By Dream_Cather [email protected]___________________________________________________________________________ LATİNCE & YUNANCA SÖZCÜK ÖĞELERİ Sistem Nasıl Çalışıyor Bu sayfada yalnızca Latince ve Eski Yunanca'dan İngilizce'ye geçmiş kök ve eklerin işleyişine örnekler sunacağım. Bir sonraki sayfada ise, eski Cermen ve Romans dilleri de dahil olmak üzere, İngilizce'de rastladığımız kök ve eklerin daha ayrıntılı bir dökümünü bulacaksınız. Bu kök ve eklerin anlamını bilmek, öğrenme kolaylığı sağladığı gibi, tanımadığımız sözcüklerle karşılaştığımızda bunların anlamını üç aşağı beş yukarı çıkarsama olanağı da verir. Önce, Latince'den gelen kök, önek ve sonekler ile başlayacağız. Latince, bildiğiniz gibi, Roma İmparatorluğu'nun diliydi ve bu haliyle imparatorluğun egemenlik alanları içinde yaygınlık kazanmıştı. Zamanla değişik bölgelerde konuşulan Latince farklı diller niteliği kazandı. İtalyanca, Fransızca, İspanyolca ve Portekizce, Latince "ana" dilden inmiş "kardeş" dillerdir. Kuzey Fransa'daki Normandiya Dükalığı hükümdarı William 1066 yılında İngiltere'yi fethedince, o zamanın Fransızcası birkaç yüzyıl boyunca ülkenin resmi dili kimliğini kazandı. Zaman içinde yerli Anglo-Sakson diyelekleri ile etkileşerek, bugün tanıdığımız İngilizce'nin önemli bir öğesini oluşturmuştur. İngilizce sözcüklerinin yaklaşık %60'ının o dönemde Fransızca'dan geldiği, bunların büyük bölümünün ise Latince kökenli olduğu hesaplanıyor. Bununla birlikte, 6. yüzyıldan başlayarak İngiltere'ye Hristiyanlığı getiren keşiş ve papazlar kanalıyla da pekçok sözcük Latince'den doğrudan geçmiştir. Latince'den Kök, Önek ve Sonekler Latince Kök Temel Anlamı Örnek Sözcükler -dict- to say contradict, dictate, diction, edict, predict 1
23
Embed
By Dream Cather [email protected] LATİNCE & YUNANCA · By Dream_Cather [email protected] _____ LATİNCE & YUNANCA SÖZCÜK ÖĞELERİ Sistem Nasıl Çalışıyor Bu sayfada
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________
LATİNCE & YUNANCA
SÖZCÜK ÖĞELERİ Sistem Nasıl Çalışıyor Bu sayfada yalnızca Latince ve Eski Yunanca'dan İngilizce'ye geçmiş kök ve eklerin işleyişine örnekler sunacağım. Bir sonraki sayfada ise, eski Cermen ve Romans dilleri de dahil olmak üzere, İngilizce'de rastladığımız kök ve eklerin daha ayrıntılı bir dökümünü bulacaksınız. Bu kök ve eklerin anlamını bilmek, öğrenme kolaylığı sağladığı gibi, tanımadığımız sözcüklerle karşılaştığımızda bunların anlamını üç aşağı beş yukarı çıkarsama olanağı da verir. Önce, Latince'den gelen kök, önek ve sonekler ile başlayacağız. Latince, bildiğiniz gibi, Roma İmparatorluğu'nun diliydi ve bu haliyle imparatorluğun egemenlik alanları içinde yaygınlık kazanmıştı. Zamanla değişik bölgelerde konuşulan Latince farklı diller niteliği kazandı. İtalyanca, Fransızca, İspanyolca ve Portekizce, Latince "ana" dilden inmiş "kardeş" dillerdir. Kuzey Fransa'daki Normandiya Dükalığı hükümdarı William 1066 yılında İngiltere'yi fethedince, o zamanın Fransızcası birkaç yüzyıl boyunca ülkenin resmi dili kimliğini kazandı. Zaman içinde yerli Anglo-Sakson diyelekleri ile etkileşerek, bugün tanıdığımız İngilizce'nin önemli bir öğesini oluşturmuştur. İngilizce sözcüklerinin yaklaşık %60'ının o dönemde Fransızca'dan geldiği, bunların büyük bölümünün ise Latince kökenli olduğu hesaplanıyor. Bununla birlikte, 6. yüzyıldan başlayarak İngiltere'ye Hristiyanlığı getiren keşiş ve papazlar kanalıyla da pekçok sözcük Latince'den doğrudan geçmiştir. Latince'den Kök, Önek ve Sonekler Latince Kök Temel Anlamı Örnek Sözcükler -dict- to say contradict, dictate, diction, edict, predict
1
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________ -duc- to lead, bring, take deduce, produce, reduce -gress- to walk digress, progress, transgress -ject- to throw eject, inject, interject, project, reject, subject -pel- to drive compel, dispel, impel, repel -pend- to hang append, depend, impend, pendant, pendulum -port- to carry comport, deport, export, import, report, support -scrib- -script- to write describe, description, prescribe, prescription, subscribe, subscription, transcribe, transcription -tract- to pull, drag, draw attract, contract, detract, extract, protract, retract, traction -vert- to turn convert, divert, invert, revert Latince Önek Temel Anlamı Örnek Sözcükler co- together coauthor, coedit, coheir de-
2
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________ away, off; generally indicates reversal or removal in English deactivate, debone, defrost, decompress, deplane dis- not, not any disbelief, discomfort, discredit, disrepair, disrespect inter- between, among international, interfaith, intertwine, intercellular, interject non- not nonessential, nonmetallic, nonresident, nonviolence, nonskid, nonstop post- after postdate, postwar, postnasal, postnatal pre- before preconceive, preexist, premeditate, predispose, prepossess, prepay re- again; back, backward rearrange, rebuild, recall, remake, rerun, rewrite sub- under submarine, subsoil, subway, subhuman, substandard trans- across, beyond, through transatlantic, transpolar Latince Sonek Temel İşlevi & Anlamı Örnek Sözcükler -able -ible “capable of" veya "worthy of” anlamında sıfat yapar likable, flexible -ation fiilden ad yapar create, creation; civilize, civilization
3
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________ -fy -ify “to make or cause to become” anlamında fiil yapar purify, acidify, humidify -ment fiilden ad yapar entertain, entertainment; amaze, amazement -ty -ity sıfattan ad yapar subtlety, certainty, cruelty, frailty, loyalty, royalty; eccentricity, electricity, peculiarity, similarity, technicality Yunanca'dan Kök, Önek ve Sonekler Yunanaca Kök Temel Anlamı Örnek Sözcükler -anthrop- human misanthrope, philanthropy, anthropomorphic -chron- time anachronism, chronic, chronicle, synchronize, chronometer -dem- people democracy, demography, demagogue, endemic, pandemic -morph- form amorphous, metamorphic, morphology -path- feeling, suffering empathy, sympathy, apathy, apathetic, psychopathic
4
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________ -pedo- -ped- child, children pediatrician, pedagogue -philo- -phil- having a strong affinity or love for philanthropy, philharmonic, philosophy -phon- sound polyphonic, cacophony, phonetics Yunanca Önek Temel Anlamı Örnek Sözcükler a- an- without achromatic, amoral, atypical, anaerobic anti- ant- opposite; opposing anticrime, antipollution, antacid auto- self, same autobiography, automatic, autopilot bio- bi- life, living organism; biology, biological biology, biophysics, biotechnology, biopsy geo- Earth; geography geography, geomagnetism, geophysics, geopolitics hyper- excessive, excessively
5
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________ hyperactive, hypercritical, hypersensitive micro- small microcosm, micronucleus, microscope mono- one, single, alone monochrome, monosyllable, monoxide neo- new, recent neonatal, neophyte, neoconservatism, neofascism, neodymium pan- all panorama, panchromatic, pandemic, pantheism thermo- therm- heat thermal, thermometer, thermostat Yunanca Sonek Temel İşlevi & Anlamı Örnek Sözcükler -ism “the act, state, or theory of” anlamında ad yapar criticism, optimism, capitalism -ist ad yapar conformist, copyist, cyclist -ize ad veya sıfattan fiil yapar formalize, jeopardize, legalize, modernize, emphasize, hospitalize, industrialize, computerize -gram something written or drawn, a record cardiogram, telegram -graph something written or drawn; an instrument for writing, drawing, or recording monograph; phonograph, seismograph
6
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________ -logue -log speech, discourse; to speak monologue, dialogue, travelogue -logy discourse, expression; science, theory, study phraseology, biology, dermatology -meter -metry measuring device; measure geometry, kilometer, parameter, perimeter -oid “like, resembling” veya “shape, form” anlamında sıfat veya ad yapar humanoid, spheroid, trapezoid -phile one that loves or has a strong affinity for; loving audiophile, Francophile -phobe -phobia one that fears a specified thing; an intense fear of a specified thing agoraphobe, agoraphobia, xenophobe, xenophobia -phone sound; device that receives or emits sound; speaker of a language homophone, geophone, telephone, Francophone
7
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________
vol will malevolent, benevolent, volunteer, volition
volcan fire volcano, vulcanize, Vulcan
volvo turn about, roll
revolve, voluble (easily turned about or around or talkative), voluminous, convolution
vor eat greedily voracious, carnivorous, herbivorous, omnivorous, devour
zo animal zoo (short for zoological garden), zoology, zoomorphism (attributing animal form to god), zodiac (circle of animal constellations), protozoan
19
By Dream_Cather [email protected] ___________________________________________________________________________