Brandpreventie op arbeidsplaatsen Kristof WELLENS ATECON vzw
Brandpreventie op arbeidsplaatsen
Kristof WELLENS
ATECON vzw
Historiek – Sociale wetgeving
PREBES - 27.03.2015
ARAB11/02/1946
Codex
AREI01/10/1981
AREI01/01/1983 Arbeidsmiddelen
12/08/1993CODEX
28/09/1993Wet op het Welzijn
04/08/1996
Opslag van ontvlambare – brandbare vloeistoffen
13/03/1998
Gebruik van mobiele Arbeidsmiddelen
04/05/1999
Explosieve atmosferen26/03/2003
V&G-signalering 17/06/1997
Algemeen preventiebeleid
27/03/1998
Elektrische installaties04/12/2012
Arbeidsplaatsen10/10/2012
CBM30/08/2013
Brandpreventie op arbeidsplaatsen
28/03/2014
© Atecon - 2015
2
KB - 28.03.2014 BS – 23.04.2014
Koninklijk besluit betreffende de brandpreventie op de arbeidsplaatsen
Wijziging artikel 52 van het A.R.A.B.
Koninklijk Besluit
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014© Atecon - 2015
3
Afdeling 1 Toepassingsgebied en definities
Afdeling 2 Risicoanalyse en preventiemaatregelen
Afdeling 3 Specifieke preventiemaatregelen
Afdeling 4 Het intern noodplan
Afdeling 5 Het brandpreventiedossier
Afdeling 6 Opleiding en informatie van de werknemers
Afdeling 7 Werkzaamheden uitgevoerd in de inrichting van een werkgever
Afdeling 8 Wijzigings- en opheffingsbepalingen
Afdeling 9 Slotbepalingen
Inhoud KB
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014© Atecon - 2015
4
5
Afdeling 1Toepassingsgebied en definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014© Atecon - 2015
• Artikel 1• Van toepassing op de werkgevers en werknemers zoals beschreven
in art. 2 van de wet van 4 augustus 1996.• Wet van 4.08.1996 is toepasselijk op de WG en WN. Een aantal
categorieën personen worden gelijkgesteld met de WN.• Werknemers:
• De personen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon;
• De personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het studieprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht;
• De personen verbonden door een leerovereenkomst;• De stagairs;• De leerlingen en studenten die een studierichting volgen waarvan het
opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht;
• Werkgevers:• De personen die de hierboven genoemde personen tewerkstellen.
Afdeling 1 - Toepassingsgebied
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 1© Atecon - 2015
6
• Artikel 2• Van toepassing op arbeidsplaatsen bedoeld in art. 2 van het
KB van 10.10.2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden.
• KB 10.10.2012:• Een arbeidsplaats omvat de werkplekken in een gebouwen van de
onderneming of inrichting, met inbegrip van elke andere plaats op het terrein van de onderneming of inrichting waartoe de werknemer in het kader van de uitvoering van zijn werk toegang heeft.
Afdeling 1 - Toepassingsgebied
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 2© Atecon - 2015
7
• De volgende specifieke arbeidsplaatsen worden uitgesloten:• Buiten de onderneming of inrichting gebruikte
transportmiddelen en de arbeidsplaatsen binnen transportmiddelen;
• Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen;
• Winningsindustrieën;
• Vissersvaartuigen;
• Velden, bossen en andere terreinen die deel uitmaken van een landbouwbedrijf of bosbedrijf doch buiten het bebouwde gebied van dat bedrijf gelegen.
Afdeling 1 - Toepassingsgebied
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 2© Atecon - 2015
8
• Artikel 3: definities• Brand:
geheel van de verschijnselen behorend bij een niet- gecontroleerde schade toebrengende verbranding;
• Gebouw:Elke bouwconstructie die een voor personen toegankelijke overdekte ruimte vormt, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
9
• Compartiment:Deel van een gebouw, al dan niet onderverdeeld in lokalen, begrensd door wanden die de brandvoortplanting naar het aangrenzende compartiment of compartimenten gedurende een bepaalde tijd dienen te beletten;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
10
• Veilige plaats• Een plaats buiten het gebouw of, in voorkomend geval, het gedeelte
van het gebouw dat gelegen is buiten het compartiment waar er brand is en vanwaar het mogelijk is om het gebouw te verlaten zonder door dat compartiment te moeten gaan;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
11
• Evacuatieweg:• Doorlopende en onbelemmerde weg die toelaat de veilige plaats te
bereiken door gebruik te maken van de normale circulatiewegen;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
12
• Nooduitgang:• Uitgang die specifiek bestemd is voor de evacuatie van het gebouw in
geval van nood;
• Nooddeur:• Deur die geplaatst is in een nooduitgang;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
13
• Waarschuwing: • Informatie over de ontdekking van een brand doorgegeven aan de
personen die deel uitmaken van het personeel van de werkgever die specifiek daartoe zijn aangeduid;
• Melding:• Informeren van de openbare hulpdiensten over de ontdekking van
een brand;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
14
• Alarm:• Bevel aan de gebruikers van één of meerdere compartimenten om te
evacueren;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
15
• Beschermingsmiddel tegen brand:• Elke uitrusting die toelaat brand te detecteren, te signaleren, te
blussen, zijn schadelijke gevolgen te beperken, of de tussenkomst van de openbare hulpdiensten te vergemakkelijken;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
16
• Veiligheidsverlichting:• Verlichting die, wanneer de locatie in gebruik is, van zodra de
normale kunstverlichting uitvalt, de herkenning en het veilig gebruik van de voorzieningen voor evacuatie op elk moment verzekert en die, om alle risico op paniek te voorkomen, een verlichting voorziet die de aanwezigen toelaat om de evacuatiewegen te herkennen en te bereiken;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
17
• Ontvlambare vloeistof:• Ontvlambare, licht ontvlambare, zeer licht ontvlambare en brandbare
vloeistof zoals omschreven in artikel 3 van het KB van 13.03.1998 betreffende de opslag van.
• De wet:• De wet van 4.08.1996, betreffende het welzijn van de werknemers bij de
uitvoering van hun werk;• Risicoanalyse:
• De RA zoals bedoeld in art. 8 van het KB van 27.03.1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk;
• Comité:• Het comité voor Preventie en Bescherming op het werk, bij ontstentenis
van een Comité, de vakbondsafvaardiging en bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, de WN zelf overeenkomstig de bepalingen van art. 53 van de wet;
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
18
• Bevoegde preventieadviseur:• De preventie-adviseur bevoegd voor arbeidsveiligheid;
• Brandbestrijdingsdienst:• Dienst georganiseerd door de WG, zoals bedoeld in de art. 8 en 9.
Afdeling 1 - Definities
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 3© Atecon - 2015
19
20
Afdeling 2Risicoanalyse en preventiemaatregelen
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• RA betreffende het brandrisico uitvoeren
• Bepalen van risico’s:• Omstandigheden op de arbeidsplaats die brand kunnen
veroorzaken• Waarschijnlijke scenario’s
• Omvang gevolgen
• Bepalen van preventiemaatregelen:• Middelen aanduiden die scenario’s voorkomen
• Best reageren indien zich scenario voordoet
• RA bijwerken indien wijzigingen brandrisico’s
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 4© Atecon - 2015
21
• RA rekening houden met 9 risicofactoren:• 1°
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 4© Atecon - 2015
22
• 2°
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 4
Arbeidsmiddelen Gebruikte stoffen
Processen Interacties
© Atecon - 2015
23
• 3° de aard van activiteiten
• 4° de grootte van de onderneming of inrichting
• 5° het maximaal aantal WN en andere personen aanwezig
• 6° de specifieke risico’s eigen aan bepaalde groepen van personen aanwezig in de onderneming of inrichting
• 7° de ligging en bestemming van de lokalen
• 8° de aanwezigheid op eenzelfde arbeidsplaats van verschillende ondernemingen
• 9° werken uitgevoerd door externe ondernemingen
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 4© Atecon - 2015
24
• WG neemt op basis van de RA noodzakelijke materiële en organisatorische preventiemaatregelen:• Brand te voorkomen
• De veiligheid te verzekeren en indien nodig de snelle evacuatie van de werknemers en alle aanwezige personen op de arbeidsplaats zonder hen in gevaar te brengen
• Vlug en efficiënt elk begin van brand te bestrijden om uitbreiding ervan te vermijden
• De schadelijke gevolgen van een brand te beperken
• De tussenkomst van de openbare hulpdiensten te vergemakkelijken
Afdeling 2 - Preventiemaatregelen
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 5© Atecon - 2015
25
• Art. 6• RA en PM voorleggen aan comité
• Art. 7• Resultaten van evacuatieoefeningen
• Ervaring bij branden en incidentenDynamisch risicoberheersingssysteem (KB 27.03.1998)
Afdeling 2
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 6 - 7© Atecon - 2015
26
RISICO-ANALYSE BRANDBedrijf: Uitgevoerd door:
Adres: - -
Locatie - -
- Datum:
Scenario:
Gevolgen:
1. Bepalen van het risico op brand
BRANDLAST:
< 10 kg vaste brandbare stoffen (190 MJ)
5
BRANDBAARHEID onbrandbaar materiaal (staal - steen - …) 0,1
ENERGIE geen elektriciteit - geen verwarming 0,1
ZUURSTOF zeer lage zuurstofconcentratie ( < 10 %) 0,1
NAAKT RISICO Brandnormaal brandrisico, basisbeveiliging
0,005 25
Maatregel Keuze maatregelRisicoreductiefactor
Maatregel 1: geen 1
Maatregel 2: geen 1
Maatregel 3: geen 1
Maatregel 4: geen 1
Opmerking
REST RISICO Brandnormaal brandrisico, basisbeveiliging
0,005 25
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
STAP 1: Inventariseer alle mogelijke brandrisico’s
© Atecon - 2015
27
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015
2. Bepalen van het risico bij evacuatie
detectietijdgeen automatische detectie, slapend of niet zelfredzaamheid
10
afstand afstand > 50 m 10
evacuatieoefeninggeen evacuatieprocedure 10
uitgangen één uitgang of meerdere bij elkaar 2
evacuatietijd onbekend 1
Opmerkingen
REST RISICO EVACUATIEevacuatie voldoende
10 25
3 Brandbestrijdingsdienst
Kennis & kundeBrandbestrijdingsdienst, geen periodieke opleiding 7
Middelen
Draagbare blusmiddelen rekening houdend met de brandklasse / risico
1
Opmerkingen
REST RISICO Dienstbrandbestrijdingsdienst adequaat
0,035 25
Projectgroep Brand - Prebes© Atecon - 2015
28
Brandlast
omschrijving ( / 20 m²) waarde code
< 10 kg vaste brandbare stoffen (190 MJ) 5 Geen
< 50 kg vaste brandbare stoffen OF< 25 l brandbare vloeistof OFcontinue brandstoftoevoer naar stooklokaal
15 Lage
< 100 kg vaste brandbare stoffen OF< 50 l brandbare vloeistof,OF< 25 l (licht) ontvlambare vloeistof
25 gemiddeld
< 1000 kg vaste brandbare stoffen OF< 200 l brandbare vloeistof, OF< 50 l (licht) ontvlambare vloeistof
50 verhoogde
> 1000 kg vaste brandbare stoffen OF> 200 l brandbare vloeistof, OF> 50 l (licht) ontvlambare vloeistof OFmogelijks explosieve atmosfeer (gas of stof).
100 Hoge
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
Brandbaarheid
omschrijving waarde code
onbrandbaar materiaal (staal - steen - …) 0,1 Niet
compact gestapeld papier - hout - textiel -moeilijk in brand te steken
0,5 Moeilijk
te ontsteken met een gloeiend voorwerp (bijv. brandend sigaret )
1 gemiddeld
te ontsteken door de aanwezigheid van een vlam. (brandbaar)
4 brandbaar
direct te ontsteken door een vlam of een vonk.(licht ontvlambaar)
10 ontvlambaar
STAP 2: Bepaal het naakt brandrisico
© Atecon - 2015
29
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
Energie
omschrijving waarde code
geen elektriciteit - geen verwarming 0,1 Geen
beperkte elektriciteit - weinig verblijf 0,5 Laag
kantoortoestellen - computers - verlichting - … 1 gemiddeld
warmte productie ( keuken - stookplaats), elektrische installaties ( lasposten - machines - …)
4 verhoogd
werken met open vlam - branders - … 10 Aanwezig
Zuurstof
omschrijving waarde code
zeer lage zuurstofconcentratie ( < 10 %) 0,1 Geen
lage zuurstofconcentratie ( < 16 % ) 0,5 Laag
normale atmosferiche omstandigheden (21 % ) 1 normaal
oxiderende stoffen aanwezig 4 verhoogd
hoge zuurstofconcentratie (> 24 %) 10 hoog
BRANDRISICO
< Omschrijving
25 normaal brandrisico, basisbeveiliging
100 verhoogd brandrisico, maatregelen nodig
400 hoog brandrisico, technische maatregelen nodig
10000 zeer hoog brandrisico,
STAP 2: Bepaal het naakt brandrisico
© Atecon - 2015
30
Maatregelen
Maatregel RF
EX-materiaal conform zonering 40
brandkast / compartimentering 10
detectie met beveiliging 10
periodiek onderhoud & keuring 10
reduceren zuurstofconcentratie < 10 % 10
reduceren zuurstofconcentratie < 16 % 5
vuurvergunning met adequate maatregelen 5
beperken brandlast 2
rookverbod. 2
vonkarm materieel 2
geen 1
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
STAP 3A: Bepaal het restrisico brand
© Atecon - 2015
31
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
STAP 3B: Bepaal het restrisico evacuatie
gemeten tijd tot veilige locatie
tijd < 1 minuten 0,1
tijd < 3 minuten 0,5
tijd < 5 minuten 1
tijd < 10 minuten 5
tijd < 15 minuten 10
onbekend 1
detectietijd
geen automatische detectie, slapend of niet zelfredzaamheid 10
geen automatische detectie, wakend EN zelfredzaamheid 2
automatische detectie, slapend of niet zelfredzaamheid 1
automatische detectie, wakend en zelfredzaamheid 0,5
automatische detectie met automatische blussysteem 0,1
afstand
afstand < 10 m 0,3
afstand < 20 m 0,6
afstand < 30 m 1
afstand < 50 m 5
afstand > 50 m 10
© Atecon - 2015
32
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
STAP 3B: Bepaal het restrisico evacuatie
evacuatieoefening
begeleiders voor evacuatie aanwezig +opleiding en jaarlijks deelname aan evacuatie 0,2
opleiding en jaarlijks deelname aan evacuatie 0,5
opleiding mbt evacuatieprocedure 1
geen jaarlijkse evacuatieoefening 5
geen evacuatieprocedure 10
uitgangen (doorgangseenheid = # pers/60)
twee uitgangen tegenovergesteld 1
één uitgang of meerdere bij elkaar 2
uitgangcapaciteit > 60 pers / doorgangseenheid 5
EVACUATIERISICO
< Omschrijving
25 evacuatie voldoende
100 evacuatie onvoldoende, maatregelen nodig
400 evacuatie problematisch, technische maatregelen nodig
10000 evacuatie onbestaande, dodelijke slachtoffers
© Atecon - 2015
33
Afdeling 2 - RA
PREBES - 27.03.2015 Projectgroep Brand - Prebes
STAP 3C: Bepaal de kennis en de kunde van de interne brandbestrijdingsdienst
Brandbestrijdingsdienst
Geen brandbestrijdingsdienst. 10
Brandbestrijdingsdienst, geen periodieke opleiding 7
Brandbestrijdingsdienst, periodieke opleiding (theorie en praktijk) 0,1
Brandbestrijdingsdienst getraind voor bedrijfsspecifieke brandrisico's 0,05
Bedrijfsbrandweer opgeleid in industriële brandbestrijding 0,01
Brandbestrijdingsmiddelen
Geen eerste interventiemiddelen 10
Draagbare blusmiddelen zonder rekening te houden met de brandklasse / risico 7
Draagbare blusmiddelen rekening houdend met de brandklasse / risico 1
Draagbare brandblusmiddelen en muurhaspels/hydranten aangesloten op het openbaar drinkwaternet. 0,5
Draagbare brandblusmiddelen en muurhaspels/hydranten aangesloten op een bedrijfseigen brandweernet. 0,1
Brandbestrijdingsdienst
< Omschrijving
25 brandbestrijdingsdienst adequaat
100 brandbestrijdingsdienst onvoldoende
400 brandbestrijdingsdienst problematisch
10000 brandbestrijdingsdienst onbestaande
© Atecon - 2015
34
35
Afdeling 3Specifieke preventiemaatregelen
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014© Atecon - 2015
36
Onderafdeling 1Brandbestrijdingsdienst
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014© Atecon - 2015
37
• Vroeger• Brandbestrijdingsdienst
oprichten indien:• > 50 WN
• 1ste groep (stockeren ontvlambere producten met een vlampunt < 21°C met hoeveelheid > 50l, …
• Nu• Iedere WG richt een
brandbestrijdingsdienst op
• Minstens 1 persoon kan tussenkomen bij het begin van een brand
PREBES - 27.03.2015
Onderafdeling 1 –Brandbestrijdingsdienst
KB – 28.03.2014 art. 8© Atecon - 2015
• Taken van de dienst:• Melding:
• Deze moet steeds bij de brandweer eindigen• Vast telefoontoestel• Brandcentrale met doormelder• Mobiel telefoontoestel
• Waarschuwing:• Ontvangen door een aangeduid persoon, gepast behandeld wordt
• Groep van personen informeren over het begin van een brand• Via brandcentrale
• Detectoren• Drukknoppen• DECT systeem• Doormelder
Onderafdeling 1 –Brandbestrijdingsdienst
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 8© Atecon - 2015
38
• Taken van de dienst:• Brand bestrijden
• Maatregelen uitvoeren om hulpdiensten de onderneming te laten betreden
• Hulpdiensten naar de plaats van het onheil leiden
• Meewerken aan de RA
• Situaties signaleren die de evacuatie hinderen of brand kunnen uitlokken
=> Taken uitvoeren volgens de schriftelijke
procedures
Onderafdeling 1 –Brandbestrijdingsdienst
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 8© Atecon - 2015
39
• WG zorgt voor:• Voldoende middelen
• Volledig en efficiënt vervullen
• In functie van activiteiten, aantal personen, specifiek brandrisico, beschikbare middelen:• Aantal WN dat deel uitmaakt van de dienst
• Bekwaamheden
• Specifieke opleidingen
• Verdeling van de WN zodat alle arbeidsplaatsen gedekt zijn
• Regels i.v.m. uitvoeren van de taken
• WG vraagt advies van PA en het comité
Onderafdeling 1 –Brandbestrijdingsdienst
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 9© Atecon - 2015
40
41
Onderafdeling 2Preventie van brand
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014© Atecon - 2015
• Gevaren uitschakelen en alle gevaarbronnen elimineren:• 1° gebruik, productie of opslag van ontvlambare vloeistoffen
• 2° explosies
• 3° activiteiten die het gebruik, opslag of productie van brandbare gassen inhouden
• 4° gebruik van toestellen of installaties van verwarming en airco
• 5° gebruik van toestellen, arbeidsmiddelen en producten die vermoedelijk een brand kunnen veroorzaken
Preventie van brand
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 10© Atecon - 2015
42
• Indien uitvoering van het werk het gebruik van ontplofbare stoffen, brandbare gassen of ontvlambare of voor zelfontbranding vatbare vloeistoffen of vaste stoffen vereist, neemt de WG bijzondere maatregelen:• Beperken tot strikt noodzakelijke op de arbeidsplaats• Opslaan op passende wijze• Afstanden respecteren t.o.v. ontstekingsbronnen• Omstandigheden beheersen waarbij zelfontbranding kan
optreden• Afvalstoffen plaatsen in passende veiligheidsrecipiënten met
een hermetische sluiting• Regelmatig verwijderen van de afvalstoffen
Preventie van brand
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 10© Atecon - 2015
43
44
• A.R.A.B. art. 52.6
• Gaslekken moeten worden voorkomen
• Verplaatsbare recipiënten voor vloeibaar gemaakte petroleumgassen zijn verboden in lokalen van kelderverdiepingen
• Niet gebruikte recipiëntenmoeten in open lucht opgeslagen worden
• A.R.A.B. art. 52.8
• Ontplofbare atmosfeer: opletten met vuur, vonken statische elektriciteit
• Ontvlambare/giftige vloeistoffen of gassen: strikt minimum op de werkplaats en in onbreekbare recipiënten die hermetisch kunnen afgesloten worden. In labo’s glazen recipiënten tot 3 liter toegelaten
• Geen gemakkelijke brandbare stoffen, … nabij warmtebronnen
• Geen opslagplaats brandstoffen op de werkplaats
• Ovens: uit onbrandbare materialen / behoorlijk onderhouden / voldoende ver van brandbare stoffen
PREBES - 27.03.2015
Preventie van brand
KB – 28.03.2014 art. 10© Atecon - 2015
45
Onderafdeling 3Verzekeren van de snelle en veilige evacuatie van werknemers en alle personen aanwezig op de arbeidsplaats
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• WG neemt de nodige maatregelen dat:• WN
• Andere aanwezige personen• Op arbeidsplaatsen
=> Evacuatie naar veilige plaats in optimale veilige omstandigheden
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 11© Atecon - 2015
46
• WG bepaalt op basis van:• RA• ARAB art. 52.5.2• ARAB art. 52.5.8• ARAB art. 52.5.10• ARAB art. 52.5.18
=> Aantal evacuatiewegen, uitgangen en nooduitgangen
• Deze komen zo rechtstreeks mogelijk uit op een veilige plaats
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 12© Atecon - 2015
47
• A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming
• Lokalen op bovenverdieping of in kelder: altijd minstens één trap naast elk ander toegangsmiddel
• Lokalen (verdiepingen) vanaf 100 personen en lokalen van de eerste groep: minstens 2 afzonderlijke uitgangen (trappen) behalve indien enkel opslag
• Lokalen (verdiepingen) vanaf 500 personen: minstens 3 afzonderlijke uitgangen (trappen)
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 ARAB - art. 52.5© Atecon - 2015
48
• A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming
• Breedte deuren ≥ 70 cm
• Breedte trappen, uitgangswegen, uitgangen en wegen die er naar toe leiden ≥ 80 cm
• Uitzondering: Trappen in gebouwen van vóór 1 juni 1972: ≥70 cm
• Deuren van lokalen 1ste groep: opendraaien in de richting van de uitgang of in beide richtingen
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 ARAB – art. 52.5© Atecon - 2015
49
• A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming
• Totale breedte uitgangselementen:• Deuren en uitgangswegen: 1 cm/persoon
• Dalende trappen: 1,25 cm/persoon
• Stijgende trappen: 2 cm/persoon
• Onderstelling: verdieping is ontruimd als personen van de andere verdieping toekomen
• Helende vlakken met een helling ≤ 10%: OK
• Roltrappen: NOK
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 ARAB – art. 52.5© Atecon - 2015
50
• A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming
• Aantal personen: verantwoordelijkheid van de WG
• Winkels > 2000m² forfait bepaald door de wet:• Kelderverdieping: 1 persoon/6m²
• Gelijkvloers: 1 persoon/3m²
• Bovenverdieping: 1 persoon/4m²
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 ARAB – art. 52.5© Atecon - 2015
51
• Evacuatiewegen, uitgangen en nooduitgangen en de wegen die toegang geven tot moeten vrij gehouden worden.
• De evacuatiewegen, uitgangen en nooduitgangen moeten uitgerust zijn met veiligheidsverlichting en gepaste signalisatie
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 12© Atecon - 2015
52
• Signalering moet op gepaste plaatsen worden aangebracht en moet haar eigenschappen in de tijd behouden
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 12© Atecon - 2015
53
• Nooddeuren moeten openen in de richting van de evacuatie• Geen schuif- of draaideuren
• Moeten onmiddellijk kunnen geopend worden
• Mogen niet op slot zijn
• Bevinden zich op het traject
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 12© Atecon - 2015
54
• Evacuatieplan:• Aan ingang
• Per niveau
• Uitgewerkt in samenwerking met PA en Comité
Snelle en veilige evacuatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 13© Atecon - 2015
55
• Evacuatieplan omvat:• Indeling en bestemming van de lokalen
• Situering van de compartimentsgrenzen
• Ligging van de lokalen met een verhoogd gevaar voor brand
• Ligging van de uitgangen, nooduitgangen en verzamelplaatsen na evacuatie en het tracé van de evacuatiewegen
• Evacuatie wordt georganiseerd
overeenkomstig de schriftelijke procedures
Evacuatieplan
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 14 - 15© Atecon - 2015
56
57
Onderafdeling 4Elke begin van brand vlug en doelmatig bestrijden
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• Art. 16:• Art. 4 – 20 van het KB 30.08.2013 (CBM) toepassen
• Keuze
• Aankoop
• Gebruik
• Zelfs indien deze niet beantwoorden aan de definitie van CBM
Brand bestrijden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 16© Atecon - 2015
58
• Elke beschermingsuitrusting die tot doel heeft de WN te beschermen tegen één of meerdere gevaren die zijn V&G op het werk kunnen in het gedrang brengen evenals alle aanvullingen of accessoires die hiertoe bestemd zijn, en die gelijktijdig volgende kenmerken vertonen:• Ze is dermate ontworpen en geïnstalleerd dat ze zo rechtstreeks
mogelijk inwerkt op de oorzaak van het risico zodat dit risico maximaal wordt beperkt;
• Ze is bestemd om, voorafgaand aan de uitvoering van het werk te worden geïnstalleerd;
• Ze is van die aard dat een WN niet actief moet tussenkomen om zijn V&G op het werk te verzekeren.
CBM
PREBES - 27.03.2015 KB – 30.08.2013 art. 3© Atecon - 2015
59
• WG houdt rekening met:• De inrichting van de arbeidsplaats en de risico’s die ermee
verband houden;
• De fysische en chemische eigenschappen van de aanwezig stoffen;
• De arbeidsprocessen en de arbeidsmiddelen en de risico’s die ermee verband houden;
• De kenmerken van de WN die de beschermingsmiddelen moeten gebruiken;
• Het maximale aantal personen dat op de arbeidsplaats aanwezig kan zijn;
Brand bestrijden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 17© Atecon - 2015
60
• Het standaard materiaal van en het personeel van de openbare hulpdiensten;
• De nodige tijd voor de openbare hulpdiensten om de plaats van interventie te bereiken.
• WG neemt voor deze punten contact op met de openbare hulpdiensten
Brand bestrijden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 17© Atecon - 2015
61
• De niet-automatische beschermingsmiddelen:• Zichtbaar geplaatst worden
• Duidelijk gesignaleerd worden
• Toegang en bediening moet gemakkelijk zijn
• Doel moet aangeduid zijn
Brand bestrijden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 18© Atecon - 2015
62
• Signalering van de beschermingsmiddelen:• Wettelijke bepalingen betreffende V&G signalering
• Gepaste plaatsen
• Eigenschappen behouden (duurzaam)
• W- en A-signalen:• Goed waarneembaar voor alle betrokken personen
• Niet verward worden:• Met elkaar
• Andere signalen
• Beschermingsmiddelen gebruiken volgens procedures
Brand bestrijden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 19 - 20© Atecon - 2015
63
64
Onderafdeling 5De schadelijke gevolgen van een brand beperken
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• WG vergewist zich dat de constructie van het gebouw toelaat dat:• WN en andere personen aanwezig op de arbeidsplaatsen zich
vlug kunnen evacueren zonder zich in gevaar te brengen;
• De leden van de openbare hulpdiensten in alle veiligheid kunnen optreden.
Gevolgen beperken
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 21© Atecon - 2015
65
• WG vergewist zich dat de RA toegepast wordt tijdens de ontwerpfase van de constructie:• 1° stabiliteit van de dragende elementen en structuur van het
gebouw gedurende bepaalde tijd waarborgen (REI);• REI: Europese classificatie
• R: Draagvermogen, weerstand of stabiliteit
• E: Vlamdichtheid
• I: Isolatiecapaciteiten
• 2° Ontstaan en verspreiden van vuur en rook beperken;
• 3° Uitbreiding van brand naar aanpalende gebouwen vermijden;
Gevolgen beperken
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 21© Atecon - 2015
66
67
Onderafdeling 6Het vergemakkelijken van de interventie van de openbare hulpdiensten
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• WG stelt interventiedossier ter beschikking aan de ingang
• Inhoud:• Elementen van het brandpreventiedossier (art. 25);
• De locatie van de elektrische installaties;
• De locatie en de werking van de sluitkranen van de gebruikte fluïda;
• De locatie en de werking van de ventilatiesystemen;
• De locatie van de branddetectiecentrale.
Interventie hulpdiensten
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 22© Atecon - 2015
68
69
Onderafdeling 7Periodieke controle en onderhoud
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 23© Atecon - 2015
• Beschermingsmiddelen tegen brand = CBM (KB 30.08.2013)
• Instructies fabrikant of installateur volgen
• Indien afwezig of minder streng• Minimum 1x/jaar
• Controles en onderhoud uitvoeren volgens de voorschriften van de fabrikant
Periodieke controle en onderhoud
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 23 §1© Atecon - 2015
70
• KB 30.08.2013 betreffende keuze, aankoop en gebruik van CBM:• WG neemt maatregelen dat CBM:
• Periodiek onderhoud• Periodieke controle
• Volledige gebruiksduur voldoen aan toepasselijke bepalingen• Overeenkomstig instructies van de fabrikant• WG zorgt dat bijzondere controles gebeuren bij uitzonderlijke
gebeurtenissen:• Ongevallen• Lange perioden van buitengebruikstelling• natuurverschijnselen
Periodieke controle en onderhoud
PREBES - 27.03.2015 KB – 30.08.2013 – art. 21 §1© Atecon - 2015
71
• Controles dienen uitgevoerd te worden door:• Intern deskundige
• Extern deskundige
• Resultaten schriftelijk vastleggen
Periodieke controle en onderhoud
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 23 §2© Atecon - 2015
72
• Gas-, verwarmings- en airco-installaties
• Elektrische installaties
1° in goede staat (onderhoud)
2° periodieke controle verplicht• Volgens wetgeving
• Voorschriften van de fabrikant of installateur /
• Meest strenge en meest geschikte regels van goed vakmanschap
=> Resultaten schriftelijk vastleggen
Periodieke controle en onderhoud
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 – art. 23 §2© Atecon - 2015
73
74
Afdeling 4Het intern noodplan
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• WG stelt schriftelijke procedures vast voor:• 1° de uitvoering van de taken toevertrouwd aan de
brandbestrijdingsdienst;
• 2° de evacuatie van personen;
• 3° de evacuatieoefeningen;
• 4° het gebruik van de beschermingsmiddelen tegen brand;
• 5° de informatie en de opleiding van de WN.
• Vraagt advies van PA en Comité
• Procedures worden voor gezien ondertekend
door de PA.
Intern noodplan
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 24© Atecon - 2015
75
76
Afdeling 5Het brandpreventiedossier
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• WG houdt dossier bij met inhoud:• 1° Resultaten van de RA en preventiemaatregelen;
• 2° Organisatie brandbestrijdingsdienst;
• 3° Opgemaakte procedures;
• 4° Evacuatieplan;
• 5° Interventiedossier;
• 6° Vaststellingen evacuatieoefeningen;
• 7° Lijst van beschermingsmiddelen tegen brand die beschikbaar zijn op de arbeidsplaats en hun situering op plan;
Brandpreventiedossier
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 25© Atecon - 2015
77
• 8° de date v/d controles en de onderhoudsbeurten en de vaststellingen:• Beschermingsmiddelen tegen brand• Gasinstallatie• Airco-installatie• Verwarmingsinstallatie• Elektrische installaties
• 9° Individuele afwijkingen op basis van A.R.A.B. art. 52• 10° Adviezen verstrekt door:
• PA• PA-Arbeidsgeneesheer• Comité• Openbare hulpdienst
• 11° Informatie overgemaakt door openbare hulpdienst
Brandpreventiedossier
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 25© Atecon - 2015
78
79
Afdeling 6Opleiding en informatie van de werknemers
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• WG geeft de nodige informatie aan de WN betreffende de preventiemaatregelen (KB 27.03.1998 art. 17)
• Deze informatie bevat voor iedere WN:• De brandrisico’s;
• De preventiemaatregelen met in het bijzonder deze die het ontstaan van een brand tijdens de uitvoering van hun taak voorkomen;
• De W- en A-signalen;
• De toe te passen maatregelen in geval van brand;
• De evacuatie.
Opleiding en informatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 26© Atecon - 2015
80
• WG geeft alle info door aan de WN ten laatste op de dag van indiensttreding.
• Info wordt bijgewerkt in functie van de evolutie van de risico’s en preventiemaatregelen.
• Informatie overgedragen volgens de procedures.
Opleiding en informatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 26© Atecon - 2015
81
• WG geeft de nodige vorming aan de WN betreffende de preventiemaatregelen (KB 27.03.1998 art. 21)
• Opleiding heeft voor de WN tot doel bekwaamheden te verwerven:• Gedrag aannemen dat van die aard is om het ontstaan van
een brand tijdens de uitvoering van de taken te voorkomen;
• Op gepaste wijze te reageren in geval van de ontdekking van een brand of de aanwezigheid van rook;
Opleiding en informatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 27© Atecon - 2015
82
• Waarschuwing te geven;
• Het begrijpen van de W- en A-signalen;
• Instructies betreffende de evacuatie in geval van A te volgen en correct toe te passen
• Evacuatieoefening min. 1x/jaar
Opleiding en informatie
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 27© Atecon - 2015
83
84
Afdeling 7Werkzaamheden uitgevoerd in de inrichting van een werkgever
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
• De WG waar werkzaamheden door aannemers of onderaannemers worden uitgevoerd geeft informatie:• Risico’s:
• De inrichting van de lokalen;
• De stoffen die er opgeslagen of behandeld worden;
• De nabijheid van gevaarlijke installaties;
• De activiteiten in de onmiddellijke omgeving van de uit te voeren werkzaamheden;
• De getroffen preventiemaatregelen;
• De informatie voor het goed begrijpen van de preventiemaat.;
Werkzaamheden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 28© Atecon - 2015
85
• WG ziet erop toe dat de aannemers en OA informatie verstrekken betreffende de brandrisico’s aan de eigen uit te voeren werkzaamheden.
Werkzaamheden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 28© Atecon - 2015
86
• Indien WG vaststelt dat er een bijkomend risico is, WG geeft voorafgaande toestemming.
• Voorafgaande toestemming wordt vastgelegd in document:• Plaats en aard van de uit te voeren werkzaamheden;• RA en PM die moeten genomen worden;• Bijkomende PM;
• Document wordt ondertekend door:• WG• PA• Aannemer of OA ontvangt een afschrift
Werkzaamheden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 29© Atecon - 2015
87
• Voorbeeld werkvergunning
Werkzaamheden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 29
Opdrachtgever:…………………………. Tel: ……………… Handtekening: ………………………….
Werkopvolger:…………………………. Tel: ……………… Handtekening: ………………………….
Plaatsverantwoordelijke(n): …………………………. Tel: ……………... Handtekening: ………………………….
…………………………. Tel: ……………… Handtekening: ………………………….
Uit te voeren werken:Plaats:
............................................................................................................................. .................................Omschrijving: ……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………… Regiewerk
Vast project Weekendwerk Vuurvergunning
Stelling
Besloten ruimten Graafvergunning
Uitschakelen elektrische installaties …………………………..Mogelijke risico’s en hinder: Val op begane grond Val van voorwerpen
Chemische hinder van hoger gelegen vlak Geïsoleerd werk
Spatten
Snijwonden
Lawaai
Stof Verbrijzeling
Trillingen
Gas, dampen Rondvliegende scherven Warmte
Andere Brandwonden
Koude
……………………. Elektrische risico’s Vochtigheid
…………………….
© Atecon - 2015
88
• Indien de werkzaamheden worden uitgevoerd door een WN van de WG• Voorafgaande toestemming wordt aan hiërarchische lijn
gegeven die belast is met de leiding van de dienst die de werkzaamheden uitvoert
Werkzaamheden
PREBES - 27.03.2015 KB – 28.03.2014 art. 30© Atecon - 2015
89
90
Afdeling 8Wijzigings- en opheffingsbepalingen
PREBES - 27.03.2015© Atecon - 2015
91
A.R.A.B.• 52.1.2 & 52.1.3
• 52.2
• 52.3
• 52.5.2 tot 52.5.8, 52.5.10, 52.5.11, 52.5.12a), 52.5.18
• 52.6
• 52.7
• 52.8
• 52.9.3
• Definiëren van brandweerstand van bouwelementen
• Classificatie van lokalen: 1ste, 2de, 3de groep
• Bouw
• Uitgangswegen en ontruiming
• Gasinstallaties
• Verwarming van de lokalen
• Voorkoming van brand
• Brandbestrijdingsmiddelen - sprinklers
PREBES - 27.03.2015
Afdeling 8 – Wat nog van toepassing is
KB – 28.03.2014 – art. 31© Atecon - 2015
92
PREBES - 27.03.2015
Afdeling 8 – Wat nog van toepassing is
A.R.A.B.• 52.10.4 & 52.10.7
• 52.14
• 52.15.1, 52.15.2
• 52.16
• Waarschuwing en alarm. Organisatie v/d brandbestrijding: Verschillende netten W en A en stilleggen roltrappen, Airco
• Verbouwingen en uitbreidingen
• Afwijkingen en meubelwinkels
• Overgangsmaatregelen
KB – 28.03.2014 – art. 31© Atecon - 2015
93
PREBES - 27.03.2015
Afdeling 8 – Wat is opgeheven
KB – 28.03.2014 – art. 31
A.R.A.B.• 52.1.1
• 52.4
• 52.5.1, 52.5.9, 52.5.12b) tot 52.5.17, 52.5.19
• 52.9.1, 52.9.2, 52.9.4
• 52.10.1 tot 52.10.3
• Algemene bepalingen op gebied van preventie van brandgevaar
• Toegang
• Uitgangswegen en ontruiming
• Brandbestrijdingsmiddelen: uitrusting om brand te bestrijden, raadpleeg brandweer, onderhoud
• W en A middelen
KB 28.03.2014• Art. 5
• Art. 11 tot 13
• Art. 16 tot 19, 23
• Art. 16 tot 19, 23
© Atecon - 2015
94
PREBES - 27.03.2015
Afdeling 8 – Wat is opgeheven
KB – 28.03.2014 – art. 31
A.R.A.B.• 52.10.5 tot 52.10.6
• 52.11
• 52.12
• 52.13
• Private dienst voor het voorkomen en bestrijden van brand
• Periodieke controle
• Informatie van het personeel
• Plannen
KB 28.03.2014• Art. 8 en 9
• Art. 23
• Art. 26 en 27
• Art. 14
© Atecon - 2015