BU EĞİTİMİN AMACI Ergonominin tanımını yapmak Masa başında, bilgisayarla yada bilgisayarsız çalışma esnasında farkına varmadığımız yanlış duruşların yol açtığı sağlık sorunlarının bilinmesini sağlamak Uygulanacak basit egzersizlerle önlenebileceğinin bilgisini edinmek Günlük çalışma sırasında yapması gereken egzersizleri uygulayarak göstermek
BU EĞİTİMİN AMACI. Ergonominin tanımını yapmak Masa başında, bilgisayarla yada bilgisayarsız çalışma esnasında farkına varmadığımız yanlış duruşların yol açtığı sağlık sorunlarının bilinmesini sağlamak Uygulanacak basit egzersizlerle önlenebileceğinin bilgisini edinmek - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
BU EĞİTİMİN AMACI
Ergonominin tanımını yapmak Masa başında, bilgisayarla yada bilgisayarsız
çalışma esnasında farkına varmadığımız yanlış duruşların yol açtığı sağlık sorunlarının bilinmesini sağlamak
Uygulanacak basit egzersizlerle önlenebileceğinin bilgisini edinmek
Günlük çalışma sırasında yapması gereken egzersizleri uygulayarak göstermek
TARİHÇE
İşle hastalıklar arasındaki ilişkiden ilk bahseden kişi RAMAZZİNİ.
Ramazzini 1700’de İşçilerin Hastalıkları kitabını yayınladı.
TARİHÇE
Ramazzini işçi vücudunun duruş biçimlerinin birçok ortak hastalığa yol açtığını da belirtmiştir.
İşçilerde uzun süreli oturmanın etkisini azaltabilmek için yürüme ve egzersizi ilk Ramazzini tavsiye etmiştir.
TARİHÇE
Ergonomi bilimi gerçek anlamına 2.Dünya Savaşında kavuşmuştur.
Askeri uçaklarda insan hatalarına bağlı kayıpların en aza indirilmesi ihtiyacı bunu zorlamıştır.
ERGONOMİ
Uyum, uygunluk anlamında kullanılır. Kişilerle yaptıkları iş, kullandıkları şeyler, çalıştıkları, yolculuk yaptıkları, oynadıkları kısaca yaşadıkları ortamlar arasında uygunluk olmasıdır.
Çalışma ve yaşama koşullarının en uygun hale getirilmesini amaçlayan uygulamalar bütünüdür
Ergonomi, insanın doğduğu andan itibaren bütün hayatı boyunca öğrenip, uyguladığı bir yaşam biçimi, bir yaşam felsefesidir.
HEDEFİMİZ
Burada amacımız ergonomi bilimini incelemek değil. Ofis ortamında çalışanlar olarak ergonominin sadece bizi ilgilendiren kısımlarından bahsedeceğiz.
Eklemlerimiz, kaslarımız ve duruşumuz arasındaki ilişkiyi gözden geçireceğiz.
Günlük duruşlarımızın yol açabilecekleri hastalıkları ve önlemek için neler yapabileceğimizi tartışacağız.
YORGUNLUK
Yorgunluk belirtileri, dinlenme gereksinimini bildiren koruyucu bir mekanizmadır.
Yorgunluk, yorgunluğa yol açan etmenlerin, yorgunlukla baş edebilme gücümüzü aşması durumunda meydana gelir.
Performans düşüşü oluşmaktadır.
YORGUNLUK
Fiziksel yorgunluk
Genel Yorgunluk
Mental Yorgunluk
YORGUNLUK BİLEŞENLERİ FİZİKSEL YORGUNLUK
Yetenekler Fiziksel iş kapasitesi Yaşam ve çalışma alanlarının tasarımı Araçların tasarımı Fiziksel, mental işin yoğunluğu ve şiddet Çevre iklim, ışık, gürültü yoğunluğu ve şiddeti
MENTAL YORGUNLUK Eğitim eksikliği (İş bilgisi, yorgunlukla başetme
bilgisi) Psikolojik destek yoksunluğu Mental iş kapasitesi Güdülenme azlığı
BİOKİMYASAL ANLAMIYLA YORGUNLUK
Kas dokusunda laktik asit birikmesi Kasta depolanan glukojenin
azalması
KASTA DİNLENME VE YORULMA
LAKTİK ASİT BİRİKİMİ
DİNLENME
Besin öğelerinin kas ve dokulara yeniden dağılımını
Yedeklerin yenilenmesini, Çoğalan atık maddelerin
uzaklaştırılmasını Vücudun yeniden etkinlik
gösterecek duruma gelmesini sağlar.
YORGUNLUK FIÇISI
DİNLENME
Olumsuz Çevre Koşulları
Yorgunluk Skalası
Kötü Beslenme
Ağrı ve hastalıklar
Sorumluluklar,Kaygı ve Çelişkiler
Şiddetli ve sürekliFİzik ve mental efor
Biyolojik Ritim
DİNLENME
Dinlenmeyi sağlamak üzere kullanılan dört tip iş arası vardır.
1. Spontan (fizyolojik) ara2. Maskelenmiş (psikolojik) ara3. İş koşullu ara4. Önceden programlanmış ara
Uygun olmayan çalışma koşulları ve uygun aralarla dinlenme gerçekleşmediği durumda daha çok kas iskelet sisteminde, gözlerde rahatsızlıklar ortaya çıkar.
İyi düzenlenmiş çalışma alanı İyi seçilmiş sandalye,iyi seçilmiş masa Uygun yerleşmiş klavye, fare, kağıt
tutacağı Uygun aydınlatma Uygun sıcaklık Gürültü düzeyinin kabul edilebilir
olması
NEDİR BU UYGUN ÇALIŞMA KOŞULLARI
ÇALIŞMA ALANININ DÜZENİ
Çalışma alanının düzeni masa başı çalışmalarda nötral pozisyonun korunmasında önemlidir.
ÇALIŞMA ALANININ DÜZENİNİN UYGUN OLMAMASI
Göz yorulmasına neden olabilir İşle ilgili kas ve eklem
hastalıklarına zemin hazırlayabilir. Kriz dönemlerinde hatalı
algılamalar sisteme zarar verebilir. Çarpma ve kazalara yol açabilir Düşme ve kayma nedeni olabilir.
İyi düzenlenmiş çalışma alanı İyi seçilmiş sandalye,iyi seçilmiş masa Uygun yerleşmiş klavye, fare, kağıt
tutacağı Uygun aydınlatma Uygun sıcaklık Gürültü düzeyinin kabul edilebilir
olması
AYDINLATMA KURALLARIAydınlatma araçlarından çıkan ışık ışınları direkt veya yansıyarak göze
gelmemelidir.Yapay aydınlatma doğal aydınlatmaya yakın olmalıdır.
Çalışma alanında keskin gölgeler oluşmamalıdır.Aydınlatmada titreşim (pırıldama) olmamalıdır.
Uygun olmayan çalışma koşulları ve uygun aralarla dinlenme gerçekleşmediği durumda gözlerde, kas iskelet sisteminde rahatsızlıklar ortaya çıkar.
Yorgunluk Yanma hissi, Kızarıklık, Kaşıntı, Sulanma, Bulanık ya da çift görme gibi yakınmalar sıktır.
GÖZ ÜZERİNE ETKİLER
Bilgisayar kullanırken kullanıcılar göz kapaklarını farkında olmadan daha az açıp kapatırlar
Ortalama dakikada 12 olan göz kırpma sayısı, bilgisayar kullanımı sırasında dakikada beşe kadar düşebilmekte, bu da kuru göz yakınmalarına yol açabilmektedir.
GÖZ ÜZERİNE ETKİLER
Bilgisayar monitörlerinden yayılan negatif yüklü partiküller, insan bedeninde ve gözlerde negatif elektrik yükü oluşturarak havadaki pozitif yüklü toz parçacıklarını çekip gözlerde konjonktivite bağlı yakınmalara neden olabilmektedir
GÖZ ÜZERİNE ETKİLER
Kırma kusuru olup da gözlük kullanmayan kişiler, görme ile ilgili sorunların yanı sıra ekrana olan uzaklığı koruyamadıklarından olumsuz etkilere daha çok maruz kalabilirler.
GÖZ ÜZERİNE ETKİLER
1995’te Avrupa’da yayınlanmış bir çalışmaya göre çalışanların %30’u sırt ağrısından, %17’si kol ve bacak ağrısından şikayetçidir.
2009 yılı içinde benzer tanılarla 1 D No’lu OSB’e başvurular içindeki oranı %6,85
İŞLE İLGİLİ KAS İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI
1 D NO’ LU POLİKLİNİĞİMİZDE GENEL HASTA POPULASYONU
İÇİNDEKİ DAĞILIMI
0
100
200
300
400
500
600
700
800
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Seri 1
Seri 2
2009 YILI İÇİNDE KAS EKLEM AĞRILARI ŞİKAYETİ İLE GELEN HASTALARIN AYLARA GÖRE DAĞILIMI
42
30
38
27
35
47
42
32
38 38
28
22
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Seri 1
Toplam yıl içindeki sayı:419
İŞLE İLGİLİ KAS İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI
Bu hastalıkların oluşmasında iş ortamından yada işin yapılış şeklinden kaynaklanan faktörler kadar kişisel faktörlerde önemlidir.
Bu hastalıklar ağır, tekrarlanan yada sürekli güç harcayarak yürütülen iş etkinliklerinin yol açtığı, ağırlaştırdığı hastalıklardır.
Genellikle haftalar, aylar yada yıllar sonra gelişir.
1. İş sırasındaki duruş biçimi (postür) ve hareketler
2. Yineleme ve iş temposu3. Hareketlerin şiddeti (kuvvet)4. Vibrasyon (titreşim)5. Sıcaklık6. Yaş7. Vücut yapısı8. Vitamin eksikliği9. Hastalık hikayesi
İŞLE İLGİLİ KAS İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI RİSK FAKTÖRLERİ
Vücutta rahatsızlık ve yorgunluğa neden olan herhangi bir vücut biçimi, bir başka deyişle nötral pozisyondan farklı duruşun yol açtığı özel sağlık sorunlarının genel adıdır.
Ortak özellikleri1. Patojenezinde mekanik ve fizyolojik
süreçleri birlikte bulundurur. 2. Gelişmeleri için haftalar, aylar yıllar
gerekir3. İyileşmeleri için haftalar, aylar yıllar
gerekir, bazı durumlarda tam iyileşme olmaz
4. Belirtileri genellikle özel olmayan, yeri tam tarif edilemeyen, aralıklıdır.
5. Sıklıkla bildirilmez
BİRİKİMSEL ZEDELENME HASTALIKLARI
BELİRTİLERİ
Evre 1:İş sırasında bilek, kol ve omuzlarda yada boyunda ağrı, sızı ve yorgunlukla belirgindir, gece düzelir. Bu evrenin yorgunluğa bağlı olarak meydana gelen ağrı ve acıdan ayırd edilmesi zordur. Haftalar ve aylar sürebilir
Evre 2:Çalışma günün erken saatlerde başlayan yineleyen ağrı, acı ve yorgunlukla belirgindir, gece sürer ve uykuyu güçleştirir
BELİRTİLERİ
Evre 3:Kişi tam olarak dinlenmiş durumda iken dahi ağrı, acı, bitkinlik ve yorgunluk sözkonusudur. Uyku sıklıkla bozulur ve kişi evde yada işte en basit işleri dahi yapamaz hale gelir.
BELİRTİLERİ
Birinci evreden üçüncü evreye geçiş haftalar içerisinde meydana gelebilir, aylar yıllarca süren aşırı ağrı yada kısıtlayıcı durum ortaya çıkabilir
Ara vermeksizin uzun süreli oturma Oturma yastığının sert olması Oturma yüzeyinin çok düz olması,
biçimlendirmenin olmaması neden olabilir
SIRTIN ALT BÖLGESİNDE AĞRI Yetersiz bel desteği Çalışanın oturur durumda iken aşırı
bükülme ve eğilmesi (sandalyenin kötü yerleşimi veya iş araçlarının kötü yerleşimi)
Oturur durumda iken ağırlık kaldırma neden olabilir
SIRT ÜST BÖLGESİNDE AĞRI
Çalışma alanı için sandalyenin çok alçak olması
Özellikle omuz üstü alanlara sık sık uzanma gereğinin olması
Uzun süreli statik ve kaskatı bir durumda oturma
Kolların çok yukarı tutulması Sandalyenin arkalığının çok küçük,
kötü kenarlı veya yetersiz ayarlanmış olması neden olabilir
Tek taraflı omuz rahatsızlığı Günde 1 saatten fazla telefonun omuzla kulak
arasına sıkıştırılarak kullanılması (eğer 1saatten fazla telefon kullanılıyorsa, kulaklık kullanılmalı veya telefon ahizesi elle tutulmalı veya hoparlör kullanılmalı. 2 saatin üzerinde kullanılıyorsa hoparlör ve kulaklıklar yardımcı olabilir.)
Farenin klavyeden çok uzakta olması Kol destekleri uygun olmaması Bir kolla ağırlık kaldırılması Bileğin çok aşırı bükülmesi ile bu şikayet ortaya
çıkabilir
Her iki omuzda birden rahatsızlık
Klavye çok aşağıda yada uzakta olması Dirseklerin yazı yazarken 90 derecelik
açısını korumaması (Dirsek desteği buna uygun düzenlenmelidir.)
Monitörün görme güçlüğü yaratacak kadar uzakta olması nedeniyle (gözlük kontrol edilmeli, sandalye arkalığı arkaya yatırılmalı, monitör yakına getirilmelidir) ortaya çıkabilir
Sol yada sağ bilek rahatsızlığı
Klavyenin yerinin uygun olmaması Farenin pozisyonun uygun olmaması Masada aynı bilekle kullanmak zorunda
olduğunuz nesnenin yerinin uygun olmaması durumunda ortaya çıkabilir.
Boyun rahatsızlıkları varsa
Görme kusurları düzeltilmemiş, gözlüklerin derecesi ayarlanmamış olması
Fare çok uzak, çok yüksekte olması Kağıt desteğinin çok yanda olması veya
ekranla aynı hizada olmaması Monitörün öne eğik olması Telefonun boyuna sıkıştırılarak
kullanılması nedeniyle ortaya çıkabilir.
Bel ağrıları yakınmaları varsa
Sandalye sırt desteğinin yetersiz olması
Ayaklar yere değmemesi Klavye yerleşiminin hatalı olması Uzun süre oturma yada ayakta
durma işi yapılıyorsa ortaya çıkabilir.
Günde 5 saatin üzerinde bilgisayar kullanıyorsanız Klavye kullanırken omuzlar gevşek, dirsekler
yanlara yakın, ön kol yere parelel mi? Klavyenin önünde bileklerin yerleşeceği yeterli
boşluk var mı? Bilekler masa yüzeyine yada bilek desteği
üzerinde serbestçe kayar biçimde çalışabiliyor mu?
Bel desteği tam olarak temas ediyor mu? Otururken uyluklar yere parelel mi? Otururken kulaklar omuzlar ve kalçalar aynı
çizgi üstünde mi? (Dik oturuyor musunuz)
Günde 5 saatin üzerinde bilgisayar kullanıyorsanız Otururken ayaklar yere rahat basıyor mu? Oturulduğunda diz arkası ile sandalyenin önü
arasında yumruk girecek kadar boşluk kalıyor mu?
Fare klavyeye yakın ve aynı seviyede mi? Sık kullanılan materyal kolay ulaşım alanında
mı? Sık sık ara veriyor ve gevşeme egzersizleri 50
dakika da bir yapıyor musunuz? Ekran üst çizgisi göz seviyesinde yada çok az
altında mı? Monitör karakterleri kolayca okunabiliyor mu?
BİRİKİMSEL ZEDELENME HASTALIKLARI
TENOSİNOVİT EPİKONDİLİT, BURSİT, FİBROMYALJİ, KARPAL TÜNEL SENDROMU, SİYATİK, SPONDİLOZİS, OSTEOARTROZ gibi özel rahatsızlıkları
kapsar.
TENOSİNOVİT
Tendonları çevreleyen ve koruyan sinovyal kılıfın iltihabıdır. El bileğinin yinelenen hareketleri temel nedendir. Tutulan yapıların üstünde ağrı, şişlik, fonksiyon azalımı temel belirtilerdir.
DİSK ZEDELENMELERİ
Diskin dışarı doğru kabarıklık yapmasından , tam olarak ezilmesine kadar değişik dereceleri olabilir.
Sürekli öne fleksiyon biçimindeki duruşun sürdürülmesine bağlı olarak ortaya çıkan birikimsel zedelenme sonucu olabilmektedir.
Kalça ve bacaklara yayılan değişik derecelerdeki bel ağrısı biçiminde belirtiler vermektedir.
DURUŞ BOZUKLUKLARI
BEL OMURLARININ YAPISI
KARPAL TÜNEL SENDROMU
Tekrarlayan el bileği öne yada arkaya bükülmesi, hızlı bilek çevrilme hareketi eli bilekten sağa sola yatırma hareketi (deviasyon), parmakla baskı uygulanması, tutma hareketi
TORASİC ÇIKIŞ SENDROMU Boyun ve omuz arasında sinir ve kan
damarlarının sıkışmasıdır. Omuzun zorlayıcı, uzun süreli ve
yineleyen retraksiyon yada depresyonuna bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur.
Sürekli omuz seviyesinin üzerinde bir iş yapmayla oluşur.
Ellerde yaygın duyu azalması ve uyuşma , karıncalanma gibi karpal tünel sendromuna benzer belirtiler vermektedi.
Sürekli kötü duruş biçiminin engellenmesi
Çalışma sırasında eklemlerin tam hareket sınırında kullanılması doğaldır.
Burada esas olan sürekli kötü duruş biçiminin uzun süreli korunmasına neden olan uygulamalardır.
Nötral olmayan postürlerde uzun süre durmayı gerektiren duruşlardan yapılar aynı şekilde etkilenir.
Bu nedenle işin, sayacağımız durumların uzun süreli olmasını engelleyecek biçimde planlanması gerekmektedir.
BİRİKİMSEL ZEDELENMELERE YOL AÇAN MEKANİK SÜREÇLER
Ulnar deviasyon Ulnar deviasyon ve supinasyon Palmar fleksiyon Dorsifleksiyon Dorsifleksiyon ve pronasyon Kolun fleksiyonu ve iç rotasyonu Radial deviasyon, pronasyon ve
dorsifleksiyon Elin alet gibi kullanılması:Çekiç gibi Tekrarlayan parmak hareketleri
SÜREKLİ KÖTÜ DURUŞ BİÇİMLERİNİN ENGELLENMESİ
Boyun fleksiyonu ve rotasyonu Omuz abdüksiyonu yada fleksiyonu Omuz elevasyonu Dirsek fleksiyonu Dirsek ekstansiyonu yada
fleksiyonu
DURUŞ BOZUKLUKLARI Bu tip işlerde çalışanlar durağan kalan kas
gruplarını zaman zaman hareket ettirerek gevşetmeleri gerektiğini unutmamalıdırlar.
Duruş değişikliklerinin sağlanabilmesi için çalışanların 50 dakikada bir ayağa kalkarak hareket etmeleri sağlanmalıdır.
Bunun için yazılanların bir rafa konulması yada başka bir yere teslim edilmesi gibi önceden planlanmış zorunlu hareket değişimleri tercih edilebilir ya da
BasitBasit HareketlerHareketler Bilgisayar kullanBilgisayar kullanııccıılarlarıınnıı uzun bir zaman sonra bekleyen uzun bir zaman sonra bekleyen
tehlikelerden baztehlikelerden bazıılarlarıı::
Aşağıdaki hareketleri yapmanız sizi bu tehlikelere karşı koruyacaktır.
- Disk Kayması
- Bilek,Diz ve Dirsek Kireçlenmesi
- Omuz ve Boyun Tutulması
Birikimsel zedelenme hastalıklarının belirtileri tanınır ve geç kalınmadan doktora başvurulursa, tedavide başarı şansı artar. Tedavi geciktikçe zorlaşır.
Korunma ve ergonomi eğitimi, ergonomik iyileştirmeler, işe başlamadan önce ve çalışma sırasında uygulanabilen kasları güçlendiren, gevşemeyi sağlayan ve göz yorgunluğunu azaltan egzersizler tedavinin esasıdır.
Tedavi için ilaç, fizik tedavi ve cihaz kullanımı gibi yöntemlerle ağrı azaltılır.
TEDAVİ
Ne Zaman Doktora Başvurmalı ?Ağrı ve diğer yakınmalar birkaç günde istirahat ile iyileşmiyorsa, tekrarlıyorsa ve elde uyuşma, güçsüzlük varsa doktora başvurulmalıdır.
Ne Zaman Ameliyat ?Boyun fıtığı ve Karpal Tünel Sendromunda kolda ve elde uyuşma ve güçsüzlük varsa ve ilerliyorsa ve idrar ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik varsa ameliyat gerekebilir.
Sürekli oturarak çalışmaktan kaynaklabilecek diğer sorunlar
Karın bölgesi kaslarında gevşemeler Özellikle öne eğik oturuşlardan
kaynaklanan sindirim ve solunum sistemi sorunları
Özellikle kadınlarda hava geçirmeyen sentetik kumaş ile kaplı oturma döşemesiden kaynaklanan inguinal bölge mantar enfeksiyonları