Top Banner
MSc. Fisnik Morina, PhD (c) FINANCAT E KORPORATAVE DHJETOR 2017 BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7
22

BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

Sep 01, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

MSc. Fisnik Morina, PhD (c)

FINANCAT E KORPORATAVE

DHJETOR 2017

BUXHETIMI I KAPITALIT

Kapitulli 7

Page 2: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

2

BUXHETIMI I KAPITALIT

Page 3: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

3

Korniza e vendimmarjes

Definohet problemi

Përcaktohet natyra e investimit

Vlerësohet kostoja dhe përfitimi i ardhshëm

Përcaktohet ndryshimi në rrjedhën e parasë.

Burimet e drejtpërdrejta

Burimet shpjeguese

Page 4: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

4

Përshtatja e synimeve strategjike

Efektet afatgjata të investimeve

Koha e investimeve

Cilësia e aseteve

Sigurimi i burimeve të financimit

Përballimi i konkurrencës

Përparësitë e veçanta krahasuese. Kujdes: konkurrenca nga bizneset e tjera, fuqia

blerëse e konsumatorëve, fuqia shitëse e firmave të njëjta, kërcënimet nga produktet zëvendësuese, ndryshimi i çmimeve dhe fuqisë blerëse të konsumatorëve.

Page 5: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

5

Qëllimi: rritja e rrjedhës së parasë

Çfarë është dallimi ndërmjet gjendjes ekzistuese dhe gjendjes së re, e cila do të arrihet me vendimin për investim?

Çfarë të ardhurash shtesë do të krijohen mbi ato ekzistuese?

Cili është efekti neto pas zbatimit të tatimit?

Page 6: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

6

Procesi i buxhetimit të kapitalit

Përcaktohet kostoja e projektit

Vlerësohet rrjedha e pritshme e parasë nga

projekti investues dhe risku i kësaj rrjedhe;

Përcaktohet kostoja në krahasim me

rrjedhën e parasë

Përcaktohet vlera e tanishme e rrjedhës së

pritshme të parasë.

Page 7: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

7

Procedura e buxhetimit të kapitalit

Zhvillimi i

ideve

Grumbullimi

i të dhënave

Kontabiliteti,

financat,

teknologjia

Marrja e

vendimit

Rezultatet

Probabiliteti Gjasat e

probabilitetit

Rivlerësimi

Page 8: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

8

Rrjedha e parasë së një investimi

Vitet

Rrjedha e

kthimit të

parasë

Rrjedha e

investimit

Rrjedha

neto e

parasë

Rrjedha

kumulative

e parasë

0 0 -50,000 -50,000 -50,000

1 30,000 -20,000 10,000 -40,000

2 50,000 -30,000 20,000 -20,000

3 40,000 -20,000 20,000 -

4 40,000 -10,000 30,000 30,000

+50

+40

+30

+20

+10

0

-10

-20

-30

-40

-50

Tani Viti 1 Viti 2 Viti 3 Viti 4

Page 9: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

9

Kriteret për kategorizimin e

propozimeve investive

1. Norma mesatare e kthimit

2. Afati i shlyerjes

3. Vlera aktuale neto (NPV)

4. Norma e brendshme e kthimit (IRR)

Page 10: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

10

Norma mesatare e kthimit

Krahason profitin mesatar i cili krijohet nga një shumë e investuar

Llogaritet duke krahasuar kthimin mesatar me investimin fillestar.

+ është e përshtatshme, e lehtë;

- nuk merr parasysh vlerën në kohë të parasë, është e ndërlikuar kur zgjidhet ndër më shumë investime.

Page 11: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

11

Norma mesatare e kthimit

Viti

Rrjedha

neto e

parasë

Rrjedha

kumulative e

parasë

0 -20,000 -20,000

1 5,000 -15,000

2 11,000 -4,000

3 10,000 6,000

4 10,000 16,000

Hapi i parë: Llogaritet profiti total nga investimi

Hapi i dytë: Llogaritet kthimi mesatar vjetor

Hapi i tretë: Llogaritet norma mesatare e kthimit

Rjedha e parasë-Investimi

Profiti total/numri i viteve

Kthimi mesatar vjetor/Investimi

Page 12: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

12

Afati i shlyerjes

Radhit mundësitë e investimeve alternative varësisht se sa shpejt rikthehet shuma fillestare e investimit;

+është e thjeshtë, theksi vehet në kthimin e

shpejtë të kostos së investimit;

- Nuk merr parasysh faktorin interes, injoron kohëzgjatjen e fluksit të parasë, injorohet fluksi i parasë pas afatit të shlyerjes.

Page 13: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

13

Afati i shlyerjes

Viti

Rrjedha neto e

parasë

Rrjedha

kumulative e

parasë

0 -100,000 -100,000

1 30,000 -70,000

2 40,000 -30,000

3 60,000 30,000

4 35,000  65,000

0 1 2 3 4

(100,000) 30,000 40,000 60,000 35,000

Fluksi neto i parasë (100,000) (70,000) (30,000) 30,000 65,000

Kthimi=Viti para kthimit të plotë+(Kosto e pakthyer në fillim të vitit/Rrjedha e parasë gjatë vitit)

=2+(30,000/60,000)=2+0.5=2.5 vjet

Page 14: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

14

Vlera aktuale neto (NPV)

Fluksi në kohë krahasohet me koston aktuale të investimit;

Përcaktohet vlera aktuale e fluksit të parasë nga një investim dhe zbritet nga kjo vlerë aktuale kostoja e investimit;

Përkrahen investimet, të cilat kanë vlerë aktuale neto pozitive.

Page 15: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

15

Vlera aktuale neto (NPV)

Rrjedha e

parasë

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

Rrjedha

e parase

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

0 -250,000 1 -250,000 -250,000 1 -250,000

1 50,000 0.909 45,450 200,000 0.909 181,800

2 100,000 0.826 82,600 100,000 0.826 82,600

3 200,000 0.751 150,200 50,000 0.751 37,550

28,250 52,000

INVESTIMI A INVESTIMI B

Vitet

n

NPV=

n

ttk

CFt

0 )1( ose NPV=

n

ttk

CFt

0 )1(-IO

NPV= CF1

k1

1+ CF2

2

1

1

k+…+ CFn

n

k

1

1 - Io

NPV= CF1xPVIFi,1+ CF2xPVIFi,2+ CF3xPVIFi,3 - Io

CFt rrjedha vjetore e

parasë

IO Investimi kapital

k Norma e

aktualizimit

n Kohëzgjatja e

projektit

Investimi pranohet në qoftë se: PV-C=NPV 0

Investimi nuk pranohet në qoftë se: PV-C=NPV 0

Page 16: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

16

Norma e brendshme e kthimit (IRR)

IRR jep përgjigje në pyetjen: Cilën normë të kthimit siguron një projekt investiv;

IRR është norma e aktualizimit e cila barazon vlerën aktuale të rrjedhës së parasë me koston e investimit.

IRR është interesi për të cilin vlera aktuale e fitimit të pritshëm është e barabartë me kapitalin e investuar.

IRR është norma e aktualizimit që e bën vlerën aktuale neto (NPV) të barabartë me zero.

Page 17: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

17

IRR te shumat e përvitshme

Për të gjetur IRR për hyrjet mesatare, pjesëtojmë investimin fillestar me hyrjet mesatare vjetore;

Gjejmë vlerën aktuale të faktorit interes të një të përvitshmeje;

Shfrytëzojmë tabelën: Vera aktuale e një të përvitshme prej një euro (dollari).

Page 18: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

18

Llogaritja e IRR kur rrjedha e parasë është një seri e përzier-metoda e

provës dhe gabimit

Llogariten hyrjet mesatare nga projekti; Gjendet periudha mesatare e kthimit (Investimi fillestar:hyrjet

mesatare vjetore); Përdoret tabela PVIFA për të gjetur IRR të një të

përvitshmeje; Nëse hyrjet e viteve të para janë më të larta se hyrjet

mesatare, rrisim IRR prej 1-3% dhe e kundërta; Vazhdohet me llogaritjen duke përdorur një normë të re

aktualizimit deri sa NPV të mos barazohet me zero.

Page 19: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

19

Norma e brendshme e kthimit IRR

Rrjedha e

parasë

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

Rrjedha e

parasë

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

10% 17%

0 -10,000 1 10,000 10,000 1 10,000

1 5,000 0.909 4,545 1,500 0.855 1,283

2 5,000 0.826 4,130 2,000 0.73 1,460

3 2,000 0.751 1,502 2,500 0.624 1,560

5,000 0.534 2,670

5,000 0.456 2,280

Vlera e tanishme 10,177 9,253

NPV 177 -747

INVESTIMI A INVESTIMI B

Viti

Përdorim tabelën e vlerës aktuale të një të përvitshme (A2). Kërkojmë PVIFA për A&B

•A: Investimi/shuma vjetore=10,000/(12,000:3)=10,000/4,000=2.5 PVIFA

• B: = 10,000/3,200=3.1 PVIFA

•Për investimin A 2.5 PVIFA për 3 vjet jep interesin ndërmjet 9% dhe 10%

•Për investimin B, 3.1PVIFA jep, për 5 vjet jep interesin 18%

Page 20: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

20

Norma e brendshme e kthimit (IRR)

Rrjedha e

parasë

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

Rrjedha e

parasë

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

Faktori

diskontues

Vlera e

tanishme

10% 12% 17% 14% Vlera e

0 10,000 1 10,000 1 10,000 10,000 1 10000 1 10,000

1 5,000 0.909 4,545 0.823 4,465 1,500 0.855 1283 0.877 1,316

2 5,000 0.826 4,130 0.797 3,985 2,000 0.73 1460 0.769 1,538

3 2,000 0.751 1,502 0.711 1,424 2,500 0.624 1560 0.675 1,687

5,000 0.534 2670 0.592 2,960

5,000 0.456 2280 0.519 2,595

V.aktuale 10177 9874 9253 10,096

NPV 177 -126 -747 96

INVESTIMI A INVESTIMI B

Viti (n)

IRR për investimin A gjindet ndërmjet 10% dhe 12%, Diferenca 2%

Diferenca është 10,177-9874=303€

IRR për investimin B, gjindet ndërmjet 14% dhe 17% Diferenca 3%

Diferenca është 10,096-9,253=843€

Page 21: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

21

Rezultati

IRR sipas kësaj është:

0

1...

1)1(0

3

2

21

IIRR

CF

IRR

CF

IRR

CF

n

Për investimin A: IRR=11.17%:

6.0000,104.999,98.455,16.046,46.497,4000,10)1117.01(

000,2

)1117.01(

000,5

1117.01

000,532

Për investimin B, IRR=14.34% jep këtë rezultat: (1,3111.9+1,529.7+1,673.1+2,926.3+2,559)-

10,000=10,000-10,000=0

Kriteret e investimit:

Pranohet kur IRR është më e madhe ose barazi me normën e pritur të kthimit

Refuzohet kur IRR është më e vogël nga norma e pritur të kthimit

IRR për investimin A: 10%+(177€/303€)(2%)=11.17%

IRR për investimin B: 14%+(96€/843€)(3%)= 14.34%

Page 22: BUXHETIMI I KAPITALIT Kapitulli 7 - unhz.weebly.com · 4 Përshtatja e synimeve strategjike Efektet afatgjata të investimeve Koha e investimeve Cilësia e aseteve Sigurimi i burimeve

PËRFUNDIMI I KAPITULLIT TË VII-të