Top Banner
44

BLSO Journal 2005 Issue

Mar 06, 2016

Download

Documents

BLSO Solidarity

Thint Yae Baw Journal
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: BLSO Journal 2005 Issue
Page 2: BLSO Journal 2005 Issue

*sme,f

yHkESdyfrSwfwrf;

wm0efcH t,f'DwmoH'kwf

t,f'DwmtzJG@jrifhatmifoefŒopfaumif;tdrf

jyifyqufoG,fa&;wm0efcHpdkif;vwf

uGefysLwm pmpDESifh pmtkyftjyiftqifAAG

rsufESmzHk;yef;csDyef;csDq&mwpfOD;

twGif;o±kyfazmfSKB

xkwfa0jcif;ZGef / 2005 ckESpf

qufoG,f&efP.O Box (119)

Mae Sod, Tak 63110Phone: 01-7223590

E-mail: [email protected]

jrefrmEdkifiHtvkyform;aoG;pnf;nD!Gwfa&;tzJG@ (BLSO) rS xkwfa0onf?

Page 3: BLSO Journal 2005 Issue

bapmwif rJaqmufvrf;rsm; 3udkrdk; rkefwkdif;udk}uKdwJhawmtkyf 4pkdif;vwf olwkd h rodbl;wJhvm; 5!kdxuf (vrf;opfOD;) cspfol0wfyg 'DuAsm 6

oifh&Jabmf tvkyform;a&;&m owif;v$m 7

ar / ZGef tvkyform;ta&;tcif; qifrvkdufoabFmusif;wkdufyGJ 14wkdufyGJ0iftvkyform;a[mif;wpfOD; (1974-75) wdrfjrKyfaysmufuG,faeaomrSwfwkdifwpfck 19oH'dkif;az toHwdwfawmfvSefa&;(okd hr[kwf) 21aZmfoef h (qifrvkduf) 1974 ar - ZGeftvkyform;oydwf 23pkd;aevif; a&enf;ig;rsm; 26&JxGÉf orD;uav;rouf zwfzkdŒ 28

ar+idrf; EGHxJrSm 31ZGefr_dif; ae&pfcJhrvm;/ twlvdkufcJhrvm; 34a&$[oFm w&m;vkdwpfa,muf&JΠajzmifhcsuf 38

rmwdum

2

aqmif;yg;

tifwmAsL;(T.L.C) acgif;aqmif Mr.Saner ESifh awG hqkHjcif; 10

0wKwdk

owif;v$m

uAsm

t,f'Dwmhtmabmf

1

Page 4: BLSO Journal 2005 Issue

t,f'Dwmhtmabmf

“rqvppftpkd;& - tvkdr±Sdtvkyform;tcGifhta&; - wkdŒta&;vpmwkd;jr‡ifha&; - wkdŒta&;tvkyfcGifwnf+rJa&; - wkdŒta&;ukefaps;E_ef;usqif;a&; - wkdŒta&;qefvkHavmufpGm&±Sda&; - wkdŒta&;oydwf oydwf - arSmufarSmufrD;wkwf rD;wkwf - ±_dŒ±_dŒta&;awmfykH - atmif&rnf”

'Dawmif;qkdcsufawGxJu wpfckrajymeJŒwpfzJhawmif usKyfwkdŒvkdufavsmtav#mhray;Ekdifbl;?tm;vkH; tjynfht0 vkdcsifw,f? 'ga=umifh toufawGukd ay;qyfcJh=u/ b0awG a=urGcJh=u/ tem*wfawGeif;acscHcJh=u&+yD; rqvppftkyfpkukd wkdufyGJ0ifchJwJh 74 ZGeftvkyform;ta&;awmfykHudk usKyfwkdŒ b,fawmhrSarhEkdifvdrfhrnf r[kwfay?

vlŒwefzkd;ESifh tvkyform;vlwef;pm;&JŒ *k%foduQmtwGuf pdwfykdif;jzwfcsufESifh wnDw!$wfwnf;awmif;qkdvkdufonfh tvkyform;xk&JŒ 'Da=uG;a=umfawmif;qkdcsufawGrSm rw&m;wm wpfcgrSryg? ,aeŒwkdiftrSefw&m;vnf;jzpfw,f? tvkyform;xk&JŒ opPmpum;vnf;jzpfw,f?

“&JabmfwkdŒ usaemf&JabmfwkdŒESifhtwl taocHr,f? jy\emawG usaemf±Sif;r,f? b,fawmhrqdk&JabmfwkdŒESifhtwl usaemf±Sdr,f? }uKd;pifukd usaemfwufoGm;r,f? &JabmfwkdŒtay: xm0pOfopPm±Sdr,f?&JabmfwkdŒukd b,fawmhrS opPmrazmufbl;” qkdwJh 74 ZGef qifrvkdufoabFmusif;rSm oydwfwkdufyGJukdacgif;aqmifcJhwJh &Jabmf0if;xdef. pum;ESifh vufawGŒvnf;wkdufyGJ0ifcJhonfh wkdufyGJvrf;a=umif;ay:rSm“oifh&Jabmf”rS tvkyform;xkESifhtwl qufvufcsDwuf wkdufyJG0ifoGm;rnfjzpfonf?

2

Page 5: BLSO Journal 2005 Issue

rJaqmufvrf;rsm;bapmwif

aomif&if;jrpf 'Dbufurf;u rJaqmufvrf;awG[m'%f&mawGeJ@csKyfxm;wJh&ifbwfawGukdtrm&GwftxyfxyfeJ@aq;jc,fay;cJh

a&;aw;aw; r_ef0g;0g;tem*wfwHwm; wpfacsmif;[mjr0wDrSm tem;owfcsifw,f?

'g[m xkdif;òrd@vm; r,kHcsifp&mae&mteSHŒtjym; av;jzL&JŒaygufuJGoHawG

pkdif;pkdif;crf;v_dif&JŒ[pfyfa[mhawGeJ@jrefrmawG &ifckefaewJhòrd@[m xkdif;òrd@wJhvm;?

xkdif;pD;yGm;a&;twGuf jrefrmhací;awG woGifoGifpD;qif;ae=urJaqmufvrf;ay:rSmæ

jrefrmhvGwfvyfa&;twGuf b0awGudk paw;ypfae=urJaqmufvrf;ay:rSmæ

tem*wfukd wkd@ykdifw,fqkdwJh ,kH=unfcsufawGe@Jc&D;&Snf}uD;ukd csDwufae=u rJaqmufvrf;ay:rSm?

'Dbufurf;rSm v#yfppfrD;awGvif;xdefvkd@[kdbufurf;rSmawmh t&m&m[m arS;rSdefvkd@

t}udrfwpfaomif; qkawmif;cJhawmiftarSmifxku quf}uD;pkd;aeqJ

xkdif;bufjcrf;u a0'emawG ESpfxyftcsKyfrSm urŠnf;xkd;w,f Zdrfcef;awGrSmrSwfwrf;wifw,f&Jvkdufzrf;vkd@ajy;&wJ@ zdeyfyg;yg;awG[m

rsuf&nfpkd&$Jvkd@æ tJ'DrJaqmufvrf;ay:rSm

tusOf;axmifeH&HawGukd &GHŒrkef;rdrStus,faxmifrSm em;ckd=u&wJ@b0awG

orkdif;opftwGuf aoG;eJ@a&;r,fqkH;jzwf+yD;rSaoG;ysufoGm;wJhZmwf0ifcef;awG

tom;xJuavmufxGuf+yD;

tJ'Davmuf&JΠpm;aomufjcif;cH&wJhb0awGtJ'gawG tm;vkH; rJaqmufodw,f

awmufywJhrJaqmuf&JŒ aea&mifjcnfatmufrSmvrf;aysmufaewJh a=uuGJzG,fb0rsm; vJòydr_rsm;

pum;vkH;eJ@ zGifhqkdvkd@r&wJ@ txdt&Srsm;'kuQqkdwJhóud;wpfacsmif;ukdrS

rufrufpufpuf wG,fzufae&r_rsm;cg;oD;r_awGawmifrS tcsdef=umvmawmh

csKdw,fvkd@jzpfoGm;wmrsm;vm;'gawGtm;vkH;[m rJaqmufòrd@u jrefrmjycef;awGyJaygh

rJaqmufvrf;ay:rSm t&m&mjzpfEkdifw,ftJ'Dt&m&m[m

tcgcgjyefwnfaqmufcsifwJh tdyfrufxJuxD;eef;awGawmf0ifyef;cif;awG &ifckefv_dif;opfawG&efukefòrd@}uD;[m ig&ifrSmavmifuírf;vkd@

{&m0wDjrpf}uD;[m igh&ifrSmajymif;jyefpD;vkd@taemuf±kd;r[m igh&ifrSmcsdwfqGJvkd@

'gawGtm;vkH;ukd ausmykd;tdwfxJrSmxnfh+yD;rJaqmufvrf;ray:rSm ig&Sdaew,f?

bapmwif

3

Page 6: BLSO Journal 2005 Issue

rkefwdkif;udkóudwJh

awmtkyfwpfckvkH;oif;owfcHxm;&csdef&GufEkawG[m òzdifòzdifrxGufEkdifcJhygbl;?

'gayr,fhigwkd@[m&GufusyifaygufawGjzpfw,fqkdwmawmholwkd@odroGm;cJhbl;? ?

ukdrkd;30/ 5/ 2005

udkrdk;

awmtkyf

4

Page 7: BLSO Journal 2005 Issue

pdkif;vwf

olwkd@u ajymw,ftJ'Dt&yf[m roGm;aumif;wJht&yfwJh

tJ'Dt&yfukdyJ vlawG ae@w"l0 0ifxGufoGm;vmae=uwm bma=umifhvJqkdwm

olwkd@rodbl;wJhvm;?

rda0;za0; aqGrsKd;armifESra0;cspfolcifolawGeJ@ a0;&mpGef@cGm

aysmf&mrSmraeEkdif awmf&mukd rsuf&nfpufvufeJ@ xGufcGmvm=u&wm

bma=umifhvJqkdwmolwkd@rodbl;wJhvm;?

qDukda&csKd; aq;±kd;rD;v_Hpyg;awmifvkdykHqkdwJh

wpfcgu ta&SŒawmiftm&S&JŒpyg;usDukd'¾m&DxJxm;&pfcJh+yD;

e,fajropf&SmazG=u&wmbma=umifhvJqkdwmolwkd@rodbl;wJhvm;?

ezm;aygufuóud;t&Snftwkdif;omusufpm;cGifh&wJhcsnfwkdifawGuae±kef;xGufa&=unf&mjrufEk&mt&SmxGufcJh=uwmbma}umifhvJqkdwmolwkd@rodbl;wJhvm;?

ezl;uací; ajcz0g;pkdwmawmif0rf;r0cg;rvSwJht&yfukdpGef@pnf;jcm;xm;wJholpdrf;awG&JŒae&mukdigwkdŒbma=umifhpGef@pm;vm&w,fqkdwmolwkd@rodbl;wJhvm;?

wyfrawmfeJ@taygif;tygwkdŒukdtrdvkdtzvkd tvkyftaºuG;ðy&wJhb0ukdausmckdif;trd&if;tz&if;ukd tvkyftaºuG;ðyEkdifwJhb0igwkd@bma=umifha&G;cs,fcJh=uovJqkdwmolwkd@rodbl;wJhvm;?

at;avæbmwpfckrSrodwJhAmveHawGuvufeuftm;eJ@&ufpufr_o&zlaqmif;jyD;wkdif;jynftkyfcsKyfrif;vkyfaerSawmh'kuQwGif;awG eufoxufeufvmwmuvGJvkd@bmwpfckrSjzpfrvmwmbmrSawmhrqef;ygbl;uG,f….aemh?

pdkif;vwf31/ 5/ 2005

rodbl;wJhvm;olwdkŒ

5

Page 8: BLSO Journal 2005 Issue

cspfol0wfyg 'DuAsm

opPmeDnKdxuf(vrf;opfOD;)

w&mzdk; oHk;xnftcspf&,f æ

udk,f0,fay;Ekdifwm 'gygyJuG,f?

om;av;upm;csifp&mt±kyfuav;awGuvnf; trsm;om;uvm;

tJ'D t±kyfuav;awGudkudk,fhvufawGeJ@ wdk@xdrdavwkdif;

qlemrD a&v_dif;}uD;[mudk,fh &ifv_dif;}uD; jzpfjzpfoGm;w,f?

&Jabmf}uD;wa,mufqDu pmvmw,f?wdkufyGJ ESpf&yfwJh?

rif;[m udk,f&JΠaoG;csif;,SufwkduffyGJ0ifazmf 0ifzuf

&Jabmf A[def;xufvnf; ygoayghav?

tckqdkr,fvmOrSm aeawGylaea&mayghaemf

“om;twGuf csKdif;jywftusô 5 pHkavmuf0,fvmcJhaemf”wJhrSmawmfyHk ol@pum;

a=omf æ vGrf;yg&apawmhvm; cspfol&,f?

[kefvHkukefwdkufrkduffc±dkukefwdkufpD,HyvmZmrJaqmufaps;aom=umaps;o}uFefaps;?

t&ufawGudk a&a&m+yD;aomufvkdufw,f tcspf&,frif;udkawmhbmqdkbmrS ra&mbJ aomufcJhrdw,f?

xkwfcsif;cwf aygufwJhtxdtcspfrdwJh tcspfawGeJ@ vlyguG,f'gayr,ffh tcspf&,fudk,ff0,fay;Ekdifwmuwpf&mzdk; oHk;xnf?

ndKxuf(vrf;opfOD;)

6

Page 9: BLSO Journal 2005 Issue

tvkyform;a&;&m owif;v$m

&Jabmf tvkyform;rsm;cifAsm; æoifwdk@ ae@pOf&ifqdkifjzwfoef;ae&aomb0tawG@tóuHrsm;rSwpfqifh aygufzGm;vmonfhpmayvuf&mrsm;udk oifh&Jabmf*sme,fwGifxnfhoGif;azmfjyvdkygojzifh oifh&Jabmf *sme,fodk@pmrlrsm; ay;ydk@&ef awmif;cHtyfygonf?

t,f'DwmtzJG@

P.O Box (119)Mae Sod, Tak63110Phone: 01-7223590E-mail: [email protected]

123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789123456789012345678901234567890121234567891234567890123456789012345678901212345678912345678901234567890123456789012123456789

okdΠqufoG,fvdkv#if

tvkyform;rSwfykHwifu'frsm; ZGefvukeft_yD; ðyvkyf&efxkdif;tvkyform;0ef}uD; ajym-um;

xkdif;tvkyform;0ef}uD; (Sora-at Klinprathum) uZGefvukef aemufqkH;xm;I vkyfief;±Sifrsm;u EkdifiHjcm;tvkyform;rsm;twGuf tvkyform;rSwfykHwifu'frsm;topfðyvkyfay;&efESifh ta[mif;jyefvJay;&ef ðyvkyfray; yguw&m;Oya't& ta&;,ljcif;cH&r_ESifh &ifqkdif&rnf jzpfa=umif;vkyfief;±Sifrsm;tm; owday;xm;onf? arv 10 &ufaeŒ0ef}uD;rsm;tpnf;ta0;. oabmwl qkH;jzwf csuft&wpfESpfwm tvkyfvkyfcGifhygrpf av#mufv$m aemufqkH;&ufukdowfr Swfc J h jci f ; jzp fonf? xk di f ;E k di fi HwGi fEkdifiHjcm;om;tvkyform; 11 odef;0ef;usif ±Sd+yD; tvkyform;u'f±Sdol 840000 teuf jrefrm 630000/ uarBm'D,m;110000/ vmtkd 100000jzpf+yD; 4if;wkdŒ. tvkyform;u'frsm; topfjyefvkyf&rnfjzpfonf? usef2 odef;cefŒonftvkyform; rSwfykHwifu'f vma&mufrðyvkyfao;ay? ZGefvukeftxd pD;yGm;a&;vkyfief;±Sifrsm;u 4if;udpPukdysufuGufygu Oya't& axmif 3 ESpfESifh aiG'%f bwf 6 aomif;uscHap&rnfjzpf+yD; tvkyform;rsm;onfvnf; axmif 3 vESifh aiG'%f bwf 5000 uscH&rnfjzpfa=umif; 0ef}uD;uowday; ajymqkdoGm;onf?

owfrSwf&uf ukefqkH;+yD;aemuf tpkd;&onf GIS ac:twdtus owfrSwfI owif;&,lonfh pepfudk usifhokH;rnf[k qkdygonf? xkdpepfonf xkdif;tm%mykdifrsm;rS tvkyf

orm;rsm;tm; tvkyfvkyfcGifh vufrSwfðyvkyfray;onfhvkyfief;±Sifrsm;ukd ESdrfeif;ta&;,lEkdifa&;twGufjzpfonf?

tvkyform;0ef}uD;rS tvkyform; vufrSwfrsm;ðyvkyfEkdifa&;onf &uf 30 ESifh vkHavmufonf[k tckdiftrmajymqkdcJhonf? 0ef}uD;u tvkyform;u'f ðyvkyfEkdifa&;twGuf 0efxrf;iSm;&rf;&efESifh taxmuftulypPnf;rsm;twGuf okH;pGJ&ef bwf 94 oef;ukd twnfðycJhonf? 0ef}uD;u,ciftvky form;vufr Swf ud ki faqmifxm;+y D ;owfwrf;wkd;ol tvkyform;rsm;. rdom;pkrsm;twGuf,m,D aexkdifcGifh ðyvkyfay;rSmjzpf+yD; ,ckrS yxrqkH;t}udrftvkyform;vufrSwf ðyvkyfolrsm;. rdom;pkrsm;twGufTtxl;tcGifhta&;udk ay;rnfr[kwf[k ajym=um;cJhonf?

0ef}uD;rsm;tzGJŒrS tvkyform;0ef}uD;Xmeudk xdkif;E k di fi HE Si f h e,fpyf jcif; xdpyfaeonfh jrefrm-vmtdk-uarBm'D;,m;EkdifiHrsm;rS aeŒydkif;wGife,fpyfukd jzwfausmfIxkdif;EkdifiHwGifvma&muf tvkyfvkyf=u+yD; naeykdif;wGifjyef=uonfh tvkyform;rsm;ESifh &moDtvkduf tvkyfvkyf=uaom tvkyform;rsm;ESifhywfoufonfh pm&if;Z,m;rsm;ðyvkyf&efESifh e,fpyfvkHòcHa&; ykdrdkaumif;rGefvmap&ef!$ef=um;cJhonf[k qkdygonf?

Bangkok Post2.6.2005

7

Page 10: BLSO Journal 2005 Issue

csefyD,Hokd;ar$;puf±Hk qENjy

tm;vyf&uftcsdefykdvkyftm;ctwGufavsmfa=u;aiGbwf 34.9 oef;ay;aqmif &rnfh wuf(pf)ukdvkdwyf(pf) ukr%D

wufukdvkdwyf(pf) (Tesco Lotus) qlygpwkd;qkdif}uD;uvkyfief;cGJtm;vkH;rS tvkyform; (84000) twGuf tcsdefykda}u; bwf34.9 oef;ay;&ef oabmwlvkdufonf?

4if;tvkyform;rsm;onf vGefcJhaom wpfESpfausmfutrsm;jynfol tvkyfydwf&ufwGif tvkyfvkyfcJh}uonf?tvkyform;0ef}uD; qkd&mtufuvify&mwGrfu trsm;jynfol tvkyfydwf&ufwGif tvkyfvkyfcJh}uaom tvkyform;rsm;tm; tcsdefykda}u;ay;&efudpP aqG;aEG;&ef ukr`%Dtr_aqmifrsm;onf 4if;tm; r}umrDu vma&mufIqufoG,fa}umif; ajym}um;cJhonf? wuf(pf)ukdvkdwyf(pf)qlygpwkd;qkdif}uD;onf tcsdefyk da}u;Oya'ukd vkdufem&efoabmwlcJhonf?

EkdifiHwpf0ef;&Sd vkyfiefcGJaygif; (125) ckrS 0efxrf; (210000)teuf (84000) cefŒukd ukr`%Du avsmfa}u; bwf (34.9)oef; ay;&rnf[k tvky form;0e f }uD;Xmeuajym}um;cJhonf? 4if;tcsdefykd vkyftm;cavsmfa}u;aiGukd2005 ckESpf ZGefvukefaemufqkH;xm;+yD; ay;&rnfjzpfonf?apmapmykdif;u wuf(pf)ukdvkdwyf(pf) tzGJ@rS tvkyform;

rsm;onf 4if;wkd@. rauseyfcsufrsm;ukd tvkyform;0ef}uD;Xme. tvkyform; umuG,fa&;ESifh vlr_zlvkHa&;XmeokdŒtr_zGifhI wkdif}um;cJhonf?

4if;Xmeu o}uFefwGif; tm;vyf&uf tcsdefykd vkyftm;cray;onfh rr#waom vkyftm;cay:vpDukd usifhokH;ae aomukr`%Dtm; w&m;pGJqkdcJ honf? ukr`%Du tvkyform;rsm;tm; tcsdefykdc ray;aomfvnf; tm;vyf&uf tcsdefykdctpm; wpfaeŒukd tpm;xkd; ydwfay;rnf[k ajym}um; cJhonf?

tvkyform;umuG,fa&;ESif h vlr_zlvk Ha&;Xmeuukr`%Dtm; tvkyform;rsm;.tm;vyf&uf tcsdefykda}u;ay;&ef trdefŒcsrSwfcJhonf? ukr%Du qkH;jzwfcsufukd uefŒuGuf+yD; tvkyform;w&m;±kH;okdŒ t,lcH0ifcJhaomfvnf; &_H;edrfhcJh onf?ukr`%Du w&m;±kH;csKyfokdŒ t,lcH quf0ifonf? okd@aomfukr`%Du t,lcHv$mukd r}umao;rDu jyef vnfI±kyfodrf;cJhonf?

Bangkok Post June 3,2005

20/ 5/ 05 aom=umae@wGif rJaqmuf+rdK@ csefyD,H okd;ar$;puf±kHY yef;pufESifhpufqGJXmerS jrefrmtvkyform; 300 eD;yg;cef@ qENjycJh=uonf? tvkyform;rsm;onf 'gZifaps;owfrSwf&ef vpmxkwf&uf twdtus owfrSwfay;&efESifhaexkdifcGifhtopf jyefvJay;&eftwGuf awmif;qkdqENjycJh=uonf?

xkdtvkyf orm;rsm;onf 20/ 5/ 05ae@ nae 3 em&DrSpwifI tvkyfrvkyfbJ qENjyawmif;qkdcJh=uonf? nae 4;30em&DwGif tvkyform;rsm;rS xrif;jyefpm;=u+yD; 5;30 em&DwGiftvky fc Gi fok d @ jye f0i f =uonf? nae 6 em& DwGi ftvkyform;rsm;. awmif;qkdcsufrsm;ESifh ywfoufI tvkyform;rsm;rS puf±kHrefae*sm yefpufpufqGJXmerS acgif;aqmifwkd@ESifh tjyeftvSef aqG;aEG;cJh=u+yD; n 8 em&DwGif aqG;aEG;yGJ+yD;qkH;oGm;onf?

tvkyform;rsm; qENjy&jcif;. t"du ta=umif;&if;rSm'gZifaps; jy\emyifjzpfonf? puf±kHrS 'gZifaps;E_ef;udk }uKdwifowfrSwfay;xm;jcif; r±SdbJ vpmxkwf&uf eD;csdef wGifrS

'gZifaps;E_ef;udk owfrSwfay;avh±Sdonf? vkyfief;+yD; cdsefwGifrS'gZifaps;E_ef;udk rw&m; aps;ESdrfowfrSwfay; aoma=umifhtvkyform;rsm;onf vkyfief±Sifrsm;. ay; oavmufom&±Sd=uonf? puf±kHrsm;onf vpmukd 10 &uf odk@r[kwf 15&uf wpf }udr f xkwfay;avh± S donf? xk dae@naeaqG;aEG;yGJt+yD;wGif puf±kHrefae*smrS wpfvv#if ESpf}udrf'gZifaps;ESif hjyKvkyf&ef owfrSwfay;rnf? okd@aomf &uftwdtusudk ajymjyjcif;r±SdbJ vpmxkwf&ufukdvnf;olaX;ESifh twwfEkdifqkH; nd‡E_dif;ay;rnf[k tvkyform; rsm;xHjyef=um;cJhonf?

Supervisor u yef;puf pufqGJXmerS tvkyform;30 cef@ wdk@onf tvkyfrvkyfcsifaoma=umifh ,ckuJokd@qENjyr_ jzpfyGm;atmif v_HŒaqmfjcif;jzpfa=umif; wifjyonf?

xkdpGyfpGJcsufudk tvkyform;rsm;u jyefvnf acsy jiif;qkdcJhonf? csefyD,Hokd;ar$;puf±Hkonf rJaqmuf+rKd@wGif 1995 ckESpfrSpwif zGifhvSpfcJh+yD; tvkyform; wpfaxmifausmfcef h±Sdonf?

8

Page 11: BLSO Journal 2005 Issue

wyfcfc±kdif pD;yGm;a&;vkyfief;±Sifrsm;toif;ESifh pufr_vkyfief;±Sifrsm;toif;wk d @rS rJaqmufa'otm; ta±SŒtaemufzGH h+zKd;a&;pDrHudef;wGif Oa&myokd@ qufoG,f&ef0ifayguf xGufayguf wpfcktjzpf ajymif;vJypf&efjzpfonf?rJaqmuf txl;pD;yGm;a&;a'o xlaxmifEkdifa&; Oya'opfwpfck ukd xkdif;ygvDrefokd@ t}uHjyK wifoGif;oGm;rnf jzpfonf?

xkdif;vl@tcGifhta&;aumfr±SifrS rJaqmufa'o txl;pD;yGm;a&;±kHpDrHudef;tay:xm;±Sdaom vlxk. oabmxm;aumuf,lpOf wmhcfpD;yGm;a&; ESif hpufr_vkyfief;toif;rS,ckuJhokd@ axmufcHa=umif; wkH@jyefchJjcif;jzpfonf?

pD;yGm;a&;vkyfief;±Sifrsm;toif; OuUÏ (Suchart trirat

Wattana) urdrdwkd@tzGJ@pnf;onfh vGefcJ haom q,fESpfavmufxJu txl;pD;yGm;a&;ZkHxlaxmifa&;udk awmif;qkdvmcJh=uonf[k ajym=um;cJhonf? Tokd@jyKvkyfjcif;jzifh xkdif;ESifhjrefrme,fpyf±Sd vltzGJ@tpnf;ESpfckvkH;tm; pD;yGm;a&;ESif hvlr_a&;tm;jzifh zGH h+zKd;vmrnf[k ,kH=unfcJh =uonf? rJaqmufa'oonf Oa&my. 0ifaygufxGufaygufwpfckESifh EkdifiHwumtqifhrD+rKdŒwpfcktjzpf wkd;wufvmrnfjzpfonf? rJaqmuf+rKdŒonf jrefrmEkdifiH/ tdENd,EkdifiHESifhh teD;uyfqkH; wnf±Sdaeonfh+rdKŒjzpfouJhokd@ Oa&myEkdifiHrsm;ESifh qufpyfay;Ekdifonfh+rKdŒ jzpfonf?

rJaqmufY txl;pD;yGm;a&;ZkHqkdonfh Oya'opfudk jyXmef;rnfqkdygu tm±SESifhOa&myukdaomfvnf;aumif;/ a'owGif;

pD;yGm;a&;tzGJ@tpnf;jzpfaom rJacgifa'o/ xdkif;rav;±Sm;/tif'kdeD;±Sm; pD;yGm;a&; yl;aygif;aqmif±Gufr_tzGJ@rsm;ESifh qufpyfay;Ekdifvdrfhrnfjzpfonf?

rJaqmuftxl;pD;yGm;a&;ZkH qkdonfh Oya'opfudk jyXmef;rnfqkdygu e,fpyfjzwfausmf pD;yGm;a&;vkyfief;±Sifrsm;ESifh&if;ESD;jr‡yfESHr_qkdif&m twm;tqD;rsm;ukd z,f±Sm;EkdifrSmjzpfouJhodk h Ta'owGif tm%m tvGJoHk;pm;r_rsm;ukd [ef@wm;Ek difrnf[k pD;yGm;a&;toif; OuUÏu ajym=um;ch Jonf?vGefcJhaom oDwif;ywfu t}uHay; twkdifyifcHtzGJ@rsm;jzpfonfh SEC ESifh PCC tzGJ@rsm;rS ukd,fpm;vS,frsm;onfrJaqmufrS pD;yGm;a&;vkyfief;±Sifrsm;ESifh jr0wDrS jrefrmpufr_ZHkn$ef=um;a&;rª; OD;wifv_difESifhtzGJ@ukd awG@qkHcJh=uonf? jr0wDaumhu&dwfvrf;ay:±Sd wnfaqmufrnfh o,f,lydk@aqmifa&;XmeESifh jr0wDoCFef; nDaemifESifh um;vrf;ukdvnf; ppfaq;chJ=uonf?

jrefrmEkdifiHrS txl;pD;yGm;a&;ZkHtjzpf tultnDay;a&;tqkdjyKxm;onfh jr0wD/ zm;tH/ armfv+rKdifESifh aumhaomif;+rdK@rsm;okd@vnf; ppfaq;=unfh±_cJ honf[k vlr_pD;yGm;a&;twkdifyifcH !$ef@=um;a&;rª;rpPwm Marin Wongharnchao uajym=um;cJhonf?

(((((Bangkok Post)

May 22,2005

rJaqmufY txl;pDyGm;a&;ZkHvkyf&ef axmufcH

usaemfwkd@ 'Drkdua&pDa&;twGuf v_yf±Sm;cJh&wJhc&D;±Snf}uD; wpfav#mufayghAsm? tJ'DxJrSm usaemf wkd@Asmajcmuftdy frufawGvnf; rufc J h +y D ;y g +y DA sm?a&mifeDav;oef;vmvkduf rkd;rvif;ao;bl; jyeftdyfOD;qkd+yD;awmh tdyfrufqdk;awGukd quf+yD;awmhrufvkdufawmf=umaevkd@±Sd&if a&mifeDav; oef;ovkdvdk ±Sdvmvkduf oHo&m±SnfcJhyg+yDAsm?

tckwpfcgawmh usaemf xGufvmwJhtcgrSmvlawG&J@ rsufESmrSm wu,fyJ a&mifeDoef;vm+yD;ar#mfvifhwJh rsufESmawGudk usaemf zwf±_&ygw,f?tJ'Dawmh vlawGtm;vkH;&J h ar#mfvifhcsufudk usaemfwkd@tm;vkH;[m jznfhqnf;Ekdifygapvkd@ usaemfu ar#mfvifhaeygw,f?

rif;udkEkdif

9

Page 12: BLSO Journal 2005 Issue

tvkyf&Sifwkd@. acgif;ykHjzwftjrwfxkwfr_ukd&ifqkdifcHpm;cJh&mrS tvkyform;wkdufyGJtqifhqifhukd jzwfoef;&if;tvkyform;acgif;aqmifjzpfvmol jrefrmtvkyform;rsm;.ta&;ukda&SŒwef;rS óud;yrf;aqmif&Gufaeol xkdif;tvkyform;acgif;aqmif Mr.Saner BoonthongeJ@ oifh&Jabmf*sme,fwkd@&JŒ pum;0kdif;ukd oifh&Jabmfpmzwf olrsm;twGuf azmfjyvkdufygw,f?

pmwnf;tzGJ@

oifh&Jabmf ? ? t&ifqkH; cifAsm;&JŒtvkyform;b0jzwfoef;r_tawG@tóuHukdajymjyay;ygvm;?qem ? ? usaemftouf 19 ESpfrSm xkdif;EkdifiHawmifykdif; Zmwdòrd@uae befaumufwuf+yD; tvkyf&Smw,f? um;b&dwf±_;puf±kHrSm tvkyf&w,f? tvkyf±kHxJu tr_eftr$m;awGu ,m;,Hap+yD; c%c%zsm;w,f? c%c%zsm;awmh c%c% cGifh,l&w,f? cGifh,lawmhvnf; tvkyf&Sifu vkyftm;c ray;wJhtjyif aemufwpf&ufpmyg xyfjzwfw,f? cGifh,lwmrsm;vkd@qdk+yD;usaemfukd tvkyfxkwfw,f? epfema=u;vnf;ray;bl;? tvkyfuxkwfypf&if epfema=u;ay;&r,fqkdwm usaemfodygw,f?'gayr,fh b,fol@qD tultnDawmif;&r,fqkdwm usaemfrodbl;? ‘igwkd@&JŒ vkyfcepfema=u;awG&atmif b,fvkdvkyf&rvJ’qkdwm usaemfpOfpm;=unfhw,f? aemufqkH;awmh tJ'Dpuf±kHuxGufcJhw,f? tJ'Dtcsdefu befaumufòrd@ay:rSm tvkyftukdif&Sm;yg;aecsdefvnf; jzpfwmrdk@ (1976) ckESpfrSm Zmwdòrd@ukdjyefoGm;w,f?

oihf&Jabmf ? ? tif; 'geJ@qufajymygOD;?qem ? ? (1979) ckESpfrSm befaumufjyefvm+yD; ‘a&mfqm’um; bufx&Dpuf±kHrSm ae@pm;c bwf 80 eJ@0ifvkyfw,f?"mwkypPnf;awGu usaemfhusef;rma&;ukd xdckdufapw,f? tvkyfu wtm;yifyef;+yD; vluvnf;ydefwmt&rf;yJ? usaemf puf±kHrSmtvkyf0ifawmh a&mfqmtvkyform;or*~uvnf; zGJ@ump? bmrSpOf;pm;raebJ or*~xJ0ifvkdufw,f? tvkyform; or*~tpnf;ta0;awG yGJvrf;awGqkd rvGwfwrf;oGm;wmyJ? tvkyform;v_yf&Sm;r_awGukd usaemft&rf;pdwf0ifpm;rdwJh umvaygh?

oifh&Jabmf ? ? tJ'Dpuf±kHu vkyfcukd b,fvkd&Sif;ay;vJ?qem? ? tvkyf p 0if0ifcsif; usaemfu vpm;r[kwfbl;? ae@pm;yJ? tJ'Dpuf±kHrSmu wpfESpfjynfhrS vpm;&Sif;ay;r,f? pae/we*FaEGem;&ufay;r,fqkdwJh owfrSwfcsuf&Sdw,f? 'gayr,fh wpfESpfjynfhawmholaX;u uwdrwnfbl;? aemufajcmufvxyfvkyfrS vpm;ay;r,fqkd+yD; xyfvkyfjyefw,f? 'geJ@ ‘rif;uwdrwnfwJhtwGuf ig tvkyfu xGufr,f’vkd@ olaX;ukdajymawmholu‘rif;aocsmpOf;pm;’qkd+yD;jyefajymw,f? usaemfvnf;±kH;cef;jyef wpfem&DavmufxkdifpOf;pm;+yD; tvkyfuxGufvkdufw,f?

oifh&Jabmf ? ? aemuf+yD;awmha&m? qufygOD;?qem ? ? 'geJ@ ‘qkHqkHpifaxmfxkdif;(pufr_vkyfief;)’ ,ufuef;puf±kHukd (1981) ESpfprSm a&mufoGm;jyefw,f? tJ'DtcsdefutJ'Dpuf±kHrSm or*~zGJ@zkd@ vlpkaecsdefvnf; jzpfw,f? tvkyf0if+yD; 7 &ufajrmufae@rSm or*~zGJ@pnf;a&; tpnf;a0;ukdoGm;+yD; usaemfhukd

xkdif;tvkyform;v+yf&Sm;r+tzJGŒ (T.L.C) acgif;aqmifMr.Saner Boonthong ESifhawGŒqkHjcif;

10

Page 13: BLSO Journal 2005 Issue

tzGJ@0iftjzpf vufcHzkd@ajymawmh olwkd@u r,kHouFmeJ@ tvkyfðywfrSm ra=umufbl;vm;vkd@ usaemfhukd ar;w,f? ra=umufa=umif;jyefajymawmh usaemfukd tzGJ@0iftjzpf vufcHvkduf=uw,f? or*~zGJ@pnf;+yD;csdefrSm tvkyf&Sifu or*~tzGJ@0if (30) xJu (10)a,mufukd tvkyfxkwfypfzkd@óud;pm;w,f? 'gayr,fh (10) a,mufrSm (1) a,mufyJ xkwfypfEkdifcJhwJhtwGuf usaemfwkd@bufuatmifjrifw,fvkd@ ajymvkd@&w,f?

tJ'Dpuf±kHrSmvnf; tvkyform;awGtay: acgif;ykHjzwftcGifha&;csKd;azmufr_awGukd cH&wmyJ? wpf&ufcGifh,l&if ESpf&ufpmvkyftm;cjzwfw,f? wpfESpfaerS ae@pm;cukd jym; 50/ wpfbwfavmufyJ wkd;ay;w,f? tJ'Dvkyf&yfawGu tvkyform;awGukdpkpnf;apzkd@ wGef;tm;ay;wmyJjzpfw,f? [kwfw,f tJ'Dpuf±kHrSmxJu or*~OuUÏjzpfae+yD?

oifh&Jabmf ? ? tJ'Dpuf±kHrSma&m b,fvkd}uD;rm;wJh tvkyform;wkdufyGJawGeJ@óuHawG@cJh&ao;vJ?qem ? ? óuHcJh&wmaygh? (1986) ckESpf Ekd0ifbmvrSm vpmwkd;ay;wmaES;vkd@ vpmwkd;ay;a&;twGuf qENjy=uw,f?puf±kHrSm&SdwJh tvkyform; 3000 ausmfpvkH; 45 &uf tvkyfvkyfrvkyfbJ qENjy=uw,f? tpkd;&v$wfawmf±kH;a&SŒtxdtvkyform;2000 ausmfoGm;+yD; qENjy=uw,f?

oifh&Jabmf-tJ'D qENjyyGJu b,fvkd&v'feJŒtqkH;owfoGm;vJ?qem- tJ'Doydwfu atmifjrifwmaygh?tvkyf±Sifu vkdufavsm+yD; vpmwkd;ay;w,f? tvkyform;tcGifhta&;awG jyef&w,f?

oifh&Jabmff ? ?‘qkHqkHpifaxmfxkdif;’puf±kHrSmub,fESESpfavmuftvkyfvkyfcJhwmvJ?qem ? ? tJ'DrSm &SpfESpf=umw,f? (1988) ckESpfwpfae@rSmawmh atmufwkdbm (6) &ufae@ tvkyform; ta&;tcif;ta=umif; aqmif;yg;a&;aewkef; tvkyf=uyfu rdoGm;a&m? usaemfhukdtvkyfu csufcsif;xkwfypfcsifayr,fh usaemfu or*~aumfrwD0ifjzpfvkd@ w&m;±kH;rSm tr_&ifqkdif+yD;rSyJ qkH;jzwfvkd@&r,f? 'ga=umifhw&m;±kH;rSm tr_qkdif=uw,f? a&SŒaewkd@ tvkyf&Sifwkd@utr_&ifqkdifvnf;usaemfyJ&_H;rSmrkd@ epfema=u;,l+yD; tvkyfu at;at;aq;aq; xGufoGm;zkd@ ajymw,f? 'gayr,fh olwkd@ajymwJhtwkdif; vkyfvkduf&if or*~ukd b,fvkdoGm;+yD; &Sif;jyrvJ? 'geJ@yJ usaemfjiif;vkdufw,f? trdef@vnf;csa&molwkd@ajymwJhtwkdif; epfema=u;r&bJ tr_±_H;+yD; tvkyfu xGufay;vkdufw,f?

oifh&Jabmf ? ? tvkyfðzwfcH&awmh or*~u cifAsm;ukd b,fvkdtultnDay;vJ?qem ? ? or*~u wm0efcH+yD; wpfvbwf (1000)axmufyHhw,f? 6 v tultnD ,lcJhw,f? aemufawmh ‘pifusL&D xyfxkdif;’,ufuef;puf±kHu aq;qkd;yef;±kdufbufrSm tvkyf0ifvkdufw,f? tJ'Dpuf±kHrSm tvkyf0ifwmu (2532) ckESpf atmufwkdbmrSmaygh?+yD;cJhwJh (2004) ckESpftxd tvkyfvkyfcJhw,f? ‘pifusL&Dxyfxkdif;’ ,ufuef;puf±kH tvkyform;or*~rSmOuUX (3) }udrfvkyfcJhw,f? (puf±kHrSm tm;vkH;tvkyform;ta,muf (500) &Sdw,f?) tvkyf&Sifu pnf;±kH;a&;aumif;vkd@qkd+yD;usaemh fuk d róudufbl;? usaemfuawmh tvkyf&Sif/ tvkyform;rcG J jcm;bl;? rSefwJ hbufuyJ tjrJ&yfwnfw,f?tJ'DtcsdefrSmpifusL&Dxyfxkdif;rSm or*~OuUXtjzpfwm0ef,l+yD; (T.W.F.T) rSm taxGaxGtwGif;a&;r_;aygh?

oifh&Jabmf ? ? tJ'Dpuf±kHrSma&m tvkyform;wkdufyGJawGeJŒ&ifqkdif&ao;vm;?qem ? ? ‘pifusL&Dxyfxkdif;’rSm jzpfcJhwmaygh? wpfESpfpm Bonus ukd &ufavsmhzkd@vkyfvkd@? tvkyf±Hk 3 vodrf;+yD; qENjy=uw,f?puf±kHxJukd olaX;vnf; ay;r0ifbl;? vkyfief;awGtm;vkH;vnf; &yfoGm;a&m? usaemfvnf; tzrf;cH&+yD; tcsKyfxJwpfntdyfvdkuf&ao;w,f?

oifh&Jabmf ? ? qENjywJh 3 vtwGif;rSm cifAsm;wkd@awG b,fvkd&yfwnf=uovJ?qem ? ? ckvkd tajctaersKd;óuHvm&if tokH;cszkd@qdk+yD; tvkyform;wpfa,mufukd wpfvbwf 40 pkxm;wm? usaemfwkd@rSm&efykHaiGwpfoef;&Sdw,f? 'gayr,fh wjcm;puf±kH tvkyform;or*~awGu tultnDay;=uwm tJ'D&efykHaiGwpfoef;awmif

11

Page 14: BLSO Journal 2005 Issue

okH;p&mrvkdbl;? wkdufyGJ&v'fuawmh oydwfacgif;aqmif 7 a,mufrSm 5 a,muf tvkyf&SifbufygoGm;vkd@ trSefwu,f&,&r,fhBonus (62) &uftpm; (52) &ufeJ@ auseyfvkduf&w,f? ykvdyfawGu ±kdufESuf+yD; òzdcGJvkd@ tuGJtjyJawGeJ@vnf; óuHcJh&w,f?

oifh&Jabmf ? ? Mr.Saner taeeJ@ ckvkdóuHawG@ae&wJh tvkyform;tajctaeawGtay: b,fvkdoabm&ygovJ?qem ? ? vkyfcr#wr_ r&Sdbl;? xkdif;eJ@ jrefrmvkyfcwef;wl ay;&rSmaygh? ck[mu jrefrmtvkyform;awGtay: acgif;ykHjzwfvGef;aew,f?

oifh&Jabmf ? ? 'DtajctaeawGukd wkd;wufatmif b,fvkdvkyfaqmifEkdifrvJqkdwmav;?qem ? ? xkdif;tvkyform;Oya'u owfrSwfxm;wJhvkyftm;ceJ@ &ykdifcGifhawGukd xkdif;tvkyform;or*~awGukd wifjy&r,f?xkdif;tvkyform;or*~awGuwpfqifh jrefrmtvkyform;ta&;eJ@ ywfouf+yD; xkdif;tpkd;&&JŒay:vpDxJrSm Oya'xnfha&;qGJzkd@wkdufwGef;awmif;qkd&r,f?

oifh&Jabmf ? ? cifAsm;ajymovkd xdkif;or*~awGuwpfqifh jrefrmtvkyform;ta&; awmif;qkd&r,fqkd&if xkdif;tvkyform;awGu jrefrmtvkyform;awG&JŒta&;ukd awmif;qkday;Ekdifyghrvm;?qem ? ? usaemfwkd@tzGJ@taeeJ@ 'DudpPeJ@ywfouf+yD; xkdif;tpkd;&ukd awmif;qkdaeygw,f? jrefrmtvkyform;awGbufuvnf;Oyrm-tvkyf±kHwpf±kHukd ukd,fpm;vS,ftrmcH (10) a,muf&Sm/ tvkyform;Oya'eJ@ywfouf+yD; oifwef;ay;/ +yD;awmh wpfvwpf}udrf ykHrSeftpnf;ta0;vkyf+yD; tajz&Sm&r,f? ukd,fh&ykdifcGifhtcGifhta&;awGtwGuf ukd,fwkdifawmif;qkd wkdufyGJ0ifrSyJ &vdrfhr,f?

oifh&Jabmf ? ? xkdif;tvkyform;eJ@ jrefrmtvkyform; E_dif;,SOfvkduf&ifff jrefrmtvkyform;awGtaeeJ@ tcGifhta&;trsm;}uD; csKd;azmufcHae&wJhtay: Mr.Saner taeeJ@b,fvkdjrifygovJ?qem ? ? 'g[m t"dujy\emyJ? 'DrJaqmufrSmu xkdif;tvkyform;u r&SdoavmufbJqkdawmh 'Djy\emay:rSm xkdif;updwfr0ifbl;? 'Dawmh ukd,fhjrefrmtvkyform;tcsif;csif; pkpkpnf;pnf;eJ@óuHawG@vmwJh jy\emukd ukd,fhjrefrmtvkyform;awGbmom &ifqkdifajz&Sif;&rSmyJ?

oifh&Jabmf ? ? cifAsm;taeeJ@ jrefrmtvkyform;ta&;ukd bma=umifhpdwf0ifpm;&wmygvJ?qem ? ? usaemfhtaeeJ@uawmh tvkyform;a&;eJ@ywfouf&if xkdif;jzpfjzpf jrefrmjzpfjzpf vmtkdyJjzpfjzpf b,fvlrsKd;yJjzpfjzpfayghAsm pdwf0ifpm;wmygyJ?

oifh&Jabmf ? ?‘pifusL&Dxyfxkdif;’,ufuef;puf±kHu tawG@tóuHawGukd jyefajymygOD;?qem ? ? a&SŒrSmajymcJhwJh 3 vqENjyyGJvnf;+yD;a&m olaX;u puf±kHrSm usaemfhukd r&Sdapcsifawmhbl;? tvkyf±kHu tvkyf=uyfawGeJ@(0À) vnf; usaem fuk d tvky fuxGufoGm;atmif enf;rs K d ;p k Hok H ; +y D ; z dtm;ay;w,f? puf± k Hor*~tay:r SmoHa,mZOfuvnf;wG,faeawmh tvkyfub,fvkdrS rxGufcsifygbl;? 'gayr,fh zdtm;awG ay;vGef;ru ay;vmawmh (tJ'Dtcsdfefurdom;pkxJrSm jy\em jzpfaevkd@ acgif;±_yfaecsdefvnf;jzpfjyef) ‘at;æ puf±kHrSm ighukdr&Sdapcsif&if epfem a=u;ay;’qkd+yD; pdwfwdkwdkeJ@ajymvkdufrdw,f? tJ'DrSmwif tuGuf&oGm;awmh olaX;uac:awG@+yD; Oya'twkdif; bwf 7 aomif;ay;+yD; usaemfhukd tvkyfuxkwfvkdufw,f? trSefu pdwf±_yf±_yfeJ@ usaemfpum;vGefoGm;wm? owd&awmh jyefjyifvkd@ r&awmhbl;? 'Djy\emay:rSm 'Dae@xdpdwfraumif; jzpfaewkef;yJ? tvkyfxGuf&awmh or*~uyg xGufay;vkduf&w,f? wcsKd@ or*~tzGJ@0ifawGqkd usaemfhtay: 'Dae@txda'goxGufae=uwkef;yJ?

oifh&Jabmff ? ? cifAsm;wkd@ xkdif;tvkyform;awG&JŒ tajctaeukdvnf; ajymjyay;ygOD;?qem ? ? xkdif;tvkyform;awGay:rSmvnf; tvkyf&SifawG&JŒ acgif;ykHjzwftjrwfxkwfr_awG&SdwmyJ? tvkyform;or*~tckdiftrm&SdwJh tvkyf±kHyJoufomwm? puf±kHrSm trmcHwkdufr,fh vlr&Sd&if acgif;ykHjzwfcH&rSmyJ? 'ga=umifh jrefrmtvkyform;awGukdvnf; trmcHukd,fpm;vS,fawG a&G;cs,f+yD; wkdufyGJ0ifEkdifatmif avhusifhysKd;axmifay;zkd@ajymwm?

12

Page 15: BLSO Journal 2005 Issue

oifh&Jabmf ? ? tJ'Dvkdwkdufvkd@ tvkyform;umuG,fa&;±kH;a&muf&if b,fvkdtultnDay;EkdifrvJ?qkdvkdwmu aemufqkH;tqifh a&SŒaeXm;zkd@ tcuftcJ/ tcsdefeJ@ aiGa=u;utpaygh?qem ? ? cufwmu tvkyform;a&SŒae±kH;uvnf; rJaqmufrSm r&Sdbl;? erfhcGrfp0rfrSmyJ&Sdwmrkd h oGm;wkdif&wm jrefrmjynfom;awGtwGuf tcuftcJ&Sdw,f?

oifh&Jabmf ? ? aemufwpfcsufar;csifwmu cef@rSef;ajc jrefrmtvkyform; wpfoef;&Sdw,fqkdygpkd@Asm? tJ'D wpfoef;uEkdifiHtwGuf tusKd;&Sdvm;? xkdif;tpkd;&eJ@ xdkif;tvkyform;awGtwGuf xdckdufr_&Sdvm;?qem? ? xdkif;EdkifiHtwGufawmh repfembl;? tvkyf&SifawG tusKd;tjrwftrsm;}uD;&Sdwmaygh? xdkif;tpkd;&taeeJ@uawmh'Dtay:rSm bmrSr&bl;? xkdif;EkdifiHu jrefrmtvkyform;ta&;ajz&Sif;ray;Ekdifvkdh emrnfysufw,f?

oifh&Jabmff ? ? qkdvkdwmu xkdif;tpkd;&taeeJ@ tusKd;tjrwf&wmenf;vkd@vm;?qem ? ? tvkyf&SifawGqDu taumufcGeftenf;tusOf;&wmuv$J+yD; bmrStusKd;r&Sdbl;? xkdif;tvkyform;awGbufuvufn‡dK;xkd;p&m jzpfvmw,f? &wJhtcGefuvnf; jrefrmtvkyform;awG&JŒusef;rma&;apmifha&Smufr_ jyefay;&wmeJ@yJ ±_H;+yD;&if;±_H;wmygyJ?

oifh&Jabmf ? ? xkdif;tvkyform;or*~awGtaeeJ@a&m 'Djrefrmtvkyform;awGtay: b,fvkdjrifygovJ?qem ? ? olwkd@bufu tvkyform;tcsif;csif; ukd,fcsif;pmygw,f? 'gayr,fh xda&mufatmif tultnD ray;Ekdif =ubl;?olwkd hukd,fYuvnf; jy\emawGeJ h &ifqkdifae&w,f? xdkif;pufr_tvkyform;or*~rsm;tzGJ hcsKyf (T.W.F.T) taeeJ h jrefrmtvkyform;awG owfrSwfvkyfc&&Sdzkdh xkdif;tpkd;&udk or~awGeJ h 0dkif;+yD; wkdufwGef;xm;w,f? (T.W.F.T) u or~aygif; 30 eJ h zGJhpnf;xm;wm? tzGJ h0ifaygif; (27000) &Sdw,f?

oifh&Jabmf ? ? cifAsm;wkd@ T.L.C ta=umif;ajymjyygOD;?qem ? ? usaemfwkd@u or*~r[kwfbl;? xkdif;tvkyform;awG yl;aygif;aqmif&GufwJhtzGJ@tpnf;yg?

oifh&Jabmf ? ? cifAsm;&JŒ ckvkdjrefrmtvkyform;ta&; aqmif&Gufr_awGrSm b,fvkdtaESmifht,SufrsKd;awGukd óuHawG@cJh&vJ?qem ? ? b,folb,f0g&,fvkd@awmh twdtusajymvkd@ r&bl;? zkef;eJ@quf+yD; +cdrf;ajcmufwmawG &Sdw,f? tvkyf&SifawGbufu rauseyfwJh wkH@jyefr_awG &Sdvmw,f? ao&rSmvnf; ra=umufygbl;? vlqkdwm wpfae@ae@rSm wpfenf;enff;eJ@ ao&rSmcsnf;ygyJ? tvkyform;awG tusKd;aqmif&Guf&if;ao&wm rGefjrwfw,fvkdhcH,lxm;ygw,f?

oifh&Jabmf ? ? aemufqkH;taeeJ@ jrefrmtvkyform;awGukd bmrsm;ajymcsifygovJ? t}uHðycsifwmav;awG &Sd&ifaygh?qem ? ? olwkd@awGukd ukd,fcsif;pmygw,f? t"dujy\emukd olwkd@ukd,fwkdfif ajz&Sif;EkdifrSom tusKd;oufa&mufr_&Sdr,f? wjcm;tzGJhtpnf;awGukd tm;ukd;r,fqkd&if olwkd@u tðyoabmavmufom qufqHr,f? xda&mufatmifvkyfay;rSm r[kwfbl;?jrefrmtvkyform;awGukd 'DrSm&SdwJh jrefrmtzGJ@tpnf;awGu 0kdif;0ef;ulnDaxmufyH+yD;olwkd@&JŒ jy\emukd ajz&Sif;ay;&r,f?

ÔÔÔÔÔÔÔ

13

Page 16: BLSO Journal 2005 Issue

oabmFusif;rSm usaemfu aumifpD0if wpfOD;jzpfygw,f? tvkyform;xkua&G;cs,f+yD; wifajr‡mufvkdufwJh ukd,fpm;vS,fyg? aumifpDuae+yD; usaemfhukd xkwfvkyfa&;twGif;a&;rª;/pnf;urf;xdef;odrf;a&; twGif;a&;rª;/ pHjya&G;cs,fa&;twGif;a&;rª; qkd+yD;; wm0ef 3 ck ay;ygw,f?

tck VOA rSm vkyfaewJh OD;cspfOD;(37) E Sp fqk dwmu usaem fwk d @aumifpDOuUXyg? olupm&if;ukdifcsKyf?usaemfwkd@oabFmusif;rSm vcusyf 1200eJ@ bm;qkH;aeygw,f?

aumifpDtpnf;ta0;udk tywfwkdif;xkdif&w,f? wufa&mufwJ@olawGxJrSmOD;cspfOD;/ Akdvfrª;&JnGef@/aumifpDtaxGaxGtwGif;a&;rª;/aemufXmeqkdif&m tvkyform; ukd,fpm;vS,fawG? qifrvkdufoabFmusif;ukd ,l*kdpvyfu tultnDay;wm/ odef; 650 ukefusw,f? ,l*dkpvyftif*sifeD,mawG twlwltvkyfvkyf&w,f? v#yfppfeJ@ ywfoufwJ@taemuf*smreD v#yfppfqD;rif;ukr`%D&Sdw,f? wyfqifxm;wJ@pufawGu ta&SŒ*smr%DupufawG? puf±kHxJrSm oabFmvGef;vrf;awG/ oabFmukd wpfae&uwpfae &mul;ajymif;ay;wJ@ Transmitter

a&uef}uD;awG/ oabFmwnfaqmufa&;puf±Hk tvkyf±HkawGaygif;pkH/ Xmeaygif;pkH&Sdygw,f?

tvkyform;awG qkdwmuvnf;rsm;aomtm;jzif h uk d;wef;q,fwef;

orm;awG tvkyform;aygif; 1000cef@&Sdw,f?

usaemfwkd@ taeeJ@ wefcsdefokH;axmif&SdwJ@ ar,koabFmutp &efrsKd;atmifppfoabFmtxd ukef;ay:wif}u&w,f?Five Stars u jynfawmf!Gef@oabFmay:vnf; wif&wmyJ? vkyf&wJ@ tvkyfutwwfynmjrifhw,f? wcsKd@tvkyfawGuodyfyifyef;w,f? bma}umifhvJqkdawm@pufeJ@vkyf&r,f@[mawGukd vltm;eJ@ vkyfae&vkd@jzpfw,f?Oyrm…qkdygawmh wef0ufavmufav;wJ@[mqkd&if cs de f;bavmufeJ@ r &rSm jzpfayr,f@ vl4,5a,mufeJ@rae&awmh vlawG[m ta}umtjcifawG jyKwfxGuf ukef+yDvm; cHpm;&w,f? aemufoabFmyefum}uD;awGjzKwfwJ@tcg 12 aygifwl}uD;eJ@ wtm;v$J,v$J±kduf+yD; jzKwf}u&wm/ ar,kyefumqkd&if 2wef 3 wefavmuf av;w,f?tJ'g}uD;ukd csdef;bavmufeJ@jzKwf wleJ@±kduf&wJ@ tvkyform;awG[m waygif;wefcl; aeyl}uD;xJrSm pOf;pm;om}unfhyg?oabFm0rf;xJ av;zufaxmuf0if+yD; &ypf(Ribet) ±kduf&wJhtcgrsKd;qkd&if aocsifapmfeHw,f? 'gayr,fh &wJ@vcusawmhodyfenf;w,f? u|efawmfwkd@aumifpDu vlawG[m&efukefwkdif;rSm&SdwJ@ puf±Hktvkyf±HkawGukdr}umr}um avhvmcGifh&ygw,f? bDyDtkdif/*kefeDpuf±Hk / orkdif;csnfr#ifeJ@ txnfpuf±Hk….ponjzifha&mufzl;w,f? 'Dtay:u

usaemfwkd@ tvkyform;awG E_dif;,SOf+yD;aqG;aEG;cJ@ }uw,f? tvkyform;awG&JŒaexkdif pm;aomufr_b0/ tvkyfcGifutajctae/ vpm/ axmufyHhr_/ apmifha&Smufr_ ….ponf axmifhaygif;pk Hu}unfhygw,f?

Oyrm…bDyDtkdif (aq;0g;puf±H k)rSmqkd&if uav;xdef;Xme&Sdw,f? pnf;urf;owfrSwfr_jrifhw,f? tcef;xJ0if&ifbdeyfcíwf0if/ ykd;owfxm;wJ@ 0wfpkHawGvJ+yD;rS 0if&wmrsKd;?

avhvma&;u jyefvm&if aumifpDtpnf;ta0; xkdif&w,f? xkwfvkyfa&;b,fvkd wkd;atmifvkyf&rvJ aqG;aEG;}uw,f? 'Dae&mrSm rqvacwft&m&Sd}uD;awGeJ@ olwkd@vnfywfaewJ@ ,E W&m;}uD;ta}umif;ukd rdrdeJ@qufpyfaewJ@ tydkif;uae+yD; ajymcsifw,f?

wpfa,mufu Ak dvfrª;}uD;wifpk d;o,f,lykd@aqmifa&;rSm OD;omausmf +yD;&ifolyJ? olu ‘'DrSm udk0if;xdef cifAsm;odwJ@twkdif; usaemf[m tpkd;&t}uD;wef;t&m&Sdjzpfw,f? 'gayr,fh usaemf bmrSvkyfvkd@r&bl;’wJ@?

tJ'D aumifpD tpnf;ta0;rSmyJusaemfu ‘xkwfvkyfa&;rSmM 6 vkH;vkd@ajym}uw,f? man vl/ machine pufu&d,m/ market aps;uGuf/ money qkdwJ@y k du fqH / method enf;ynmeJ @management ac:wJ @ p Dr Hce f @c G Jr _ ?usaem fwk d @puf± H kr Sm acwfr Dz k d @qk d&i f

ar / ZGeftvkyform;ta&;tcif;ar / ZGeftvkyform;ta&;tcif;(qifrvkdufoabFmusif;wkdufyGJ)

14

Page 17: BLSO Journal 2005 Issue

usaemfwk d @ tvkyform; tm;vkH;ukdtwwfynmjr‡ifh&r,f? puf±Hkukd acwfrDzkd@ M6vk H ; wyfqif&r,f? usaem f wk d @odyfyifyef;aew,f? vpmuenf;w,f?tm[m&u rvkdufEkdif/ cGeftm;vnf;r&Sdacwfuvnf; rrDawmh u&def;eJ@ vkyf&r,fh[mukd vlawGeJ@ r,ae&w,f? 'ga}umifhM 6vkH; udpP tjref pOf;pm;ay;}uyg’vkd@ ajymvkdufw,f?

'kAkdvfrª;}uD;!Gef@atmif qkdwm &Sdw,f? tJ'Dwkef;u olu &efvkH;atmifppfa&,mOf&JŒ C.Ojzpfw,f? Akdvfae0if;pmwkduf}uD;pma&;vkyfaepOfu ol@ukd xdef;ay;&qkdawmh b,fol@rS *±krpkdufbl;? ol@txufu Ak dvfcsKyfaomif;wifvm&ifvnf;salute ray;bl;? rjrifcsifa,mifaqmifaewm usaemfwkd@&@J taxGaxGrefae*smu OD;rsKd;cifqkdwJ@ &cdkifukvm;}uD;olu p uf±Hkukd odyfzGH@òzd;csifw,f? odyfwkd;wufcsifw,f? tvkyform;awG&JŒ b0udkaumif;apcsifw,f? 'gudkodwJ@tcg ol@txuft&m&SdOD;omausmfu ‘a[@rsKd;cif’qkd+yD; ‘ig’eJ@ukdifwkwfw,f? OD;omausmf[m &cdkifawGxJrSm bk&ifvkd qufqHwmawmfawmfrsm;rsm;u ol@udk bk&m;rxl;&±Hkwr,fyJ?

a&wyf&Jhtxmu wpfrsKd; ? AkdvfawGukd xrif;ykd@&wJ@ Ap wyfom;awG&Sdao;w,f? xrif;ykd@wJhtcg olwkd@r}unfvkd@ &Sd&ifxrif;xJ wHawG;axG; xnfhay;vkduf wmrdoGm;wJ@tcg xkd;}u}udwf}u jzpf}u w,f?olwkd@eJ@ usaemfwkd@ tvkyform; awGa,bk,stm;jzifh cif}uw,f? t&m&Sda&mwyfom;awGyg cif}uw,f? b0t&ukdrcifvkd@ rjzpfbl;? vl 200-300 avmufpD;wJ@ wefcsdef 3000 avmuf&SdwJ@ ppfoabFm}uD; yifv,fxJoGm;wJ@tcg tvkyform;awG vkyfay;vkdufwm raooyf&ifvkd&mra&muf ao&Gma&mufoGm;Ekdifw,f?oabFmaygufqif;&if usaemf vufrSwfxkd;rS xGufcGifh&wmqkdawmh usaemhfukdta&;ay;ygw,f?

ara';wkd@/ jynfaxmifpkae@wkd@qkd&ifusaemfwkd@ oabFmusif;tvkyform;awGyJ

xreJxkd;ay;&w,f? vlaxmifaomif;twGufxkd;ay;&wmyg? usaemf tvkyform;awGeJ@twlxkd; twlpm;aecJhw,f?oabFmusif;rSm pm}unfhwkdufzGifhw,f?twlzwf}u avhvm}uw,f? 'Dtvkyform;awGxJrSm ±k&Sm;/ yk dvef/ ta&SŒ*smr%D æ pwJ@ qkd&S,fvpfEkdifiHawGudkoGm;+yD; ynmoifcJ@&olawG&Sdw,f?

'ga}umif h qk d& S,fvpfpepftay:wdrf;nGwfr_awG&Sd}uw,f?

txufrSm ajymcJ@wmawG[m ta&;tcif;ray:rD aemufcH taetxm;awGjzpfygw,f? tck usaemfwkd@XmeeJ@ qkdifwJ@ta&;tcif;ta}umif; wifjyygr,f?

ZGefv 5 &ufae@upygr,f? usaemfwkd@ qifrvkdufoabFmusif;eJ@ vSnf;wef;rD;&xm;vrf;eJ@u uyfaew,f? &efukefbufu rD;&xm;tvkyform;awG tif;pdefbuf csDwufoGm;}u+yD qkdwJh owif;}um;ae}u&+yD?

ZGef6 &ufae@rSm xkH;pHtwkdif; Xmeukdtapm}uD;oGm;w,f? oef@&Sif;a&;vkyf/a&aEG;wnf/ pm}unfhwkdufzGifh/ puf±HkzGifhay;+yD; uJefwif;xJoGm;xkdif+yD; apmifhaewkef; tvkyform;awG 0ifvmw,f?‘ukd0if;xdef [kdrSm rD;&xm;rSmawmh qENjyr _awG jzp fae+y D? bmvky f }urvJ’vk d @tvkyform;&Jabmfukdbmpdefuar;w,f?‘olwkd@awmif arSmuf&if usaemfwkd@vnf;arSmufayghAsm? 'gudpPaumif;yJ’qkd+yD; vufajr‡mufjyvkdufw,f? tvkyform;awGuvnf; tm;vkH; vufajr‡mufjyvkduf}uum‘'Dvkdqkd&if usaemfwdk@ oydwfarSmuf}ur,f’ vkd@ nd‡vkduf}uw,f? uysmu&mpm;aomuf+yD; xGufvm}uw,f? qkdifa&S@rSm usaemfu‘oyddwf oydwf’wkdifwmeJ@‘arSmuf arSmuf’qkdwJ@ toHawG[def;xGufcJ@w,f?

tvky form;awGuk d usaem fu‘&Jabmfwkd@ cktcsdefu p+yD;awmh oydwfarSmufr,f/ wkd@tvkyform;awG&JŒ tcGifhta&;awG&z@k dtwGuf wkd@oydwfarSmuf}ur,f? qENjy}ur,f? 'DtcGifhta&;awG&&Sdzkd@pnf;pnf;vkH;vkH;eJ@ wkdufyGJ0if}ur,f’

vkd@ v_H@aqmfvkdufw,f? tvkyform;awGwajzmajzm a&muf&S dvmcs defrSmawmhusaemfu pm;yGJwpfvkH;ay: wuf&yfvkduf+yD;‘oydwf oydwf’vk d @ wk di fvk dufwmeJ@‘arSmufarSmuf’qkdwJ@ toH}uD;u wkef[D;xGufay:vmw,f? aemufawmh wjcm;puf±HkawGbuf csDwuf}uw,f? 0,f'ga&Sm@ (Weldershop) bufa&mufawmh‘&Jabmftvkyform;taygif;wkd@ wkd @&JŒtcGifhta&;awGukd&zkd@ wkdufyGJ0if}ur,f?'DtwGuf wkd@ tvkyfrvkyf}uawmhbl;?puf±HkawGydwfr,f’vkd@ a}unmvkduf w,f?&Jabmfbma&$u ‘tvkyform; oydwfarSmuf arSmuf’vkd@ wdkifay;w,f? aemufusaemfu zdwifa&SmhuaomheJ h 0,f'ga&Smhu aomhESpfacsmif; odrf;xm; vkdufw,f?

&Jabmfbma± $OD;aqmif tvkyform;awGua'gufum (Docker) bufukdxGufoGm;}uw,f? &Jabmfbma&$[mu&def;ay:wufvkduf+yD; ‘tvkyform;&Jabmftaygif;wkd@ cktcsdefrSm usaemfwkd@tvkyform;awG&JŒ tcGifhta&;ukd awmif;qkdr,f? &atmifawmif;qkdr,f? EGm;arG;&ifjrufausG;&r,f? vlarG;&if qefay;&r,f’vkd@ a[majymw,f?tvkyform;xk}uD;u ‘'kd@ta&; 'kd@ ta&;’vkd@ aºuG;a}umf}uw,f?

tJ'DvkdeJ@ usaemfwkd@wawG t,fvufx&Du,fa&Sm@/ r&Sif;a&Sm@/ &SpfbDvf 'if(shipbulding) / aemuf0,f'i fa& Sm @ /umyifwm (Carpenter)/ abmf'D (Body)/a&Sm@/ tif*sif&DyJ&m;a&Sm@ (enginerepairsop)/0ef}uD;±Hk; (TLC)/ OD;omausmf±Hk; (oabFmusif;xJrSmyJ okH;w,f) awGbuf vSnfhvnf}uw,f? tJ'Dae@u OD;omausmfrvmbl;?olu tv,fxyfrSmaew,f? 0ef}uD; ±Hk;rSmtrsKd;om; trsKd;orD;0efxrf;awG &Sdw,f?olwk d @uk d usaem fu ajymw,f?‘oabFmusif;wpfckvkH;ukd tvkyform;awGodrf;vkduf+yD? tJ'Dawmh cifAsm;wkd@tvkyform;awGeJŒ vufwGJ+yD; oydwfarSmufyg? twlwuG usaemfwkd@ tcGifhta&;awGudk awmif;qkd}ur,f? r&rcsif;

15

Page 18: BLSO Journal 2005 Issue

awmif;rSmjzpfw,f?cifAsm;wkd@ tvkyfrqif;}uygeJ@’vkd@?

olwdk@wkH hjyefr_u aumif;ygw,f?tvkyf rqif;}uygbl;? tJ'Duae aq;cef;xJoGm;w,f? a'gufwmpDpDeJ@ em@pfrav;wifwifrl &Sdw,f? olwkd@ESpfa,mufvkH;tvkyform;awGeJ @cifw,f? apwemvnf;aumif;}uw,f? aq;ay;vnf; &ufa&mw,f? wufx&mqkdufuvif;qk dvufwckyf}uD;ay;wm? olwkd@u tdrfjyefzkd@jyifae}u+yD? usaemfu tvkyform;awGukd ypfroGm;zk d @ twl vufwGJwkdufzk d @awmif;yefygw,f? olwkd@vnf; tvkyform;awGukd pmem+yD; rsuf&nf0kdif;vm}uw,f? aemufawmh twlvufwGJ wdkufzkd@ oEMdXmefcs}uw,f?

tvkyform;&JabmfawGu usaemfhqDa&mufvm}uw,f? ‘&Jabmf0if;xdef wcsKd@t&m&SdawG oydwfukdòzdcG Jzk d @ óud;pm;aew,f? tJ'Dawmh usaemfwkd@ bmvkyfrvJ±kduf}urSmvm;vkd@ ajymwmeJ@‘[m rvkyf}uygeJ@/ xdef;odrf;xm;yg? 'DrSm ±Hk;zGifhxm;wmyJ/ 'Dudkac:cJ hyg’qkdawmh/ r}umcifaumifpDOuUXOD;cspfOD;/ 'kOuUXOD;tkef;armif/aemuf twGif;a&;rª; ukdvSjrifhygvmw,f?olwkd@rsufESmawGvnf; raumif;}ubl;?usaemfu ‘OD;rsKd;xGÉfwkd@ OD;cspfOD;wkd@ cifAsm;pdwfr&SdygeJ@/ vkHjcKHa&;twGuf ac:&wmyg?usaemfwkd@ukd ,kHapcsifw,f? cifAsm;wkd@udkrowfygbl;? ckvkdtjyifrSm vkyfaewmudktvkyform;awGu cifAsm;wk d @tay:oHo, jzpfaew,f? 'ga}umifh vkHjcKHa&;tcef;rSmae}uyg’vkd@ ajym+yD; xdef;xm;vkduf&ygw,fvkHjcKHa&; aomhawG tygaomhtm;vkH;ukd usaemf ukdifxm;ygw,f? oydwfwkdufyGJukd 8 em&D 9 em&DrSmpvk duf}u+yD;r k d @ tvkyform; oydwfaumfrwDvnf;zGJ@}u&w,f? OuUXusaemf/'kOuUXukdbefa&$/ t}uHay; ukdwifjrifhponf wm0efay;}uw,f? OuUXtaeeJ@tkwfwkdifwpfwkdifay:wuf rkdufu±kdzkef;ukdif+yD; rdef@cGef;ajym&w,f? ‘&Jabmftvkyform;taygif;wkd@

cktcsdefup+yD; wkd@awG qifrvkdufoabFmusif;ukd odrf;vkduf+yD;/ puf±HkawGtm;vkH;ukd wdk@odrf;ykdufvkduf+yD/puf±HkawGeJ@twl ppfoabFmukdvnf; odrf;xm;vkduf+yD? 'ga}umif h puf±H kawG tm;vkH;[moabFFmawG tm;vkH;[m wkd@tvkyform;awG&JŒtm%matmufrSm&Sdw,f? 'ga}umifhwkd@odrf;yk dufxm;wJ@ puf±H kawGtwGufwkd@tvkyform;aw GjynfolawG&J@ tusKd;twGuf wk d @oydwfarSmufqENjyr,f?awmif;qkdcsufawG r&rcsif; qufvufwkdufyGJ0ifoGm;r,f? wkd@[m tnHhrcHbl;?tav#mhray;bl;? &Jabmftvkyform;taygif;wkd@ pkpkpnf;pnf;eJŒ wkdufyGJ0if}u yg’vkd@vnf; awmif;qkdvk dufa&m tvkyform;awGu‘'kd@ta&; 'kd@ta&;’vkd@ aºuG;a}umfvkduf}uw,f? usaemfu quf+yD;aumifpDrSm usaemf wifjyaqG;aEG;xm;wJhM 6vkH;udpP &Sif;jyygw,f?aemufrS ‘'D M6vkH; jynfhjynfhpk Hpk H r&S dbJeJ@ 'DavmufacwfrDwJh oabFmusif;}uD; rvnfywfEkdifbl;? u&def;eJ@r,&r,fh[mukd vlawGeJ@r,ae}u&w,f? &Apf±kdufaewJh tvkyform;awGukd }unfhvkdufOD; ppfzdeyfuusGJwpfzuf EGm;wpfzuf ukd,fay:rSm pufqDawGay/waygif; wefcl;/ {+yDv}uD;xJrSmacG;awGvkd av;zufaxmuf &Apf±kdufae}u&w,f? oH*a[aqmfwJ@ tvkyform;awG c%c% "mwfvkdufcH&wmwkd@/ bmwkd@jzpfukefw,f?

qkdcsifwmu vkyfief;cGif[m tE W&m,fruif;bl;? tE W&m,fuif;atmif &Jabmfwkd@ awmif;qkd}u&vdrfhr,f? aemufwpfck&Jabmfwkd@ tvkyfqif;wJ@tcg 7em&DcG Ja&mufvmEkdifzkd@ 6em&Duwnf;u tdrfuxGuf&w,f? rkd;csKyfrS tdrfjyefa&mufw,f?tcsdefawG trsm;}uD;ukefoGm;+yD? wae ukeftvky fxJr Smy J ep fae}u&w,f?&wJ@vpmuodyfenf;w,f? 'ga}umihf 'DrSmtcef;&zkd@ vkdvm+yD? tdrfcef;&zkd@ awmif;qkd&r,f?

tkdAmwkdifudpPvnf; ajym&r,f? tkdAmwkdifukd wpfv27 em&DyJ vkyfcGifhay;

w,f? wkd@vufawG@ vkyfay;}u&wmuem&D 100ausmf w,f? em&DausmfawG[ma';atmzf (dayoff) eJ@yJjyef&w,f? qkdcsifwmu tkdAmwkdifvkyfc tjynfhr&bl;? &wJhvpmu odyfenf;? wcsKd@us bm;qkH;ae+yD?y±k drk d;&Sif;wifay;oif h +yD? csKyfvk duf&ifvkyfcawG odyfenf;w,f? tk dAmwk di fwtm; vkyfae&w,f? vkyfief;cGifuvnf;tE W&m,f}uD;rm;w,f? 'ga}umifh 'gawGtwGuf wkd@wkduf}ur,f? qefvkHavmufpGm&zkd@ awmif;qkd&r,f? vpmwkd;ay;zkd@/&mxl;wdk;ay;zkd@/ aetdrf&&Sdzkd@/ ukefaps;E_ef;usqif;zkd@awGvnf; awmif;qkd}u&r,f?aemufawmhusaemfu aºuG;a}umfoH wkdifay;vkdufygw,f?

qefvkHavmufpGm&&Sda&; ('k d @ta&;/ 'k d @ta&;)ukefaps;E_ef;usqif;a&; ( ? )aetdrf&&Sda&; ( ? )vkyfief;cGiftE W&m,fuif;a&; ( ? )vpmwkd;jr‡ifha&; ( ? ) aemufwpfqufwnf; oabFmusif;rSm&SdwJ@ a&wyfukdvnf; xyf+yD;awmh yef}um;&w,f? 'Dtcsdefu a'gufwifxm;wJ@a&wyfoabFm 5 pif;&Sdw,f?

‘&e fvk H ;atmif / &e fr s K d ;atmif /okawoD/ e*g;usif;/ e0&wfoabFmay:uwyfrª;wyfom;taygif;wkd@/ &Jabmfwkd@udkusaemfwdk@ tdrfjyefcGifhray;awmhbl;vkd@’vnf; a}unmvkdufw,f? (usaemfu}um;jzwf+yD; &JabmfawGukd ar;vkdufw,f?)ar;? a'gufwifaewJ@tcsdef oabFmay:rSmpwif;bkdif (standby) vm;?ajz? ?olwkd@bmom vkyfae}uwmyJ/±kd;±kd;ae}uwmayg@? tdrfrSmaeovkdae}uwmyJ?ar;? ?olwkd@u oabFm}uD;xm;cJ@+yD;urf;ay:wufwm&Sdovm;?ajz? ?r&Sdbl;av?

'Dae&mrSm ajymzkd@vkdwmu oabFmwpfpD;rSm wyfcGJwpfcJG&Sdw,f? 5 pD;qkd 5 cGJ&Sdw,f? wpfpD; wpfpD;ukd 'kAkdvfrª;}uD; (C.O)

odk@r[kwf Akdvfrª;wpfa,muf tkyf csKyfw,f?

16

Page 19: BLSO Journal 2005 Issue

okawoDoabFmu tÀ0gqkdufprpf (Seismic) 'Daumifu wefzkd;odyf}uD;w,f? tJ'Dacwf aiGaps;eJ@ukd odef;50-60avmufay;&w,f? &efrsKd;atmifu pwD;oabFm/ 'kwd,urBmppfwkef;ur[ma&,mOf ('kAkdvfrª;}uD; tkyfcsKyfw,f)&efrsKd;atmifrSm tajr‡mufygw,f? okawoD/ar,kwkd@rSmvnf; tajr‡mufygw,f?wjcm; vufeufrsKd;pkH wyfqifxm;&mrSmabmufzm/ yGdKifhzkduf ponfwdk h &Sd}uw,f?ae0if;pwif;ukd ±kd;±kd;wyfom;awG udkif}u&w,f? oabFmwk di f;rSm &duQmawG&S d}uw,f? yJtdwf/ qeftdwftjyif tajccH&duQm jynf h jynf hp k Hp k H wifxm;&w,f?olwkd@twGuf jy\emr&Sd/ 'geJ@ ‘oabFmay:rSm&SdwJ@ wyfrª; wyfom;taygif;wkd@/&Jabmfwkd@ tdrfrjyef}uygeJ@? 'DtxJrSmyJae}uyg? usaemfwkd@eJ@ wkdufyGJtwl 0if}uyg?usaem fwk d @& J @ wk dufy G Juk d & Jabmfwk d @axmufcH}uvdrf@r,fvkd@ ,kH}unfygw,f?

tJ'Dawmh a&wyfu &JabmfawGusaemfwkd@eJ@ twlvm+yD; qENjyw,f?oabFmay:&SdwJ@olawG[m òrd@xJoGm;csif&ifusaemfwkd@*dwfawGjzwfrS&w,f?a&vrf;aygufu xGufr,fqkd&ifvnf; oabFmawGudk usaemfwkd@u ukdifxm;vkduf+yD? ±_yfaxG;r_awGtrsm;}uD;jzpfvmEkdifwJh taetxm;yg? a&wyftaeeJ@ ypfr,fcwfr,fqkd&iftcsdefra&G; ypfEkdifygw,f?

r}umvk dufygbl;? &efvk H ;atmifoabFmu Akdvfrª;pk d;v_dif usaemfhqDukda&mufvmw,f? 0ef}uD;±Hk;rSm aqG;aEG;w,f? olu ‘q&m0if;xdefb,fvkdvJ’ wJ@?

usaemfu ‘Akdvfrª;pkd;v_dif usaemhfwkd@ukd ulnDyg? &duQmawG vkdcsifw,f? &rvm;’ qkdawmh‘,lyg/ &ygw,f’wJ@?quf+yD; olu ‘cifAsm;wkd@ oydwfEkdifyg@rvm;’ayg@? usaemfu Ekdifygw,f/ usaemfwkd@ukd Akdvfrª;axmufcHprf;yg? Akdvfrª;wkd@vk H jcK Ha&;ud ktmrcHygw,f’vk d @ ajymvkdufawmh E_wfquf+yD; Ak dvfrª;pk d;v_difjyefoGm;w,f? usaemfvnf; yifyef;vGef;wmeJ@ em;aepOf tvkyform;&Jabmfwpfa,muf vmowif;ykd@w,f?

‘Ak dvfrª;&JnGef@ vmaESmih f,Sufaew,f? tvkyform;awG oydwfrarSmuf&bl;vkd@ ajymaew,f’?

Ak dvfrª;&JnGef@uk d oGm; tac:ck di f;ayr,f@ vkdufrvmyg? olu !$ef@}um;a&;rª;/ olŒ ±Hk;cef;ukd usaemfvkdufoGm;+yD;‘Adkvfrª;cifAsm; usaemfwkd@eJ@ vkdufcJhapcsifw,f’vkd@ajymawmh yxr jiif;aeao;w,f? usaemfu ‘cifAsm;&JŒ vkHjcKHa&;tE W&m,f&Sdw,faem/ vkdufcJ@yg’qkdawmhrSvkdufvmygw,f? ‘armif&if }unfhvnf;vkyfay;yg’vkd@vnf; ajymw,f?

‘'gawG xm;vkdufprf;yg’ qkd+yD; ac:xkwfvmcJ@w,f? usaemfwkd@ ESpfa,mufwGJxGufvmwmjrifawmh tvkyform;awGu vufckyfwD;}uKd}uygw,f? ‘'kdŒta&;'kd@ta&;/ oydwf oydwfarSmuf arSmuf’‘ukefaps;E_ef;usqif;a&; 'kd@ta&;’aºuG;a}umfoHawG xGufay:vmygw,f?

oydwfarSmuf tvkyform;awGtwGuf &duQmudpP pOf;pm;&+yD? 'ga}umifhum;wpfpD;ukd tvHxkd;+yD; &JabmfwcsKd@tif;pdefbufxGuf tvªcH}uw,f? jyefvm}uawmh &duQmawGu um;eJ@tjynfhyJ/xrif;xkyfawG/ vufzufokyfxkyfawGvnf;ygvmw,f? xrif;xkyfawGxJrSmvufa&;vSvSeJ@ ‘tvkyform;oydwfukdaxmufcHw,f’qkdwJ@pmawGawG@+yD; tm;wuf}uw,f? wcsK d @txkyfawGxJrSmyk dufqHawGygw,f?ypPnf;awGuawmhrsKd;pkHyJ? &yfuGufxJu t&yfolt&yfom;awGuvnf;xrif;tkd;}uD;awGeJ@a&mufvm}uw,f? [if;awGuvnf;rsdK;pkHyJ?

usaemfwkd@ puf±H krSmyJ vufurf;pmapmifawG±kdufw,f? awmif;qkdcsufawGaºuG;a}umfoHawGygw,f? ukefaps;E_ef;usqif;a&;/ qefvkHavmufpGm &&Sda&;/vkyfief;cGif tE W&m,fuif;a&;/ vpmwdk; jr ‡i f ha&; ponfhtjyif qk d& S,fvpfacwfajymif;awmfvSefa&; atmif&rnfqkdwmvnf; xnfh±kdufw,f? usaemfwkd@tvkyform;awGu qkd&S,fvpfpepfukdqef@usifwmrS r[kwfbJ? rqv vkyfcsif

ovkdvkyfaewmu wpfykdif;yJ? *ufpwifem(Gestener) eJ@ ±kduf+yD;;a0iw,f?

aemufrdef;cvkwf&Sd&m w,fvDzkef;±Hk;rSm usaemfoGm;xkdifw,f? puf±Hk toD;oD;ukd qufoG,f}unfhw,f? usaemfwkd@puf±Hkab;rSmwif&SdwJh okH;xyfom;puf±HkrSmvnf; pwkdufyG J0ifae+yD;? olwkd @uukd,fpm;vS,f v$wfvmw,f? b,fvkdvkyf&rvJayg@? usaemfu ‘oydwfuawmhqufarSmuf&r,f? usaemfwkd@uawm@tnhHrcHbl;? awmif;qkdcsufawG &wJ@txdwkdufoGm;r,f’ ajymwmukd vufcHoGm;w,f?aemuf trSwf 1-2 opfpufawGuukd,fpm;vS,fawG a&mufvmw,f? aqG;aEG;}uw,f? b0wltvkyform; tcsif;csif; aoG;pnf;}uw,f? usaemfwkd@uvnf;qufom;ukd,fpm;vS,fv$wf aqG;aEG;wmawG&Sdw,f? qufv$wfzkd@jyifaepOf puf±Hkaygif;pkHu tvkyform;awG a&mufvmjyefw,f? olwkd@ cHpm;csufawG &ifzGifh}uw,f? orkdif;csnfr#if/ *kefeDpuf±Hku tvkyform;awG a&mufvm+yD; a[majym}u/&ifz Gi f h }uwk di f ; ‘' k d @ta&; ' k d @ta&;’axmufcHoHawGeJ@ vufckyfoH wajzmif;ajzmif; wD;}uw,f? naeykdif;avmufAdkvfrª;pkd;v_difeJ@xyfawG@awmh‘Akdvfrª;cifAsm;usaemfwkd@ukdulnDygOD;’qkdawmh‘bmrsm;vJ/ulnDwmayg@’vkd@ajymw,f? tJ'Dtcsdefuusaemfwkd@XmerSm a&wyfu vmwnfay;xm;wJ@ v#yfppfXme&Sdw,f? wcsKd@ v#yfppfynmawGujrifhawmh a&wyfu oifxm;wJ@ vlawGrS vkyfvkd@&wm&Sdw,f? a&wyfu PO awG tm;vkH;udkvnf; ta&;}uD;wJhXmeawGukd tvkyform;awGeJ@ wGJ+yD; apmifha&Smufay;zkd@ arwWm&yfcHxm;w,f?

naebufrSm tvkyform; &JabmfwcsKd@ukd tif;pdefbuf xyfv$wfw,f? 6em&Davmuf&Sdr,fxifw,f? olwdk@ jyefvm+yD; ordkif;bmwma&SŒ orkdif;aps;rSmtvkyform; t&yfom;awG ypfowfcH&wJ@ ta}umif;ajymjy}uw,f? 'geJ@ usaemfu‘&Jabmf tvkyform;taygif;wkd@ wkd@&J@awmif;qkdcsufawGuawmh wjznf;jznf;eJ@

17

Page 20: BLSO Journal 2005 Issue

cufvm+yD; 'gayr,fh wkd@[m 'l;raxmufbl;?tnHhrcHbl;? qufvufwkdufyGJ0ifoGm;r,f?tck orkdif;bmwma&SŒrSm wkd@tvkyform;&JabmfawG towfcH&w,f? ypfowfwmjzpfw,f? 'ga}umifh aemufqkH; wkd@[m'l;raxmufbJeJ@ taocH wkdufyGJ0ifoGm;r,f? wkd @awmif;qk dcsufawG r&rcsif;awmif;qkdwkdufyGJ0ifoGm;r,f? wkd@ pkpk pnf;pnf;eJ@ wkdufyGJ0ifr,f? &Jabmfwkd@ukd usaemfuwday;w,f? usaemfb,fawmhrSopPmrazmufbl;? &Jabmfwdk@eJ@twl usaemf&Sdr,f’vkd@ rdef@cGef;wdkay;cJhw,f?

aemufawmh w,fvDzkef;eJh*kefeD puf±HkukdvSrf;qufw,f? aumifpDtwGif;a&;rª;uzkef;vufcHw,f? usaemfu orkdif;csnfr#ifpuf±Hka&S@rSm tvkyform;awG ypfowfcH&wJhta}umif; owif;ay;+yD; ‘usaemfuawmh rav#mhbl;/ 'l;raxmufbl;? qkH;cef;wkdifatmif wkdufyGJ0ifoGm;r,f/ r&rcsif;wk dufy G J0ifoGm;r,f? vk dtyfwm&S d&ifta}umif;}um;r,f? cifAsm;wkd@ bufuvnf; ta}umif;}um;yg?’ vkd@ ajymw,f? olwdk @puf±H kuvnf; 'Doabmtwkdif;&Sda}umif; jyefajymw,f?tJ'Dtcsdef *kefeDpuf±HkrSm A[kdaumfrwDtopf a&G;cs,fyGJpae+yD? tJ'DnaerSm rkd;awG&Gmcsvmw,f?tajctaeu ta&;}uD;vmcsdefrkd@ 0ef}uD;±Hk;rSm tdyfapmifhae}uwJ@ trsKd;orD;awGukdusaemfuajymw,f? ‘cifAsm;wkd@ usaemfeJ@vkdufcJhyg? 'Dwdkif;aevkd@rjzpfbl;/ vkyfp&m&SdwmawG vkyf}u&r,f? tajctae odyfraumif;bl;’qkdawmh usaemfh aemufvkdufvm}uw,f?

qufoG,fa&;eJ@ywfouf+yD; a&wyfu t&m&SdawGeJ@ usaemfwkd@ tvkyform;awG wGJukdifxm;}uw,f? vkHðcHa&;vnf;tvm;wlyJ? w,fvDzkef;±Hk;ukd usaemfwkd@oGm;}uw,f? uufqufeJ@ usaemfhtoHukdoGif;+yD; pyDumeJ@ ‘jynfolukdyef}um;csuf’xkwfv$if hvk dufw,f? puf}uD;u odyfaumif;awmh puf±HkawG tm;vkH;qD wòydifwnf; &muf&SdoGm;ygawmhw,f? ‘rdbjynfoltaygif;wk d @cifAsm; tpk d;&[m

orkdif;bmwma&SŒrSm ±kd;om;pGm qENjyaewJ@tvkyform;awGukd ypfowfcJ hygw,f? tJ'Dawmh rdbjynfoltaygif;wkd@usaemfwkd@eJ@ vufwGJyg? ppftpkd;&u tcktjypfrJhwJh usaemfwkd@ tvkyform;awGudkypfowfaeyg+yD? usaemfwdk@ukd umuG,fapmif ha&Smufyg’ vkd @ yef}um;ygw,f?'DtoHukd toHcsJŒpufuae tjrJzGifhay;xm;ygw,f?

'Dtcs de fr Sm tpk d ;& tvk dawmf&dwpfa,mufu oydwfaumfrwD jyifzGJ@&r,f? olvnf;ygr,fqkd+yD; ±kwf±kwf±kwf±kwfvkyfvmw,f? twGif;ykdif;uae oydwfòzdcGJzkd@ vkyfvmwmrkd@ zrf;xdef;odrf;vkduf&wm&Sdw,f?

rkd;ucsKyfonfxuf csKyf+yD;? 'DtcsdefAkdvfrª;&Jn$ef@u usaemfhukd vSrf;ac: jyefa&m? ‘bmvkyfcsifvkd@vJ’ qkdawmh ‘armif&ifwkd@udk ppfwyfu ypfawmhr,f? udk,fvnf;t&m&SdyJ/ armif&ifaphpyf vkdufprf;yg’vkd@ ajymw,f? ‘awmfprf;yg/ vkyfraeprf;ygeJ@/ xm;vkdufprf;yg’vkd@ usaemfu[ef@vkdufawmh OD;cspfOD;wkd@ OD;rsKd;xGÉfwkd@uusaemfukd }unfhw,f/ olwkd@ukdawmh pmemygw,fqkdwJh trlt,mavmufyJ jyvkdufrdw,f? olwdk@ukdvnf; tcsKyfxJ xnfhxm;&w,fav?

'DvkdeJ@tcsdefawG ukefvkdufvm w,f?xrif ;vnf;rpm;&/ a&vnf;raomufrdwm b,favmuf }umoGm;+yDvnf;rod? 0efxrf;trsKd;orD; wpfa,mufay;wJ@ LunchBox eJ@udpP +yD;vkduf+yD;w,fvDzkef;±Hk;cef;xJ a&mufaecsdef OD;jr[ef}uD;a&mufvmw,f? rlvu Po yifpif,l+yD;wJ@aemuf usaemfwkd@qD zpfwmtjzpfeJ@0ifvkyfaeolyJ?

olu ‘udk0if;xdef urf;em;rSm uGefrif'kdoabFmuyfae+yD? olwdk@ ypfvdrf@r,f’vkd@ajymawmh‘OD;jr[ef 'DudpPeJ@ ywfouf+yD; usaemfbmrSraqG;aEG;csifbl;? xm;vkdufyg’vkd@wm;vkdufw,f?olxGufvm+yD;r}umcif ausmf}uD;cifeJ@ a&mufvmjyefw,f?‘ a&v,frSm Akdvfrª;odef;xGef; apmifhaew,f? cifAsm;eJ@ pum;ajymcsifvkd@wJ@’

'Dawmh usaemfwGufvkdufrd+yD ‘ighawmhqGJawmhr,f’

olwdk@ac:wJhae&m vkdufoGm;+yDqkdwmeJ@ zrf;+yD;av? 'Dvkdqkd&if tvkyform;awGukd !$ef}um;vkd@r&awmhbl;? v_yf&Sm;r_òyduGJ oGm;awmhr,f/ rjzpfbl;?

‘usaemf rvmEkdifbl;? awG@csif&ifAkdvfrª;odef;xGef; usaemfh qDvmygap’vkd@a jymvk dufw,f? O D ; jr[ef jye fxGufoGm;w,f? c%aeawmh wacguf jyefvm}uw,f? ausmf}uD;cifu ‘ukd0if;xdef olwdk@wu,f ypfawmhr,f’wJ@? ‘ypf&if vnf;ypfyapuGm’vkd@ wkHŒjyefvkdufw,f? pOf;pm;&wmawGuawmh trsm;}uD;a&wHcg;}uD;ysufpD;oGm;&if aygufuGJoGm;vkd@&S d&if tm;vkH;txdemr,f? puf±H kawGysufpD;r,f? puf±HkxJ 0ifypf&ifvnf; ao}ua}u}u txdem}ur,f? puf±H k& JŒvkHòcHa&;/ tvkyform;awG&JŒ vkHòcHa&;pOf;pm;vm&w,f? aemufxyf qkH;&_H;r_}uD;wck&Sdao;w,f? ckvkd awmif;qkdvm}u+yD;rSawmif;qkdcsuf bmrSr&bJeJ@ usaemfwkd@oydwf}uD; ysufpD;oGm;rSm +yD;qkH;oGm;rSmyJ?

'ga}umifhusaemfcsufcsif;yJ qkH;jzwfvkdufw,f? rk dufu±kdzkef; aumufukdifvkduf+yD; ‘&Jabmftvkyform; taygif;wkd@puf±Hk&J@ vkHòcHa&;ukdwkd@ tm;vkH; wm0ef,l&r,f? aemufa&wHcg;/ oabFmawG&J@vk H òc Hr _e J @ puf±H kawGtm;vk H;& JŒvk H òc Hr _ /wkd@tm;vkH;&JŒ vkHòcHr_udkwkd@ wm0ef,l&r,f?'Dpuf±Hk[m wkd@&JŒpuf±Hkjzpfw,f? wkd@[mwdk@awmif;qkdcsufawG r&rcsif; qufvufwdkufyGJ0if oGm;r,f? wkd@tnHhrcHbl;? 'l;raxmufbl;? &wJ @txd wk dufy G J0i foGm;r,f?

(Armjynf uGefjrLepfygwD armfuGef;wdkufrSaus;Zl;ðyonf)

a&SŒv qufzwfyg Õ

18

Page 21: BLSO Journal 2005 Issue

usaeŒmfwkdŒ jrefrmEkdifiH aq;0g;puf±kHonftif;pdefjrdKŒe,f taeŒmuf}uKdŒukef;&Sd}uKdŒukef;blwmESifh uyfvsufwnf&Sdonf?puf±H k.ta&SŒbufukduf(500) ausmfavmufwGif &Spfav;vkH;ta&;awmfykHukdpwifaygufzGm; zefwD;vkdufaom &efukefpufr_wuUokdvf (RIT) wnf&Sd+yD;/ puf±Hk.ajrmufbufukduf (200) avmufwGiftif ;p de fr D ;&xm;pufacgi f ; jyi fpuf± k Hwnf&Sdonf?

1974ck/ZGefv (6) &ufaeŒ oydwfrarSmufcif ZGef 1 &ufESifh ZGef 2 &ufaeŒwGif puf±HktoD;oD;rS 0efxrf;rsm;onfpuf±Hkt&m&Sdrsm;. rr#waom tkyfcsKyfa&;/0efxrf;rsm;tay: zdES dyfcsKyfcs,fr_/&mxl;ESif h tcGif hta&;ydwfqkdŒr_rsm;ESif hywfouf+yD; rauseyfr_rsm;onf wtkHaEG;aEG; jzpfae}uonf? XmetoD;oD;&Sdukd,fpm; vS,frsm;onf wdwfwqdwfajymqdknd‡E_dif;+yD; qENjy oydwfarSmuf}u &efqk H ; jzwfcsufcs }uonf? usaem fwd k ŒjrefrmEkdifiHaq;0g;puf±Hkenf;wl tif;pdefrD;&xm;puf±kH oydwfarSmuf awmif;qdk&efjyifqifae}uonf? ZGefv (6) &ufaeŒwGif wpfòydifwnf; qENjy}u&ef puf±Hk

ESpf±Hkonf wdwfqdwfpGm qufoG,fxm;=uonf?

1974ckESpf/ ZGefv (4) &ufaeŒwGif4if;puf±HkESpf±HkrSacgif;aqmif tvkyform;wcsKdŒukd zrf;qD;I axmifxJxnfhvkdufonf? 4if;acgif;aqmifrsm;onf txuft&m&SdESifh tqifrajyolrsm;/ rqvygwDukdqefŒusifolrsm;/ qENjy&ef pnf;&kH;acgif;aqmifonf[k txifcH&olrsm;jzpfonf?

rD;&xm;pufacgif;jyif puf±HkrS tvkyform;rsm;onf qENjy&ef owfrSwfxm;aom ZGef (6) &ufaeŒ tpm; ZGef (5) &ufaeŒ naerSp+yD; puf±HktjyifokdŒ rxGuf}uawmhbJ zrf;qD;xm;aom tvkyform;rsm;ukd jyefv$wfay;a&;ESif h 4if;wkdŒESif houfqdkifaom awmif;qkdcsufrsm; awmif;qkd+yD; pwifI oydwfarSmuf}uonf?

usaemfwdk@ bDyDtdkif puf±HkwGifvnf;1974 ZGefv (6) &ufaeŒwGif usaemfwdkŒaq;0g;puf±HkrS ukd,fpm;vS,frsm;onf ykHrSeftvky fpcs de fxuf apmp D ;p Gma&mufvm}u+yD; nd‡E_dif;xm;onfhtwdkif; oydwfarSmuf&ef jyifqif}uonf? puf±HkrSO}o&SnfqGJ+yD; tcsufay;vkdufonfESifh wpfòydifeufXmetoD;oD;&S d 0efxrf; tm;vkH;onf‘oydwf oydwf arSmuf arSmuf’ [laom

aºuG;a}umfoHrsm; aºuG;a}umf+yD; puf±HkyifrwHcg;aygufwGif pk±Hk;}u&efjzpfonf?

usaemfwkdŒ oydwfarSmuf&ef tcsdefowfrSwfcsufrSm eHeuf9;30 jzpfaoma}umifhoydwfarSmufcsdefukd wufºuGpGm apmifhpm;&if; tvkyform;rsm;rSm rdrdwm0efukdausyGefpGm xrf;aqmifae}uonf?

9;30rdepf puf±HkrS O}o&Snf qGJvkdufonfESifh wpfòydifeuf usaemfwkdhonf puf±Hkyifr wHcg;}uD;ukd ajy;ydwf+yD; aomhcwfvkdufygonf? rnfolr# t0iftxGufrjyKvkyf&ef trdefŒxkwf+yD; yifrwHcg;aomhudkvnf; odrf;xm;vkdufygonf?

puf±H kuk d xdef;csKyfxm;+yD;aemufusaemfwkdŒonf tpkvkduf tzGJŒvkdufwm0efr sm;uk d c G Ja0csr Swf }uonf?tqifhqifh wm0efcGJa0r_ tzGJŒrsm;rSm (1)puf±Hk twGif;tjyif vkHðcHa&;tzGJŒ/ (2)owif;ESifh jyef}um;a&;tzGJŒ/ (3) usef;rma&;ulnDr_tzGJŒ/ (4) pnf;vkH;v_Haqmfa&;tzGJŒ/(5) &duQmo,f,l pkaqmif;a&;tzG J hwk d h jzpfonf? usaemfwk dŒ puf±H k.awmif;qkdcsufrsm;rSm -1? zrf;qD;xm;aom rD;&xm;pufacgif;jyifpuf±HkrSvkyfom;rsm; jyefv$wfay;a&;2? 0efxrf;vpmwkd;jrêifha&;

tjcm; puf±HktoD;oD;rS acgif;aqmifrsm;onfvnf;usaemfwkdŒESifhtwl tif;pdeftusOf;axmif óud;wkdufwGif qHkawGŒ =ujcif;jzihf

jrefrmEdkifiH. ordkif;rSwfwdkifwckjzpfaom74 - 75 tvkyf orm; taxGaxGoydwf jzpfayonf?

wdrfjrKyfaysmufuG,faeaomrSwfwkdifwpfck

wkdufyGJ0iftvkyform;a[mif;wpfOD;

19

Page 22: BLSO Journal 2005 Issue

3? ukefaps;E_ef;usqif;a&;4? aeŒpm;vkyfom;rsm; tjrJwrf; 0efxrf;tjzpfcefŒa&;5? tvkyform;rsm;tm; qefqDESifh rD;zkdacsmifokH;ypPnf;rsm; tcrJhay;a0a&;6? tvkyform;rsm; zGJhpnf;ykHt& tcGifhta&;&m tm;vkH; cefŒtyfa&;7? oufomacsmifcsda&; csufcsif;ay;8? tE W&m,fa}u; csufcsif;ay;9? jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;ygwD tvkdr&Sd/ppftm%m&SifusqkH;ygap ponfwdkŒjzpfonf?

Ñ(rD;&xm; pufacgif;jyifpuf±H krSzrf;qD;xm;aomtvkyform;tm;vkH;ukd7/6/74 aeŒ nae 6em&DwGif jyefv$wfay;vkdufonf?)

7/6/74 aeŒeHeuf 11em&D 45rdepfavmufwGif puf±Hkrª;Akdvfrª;}uD;odrf;armif'kpuf±Hkrª;/tkyfcsKyfa&;rª;ESifh Xme refae*smrsm;onf usaemfwdkŒ tvkyform;acgif;aqmifrsm;ESifh vma&mufawGŒqkH+yD;‘ tvkyform;wpf&yfvkH;. awmif;qkdcsufESifh ywfouf+yD; olwkdhtaejzifh tvkyform;0ef}uD;ukd wifjyr,f/ cifAsm;wkdŒtvkyform;xktm;vkH; oydwfvSef+yD;tdrfjyef}uyg? aemufaeŒawGrSmvnf;+idrf;+idrf;csrf;csrf;eJŒ ud k,fus&m XmetoD;oD;awGrSm tvkyfcGif jyef0if=uygvdk@/arwWm&y fc Hy gw,fvd k @ a jymygw,f?tJ'DtcsdefrSm usaemfwkdŒ tvkyform;ukd,fpm;vS,fwpfOD;u x+yD; ‘'Dawmif;qkdcsufawG[m ukd,fpm;vS,f acgif;aqmifawG&JŒ qkH;jzwfcsufjzpfw,f/ vG,fvG,feJŒqkH;jzwfcsufukd tajzay;vkdhr&bl;/tvkyform;xkwpf&yfvkH;ukd ar;jref;+yD;awmhrStajzay;EkdifrSmjzpfwJhtwGuf 8/6/74 aeŒeHeuf 9 em&DrSmtajzay;ygr,f’ vkdŒ jyefajymvkdufonf?

xkd@aemuf ukd,fpm;vS,frsm;onftvkyform;xkwpf&yfvkH;tm; txuft&m&Sdrsm;ESifh nd‡Ed_if;aqG;aEG;csufrsm;ukdjyefajymjyonf? usaemfwkd@twGuf ta&;t}uD;qkH;awmif;qkdcsuf wpfckrSm oydwfvSef+yD;aemuf tvkyform;rsm;ukd rzrf;

qD;ygbl; [laom tmrcHuwdpum;yifjzpfonf? xkdha}umifh tvkyform; ukd,fpm;vk,frsm;ESif hwuG tvkyform;xkwpf&yfvkH;. qENt& 4if;wkdŒukd cH0efuwdvufrSwfxkd;ck dif;&ef qkH;jzwfcsufcsrSwfvkdffuf}uonf?

8/6/74 aeŒeHeuf (6) em&DwdwdwGifpuf±HkrSL;rsm;ESifh tvkyform; ukd,fpm;vS,frsm; 'kwd,t}udrf awGŒqkH}uaomtcg udk,fpm;vS,frsm;u oydwfvSef+yD;ygu tvkyform;awGukd rzrf;qD;ygbl;qkdwmukd tmrcH vufrSwfa&;xkd;ay;&efawmif; qkdonf?

puf±Hkr_;rsm;u usaemfwkdŒ awmif;qkdcsufawG tm;vkH;&atmif aqmif&Gufay;rnf usaemfwkdŒukdvnf; rzrf;qD;zkdŒ tmrcHygw,f uwdvnf; ay;ygw,fqk d +y D ;tvkyform;rsm;. a&SŒrSmyif tmrcH uwdvufrSwfa&;xkd;+yD; ukd,fpm;vS,f rsm;vufokdŒ ay;tyfcJhonf?

9/6/74 nae (4) em& DwdwdtcsdefwGif usaemfwkdh tvkyform; ukd,fpm;vS,frsm;ESifh tvkyform;xk tm;vkH;oabmqENt& oydwfvSefvkduf}uygonf? 9/6/74 aeŒwGif tvkyform;tm;vkH;onf atcsrf;pGmjzifh tvkyfcGifokdŒjyefqif;}uygonf?

4if;wkdŒonf olwkdŒuwdtwkdif; zrf;qD;jcif;rjyKaomfvnf; usaemfwd k Œ.awmif;qkdcsufawGukd tvkyform;xktm;vHk;u ay;vdrfhEdk; ay;vdrfhEdk;eJŒ apmifhar#m fvm&m &ufrSv/ vrSESpfod kŒomajymif;vJvmcJhaomfvnf; bmwpfckrS &vmjcif;/ ay;vmjcif; r&Sdacs? vdrfvnfvSnfhjzm;onfudk odvmaomtcg XmetoD;oD;rSm &Sd=uaom ukd,fpm;vS,frsm;ESifh tvkyform;xktm;vHk;wdkŒonf rausreyfESifh rcHr&yfEdkifjzpf+yD; ESpfywfvnfaeŒjzpfaom 6/ 6/ 75 aeŒ eHeuf 9 em&D 30rdepf wGif oydwfarSmuf qENjy}uygawmhonf?

usaemfwk d h aq;0g;puf±H k tjyiftif;pde f rD;&xm;pufacgif; jyifpuf±H k /orkdif;ESifh csnfr#iftxnfpuf±Hk/ *kHeDpuf±Hk/

qifrvkdufoabmFusif;puf±Hk/ ukef;vrf;o,f,lykdŒaqmifa&;vkyfief;ESif h tjcm;puf±H ki,f ajrmufjrm;pGmonfvnf;oydwfarSmuf}u+yD; awmif;qkdcsufrsm;awmif;qdk}uonf?

usaemfwkdŒ aq;0g;puf±HktwGif;rSqENjyawmif;qkdcsufrsm; awmif;qkdaeŒpOf*/6/75naeŒ4;30wGif vufeuf tjynfhtpk H jzif h jrefrmpum;em;rvnfaomwkdif;&if;om;ppfom; (70) cefŒu puf±Hkukd0kdif;xm;+yD; ppfom;tcsKdŒonf yifrwHcg;aygufukdausmfwuf0ifa&mufvm}uumusaemfwkdŒ tvkyform;tm;vkH;ukd aoewfESifhcsdef+yD; 0kdif;xm;vkdufygonf? xkd haemufAkdvfrª;wpfa,muf a&mufvm+yD; ‘cifAsm;wkdŒtm;vkH; puf±HktjyifukdxGuf+yD; ukd,fhtdrfukd,f at;at;aq;aq; jyef}uyg?puf±Hkukd usaemfwkdŒ odrf;vkduf+yD? usaemfwkdŒ trdefŒay;wmukd rvkdufem&if ypf&ygvdrfhr,f? cifAsm;wkdŒukd rdepf 30 tcsdef ay;r,f? puf±HkxJrSm wpfa,mufrS rypfcsifbl;’ vkdŒ ajym+yD; rsufaxmifheD}uD;eJŒ }unfhaeygonf?

ukd,fpm;vS,fESifhtvkyform;rsm;onf rausreyfjzifh tH}udwf+yD; vufoD;ukd uspfuspfygatmifqkyf&if; a'goawGukdrsKdodyfum puf±HktwGif;rS toD;oD; xGufcGmay;&awmhonf?

‚if; 8/6/75 aeŒ nrSmyif usaemfwdkŒjrefrmEkdifiHaq;0g;puf±HkrS Xmeukd,fpm;vS,f acgif;aqmif trsKd;orD; okH;a,muftygt0if vl (33) a,mufukd nwGif;csif;vdkufvHzrf;qD;+yD; emrnfqkd;jzifh ausmf}um;aom tif;pdeftusOf;axmifokdŒ ykdŒvkdufygonf?

12/7/75 aeŒwGif ppfckH±Hk;zGifh+yD; 10 ESpf/13 ESpf/ 16 ESpf toD;oD; jypf'%f csrSwfvk dufygonf? tjcm;puf±H ktoD;oD;rSacgif;aqmifrsm;udkvnf; usaemfwkdŒESifhtwl tif;pdeftusOf;axmif óud;wkdufokdŒykdŒaqmifvkdufygawmhonf?

wdkufyJG0iftvkyform;a[mif;wOD;bDbDtdkif (1974 - 75)

20

Page 23: BLSO Journal 2005 Issue

urBmjcrf;ESpfck=um;u rufaqhcsfqrfrm&Sefum'wfpf wpfa,muf ol&JŒum;rSefab;rSm vm

a&muf awmif;&rf;aewJh zdeyfrygwJh olawmif;pm;wpfa,muf&JŒrSefacgufoHudk owdrðytm;ygbl;? ol[m touf 36 ESpf&SdwJhtdENd,EdkifiHom; pD;yGm;a&;vkyfief;&SifwpfOD;jzpfygw,f? bHkabòrd@&JŒvrf;qHkwpfckrSm rD;eDrdaepOf '±dkifbmab;a&SŒcef;rSm rsufpdrSwf+yD;pdwf tem;,laewmyg? tJ'DtcsdefwdktwGif;rSmyJ ol&JŒvufudkifqJvf zkef;rSm owif;wpfck wDwDwDwDeJ@ 0ifvmygw,f? owif;udkzwf vdkuf+yD; atmifEdkifwJh tðyH;eJ@ xdkifcHkay: rSDvdkuf&if; um;ay:rSm&SdwJh tjcm;olawGudk tm;wufoa&m ajymjyvdkufyHku?

+Adwdo# touftmrcH ukrrrrr%D}uD;jzpfwJh aem0pf,leD,H (Norwish

Union) u ,lauEdkifiHwpf0Srf;rSm &SdwJh ol@&J@ 0efxrf; 900 ausmfudktvkyfu tem;ay;vdkufjcif;?

urBmwpfzufjcrf;rSm&SdwJh vef'eftajcpdkuf ukr`%Dwckuta&;ay: xkwfjyefwJh a=ujimcsufwpfckjzpfygw,f? vufudkifqJvfzkef;ay:u 'Dowif;wdk[molwdk@twGufawmh owif;aumif;wpfckygyJ?

rpPwm qrfrm &Sefum'wfpf qdkwmu 'DtvkyfawGta=umif;udk u|rf;usifwJholwOD;jzpfygw,f? aem0pf,leD,H tjyifaemufxyf tvm;wl vkyfief; 3000 avmuf[m tdENd,EdkifiHrSmEdkifiH&yfjcm; &if;ESD;ðr‡yfESHr_awG vkyfawmhr,fqdkwmudk trSwfaw;xm;+yD;om;jzpfygw,f? 'ga=umifh tdENd,tajcpdkuf urBmvHk;qdkif&m'Avlteftufpf 0efaqmifr_tzGJ@ (WNS Global Service) twGufowif;aumif ;wpfc kvd k @ qd k&r Smyg? 'Avl teftufp fqdkwmuvnf; wpfqifhcHuefx±dkufvkyfief;awG vkyfaewJhukr`%Dwpfckjzpf+yD; oluawmh 'Dukr`%D&JŒ wu,fh obm&ifh'kwd,OuUX jzpfygw,f?

2004 ckESpfrSm ol@&JŒ 'Avlteftupff qdkwm aemf0pf&JŒ rdcifukr%DD}uD;jzpfwJh tmADAm (Aviva) eJ@ wpfqifhcHuefx±dkuf vkyfief;vkyfaqmifzdk@ uefx±dkufpmcsKyfcsKyfqdkxm;wJhh tdENd, tajcpdkufukr`%DoHk;ckxJu wckjzpfygw,f?

tm&Swdkuf&J@ tjcm;wpfzufjcrf;rSm&SdwJh &Sef[dkif; enf;ynmòrd@awmf}uD;rSmawmh touf 29 ESpft&G,f rpPwmcsrf&Sif;wpfa,mufuawmh ol&JŒ uGefjyLwmuD;bkwfay:rSm wawmuf

awmufeJ@ tvkyf±_yfaeygw,f? ol@rdbawG acwfvufxufu'DvdkacwfrDwJh enf;ynm&yfawG oif=um;cGifh r&cJhygbl;? aemuf+yD;csrf;omºuG,f0r_qdkwm tE W&m,fawGeJ@ &ifqdkif&Edkifw,fqdkwJh ol@r dbawGaexd ki fc J hwJ h w±kwfjynfqd kwmud kawmif arhxm;&awmhr,fh yHkpH jzpfaeygw,f? bmjzpfvdk@vJqdkawmh &Sef[dkif;qdkwmw±kwf trsKd;om;rsm;eJ@ EdkifiH&yfjcm;enf;ynm tdkifwDukr`%D}uD;awGtwGuf wu,fhtajcpdkuf&m ae&mwpfckjzpfaewJh twGufygwJh?

tdkifwD t&nftaoG;awGjynfhaewJh ol@vdk tar&duefrefae*smawGuawmh ol@vuf&Sd0ifaiGeJ@ E_dif;,SOfr,fqdk&ifawmhol@vuf&Sdvpmxuf q,fq &&SdEdkifygw,f? 'gayr,fh tar&duudkoGm;zdk@tcGifhtvrf;ay;cJhr,f qdk&ifawmifrS ol@taeeJ@ roGm;Edkifygbl;wJh? w±kwffjynfrSmyJ aexdkifoGm;r,fvdk@ qdkygw,f? ‘usaemftem*wfudk cef@rSef;xm;+yD;om;yg? tcGifhtvrf;awG[m 'Da'orSmtrsm;}uD; a&mufvmtHk;rSmAs?’ ycHk;ESpfzufwGefŒ&if; [efygygeJ@olu qufajymwmjzpfygw,f?

trSefwu,fawmh &Sef[dkif;qdkwm 'Dae@umvrSm w±kwftrsKd;om;rsm;eJ@ EdkifiH&yfjcm; ukr`%Drsm;twGuf t&if;tjrpfjr‡KyfESHzdk@ ae&mwpfck jzpfaeygw,f?

toHwdwfawmfvSefa&; (odk@r[kwf) atmhzf&_d;&if; urf;vGef EdkifiH&yfjcm; tvkyfv$Jajymif; &if;ESD;jr‡KyfESHr_

urBmwpf0Srf;vHk;rSm toHwdwfawmfvSefa&;wpfckjzpfaeygw,f? 'gayr,fh 'DawmfvSefa&;[m tpDtpOfwus jzpfay:aewmawmh r[kwfygbl;? aemuf+yD; 'g[m Ed kifiHa&;eJ@vnf;ywfoufqufEG,f aewmvnf; r[kwfbl;? 'gayr,fh 'DawmfvSefajymif;vJr_}uD;[m wjznf;jznf; nifnifomomeJ@ a&SŒwdk;vmwJhoabmjzpfygw,f? ckefjyefausmfv$m; jzpfwmvnf;ygw,fvdk@,lq=uwJhol wcsKd@vnf; &Sdygw,f? usaemfwdk@ 'Dvdkjzpfaewmudkwm;csiftHk;awmh 'g[m wm;vdk@r&ovdk &yfwef@oGm;rSmvnf;r[kwfygbl;? tckajymwJh awmfvSefa&;qdkwmuawmh urf;vGefEdkifiH&yfjcm; tvkyfv$Jajymif; &if;ESD;jr‡KyfESHr_ qdkwmygyJ? 'Dvdkatmhzf±_d;&if; (Offshoring) urf;vGef EdkifiHjcm; tvkyfv$Jajymif;&if;ESD;jr‡KyfESHr_&JŒ jzpfpOfawGqdkwm uvnf; topftqef;wpfckr[kwfygbl;wJh? w±kwf/ ruUpDudk pwJh wdkif;jynfawGrSm ukefypPnf;

oH'dkif;az

toHwdwfawmfvSefa&; odk@r[kwfvmwmhr,fh atmh±_d;&if; v_dif;opf

21

Page 24: BLSO Journal 2005 Issue

xkwfvkyfjcif;qdkif&m vkyfief;awGudk a&$Œajymif; tajcðycJh=uwmESpfaygif;rsm;pGm =umjrifhcJhyg+yD? 'gayr,fh tck aemufjzpfvmwJhjzpfpOfuawmh aumfvHjzL tvkyfawGudkyg Ed kifiH&yfjcm;rSmt&nftwGuf trsm;tjym; ajymif;a&$Œvkyfud ki fvmjcif;jzpfygw,f? 'DvdkrsKd; aumfvHjzLtvkyfawG t&Sdeft[kefeJ@ t&nftwGufrsm;rsm; ajymif;a&$ŒwmrsKd;udk twdwfumvrSmwkef;urjrifawG@cJh=u&ygbl;?

'g[m ajymif;vJr_&JŒ a&SŒajy;vdk@qdk&rSmyg? aemufvmr,fhq,fpkESpf wpfckrSmawmh tckvdk toHwdwf awmfvSefa&;(odk@r[kwf) atmhzf±_d;&if; urf;vGefEdkifiH&yfjcm; tvkyfv$Jajymif;&if;ESD;jr‡KyfESHr_[m tar&duefeJ@ Oa&myEdkifiHom; aumfvmjzLtvkyform; oef;aygif;rsm;pGmudk tvkyfvufrJh b0awGtjzpftjyif;txef xdk;ESuf±dkufcwfygawmhr,f? olwdk@twGuf tvkyfcGifawG yg;vsm;vmygawmhr,f? avmhpftif*sDvdpfrS vef'efòrd@awmf}uD;xd/ abmhpfwGefrS bmvif=um;/ wdkvJ'dkrS wdkusdK/atmfpwifrS trfpwm'rf pojzifh tv,fvwfwef; vlwef;pm;awG=um;rSm wGif;euf}uD;wck òydqif;ovdk jzpfvmEdkifygw,f?

tifw,fvf (Intel) EdkifiHwum ukr`%D}uD;&JŒ tvkyftr_aqmif t&m&SdcsKyfwOD;jzpfwJh u&dwf bm&ufu ajymwmuawmh urBmhtvkyftiftm;pk}uD; &ifqdkifae&wJh 'Dajymif;vJr_&JŒ±dkufcwfcsuftay: vltrsm;pk}uD;uawmh auseyfvSwmawmhr[kwfygbl;? aemufq,fESpfausmfqdk&ifawmh tifrwefta&;}uD;wJhpkzGJ@r_awG òydqif;wmudk awG@jrif&ygvdrfhr,f? oltawG@tóuHay:uae&&SdcJhwJh oifcef;pmrSwpfqifh óudwifjyifqifxm;zdk@ owday;wmjzpfygw,f? ol@&JŒtifw,fvf ukr`%D}uD;udk,fwdkif EdkifiH&yfjcm; wdkif;jynfawGrSm tvkyform;opfaygif; axmifaygif;rsm;pGm iSm;&rf;xm;+yD;vkyfaqmifae&wmyg?

ukr`%D }uD;onfjzpfap/ i,fonfjzpfap tòydiftqdkifwGufcsuf=u&if; olwdk@&JŒ txl;ðyxm;wJh tvkyfawGudkawmifrStm&S a'oudk tvkt,uf ajymif;a&$Œae=u&ygw,f? vuf&Sdvkyftm;cawGxuf wpf0ufuae ig;yHkav;yHkxd jzwfcsEdkifzdk@twGuf jzpfygw,f? ,cifwkef;u puf±HkawG wpfck+yD;wpfck vkyfaqmifcJh=uovdkrsKd; jzpfaeygw,f? tckawmh bHkabòrd@}uD;rSmwpfqifhcHuefx±dkuf vkyfief;awGudkay;+yD; usaemfwdk@tvkyf awGudkjr‡KyfESHvkyfaqmifae=uygw,f? bmjzpfvdk@ aqmh0Jy±dk*rfrm awGudke,l;a&mufrSm aemufxyf riSm;=uvnf;qdkwm em;vnfzdk@tawmf cJ,Of;ygw,fvkd h armf*efpwefav (Morgan Stanley)upD;yGm;a&; okawoD wpfOD;jzpfwJh pwDzef ±dkŒcsf ajymwm jzpfygw,f?

21 &mpk atmhzf±_d;&if;eJ@ tm&Satmhzf±_d;&if; urf;vGef EdkifiH&yfjcm; tvkyfv$Jajymif; &if;ESD;

jr‡KyfESHjcif;qdkwm jynfwGif;vkyftm;twGuf EdkifiH&yfjcm; vkyftm;eJ@tpm;xdk;jcif;ygyJ? tar&duefawGtoHk;jyK=uwJh wl;z&D;vdk@ac:wJhukr`%D&JŒ 0efaqmifr_ w,fvDzkef;udk vSnfhvdkufr,fqdk&if tJh'D

zkef;oH[m tdENd,edkifiHrSm vmjrnfaeygw,f? tvm;wllygbJ*smrefEdkifiHom;wOD;[m rdkufu±dkaqmh0wf ukr`%D}uD;qDudktD;ar;wpfapmifydk@vdkufr,f qdk&ifawmh ol@twGuf jyef=um;csuf[mw±kwfEdkifiH}uD;qDu vmaewmjzpfygw,f? tckvdk aumfvHjzLtvkyfawGajymif;vJvmyHkudk Oyrmay;wmyg?

pDvDuGefbJvD; (Silicon Valley)rSm wpfcsdefu a&;cJhwJhacwfrDwJh uGefjyLwmy±dk*rfawG[m tckawmh tdEN d,EdkifiHbef*vdkòrd@rSm a&;qGJaewmjzpfygw,f? ,cifu z&rfhzGwfuq&m0efawG zwfcJh=uwJh aq;bufqdkif&m tdwfpfa&;"mwfrSefppfaq;csufawGqdkwm 'Dae@rSmawmh e±l;a'vDu aq;bufqdkif&m0efxrf;awGu ycHk;ajymif; v$J,lae=uygw,f? tdENd,EdkifiHub%f0efxrf;awG[m udef;*%ef;awGudk wGufcsuf&if; &&SdwJhpm&if;Z,m;awGudk e,l;a,mufudk ydk@v$wfae=uygw,f? urBmausmf umwGef;±kyf&Sif/ AD'D,dkawGqdkwmuawmh [dkuf'&mbwfrSmzefwD;ae=uyg+yD? a[mvD;0k'frSm r[kwfawmhygbl;?

'g[m 'Dae@ajymae=uwJh urBmr_jzpfpOf}uD;&J@ aemufjzpfvmr,fhv_dif;opfvdk@qdk=uygw,f? tusKd;qufuawmh tm&Sa'orSm wpfae@wpfa':vm puf±Hktvkyform;awG[m wpfem&Dwpfa':vm aumfvHjzLtvkyform;awGtjzpf toGifajymif;vJoGm;ygawmhr,f? tar&duefawGtwGufuawmh ta&;ay:owday; acgif;avmif;oHawG qlnHaeovdk jzpfygw,f? Oa&myom;awGuawmh ydk+yD;awmhawmif qdk;0g;Edkifygw,fvdk@qdkygw,f?,cifwkef;uawmh olwdk@wawG[m olwdk@&J@ tvkyfcGifawGudkurBmhvlOD;a& trsm;qHk; EdkifiH}uD;awGeJ@ òydifqdkifzd k@ rsKd;qufaygif;rsm;pGm wHwdkif; cwfxm;ovdk aecJh=uygw,f? tqDòzd;òzd;0zdkifhzdkifheJ@ csrf;csrf;omom &SdcJh=uwJh taemufEdkifiHom;awGtzdk@uawmh pGef@ypfcHvdkuf&ovdkygyJvdk@ wifpm;ygw,f?

w±kwfeJ@ tdENd,EdkifiH}uD;awGuawmh urBmwpf0Srf;u pD;yGm;a&;vkyfief;awGtwGuf tòydiftqdkif wHcg;zGifh zdwfac: óudqdkae=uovdk acwfvGefqufoG,fa&; wuUEdkavmf*sD enf; ynmawGuvnf; wpfpxufwpfp ydkrd kus,fjyef@jzpfxGef;ae ygw,f?tcsdefwdktwGif;rSmyJ tvkyform; oef;axmifaygif; rsm;pGmudkurBmh tvkyfcGif}uD;xJodk@qGJac:aygif;pyf ay;EdkifcJhyg+yD? aumfvHjzLtvkyfawGtwGuf t&nftcsif;jynfhrDwJh tm&Som; awG&JŒta&twGuf rsm;jym;vmwmeJ@twl pufr_xGef;um;+yD; jzpfwJhtaemufEdkifiHom; jynfolawGtwGufuawmh olwdk@&JŒ taemufpHvkyftm;cawGqdkwm a&&SnfrSm tvkyfrjzpfEdkif awmhbl;qdkwm±kwfw&uf rar#mfvifhbJ &ifqdkif&ovdk jzpfae ygw,f?

oH'dkif;az

(a&SŒv qufzwfyg)

22

Page 25: BLSO Journal 2005 Issue

tvkyform;oydwfwdkufyG J ppfppfjzpfw,f? vlxkwpf&yfvHk;eJ@ ausmif;om;xk&JŒaxmufcHr_ tjynfht0 &&Sdw,f?arvukefyd kif;up+yD; jrpfi,f rD;&xm;wGJjyifpuf±Hk tvkyform;rsm;&J@ oydwfupwifygw,f? yvdyfcsnfr#iftxnf puf±Hkuvnf; qufwdkufoydwfarSmufw,f?rEœav;eJ@ txufArmjynfw0Srf; puf±Hktvkyf±Hkwdkif;vdkvdk oydwfarSmuf=uw,f?ajrvwfa'owpf0Srf;vkH; oydwfrkefwdkif;wdkufcwfvmygw,f? rqv 0gZDpuf±HkrSmvJ wif;=uyfpGm udkifwG,fxm;wJh =um;u&uftcsdK@ oydwfarSmuf=uw,f?

'DvdkeJ@ tif;pdefrD;&xm;puf±Hkup+yD;tvkyform;oydwf[m &efukefudk a&mufvmygw,f? ZGefvqef;rSmawmh &efukefòr@dawmf wpf0Srf;&S d puf±Hktvkyf±H kwdkif;oydwf rarSmufwm r&SdoavmufygyJ?xdkpOfu puf±Hktvkyf±Hkwdkif;[m rqvodrf;xm;wJ h “jynfoly d ki f” csnf;y Jjzpfygw,f? yk*~vduydkifr&Sdyg? (pyg;puf/yJpuf/ *sHKpufuav;awGawmh &Sdygw,f?)

arSmfbD/ tif;wdkif/ axmuf}uHŒ/ 'nif;ukef;rS p+yD; tif;pdef óudŒukef;/ ordkif;/tkwfusif;/ urm&Gwf/ vSnf;wef;pwJh puf±Hktvkyf±HkawG/ tvkyform; &yfuGuf awGpka0;&m (e0wvufxufrSm tvkyf orm;&yfuGufawG zsuf+yD; a&$@ajymif; vdkufyg+yD?)ae&mawGr Sm jc dr f h jc dr f ho JoJygy J ?

‘aemufvdkufacG;’awG[m ygwD - aumifpDxJrSm ae&m,l=uw,f? taeacsmiftpm;acsmifvdk@wifru tm%mjy tcGifhta&;,l+yD; npfw,f? bHk;w,f/ jzpfcsifovdk jzpfaeygw,f? (,ae@ }uHhzGH@vdkygyJ)

xdkpOfu ‘0g%dZ…yÉdyuQ jzefajza&;±H k;’ qdkwm &S dygw,f? tvkyform;-tvkyf&Sif yÉdyuQjzpf&if ajz&Sif;wJh±Hk;yg?tvkyform;0ef}uD; vufatmufrSmyg?'gayrJh tpdk;&puf±HkeJ@ tvkyform; tr_jzpf&if tpdk;& (puf±H k) yJ Ed kifygw,f?tpdk;&u tvkyf&Sif - tvkyform;uvkyftm;a&mif;pm;ol/ tcpm;yg? puf±Hkrefae*smudk,fwdkifu tvkyform; aumifpD OuUX jzpfaeawmh ±Hk;a&mufwJhtr_vnf;r&S doavmufyg? yk* ~vduvkyfief;&Si fuav;rsm;eJ@ tvkyform; tr_jzpf&ifawmh 0g%dZ…±Hk;u tvkyform;bufu&yfygw,f? ('gudk t&if;&SifeJ@ tvkyf orm;yÉdyuQ vdk@ yHk}uD;csJ@ygw,f?)

tvkyform;wa,muf tvkyf&zdk@qdkwm “tvkyftudkif&SmazGa&; tvkyform; rSwfyHkwif±Hk;” qdkwm òrd@e,fwdkif;rSm&S dygw,f? tvkyform;0ef}uD; vufatmufuygyJ? tJ'D±Hk;rSm rSwfyHkwifxm;+yD;apmif h&ygw,f? tuyft&yfaumif;rSvmbfxdk;EdkifrS tvkyfwck (udk,feJ@ xdkufwefwm rwefwmxm;) &ygw,f?

tvky fuawmh &+y D / ‘b,fvd k’tvkyfvJ´

ae@pm; v&Sif; tprf;cef@ tvkyfoifpwJh yHkpHrsm;eJ@ vkyf=u&ygw,f? t+rJwrf;tvky form; (permanent labour)

r[kwfyg/ vkyfief;jy (work charge) vdk@ac:ygw,f? b,f m%f}uD;&Sif xGifcJhw,fawmh rodygbl;/ (6) v tprf;cef@yg?ðzwfcsifwJh tcsdefðzwfvdk@ &ygw,f? ESpfwdk;&Sm;yg;p&dwf yifpifpwmawG cHpm;cGif h

Ad kvfwaxmif/ pufqef;/ oHvsif/ 'v/&efukef qdyfurf; pwJh *dkaxmifawG ukefavSmif±HkawG opfpufawG pka0;&m òr@de,fawGrSmvJ jcdrfhjcdrfhoJygyJ?

tvkyform;oydwf[m ol@ oabmolaqmif+yD; “tvdktavsmuf” jzpfay:vmwJh tvkyform;tcGifhta&;wdkufyGJppfppf jzpfygw,f? ‘rqv zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHkopf’ ay:vmwJh 1974 ZEM0g&D (1)up+yD; ‘ygwD-aumifpD’ qdkwmawG ay:vmygw,f? pm;oHk;ol or0g,rawGay:vmygw,f? rqvygwD jynfol @aumifpD ( ,cif ol}uD;tvkyf) tvkyform; aumifpD/ v,form;aumifpDqdkwmawG[m tvkyform;xktay: wdkuf±dkufzdESdyfwJh u&d,mrsm; jzpfvmw,f?

tvkyform;eJ@ 0efxrf;rSefor# ‚if;wdk@eJ@ uif;uGmcsifvdk@ r&yg? rqv ygwD0ifr[kwf&if tcGifhta&;r&/ tvkyform;wdkif; 0efxrf;wdkif; tvkyform; aumifpDr0ifvd k @r&/ (tvdktav#muf tvkyform;aumifpD 0if&w,f?) or0g,rxJrSm rdrdtpkpyf (owfrSwfcsuftwdkif;)xnfh&w,f? 'DtzGJ@tpnf;awGudk óud;udkifxm;wmu rqv ppftpdk;&yg? xdkpOfuAdkvfðywfawG tawmfrsm;ygw,f? ppfOD;xkyfc |wf +y D ; acgi f ;aygi f ;wJ h acwfyg?AdkvfðywfawG[m “txl;t&m&Sd” tjzpfXmetoD;oD; puf±Hktvkyf±HktoD;oD;udka&mufvmygw,f? t&yfom; 'g±dkufwmawGrefae*smawG ynm&SifawG[m wpwpab;a&mufukef+yD; AdkvfðywfawG[m 'g±dkufwmawG refae8smawG ‘taumif}uD;’awGjzpfvmygw,f?

‘ygwD-aumifpD’ qd kwmawG[mae&mwum wGifus,fygw,f/ vkyfief;cGifxJ &yfxJ&GmxJrSm ‘tvdkawmf&d’awG

1974 ar - ZGef tvkyform;oydwfaZmfoef@ (qifrvdkuf)

23

Page 26: BLSO Journal 2005 Issue

r&Sdbl;? cGifh&ufwcsdK@awmh &w,f? t+rJwrf; tvkyform;vdk wpfESpf (wpfveJ@ 10&uf) &uf 40 cHpm;cGifh r&bl;? rD;zGm;cGifhemrusef;cGif h pwmawGawmh a0;a&m/vkyfief;cGif xdcd kufepfem&if bmtcGif hta&;rS r&Sd/ tJ'Dvdk tvkyfrsKd; jzpfygw,f?

puf±Hkwdkif;rSm tJ'Dvdk tvkyform;rsKd;utrsm;pkyg? Oyrm - ordkif;*kefav#mfpuf±Hk (wpfae@ 3 qdkif;) tvkyform; 4000ausm favmuf & S dy gw,f? t+r Jwrf;r[kwfwJh tvkyform;u 3000 avmuf&Sdw,f? csnfpuf (wpfae@ 3 qdkif;) tvkyform; 3000 avmufrSm 2000 avmufut+rJwrf; r[kwfyg?

tvkyform;awG[m vkyftm;eJ@vkyfc r#wpGm r&bl;? tvkyfcGif rwnf+rJbl;? b0 tmrcHcsuf r&Sdbl;? vkyfief;cGifoufom acsmifcs dr _ r&S d ? tEœ&m,fruif;bl;? aexdkifr_ pm;0wfaer_b0usyfwnf;? ygwD-aumifpDawG ae&mwum vlwGifus,f vkyfaew,f? pwJh pwJhrauseyfr_awG pkyH kaeygw,f? xdkpOfutedrfhqHk;vkyfc wpf&uf 3 usyf 15 jym;?wv 82 usyf jzpfygw,f? (vpmxkwfcsdefygwD - aumifpDa=u;/ [dka=u; 'Da=u;jzwfvdkufao;w,f?) rqv ppftpdk;&rwdkifrD awmfvSefa&; aumifpD (62 ppfwyftm%modrf;+yD;zG J @) vufxufupcJhwJhyxr av;ESpf pDrHudef; (71 - 72 rS 74 -75) qdkwm ESpfESpfcGJeJ@ &yfoGm;+yD;/ 74 rqvtpdk;&up+yD; 'kwd, av;ESpfpDrHudef; (74- 75 r S 77 - 78) qd kwmud ktopfa&;qG Jygw,f? yxr av;ESp fp Dr Hude f ;[m wGufajcrud kufratmifjrifvdk@yg? 74 ZGefvrSm (6v)tprf;cef @awG tvkyf ðywfawmhr,f?tvky form;awG[m e*d kuwnf;utESdrfcH+yD; tvkyfvkyfae&ao;w,f ,ckaxmifcsD tvkyfðywfawmhr,f? ArmjynfwpfcGifvH k; tvkyform;oydwf}uD;&J @t"du “csdefudkufAHk;”u 'gygyJ? tvkyform; oydwfawG 0uf0ufuGJatmif wpfvHk;+yD; wpfvHk; aygufuGJvmygawmhw,f?

tvkyform;awG[m puf±Hktvkyf±HkawGudk odrf;vdkufw,f? 0if;wHcg;awGudkaomhcwf ydwfqdk@ xm;vdkuf=uw,f?puf±Hk±Hk;cef;awGxJrSm oydwf±Hk;zGifh=u w,f?puf±H kawGrSm uif;txyfxyf csw,f?puf±HkwHwdkif;awGay: wuf+yD; toHcsJŒpufeJ@oydwfaºuG;a=umfoHawG 24 em&D rjywfwdkifwnf=uygw,f? vlxkudk &Sif;jyw,f?rw&m;r _awG c Hpm;csufawGud k&ifz Gi f h =uw,f? txufu ajymcJ hwJ h‘csdefudkufAHk;’ &Sdaea=umif; tvkyform;rsm; tpu rod=uygbl;? cHpm;csufawG&ifzGifh&if;eJ@ wlnDwJh rauseyfcsufawGub0wl tvkyform;xk pnf;vHk;nD!GwfapcJhygw,f? olwdk@wawG[m vlpkvla0;eJ@±Hk;cef;xJ0if+yD; AsL±dku&uft&m&SdawGudkta&;qdk=uw,f? tajctwif jyif;jyif;xefxef ajymqdk+yD; vdkvm;csufawG r&wJhtcg ± H k ;ce f;awGud k odr f;vd kufw,f?t&m&S dawGud kzrf;+yD; tcef;wckxJrSmxdef;odrf;vdkufw,f? oydwfarSmuf =uyg+yD?olwd k @[m bmudkrS ra=umufawmh/aESmifóud;rSty qHk;±H _;p&mr&Sdqdkwmudkb0ay;todt& oabmayguf=uygw,f?puf±Hkwdkif;vdkvdk 'DyHkpHygyJ? tvkyform;awG&J@ emusnf;csufawG zGifhtefoH[mem;axmifwJh vlxky&dowf&ifxJ v_dufv_dufvSJvSJ cHpm;&ygw,f? wu,fhudka'gow}uD;eJ @ [efaqmifr_uif;rJ h +y D;uAsmrqefaomfvnf; vlxk&ifxJ pmemr_u±k%maum a'gorD;aum pkðyH0ifa&mufvmapygw,f? tvkyforawGuvnf;xrDwdkwdk0wf+yD; rdkufcGufudkif &ifzGifh=uw,f? ‘&Jabmf tvkyform;rsm; &Sifh’ qdkwJhb0emwJh ArmjynftrsdK;orD; tvkyform;xk&J@ wdkufyGJac:oH[m =uufoD;xp&m aumif;ygw,f?

ausmif;om;vli,fawGu tkyfvdkufoif;vdkuf puf±Hkjyifyuae axmufcHr_ jy=uw,f? vlxk}uD;u puf±Hkwdkif;rSm 0dkif;tHktm;ay;axmufcH=uw,f? xrif;xkyfawGaq;vdyfawG rkef@yJoa&pmawG ydk@=uw,f?xrif;xkyfawGxJrSmvJ tm;ay; axmufcHwJ h pmv$mawG a&;xnfhay;=uw,f?

awmifhxm; &Jabmfwdk@/ xrif;riwfap&bl;?

tvkyform;aumifpD æ æ tvdk r&Sd?rqv tpdk;& æ æ tvdk r&Sd?tvkyform; tcGifhta&; æ wdk@ta&;?vkyfc vpm wdk;jr‡ifha&; æ æ wdk@ta&;?tvkyfcGif wnf+rJa&; æ æ wdk@ta&;?ukefaps;E_ef; usqif;a&; æ æ wdk@ta&;?oydwf oydwf æ æ arSmuf arSmuf?rD;wkwf rD;wkwf æ æ ±_d@ ±_d@?ta&;awmfyHk æ æ atmif&rnf?

aºuG;a=umfoHawGu wnDwnf;vdkygyJ?&Sif;vif;wdusw,f? tydktvdk ryg&Sdyg?tvkyform;awG[m olwdk@r0ifrae& 0ifxm;&wJh tvkyform;aumifpDudk tvdkr&Sda=umif; aºuG;a=umfoH[m xdyfqHk;rSmae&m,lxm;ygw,f? ygwD - aumifpDupm;zm;awG aemufvdkufacG;awG =uufaysmufiSufaysmuf aysmufukefygw,f?aumifpDxJu tvkyform;csif; ta=umif;odwJhvl olwdk@,Hk=unftm;udk;wJh tvkyform;acgif;aqmifawG(olwdk@vnf;aumifpD0ifawGygyJ?) tvdktavsmuf oydwfacgif;aqmifawG jzpfvmw,f? puf±H kwpf±HkeJ@ wpf±Hk zkef;eJ@ (±Hk;zkef;) odk@r[kwfum;eJ@ (±Hk;um;) odk@r[kwf wenf;enf;eJ@qufoG,f=uw,f?

'DvdkeJ@ oydwf[m us,fjyef@}uD;xGm;vdk@ vmcJhyg+yD? tqifhjrifhoydwf aumfrwDawG/ puf±Hkcsif;eD;pyf&m aygif;pyf zGJ@pnf;=uw,f?

zrf;xm;wJh t&m&SdawGudk t=uyfudkif+yD; awmif;qdkcsufawGudk vufrSwfxdk;cdkif;=uw,f? wcsdK@u xdk;ygw,f? puf±Hk!ïefrª;wdk@/ refae*smwdk@yg? olwdk@rSm bmtcGifhtm%m&SdyghrvJ? ay:vpDu ppftpdk;& qDuvmwmyg? aemufy d ki f ; tm;vH k ;ud ktvkyform;rsm;u jyefv$wfay;vdkufygw,f? aoG;xGufoH,dkjzpfw,f r=um; rdyg?t&m&S di,frsm;uawmh pmemr_ jy=uygw,f? wcsKdŒwavrSty udk,fwdkifryg0ifyg? E_wfeJ@awmh axmufcH=uygw,f?

24

Page 27: BLSO Journal 2005 Issue

puf±Hk0efxrf; pma&;pmcsD trsm;ydkif;uoydwfwdkufyGJrSm yg0if=uygw,f? olwdk@ vnf;tvkyform;awGvd k z dE S dy faoG;pky fc H&wmygyJ?

&efukefòrd@ay:u tpdk;&±Hk;rsm;tm;vHk;ydwfukef=uygw,f? trdef@xkwf+yD; ydwfwmr[kwfyg? 0efxrf;awGyg oydwf ul;pufrSmpdk;vdk@ txufeJ@n‡d+yD; em;vnfr_eJ@y dwfuke f =uwmyg? ± H k ;apmi f h0e fxrf;avmufom usefygawmhw,f? ukef;vrf;o,f,l ydk@aqmifa&; c&D;onfwifum;rsm;0efwifum;rsm;/ &xm;/ oabFm/ pmwdkufydk@aqmifa&;pwJh 0efaqmifr_ vkyfief;awGygoydwfarSmuf=uygw,f? &efukefwpfòr@d vHk;um;/ &xm;awG &yfqd kif;ukefygw,f?v#yfppf0efxrf;awG pmtkyfwdkuf (tpdk;&yHkESdyfpufawG) ygrusef oydwfarSmuf=u vdk@xkwfvkyfa&;eJ@ 0efaqmifr_ ,Eœ&m; wckvHk;&yfqd ki f;oGm;ygw,f? rqv ygwD -aumifpD±Hk;awG or0g,rawGvnf; ydwfxm;ygw,f? qd ki f ;bkwfawG ðzwf+y D;udk,fa&mif azsmufxm;ygw,f?

xHk;pHtwdkif; yk'fr 144/ nrxGuf&trdef@eJ@ ppftkyfcsKyfa&;trdef@ xkwfjyefygw,f? &efukeft0ifvrf;awGjzpfwJ haxmuf=uHh/ wdk;a=umifuav; *dwfawGydwf+yD; ppfwyfu apmif hxm;ygw,f?omauw wHwm; opf§a[mif; (2) ckpvHk; ydwfvdkufygw,f? wHwm;opf}uD;ud kvnf; r˜xm;vdkufygw,f? (t&Sifjzpfw,f)? xdkpOfu &efukef - oHvsifwHwm; r&Sdao;yg? v_difjrpftwGif; ppfa&,mOfawG uif;vSnfhygw,f? xdkpOfuxkwfjyefcJhwJh ppftkyfcsKyfa&;[m 1977 -78 avmufusrS ±kyfodrf;ygw,f? (4) ESpfavmuf =umcJhygw,f?

'gayr,fh ae@a&mnyg oydwfawGupnfum;vsufygyJ? rqvtpdk;&u puf±Hkwpf±Hkcsif;pDeJ@ aphpyfn‡dE_dif;wmawG vkyfygw,f? ‘awmif;qdkcsufawG ajyvnfatmifvkyfay;r,f/ oydwfvSefyg tdrfjyefyg’ 'gyJxyfumxyfum vmygw,f? acsmhwcgajcmufwvSnfh zdtm;ay;ygw,f? tcsdef=umvmawmh oydwfawG yef;vm=uw,f?

puf±Hk}uD;awGudk ppfwyfu 0dkif;vdkufygw,f? rD;jzwfwm a&jzwfwm vkyfygw,f?tvkyform;awGqlawmh puf±HkawG azmufcGJypfrSm a=umufvdk@ a& - rD; jyefay;ygw,f? puf±Hkuav;awG wajz;ajz; oydwfvSef=u&w,f? jyif;xefwmu *kefav#mfpuf± H k / c snfr#i fpuf± H k / qifrvd kufoabFmusif;wdk@ jzpfygw,f? ppfwyfu 0ifypf+yD; puf±Hkudk odrf;vdkufygw,f? tvkyform;awG aoG;ajrusygw,f? ordkif;csnfpufrSm puf±Hka&S@ jynfvrf;ray: xdkif+yD;qENjyaewJh tvkyform;eJ@ vlxk }uD;udkppfwyfu ESpfzufn‡yf+yD; ypfcwf ygw,f?ab;r Sm&y f =unf haewJ h vltky fa&mtdrfawGxJu =unfhaewJh vlxka&m teD;&SdbwWmaps;xJ 0i fa jy;wJ h vlxkud ky gppfajrjyifvdk twif;vdkufypfvdk@ tavmif;csif;xyf usqH k;&ygw,f? qifrvd kufoabFmusif;rSm puf±Hk0u 0ifvmwJh ppfum;udk tvkyform;awGu v#yfppf"mwfv$wfxm;+yD; rD;owfydkufeJ@ yufxkwfvdk@vefusukefygw,f? jrpfbufu urf;wuf,mOfeJ@ puf±Hkudk ypfcwfodrf;ydkufvdk@aoG;acsmif;p D; usqH k;c J hygw,f? Ad kvfwaxmifopfpufrsm;eJ@ ajrmufOuUvmtvkyform;&yfuGufrsm;rSmyg ypfcwfr_rsm; jyif;xefygw,f? wjcm;ae&m tESH@tjym;rSmvJ tenf;tyg; &Sdygw,f?

1974 ar - ZGe f tvky form;oydwf[m aoG;acsmif;pD; ES drfeif;cH&ygw,f? 'Doydwf}uD;[m rxifrSwfwJh tcsdefrSm t&Sdefjyif;jyif;eJ@ xavmifvdkufwJhrD;}uD;yg? qdk&S,fvpf ‘rD;’ eJ@ upm;wJhppftpdk;& rD;avmifcH&wmyg? 1974 ZEM0g&D(1) rSmp+yD; topfyGJxkwfvmwJh ‘rqvzGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk’ [m (6) v twGif;twkta,mif tyky ftod k ;omjzpfa=umif; yGifhuscJh&ygw,f?

tvkyform;oydwf}uD;&J@ aemufyd kif;rSm ILO &J@zdtm;eJ@ tvkyform;aumifpDudk ‘tvkyform; tpnf;t±Hk;’vdk@ trnfajymif;ygw,f? ‘twkta,mif’a&G;aumufyGJawGeJ@ tvkyform;tpnf;t±Hk; tr_aqmif a&G;aumufyGJawG vkyfjyef

ygw,f? tvkyform; oufomacsmifcsda&;qdkwm vkyf+yD; tvkyform;awGudktpdk;&aps;eJ@ (xdkpOfu arSmifcdkaps;vnf;&Sd)qef-o=um;-aq;vdyf pwmawG a&mif;ay;ygw,f? tvkyform;rsm;udk t&pfusqyf pepfeJ@ aiGxkwfacs;ygw,f? (vpmxJu jyefjzwf,lygw,f)/ puf±Hkwdkif;rSm‘aiGpkaiGacs; or0g,rtoif;’qdkwmawGzG J @apygw,f? 'gawG[m tvkyform;oydwfa=umifh w'*F&vdkufwJh tcGifhta&;wcsdK@yg? aemufydkif; (yxrt}udrf) vpmE_ef; wdk;jr‡ifhay;wm vkyfygw,f? (wjynfvHk; orRwupvdk@ tedrfhqHk; vkyfom;txdyg) tedrfhqHk;vkyfc 82 usyf uae 100usyf jzpfvmygw,f? 'gayrJh e,fcsJ@ t*Fvdyfvufxufuwnf;u wdkuf,l& &SdcJ hwJh‘& Sm;yg;p&dwf’ qd kwmawmh aysmufoGm;yg+yD? t+rJwrf; 0efxrf; - tvkyform;rsm;vJ wdk;csJ@cef@xm;ay;ygw,f?'gayrJh wdkufyGJ0if tvkyform;trsm;pkuawmh axmifxJrSmeJ@ 0&rf;ajy;b0a&muf&ygw,f?

vpmwdk;wmeJ@ wqufwnf; aiGpuULazmif;yGum (0gZDpuf±H ku vd koavmuf ±dkufay;ygw,f) ukefaps;E_ef;awGvdkufwufygw,f? ESpftwef=umawmh(yxrt}udrf) aiGpuULawG w&m;r0ifawmha=umif; a=unmwm vkyfygawmhw,f? tajccH EdkifiHa&; pD;yGm;a&; ay:vpDt&yf&yf azmufjyefrSm;,Gif; aeor#awmhaq;+rD;wdkeJ@ b,fvdkukpm;aomfvnf;uk&mewd aq;r&Sdyg?

1974 ar - ZGe f tvky form;oydwf}uD;[m 'Drdkua&pDr&SdwJh rqvwygwD ppftpdk;acwfrSm ppftpdk;&udkjyif;jyif;xefxef xdk;ESufvdkufwJh jynfolw&yfvHk;udk rsufaphzGifhay;vdkufwJh ordkif;rSm arhaysmufypfvdk@ r&EdkifwJh ta&;awmfyHk}uD;w&yfyJ jzpfygw,f?

aZmfoef@(qifrvdkuf)

ÔÔÔÔÔÔÔ

25

Page 28: BLSO Journal 2005 Issue

ae‹wkdif;vkdvkd zwfae&wJhowif;awGxJrSm w&m;r0ifjrefrmtvkyform;awGudk xkdif;&Ju zrf;rdwJhowif;/ jrefrmjynfukd jyefydk‹wJhowif;awG rygwJhae‹r&SdoavmufygyJ? jyefydk‹cH&w,f/ jrefrmjynfbufa&mufawmh rJaqmufbufukdwpfcg jyeful;vm=uw,f? &&mtvkyfawG 0ifvkyf=uw,f? jrefrmjynfuwnf;uyGJpm;eJ‹ csdwf+yD; 0ifvmwJhol/ xkdif;xJa&mufrS yGJpm;eJ‹csdwf+yD; befaumufvkd csif;rkdifvkdòrdŒ}uD;awGrSm tvkyfvkyfzkd‹ ñud;pm;=uwJholawGuvnf; trsm;}uD; &Sdygw,f?jrefrmEkdifiHrSm b,favmufyJ yifyifyef;yef;vkyfvkyf rdom;pk0vifatmif rpm;=u&/r0wfEkdif=uatmif pD;yGm;a&; c|wfðcHus qkd;0g;aewJhtwGuf wpfae‹ukd ig;q,fajcmufq,fyJ&&/ wpf&myJ&& tom;av;ig;av; pm;Ekdif=u/ vlvkdolvkd 0wfEkdif=uwJhtdrfeD;csif;EkdifiHxJudk ul;0if&SmazGpm;aomuf=uwmudk tjypfajym vkd‹awmhrjzpfygbl;? yaxG;vufatmufrSm r0a&pmpm;+yD; tckdif;cH&/ t±kduftESuf cHae=uvkd‹xGufajy;=uwJh om;orD;awGvkdygyJ? tjypfwif&r,fholuawmh yaxG; qkd;vkd&ufpuf,kwfrmwJh ppftpdk;&yJjzpfw,fqkdwmuawmh &Sif;ygw,f? 'gayr,fhjrefrmEkdifiHuae xdkif;EkdifiHxJudkul;+yD; tvkyfvkyfukdif&SmazGpm;aomufcsifwJholawG(txl;ojzifh trsKd;orD;awG) taeeJ‹ jzpfcsif&mjzpfqkd+yD; qifuef;awmwkd; rqkH;jzwfapcsifygbl;? jrefrmyJjzpfjzpf xkdif;yJjzpfjzpf b,fvlrsKd;rSrqkd vlaumif;&Sdovkdvlqkd;vnf;&Sdygw,f? jrefrmvlrsKd;jzpfayr,hf rodem;rvnfwJh jrefrmawGudk&uf&ufpufpufvkyfr,fh a&mif;pm;r,fholawG&S dcJ hw,f/ &S daew,fqkdwmudkowdxm;apcsifygw,f? tJ'Dvkd vlrsKd;awGeJ‹ qufoG,frdoGm;wJh olawGtzkd‹ uawmhrawG;0Hhp&mb0ygyJ? u|ef/ u|efr wpfa,mufvkdvufvGwfpy,f a&mif;pm;wmudkcH=u&+yD; u|efawGvkd csKyfaESmif ±k dufESufck dif;apwm/rw&m; ðyusifhwmawG

a&enf;ig;rsm;

pdk;aevif;

26

Page 29: BLSO Journal 2005 Issue

c H =u&zk d ‹r sm;ygw,f? xGufajy;z d k ‹rvG,fulovk djyefzrf;rdoGm;&ifvnf; &uf&ufpufpuf n‡Of;yrf;ESdyfpufwmudkcH=u&rSmygyJ? &JrdoGm;+yD; jrefrmjynfbuf jyefyd k‹cH&wmurStrsm;}uD; oufomEkdifygao;w,f? tifrwefenf;yg;wJh ta&twGufavmufyJ vlpdwf&S d+yD; n‡mwmaxmufxm;wwfwJhtvkyf&SifawGeJ‹awGŒ+yD; udk,f&nf&G,fxm;ovdk aeEkdifpm;Ekdifpkaqmif;Ekdifwm awGŒ&ygw,f? rESpfu xkdif;tvkyform;0ef}uD;Xmeu a&$Œajymif;tvkyform;awGudk wpfESpfoufwrf; (tckoufwrf;wkd;ay;xm;) tvkyform;u'fawG xkwfay;vkdufwJhtwGuf tawmfav; tajctae wkd;wufajymif;vJvmw,fvkd‹ajym&rSmygyJ? 'DtwGuf xkdif;EkdifiHtpkd;&udk aus;Zl;wif&rSmygyJ?tenf;qkH; udk,fhudk tvkyform;tjzpf todtrSwfðyxm;wmcH&ovkd usef;rma&;t& apmifha&SmufukocHcGifh/ vlr_vkHðcHa&;tcGifhta&;wcsKdŒvnf; &&SdcHpm;Ekdif=uygw,f?vlvlcsif; pmemaxmufxm;r_ enf;yg;vGef;wJh tvkyf&SifatmufrSm a&mufoGm;=uolawGtzkd‹awmh xkdif;tvkyform;0ef}uD;Xmeu ay;tyfxm;wJh tvkyform;cHpm;cGifhawGudk tenf;tyg;yJ &=uwmawG@&ygw,f? b,fvdkyJjzpfjzpf bmtodtrSwfrS tðyrcH&wm xufpm&ifawmh awmfao;w,fvkd‹yJ ajym&rSmygyJ? jrefrmtvkyform;awGtaeeJ‹ vkyfoifhwJhtvkyfwpfckuawmh xkdif;tvkyform; 0ef}uD;Xmeu ay;tyfxm;wJh tvkyform;tcGifhta&;awGudk odaeatmif/ tvkyform;Oya'udk em;vnfaeatmifóud;pm;xm;zdk‹ygyJ? xkdif;bmomudkrajymwwf/ rzwfwwf&ifvnf; jrefrma&$Œajymif;tvkyform;awGudk umuG,fapmifha&Smufay;aewJh tvkyform;umuG,fapmifha&Smufa&;tzGJŒawG 'grSr[kwf xkdif; NGO awGeJ‹ tquftoG,f&atmifóud;pm;+yD;odjrifem;vnfatmif vkyfxm;=uzkd‹oifhygw,f? 'DvkdrSyJ tvkyform;wpfa,muftaeeJ‹ ukd,f bmtcGihfta&;awG &Ekdifw,f/bmawGvkdufemzkd‹ vkdtyfw,f qkdwmawG odjrifem;vnfaerSmjzpfygw,f? Oyrmtvkyf&Sifu rw&m;vkyfaew,fvkd‹od&ifw&m;Oya'abmiftwGif;u t&ifwkdufzkd‹ óud;pm;=u&ygr,f?tJ'Dvkd wkdufvkd‹r&awmhrS oydwfarSmufawmif;qkdwmrsKd; vkyf=u&ygr,f? tm%mydkiftzGJŒtpnf;u vm+yD; ajz&Sif;wJhtcsdefrSmtvkyform;awGbufu usaemfwdk‹usrwkd‹ rw&m;tvkyfcH&wJh

twGuf bmawGbmawG wifjyxm;ygw,f/ awmif;qkdxm;ygw,f/ aqG;aEG;xm;ygw,f? b,fvkdrS ajz&Sif;ray;wJhtwGuftckvkd oydwfarSmuf&wmyg qkdwmrsKd; tckdiftrm ajymEkdif&ygr,f? oufaocH pm&Gufpmwrf; taxmuftxm;awGudktaotcsm odrf;qnf;xm;=u&ygr,f? oufqkdifwJholawGudkwifjyEkdif=u&ygr,f? 'Dvkdqkd&if xkdif;EkdifiH tpkd;&taeeJ‹vnf;rsufESmv$JcJypfvkyfvkd‹ r&ygbl;? xkdif;EkdifiH[m 'Drkdua&pDEkdifiH}uD;wpfcktjzpf jynfhjynfh00 rjzpfao;ayr,fh 'Drkdua&pDpepfudkusifhoHk;aewJh EkdifiHwpfckjzpfwJhtwGuf ukvor*~/ urBmhtvkyform;tzGJŒpwJh EkdifiHwumtzGJŒtpnf;awG&JŒ =oZmudk vGefqefvdk‹r&bl;qdkwmuawmh taotcsmyJ jzpfygw,f? tqkH;pGefqkH;vdiftvkyform;b0 a&mufae+yDqkd&if awmifrS tvkyform;&ydkifcGifhqkdwm&SdaewmygyJ? ukd,hf&JŒ epfemqkH;±_H;r_awGudk wpfenf;enf;eJ‹ oufqkdif&m wm0ef&Sdyk*~dKvfawG odvmatmif óud;pm;=u&rSmygyJ? usaemf txufrSm wifjycJhovkd puwnf;u +yD;+yD;a&mqifuef;awmwdk; rvkyfrdzdk‹/ vlwkdif;udk r,kHrd=uzdk‹ owd&Sdoifh=uygw,f? wpfcgrSm;vkdufwmeJ‹ b0qkH; oGm;&wmrsKd;rjzpfatmifowdeJ‹,SOf+yD; pOf;pm;qkH;jzwfzkd‹ ta&;}uD;ygw,f? ‘rckefcif=unfh/rvkyfcifpOf;pm;’ qkdwJh qkd±kd;pum;av;[m wkdawmif;&Sif;vif;oavmuf wefzkd;}uD;ygw,f? wpfckck trSm;t,Gif; jzpfoGm; wmeJ‹'kuQa&muf=u cHpm;=u&rSmuawmh usaemfwkd‹awG udk,fwkdifygyJ?jre frmppftpd k ;&& J Œ oH± k H ;uawmh jre frmEk di fi H om;awG/tvky form;awGud k tumtuG,fay;z d k ‹ xk di f ;E k di fi Hr SmvmzGif hxm;wm r[kwfbl;qkdwmuawmh tm;vkH;od=u+yD;jzpfygvdrhfr,f? ppftm%m&Sifpepf wnfwHhck dif+rJa&;twGuftm%modrf;ppfAdkvfcsKyfawGeJ‹ rdom;pkaqGrsKd; todkif;t0kdif;awGudktumtuG,fay;zdk‹ olwkd‹udk,fpm; vdrfvnfvSnfhjzm; aqmif&Gufay;zdk‹ xm;wmjzpfw,f?

jrefrmtvkyform;awGud k bmrS tultnDay;rSmr[kwfbl;qkdwm em;vnfxm;+yD; todw&m;eJ‹,SOfwJh awG;awmqifjcifr_&Sdzkd‹/ udk,fodxm;oifhwmrSefor#ukd avhvmrSwfom;xm;zdk‹/ ZGJowWd&Sd&Sd nDnD!Gwf!Gwf ckcHumuG,foGm;zkd‹omóud;pm;=uzdk‹ta=umif; wifjyvkdufygw,f?

pdk;aevif; Ò

tifrwefenf;yg;wJh ta&twGufavmufyJ vlpdwf&Sd_yD;n‡mwmaxmufxm;wwfwJh tvkyf&SifawGeJ‹awGŒ_yD;udk,f&nf&G,fxm;ovdk aeEkdifpm;Ekdif pkaqmif;Ekdifwm

27

Page 30: BLSO Journal 2005 Issue

cspforD;av; rouf-arwWmteE WeJ@ azaz pm;a&vkdufygw,f? tck azaz pma&;aecsdefrSm oli,fjyefcsdef =uufwGefoH=um;

vkduf&w,f? 'Dtcsdefqkd orD;wpfa,muf tyfcsKyfpufxdkif&if; orf;a0vkd@rsm; aervm;rodbl;vkd@ awG;rdawmhpdwfraumif;jzpf&w,f? wpfòydifeufxJrSmyJ rJaqmuf DKtxnfcsKyfpuf±kHrSm tvkyfvkyf&i;f ac|;ESJpm av;ukdrdbxHjyefykd@ay;aewJh orD;av;&JŒ ukokdvfaumif;r_ukd om"kac:&ygw,f?

arv (1) &ufae@rSm arG;vkd@ arouf&Dvkd@ac:&wJh orD;av; arG;ae@onfae@ (19) ESpfjynfh+yDaemf?onfpmukd azaz&JŒorD;twGuf arG;ae@vufaqmifvkd@rSwf,lEkdifygw,f? arv (1) &ufae@[m urBmhtvkyform;ae@rkd@ onfvkdae@xl;ae@jrwfrSm arG;wJh orD;av;twGuf azaz t+rJwrf;*k%f,lcJhw,f?orD;vlrSef;odwwfp t&G,fuwnf;u tvkyform;awGta=umif;/ csDum*kd tvkyform;v_yf&Sm;r_ta=umif;/a&eHajroydwfta=umif;/ azazu ykHajymovkd ajymvGef;vkd@ orD;araru taz}uD;&,f orD;av;u odyfi,fygao;w,f? enf;enf;}uD;}uD;rS 'gawG ajymygvm;vkd@ ajymwm/ azaz tckxd trSwf&aeao;w,f?

orD;arG;ae@rSm orD;i,fi,fwkef;uvkdyJ orD;ukd tvkyform;v_yf&Sm;r_ta=umif; ajymjycsifw,f?orD;ukd,fYukd,fuvnf; tvkyform;vlwef;pm;xJu tvkyform;wa,muf jzpfae+yDqkdawmh urBmwpf0Srf;vkH;rSm&SdwJh b0wltvkyform;awG&JΠtajctaeukd orD;odxm;oifhw,fxifvkd@yg?

zdvpfykdifEkdifiHu Kilusang Mayo Uno vkd@ac:wJh tvkyf orm;tzGJ@}uD; wpfzGJ@&J@ OuUÏjzpfol Corispin

Beltran u “EkdifiHwum aiGa=u;&efykHaiGtzGJ@ (IMF) urBmhb%f (WB) eJ@ urBmhukefoG,fa&;tzGJ@ (WTO)wkd@u/tajccHusus usifhokH;cJhwJh acwfopfvpfb&,f pD;yGm;a&;rl0g'awGa=umifh oef;aygif;rsm;pGmaom tvkyform;vlwef;pm;rdom;pkawG[m qif;&JrGJawcJh=u&+yD;/ ukefxkwfpGrf;tm;pkawG[m/ rar#mfrSef; EkdifavmufatmifwpfurBmvkH; twkdif;twmeJ@ zsufqD;cH&w,fvkd@ ememusifusif ajymcJhzl;w,f? acwfopf vpfb&,f0g'/(MIF) (WB) eJ@ (WTO) qkdwm bmawGvJqkdwm orD;av;odxm;zkd@ vkdayr,fh pmeJ@oufqkdifwm awGukdaemuftywfawGusrS azaz pma&;+yD; &Sif;jyr,f? tckpmuawmh urBmwpf0Srf;vkH;rSm&SdwJh orD;eJ@b0wl

&JxGÉfGÉfGÉfGÉfGÉf

orD;av;rouf zwfzkdŒorD;av;rouf zwfzkdŒorD;av;rouf zwfzkdŒ

28

Page 31: BLSO Journal 2005 Issue

tvkyform;awG&J@ tajctaeukd orD;ukdodapzkd@ &nf&G,fwmrkd@'gta=umif;ukdyJ azaz tm±kHpkduf+yD; a&;r,forD;?

orD;a& urBmhvlOD;a&&JŒ ajcmufykHwpfykH/ wpfenf;tm;jzifhurBmhtvkyform;tiftm;pk}uD;&JŒ okH;ykHwpfykHjzpfwJh vlOD;a& oef;aygif;wpfaxmif[m ,ae@umvrSm tvkyfðzwfcH (okd@r[kwf)tvkyfvufrJh jzpfae=uw,fqkd&if orD;av;rsufESmav; t0kdif;om;eJ@ az}uD;uvnf; [kwfvkd@vm;vkd@ v#mav;wpfvpfxkwf+yD;ajymrSm azaz jrifa,mifaew,f?

trSefyJorD;? pufr_enf;ynmawG xGef;um;vmayr,fh/ykd+yD;,Ofaus;wJh urBm}uD;vkd@ a,bk,s vufcHvm=uayr,fhurBmhtvkyform;vlwef;pm; txl;ojzifh zGH@òzd;qJEkdifiHawG tm&Stmz&dueJ@ vufwiftar&durSm aeae=uwJholawG[m qkd;qkd;&Gm;&Gm;tajctaeawGukd &ifqkdifae&qJygyJorD;? bmawGjzpfaevJqkdawmh orD;jrifomatmif tcsuftvufwcsKd@udkazaz ajymjyr,f?

+yD;cJhwJh (1997) ckESpf tm&SpD;yGm;a&;uyfrSm tvkyform;(10) oef;xufrenf; tvkyfvufrJhjzpfukef=uw,f? (1998)ckESpfrSm tif'kdeD;&Sm;u 18&mckdifE_ef;/ awmifukd&D;,m;u 7 &mckdifE_ef;/ xkdif;EkdifiHu 6 &mckdifE_ef;/ rav;&Sm;u 2 &mckdifE_ef;/ a[mifaumifu 2 &mckdifE_ef;eJ@*syefu 0.5 &mckdifE_ef; toD;oD; usqif;ukefus+yD? onfEkdifiHawG&J@ tvkyfvufrJh E_ef;xm;[m (1996) eJ@pm&if 2 q 3 q ykdrsm;vmw,f? w±kwfjynfrSmqkd&if tvkyform;3 5 oef; tvkyfðywfoGm;w,f? awmifukd&D;,m;EkdifiHrSmqkd&if wpfae@ukd tvkyform; 4000E_ef;eJ@ tvkyfðzwfae+yD;/ b%faygif; 15000 ausmf a'0gvDcHvkduf&w,f? zdvpfykdifEkdifiHrSmqkd&ifvnf; (7) vtwGif; tvkyform; (82839) a,muftvkyfvufrJhjzpfukefw,f? 'gu wpfae@rSm vl (423) OD; tvkyfðzwfw,fqkdwJht"dyg,fyJ? zdvpfykdifrSm tckqkd&if t+rJwrf;vpm&0efxrf;tvkyform;awGukd uefx±kduftvkyform; tcsdefykdif;tvkyform;pwmtjyif tjcm; ykHpHrsKd;pkHeJ@ ðzwfEkdifcef@EkdifwJhtvkyform;awGeJ@ tpm;xkd;ae=uw,f? tjynfjynfqdkif&mtvkyform;tzGJ@csKyf (ILO) &JŒ xkwfazmf wifjycsuft&qkd&if 73&mckdifE_ef;aom zdvpfykdifpuf±kHrsm;rSm tcsdefra&G; ðzwfEkdifcef@ EkdifwJhtvkyform;rsm;eJ@ vkyfae=uw,fvkd@ od&w,f? (1997)ckESpfrSmqdk&if uefx±kduftvkyform;awG[m 60 &mckdifE_ef;usyef;tvkyform; 31 &mckdifE_ef;eJ@ tcsdefykdif; tvkyform; 70&mckdifE_ef;wdk;vmw,fvkd@qkdw,f orD;?

vkyfief;ykdif&Sif}uD;awGu vkyfcvpm ukefusr_ukd avsmhcszkd@tvkyform;awG tvkyftcsdefykdrsm;atmifvkyfzkd@ óud;yrf;=uwm=um;&&if orD; tHh=oaetkH;rSmyJvkd@ xifrdayr,fhwpfzufuvnf;tvkyforav;wpfa,mufjzpfwJh orD;[m 'DtawG@tóuHawGukdóuHawG@zl;+yD;jzpfaerSmyJ ,kH=unfaerdjyefw,f? tqkd;0g;qkH; uawmhwpfqifh uefx±kdufvkyfief;awG csay;+yD; trsKd;orD;awGeJ@uav;i,fawGtay: acgif;yk H jzwfaoG;pkyfaewJ h udpPygyJ?

ukefxkwfpGrf;tm;pkawGukd ysufpD;&mysufpD;a=umif; jzpfapwmeJ@twl tvkyfwm0efawG&JΠ0da&m"djzpfr_[m ykd+yD;jrifhrm;vm cJhw,f?u|r f ;usi fr _ jri f hrm;wJ h wpfenf;tm;jzi f h aumfvmjzLvkyfom;awGykdrsm;vmayrJhvnf; abmifr0ifwJh vkyfceJ@ tvkyform;OD;a& wkd;wufvmr_u E_dif;,SOfcsuft&ydkrsm;w,fvkd@pm&i;frsm;t& od&w,f?

orD;a& ,ae@ urBmhtvkyform;awG&JŒ vcvkyfpm tajctae tvkyfcGiftajctaeawGukd orD;wkd@puf±kHrSm b,fvkdóuHawG@ae&w,fqdkwmeJ@ E_dif;,SOf=unfhyguG,f? b*Fvm;a'h(csf)uefylcsm/ AD,uferf/ vmtkdpwJh EkdifiHav;awGu orD;eJ@&G,fwl

wef;wl tvkyforav;awG[m orD;vkdyJ txnfcsKyfpuf±kH awGrSmtvkyfvkyfae=u&w,f? t&ifvu orD;pma&;awmh tJ'DvrSmvpmbwf (2000) &w,fvk d @ od&w,f? wpfae@ (60)bwfavmuf&w,fayghaemf? 'gawmif eHeuf (8) em&Duae n(11) em&Davmuftxd tvkyfvkyf&w,fqkdawmh azaz &ifemw,forD;? ig horD;av; b,favmufyifyef; &SmrvJqkdwJ htawG;u tazukd ESdyfpufayr,fh urBmwpf0Srf;vkH;u tazawG&JŒorD; tvkyforav;awG[m 'Dvkd rEkdif0efxrf;ae=u&&Smwm bmha=umifhvJqdkwm tazawG;rdawmh w&m;cHukd tazodav a'gojzpfav jzpf&w,f?

uJæ orD;uk dwpfckar;r,f/ orD;csKyfvk dufwJ h tusôwpfxnf&JŒ xkwfvkyfr_ ukefusp&dwfu b,favmuf/ orD;twGuf vkyfc b,favmuf/ b,ftusôwpfxnf&JŒ t&if; tESD;ub,favmuf/ onftusôuk dy J b,faps;eJ @ b,folawGu0,f&w,fqdkwmawG orD;av;od&JŒvm;? trSefwu,f udef;*%ef;awGukd orD;od&&if tifrwefrS &ifxkremjzpf&r,f?Oyrmtm;jzifh (Disney Corporation)&JŒ a[wD txnfcsKyfpuf±kHrSm tvkyforav; wa,muf[m wpfae@udk tar&duefa':vm (0.06) &ayr,fh oluav; wpfae@xkwfvkyfvkd@&wJhuav;tusô (1) xnfukd tar&duef a':vm (20) E_ef;eJ@

urBmhtvkyform;vlwef;pm;txl;ojzifhzGH@òzd;qJEkdifiHawGtm&S tmz&dueJ@ vufwiftar&durSmaeae=uwJholawG[mqkd;qkd; &Gm;&Gm;tajctaeawGukd&ifqkdifae&qJygyJorD;?

h

29

Page 32: BLSO Journal 2005 Issue

a&mif;csckdif;cJhw,f? b,favmuf acgif;ykHjzwfovJqkdwm orD;wGuf=unfh 'Dukr`%D&JΠtr_aqmif t&m&SdcsKyf (Michael Eisner)

u wpfESpfukd a':vm (575) oef; vc,lxm;wmeJ@ E_dif;,SOf=unfh&if b,favmuf&ufpufzG,f&m aumif;wJh tjrwfxkwfr_vJqkdwm orD;jrifomygw,f?

urBmw0Srf;vkH;u tvkyform;xktay: urBmhv$rf;òcHjzef@usufr_rlukd tcGifhaumif;,l+yD; t}uD;tus,f ºuG,f0csrf;omaewmawGuawmh EkdifiHvGef aumfyk da&&Sif;}uD;awG (Trans

National Cooporation) awGygyJorD;? wDtefpDvkdf@ twkd;aumufac:=u&atmif? tJh'D wDtefpDawG[m urBmeJ@w0Srf;vkH;rSmjynfolvlxk&J@ ta&;ygwJh b0tpdwftydkif;awG jzpfvm+yD; olwkd@ryg&if b,ftcgrSr+yD; Zmwfukd cif;ae=uw,f? EkdifiHwumutpkd;&awGeJ@ aemufuG,fu óud;ukdifcs,fvS,f+yD; tvkyform;vlwef;pm;ukd ukyfaoG;pkyf tjrwfxkwfzkd@ enf;aygif;pkHeJ@ óud;pm;ae =uw,f? 'Dta=umif; awGa&;xm;wJh a';ApfaumfwGef (David

Korton) &JŒ aumfykda&&Sif;}uD;rsm;u urBmukd tkyfcsKyfaomumv(When Coperations Rule The World) pmtkyfqkd&if (1995)ckESpf&J@ ta&mif;&qkH;pmtkyf (Best Seller) pm&if;0ifoGm;zl;w,f?,ae@qkd&if wDtefwDaygif; (40,000) avmuf[m wpfrBmvkH;twkdif;twmeJ@vkyfief;awG vnfywfae=uw,f? onfyrm%[mvGefcJhwJh tESpf(20) uaewGuf&if 471&mckdifE_ef; wkd;yGm;vmwmygyJ? tifrwefrS r,kHEkdifavmufatmif ºuG,f0csrf;om=uw,f?Oyrmqkd&if tar&dum;u emrnf}uD; vufvDukefwkduf (Wal–

Mart) qkd&if EkdifiHaygif; 16 &mckdifE_ef; "etiftm;xufykdºuG,f0w,f? General Nottor qkdwJh wDtefpDqkd&if zdvpfykdifwifaewJh EkdifiHjcm; aºuG;+rD&JŒav;qukd tom;av;qyfay;Ekdifw,f? 'Dtar&duef tajcpkduf aumfya&;&Sif;}uD;awG[mzdvpfykdifEkdifiHu ykdifwJh EkdifiHwumoD;oefh &efykHaiG&JŒ (16) qukdykdifqkdifw,fqkdwmod&if orD;yg;pyfuav; ta[mif;om;eJ@jzpfaerSm azaz jrifa,mifaew,f?

onfwDtefpDawGta=umif;uawmh ajymrqkH;aygif awmokH;axmifygyJ orD;a&? olwkd@u urBmh&if;ESD;jr‡Kyfr_&JŒ 75 &mckdifE_ef;csKyfudkifxm;w,f? (WTO) &JŒ cef@rSef;csuft&qkd&if (1996)urBmhukefoG,fr_ yrm%&JŒ 2 tcsKd; 3 [m onfwDtefpDrsm;twGif;om vSnfhvnfaew,fvkd@qkdw,f? urBmhpD;yGm;a&;tiftm;t}uD;qkH; wpf&mteuf wpf0uf[m EdkifiHrsm;r[kwfbJwDtefwD jzpfae+yD; onftxJrSm wwd, urBmEkdifiHrsm;upD;yGm;a&; vkyfief;&SifawG vkH;0rygbl;vkd@ qkdygw,f? (1993)pm&if;rsm;t& urBmht}uD;qkH;pD;yGm;a&; aumfya&;&Sif; (10) ck&JŒykdifqkdifr_ yrm%[m EkdifiHaygif; (100) ausmf&J@ pD;yGm;a&; tiftm;eJ@nDr#w,fvk d @ a&;xm;wm azazawG @&w,f? urBm hukvr*zG H @ òz d;a&;tpDtpOf&JŒ (1997) ckE Sp f vlom;zG H @ òz d;wkd;wufr_ tpD&ifcHpmu urBmhtcsrf;omqkH; xdyfoD; 20&mckdifE_ef;&JŒ 0ifaiGeJ@ tqif;&JqkH;vlrGJ 20&mckdifE_ef;&JŒ 0ifaiGuGm[r_[m (1960) ckESpfu 30 tcsKd; 1/ (1991) rSm 60 tcsKd; 1&Sd&muae (1994) ckESpfrSm 78 tcsKd; 1 &SdvmcJhw,fvkd@ qkdw,f?ykdqkd;wmu urBmhtcsrf;omqkH; oef;ºuG,folaX; (350) &JŒydkifqkdifr_u urBmhtqif;&JqkH;vlom; 45 &mckdifE_ef; vloef;aygif;wkd@&JŒ ykdifqdkifr_eJ@ nDr_w,fvkd@qkdwJh tcsufyg? ukd,fxufomwJh olukd rk'dwmyGm;zkd@ &Sifawmfbk&m;u oGefoifwm azazowdxm;Edkifayr,fh onfvlawGonfavmuf csrf;omwm[mtvkyform;vlwef;pm;&JŒ vkyftm;ac|;ES JpmawGukd tjrwfxkwfvkd@yJ jzpfw,fqkdwJh tawG;ukdawmh rawG;bJ raeEkdifbl;orD;?

onfvkdtzdESdyfcH&+yD acgif;ykHjzwf tjrwfxkwfcHae&wmukdEdkifiHwum tvkyform;vlxk}uD;u acgif;ikH@cHae=uovm; bmvkyfae=uovJqkd+yD; rcsifhr&JeJ@ orD;av; odcsifayvdrfhr,fvkd@azazawG;ygw,f? 'gawGa=umif h onfta=umif;awGuk daemufvrS azaz a&;jyr,f? EkdifiHwumtvkyform; vlwef;pm;&J@v_yf&Sm;r_±kef;uefr_awG wm0efeJ@csrSwfxm;wJh vkyfief;pOfawGubmawGvJqk dawmh orD;em;vnfatmif azazodxm;wmav;awGukd azmufonfcsygr,f?

jzpfEkdif&if orD;wkd@puf±kHu orD;&JŒ oli,fcsif;awGukdvnf;azazpmukd ay;zwfyg? olwkd@ukdvnf; olwkd@eJ@b0wl nDtpfukdarmifESrawG&J@ b0ukd r#a0cHpm;EkdifygapuG,f?

orD;zGm;zGm;u orD;twGuf t&ifwpfywfu Armaq;wcsKd@ ay;vkdufwm&r,f xifygw,f? armifav;tukdeJ@ nDrav;0g0g wkd@vnf; pm;óud;pm;=uygw,f? ynmawmf&ufeJ@ wuUokdvfqufrwufawmhbJ wpf&yfwpfaus;rSm rdom;pktwGuf tepfemcH ±kef;uefaewJh orD;av;ukd azaz arwWmrsm; ay;ykd@ygw,fuG,f? azazhorD;av; a&vkdat;jr+yD; yef;vkdarG;=uL Ekdifygap?

orD;&J@ azazarv (1)&uf/ 2005

ykdqkd;wmuurBmhtcsrf;omqkH;

oef;ºuG,folaX; (350) &JŒ ydkifqkdifr_uurBmhtqif;&JqkH;

vlom; 45 &mckdifE_ef;vloef;aygif;wkd@&JΠykdifqdkifr_eJ@nDr_w,fvkd@qkdwJh tcsufyg?

30

Page 33: BLSO Journal 2005 Issue

ausmif;oGm;awmhr,fh‘csmcsm’ av;ukd aygif'g±kdufay;&if; vnfwufvm wJhrsuf&nfawGukd‘td’twif;yJ rsufawmif wzswfzswf cwf&if;wm;jrpf&onf?ckcsdefqkdorD;av;vnf; ausmif;oGm;zkd@jyifaea&maygh? rSefa&SŒrSmtustexkdif+yD;oeyfcg;yg;uGufudk aoaocsmcsm uGufwwfae+yDjzpfwJh orD;av;uukd,fwkdiftvSjyifaerSm? b0awGuGmvkd@xifyg&JŒ? touft&G,fwlayr,fhtd&JŒwpfOD;wnf;aom orD;av;u tm;vkH;udk ol@bmom vkyfwwf+yD; tdxdef;&wJh‘csmcsm’uawmhckxd tpp vkdufvkyfay;&wkef;? a&csKd;ay;&/ rkef@cGH@& aygif'gvdrf; acgif;+zD; tusô0wf/zdeyfpD; ausmif;toGm; tdrfuum;ay:xkdifwJ@ txdcsDykd@&wkef;? td&JŒorD;av;eDwmuawmhjzifh 10 rdepfavmuf vrf;av#muf&wJh ta0;avmufuausmif;ukd ckefayguf&if;ai;&if; ajy;&if;uyJ ol@bmomol av#mufoGm;wm? ‘csmcsm’av;u tdukdausmif;oGm;awmhrSmrkd@‘bkdifbkdif’vkd@ E_wfqufae+yD? tdðyH;+yD; jyefE_wfqufayr,fhtJ'DtjyKH;rSm rsuf&nfawGpGef;ayaecJh.? 'Dae@ jrefrmjynfrSmausmif;jyefzGifhwJhae@ av?orD;av;&JŒ yxrqkH;ausmif;wuf&ufrSmawmhjzif h orD;u tazeJ@tarudkvGrf;aeavrvm;? td&if0rSm atmifhvmonf? orD;&,f orD; tJvkdausmif;oGm;Ekdifzkd@twGuf taruorD;eJ@ta0;ukd vmcJh&wmyg? wpfae@us orD;em;vnf atmiftaraocsm&Sif;jyyg@r,faemf? bmyJjzpfjzpf td&JŒ taztareJ@nDrav; jzpfaomorD;av; eDwm&JŒ tzkd;eJ@tzGm;eJ@ ta':wkd@uawmh olwkd@&JŒ rsKd;quf av;ukdtifrwef *±kpk duf=uwmyJ? tJ'DvkdawG;&if;eJ@yJ pdwfajz&ygonf? orD;av;tazeJ@tar twlae&ayr,fhvnf; orD;eJ@cGJcGmae&jcif;uawmh avmifòrdufonfomyif? =unfhygOD;/ udk,fh&ifaoG;ukdawmhjzifh ta0;rSm xm;xm;&+yD; olwpfyg;&ifaoG;ukd &iftkyfruGm =unfhay;ae&wm? b,favmuf &ufpufwJh usdefpmrsKd;vJ?tdwkd@usumrS uHqkd;vSpGm v,fawG EGm;awGykdifyg&ufeJ@ rsKd;±kd; r&SdygbJeJ@ uíefb0ukdcH,lae=u&wm? tduawmh t"duw&m;cHu ‘ykdufqH’yJvkd@ xifonf? ‘ykdufqH’twGufyJ rdbeJ@/ &ifaoG;eJ@ ukd,f&yfukd,fh&GmeJ@ cGJ&wm? 'ga=umifh tduawmh

ar_idrf;

EGHxJrSmEGHxJrSm

udk,fh&ifaoG;ukdawmhjzifhta0;rSm xm;xm;&+yD;olwyg;&ifaoG;ukd&iftkyfruGm=unfhay;ae&wm?b,favmuf &ufpufwJhusdefpmrsKd;vJ?

31

Page 34: BLSO Journal 2005 Issue

tJ'Dyk dufqHudk vkdtyfvSvkdcsifvSaomfvnf; rkef;vnf;rkef;vSygonf? wpfcgwavusawmh igtwef;ynmrwwfvkd@'Db0 a&muf&avw,fvkd@vnf; awG;rdao;onf? tJ'DtawG;ukd tdvkdyJ'DbufEk difiHrSm tvkyfvmvkyfwJh 0rf;uGJtr‘a&$jzL’ukd &ifzGifhrd.? onfawmhrS ykdqkd;wmu td&JŒpum;tqkH;rSm tra&$jzLuikd±_dufvkdufjcif;yifjzpfonf?

(2)‘a&$jzL’u emrnfESifh vkdufatmif

0g0if;jzLESpfaom tom;t&nfykdif&Sif?wuUokdvfbGJ@&ynmwwf? wuUokdvfrSmwkef;uqkd a&$jzL&JŒ0if;nufaom tvSutawmfausmf=um;cJhzl;.? +yD;awmh ynmwwf rdbESifhv,fykdif qDpufykdif&SifrsKd;±kd;rkd@ywf0ef;usi f. txif}uD;r _uk dvnf;+rdef +rdef,Suf,Suf cHpm;cJ h&zl;ygonf?a&$jzL@ukd ykdifqkdifcsifvkd@ óud;yrf;=uaomtrsKd;aumif;om;awGvnf; trsm;}uD;awG@cJh&wm? a&$jzLuawmhjzifh ‘i,futcspftESpfw&m rarhom’qkdovkd bGJ@&+yD;ausmif;+yD;csdefrSm q,fwef;uwnf;uawG@cJ h+yD; q,fwef;atmifrvmcJhaomi,f&nf;pm; ‘atmifrkd; udkom zl;pm&SifjzpfapcJhwm? vlwumu tHh=o&avmufatmif a&$jzLu atmifrkd;tay: iJhn‡m+yD;vkdufavsmcJhygonf? vufxyf=u+yD;awmhatmifrk d;u a&$jzLŒtdrfrSm vkdufae+yD;a&$jzL@tbESif@twl v,fulvkyf qDpufulvkyf? a&$jzLu bGJ@&yDyD &Gmausmif;uuav;awGukd tjyifusL&Sifoif? +yD;awmhtaru q&mrrkd@ tareJ@twl vkdtyfor# 0kdif;ulvkd@? olwkd@ b0av; rylyifcJ@&ra=umifh=ucJ@&/ r&Sdr&Sm;?

'gayr,fh xifrSwfrxm;aom axmifhcsK d;qDrSm jy\emukd awG@vm&onf?&moDOwkESifh ykd;r$m;tE W&m,fa=umifh v,fawG txdem/ tpkd;& ryHhyk d;wJhtwGufv,fvkyfolawG b0em/ pyg;tjynfht0r&=uygbJESif h tcGefawG xrf;aqmif&pyg;awG aps;av#mha&mif;&ESif h 0rf;pmpyg;yif rusef=uawmhaom b0awGrSm

v,form;awG tpmtdrfygemcJ h=u+yD?pkdufysKd;a&;ausmif;qif; acwfynmwwftbcrsm ol@v,fawGudk wai;ai;eJ@yJpdwfysufvufav#mh vk duf&+yD? ig;ESpftwGif;òydvJoGm;aom pkdufysKd;a&;pepf}uD;xJrSm =umawmh tbonf v,fawGqDajcOD;yif rwnfawmh? aqGrsKd;wpfpkykdifqDpuf}uD;vnf; pD;yGm;ysufuyfxJ wtDtDESif h? pm;&±k Houfoufom/ ol@crsmay;qyfEkdifawmhonf xif.? qDpufykdif&Sifvnf; olaX;rvkyfEkdifaom acwfjzpfvmonf? odyfukd qef;=u,fwmygyJ?tbu wpfoufvkH; tJoavmufawmh'kuQr}uD;Ekdifbl;vkd@ xifcJhwmwJ@?

aemufawmh &GmrSm tvkyfr&Sdawmhaom vli,fawG awmifay:oGm;=urwJh?a&$jzLwkd@u&ifjynfe,frSm xkdif;EkdifiHukd‘awmifay:’‘&Srf;jynf’[k ac:=uonf?tJonf vli,fa&pD;a=umif;xJrSm ‘atmifrkd;’vnf; arsmygoGm;onf? tarausmif;uyifpif,l+yD? tbv,frvkyfawmh? a&$jzLvnf;om;av; wpfa,mufarG;onf?wpfzufEkdifiHa&muf atmifrkd;u wpfae@wpfae@ =uyfwnf;vmwJh acwfukdrod?aiGykd@wpfcsuf rykd@wpfcsuf? a&$jzL pOf;pm;&+yD? om;aemifa&;eJ@rdbawG&JŒ usef;rma&;twGuf vufxJaiGykd b,fawmhrS r&Sd?ynmroifEkdifaom ynmOD;pm; ray;Ekdifaom &GmvlxkxHrSa&$jzLwkd@vkd usL&SifeJ@toufarG;olawG wjznf;jznf; tqifrajyjzpfvmonf? tareJ@tbukd ‘a&$jzLatmifrkd;aemuf vkdufoGm;csifw,f’ vkd@ajymawmh b,fwkef;urS 'DorD;ukd rcGJ

bl;wJh rdbESpfyg;u wkefv_yfajcmufjcm;ao;.? ynmwwfawGrk d @ yk dqk d;wmutylyifykd}uD;jcif;yif? olwkd@ajr;uav;&JŒpdwfcHpm;csufukdvnf;xnfhpOf;pm;=u&ao;wm? a&$jzLom;av; crsm bmrSrod&Sm?okH;ESpfqkdaom t&G,f[m tarh&ifcGifxJwkd;tdyf&r,fh t&G,fav;yg? 'gayr,fhtarhom;av;twGuf bmwpfckrS tqkyftukdif r&Sdao;? om;&JŒynma&; usef;rma&;eJ@ pm;0wfaea&;awGtwGuf a&&SnfpDrHudef;yg om;&,f?

a&$jzLtdrfuxGufvmonfh reufrSmom;uol@tzGm; (a&$jzL@tar) &ifcGifxJtdyfarmusjyD;usefcJ@wm? Ekd;&if‘arjzLom;Ekd;+yD’vkd@ atmfac:aeus? 'Dae@awmhol@‘arzGm;’uyJ oGm;csD&awmhrSmaygh? om;av;&JŒ tarcrsmawmh rsuf&nfawGawG?tJonfwkef;uawmh om;ukd tareJ@tbukd Zmwd&GmudkrcGJEkdifaom rsuf&nfawGygyJ? ukd,fhb0 ukd,fhcHpm;csuftwGuf awmhxnfhrawG;jzpfcJ h? txl;ojzif h uk d,f h*k%foduQmtwGufaygh? aumhu&dwfua'ge awmifajcrSm um;wef;apmifh&wmuk dyi f p dwfrnpf jzp fc J h ? vrf;c& D ;wpfav#muf p dr f ; jrjrv,fuGi f ;awG/nKdwkdwkd ±k d;jywfawG/ &mbmawmawGauG@aumuf awmifwef;awG/ euf±_dif;acsmufurf;yg;awG jzwfcJ hawmhvnf;jrifuGif;pdrf;awGxJom,m vGrf;armzG,fai;&if; tdrfukdomvGrf;aecJhwm? [kd;æt&ifwke f;uqk d&i f a&$ jzLu r&t&tcsdefvk+yD; ckvkd jrifuGif;vSvSawGqkdaemufcHvkyf+yD; "mwfyk HawGtrsm;}uD;

32

Page 35: BLSO Journal 2005 Issue

±kdufcsifaerSmyJ? ckusawmh twdwfukdvnf; owdr& tem*wfukdvnf; rawG;rdbJ ypPKy`Kefwnfhwnfhav;xJrSm tvGrf;ukdom taqG;ukdom cHpm;aerd+yD? ‘arjzL@udk em;vnfyg om;&,f om;av; pdwfrqif;&JygapeJ@? tarr&S dwJ htcsdefawGtawmtwGif; om;av; usef;rm temrJhygap’ qkdwmawGyJ qkawmif;aerdcJhonf?

wpfvrf;vkH; *dwftqifhqifh jzwfausmfor# yG Jpm;uyJ 'k difcHajz&Sif;oGm;onfrkd@ a&$jzLwkd@bm tcuftcJrS rñuHvkduf&? xkd@a=umifhyJ a&$jzLu tawG;xJrSmyJ arsm aecGifh&cJhwm? 'gayr,fh a&$jzLukdy G Jpm;ud koef ;.toHu v_y fE _ d ;c J @.?‘uJæwHwm; a&muf+yD? atmufqif;wef;pDr,f? vuf rSwfvkyfr,f’wJh? vlawGysm;yef;cwfae=uwJh jrifuGif;xJrSm a&$jzLvnf;yg0if v_yf&Sm;&+yD? "mwfykH tjref±kduf+yD;awmh aeylylxJ pmtkyfvkyfzkd@wef;pD?a&$jzLŒ jrifuGif;a&SŒrSmawmh a&$jzLwkd@EkdifiHeJ@wpfzufEkdifiHukd qufoG,fay;wJh wHwm;}uD;? wHwm;ay:rSm txkyftykd;awG &GufvmaewJh jrefrmtvkyform;awG? aeylusJusJxJ yifyifyefyef;? [kd;t&ifu qkd&ifawmh tJ'DvlawGukd a&$jzL oem;jcif;}uD;pGmjzpfrdrSm? olwkd@crsm ynmrwwf=u&Smvkd@'Dvkd yifyifyef;yef; vkyf&avw,fvkd@aygh?ckcsdefusawmh a&$jzLonf tJ'DvlawGudkt=unfhrSm olwkd@xufykd+yD; ukd,fhukd,fukdykdoem;rdwm rnmcsifyg? a&$jzL ausmif;wufzkd@ tbeJ@ tarb,favmuf yifyef;cJh=uovJ? ck orD;jzpfolausmif;+yD;awmha&m olwkd@crsm orD;ukd tm;ukd;+yD; em &vkd@vm;? 'D=um;xJ &mxl;wkd;csif&if e,fpGefe,fzsm;oGm;&OD;rwJh? &r,fhvpmeJ@ a&$jzLtokH;p&dwfyif avmufzkd@rvG,f? wpfvig;axmifqkdwm ygwdwf wpfpkHpmyif rjynfh?+yD;awmh rda0;za0; wpfe,f wpfaus;rSmpp fa =umif ; r=umc% 0ifwwfaomae&mawGr k d @ a& $ jzLtzk d @rvkHðcHEkdif?ppfwyfapmfum;zsufpD;jcif;cH&aomrdef;rysKdrsm;pGm a&$jzLawG@cJhzl;+yDav? 'geJ@yJtvkyfxGuf tdrfaxmifðy om;ukdarG;?ckawmh &cJhzl;aombGJ@ukd tokH;cs r&wJh

twl a&$jzLvnf;omrefvlawG&JΠvrf; ukdyJav#mufcJh&+yD?

atmifrkd;&JŒtvkyf&Sifu ol@uav;awGtwGuf t*Fvdyfpmoifay;Ek di fwJ huav;xdef;vkdcsifw,fwJh? bmyJajymajymtvkyform;ygyJ? 'gayr,fh ukd,fha,musfm;&SdwJhae&mrkd@ b0vkHðcHrnf? ukd,fhwkdif;jynfrSm r&Ekdifaom vkyftm;c&rnf? om;uav;ukd rylryifESifh ausmif;xm;Ekdifcsifonf? tarESifhtbukd bmtvkyfrS rvkyf&bJ at;at;em;apcsif+yD? vkHavmufaom t&if;tESD;av; &vmv#if &Gmaps;xJqkdifav;wpfqkdifzGifh+yD; Áa¹EN&&yJ vkyfudkif

rcH+yD’qkdwJh ±kyf&Sifum;ukd? aocsmygw,f?b,folrS ol@uíefrcHcsif=uygbl;? 'gjzifhtJ'Dukd,fhwkdif;jynf ukd,fhvlrsKd; ol@uíefjzpfae=uwm b,fol@rSm wm0ef&S dovJ?b,fvkd q,fwif=urvJ? EkdifiHwGif;rSm aer&vkd@ a&$jzLwkd@eJ@twlwl jynfyudk a&mufaewJh EkdifiHa&;orm;}uD;rsm; ulnDtajz&Smajz&Sif;ay;=uyg?

(3)wu,fawmh xkdif;EkdifiHxJrSm tdwkd@

a&$jzLwkd@&JŒ Zmwfvrf;rsKd;[m odyf±kd;+yD;odyfoufomygao;w,f? olwd k @xufqkd;+yD; b0ukd ay;qyfvkduf&wJh jrefrmjynfoljynfom;awG ode f ;oef;cs D +y D ;&Sdae}uwmyg?

tJ'Dtjyif olwkd@xuf enf;enf; uHykdaumif;+yD; Oa&myEkdifiHawG taemufEkdifiHawGrSm tvkyform; (uíef) oGm;jzpf=u&wJh 'kuQonf trnfcHawGvnf; trsm;}uD;yg? ynmwwfu &Sdor#ynmav;eJ@olwkd@ a&mufoGm;=u&wJh EkdifiH&JŒ wkd;wufzGH@òzd;a&;awGrSm 0kdif;yHhykd;&wJhuíefjzpfr,f?ynmrwwfolu vkyftm;eJ@yHhykd;&wJh uíefjzpfr,f? tJonf wkdif;jynftwGufawmhtusKd;tjrwfawGcsnf;ygyJ? jrefrmawGrSmom ynmwwfawGavsmh/ vkyfom;tiftm;awG avsmh/ ,Ofaus;r_awG avsmh/om,mpnfyifjcif;awG avsmhvkd@? tJonftcg usrjzifh ‘ol@uíefrcHjyD’qkdwJh ±kyf&Sifum;&JŒ emrnfukdawmif r=um;csifavmufatmif &ifxJrSm emusifrdygw,f? usrwkd@tm%mykdifawGuvnf; tJonf ±kyf&Sifum;ukd r&Sufra=umufbJ vufckyf vuf0g; wD;+yD; tm;ay;=uygw,f? ol@uíefrcH+yDwJh? usruawmh tJonf rsufESmajymifajymifawGeJ@ &,farmaewJh owW0g}uD;awGudk pdwful;xJrSm um;pifwif&if; olwkd@&JŒ usqkH;cef;ukd omapmifhaerdwm tcsdefwkdif;ygyJ? tJonf tcsdefwkdif;rSmvnf;t"dXmef&Gwfovkd pum;wpfcGef;ukd tjrJqkdrdygw,f?‘wkd@acwfudkawmha&mufrnfrvGJyg’vkd@?

ar+idrf; ar+idrf; ar+idrf; ar+idrf; ar+idrf; ÒÒÒÒÒ

pm;csif+yD? odyfavmbr}uD;olrkd@ at;at;vlvlae&&if awmf+yD? tJovkdESifh *k%foduQmavmavmq,f arhxm;&onf?'Dvk de J @y J uk d,f hom;av;uk d ol@tzGm;t*Fvdyfq&mra[mif;u pmoifay;aecsdefrSm a&$jzLu olrsm;uav;awGukd pmoifay;ae&onf? tJonf EkdifiHjcm;om;olaX;&JŒ uav;awG a0,sm0pPukd vkyfay;ae&onf? nDrjzpfol ‘td’uawmh olynmroifcJhvkd@ olwpfyg;&JŒ uíefjzpf&owJh? 'gjzifh a&$jzLusawmha&m bmjzpfvkd@vJ?

‘td’&,f ynmwwfawmh ykd+yD;cHpm;&wmaygh[,f? ukd,fhwkdif;jynfu ukd,fhtm%mykdifawG raumif;vkd@ igwkd@jynfolawG 'Dvkdjzpf&wmvkd@ odaeawmh ykd+yD;cHpm;&wmayg h? a&$jzLjzif h c%c% owd&ygw,f? &GmrSm=unfhjzpfcJ hwJh ‘ol@uíef

EkdifiHwGif;rSm aer&vkd@a&$jzLwkd@ eJ@twlwljynfyudka&mufaewJhEkdifiHa&;orm;}uD;rsm;

ulnD tajz&Smajz&Sif;ay;=uyg?

33

Page 36: BLSO Journal 2005 Issue

ae&pfcJhrvm;/

(1)+yD;cJhwJh arv(1)&ufae@u usaemf uHaumif;w,f?jrefrmEkdifiHtvkyform;aoG;pnf;nD!Gwfa&;tzGJ@ (BLSO)

u OD;pD;usif;ywJh (115)ESpfajrmuf ara';ae@tcrf;tem;udkwufcGifh&vdkufw,f?

'DrSmæ puf±Hktvkyf±Hk awmfawmfrsm;rsm;u tvkyform;acgif;aqmifawG/ tvkyform;awGeJ@ qHkpnf;cGifh&w,f?

olwdk@&JŒ jzwfoef;ae&wJh tawG@tóuHawGeJ@ olwkd@&JŒ&ifckefoHawGukd =um;cGifh&w,f?

tvkyform;awG ukd,fwkdifwufwJh/udk,fhtcGifhta&;ukd ukd,fukd,fwkdif wkduf,l&JwJh tvkyf

orm;awGwufwJh'Dtcrf;tem;ukd usaemf wufvkduf&wJhtcg æusaemfhtawG;awGudkæ [kd; ta0;qDudk roGm;zdk@ b,fvkdrS

wm;vdk@ r&awmhbl;?

(2)zufqpfv_dif;wHydk;=um;u tvkyform;wyfOD; atmifvHeDæ±kef;xGufvl;vGef@ avrSmjrL;cJh+yD ætvkyform;wdk@ wkdufyG Jac:oHonf jrefjynfwGifru

urBmajrtES@H ysHŒvGifhcJh+yD æ

ppfzdeyfatmuf 'l;raxmufcJh+yD iwf&if;taorcH wkduf&if;om taocHrnf æ

bmrxD Zmenfpdwf"mwf arG;cJhonf ætm;vHk;+idrfoufaew,f?touf± _z d k @ar haewJ h +i dr fouf jci f ;r s d K ;E Si f h

+idrfoufae=uwmyg?tudk}uD; udkvGifjrifh&JŒ ‘*|ef 6 pdwf"mwf’ tvkyform;

wkdufyGJoDcsif;oH?eH&HawG=um;/ oHwkdifawG=um;/ oGyfql;óud;awG=um;/

tkwfwHwkdif;awG=um;æ ?+yD;awmh usaemfwkd@ ESvHk;om;awG=um;rSm æ 'Daw;oH[mæeDarmif;wJh tvkyform;wkd@ aoG;eJ@&if;umæ*k%fajymifwJh orkdif;pmrsufESm zGifhcJhavonfæjynfolrsm;Ekd;=um;cJh+yD jynfoltm;vHk; Edk;=um;cJh+yDæudkvGifjrifh[m oDcsif;udk wav;weuf oDqkd&if; ol@rsufvHk;

awGuawmh [dk;æta0;}uD;qDudk pl;pl;}uD;=unfhai;vdk@ æ ?ol@ar;a=um}uD;awGuvnf; tH}udwfxm;wJh vlwpf

a,mufvdk?ol@rsuf0ef;xJrSm bmawG jrifaervJ?ol@tawG;awGxJrSm bmawG &SdaervJ?

ZGefrd+if;

twlvdkufcJhrvm;

34

Page 37: BLSO Journal 2005 Issue

(3)1991 &JΠ*|efv 6 &ufae@rSmyg?usaemfwdk@ *|ef 6 txdrf;trSwf tcrf;tem;wpfckudk

wkd;wdk;wdwfwdwf usif;yae=uwmyg?'DtpDtpOfu tif;pdefrD;&xm;pufacgif;jyifpuf±Hku tvkyf

orm; }uD;ukdvGifjrifh&JŒ txdrf;trSwf*k%fðyoDcsif; oDqkdjcif;tpDtpOf?

'Dtcrf;tem;udk usaemfwkd@u tif;pdef oD;oef@tusOf;axmif&JΠtaqmif(2) tcef;(10)rSm usif;yae=uwmyg?

'Dtcef;xJrSm bDyDtkdif aq;0g;puf±Hku tvkyform;}uD;udkausmfwifh/ ppfudkif;&Gmopf}uD; csnfpufu udka=umharmif/tif;pdefrD;&xm;puf±Hku udkcif=unfESifh udkvGifjrifh/ +yD;awmhusaemf?

ab;cef;rSmu pufr_wuUodkvf "mwkaA' vufawG@cef;uudkvS0if;/ +yD;awmh Auorsm;tzGJ@csKyfu ukdausmfatmif/ vl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwDu udkwifxGef;v_difESifh udkoufrSL;?

tcrf;tem;usif;yw,fqkdayr,fh ætcef;wpfckxJrSm/ tcef;us,fus,frSm vGwfvGwfvyfvyf

usif;y&wmrsdK;awmhvnf; r[kwfbl;?udk,fhtcef;rSm udk,fae+yD; txdrf;trSwfðy±Hk ðy=u&wm

rsdK;yg?oDcsif;udkvnf; pdwf&Sdwdkif; tus,f}uD;qkdvdk@&wm r[kwf

bl;? wkd;wmrS wu,fhwkd;wkd;ygyJ?bmvkd@vJqkdawmhæ usaemfwkd@ wkduf&JŒa&SŒudkuf 40 avmuf

rSmu axmufvSrf;a&;(6) pcef;csxm;wJh rdef;a*s;qdkwm &Sdw,f?tJ'Dae&mu uHaqmif q&mawmf}uD;awG/ pifòydiftpdk;&zGJ@zdk@

jyifqif=uwJh v$wfawmftrwfawGudk ppfa=uma&; ac: ac:+yD;vkyfaewJhae&m?

tcdsefuvnf; ppfa=umvufusefawG jzwfaewJh umv?tcef@roifh&if axmifxJrSmwif aemufr_wkd;oGm;Edkifwmu vm;?

(4)udkvGifjrifheJ@ usaemf awG@=uyHku ±kyf&Sifqefw,f?usaemfu pufr_wuUodkvfa&mufpESpf? 1974 *|ef 6 &ufae@

ordkif;csnfpufoydwfudk rqv ppftkyfpku &uf&ufpufpufypfcwfòzdcGJ+yD;ump?

qifrvkduf oabFmusif;oydwfpcef;udk *|ef 7 &ufae@reuft±k%fwufrSm =unf;wyf/ a&wyf ESpfzufn‡yf+yD; twif;ypf/twif;wuf/ twif;odrf;cJhwma=umifh tvkyform;aygif; 200ausmf wpfreufcif;xJrSmyJ toufay;oGm;&wJhumv?

tJ'DumvrSm udkvGifjrifhukd usaemf pawG@cJhwmyg?tJ'DjrifuGif;awG jyefajymrd=uwkdif; usaemfh&ifxJrSm/

usaemfwdk@ausmif;om;awG &ifxJrSm i&JrD;rsdKrdovdk qdk@qdk@eifheifh

cHpm;&w,f? usaemfwkd@ bmvkyfEkdifrvJ? usaemfwkd@ bmvkyfoifhovJ?

'geJ@yJ wpfnaerSm usaemfwdk@ oli,fcsif; 2 a,mufudkvGifjrifhtdrfudk a&mufoGm;=uw,f?

‘tudk tvkyform;}uD;awG towfcH&wm usaemftowfcH&ovdkyJ cHpm;&w,f? olwkd@udk ESpfawGtrsm;}uD; &uf&ufpufpuf axmifcsypfwmvnf; usaemfhudk axmifcsypfovdk cHpm;&w,f?

usaemfwkd@ 'Dvdk +idrfae=uawmhrvm;tudk?tck arvqef;ae+yD? *|ef 6 &ufrSm usaemfwkd@ wpfckck

vkyf=u&if raumif;bl;vm;? tukdvnf; tudk@tvkyform;awGudk jyifqifxm;? usaemfwkd@vnf; ausmif;om;awG=um;rSm jyifqifxm;r,f? wpfckckawmh vkyf=u&atmif tudk’

usaemfajymwmudk udkvGifjrifhu taotcsmem;axmifaew,f?

ol@rsuf0ef;[m rsuf&nfpawGeJ@ pdk@vJhvJh?oufjyif&Snfwpfcsufcsvdkufw,f?‘nDav;wdk@ajymwm rSefygw,f? tudkwkd@ 'Dvdk +idrfaevdk@

rjzpfbl;qdkwm tukd rjiif;ygbl;? 'gayr,fh ætudkwkd@u nDav;wkd@avmuf rvGwfvyfbl;?nDav;wdk@u pdwfxJrSm &Sdoavmuf udk,f,Hk=unfwmudk

vGwfvGwfvyfvyf vkyfvdkufvkd@ &w,f? nDav;wdk@ rawmfvdk@xdoGm;&ifawmif wa,mufxJyJ xdwm?

tudkwkd@rSmuæ nDav;wkd@jrifwJhtwkdif; 'DaumifawG &Sdae+yD? xrif;tdk;wnfEkdifzdk@qkdwm/ tudkr&Sd&ifqkdwmrsdK; æ pOf;pm;=u&+yD? 'Dxrif;tkd;[m odyfrufavmufvSwm r[kwfayr,fhvHk;vHk; r&Sdawmhbl;qdk&if æ ’

udkvGifjrifh qufrajymEkdifawmhbl;?toHwdrfoGm;w,f? E_wfcrf;udk wpfcsufzdudkufvkduf+yD;

rsufESmukd ab;wpfzufudk v$Jvkdufw,f?olvnf; usqHk;oGm;wJh/ tzrf;cHoGm;&wJh ol@vkyfazmf

udkifzuf &Jabmf}uD;awGtwGuf b,favmufcHpm;ae&rvJ?tcef;[m awmfawmf=um=um +idrfoufoGm;w,f?c%t=umrSmrS æ‘tudkpOf;pm;r,f nDav;wdk @&m tudk@ud k em;vnf

ay;yg’wJh?usaemfh&ifxJ wpfrsdK;}uD;yJ?udkvGifjrifh pOf;pOf;pm;pm; ajymvmwJh pum;awG[m

usaemfhtwGuf pOf;pm;p&mtcsufawGyg?'gayr,fh æ usaemftjynfhem;rvnfEkdifcJhbl;?uav; ESpfa,muf&,f ol@ZeD; reDeD&,fa=umifh 'Dvl

enf;enf;rsm; aoG;a=umifoGm;+yDvm;vdk@ oHo,0ifcJhrdwmtrSefyg?

35

Page 38: BLSO Journal 2005 Issue

(6)*|ef 6 &ufae@ naerSm usaemfwkd@ orkdif;0ef;ausmif;om;

awG oydwfparSmuf+yD?'g[m ae@vnfu pufr_wuUodkvfudk ynma&;0ef}uD;

a'gufwm cifarmif0if;ESifh a'gufwm vS[ef vm+yD;awG@wmupw,fvdk@ ajym&r,fxifw,f? yGJu 'DrSmwif pcsifae+yD?

naeydkif; obm0odyH (Natural Science)udk 0ef}uD; ESpfyg;u vmawG@r,fvdk@ uwday;+yD; vmrawG@=uawmh æ

‘'g usaemfwdk@ ausmif;om;awGudk apmfum;wmyJ’qdk+yD;yGJu xdrf;vdk@r&awmhbl;?

ZGJuyifaqmif aemufu csnfpuftvkyform;vkdif;awGeJ@jcm;xm;wJh tkwfwHwkdif;udk òzdcsvdkuf+yD; tif;pdefvrf;rudkwufvdkuf=uw,f?

ordkif;csnfpufxJukd csDwufoGm;=u+yD; tvkyform;ausmif;om; yl;aygif;v_yf&Sm;zdk@ zdwfac:cJhw,f?

aemufawmh pufr_wuUodkvfudk csDwuf?tJ'DurS &efukefwuUodkvf0ef;xJudk jyef/ bGJ@ESif;obif

cef;rudk odrf;ydkuf/ oydwfpcef;zGifhcJhw,f? usaemfwdk@ausmif;om;awGuawmh pvdkuf+yD? tvkyform;awG rvkduf&J ao;&ifvnf; aecJhOD;?

tJ'Dae@xd usaemf[m tJ'DvdkyJ awG;awm,lqrdcJhwmyg?

(7)usaemfvGJoGm;+yD?tvkyform;awG aoG;a=umif+yD; usefcJh+yDvdk@ usaemfh[m

usaemf xif&mjrif&m rSwfcsufawGcsxm;wm wufwufpifatmifvGJoGm;+yD?

usaemfu toufuvnf; i,f/ tawG@tóuHuvnf; i,f/tajrmftjrifeJ@ pOf;pm;csifhcsdefEdkifr_uvnf; i,f?

‘udk,ftcsdef wpfq,fr&if olvnf; tcsdefwpfq,frEdkif&r,f’qkdwmvdk oHk;csufwGufenf;ESifh uav;wGufwGufxm;rdwmyg?

xl;jcm;wJh obm0awGeJ@/ xl;jcm;wJh taetxm;awGatmufrSm rwluGJjym;wJh vkyf[efawG&SdaeEdkifw,fqkdwmudkaemuf wjznf;jznf;rS oabmayguf em;vnfvm&wmyg?

cGifhv$wfyg udkvGifjrifh&,f? usaemfawmfawmfvGJygw,f?

(8)1974 ar/ *|efwkef;uvkdyJ æ1975 ar/ *|efrSmvnf; puf±Hkwkdif;vdkvdku tvkyform;

awG oydwfarSmuf=u/ oydwfarSmufzdk@ jyifqif=u vkyf=uygw,f?'gayr,hf ppftpdk;&u 'DwcgrSmawmh 1974 ckESpf uavmuf

oydwfudk t}uD;rcHawmhbl;?

oydwfudk rjzpfcifuwnf;u p òzdygw,f?+yD;cJhwJh oydwfwkef;u Black List awG tukefzrf;w,f?+yD;awmh &uf&ufpufpufyJ ESpftrsm;}uD; axmifcs ypfw,f?(10) ESpf/ (13) ESpf/ (16) ESpf/ (19) ESpf axmifcsypfcJhwmyg?'DrSm udkvGifjrifhu (16)ESpf?

(9)1980 ckxd axmifxJrSm 'kuQawG trsdK;rsdK;cHcJh&w,f?axmifxJrSm tvkyform;awG[m usaemfwdk@ ausmif;om;

awGxufawmif ydk+yD; zdESdyfcH&w,f? 'gayr,fh olwdk@[m enf;enf;rSrwkefv_yfcJhbl;? pdwf"mwfa&;t&/ ,Hk=unfcsuft&/ b,fvdktcuftcJESifh óuHóuH b,fvkdrS rwkefv_yfcJhbl;?

EkdifiHa&; ,Hk=unfr_awGudk OD;csdK;apmfum;zdk@ &nf&G,fcsufESifhppfaxmufvSrf;a&;ESifh axmiftm%mydkifawG&JΠzdESdyfr_awG udkqef@usifwkdufcdkufcJhwJh axmifwGif;wkdufyGJawGrSmvnf; udkvGifjrifhwkd@ tvkyform;awG[m usaemfwkd@ausmif;om;awGeJ@ vufwGJv_yf&Sm;cJhygw,f?

rqv ppftpdk;&[m ausmif;om;wcsdK@udk jyifqifcsufeJ@1978 ckESpfrSm jyefv$wfay;cJhwmrsdK;vkyfcJhayr,fh tvkyform;awGudkawmh vHk;vHk;v$wfray;cJhbl;? olwdk@,E W&m;ukd wkduf±kdufxdckdufatmif vkyfolrsm;tjzpf t+idK;taw; tawmf}uD;ygw,f?

taxGaxG vGwf+idrf;csrf;omcGifh trdef@ 2§80 qkdwm xGufvmwJh 1980 arvxJrSmrS vGwfajrmufcGifh&cJh=uwmyg?

(10)tJ'Dvdk axmifawGwef;awGus/ trsm;pk}uD;[m b0awG/

rdom;pk b0awG wppDa=urGoGm;=u?'DtwGufæ tvkyform;awG b,fvkdpOf;pm;=uygovJ?tvkyform;awG&JŒ b0[m vlxk}uD;&JŒ b0eJ@ wpfquf

wnf;yJvdk@ olwdk@em;vnf=uw,f?vlxk}uD; rvGwfajrmufrcsif; tvkyform;xk[m b,fvdkrS

vGwfajrmufEkdifrSm r[kwfbl;vdk@ tvkyform;xku tcdkiftrmem;vnf=uygw,f?

'ga=umifhvnf; 1988 'Drdkua&pD ta&;awmfyHk}uD;rSm ætvkyform;awG tifwkduftm;wkduf yg0ifcJh=uwmyg?&Spfq,fh&Spfta&;awmfyHk}uD; t+yD;rSm æEkdifiHa&;ygwDawG zGJ@pnf;wnfaxmifcGifh &vmwJhtcgrSm ætrsKd;om;EkdifiHa&;wyfaygif;pkrSm udkvGifjrifhtygt0if

tvkyform;acgif;aqmifawG 0ifa&mufvkyfudkifwm0ef,l=uygw,f? 'Dwyfaygif;pkudk ppftkyfpku t+idK;taw;eJ@ rw&m;oif;a=unmvkdufwJhtcgrSmvnf; olwdk@[m tjcm;tiftm;pkawGeJ@yl;aygif;+yD; ppftm%m&Sifqef@usifa&; wkdufyGJawGxJrSm quf+yD;yg0ifcJh=ujyefw,f?

'DvdkeJ@yJ 1990 *ENDa[m v_yf&Sm;r_}uD;t+yD;rSm æ

36

Page 39: BLSO Journal 2005 Issue

tckvk d ' kwd,t}udr faxmifusvm=u+y D ;usaemfwkd@ESifhtwl tckvdk *|ef 6 trSwfw& tcrf;tem;ukdusif;ycJh=uwmyg?

‘}uD;jrwfwJhwkdufyGJ urBmwnfoa&G@ t"Gef@&SnfygapeD;armif;wJh tvkyform;aoG;ordkif; urBmwnfoa&G@

t"Gef@&Snfygap*k%fajymifwJh *|ef 6 pdwf"mwf urBmwnfoa&G@ t"Gef@

&Snfygap’udkvGifjrifh[m oDcsif;&JŒ tcsydk'fudk qkdcsvdkufw,f?+yD;awmh usaemfhvufudk tm;&yg;& qkyfudkif+yD; E_wfquf

w,f?+yD;awmh æ‘nDav;wdk@ ESpfa,muf tukd@ rD;&xm;pufacgif;puf±Hk

tvkyform;vdkif;xJu tcef;av;rSm vmaqG;aEG;=uwkef;utudk@qDu rwifrus pum;awG=um;&vkd@ pdwfrcsrf;rajr@eJ@ jyefoGm;=u&wJh rsufESmEkEkav;awGudkk tudkb,fawmhrSrarhygbl;uGm? wu,fu nDav;wdk@ vmwm[m tudkwkd@ tvkyform;awGudk pmemvGef;vdk@ vm=uw,fqkdwm tudkem;vnfygw,f?nDav;wdk@vkdcsifwJhtajz tukdcsufcsif;wpfxkdifwnf; ray;vkdufEkdifcJhwJhtwGuf tudk vHk;vHk;pdwfraumif;ygbl;/ tJ'DtwGuftukd@udk cGifhv$wfyg? tudk@udk em;vnfay;yg’

usaemf bmjyefajymvkduf&rvJ?usaemf bmrS jyefrajymEkdifcifrSmyJ æ usaemfh rsuf0ef;

wpfckvHk; rsuf&nfawG jynfhoGm;+yD?‘usaemf em;vnfygw,f? usaemf trsm;}uD;em;vnf

ygw,f tudk ’

(11)(115)ESpfajrmuf ara';ae@ tcrf;tem;u qufusif;y

aew,f?

usaemfhtawG;awGu 1974 ckESpfrsm;qD a&mufoGm;vkduf/&Spfav;vHk;wkdufyGJawGqD a&mufoGm;vkduf/1990 *ENDa[m v_yf&Sm;r_tvGefu ppfa=uma&;pcef; awGeJ@

tusOf;axmifawGqD a&mufoGm;vdkkuf/ara';ae@ tcrf;tem;qDudk jyefvmvkduf/vGef;xdk;ul;,SufoGm;vmaeawmhw,f?1974 *|efv 6 &ufae@rSm tvkyform;}uD;awG &mESifhcsD+yD;

toufay;cJh&wmawmif 'Dae@qkd&if (31) ESpfwif;wif;jynfh+yD?csDum*dku tvkyform;}uD;awG toufawG&if;ESD;ay;qyf

cJhwmvnf; (119) ESpf wif;wif;jynfhcJh+yD?a&eHajrtvkyform;}uDawG&JΠrkdif 400 ausmfa0;wJh &efukef

txd csDwufwdkufyGJ0ifcJhwJh (1300) jynfh ta&;awmfyHk }uD;vnf;ESpfaygif; (70) eD;yg;&SdcJh+yD?

'gayr,fhvkd@vnf; æ usaemfwkd@ tvkyform;awG&JŒ b0uawmh 'Dae@xd wnf+idrfr_rJh/ vHkòcHr_rJh/ at;csrf;r_rJh aeqJ?

wpfae@tvkyfcdsef (12) em&D/ (14) em&D/ (16) em&DqkdwmawGudk }udwfrSdwf&ifqkdifae=u&qJ?

tvkyform;awG&JΠb0[m jrefrmEkdifiHtwGif;u pufr_ZHkawGrSm tumtuG,frJhaeovdk 'Dbufudk (xkdif;/ rav;&Sm; ponfudk) vmvkyfae=u&wJh tcgrSmvnf; wu,fhudk usD;vef@ pmpm;?

(12)usaemfwkd@ quf+yD; óud;pm;=u&ygvdrfhr,f?usaemfwdk@&JŒ yckH;ay:rSm æusaemfwkd @ jzwfoef;ae&wJh uae@tajctae}uD;u

jyXmef;vkdufwJh orkdif;a&;wm0efawG?ae&pfcJhrvm;/ twlvkdufcJhrvm;&xm;}uD;uawmh qufvufxGufcGmzkd@ rD;pdrf;jyae+yD?&xm;}uD;&JŒ a&SŒqHk;wGJrSmawmh udkvGifjrifha&mufaeESifhr,f

qkdwm oGm;r=unfhbJeJ@udk usaemf odaevdkufyg+yD? ?

(*|ef 6 ESifh tvkyform;wkdufyGJ tqufqufrSm pGef@v$wfay;qyf cJh=uwJhtvkyform;&Jabmf}uD;rsm;tm; OD;!¸wf *k%fðyvsufæ)

ZGefr_dif; Ò27/ 5/ 2005?

axmifxJrSm tvkyform;awG[musaemfwdkΠausmif;om;awGxufawmif

ydk_yD; zdESdyfcH&w,f?'gayr,fh olwdkŒ[m

enf;enf;rS rwkefv+yfcJhbl;?pdwf"mwfa&;t&/ ,Hk-unfcsuft&/

b,fvdk tcuftcJeJŒ óuHóuHb,fvkdrS rwkefv+yfcJhbl;? ”

37

Page 40: BLSO Journal 2005 Issue

(4)uíefrwdk@ jr0wDa&mufawmh nae

apmif;+yD? wHwm;uvnf; ydwfcgeD;ae+yD?wnf;cdkp&muvnf;r&Sdawmh [dkbufurf;udktjreful;&awmhr,f? uíefr&,f oli,fcsif;*D*D&,f ol@tpfr0rf;uJGukefonf rykwf&,faygh? (rykwfu uíefrwdk@udk tvkyfoGif;ay;r,fqdk+yD; tmrcHxm;olyg? wu,fvnf;uíefrtay: nDtpfr&if;vdk apmifha&SmufcJholygyJ)? wHwm; *dwf0rSm jrefrmaiG 350 ay;+yD;jzwfoef;cGifh vufrSwfvkyf&w,f? tppftaq;vnf; rsm;w,f? tJ'Dumvu(ouU&mZf 2000) rJaqmufrSm jrefrmjynfom;udk tzrf;tqD; rsm;aecsdefvnf;jzpfw,f? wHwm;jzwfzdk@ jyifaewkef; ppfom;wpfa,mufu “n (6) em&D rausmfcifjyefcJh=u? ausmf&ifawmh wpfcgwnf; tzrf;

cH&vdrfhr,f”vdk@ vSrf;ajymw,f? ol@ pum;vnf;=um;a&m aomif&if;jrpfxJ ckefcscsifpdwfawmifaygufrdw,f? wHwm; [kd bufxdyfxdkif;*dwfudka&mufawmh olwdk@uawmhppf[,f ar;[,feJ@ uíefruawmh bmwpfckrS em;rvnfbl;? um;pD;vm&if;vrf;wpfae&ma&mufawmh ppfaq;a&;eJ@wdk;jyefw,f? olwdk@u “n 6 em&Dxdk;awmhr,f? wHwm;jyeful;awmhwJh” um;orm;u‘[kwfuJh’qdk+yD; rJaqmufòrdŒbuf qufarmif;oGm;w,f? tJ'Dnu um;*dwfeJ@ ra0;wJhtdrfwpftdrfrSm uíefrwdk@ wnf;cGifh&w,f?uíefrwdk@a&mufvdk@ odyfr=umcifrSmbJtdrf&Sifu &Jvmzrf;rSm a=umufvdk@qdk+yD;wdkufcef;wHcg;awG tvHkvdkufydwfw,f?quf+yD; olu “pum;us,fus,frajymzdk@/ae@vnfae@cif; tcef;xJrSmyJaezd k @/ &J

,cifvrS tquf

uíefrwdk@a&mufvdk@odyfr=umcifrSmyJ

tdrf&Sifu &Jvmzrf;rSma=umufvdk@qdk+yD;

wdkufcef;wHcg;awGtvHkvdkufydwfw,f?

38

w&m;vdkwpfa,muf&JŒ

ajzmifhcsuf

a±$[oFm

Page 41: BLSO Journal 2005 Issue

tajctaeudk=unfh+yD;rS tjyifudk xGuf =uzdk@”txyfxyf owday;ygw,f? uíefrjzifhtdrfvGrf;pdwfeJ@ a=umuf&GHŒ tm;i,fr_awGygwpfòydifwnf; cHpm; vdkuf&vdk@ wpfnvHk;aumif;aumif; tdyf raysmfbJbk&m;pm&Gwf&if; rdk;pifpif vif; oGm;w,f?reufa&mufawmh tdrf&Sifu uíefrygvmwJh}udrfjcif; awmif;udk =unfh+yD; eifh[muwpftdk; wpftdrf ajymif;vmovdk yJwJh?[kwfyg&JŒ pnf;pepf}uD;wJ h tarutvkyfr&cif pyf=um; pm;zdk@xnfhay;vdkufwJhypPnf; awG? iyda=umfwpfykvif;/ wnif;0ufa=umfwpfAl;/ i±kwf/ =uufoGef/ qDqm;/&Srf;qef rpm;EdkifrSmpdk;vdk@ xnfhay;vdkufwJhiuíJqefæ tkdæ pH kaewmyJ? tdrf&SiftrsKd;orD;u uíefrypPnf;awGudk =unfh+yD;òyH;aeav&JŒ? ae@vnfvnf;a&mufa&mtvkyfvdkuf&Smvdkuf=uwm rykwf t&ifvkyfcJhzl;wJh trsKd;orD; oD;oef@puf±kHrSmtvkyf&w,f? puf±kHrSmajymif;ae+yD; (4)&ufajrmufae@wJhrSm tvkyfpqif;&w,f?uíefrwdk@&JŒ 0À (tvkyfenf;jyq&m) uzefcGufudk b,fvdkudkif&r,f? taumif;eJ@tuJG b,fvdkcJ Gjcm;&r,fqdkwm poifay;w,f?

wpf0kdif;ukd vlav;a,muf usrwkdŒvkdif;u paqumvkdif; [kdbufwpfjcrf;uaq;r_wfvdkif; ta±SŒjcrf;rSmu ypPnf; o,folu o,fxkwfykd;oluxkwfeJŒ tv,frSmu yef;uefvkH;awGukd rD;zkwfwJhpufxm;w,f/ tvkyform;OD;a& 600 ±Sdw,fxdkif;tvkyform;uenf;w,f? jrefrmursm;w,f? usrwdkŒu aeŒpm;orm;awGwpf&ufudk bwf50&w,f?

OT u wpfem&D 3 bwf&w,f?xkdif;tvkyform;uawmh wpfaeŒudk 100ausmf&w,f? olwdkŒudk OT ray;bl;?t&ifqHk; vkyf&wJhtvkyfu oHacsmif;av;awGeJ@ zefcGufawGudk toHjrnfatmifwD;&wmyJ? tufoHyg&if z,fvdkufaygh?eHeufydkif;qdk puf±kHwpfckvHk; zefcGufoHawGeJ@qlnHaewmyJ? aemufzefcGufzifudk wHqdyfuyfaygh? tJ'D tvkyfawGu wpfcsdefvHk;rwfwyf&yf+yD; vkyf&wm? 'grS wHqdyfnD rSmwJh?

(OT &SdwJhnawGqdk&if 24 em&DrSm 12 em&Davmuf &yfae&wm/ anmif; vdkufwJhjzpfjcif;)ykdufqH&csifaZmeJΠonf;cH+yD; vkyfygw,f?

'gayr,fh wpfvavmuf=umawmh'l;awGvnf; =um=um r&yfEdkifawmhbl;?tqdk;qHk;uawmh rsufapha&SŒu jrifuGif;yJ?uíefrwdk@usawmhvlopfqdk+yD; wpfcsdefvHk; rwfwyf&yfeJ@ wHqdyfuyfcdkif; aemufrS a&mufvmwJh xdkif;tvkyform;awGus wpfywfavmufeJ@ xdkifcdkif;+yD; t±kyfyHkygwJh ab;wHqdyf

usrwkdŒtcef;u vlenf;awmhypPnf;awGut&rf;av;&if o,f&wmuroufombl;? um;qkdufwJh ae&meJŒpm;zkdaqmifu ta0;}uD;yJ 'Dreuf tvkyfqif;awmh xl;xl;jcm;jcm; tdrfoma±SŒrSmzefcGufawGudk xkdifcGJaewJh tvkyform;ESpfa,mufudkawGŒ&w,f? usru olwkdŒudkbmvkdŒcGJwmvnf; ar;awmh “'Dpuf±kHrSmu'DvkdyJ tufaewJh zefcGufawG wHqdyfrSm;wJh[mawGukd tukefvkH;±kdufcGJypfw,ff? tjyifrSmypf&if tjcm;olu ykHpHwl ckd;rSmpd;kvkdŒ”? usrvnf;olwkdŒ zeffcGufcGJaewJhykHpHukd=unfh+yD;pdwful;wpfck&wmeJŒ usrwkdŒckH&JŒacgif;aqmifqDoGm;+yD; ajymvkdufw,f? “tpfr usrvnf;zefcGufcG JwJh tvkyfukd vkyfcsif w,f?usrt&rf;uk da'goxGuf+yD; onf;nnf;rcHEkdifawmhbl;? ±Srf;rawGukd pdwfwkdvGef;vkdŒ cGufawGudk±kdufcGJcsifwm=um+yD”?oluusrudk “pdwf±Snf±Snfxm;yg? tJ'Dtvkyfu igwdkŒvkdif;eJŒ rqkdifbl;? yguifvkdif;uvlawGvkyf&wm”wJh?

wpfaeŒvkH; rwfwyf&yf+yD; tvkyfvkyf&awmh t&rf;anmif;wJhtcg tanmif;ajyxkdifp&mae&mqkdvkdŒ tdrfomyJ±Sdw,f?'geJŒyJ a&csKd;cef;±Sd&mudkoGm;rdw,f?

uyfcdkif;w,f? uíefrwdk@rSmawmh wpfae@vHk;&yftvkyfvkyfvdk@ t&rf;anmif;wJhtcgtanmif;ajy xdkifp&mae&mqdkvdk@ tdrfomyJ&Sdygw,f? rw&m;vdkufwm? tvkyform;vlwef;pm;qdkwJh pum;rSm vlwef;pm;cJGjcm;r_Ed kifiHom; cJ Gjcm;r_qdkwmawG rygygbl;?tJ'DaeŒu usrzefcGufudk a'goxGufxGufeJŒwtm;acgufvkdufwJhtoHu ykHrSefxufudkus,foGm;w,f? tJ'D tcsdefp+yD; xkdif;0Àrsm;&JŒapmifh=unfhjcif;udkcH&w,f? yxrvuvkyf&uf16&ufyJ±Sdw,f? OT u trsm; }uD;yJ?10&ufausmfavmufu ykvdyfvm zrf;r,fowif;=um;vk dŒ a±Smifykef;ae&w,f?yxrv&JŒ vkyftm;cuawmh 672bwfyJ&w,f? puf±kHuauí;wJh xrif;[if;ukd=unfh+yD; tarajymwJhpum;udk owd& rdw,f?

igorD; [kda&muf&if ±Srf;xrif;pm;EkdifrSmr[kwfbl;wJh? tarajymwm wpf0ufawmhrSefygw,f?

'gayr,fh aumufn‡if;eJŒwlwJhxrif;awmh r[kwfbl;? tvkyfu yifyef;awmh xrif;vnf; pm;r0ifygbl;? em&D=unfhawmhreuf3em&D±Sd+yD? tdyfrSjzpfr,f?'geJŒckd;zGifhxm;wJhrD;udk ydwfbk&m;±Sdckd;+yD;tvkyfyifyef;vGef;vkdŒ ruefawmhjzpfwm

=um+yDjzpfwJh rdbESpfyg;udk pdwfrSef;+yD; OD;csvkdufw,f?

“tpfr/ tpfrxawmhx 6 em&Dausmfae+yD aps;um;vmawmhr,f? ypPnf;o,fzkdŒ atmufu qif;apmifh&r,fav? 'DaeŒusrwkdŒ tcef;o,fwJh tvSnfh”? [kwfom;yJusrarhaevk dufwm bk&m;od=um;rvkdŒqDykH;awG rygygapeJŒ? rsufESmjrefjref opf+yD; atmufxyfudk qif;vmrdw,f?

“ tJ'DaeŒu usrzefcGufudka'goxGufxGufeJŒwtm;acgufvkdufwJhtoHuykHrSefxufudk us,foGm;w,f?

39

Page 42: BLSO Journal 2005 Issue

wpfntdyfarm=uae&if; puf±kHtwGif;udk um;}uD;0ifvmoH=um;&w,f?tJ'Dvdk nbufum;[Gef;oH=um;&if uíefr wdk@tm;vHk;aysmfvGef;vdk@ tdyfraysmfawmhbl;?bma=umifhvJqdk aemufae@wdkif;vdkvdk OT

&Sd+yDav? nbuf ypPnf;um;rsm;rsm; qdkufav OT rsm;+yD; tvkyfaumif;avavyJ?a&uefa±SŒrSm t0wfav#mfaewJh trsKd;orD;utcsdefar;wmeJŒjyefajzrdw,f?

trsKd;orD;u t0wfvnf; av#mfyg;pyfuvnf; “igwdkŒyifyifyef;yef; eJŒtvkyfvkyf&wm olrsm;tES dr fc H&wmAk dvfcif!$efŒwk dŒ raumif;vkdŒ 'if;wk dŒwdkif;jynfudk tkyfcsKyfwm tokH;rusvkdŒigwkdŒ olrsm;qDrSm uíefvmcHae&wm?'DaumifawGom w&m;ojzifh tkyfcsKyf&ifigwkdŒ±GmrSmat;at;aq;aq; tvkyfvkyfvkdŒ&w,f”? usrtwGufawmh xl;qef;oGm;w,f? 'DtrsKd;orD;[m trSefw&m;awGukdajymaeygvm;qkd+yD; ukd,fhudk,fudk olavmufawmif pOf;pm;r_r±Sdygvm;qkd+yD;tjypfwifrdw,f?

olrsm;awGu nbuf tdyfarmusaewHk; us,favmifwJh um;oH=um;&iftdyfa&;ysufw,f? uíefrwdk@twGufawmhvludkEd_;+yD; ydkufqHay;aewmvdk@ xifrdw,f?noef;acgif,HtcsdefavmufrSm puf±kHwGif;uatmfoH=um;vdk@vltHkaewJh tcef;udk bmjzpfwmvJ oGm;ar;=unfhawmh ‘o&J0ifuyf’vdk@

wJh? o&Juyfw,f qdkwJh aumifrav;u 14-15 avmufyJ&Sd tHk;r,f? ol@tcef;azmfawGajymwmu ol@udk c%c% o&J0ifpD;w,fqdkyJ? wjcm;tcef;u vlawGvnf; a=umuf+yD;rtdyf&Jawmhbl;? uíefr pdwfxifawmhtdyfa&;ysufr_awGrsm;+yD; tm;enf;aewJhtcsdefrSm arhvJwmwdk@/ pdwfacsmufcsm; wmwdk@jzpfwmvdk@yJ xifw,f? aemufae@ reufrSmrefae*smu uwdwpfck ay;w,f?ol@puf±kHxJrSm&SdwJh raumif;qdk;0g;awGruyfEd kifatmif ylaZmfyoay;r,fwJh?ol@uwdtwdkif; 0ufacgif;awGeJ@ za,mif;wdkifawGxGef;+yD; olwdk@awG &Spfcdk;=uw,f? 'gayr,fho&J0ifuyfw,fqdkwJh aumifrav; uawmhtvkyfyifyef;wJ h '%frcHEd ki fvd k @aemufqHk;puf±kHu xGufoGm;av&JŒ?

(5)uíefrwdk@ tvkyfvkyfwJhumvrSm

work permit vkd@ac:wJh tvkyform;rSwfyHkwifu r&Sdao;awmh nwdkif;vdkvdkykvdyfvm ppfrvm;/ &Jvmzrf;rvm;qdk+yD;pdwfwxifhxifheJ@ awG;a=umufae=u&wm?tvkyfoufwrf; (5) vom ausmfoGm;w,f? uíefr ajcaxmufawGu puf±kH0ef;xJrSmyJ &J&Jwif;wif; av#muf&Jw,f?puf±kHtjyif a&muf&if av#muf&wJhvrf;[musD;uef;awmif;arSmuf ywf0ef;usifudkrsufaphvnfxGufaeatmif =unfh&w,f?tvkyfxJ&J0ifr,fvdk@ =um;&if wcsKdŒuòrdŒpGefrSm&SdwJh refae*smtdrfrSm/ wcsKdŒuawmxJrSm/ wcsKdŒus jr0wDbufrSm oGm;ykef;ae=u&w,f? 'Dvdkaevm&if; wpfnaerSmawmh befaumufrSm&SdwJh &Jt&m&SdawGqif;vmvdk@qdk+yD; uíefrwdk@ puf±kHudk &JawG0ifcsvmawmhw,f? uíefrwdk@jzifh a=umufvGef;vdk @ naepmawmif rpm;Ed kifbl;?nbufa&mufawmh refae*smu tpnf;ta0;ac:+yD; &Sif;jyw,f? 'Dpuf±kHu tvkyform; (50) udk reufjzef reuf (5) em&DrSm&Juvmac:+yD; (3) &uf zrf;xm;vdrfhr,f?ol@taeeJ@ pdwfraumif;ygbl;wJh? tJ'Dvdkajym+yD; tzrf;cH&r,fh tvkyform; pm&if;udka=ujimw,f? 'DtcsdeftwGif;rSmyJ wpfcsdefvHk;

yef;uefoHawGnHaewJh puf±kH[m tvkyform;awG&JŒ atmf[pfidk,dkoHawGeJ@ qlnHoGm;awmhwmygyJ? bma=umifhvJ qdkawmhtzrf;cH&r,fhpm&if;rSmygolawGu vla[mif;awGr[kwfwJh vlopfawG/ wcsKdŒqdk rae@utvkyf p qif; 'Dae@tzrf;cH&olawG/ wcsKdŒtoufi,fi,fav;awG? 'geJ@ uíefrwdk@touf}uD;ydkif;eJ@ vla[mif;awGpk+yD; olwdk@udk,fpm;vdkufayr,fvdk@ awmif;qdkawmhrefae*smu vufrcHbl;?

o}uFef&ufeD;vmvdk@ tvkyfuaumif;awmh tvkyfoifpuav;awGudkyJtzrf;cHapcsifwmaygh? olwdk@ tvkyfxdcdkufrSmpdk;&drf+yD; pmemr_qdkwm vHk;0r&Sdawmhbl;? reuf(4) em&Davmufusawmh ±kH;cef;a&SŒrSmtzrf;cH&r,f h tvkyform; (50) eJ @refae*smwdk@ pum;awGajym=u vufckyf wD;+yD;oDcsif;qd kvd kuf=ueJ@ refae*smutvkyform;awG&JŒ 0rf;enf;r_udk arhaysmufatmif pdwfukxHk;rsKd;pHk oHk;aewm awG@&w,f?pm±Gufwpf±Guf,lvm+yD; ykdufqHbwf100ay;+y D; tvkyform; 50 a,mufud kvufr Swfxk d ;c k di f ;aew,f? wu,fyJwwfE k di fwJ h re fae*smygy J? 'gayr,fhol@&JŒukxH k;u uíefrwd k @ b0awG&JŒ&ifwGif;em=unf;csufawGudkawmh ukvdk@&rSmr[kwfygbl;? reuf (5) em&Dvnf;xdk;a&mpuf±kHa&SŒudk &Jum;ESpfpD; a&mufvmw,f?pm&if;eJ@wuG tvkyform;awGudk ppf+yD;um;ay:ac:wifoGm;w,f? puf±kHrSm usefcJholawGteuf wpfa,mufaomolom ðyH;ðyH;av;vufjy&if; usefae&pfcJhw,f? usefwJholtm;vHk;uawmh olwdk@&JŒ b0wl oli,fcsif;awG aemufoHk;&uf=um&if jyefa&mufrSmyJqdkwJh ar#mfvifhcsufeJ@twl rjrifEd kifwJhtem*wfud k,fpDud k pdwftawG;cs JŒ +yD;usef&pfcJh=uav&JŒ? uíefruawmh tJ'Dae@urefae*sm ðyH;vdkufwJh tðyH;[m tvkyform;awGtwGuf wu,fyJ cGeftm;jzpfapovm;/rjzpfapbl;vm; qdkwmudk oli,fcsif;awGjyefa&muf&ifawmh ar;=unfh&OD;r,f?

a&$[oFm a&$[oFm a&$[oFm a&$[oFm a&$[oFm ÒÒÒÒÒ

40

Page 43: BLSO Journal 2005 Issue

1976 ckESpfavmufrSmyJ 74ar/ *|efta&;awmfyk Htvkyform;awGukd t&yfbufw&m;±kH;wif tr_ppfwm+yD;oGm;vkd h axmifcsvkdufw,f? axmifcs+yD;aemuftvkyf=urf;vkyfckdif;&mrSm tvkyform;awGu EkdifiHa&;tusOf;om;awG jzpfwJhtwGuf tvkyf=urf;rvkyfEkdifbl;vkd h jiif;qefwma=umifh tm%mzDqefol tm;vkH;ukd6 wkdufrSmwkdufydwfvkdufw,f? wkdufxJrSm *efzvm;ray;bJxm;vkd h tcif;}uD;tcif;av;udk wkduf=urf;cif;ay:rSmyJ pGef hypf&w,f? &uf=umvmwJhtcg tcef;xJrSmwtm; eHapmfvm+yD; avmufaumifawGuvnf;wpfcef;vkH; azG;azG;v_yfv_yf w&G&G oGm;ae=uw,f?

'ga=umifh ntdyf&if wpfa,mufwpfvSnfhuif;apmif h+yD; tdyfaeolawGtay:ukd avmufawGwufrvmatmif wm;ay;&w,f? wcsKd h tvkyform;awGuvnf; rcHEkdifawmhbJ tvkyfvkyfr,fvkdh tm%mykdifawGudk ajym+yD; wkdufxJujyefxGufoGm;=uw,f?OD;vSodef; (ordkif;csnfpuf)/ OD;wifaiG (orkdif;csnfpuf)/udk0if;xdef (qifrvkdufoabFmusif;)/ udkausmfpdef(orkdif;csnfpuf) wdk h tygt0if tvkyform;wcsKd hyJ}uH}uHcHusefaewm wpfvavmuf=umrS axmiftm%mydkifawGbufu tav#mhay;+yD; wcsKd h 3 aqmifwcsKd h 4 wkdufydk h vkdufw,f? olwdk h[m 6 wkdufuxGufvm+yD; a&aumif;aumif;csKd;& qyfjymaumif;aumif;wkduf&wmawmif 15 &uf &uf 20 avmufxdolwkd h cE<mukd,fawGrSm teH hawG pGJaew,f? 'hgtjyifavmufukdufxm;wJh temawGuvnf; yGaew,f?tJ'DxJu p+yD; EkdifiHa&;tusOf;om;awG=um;rSm csD;wdkufydwfw,fqkdwJh a0g[m&opf ay:vmw,f?

(*gr%d. ,rrif;O,smOfodk h tvnfa&mufjcif;rS)

Page 44: BLSO Journal 2005 Issue

jrefrmEdkifiHtvkyform;aoG;pnf;nD!Gwfa&;tzJGŒv+yf&Sm;r+