพั�ฒนาบร�หารประเทศึให�ด�าเน�นไปในทางสำายกลาง โดยเฉพัาะการพั�ฒนาเศึรษฐก�จั เพั�อให�ก�าวิท�นโลกย&คโลกาภ�วิ�ตน(...” พัระราช้ด�าร�สำของพัระบาทสำมเด�จัพัระเจั�าอย"�ห�วิ เม�อวิ�นท#� 21 พัฤศึจั�กายน 2542

เศึรษฐก�จัพัอเพั#ยง เป3นปร�ช้ญาท#�พัระบาทสำมเด�จัพัระเจั�าอย"�ห�วิทรงม#พัระราช้ด�าร�สำช้#4แนะแนวิทางการด�าเน�นช้#วิ�ตแก�

41

Page 33: C 2-1

พัสำกน�กรช้าวิไทยมาโดยตลอดนานกวิ�า 25 ปA ต�4งแต�ก�อนวิ�กฤต�การณ(ทางเศึรษฐก�จั และเม�อภายหล�งได�ทรงเน�นย�4าแนวิทางการแก�ไขเพั�อให�รอดพั�น และสำามารถุด�ารงอย"�ได�อย�างม��นคงและย��งยนภายใต�กระแสำโลกาภ�วิ�ตน(และควิามเปล#�ยนแปลงต�างๆ

ปร�ช้ญาเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยง เป3นปร�ช้ญาช้#4ถุ*งแนวิการด�ารงอย"�และปฏิ�บ�ต�ตนของประช้าช้นในท&กระด�บต�4งแต�ระด�บครอบคร�วิ ระด�บช้&มช้นจันถุ*งระด�บร�ฐ ท�4งใน การพั�ฒนาและบร�หารประเทศึให�ด�าเน�นไปในทางสำายกลาง โดยเฉพัาะการพั�ฒนาเศึรษฐก�จัเพั�อให�ก�าวิท�นต�อโลกย&คโลกาภ�วิ�ตน(ควิามพัอเพั#ยง หมายถุ*ง ควิามพัอประมาณ ควิามม#เหต&ผู้ลรวิมถุ*งควิามจั�าเป3นท#�จัะต�องม#ระบบภ"ม�ค&�มก�นในต�วิท#�ด#พัอสำมควิรต�อการม#ผู้ลกระทบใดๆ อ�นเก�ดจัาก การเปล#�ยนแปลงท�4งภายนอกและภายใน ท�4งน#4จัะต�องอาศึ�ยควิามรอบร" � ควิามรอบคอบ และ ควิามระม�ดระวิ�งอย�างย��ง ในการน�าวิ�ช้าการต�างๆ มาใช้�ในการวิางแผู้นและการด�าเน�นการท&กข�4นตอน และขณะเด#ยวิก�นจัะต�องเสำร�มสำร�างพั4นฐานจั�ตใจัของคนในช้าต�ในท&กระด�บให�ม#สำ�าน*กในค&ณธรรม ควิามซึ่�อสำ�ตย(สำ&จัร�ต และให�ม#ควิามรอบร" �ท#�เหมาะสำม ด�าเน�นช้#วิ�ตด�วิยควิามอดทน ควิามเพั#ยร ม#สำต� ป/ญญา และควิามรอบคอบ เพั�อให�สำมด&ลและพัร�อมต�อการรองร�บ การเปล#�ยนแปลงอย�างรวิดเร�วิและกวิ�างขวิางท�4งด�านวิ�ตถุ& สำ�งคม สำ��งแวิดล�อม และวิ�ฒนธรรมจัากโลกภายนอกได�เป3นอย�างด# (ปร#ยาน&ช้ พั�บ"ลสำราวิ&ธ, 2552)

การพั�ฒนาตามหล�กเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยง คอ การพั�ฒนาท#�ต� 4งอย"�บนพั4นฐานของทางสำายกลางและควิามไม�ประมาท โดยค�าน*งถุ*ง ควิามพัอประมาณ ควิามม#เหต&ผู้ล การสำร�างภ"ม�ค&�มก�นท#�ด#ในต�วิ ตลอดจันใช้�ควิามร" �ควิามรอบคอบ และค&ณธรรม ประกอบการวิางแผู้น การต�ดสำ�นใจัและการกระท�า

42

Page 34: C 2-1

ปร�ช้ญาของเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยงม#หล�กพั�จัารณาอย"� 5 สำ�วิน ด�งน#4

1. กรอบแนวิค�ด เป3นปร�ช้ญาท#�ช้#4แนะแนวิทางการด�ารงอย"�และ

ปฏิ�บ�ต�ตนในทางท#� ควิรจัะเป3น โดยม#พั4นฐานมาจัากวิ�ถุ#ช้#วิ�ตด�4งเด�มของสำ�งคมไทย สำามารถุน�ามาประย&กต(ใช้�ได�ตลอดเวิลา และเป3นการมองโลกเช้�งระบบท#�ม#การเปล#�ยนแปลงอย"�ตลอดเวิลา ม&�งเน�นการรอดพั�นจัากภ�ย และวิ�กฤต เพั�อควิามม��นคง และควิามย��งยน ของการพั�ฒนา

2. ค&ณล�กษณะเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยงสำามารถุน�ามาประย&กต(ใช้�

ก�บการปฏิ�บ�ต�ตนได�ในท&กระด�บ โดยเน�นการปฏิ�บ�ต�บนทางสำายกลางและการพั�ฒนาอย�างเป3นข�4นตอน

3. ค�าน�ยาม ควิามพัอเพั#ยงจัะต�องประกอบด�วิย 3

ค&ณล�กษณะ พัร�อมๆ ก�น ด�งน#4- ควิามพัอประมาณ หมายถุ*ง ควิามพัอด#ท#�ไม�

น�อยเก�นไปและไม�มากเก�นไปโดยไม�เบ#ยดเบ#ยนตนเองและผู้"�อ�น เช้�น การผู้ล�ตและการบร�โภคท#�อย"�ในระด�บพัอประมาณ

- ควิามม#เหต&ผู้ล หมายถุ*ง การต�ดสำ�นใจัเก#�ยวิก�บระด�บของ ควิามพัอเพั#ยงน�4น จัะต�องเป3นไปอย�างม#เหต&ผู้ลโดยพั�จัารณาจัากเหต&ป/จัจั�ยท#�เก#�ยวิข�องตลอดจันค�าน*งถุ*งผู้ลท#�คาดวิ�าจัะเก�ดข*4นจัากการกระท�าน�4นๆ อย�างรอบคอบ

- การม#ภ"ม�ค&�มก�นท#�ด#ในต�วิ หมายถุ*ง การเตร#ยมต�วิให�พัร�อมร�บผู้ลกระทบและการเปล#�ยนแปลงด�านต�างๆ ท#�จัะเก�ดข*4นโดยค�าน*งถุ*งควิามเป3นไปได�ของสำถุานการณ( ต�างๆ ท#�คาดวิ�าจัะเก�ดข*4นในอนาคตท�4งใกล�และไกล

43

Page 35: C 2-1

4. เง�อนไข การต�ดสำ�นใจัและการด�าเน�นก�จักรรมต�างๆ ให�อย"�ในระด�บพัอเพั#ยงน�4น ต�องอาศึ�ยท�4งควิามร" � และค&ณธรรมเป3นพั4นฐาน กล�าวิคอ

- เง�อนไขควิามร" � ประกอบด�วิย ควิามรอบร" �เก#�ยวิก�บวิ�ช้าการต�างๆ ท#�เก#�ยวิข�องอย�างรอบด�าน ควิามรอบคอบท#�จัะน�าควิามร" �เหล�าน�4นมาพั�จัารณาให�เช้�อมโยงก�น เพั�อประกอบการวิางแผู้น และควิามระม�ดระวิ�งในข�4นปฏิ�บ�ต�

- เง�อนไขค&ณธรรมท#�จัะต�องเสำร�มสำร�างประกอบด�วิย ม# ควิามตระหน�กในค&ณธรรม ม#ควิามซึ่�อสำ�ตย(สำ&จัร�ตและม#ควิามอดทน ม#ควิามเพั#ยร ใช้�สำต�ป/ญญาในการด�าเน�นช้#วิ�ต

5. แนวิทางปฏิ�บ�ต�และผู้ลท#�คาดวิ�าจัะได�ร�บ จัากการน�าปร�ช้ญาของเศึรษฐก�จัพัอเพั#ยงมา

ประย&กต(ใช้� คอ การพั�ฒนาท#�สำมด&ลและย��งยน พัร�อมร�บต�อการเปล#�ยนแปลงในท&กด�าน ท�4งด�านเศึรษฐก�จั สำ�งคม สำ��งแวิดล�อม ควิามร" �และเทคโนโลย# (พัระบาทสำมเด�จัพัระเจั�าอย"�ห�วิ อ�างถุ*งใน กรมสำ�งเสำร�มการเกษตร, 2553)

คล�นแห�งนวิ�ตกรรมและแนวิค�ดการจั�ดการJoseph Schumpeter น�กเศึรษฐศึาสำตร(และร�ฐป

ศึาสำนศึาสำตร(ช้าวิออสำเตร#ยเห�นด�วิยก�บ Nikolai Kondratiev น�กเศึรษฐศึาสำตร(ช้าวิร�สำเซึ่#ย ผู้"�ท#�ศึ*กษาวิ�ฏิจั�กรของเศึรษฐก�จัซึ่*�งพับวิ�าแต�ละรอบวิ�ฏิจั�กร แบ�งเป3น 4 ช้�วิง เร��มจัากควิามม��งค��ง (Prosperity), ควิามถุดถุอย (Recession), ควิามตกต��า (Depression) และควิามคล#�คลาย (lmprovement) ซึ่*�ง Schumpeter ได�ต�4งช้�อ วิ�ฏิจั�กรด�งกล�าวิให�เป3นนเก#ยรต�วิ�า Kondratiev Waves

44

Page 36: C 2-1

แผนภาพื่ท�� 1 ภาพื่แสำดง Kondratiev Waves

จัากการศึ*กษาของ Schumpeter พับวิ�าวิ�ฏิจั�กรของธ&รก�จัม#การเปล#�ยนแปลงเน�องจัากเทคโนโลย#ม#การเปล#�ยนแปลง สำ��งสำ�าค�ญของการเปล#�ยนแปลง คอ นวิ�ตกรรม (Innovation)

นวิ�ตกรรมเปล#�ยนค&ณค�าพั4นฐานท#�ระบบอ�างอ�งอย"� ด�งน�4น เม�อผู้"�คนเปล#�ยนค&ณค�าพั4นฐานท#�อ�างอ�ง ระบบเศึรษฐก�จัเก�าก�จัะเสำ�อมถุอยลง เพั�อให�ม#พั4นท#�วิ�างสำ�าหร�บนวิ�ตกรรมท#�เก�ดข*4น

น�บต�4งแต�การปฏิ�วิ�ต�อ&ตสำาหกรรม ตามแนวิค�ดของ Schumpeter น�4น Kondatiev Waves ม#มาแล�วิ 5 คร�4งด�วิยก�น ได�แก�

1. การปฏิ�วิ�ต�อ&ตสำาหกรรม ต�4งแต�ปA ค.ศึ. 1771-1829

2. ย&คของเคร�องจั�กรไอน�4าและการขนสำ�งต�4งแต�ปA ค.ศึ. 1829-1875

3. ย&คของไฟัฟั0า, เคม# และวิ�ศึวิกรรมเคร�องกลหน�ก ต�4งแต�ปA ค.ศึ. 1875-1908

4. ย&คของน�4าม�น, รถุยนต( และการผู้ล�ตแบบเป3นจั�านวินมาก ต�4งแต�ปA ค.ศึ.1908-1971

45

Page 37: C 2-1

5. ย&คของข�าวิสำารและเทคโนโลย#สำารสำนเทศึ ต�4งแต�ปA ค.ศึ. 1971-ป/จัจั&บ�น

ซึ่*�งเม�อพั�จัารณาควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างวิ�ฏิจั�กรของธ&รก�จัก�บวิ�วิ�ฒนาการของการบร�หารจั�ดการก�พับวิ�าม#ควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างก�น การจั�ดการเช้�งวิ�ทยาศึาสำตร(ถุ"กพั�ฒนาข*4นเพั�อรองร�บควิามก�าวิหน�าด�านอ&ตสำาหกรรม ท�าให�การท�างานม#มาตรฐาน เม�อเศึรษฐก�จัเจัร�ญก�าวิหน�าก�ย��งเพั��มควิามต�องการแรงงานและประสำ�ทธ�ภาพัท#�เพั��มข*4น แรงงานท#�ถุ"กมองวิ�าเป3นเคร�องมออย�างหน*�งไม�สำามารถุเพั��มผู้ลผู้ล�ตได�ตามท#�ต�องการ จั*งเก�ดการพั�ฒนาการจั�ดการเช้�งพัฤต�กรรมศึาสำตร(ข*4น เพั�อเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัการท�างานโดยรวิม

ต�อมาเม�อเก�ดควิามก�าวิหน�าในย&คไฟัฟั0า เคม# และวิ�ศึวิกรรมเคร�องกลหน�กเก�ดสำงครามโลก 2 คร�4ง เทคน�คเช้�งปร�มาณจั*งถุ"กน�ามาใช้�ในการทหาร หล�งจัากสำงครามธ&รก�จัเอกช้นน�าการ

46

แผนภาพื่ท�� 2 ผลกระทบจัากการเปล��ยนแปลงเทคิโนโลย�ต่#อระบบเศรษฐก�จั

Page 38: C 2-1

จั�ดการเช้�งปร�มาณมาพั�ฒนาต�อผู้ลพัวิงจัากสำงครามโลกท�าให�สำภาพัแวิดล�อมเก�ด การเปล#�ยนแปลงอย�างร&นแรง การพั�ฒนาเทคน�คการจั�ดการสำม�ยใหม� ยอมร�บการม#ปฏิ�สำ�มพั�นธ(ก�บสำภาพัแวิดล�อม

ควิามก�าวิหน�าของเทคโนโลย#คอมพั�วิเตอร( และการเปล#�ยนร"ปแบบการใช้�ช้#วิ�ตของมน&ษยช้าต� ธ&รก�จัเพั��มพั4นท#�ในการแสำวิงหาตลาด จัร�ยธรรมและควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมถุ"กเสำนอมาเพั�อปรามการค�าเสำร# ร"ปแบบการจั�ดการจั�าเป3นต�องพั�ฒนาให�ตอบร�บก�บควิามเป3นไปทางเศึรษฐก�จั

วิ�ฏิจั�กรธ&รก�จัของ Kondatiev สำ�4นลงเร�อยๆ จัาก 65 ปA ในคล�นล"กแรกลดลงเหลอ 55, 50, 40 ปA และ 30 ปA ในล"กท#� 5 หน�งสำอ The Natural Advantage of Nations ได�เสำนอคล�นล"กท#� 6 ซึ่*�งเร��มข*4นในช้�วิงท#�โลกก�าล�งประสำบก�บป/ญหาการเปล#�ยนแปลงของธรรมช้าต�ท#�เก�นจัากขอบเขตเด�มท#�เคยเป3นมา สำาเหต&จัากการใช้�และท�าลายธรรมช้าต�จันเก�ดการเปล#�ยนแปลง ประเด�นพัล�งงานทดแทน, เทคโนโลย#สำ#เข#ยวิ, เคม#สำ#เข#ยวิ, น�เวิศึวิ�ทยาอ&ตสำาหกรรม, การออกแบบท�4งระบบโดยค�าน*งถุ*งสำ��งแวิดล�อม ล�วินแล�วิเพั�อพัยายามร�กษาและท�าให�เก�ดควิามย��งยน

ควิามพัยายามด�งกล�าวิจัะได�ผู้ลก�ต�อเม�อแนวิค�ดเร�องควิามย��งยนได�ร�บ การตอบสำนองอย�างกวิ�างขวิาง เปล#�ยนค&ณค�าพั4นฐานท#�ระบบเศึรษฐก�จัป/จัจั&บ�นอ�างอ�งอย"� ด�วิย การตระหน�กถุ*งควิามสำ�าค�ญของควิามย��งยนอย�างเข�าใจัและด�าเน�นการเพั�อให�บรรล&ควิามสำ�าเร�จัน�4นการจั�ดการให�สำอดคล�องก�บแนวิค�ดและสำภาวิะท#�เปล#�ยนแปลง เป3นก&ญแจัสำ�าค�ญในควิามสำ�าเร�จัสำ�าหร�บควิามย��งยน ควิามร" �, ควิามเข�าใจั, ควิามตระหน�ก และท�ศึนคต�ท#�ถุ"กต�อง จั*งเป3นจั&ดเร��มต�นสำ"�ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน

47

Page 39: C 2-1

แผนภาพื่ท�� 3 คิวามย��งย�น คิล��นล,กท�� 6 ข้องการเปล��ยนแปลงเทคิโนโลย�

สำ��งแวิดล�อมและการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึ (Climate

Change) หมายถุ*ง การเปล#�ยนแปลงสำภาวิะอากาศึอ�นเป3นผู้ลจัากก�จักรรมของมน&ษย(ท#�เปล#�ยนองค(ประกอบ บรรยากาศึของโลกท�4งโดยตรงและโดยอ�อม ท#�เพั��มเต�มจัากควิามแปรปรวินของสำภาวิะอากาศึตามธรรมช้าต� ท#�เคยเป3นมาสำ�งเกตในช้�วิงระยะเวิลาเด#ยวิก�น

วิงการวิ�ทยาศึาสำตร(ท��วิโลก ถุอวิ�าการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึเป3น ภ�ยค&กคามต�อสำภาพัแวิดล�อมท#�ร �ายแรงท#�สำ&ด

การเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึ เป3นสำ��งท#�เก�ดข*4นจัร�ง ภาวิะโลกร�อน (Global Warming) ได�เก�ดข*4นแล�วิ ในป/จัจั&บ�นอ&ณหภ"ม�ท#�ผู้�วิโลก เฉล#�ยเพั��มข*4น 0.8 องศึาเซึ่ลเซึ่#ยสำ น�บต�4งแต�เร��มต�นปฏิ�วิ�ต�อ&ตสำาหกรรม จัากรายงานของคณะกรรมการระหวิ�างร�ฐบาลวิ�าด�วิย การเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึ (Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC, 2007) ในปA พั.ศึ. 2550 การเปล#�ยนแปลงได�ปรากฏิช้�ดเจัน และ

48

Page 40: C 2-1

สำ�งเกตได�วิ�าเพั��มข*4นท��วิโลก ท�4งอ&ณหภ"ม�ของอากาศึ และอ&ณหภ"ม�ของน�4า ซึ่*�งเป3นสำาเหต&ของการละลาย ของห�มะและน�4าแข�ง อย�างกวิ�างขวิาง พัร�อมก�บระด�บท#�สำ"งข*4นของระด�บน�4าทะเลเฉล#�ย สำภาพัอากาศึร&นแรงและพัาย&หม&น เขตร�อนเพั��มมากข*4น การเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึ ก�อให�เก�ดควิามเสำ#ยหายต�อระบบน�เวิศึ และสำ�งผู้ลกระทบต�อช้&มช้นและวิ�ถุ#ช้#วิ�ตของผู้"�คน

การเปล#�ยนแปลงเหล�าน#4ไม�ได�เป3นไปตามธรรมช้าต� ในรายงานของ IPCC ระบ&วิ�าการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึ สำ�วินใหญ�เก�ดข*4นจัากก�จักรรมของมน&ษย( โดยเฉพัาะอย�างย��งการเผู้าไหม�เช้4อเพัล�งฟัอสำซึ่�ล เช้�น ถุ�านห�น, น�4าม�น และแกIสำธรรมช้าต� เพั�อการผู้ล�ตภาคอ&ตสำาหกรรมและการขนสำ�ง ได�สำ�งผู้ลให�ม#ปร�มาณกIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(และกIาช้เรอนกระจักอ�นๆ ถุ"กสำ�งข*4นไปในช้�4นบรรยากาศึเพั��มข*4น รวิมถุ*งป/ญหาท#�เก�ดจัากการต�ดไม�ท�าลายปDา และ การเปล#�ยนแปลงการใช้�ประโยช้น(จัากท#�ด�น จัากการเพั��มข*4นของประช้ากร และควิามต�องการใช้�ท#�ด�นท#�เพั��มมากข*4น ซึ่*�งป/จัจั�ยเหล�าน#4ได�เปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึรอบต�วิเราอย�างรวิดเร�วิ

กIาช้เรอนกระจัก (Greenhouse Gas) เป3นกIาซึ่ท#�ม#ค&ณสำมบ�ต�ในการด"ดซึ่�บคล�นควิามร�อน กIาช้เหล�าน#4ม#ควิามจั�าเป3นต�อการร�กษาอ&ณหภ"ม�ในบรรยากาศึของโลกให�คงท#� แม�จัะม#สำ�ดสำ�วินในบรรยากาศึเพั#ยงเล�กน�อย (ม#ปร�มาณน�อยกวิ�า 0.1% บรรยากาศึของโลกประกอบด�วิยกIาช้ไนโตรเจัน 78% กIาช้ออกซึ่�เจัน 20% กIาช้อาร(กอน 0.9%) หากปราศึจัากกIาช้เรอนกระจัก จัะท�าให�อ&ณหภ"ม�ในตอนกลางวิ�นน�4นร�อนจั�ด และในตอนกลางคนน�4นหนาวิจั�ด เน�องจัากกIาช้เหล�าน#4ด"ดคล�นร�งสำ#ควิามร�อนไวิ�ในเวิลากลางวิ�น แล�วิค�อยๆ แผู้�ร�งสำ#ควิามร�อนออกมาในเวิลากลางคน ท�าให�อ&ณหภ"ม�ในบรรยากาศึโลกไม�เปล#�ยนแปลงอย�างฉ�บพัล�น

49

Page 41: C 2-1

การเพั��มข*4นของกIาช้เรอนกระจัก สำ�งผู้ลให�ช้�4นบรรยากาศึม#ควิามสำามารถุในการก�กเก�บร�งสำ#ควิามร�อนเพั��มข*4น ผู้ลท#�ตามมา คอ อ&ณหภ"ม�เฉล#�ยของช้�4นบรรยากาศึท#�เพั��มข*4นด�วิย แต�การเพั��มข*4นของอ&ณหภ"ม�โลกน�4นไม�ได�เพั��มข*4นเป3นเสำ�นตรง ก�บปร�มาณกIาช้เรอนกระจักท#�เพั��มข*4น

กIาช้เรอนกระจักท#�เก�ดข*4นจัากก�จักรรมของมน&ษย( เป3นการเพั��มข*4นของ กIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(มากกวิ�าร�อยละ 60

การเปล#�ยนแปลงน#4เก�ดข*4นรวิดเร�วิมาก น�กวิ�ทยาศึาสำตร(ประมาณวิ�า การเปล#�ยนแปลงของกIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(ในช้�วิง 10,000 ปA ก�อนการปฏิ�วิ�ต�อ&ตสำาหกรรมน#4 ไม�ถุ*งร�อยละ 10 และธรรมช้าต�สำามารถุปร�บสำภาพัให�สำมด&ลก�บการเปล#�ยนแปลง น�4นได� แต�ในช้�วิงเวิลาประมาณ 200 ปAท#�ผู้�านมา หล�งการปฏิ�วิ�ต�อ&ตสำาหกรรม ระด�บกIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(ได�เพั��มข*4นถุ*งร�อยละ 30 ถุ*งแม�วิ�าบางสำ�วินของกIาช้ถุ"กด"ดซึ่�บโดยมหาสำม&ทรและพัช้ตามธรรมช้าต� แต�ปร�มาณกIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(ก�ย�งเพั��มข*4น ไม�น�อยกวิ�าร�อยละ 10 ในท&กๆ 20 ปA ปร�มาณการปล�อยกIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(ต�อห�วิประช้ากรท��วิโลกเฉล#�ยได�เพั��มจัาก 0.63 ต�นต�อปAใน พั.ศึ. 2493 (ค.ศึ. 1950)

เป3น 1.23 ต�นต�อปA ใน พั.ศึ. 2550 (ค.ศึ. 2007) ค�ดเป3นอ�ตราเพั��มเฉล#�ยร�อยละ 1.14 ต�อปA

ป/ญหาท#�เก�ดข*4นไม�เหมอนก�บป/ญหาท#�เคยเก�ดข*4นในอด#ต ภาวิะโลกร�อน สำ�งผู้ลกระทบไปท��วิโลก เป3นภ�ยค&กคามต�อช้#วิ�ตและควิามเป3นอย"�ของมน&ษย(ในท&กประเทศึ ท&กทวิ#ป น�กวิ�ทยาศึาสำตร(เห�นด�วิยก�นวิ�ามน&ษย(โลกจัะต�องลดปร�มาณการปล�อยแก�สำเรอนกระจักลงคร*�งหน*�ง ภายใน พั.ศึ. 2593 (ค.ศึ. 2050) ซึ่*�งประเทศึอ&ตสำาหกรรมจัะต�องลดลงให�ได�มากถุ*ง ร�อยละ 80 ซึ่*�งถุ�าท�าเช้�นน#4จัะท�าให�อ&ณหภ"ม�เฉล#�ยผู้�วิโลก เพั��มข*4นไม�เก�น 2 องศึาเซึ่ลเซึ่#ยสำ ในอ#ก 40 ปAข�างหน�า (สำอดคล�องก�บ Copenhagen Accord (2009))

50

Page 42: C 2-1

ซึ่*�งหากต�องการบรรล&เป0าหมายด�งกล�าวิ ค�าเฉล#�ยการปล�อยกIาช้คาร(บอนไดออกไซึ่ด(ต�อห�วิของประช้ากรโลกต�องไม�เก�น 1.3 ต�นต�อปA ภายใน พั.ศึ.2593 โดยถุ�าหากประช้ากรโลกย�งปฏิ�บ�ต�เหมอนเด�มในอด#ต อ&ณหภ"ม�เฉล#�ยผู้�วิโลกจัะเพั��มมากข*4นจันถุ*ง 5 องศึาเซึ่ลเซึ่#ยสำ ภายในศึตวิรรษน#4

น�กวิ�ทยาศึาสำตร(และวิ�ศึวิกรเห�นวิ�า เราม#เทคโนโลย#ท#�จัะพั�ฒนาอ&ตสำาหกรรมให�สำอดคล�องไปก�บการปกป0องสำภาพัภ"ม�อากาศึ โดยม#ต�นท&นท#�เก�ดข*4นประมาณร�อยละ 1 ของผู้ลล�พัธ(เศึรษฐก�จัโดยรวิมของโลก ในขณะท#�หากไม�ท�าอะไรเลย จัะต�องม#ค�าใช้�จั�ายถุ*งมากกวิ�า 20 เท�า และในขณะเด#ยวิก�น น�กวิ�จั�ยด�านสำภาพัภ"ม�อากาศึก�เตอนวิ�า เวิลาในการป0องก�นก�าล�งจัะหมดลงแล�วิ

ทร�พัยากรธรรมช้าต� และการบร�โภคทร�พัยากรธรรมช้าต� ม#ควิามสำ�าค�ญต�อเศึรษฐก�จัของ

ประเทศึ และ การพั�ฒนาค&ณภาพัช้#วิ�ตของประช้ากร แต�ร"ปแบบการใช้�ทร�พัยากรธรรมช้าต�ท�าให�เก�ด การเสำ�อมสำภาพัของสำ��งแวิดล�อม ในล�กษณะท#�ก�อให�เก�ดอ�นตรายต�อควิามสำามารถุของโลก ท#�จัะร�กษาสำมด&ลของระบบน�เวิศึอย�างต�อเน�อง ผู้ลการประเม�นของ Millenium Ecosystem Assessmunt ซึ่*�งเป3นควิามร�วิมมอระหวิ�างน�กช้#วิวิ�ทยาช้�4นน�ากวิ�า 1,000 คนท��วิโลก ให�ควิามเห�นท#�ช้�ดเจันวิ�า ม#การเปล#�ยนแปลงของระบบน�เวิศึอย�างรวิดเร�วิและกวิ�างขวิางท��วิโลกใน 50 ปAท#�ผู้�านมา ระบบน�เวิศึท��วิโลกก�าล�งสำลายต�วิ หรอไม�สำามารถุด�ารงอย"�ได�อย�างย��งยน มากกวิ�าร�อยละ 60 จัากรายงานน#4ช้#4ให�เห�นวิ�า ระบบน�เวิศึท#�เปล#�ยนไป สำาเหต&หล�กเก�ดจัากการเพั��มข*4นอย�างรวิดเร�วิ ของควิามต�องการอาหาร, น�4าสำะอาด, ไม�, เสำ�นใยจัากธรรมช้าต� และน�4าม�น การน�าทร�พัยากรธรรมช้าต�ในแต�ละประเทศึมาใช้�ต�4งแต�ปA ค.ศึ.1980-2002 ม#การใช้�เพั��มข*4นถุ*งประมาณ ร�อยละ 36

ในช้�วิงเวิลาด�งกล�าวิ จัาก 4 หม�นล�านต�น ในปA ค.ศึ. 1980 เพั��มข*4น

51

Page 43: C 2-1

เป3น 5.5 หม�นล�านต�นในปA ค.ศึ. 2002 และในปA ค.ศึ. 2005 ม#การน�าทร�พัยากรธรรมช้าต�มาใช้�ม#ปร�มาณสำ"งถุ*ง 5.8 หม�นล�านต�น

ทร�พัยากรธรรมช้าต�ท#�น�ามาใช้� แบ�งออกเป3น 4

หมวิด ได�แก� 1) เช้4อเพัล�งฟัอสำซึ่�ล ม# 6 ช้น�ด 2) แร�โลหะ ม# 37 ช้น�ด 3) แร�ธาต&ท#�ใช้�ในอ&ตสำาหกรรมและการก�อสำร�าง ม# 65 ช้น�ด 4) เช้4อเพัล�งช้#วิมวิลและการเกษตรกรรม 152 ช้น�ด

จัากกราฟัแสำดงให�เห�นถุ*งการปร�มาณ และเพั��มข*4นของการน�าทร�พัยากรธรรมช้าต�มาใช้�

แผนภ,ม�ท�� 2 กราฟแสำดงปร�มาณการใช้�ทร�พื่ยากรโลกแยกต่ามประเภทข้องว�สำด0ระหว#าง

ป2 คิ.ศ. 1980-2002

ร"ปแบบควิามไม�ย� �งยนของทร�พัยากร แสำดงให�เห�นได�ด�วิยควิามต�องการทร�พัยากรเพั�อการใช้�ช้#วิ�ตของมน&ษย( ผู้�านรอยเท�าทางน�เวิศึน( (Ecological Footprint)

รอยเท�าทางน�เวิศึน( คอ วิ�ธ#การวิ�ดผู้ลกระทบของก�จักรรมของมน&ษย(ต�อโลก โดยค�านวิณจัากปร�มาณการบร�โภค, จัากของเสำ#ยท#�ท�4ง รวิมถุ*งก�จักรรมท#�สำ�งผู้ลให�ลดควิามสำามารถุในการผู้ล�ต

52

Page 44: C 2-1

ของโลก ม#หน�วิยเป3น Global Hectares per Capita (GHA/CAP)

สำ�วินควิามสำามารถุของพั4นท#�การผู้ล�ตทางช้#วิภาพั ในการสำร�างทร�พัยากรหม&นเวิ#ยน และด"ดซึ่�บของเสำ#ยท#�สำ�งผู้ลกระทบต�อโลก เร#ยกวิ�า Biocapacity ม#หน�วิยเป3น Global Hectares

(GHA) ภาวิะควิามไม�ย� �งยนจัะเก�ดข*4น เม�อรอยเท�าทางน�เวิศึน(ของพั4นท#� เก�นกวิ�าควิามสำามารถุของ Biocapacity

ในปA ค.ศึ. 2007 Global Footprint Network

องค(กรอ�สำระท#�ต� 4งข*4นเพั�อ ควิามย��งยน รายงานวิ�า โลกม#ควิามต�องการพั4นท#�ท#�รองร�บการบร�โภค 1.8 หม�นล�าน GHA ค�าเฉล#�ยรอยเท�าทางน�เวิศึน( ในปA ค.ศึ. 2007 เป3น 2.7 GHA/CAP ในขณะท#�ในปAเด#ยวิก�นน�4น โลกม# Biocapacity 1.2 หม�นล�าน GHA โดยเฉล#�ยแต�ละคนสำามารถุใช้�พั4นท#�รองร�บการบร�โภค 1.8 GHA/CAP เห�นได�วิ�าควิามต�องการใช้�เก�นควิามสำามารถุรองร�บได�ถุ*ง ร�อยละ 50 ซึ่*�งหมายควิามวิ�า เราต�องการโลกมากกวิ�า 1 ใบ เพั�อท#�จัะเพั#ยงพัอสำ�าหร�บการด�ารงช้#วิ�ตอย"�ของมน&ษย( 6.6 พั�นล�านคนในช้�วิงเวิลาน�4น

53

Page 45: C 2-1

แผนภ,ม�ท�� 3 ภาพื่แสำดงรอยเท�าทางน�เวศน$ข้องมน0ษย$ ต่�3งแต่#ป2 คิ.ศ. 1960-2007 และ

การคิาดการณ$ต�4งแต�กลางคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1980 มน&ษย(ใช้�

ทร�พัยากรโลกเก�นกวิ�าท#�โลกจัะสำามารถุสำร�างทดแทนได�ในแต�ละปA ซึ่*�งเร#ยกสำ�วินเก�นน#4วิ�า Ecological Debt ในปA ค.ศึ. 2010 ถุ*งเดอนพัฤศึจั�กายน ประช้ากรโลกใช้�ทร�พัยากรไปกวิ�า ร�อยละ 150 ของควิามสำามารถุของโลกท#�จัะผู้ล�ตทดแทนได�

แผนภาพื่ท�� 4 ภาพื่แสำดงสำ�ดสำ#วนการใช้�ทร�พื่ยากรโลก เท�ยบก�บคิวามสำามารถในการสำร�าง

ในป2 คิ.ศ. 2010

ควิามเป3นมาของแนวิค�ด ควิามย��งยน“ ”สำบเน�องจัากควิามค�ดเร�อง ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อ

สำ�งคมขององค(กรธ&รก�จั (Corporate Social Responsibility,

CSR) ซึ่*�งเร��มต�นในราวิคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1950-1960 การขยายต�วิขององค(กรธ&รก�จัขนาดใหญ� ถุ"กมองจัากสำาธารณะและเก�ดค�าถุามตามมาในเร�อง ผู้ลกระทบต�อสำ��งแวิดล�อม, พัน�กงานและสำ�งคมของธ&รก�จัเอง บางองค(กรจั*งเร��มพั�ฒนาแนวิค�ด บรรษ�ทบร�บาล หรอควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมของธ&รก�จั และในราวิคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1970 สำถุาบ�นการศึ*กษาด�านธ&รก�จั ได�บรรจั&วิ�ช้าจัร�ยธรรมทางธ&รก�จั

54

Page 46: C 2-1

ในหล�กสำ"ตรการศึ*กษา ขณะเด#ยวิก�นองค(กรธ&รก�จัให�ควิามสำนใจั ในการพั�ฒนาโครงสำร�างองค(กร สำน�บสำน&นให�พัน�กงานปฏิ�บ�ต�งานอย�างม#จัร�ยธรรมมากย��งข*4น แม�แต�องค(กรธ&รก�จัท#�ม#ขนาดตลาดในระด�บโลก (American Management Association, 2007)

ท&กวิ�นน#4 ควิามค�ดเร�อง ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมได�รวิมถุ*งควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ��งแวิดล�อมด�วิย ป/ญหาด�านสำ��งแวิดล�อม เร��มต�นมาจัากอ�นตรายของการใช้�สำารก�าจั�ดศึ�ตร"พัช้อย�างไม�ม#ขอบเขต ซึ่*�งกระต&�นให�เก�ด กฎี ระเบ#ยบ และกฎีหมายด�านสำ��งแวิดล�อม การพัยากรณ(ผู้ลกระทบต�อสำ��งแวิดล�อม จัากร"ปแบบการขยายต�วิของเศึรษฐก�จัในขณะน�4น สำร�างควิามก�งวิลและควิามตระหน�กถุ*งป/ญหา เก�ดการต�ดต�อ พั"ดค&ย ระหวิ�างก�นในกล&�ม น�กจัร�ยธรรม, น�กจั�ตวิ�ทยา, น�กสำ�งคมวิ�ทยา, น�กปกครอง, น�กเศึรษฐศึาสำตร( และภาคธ&รก�จั ในท#�สำ&ดพัวิกเขาก�ได�สำร�างม&มมองท#�พั*�งพัาก�นและก�นของป/ญหาด�านสำ��งแวิดล�อมและควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคม

ควิามค�ดเหล�าน#4พั�ฒนาอย�างต�อเน�อง ไม�เพั#ยงแต�ในแง�ของป/ญหาและ ควิามท�าทายด�านสำ��งแวิดล�อม แต�ย�งรวิมถุ*งทางออกท#�เก#�ยวิข�องก�บธ&รก�จั ในการด�าเน�นการปฏิ�ร"ปท�4งทางด�านสำ�งคมและเศึรษฐก�จั ม&มมองท#�ก�าวิหน�าของสำ�งคมและธ&รก�จั ในการมองกล�บสำ"�ธรรมช้าต� เพั�อค�นหาทางแก�ป/ญหาท#�ซึ่�บช้�อนของการออกแบบผู้ล�ตภ�ณฑ์(และการเลอกใช้�วิ�สำด&จัากธรรมช้าต�

ย�งม#ประเด�นควิามสำ�มพั�นธ(ก�นระหวิ�างควิามย��งยนด�านสำ��งแวิดล�อม และควิามย��งยนด�านการเง�น น�4นคอ ควิามย��งยนทางการเง�นสำามารถุแข�งแกร�งข*4นได�จัากการใช้�งานอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัเช้�งเศึรษฐน�เวิศึของวิ�สำด&และพัล�งงาน พัร�อมก�บแนวิทางในการด�าเน�นงานหล�ก ของธ&รก�จัท#�ยอมร�บการบ"รณาการหรอม&มมองแบบองค(กรของบร�ษ�ท

55

Page 47: C 2-1

อย�างไรก�ตาม การตอบสำนองเบ4องต�นจัากบางองค(กรธ&รก�จั ม#การต�อต�านควิามพัยายามเพั��มกฎี ระเบ#ยบ เพั�อควิบค&มด�านสำ��งแวิดล�อม ในหลายกรณ#ผู้"�น�าบางองค(กรธ&รก�จั มองการรณรงค(ด�านสำ��งแวิดล�อมเป3นอ&ปสำรรคต�อการเจัร�ญเต�บโตทางเศึรษฐก�จั

ในระหวิ�างคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1980 เก�ดเหต&การณ( ท#�น�าไปสำ"�ควิามกระจั�างแจั�งต�อม&มมองควิามย��งยนขององค(กร เก�ดอ&บ�ต�เหต&หายนะท#�สำ�าค�ญ 2 เหต&การณ( ได�แก� สำารพั�ษร��วิไหลโรงงานย"เน#ยนคาร(ไบด( ในเมอง Bhopal ร�ฐ Madhya Pradesh (ม�ธยประเทศึ) ประเทศึอ�นเด#ย ในปA ค.ศึ.1984 และเหต&เพัล�งไหม�คล�งสำ�นค�า เคม#เกษตรในมณฑ์ล Basel-Landschaft ประเทศึสำวิ�สำเซึ่อร(แลนด( ในปA ค.ศึ. 1986 เป3นต�วิเร�ง ในการเพั��มการพั�จัารณาของสำาธารณะต�อพัฤต�กรรมด�านสำ��งแวิดล�อมขององค(กรธ&รก�จั เหต&การณ(สำน�บสำน&นอ�นๆ ได�แก� การพับร"โอโซึ่นในช้�4นบรรยากาศึ, การตรวิจัสำอบทางวิ�ทยาศึาสำตร(ท#�เพั��มข*4นของภาวิะโลกร�อน และควิามสำ�าเร�จัอย�างช้�ดเจันของผู้"�น�าธ&รก�จั เร�องการปกป0องมลพั�ษ ในช้�วิงกลางถุ*งปลายคร�สำต(ทศึวิรรษท#� 1980

เหต&การณ(สำ�าค�ญเหล�าน#4 ก�อให�เก�ดการพั�จัารณาอย�างกวิ�างขวิางและเป3นจั&ดเร��มต�นอย�างเป3นทางการ ของควิามเคล�อนไหวิเร�อง ควิามย��งยน “ ” (Sustainability)

ในปA ค.ศึ. 1987 The Brundtland Report

หรออ#กช้�อวิ�า Our Common Future รายงานฉบ�บน#4ได�เป@ดวิาระใหม�สำ�าหร�บการพั�ฒนาด�านเศึรษฐก�จัและสำ��งแวิดล�อม ควิามก�งวิลเก#�ยวิก�บควิามเร�งด�วิน และป/ญหาของสำ��งแวิดล�อม ได�แก� การต�ดไม�ท�าลายปDา, การละท�4งถุ��นท#�อย"�อาศึ�ย, ควิามแห�งแล�ง, การสำ"ญเสำ#ยควิามหลากหลายทางช้#วิภาพั, ปฏิ�ก�ร�ยา เรอนกระจักท#�เพั��ม

56

Page 48: C 2-1

ข*4น และผู้ลกระทบของควิามยากจัน ท#�ม#ต�อสำ��งแวิดล�อมในประเทศึก�าล�งพั�ฒนา

The Bruntland Report หรอ Our Common

Future เป3นรายงานท#�ด�าเน�นการโดยคณะกรรมาธ�การโลกวิ�าด�วิยสำ��งแวิดล�อมและการพั�ฒนา (The World Commission on

Environment and Development, WCED) ในปA ค.ศึ.

1987 (พั.ศึ. 2530) ซึ่*�งม�กเร#ยกวิ�า The Bruntland Report

หล�งจัากประธานคณะกรรมาธ�การ นาง Gro Harlem Bruntland

ด�ารงต�าแหน�งเป3นนายกร�ฐมนตร#ของประเทศึนอร(เวิย( รายงานน#4เป3นหน*�งในเอกสำารด�านสำ��งแวิดล�อมท#�สำมบร"ณ(ของคร�สำต(ศึตวิรรษท#� 20

เป3นต�วิแทนของควิามตระหน�กร" �ต�อโลกท#�เพั��มข*4น ในช้�วิงคร*�งหล�งของศึตวิรรษ ต�อป/ญหาสำ��งแวิดล�อมอ�นหน�กหน�วิงท#�ม#ผู้ลกระทบต�อโลก และการเปล#�ยนแปลงของการด�าเน�นการด�านสำ��งแวิดล�อมในระด�บโลกท#�ม#เพั��มข*4น การตระหน�กถุ*ง ควิามสำามารถุท#�ม#ข�อจั�าก�ดของโลกในการด"ดซึ่�บผู้ลกระทบท#�ข*4นจัากก�จักรรมของมน&ษย( และป/ญหาควิามยากจันท#�เป3นหน*�งในป/ญหาท#�สำ�าค�ญท#�สำ&ดในโลกป/จัจั&บ�น

รายงานฉบ�บน#4ท�าทายเป0าหมายเบ4องต�น และสำมมต�ฐานของ การเจัร�ญเต�บโตทางเศึรษฐก�จั และเศึรษฐศึาสำตร(การพั�ฒนาท#�ปฏิ�บ�ต�ก�นมา โดยสำะท�อนให�เห�นด�วิยค�าถุามท#�วิ�า ม#วิ�ธ#ใดท#�คนในร& �นป/จัจั&บ�น สำามารถุตอบสำนองควิามต�องการ“ของตนได� ในล�กษณะท#� ไม�เพั#ยงแต�ด�ารงอย"�ได�ในระบบเศึรษฐก�จั เป3นม�ตรต�อสำ��งแวิดล�อม และเป3นธรรมต�อสำ�งคมแต�ย�งยอมให�คนในร& �นต�อไปได�ท�าในล�กษณะเด#ยวิก�น ซึ่*�งค�าถุามด�งกล�าวิเสำร�มควิามช้�ดเจันต�อ”ควิามหมายโดยพัฤต�น�ย ของค�าวิ�า ควิามย��งยนด�วิยค�าจั�าก�ดควิาม ก“ารพั�ฒนาอย�างย��งยน คอ การพั�ฒนาท#�ตรงก�บควิามต�องของคนในร& �นป/จัจั&บ�น โดยท#�คนในร& �นต�อไปไม�สำ"ญเสำ#ยควิามสำามารถุท#�จัะตอบสำนองควิามต�องการของตนเอง”

57

Page 49: C 2-1

แนวิค�ดของควิามย��งยน ถุ"กขยายออกไปในวิงกวิ�าง กลายเป3นศึ�พัท(ท#�ใช้�ก�นอย�างแพัร�หลายในวิ�ตถุ&ประสำงค(และบรรท�ดฐานท#�สำ�งเสำร�มให�บร�ษ�ท,องค(กรและสำ�งคมท#�ม#ขนาดใหญ�สำนใจัในผู้ลกระทบต�อสำ�งคมและสำ��งแวิดล�อมอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั และอ�นตรายจัากการใฝึDหาก�าไรสำ"งสำ&ดโดยไม�ได�ค�าน*งถุ*งค�าใช้�จั�ายมหาศึาล ท#�ตามมาจัากการท�าลายสำมด&ลของธรรมช้าต�

ผู้ลกระทบท#�เก�ดข*4นจัากการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึ เป3นผู้ลท#�เก�ดข*4นสำบเน�องเป3นล"กโซึ่� เร��มจัากการผู้ล�ตเพั�อการบร�โภค สำ�งผู้ลกระทบต�อระบบสำมด&ลของธรรมช้าต� และจัะก�อให�เก�ดผู้ลกระทบสำบเน�องต�อไปถุ*งด�านเศึรษฐก�จัและสำ�งคม และผู้"�บร�โภคเอง เช้�น ผู้ลกระทบจัากการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึท#�เก�ดข*4นก�บระบบน�เวิศึน( จัะสำ�งผู้ลกระทบค&มคามต�อสำภาพัแวิดล�อม และม#ผู้ลกระทบสำบเน�องไปถุ*งการด�าเน�นช้#วิ�ตและควิามเป3นอย"�ของประช้ากรโลกในท#�สำ&ด

การพั�ฒนาอย�างย��งยน เป3นแนวิค�ดท#�เก�ดข*4นเพั�อให�ประช้ากรโลก สำามารถุด�ารงอย"�ได�ต�อเน�องสำบไป วิ�วิ�ฒนาการของแนวิค�ดม#อย"�หลายกระแสำม#ล�กษณะสำ�าค�ญท#� สำฤณ# อาช้าช้วิน�ทก&ล รวิบรวิมไวิ� ในคอล�มน(สำ�องคล�นโลกาภ�วิ�ตน( ด�งน#4

1. ควิามเท�าเท#ยมก�น (Equity) และควิามย&ต�ธรรม (Fairness) เป3นสำ�วินประกอบสำ�าค�ญของการพั�ฒนาอย�างย��งยน เน�องจัากต�4งอย"�บนข�อเท�จัจัร�งท#�วิ�า ถุ�าเราละเลยผู้ลกระทบจัากการกระท�าของเราต�อคนอ�นในโลกท#�เก#�ยวิข�องซึ่*�งก�นและก�น เราก�ต�องยอมร�บ ควิามเสำ#�ยงท#�จัะเก�ดอ�นตรายข*4นก�บต�วิเองในอนาคตด�วิย การขจั�ดควิามเล�อมล�4าของการเข�าถุ*งทร�พัยากร, การปกป0องสำ�ทธ�Gของคนท#�ไม�สำามารถุออกเสำ#ยงเป3นจั&ดเร��มต�นของควิามเท�าเท#ยมก�น และ ควิามย&ต�ธรรมในการพั�ฒนาอย�างย��งยน

58

Page 50: C 2-1

2. ม#ม&มมองระยะยาวิ (Long Term View) ภายใต�หล�กควิามรอบคอบ (Precautionany Principle) ก�บควิามหมายของระยะยาวิ น�4นก�นเวิลายาวิแค�ไหน? ในการวิางแผู้นของภาคร�ฐบาลสำ�งคมตะวิ�นตกหล�งสำงครามโลกคร�4งท#� 2 มองระยะยาวิ เป3นเวิลา 3-5 ปA, ช้าวิอ�นเด#ยนแดงในอเมร�กา วิางแผู้นสำ�าหร�บคนร& �นท#� 7 น�บจัากต�วิของเขา โดยค�าน*งถุ*งผู้ลกระทบต�อคนร& �นหล�งอ#ก 7 ช้��วิคน, สำ�วินในควิามหมายของน�กค�าห&�นและน�กค�าเง�น คอ ระยะเวิลาไม�ก#�สำ�ปดาห(, สำ�าหร�บแนวิค�ดการพั�ฒนาอย�างย��งยน ผู้"�เช้#�ยวิช้าญบางคนเสำนอวิ�า ตราบใดท#�คนร& �นหน*�งค�ดถุ*งคนร& �นต�อไป (ประมาณ 50 ปA) ก�หมายถุ*งวิ�าคนท&กร& �นจัะได�ร�บการด"แล และในระหวิ�างน�4น ถุ�ามองเห�นวิ�าม#เร�องใดท#�จัะสำ�งผู้ลกระทบท#�เก�ดข*4นในอนาคตท#�ไกลกวิ�าน�4น ก�ควิรก�าหนดแผู้นให�ยาวิข*4น ซึ่*�งเป3นค�าจั�าก�ดควิามท#�เป3นร"ปธรรมและเหมาะสำมมากท#�สำ&ด

3. การค�ดอย�างเป3นระบบ (Systems Thinking)

ทร�พัยากรท�4งหมดท#�มน&ษย(ใช้�ล�วินม#ข#ดจั�าก�ด แนวิค�ดการพั�ฒนาอย�างย��งยน บอกวิ�า ไม�ควิรน�าทร�พัยากรธรรมช้าต�ออกมาใช้�ในอ�ตราท#�เร�วิกวิ�าควิามสำามารถุในการผู้ล�ตทร�พัยากรทดแทน และไม�ควิรท�4งทร�พัยากรในอ�ตราท#�เร�วิกวิ�าอ�ตราท#�ธรรมช้าต�จัะสำามารถุด"ดซึ่�บกล�บเข�าไปในระบบ ป/ญหาโลกร�อน ร"ในช้�4นโอโช้น และขยะอ�นตราย ล�วินเป3นป/ญหาจัากการท#�มน&ษย(พัยายามท�4งทร�พัยากรในอ�ตราท#�เร�วิกวิ�าธรรมช้าต�จัะสำามารถุรองร�บได�

การค�ดอย�างเป3นระบบท�าให�เข�าใจัได�วิ�า โลกประกอบข*4นด�วิยระบบย�อย มากมายซึ่*�งม#ปฏิ�สำ�มพั�นธ(ระหวิ�างก�น ป/จัจั&บ�นการพั�ฒนาโมเดลต�างๆ เพั�ออธ�บายระบบย�อยเหล�าน#4 ได�ร&ดหน�าไปอย�างไม�หย&ดย�4ง โมเดลเหล�าน#4เป3นกรอบค�ดท#�เป3นประโยช้น(สำ�าหร�บการจั�ดท�า ด�ช้น#4ช้#4วิ�ดควิามคบหน�าของการพั�ฒนาอย�างย��งยน

59

Page 51: C 2-1

John Elkington ใช้�ค�าวิ�า “Triple Bottom

Lines” (3 บรรท�ดล�าง) ในหน�งสำอ Cannibals with Forks

(1998) ก�บวิาระควิามย��งยน โดยหมายถุ*ง The Economic

Bottom Line (Profit, ก�าไร) เป3นสำ�วินท#�เก#�ยวิก�บองค(กรเอง,

The Social Bottom Line (People, คน) เป3นสำ�วินท#�เก#�ยวิก�บสำ�งคม และ The Environment Bottom Line (Planet, โลก)

เป3นสำ�วินท#�เก#�ยวิก�บสำ��งแวิดล�อม

แผนภาพื่ท�� 5 Triple bottom lines, 3 ม�ต่�ท��สำ!าคิ�ญข้องคิวามย��งย�น

แนวิค�ดบรรท�ดล�างสำ&ดของธ&รก�จั (Business

Bottom Line) เป3นแนวิค�ดของการด�าเน�นธ&รก�จั ซึ่*�งม&�งม��นท#�จัะท�าให�ได�ก�าไรมากท#�สำ&ด หมายถุ*ง บรรท�ดสำ&ดท�ายในงบบ�ญช้#ธ&รก�จั ซึ่*�งได�แก� ก�าไรสำ&ทธ�

Triple Bottom Lines ไม�เพั#ยงแต�ม&�งการเพั��มม"ลค�าทางเศึรษฐก�จัให�ก�บองค(กร แต�ย�งม&�งเน�นถุ*งสำ��งแวิดล�อมและสำ�งคม ท#�เป3นผู้ลจัากการด�าเน�นการขององค(กร ท�4งในแง� การเพั��มค&ณค�าและการท�าลาย Triple Bottom Lines ถุ"กใช้�เป3นกรอบในการวิ�ด และรายงานประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กร ท�4งด�านเศึรษฐก�จั,

สำ�งคม และสำ��งแวิดล�อม ซึ่*�งเป3นสำามม�ต�ท#�สำ�าค�ญของควิามย��งยน โดย

60

Page 52: C 2-1

เสำนอวิ�า ผู้ลการด�าเน�นงานขององค(กรและผู้ลกระทบต�อสำ�งคมและสำ��งแวิดล�อม สำามารถุและสำมควิรท#�จัะวิ�ดและสำ�อสำารก�บผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ย ซึ่*�งองค(กรธ&รก�จัควิรพั�จัารณาด�าเน�นการ

วิ�ธ#การวิ�ด Triple Bottom Lines ม#ต�วิอย�างท#�ปร�บจัากการน�าเสำนอของ Paige Turner เป3นแนวิทาง ด�งน#4

1. เร��มจัากจั�ดแบ�งบรรท�ดล�างของธ&รก�จัออกเป3น 3

ประเภท ได�แก� ผู้ลกระทบด�านเศึรษฐก�จั, ผู้ลกระทบด�านสำ��งแวิดล�อม และผู้ลกระทบด�านสำ�งคม เป3นต�วิแทนของผู้ลประโยช้น(และค�าใช้�จั�ายในแต�ละด�าน

2. ค�านวิณรายได�สำ&ทธ� โดยใช้�วิ�ธ#การทางบ�ญช้#ท#�ใช้�ก�นอย"� เพั�อเป3นต�วิแทนของผู้ลกระทบทางเศึรษฐก�จั ซึ่*�งเป3นล�าด�บแรกของ 3 บรรท�ดล�างของธ&รก�จั

3. วิ�เคราะห(ผู้ลกระทบต�อสำ��งแวิดล�อม จัากการใช้�งานทร�พัยากรของบร�ษ�ท จั�ดกล&�มวิ�าเป3นทร�พัยากรท#�หม&นเวิ#ยนมาใช้�ใหม�ได� (Renewable Resources) และทร�พัยากรท#�ไม�สำามารถุหม&นเวิ#ยนใช้�ได� (Non-Renewable Resources) สำ�าหร�บล�าด�บท#� 2 ของ 3 บรรท�ดล�าง

ค�านวิณการเคล�อนไหวิของทร�พัยากรบนพั4นฐานการด�าเน�นงานประจั�าปAของบร�ษ�ท โดยม#เป0าหมายในการลดการใช้�ทร�พัยากรไม�หม&นเวิ#ยน เช้�น ค�านวิณปร�มาณการใช้�น�4าม�นเช้4อเพัล�ง,

แก�สำ, ไม� หรอแหล�งทางเลอกอ�น และพัล�งงานไฟัฟั0าท#�ใช้�ในแต�ละปAก�าหนดร�อยละของการใช้�ทร�พัยากรท#�สำามารถุ

หม&นเวิ#ยนได� โดยเท#ยบค�าใช้�จั�ายท#�เป3นทร�พัยากรท#�สำามารถุหม&นเวิ#ยนได� เช้�น พัล�งงานทดแทน เท#ยบก�บค�าใช้�จั�ายด�านพัล�งงานรวิม โดยจัะใช้�ร�อยละของทร�พัยากรท#�สำามารถุหม&นเวิ#ยนได� หรอ หม&นเวิ#ยนไม�ได� ตามแต�ท#�ต�องการ เป3นต�วิวิ�ดต�นท&นด�านสำ��งแวิดล�อม และเปล#�ยนวิ�ธ#

61

Page 53: C 2-1

การจั�ดการก�บทร�พัยากร ลดการใช้�ทร�พัยากรท#�หม&นเวิ#ยนม�ได� เช้�น พัล�งงาน ให�ควิามสำ�าค�ญก�บการเลอกใช้�พัล�งงานทางเลอก เป3นต�น

4. ประเม�นผู้ลกระทบทางสำ�งคมของบร�ษ�ท บนพั4นฐานการม#สำ�วินร�วิมก�บช้&มช้นท�องถุ��น สำ�าหร�บล�าด�บท#� 3 ของ 3

บรรท�ดล�างของธ&รก�จั ประเม�นผู้ลโครงการท#�บร�ษ�ทท�าเพั�อสำ�งคม โดยการใช้�จั�านวินโครงการท#�บร�ษ�ทท�าเพั�อช้�วิยเหลอสำ�งคม สำร�างเป0าหมายเพั�อเพั��มต�วิเลขจั�านวินโครงการหรอจั�านวินผู้"�เข�าร�วิมโครงการ หรอผู้ลกระทบทางบวิกต�อการเปล#�ยนแปลงทางสำ�งคมในช้�วิงเวิลาท#�ประเม�น

ด�าเน�นการสำ�ารวิจัผู้ลกระทบต�อสำ�งคมของบร�ษ�ทเป3นประจั�าท&กปA วิ�ดผู้ลโดยใช้�ร�อยละท#�เพั��มข*4นของผู้ลกระทบเป3นหน�วิยในการวิ�ด ท�าการวิ�เคราะห(ทางสำถุ�ต�ของผู้ล การสำ�ารวิจั เปร#ยบเท#ยบผู้ลในแต�ละปA

5. ศึ*กษาควิามร" �เพั��มเต�ม หรอจั�ดหาผู้"�เช้#�ยวิช้าญ เพั�อช้�วิยให�บร�ษ�ทสำามารถุสำร�างค&ณล�กษณะเพั��มเต�มสำ�าหร�บการวิ�ด 3

บรรท�ดล�างของธ&รก�จั เป3นการพั�ฒนากระบวินการภายในบร�ษ�ทควิามย��งยนขององค(กร คอ การท#�องค(กรม#การ

พั�ฒนาอย�างย��งยน ค�าน�ยามหน*�งของ ควิามย��งยนขององค(กร คอ ควิามสำามารถุขององค(กรเพั�อบรรล&เป0าหมายทางธ&รก�จั และเพั��มม"ลค�าต�อผู้"�ถุอห&�นในระยะยาวิ โดยรวิมโอกาสำทางด�านธ&รก�จั, สำ��งแวิดล�อมและสำ�งคมในกลย&ทธ(ธ&รก�จั (Symposium on

Sustainability, 2001 อ�างถุ*งใน American Management

Association, 2007) ซึ่*�งสำอดคล�องก�บ Dow Jones

Sustainability Index ท#�ให�ควิามหมายวิ�า ควิามย��งยนขององค(กร คอ แนวิทางการด�าเน�นธ&รก�จั เพั�อสำร�างค&ณค�าให�ก�บผู้"�ถุอห&�นในระยะยาวิ โดยการไขวิ�ควิ�าโอกาสำและบร�หารจั�ดการควิามเสำ#�ยงท#�เก�ดจัากการพั�ฒนาเศึรษฐก�จั, สำ��งแวิดล�อม และสำ�งคม

62

Page 54: C 2-1

ประโยช้น(ท#�ได�ร�บจัากแนวิค�ดควิามย��งยนDr. Donald C. Fisher ผู้"�อ�านวิยการและประธาน

คณะเจั�าหน�าท#�บร�หารของ Mid-South Quality and

Productivity Center (MSQPC) และผู้"�ตรวิจัประเม�นระด�บประเทศึของรางวิ�ล Malcolm Baldrige ได�ระบ&ถุ*งผู้ลประโยช้น(ของการด�าเน�นการประเม�นควิามย��งยนขององค(กรไวิ�ใน Baldrige

Green ถุ*ง 3 ค&ณประโยช้น(หล�ก ด�งน#41. การวิางแผู้นเพั�อควิามย��งยนขององค(กร เป3น

ประเด�นเพั�อการแข�งข�น- การลงท&นเพั�อควิามย��งยนขององค(กร จัะยก

ระด�บของผู้ล�ตภาพัในระยะยาวิและเพั��มสำ�วินแบ�งตลาด- เทคโนโลย#ใหม� สำร�างศึ�กยภาพัในการบรรล&ควิาม

สำามารถุท#�สำ"งข*4นและลดควิามเสำ#�ยงขององค(กรต�อการแข�งข�น- นวิ�ตกรรมเป3นต�วิข�บเคล�อนควิามสำามารถุในการ

แข�งข�นของธ&รก�จั- การปร�บปร&งควิามย��งยนขององค(กร ท�าให�สำภาพั

แวิดล�อมใน การท�างานม#ควิามได�เปร#ยบมากข*4น2. การวิางแผู้นเพั�อควิามย��งยนขององค(กร เป3นผู้ล

ด#ต�อธ&รก�จั- กระต&�นการลงท&นในการด�าเน�นธ&รก�จัอย�างย��งยน- การผู้ล�ตม#ประสำ�ทธ�ภาพัสำ"งข*4นโดยพัน�กงาน- บรรล&ควิามต�องการของล"กค�าอย�างย��งยน- สำ�งเสำร�มนวิ�ตกรรม การปฏิ�บ�ต�ด#ท#�สำ&ด (Best

Practices) ในหม"�พัน�กงาน- ม#ผู้ลต�อค"�ค�าท#�สำ�าค�ญ ท�าให�เก�ดการปร�บปร&งการ

ให�บร�การ

63

Page 55: C 2-1

3. สำร�างการประเม�นควิามย��งยนขององค(กรท#�ครอบคล&ม เพั�อการปร�บปร&งธ&รก�จัการประเม�น

- ใช้�ก�าหนดควิามเข�มแข�ง และโอกาสำขององค(กรในการปร�บปร&ง

- ช้�วิยก�าหนดโอกาสำในการปร�บปร&ง- ใช้�เป3นพั4นฐานในการพั�ฒนาแผู้นควิามย��งยนของ

องค(กรนอกจัากน#4 Bob Willard ได�ระบ&ไวิ�ในหน�งสำอ The

Sustainability Advantage : Seven Business Case Benefits of a Triple Bottom Line (2002) การวิ�จั�ยบร�ษ�ทช้�4นน�าในอ&ตสำาหกรรมคอมพั�วิเตอร( 5 แห�ง จัากข�อม"ลในปA ค.ศึ.

1999 พับวิ�า บร�ษ�ทท#�ท�าการสำ�อสำารภายในองค(กรและลงท&นศึ*กษาการพั�ฒนาอย�างย��งยนเป3นการวิางรากฐานสำ�าหร�บโอกาสำใน การประหย�ดค�าใช้�จั�าย, การเพั��มข*4นของรายได�และการเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัของพัน�กงานใน 7 ค&ณประโยช้น( ได�แก�

1. การสำรรหาพัน�กงานท#�ม#ควิามสำามารถุด#ท#�สำ&ดท�าได�ง�ายข*4น

- เป3นเหต&ผู้ลหน*�งประกอบการต�ดสำ�นใจัท�างานของพัน�กงานท#�ม#ควิามสำามารถุสำ"ง

2. ควิามสำามารถุในการร�กษาพัน�กงานท#�ม#ควิามสำามารถุสำ"งม#มากข*4น

- ท�าให�พัน�กงานท#�ม#ควิามสำามารถุสำ"งอยากอย"�ท�างานมากกวิ�า

3. การเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัของการท�างานของพัน�กงาน

64

Page 56: C 2-1

- โครงการพั�ฒนาอย�างย��งยน สำร�างควิามร�วิมมอในการท�างานเป3นท#มท#�ด#ระหวิ�างแผู้นกต�างๆ ม#ผู้ลต�อการน�าไปใช้�ก�บการท�างานท#�เป3นท#มในภาระก�จัอ�น

4. การลดค�าใช้�จั�ายในการผู้ล�ต - การใช้�วิ�สำด&ทดแทนท#�ประหย�ดพัล�งงานมากข*4น,

การลดปร�มาณการใช้�วิ�สำด&, การน�ามาใช้�อ#ก, การน�ากล�บมาใช้�ใหม�ท�าให�สำามารถุลดค�าใช้�จั�ายในการผู้ล�ต

5. การลดค�าใช้�จั�ายของการท�างานจัากหน�างาน- การลดการใช้�วิ�สำด&สำ�4นเปลอง, การปร�บปร&งการ

จั�ดการของเสำ#ย, การใช้�พัล�งงานม#ประสำ�ทธ�ภาพัมากข*4น ช้�วิยลดค�าใช้�จั�าย

6. การเพั��มข*4นของรายได�และสำ�วินแบ�งตลาด- สำร�างโอกาสำในการประช้าสำ�มพั�นธ( การซึ่4อสำ�นค�า

และบร�การอย�างต�อเน�องจัากล"กค�า7. การลดควิามเสำ#�ยงและเพั��มโอกาสำทางด�านการ

เง�น- ลดควิามเสำ#�ยงจัากการควิ��าบาตรของตลาด,

ควิามไร�ประสำ�ทธ�ภาพัของการใช้�พัล�งงานและวิ�สำด&, สำร�างโอกาสำในการระด&มท&นในตลาดท&นหรอการขอสำ�นเช้�อจัากผู้"�ให�สำ�นเช้�อ

ซึ่*�งจัากข�อม"ลขององค(กรท#�ท�าวิ�จั�ยพับวิ�าสำามารถุเพั��มผู้ลก�าไรถุ*งร�อยละ 35 จัากค&ณประโยช้น(ท�4ง 7 ประการ ด�งท#�กล�าวิมาแล�วิ

แบบอย�างของการพั�ฒนาอย�างย��งยนจัากการศึ*กษา 9 บร�ษ�ทท#�ย��งใหญ�ท#�สำ&ดในโลก

(Wirtenberg, Harmon, Russell และ Fairfield, 2007) ซึ่*�งได�แก� บร�ษ�ท Alcoa, Bank of America, BASF, The Coca Cola Company, Eastman Kodak, Intel, Novartis AG,

65

Page 57: C 2-1

Royal Philips และ Unilever ได�ก�าหนดแบบจั�าลองป@ราม�ด ของ 7 ล�กษณะค&ณภาพัหล�ก ท#�เช้�อมโยงก�บควิามสำ�าเร�จัในการด�าเน�นกลย&ทธ(ควิามย��งยน และบรรล&ผู้ล Triple Bottom Line ซึ่*�งได�แก� ด�านธ&รก�จั สำ��งแวิดล�อม และสำ�งคม โดยแบ�งออกเป3น 3 ระด�บ ได�แก�

แผนภาพื่ท�� 6 ป6ราม�ดแห#งคิวามย��งย�น 3 ระด�บ

ระด�บท#� 1 การวิางรากฐาน (Foundation)

ป@ราม�ดแห�งควิามย��งยน ต�องการฐานรากท#�กวิ�างขวิางและแข�งแรง ซึ่*�งสำร�างข*4นจัาก 3 ล�กษณะ ค&ณภาพัท#�สำ�าค�ญและเช้�อมโยงก�น คอ

- ค�าน�ยมขององค(กรท#�สำอดคล�องก�บควิามย��งยนอย�างล*กซึ่*4ง

- การสำน�บสำน&นการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยนอย�างช้�ดเจัน ของผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง

- ควิามย��งยน เป3นศึ"นย(กลางของกลย&ทธ(โดยรวิมขององค(กร

ระด�บท#� 2 การสำร�างแรงด*งด"ด (Traction)

66

Page 58: C 2-1

สำ�วินสำ�าค�ญในการผู้ล�กด�นให�ม#ควิามก�าวิหน�า ในการด�าเน�นกลย&ทธ( คอ

- การจั�ดวิางระบบ และกระบวินการ ให�ไปในแนวิเด#ยวิก�น ท�4งท#�เป3นทางการและไม�เป3นทางการ รายล�อมรอบกลย&ทธ(

- ก�าหนดมาตรวิ�ดการพั�ฒนาอย�างย��งยนระด�บท#� 3 การบ"รณาการบรรล&ผู้ล (Integration)

- ผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ยตกลงสำน�บสำน&นการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยน

- การบ"รณาการแบบองค(รวิมน�าไปสำ"� Triple Bottom Line ขององค(กรแห�ง

ควิามย��งยน ซึ่*�งจัากการศึ*กษา ได�จั�ดล�าด�บก�จักรรมของแผู้นกทร�พัยากรบ&คคล ในการสำน�บสำน&นการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยน

บทบาทและการสำน�บสำน&น ของแผู้นกทร�พัยากรบ&คคลในการพั�ฒนาอย�างย��งยน

1. ให�โอกาสำการพั�ฒนาควิามเป3นผู้"�น�าของผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง เพั�อสำร�าง การสำน�บสำน&น

2. ม#สำ�วินร�วิมในการก�าหนดกลย&ทธ(3. บร�หารจั�ดการผู้"�ท#�ม#ควิามสำามารถุ, ควิามหลาก

หลายม ฝึ=กอบรม และพั�ฒนา4. สำน�บสำน&นให�เก�ดควิามท&�มเทในงาน5. พั�ฒนาควิามสำามารถุ6. เน�นย�4าในค�าน�ยมขององค(กร7. บร�หารจั�ดการกระบวินการท#�เปล#�ยนแปลง8. ร�วิมก�นท�างานอย�างราบร�น และบ"รณาการแบบ

องค(รวิมการพั�ฒนาองค(กรเพั�อควิามย��งยน แผู้นกทร�พัยากร

บ&คคลเป3นผู้"�ท#�ม#บทบาทสำ�าค�ญ ในการช้�วิยพั�ฒนาล�กษณะค&ณภาพั

67

Page 59: C 2-1

หล�ก ด�วิยการปล"กฝึ/งค�าน�ยม ควิามย��งยนท#�เน�นการช้�วิยสำน�บสำน&นผู้"�บร�หารระด�บสำ"ง ให�ควิามย��งยนเป3นศึ"นย(กลางของกลย&ทธ(ธ&รก�จั สำน�บสำน&นการพั�ฒนาต�วิช้#4วิ�ด และวิางระบบรอบควิามย��งยน และช้�วิยให�องค(กรบรรล&ข�อตกลงก�บผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ย และบ"รณาการแบบองค(รวิม

ระด�บของควิามย��งยน (Levels of Sustainability)

Marcel van Marrewijk ผู้"�ก�อต�4งและผู้"�จั�ดการโครงการ International EU-Financed ECSF Research (ECSF, European Corporate Sustainability Framework) และ Marco Werre ห&�นสำ�วินในสำ�าน�กงานท#�ปร*กษาธ&รก�จั De Baer Ritsema และ Van Eck ได� แรงบ�นดาลใจัจัากงาน Value System ของ Dr. Clare Graves

ศึาสำตราจัารย(ด�านจั�ตวิ�ทยา ผู้"�วิ�จั�ยเร�องระด�บการพั�ฒนาของมน&ษย(Marrewijk และ Were ได�ให�เหต&ผู้ลวิ�า เน�องจัาก

องค(กรต�างๆ เผู้ช้�ญก�บสำถุานการณ(ท#�แตกต�างก�นและด�าเน�นการจัากระบบค&ณค�าท#�โดดเด�นแตกต�างก�น องค(กรจั*งพั�ฒนาหรอจัะพั�ฒนาควิามย��งยนขององค(กรในล�กษณะท#�แตกต�างก�น ท�4งค"�จั*งได�ก�าหนดกรอบของ ควิามย��งยนขององค(กร แสำดงถุ*งระด�บและล�กษณะของควิามย��งยนขององค(กรแบ�งเป3น 6 ระด�บ ซึ่*�งสำะท�อนให�เห�นแรงจั"งใจัท#�แตกต�างในการรวิมควิามย��งยนขององค(กรก�บการด�าเน�นธ&รก�จัท#�อย"�ในระบบค&ณค�าท#�แตกต�างก�น สำร&ปโดยย�อได� ด�งน#4

1. ข�4นก�อนควิามย��งยนขององค(กร (Pre-Corporate Sustainability)

ในระด�บน#4ไม�ม#ควิามปรารถุนาเร�องควิามย��งยนขององค(กร แต�อาจัม#บางก�จักรรมท#�ต�องท�าเน�องจัากถุ"กบ�งค�บจัากภายนอก เช้�น กฎีหมายหรอผู้"�ซึ่4อต�องการการตรวิจัสำอบอย�างใกล�ช้�ดและกระต&�นอย�างสำม��าเสำมอ

68

Page 60: C 2-1

2. ข�4นข�บเคล�อนด�วิยควิามย�นยอม (Compliance-Driven Corporate Sustainability)

ในระด�บน#4ประกอบด�วิยการจั�ดสำวิ�สำด�การสำ�งคมภายในขอบเขตของกฎีหมายจัากผู้"�ม#อ�านาจั นอกจัากน#4องค(กรอาจัพั�จัารณาด�านการก&ศึล

แรงจั"งใจั คอ ร�บร" �วิ�าควิามย��งยนขององค(กรเป3นหน�าท#�และภาระผู้"กพั�นหรอพัฤต�กรรมท#�ถุ"กต�อง

3. ข�4นข�บเคล�อนด�วิยก�าไร (Profit-Driven Corporate Sustainability)

ในระด�บน#4ประกอบด�วิยการบ"รณาการแง�ม&มทางสำ�งคม จัร�ยธรรมและน�เวิศึวิ�ทยา ในการด�าเน�นธ&รก�จัและการต�ดสำ�นใจั ให�ม#สำ�วินช้�วิยในผู้ลประกอบการของธ&รก�จั

แรงจั"งใจั คอ กรณ#ธ&รก�จัได�ร�บการสำน�บสำน&นถุ�าสำามารถุท�าก�าไรได� เช้�น เพัราะม#ช้�อเสำ#ยงด#ข*4นในตลาดต�างๆ

4. ข�4นการด"แล (Caring Corporate Sustainability)

ในระด�บน#4ประกอบด�วิยการสำมด&ลท�4งทางด�านเศึรษฐก�จั สำ�งคม และน�เวิศึวิ�ทยา ควิามย��งยนขององค(กรร�เร��มไปไกลกวิ�าการปฏิ�บ�ต�ตามกฎีหมายและไปไกลกวิ�าพั�จัารณาด�านก�าไร

แรงจั"งใจั คอ มน&ษย(ม#ศึ�กยภาพั, ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมและเอาใจัใสำ�ด"แลโลก

5. ข�4นการท�างานร�วิมก�น (Synergistic Corporate Sustainability)

ระด�บน#4ประกอบด�วิยการค�นหาควิามสำมด&ลของประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กรในการแก�ป/ญหาการท�างานเพั�อสำร�างค&ณค�า

69

Page 61: C 2-1

ทางเศึรษฐก�จัสำ�งคมและน�เวิศึวิ�ทยาด�วิยควิามร�วิมมอก�นสำร�างแนวิค�ด ช้นะท&กฝึDายก�บผู้"�ม#สำ�วินได�เสำ#ยท#�เก#�ยวิข�องท�4งหมด

แรงจั"งใจั คอ ควิามย��งยนม#ควิามสำ�าค�ญในต�วิเอง โดยเฉพัาะอย�างย��ง ยอมร�บวิ�าเป3นท�ศึทางท#�พัาสำ"�ควิามก�าวิหน�าอย�างแน�นอน

6. ข�4นองค(รวิม (Holistic Corporate Sustainability)

ควิามย��งยนขององค(กรในระด�บน#4เป3นการบ"รณาการอย�างสำมบ"รณ(ในท&กสำ�วินขององค(กร ม#วิ�ตถุ&ประสำงค(เพั�อน�าไปสำ"�ค&ณภาพั และควิามต�อเน�องของช้#วิ�ตมน&ษย( และช้#วิ�ตของก�จัการ ท�4งในป/จัจั&บ�นและอนาคต

แรงจั"งใจั คอ ควิามย��งยนเป3นเพั#ยงทางเลอกเด#ยวิเท�าน�4น ต�4งแต�มน&ษย(และปรากฏิการณ(ต�างพั*�งพัาอาศึ�ยซึ่*�งก�นและก�น แต�ละคนหรอองค(กรจั*งม#ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ��งม#ช้#วิ�ตอ�นๆ

แต�ละระด�บของควิามย��งยน ท&กองค(กรม#ทางเลอกระด�บควิามม&�งม��นต�อควิามย��งยนขององค(กร บนควิามตระหน�กในสำถุานการณ(ของตน และระบบค&ณค�าท#�เป3นอย"� ควิามปรารถุนาในแต�ละระด�บจัะม#ผู้ลในการด�าเน�นธ&รก�จัท#�สำอดคล�องก�นและม#ผู้ลต�อการพั�ฒนาองค(กร ซึ่*�งแสำดงให�เห�นถุ*งระด�บควิามแตกต�างของควิามย��งยนขององค(กร

สำถุานการณ(ของการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยนThe Global Reporting Initiative (GRI)

เป3นสำถุาบ�นอ�สำระม#สำ�าน�กงานใหญ�อย"�ท#�เมองอ�มลสำเตอร(ด�ม ประเทศึเนเธอร(แลนด( ก�อต�4งข�4นในปA พั.ศึ. 2540 ม#วิ�ตถุ&ประสำงค(เพั�อสำน�บสำน&นให�องค(กรต�างๆ ของภาคร�ฐและเอกช้นท��วิโลก แสำดงควิามโปร�งใสำในการด�าเน�นงานใสำ�ใจัในสำ��งแวิดล�อมและสำ�งคม โดยจั�ดท�าเป3นรายงานผู้ลการพั�ฒ-นาอย�างย��งยน (Sustainability

70

Page 62: C 2-1

Reporting) ซึ่*�งหมายถุ*ง การวิ�ด การเป@ดเผู้ยข�อม"ล และการแสำดงควิามร�บผู้�ดช้อบต�อผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ย ภายในและภายนอกองค(กร เพั�อการด�าเน�นการขององค(กรบรรล&สำ"�เป0าหมายของ การพั�ฒนาอย�างย��งยน ซึ่*�งครอบคล&มม�ต�ต�างๆ และสำอดคล�องก�บ Triple Bottom Line ท#�สำ&ด ป/จัจั&บ�นเครอข�ายม#สำมาช้�ก 30,000

รายท��วิโลก ในปA พั.ศึ. 2552 ม#องค(กรประมาณ 1,400 แห�งจัาก 55 ประเทศึ จั�ดท�ารายงานผู้ลการพั�ฒนาอย�างย��งยนตามเกณฑ์( GRI

โดยม# 3 องค(กรจัากประเทศึไทย ท#�ได�จั�ดท�ารายงานด�งกล�าวิในปA พั.ศึ. 2553

สำ�าหร�บสำถุานการณ(ของการพั�ฒนาเพั#�อควิามย��งยนขององค(กรต�างๆ สำมาคม American Management

Association (AMA) ซึ่*�งเป3นองค(กรไม�แสำวิงหาผู้ลก�าไร ท�างานให�ค�าปร*กษาและฝึ=กอบรม ด�านการศึ*กษาและพั�ฒนาธ&รก�จัได�มอบหมายให�สำถุาบ�น Human Resource Institute (HRI) ในการสำ�ารวิจั The 2007 AMA/HRI Sustainability Survey จัาก 1,365

องค(กรท��วิโลก เพั�อศึ*กษาในประเด�นระด�บการใช้�แนวิทางควิามย��งยนขององค(กรและควิามแตกต�างระหวิ�างองค(กรท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพัสำ"งและต��า โดยพั�จัารณาจัากรายงานภายในองค(กร ด�าน การเจัร�ญเต�บโตของรายได�, สำ�วินแบ�งตลาด, ควิามสำามารถุในการท�าก�าไร และควิามพั*งพัอใจัของล"กค�า ผู้ลจัากการสำ�ารวิจัโดยสำร&ปพับวิ�า

- โครงการท#�เก#�ยวิก�บการพั�ฒนาอย�างย��งยน ย�งไม�ได�ฝึ/งแน�นอย"�ในองค(กรสำ�วินใหญ�

- ผู้"�ตอบแบบสำอบถุามให�ควิามสำนใจัในประเด�นของควิามย��งยนมากกวิ�าองค(กรโดยเฉพัาะในประเด�นท#�เก#�ยวิก�บสำ�งคมและสำ��งแวิดล�อม

- องค(กรไม�ได�มองการลดหรอการจั�ดการควิามเสำ#ยงเก#�ยวิก�บ การเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึเป3นประเด�น

71

Page 63: C 2-1

สำ�าค�ญในการช้�วิยผู้ล�กด�นธ&รก�จั แต�กล�บมองวิ�ากฎีหมายท#�ใช้�บ�งค�บท#�เก#�ยวิข�องก�บการเปล#�ยนแปลงสำภาพัภ"ม�อากาศึเป3นประเด�นสำ�าค�ญทางธ&รก�จั

- ม#ควิามแตกต�างอย�างม#น�ยสำ�าค�ญ ระหวิ�างการด�าเน�นการท#�บร�ษ�ทท�าอย"�ก�บขอบเขตของการด�าเน�นการท#�สำ�าค�ญสำ�าหร�บการสำร�างองค(กรท#�ย� �งยน

- ม#ควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างระด�บท#�บร�ษ�ทด�าเน�นกลย&ทธ(ควิามย��งยน และระด�บท#�บร�ษ�ทเห�นผู้ลประโยช้น(จัากการร�เร��มกลย&ทธ(ควิามย��งยน

ป/จัจั�ยสำ�าค�ญ 3 ประการต�อควิามสำ�าเร�จัในการด�าเน�นกลย&ทธ(ควิามย��งยน ได�แก�

1. ผู้"�บร�หารระด�บสำ"งสำน�บสำน&นกลย&ทธ(ควิามย��งยนอย�างช้�ดเจัน

2. ค�าน�ยมขององค(กรสำอดคล�องอย�างล*กซึ่*4งก�บควิามย��งยน

3. การพั�ฒนาอย�างย��งยนถุ"กจั�ดให�เป3นศึ"นย(กลางของกลย&ทธ(องค(กรโดยรวิม

จัากรายงานช้#4ให�เห�นวิ�าแนวิโน�มควิามหลากหลายทางสำ�งคม, เศึรษฐก�จัและสำ��งแวิดล�อมท#�ม#ต�อควิามย��งยน ย�งถุ"กท�าข*4นตามกระแสำควิามเคล�อนไหวิเท�าน�4น จั*งสำร&ปวิ�า กระบวินท�ศึน(ควิามย��งยน จัะขยายข*4นไปในวิงกวิ�างและฝึ/งล*กแน�นก�บองค(กรในอนาคต จัะข*4นอย"�ก�บระด�บท#�พัน�กงานท&กระด�บโดยเฉพัาะอย�างย��งผู้"�น�าองค(กร ควิรน�าหล�กการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยน มาใช้�ต�4งแต�วิ�นน#4

72

Page 64: C 2-1

การกระต&�นให�เก�ดการเปล#�ยนแปลงThomas Kuhn ผู้"�แต�งหน�งสำอ The Structure

of Scientific Revolution ได�เสำนอแนวิควิามค�ดท#�วิ�า การเปล#�ยนแปลงต�างๆ ม#จั&ดต�4งต�นอย"�ท#�การเปล#�ยนแปลงกระบวินท�ศึน( (Paradigm Shift) เม�อกระบวินท�ศึน(เปล#�ยน ก�ม#ผู้ลท�าให�เก�ดการเปล#�ยนแปลงค�าถุามในการค�นควิ�า เม�อค�าถุามเปล#�ยน ข�อม"ลท#�ต�องการเพั�อตอบค�าถุามก�เปล#�ยน (ช้าย โพัธ�สำ�ตา, 2549, หน�า 62)

ค�าวิ�า กระบวินท�ศึน( (Paradigm) ถุ"กน�าเสำนอคร�4งแรกเม�อปA ค.ศึ. 1962 Kuhn ไม�ได�น�ยามควิามหมายของกระบวินท�ศึน(ไวิ�อย�างช้�ดเจันแต�ใช้�ค�าวิ�ากระบวินท�ศึน( ใน 2 ควิามหมายหล�ก ควิามหมายแรก หมายถุ*ง กรอบควิามร" �หรอกรอบวิ�ธ#ค�ด เป3นแนวิทางใน การแก�ป/ญหาท#�คนในวิงการเด#ยวิก�นย*ดถุอร�วิมก�นอ#กควิามหมายหน*�ง หมายถุ*ง สำ��งท#�คนย*ดถุอเป3นเร�องควิามเช้�อ ค�าน�ยม หรอวิ�ธ#การหรอท�าท#ต�อสำ��งใดสำ��งหน*�ง ซึ่*�งคนในวิงการเด#ยวิก�น เช้�อหรอย*ดถุอร�วิมก�นใช้�ในการมองโลก มองปรากฏิการณ( (Schwandt,

2001, pp. 183-184 อ�างถุ*งใน ช้าย โพัธ�สำ�ตา, 2549, หน�า 63-64)

ในย&คท#�ปร�บต�วิจัากเกษตรกรรมสำ"�ย&คอ&ตสำาหกรรม เน�องจัากโลกเปล#�ยนแปลงช้�าไม�สำล�บซึ่�บซึ่�อน จั*งมองสำภาพัแวิดล�อมเป3นต�วิคงท#� ม#ควิามม��นคงไม�เปล#�ยนแปลง ทฤษฎี#วิ�ทยาศึาสำตร(บนรากฐานฟั@สำ�กสำ(น�วิต�น ใช้�อธ�บายเหต&การณ(ต�างๆ ได�อย�างแม�นย�า กระบวินท�ศึน(การจั�ดการในย&คน�4นจั*งมององค(กรเป3นกลไกท#�ไม�ม#ช้#วิ�ต แต�ละสำ�วินเช้�อมโยงก�นด�วิยกลไกท#�ก�าหนดอย�างเป3นทางการเท�าน�4น มององค(กรแยกสำ�วินจัากสำภาพัแวิดล�อมเน�องจัากไม�ม# ผู้ลต�อก�น ร"ปแบบการบร�หารแบบราช้การจั*งเหมาะสำมก�บสำภาพัด�งกล�าวิ เน�นกฎีระเบ#ยบ ควิบค&มบ�งค�บบ�ญช้าตามล�าด�บช้�4น ท�างานตามหน�าท#� และมองคนเป3นป/จัจั�ยการผู้ล�ต

73

Page 65: C 2-1

ต�อมาการพั�ฒนาวิ�ทยาศึาสำตร(และเทคโนโลย#เจัร�ญก�าวิหน�าในอ�ตราเร�ง สำภาพัแวิดล�อมทางธ&รก�จัท#�เคยม��นคงเปล#�ยนแปลงไป สำ�งผู้ลให�ธ&รก�จัต�องปร�บต�วิให�ท�นอย�างรวิดเร�วิ วิ�ทยาศึาสำตร(ก�าวิไปสำ"�ฟั@สำ�กสำ(ควิอนต�มเพั�อให�อธ�บายการค�นพับ ควิามไม�แน�นอนท#�เก�ดจัากสำ�มพั�นธภาพัระหวิ�างสำ��งต�างๆ กระบวินท�ศึน(การจั�ดการปร�บเปล#�ยนจัากกลไกไร�ช้#วิ�ต สำ"�องค(กรม#ช้#วิ�ต จั�าเป3นต�องเร#ยนร" � และปร�บต�วิให�ท�นก�บการเปล#�ยนแปลงเพั�อควิามอย"�รอดและเจัร�ญเต�บโต ร"ปแบบการจั�ดการเปล#�ยนไปตามกระบวินท�ศึน( โครงสำร�างองค(กรเป3นล�กษณะเครอข�าย ลดข�4นการบ�งค�บบ�ญช้าเพั�อควิามคล�องต�วิ ท�างานโดยม&�งภารก�จั มองคนเป3นสำ�นทร�พัย(และใช้�การวิางแผู้นกลย&ทธ( องค(กรท#�ม#กระบวินการท�ศึน(แบบเก�าไม�ร�บร" �การเปล#�ยนแปลงสำภาพัแวิดล�อม หรอปร�บต�วิไม�ท�นก�บการเปล#�ยนแปลง ก�ไม�สำามารถุเจัร�ญเต�บโตหรออย"�รอดได� (ธรรมร�กษ( การพั�ศึ�ษฐ(, 2551)

กระบวินท�ศึน(องค(กรม#ช้#วิ�ต ท�าให�องค(กรสำ�วินใหญ�ต�างด�4นรนเพั�อ ควิามอย"�รอด ด�วิยการแข�งข�นเพั�อควิามเจัร�ญเต�บโตและสำร�างผู้ลก�าไร สำภาพัแวิดล�อมม#ผู้ลต�อธ&รก�จั แต�ธ&รก�จัไม�ได�ค�าน*งถุ*งผู้ลของการกระท�าธ&รก�จัท#�ม#ต�อสำ��งแวิดล�อม การเปล#�ยนแปลงของสำ��งแวิดล�อมท#�เป3นผู้ลจัากการพั�ฒนาทางวิ�ทยาศึาสำตร(และเทคโนโลย#ท#�มองเพั#ยงควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างสำ��งท#�ท�าก�บผู้ลท#�ได�เท�าน�4น ไม�ได�เก�ดผู้ลด�านสำร�างสำรรแต�เพั#ยงอย�างเด#ยวิผู้ลข�างเค#ยงจัากเทคโนโลย#ท�าให�สำภาพัภ"ม�อากาศึของโลกม#ควิามเปล#�ยนแปลง กวิ�าปกต� เปล#�ยนแปลงเร�วิกวิ�าท#�น�กวิ�ทยาศึาสำตร( ผู้"�เช้#�ยวิช้าญเก#�ยวิก�บภาวิะโลกร�อนได�คาดการณ(ไวิ� โลกก�าล�งอย"�ในภาวิะวิ�กฤต ต�อการด�ารงคงอย"�ของคนในร& �นถุ�ดไป

ค�าวิ�า วิ�กฤต ในภาษาจั#นประกอบด�วิยต�วิอ�กษร 2 ต�วิ 危机 ต�วิแรก 危险 หมายถุ*งอ�นตราย แต�ต�วิท#�สำอง机会 หมายถุ*ง โอกาสำ (อ�ลกอร(, 2550) ในวิ�กฤตสำภาพัอากาศึท#�ก�าล�งเก�ดอย"�ม#

74

Page 66: C 2-1

โอกาสำให�ธ&รก�จัม#สำ�วินช้�วิยแก�ป/ญหาแนวิค�ดของควิามย��งยน เปล#�ยนม&มมองท#�มองแบบแยกสำ�วิน และควิามสำ�มพั�นธ(เฉพัาะสำ�วินเป3นม&มมองแบบองค(รวิม องค(กร, สำ�งคม และสำ��งแวิดล�อม ต�างต�องพั*�งพัาอาศึ�ยก�นและก�น ธรรมช้าต�ถุ"กท�าลายจันเลยข�4นวิ�กฤตจัากการแสำวิงหาประโยช้น(ทางเศึรษฐก�จั การขยายต�วิทางเศึรษฐก�จัอย�างขาดควิามร�บผู้�ดช้อบ ก�อให�เก�ดป/ญหาทางสำ�งคมตามมา ธ&รก�จัต�องม#ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคมมากข*4น และค�าน*งถุ*งการด"แลสำ��งแวิดล�อมไปพัร�อมก�บประสำ�ทธ�ภาพัทางเศึรษฐก�จั องค(กรจั*งต�องจั�าเป3นพั�ฒนาหาแนวิทางการจั�ดการให�สำอดคล�องก�บสำภาพัแวิดล�อมท#�เป3นจัร�งให�เหมาะสำมก�บล�กษณะของธ&รก�จั โดยให�ควิามสำนใจัต�อสำ�วินรวิมรอบด�าน เพั�อผู้ลก�าไร เพั�อสำ�งคม เพั�อสำ��งแวิดล�อม และเพั�อควิามย��งยนขององค(กร

การน�าสำ"�ควิามย��งยนควิามพัยายามในการเปล#�ยนแปลงท#�ไม�สำ�าเร�จั อาจัไม�

ได�เก�ดข*4นจัากกลย&ทธ(ท#�ผู้�ดพัลาด แต�เก�ดจัากการท#�ผู้"�น�าองค(กรไม�สำามารถุพั�ฒนาองค(กร ให�สำน�บสำน&นอย�างเพั#ยงพัอในการเปล#�ยนแปลง (Richard H. Axelrod, 2001)

Laura Quinn และ Maxine Dalton จัาก The

Center for Creative Leadership, Colorado Springs ได�ท�าการวิ�จั�ยหาควิามเช้�อมโยงระหวิ�างภาวิะผู้"�น�าและ การเปล#�ยนแปลงสำ"�ควิามย��งยน โดยน�ากรอบของการเป3นผู้"�น�า Tasks of

Leadership ท#�พั�ฒนาโดย McCauley และ Van Velsor ซึ่*�งแสำดงให�เห�นวิ�า ผู้"�น�าท#�ประสำบควิามสำ�าเร�จัต�องการควิามสำ�าเร�จัของงาน 3 งาน ได�แก�

1. การก�าหนดท�ศึทาง2. การสำร�างแนวิทาง3. การร�กษาควิามม&�งม��น

75

Page 67: C 2-1

ตรวิจัสำอบก�บการน�าหล�กการควิามย��งยนมาใช้�ในองค(กร สำร&ปผู้ลได�ด�งน#4

1. งานก�าหนดท�ศึทาง หมายถุ*ง ก�จักรรมและพัฤต�กรรมของผู้"�น�าใช้�ต�ดต�อก�บเป0าหมาย, วิ�สำ�ยท�ศึน( หรอวิ�ตถุ&ประสำงค(และการแนะน�าเร�องควิามย��งยนในสำถุานท#�ท�างาน ม# 4

งานหล�ก ด�งน#4- การเตร#ยมการและสำ�อสำารท�าควิามเข�าใจัก�บ

พัน�กงาน- เร��มต�น, ด�าเน�นการตามแผู้นและให�ค�าแนะน�า- เข�าร�วิมเพั�อก�าหนดเวิลา และควิามพัร�อมสำ�าหร�บ

การด�าเน�นงาน- ม&�งเน�นควิามพัยายาม

2. การสำร�างแนวิทาง หมายถุ*ง การสำร�างโครงสำร�างและกระบวินการเพั�อสำน�บสำน&นวิ�สำ�ยท�ศึน(และภารก�จัควิามย��งยน ม# 3

งาน ด�งน#4- วิางแนวิทางการด�าเน�นธ&รก�จั- ควิามร�วิมมอของผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ย- การรวิมเข�าไปก�บสำ�นค�าและบร�การ, อาคารสำถุาน

ท#�3. การร�กษาควิามม&�งม��น หมายถุ*ง กระบวินการ

ระหวิ�างบ&คคลสำร�างข*4นเพั�อร�กษาควิามม&�งม��นของพัน�กงานและผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ยต�อเป0าหมายและวิ�ตถุ&ประสำงค( รวิมถุ*ง ควิามย��งยน

- การร�กษาพัน�กงาน- สำร�างเก#ยรต�ภ"ม�- สำร�างเครอข�ายผู้�านทางการแบ�งป/น

76

Page 68: C 2-1

ซึ่*�งจัากการศึ*กษาได�ให�ข�อเสำนอแนะและแนวิทางในการปฏิ�บ�ต� สำ�าหร�บผู้"�น�าพั�จัารณาการยอมร�บหล�กการควิามย��งยนในองค(กร ซึ่*�งได�แก�

1. ควิามสำ�าค�ญของวิ�ธ#การ ก�าหนดท�ศึทางเพั�อควิามย��งยนขององค(กร

ผู้"�น�าควิรค�ดเช้�งบวิก, ม#สำ�วินร�วิม และกระตอรอร�นเม�อน�าเสำนอแนวิค�ดควิามย��งยน ถุ*งแม�วิ�าจัะม#ต�วิช้#4วิ�ดเป3นจั�านวินมากท#�เช้�อมโยงผู้ลกระทบของธ&รก�จัต�อสำ�งคมและสำ��งแวิดล�อมอย�างน�าหดห"� แต�วิ�ธ#การท#�ผู้"�น�าจั�ดระบบควิามค�ดเก#�ยวิก�บควิามย��งยน ม#ผู้ลต�อวิ�ธ#การท#�สำมาช้�กขององค(กรได�ร�บควิามค�ดน�4น

วิ�ธ#การก�าหนดย&ทธศึาสำตร(ในประเด�นท#�ม#ควิามหมายต�อองค(กรของผู้"�น�าสำ�งผู้ลต�อการกระท�าท#�สำบเน�องมาจัากควิามท�าทายน�4น จั*งแนะน�าให�ก�าหนดย&ทธศึาสำตร(ท#�ท�าทาย ซึ่*�งไม�เพั#ยงแต�จัะม#ผู้ลต�ออารมณ(ตอบสำนองในประเด�นด�งกล�าวิแต�ย�งก�าหนดเป3นควิามค�ดท#�คาดเดาได�และกระบวินการท#�สำร�างแรงบ�นดาลใจัท#�จัะพัาให�องค(กรด�าเน�นไปตามสำถุานการณ(ท#�คาดการณ(ได�น�4น

2. ใช้�ภาษาทางธ&รก�จัถุ�าต�องการให�ผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องสำนใจั ผู้"�น�าต�องใช้�ค�า

และศึ�พัท(เฉพัาะท#�เก#�ยวิก�บผู้"�ท#�เก#�ยวิข�อง โดยเช้�อมโยงวิ�ธ#การสำ"�ควิามย��งยน, ผู้ลล�พัธ( และหล�กการก�บควิามหมายของธ&รก�จั เช้�น การประหย�ดค�าใช้�จั�าย, ผู้ลตอบแทนจัากการลงท&น, นวิ�ตกรรม, ก�าไร และอ�นๆ เพั�อให�องค(กรเข�าใจัถุ*งควิามได�เปร#ยบเช้�งกลย&ทธ(ควิามย��งยนท#�เสำนอต�อสำ�งคมและสำภาพัแวิดล�อมท#�ม# การแข�งข�น

3. แนวิค�ดควิามย��งยนเก�ดข*4นจัากท&กทางควิามค�ดสำ�าหร�บการด�าเน�นงานเพั�อควิามย��งยนไม�

เพั#ยงมาจัากผู้"�น�าองค(กรเท�าน�4น แต�ควิรมาจัากพัน�กงานท&กระด�บใน

77

Page 69: C 2-1

องค(กร, ซึ่�พัพัลายเออร(, ห&�นสำ�วินธ&รก�จั, ล"กค�า และท#�ปร*กษา สำ�งเสำร�มให�เก�ดควิามค�ดจัากผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ยก�บองค(กร

4. เข�าสำ"�การพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยน และเร��มต�นไม�ม#เวิลาและสำถุานท#�ท#�เหมาะสำมในการเร��มต�นการ

พั�ฒนาเพั�อ ควิามย��งยนองค(กรสำามารถุเร��มต�นด�วิยงานขนาดเล�กท#�เน�นเฉพัาะโครงการ หรอเร��มต�นพัร�อมก�นท�4งองค(กรในท&กระด�บของพัน�กงาน วิ�ธ#ท�4งสำองสำามารถุน�าไปสำ"�ควิามสำ�าเร�จัได�

5. เพั��มข*4นเป3นสำ�วินหน*�งขององค(กรเพั�อให�ตระหน�กถุ*งประโยช้น(ของควิามย��งยนอย�าง

เต�มท#� รวิมหล�กการในท&กด�านของการด�าเน�นการจัากงานผู้ล�ต, งานจั�ดซึ่4อ, งานขาย และงานฝึ=กอบรมและพั�ฒนา

6. แลกเปล#�ยนควิามร" �การแลกเปล#�ยนควิามร" �เก#�ยวิก�บควิามย��งยนจัะช้�วิย

สำร�างเครอข�ายใหม�และเสำร�มสำร�างควิามแข�งแกร�งให�ก�บเครอข�าย เพั�อโอกาสำในการสำร�างนวิ�ตกรรมให�ก�บองค(กรในขณะท#�ร �กษาและเสำร�มสำร�างควิามได�เปร#ยบเช้�งกลย&ทธ(

ถุ�าเป0าหมายของควิามย��งยน คอ การประสำบควิามสำ�าเร�จั ผู้"�น�าต�องปฏิ�ร"ป, ออกแบบใหม�และปร�บโครงสำร�างองค(กรของตน เพั�อลดผู้ลกระทบด�านลบของผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องให�ม#ผู้ลน�อยท#�สำ&ด ผู้"�น�าต�องน�าระบบการด�าเน�นงานซึ่*�งการกระท�าท&กอย�างเพั�อควิามย��งยนอย�างแท�จัร�งมาใช้�ก�บองค(กรของตน

John P. Kotter ศึาสำตราจัารย(ด�านภาวิะผู้"�น�าและการเปล#�ยนแปลงของ Harvard Business School ได�เสำนอแนวิค�ดการเปล#�ยนแปลงองค(กรอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัโดยผู้"�น�า Kotter ได�เสำนอกระบวินการ 8 ข�4นตอนในการสำร�างควิามเปล#�ยนแปลงให�ก�บองค(กรเพั�อผู้ลสำ�าเร�จั ซึ่*�งประกอบด�วิย

78

Page 70: C 2-1

1. ควิามตระหน�กถุ*งควิามจั�าเป3นเร�งด�วินในการเปล#�ยนแปลง

ม#บ&คคลในองค(กรจั�านวินมากพัอท#�ม#ควิามตระหน�กถุ*งควิามจั�าเป3นเร�งด�วินในการเปล#�ยนแปลงอย�างแท�จัร�ง

2. สำร�างท#มงานท#�เป3นแกนน�าเม�อม#ควิามตระหน�กอย�างย��งถุ*งควิามจั�าเป3นใน

การเปล#�ยนแปลง ก�จัะสำามารถุระบ&ประเด�นป/ญหาสำ�าค�ญได�อย�างรวิดเร�วิ และต�4งท#มงานท#�ม#ควิามแข�งแกร�ง, ม# ควิามม&�งม��นมากพัอท#�จัะน�าคนอ�นๆ ไปสำ"�การเปล#�ยนแปลงคร�4งสำ�าค�ญ

3. พั�ฒนาวิ�สำ�ยท�ศึน(และกลย&ทธ(ท#มงานท#�ม#ควิามแข�งแกร�งและม#ควิามม&�งม��น

อย�างแรงกล�า จัะสำามารถุสำร�างวิ�สำ�ยท�ศึน(ท#�ช้�ดเจันอ�นน�าไปสำ"�การเปล#�ยนแปลง และก�าหนดกลย&ทธ(ท#�ช้าญฉลาดใน การเปล#�ยนแปลงท#�จัะท�าให�วิ�สำ�ยท�ศึน(น�4นเป3นจัร�ง

4. สำ�อสำารถุ*งวิ�สำ�ยท�ศึน(การเปล#�ยนแปลงท#มงานท#�ม#ควิามตระหน�กอย�างย��ง ถุ*งควิาม

จั�าเป3นของ การเปล#�ยนแปลงพัยายามสำ�อสำารวิ�สำ�ยท�ศึน(และกลย&ทธ(การเปล#�ยนแปลงให�ก�บบ&คคลท#�เก#�ยวิข�องอย�างต�อเน�องให�เก�ดการยอมร�บ และสำร�างควิามตระหน�กถุ*งควิามจั�าเป3นเร�งด�วินในองค(กรให�เพั��มมากข*4น

5. การมอบอ�านาจัท#�จัะท�าการเปล#�ยนแปลงเพั�อขจั�ดอ&ปสำรรคหรอควิามเสำ#�ยงท#�ม#ต�อวิ�สำ�ย

ท�ศึน(ด�วิยการปร�บเปล#�ยนระบบหรอโครงสำร�างขององค(กร รวิมถุ*งก�าหนดก�จักรรมหรอวิ�ธ#การต�างๆ เพั�อน�าไปสำ"� การเปล#�ยนแปลง

6. สำร�างควิามสำ�าเร�จัในระยะสำ�4น

79

Page 71: C 2-1

ด�วิยการท�าให�การเปล#�ยนแปลงปรากฏิผู้ลออกมาในร"ปของควิามสำ�าเร�จัหรอช้�ยช้นะท#�ช้�ดเจัน พัร�อมก�บการให�รางวิ�ลเพั�อสำร�างแรงจั"งใจัให�เก�ดข*4นหรอในกรณ#อาจัม#ควิามคลางแคลงสำงสำ�ยก�จัะช้�วิยหย&ดเสำ#ยงวิ�พัากษ(วิ�จัารณ(ได�

7. ร�กษาการเปล#�ยนแปลงให�คงอย"�และสำร�างการเปล#�ยนแปลงท#�ด#กวิ�า

หล�งจัากได�ร�บควิามสำ�าเร�จัในข�4นต�น ให�ท#มงานขยายขอบเขต การเปล#�ยนแปลงออกไป โดยพัยายามหาทางจั�ดการก�บควิามท�าทายท#�เผู้ช้�ญในแต�ละข�4นและไม�ยอมวิางมอจันกวิ�าวิ�สำ�ยท�ศึน(จัะกลายเป3นควิามจัร�ง

8. ร�กษาการเปล#�ยนแปลงท#�เก�ดข*4นให�คงอย"�เป3นวิ�ฒนธรรมองค(กร

องค(กรท#�ม#ควิามตระหน�กอย�างย��งถุ*งควิามจั�าเป3นของ การเปล#�ยนแปลงต�องหาวิ�ธ#ท#�ท�าให�แน�ใจัได�วิ�าการเปล#�ยนแปลงท#�เก�ดข*4นจัะคงอย"�ตลอดไป ด�วิย การผู้สำานควิามเปล#�ยนแปลงเข�าไปเป3นสำ�วินหน*�งของโครงสำร�าง ระบบ และท#�สำ�าค�ญท#�สำ&ดวิ�ฒนธรรมขององค(กร

นอกจัากน#4 Kotter ย�งอธ�บายวิ�าการเปล#�ยนแปลงในองค(กรจัะ ประสำบควิามสำ�าเร�จัน�4นต�องให�ควิามสำ�าค�ญก�บข�4นตอนของการเปล#�ยนแปลง ซึ่*�งจัะต�องเป3นไปตามล�าด�บ หากเก�ดการเปล#�ยนแปลงอย�างรวิดเร�วิเก�นไป หรอข�ามข�4นตอนหรอไม�ครอบคล&ม ก�อาจัเก�ดป/ญหาและเก�ดเป3นอ&ปสำรรคต�อการเปล#�ยนแปลงองค(กรไปสำ"�ควิามสำ�าเร�จัได�

ISO 9004 : 2009 การจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน

80

Page 72: C 2-1

องค(การระหวิ�างประเทศึวิ�าด�วิยการมาตรฐาน (The International Organization for Standardization, ISO) เป3นองค(กรสำากลท#�ท�าหน�าท#�เก#�ยวิก�บการก�าหนดหรอปร�บมาตรฐานนานาช้าต�เกอบท&กประเภท เพั�อให�ประเทศึต�างๆ ในโลกใช้�มาตรฐานเด#ยวิก�น เน�องจัากแต�ละประเทศึม#มาตรฐานค&ณภาพัเป3นของตนเอง

ISO 9004 เป3นแนวิทางในการจั�ดการระบบค&ณภาพัเพั�อให�เก�ดประโยช้น(สำ"งสำ&ด อย"�ในอน&กรมค&ณภาพั ISO

9000 ซึ่*�งเป3นมาตรฐานระบบจั�ดการด�านค&ณภาพั โดยท#�หล�กในการก�าหนดมาตรฐานของ ISO จัะต�องม#การทบทวินมาตรฐานอย�างน�อยท&ก 5 ปA เพั�อพั�จัารณาปร�บปร&งให�เหมาะสำมย��งข*4น หล�งจัากท#�ประกาศึใช้�ในปA ค.ศึ. 1987 ได�ม#การทบทวินและประกาศึใช้�ในปA ค.ศึ. 1994,

ค.ศึ. 2000 และ ค.ศึ. 2008 ซึ่*�งในป/จัจั&บ�นโครงสำร�างของอน&กรมมาตรฐาน ISO 9000 ประกอบด�วิยมาตรฐานหล�ก 3 ฉบ�บ ได�แก�

1. ISO 9000 : ระบบการจั�ดการด�านค&ณภาพั-

หล�กการพั4นฐานและค�าศึ�พัท(2. ISO 9001 : ระบบการจั�ดการด�านค&ณภาพั-ข�อ

ก�าหนด3. ISO 9004 : ระบบการจั�ดการด�านค&ณภาพั-

แนวิทางการปร�บปร&งสำมรรถุนะขององค(กรในการปร�บปร&งคร�4งล�าสำ&ดของ ISO 9001 เก�ดข*4น

ในปA ค.ศึ. 2008 และ ISO 9004 ประกาศึใช้�ในปA ค.ศึ. 2009

ISO 9004 : 2009 การจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กรประกาศึใช้�เม�อเดอนพัฤศึจั�กายน 2552

สำถุาบ�น ISO เสำนอแนวิทางเพั�อสำน�บสำน&นให�บรรล&ถุ*ง ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนสำ�าหร�บองค(กรต�างๆ ท#�อย"�ในสำภาพัแวิดล�อมท#�ซึ่�บซึ่�อนในสำถุานการณ(ท#�ถุ"กบ�งค�บและเปล#�ยนแปลงอย"�เสำมอในป/จัจั&บ�น โดยแนวิทางการจั�ดการด�านค&ณภาพั

81

Page 73: C 2-1

ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กร สำามารถุบรรล&ได�ด�วิยควิามสำามารถุในการตอบสำนองตรงตามควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของล"กค�าและผู้"�ท#�เก#�ยวิข�อง (Interested Parties) เป3นระยะเวิลายาวินานอย�างสำมด&ลควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กรบรรล&ได� โดย การจั�ดการอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กรด�วิยควิามตระหน�กถุ*งสำภาพัแวิดล�อมขององค(กร จัากการเร#ยนร" �และการประย&กต(ใช้�งาน การปร�บปร&งงานหรอนวิ�ตกรรมอย�างเหมาะสำม

มาตรฐานฉบ�บน#4แนะน�าการประเม�นตนเอง (Self-

Assessment) เป3น เคร�องมอท#�สำ�าค�ญ ในการทบทวินถุ*งระด�บควิามสำมบ"รณ(ของการเจัร�ญเต�บโตขององค(กร ซึ่*�งครอบคล&มถุ*ง ภาวิะผู้"�น�า, กลย&ทธ(, ระบบบร�หารจั�ดการทร�พัยากรต�างๆ ตลอดจันกระบวินการปฏิ�บ�ต�งาน เพั�อให�องค(กรสำามารถุระบ&จั&ดแข�งและจั&ดอ�อนและโอกาสำในการปร�บปร&งธ&รก�จัหรอสำร�างสำรรนวิ�ตกรรม

มาตรฐานฉบ�บน#4ม#ขอบเขตท#�กวิ�างกวิ�า ISO 9001

ซึ่*�งครอบคล&มไปถุ*ง ควิามต�องการ และควิามคาดหวิ�งของท&กกล&�มท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กร และให�ค�าแนะน�าสำ�าหร�บการปฏิ�บ�ต�งานโดยรวิมขององค(กรอย�างเป3นระบบ และม#การพั�ฒนาอย�างต�อเน�อง

82

Page 74: C 2-1

แผนภาพื่ท�� 7 แผนภาพื่ข้องระบบการจั�ดการกระบวนการคิ0ณภาพื่

สำถุาบ�น ISO ให�ค�าแนะน�าเพั�อสำน�บสำน&นองค(กรโดยท��วิไปให�บรรล&ถุ*งควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนและย�งไม�จั�าก�ดเร�องขนาดหรอประเภทธ&รก�จัขององค(กร โดยแนะน�าให�องค(กรด�าเน�นการตามแนวิทาง ต�4งแต�หมวิดท#� 4 ถุ*งหมวิดท#� 9 พัอสำ�งเขป ด�งน#4

หมวิดท#� 4 การจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กร

หมวิดท#� 5 กลย&ทธ(และนโยบายหมวิดท#� 6 การจั�ดการารทร�พัยากรหมวิดท#� 7 การจั�ดการกระบวินการหมวิดท#� 8 การต�ดตาม การวิ�ด การวิ�เคราะห( และ

ตรวิจัสำอบหมวิดท#� 9 การปร�บปร&ง นวิ�ตกรรมและการเร#ยนร" �หมวิดท#� 4 การจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน

ขององค(กร

83

Page 75: C 2-1

เร��มต�นจัากการทบทวินและพั�ฒนาระบบการจั�ดการ ให�สำอดคล�องก�บ การน�าไปสำ"�ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน ตามหล�กการจั�ดการค&ณภาพั 8 ประการ ซึ่*�งเป3นหล�กการพั4นฐานของ มาตรฐาน ISO 9000 : 2000 และ ISO 9000 : 2008 หล�กการด�งกล�าวิสำามารถุใช้�เป3นกรอบในการปร�บปร&งประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กร ด�งน#4

หล�กการท#� 1 ม&�งเน�นควิามสำ�าค�ญของล"กค�า หล�กการท#� 2 ม#ภาวิะผู้"�น�าท#�ม&�งม��น หล�กการท#� 3 สำร�างควิามผู้"กพั�นโดยให�พัน�กงานม#

สำ�วินร�วิมในงาน หล�กการท#� 4 ท�างานอย�างเป3นกระบวินการ หล�กการท#� 5 ใช้�การบร�หารอย�างเป3นระบบ หล�กการท#� 6 ปร�บปร&งงานอย�างต�อเน�องหล�กการท#� 7 ให�ใช้�ข�อม"ลหรอข�อเท�จัจัร�งในการต�ดสำ�น

ใจั หล�กการท#� 8 สำร�างควิามสำ�มพั�นธ(ก�บผู้"�สำ�งมอบอย�างม#

ประโยช้น(ร�วิมก�นเพั�อให�แน�ใจัวิ�า องค(กรม#การใช้�ทร�พัยากรอย�างม#

ประสำ�ทธ�ภาพั การต�ดสำ�นใจัต�างๆ ข*4นอย"�ก�บหล�กฐานและข�อเท�จัจัร�ง และม&�งเน�นให�ควิามสำ�าค�ญก�บควิามพั*งพัอใจัของล"กค�า ตลอดจันควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของกล&�มผู้"�ท#�ม#ควิามเก#�ยวิข�องก�บองค(กร (Interested Parties)

กล&�มผู้"�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กร (Interested

Parties) คอ กล&�มบ&คคลท#�ม#ควิามสำนใจัในองค(กร ม#ผู้ลต�อการเพั��มม"ลค�าให�ก�บองค(กร หรอได�ร�บผู้ลกระทบจัากก�จักรรมขององค(กร ประกอบด�วิย

1. ล"กค�า2. เจั�าของก�จัการ หรอผู้"�ถุอห&�น

84

Page 76: C 2-1

3. บ&คลากรในองค(กร 4. ผู้"�สำ�งมอบและผู้"�ค�า5. สำ�งคมควิามต�องการหรอควิามคาดหวิ�งของคนแต�ละกล&�ม

เหล�าน#4 ม#ควิามแตกต�างก�นหรออาจัข�ดแย�งก�นและสำามารถุเปล#�ยนแปลงอย�างรวิดเร�วิ ควิามช้�ดเจัน และบรรล&ถุ*ง ควิามต�องการและควิามคาดหวิ�ง เก�ดจัากร"ปแบบท#�หลากหลาย เช้�น การท�างานร�วิมก�น การเจัรจัาต�อรอง ไกล�เกล#�ย การจั�างบ&คคลภายนอกและการยกเล�กก�จักรรม

องค(กรสำามารถุประสำบควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนบนสำภาพัแวิดล�อมทางเศึรษฐก�จัท#�เปล#�ยนแปลงและไม�ม#ควิามแน�นอนได� ด�วิยการตอบสำนองควิามต�องการและ ควิามคาดหวิ�งของกล&�มผู้"�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กรอย�างสำมด&ลในระยะยาวิ ผู้"�บร�หารองค(จั*งควิรพั�จัารณาถุ*งประเด�นต�อไปน#4

- ม#การคาดการณ(ล�วิงหน�า ม#แผู้นงานระยะยาวิ- ต�ดตาม และวิ�เคราะห(สำภาพัแวิดล�อมขององค(กร

เป3นประจั�า- ระบ&และแยกแยะ ควิามเสำ#�ยงท�4งในระยะสำ�4นและระยะ

ยาวิ และปร�บ กลย&ทธ(ขององค(กรให�เหมาะสำมเพั�อลดควิามเสำ#�ยง- ระบ&กล&�มผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กร อย�างครบ

ถุ�วิน ก�าหนดวิ�ธ#ตอบสำนองควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของแต�ละกล&�มอย�างสำมด&ล

- ค�าน*งถุ*งผู้ลกระทบท#�อาจัสำ�งผู้ลต�อประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กร สำร�างควิามสำ�มพั�นธ(ท#�เป3นประโยช้น(ร�วิมก�นก�บองค(กร และสำร�างควิามผู้"กพั�นอย�างต�อเน�อง โดย การสำ�อสำารให�ทราบถุ*งแผู้นการและก�จักรรมขององค(กร

85

Page 77: C 2-1

- คาดการณ(ควิามต�องการทร�พัยากรในอนาคต รวิมถุ*งควิามสำามารถุท#�ต�องการของทร�พัยากรเหล�าน�4น

- ก�าหนดกระบวินการท�างานท#�เหมาะสำมเพั�อบรรล&ย&ทธศึาสำตร(ขององค(กรด�าเน�นการเพั�อให�ม� �นใจัวิ�า บ&คลากรสำามารถุตอบสำนองอย�างรวิดเร�วิต�อสำถุานการณ(ท#�ม# การเปล#�ยนแปลง

- ประเม�นการปฏิ�บ�ต�งานตามแผู้นและวิ�ธ#การในป/จัจั&บ�น และด�าเน�นการแก�ไขป/ญหาและก�าหนดวิ�ธ#ป0องก�นท#�เหมาะสำม

- ให�โอกาสำบ&คลากรได�เร#ยนร" �เพั�อประโยช้น(ของบ&คลากรเอง เพั�อร�กษาก�าล�งข�บเคล�อนขององค(กร

- จั�ดต�4งกระบวินการจั�ดการสำ�าหร�บนวิ�ตกรรมและการปร�บปร&งอย�างต�อเน�องและธ�ารงร�กษาไวิ�

หมวิดท#� 5 กลย&ทธ(และนโยบายเพั�อให�บรรล&ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน ผู้"�บร�หารต�อง

จั�ดท�า ภารก�จั วิ�สำ�ยท�ศึน( และค�าน�ยมขององค(กร อย�างเข�าใจัช้�ดเจัน ได�ร�บการยอมร�บและสำน�บสำน&นจัากบ&คลากรในองค(กร และผู้"�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กรอย�างเหมาะสำม

การต�ดตามสำภาพัแวิดล�อมและตรวิจัสำอบเป3นประจั�า ท�าให�เก�ดการทบทวินกลย&ทธ(และนโยบายอย�างเหมาะสำม เพั�อให�เป3นไปอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั จั*งควิรม#กระบวินการด�งน#4

- ต�ดตามและวิ�เคราะห(สำภาพัแวิดล�อมขององค(กรอย�างต�อเน�องและสำม��าเสำมอรวิมถุ*งควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของล"กค�า สำถุานการณ(การแข�งข�น เทคโนโลย#ใหม� การเปล#�ยนแปลงทางการเมอง การพัยากรณ(เศึรษฐก�จั และป/จัจั�ยทางสำ�งคมวิ�ทยา

- ระบ&และตรวิจัสำอบควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของผู้"�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กร

- ประเม�นควิามสำามารถุของกระบวินการในป/จัจั&บ�นและทร�พัยากร

86

Page 78: C 2-1

- ระบ&ควิามต�องการทร�พัยากรในอนาคตและเทคโนโลย#

- ปร�บปร&งกลย&ทธ(และนโยบายให�เป3นป/จัจั&บ�น- ระบ&ผู้ล�ตผู้ลท#�จั�าเป3นเพั�อตอบสำนองควิามต�องการ

และควิามคาดหวิ�งกระบวินการเหล�าน#4ควิรจั�ดต�4งข*4นท�นท# อย�างม#

แผู้นการและทร�พัยากรท#�มาสำน�บสำน&นการน�ากลย&ทธ(และนโยบายสำ"�วิ�ตถุ&ประสำงค(ท#�สำามารถุ

วิ�ดได�ในท&กระด�บท#�เก#�ยวิข�องท�4งหมดขององค(กร- แผู้นกลย&ทธ(และนโยบาย สำ"�วิ�ตถุ&ประสำงค(ท#�สำามารถุ

วิ�ดได�ในท&กระด�บท#�เก#�ยวิข�องท�4งหมดขององค(กร- ก�าหนดระยะเวิลาสำ�าหร�บแต�ละวิ�ตถุ&ประสำงค(และ

ก�าหนดควิามร�บผู้�ดช้อบและอ�านาจัแก�ผู้"�ร �บผู้�ดช้อบเพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(น�4น

- ประเม�นควิามเสำ#�ยงของกลย&ทธ(และก�าหนดมาตรการตอบโต�ท#�เพั#ยงพัอ

- จั�ดทร�พัยากรท#�จั�าเป3นเพั#ยงพัอก�บก�จักรรมท#�ก�าหนดไวิ�

- ด�าเน�นก�จักรรมท#�จั�าเป3นให�สำ�าเร�จัเพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(เหล�าน#4

เพั�อให�ได�ม� �นใจัวิ�ากระบวินการและวิ�ธ#ปฏิ�บ�ต�ม#ประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลองค(การควิรด�าเน�นก�จักรรมด�งน#4

- คาดหมายข�อข�ดแย�งท#�อาจัเก�ดข*4นจัากควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งท#�แตกต�างก�นของผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องก�บองค(กร

87

Page 79: C 2-1

- ประเม�นและท�าควิามเข�าใจัก�บประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กรในป/จัจั&บ�น และสำาเหต&หล�กของป/ญหาท#�ผู้�านมา เพั�อป0องก�นไม�ให�เก�ดข*4นอ#ก

- สำ�อสำารให�ผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องทราบ กระต&�นให�เก�ดควิามม&�งม��น ท�าให�ตระหน�กถุ*งควิามคบหน�าของแผู้นงาน และขอร�บควิามค�ดเห�นและควิามค�ดในการปร�บปร&งจัากพัวิกเขา

- ตรวิจัสำอบระบบการบร�หารและกระบวินการบร�หารและปร�บปร&งในสำ��งท#�จั�าเป3น

- ตรวิจัสำอบ ตรวิจัวิ�ด วิ�เคราะห( และรายงาน- จั�ดหาทร�พัยากรท#�จั�าเป3น รวิมถุ*งทร�พัยากรสำ�าหร�บ

การปร�บปร&งนวิ�ตกรรมและการเร#ยนร" �- การพั�ฒนา ควิามก�าวิหน�าและควิามสำ�าเร�จัของ

วิ�ตถุ&ประสำงค( รวิมถุ*งก�าหนดกรอบเวิลาสำ�าหร�บควิามสำ�าเร�จั- ม��นใจัวิ�าผู้ลล�พัธ(ท#�ได�สำอดคล�องก�บย&ทธศึาสำตร(การน�ากลย&ทธ(และนโยบายไปใช้� องค(กรควิรอธ�บาย

ควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างกระบวินการ ล�าด�บและปฏิ�สำ�มพั�นธ(ของก�จักรรม สำามารถุท�าได�โดย

- แสำดงควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างโครงสำร�างขององค(กร ระบบและกระบวินการ

- ระบ&ป/ญหาท#�อาจัเก�ดข*4นในควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างกระบวินการ

- ให�ควิามหมายของการปร�บปร&งตามล�าด�บควิามสำ�าค�ญ และร�เร��ม การเปล#�ยนแปลงอ�นๆ

- ให�กรอบการท�างานสำ�าหร�บวิางร"ปแบบ แนวิทางและการปร�บใช้�วิ�ตถุ&ประสำงค(ในท&กระด�บท#�เก#�ยวิข�องก�บองค(กร

88

Page 80: C 2-1

การสำ�อสำารกลย&ทธ(และนโยบายอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั เป3นสำ��งสำ�าค�ญสำ�าหร�บควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กรการสำ�อสำารควิรม#ควิามหมาย ท�นเวิลา และม#ควิามต�อเน�อง

- การสำ�อสำารควิรม#กลไกร�บควิามค�ดเห�น รอบการทบทวิน และควิรบ�ญญ�ต�เพั�อการด�าเน�นการเช้�งร&กก�บการเปล#�ยนแปลงของสำภาพัแวิดล�อมขององค(กร

- กระบวินการสำ�อสำารขององค(กร ควิรด�าเน�นการท�4งแนวิต�4งและแนวินอน (ในระด�บบ�งค�บบ�ญช้าเด#ยวิก�น ท&กระด�บบ�งค�บบ�ญช้า) และควิรสำ�อสำารให�เหมาะก�บผู้"�ร �บสำาร

หมวิดท#� 6 การจั�ดการทร�พัยากรนโยบายและวิ�ธ#การจั�ดการทร�พัยากรต�องสำอดคล�อง

ก�บกลย&ทธ(ขององค(กร ควิรระบ&ทร�พัยากรท#�จั�าเป3นสำ�าหร�บควิามสำ�าเร�จัของวิ�ตถุ&ประสำงค(ท�4งในระยะสำ�4นและระยะยาวิ เพั�อให�แน�ใจัวิ�าม#ทร�พัยากรใช้�อย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ล จั*งต�องม#กระบวินการจั�ดหา จั�ดสำรร ต�ดตาม ประเม�น ปร�บปร&งและค&�มครองทร�พัยากรเหล�าน�4น และเพั�อให�ม#ทร�พัยากรสำ�าหร�บก�จักรรมอนาคต จั*งควิรระบ&ประเม�นควิามเสำ#�ยงของการขาดแคลนท#�อาจัเก�ดข*4น

ทร�พัยากรทางการเง�น- ผู้"�บร�หารควิรก�าหนดควิามต�องการทางการเง�น

ขององค(กร และจั�ดหาแหล�งเง�นท&นสำ�าหร�บก�จัการในป/จัจั&บ�นและอนาคต

- ควิรสำร�างและร�กษากระบวินการสำ�าหร�บตรวิจัสำอบ ควิบค&ม และรายงานการจั�ดสำรรและการใช้�เง�นท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพัตรงตามวิ�ตถุ&ประสำงค(หรอไม�

- รายงานด�งกล�าวิย�งสำามารถุใช้�ต�ดสำ�นได�ถุ*งควิามม#หรอไม�ม#ประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลของก�จักรรมน�4น รายงาน

89

Page 81: C 2-1

ทางการเง�นของก�จักรรมท#�สำ�มพั�นธ(ก�บระบบบร�หารและค&ณภาพัใช้�เป3นข�อม"ลสำ�าหร�บการปร�บปร&งประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลได�หลายแนวิทาง เช้�น

- ภายใน โดยการลดของเสำ#ยในกระบวินการและผู้ล�ตภ�ณฑ์(และการลดควิามสำ"ญเปล�าของวิ�ตถุ&ด�บหรอเวิลา

- ภายนอก โดยการลดควิามสำ"ญเสำ#ยของผู้ล�ตภ�ณฑ์( ค�าจั�ายในการประก�น สำร�างควิามน�าเช้�อถุอให�ก�บผู้ล�ตภ�ณฑ์( และไม�ท�าผู้�ดกฎีหมาย ลดโอกาสำในการสำ"ญเสำ#ยตลาดและล"กค�า

บ&คลากรในองค(กร1. การจั�ดการบ&คลากร

คนเป3นทร�พัยากรท#�สำ�าค�ญขององค(กร การม#สำ�วินร�วิมอย�างเต�มท#�ของบ&คลากรเพั��มควิามสำามารถุในการสำร�างค&ณค�าให�ก�บผู้"�ท#�เก#�ยวิข�อง ผู้"�บร�หารควิรสำร�างและด�ารงไวิ�ซึ่*�งวิ�สำ�ยท�ศึน(ร�วิม ค�าน�ยมร�วิม และสำภาพัแวิดล�อมภายในซึ่*�งบ&คลากรสำามารถุม#สำ�วินร�วิมเต�มท#�ใน การบรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(ขององค(กร

คนม#ค&ณค�ามากท#�สำ&ดและเป3นทร�พัยากรท#�สำ�าค�ญ จั�าเป3นท#�ต�องท�าให�ม� �นใจัวิ�า สำภาพัแวิดล�อมในการท�างานของพัวิกเขา สำ�งเสำร�มควิามก�าวิหน�าการเร#ยนร" � การถุ�ายทอดควิามร" � และการท�างานเป3นท#มของพัวิกเขา การจั�ดการงานบ&คคลควิรด�าเน�นงานอย�างม#แผู้นการ ม#ควิามโปร�งใสำ ม#จัร�ยธรรม และม#ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อสำ�งคม และต�องม��นใจัวิ�าบ&คลากรเข�าใจัควิามสำ�าค�ญของการสำน�บสำน&นและบทบาทของตน

องค(กรควิรจั�ดท�ากระบวินการมอบหมายอ�านาจัให�ก�บบ&คลากรโดย

- แปลกลย&ทธ(ขององค(กรและวิ�ตถุ&ประสำงค(ของกระบวินการสำ"�วิ�ตถุ&ประสำงค(สำ�วินบ&คคล และจั�ดท�าแผู้นการสำ"�ควิามสำ�าเร�จัของพัวิกเขา

90

Page 82: C 2-1

- ระบ&ข�อจั�าก�ดของประสำ�ทธ�ภาพัของบ&คลากร- ม#ควิามร�บผู้�ดช้อบและเป3นเจั�าภาพัของการแก�

ป/ญหา- ประเม�นประสำ�ทธ�ภาพัสำ�วินบ&คคลก�บวิ�ตถุ&ประสำงค(

ของงานแต�ละงาน- แสำวิงหาโอกาสำ เพั�อเพั��มควิามสำามารถุและ

ประสำบการณ(ของพัวิกเขา - สำ�งเสำร�มการท�างานเป3นท#มและสำน�บสำน&นให�เก�ด

การประสำานพัล�ง (Synergy) ระหวิ�างบ&คคล- แลกเปล#�ยนข�อม"ลข�าวิสำาร ควิามร" � และ

ประสำบการณ(ภายในองค(กร2. ควิามสำามารถุของบ&คลากร

เพั�อให�ม� �นใจัวิ�าม#ควิามสำามารถุท#�จั�าเป3นครบถุ�วิน องค(กรควิรสำร�างและร�กษา แผู้นพั�ฒนาบ&คลากร และกระบวินการ“ ”ท#�เก#�ยวิข�องเพั�อระบ&พั�ฒนา และปร�บปร&งควิามสำามารถุของบ&คลากรในข�4นตอนต�อไปน#4

- ระบ&ควิามสำามารถุอย�างมออาช้#พั ท#�องค(กรต�องการท�4งในระยะสำ�4นและระยะยาวิ และควิามสำามารถุสำ�วินบ&คคล ตามพั�นธก�จั วิ�สำ�ยท�ศึน( กลย&ทธ( นโยบาย และวิ�ตถุ&ประสำงค(ขององค(กร

- ระบ&ควิามสำามารถุขององค(กรในป/จัจั&บ�น และควิามสำามารถุท#�ย�งขาดอย"�ขององค(กรในป/จัจั&บ�น และอาจัเป3นควิามสำามารถุท#�ต�องการในอนาคต

- ด�าเน�นการเพั�อปร�บปร&งหรอแสำวิงหา ควิามสำามารถุท#�ย�งขาดอย"�

- ตรวิจัสำอบและประเม�นประสำ�ทธ�ภาพัของการด�าเน�นการ เพั�อให�ม� �นใจัวิ�าควิามสำามารถุท#�จั�าเป3นได�ร�บการแสำวิงหามา

- ธ�ารงร�กษาควิามสำามารถุท#�ได�ร�บมา

91

Page 83: C 2-1

3. การม#สำ�วินร�วิมและแรงจั"งใจัของบ&คลากรองค(กรควิรกระต&�นให�บ&คลากรเข�าใจัในควิามสำ�าค�ญ

และควิามหมายของพัวิกเขาต�อองค(กร ในควิามร�บผู้�ดช้อบและก�จักรรมท#�สำร�างและบ�ญญ�ต�ค&ณค�าสำ�าหร�บล"กค�าและบ&คคลท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�อง

เพั�อเสำร�มสำร�างการม#สำ�วินร�วิมและแรงจั"งใจัของบ&คลากรในองค(กร ควิรพั�จัารณาก�จักรรมด�งน#4

- พั�ฒนากระบวินการถุ�ายทอดควิามร" � และการใช้�ควิามสำามารถุของบ&คลากรร�วิมก�น เช้�น การเก�บรวิบรวิมแนวิค�ดการปร�บปร&ง

- น�าระบบการตอบแทนและการยอมร�บท#�มาใช้�อย�างเหมาะสำมบน การประเม�นควิามสำ�าเร�จัของแต�ละบ&คคล

- จั�ดต�4งระบบการประเม�นท�กษะและการวิางแผู้นงานเพั�อสำ�งเสำร�ม การพั�ฒนาสำ�วินบ&คคล

- ตรวิจัสำอบระด�บควิามพั*งพัอใจั ควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของบ&คลากรอย�างต�อเน�อง และให�โอกาสำสำ�าหร�บการฝึ=กฝึนและเร#ยนร" �

ผู้"�สำ�งมอบและค"�ค�าค"�ค�าสำามารถุเป3นได�ท�4งผู้"�สำ�งมอบสำ�นค�า, ผู้"�ให�บร�การ,

เทคโนโลย# และสำถุาบ�นการเง�น, องค(กรภาคร�ฐ หรอกล&�มผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องอ�น ค"�ค�าสำามารถุช้�วิยเหลอได�ท&กประเภทตามท#�ตกลงก�นไวิ�

องค(กรและค"�ค�าม#การพั*�งพัาก�นและม#ควิามสำ�มพั�นธ(ท#�ช้�วิยเพั��มประโยช้น(ร�วิมก�บควิามสำามารถุในการสำร�างม"ลค�า องค(กรควิรพั�จัารณาร"ปแบบเฉพัาะของควิามสำ�มพั�นธ(ก�บ ค"�ค�า ซึ่*�งค"�ค�าสำามารถุลงท&นและแบ�งป/น ผู้ลก�าไรหรอขาดท&นก�บก�จักรรมขององค(กร

92

Page 84: C 2-1

เม�อองค(กรม#การพั�ฒนาด�านควิามเป3นห&�นสำ�วิน องค(กรควิรให�ควิามสำ�าค�ญก�บเร�องด�งต�อไปน#4

- การให�ข�อม"ลก�บค"�ค�าอย�างเหมาะสำม เพั�อการม#สำ�วินร�วิมอย�างเต�มท#�

- สำน�บสำน&นค"�ค�า ด�วิยการสำน�บสำน&นด�านทร�พัยากร เช้�น ข�อม"ล, ควิามร" �, ควิามเช้#�ยวิช้าญด�านเทคโนโลย#, กระบวินการ และฝึ=กอบรมร�วิมก�น

- การแบ�งป/นผู้ลก�าไรหรอขาดท&นก�บค"�ค�า- การเพั��มประสำ�ทธ�ภาพัของค"�ค�า- การเลอก, การประเม�นผู้ล และการปร�บปร&งควิาม

สำามารถุของค"�ค�าองค(กรควิรก�าหนดและร�กษากระบวินการเพั�อระบ&

เลอกและประเม�น ผู้"�สำ�งมอบและค"�ค�า เพั�อปร�บปร&งควิามสำามารถุอย�างต�อเน�องและเพั�อให�แน�ใจัวิ�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(หรอทร�พัยากรอ�นๆ ของค"�ค�าตรงก�บควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งขององค(กร ในการเลอกและประเม�นผู้"�สำ�งมอบและค"�ค�าองค(กรควิรพั�จัารณาป/ญหาต�างๆ เช้�น

- ควิามร�วิมมอสำน�บสำน&นในก�จักรรมขององค(กรและควิามสำามารถุใน การสำร�างม"ลค�าให�ก�บองค(กรและผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�อง

- ศึ�กยภาพัในการปร�บปร&งควิามสำามารถุอย�างต�อเน�อง

- การเสำร�มควิามสำามารถุขององค(กรให�บรรล&ถุ*งควิามร�วิมมอก�บผู้"�สำ�งมอบและค"�ค�า

- ควิามเสำ#�ยงท#�เช้�อมโยงระหวิ�างก�นองค(กรควิรค�นหาและปร�บปร&งด�านค&ณภาพั, ราคา

และการสำ�งมอบผู้ล�ตภ�ณฑ์(อย�างต�อเน�องร�วิมก�บผู้"�สำ�งมอบและค"�ค�า

93

Page 85: C 2-1

และประสำ�ทธ�ภาพัของระบบการบร�หารโดย การประเม�นประสำ�ทธ�ภาพัตามรอบเวิลา และแจั�งข�อม"ลกล�บ

องค(กรควิรตรวิจัสำอบและเสำร�มสำร�างควิามสำ�มพั�นธ(ก�บผู้"�สำ�งมอบและค"�ค�าอย�างต�อเน�องอย�างสำมด&ล ระหวิ�างวิ�ตถุ&ประสำงค(ในระยะสำ�4นและระยะยาวิ

โครงสำร�างพั4นฐานองค(กรควิรวิางแผู้น จั�ดหา และจั�ดการโครงสำร�างพั4น

ฐานท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ล ควิรก�าหนดการประเม�นโครงสำร�างพั4นฐานเป3นรอบเวิลา เพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(ขององค(กร ควิรพั�จัารณาด�าเน�นการอย�างเหมาะสำม ด�งน#4

- ควิามเพั#ยงพัอของโครงสำร�างพั4นฐาน (พั�จัารณารวิมถุ*ง ควิามพัร�อม, ควิามน�าเช้�อถุอ, ควิามสำามารถุในการด"แล และการบ�าร&งร�กษา)

- ควิามปลอดภ�ย และการร�กษาควิามปลอดภ�ย- โครงสำร�างพั4นฐาน ท#�เก#�ยวิข�องก�บผู้ล�ตภ�ณฑ์(และ

กระบวินการ- ประสำ�ทธ�ภาพั, ต�นท&นการผู้ล�ต และสำภาพัแวิดล�อม

การท�างาน และ- ผู้ลกระทบของโครงสำร�างพั4นฐาน ต�อสำ��งแวิดล�อม

ในการปฏิ�บ�ต�งานองค(กรควิรระบ&และประเม�นควิามเสำ#�ยงท#�เก#�ยวิข�อง

ก�บโครงสำร�างพั4นฐาน และด�าเน�นการเพั�อลดควิามเสำ#�ยง รวิมถุ*งแผู้นงานฉ&กเฉ�น

สำภาพัแวิดล�อมการท�างานองค(กรควิรให� และจั�ดการสำภาพัแวิดล�อมท#�เหมาะ

สำมในการท�างาน เพั�อให�บรรล&และร�กษา ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กร และควิามสำามารถุในการแข�งข�นของผู้ล�ตภ�ณฑ์( สำภาพั

94

Page 86: C 2-1

แวิดล�อมท#�เหมาะสำมในการท�างานท�4งทางกายภาพั และบ&คลากร ควิรม# การพั�จัารณาถุ*ง

- วิ�ธ#การท�างานอย�างสำร�างสำรรค( และโอกาสำในการม#สำ�วินร�วิมมากข*4น เพั�อควิามตระหน�กถุ*งศึ�กยภาพัของบ&คลากรในองค(กร

- กฎีควิามปลอดภ�ย, ค�าแนะน�าและวิ�ธ#ใช้�อ&ปกรณ(ควิามปลอดภ�ย

- ค�าน*งถุ*งการยศึาสำตร(- ป/จัจั�ยทางจั�ตวิ�ทยา รวิมถุ*งภาระงานและ

ควิามเคร#ยด- สำถุานท#�ท�างาน- สำ��งอ�านวิยควิามสำะดวิกสำ�าหร�บบ&คลากรในองค(กร- ประสำ�ทธ�ภาพัสำ"งสำ&ด และลดของเสำ#ย- ควิามร�อน, ควิามช้4น, แสำง, ลม และ- สำ&ขอนาม�ย, ควิามสำะอาด, เสำ#ยง, การสำ��นสำะเทอน

และมลพั�ษสำภาพัแวิดล�อมในการท�างานควิรสำ�งเสำร�มผู้ลผู้ล�ต,

ควิามค�ดสำร�างสำรรค( และควิามเป3นอย"�ท#�ด#ของบ&คลากรท#�ท�างาน และควิรตรวิจัสำอบควิามสำอดคล�องก�บกฎีหมาย หรอกฎีระเบ#ยบท#�บ�งค�บใช้�อย"�

ควิามร" �, ข�อม"ล และเทคโนโลย#องค(กรควิรสำร�าง และร�กษากระบวินการในการ

จั�ดการข�อม"ล, ควิามร" � และเทคโนโลย# อย�างทร�พัยากรท#�สำ�าค�ญ ควิรประเม�นควิามต�องการของทร�พัยากรเหล�าน#4 องค(กรควิรแลกเปล#�ยนข�อม"ล, ควิามร" � และเทคโนโลย# ก�บผู้"�ท#�ท#�สำนใจัตามควิามเหมาะสำม

1. ควิามร" �

95

Page 87: C 2-1

ผู้"�บร�หารควิรประเม�นวิ�า ป/จัจั&บ�นองค(กรม#การระบ&และป0องก�นฐานควิามร" �ท#�ม#อย"�อย�างไร ควิรพั�จัารณาวิ�ธ#การหาควิามร" �ท#�จั�าเป3นจัากภายในและภายนอกองค(กร เช้�น สำถุาบ�นการศึ*กษา เพั�อให�สำอดคล�องก�บควิามต�องการในป/จัจั&บ�นและอนาคต ม#หลายประเด�นท#�ควิรพั�จัารณา ด�งน#4

- การเร#ยนร" �จัากควิามผู้�ดพัลาด, สำถุานการณ(ใกล�ล�มเหลวิ และควิามสำ�าเร�จั

- การรวิบรวิมควิามร" �และประสำบการณ( ของบ&คลากรในองค(กร

- การรวิบรวิมควิามร" �จัากล"กค�า, ค"�ค�า และห&�นสำ�วิน- การรวิบรวิมควิามร" �ท#�ม#อย"�ในองค(กร ท#�ไม�ได�อย"�

ในร"ปเอกสำาร- สำร�างควิามม��นใจัในการสำ�อสำารเน4อหา ข�อม"ล

สำ�าค�ญ อย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั และ- การจั�ดการข�อม"ล และเก�บบ�นท*ก

2. ข�อม"ลองค(กรควิรสำร�าง และร�กษากระบวินการรวิบรวิม

ข�อม"ลท#�เช้�อถุอได� และม#ประโยช้น( และแปลงเป3นข�อม"ลท#�จั�าเป3นสำ�าหร�บการต�ดสำ�นใจั ซึ่*�งรวิมถุ*ง การเก�บร�กษาข�อม"ล, ควิามปลอดภ�ย, การป0องก�น, การสำ�อสำาร และการเผู้ยแพัร�ข�อม"ลและสำารสำนเทศึให�ท&กฝึDายท#�เก#�ยวิข�อง

องค(กรควิรตรวิจัสำอบควิามสำมป"รณ( การป0องก�นควิามล�บ การเข�าถุ*งข�อม"ลเก#�ยวิก�บประสำ�ทธ�ภาพั, การปร�บปร&งกระบวินการ และควิามคบหน�าสำ"�การบรรล&ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน

3. เทคโนโลย#ผู้"�บร�หารควิรพั�จัารณาเลอกเทคโนโลย#เพั�อเพั��ม

ประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กร ในสำ�วินของการพั�ฒนาผู้ล�ตภ�ณฑ์(, การ

96

Page 88: C 2-1

ตลาด, การเปร#ยบเท#ยบ, ปฏิ�ก�ร�ยาจัากล"กค�า, ควิามสำ�มพั�นธ(ก�บค"�ค�า และกระบวินการ Outsources องค(กรควิรสำร�างกระบวินการในการประเม�น

- ระด�บของเทคโนโลย#ป/จัจั&บ�น ท�4งภายในและภายนอก รวิมถุ*งแนวิโน�มใหม�ๆ

- ค�าน*งถุ*งค�าใช้�จั�าย ก�บผู้ลประโยช้น(ท#�ได�ร�บ- ประเม�นควิามเสำ#�ยงท#�เก#�ยวิข�องก�บ การ

เปล#�ยนแปลงเทคโนโลย#- สำภาพัแวิดล�อมในการแข�งข�น และ- ควิามรวิดเร�วิ และควิามสำามารถุในการตอบ

สำนองควิามต�องการของล"กค�า เพั�อให�ม� �นใจัวิ�าย�งคงควิามได�เปร#ยบในการแข�งข�น

4. ทร�พัยากรธรรมช้าต�ควิามเพั#ยงพัอของทร�พัยากรธรรมช้าต� เป3นป/จัจั�ย

ท#�ม#อ�ทธ�พัลต�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กร องค(กรควิรพั�จัารณาควิามเสำ#�ยง และโอกาสำท#�เก#�ยวิข�องก�บ การใช้�พัล�งงาน และทร�พัยากรธรรมช้าต� ท�4งในระยะสำ�4นและระยะยาวิ

องค(กรควิรพั�จัารณาเร�องการป0องก�นและร�กษาสำภาพัแวิดล�อม ใน การออกแบบและพั�ฒนาผู้ล�ตภ�ณฑ์( ตลอดจันกระบวินการพั�ฒนากระบวินการ เพั�อลดควิามเสำ#�ยง

องค(กรควิรขวินขวิายเพั�อลดผู้ลกระทบต�อสำ��งแวิดล�อม ตลอดอาย&ของวิงจัรผู้ล�ตภ�ณฑ์( และโครงสำร�างพั4นฐาน จัากการออกแบบ, การผู้ล�ต หรอการจั�ดสำ�ง เพั�อกระจัายสำ�นค�า, การใช้� และการท�าลาย

หมวิดท#� 7 การจั�ดการกระบวินการกระบวินการด�าเน�นการของแต�ละก�จัการ แตกต�าง

ก�นไปตามประเภทขนาดและควิามเจัร�ญเต�บโตของก�จัการ ก�จักรรมท#�

97

Page 89: C 2-1

เก�ดข*4นในแต�ละกระบวินการควิรพั�จัารณาและปร�บให�เหมาะก�บสำภาพัของก�จัการ โดยการจั�ดการเช้�งร&กในท&กกระบวินการ ซึ่*�งรวิมถุ*งกระบวินการ Outsourcers ด�วิย

การจั�ดการกระบวินการเช้�งร&ก เพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(อย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพัและม#ประสำ�ทธ�ผู้ลเร��มจัากม#วิ�ธ#การออกแบบกระบวินการของก�จัการการพั*�งพัา ซึ่*�งก�นและก�นของกระบวินการ ข�อจั�าก�ด และการแบ�งป/นทร�พัยากร

การพั�ฒนากระบวินการและควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างกระบวินการ ควิรได�ร�บการตรวิจัสำอบและด�าเน�นการปร�บปร&งให�เหมาะสำมอย�างสำม��าเสำมอ

การจั�ดการกระบวินการอย�างม#ระบบ ด�วิยการสำร�างและท�าควิามเข�าใจัก�บล�าด�บของกระบวินการ, ควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างกระบวินการ, โครงข�ายท#�เก�ดข*4น โดยสำร�างเป3นแผู้นภาพัของกระบวินการและปฏิ�สำ�มพั�นธ(ระหวิ�างกระบวินการให�สำอดคล�องก�น เร#ยกวิ�า ระบบวิ�ธ#การจั�ดการ (Systems Approach to Management)

การวิางแผู้นและควิบค&มกระบวินการให�ระบ&หน�าท#�สำ�าหร�บการบ�าร&งร�กษาผู้ลผู้ล�ตของก�จัการให�ตรงตามควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของ"ลกค�าและผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�อง และสำอดคล�องก�บกลย&ทธ(ของก�จัการโดยก�าหนดก�จักรรมด�านการจั�ดการ, การจั�ดสำรร จั�ดหาทร�พัยากรท#�ต�องใช้�ค&ณล�กษณะของผู้ลผู้ล�ต, การต�ดตามกระบวินการ, การตรวิจัวิ�ด วิ�ดผู้ล และ การทบทวินกระบวินการ

ในการวิางแผู้นและควิบค&มกระบวินการ ควิรพั�จัารณาด�าเน�นการ ด�งน#4

- วิ�เคราะห(สำภาพัแวิดล�อมขององค(กร

98

Page 90: C 2-1

- พัยากรณ(พั�ฒนาการของตลาดท�4งในระยะสำ�4นและระยะยาวิ

- พั�จัาณาควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�อง

- พั�จัาณาวิ�ตถุ&ประสำงค(ท#�ต�องการบรรล&- พั�จัารณาถุ*งกฎีหมายและกฎีระเบ#ยบท#�เก#�ยวิข�อง- พั�จัารณาควิามเสำ#�ยงทางการเง�นและควิามเสำ#�ยงใน

แง�อ�นๆ- ระบ&สำ��งป0อนเข�าและผู้ลผู้ล�ตของกระบวินการ- ควิามสำ�มพั�นธ(ก�บกระบวินการอ�น- ทร�พัยากรและวิ�ธ#การ- บ�นท*กท#�จั�าเป3นหรอท#�ต�องการ- การวิ�ด, การต�ดตามและการวิ�เคราะห(- การด�าเน�นการแก�ไขและป0องก�น- ก�จักรรมการปร�บปร&ง และนวิ�ตกรรมการวิางแผู้นกระบวินการควิรพั�จัารณารวิมถุ*งควิาม

ต�องการของก�จัการในเทคโนโลย#ใหม�หรอการพั�ฒนาผู้ล�ตภ�ณฑ์(ใหม� หรอค&ณล�กษณะของผู้ล�ตภ�ณฑ์(ท#�สำร�างม"ลค�าโดยในการวิางแผู้นและควิบค&มกระบวินการน#4 ควิรก�าหนดผู้"�ร �บผู้�ดช้อบและขอบเขตอ�านาจัหน�าท#�ท#�ช้�ดเจันให�ได�การยอมร�บหน�าท#�องค(กร และเป3นผู้"�ท#�ม#ควิามสำามารถุเพั#ยงพัอในการท�าหน�าท#�น� 4น

หมวิดท#� 8 การต�ดตาม, การวิ�ด, การวิ�เคราะห( และการตรวิจัสำอบ

เพั�อให�บรรล&ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน ในสำภาพัแวิดล�อมท#�เปล#�ยนแปลงและไม�แน�นอนเป3นสำ��งจั�าเป3นต�อองค(กร สำ�าหร�บการต�ดตาม, การวิ�ด, การวิ�เคราะห( และทบทวินประสำ�ทธ�ภาพั

99

Page 91: C 2-1

ของการด�าเน�นงานการก�าหนดการต�ดตามสำภาพัแวิดล�อมขององค(กร และเพั�อรวิบรวิมและจั�ดการก�บข�อม"ลท#�จั�าเป3นสำ�าหร�บ

- ระบ&และเข�าใจัควิามต�องการในป/จัจั&บ�นและอนาคตและควิามคาดหวิ�งของคณะผู้"�ท#�เก#�ยวิข�อง

- ประเม�นจั&ดแข�ง, จั&ดอ�อน, โอกาสำ และภ�ยค&กคาม- พั�จัารณาควิามต�องการทางเลอก การแข�งข�นหรอ

เสำนอผู้ล�ตภ�ณฑ์(ใหม�- ประเม�นตลาดป/จัจั&บ�นและเทคโนโลย#- การเปล#�ยนแปลงในข�อก�าหนดตามกฎีหมายหรอ

กฎีระเบ#ยบ- เข�าใจัในสำภาวิะตลาดแรงงาน และระด�บควิามภ�กด#

ของคนในองค(กร- เข�าใจัในด�านสำ�งคม เศึรษฐก�จั แนวิโน�มด�าน

น�เวิศึวิ�ทยา และวิ�ฒนธรรมท�องถุ��นท#�เก#�ยวิข�องก�บก�จักรรมขององค(กร

- พั�จัาณาควิามต�องการใช้�ทร�พัยากรธรรมช้าต� และการป0องก�นในระยะยาวิ

- ประเม�นควิามสำามารถุในกระบวินการ และองค(กรในป/จัจั&บ�น

การวิ�ดควิามก�าวิหน�าในการบรรล&ผู้ลของแผู้นเท#ยบก�บพั�นธก�จั, วิ�สำ�ยท�ศึน(, นโยบาย, กลย&ทธ( และวิ�ตถุ&ประสำงค(ในท&กระด�บ และในท&กกระบวินการท#�เก#�ยวิข�อง การเลอกต�วิช้#4วิ�ดท#�สำ�าค�ญ และวิ�ธ#การต�ดตามตรวิจัสำอบวิ�ด เป3นสำ��งสำ�าค�ญสำ�าหร�บควิามสำ�าเร�จัของการวิ�ดและวิ�เคราะห(กระบวินการต�วิช้#4วิ�ดท#�สำ�าค�ญ (Key

Performance Indicators) ควิามเหมาะสำมก�บล�กษณะและขนาดขององค(กร สำอดคล�องก�บวิ�ตถุ&ประสำงค(ขององค(กร

100

Page 92: C 2-1

- การตรวิจัต�ดตามค&ณภาพัใน (Internal Audit)

เป3นเคร�องมอท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพัในการทบทวิน ระด�บของการปฏิ�บ�ต�การของการบร�หารองค(กรและให�ข�อม"ลท#�ม#ค�าสำ�าหร�บการวิ�เคราะห( และการปร�บปร&งประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กรอย�างต�อเน�อง

- การประเม�นตนเอง (Self Assessment) ช้�วิยองค(กรในการจั�ดล�าด�บควิามสำ�าค�ญ วิางแผู้น และด�าเน�นการปร�บปร&ง ควิรน�าผู้ลการประเม�นสำ�อสำารก�บผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องเพั�อควิามเข�าใจัเก#�ยวิก�บองค(กรและท�ศึทางในอนาคต

- การเปร#ยบเท#ยบ (Benchmarking) เป3นวิ�ธ#การวิ�ดท#�องค(กรสำามารถุใช้�ค�นหาวิ�ธ#ปฏิ�บ�ต�ท#�ด#ท#�สำ&ด โดยม#จั&ดม&�งหมายในการปร�บปร&งประสำ�ทธ�ภาพัของตนเอง สำามารถุเปร#ยบเท#ยบได�ท�4งภายในองค(กรในระด�บก�จักรรมภายใน หรอเปร#ยบเท#ยบก�บภายนอกในกระบวินการท#�ม#ค"�แข�งข�นหรอเปร#ยบเท#ยบก�บองค(กรท��วิไปในด�านกลย&ทธ( การด�าเน�นงานหรอกระบวินการใดๆ

การวิ�เคราะห(ข�อม"ลจัากการต�ดตาม ตรวิจัสำอบ สำภาพัแวิดล�อมขององค(กร ระบ&โอกาสำและอ&ปสำรรค และผู้ลจัากการวิ�ดผู้ลด�านต�างๆ การวิ�เคราะห(ข�อม"ลควิรด�าเน�นการบนข�อเท�จัจัร�งการทบทวินข�อม"ลจัากการต�ดตาม, การวิ�ด และการวิ�เคราะห( ควิรใช้�ในการประเม�นผู้ลเท#ยบก�บวิ�ตถุ&ประสำงค( ควิรวิางแผู้นและด�าเน�นการตรงช้�วิงเวิลาท#�ก�าหนดเพั�อใช้�ระบบโอกาสำใน การปร�บปร&ง นวิ�ตกรรม และการเร#ยนร" � และควิรประเม�นผู้ลก�จักรรมการปร�บปร&งประสำ�ทธ�ภาพัขององค(กร ท�4งด�านการปร�บต�วิควิามยดหย&�นและการตอบสำนองต�อวิ�สำ�ยท�ศึน(และวิ�ตถุ&ประสำงค( ผู้ลของการทบทวินสำามารถุบอกได�ถุ*งควิามเพั#ยงพัอของทร�พัยากร และควิามต�องการท�พัยากรเพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(ขององค(กร

หมวิดท#� 9 การปร�บปร&ง, นวิ�ตกรรม และการเร#ยนร" �

101

Page 93: C 2-1

การปร�บปร&งและนวิ�ตกรรม อาจัม#ควิามจั�าเป3นต�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนขององค(กร ข*4นอย"�ก�บสำภาพัแวิดล�อมขององค(กร สำ�วินการเร#ยนร" �เป3นพั4นฐานสำ�าหร�บการปร�บปร&งให�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั และประสำ�ทธ�ผู้ล และนวิ�ตกรรม

การปร�บปร&งควิรม#ในท&กก�จักรรม ต�4งแต�ข� 4นตอนเล�กๆ จันถุ*งข�4นตอนท#�ม#ควิามสำ�าค�ญของท�4งองค(กร เพั�อให�เก�ดการปร�บปร&งอย�างท��วิถุ*ง และต�อเน�องด�วิยการปร�บปร&งตามแนวิ Plan, Do, Chcek, Act (PDCA)

นวิ�ตกรรมสำามารถุใช้�ก�บป/ญหาในท&กระด�บการเปล#�ยนแปลง การเปล#�ยนแปลงในสำภาพัแวิดล�อมในององค(กรจัะต�องม#นวิ�ตกรรมเพั�อตอบสำนองควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของผู้"�ท#�เก#�ยวิข�อง และควิรประเม�นควิามเสำ#�ยงและเตร#ยมการป0องก�น

การเร#ยนร" �สำ�าหร�บการบรรล&ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน ต�องเป3นการเร#ยนร" �เป3นองค(กร การเก�บรวิบรวิมข�อม"ลจัากก�จักรรมภายในและภายนอกและแหล�งข�อม"ลต�างๆ รวิมถุ*งควิามสำ�าเร�จัและควิามล�มเหลวิ การรวิมควิามสำามารถุของบ&คลากร สำร�างระบบการเร#ยนร" � และ การแบ�งป/นควิามร" � เพั�อเพั��มควิามสำามารถุขององค(กร ในการจั�ดการและร�กษาควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยน

การประเม�นองค(กรด�วิยตนเอง (Organization Self-Assessment)

มาตรฐาน ISO 9004 : 2009 ได�แนะน�าการประเม�นองค(กรด�วิยตนเอง (Self Assessment) เป3นเคร�องมอท#�สำ�าค�ญท#�ใช้�ในการวิ�เคราะห(และประเม�นการจั�ดการขององค(กรอย�างเป3นระบบ ท�าให�องค(กรทราบถุ*งจั&ดแข�ง จั&ดอ�อน และโอกาสำในการปร�บปร&ง ด�วิยการน�าผู้ลประเม�นท#�ได�ร�บไปวิางแผู้นปร�บปร&งองค(กรให�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั เพั�อควิามอย"�รอดและเจัร�ญเต�บโตขององค(กร

102

Page 94: C 2-1

หล�กการและแนวิค�ดท#�สำ�าค�ญของการประเม�นองค(กรด�วิยตนเอง ต�องประเม�นจัากข�อม"ลท#�ม#อย"�จัร�งขององค(กร ไม�ได�จัากการคาดเดา การประเม�นตนเองเป3นวิ�ธ#การวิ�ดผู้ลท#�จัะท�าให�เก�ดการปร�บปร&งได�ตลอดเวิลา สำามารถุประเม�นได�บ�อยเท�าท#�ต�องการ เพั�อให�ได�ข�อม"ลท#�เป3นจัร�งมาเปร#ยบเท#ยบก�บเกณฑ์(แต�ละข�อ ช้�วิยท�าให�ผู้"�ประเม�นข�อม"ลเข�าใจัในสำ��งท#�เก�ดข*4นก�บองค(กรอย�างกระจั�างแจั�ง เม�อท�าอย�างสำม��าเสำมอ จัะท�าให�เห�นระด�บควิามก�าวิหน�าขององค(กรในแต�ละช้�วิงเวิลาท#�ประเม�น

ข�4นตอนการประเม�น1. ก�าหนดวิ�ตถุ&ประสำงค(และขอบเขตการประเม�น2. เลอกกรอบการประเม�น สำามารถุเลอกจัากระบบ

ประเม�นท#�ม#อย"� เช้�น- เกณฑ์(ค&ณภาพัธ&รก�จัก�อสำร�างของกรมพั�ฒนา

ธ&รก�จัการค�า กระทรวิงพัาณ�ช้ย( ซึ่*�งครอบคล&มเกณฑ์(ต�างๆ 5 ด�าน ได�แก�

1. ค&ณภาพัการให�บร�การ2. ด�านการตลาด3. ด�านการพั�ฒนาบ&คลากร4. ด�านการบร�หารจั�ดการธ&รก�จั5. ด�านผู้ลประกอบการ

- เกณฑ์(รางวิ�ลค&ณภาพัแห�งช้าต� ของกรมสำ�งเสำร�มอ&ตสำาหกรรม กระทรวิงอ&ตสำาหกรรม ประกอบด�วิย 7 เกณฑ์( ได�แก�

1. ภาวิะผู้"�น�า2. การวิางแผู้นเช้�งกลย&ทธ(3. การม&�งเน�นล"กค�าและตลาด4. สำารสำนเทศึและการวิ�เคราะห(5. การม&�งเน�นทร�พัยากรบ&คคล

103

Page 95: C 2-1

6. การจั�ดการกระบวินการ7. ผู้ลล�พัธ(ของธ&รก�จั

- เกณฑ์(ของ ISO 9004 : 2009 ขององค(กรระหวิ�างประเทศึวิ�าด�วิย การมาตรฐานประกอบด�วิย 6 ห�วิข�อหล�ก

1. หมวิดท#� 4 การจั�ดการเพั�อควิามย��งยนขององค(กร

2. หมวิดท#� 5 กลย&ทธ(และนโยบาย3. หมวิดท#� 6 การจั�ดการทร�พัยากร4. หมวิดท#� 7 การจั�ดการกระบวินการ5. หมวิดท#� 8 การต�ดตาม การวิ�ด การวิ�เคราะห(

และการตรวิจัสำอบ6. หมวิดท#� 9 การปร�บปร&ง นวิ�ตกรรม และการ

เร#ยนร" �- เกณฑ์(การประเม�นการวิางแผู้นพั�ฒนาควิาม

ย��งยนขององค(กร ของ American Society for Quality

ประกอบด�วิย 7 เกณฑ์(เช้�นเด#ยวิก�นก�บเกณฑ์(รางวิ�ลค&ณภาพัแห�งช้าต�โดยเพั��มประเด�นในด�านควิามย��งยนขององค(กร ในแต�ละเกณฑ์(

1. ภาวิะผู้"�น�า2. การวิางแผู้นเช้�งกลย&ทธ(3. การม&�งเน�นล"กค�าและตลาด4. สำารสำนเทศึและการวิ�เคราะห(5. การม&�งเน�นทร�พัยากรบ&คคล6. การจั�ดการกระบวินการ7. ผู้ลล�พัธ(ของธ&รก�จั8. เลอกร"ปแบบการเก�บข�อม"ล9. ต�4งท#มและวิางแผู้นงาน10. เก�บข�อม"ล

104

Page 96: C 2-1

11. ประเม�นและให�คะแนน12. สำร&ปผู้ลประเม�นภาพัรวิมขององค(กร13. ทวินสำอบผู้ลและเย#�ยมช้มสำ�มภาษณ(ของ

หน�วิยงานเพั�อประเม�นควิามน�าเช้�อถุอ14. สำร&ปรายงานข�อแก�ไข15. แผู้นปฏิ�บ�ต�การเพั�อการปร�บปร&ง

ประโยช้น(ของการประเม�นองค(กร1. ท�าให�องค(กรร" �ถุ*งจั&ดแข�งและจั&ดอ�อนท#�สำามารถุ

ปร�บปร&งได�อย�างเป3นระบบ2. กระต&�นให�เก�ดการปร�บปร&งอย�างต�อเน�อง และเป3น

ไปในท�ศึทางเด#ยวิก�นขององค(กร3. ช้�วิยก�าหนดต�วิวิ�ดหล�ก ท#�เป3นระบบให�องค(กร4. สำร�างระบบการวิ�ดและประเม�นท#�ด#ให�แก�องค(กร5. เก�ดการสำ�อสำารสำองทางระหวิ�างผู้"�บร�หารและผู้"�

ปฏิ�บ�ต�งาน6. เก�ดการเร#ยนร" �ระหวิ�างก�น7. สำร�างวิ�ฒนธรรมการท�างานเป3นท#ม8. เป3นเคร�องมอในการพั�ฒนาระบบบร�หารจั�ดการ9. สำ�งเสำร�มให�องค(กรม#การบร�หารจั�ดการท#�ม&�งเน�น

กระบวินการและผู้ลล�พัธ(ควิามสำมบ"รณ(ของการประเม�นองค(กรด�วิยตนเอง

อย"�ท#�การน�าผู้ลประเม�นท#�ได�มาวิางแผู้นเพั�อก�าหนดการปร�บปร&งตามกรอบการประเม�นท#�องค(กรได�ก�าหนดไวิ�และด�าเน�นการปร�บปร&งเพั�อเพั��มประด�บควิามสำ�าเร�จัขององค(กรตามมาตรฐานท#�วิางไวิ�

หล�กการจั�ดการท#�เป3นแรงผู้ล�กด�นสำ"�ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนของธ&รก�จั

105

Page 97: C 2-1

โครงการวิ�จั�ย The Evergreen Project

(Nohria, Joyce and Roberson, 2003) โครงการวิ�จั�ยใช้�เวิลา 5 ปA ของน�กวิ�ช้าการช้�4นน�าจัาก 10 มหาวิ�ทยาล�ยช้�อด�งในสำหร�ฐอเมร�กา ม#วิ�ตถุ&ประสำงค(เพั�อค�นหาแนวิค�ดทางการจั�ดการท#�ช้�วิยให�ธ&รก�จัม#ผู้ลด�าเน�นงานท#�โดดเด�นกวิ�าค"�แข�ง โดยศึ*กษาหล�กการจั�ดการท#�ใช้�ก�นอย"�แพัร�หลายมากกวิ�า 200 หล�กการ จัาก 160 บร�ษ�ท โดยใช้�ข�อม"ลในช้�วิงระยะเวิลากวิ�า 10 ปA (ค.ศึ. 1986-1996) ผู้ลการวิ�เคราะห( หล�กการจั�ดการท#�ม#ควิามสำ�มพั�นธ(โดยตรงก�บประสำ�ทธ�ภาพัท#�เหนอกวิ�า คอ 8 หล�กการจั�ดการพั4นฐานทางธ&รก�จั ซึ่*�งย�งแบ�งออกเป3น 2 กล&�ม กล&�มละ 4 หล�กการ ได�แก�

กล&�มท#� 1 หล�กการบร�หารจั�ดการปฐมภ"ม�1. กลย&ทธ(

ในการก�าหนดกลย&ทธ(จัะต�องทราบถุ*งกล&�มล"กค�าเป0าหมาย และ ควิามสำามารถุท#�แท�จัร�งขององค(กร จั�ดท�าเป3นกลย&ทธ(ท#�หน�กแน�น สำ�อสำารกลย&ทธ(ให�พัน�กงาน ล"กค�า และผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องอย�างช้�ดเจัน และต�อเน�องสำม��าเสำมอ ธ�ารงร�กษาไวิ� รวิมท�4งปร�บเปล#�ยนกลย&ทธ( เพั�อตอบสำนองต�อการเปล#�ยนแปลงของสำภาพัแวิดล�อม เช้�น เทคโนโลย#ใหม� หรอกฎีระเบ#ยบทางราช้การ เป3นต�น

2. การด�าเน�นงานให�สำ�าเร�จัพั�ฒนาวิ�ธ#การท�างานให�สำ�าเร�จั อย�างม#ข�อบกพัร�อง

น�อย ปร�บปร&งกระบวินการท�างานท#�จั�าเป3นให�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั และธ�ารงร�กษาไวิ�

3. วิ�ฒนธรรมองค(กรพั�ฒนาวิ�ฒนธรรมการท�างานขององค(กร ท#�ม&�งเน�น

ประสำ�ทธ�ภาพั และธ�ารงร�กษาไวิ�4. โครงสำร�างองค(กร

106

Page 98: C 2-1

สำร�างองค(กรท#�ไม�ม#ล�าด�บข�4นมาก ม#ควิามยดหย&�น คล�องต�วิ และธ�ารงร�กษาไวิ�

กล&�มท#� 2 หล�กการจั�ดการท&ต�ยภ"ม�1. ควิามสำามารถุ

ด"แลพัน�กงานท#�ม#ควิามสำามารถุ สำร�างและสำรรหาเพั��มเต�ม

2. นวิ�ตกรรมสำร�างสำรรนวิ�ตกรรม ไม�เพั#ยงแต�พั�ฒนาผู้ล�ตภ�ณฑ์(

แต�รวิมถุ*งพั�ฒนาการปฏิ�บ�ต�งานด�วิย3. ภาวิะผู้"�น�า

สำรรหาผู้"�น�าท#�ม&�งม��นอ&ท�ศึตนให�ก�บธ&รก�จั และสำามารถุสำร�างสำ�มพั�นธ(ท#�ด#ก�บบ&คลากรในองค(กรท&กระด�บ

4. การควิบรวิมก�จัการ และควิามเป3นห&�นสำ�วินธ&รก�จัสำร�างควิามเจัร�ญเต�บโต ผู้�านการรวิมธ&รก�จั หรอ

ควิามเป3นห&�นสำ�วินจัากการศึ*กษา พับวิ�า ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนม#ควิาม

สำ�มพั�นธ(ก�บคะแนนท#�สำ"ง ในท�4ง 4 หล�กการปฐมภ"ม� และคะแนนท#�สำ"งก�บอ#ก 2 ใน 4 ของหล�กการท&ต�ยภ"ม� จั*งท�าให�เก�ดเป3นสำ"ตร

4 + 2 = ควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนของธ&รก�จั โดย Joyce et al (2003) ระบ&วิ�า สำ"ตร 4 + 2 คอ

ช้&ดของหล�กการท#�บอกผู้"�บร�หารอย�างแม�นย�าวิ�า จัะม&�งเน�นควิามพัยายามไปย�งท#�ใด หล�กการจั�ดการข�อใดท#�ต�องให�ควิามสำ�าค�ญเป3นอย�างย��ง และข�อใดท#�สำามารถุให�ควิามสำ�าค�ญตามสำมควิร สำ"ตรเป3นเสำมอนเข�มท�ศึซึ่*�งจัะใช้�การได�ด#ในสำภาพัแลดล�อมและบรรยากาศึธ&รก�จัท#�เหมาะสำมเท�าน�4น

2.1.2 แนวคิ�ด ทฤษฎี� และงานว�จั�ยท��เก��ยวก�บ การจั�ดการว�สำาหก�จัก#อสำร�างข้นาดกลางและข้นาดย#อม

107

Page 99: C 2-1

วิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อยวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม มาจัากภาษา

อ�งกฤษวิ�า Small and Medium Enterprises, SMEs จั�าแนกตามโครงสำร�างอ&ตสำาหกรรมได�เป3น 3 ประเภท ด�งน#4

1. ภาคการผู้ล�ต (Production Sector)

ประกอบด�วิย 3 กล&�ม ด�งน#4- อ&ตสำาหกรรมวิ�ศึวิการ แบ�งเป3น 6 สำาขา ได�แก�

เหล�กและโลหะประด�ษฐ(, เคร�องจั�กรกล, แม�พั�มพั(, เคร�องใช้�ไฟัฟั0า, อ�เล�กทรอน�ค, ยานยนต( และช้�4นสำ�วิน

- อ&ตสำาหกรรมเบาท#�ใช้�แรงงานเข�มข�น แบ�งเป3น 5

ประเภท ได�แก� สำ��งทอและเคร�องน&�งห�ม, รองเท�า และเคร�องหน�ง,

อ�ญมณ#และเคร�องประด�บ, สำ��งพั�มพั(, บรรจั&ภ�ณฑ์(พัลาสำต�ก- อ&ตสำาหกรรมท#�ใช้�ทร�พัยากรธรรมช้าต� แบ�งเป3น

5 สำาขา ได�แก� อาหาร, ยาและสำม&นไพัร, เฟัอร(น�เจัอร(ไม�, ผู้ล�ตภ�ณฑ์(ยาสำ"บ, เซึ่ราม�กสำ(

2. ภาคการค�า ประกอบด�วิย 2 สำาขา ได�แก� การค�าปล#กและการค�าสำ�ง

3. ภาคบร�การ ประกอบด�วิย 9 สำาขา ได�แก� บร�การท�องเท#�ยวิ, สำปาและการบร�การสำ&ขภาพั, ร�านอาหาร, การก�อสำร�าง,

บร�การขนสำ�งและโลจั�สำต�กสำ(, บร�การซึ่อฟัแวิร(และ Digit Content,

บร�การการศึ*กษา, บร�การออกแบบ, บร�การท#�ปร*กษาสำ�าหร�บล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาด

ย�อม ก�าหนดตามพัระราช้บ�ญญ�ต�สำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม พั.ศึ. 2543 โดยม#หล�กเกณฑ์( ด�งน#4

108

Page 100: C 2-1

ต่ารางท�� 1 ล�กษณะข้นาดข้องว�สำาหก�จัข้นาดกลางและข้นาดย#อม

ล�กษณะว�สำาหก�จั

จั!านวนการจั�างงาน (คิน)

จั!านวนสำ�นทร�พื่ย$ถาวร (ล�านบาท)

ข้นาดย#อมข้นาดกลาง

ข้นาดย#อม ข้นาดกลาง

ก�จัการผู้ล�ตสำ�นค�า ไมเก�น 50 51-200 ไม�เก�น 50 51-200

ก�จัการค�า - การค�าปล#ก - การค�าสำ�ง

ไม�เก�น 25

ไมเก�น 15

26-5016-30

ไม�เก�น 50

ไม�เก�น 30

51-10031-600

ก�จัการให�บร�การ ไมเก�น 50 51.200 ไม�เก�น 50 51-200

*ในกรณ#ท#�จั�านวินการจั�างงานของก�จัการใด เข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดย�อม แต�ม"ลค�าสำ�นทร�พัย(ถุาวิรเข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดกลาง หรอ ม#จั�านวินการจั�างงานเข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดกลาง แต�ม"ลค�าสำ�นทร�พัย(เข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดย�อม ให�ถุอจั�านวินของการจั�างงานหรอม"ลค�าสำ�นทร�พัย(ถุาวิรท#�น�อยกวิ�าเป3นเกณฑ์(

ท#�มา : สำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2550)

ควิามสำ�าค�ญของ วิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อมต�อระบบเศึรษฐก�จั

ในปA พั.ศึ. 2552 ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมในประเทศึ (GDP) เท�าก�บ 9,050,715.0 ล�านบาท สำ�าหร�บวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม สำร�างม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมในประเทศึ (SMEs GDP) เท�าก�บ 3,417,860.7 ล�านบาท ค�ดเป3นสำ�ดสำ�วินร�อยละ 37.8 ของ GDP รวิมท�4งประเทศึ ซึ่*�งบทบาทของ SMEs ต�อม"ลค�า GDP ลดลงมาต�อเน�องต�4งแต�ปA พั.ศึ. 2548 เป3นต�นมา โดย

109

Page 101: C 2-1

สำ�ดสำ�วินอย"�ท#�ร �อยละ 39.3, 38.9, 38.7, 38.1 และ 37.8 ตามล�าด�บ

ต่ารางท�� 2 ม,ลคิ#าผล�ต่ภ�ณฑ์$มวลรวมภายในประเทศป2 พื่.ศ.

2548-2552 เปร�ยบเท�ยบ

2548 2549 2550 2551 2552ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมภายในประเทศึ (GDP)

7,092,893.0

7,850,193.0

8,529,836.0

9,075,493.0

9,050,715.0

ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมภายในประเทศึของ SMEs

2,789,592.4

3,050,565.1

3,298,529.4

3,457,685.3

3,417,860.7

สำ�ดสำ�วินร�อยละ 39.3 38.9 38.7 38.1 37.8

ท#�มา : สำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2550)

จัากรายงานสำถุานการณ(วิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อมปA พั.ศึ. 2552 และแนวิโน�มปA พั.ศึ. 2553 ของสำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม วิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อมม#จั�านวินรวิมท�4งสำ�4น 2,896,106 ราย ค�ดเป3นร�อยละ 99.83 ของวิ�สำาหก�จัท�4งหมดท�4งหมดในประเทศึจั�านวิน 2,900,759 ราย ด�านจั�านวินการจั�างงานวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อมม# การจั�างงาน 9,701,354 รายค�ดเป3นร�อยละ 78.2

ของการจั�างงานของวิ�สำาหก�จัท�4งหมด จั�านวิน 12,405,597 รายจัากข�อม"ลข�างต�น แม�วิ�าวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและ

ขนาดย�อมจัะม#จั�านวินถุ*งร�อยละ 99.83 ม#การจั�างงานถุ*ง ร�อยละ 78.2 ของวิ�สำาหก�จัท�4งหมด แต�ม#สำ�วินร�วิมในการเจัร�ญเต�บโตของประเทศึเพั#ยงร�อยละ 37.8 สำ�าหร�บผู้ล�ตภาพัการจั�างงานเฉล#�ยต�อราย

110

Page 102: C 2-1

ของประเทศึ (ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมภาคนอกเกษตรห�กด�วิยการบร�การภาคร�ฐหารด�วิยจั�านวินการจั�างงานของวิ�สำาหก�จัท�4งหมด) ค�ดเป3น 0.61 ล�านบาท (7,998,151-423,586 / 12,405,597)

ในขณะท#�ผู้ล�ตภาพัเฉล#�ยต�อการการจั�างงาน 1 ราย ของ SMEs เป3น 0.35 ล�านบาท (3,417,860.7 / 9,701,354)

วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อมการประกาศึธ&รก�จัก�อสำร�างในไทย สำามารถุแบ�ง

วิ�สำาหก�จัท#�ประกอบการออกเป3น 3 กล&�ม ตามขนาดของเง�นท&นควิามสำามารถุและท#�มาของการลงท&น ได�แก�

1. วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม นอกเหนอจัากล�กษณะของวิ�สำาหก�จั ตาม พั.ร.บ. สำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม พั.ศึ. 2553 ม#ค�าอธ�บายเพั��มเต�มวิ�า เป3นกล&�มท#�ม#ศึ�กยภาพัในการร�บงานโครงการก�อสำร�างท#�ม#ม"ลค�าไม�สำ"งมาก สำ�วินใหญ�เป3นงานภาคเอกช้นหรอโครงการขนาดเล�กของร�ฐ ท#�ใช้�เทคโนโลย#และเง�นลงท&นไม�สำ"งมาก ในกล&�มน#4ผู้"�ประกอบการเป3นจั�านวินมาก และม#อ�ตราการแข�งข�นทางด�านราคาท#�ค�อนข�างสำ"ง และได�ร�บผู้ลกระทบจัากควิามผู้�นแปรในธ&รก�จัค�อนข�างสำ"ง

2. วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดใหญ� เป3นกล&�มท#�ม#เทคโนโลย#ในการก�อสำร�างสำ"ง ม#เป0าหมายในการร�บงานโครงการขนาดใหญ� โครงการสำาธารณ"ปโภคพั4นฐาน และโครงการของร�ฐบาล ม#ควิามพัร�อมในด�านควิามร" � ควิามสำามารถุ ม#ควิามเช้#�ยวิช้าญในวิ�ช้าช้#พัสำ"งผู้"�ประกอบการในกล&�มน#4ม#ไม�มากน�ก ม#การแข�งข�นในระด�บปานกลาง บางรายสำามารถุไปร�บงานในต�างประเทศึ รวิมถุ*งการลงท&นสำร�างงานในล�กษณะสำ�มปทานโครงการ

3. ผู้"�ประกอบการจัากต�างประเทศึ เป3นบร�ษ�ทขนาดใหญ�ในกล&�มประเทศึท#�ม#เทคโนโลย#ช้�4นสำ"ง สำ�วินใหญ�มาจัากประเทศึญ#�ป&Dน จั#น และย&โรป ซึ่*�งในการด�าเน�นธ&รก�จัจัะเน�นร�บโครงการขนาด

111

Page 103: C 2-1

ใหญ� และม#เทคโนโลย#ในการก�อสำร�างค�อนข�างสำ"ง ในร"ปแบบของการร�วิมท&นหรอ ร�วิมค�าก�บบร�ษ�ทขนาดใหญ�ในประเทศึไทย โดยล�กษณะควิามร�วิมมอด�งกล�าวิไม�ม# ควิามเฉพัาะเจัาะจังเป3นพั�นธม�ตรในการด�าเน�นธ&รก�จัท#�ถุาวิร แต�จัะเลอกร�วิมมอก�นเป3นโครงการไป ภายใต�พัระราช้บ�ญญ�ต�การประกอบอาช้#พัก�อสำร�าง พั.ศึ. 2522

ควิามสำ�าค�ญของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม

ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมในประเทศึของการก�อสำร�าง ณ ราคาประจั�าปA ในปA พั.ศึ. 2552 เท�าก�บ 244,089.0

ล�านบาท ค�ดเป3นร�อยละ 2.7 ของผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมในประเทศึ ม#อ�ตราการขยายต�วิ ณ ราคาคงท#� ร�อยละ 0 ด#ข*4นกวิ�าปA พั.ศึ. 2551 ท#�อ�ตราการขยายต�วิ ณ ราคาคงท#� เป3นร�อยละ -5.3

ต่ารางท�� 3 ม,ลคิ#าและอ�ต่ราการข้ยายต่�วผล�ต่ภ�ณฑ์$มวลรวมภายในประเทศ และม,ลคิ#าผล�ต่ภ�ณฑ์$มวลรวมภายในประเทศข้องการก#อสำร�าง ณ ราคิาคิงท�� (1998)

2548 2549 2550 2551 2552ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมภายในประเทศึ (GDP)

3,858,019.0

4,056,550.0

4,256,564.0

4,361,396.0

4,263,363.0

ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมภายในประเทศึ สำาขาก�อสำร�าง

93,809.0

98,085.0

100,511.0

95,190.0

95,221.0

อ�ตราการขยายต�วิ GDP

5.1 4.9 2.5 -2.2

อ�ตราการขยายต�วิ GDP ก�อสำร�าง

4.6 2.5 -5.3 0.0

112

Page 104: C 2-1

ท#�มา : สำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2550)

สำ�าหร�บ GDP ของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม ณ ราคาประจั�าปA ในปA พั.ศึ. 2552 ม#ม"ลค�า 201,680.3

ล�านบาท ม#สำ�ดสำ�วินถุ*งร�อยละ 82.63 ของ GDP การก�อสำร�างเม�อพั�จัารณาร�วิมก�บข�อม"ลในรายงานสำถุานการณ(วิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม ปA พั.ศึ. 2552 และแนวิโน�ม ปA พั.ศึ. 2553 ของ สำสำวิ. จั�านวินวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างท&กขนาด ม# 112,834 รายเป3นวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อมจั�านวินถุ*ง 112,729

ราย ม#สำ�ดสำ�วินเป3นร�อยละ 99.90 จั�านวินการจั�างงานของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างท�4งหมดเป3น 562,528 ราย จั�างงานในวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม จั�านวิน 467,646 ราย ค�ดเป3นร�อยละ 83.12

ต่ารางท�� 4 แสำดงจั!านวนการจั�างงานข้องว�สำาหก�จัก#อสำร�างข้นาดต่#างๆ

SMEs LE รวมจั�านวินวิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง 112,729 103 112,832

ร�อยละ 99.90 0.10

จั�านวินการจั�างงานการก�อสำร�าง 467,646 94,882 562,528

ร�อยละ 83.13 16.87

ม"ลค�าผู้ล�ตภ�ณฑ์(มวิลรวิมในประเทศึ การก�อสำร�าง ณ ราคาประจั�าปA

201,680.3

42,408.7

244,089.0

ร�อยละ 82.63 17.37

ท#�มา : สำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2550)

113

Page 105: C 2-1

เห�นได�วิ�าวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อมม#บทบาทสำ"งมากในการก�อสำร�าง

จัากข�อม"ลน�ต�บ&คคลจัดทะเบ#ยนเก#�ยวิก�บธ&รก�จัก�อสำร�างอาคารท��วิไป รห�สำธ&รก�จั 45201 ของกรมพั�ฒนาธ&รก�จัการค�า จั�านวินน�ต�บ&คคลคงอย"� ณ วิ�นท#� 15 ธ�นวิาคม 2552 ม#จั�านวิน 56,851 ราย ซึ่*�งน�อยกวิ�าปA พั.ศึ. 2551 ซึ่*�งม#จั�านวิน 62,673 ราย ถุ*ง 5,822 ราย ค�ดเป3นลดลงร�อยละ 9.28 แต�เม�อน�าข�อม"ลน�ต�บ&คคลธ&รก�จัก�อสำร�างอาคารท��วิไป จั�ดต�4งและเล�กในปA พั.ศึ.2552

จั�านวิน 4,431 ราย และ 1,463 ราย ตามล�าด�บ มาค�านวิณด�วิย พับวิ�า จั�านวินน�ต�บ&คคลคงอย"�ม#จั�านวินต�างก�นถุ*ง 8,790 ราย ท#�กรมพั�ฒนาธ&รก�จัการค�าไม�ได�ร�บรายงาน ซึ่*�งเม�อรวิมก�บจั�านวินน�ต�บ&คคลเล�กก�จัการ จั�านวินน�ต�บ&คคลธ&รก�จัการก�อสำร�างอาคารท��วิไป ปA พั.ศึ.

2552 ลดลงถุ*ง 10,253 ราย ค�ดเป3นร�อยละ 15.28 ของน�ต�บ&คคลธ&รก�จัการก�อสำร�างอาคารท��วิไป ท#�ไม�ด�าเน�นก�จัการต�อเน�อง

สำ�าหร�บร�อยละของน�ต�บ&คคลท#�สำ�งงบการเง�นการเง�นเท#ยบก�บจั�านวิน น�ต�บ&คคลคงอย"�ต� 4งแต� ปA พั.ศึ. 2546-2550

สำ"งสำ&ดในปA พั.ศึ. 2547 ม#จั�านวินน�ต�บ&คคลสำ�งงบการเง�น 25,196

ราย จัากน�ต�บ&คคลคงอย"� 52,925 ราย ค�ดเป3นเพั#ยง ร�อยละ 47.61

ซึ่*�งนอกจัากจั�านวิน น�ต�บ&คคลท#�เล�กก�จัการถุ*งร�อยละ 15.28 แล�วิ ในจั�านวินผู้"�ท#�ไม�ได�สำ�งงบการเง�น อาจัม#ผู้"�ท#�เล�กก�จัการแล�วิจั�านวินหน*�ง ซึ่*�งน�บวิ�าเป3นอ�ตราท#�สำ"งมาก

สำ�าหร�บอาย&การจัดทะเบ#ยนของน�ต�บ&คคลธ&รก�จัก�อสำร�างอาคารท��วิไปท#�จัดทะเบ#ยนเล�กระหวิ�างปA พั.ศึ. 2549-2551

ม#จั�านวิน 5,184 ราย แบ�งตามอาย&การจัดทะเบ#ยน ได�ด�งน#4

ต่ารางท�� 5 แสำดงอาย0ข้องน�ต่�บ0คิคิลธุ0รก�จัก#อสำร�างอาคิารท��วไปท��จัดทะเบ�ยนเล�ก ระหว#าง พื่.ศ. 2549-2551

114

Page 106: C 2-1

ช้#วงอาย0 (ป2) จั!านวน (ราย) สำ�ดสำ#วน (ร�อยละ)ไม�เก�น 1 ปA 560 10.79

1 ปA-ไม�เก�น 3 ปA 1,421 27.38

3 ปA-ไม�เก�น 5 ปA 849 16.36

5 ปA-ไม�เก�น 10 ปA 939 18.10

10 ปAข*4นไป 1,420 27.37

การจั�ดการงานก�อสำร�างงานก�อสำร�างเป3นอ&ตสำาหกรรมบร�การท#�เป3นท�4ง

ศึาสำตร(และศึ�ลปJ ต�องใช้�ควิามร" �ควิามสำามารถุเฉพัาะทางในการด�าเน�นงานก�อสำร�าง ต�องเก#�ยวิข�องก�บบ&คคลหลายกล&�ม หลายระด�บ ควิามสำ�าเร�จัท#�เก�ดข*4นในแต�ละโครงการต�องอาศึ�ยการบร�หารจั�ดการ ป/จัจั�ยต�างๆ ท#�เก#�ยวิข�องให�ข�บเคล�อนไปด�วิยก�นอย�างสำอดคล�อง ก�อให�เก�ดผู้ลสำ�าเร�จัต�อโครงการก�อสำร�าง

ล�กษณะเฉพัาะของงานก�อสำร�าง1. งานก�อสำร�างเป3นงานโครงการ ซึ่*�งสำามารถุบอก

ถุ*งจั&ดเร��มต�นและสำ�4นสำ&ดของโครงการได�2. งานก�อสำร�างเก�ดข*4นในสำภาพัแวิดล�อมท#�ต�างก�น

ม#สำภาพัภ"ม�ประเทศึ ภ"ม�อากาศึท#�แตกต�างก�น งานสำ�วินใหญ�อย"�ในท#�โล�งแจั�ง ไม�ม#สำ��งปกคล&ม ท�าให�การควิบค&มค&ณภาพังาน, เวิลาก�อสำร�าง และงบประมาณท�าได�ยาก

3. งานก�อสำร�าง เป3นงานท#�ต�องเก#�ยวิข�องก�บบ&คลากรหลายสำาขาวิ�ช้าช้#พั รวิมถุ*งแรงงานไร�ฝึAมอ มาตรฐาน ควิามร" � ท�กษะ และฝึAมอ ม#ควิามแตกต�างก�น การสำ�อสำารเก�ดข*4นในหลายล�กษณะ หลายระด�บ การโยกย�ายเข�า ออกจัากงาน เก�ดข*4นได�ง�าย และ รวิดเร�วิ

4. งานก�อสำร�างม#อ�ตราเสำ#�ยงในการท�าธ&รก�จัสำ"ง เน�องจัากงานก�อสำร�าง สำ�วินใหญ�เป3นงานท#�ใช้�เวิลานาน จั*งเก�ดควิาม

115

Page 107: C 2-1

เสำ#�ยงในเร�องควิามสำ�าเร�จัของงาน เช้�น จัากภาวิะวิ�กฤตเศึรษฐก�จัม วิ�สำด&ก�อสำร�างขาดแคลน หรอเก�ดภ�ยธรรมช้าต� ขนสำ�งวิ�สำด&ไม�ได� ก�อสำร�างไม�ได� ท�าให� การก�อสำร�างล�าช้�าและม#ต�นท&นสำ"ง

วิ�ตถุ&ประสำงค(และเป0าหมายของการด�าเน�นงานโครงการก�อสำร�าง

วิ�ตถุ&ประสำงค(ของโครงการก�อสำร�างจัะถุ"กก�าหนดจัากควิามต�องการของล"กค�า ซึ่*�งผู้"�บร�หารโครงการต�องให�ควิามสำ�าค�ญเป3นอ�นด�บแรก

การด�าเน�นงานโครงการก�อสำร�างต�างๆ จัะต�องได�ร�บการจั�ดการเพั�อให�ได�ตามวิ�ตถุ&ประสำงค(ท#�วิางไวิ� อาจัให�ค�าจั�าก�ดควิามของการจั�ดการโครงการไวิ�ด�งน#4 การจั�ดการโครงการ คอ การ“จั�ดการการใช้�ทร�พัยากรต�างๆ ท#�ม#อย"�อย�างเหมาะสำมและสำมบ"รณ(ท#�สำ&ด เพั�อให� การด�าเน�นโครงการบรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(ท#�ต� 4งไวิ�

โดยทร�พัยากรด�งกล�าวิ หมายถุ*ง บ&คลากรรวิมถุ*งควิามเช้#�ยวิช้าญ ควิามสำามารถุ ควิามร�วิมมอของท#มงาน เคร�องมอเคร�องใช้� และสำ��งอ�านวิยควิามสำะดวิกต�างๆ ตลอดจันข�อม"ล ระบบงาน เทคน�ค เง�นท&น และเวิลา

การด�าเน�นงานโครงการก�อสำร�าง จั*งจั�าเป3นต�องก�าหนดเป0าหมาย เพั�อใช้�เป3นแนวิทางในการปฏิ�บ�ต�และเป3นเกณฑ์(ในการประเม�นผู้ลด�วิย โดยท��วิไปเป0าหมายในการด�าเน�นโครงการม�กประกอบด�วิย 3 องค(ประกอบหล�ก ได�แก� ต�นท&น, เวิลา และค&ณภาพั องค(ประกอบท�4ง 3 ประการ ม#ควิามสำ�มพั�นธ(อย�างใกล�ช้�ดควิรถุ"กก�าหนดอย�างรอบคอบในช้�วิงเวิลาท#�เหมาะสำม เช้�น การก�าหนดค&ณภาพังานท#�สำ"งย�อมต�องการต�นท&นและเวิลาท#�มาก ในขณะท#�เร�งร�ดงานก�อสำร�างมากเก�นไปอาจัม#ผู้ลให�ค&ณภาพังานต��าและม#ต�นท&นสำ"ง

ผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องก�บงานก�อสำร�าง

116

Page 108: C 2-1

งานก�อสำร�างเป3นป/จัจั�ยจั�าเป3นต�อการด�ารงช้#วิ�ต หน*�งในป/จัจั�ย 4 ของมน&ษย( จั*งท�าให�ม#บ&คคลหลายกล&�มเข�าไปเก#�ยวิข�องก�บงานก�อสำร�าง และเพั�อตอบสำนองก�จักรรมต�างๆ ของมน&ษย( งานก�อสำร�างจั*งขยายวิ�ตถุ&ประสำงค(จัากการอย"�อาศึ�ยไปตามควิามเจัร�ญก�าวิหน�าของมน&ษย( การลงท&นก�อสำร�างเพั�อผู้ลประโยช้น(ตอบแทนในล�กษณะต�างๆ ธ&รก�จังานก�อสำร�างจั*งเก�ดข*4นและม#ผู้"�ท#�เก#�ยวิข�องอย"�หลายฝึDายเพั�อท�าให�โครงการก�อสำร�างน�4นประสำบผู้ลสำ�าเร�จัได�ด�งน#4

1. เจั�าของงาน เป3นผู้"�ร �เร��มให�เก�ดโครงการเป3นผู้"�ใช้�ประโยช้น(จัากงานก�อสำร�างน�4น เป3นน�กธ&รก�จัลงท&นก�อสำร�างเพั�อหวิ�งผู้ลตอบแทนหรอเป3นหน�วิยงานของภาคร�ฐท#�ลงท&นเพั�อสำร�างควิามเจัร�ญให�ก�บท�องถุ��น

2. สำ�าน�กงานผู้"�ออกแบบ เป3นผู้"�ร �บแนวิควิามค�ดจัากเจั�าของงาน และน�ามาพั�ฒนาให�เก�ดเป3นแบบร"ปรายการท#�ตรงตามวิ�ตถุ&ประสำงค( อย"�ในงบประมาณท#�ต� 4งไวิ� ตอบสำนองต�อการใช้�สำอย ม��นคงแข�งแรง และค&�มค�าต�อการลงท&น ในการออกแบบประกอบด�วิยคณะท�างานออกแบบ หลายสำาขา เช้�น สำถุาปน�ก วิ�ศึวิกรสำาขาต�างๆ ม�ณฑ์นากร เป3นต�น

3. ผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�าง เป3นผู้"�ท#�ท�าให�งานออกแบบกลายเป3นงานก�อสำร�างจัร�งข*4นมา ตอบสำนองควิามต�องการของเจั�าของงานและถุ"กต�องตรงตามแบบร"ปรายการท#�ออกแบบไวิ� ในงานก�อสำร�างท��วิไปอาจัม#ผู้"�ร �บเหมาเพั#ยงช้&ดเด#ยวิร�บผู้�ดช้อบงานก�อสำร�างท�4งหมด สำ�าหร�บโครงการก�อสำร�างขนาดใหญ�ท#�ม#ม"ลค�าสำ"ง อาจัแบ�งผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�าง ออกตามภาระหน�าท#�และการจั�างได�ด�งน#4

- ผู้"�ร �บเหมาหล�ก เป3นผู้"�ม#ศึ�กยภาพัม#ควิามพัร�อมท�4งด�านทร�พัยากร และด�านการเง�น ได�ร�บเลอกเป3นผู้"�ร �บเหมางานท�4งโครงการ เป3นผู้"�ท#�เซึ่�นสำ�ญญาก�อสำร�างก�บเจั�าของงานโดยตรง

117

Page 109: C 2-1

- ผู้"�ร �บเหมาช้�วิง เป3นผู้"�ร �บเหมางานบางสำ�วินจัากผู้"�ร �บเหมาหล�กอ#กทอดหน*�ง โดยผู้"�ร �บเหมาหล�กจัะพั�จัารณาต�ดงานในสำ�วินท#�อาจัม#ควิามช้�านาญไม�พัอ หรอถุ�าท�าเองแล�วิอาจัควิบค&มต�นท&นไม�ได� หรอท�าไม�ท�น ก�จัะค�ดเลอกผู้"�ร �บเหมาช้�วิงท#�ม#ควิามสำามารถุและราคาเป3นท#�ยอมร�บได�ให�ด�าเน�นการแทน

- ผู้"�ร �บเหมาช้�วิงเฉพัาะ เป3นผู้"�ร �บเหมาท#�เจั�าของงานหามาเอง หรอแยกจั�างงานท#�ม#ล�กษณะเฉพัาะ เช้�น งานระบบต�างๆ ได�แก� งานระบบล�ฟัท( งานสำระวิ�ายน�4า งานจั�ดสำวิน เป3นต�น แล�วิให�มาท�างานรวิมก�บผู้"�ร �บเหมาหล�ก

4. สำ�าน�กงานท#�ปร*กษา เป3นผู้"�ท#�ม#ควิามเช้#�ยวิช้าญช้�านาญในงานแต�ละด�าน เป3นเสำมอนต�วิแทนเจั�าของงานท�าหน�าท#�ควิบค&มตรวิจัสำอบค&ณภาพังานก�อสำร�าง เพั�อให�ได�ผู้ลงานก�อสำร�างท#�ม#ควิามแข�งแรง สำวิยงาม ถุ"กต�องตามหล�กวิ�ช้าการ และควิามต�องการของเจั�าของงาน

5. ผู้"�บร�หารงานก�อสำร�าง ในโครงการก�อสำร�างท#�ม#ม"ลค�าสำ"ง หรอม# ควิามสำล�บซึ่�บซึ่�อนมาก ม#ควิามจั�าเป3นท#�ต�องใช้�มออาช้#พัทางด�านบร�หารงานก�อสำร�าง เข�ามาท�าหน�าท#�บร�หารจั�ดการโครงการ ท�4งทางด�านเวิลา และงบประมาณ แก�ไขป/ญหาอ&ปสำรรคให�ลดน�อยลง ต�ดสำ�นหรอย&ต�ป/ญหาท#�อาจัเก�ดข*4นได�ระหวิ�างผู้"�ร �บเหมาช้&ดต�างๆ ตรวิจักรองงานเป3นเสำมอนเจั�าของงานเอง

ขอบเขตข�4นตอนงานก�อสำร�างงานก�อสำร�าง แบ�งเป3นข�4นตอนการด�าเน�นการ โดย

คณะอน&กรรมการสำาขาบร�หารงานก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรมสำถุานแห�งประเทศึไทย ออกเป3น 8 ข�4นตอน ได�แก�

1. ข�4นตอนการเร��มต�นโครงการ2. ข�4นตอนการออกแบบ3. ข�4นตอนการจั�ดจั�างผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�าง

118

Page 110: C 2-1

4. ข�4นตอนการเตร#ยมการก�อนการก�อสำร�าง5. ข�4นตอนการด�าเน�นการก�อสำร�าง6. ข�4นตอนการเตร#ยมการก�อนการสำ�งมอบงาน

ก�อสำร�าง7. ข�4นตอนการสำ�งมอบงานก�อสำร�าง8. ข�4นตอนการบร�การหล�งสำ�งมอบงานก�อสำร�างร"ปแบบของการวิ�าจั�างงานก�อสำร�างงานก�อสำร�างม#ผู้"�เก#�ยวิข�องหลายฝึDาย ซึ่*�งม#บทบาท

ต�างก�น เจั�าของงานจั*งเป3นผู้"�ก�าหนดร"ปแบบการวิ�าจั�างตามควิามเหมาะสำมก�บล�กษณะงาน เพั�อให�ได�ผู้ลประโยช้น(สำ"งท#�สำ&ดและม#ต�นท&นการก�อสำร�างท#�ต��าท#�สำ&ด ซึ่*�งม#ร"ปแบบของการวิ�าจั�างหลายร"ปแบบ ด�งน#4

1. การวิ�าจั�างผู้"�ออกแบบและผู้"�ร �บเหมาหล�กแยกจัากก�น เป3นร"ปแบบ การวิ�าจั�างแบบด�4งเด�ม โดยเจั�าของงานวิ�าจั�างผู้"�ออกแบบให�จั�ดท�าแบบร"ปรายการก�อสำร�าง เม�อแบบเสำร�จัสำมบ"รณ( ด�าเน�นการจั�ดหาผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�าง โดยการประกวิดราคา หรอเสำนอราคา ท�4งผู้"�ออกแบบและผู้"�ร �บเหมาได�ร�บการวิ�าจั�างโดยตรงจัากเจั�าของงาน สำ�าหร�บผู้"�ออกแบบอาจัท�าหน�าท#�เพั��มเต�มให�เป3นท#�ปร*กษาในการค�ดเลอกผู้"�ร �บเหมาในการจั�ดท�าเง�อนไขสำ�ญญาจั�างงาน การแบ�ง งวิดงาน รวิมไปถุ*งการตรวิจัสำอบงานก�อสำร�างด�วิย สำ�าหร�บผู้"�ร �บเหมาหล�กอาจัจั�ดหาผู้"�ร �บเหมาช้�วิงมาท�างานบางสำ�วินท#�เห�นวิ�าเหมาะสำม

2. การวิ�าจั�างผู้"�ร �บเหมามากกวิ�า 1 ราย เป3นร"ปแบบการวิ�าจั�างท#�คล�ายก�บแบบแรก แต�เจั�าของงานอาจัแยกงานบางสำ�วินออกไปวิ�าจั�างต�างหาก ซึ่*�งอาจัท�าให�ราคาก�อสำร�างลดลงได� และได�ผู้"�ร �บเหมาท#�ช้�านาญเฉพัาะด�าน เก�ดประโยช้น(ก�บเจั�าของงานมากข*4น แต�ท�าให�เจั�าของงานต�องวิ�าจั�างผู้"�ร �บเหมาหลายราย และอาจัเก�ดควิามข�ดแยงในการก�อสำร�างระหวิ�างผู้"�ร �บเหมา ซึ่*�งเจั�าของงานต�องร�บภาระเป3นผู้"�ประสำานและแก�ไขป/ญหาต�างๆ เอง

119

Page 111: C 2-1

3. การวิ�าจั�างงานออกแบบรวิมก�บการจั�ดการงานก�อสำร�าง เป3นร"ปแบบท#�เจั�าของงานต�องการลดภาระหรอควิามไม�สำะดวิกของการประสำานงานก�บผู้"�ร �บเหมา หรอระหวิ�างผู้"�ร �บเหมาในการวิ�าจั�าง 2 ร"ปแบบแรก ก�สำามารถุเพั��มเง�อนไขให�ผู้"�ออกแบบเป3นผู้"�ร �บผู้�ดช้อบแทน โดยท�าหน�าท#�ประสำานงาน ตรวิจัสำอบผู้ลงาน หรอเบ�กงวิดงานให�ก�บผู้"�ร �บเหมาแต�ละราย ก�อให�เก�ดควิามคล�องต�วิก�บท&กฝึDาย แต�เจั�าของงานม#ค�าใช้�จั�ายเพั��มข*4น

4. การวิ�าจั�างงานออกแบบและก�อสำร�างรวิมก�น ร"ปแบบน#4 ผู้"�ออกแบบและผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�างจัะท�างานร�วิมก�นและเสำนอราคาค�าก�อสำร�างรวิมค�าออกแบบต�อเจั�าของงาน ม�กใช้�ในการออกแบบหรอก�อสำร�างด�วิยเทคน�คพั�เศึษเฉพัาะทางเท�าน�4น ซึ่*�งม#ข�อด#ท�าให�เจั�าของงานต�ดต�อก�บผู้"�ออกแบบและก�อสำร�างเพั#ยงรายเด#ยวิลดภาระเร�องต�างๆ ลง แต�ถุ�าเจั�าของงานไม�ม#ควิามร" �หรอประสำบการณ(ในงานก�อสำร�างประเภทน#4 อาจัเก�ดควิามก�งวิลในเร�องค&ณภาพัของงานก�อสำร�างได� แต�สำามารถุแก�ไขโดยวิ�าจั�างท#�ปร*กษาท#�ม#ควิามช้�านาญเข�ามาด"แลแทน

5. การวิ�าจั�างงานออกแบบและก�อสำร�างรวิมก�นพัร�อมลงท&นก�อน ร"ปแบบน#4แตกต�างจัากร"ปแบบท#� 4 ตรงท#�ผู้"�ออกแบบและก�อสำร�างเป3นผู้"�ท#�ต�องลงท&นให�ก�อน อาจัรวิมถุ*งจั�ดหาสำถุานท#�ท#�ด�นและระบบสำาธารณ"ปโภคให� ซึ่*�งเจั�าของงานม#หน�าท#�เพั#ยงเตร#ยมจั�ายเง�นตามงวิดงานท#�ตกลงก�น โดยท��วิไปเจั�าของงานม�กเป3นหน�วิยงานของภาคร�ฐ ซึ่*�งเป3นท#�ม� �นใจัของผู้"�ท#�ลงท&นให�ก�อน

6. การวิ�าจั�างท#มผู้"�จั�ดการโครงการก�อสำร�าง ร"ปแบบน#4คล�ายก�บร"ปแบบท#� 4 การวิ�าจั�างงานออกแบบและก�อสำร�างร�วิมก�น ซึ่*�งเจั�าของงานมอบหมายให�ผู้"�ออกแบบเป3น ผู้"�ตรวิจัสำอบและประสำานงานแทน แต�เม�อโครงการม#ม"ลค�าสำ"งมากข*4น หรอม#ควิามซึ่�บซึ่�อนของงานมากข*4น การจั�ดหาผู้"�จั�ดการงานก�อสำร�างท#�ม#ควิาม

120

Page 112: C 2-1

ช้�านาญด�านการบร�หารจั�ดการโดยเฉพัาะท�าหน�าท#�เสำมอนเจั�าของงาน จัะท�าให�งานก�อสำร�างแล�วิเสำร�จับรรล&ตามวิ�ตถุ&ประสำงค(ของโครงการ และช้�วิยลดต�นท&นโดยรวิมของโครงการ

งานของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างการประกอบธ&รก�จัก�อสำร�าง ม#การด�าเน�นการซึ่*�งจัะ

ต�องเก#�ยวิข�องด�งต�อไปน#4 1. งานจั�ดการท��วิไป2. งานขาย การตลาด และบร�การ3. งานประมาณราคา4. งานด�านจั�ดซึ่4อ5. งานด�านก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรม และเทคโนโลย#6. งานด�านควิามปลอดภ�ย7. งานด�านบ�ญช้# และการเง�น1. งานจั�ดการท��วิไป

ก�จักรรมหล�กของการจั�ดการ ประกอบด�วิยหน�าท#�ทางการจั�ดการ 4 ประการ คอ การวิางแผู้น, การจั�ดองค(กร, การช้#4น�า และการควิบค&ม ม#ควิามสำ�าค�ญต�อองค(กรในการควิบค&ม ด"แล บ�งค�บบ�ญช้า เพั�อให�ได�ผู้ลงานตามเป0าหมาย การวิางแผู้นและการจั�ดองค(กรน#4 อย"�ในสำ�วินของการค�ด เพั�อให�สำ�วินของการค�ดน#4น�าไปสำ"�การกระท�าท#�สำ�าเร�จั โดยอาศึ�ยสำมาช้�กในองค(กร เพั�อให�สำามารถุท�างานได�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค( ต�องอาศึ�ยการช้#4น�า ประกอบด�วิย ภาวิะผู้"�น�า และการจั"งใจั และการควิบค&มให�การด�าเน�นงานต�างๆ เป3นไปตามแผู้น หรอมาตรฐานท#�ก�าหนด

1) การวิางแผู้น ประกอบด�วิย การก�าหนดขอบเขตทางธ&รก�จั, การก�าหนดวิ�ตถุ&ประสำงค(และต�4งเป0าหมาย ตลอดจันก�าหนดวิ�ธ#การเพั�อให�สำามารถุด�าเน�นงานได�ตามวิ�ตถุ&ประสำงค(หรอเป0าหมายท#�ต� 4งไวิ�

121

Page 113: C 2-1

2) การจั�ดองค(กร ประกอบด�วิย การจั�ดท�าโครงสำร�างองค(กรและก�าหนดระบบงาน, บทบาท อ�านาจั หน�าท#�ของบ&คลากร และจั�ดสำรรทร�พัยากรต�างๆ ให�เหมาะสำม สำอดคล�องก�บแผู้นงาน เพั�อให�องค(กรสำามารถุด�าเน�นการตามแผู้น ให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค(และเป0าหมายท#�ก�าหนด โดยการจั�ดการต�องค�าน*งถุ*งสำายงานหล�กซึ่*�งเป3นสำายการปฏิ�บ�ต�การร�บผู้�ดช้อบต�อผู้ลสำ�าเร�จั และสำายงานสำน�บสำน&น ซึ่*�งเป3นสำายงานท#�ช้�วิยเหลอและสำน�บสำน&นสำายงานหล�ก

3) การช้#4น�า ประกอบด�วิย เร�องภาวิะผู้"�น�า และการจั"งใจั ในเร�องแรกคอภาวิะผู้"�น�าของผู้"�บร�หาร ซึ่*�งเป3นสำ�วินสำ�าค�ญมากในการบร�หารงานของแต�ละองค(กร เน�องจัากภาวิะผู้"�น�าเป3นควิามสำามารถุในการท�าให�บ&คคลอ�นปฏิ�บ�ต�อย�างใดอย�างหน*�งเพั�อให�บรรล&วิ�ตถุ&ประสำงค( ซึ่*�งเป3นเร�องท#�เก#�ยวิข�องก�บการพั�ฒนาต�วิผู้"�บร�หารเอง สำ�วินการจั"งใจั ซึ่*�งเป3นการช้�กจั"งให�บ&คคลอ�นแสำดงพัฤต�กรรมท#�พั*งประสำงค( ผู้"�บร�หารจั*งต�องเสำร�มสำร�างและสำน�บสำน&น ช้�กจั"งหรอกระต&�นให�พัน�กงานท�างานอย�างเต�มท#�ตามควิามร" �ควิามสำามารถุท��วิท�4งองค(กร การสำร�างจั�ตสำ�าน*กควิามซึ่�อสำ�ตย(สำ&จัร�ต และควิามร�บผู้�ดช้อบต�อหน�าท#�ให�เก�ดข*4นในมวิลหม"�พัน�กงาน

4) การควิบค&ม ประกอบด�วิย การต�ดตาม, ตรวิจัสำอบ, ประเม�นตามเกณฑ์(มาตรฐานท#�ก�าหนด และแก�ไขให�การด�าเน�นงานสำามารถุบรรล&เป0าหมาย หรอปร�บปร&งแผู้นและการด�าเน�นงานให�สำอดคล�องก�บข�อจั�าก�ดของเหต&การณ(และสำภาพัแวิดล�อมจัร�ง เพั�อประสำ�ทธ�ภาพัและประสำ�ทธ�ผู้ลของงาน

นอกจัากก�จักรรมหล�ก 4 ประการข�างต�นแล�วิ ย�งม#ก�จักรรมอ�นท#�ช้�วิยสำน�บสำน&นกระบวินการจั�ดการให�เป3นไปอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั เช้�น การต�ดสำ�นใจัในการจั�ดการ, การจั�ดการเช้�งกลย&ทธ(, การบร�หารทร�พัยากรบ&คคล เป3นต�น

2. งานขาย การตลาด และบร�การ

122

Page 114: C 2-1

ภารก�จัในการหาล"กค�า หรอการหางานเป3นเร�องสำ�าค�ญม#ควิามหมายต�อองค(กรเป3นอย�างย��ง ม�ฉะน�4นแล�วิองค(กรจัะไม�สำามารถุด�าเน�นการต�อไปได�

โดยสำ�วินใหญ�งานของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง จัะแบ�งเป3นงานภาคร�ฐและงานภาคเอกช้น ซึ่*�งงานภาคร�ฐสำ�วินมากจัะเป3นการแข�งข�นโดยการประม"ลงาน ผู้"�ท#�เสำนอราคาต��าท#�สำ&ดและม#ค&ณสำมบ�ต�ตามท#�ก�าหนดจัะเป3นผู้"�ท#�ได�งาน สำ�วินงานภาคเอกช้นจัะเป3นการแข�งข�นก�นในด�านควิามพั*งพัอใจัของผู้"�วิ�าจั�าง

องค(กรท#�ม#ควิามสำามารถุในการแข�งข�นสำ"ง จัะม#การวิางแผู้นทางการตลาดและการบร�การล"กค�าท#�ด#ม#ประสำ�ทธ�ภาพั ม#การวิ�เคราะห(ควิามสำามารถุในการแข�งข�นของบร�ษ�ท ม#การเจัาะกล&�มล"กค�าหรอเจั�าของงานท#�ช้�ดเจัน ม#การวิ�ดควิามพั*งพัอใจัจัากล"กค�า ม# การประเม�นผู้ลของงานจัากเจั�าของงาน เพั�อให�เก�ดการพั�ฒนาปร�บปร&งอย�างต�อเน�อง และเป3น การเพั��มข#ดควิามสำามารถุของบร�ษ�ท

3. งานประมาณราคางานประมาณราคาท#�ด#และม#ประสำ�ทธ�ภาพั ต�อง

ประกอบด�วิยป/จัจั�ยพั4นฐานหลายประการ ได�แก� การม#ข�อม"ลท#�ถุ"กต�องครบถุ�วิน ม#ระบบหรอวิ�ธ#ท#�เหมาะสำม ข�อม"ลโครงการในอด#ตม#ควิามสำ�าค�ญก�บการประมาณราคาสำ�าหร�บโครงการใหม� เช้�น ข�อม"ลค�าแรง,

ค�าวิ�สำด&, อ&ปกรณ( และผู้ลผู้ล�ตต�อหน�วิยเวิลา ซึ่*�งนอกจัากจัะน�าไปใช้�ในการประมาณราคาสำ�าหร�บโครงการในอนาคตแล�วิย�งใช้�ในการควิบค&มค�าใช้�จั�ายในโครงการได� และข�อม"ลท#�ด#จัะต�องม# การปร�บปร&งข�อม"ลให�ถุ"กต�องและท�นสำม�ย

นอกจัากการม#ข�อม"ลท#�ด#แล�วิ ย�งต�องม#ระบบและวิ�ธ#การในการประมาณราคาท#�ด#ด�วิย ระบบท#�เป3นท#�ยอมร�บวิ�าเป3นมาตรฐานท#�ด#ในการประมาณราคา คอ จัะต�องค�าน*งถุ*งวิ�ธ#การและ

123

Page 115: C 2-1

ทร�พัยากรท#�ต�องการใช้�ในการก�อสำร�างอย�างครบถุ�วิน รวิมถุ*งตรวิจัสำอบควิามเหมาะสำมก�บสำภาพัควิามเป3นจัร�งของสำถุานการณ(, ช้�วิงเวิลาในการก�อสำร�าง และพั4นท#�ต� 4งของโครงการก�อสำร�าง

การใช้�เทคโนโลย#สำม�ยใหม�เพั�อช้�วิยในการเก�บข�อม"ลและประมาณราคา จัะช้�วิยให�การประมาณราคาแม�นย�าและรวิดเร�วิข*4น

4. งานด�านจั�ดซึ่4องานจั�ดซึ่4อท#�ม#ประสำ�ทธ�ภาพั เป3นป/จัจั�ยท#�ม#ผู้ลท�าให�

โครงการก�อสำร�างม#ผู้ลสำ�าเร�จัด# การบร�หารงานจั�ดซึ่4ออย�างม#ค&ณภาพัสำามารถุช้�วิยลดต�นท&นให�ต��าลงได�อย�างมาก ในขณะท#�ย�งคงค&ณภาพัของสำ�นค�าท#�สำ� �งซึ่4อได�ด#เท�าเด�ม หรอมากกวิ�าเด�ม ภายในเวิลาท#�ต�องการ ท�าให�งานเสำร�จัตามก�าหนดได�ผู้ลเป3นท#�น�าพัอใจั สำามารถุเพั��มพั"นผู้ลก�าไรให�ก�บก�จัการ

5. งานด�านก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรมและเทคโนโลย#การจั�ดการงานก�อสำร�าง เป3นหน�าท#�หล�กของ

วิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง วิ�ตถุ&ประสำงค(เพั�อประสำ�ทธ�ภาพัของงานเป3นสำ�าค�ญ การวิางแผู้นงานและการควิบค&มค&ณภาพังานเป3นป/จัจั�ยท#�สำ�าค�ญในควิามสำ�าเร�จัของงานก�อสำร�าง

เทคโนโลย#และวิ�ศึวิกรรมในป/จัจั&บ�นม#การเปล#�ยนแปลงและพั�ฒนาอย�างรวิดเร�วิ ม#การผู้ล�ตเคร�องมอเคร�องใช้�ในการท�างานท#�ท�นสำม�ยมากย��งข*4น ควิามสำามารถุของคอมพั�วิเตอร(ม#มากข*4น และท#�สำ�าค�ญม#การพั�ฒนาทางด�านวิ�ศึวิกรรมและการบร�หารการก�อสำร�างมากย��งข*4น ควิามสำามารถุในการปร�บต�วิให�ท�นและใช้�ประโยช้น(จัากเทคโนโลย#และวิ�ศึวิกรรมได� เป3นป/จัจั�ยท#�สำ�าค�ญท#�จัะสำร�างควิามได�เปร#ยบในการแข�งข�น

6. งานด�านควิามปลอดภ�ย

124

Page 116: C 2-1

อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างม#สำถุ�ต�การเก�ดอ&บ�ต�เหต&สำ"งมาก สำ�งผู้ลให�เก�ด การบาดเจั�บและหย&ดงาน การเสำ#ยขวิ�ญและก�าล�งใจัของคนงาน ซึ่*�งม#ผู้ลต�อการก�อสำร�างในท#�สำ&ด การม#อ&ปกรณ(ป0องก�นอ&บ�ต�เหต&ให�เพั#ยงพัอ และเหมาะสำมก�บงานก�อสำร�าง การรณรงค(และประเม�นผู้ลการท�างานของบ&คลากรเก#�ยวิก�บควิามปลอดภ�ยในงานก�อสำร�างจัะท�าให�อ&บ�ต�เหต& และควิามเสำ#�ยงในการเก�ดอ&บ�ต�เหต&ลดลง ท�าให�ผู้ลงานม#ประสำ�ทธ�ภาพัสำ"ง บรรล&ตามวิ�ตถุ&ประสำงค(ท#�ต�องการ

7. งานด�านบ�ญช้#และการเง�นระบบบ�ญช้#และการเง�นท#�ด# จัะสำามารถุตรวิจัสำอบ

ได�วิ�าฐานะทาง การเง�นในแต�ละช้�วิงเป3นอย�างไร การร�บและจั�ายเง�นเป3นไปตามท#�ก�าหนดไวิ�หรอไม� การวิ�เคราะห(ข�อม"ลทางบ�ญช้#จัะท�าให�ทราบสำถุานะของก�จัการ ผู้ลการด�าเน�นการเม�อเท#ยบก�บประมาณการ คาดการผู้ลก�าไร หรอขาดท&นท#�จัะประสำบเพั�อให�ได�ร�บทราบและแก�ไขหรอป0องก�นป/ญหาท#�อาจัเก�ดข*4นได�

สำภาวิะการณ(อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างจัากผู้ลกระทบของวิ�กฤต�เศึรษฐก�จัท#�ท�าให�สำภาวิะ

ธ&รก�จัก�อสำร�างช้ะลอต�วิลงอย�างต�อเน�อง และร&นแรง โดยท�4งภาคร�ฐและเอกช้นลดขนาดของโครงการใหม�ลง อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างเป3นธ&รก�จัท#�ได�ร�บผู้ลกระทบโดยตรงจัากภาวิะวิ�กฤต�เศึรษฐก�จัในปA พั.ศึ.

2540 จัากม"ลค�า 710,224 ล�านบาท ลดลงเหลอเพั#ยง 412,522

ล�านบาท ในปA พั.ศึ. 2543 หรอลดลงโดยเฉล#�ยประมาณร�อยละ 14.0 ต�อปA ม#ผู้ลท�าให�เก�ดการแข�งข�นสำ"งท&กระด�บของขนาดโครงการก�อสำร�าง ผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดเล�กสำ�วินใหญ�อย"�ในภาคอสำ�งหาร�มทร�พัย( ซึ่*�งก�อนภาวิะวิ�กฤต�เศึรษฐก�จั ตลาดอสำ�งหาร�มทร�พัย(ตกอย"�ในภาวิะอ��มต�วิ เน�องจัากผู้"�ประกอบการต�างเร�งลงท&นและขยายปร�มาณธ&รก�จัเพั��มข*4นมาก เพั�อรองร�บการขยายต�วิ

125

Page 117: C 2-1

ของตลาด ท#�บางสำ�วินม�ได�เก�ดจัากอ&ปสำรรคของผู้"�บร�โภคท#�แท�จัร�งบางสำ�วินม#ล�กษณะเก�งก�าไร การซึ่4อขายเปล#�ยนมอเก�ดข*4นอย�างรวิดเร�วิ แต�เม�อเศึรษฐก�จัช้ะง�กง�น จั*งพับวิ�าม#อ&ปสำงค(เก�นในภาคอสำ�งหาร�มทร�พัย(เหลออย"�มาก ผู้"�ประกอบการต�างระง�บการลงท&นใหม�และเร�งระบายอสำ�งหาร�มทร�พัย(เด�มออกไป ม#ผู้ลท�าให�ผู้"�ร �บเหมาท#�ม#ท&นสำ�ารองน�อย ไม�สำามารถุรองร�บสำภาพัการขาดท&นอย�างต�อเน�องในช้�วิงภาวิะเศึรษฐก�จัถุดถุอยได� ต�องถุอนต�วิออกจัากตลาดไป สำ�วินผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�างท#�เหลออย"�ห�นมาแข�งข�นในการประม"ลงานท#�ต�ดราคาในการประม"ลงาน และตกอย"�ในภาวิะของการขาดสำภาพัคล�องทางการเง�น

แต�หล�งจัากปA พั.ศึ. 2544 เป3นต�นมา อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างได�กระเต4องข*4น ท�4งน#4สำ�วินหน*�งมาจัากการได�ร�บป/จัจั�ยสำน�บสำน&นจัากการลงท&นในโครงการต�างๆ ของภาคร�ฐ และผู้ลมาจัากการข�บเคล�อนนโยบายร�ฐ ผู้�านมาตรการต�างๆ ท#�ร �ฐน�ามาใช้�ในการกระต&�นภาคอสำ�งหาร�มทร�พัย( เช้�น การปร�บปร&งโครงสำร�างหน#4ภาคอสำ�งหาร�มทร�พัย( มาตรการภาษ#เพั�อ การสำน�บสำน&นการซึ่4อขายอสำ�งหาร�มทร�พัย( เช้�น การกระต&�นโดยตรงในโครงการบ�านเอ4ออาทรและบ�านออมสำ�น และจัากมาตรการกระต&�นทางเศึรษฐก�จัภาคร�ฐด�านอสำ�งหาร�มทร�พัย(ม#ผู้ลให�จั�านวิน อ&ปสำงค(สำ�วินเก�นประเภทต�างๆ ของการก�อสำร�างเร��มลดลง บร�ษ�ทอสำ�งหาร�มทร�พัย(หลายแห�งเร��มม# การลงท&นใหม� ซึ่*�งเป3นโอกาสำด#ท#�ม#สำ�งผู้ลมาย�งภาคการก�อสำร�างด�วิยการเป@ดการค�าเสำร#ภาคบร�การ

แต�เด�มอ&ตสำาหกรรมการก�อสำร�าง ถุ"กน�บวิ�าเป3นการบร�การประเภท Non-Tradable คอ ถุอวิ�าการก�อสำร�างไม�สำามารถุสำ�งออกหรอให�บร�การข�ามพัรมแดนของแต�ละประเทศึได� เน�องจัากผู้ลผู้ล�ตของการก�อสำร�าง (เช้�น ต�วิอาคาร ต�วิโรงงาน ถุนน สำะพัาน) ต�างถุ"กตร*งไวิ� ณ สำถุานท#�ท�าการก�อสำร�าง ในสำ�วินท#�ม#การ

126

Page 118: C 2-1

เคล�อนย�ายข�ามพัรมแดน ม#เพั#ยงป/จัจั�ยการผู้ล�ตท�4งหมดท#�ใช้�ในขบวินการก�อสำร�าง เช้�น เคร�องจั�กร, วิ�ศึวิกร, ผู้"�ควิบค&มโครงการ และท&น ด�งน�4น ควิามสำนใจัในสำาขาการก�อสำร�างในฐานะอ&ตสำาหกรรมการผู้ล�ตท#�สำามารถุก�อให�เก�ดรายได� และน�ามาซึ่*�งเง�นตราต�างประเทศึจั*งถุ"กละเลยไปมาก แต�ป/จัจั&บ�นแนวิค�ดในเร�องน#4ได�เปล#�ยนแปลงไป การก�อสำร�างถุอวิ�าเป3นบร�การสำาขาหน*�งท#�ม#การซึ่4อขายก�นได� คอ นอกจัากจัะน�ามาซึ่*�งรายได�แล�วิ ย�งเป3นแหล�งท#�สำามารถุน�ามาซึ่*�งเง�นตราต�างประเทศึท#�สำ�าค�ญและย�งให�ผู้ลเช้�อมโยง ไปย�งสำาขา การผู้ล�ตอ&ตสำาหกรรมท#�เก#�ยวิก�บวิ�สำด&อ&ปกรณ(การก�อสำร�างอ#กด�วิย

ตลอดระยะเวิลา 20 ปAท#�ผู้�านมา ประเทศึก�าล�งพั�ฒนาหลายๆ ประเทศึ ม#อ�ตราการเจัร�ญเต�บโตทางเศึรษฐก�จัขยายต�วิอย�างต�อเน�อง และบางประเทศึเปล#�ยนล�กษณะ การปกครองทางเมองจัากประเทศึสำ�งคมน�ยม เป3นท&นน�ยมหรอท&นน�ยมภายใต�การก�าก�บขยายภาคร�ฐ ม#ผู้ลให�ควิามต�องการทางด�านสำาธารณ"ปโภคพั4นฐานเพั��มข*4นมาก เพั�อรองร�บการขยายต�วิทางเศึรษฐก�จั ควิามต�องการทางด�านท#�พั�กอาศึ�ยท#�เพั��มข*4นอย�างต�อเน�องก�บการขยายต�วิของเมอง ควิามต�องการก�อสำร�างโรงงานอ&ตสำาหกรรมการผู้ล�ต ควิามต�องการทางด�านโรงแรมและ สำถุานบร�การท#�เก#�ยวิข�องก�บการท�องเท#�ยวิ ม#ผู้ลท�าให�บร�ษ�ทก�อสำร�างนานาช้าต� ได�หล��งไหลเข�ามาแข�งข�นการประม"ลโครงการขนาดใหญ� ท#�ม#ม"ลค�าในแต�ละโครงการอาจัสำ"งน�บหลายหม�นล�านบาท โดยแข�งข�นก�นเองระหวิ�างบร�ษ�ทก�อสำร�างท#มช้าต�ขนาดใหญ�ก�อสำร�าง หรอร�วิมมอก�บบร�ษ�ทก�อสำร�างท�องถุ��น ซึ่*�งล�วินน�าไปสำ"�แรงผู้ล�กด�นให�ม#การเป@ดเสำร#ด�านการค�าบร�การสำาขาการก�อสำร�าง ไม�วิ�าจัะเป3นการเร#ยกร�องเป@ดการค�าเสำร#ภายใต�กรอบการค�าเสำร#ภาคบร�การ (GATS) ขององค(กรการค�าโลก (WTO) หรอภายใต�ควิามตกลงระด�บทวิ�ภาค# (FTA) บร�ษ�ทร�บเหมาก�อสำร�างเหล�าน#4ต�องการเจัาะท&กตลาดท#�ตนม#ช้�องทาง โดยการใช้�ข�อได�

127

Page 119: C 2-1

เปร#ยบในด�านควิามพัร�อมทางด�านเง�นท&น ประสำบการณ( การก�อสำร�างในต�างประเทศึ การจั�ดการโครงการท#�ม#เทคโนโลย#ท#�เหนอกวิ�า สำามารถุจั�ดหาวิ�สำด&อ&ปกรณ(ท#�ม#ค&ณภาพัและควิามพัร�อมมากกวิ�า

การเป@ดเสำร#ภาคบร�การสำาขาการก�อสำร�าง เป3นเคร�องมอในการเจัาะตลาดสำ�งผู้ลกระทบต�อผู้"�ประกอบธ&รก�จัการก�อสำร�างของไทยท#�จัะต�องแข�งข�นก�บผู้"�ประกอบการจัากต�างประเทศึ รวิมท�4งสำ�งผู้ลกระทบต�อผู้"�ประกอบบร�การวิ�ช้าช้#พัท#�เก#�ยวิข�องก�บการก�อสำร�าง เช้�น สำถุาปน�กและวิ�ศึวิกร ในขณะเด#ยวิก�นก�เป3นการเป@ดโอกาสำและช้�องทางให�บร�ษ�ทร�บเหมาก�อสำร�างของไทยสำามารถุเข�าไปเจัาะตลาด และเสำนอต�วิเป3นค"�แข�งทางธ&รก�จัในตลาดต�างประเทศึได�ด�วิย แต�ท�4งน#4ย�อมข*4นอย"�วิ�าภาคการก�อสำร�างของไทยจัะต�องม#การปร�บต�วิท�4งในด�านเทคโนโลย#ท#�ใช้�ระบบ ข�าวิสำารสำนเทศึ และเทคน�คการบร�หารจั�ดการโครงการ เพั�อเสำร�มสำร�างศึ�กยภาพัของการแข�งข�น เช้�น การน�าแนวิค�ดของ Lean Construction ท#�ม&�งเน�นการลดต�นท&นและเพั��มค&ณภาพัของงาน การตอบสำนองควิามต�องการของล"กค�าและเสำร�จัท�นเวิลาท#�ก�าหนดมาใช้�อย�างจัร�งจั�ง

การแข�งข�นในตลาดต�างประเทศึของอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไทย อาจัจัะถุ"กมองวิ�าเป3นเร�องไกลต�วิ ของการก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อมท#�คงไม�สำามารถุพั�ฒนาตนเองไปสำ"�ระบบการแข�งข�นระด�บสำากลได� แต�ในควิามเป3นจัร�งแล�วิถุ�าหากพั�จัารณาวิ�า ผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม สำามารถุสำอดแทรกตนเองร�วิมไปก�บผู้"�ประกอบการรายใหญ�ได� ในสำ�วินของการร�บงานเฉพัาะอย�างท#�ผู้"�ร �บเหมารายใหญ� Outsource ออกมา คอ อย"�ในฐานะเป3น Construction Supply Chian Partnership

ป/จัจั�ยและแนวิโน�มของอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างในอนาคต

128

Page 120: C 2-1

สำถุาบ�นวิ�จั�ยและให�ค�าปร*กษาแห�งมหาวิ�ทยาล�ยธรรมศึาสำตร( ได�เสำนอไวิ�ในโครงการศึ*กษาวิ�จั�ยเช้�งนโยบายการสำร�างและพั�ฒนา ValueChain ในสำ�นค�าสำ�งออกและบร�การท#�สำ�าค�ญของ SMEs ถุ*งแนวิโน�มของอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไวิ�ด�งน#4

1. ป/จัจั�ยด�านสำภาวิะแวิดล�อมท#�เปล#�ยนแปลงสำภาวิะแวิดล�อมของโลก ม#การเปล#�ยนแปลงจัาก

อด#ต ป/ญหาโลกร�อน ท�าให�เก�ดพัาย&ท#�ร&นแรงข*4น แผู้�นด�นไหวิ ภ"เขาไฟัประท& สำบเน�องจัากควิามไม�สำมด&ลของระบบน�เวิศึน( ท#�เก�ดจัากวิ�วิ�ฒนาการของสำ��งก�อสำร�างและเทคโนโลย#ของมน&ษย(ท#�เข�าไปในธรรมช้าต�

การเปล#�ยนแปลงด�งกล�าวิ ท�าให�มน&ษย(ม#ควิามจั�าเป3นท#�จัะต�องม# การพั�ฒนาการก�อสำร�าง ต�4งแต�การออกแบบ การเลอกใช้�วิ�สำด&ก�อสำร�าง และกระบวินการก�อสำร�าง เพั�อท�าลายและท�าร�ายธรรมช้าต�น�อยลงและย�งได�ค&ณสำมบ�ต�ของวิ�สำด&ท#�ด#ข*4น

การพั�ฒนาการก�อสำร�างและควิามก�าวิหน�าของวิ�สำด& ท�าให�ผู้"�ประกอบการในอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�าง ต�องปร�บต�วิให�ท�นการเปล#�ยนแปลงท#�เก�ดข*4น

2. ป/จัจั�ยด�านจั�านวินผู้"�ศึ*กษาด�านช้�างก�อสำร�างจั�านวินผู้"�เข�าร�บการศึ*กษาสำายอาช้#วิะแผู้นกช้�าง

ก�อสำร�าง ท�4งในระด�บ ปวิช้. และ ปวิสำ. ม#จั�านวินท#�น�อยมากเม�อเท#ยบก�บสำาข�างยนต(และช้�างไฟัฟั0า

จัากสำถุานการณ(ด�งกล�าวิ ท�าให�แนวิโน�มการขาดแคลนช้�างก�อสำร�างท#�เป3นอย"�ในป/จัจั&บ�น เพั��มสำ"งมากข*4นในอนาคต ท�าให�ต�องม#การผู้ล�กด�นให�แรงงานจัากภาคอาช้#พัอ�นๆ เช้�น ภาคเกษตรกรรม รวิมถุ*งแรงงานต�างด�าวิ เข�ามาท�างานด�านก�อสำร�างแทน ก�อให�เก�ดป/ญหาด�านท�กษะควิามช้�านาญงาน สำ�งผู้ลต�อค&ณภาพัก�อสำร�างได�

129

Page 121: C 2-1

3. ป/จัจั�ยด�านล�กษณะการก�อสำร�างท#�เปล#�ยนแปลงไป

แนวิโน�มประเภทของท#�อย"�อาศึ�ยเปล#�ยนแปลงไป โดยจั�านวินท#�อย"�อาศึ�ยประเภทอาคารช้&ด ม#แนวิโน�มเพั��มสำ"งมากข*4น ควิามแตกต�างระหวิ�างเทคน�คงานก�อสำร�างในแบบราบและแนวิสำ"ง ม#ควิามแตกต�างก�นมาก ในเร�องการบร�หารโครงการก�เช้�นเด#ยวิก�น ข�อบ�งค�บทางด�านกฎีหมายและควิามปลอดภ�ยในสำถุานท#�ก�อสำร�าง สำ�งผู้ลต�อการปร�บต�วิของผู้"�ประกอบการร�บเหมาก�อสำร�างให�สำอดคล�องก�บโครงการท#�เปล#�ยนแปลงไป

4. ป/จัจั�ยด�านควิามต�องการท#�อย"�อาศึ�ยในตลาดโลกและการเป@ด FTA ภาคบร�การ

การเข�าไปร�บงานต�างประเทศึ ม#กฎีระเบ#ยบต�างๆ ท#�ต�องปฏิ�บ�ต�ตามอย�างเข�มงวิดพัอสำมควิร รวิมถุ*งเร�องวิ�ฒนธรรมและภาษาด�วิย ซึ่*�งผู้"�ประกอบการจัะต�องปร�บต�วิให�สำามารถุท�างานสำอดคล�องท�4งในแง�กฎีหมาย ภาษาท#�ใช้�สำ�อสำารและวิ�ฒนธรรมท�องถุ��น

สำ�าหร�บผู้"�ประกอบการในประเทศึ ควิรเตร#ยมการเพั�อรองร�บการแข�งข�น ท#�ร&นแรงข*4นจัากการเป@ดเสำร#การค�าภาคบร�การ

ป/ญหาและอ&ปสำรรคในการด�าเน�นธ&รก�จัของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม

ในการด�าเน�นธ&รก�จั เน�องจัากผู้"�ประกอบการต�างม#พั4นฐานและควิามสำามารถุท#�แตกต�างก�น การด�าเน�นธ&รก�จัก�เก�ดข*4นในสำภาพัแวิดล�อมท#�แตกต�างก�นในช้�วิงเวิลาท#�แตกต�างก�น ก�อาจัสำ�งผู้ลต�อผู้"�ประกอบการในระด�บท#�แตกต�างก�น เพั�อเป3นแนวิทางในการวิ�จั�ยจั*งได�รวิบรวิมป/ญหาและอ&ปสำรรคท#�ม#การน�าเสำนอไวิ� เพั�อให�เห�นป/ญหาและอ&ปสำรรคท#�เก�ดข*4นของ การด�าเน�นธ&รก�จัในอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�าง โดยแยกตามภาระงานของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง ด�งต�อไปน#4

1. ป/ญหางานจั�ดการท��วิไป

130

Page 122: C 2-1

การจั�ดการจัากประสำบการณ( อาจัให�ผู้ลสำ�าเร�จัในบางคร�4ง แต� การจั�ดการอย�างไม�เป3นระบบ ย�อมไม�สำามารถุแก�ป/ญหาได�อย�างเสำมอไป วิ�ช้าการจั�ดการเป3นควิามร" �ท#�สำามารถุประย&กต(ใช้�ให�เหมาะสำมได�ก�บองค(กรท&กขนาด ท&กประเภท ตามสำภาพัแวิดล�อมขององค(กร การจั�ดการย�งม#หน�าท#�หล�กในการเช้�อมโยงหน�าท#�ทางธ&รก�จัอ�นๆ ให�ประสำานงานก�นได�ด#

การจั�ดการท��วิไปของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง ท#�ไม�ได�ศึ*กษาด�านการจั�ดการโดยตรงจั*งม�กเป3นป/ญหา ขณะท#�ธ&รก�จัม#ขนาดเล�กก�สำามารถุจั�ดการให�ด�าเน�นธ&รก�จัไปได� ต�อเม�อธ&รก�จัม#การขยาย เจัร�ญเต�บโต หรอซึ่�บซึ่�อนมากข*4น ก�เก�ดป/ญหาทางการจั�ดการ เน�องจัากการขาดควิามร" �ด�านการจั�ดการภายในองค(กร ไม�ม#แผู้นงาน,

ขาดควิามสำามารถุในการออกแบบธ&รก�จัของตนเอง, ขาดควิามร" �ด�านการบร�หารบ&คลากร ขาดควิามร�วิมมอ หรอควิามเต�มใจัท#�จัะให� ควิามร�วิมมอท#�ด#, ขาดท#มงาน และบ&คลากรท#�ม#ประสำบการณ(มาร�วิมงาน

สำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2552) เสำนอในรายงานภาวิะเศึรษฐก�จัวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม สำาขาก�อสำร�าง รายงานวิ�า วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม ม#ล�กษณะท#�เข�าสำ"�ตลาดได�ง�าย ม#ผู้ลท�าให�เก�ดการแข�งข�นสำ"งและน�าไปสำ"�การต�ดราคาเพั�อช้�วิงช้�งงาน น�าไปสำ"�ป/ญหาต�างๆ ในข�4นตอนการสำ�งงานให�ล"กค�า, ด�าน การพั�ฒนาบ&คลากรและค&ณภาพัช้#วิ�ตของบ&คลากร ธ&รก�จัก�อสำร�างประสำบป/ญหาขาดแคลนบ&คลากรระด�บกลางและช้�างฝึAมอ, ค&ณภาพัช้#วิ�ตของบ&คลากรระด�บกลางและระด�บล�าง ไม�ด#เท�าท#�ควิร

สำมาคมอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไทย (2552) เสำนอใน ย&ทธศึาสำตร(อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไทย วิ�า อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างย�งไม�ม#กฎีหมายให�ใบอน&ญาตผู้"�ประกอบการ จั*งท�าให�การก�าก�บด"แลผู้"�

131

Page 123: C 2-1

ประกอบการธ&รก�จัก�อสำร�างขาดท�ศึทางท#�ช้�ดเจัน การควิบค&มค&ณภาพัเป3นไปได�ยาก และขาดการพั�ฒนาศึ�กยภาพัของผู้"�ประกอบการ

สำถุาบ�นพั�ฒนาวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2553) รายงานวิ�า สำาเหต&ท#�ท�าให�ธ&รก�จัร�บเหมาก�อสำร�างเก�ดป/ญหา คอ ขาดควิามร" �ด�านบร�หารจั�ดการภายในองค(กร, ขาดการออกแบบธ&รก�จัของตนเอง, ขาดควิามร" �ด�านการบร�หารงานบ&คคล

จัากการศึ*กษาของ ไกรฤกษ( เล�ศึจั�นท*ก (2545)

เก#�ยวิก�บแนวิทาง การพั�ฒนาแรงงานฝึAมอในอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไทย พับวิ�า แรงงานฝึAมอสำ�วินใหญ�ย�งด�อยค&ณภาพั ต�องการการพั�ฒนาด�วิยการให�การศึ*กษาและฝึ=กอบรมอย�างต�อเน�อง ประเด�นของป/ญหาเร��มต�4งแต� 1) บร�ษ�ทก�อสำร�างไม�ให�ควิามสำนใจัในการฝึ=กอบรมแรงงานฝึAมอก�อนเข�าท�างาน 2) การพั�ฒนาฝึAมอแรงงานจัะด�าเน�นการฝึ=กอบรมก�ต�อเม�ออ&ตสำาหกรรมท#�ต�องการใช้�แรงงานร�องขอ

2. ป/ญหางานขาย การตลาด และบร�การล"กค�าเป3นป/จัจั�ยท#�สำ�าค�ญอย�างย��งต�อธ&รก�จั ถุ�าขาด

ล"กค�าธ&รก�จั ไม�ม#งาน ไม�ม#รายได� ก�ไม�สำามารถุด�าเน�นก�จัการต�อไปได�ป/ญหาการเข�าถุ*งล"กค�าหรอแหล�งงาน เป3นป/ญหา

สำ�าค�ญของผู้"�ประกอบการรายย�อยท#�ไม�สำามารถุร�บงานเองได� ต�องรอร�บงานช้�วิงจัากรายใหญ�อ#กทอดหน*�ง, การขาดควิามร" �ด�านการตลาด, การขาดเครอข�ายและการขาดจั&ดเด�นของวิ�สำาหก�จั ท�าให�โอกาสำในการร�บงานม#น�อยลง

อย�างไรก�ตามป/ญหาสำ�ญญาจั�างเหมาก�อสำร�างท#�ไม�เป3นธรรมเป3นป/ญหาสำ�าหร�บวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างโดยเฉพัาะอย�างย��งงานก�อสำร�างท#�ม#ม"ลค�ามาก

จัากการศึ*กษาของ ช้�ยพัร เจัร�ญสำ�น (2543)

เก#�ยวิก�บการวิ�เคราะห(สำ�ญญาจั�างเหมาก�อสำร�างท#�ใช้�อย"�ในประเทศึไทย เปร#ยบเท#ยบสำ�ญญาโครงการก�อสำร�างท#�ใช้�อย"�ในประเทศึไทยก�บ

132

Page 124: C 2-1

สำ�ญญามาตรฐานท#�จั�ดท�าโดย สำหพั�นธ(วิ�ศึวิกรท#�ปร*กษาสำากล (La Fédération Internationale Des Ingénieurs-Conseils, FIDIC) พับวิ�า สำ�ญญามาตรฐานบางข�อท#�สำ�าค�ญไม�ได�ถุ"กน�ามาใช้� และสำ�วินใหญ�ข�อควิามในสำ�ญญาจั�างเหมาก�อสำร�างของประเทศึไทย จัะเอ4อประโยช้น(ต�อผู้"�วิ�าจั�าง

3. ป/ญหางานประมาณราคาการประมาณราคาเป3นพั4นฐานของควิามสำ�าเร�จั

ของงานก�อสำร�างแต�ละงาน ซึ่*�งนอกจัากการม#ข�อม"ลในการประมาณราคาท#�ด#แล�วิ ระบบการประมาณราคาและวิ�ธ#การประมาณท#�ด# ม#ประสำ�ทธ�ภาพั จัะท�าให�วิ�สำาหก�จัม#ควิามสำามารถุในการแข�งข�นได�ด#

ป/ญหาของการประมาณราคาของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�าง เก�ดจัากการขาดประสำบการณ(ในการประเม�นต�นท&นท#�แม�นย�า การประเม�นราคาผู้�ดพัลาด ไม�ครบถุ�วิน, ขาดท�กษะด�านการวิางแผู้นและบร�หารโครงการ ท�าให�ไม�สำามารถุค�านวิณต�นท&นท#�แท�จัร�งได� วิ�สำาหก�จัท#�ใช้�ราคาเป3นป/จัจั�ยในการแข�งข�น อาจัเก�ดป/ญหาขาดท&นและท�4งงานในท#�สำ&ด

สำถุาบ�นพั�ฒนาวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2553) รายงานวิ�า สำาเหต&ท#�ท�าให�ธ&รก�จัร�บเหมาก�อสำร�างเก�ดป/ญหา คอ ขาดประสำบการณ(ในการประเม�นต�นท&นท#�แม�นย�า สำ�งผู้ลให�ประเม�นราคาผู้�ดพัลาด ไม�ครบถุ�วิน

4. ป/ญหางานด�านจั�ดซึ่4อ งานจั�ดซึ่4อ เป3นงานท#�ม#ควิามสำ�มพั�นธ(ก�บกระบวิน

การอ�นๆ ในงานก�อสำร�าง โดยจัะต�องจั�ดให�ม#วิ�สำด& และทร�พัยากรท#�พัร�อมใช้�งาน ถุ"กต�องตรงก�บรายการ, ค&ณภาพัด#เพั#ยงพัอก�บท#�ต�องการ และท�นเวิลา

ป/ญหาของงานด�านจั�ดซึ่4อสำ�งผู้ลถุ*งควิามล�าช้�าในงานก�อสำร�าง ผู้ลการศึ*กษาของ ณ�ฐพัร เพั��มทร�พัย( (2544)

133

Page 125: C 2-1

เก#�ยวิก�บสำาเหต&และมาตรการป0องก�นควิามล�าช้�าในงานก�อสำร�างอาคาร พับวิ�า สำาเหต&ควิามล�าช้�าในงานก�อสำร�างท#�เก�ดจัากควิามบกพัร�องของผู้"�ร �บเหมาม#สำาเหต&มาจัากการจั�ดการด�านวิ�สำด&, เคร�องมอและเคร�องจั�กร

ผู้ลการศึ*กษาของ สำ�ร�ช้�ย โสำมทองแดง (2547)

เก#�ยวิก�บ ควิามข�ดแย�งในบร�ษ�ทร�บเหมาก�อสำร�าง ระบ&ถุ*งควิามข�ดแย�งท#�มากท#�สำ&ดในบร�ษ�ทร�บเหมาก�อสำร�าง คอ งานจั�ดซึ่4อ จั�ดสำ�งของล�าช้�า

และจัากการศึ*กษาของ สำ�ญช้�ย เผู้อกโสำภา (2549) เก#�ยวิก�บสำาเหต&ควิามล�าช้�าของผู้"�ร �บเหมาก�อสำร�างในโครงการก�อสำร�างอาคารขนาดใหญ� วิ�เคราะห(วิ�า ระด�บ ควิามร&นแรงจัากควิามสำ�มพั�นธ(ระหวิ�างผู้ลกระทบก�บควิามถุ#�ของการเก�ดป/ญหาควิามล�าช้�า พับวิ�าสำาเหต&ควิามล�าช้�าเน�องจัากวิ�สำด& ม#ควิามร&นแรงมากท#�สำ&ด ซึ่*�งเป3นผู้ลจัากฝึDายจั�ดซึ่4อท�างานล�าช้�าไม�สำามารถุจั�ดซึ่4อได�ท�น

สำมาคมอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไทย (2552) ระบ&วิ�าจั&ดอ�อนแอของอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างไทย คอ ย�งม#ควิามผู้�นผู้วินของราคาวิ�สำด&ก�อสำร�าง ซึ่*�งสำ�งผู้ลต�อสำถุานะทางการเง�นและการบร�หารงานของผู้"�ประกอบการ

5. ป/ญหางานด�านก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรมและเทคโนโลย#

งานก�อสำร�าง ถุ�าขาดการจั�ดการงานโครงการก�อสำร�าง ขาดการวิางแผู้นและควิบค&มงานท#�ด# บร�ษ�ทก�จัะเก�ดป/ญหาการท�างานเสำร�จัไม�ท�นเวิลา และอาจัม#ค�าใช้�จั�ายมากกวิ�าท#�ประมาณการไวิ�

สำ�าหร�บป/ญหาด�านวิ�ศึวิกรรมและเทคโนโลย#ของผู้"�ประกอบการ คอ ขาดควิามสำามารถุในการเข�าถุ*งเทคโนโลย#, ม#เคร�องมอ เคร�องใช้� และเคร�องจั�กรท#�ไม�เหมาะสำมก�บ การใช้�งาน และการ

134

Page 126: C 2-1

ลงท&นเพั�อการพั�ฒนาเทคโนโลย#การก�อสำร�างหลายอย�าง ม#ค�าใช้�จั�ายท#�สำ"งมาก

สำ�าน�กงานสำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2552) รายงานวิ�า วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม ม#จั&ดอ�อนท#�ขาดการจั�ดการงานก�อสำร�างอย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั ท�าให�งานม#ค&ณภาพัและมาตรฐานแตกต�างไปจัากข�อตกลงเร��มแรกก�บเจั�าของงาน

การศึ*กษาของ ธน�ฒฐ(ธร สำ&ขเง�น (2551) เก#�ยวิก�บควิามข�ดแย�งใน การก�อสำร�างบ�านระหวิ�างล"กค�าก�บบร�ษ�ทร�บสำร�างบ�าน พับวิ�า ป/ญหาควิามข�ดแย�งระหวิ�างล"กค�าก�บบร�ษ�ทร�บเหมาก�อสำร�าง ในช้�วิงด�าเน�นงาน คอ ค&ณภาพัไม�ได�ตามข�อก�าหนด และในช้�วิงสำ�งมอบงานคอ สำ�งงานไม�ตรงตามแผู้น

6. ป/ญหางานด�านควิามปลอดภ�ยวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างได�ร�บผู้ลกระทบโดยตรงจัาก

ควิามไม�ปลอดภ�ยใน การท�างาน เช้�น เก�ดอ&บ�ต�เหต&ในการท�างาน คนงานได�ร�บบาดเจั�บต�องหย&ดงาน หรออาจัร&นแรงถุ*งข�4นเสำ#ยช้#วิ�ต สำ�งผู้ลต�อคนงานท#�เหลอต�องเสำ#ยขวิ�ญ และขาดก�าล�งใจัในการท�างาน ซึ่*�งอ&บ�ต�เหต&ใน การก�อสำร�าง เป3นควิามเสำ#�ยงท#�สำามารถุควิบค&มได� ถุ�าม#การจั�ดการด�านควิามปลอดภ�ยในการท�างาน

ป/ญหาด�านควิามปลอดภ�ยในหน�วิยงานก�อสำร�าง ม�กเก�ดจัากการขาดควิามร" �ด�านควิามปลอดภ�ยในการก�อสำร�าง ผู้"�ประกอบการไม�ได�ให�ควิามสำนใจัและค�ดวิ�าการลงท&นด�านควิามปลอดภ�ยเป3นค�าใช้�จั�าย

7. ป/ญหางานด�านบ�ญช้#และการเง�นการบ�ญช้#และการเง�นเป3นป/จัจั�ยท#�สำ�าค�ญอ#ก

ประการหน*�งของการด�าเน�นธ&รก�จั ข�อม"ลทางการเง�น การบ�ญช้# ท#�ถุ"ก

135

Page 127: C 2-1

ต�องท�นเวิลา ท�าให�ทราบสำถุานการณ(ท#�เป3นจัร�งของก�จัการ และสำามารถุน�าไปใช้�วิ�เคราะห(และเป3นข�อม"ลในการก�าหนดท�ศึทางธ&รก�จั

ป/ญหาด�านการบ�ญช้#และการเง�นของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างบางราย เก�ดจัากการขาดควิามร" �ด�านการบ�ญช้#และการบร�หารเง�น ไม�สำามารถุควิบค&มรายร�บและรายจั�ายทางบ�ญช้# ให�ตรงก�บควิามเป3นจัร�ง ท�นเวิลา ข�อม"ลท#�ม#ไม�สำามารถุน�ามาใช้�วิ�เคราะห(ได�อย�างถุ"กต�อง ท�าให�เม�อขาดกระแสำเง�นสำด ต�องก"�เง�นนอกระบบมาใช้� หรอเม�อม#เง�นสำดเหลอ ก�น�าไปใช้�จั�ายอย�างอ�นท#�ไม�เก#�ยวิก�บก�จัการก�อสำร�าง

สำถุาบ�นพั�ฒนาวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2553) รายงานวิ�า สำาเหต&ท#�ท�าให�ธ&รก�จัร�บเหมาก�อสำร�างเก�ดป/ญหา คอ ขาดควิามร" �ด�านการบร�หารการเง�น ไม�สำามารถุวิ�เคราะห(และควิบค&ม รายร�บ รายจั�ายให�ตรงก�บควิามเป3นจัร�งได� ท�าให�ต�องก"�เง�นนอกระบบเพั�อน�ามาหม&นเวิ#ยนในธ&รก�จั

สำ�าหร�บประเด�นป/ญหาและอ&ปสำรรคท#�นอกเหนอจัากการงานหล�กม#เพั��มเต�ม ด�งน#4

- ป/ญหาท#�เก�ดข*4นจัากเจั�าของงาน- ป/ญหาท#�เก�ดข*4นจัากผู้"�ออกแบบหรอผู้"�ควิบค&ม

งาน- ป/ญหาท#�เก�ดจัากกฎีระเบ#ยบ ข�อบ�งค�บ และการ

ปฏิ�บ�ต�งานของเจั�าหน�าท#�ป/จัจั�ยท#�สำ�งผู้ลต�อควิามสำ�าเร�จัในการด�าเน�นธ&รก�จั

ของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อมสำ�าหร�บป/จัจั�ยท#�สำ�งผู้ลต�อควิามสำ�าเร�จัในในการ

ด�าเน�นธ&รก�จัก�อสำร�างท#�รวิบรวิมตามภารก�จัหล�ก ม#ด�งน#41. งานจั�ดการท��วิไป

การจั�ดการองค(กรธ&รก�จัให�ประสำบควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนได�น�4น ป/จัจั�ยหล�กประการหน*�งคอ การเลอกใช้�กลย&ทธ(ของ

136

Page 128: C 2-1

องค(กรท#�แตกต�างก�นสำ��งท#�ต�องพั�จัารณาตามแนวิค�ดการจั�ดการเช้�งกลย&ทธ( คอ การแสำวิงหาป/จัจั�ยหล�กท#�ท�าให�องค(กรประสำบควิามสำ�าเร�จั แล�วิก�าหนดท�ศึทางขององค(กรเพั�อน�าไปสำ"�ควิามสำ�าเร�จัตามป/จัจั�ยหล�กน�4น (สำาคร สำ&ขศึร#วิงศึ(, 2553, หน�า 234)

สำถุาบ�นพั�ฒนาวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม (2553) เสำนอวิ�า ป/จัจั�ยควิามสำ�าเร�จัในการประกอบธ&รก�จัร�บเหมาก�อสำร�าง ได�แก� ม#ประสำบการณ(ในการบร�หารบ&คคล สำามารถุควิบค&มคนได�, ม#ควิามเช้#�ยวิช้าญเฉพัาะด�าน และสำร�างควิามโดดเด�นให�ก�บธ&รก�จัของตนเอง, สำามารถุประเม�นศึ�กยภาพัของตนเองในการร�บงานได� ด�วิยการวิ�เคราะห( ก�าล�งคน, งบประมาณ และควิามสำามารถุ

การศึ*กษาของ อน&ศึาสำตร( ค�าหอม (2549)

เก#�ยวิก�บป/จัจั�ยสำ"�ควิามสำ�าเร�จัตลอดวิงจัรอาย&สำ�าหร�บโครงการก�อสำร�างอาคาร พับวิ�า ผู้"�บร�หารท#�ม#ประสำบการณ(เป3นป/จัจั�ยสำ�าค�ญต�อควิามสำ�าเร�จัในท&กช้�วิงของโครงการก�อสำร�าง

ป/จัจั�ยสำ�าค�ญสำ"�ควิามสำ�าเร�จัของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อมในประเทศึอาฟัร�กาใต� พับวิ�า ท�กษะทางธ&รก�จั ได�แก� การต�4งเป0าหมายท#�ช้�ดเจันสำ�าหร�บธ&รก�จั, ควิามร" � และควิามเข�าใจัท�กษะพั4นฐานของธ&รก�จั, การเพั��มพั"นควิามร" � และท�กษะทางการจั�ดการ ได�แก� การเก�บข�อม"ลของพัน�กงานสำ�าหร�บประเม�นประสำ�ทธ�ภาพังานเป3นป/จัจั�ยสำ�าค�ญต�อควิามสำ�าเร�จัของผู้"�ร �บเหมา ก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม

2. งานขาย การตลาด และบร�การป/จัจั�ยสำ�าค�ญสำ"�ควิามสำ�าเร�จัของบร�ษ�ทใน

อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�าง พับวิ�า ภาพัพัจัน(ของบร�ษ�ทก�อสำร�าง, การประช้าสำ�มพั�นธ(ท#�ด#, ราคาท#�แข�งข�นได�และย&ต�ธรรม เป3นป/จัจั�ยสำ�าค�ญต�อควิามสำ�าเร�จัด�านงานขาย การตลาด และบร�การ

3. งานประมาณราคา

137

Page 129: C 2-1

ม#ควิามสำามารถุในการอ�านแบบ สำามารถุประเม�นศึ�กยภาพัใน การร�บงานได�

4. งานด�านจั�ดซึ่4อม#การใช้�วิ�สำด&ท#�ม#ค&ณภาพั

5. งานด�านก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรมและเทคโนโลย#ม#ควิามเช้#�ยวิช้าญในธ&รก�จัของตนเอง สำร�าง

ควิามโดดเด�นให�ก�บธ&รก�จัของตนเอง ม#ควิามสำามารถุควิบค&มงานให�เป3นไปตามแผู้นงาน

6. งานด�านควิามปลอดภ�ยตรวิจัสำอบการท�างานด�านควิามปลอดภ�ยเป3นระ

ยะๆ7. งานด�านบ�ญช้#และการเง�น

การให�ควิามสำ�าค�ญก�บการจั�ดการด�านการเง�น,

การจั�ดท�ารายงานการเง�นตามรอบเวิลาพั4นฐานอย�างถุ"กต�อง, การจั�ดการกระแสำเง�นสำดท#�ด# รวิมท�4งการแยกการเง�นของก�จักรรมธ&รก�จั และครอบคร�วิออกจัากก�น เป3นป/จัจั�ยสำ�าค�ญป/จัจั�ยหน*�งต�อควิามสำ�าเร�จัของธ&รก�จั

ควิามย��งยนและอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างการพั�ฒนาทางเศึรษฐก�จัและการเพั��มข*4นของ

ประช้ากรโลก ท�าให�เก�ดการค&กคามในอ�ตราเร�งในการใช้�ทร�พัยากรโลก ควิามย��งยนกลายเป3นป/ญหาสำ�าหร�บท&กคน การก�อสำร�าง การบ�าร&งร�กษาและการใช้�งานอาคารสำร�างผู้ลกระทบอย�างมากต�อสำภาพัแวิดล�อม และม#สำ�วินเก#�ยวิข�องอย�างม#น�ยสำ�าค�ญต�อการเปล#�ยนแปลงของสำภาพัภ"ม�อากาศึ บรรยากาศึของโลก และระบบน�เวิศึน(อย�างไม�สำามารถุคนกล�บมาได� ท�ศึนคต�ท#�เก#�ยวิข�องท&กด�านของควิามย��งยนเป3นสำ��งสำ�าค�ญ แต�ละอ&ตสำาหกรรมแต�ละพั4นท#�ม#สำ�วินท�บซึ่�อนและม#ควิามสำ�มพั�นธ(ซึ่*�งก�นและก�น

138

Page 130: C 2-1

อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างใช้�วิ�สำด&โดยตรงจัากธรรมช้าต� ใช้�พัล�งงานสำ"งในกระบวินการก�อสำร�าง ปร�บเปล#�ยนสำภาพัพั4นท#�ธรรมช้าต�เพั�อการใช้�งานอ�นๆ และเป3นผู้"�ร �บผู้�ดช้อบต�อการออกแบบและผู้ล�ตผู้ล�ตภ�ณฑ์(ท#�สำ�งผู้ลกระทบยาวินานจัากควิามต�องการของผู้"�ใช้�อาคาร

ร�อยละ 45 ของพัล�งงานถุ"กใช้�ไปสำ�าหร�บการสำร�างพัล�งงานให�ก�บอาคารและการบ�าร&งร�กษา และร�อยละ 5 ของพัล�งงานถุ"กใช้�ไปในการก�อสำร�างอาคารเหล�าน�4น การท�าควิามร�อน, ไฟัฟั0าแสำงสำวิ�าง และการท�าควิามเย�นให�ก�บอาคาร ผู้�านการใช้�ไฟัฟั0า เป3นแหล�งก�าเน�ดหล�กของคาร(บอนไดออกไซึ่ด( ซึ่*�งเป3นปร�มาณถุ*งคร*�งหน*�งของการปล�อยกIาซึ่เรอนกระจัก

อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างใช้�พัล�งงานในท&กกระบวินการ ท�4งในการก�อสำร�างอาคารและจัากการใช้�งานอาคารเม�อแล�วิเสำร�จั เร��มต�4งแต�การสำก�ดวิ�ตถุ&ด�บ, การผู้ล�ตวิ�สำด&ก�อสำร�าง, การขนสำ�งวิ�สำด&ก�อสำร�าง, การขนสำ�งแรงงานเพั�อการก�อสำร�าง, การด�าเน�นการก�อสำร�าง, การใช้�และให�พัล�งงานแก�อาคาร, การบ�าร&งร�กษาอาคาร จันกระท��งการร4อถุอนอาคาร

นอกเหนอจัากการใช้�พัล�งงาน ท#�สำ�งผู้ลให�เก�ดการปล�อยกIาซึ่เรอนกระจักถุ*งคร*�งหน*�งแล�วิ อ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างย�งก�อให�เก�ดมลภาวิะอ#กหลายช้น�ด เช้�น ฝึ&Dน, เสำ#ยง, น�4าเสำ#ย และสำารพั�ษ รวิมถุ*งขยะ ของเสำ#ย ท#�เก�ดข*4นในการก�อสำร�าง

จัากเหต&ผู้ลด�งกล�าวิท&กข�4นตอนในกระบวินการก�อสำร�างจัาก การวิางแผู้นและการออกแบบสำ"�การเตร#ยมการ การก�อสำร�าง การใช้�งาน จันกระท��งการท�าลาย ม#ผู้ลกระทบต�อท&กคนในอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างจัากผู้"�ร �บเหมาขนาดเล�ก จันถุ*งบร�ษ�ทก�อสำร�าง ขนาดใหญ�

139

Page 131: C 2-1

ท#�ผู้�านมาการร�องถุามเร�องควิามย��งยนไม�ได�ร�บควิามเข�าใจัและ การด�าเน�นการอย�างเต�มท#�จัากอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�าง การขาดม&มมองระยะยาวิ การต�อต�านจัากสำาธารณะต�อควิามค�ดของการออกแบบอาคารท#�ม#ล�กษณะภายนอกและหน�าท#�ท#�แตกต�างและควิามคล&มเครอในควิามค�ดท#�หลากหลายของการพั�ฒนาอย�างย��งยน ท�าให�เก�ดข�อสำงสำ�ยในอ&ตสำาหกรรมขาดควิามโปร�งใสำและควิามร�วิมมอก�น ย�งไม�รวิมถุ*งควิามล�มเหลวิในการตระหน�กถุ*งศึ�กยภาพัในการท�าประโยช้น(จัากการลงท&น ซึ่*�งน�าไปสำ"�ม&มมองท#�ม#ต�อควิามย��งยน วิ�าเป3นภาระอ#กภาระหน*�งในการข�บเคล�อนนโยบาย

ในควิามเป3นจัร�งด�งท#�กล�าวิมาแล�วิ การพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยนไม�ได�เป3นเพั#ยงนโยบายด�านสำ�งคมหรอสำ��งแวิดล�อมเท�าน�4น แต�เป3นโอกาสำทางธ&รก�จัด�วิย การทบทวินก�จักรรมในการก�อสำร�าง ด�วิยม&มมองสำ"�ควิามย��งยน ธ&รก�จัก�อสำร�างสำามารถุท�าได�มากกวิ�าการลดผู้ลกระทบท#�เป3นอ�นตรายต�อสำ��งแวิดล�อม ในหลายกรณ#ย�งได�ร�บประโยช้น(จัากการปร�บปร&งและม#ก�าไรมากข*4นจัากการด�าเน�นงานรวิมท�4งม#ช้�อเสำ#ยงเพั��มข*4นท�4งก�บล"กค�าและช้&มช้น

ควิามม&�งม��นในระยะยาวิต�อควิามย��งยนเป3นวิ�ธ#ทางธ&รก�จัท#�สำ�าค�ญในอนาคต สำ�าหร�บอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างและสำามารถุสำร�างผู้ลประโยช้น(ให�ก�บผู้"�ประกอบการแต�ละรายในขณะเด#ยวิก�นก�ม#สำ�วินร�วิมในการแก�ป/ญหาในระด�บโลก การไม�ค�าน*งถุ*งป/ญหาด�านสำ�งคมและสำ��งแวิดล�อม นอกจัากจัะสำร�างควิามเสำ#ยหายแก�โลกแล�วิ ย�งม#ผู้ลต�อควิามเจัร�ญก�าวิหน�าในธ&รก�จัอ#กในท#�สำ&ด

The Chartered Institute of Building (CIOB) ของสำหราช้อาณาจั�กร ได�แนะน�าจั&ดเร��มต�น สำ�าหร�บสำมาช้�กท&กคนในอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�างท#�ต�องการแนวิทางควิามย��งยนเป3นโอกาสำทางธ&รก�จัควิรท�าการทบทวินการด�าเน�นงานก�อสำร�างใน 4 สำ�วินท#�สำ�าค�ญ ได�แก�

140

Page 132: C 2-1

1. พัล�งงานการลดการใช้�พัล�งงาน ใช้�พัล�งงานอย�างม#

ประสำ�ทธ�ภาพัมากข*4น การใช้�พัล�งงานหม&นเวิ#ยนและเทคโนโลย#ทางเลอก

2. วิ�สำด&การเลอก การใช้� การใช้�ซึ่�4า และการน�าวิ�สำด&กล�บ

มาใช้�อ#กในระหวิ�างการออกแบบ การผู้ล�ต การก�อสำร�าง และการบ�าร&งร�กษา เพั�อลดควิามต�องการทร�พัยากร

3. ของเสำ#ยการท�าให�เก�ดของเสำ#ยน�อยลง และการน�ากล�บ

มาใช้�อ#กให�มากข*4น4. มลพั�ษ

ลดการท�าให�เก�ดมลพั�ษ น�4าเสำ#ย เสำ#ยงด�ง และมลพั�ษทางอากาศึ

การด�าเน�นการใน 4 สำ�วินท#�สำ�าค�ญด�งกล�าวิช้�วิยเพั��มผู้ลก�าไรและ การลงท&นและสำ�งผู้ลต�ออนาคตท#�ย� �งยนสำ�าหร�บอ&ตสำาหกรรมก�อสำร�าง ถุ*งแม�วิ�าในป/จัจั&บ�นอาจัเป3นการสำ�4นเปลองในบางสำ�วินของการก�อสำร�าง สำ�าหร�บองค(กรท#�ท�าแต�ละองค(กรเอง ควิามร�วิมมอผู้�านหน�วิยงานภาคอ&ตสำาหกรรมก�บภาคร�ฐ และควิามโปร�งใสำในสำ��งท#�ท�าท�4งหมด จัะช้�วิยลด การเปล#�ยนแปลง แต�การเปล#�ยนแปลงจัะสำ�4นสำ&ดลงก�ต�อเม�อแต�ละบร�ษ�ทด�าเน�นงานในแนวิทางท#�ม&�งสำ"�ควิามย��งยน

ISO 15392 : 2008 ควิามย��งยนในการก�อสำร�าง-หล�กการท��วิไป

141

Page 133: C 2-1

มาตรฐานขององค(กรระหวิ�างประเทศึวิ�าด�วิยการมาตรฐาน (ISO) ฉบ�บน#4เสำนอหล�กการท��วิไปของควิามย��งยนท#�เก#�ยวิก�บอาคารและงานก�อสำร�างท��วิไป ประเด�นการพั�ฒนาอย�างย��งยนเป3นเร�องท#�แพัร�หลายและเป3นควิามก�งวิลใจัในระด�บโลก ซึ่*�งเก#�ยวิก�บก�บช้&มช้นและผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ยท#�เก#�ยวิข�องท�4งหมดควิามต�องการของช้&มช้นโลกท�4งในป/จัจั&บ�นและอนาคต ก�าหนดขอบเขตของล�กษณะทางเศึรษฐก�จัสำภาพัแวิดล�อมของสำ�งคม ซึ่*�งควิรได�ร�บการพั�จัารณาในกระบวินการพั�ฒนาอย�างย��งยน

ภาคการก�อสำร�างม#ควิามสำ�าค�ญเป3นอย�างมากสำ�าหร�บการพั�ฒนาอย�างย��งยนเน�องจัาก

- การก�อสำร�างเป3นสำ�วินสำ�าค�ญของระบบเศึรษฐก�จัระด�บช้าต�

- การก�อสำร�างเป3นช้�องทางท#�สำ�าค�ญในการลดควิามยากจันผู้�าน การบร�การพั4นฐานทางเศึรษฐก�จัและสำ�งคม ท#�เก�ดข*4นในสำภาพัแวิดล�อมท#�สำร�างข*4น (Built Environment) และเป3นโอกาสำในการสำร�างงานให�เก�ดข*4นสำ�าหร�บคนยากจันในการท�างานท#�เก#�ยวิก�บการก�อสำร�างและการบ�าร&งร�กษา

- การก�อสำร�างเป3นหน*�งในภาคอ&ตสำาหกรรมท#�ใหญ�ท#�สำ&ด ในขณะท#�เก�ดการสำร�างม"ลค�าและการจั�างงานแล�วิ ภาคการก�อสำร�างย�งใช้�ทร�พัยากรท#�สำ�าค�ญจั�านวินมากด�วิย ซึ่*�งสำ�งผู้ลกระทบต�อเน�องสำ"�สำภาวิะเศึรษฐก�จั, สำ�งคม และสำภาพัแวิดล�อม

- การก�อสำร�างย�งก�อให�เก�ดสำภาพัแวิดล�อมท#�สำร�างข*4น ซึ่*�งเป3นต�วิแทนของการม#สำ�วินร�วิมอย�างม#น�ยสำ�าค�ญของสำ�นทร�พัย(ทางเศึรษฐก�จัของแต�ละบ&คคล, องค(กร และประเทศึช้าต�ให�ก�บสำ�งคม

- การก�อสำร�างแสำดงให�เห�นถุ*งการปร�บปร&งเปร#ยบเท#ยบของผู้ลกระทบทางเศึรษฐก�จั, สำ�งคมและสำภาพัแวิดล�อม

142

Page 134: C 2-1

ก�จักรรมการก�อสำร�างอาจัหรออาจัไม�เก�ดข*4นภายใต�กฎีหมายและกฎีระเบ#ยบหรอกรอบของการบร�หารงานประเทศึหรอภ"ม�ภาค ในท�4งสำองกรณ#การก�าก�บด"แลของภาคร�ฐม#ผู้ลต�อการพั�ฒนาอย�างย��งยน นอกเหนอจัากท#�เก#�ยวิข�องโดยเฉพัาะก�บการก�อสำร�าง กรอบของการบร�หารงานย�งต�องการประเด�นท#�สำามารถุข�บเคล�อนและช้�วิยผู้ล�กด�น ภาคการก�อสำร�างสำ"�ควิามย��งยน

ตลอดวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของงานของสำร�าง งานก�อสำร�างใช้�ทร�พัยากรเป3นอย�างมากและน�าไปสำ"�การเปล#�ยนแปลงของสำภาพัพั4นท#� สำ�งผู้ลกระทบต�อเศึรษฐก�จั, สำภาพัแวิดล�อม และสำ&ขภาพัอนาม�ยของมน&ษย(

ในขณะท#�การพั�ฒนาอย�างย��งยนเป3นควิามท�าทายในระด�บโลก กลย&ทธ(เพั�อควิามย��งยนของการก�อสำร�างเป3นควิามพั�เศึษเฉพัาะท�องถุ��นท#�แตกต�างก�นในบร�บทและเน4อหาในแต�ละท�องถุ��น กลย&ทธ(เหล�าน#4ย�งสำะท�อนถุ*งบร�บทของการก�าหนดเง�อนไขล�วิงหน�า, ควิามต�องการและการจั�ดล�าด�บควิามสำ�าค�ญไม�เพั#ยงแต�ในสำภาพัแวิดล�อมท#�สำร�างข*4นเท�าน�4นย�งรวิมถุ*งสำภาพัแวิดล�อมทางสำ�งคม สำภาพัแวิดล�อมทางสำ�งคมน#4รวิมถุ*งควิามเสำมอภาคในสำ�งคม, ประเด�นทางวิ�ฒนธรรม, ประเพัณ#, สำ&ขภาพัอนาม�ยของมน&ษย(และควิามสำะดวิกสำบาย, โครงสำร�างพั4นฐานทางสำ�งคม, สำภาพัแวิดล�อมท#�ปลอดภ�ยและถุ"กสำ&ขล�กษณะ อาจัม#เพั��มเต�มในประเทศึท#�ก�าล�งพั�ฒนาในเร�องการลดควิามยากจัน, การสำร�างงาน, การเข�าถุ*งท#�อย"�อาศึ�ยท#�ปลอดภ�ย ราคาไม�แพังและ ถุ"กสำ&ขล�กษณะและการเปล#�ยนแปลงวิ�ถุ#ช้#วิ�ต

การประย&กต(ใช้�หล�กการของควิามย��งยน ในการก�อสำร�าง รวิมถุ*งกระบวินการและก�จักรรมท#�เก#�ยวิข�องก�นท�4งหมด ต�องการม#สำ�วินร�วิมและควิามร�บผู้�ดช้อบโดยตรงของผู้"�ท#�ม#สำ�วินเก#�ยวิข�องท�4งหมด ในขณะท#�ภาระหน�าท#�และควิามร�บผู้�ดช้อบตามกฎีหมายอย"�ภายใต�กฎีระเบ#ยบควิบค&มของภาคร�ฐในแต�ละพั4นท#� ควิาม

143

Page 135: C 2-1

ร�บผู้�ดช้อบและควิามม&�งม��นของแต�ละบ&คคลเป3นควิามสำม�ครใจั และควิามม&�งม��นน#4คอ หล�กการพั4นฐานของการประย&กต(ใช้�การพั�ฒนาอย�างย��งยน รวิมถุ*งการประย&กต(ใช้�ในภาคการก�อสำร�างด�วิย

การน�าแนวิค�ดควิามย��งยนมาใช้�ในการก�อสำร�างอาคารหรองานก�อสำร�างอ�นๆ รวิมถุ*งม&มมองแบบองค(รวิมเป3นการน�าเอาควิามก�งวิลในระด�บโลก, เป0าหมายของการพั�ฒนาอย�างย��งยน และควิามต�องการและปร�มาณควิามต�องการในด�านประโยช้น(ใช้�สำอยของผู้ล�ตภ�ณฑ์( ประสำ�ทธ�ภาพัการท�างานและควิามประหย�ด กล&�มเป0าหมายท#�แตกต�างก�นจัะม#ม&มมองท#�แตกต�างก�น ในป/ญหาเหล�าน#4 และแนวิทางแก�ไขท#�เห�นช้อบ

ควิามม&�งหมายของมาตรฐานฉบ�บน#4 คอ เพั�อก�าหนดวิ�ตถุ&ประสำงค(ของควิามย��งยนในการก�อสำร�าง สำ�าหร�บมาตรฐานการท�างานในป/จัจั&บ�น แสำดงในแผู้นภาพัท#� 8 มาตรฐานฉบ�บน#4ก�าหนดเกณฑ์(ประเม�นข�4นพั4นฐานและต�วิช้#4วิ�ดเพั�อสำน�บสำน&นการประเม�นการพั�ฒนาอย�างย��งยนของอาคารและช้�วิยให�ผู้"�ต�ดสำ�นใจัประย&กต(ใช้�หล�กการด�งกล�าวิในการต�ดสำ�นใจั

144

Page 136: C 2-1

แผนภาพื่ท�� 8 ช้0ดข้องมาต่รฐานท��เก��ยวข้�องสำ!าหร�บคิวามย��งย�นในภาคิการก#อสำร�าง

สำ�าหร�บรายละเอ#ยดในมาตรฐานในหมวิดท#� 1-4

ได�อธ�บายถุ*งขอบเขตมาตรฐานท#�เก#�ยวิข�อง, ค�าอธ�บายศึ�พัท(และเร�องท��วิไป ไม�ได�น�าเสำนอในท#�น#4

หมวิดท#� 5 ควิามย��งยนในการก�อสำร�าง อาคารและงานก�อสำร�างอ�น

5.1 เร�องท��วิไปการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยนในการก�อสำร�าง

อาคารและงานก�อสำร�างอ�นน�ามาซึ่*�งหน�าท#�และประสำ�ทธ�ภาพัท#�จั�าเป3นท#�สำ�งผู้ลกระทบต�อสำ��งแวิดล�อมน�อยท#�สำ&ดในขณะท#�ม# การสำ�งเสำร�ม

145

Page 137: C 2-1

ปร�บปร&งในด�านเศึรษฐก�จั และสำ�งคม (และวิ�ฒนธรรม) ในระด�บท�องถุ��น, ระด�บภ"ม�ภาคและระด�บโลก การพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยนในการก�อสำร�างอาจัรวิมท�4งการพั�จัารณาอาคารและโครงสำร�างพั4นฐานด�วิยก�น หรอแยกออกจัากก�นหรอพั�จัารณาเฉพัาะช้�4นสำ�วินผู้ล�ตภ�ณฑ์(ก�อสำร�าง,สำ�วินประกอบของงานก�อสำร�าง, บร�การและกระบวินการท#�เก#�ยวิข�องก�บวิงจัรช้#วิ�ตของงานก�อสำร�าง

การสำน�บสำน&นการพั�ฒนาเพั�อควิามย��งยนในการก�อสำร�างสำามารถุพั�จัารณาได�ในหลายระด�บ รวิมท�4ง ท�4งภาคอ&ตสำาหกรรม, ระด�บองค(กร, ระด�บช้&มช้น, กล&�มของอาคารหรอแต�ละอาคารหรองานก�อสำร�าง ควิามย��งยนในงานก�อสำร�างย�งเก#�ยวิข�องก�บการร�บร" �ของการพั*�งพัาอาศึ�ยระหวิ�างก�นของงานก�อสำร�างและผู้ล�ตภ�ณฑ์(และบร�บทของงานก�อสำร�าง ร"ปต�อไปแสำดงให�เห�นถุ*ง ควิามต�องการจัากควิามก�งวิลของสำ�งคมท#�เก#�ยวิข�องก�บสำภาพัแวิดล�อมท#�สำร�างข*4น,งานก�อสำร�างและผู้ล�ตภ�ณฑ์(

146

Page 138: C 2-1

แผนภาพื่ท�� 9 คิวามต่�องการข้องสำ�งคิมท��เก��ยวข้�องก�บสำภาพื่แวดล�อมท��สำร�างข้;3นสำ#วนประกอบและแรงข้�บเคิล��อนท��เก��ยวข้�อง

5.2 วิ�ตถุ&ประสำงค(การประย&กต(แนวิค�ดควิามย��งยนในการ

ก�อสำร�าง อาคารและงานก�อสำร�างอ�น เป3นการสำ�งเสำร�มการพั�ฒนาอย�างย��งยน ซึ่*�งม#วิ�ตถุ&ประสำงค( คอ

147

Page 139: C 2-1

- ปร�บปร&งภาคการก�อสำร�างและสำภาพัแวิดล�อมท#�สำร�างข*4น

- ลดผู้ลกระทบด�านสำ��งแวิดล�อม ในขณะเด#ยวิก�นการเพั��มค&ณค�า ซึ่*�งผู้ลกระทบหรอค&ณค�าม#�เพั��มข*4นอาจัต�ดสำ�นด�วิย ม&มมองร�วิมก�นของท�4ง 3 ม&มมองของควิามย��งยนได�แก� เศึรษฐก�จั, สำภาพัแวิดล�อมและสำ�งคม

- กระต&�นให�เก�ดการด�าเน�นการเช้�งร&ก- กระต&�นให�เก�ดนวิ�ตกรรม- แยกการเจัร�ญเต�บโตทางเศึรษฐก�จัออกจัาก

การเพั��มผู้ลกระทบทางลบต�อสำภาพัแวิดล�อมและสำ�งคม- ประน#ประนอมผู้ลประโยช้น(หรอควิาม

ต�องการท#�ข�ดแย�งในระยะสำ�4นและระยะยาวิของการวิางแผู้นหรอการต�ดสำ�นใจั

5.3 หล�กการหล�กการด�งต�อไปน#4 น�ามาใช้�เพั�อให�บรรล&

วิ�ตถุ&ประสำงค( (เร#ยงตามต�วิอ�กษรภาษาอ�งกฤษ)

- การปร�บปร&งอย�างต�อเน�อง (Continual Improvement)

หล�กการน#4ครอบคล&มการปร�บปร&งท&กม&มมองของควิามย��งยนท#�เก#�ยวิข�องก�นสำภาพัแวิดล�อมท#�สำร�างข*4น รวิมถุ*ง อาคารและงานก�อสำร�างอ�น ตลอดอาย&อาคาร ซึ่*�งรวิมถุ*งประสำ�ทธ�ภาพัของงานก�อสำร�าง รวิมถุ*งกระบวินการ และการก�าหนดวิ�ธ#การประเม�นผู้ล, การตรวิจัสำอบ, การก�าก�บต�ดตาม และการสำ�อสำาร

- ควิามเสำมอภาค (Equity)

หล�กการน#4คลอบคล&มถุ*งควิามสำมด&ลและวิ�ตถุ&ประสำงค(ของ การพั�จัารณาของจัร�ยธรรมระหวิ�างร& �น, ระหวิ�าง

148

Page 140: C 2-1

ภ"ม�ภาคและระหวิ�างสำ�งคม รวิมถุ*งการปกป0องสำภาพัแวิดล�อม,

ประสำ�ทธ�ภาพัทางเศึรษฐก�จัและควิามต�องการของสำ�งคม- ค�ดในระด�บโลกและด�าเน�นการในระด�บท�อง

ถุ��น (Global Thinking and Local Action)

หล�กการน#4คลอบคล&มถุ*งผู้ลกระทบในระด�บโลกของการกระท�าในระด�บท�องถุ��น ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อควิามก�งวิลของท�องถุ��นและภ"ม�ภาคเพั�อให�แน�ใจัวิ�า

a) เม�อเก�ดการกระท�าในระด�บท�องถุ��น ให�พั�จัารณาถุ*งผู้ลกระทบท#�จัะเก�ดข*4นในระด�บภ"ม�ภาคและระด�บโลก

b) เม�อม#การก�าหนดและใช้�กลย&ทธ(ในระด�บโลก ให�พั�จัารณาถุ*งควิามต�องการและทร�พัยากรท#�เก#�ยวิข�องในระด�บท�องถุ��น

- การมองแบบองค(รวิม (Holistic Approach)

หล�กการน#4รวิมท&กด�านท#�เก#�ยวิข�องก�บควิามย��งยน เพั�อพั�จัารณาและประเม�นผู้ลเก#�ยวิก�บควิามย��งยนของอาคารและงานก�อสำร�างอ�น การมองแบบองค(รวิม กล�าวิถุ*ง ท&กด�านของควิามย��งยน ตลอดวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของอาคารหรองานก�อสำร�างอ�น

- การม#สำ�วินร�วิมของผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ย (Involvement of Interested Parties)

หล�กการน#4คลอบคล&มการค�าน*งถุ*งการสำน�บสำน&นและ ควิามต�องการของผู้"�ม#สำ�วินได�สำ�วินเสำ#ย สำ�มพั�นธ(ก�บพั4นท#�ท#�ม#ควิามร�บผู้�ดช้อบ และระยะเวิลาท#�ม# สำ�วินร�วิม

- การพั�จัารณาในระยะยาวิ (Long-Term Consideration)

หล�กการน#4คลอบคล&มถุ*ง ควิามร�บผู้�ดช้อบต�อผู้ลกระทบใน ระยะสำ�4น, ระยะกลาง และระยะยาวิของการต�ดสำ�นใจั อย�างน�อย รวิมถุ*ง

149

Page 141: C 2-1

a) ประสำ�ทธ�ภาพัตลอดระยะเวิลา (ควิามสำามารถุของการใช้�งานเต�มตามระด�บท#�ก�าหนดไวิ� ในช้�วิงใช้�งาน)

b) ค�าน*งถุ*ง วิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ต (ค�าน*งถุ*งผู้ลกระทบของทางเลอกท#�เลอกในข�4นตอนหน*�งของวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตต�อข�4นตอนอ�นถุ�ดไป)

c) มรดก พั�จัารณาถุ*งผู้ลกระทบท#�ตกทอดมาจัากผู้ลของ การพั�ฒนามรดกอาจัขยายเก�นขอบเขตทางกายภาพัของการพั�ฒนา (มรดกอาจัม#ล�กษณะทางกายภาพั เช้�น อาคารและโครงสำร�างพั4นฐาน, ทางสำ��งแวิดล�อมเช้�น เป3นประโยช้น(ต�อสำ��งแวิดล�อมหรอท�าลาย, ทางสำ�งคม เช้�น มรดกทางวิ�ฒนธรรม,

ท�กษะ, การสำร�างควิามสำามารถุ หรอทางเศึรษฐก�จัเช้�น การจั�างงาน,

อ�ตราการเต�บโตทางเศึรษฐก�จั- การป0องก�นภ�ยและการบร�หารจั�ดการควิาม

เสำ#�ยง (Precaution and Risk Management)

หล�กการน#4คลอบคล&มถุ*งควิามเสำ#�ยงท#�หล#กเล#�ยงได�โดยใช้�หล�กการป0องก�นภ�ยหรอค�าน*งถุ*งผู้ลกระทบท#�ไม�เป3นผู้ลด#ท#�สำ&ดผู้�านการบร�หารจั�ดการควิามเสำ#�ยง

- หล�กการป0องก�นภ�ย (หล#กเล#�ยงจัากควิามเสำ#�ยง)

หล�กการป0องก�นภ�ย ม#วิ�ตถุ&ประสำงค(เพั�อหล#กเล#�ยงควิามเสำ#�ยง โดยการสำร�างข�อสำงสำ�ยของร& �นถุ�ดไป เป3นพั4นฐานของการวิ�เคราะห(ศึ�กยภาพัของควิามเสำ#�ยง

- การบร�หารจั�ดการควิามเสำ#�ยงการบร�หารจั�ดการควิามเสำ#�ยง คอ ช้&ดของ

ก�จักรรมท#�สำ�มพั�นธ(ก�น,การประเม�นควิามเสำ#�ยง, การแก�ไขควิามเสำ#�ยง,

การยอมร�บควิามเสำ#�ยงและการสำ�อสำารควิามเสำ#�ยง- ควิามร�บผู้�ดช้อบ (Responsibility)

150

Page 142: C 2-1

หล�กการน#4คลอบคล&มถุ*ง ควิามร�บผู้�ดช้อบทางศึ#ลธรรม นอกเหนอจัากผู้ลกระทบทางกฎีหมายหรอทางการเง�น ของการด�าเน�นการโดยบ&คคล หรอกล&�ม

การพั�ฒนาของท�กษะของท�องถุ��นและควิามสำามารถุของสำถุาบ�นท�องถุ��นสำน�บสำน&นควิามย��งยนในการก�อสำร�าง

- ควิามโปร�งใสำ (Transparency)

หล�กการน#4คลอบคล&มการน�าเสำนอข�อม"ลในล�กษณะท#�เป@ดกวิ�าง,ครอบคล&มและเข�าใจัง�าย และเช้�นเด#ยวิก�บข�อม"ลต�นแบบ, ตรวิจัสำอบย�อมกล�บได�และม# ควิามน�าเช้�อถุอ

หมวิดท#� 6 ข�อแนะน�าในการประย&กต(ใช้�หล�กการมาตรฐานน#4ให�ควิามสำ�าค�ญเท�าเท#ยมก�นในแต�ละ

ม&มมองของ ควิามย��งยนเม�อกล�าวิถุ*งควิามย��งยนในการก�อสำร�างอาคารและงานก�อสำร�างอ�น วิ�ตถุ&ประสำงค(และหล�กการต�องการการพั�จัารณาและน�าไปใช้� ช้�วิยให�การต�ดสำ�นใจัท#�เหมาะสำมตรงก�บควิามต�องการในบร�บทป/จัจั&บ�น

การประย&กต(ใช้�มาตรฐานฉบ�บน#4ในภ"ม�ภาค, สำ�งคม และเศึรษฐก�จั จัะน�าไปสำ"�กลย&ทธ(เฉพัาะ ซึ่*�งข*4นก�บเง�อนไขท#�เป3นอย"�ของภ"ม�ภาคน�4น (การตอบสำนองของประเทศึท#�ก�าล�งพั�ฒนาและกลย&ทธ(ในการพั�ฒนาวิาระควิามย��งยนอาจัม#ควิามแตกต�างเป3นอย�างมาก จัากบรรดาประเทศึท#�พั�ฒนาแล�วิ)

หมายเหต& การต�ดสำ�นใจัม�กเก#�ยวิข�องก�บ การวิางแผู้น, การออกแบบ,การจั�ดการ และกระบวินการร4อถุอน ข�4นตอนท��วิไปของการพั�ฒนาโครงการ คอ การเร��มโครงการ รวิมถุ*งรายละเอ#ยดของล�กษณะโครงการ, การค�านวิณการพั�ฒนาโครงการและการได�มาของท#�ด�นและอาคารท#�อย"�อาศึ�ย, แนวิค�ดของโครงการรวิมถุ*งการวิ�เคราะห(ควิามเป3นไปได�ของโครงการและการท�าก�าไร, การ

151

Page 143: C 2-1

วิางแผู้น, การก�อสำร�าง, การตลาด, การใช้�งาน และการปร�บปร&งใหม� หรอพั�ฒนาข*4นใหม�

ด�งแสำดงในภาพั การกล�าวิถุ*งควิามย��งยน เก#�ยวิข�องก�บการพั�จัารณาแบบรวิมก�นหรอบ"รณาการ ในม&มมองหล�กของควิามย��งยน เศึรษฐก�จั, สำภาพัแวิดล�อมและสำ�งคมท#�เก#�ยวิข�องก�บการก�อสำร�าง

แผนภาพื่ท�� 10 การพื่�จัารณาแบบบร,ณาการข้องม0มมองหล�กข้องคิวามย��งย�นท��เก��ยวข้�องก�บการก#อสำร�างอาคิารและงานก#อสำร�างอ��น

ด�านเศึรษฐก�จัล�กษณะเฉพัาะบางสำ�วินของงานก�อสำร�าง, บาง

สำ�วินของงาน,กระบวินการหรอบร�การสำ�มพั�นธ(ก�บวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของสำ��งเหล�าน�4น สำามารถุม#ผู้ลกระทบก�บผู้ลกระทบทางเศึรษฐก�จัหรอมรดกทางเศึรษฐก�จั ซึ่*�งม#มากกวิ�าอาย&ของงานก�อสำร�าง สำ��งเหล�าน#4เก#�ยวิข�อง

152

Page 144: C 2-1

ก�บค�าใช้�จั�ายและผู้ลประโยช้น(ท#�วิ�ดผู้ลกระทบต�อเศึรษฐก�จับางสำ�วินหรอท�4งหมดท#�เก�ดจัากก�จักรรม,ผู้ล�ตภ�ณฑ์(หรอบร�การท#�ใช้�ในการก�อสำร�างหรอในการใช้�งานงานก�อสำร�าง

นอกจัากการพั�จัารณาในทางเศึรษฐก�จัโดยตรงและในระยะสำ�4น, ม&มมองด�านเศึรษฐก�จัย�งพั�จัารณาถุ*งวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของการก�อสำร�าง ซึ่*�งวิ�ดผู้ลกระทบด�านเศึรษฐก�จัในระยะยาวิหรอมรดกทางเศึรษฐก�จัซึ่*�งยาวินานกวิ�าอาย&การใช้�งานของอาคาร

ด�านสำภาพัแวิดล�อมล�กษณะเฉพัาะบางสำ�วินของงานก�อสำร�าง, บาง

สำ�วินของงาน,กระบวินการหรอบร�การสำ�มพั�นธ(ก�บวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของสำ��งเหล�าน�4น สำามารถุม#ผู้ลกระทบก�บสำภาพัแวิดล�อม

สำ��งเหล�าน#4เก#�ยวิข�องก�บการใช้�ทร�พัยากรของโลกป/จัจั&บ�น พั�จัารณาผู้ลกระทบต�อค&ณภาพัและปร�มาณของทร�พัยากรในระบบน�เวิศึ ท�4งในระด�บท�องถุ��น, ภ"ม�ภาค และระด�บโลก และน�าการประเม�นวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของสำ��งเหล�าน�4นเพั�อประเม�นผู้ลกระทบต�อสำภาพัแวิดล�อมบางสำ�วินหรอท�4งหมด ท#�เก�ดจัากก�จักรรมผู้ล�ตภ�ณฑ์(หรอบร�การท#�ใช้�ในการก�อสำร�าง, งานก�อสำร�างหรอในการใช้�งานงานก�อสำร�างซึ่*�งควิรรวิมถุ*งมรดกท#�ย�งคงเหลออย"�ของงานก�อสำร�าง

ด�านสำ�งคมล�กษณะเฉพัาะบางสำ�วินของงานก�อสำร�าง, บาง

สำ�วินของงาน,กระบวินการหรอบร�หารสำ�มพั�นธ(ก�บวิ�ฏิจั�กรช้#วิ�ตของสำ��งเหล�าน�4นสำามารถุม#ผู้ลกระทบก�บสำ�งคมหรอค&ณภาพัช้#วิ�ต

สำ��งเหล�าน#4เก#�ยวิข�องก�บจัร�ยธรรมระหวิ�างร& �น (กระทบต�อคนร& �นถุ�ดไป)และการร�บร" �ค&ณค�าทางธรรมช้าต�ของระบบน�เวิศึ, ประเพัณ#และวิ�ฒนธรรม ผู้ลกระทบต�อสำ�งคมหรอค&ณภาพัช้#วิ�ตบางสำ�วินหรอท�4งหมด ท#�เก�ดจัากก�จักรรม, ผู้ล�ตภ�ณฑ์(หรอบร�การท#�ใช้�ในการก�อสำร�าง งานก�อสำร�างหรอการใช้�งานงานก�อสำร�าง เก#�ยวิข�องก�บ

153

Page 145: C 2-1

ผู้ลกระทบต�อวิ�ฒนธรรมท�องถุ��น และสำ�ทธ�มน&ษยช้นข�4นพั4นฐานและควิามต�องการของมน&ษย(และควิรรวิมถุ*งมรดกท#�ย�งคงเหลอย"�ของงานก�อสำร�าง

2.2 กรอบแนวคิ�ดในการว�จั�ย

จัากการทบทวินวิรรณกรรมและงานวิ�จั�ยท#�เก#�ยวิข�อง ก�บการพั�ฒนาระบบการจั�ดการเพั�อควิามสำ�าเร�จัอย�างย��งยนของวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างขนาดกลางและขนาดย�อม และ ควิามย��งยนในการก�อสำร�าง จั*งเก�ดเป3นกรอบควิามค�ดในการวิ�จั�ย ด�งน#4

154

Page 146: C 2-1

แผนภาพื่ท�� 11 กรอบแนวคิ�ดในการว�จั�ย

155

Page 147: C 2-1

2.3 น�ยามศ�พื่ท$

ว�สำาหก�จัก#อสำร�างข้นาดกลางและข้นาดย#อม หมายถุ*ง วิ�สำาหก�จัท#�ประกอบอาช้#พัในการก�อสำร�าง ซึ่*�งเป3นอ&ตสำาหกรรมบร�การ โดยม#การก�าหนดขนาดตามพัระราช้บ�ญญ�ต�สำ�งเสำร�มวิ�สำาหก�จัขนาดกลางและขนาดย�อม พั.ศึ. 2534 ตามจั�านวินการจั�างงานและจั�านวินสำ�นทร�พัย(ถุาวิร โดยวิ�สำาหก�จัขนาดย�อม ม#จั�านวินการจั�างงานไม�เก�น 50 คน และจั�านวินสำ�นทร�พัย(ถุาวิรไม�เก�น 50 ล�านบาท สำ�าหร�บวิ�สำาหก�จัขนาดกลาง ม#จั�านวินการจั�างงานต�4งแต� 51 คน-ไม�เก�น 200

คน และจั�านวินสำ�นทร�พัย(ถุาวิรต�4งแต� มากกวิ�า 50 ล�านบาท-ไม�เก�น 50 ล�านบาท ในกรณ#ท#�จั�านวินการจั�างงานของก�จัการใดเข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดย�อม แต�ม"ลค�าสำ�นทร�พัย(ถุาวิรเข�าล�กษณะของ วิ�สำาหก�จัขนาดกลาง หรอม#จั�านวินการจั�างงานเข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดกลางแต�ม"ลค�าสำ�นทร�พัย(เข�าล�กษณะของวิ�สำาหก�จัขนาดย�อม ให�ถุอจั�านวินของการจั�างงานหรอม"ลค�าสำ�นทร�พัย(ถุาวิรท#�น�อยกวิ�าเป3นเกณฑ์(

ป<ญหาและอ0ปสำรรคิข้องว�สำาหก�จัก#อสำร�าง หมายถุ*ง ป/ญหาและอ&ปสำรรคของการด�าเน�นธ&รก�จัของวิ�สำาหก�จัท#�ประกอบอาช้#พัก�อสำร�าง โดยม#กรอบการพั�จัารณาตามงานท#�วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างด�าเน�นการ ด�งน#4 1) งานจั�ดการท��วิไป 2) งานขาย การตลาด และบร�การ 3) งานประมาณราคา 4) งานด�านจั�ดซึ่4อ 5) งานด�านก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรม และเทคโนโลย# 6) งานด�าน ควิามปลอดภ�ย 7)

งานด�านบ�ญช้#และการเง�นป<จัจั�ยคิวามสำ!าเร"จัข้องว�สำาหก�จัก#อสำร�าง หมายถุ*ง

ป/จัจั�ยท#�ม#ผู้ลท�าให� การด�าเน�นธ&รก�จัของวิ�สำาหก�จัท#�ประกอบอาช้#พัก�อสำร�าง ประสำบควิามสำ�าเร�จั โดยม#กรอบ การพั�จัารณาตามงานท#�วิ�สำาหก�จัก�อสำร�างด�าเน�นการ ด�งน#4 1) งานจั�ดการท��วิไป 2)

156

Page 148: C 2-1

งานขาย การตลาด และบร�การ 3) งานประมาณราคา 4) งานด�านจั�ดซึ่4อ 5) งานด�านก�อสำร�าง วิ�ศึวิกรรม และเทคโนโลย# 6)งานด�านควิามปลอดภ�ย 7) งานด�านบ�ญช้#และการเง�น

การกระต่0�นให�เก�ดการเปล��ยนแปลง หมายถุ*ง ผู้"�ประกอบการวิ�สำาหก�จัก�อสำร�างได�ร�บการช้#4ให�เห�นถุ*งป/ญหาของการด�าเน�นธ&รก�จั และหาทางแก�ไข รวิมถุ*งผู้ลกระทบจัาก การก�อสำร�างท#�ท�าให�เก�ดป/ญหาต�อสำ�งคมและสำ��งแวิดล�อม ให�เห�นควิามสำ�าค�ญของการด�าเน�นธ&รก�จัก�อสำร�างก�อสำร�าง วิ�าสำามารถุม#สำ�วินช้�วิยแก�ป/ญหาของสำ�งคม, สำ��งแวิดล�อม และพั�ฒนาสำ"�ควิามย��งยน

การจั�ดการเพื่��อคิวามสำ!าเร"จัอย#างย��งย�น หมายถุ*ง การจั�ดการเพั�อให�องค(กรสำามารถุด�าเน�นก�จัการได�อย�างต�อเน�องในระยะยาวิ ประสำบควิามสำ�าเร�จัและด�ารงอย"�ได�อย�างม��นคง ภายใต�สำภาพัแวิดล�อมภายนอกท#�ไม�สำามารถุควิบค&มได� โดยครอบคล&มถุ*งโอกาสำทางธ&รก�จั, สำ�งคม และสำ��งแวิดล�อมในกลย&ทธ(ธ&รก�จั ด�วิยควิามสำามารถุในการตอบสำนองท#�ตรงตามควิามต�องการและควิามคาดหวิ�งของล"กค�าและผู้"�เก#�ยวิข�อง อย�างม#ประสำ�ทธ�ภาพั

แนวทางการพื่�ฒนาระบบการจั�ดการเพื่��อคิวามสำ!าเร"จัอย#างย��งย�น หมายถุ*ง ผู้ลของการวิ�เคราะห(และสำ�งเคราะห(ท#�ได�จัากการวิ�จั�ย

157