357 BULDAN YÖRESİNİN MEMELİ HAYVANLARI Yard. Doç. Dr. Serdar DÜŞEN, Doç. Dr. Raşit URHAN, Uzm. Gürçay Kıvanç AKYILDIZ, Doç. Dr. Yakup KASKA, Yard. Doç. Dr. Mustafa DURAN Pamukkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, [email protected]ÖZET Buldan yöresinin memeli hayvan türleri 2003 –2006 tarihleri arasında yapılan arazi çalışmalarıyla tespit edilmiştir. Bu çalışmalarda 17 familyaya ait 26 memeli türü belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Buldan Memeliler, Denizli. GİRİŞ Yurdumuzda yayılış gösteren memeli hayvanların yayılışları yerli ve yabancı bir çok araştırmacının çalışmaları sonucunda tespit edilmiştir (Acar ve ark. 1972; Alkan 1965; Çağlar 1953, 1957, 1971, Demirsoy 1992, 1996, 2002, Doğramacı 1989, Hollaway 1967, Hosey 1982, Kumerloeve 1978, Kuru 1994, Mursaloğlu 1964, Tanju 1982, Turan 1984). Son zamanlarda memeliler ile ilgili çalışmalar cins ve tür düzeylerinde yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmalarda, cins ve türlerin morfolojik ve karyolojik özellikleri, üreme biyolojisi, ekolojisi ve yayılışları da verilmektedir (Çolak ve ark. 1999, Özkurt ve ark 1999; Doğramacı ve ark., 1994, Özkan 1999, Oğurlu ve Yavuz 1999, Kefelioğlu 1995). Denizli ilinde memeli hayvanlar ile ilgili yöresel olarak Urhan ve arkadaşları (1999, 2003, 2004, 2006)’nın çalışmaları bulunmaktadır.
11
Embed
BULDAN YÖRES İNİN MEMEL İ HAYVANLARIbuldansempozyumu.pau.edu.tr/kitap/9.oturum/2.pdfHabitat: Ağaçlık alanlar, seyrek ormanlıklar, bahçelikler ve yerle şim alanlarına yakın
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
357
BULDAN YÖRESİNİN MEMELİ HAYVANLARI
Yard. Doç. Dr. Serdar DÜŞEN, Doç. Dr. Raşit URHAN, Uzm. Gürçay Kıvanç AKYILDIZ,
Doç. Dr. Yakup KASKA, Yard. Doç. Dr. Mustafa DURAN Pamukkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, [email protected]
ÖZET Buldan yöresinin memeli hayvan türleri 2003 –2006 tarihleri arasında yapılan
arazi çalışmalarıyla tespit edilmiştir. Bu çalışmalarda 17 familyaya ait 26 memeli türü belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Buldan Memeliler, Denizli.
GİRİŞ
Yurdumuzda yayılış gösteren memeli hayvanların yayılışları yerli ve yabancı bir çok araştırmacının çalışmaları sonucunda tespit edilmiştir (Acar ve ark. 1972; Alkan 1965; Çağlar 1953, 1957, 1971, Demirsoy 1992, 1996, 2002, Doğramacı 1989, Hollaway 1967, Hosey 1982, Kumerloeve 1978, Kuru 1994, Mursaloğlu 1964, Tanju 1982, Turan 1984). Son zamanlarda memeliler ile ilgili çalışmalar cins ve tür düzeylerinde yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmalarda, cins ve türlerin morfolojik ve karyolojik özellikleri, üreme biyolojisi, ekolojisi ve yayılışları da verilmektedir (Çolak ve ark. 1999, Özkurt ve ark 1999; Doğramacı ve ark., 1994, Özkan 1999, Oğurlu ve Yavuz 1999, Kefelioğlu 1995).
Denizli ilinde memeli hayvanlar ile ilgili yöresel olarak Urhan ve arkadaşları (1999,
2003, 2004, 2006)’nın çalışmaları bulunmaktadır.
S. DÜŞEN, R. URHAN, G.Kıvanç AKYILDIZ, Y. KASKA, M. DURAN
358
Tablo. 1. Denizli yöresindeki memeli faunası çalışmaları
LOKALİTE
Tespit edilen Familya Sayısı
Tespit edilen Tür Sayısı
Araştırmacı
Babadağ 13 20 Urhan ve ark. 1999 Acıpayam ve Çevresi 15 29 Urhan ve ark., 2003 Hambat Ovası ve Çevresi 16 28 Urhan ve ark., 2004 Çal Yöresi ve Çevresi 17 27 Urhan ve ark., 2006
Yapılan bu çalışmayla, daha önce faunistik yönden araştırılmamış olan Buldan yöresi ve çevresinin memeli faunası tespit edilerek, Denizli ili ve dolayısıyla Türkiye faunasına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. MATERYAL ve METOD
Arazi çalışmaları 2003 – 2006 tarihleri arasında belli aralıklarla, gerçekleştirilmiştir. Araştırma bölgesinde sabah gün doğumundan akşam gün batımına kadar gezilmek suretiyle yapılan gözlemlerde memeli türleri çıplak gözle, teleskop ve dürbünlerle izlenmiştir.
Araştırma alanı, arazi ve hava koşullarının uygun olduğu zamanlarda yaya
olarak, diğer zamanlarda da araba ile dolaşılmıştır. Gözlenen türlere ait özellikler eldeki mevcut kaynaklar kullanılarak tayin edilmiştir (Acar ve ark. 1972, Demirsoy 1992, 1996, 2002, Kuru 1994, Perrins 1996, Flegg ve Hosking 1998, Öz ve ark, 2005).
Araştırma alanda yayılış gösteren memeli hayvanlar görsel yolla, görülmeyen az
bir bölümü de çıkardıkları özel sesler dinlenerek tanınıp isimlendirilmiştir. Ayrıca yuva, yuva kalıntıları, kıl, ayak izleri, ölü bireyler, inleri ve dışkıları vb. kalıntılara dayanarak bazı türlerin varlığı ve bolluğu hakkında bilgiler elde edilmiştir. Arazi çalışmaları sırasında yöre halkıyla sık sık görüşülerek kendilerine gösterilen resimlerin de yardımıyla, onlardan da bilgi alınmıştır.
Yörenin Coğrafi Konumu: Araştırma alanımız olan Buldan Yöresinin Üç yanı dağlarla çevrili olup, dağlar, doğuda alçalarak Yenice Ovası’na doğru uzanmaktadır. İlçenin güneyini ve batısını Aydın Dağları silsilesi kuşatır (Sazak Dağları). Bu dağlar üzerinde en yüksek nokta Geleyli Tepesidir (1413 m). Kuzey batısı, kuzeyi, kuzey doğusu İç Ege’nin engebeli arazileriyle kaplıdır. Bu bölgenin batısı yaylalıktır. İlçe merkezi Sazak Dağının Kuzeydoğu eteklerinde çok dalgalı bir arazi üzerinde yer almaktadır.
359
Şekil 1. BuldanYöresi
Şekil:1 Buldan Yöresi Yörenin İklimi: İlçenin Asıl Ege ile İç Ege arasında bulunması iklim çeşitliliğine neden olmaktadır. İlçenin doğusunda Akdeniz iklimini andıran bir iklim görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağmurludur. Yıllık yağış ortalaması 600-700 mm’dir. Güney ve batısındaki dağların deniz etkisini azaltması yüzünden nispeten daha az yağış alır. İç kesimlerdeki yüksek yayla alanlarında iklim giderek karasallaşır. Yazları sıcak, kurak ama ovaya göre serin geçer. Kışlar soğuk ve kar yağışlıdır, don olayı görülür. BULGULAR
Araştırma bölgesinde sabah gün doğumundan akşam gün batımına kadar gezilmek suretiyle yapılan gözlemlerde memeli türleri çıplak gözle, teleskop ve dürbünlerle izlenmiştir.
Tespiti yapılan türler familyalarına göre ve “Yabani – Evcil” olma durumlarına
göre sunulmuştur. Tür isimlerinin karşısında yaşama ortamları ve görüldükleri lokaliteler verilmiştir. Bu türlerden bazıları Şekil 2’de sunulmuştur.
K
S. DÜŞEN, R. URHAN, G.Kıvanç AKYILDIZ, Y. KASKA, M. DURAN
Habitat: İnsanlarla birlikte yaşarlar. Etinden ve sütünden faydalanılır.
Beslenme Şekli: Ot, yaprak, taze sürgün, dal, meyve gibi bitkisel besinler.
Gözlendiği Alanlar: Yörenin her yerinde bulunur.
SONUÇ
Bu çalışmada faunistik olarak daha önce araştırılmamış olan Buldan yöresinin
memeli faunası sunulmuştur. Çalışma sonucunda Buldan ve çevresinde 17 familyaya ait 26 memeli türü tespit edilmiştir. Ayrıca yöre halkıyla yaptığımız görüşmelerde yörede “canavar” olarak bilinen kurt (Canis lupus) ve çakalın (Canis aureus) uzun zamandır görülmediği bildirilmiştir.
Araştırma alanında yapılacak detaylı araştırmalar sonucunda Buldan yöresinin memeli faunasının daha kapsamlı olarak açıklanması mümkün olabilecektir.
365
TEŞEKKÜR
Arazi çalışmalarımız boyunca bizlerden maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen; Pamukkale Üniversitesi Rektörlüğüne, Buldan Kaymakamlığı’na, Buldan Belediye Başkanlığı’na ve Buldan halkına Teşekkür ederiz