Bu ayın konusu, - img.eba.gov.trimg.eba.gov.tr/114/2ae/6f0/944/246/7b4/fa3/96d/982/366/d1f/3c1/dff/242/... · ise onları uyarmadan, en kibar üslupla onlara şunu söyler: “Ne

1

Hoşgörü

DeğerliVelimiz,

Buayınkonusu,“HOŞGÖRÜ”.

Hoşgörülübiraileortamındamutlu,güveniçinde,sevgidolu,saygılıve‘insan’kavramı-

nanasılbakmasıgerektiğinibilençocuklaryetiştirmekheranne-babanınamacıdır,enöncelikli

görevidir.Amagünlükhayatınzorluklarıevimizdekihoşgörüortamınıbozdukça,budurumdan

kaynaklanansıkıntılarınüstesindennasılgeleceğimizibilemeyiz.

İşleriyolunakoymak,çocuğunuziçineniyininneolduğunanegibideğişiklikleringerek-

tiğinevebunlarınasılyapacağınızakararvermeksizinelinizde.Kitabımızınamacıbirproblem-

lekarşıkarşıyageldiğinizdeveyabirproblemlekarşıkarşıyagelmedenönceneleryapmanızve

yapmamanızlailgili,sizleregenelbilgilersunmaktır.

Birdüşünür“Çocuklartoplumumuzun%25’iniamageleceğimizin%100’ünüoluşturur”

demiştir.Geleceğimizolançocuklarımızıdeğerlerledoludoluyaşayanbireylerolarakyetiştire-

bilmekiçinçalışmalarımızakatkılarınızıbekliyoruz.

PsikolojikDanışma&RehberlikServisi

2

KARAKTER EĞİTİMİ

Hoşgörü bir anlayıştır, hoşgörü sevgi-nin yoludur, hoşgörü hataları düzeltebilmek-tir Hoşgörü kendini bilmektir. Hoşgörü had-dini bilmektir ve haddini bilerek sürdürülenhayat biçimidir diye dahabirçok tanım yapı-labilir. Hoşgörü denilince aklımıza gelen ilkşeyMevlana’nınhoşgörüanlayışıoluyor.Bel-ki Mevlana’nın hoşgörüsü üzerine çok fazlahikâyelerokuyupözlüsözleriniherdaimduy-mamızdandır.Belkidedahaacısıonunbahset-tiğihoşgörüyüyaşadığımızçevredegöremeyi-şimizdendir. Mevlana’nın yüzyıllar öncesinden kalp-lerimizdeaçtığıveyaaçmayaçalıştığıhoşgörükapısı bizimçokuzağımızdaveyabizo kapı-yı kendi ellerimizle çoktan kapatmışız. Oysa-

ki bizlerin bugünlerde hoşgörüye her zaman-kindendahafazlaihtiyacımızolduğukesindir.Çünkü hayatımızdaki birçok yanlış davranışınasılsebebihoşgörülüolamamaktır.Evde,tra-fikte,sokakta,okulda,işyerindekısacainsanınolduğuheryerdehoşgörüyoksamutlakaben-cillikvardır,öfkevardır,tartışmavardır. Hz.Mevlana:“Beninsanlarınayıplarınıgörengözlerimikörettim.Sendeonlarabenimgibiiyigözlebak.”diyor.Bunuyapabilmekiçiniçimizdeöncekendimizisonradatüminsanlığıhatta hayvanları, çiçekleri kısaca tüm evrenikucaklayacak bir sevgi olması şart. Sevmeyibilirsekhayata, insanlara,çevreyekarşıdahaanlayışlıoluruzveyüzümüzdengülümsemehiçeksikolmaz. Gününilkışıklarıylayenibirgünebaş-larkenaynanınkarşısınageçipöncekendimi-ze sıcakbirgülüşattıktansonraannemize,babamıza,eşimize,dostumuzaoanyanımız-dakimvarsaonasıcakbirgülüşünardındantatlıgünaydındiyelimvedahagününilksa-atlerinden itibarenMevlana’nıngözüyleba-kalıminsanlara;kimseninayıbınıgörmeden,kimseyekızmadan,kimseyletartışmadanbirgüngeçirelimvegelecekgünlerimizidedahafazlageçolmadan, daha fazlabir şey kay-betmedenhoşgörüiçindeyaşayalım.

Hoşgörü

3

Hoşgörü

Ebeveynlerinin bir yansımasıdır çocuk.Bebekannevebabasınımodelalırilkkez.Evdehoşgörü,farklılıklarasaygıvarsaçocukdaçev-resine saygılı olmayı ve hoşgörü göstermeyiöğrenir. Bazen anneler, hoşgörünün en duy-gusalbiçiminigösterebilir.Çocuğununyaptığıolumsuzluklara sürekli mazeretler arar ya daduyguları bunları görmesini engeller. Çocuğagösterilen bilinçli hoşgörü onun iç dünyasınıdahakolaytanımasınavegelişmesinekatkıdabulunur. Bilinçli hoşgörünün yaşandığı bir aileortamındayetişençocuğunkişiliğiolumluola-rak etkilenir. Baskıdan, önyargılardan, etiket-lenmelerdenvekuralsızlıktanuzakolmasıne-deniyleçocukdahaüretkenvekendinegüvenlibirkişilikgeliştirir.Bilinçlihoşgörününolmadı-ğıaileortamındayetişençocukboşluktagibi-dir.Başkalarıylabirlikteolduğu zamançekin-genlik,ürkeklikyadasaldırganlıkvekuralsızlık

göstermektedir çünkü evin dışındaki kurallarileevdekikurallarfarklılıkgösterir.Çocukileti-şimkurmadagüçlükyaşar. Ana babalarından yeterli ilgiyi görme-yenamasınırsızbirortamdabüyüyençocuklaryaedilgenyadaetkenolarakarkadaşlarındanonayveilgialmayaçalışırlar.Bilinçliveölçülüolarakçocuğagösterilenhoşgörüonunkişilikkazanmasınayardımcıolduğukadaraşırısıdaonukişiliksizve“narsist”birvarlığadadönüş-türebilir.Yetişkinliktekihoşgörüölçüleri,onunyetişme ortamının izlerini taşır. Hoşgörüdenyoksun yetişen çocuklar, ileriki yaşantılarınabirçok sorun taşıyabilmektedirler ya da aşırıhoşgörününoluşturduğukuralsız,sınırsız,kişi-lerarasıilişkikurmabecerilerindenyoksunin-sanlar,yaşamzorlanmalarıylakarşılaştıkların-da çaresiz ve güçsüz kalabilirler. Tüm yaşamalanlarıolumsuzetkilenebilir.

Bilinçlihoşgörüyükazandırmakiçin;• Önceliklebizyetişkinlerçocuklarımızatutumlarımızla,tavır-davranışlarımızlaörnekolu-nabilir.• Çocuklarımızahoşgörükavramını,hoşgörmeninneolduğunu,nelerinhoşgörülüpnelerinhoşgörülemeyeceğinianlatabiliriz.• Çocuklarımıza,adilolmayı,karşısındakinesaygılıolmayı,kendisinivebaşkalarınınhakkınısavunmabilinciniverebiliriz.• Hikâyelerle,oyunlarla,televizyonprogramlarıaracılığıylahoşgörükavramıüzerindedur-malı,yaşantılarımızdanörneklervererekhoşgörüvehoşgörüsüzlükdavranışlarıhakkındakonu-şarak,hoşgörükavramınıpekiştirebiliriz.• Çevresindeolupbitenlerekarşıçocuklarımızdabirduyarlılıkuyandırmalıyızçünküçevre-sindeolanbitenekarşıduyarsızvetepkisizçocuklar,bencilyetişiyor.• Çocuklarımızınyanındainsanlarıdamgalamaktanözelliklekaçınmalıyız.Müzik,edebiyat,sporgibietkinlikleringücünden,etkisindenhoşgörüeğitimindeyararlanabiliriz. Hoşgörüüzerinesöylenmesigerekenfakatsöyleyemediğimizşeyleriçinenginhoşgörü-nüzesığınıyoruz…

HoşgörüNasılKazandırılır?

4


OLUMLUKAVRAMLARHOŞGÖRÜİLEİLGİLİKAVRAMLAR

ÖLÇÜLER

OLUMSUZKAVRAMLAR

İYİMSERLİKAFFEDİCİLİKSAYGI

BAĞIŞLAYICILIKSEVGİSABIRGÜVENANLAYIŞMÜSAMAHA

DESTEKLEYİCİLİKTOLERANS

KÖTÜMSERLİKÖNYARGIBENCİLİKALAY

HORGÖRMETAHAMMÜLSÜZLÜK

DIŞLAMANEFRETKİBİR

KÜÇÜMSEMEK

Kötülükleriiyiliklesav;görgüsüzcemu-amelelerealdırışetme!Herkesdavranışlarıylakarakterini aksettirir. Sen müsamaha yolunuseçvetöre-bilmezlerekarşıâlicenapol..! Sevgiyi sevip düşmanlığa düşman ol-mak, inançla coşan bir kalbin en mümeyyizvasfıdır. Herkesten nefret ise, ya gönlü şey-tanakaptırmışlıkveyabircinneteseridir.Seninsanısev;insanlığahayrânol..! İnsanlar din, mezhep, ırk, millet, renk,mevki,sınıffarkıgözetilmeksizinsevilmeyihaketmektedirler.MademkiinsanoğluruhyönüyleAllah’tan gelmektedir; öyleyse insanlar hiçbirşekildebirbirlerindenbuanlamdaayrılamazlar.

YunusEmre

Beninsanlarınayıplarınıgörengözleri-mikörettim.Sendeonlarabenimgibiiyigözlebak.

Mevlana

YaratılanıhoşgörYaradan’danötürüMevlana

Sevgivarkennefretniye? Kardeşlikvarkendidişmekniye? Dostlukvarkendüşmanlıkniye? Hoşgörüvarkenbağnazlıkniye? Özgürlükvarkentutsaklıkniye? Adaletvarkenhaksızlıkniye?

HacıBektaşıVeli

“Sevelim sevilelim, Bu dünya kimseyekalmaz…”

YunusEmre

Senbakmasınıbildedikendegülgör, Dikensizgülüherkesgörür.

Hâsılı,insanlariçindesevgiveitibarınıkorumakiçin,Hakkiçinsev!Hakkiçinnefretet!vegönlüHakk’aaçıkbirinsanol..!

5

Hoşgörü

Sevdiğininkusurunuhoşgörmeyensevmi-yordemektir.

Hermillethoşgörü-lüolsaydısavaşlar

olmazdı.Hoşgörülülüktedenizgibiol.Mevlana

“İyiliklekötülükbirolmaz,senkötülüğüiyiliklesavuş-tur.Ozamangöreceksinki,seninlearasındadüşmanlıkolanbirkimsesanasım-sıcakdostoluvermiştir.”

Fussilet34

Gülündikenekatlan-masıonugüzelkokuluyaptı.Mevlana

Beninsanlarınayıplarınıgörengözlerimikörettim.Sendeonlarabenimgibiiyigözlebak.Mevlana

Güzelbakangüzelgörür,güzelgörengüzeldüşünür,güzeldüşünenhayatındanlezzetalır.

BSN

Hoşgörülüolkisanadaöyledavranılsın.”

Hadis

Senbakmasınıbildedikendegülgör,

Dikensizgülüherkesgörür.

İnsanlığınkurtuluşunusağlayacakenbüyükerdemhoşgörüdür.

6


Hoşgör

Senedebirdefayaktığınmumu,Günlerebölüpdeyakıvergitsin,Yaşlıyı,genci,hastayıdüşün,İçindekikiniatıvergitsin...

Sevgi,hoşgörüfidangibidir,Günbegünsularsanmeyveyiverir,İçindekinefretibiryanabırak,Birgaripgönlünüalıvergitsin...

Elinegeçersesihirlideğnek,Zatenduramazsınneyinegerek,Sevgiyleuyanıpkoşbiryerlere,Çaresizebirümitoluvergitsin...

Bugünlükdünyayıpembegörüver,Sarılbirşeylereçareoluver,Sarılinsanlarıöpücüğeboğ,Kardeşlikuğrunayapıvergitsin...

HayriyeEmelÇalışkan

HoşgörüSevmek

BırakalımkavgadöğüşühırıDağlarıdenizibahçeyikırı

SevipsevilmenintekbudursırrıBirisihoşgörüdiyerisevmek

AvrupaasyadabütüncihandaKöyündekentindekonaksarayındaGörmekistediğimbütüncanlarda

Birisihoşgörüdiyerisevmek

KüskünlebarışıphalinisormakİnsancayaşayıponurluolmakSulargibiakıpgönledolmakBirisihoşgörüdiyerisevmek

NeyücedüygüdürinsanolamakKarşıdaarayıpkendindebulmakOnunlayaşayıponunlaolmakBirisihoşgörüdiyerisevmek

OzanyıldızgeçergünsayasayaTopraktaşasuyagüneşeayaBirlikteçalalımgelinbirmayaBirisihoşgörüdiyerisevmek

7

Hoşgörü

RafiadındaküçükbirçocukEnsar’danbirininhurmaağaçlarınıtaşlamıştı.BahçesahibionuyakalayıpHz.Peygamber’egetirdiveondanşikâyettebulundu.SevgiliPeygamberimizçocu-ğuyanınaçağırdı,başınıokşayıpsordu:

“–Çocuğum,bununedenyaptın?”Rafiçokutanmıştı.Kısıkbirsesle:

“–Çokaçtım,karnımıdoyurmakiçinyaptım”dedi.Peygamberimizşefkatle:

“–Yavrum,birdahaağaçları taşlama,altınadökülenleri toplayıpye;Allahseniböylecedoyurur.”dedi.

Sevgilipeygamberimizinkapısınabirkadınhergünpislikkoyarbunubıkıpusanmadanhergündevamettirir.BirgünkapsınınönündepislikolmadığınıgörenSevgilipeygamberimizkadınınevinegiderkendisinimerakettiğinikötübirşeyolupolmadığınısorar.Kendisinekötülükyapan-larakarşıbileaslakarşılıkvermezhepgüzelliktenyanatavırsergiler.

BirgünSevgiliPeygamberimiz,yakınarkadaşlarıileyürürken,yolkenarındabirköpekölüsügö-rür.Arkadaşları“Buleşnekadarpiskokuyor”diyebirbirlerinedertyanarlar.RahmetPeygamberiiseonlarıuyarmadan,enkibarüsluplaonlaraşunusöyler:“Negüzeldişlerivar!”

Büyükzatlardanbirinebirtelefongelirvetelefondakikişikendisineçokağırhakaretlerdebulunur.Zathiçcevapvermezadamdahaçoksinirlenir.Buböylegünlercedevamederadamararhakaretlerederzatsessizcedinlertelefondakikişi iyicesinirlenir ‘eğersencennetliksenseninolduğuncennetideistemiyorum’der.Zat‘sensizcennetiistemem‘der.

SevgiliPeygamberimizinHoşgörüsü

8


Kurabiyeler Birgece,kadınınbirihavaalanındabek-liyordu.Uçağınınkalkmasınadahaepeyceza-manvardı.Havaalanındakidükkândanbirkitapvebirpaket kurabiyealıp kendisineoturacakbiryerbuldu.Kendisinikitabınakaptırmışol-masına rağmen, yanında oturan adamın ola-bildiğincecüretkârbirşekildearalarındaduranpaketten birer kurabiye aldığını fark etti; nekadargörmezdengelsede.

Bir tarastan kitabını okuyup kurabi-yesini yerken,bir tarastandagözüsaatteydi.Kurabiyehırsızı kurabiyeleri yavaş tüketirken,kadının kulağı da saat tik taklarındaydı; amatiktaklarsinirlenmesiniyinedeengellemiyor-du.Kendikendinedüşünüyordu;Kibarbirinsanolmasaydım,şuadamıngözünümorartırdım!

Her kurabiyeye uzandığında, adam daeliniuzatıyordu.Sonundapakettetekbirkura-biyekalınca,Bakalımşimdineyapacak?dedikendikendine.

Adamyüzündenasabibirgülümsemey-le son kurabiyeye uzandı ve kurabiyeyi ikiyeböldü.Kadınkurabiyeyiadamınelindenkapargibi aldı ve,AmanTanrım,ne cüretkar venekaba adam; üstelik bir teşekkür bile etmiyor!diyedüşündü.

Hayatındabukadarsinirlendiğinianım-samıyordu. Uçağın kalkacağı anons edilince,derinbirnefesaldıverahatladı.Eşyalarınıtop-ladıveçıkışkapısınayürüdü.Kurabiyehırsızınadönüpbakmadıbile.Uçağabindiverahatkol-tuğunaoturdu.Dahasonrakitabınıalmaküze-reçantasınauzandı.Birdengözlerişaşkınlıklaaçıldı.Gözlerininönündebirpaketkurabiyedu-ruyordu!Çaresizlik içindeinledi;Bunlarbenimkurabiyelimseeğer;ötekilerdeonunduvebe-nimleherbirkurabiyesinipaylaştı!Üzüntüyle,özürdilemekiçinçokgeçkaldığınıanladı.

Kaba ve cüretkâr olan kurabiye hırsızıkendisiydi.

HİKÂYELER

9

Hoşgörü

MisafirinKöpeği Zil sesine koşarak kapıyı açan adameskibirdostuve iribir köpeklekarşılaştı.El-bette, tereddütsüz “Buyurun!” diyerek onlarısalonaaldı. İki arkadaşdahaoturmadan, kö-pekbirmasa lambası ile birkaç kıymetli bib-loyu devirdi. Sonra da en rahat koltuklardanbirineyerleştivekoltuğunahşapkollarınıya-layıp kemirmeye başladı. Evin sahibi köpeğinyaptıklarınıiçicızederekseyretsede,birköpekyüzündeneskibirdostunukaybetmekisteme-diğindenbudurumuhoşgörmeyitercihetti.

Çaylar içilipmisafirgitmeküzereaya-ğakalkıncada,köpekyüzündeniçteniçesinirkrizleri geçirdiğini belli etmemeye çalışarak,dostuna:

“Köpeğiniunutuyorsun”dedi.

Bununüzerine,misafirşaşkınlıkiçinde:

“HayAllah!”dedi.“Evinzilinebasarkenkapının önünde görünce, onu senin köpeğinzannetmiştim!”

HİKÂYELER

10


ÖğretmeninadıBayanThompson’duve5.sınıf öğrencilerinin önünde ayakta durduğuilkgünonlarabiryalansöyledi.Çoğuöğretmengibi,onlarabaktıvehepsiniaynıderecedesev-diğinisöyledi.Bumümkündeğildi,çünküora-daenönde,sırasınaadetaçökmüşgibioturanküçükbiröğrencivardı.AdıTeddyStoddard.Biröncekiyıl,BayanThompson,Teddy’igözlemiş,onundiğerçocuklarlaoynayamadığını;giysile-rinin kirli ve kendinin de hep banyo yapmasıgerekenbirhaldeolduğunugörmüştüveTeddymutsuzdaolabilirdi.

Çalıştığı okulda Bayan Thompson, heröğrencinin geçmişteki kayıtlarını incelemekledegörevlendirilmiştiveTeddy’ninbilgileriniensonabırakmıştı.Onundosyasınıincelediğindeşaşırdı.

Çünkü birinci sınıf öğretmeni: “Teddyzekibirçocukveherangülmeyehazır.Ödev-lerinidüzenliolarakyapıyorveçok iyihuylu...Vearkadaşlarıonunlaolmaktanmutlu...”diyeyazmıştı.

İkinci sınıf öğretmeni: “Mükemmel biröğrenci, arkadaşları tarafından sevilen, fakatevde annesinin amansız hastalığı onu üzüyorvesanırımevdekiyaşamıçokzor..”diyordu.

Üçüncüsınıföğretmeni:“Annesininölü-müonuniçinçokzoroldu.Babasıonayeterin-ce ilgi gösteremiyor ve eğer bir şeyler yapıl-mazsaevdekiolumsuzyaşamonuetkileyecek.“diyeyazmıştı.

Dördüncü sınıf öğretmenine gelince:“Teddy içinekapanıkveokulahiç ilgigöster-miyor, hiçarkadaşı yokvebazensınıstauyu-yor.” demişti.Şimdi Bayan Thompson sorunu

çözmüştüvekendindenutanıyordu.

Öğrencileronagüzelkâğıtlarasarılmışsüslükurdelelerepaketlenmişyeniyılhediye-lerigetirdiğindekendinidahadakötühisset-ti.ÇünküTeddy’ninarmağanıkabakahverengibirkesekâğıdınabeceriksizcesarılmıştı.Bunudiğeröğrencilerinönündeaçmakonaçokacıverdi.Bazıları,pakettençıkansahtetaşlardanyapılmış, birkaç taşı düşmüş bileziği ve üçtebiridoluparfümşişesinigörüncegülmeyebaş-ladılar,fakatöğretmen,bileziğinnekadarzarifolduğunu söyleyerek ve parfümden de birkaçdamlayıbileğinedamlatarakonlarınbugülme-lerinibastırdı.

OgünokuldansonraTeddyöğretmeninyanınagelerek;“BayanThompson,bugünhepannemgibikoktunuz”dedi.Çocuklargittiktensonraöğretmenyaklaşıkbirsaatkadarağladı.

O günden sonra da çocuklara okuma,yazma, matematik öğretmekten vaz geçerekonlarıeğitmeyebaşladı.Teddy’yeözelbir ilgigösterdi. Onunla çalışırken zekâsının tekrarcanlandığını hissetti. Ona cesaret verdikçeçocukgelişiyordu.Yılınsonunadek,Teddysı-nıfınençalışkanöğrencilerindenbiriolmuştu.Öğretmenin,hepiniziaynıderecedeseviyorumyalanınakarşınTeddy,onunensevdiğiöğrenciolmuştu.

Bir yıl sonra, kapısının altında bir notbuldu.Teddy’dendi. Tümyaşantısındaki en iyiöğretmenin kendisi olduğunu yazıyordu. On-dan yeni bir not alana kadar6 yıl geçti.No-tundaliseyibitirdiğinivesınıfındakiüçüncüeniyi öğrenci olduğunu ve Bayan Thompson’unhalâ hayatında gördüğü en iyi öğretmen ol-duğunu yazıyordu. Dört yıl sonra, birmektup

Teddy

HİKÂYELER

11

Hoşgörü

daha aldı Teddy’den. O arada zamanın onuniçinzorolduğunuçünküüniversitedeokuduğu-nuveçok iyidereceylemezunolmak içinçokçabasarfetmesigerektiğiniyazıyordu.VeBa-yanThompsonhalâonunhayatındatanıdığıeniyiöğretmendi.Dahasonradörtyıldahageçtivebirmektupdahageldi.Çokiyibirdereceyleüniversitedenmezunolduğunuamadaha ile-riye gitmek istediğini yazıyordu. Ve halâ Ba-yanThompsononuntanıdığıveençoksevdiğiöğretmendi. Bu kezmektubun altındaki imzabirazdahauzundu.TheodoreF.StoddardTıpDoktoru.

Bu hikâye burda bitmedi. İlkbahardabirmektupdahaaldıBayanThompson.Teddyhayatının kızıyla tanıştığını ve evleneceğiniyazmıştı. Babasının birkaç yıl önce öldüğünü,Bayan Thompson’un düğünde damadın annevebabasıiçinayrılanyereoturupoturamaya-cağınısoruyordu.Tabiikioturabilirdi.Tahminedinneoldu?BayanThompsontörenegider-kenözenlesakladığıbirkaçtaşıdüşmüşolanobileziği taktı,Teddy’ninonaverdiğiveannesigibi koktuğunu söylediği parfümden sürmeyideihmaletmedi.

Birbirlerini sevgiyle kucaklarlarken,Teddy,onunkulağına“Banainandığınıziçinçokteşekkürler bayan Thompson, kendimi önem-li hissetmemi sağladığınız için ve beni böyledeğiştirdiğiniz için de...” diye fısıldadı. BayanThompsongözündeyaşlarlaonakarşılıkverdi:“YanılıyorsunTeddy...Bendeğil,senbanaöğ-rettin.Seninlekarşılaşıncayakadarbenöğret-menliğibilmiyormuşum..!” Önyargılarımızbizihoşgörüsüzyapar!

Yazarıbilinmiyorİngilizce’dençeviren:DoğugülKan

HİKÂYELER

12


Eylül ayında Carnegie Mellon Üniver-sitesindeyaptığımakademikbirgelenek“sonders”dediğimizkonuşmayapacağım.

Öleceğinizibildiğinizvesonbirdersinizkaldığınıvarsayalım.Öğrencilerinizenesöyler-siniz?

Buradabenimgörmezdengeldiğimbirnoktavaraslında;odabudurumunbenimiçinfarazi olmaması. Pankreas kanseriyle müca-dele ediyorum. Ameliyat, kemoterapi ve rad-yasyon terapisinden sonra yine baş gösterdi.Doktorlaryapılacakbirşeykalmadığını,sonbirkaçayımkaldığınısöylüyorlar.İştesonbilgisa-yarlı tomografi sonuçlarım. Pankreas kanserikaraciğerimeyayılmışveneredeysebirdüzinetümör var. Bu durumdan hoşlanmıyorum. Üçküçükçocuğumvar.Dürüstolalım…Berbatbirdurum.Amayakındaöleceğimhususundaya-pabileceğimhiçbirşeyyok.

Filminsonunubiliyorum.Senaryoyude-ğiştirememamatadınıçıkarabilirim.

İsyanetmemibekliyorduysanızsiziha-yalkırıklığınauğrattığımiçinüzgünüm.

Seçimimacınacakbiriolmakdeğil.Ya-kında ölecek olmama rağmen fiziksel olarakçokgüçlüyüm.Hattamuhtemelenfizikselola-rakbirçoğunuzdandahagüçlüyüm.

Bu günkü konuşmamın konusu ölümdeğil.Hayatvebuhayatınnasılyaşanacağı…Özellikle çocukluk hayallerimiz ve bu hayalle-rimizigerçekleştirmekiçinneleryapabileceği-miz.Benimçocuklukhayallerim,sizinçocuklukhayalleriniz…

Çokmutlubirçocuklukgeçirdim.Dönüp

fotoğraflarabaktığımdagülümsemediğimtekbir fotoğraf bile bulamadım. Evet, harika birçocukluk yaşadım. Hep hayal kurardım. Tamhayal kuracak zamanlarda televizyonu açı-yorsunuz; insanlar aya ayak basıyor. Her şeymümkünişteburuhuhiçbirzamankaybetme-meliyiz.

Pekibenimçocuklukhayallerimnelerdi?“Ulusalfutbolligindeoynamak,ulaşamadığımhayallerimdenbirtanesi.Önemliolan,hayalle-rinizeulaşamasanızbilebununiçinçabalarkençokşeylereldeettiğinizibilmek.Çoksevdiğimbirsözvar;“tecrübe,istediğinizieldeedemedi-ğinizdekazandıklarınızdır.”

Uzunbirsüreküçüklerligindeoynadım.Olağanüstübir koçumvardı. Koç JimGraham.Tamanlamıylaeskitoprak.Antrenmandaykenbeniçokzorlardı.“Yanlışyapıyorsun,baştanal,tekraryap,yıkılıyorsun,hemenşnavçek”nefesalmadangeçenikisaat.Antrenmandansonrayardımcıkoçlardanbirigelip“koçGrahamseniçokzorladıha?..”“evet”dedim.“Aslındabuiyibirşeyseniumursadığıanlamınageliyor.”“Birişikötüyaptığındakimseumursamıyorsasen-denumudukesmişlerdemektir.”Bugerçekteniçimeişledi.“Birisiziikisaatboyuncazorluyor-sadahaiyiolmanızıistiyordemektir.”

Vesonrakihayalim;WaltDisneyİmagi-nary.SekizyaşlarımdaailembeniKaliforniya’daDisneyland’agötürdü.İnanılmazbirdeneyimdi.Tümoyuncaklar,gösteriler…işteogün!..“Tan-rım!..iştebendebüyüdüğümdebunlargibibirşeyler yapmak istiyorum.” Üniversitedenme-zun olduktan sonra tüm bu büyüleyici şeyleriyapaninsanlardanbiriolmayaçalıştım.Sevim-libirredmektubualdım.Yükseklisanstanson-

SonDers

HİKÂYELER

13

Hoşgörü

ratekrardenedimveredmektuplarınıyıllarcasakladım.Gerçektençokilhamverici.

Sonragarip bir şey oldu. Çalıştım çokçalıştımvegençyaştaöğretimüyesiolupbelliaraştırmalardauzmanlaştım.BudönemdeDis-ney içinanlamlıbeceriyigeliştirdimveorayagirme şansını yakaladım. Tüm bunları yapanekibinbirparçasıoldum.Alaaddininsihirlihalı-sıdediğimizbirşeyüzerindeçalıştım.Gerçek-tenmuhteşemdi.Amabunoktayagelmem15yıldan uzun sürmüş, defalarca deneme yap-mıştım.Budabana;yolumuzdakiengellerinbiramacahizmetettiğini,biziyoldanayırmakiçindeğil,devametmeyinekadaristediğimizigör-memiziçinbuengellerinyolumuzdaolduğunuanladım.

Çocukluk hayalleriniz varsa anne ba-banızın iyiolmasını tavsiyeediyorum.Benbukonuda çok şanslıydım. Resimde gördüğünüz70. doğum gününde benim annem. Ben dearkaplandabulanıkyerdeyim.Tamamengeriplanda kalmışım. Bu da 80. doğum günündebabam.Temelprensibi;daimaeğlen,eğlenceanlayışınolsun,meraklan.Bunuhiçkaybetme.Babamharikabiradamdı. İkinci dünya sava-şında savaştı. Kesinlikle muhteşem bir nes-linparçasıydı.Neyazıkkibabamıbiryılöncekaybettik. Annem babamın eşyalarını eldengeçirirken ikinci dünya savaşında kazandığıcesaretmadalyasını buldu. Elli yıl süren evli-liklerindebundanannemehiçbahsetmemişti.Böylecebabamdançokbüyükbirtevazudersialdım.

Sıraşimdiannemde,annesaçınıçekti-ğinizde bile sizi sevendir. Annemle işte böylebir ilişkim vardı. Alçak gönüllülükten bahset-mişken;annemhepbanasiperoldu.Doktora-mıyaparkençokzorsınavlardangeçerdim.Birgün eve geldiğimde, doktora sınavlarının nekadarzorolduğundanşikâyetedipsızlanmayabaşladım.Kolumusıvazlayıp“nehissettiğinibi-

liyoruz.Babanınseninyaşındaikenikincidün-yasavaşındaAlmanlarlasavaştığınıunutma!..”dedi.Sonundadoktoramıaldığımdakendimlegururduyuyordum.Annembeniherkeseşöyletanıttı.“Bubenimoğlum.Doktorolduama,in-sanlarayardımedenlerdendeğil.”

Muhtemelen annemle babamın yaptığı en güzel şey; odamın duvarlarını boyamama izin vermeleri idi. Bir gün duvarlara resim çizmek is-tediğimi söyledim. “Tamam” dediler. İşte duvara çizdiğim bir roket ve bir asansör. İnekler hemen kendilerini gösterecekler. Evet ikinci derece bir denklem. En güzeli bunu yapmama izin vermiş-lerdi. Kendi gelişimimi ve özgüvenimi kazanma-mı duvarın bozulmamış yapısından daha önemli olduğunu düşünmüşlerdi. Bu açıdan baktıkları için gerçekten çok şanslıyım.

Annemler insanların eşyalar karşısındaki öneminden de bahsettiler. Büyüyüp ilk arabamı aldığımda bu parlak üstü açık araba beni çok heyecanlandırmıştı. Kardeşim biraz olsun nefes alsın diye her ay bir hast a sonu yeğenlerim Cris-topher ve Laura’yı alırdım ve birlikte maceraya atılırdık. O zaman da arabamla hava atıyor onla-ra Randy dayının arabasını sakın ha kirletmeme-lerini tembihlerdim. Tabii o sırada kahkahalara boğuldular. Çünkü bir tarast an da bir şişe soda-yı arka koltuğa döküyordum. “Napıyorsun?” diye sorduklarında bunun sadece bir eşya olduğunu söyledim. İyi ki de böyle yapmışım. Cristopher bi-raz üşütmüştü. Eve giderken arka koltuğa istifra etti. Parlak yepyeni bir malzemenin ne kadar de-ğerli olduğu umurumda bile değildi. Kesinlikle 8 yaşındaki bir çocuğun sadece üşüttüğü için ken-dini suçlu hissetmediğini bilmek ne kadar güzel değil mi?

Biranöncekaplanmı,gorilmiolduğu-nuzakararverseniz iyiolur.Kaplanenerjiktir,iyimserdir,meraklıdır,coşkuludurveeğlenmeyibilir.Eğlenmeninöneminikesinlikleküçümse-mez.Kısabirsüresonraöleceğim.Amabugün H

İKÂYELER

14


yarın vegeriye kaçgünümkaldıysahepsindemutluolmayıseçiyorum.

Hayallerinizigerçekleştirmekistiyorsa-nızbaşkalarıylaçalışıpiyigeçinirseniziyieder-siniz. Bu da bütünlük içinde yaşamanız anla-mına gelir. Uygulamada zorlanacağınız basitbirtavsiye;yalnızcadoğruyusöyleyin.İkincisi;işleri elinize yüzünüze bulaştırırsanız özür di-leyin.Dünyadaçokfazlakötüözürvar. İyibirözürüçkısımdanoluşur.“üzgünüm,benimha-tamdı,hatamınasıldüzeltebilirim?Çoğukim-seüçüncükısmıatlıyor.Samimiyetdeburadananlaşılıyor.

Son olarak; hepinizin hayatınızda sev-mediğiniz, hoşlanmadığınız şeyler yapan in-sanlarvardır.Amagördümki,kimsetaman-lamıylaşeytandeğil.Yeteri kadarbeklersenizsizeiyitaraflarınıgösterirler.Bukonudaonlarıhızlandıramazsınız,amasabredebilirsiniz.Min-netgösterin.Onyıllıkgençbiröğretimüyesiy-ken,araştırmalaboratuarımdaçalışan15gençvardı.OnlarıbirhastalığınaDisney’egötürdüm.Meslektaşlarım bunun çok pahalıya patlamışolmasıgerektiğinisöyleyipnasılböylebirşeyyapabildiğimisordular.“Buçocuklargecegün-düz,bendünyadakieniyiişiyapabileyimdiyeçalışıyorlar.Asılböylebirişinasılolurdayapa-mam?”Minnetduymakçokbasitamagüçlübirşeydir.

Son olarak; şikâyet etmek ya da sız-lanmak bence sorunu gerçekten çözmez. İşteJackRobinson büyükler liginde oynayan ilk si-yah.Sözleşmesinde;İnsanlaronatükürdüğün-de şikâyet etmeyeceğini söylüyor. JackRobin-son gibi mi yoksa sadece birkaç ayı kalmışbengibimisinizbilmemamabütünzamanınızışikâyetederekyadaoyunun tadını çıkararakgeçirebilirsiniz.Muhakkakikincisiuzunvadedesiziniçindahafaydalıolacaktır.

BununCarnegieMellonÜniversitesindeverdiğimderslerinbirparçasıolduğunusöyle-miştim. Bu konuşmayı niçin yaptığımı söyle-memgerektiğinidüşünüyorum.

Bu konuşma sadece çocukluk hayalle-rinizi nasıl gerçekleştireceğiniz ile ilgili değil,bundançokdahakapsamlı.Hayatınızınasılya-şayacağınızlailgili.

Hayatınızı doğru yönde sürdürürsenizkarmagerisinihalledervehayallerinizsizibu-lur.Doğruşekildeyaşarsanızhayallerinizsizinolur.Bukadarçokinsanınbuderstenfaydalan-masıdaçokgüzelgerçektenamaişinaslıüni-versitedededersegelen400kişiyevermedimbudersi.Budersisadeceüçkişi içinyazdım.Büyüdüklerindeizlesinlerdiye…

Teşekkürler.(Üççocuğunukastediyor.)

Prof.RandyPausch25temmuz2008’depankreas kanserinden öldü. Dilediği gibi, ço-cuklarınaSonDersiBıraktıvebirdeaynıismitaşıyan(TheLastLecture)adlıkitabı.

HİKÂYELER

15

Hoşgörü

Biradamcağızkötüyoldanparakaza-nıpbununlakendisinebirinekalır.Nedenson-ra,yaptıklarındanpişmanolurvehiçolmazsaiyibirşeyyapmışolmakiçinbunuHacıBekasVeli’nin dergâhına kurban olarak bağışlamakister.

O zamanlar dergâhlar ayni zamandaaşevi işlevi görüyordu. Durumu Hacı BekasVeli’yeanlatırveHacıBektaşVelihelaldeğil-dirdiyebukurbanıgeriçevirir.BununüzerineadamMevlevidergâhınagiderveaynidurumuMevlana’yaanlatırMevlanaisebuhediyeyika-buleder.

AdamaynişeyiHacıBektaşVeli’yedeanlattığınıamaonunbunukabuletmemişol-duğunu söyler veMevlana’ya bunun sebebinisorar.

Mevlanasöyleder:

-BizbirkargaisekHacıBektaşVelibirşahingibidir.Öyleherkesekonmaz.Oyüzdenseninbuhediyenibizkabulederizamaokabuletmeyebilir.

Adam üşenmez kalkar Hacı Bek-taş dergâhına gider ve Hacı Bektaş Veli’ye,Mevlana’nınkurbanıkabulettiğinisöyleyipbu-nunsebebinibirdeHacıBektaşVeli’yesorar.

HacıBektaşdasöyleder:

-Bizim gönlümüz bir su birikintisi iseMevlana’nıngönlüokyanusgibidir.Buyüzden,bir damlayla bizimgönlümüz kirlenebilir amaonunengingönlükirlenmez.Busebeptendola-yıoseninhediyenikabuletmiştir.

Mevlana’daHöşgörü

HİKÂYELER

16


BirsabahNasrettinHocavehanımıça-maşıryıkamakiçingölegitmeyekararvermiş-ler.Ellerineçamaşırsepetinivesabunualarakyolaçıkmışlar.Ormanıniçindekiyoldangeçe-rek gölün kıyısına gelmişler. Nasrettin Hocaçamaşır sepetini taşımaktan çok yorulmuş.Dinlenmekiçinçimlereoturmuş.Hanımıdayı-kamakiçinsepettenkirliçamaşırlarıçıkarmış.

Osıradabüyükbirkargagölünüzerindeuçmayabaşlamış.

Nasrettin Hoca ‘ nın hanımı kargayaaldırmadançamaşırlarıgöledaldırıp ıslatmış.Tamsabunualacakmışkikargayerekonduğu

gibisabunukapıphavalanmış…

Kadınkarganınarkasındanbasmışfer-yadı:

-YetişHoca,yetiş.Kargasabunukaçır-dı!

Yerinden kımıldamaya hali olmayanHoca,karganınarkasındanbakmışvehanımı-na

-Üzülme hanımcığım, demiş. Baksanaüstübaşıkapkara.Bizimgömlektendahakirli.Onunsabunabizdençokihtiyacıvar.Bırakgit-sin…

Birgünhavaçoksıcakmış.Hocaboncukboncukterliyormuş.

Derkensokaktaoynayançocuklarıgör-müş.Birazserinlemekveçocuklarıseyretmekiçinbirağacınaltınaoturmuş.Cebindenmen-diliniçıkararakterinisilmiş.Kahkahalarataraktopoynayançocuklarıizlemeyedalmış…

Hoca çocukları izlerkenmahallenin enyaramazçocuğuAli,ağacınarkasındangizliceyaklaşmışveHocanınbaşındakikavuğukap-mış.

HocaneolduğunuanlayamadanAli,ka-vuğuarkadaşlarınagötürmüş.Çocuklar kavu-ğubirebirlerineatarakoynamayabaşlamışlar.Hoca kavuğunu geri almak için onlara doğrukoşmuş.ÇocuklarHocanıngeldiğinigörüncedörtbiryanadağılmışlar.Hocakavuğuelindeçocuğa yaklaşınca çocuk, kavuğu diğer arka-daşınaatıyormuş.

Kavukböylesüreklieldeğiştiriyormuş.

Hocanınordanorayakoşturduğunugörenma-halleli,hocayayardımetmekistemişamahiç-biriçocuklarıyakalayamamış.

Bukovalamacauzunsüredevametmiş.SonundaHocaçocuklarınarkasındankoşama-yacak kadar yorulmuş. Nefes nefese kalmış,dizlerininüstüneçökmüş.

Bir süre dinlendikten sonra kavuksuzolarakevedönmüş.Hanımıonuböylegörünceçokşaşırmış:

-Bey,senkavuğunuhiçbaşındançıkar-mazdın.Hayrolabirşeymioldu?Kavuğunne-rede,diyesormuş.

NasrettinHocagülümseyerekhanımınacevapvermiş:

-Sormahanım,benimkavukçocukluğu-nuözlemiş,şimdikomşuçocuklarıilesokaktaoyunoynuyor…

Karga

ÇocukluğunuÖzleyenKavuk

NASRETTİNHOCAFIKRALAR

17

Hoşgörü

Hayatımı, hatalarımı düşünüyorum,hatalarımın keşkelere dönüşmeyişini, iyi kileroluşunudüşünüyorum.Tamamenyabancısıol-duğumşudünyayagözlerimiaçtığımilkandanitibarennasılyanımdaolduğunuzu,destekleye-nim,koruyanımolduğunuzudüşünüyorum.

Yaşamayıdeneyerek,yanılarakdüşerekkalkarak öğrendim herkes gibi…..Bu deneme-ninsonundahatadavar,başarıda,hatadanbaşarıyagidenbiryolda…

Hiç düşmeden bisiklete ilk bindiğindesürebilen varmıdır acaba? Ya da korkmadannasıl olacakta bu iki tekerlek üzerinde ilerle-yebileceğini kestire bilen… Ama ben şanslıy-dımbisiklettenherdüşüşümde‘hadikalk’diyesizdenbanauzananellervardı.Kalkvetekrardeneyapabilirsindiyeneller…

Herkeshatayapar ‘olmadıveolmaya-caktabenbaşaramayacağım’diyedüşünürki-mileri.Kimilerideşanslıdırbenimgibiherdüş-tüğündeonuhoşgörenyanlışattığıadımlararağmenonucesaretlendirensizlergibiharikabirailesivardıryanıbaşında.Ödevlerimiyap-maya çalıştığımda olmamış sil demek yerinehatalarınvar,tekrardenedahagüzelyapaca-ğınaeminimdedinizsabırla…

Odamı eşyalarımı toplamaya çalışışımgeliyoraklımaçokdağınıktımhiçbeceremez-dimyerleştirmeyieşyalarıyerliyerine. ‘Olma-mış’ deyip odamı siz toplamadınız, ne güzeldüzenlemişsineşyalarınıdediğinizdehergeçengün daha bir özenle yerleştirirdim eşyalarımıyerliyerine.

Benim kızım yapar dediniz. Yaptığımtatsıztuzsuzyemeklerihoşgörüpyemeğekat-landınız. Bu nasıl yemek deseydiniz bir daha

mutfağa girme cesaretini bulabilir miydimacababilemiyorum.

Halahatalaryapıyorum,işiilkbaşladı-ğımda işialışmak için, İlkkezarabakullandı-ğımızda trafiğe alışmak için, yeni taşındığımapartmana, şehre, insanlara alışmak için …Öncehatalar yapıyor sonradoğruları öğreni-yorvealışıyorum.

Dünyaya alışmak aslında çocukluk ha-talar yapıyor, büyüyor ve hayata alışıyoruz.Hayataalıştımmıbilmiyorumamasizekoca-man bir teşekkür borçluyum bunu biliyorum.acımasızcaeleştirmediğiniz,yanlışdavranışla-rımıyüzümevurmayıpküçükteolsayaptığımdoğrularıgörüphepdahaiyiyeteşvikettiğiniz,çocukolmama,hatayapmamaizinverdiğinizvebenimannemvebabamolduğunuziçinte-şekkürler…….

AnnemeveBabama...

18


3Harf

KİN

ALAYÖFKE

SAYGISABIRSEVGİ

ÖNYARGIDIŞLAMAANLAYIŞÇATIŞMAUZLAŞMA

HOŞGÖRMETAHAMMÜL

BENCİLLİKKIZGINLIK

İYİMSERLİK BAĞIŞLAYICILIK

DESTEKLEYİCİLİKAFFEDİCİLİKKÖTÜMSERLİK

5Harf 7Harf 8Harf

9Harf

10Harf 14Harf

15Harf11Harf4Harf

19

Hoşgörü

Stresedayanıklıolabilmekiçinkatıol-mamakgerekiyor.Hayatadahahoşgörülüba-kan kişiler stres yönetiminde daha etkili olu-yorlar Stresedayanıklıolabilmekiçinkatıol-mamakenönemlişartlardanbiriolarakkabulediliyor.Bununiçinesnekyapılıinsanlarstreskonusunda daha başarılılar. Uzmanlar esnekkişilerdebulunanözelliklerişöylesıralıyor: -İşvesosyalçevrelerindenkopukolma-yan -Olaylaradahagenişaçıdanbakabilen -İyiiletişimkuran

-Rekabet,saldırganlık,gibidurumlarınıkontroldetutabilen -Yaşamdanveinsanlardanolumlubek-lentileriolan -Gelecekplanlarıbulunan -Mücadelevedeğişikliktenzevkalan -Aşırımükemmeliyetçiolmayan -Herşeyikontrolsaplantılarıbulunma-yan -Hoşgörülerinihepenüstdüzeydetut-mayaçalışanBuözellikleresahipkişilerstresiledahakolaybaşaçıkabiliyorlar.

ÜsküdarÜniversitesiRektörüProf.Dr.NevzatTarhanhoşgörüyüalçakgönüllülüğünkar-deşiolarakdeğerlendirirkenkarşıtıolarakdakatılığıgösteriyor.Bukatılığınardındaisebenmer-kezciliğinyattığınadikkatçekiyor. BenmerkezciliktedüşüncekatılığınınsözkonusuolduğunubelirtenRektörTarhandüşün-celeresnekolmadığıiçindekişininkarşıtarafıdeğildekendiistekvebeklentileriniönplandatuttuğunukaydediyor.Böyleoluncadamuhatabınhatalarınıkişiningörmezdengeldiğini,karşıtarafahatayapmahakkıtanımakolanhoşgörüyügösteremediğinivurguluyor. BirinsanınherzamanhaklıolmasınınmümkünolmadığınıdaifadeedenProf.Dr.NevzatTarhan,hoşgörününaslındakişinindiğerinsanlarınçıkarlarıylakendiçıkarlarıarasındakidenge-yikurmasıvediğerkişilereinisiyatifsözhakkıverebilmesiolduğunusöylüyor. RektörTarhaninsanlarınnedenhoşgörügösterememelerineilişkiniseşunlarıkaydedi-yor. “İnsanilişkilerindefarklılıklarvebenzerliklervardır.Hoşgörülükişifarklılıklardandeğil,benzerliklerdenhareketlekarşısındakiyleilişkikurmayaçalışır.Fakathoşgörüsüzayıfinsanben-zerliklerideğil,farklılıklarıgörerekhareketeder. Meselahoşgörüsüzkişi,ontaneiyidavranışıdeğil,birtaneyanlışdavranışıgörür.Bunlarnarsistik özellikteki kişilerdir. Kendi egolarını yüceltirler, diğer kişilerin egolarını değersizleş-tirirler.Hoşgörüsüz insanlarınmükemmeliyetçiliközelliğidevardır.Alçakgönüllügibigözüküpkarşıdakikişidenmükemmellikbeklerler.Budagizlikibirdenkaynaklanırveevliliktekienbüyükproblemlerdendir.

Hoşgörülüinsanlarstresedahadayanıklı

Prof.Dr.NevzatTarhanhoşgörükazanmanınyollarınıanlatıyor…

“

“

”

”M

EDYA

DAN

20


Ban Ki-moon, 16 Kasım UluslararasıHoşgörüGünüvesilesiyleyayımladığımesajda,yaşlı dünyanın yavaş yavaşancakgeri dönü-lemezşekildedeğiştiğiveyenidünyanınçeh-resinin şekillenmeye başladığı bir dönemdengeçildiğinibelirtti. “Geleneksel kurumlar birçok sorunlakarşı karşıya kalıyor” ifadesini kullanan Ban,bütçelerin kısıldığı, ailelerin sıkıntı çektiği birdönemin içinde bulunulduğunu anlatarak, busüreçtegörülençözülmeveçalkantınınbüyükbirkaygıyarattığıuyarısındabulundu. Bu değişimdöneminde,BirleşmişMil-letler Anlaşması ve İnsan Hakları EvrenselBildirgesi’ndeki ideal ve ilkeleremutlaka tamolarak bağlı kalınması gerektiğini vurgulayanBan,“Butemeldeğerlerdenbirinidehoşgörüteşkilediyor.Hernekadarsondereceönemliolsa da, hoşgörüden sadecebarışçı bir şekil-de birlikte yaşamayı anlamamalıyız. Hoşgörüdeyince aklımıza, diyalog ve pozitif iletişimindesteğiyle,karşımızdakikişiyietkinbirşekildeanlamakgelmelidir”ifadelerinikullandı. Büyükbir ayrışmaya, yıkıma veölümenedenolanayrımcılıklamücadeleiçinbututu-

mundahadaönemkazandığınıbelirtenGenelSekreter, “Irk,din,milliyet,dil,cinsiyet,cinseltercihveyadiğernedenlerdenolsun,ayrımcı-lıklakarşıkarşıyaolanensavunmasızgruplarıkorumakhepimizinsorumluluğuolmalıdır.Hoş-görüuygulamalarıönyargıvenefretinpanze-hiriolabilir”ifadelerinedemesajındayerverdi. “UNESCO’nun,kızveerkekçocuklariçinkalitelieğitimidestekleyerek,internetdahilol-mak üzere özgür ve çoğulcu birmedyayı ge-liştirerek,kültürmirasınıkoruyarakveçokkül-türlülüğesaygıyıgeliştirerekhoşgörününetkinbirşekildebüyütülüpgeliştirilmesindeözelbirrol oynadığı” vurgulananmesajda, “BirleşmişMilletler,karmaşıkveküreselsorunlarlakarşıkarşıya olduğumuz bir dönemde, entegre birdünyanıntemelinioluşturanhalklarveülkelerarasındakarşılıklıanlayışıngelişmesi içinça-lışmalarınısürdürüyor.GelinUluslararasıHoş-görüGününde,etkinhoşgörününbizleringün-lük yaşantımızda yaptıklarımızla başladığınıunutmayalım”çağrısıdakaydedildi.

Prof.Dr.SayınÜstünDökmenhocamı-zınkonferanslarındaanlattığıbirörnekvardır.Hepimiz eşeklerin ne kadar inatçı hayvanlarolduğunubiliriz.Birgünbirarkadaşıhocamı-zaaslındaeşeklerinhiçdeinatçıolmadıkları-nıyanlışanlaşıldıklarınıbakınnasılaçıklamış;meğereşekleringözleri çokkeskingörürmüş.Çokuzaklardakiyılanıbileseçermiş.Eeeyıla-

nıgörüncedetehlikesezinlediğiiçinsahibinekadar zorlarsa zorlasın yerinden kıpırdamaz-mış. Bundan dolayı adını inatçıya çıkarmışız.İştebenbunuöğrendiktensonraeşekleredahahoşgörülü bakmaya başladım: Sahip olduğu-muzönyargılarımızkarşımızdakinegösterece-ğimizhoşgörüyünekadaretkiliyordeğilmi?

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, “hoşgörünün, önyargı ve nefretin panzehiri olduğunu” bildirdi.

‘Hoşgörü,önyargıvenefretinpanzehiridir

Eşeklerinİnatçılığı

“

“

”‘Hoşgörü,önyargıvenefretinpanzehiridir

”‘Hoşgörü,önyargıvenefretinpanzehiridir

” Prof.Dr.SayınÜstünDökmenhocamı-” Prof.Dr.SayınÜstünDökmenhocamı-”

MED

YADA

N

21

Hoşgörü

DRAM

A

(Minik Kirpi ormanda yürürken TombikTavşanilekarşılaşır.)MİNİKKİRPİ:MerhabaTombikTavşan,nasılsın?TOMBİKTAVŞAN:MerhabaMinikKirpi,iyiyim,teşekkürler,sennasılsın??MİNİKKİRPİ:Bendeiyiyim,ormandadolaşma-ya çıktım. Biliyormusun Tombik Tavşan bugünyineçokbakımlıvegüzelgörünüyorsun.TOMBİKTAVŞAN:Evettüylerimyumuşacıkvebembeyaz. (Minikkirpibirkendibedeninebirdetav-şanıntüylerinebakarak.)MİNİKKİRPİ:Keşkebenimtüylerimdeyumu-şakolsaydı.TOMBİKTAVŞAN:Bu imkânsız, seninkilerçoksertvesimsiyahgörünüyor.MİNİKKİRPİ : Zaten ben tüylerimi kendimdebeğenmiyorum ama bunu yüzüme karşı söyle-mençoküzücü.TOMBİKTAVŞAN:Bundaüzülecekbirşeyyok.Ayrıcamerakediyorumtüylerintıpkısertdiken-lerebenziyor,sanabatmıyormu?MİNİKKİRPİ:Şeyyhayırbatmıyor.TOMBİKTAVŞAN:Neysebenimbirazcıkişimvarartıkgideyim.MİNİKKİRPİ:Pekiozamansonragörüşürüz. (MinikKirpicebindenaynasınıçıkarıpba-karak tüylerini taramayabaşlar. Bir yandandakendikendinesöylenir.)MİNİKKİRPİ:Ahbenimsözdinlemeztüylerim,birazdahayumuşakolsaydınızneolurdusanki.KeşkebendeTombikTavşangibiolsaydımuu-fuff.. (Kıvrılarakgelenyılantavşanıgörür.)YILAN:Hmm..Şutavşanıngüzelliğinebirbakıntamağzımalayıknekadardagüzel.TOMBİKTAVŞAN:İmdaat,yardımedin,lütfen..MİNİKKİRPİ:BuTombikTavşanınsesi.Neredeacaba.

TOMBİKTAVŞAN:BuradayımMinikKirpibu-radayım,yılangeliyor,beniyiyecek.Neolurbirşeyleryap,banayardımet. (Minik Kirpi hemen tostoparlak olaraksert tüyleriyle yılana engel olur. Yılanın canı okadaracırkikorkusundannereyekaçacağınışa-şırır.Toprağıniçinedoğrukıvrılarakgirer.)TOMBİK TAVŞAN :Minik Kirpi, benim sevgilidostum,çokteşekkürederimhayatımıkurtardın.MİNİKKİRPİ:Sanabirşeyolmamasınasevin-dim.TOMBİKTAVŞAN:Üstelikbeniosevmediğimtüylerinsayesindekurtardın.MİNİKKİRPİ:Evet,beğenmediğimizşeylerbilebirişeyarıyormuş.TOMBİK TAVŞAN: Çok haklısın. Birbirimizdenfarklıolabilirizamasanırımherkesiolduğugibikabullenmekgerekiyormuş.Senikırdıysamözürdilerim.MİNİKKİRPİ:Yılansanasaldıranakadartüy-lerimin bir işe yaramayacağını düşünüyordum.Amaartıkböyledüşünmüyorum.TOMBİKTAVŞAN :Üstelik sençok iyi birar-kadaşsın. Tüylerin hakkında bu kadar kötü şeysöylesemdeyinedehiçdüşünmedenbenimha-yatımıkurtardın.MİNİKKİRPİ:Senzordurumdaydınveyardımistedin.Bunuyapmakbenimiçimdengeldi.Tüy-leriminrenginiyadabaşkabirşeyidüşünmedim.Sadecesanazarargelmesiniengellemeyeçalış-tım.TOMBİK TAVŞAN : Biliyor musun ben bugünsenin tüylerini değil içinin güzelliğini gördüm.Sana tekrar teşekkür ederim. Ormanda birliktegezelimminedersin?MİNİKKİRPİ:Çokamaçokmutluolurumdoğ-rusu,hadigezelim.

Uyarlayan:NergizDemir

MinikKirpiİleTombikTavşan

22


Amaç

SınıfDüzeyi

ETKi

NLi

K -

1Hoşgörükavramınıtanımlama.

1.Sınıfveüstü

Süreç •Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.•Tahtayabüyükharflerlehoşgörüyazılırveöğrencilerdenhoşgörüyütanımlamalarıistenir.•Öğrencilerinverdiklericevaplartahtayayazılır.•Tahtayayazılanlarüzerindekonuşularakgrupetkileşimisağlanır.•Öğrencilerinyaptıklarıtanımlaraşağıdakihoşgörütanımlarıokunaraktamamlanır.İnsanlarısahipolduklarıfarklıözellikleresaygıduymayahoşgörüdenir.Hoşgörüinsanlarıhatalarıylabirliktekabuletmekdışlamaktır.İnsanlarasaygıduymakvesevmektirhoşgö-rü.İnsanlarınbirebirindenfarklıduygu,düşnce,davranışlarasahipolduklarınıbilmektir.

23

Hoşgörü

Hedef

Malzeme

SınıfDüzeyi

ETKi

NLi

K -

2

Hoşgörükavramınıtanımlayabilme.

Form1

2.Sınıfveüstü

Süreç •Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.•Form5öğrencileredağıtılır.•Öğrencilerinyazdıklarıpaylaşılır.•Hoşgörününtanımıyapılırörneklerverilereketkinliksonlandırılır.

Form11. BanaGöreHoşgörü

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

2. HoşgörülüDavranışımaÖrnek

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

3. HoşgörüsüzDavranışımaÖrnek

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................................

24


Amaç

Düzey

Malzeme

Süreç

ETKi

NLi

K -

3Farklılıklarasaygıvehoşgörükavramlarıarasındakifarkıkavrama.

1.Sınıfveüstü

Form2

•Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.•Form3deverilenörnekdurumlarınherikisideokunur.•Aşağıdakisorularsorularakgrupetkileşimibaşlatılır. •Ali’ninbirincidurumdakidavranışıileikinciarasındafarkvarmıdır? •Ali’ninHasanakarşıolandavranışlarıhoşgörümüdür? •Ali’ninAhmet’ekarşıolandavranışlarıhoşgörümüdür? •AhmetveHasan’ındurumlarıarasındakifarknedir?Öğrencilerincevaplarıalındıktansonraaşağıdakiaçıklamaokunarakfarklılıklarasaygı-nınhoşgörülüolmanınbirgereğiolduğuanlatılır.İnsanlarınkendiiradeleridışındasahipolduklarıözelliklere,yaşadıklarıbölgedenyadayetiştikleriortamdankaynaklananfarklılıklarasaygıgöstermek,hoşgörüdeğildir.Sahipolduğumuzbedenselözellikler(kısayadauzunboyluolmak,esmeryadasarışınolmak,……)yaşadığımızkültürdenkaynaklananfarklılıklarbizimdavranışlarımızdankaynaklananşeylerdeğildir.İnsanlarınyaptıklarıhatalar,eksiklikleryadayanlışlaroinsanlarındavra-nışlarıdırveherinsanınhatalarıolabilirveistersebudavranışındanvazgeçebilirbunudüşünerekinsanlarahoşgörüileyaklaşmalıyız.Hiçbirzencininkendiseçimideğildirzenciolmaköyleyaratılmıştır.Afrikalıbirzencideçokgüzeldir,sarışınbirAlmanda,çekikgözlübirÇinlide…ÇÜNKÜHEPSİNİYARADANÇOKGÜZELDİR.Farklılıklarasaygıhoşgö-rülübirinsanolmanıngereğidir.

ÖrnekDurum1 Aliiyikalplıtümarkadaşlarınahoşgörüyledavranan,arkadaşlarıtarafındansevilenbiröğrencidir.AlilerinsınıfınaHasanismindeyenibiröğrencigelir.Hasansarışın,kısaboylubiröğrencidir.DahaönceAlmanyadayaşadığıveTürkiyeyebuyılgeldiğiiçinTürkçeyidedoğrukullanamamaktadır.AlmanlargibihemsarışınsınhemdeTürkçekonuşamıyorsundiyeonunladalgageçmektedirler.Zamanzamanboyununkısaoluşunudaalaykonusuyapıyor,onuaraları-naalmıyorlardı.AliHasaniletanıştıokulutanımasınavealışmasınayardımcıoldu.

ÖrnekDurum2 Ahmetçokyaramaz,okulvesınıfkurallarınauymayanailesiniveöğretmeniniçoküzenbiröğrencidir.Sınıstaarkadaşlarınazararverendavranışlardabulunur.Dersesnasındaarka-daşlarınırahatsızederbuyüzdenkimseonunlaarkadaşolmakistez.AliAhmetintümolumsuzdavranışlarınarağmenonahoşgörüileyaklaşır..Onunlakonuşuryaptıklarınınyanlışolduğunu,okulvesınıfkurallarınauymasıgerektiğini,eğerböyleyaparsadahasevilenbiröğrenciolabi-leceğiniherkesinonunlaarkadaşolmakisteyeceğinianlatır.Onunlaarkadaşolarakdavranışla-rınıdeğiştirmesikonusundaonadestekveörnekolur.

Form2

25

Hoşgörü

Amaç

Süreç

Düzey

ETKi

NLi

K -

4

Hoşgörüsüzdavranışlarınolumsuzyönlerinifarkınavarma.

3.4.5.Sınıf

1.Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.2.ÖğrencilereherinsanınhayatındabirtakımhatalarYapabileceğinibelirterek,onlardanbugünekadaryaptıklarıüçhatayıhatırlamalarıistenir.3.Buhatalarınınsonucundaneleröğrendiklerinidüşünmeleriistenir.4.Gönüllüöğrencilerdensözalmakisteyenlerinpaylaşımlarıdinlenir.5.Öğrencilerdinlendiktensonra,aşağıdakisorularısınıfayönelterekgrupetkileşiminibaşlatılır.

•İçinizdebugünekadarhiçhatayapmayanvarmı? •Sizcebusınıfındışındakidiğerinsanlardazamanzamanhatayapıyormudur? •Birinsanınhatayapmasıonunkötü,işeyaramazolduğunumugösterir?Neden? •Hatayapanveözürdileyeninsanlarınasılkarşılamamızgerekir? •Kendimizdeyaptığımızhatalarkarşısındaneleryapabiliriz?

Busorularıyöneltip,cevaplarıaldıktansonraöğrencilereşuaçıklamalaryapılır.•Hepimizhatayapabiliriz,ancakönemliolanhatamızıkabulediptekrarlamamaktır.Kendimizedehoşgörütanımalıyız.•Aynışekildehatayapandiğerinsanlaradahoşgörügöstermeliveonlarıaffedebilmeli-yiz.

26

KARAKTER EĞİTİMİET

KiN

LiK

- 5

Hedef

Malzeme

Süreç

Düzey

Hoşgörülüdavranışlardabulunmanınönemininkavrama.

Form3

3.Sınıfveüstü

1.Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.2.Form3tekimetinöğrencilereokunur.3.Aşağıdakisorularsorularakgrupetkileşimisağlanır.

•ÖğretmeniBülent’ihangidavranışlarındandolayıuyarır? •Merve,nedençoküzülürveağlar? •Bülentyaptığıbudavranıştandolayınehisseder? •Bülenthatasınıdüzeltmekiçinneyapar? •Bülent,aldığıyenikalemiMerve’yevermeyenedençekinir? •MerveBülent’inasılkarşılar? •Mervenasılbirinsandır? •Bülentbudavranışkarşısındaneyapar? •SizMerve’ninyerindeolsaydınızneyapardınız?

Merve,buyılüçüncüsınıstaokumaktadır.Merve’yeİzmirdekihalasıçokgüzelbirkalemkutusugetirir.Mervebukalemkutusunuçokbeğenirtamistediğigibiçokgözlügüzelbirkalemkutusuolduğuiçinçokmutluolur.HalasınıçoksevenMerveuzaklardakihalasındanaldığıbuhe-diyeonaherbaktığındahalasınıhatırlatır. Merve’ninarkasırasındaoturanBülentsınıstakoşarkenMerveninkalemkutusunuyeredüşürürvefarkınavarmadanbasarkalemkutusukırılır.Mervebunugörünceçoküzülür.Kendinitutamaz,ağlar.BülentyaptığıbudavranıştançokutanırveMerve’denözürdiler.Merve’ninken-disiniaffetmeyeceğinidüşünürveçoküzülür. Hatasınıdüzeltmekvekendiniaffettirmekiçin,ertesigünaynıkalemkutudanbulmuşve Merve’yegetirmiştirancakvermeyeçekinir;çünküMerve’ninkendisinihoşgörüylekarşı-lamayacağınıdüşünür.Durumuöğretmenineaçıklar.Öğretmenidenemesigerektiğini Merve’ninhoşgörülübirinsanolduğunusöyler. GerçektendeMerve,Bülent’iaffederveonuhoşgörüylekarşılar.BunaçoksevinenBü-lentbundansonrasınıfiçindehareketederkençokdikkatliolur,arkadaşlarınıneşyalarınazararvermemeyeözengösterir.BirdahahiçtekrarlamazveogündensonraMervevediğerarkadaş-larıylaiyianlaşırveodahoşgörülüdavranır.

Form2

27

Hoşgörü

ETKi

NLi

K -

6

Hedef

SınıfDüzeyi

Süreç

Hoşgörülüdavranmamışlarınyararlarınınfarkınavarma.

3.Sınıfveüstü

1.Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.2.Öğrencilerehoşgörülüdavranışlardabulunmanınbizenegibiyararsağlayacağısorularakgrupetkileşimibaşlatılır.3.Öğrencilerinverdikleriyanıtlartahtayayazılır.4.Aşağıdaverilmişyanıtlarlaöğrencilerinyanıtlarıtamamlanır.

•Hoşgörülüdavranışlardabulunursak,aynıdavranışlarlakarşılaşırız.•Çevremizdekikişilertarafındansevilirizvetakdirediliriz.•Dahaçokarkadaşımızolurvebizdemutluoluruz.•Sorunlarımızıkavgaetmeden,anlaşarakçözebiliriz.•Dahabaşarılıoluruz.

Busorudansonrahoşgörülüolmayandavranışlardabulunursa,negibisonuçlarlaKarşılaşılabileceğisorulurveverilenörnekcevaplaraöğrencilerincevaplarıeklenereksınıstapaylaşılır.

•Hoşgörülüolmayandavranışlardabulunduğumuzzamanaynıdavranışlarlakarşılaşabiliriz.•Çevremizdekikişilertarafındandışlanabilirizvesevilmeyiz.•Arkadaşedinemeyizvebununsonucundadamutluolamayız.•Sorunlarımızıkonuşarakvekarşılıklıanlaşarakçözemeyiz.

28

KARAKTER EĞİTİMİET

KiN

LiK

- 7

Hedef

Düzey

Materyal

Süreç

Davranışlar

BenHoşgörülüyümKarşılaşılandurumlarlailgilihoşgörülüdavranmanıngereğinifarkedebilme.

3.Sınıfveüstü

Form4BenHoşgörülüyümçalışmakâğıdı,kalem.

•Hoşgörülüdavranışlarınfarkınavarma.•Hoşgörüsüzdavranışlarınfarkınavarma•Hoşgörüileyaklaşılandurumlardakioluluklarıgörme.

•Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.•Çalışmakâğıtlarınıöğrencileredağıtılır.•Verilendurumlarlailgilihoşgörülübirkişininnasıldavranacağınıdüşünmeleriistenir.•Düşünceleriniçalışmakâğıdındakidavranışlarbölümüneyazmalarıistenir.•Bütünöğrencilerçalışmayıtamamladıktansonraverilencevaplarüzerindenkonuşarakgrupetkileşimibaşlatılır.Hoşgörülüdavranışlarınönemivurgulanır.•Verilendurumlardahoşgörügösterilmeyecekolunursaneleryaşanabileceğiyleilgiliöğrencilerinfikiryürütmelerisağlanır.

AdıSoyadı

Durumlar

ÇokyorgundumveküçükkardeşimSüreklisorusoruyordu.

Özenlehazırladığımödeviminüzerineablamçaytepsisinidevirdi.

Sınıfarkadaşlarımdanbiriyanlışlıklaayağımabas-tığındayenialdığımayakkabımkirlendi.

Uzunuğraşlarsonundayaptığımkumdankalearka-daşımınattığıtopyüzündenyıkıldı.

Televizyondaçoksevdiğimbirfilmvardıbabamdahaberleriizlemekistiyordu.

Davranışlar

Sınıfı

TarihForm4

BENHOŞGÖRÜLÜYÜM

29

Hoşgörü

Amaç

Malzeme

SınıfDüzeyi

Süreç

HataYaptığımdaYapılanhatalarkarşısındahoşgörülüdavranışlardabulunmanınöneminikavrama.

Form5

2.sınıfveüstü

Öğrencilereetkinliğinamacıanlatılır.Form5öğrencileredağıtılır.Öğrencilerdenistekliolanlarınyazdıklarısınıstapaylaşılır.Herinsanınhatayapabileceğiancakyapılanhatalarkarşısındakarşımızdakininyerinekendimizikoyarakonuanlamayaçalışmanınvehoşgörülüdavranışgeliştirmeninönemi-niüzerindekonuşularaketkinliksonlandırılır.

ETKi

NLi

K -

8

Ablamınbisikletineçarptığımza-man özür dilediğimde, ablamınbanademesiniisterim.

Arkadaşımınkoşarkengör-medenarkadaşımınayağı-na bastığım zaman, özürdilediğimde arkadaşımınbanademesiniisterim.

Arkadaşımınödeviniüstüneelimdeki çikolata düştüğüzaman, özür dilediğimdearkadaşımın banademesiniisterim.

Oyunoynarkentopumanneminvazosuna çarpıp vazo kırıldığınzaman,özürdilediğimdeanne-minbanademesiniisterim.

Form5Form5 Ablamınbisikletineçarptığımza-man özür dilediğimde, ablamınbanademesiniisterim.

Arkadaşımınkoşarkengör-medenarkadaşımınayağı-na bastığım zaman, özürdilediğimde arkadaşımın

Oyunoynarkentopumannemin

Arkadaşımınödeviniüstüneelimdeki çikolata düştüğüzaman, özür dilediğimdearkadaşımın banademesiniisterim.

30


KitabınYazarı:Prof.Dr.MehmetZekiAYDINKitabınKonusu:Çocuğunuzsizinumudunuz,ailenizinneşesiveendeğerlivarlığınız.Onuniyiahlaklıvegüçlükişiliklibirbireyolmasıiçinherşeyiyapmayahazırsınız.Amaçocuğunuzbüyüdükçesorunlardabüyüyorvesizbusorunlarlanasılbaşaçıkacağınızıbilmiyorsunuz.“Disiplinvehoşgörüarasındakidengeyinasılsağlarım?Hangidurumlardaçocuğumucezalandıracağım?TVyadabilgisayarbaşındankalkmayançocuğubunlardannasıluzaklaştırırım?Çocuğumakitabınasılsevdireceğim?Çocuğumunbeniterletensorularınanasılcevapvereceğim?Hikâye,masalveatasözleriniçocukeğitimindenasılkullanırım?Ödülverirkenneleredikkatetmeliyim?

KitabınYazarı:AdemGÜNEŞKitabınYayınevi:NesilYayıncılıkKitabınKonusu:Herçocuğunözünde,oçocuğunnasılbiryetişkinolacağınınşifre-lerinibarındıran‘çocukluksırrı’vardır.Busır,çocuğuniçinde‘buyurucubiriçkılavuz’olarak,mütevazıbirsabırla,adımadımoçocuğunkişilikvekarakterinioluşturmamücadelesiverir.Yetişkinler ise,çocuğunözündegerçekleşenbu inceyapılanmayıhesabakatmadan,kendilerincebirzorakikişilikoluşturmagayretiiçinegirdikleriiçin,çocukeğitimindesorunlaryaşanıyor.Bukitapta,çocuğunbenliğinizararauğratma-dan,kişilikvekarakterinibozmadan,onlaranasılrehberlikyapılacağınıbulacaksınız...Başkabirdeyişle,bukitapta,Mevlana’ların,HacıBektaş’ların,Yunus’ların,

KitabınYazarı:ForestCarterKitabınKonusu:EgemenlikvegüçtutkusupeşindekoşanBeyazAdam’ınacımasız-cayokettiğiÇeroki’lereithafedilenbukitap,insanı‘umursayan’,acılarını‘paylaşan’,yaşamın bütünselliğini ‘savunan’ bir kültürünmesajı… Evrensel dostluk ve barışınhikâyesi…İnsanıduyarlılığıngörkemlidirenişi…Yüzeyselvemekanikilişkilerinhakimolduğugünümüzde,yitirilendeğerleresaygıduruşundabulunmadenemesi…Heidi,KüçükPrens,ŞekerPortakalıyadaMartı’dakisamimiyeti,dürüstlüğüözleyen-ler;coşmak,sevmek,özgürolmak,hüzünlenmek,doyadoyaağlamakisteyenleriçin…

AiledeAhlakEğitimi

ÇocuklukSırrı

KüçükAğaç’ınEğitimi

VelilereTavsiyeKitaplar

31

Hoşgörü

KitabınYazarı:GamzeALICIKitabınYayınevi:TimaşÇocukYayınlarıKitabınKonusu:NasreddinHoca’nıngüldürürkendüşündürenotuzfıkrasıbukitaptatoplandı.Ayrıcaseverekyapacağınızetkinliklerdevar.“NasreddinHocaileKıkırKıkır”gülmeyehazırmısınız?Büyükbirtitizliklehazırlanan“NasreddinHocaileKıkırKıkır”herşeydenöncegüldü-rürkendüşündürmeyiamaçlıyor.Özelliklefıkralardaelealınandoğrusözlülük,cömertlik,hoşgörü,empati,saygıgibierdemlidavranışlarlaçocuklaraiyibirermodelsunuluyor.

KitabınYayınevi:NesilYayıncılıkKitabınKonusu: Zamanzamaniçinde,evvelzamaniçinde…Çokuzaklardadeğilhemenkendiülkemizde…Nuryüzlüpamuksakallıbirdedevarmış.MevlanaDedehepiyiliğeyönlen-dirir,kötülüktenalıkoyarmış.Sevgidoluhikâyeleranlatır,herzamangüzelöğütlerverirmiş. Buhikâyelerivegüzelöğütleriherkesöğrensindiyeyazmayabaşlamış.Buyazılaryüz-yıllar sonrasına kadarulaşmış.Eldeneledolaşmış, dildendile söylenmiş.MevlanaDedevefatetmişolmasınarağmenyüzyıllarcagönüllerdeyaşamış. Sizdemerakettiğinizdeğilmibunları?Başkaülkelerdeninsanlarmerakederdesizet-mezmisiniz?MevlanaDede’nin“Mesnevi”isimlieserindenseçilenvesizküçükdostlarımızagöreuyarlananbumasallarıveöğütleriçokseveceksiniz.Karaktereğitiminidestekleyenveerdemliinsanolmayıöğretenbumasallarhayatınızboyuncaeniyiarkadaşınızolacak.

KitabınYazarı:ElenorH.PorterKitabınYayınevi:EnginYayıncılıkKitabınKonusu:Hayattabazışeyleristediğimizgibigitmeyebilir,ensevdiklerimizbizibırakabilir yadahayattaolmayabilir yadabizi insanlar sevmeyebilir , insanlarkötülükyapmışolabilirvesakattakalabilirizancakhiçbirzamaniçimizdekisevgiyikaybetmedenhayatahepumutdolubakmamızgerekmektedir..Böyleceherzamanensonundakazananbizoluruzveçevremizideaydınlatırız.

NasreddinHocaileKıkırKıkır

SevgiÜlkesiMasalları

Pollyana

ÖğrencilereTavsiyeKitaplar

32


Bu ayın konusu, - img.eba.gov.trimg.eba.gov.tr/114/2ae/6f0/944/246/7b4/fa3/96d/982/366/d1f/3c1/dff/242/... · ise onları uyarmadan, en kibar üslupla onlara şunu söyler: “Ne

Documents