BOTIMI 2007 ORIENTIMITKlasët 1 kanë për qëllim që nxënësve t’iu sigurojnë përvetësimin e njohurive themelore dhe të dosmosdoshme në fund të shkollimit të detyruar.

BOTIMI 2007

CIKLI IORIENTIMIT

ORIENTIMITSHËRBIMI I ARSIMIT TË DETYRAUR TË GJUHËS FRENGEORIENTIMITDREJTORIAEARSIMITPUBLIK,KULTURËSDHESPORTITAlbanais

CO

CO

CIKLI I ORIENTIMIT

Parathënie 3

1.Qëllimetkryesore 4

2.Trajtimetpedagogjike 4

3.Proceduraeparaorientimit 9

4.Lëndëtmësimoredheorari 11

5.Vlerësimi 13

6.Rezultatetshkollore,normatepromovimit 14

7.Zanatetdhemënyratepunës 15

8.Inkuadrimi 17

9.Bashkëpunimishkollë-prindër 19

Adresa të nevojshme 20

Për më tepër informata:www.fr.ch/dip/

CO� CO

MIRësEvINI Në CO

Zonjë, Zotëri, të dashur prindër,

Në duart tuaja e keni broshurën, të destinuar prindërve që kanë fëmijë në klasën e gjashtë fillore të cilët do të vijojnë shkollimin në ciklin e orientimit (CO).

Ky dokument i parqet objektivat të ndjekura nga CO, trajtimet pedagogjike, linjat kryesore të organizimit të saj dhe rolin e prindërve.

Modalitetet e kalimit nga klasa e gjashtë në klasën e parë të CO janë të paraqitura më tutje me titull « procedura e paraorientimit drejtë CO » (PPO).

Informata më të hollësishme do t’ju transmetohet drejtpërsëdrejti nga Drejtoria e CO, inspek-torit shkollor dhe mësuesit të klasës. Këto informata do t’ju lejojnë, pas notimit të semestrit të parë dhe rezultateve të vlerësimit kantonal të muajit mars, të përcaktoheni për tipin e klasës së CO që i përshtatet më së miri fëmijës suaj.

Ne ua përcjellim dëshirat tona për vazhdim të suksesshën të shkollimit të fëmijës suaj, dhe dëshirojmë që në këtë broshurë të gjeni përgjigje sa më të shumëta pyetjeve tuaja. Pranoni përshëndetje tona më të përzemërta.

FrancineRey LéonGurtner

Inspektoreeshkollave Shefishërbimit tëciklittëorientimit tëarsimittëdetyruar tëgjuhësfrenge

CO�

1. QëLLIMET KRyEsORECikliiorientimit(CO)ështëvazhdimishkollimitfillordheipranontëgjithëdjemtëdhevajzat,tëcilëtekanëpërfunduarklasënegjashtë.Iorganizuartëzgjasëtrevite,COumundësonnxënësvet’ipërforcojnënjohuritëetyredhetëfitojnëtëreja.Aiumundë-sonnxënësvenëzgjedhjeneformimittëtyrepasshkollimittëdetyruar.

2. TRajTIMET pEdagOgjIKE Në TRE NIvELE Të shKOLLIMITCOproposontretipetëklasëve:klasamenjohuribazë,klasatëpërgjithshmedheklasaparagjimnazi.Klasëtmenjohuri tëpamjaftueshmebëjnëpjesënëklasëtmenjohuribazë;numriireduktuarinxënësveqëkanëvështirësishkolloremundtëpërparojnëmëlehtënëmësime.Dallimiipropozuarumundësonnxënësvet’iuadaptohenritmittëshkollimitdhemun-dësivetëtyre.Numri inxënësvenëklasëdhe inkuadrimimemësimdhënëspoashtundryshon.Qëllimiështët’isigurojënxënësitnjëshkollimtësuksesshëm,nënjëklasëkuaidotëarrijësukses,dotëndjeheti lumturnëfunksiontëkapacitetetetëtij,tënevojavepërshkollimdhetëshijessëtij.

CO CO

Klasa me njohuri (kërkesa) BaZë

Klasët1kanëpërqëllimqënxënësvet’iusigurojnëpërvetësiminenjohurivethemeloredhetëdosmosdoshmenëfundtëshkollimittëdetyruar.Klasatmenjohuribazëiuofrojnënxënësvenjëinkuadrimshumëtëmirëfalënumritmesatarnga17deri18nxënës.

Programetepropozuara janëmëtë lehta dhekanënjëritëmtëpërshtatur.Kështu,nxënësipaisetmenjohuribazëshumësolide.Mësimdhënësitkujdesentandihmojnënxënësinnëpërpjekjetetij.

Punaindividualemenxënësinimundësonatijt’ikonsolidojënjohuritëbazënëfren-gjishtdhematematikë.Nëkëtolëndëdhenëgjuhët(gjermanishtdheanglisht),sidhenëlëndëtepërgjithshme,nxitetinteresimidheaftësiapersonaleenxënësit.

Nxënësiqëiarrinsynimetshkolloredhemerrrezultatetëmiranëlëndëtëndryshme,kamundësi,medisakushtëzime,tëkalojënëklasëtëpërgjithshme.

NëfundtëCO,nxënësitmundtëvijojnëshkolliminnëzanatetëndryshme,madjemundtëparashihetperfeksionimiimëvonshëm.Regjistriminëshkollatëkulturëssëpërgjithshmedheshkollësmematurëprofesionaleështëimundurmedisakushtëzime.

Karakteristikat e përgjithshme

Ritmet e mësimit

Format e mësimit

Orientimi gjatë CO

Orientimi pas CO

1Kytipiklasëvepërfshinatokunxënësitkanënjohuritëpamjaftueshme.

CO�

Klasat e përgjithshmeKlasatepërgjithshmeipranojnënxënësitqëkanënjohuridheaftësitëfituaranëshkol-lënfillore.Nëkëtoklasanxënësitezgjerojnëdhethellojnëstudiminelëndëveshkollore.Numrimesatarinxënësvenëklasëështënga21deri23.

Nxënësitduhettëjenëtëaftëdhetëkenënjëniveltëlartëtëpërqëndrimitdherreguel-lshmërisënëmësime.Nocioneterejajanëtëshumtadhemësimiityrekërkonqënxënësitëpunojërregulishtnëklasëdhenështëpi.

Mësimifavorizonfitimineaftësivesolidenëfrengjisht,gjermanisht,anglisht,matema-tikëdhenjohuritëpërgjithshme.Kërkesateprivilegjuaratëmësimdhënësitsynojnësensibiliziminenxënësitpërnocionetërejadukeendihmuarpërt’ipërvetësuarato..

Nxënësiiciliarrinrezultateshumëtëmiranëlëndëtëndryshme,medisakushtëzimemundtëkalojënënjëklasëparagjimnazi.Nxënësiqëhasnëvështirësi,mundtapërsërisëklasënosemundtëvendosëtëkalojënënjëklasëmenjohuri(kërkesa)bazë.

Nxënësiqëdelngakytipiklasësmundtësynojëtëvijojëçdollojzanati,përfshiedhematurënprofesionale.Aipoashtumundtëorientohet,medisakushtëzimeparaprake,drejtëshkollavetëtjera(shkollaezanateve,shkollakomerciale,shkollapërkulturëtëpërgjithshme,…).

Klasat e paragjimnazitKlasateparagjimnazikërkojnëqënxënësitëketëpërvetësuarshumëmirënjohuritëeshkollësfillore.Klasëtetillaiudestinohennxënësvetëmotivuar,qëkanëdëshirëpërnjëshkollimmëtëlartë,kanëaftësitëlartëpërqëndrimi,kanënjëpotencialtëfortëpunedheaftësipërnjëorganizimtëmirë.Numrimesatarinxënësvenëklasëështënga23deri25.

Mësiminëklasaparagjimnazikërkojnëqënxënësitëketënjëkapacitettëshpejtëasimilimi.Përkrahetritmiipunës.

Mësiminëklasaparagjimnazimbështetetnëkapacitetetenxënësittëtransferojënjohu-ritëefituaranganjëdisiplinënëtjetër.Nxënësiduhettëketëshijepërabstrakcioni,përanalizë,përkërkimdhepërtëmësuarnjohuritëreja.Njëpjesëtëmësimevenxënësiimësonvetë.

Nxënësiqëhasnëvështirësinëfundtënjëvitishkollor,mundtapërsërisëvitinosemundtëvendosëtavazhdojëshkolliminnënjëklasëtëpërgjithshme.

Nëparim,kytipiklasëveeshpienxënësindrejtëstudimievemëtëlartadhetëgjithamundësitëpërnjëshkollimtjetërngelintëhapura.

Karakteristikat e përgjithshme

Ritmet e mësimit

Format e mësimit

Orientimi gjatë CO

Orientimi pas CO

Orientimi pas CO

Orientimi gjatë CO

Format e mësimit

Ritmet e mësimit

Karakteristikat e përgjithshme

CO� CO

NdëRRIMI I TIpIT Të KLasëvE

Zgjidhjaenivelittëshkollimits’kakarakterdéfinitif.Ndryshiminetipittëklasëvemundtajustifikojënjëanalizëekujdesshmeenxënësitdhetëevoluimittëtijnëpërvetësiminenjohurivemësimore.Këtomodifikimenëecurinëshkolloreijapintermit«orientim»kuptimintevërtetëtësaj.Çdonxënësqëarrinsukseseshumëtëmirashkollorenëklasatmenjohuribazëmundtëkalojënënjëtiptëklasëskukërkohennjohurimëtëlarta.Dheanasjelltas,njënxënësqëhasnëvështirësitëmëdhanëmësimeosenëritminemësimeve,mundtëkalojënënjëtiptëklasëskukërkesatpërnjohurijanëmëtëulta.Këtondryshimembahenrëndomnëfundtëvititshkollor.

Tabelaemëposhtmeiparaqetndryshimetkryesore:

1. Për nxënësit e klasës së parëMesatarjanëlendët

kryesoreMesatarjae

përgjithshme

➢Kaliminënjëklasëtëshkallëssënjejtë,pormenivelkërkesashmëtëlarta;ngae1raeP.nëtë1rënPGosengae1ramenjohuribazënë1rëneP.

4.8Asnjënotënën4.5

4.8

➢Kaliminganjëklasënënjëklasëtëshkallësvijuesedhetënjënivelimekër-kesamëlarta;ngae1raePnëtë2tënPGosengae1ramenjohuribazënë2tëneP.

5Asnjënotënën4.5

5.2

CO�

4

4

Pranohet

4.8

5-5.24

Pranohet5-5.24

4.8 4.8

4.8

Pranohet

4.8

5-5.24

Pranohet5-5.24

4.8

1re

2e

3e

Klasamenjohuri(kërkesa)bazë

Klasatëpërgjithshme

Klasaparagjimnazi

Klasamenjohuri(kërkesa)bazë

Klasatëpërgjithshme

Klasaparagjimnazi

Klasamenjohuri(kërkesa)bazë

Klasatëpërgjithshme

Klasaparagjimnazi

Njohuritë e nxënësit,

zotërimi i synimevemësimore

Qëndrimet përballë mësimit

Mundësitëkryesoretëndryshimittëtipittëklasëvedhemesatarjaenotaveqëkërkohet:

3. pROCEduRa E paRaORIENTIMINT dREjTë CO-sëProceduraekalimitngashkollafilloredrejtciklittëorientimit(CO)quhet«procedurëeparaorientimit»(PPO)sepseorientimishtrihetgjatëgjithëkohësseciklittëorientimit.

Treguesit për paraorientim :

Përtëdhënënjëpropozimparaorientimi,mësimdhënësidotëmarrëparasyshkëtoele-mente:

Mësimdhënësimerrparasyshnotatesemestrittëparëdherezultatetefituaranëprovi-metkantonaletëmbajturanëfillimtëmuajitmars.Kushtetepërgjithshmejanëkëto:–mbi5:paraorientimnëklasëparagjimnazi;–notë5dhe4.5:paraorientimnëklasëtëpërgjithshme;–nën4.5:paraorientimnëklasëmenjohuri(kërkesa)bazë.

Mësimdhënësi,prindëritdhenxënësiiplotësojnëpesërubrikatdukepërshkruarqëndri-metenxënësitpërballëpunësdhemësimieveshkollore.Rubrikatjanëkëto:motivimi,përqëndrimidheqëndrueshmëria,tëkuptuarit,ritmiipunësdhekryerjaedetyrave.

CO10 CO

analiza dhepropozimi

propozimi dhe vendimi

N.B.

Ecuria e procedurës për paraorientim

Gjatëbisedësmeprindërdhenxënësin,mësimdhënësiiprezentonrezultateteanalizëssëtij,elementetepropozuaramëlartë.Mësimdhënësi,prindëritdhenxënësiishkëmbe-jnëpikëpamjetetyre.Nëfundtëbisedës,prindëritshprehennëdosjetëprocedurëspërparaorientimpoqesejanëdakordmepropoziminemësimdhënësitosedëshirojnënjëpropozimtjetërparaorientimi.

ÇdosituatëështëeanalizuarnënjëtakimtëdrejtorittëCO,mësimdhënësit,dheinspek-torittëshkollësfillore.Nëfundtëtakimitdrejtori iudërgonprindëvepropoziminpërparaorientim.Poqeseataepranojnëajomerrrformënevendimit.Poqeseprindëritdëshirojnëqëpropozimitëanalizohetedhenjëherë,ataduhettëkërkojnënjëtakimmedrejtorineCO.Pasitëdëgjojëprindëritdhenxënësin,drejtorijepnjëvendimpërparaorientim.Nërasttëmosmarrëveshjes,prindëritduhettëankohenmbrenda10ditëshpranëDrejtorisësëarsimitpublik,kulturësdhesportit.

Nëfundtëqershorit,njëkorrigjimivendimitpërparaorientimmbetetimundshëmpoqeserezultatetearriturandryshojnëngaatoqëekanëpërcaktuarvendiminpërparao-rientim.Rasteteveçantabëhenobjektinjëanalizemëtëthellë.

CO

�. LëNdëT MësIMORE dhE ORaRINxënësitkanë32orëmësiminëjavë.Pasqyraetyreështësivijon:

Lëndëtmësimore klasamenjohuribazë

klasatëpërgjithshm

klasaparagjimnazi

GJUHËT

frengjisht 6 6 5

gjermanisht 4 4 4

anglisht 2 2 2

latinisht 3

Matamatikë 6 5 4

LËNDË TË PËRGJITHSHME

histori 2 2 2

gjeografi 1 1 1

Diturishkencore 2 2 1

informatikë 1 1 1

kulturëfetare 1 1 1

kulturëepërgjithshme 1 1 1

EDUKATË ARTISTIKE

Artetvizualeaktivitetetkreative

22 2

1 1

edukatëmuzikore 1 1 1

EDUKATË FIZIKE 3 3 3

Sipas mundësive dhe në funksion të interesave të nxënësve, shkolla organizon orë fakultative.ÇdoCOhartonnjëprogramtëaktivitetevekulturore(konferenca,filma,koncerte,shfaqjeteatrale...)qëmbahengjatëgjithëvititshkollor.

CO12 CO

Ora e kulturës së përgjithshme

Mësimi fetar ose Etik dhe kulturat

fetare

Orënekulturëssëpërgjithshmeezhvillonmësuesiiklasës.Mundtëtrajtohentematqëvijojnëmëposhtë:- jetanëshkollë,rregullatejetësedukative;- zanati(mjeshtëria)enxënësit- problemetehasuranëadoleshencë,shëndetinëkuptiminepërgjithshëm;- orinetimiprofesionaldhezgjidhjaeprofesionit.

Nxënësitkatolikëdheprotestantëndjekinnjëorëmësimi fetarnë javë.Prindëritqës’duanqëfëmijaityretëndjekëorënemësimitfetarduhett’idërgojnënjëdekleratëmeshkrimdrejtorittëshkollëssëciktlittëorientimit.Nxënësiteliruardhenxënësitenjëbesimittjetërndjekinorënemësimittëetikësdhetëkulturavefetare.

Kjoorënukkapërmbajtjefetare.Ajosynonnjohjenedhekuptimineshenjavefetaredhekulturore.Orazhvillohetdukerespektuaropinionet,besimetfetaredhetraditatkultu-roretënxënësvedhefamiljevetëtyre.

CO13

shkalla e notave

Llogaritja e mesatares

Kriteret e promovimit

�.NOTIMINotimiështëiorganizuargjatëgjithëvitit.Aikatëbëjëmepërmbajtjetëcaktuaramësi-more.Rezultatetvlerësohennëbazëtëshkallëssënotaveprej1deri6.

Gatëvititshkollor,nëafatetëcaktuara(sëpakukatërherë),prindërveudërgoheninfor-mata.Atyjepentëdhënambirezultatetearrituratënxënësitdhembivështirësitëemundëshmeqëmundtëketëhasurai.

6. REZuLTaTET shKOLLORE dhE NORMaT E pROMOvIMITShkalla e notaveShumëmirë 6Mirë 5Mjaftueshëm 4Pamjaftueshëm 3,2,1

Ataqëkopjojnëmarrinnotën1.

Llogaritja e mesatares Gjatëllogaritjessëmesatares,lëndëtkryesoretëmëposhtmemerrenparasyshdyherë,tëtjeratnjëherë.Grupiilëndëvekryesorepërfshin:– në klasët ku kërkohen njohuri bazë dhe klasët me njohurin të përgjithshme: frengjisht,gjermanishtdhematematikë;– në klasët e paragjimnazit me latinisht: frengjisht,gjermanisht,latinishtdhematematikë.matamatikëdhelatinisht(osean-

glishtnëkl.e2tëdhekle3të)Nëfundtësemestrittëparëtëvititshkollor,jepetmesatarjaelëndëve kryesoredhemesatarjae përgjthshmeelëndëvenëpërgjithësi.

Kriteret e promovimitNxënësipromovohet(vazhdonshkollimin)poqesenëlëndëtkryesoremerrsëpakumesataren4dhemesatarennëpërgjithësi.Nxënësis’duhettëketënotënën4nëmëshumësenënjëlëndëkryesore.

CO CO

�. MësIMI dhE METOdaT E puNësKushtet e mësimit nëCOdallohenshumëngaatotëshkollësfillore.Gjatëjavësdhjetramësimdhënësvijnënëklasëpërtëzhvilluarmësim.

Organizimi i punësndryshon.Detyrateshtëpisënukjepenprejditenëditë,pordy,treditëpërpara,madjeedhenjëjavëpërpara.Nxënësiduhettëmësojëtapërdorëkohëndhepunëntashtrijëgjatëgjithëditëvetëjavës.Sasiaedetyraverritetpadyshim.Përnjënumërtëmadhnxënësish,shkuarjanëCOdotëthotëpërdorimiimjetevetëtransportit publik.Gjatëudhëtimit,nxënësitduhettëkujdesen,tërespektojnëqetë-sinëeudhëtarëvetëtjerëdhetëtregohentëdisiplinuardhetësjellshëm.

ShkollateCoorganizojnëstudime me kujdestar.Këtoumundësojnënxënësvetëstu-djojnë,membikqyrjenenjëtërituri.

Ndihmapedagogjikeiuofrohennxënësveqëhasinnëvështirësishkollore.Fillimisht,nëklasëiujepensqarime.Pastajshkollaorganizonorëplotësuesepërnxënësqëkanëvës-htirësitëveçanta.

Detyrat e shtëpisëumundësojnënxënësvet’i asimilijnënocionetdhelëndëtemë-suaranëklasë.Nxënësiduhettëorganizohetdheduhettëjetëautonom.Nxënësiduhetpoashtut’ikryejdetyratgjatëpushimevetëfundjavës.

Prindëritduhett’ikontrollojnëdetyratefëmijës,nëveçantigjatëvitittëparëtëCO.

Është e rëndësishme që fëmija të përcillet dhe të mbështetet në punën e tij shkol-lore.Nëkëtëmënyrëfëmijaekuptonrëndësinëqëprindiiakushtonshkollimittëtij.Kyështënjëfaktorirëndëshishëmpërmotiviminetij.

CO1�

�. INKuadRIMI

MësuEsI I KLasësMësuesiiklasësështëpërgjegjësiklasës.Aiikontaktonprindëritpoqesesituatashkol-loreenxënësitekërkon.Edheprindëtngaanaetyrepoqesedëshirojnëtëmësojnëpërshkolliminefëmijëssëtyremundtakontaktojnëmësuesineklasës.

ZëvENdës dREjTORIZëvendësdrejtorimerrpoashtupërsipërnxënësitevështirëdheështëingarkuarmedetyrasi(orari,zëvendësimetemësimdhënësveqëmungojnë,...)

dREjTORIDrejtoriekapërgjegjësinëkryesoretëshkollës.Aikujdesetpërbashkëpuniminndërmjetshkollësdheprindërve.

MEdIaTORI NëçdoshkollëtëCO,shumëmësimdhënësjanëtëformuarsimediatorë(ndërmjetës).Këtapersonëjanënëdispoziciontënxënësveqëdëshirojnët’ishprehinvështirësitëetyre,tëkërkojnëkëshillaosethjeshtëtëdiskutojnëlirishtmenjëtëritur.

KëshILLTaRI pëR ORIENTIMQendrapërorientimshkollordheprofesionalështënëdispoziciontëçdonxënësinëçdoshkollë.Ajoipranonnxënësitdheprindëritqëdëshirojnëtaanalizojnëmodifikimineecurisëshkolloreoseqëkanënjëprojektorientimiafatgjatë.Qendrateorientimitdis-ponojnënjëdokumentaciontëpasurdhetëhapurpërtëgjithë.Këshilltari mundtëorganizojëstazheosevizitatëndërmarrjeve.

shëRBIMI I psIKOLOgjIsë, psIKOMOTRICITETITdhE LOgOpEdIsëKyshërbimplotësuesështëihapurpërtëgjithë.AiështëgratispoqeseaprovohetngadrjetoriaeCO.Asnjëtrajtims’mundtëparashihetpapajtimineprindërveosepërfaqë-suesitlegjitim.

CO16 CO

�. BashKëpuNIMI shKOLLë- pRINdëRsi dhe me kë të komunikohet ?

Ligjiparashehqëprindëritdheshkollatëbashkëpunojnënëdetyratetyreedukative.Gjatëgjithëvitit,kontakteduhetmbajtur(përshembull:takimetëpërgjithshmeinfor-mimi,takimetëveçantamedrejtorin,menjërinngazëvendësitedrejtorisëmenjëmësimdhënës).

Ju rekomandojmë të merrni pjesë në të gjitha këto takime.

Nëçdokohëtëvitit,prindëritmundtëinformohenpërsjelljendhepërpariminnëmësi-metëfëmijëssëtyrepranëmësuesittëklasës.

Grupiikontaktitshkollë-prindërtëmërguar(GREM)ështënëdispozicionineprindërvetëhuajqës’ezotrojnësaduhetgjuhënevenditpërtëvendosurkontakte,qëdëshirojnëtëmarrininformatambiorganizimineshkolliminnëFribourgoseqëkanënevojëpërkërkesatëveçanta.Përmëtepërinformatakontaktonikoordinatoren,përshkolliminefëmijëvetëtëmërguarvenënumrinetelefonit0263051248.

CO1�

adREsa Të NEvOjshMEShërbimi i arsimit të detyruar të gjuhës frenge (SEnOF)Ruedel’Hôpital1 1700Fribourg 026/3051227

Inspektoriat i shkollave të CO Ruedel’Hôpital1 1700Fribourg 026/3051234

Shkolla e CO du BelluardRemparts9 1700Fribourg 026/3471850

Shkolla e CO de BulleRuedelaLéchère40,CP480 1630Bulle 026/9192700

Shkolla e CO de DomdidierRuedesVuarines,CP56 1564Domdidier 026/6769520

Shkolla e CO d’ EstavayerRoutedelaChapelle687 1470Estavayer-le-Lac 026/6639500

Shkolla e CO de Gibloux 1726Farvagny-le-Grand 026/4119911

Shkolla e CO de la GlâneRouted’Arruffens17,CP220 1680Romont 026/6519933

Shkolla e CO de JolimontRuedesEcoles15,CP 1701Fribourg 026/3471460

CO1�

Shkolla e CO de La Tour RuedeRonclina2,CP123 1635LaTour-de-Trême 026/9192900

Shkolla e CO de MarlyCasepostale107 1723Marly1 026/4399120

Shkolla e CO de la région de MoratWilerweg53 3280Morat 026/6728611

Shkolla e CO de PérollesPérolles68,CP121 1705Fribourg5 026/4245588

Shkolla e CO de Sarine OuestRouteduCovy 1754Avry-sur-Matran 026/4702650

Shkolla e CO de la VeveyseLesMisets 1618Châtel-St-Denis 021/9488121

Grupi i kontaktit shkollë-prindër të mërguar (GREM) 1700Fribourg 0263051248

CICLI ICICLI I