BİLGİ, EN BÜYÜK HAZİNEDİRyerkoy.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_06/01014325_4... · 2020. 5. 31. · BİLGİ, EN BÜYÜK HAZİNEDİR Büyük Selçuklu Sultanlığı döneminde

BİLGİ, EN BÜYÜK HAZİNEDİR

Büyük Selçuklu Sultanlığı döneminde İran’ın ufak bir şehrinde tek oğlu olan dul bir kadın

yaşıyormuş. Dünyadaki hayatının sonuna gelmiş olduğunu hissedince oğlunu çağırmış ve ona

şöyle demiş:

"Çok güçlük içinde yaşadık, çünkü fakiriz; ama sana büyük bir zenginlik emanet ediyorum. Onu

bana güçlü bir büyücü hediye etmişti. İçinde muazzam bir defineye ulaşmak için bütün gereken

işaretler mevcut. Benim bunu okuyacak ne takatim ne de zamanım var. Şimdi onu sana emanet

ediyorum. Talimatları uygula, çok zengin olacaksın!"

Annesini kaybetmenin verdiği derin üzüntü geçtikten sonra oğul, o eski ve değerli büyük kitabı okumak üzere

almış. Kitabın baş kısmında şöyle yazıyormuş:

"Hazineye ulaşmak için sayfa atlamadan okuyunuz. Eğer hemen netice kısmına bakarsanız, kitap bir sihirle

kendiliğinden yok olacak ve hazineye erişemeyeceksiniz." Bundan sonra ise uzak bir ülkede birikmiş olan

zenginliğin miktarından bahsediliyormuş ve ayrıca, bu hazinenin bir mağarada çok iyi korunmakta olduğu da

yazılıyormuş. İlk sayfalardaki Farsça metin bir yerde kesilmiş ve bundan sonrası Arapça devam ediyormuş.

Kendini şimdiden zengin olarak görmekte olan genç, başkaları da bu sırrı

öğrenip, üstelik de kendisine yanlış bilgi vererek hazineye sahip olmasınlar diye metni

tercüme ettirmeye teşebbüs etmemiş. Onun yerine büyük bir ihtirasla Arapça

öğrenmeye başlamış. Sonunda metni mükemmel şekilde okuyacak hale gelmiş. Fakat bir

noktadan sonra kitap Çince devam ediyormuş. Sonra da başka lisanlar geliyormuş. Genç

adam azimle ve sabırla bunların hepsini çalışmış.

Bu arada yaşamak için gereken parayı da bu öğrenmiş olduğu lisanlardan temin etmeyi

başarmış ve bir süre sonra da başkentin en iyi tercümanlarından biri olarak tanınmış.

Böylece, bir zaman sonra hayatı toparlanmaya başlamış. Birçok lisanda yazılmış bir dolu

sayfadan sonra kitapta bu hazinenin nasıl idare edilmesi gerektiğine dair talimatlar

varmış. Buraya geldikten sonra genç adam istekli bir şekilde iktisat ve ticaret öğrenmiş;

ayrıca hazineyi bir kere ele geçirdikten sonra aldatılmalara maruz kalmamak için kıymetli

metallerin ve mücevherlerin, menkul eşyaların ve gayrimenkullerin değerlerini

belirlemeyi de öğrenmiş.

Bu arada daha iyi bir hayat sürdürebilmek için de, öğrendiklerini uyguluyormuş. Hatta onun çok lisan

bilen ve maliyeden iyi anlayan biri olarak şöhreti saraya hatta krala kadar ulaşmış. Ona önceleri bazı ufak

vazifeler tevdi eden kral, sonunda onu krallığın genel valisi olarak tayin etmiş. Birçok önsözden sonra kitap

sonuna doğru gereken daha teknik konular giriyor ve büyük kapı nasıl inşa edilir, vinç nasıl kurulur, mağaraya

erişmek için bocurgat nasıl kurulur, büyük taş kapılar açılırken, büyük taş kütleler nasıl çıkartılır, yol yapımında

yolları düzlemek için dolambaçlı yerler nasıl doldurulur ve buna benzer konuları anlatıyormuş. Bu sırrını asla hiç

kimseyle paylaşmayı düşünmeyen ve dolayısıyla hiç kimseden yardım almayan o dul kadının oğlu, böylece bilgili

ve sayılan bir kişi olmuş.

Daha sonra mühendislik ve şehir planlamacılığı çalışmış. Nihayet, kültürü çok takdir eden kral, onu vekili ve

sarayın mimarı atamış ve derken sonunda vezirliğe yükseltmiş. Gerçekten tüm krallıkta onun kadar ilme yatkın,

bizim Hazine Kitabını okuyacak kadar kabiliyetli bir kişi yokmuş. Artık son sayfaya gelmiş ve hatta bu son sayfayı

okuyacağı aynı gün kralın kızı ile evlenecekmiş.

Kitabın en son yaprağını heyecanla çevirince karşısına şu son cümle çıkmış:

"Bilgi, en büyük hazinedir !"

Metnimizde geçen ve anlamını bilmediğimiz yeni kelimelerin anlamlarını önce tahmin edelim, sonra

sözlüklerimizden bularak defterlerimize yazalım ve birer cümlede kullanalım Öğrendiğimiz yeni kelimeleri

günlük hayatımızda kullanmaya özen gösterelim.

S-1) Anne ve oğlu nerede yaşıyorlarmış?

C-1) ……………………………………………………………………………………………………………………….

S-2) Anne nasıl bir kadınmış? (Özellikleri nelerdir?)

C-2) ……………………………………………………………………………………………………………………….

S-3) Annesi oğluna ne bırakmış?

C-3) …………………………………………………………………………………………………………………………

S-4) Kitabın ilk sayfasında neler yazıyormuş?

C-4) …………………………………………………………………………………………………………………………

S-5) Oğul kitabın ilk sayfasında yazan talimatlara(yönergelere)uyuyor mu? Neler yapıyor?

C-5) ……………………………………………………………………………………………………………………………

S-6) Oğul(oğlan) hedefine ulaşıyor mu?

C-6) ……………………………………………………………………………………………………………………………….

S-7) Kitabın son sayfasında yazan söze katılıyor musunuz? Niçin?

C-7)………………………………………………………………………………………………………………………………

ANLAMINI BİLMEDİĞİM KELİMELER

takat muazzam Dul-dul kadın ufak talimat netice

tercüme teşebbüs Farsça lisan tercüman vazife

şöhret atamak bocurgat maliye emanet

OKUDUM-ANLADIM-CEVAPLIYORUM Sevgili çocuklar eğer isterseniz soruların cevaplarını Türkçe defterinize en güzel yazınızla yazarak cevaplandırabilirsiniz.

HİKAYE HARİTASI

Olayın kahramanları kimlerdir?

……………………………………………..

Olay nerede geçiyor?

………………………………….

Öykünün adı nedir?

…………………………………………….

Olay nedir ? (Çok kısa)

………………………………….

…………………………………

…………………………………

………………………………….

Olay ne zaman oluyor?

……………………………………

…………………………………

…………………………………

………………………………….

ANLAMLARINA GÖRE KELİMELER

İMZA NEDİR Bir kimsenin, bir yazının altına bu yazıyı onayladığını veya bu eserin kendisine ait olduğunu belirtmek için her zaman aynı biçimde yazdığı ad veya işarete imza denir. İmza yazılarak atılmalıdır. İmzada genellikle bitişik eğik yazılar tercih edilir. İmza da yazılması gereken ise ön ad ile soy adıdır. Bu, ön adın baş harfi, soyadın tamamı yazılarak olabilir. İmza bir el alışkanlığı gerektirir ve her zaman aynı şekilde atılmalıdır. Sizler de on sekiz yaşını bitirinceye kadar kendinize güzel bir imza edinmeye çalışınız. Çünkü bu yaştan sonra imza değiştirmek kolay olmayacak ve her zaman bu imzayı kullanacaksınızdır. Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün imzası sizlere güzel örnek olabilecek bir doğru imza örneğidir.

EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) KELİMELER

BİLGİ KUTUSU

SÖZCÜKLERDE GERÇEK VE MECAZ ANLAM *Bir kelimenin ilk akla gelen ve herkes tarafından bilinen anlamına gerçek anlam denir. *Bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşıp kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir. Örnek: Arkadaşım bana çok soğuk davrandı. (Mecaz anlam)

Bugün hava çok soğuk (Gerçek anlam) *Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek alanına özgü kavramları karşılığında kazandığı anlama terim anlam adı verilir. Bazı bilim, sanat ve meslek dalları ile ilgili terimler: Örnekler Matematik: Doğal sayılar, kare, poalinom… Tiyatro: Sahne, perde, kostüm… Müzik: Nota, akort, sol anahtarı… Coğrafya: Meridyen, ölçek, izohips, Dünya, boğaz… Resim: Portre, palet, tuval… Futbol: Taç, faul, gol…

Çalışan

kazanır!!!

CÜMLELERİ VE GÖRSELLERİ İNCELEYELİM. ALT SATIRLARA BİRER CÜMLEDE BİZ YAZALIM.

Gerçek anlam yıkılmak Mecaz anlam

Depremde pek çok ev yıkıldı. Sınavdan 35 aldığını görünce yıkıldı.

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

……………………………

Gerçek anlam ağır Mecaz anlam

Babamın taşıdığı koli çok ağırdı. Annem dün bana çok ağır konuştu.

……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

……………………………

Gerçek anlam kırılmak Mecaz anlam

Boyama yaparken kalemim kırıldı. Ali arkadaşının bu hareketine çok kırıldı.

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

……………………………

Gerçek anlam diş Mecaz anlam

Ben dişlerimin bakımını ihmal etmem. Rakibimiz umduğumun aksine oldukça dişli çıktı.

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

Gerçek anlam karanlık Mecaz anlam

Mağaranın için gece gündüz hep karanlık olur.

Kötü iş yapanın sonu karanlık olur.

…………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

Gerçek anlam kuru Mecaz anlam

Annem buzdolabını kuru bezle sildi. Artık bu adamların kuru vaatlerinden sıkıldım.

…………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

Gerçek anlam acı Mecaz anlam

Hiç bu kadar acı bir biber yememiştim. Bu acı haber Aysel’i çok üzdü.

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

SÖZCÜKTE ANLAM ( GERÇEK-MECAZ-TERİM ANLAM )

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden gerçek anlamlı olanların başına G, mecaz anlamlı olanların başına M ve terim anlamlı olanların başına T yazınız .

Ablam kardeşimi dizlerine yatırarak uyuttu .

Sınıftakileri kafalayarak istediğini yaptırdı .

Deftere farklı ölçülerde kareler çizdik .

Bu sınavı kazanamazsan yandın .

Hava sahamıza giren savaş uçağını radarlarımız tespit etti .

Aydınlık odadan karanlık odaya geçerken korkmuştu .

Doktorun yazdığı reçetedeki ilaçları eczaneden almaya gittik .

Bilgi , cehaletin karanlığını yok eder .

Sobadaki bütün odunlar yanınca dışarıdan yenilerini getirmişti .

Yaz boyunca termometre 30 dereceden aşağıya düşmedi .

Ahmet , öğretmeninin söylediği notaları çalamadı .

Ebrar , söyledikleriyle arkadaşının kalbini kırmıştı .

Ufuk , futbol kursunda topu cama atınca cam kırıldı .

Aşağıdaki terim anlamlı sözcükleri ilgili olduğu alan ile eşleştiriniz .

Resim 1

Tiyatro 2

Coğrafya 3

perde kostüm

proje basket

uçak nota

Müzik 4

Havacılık 5

Tıp 6

Spor 7

Tarım 8

Mühendislik 9

Hukuk 10

penaltı palet

avukat ameliyat

ova pilot

kanun hasat

tansiyon paraşüt

1. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “pişmek” kelimesi mecaz anlamda kullanılmamıştır? A. Bu işte uzun süredir çalıştığından iyice pişti. B. Bu sıcağın altında resmen piştik. C. Fırındaki kekler iyice pişmiş. D. Ayakları çok koşmaktan pişmişti sanki. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde terim anlamlı bir kelime kullanılmıştır? A. Akşama kadar arabayla gezip durduk. B. Öğretmen ödev olarak çıkarma işlemi verdi. C. Bahçeden annem için gül topladık. D. Çamaşırları astığı ip ağırlıktan kopmuş. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “dolu” kelimesi gerçek anlamda kullanılmamıştır? A. Bardağın ağzı tamamen su ile dolu. B. Cüzdanın içi para dolu. C. Hayatı dolu dolu yaşamak gerek. D. Ceviz dolu sepeti alıp kaçtı. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “kırık” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır? A. Karnesinde iki tane kırık notu vardı. B. Kemiğinin kırığı tam iyileşmedi. C. Dişinin kırığını tedavi ettirdi. D. Cam kırığı elini kesti. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5. Bilim, sanat, spor ya da çeşitli meslek dallarıyla ilgili özel kavramları karşılayan kelimelere ne denir? A. terim anlamlı sözcükler B. mecaz anlamlı sözcükler C. gerçek anlamlı sözcükler D. karşıt anlamlı sözcükler ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde altı çizili olan sözcük, gerçek anlamda kullanılmıştır? A. Öğretmen zamandan çalmayın diye uyardı. B. Bu çocuğun geleceği çok parlak olacak. C. Bu kadar acı olaya nasıl dayanabiliyorsun? D. Aşırı yorgunluktan neredeyse bayılacaktım. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde terim anlamlı bir sözcük vardır? A. Yüzümde güller açıyor seni görünce. B. Bugün çok yorucu bir gün geçirdim. C. Fen dersinde Mars gezegenini öğrendik. D. Sabah hep erken kalkar, gece erken yatardı. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8 . Aşağıdaki tümcelerin hangisinde altı çizili sözcük, mecaz anlamda kullanılmıştır? A. Sınavın süresi çok çabuk doldu. B. Ekmeği bıçakla kesip ikiye böldü. C. Bardağı yere düşürüp kırdı. D. Ağır bavulu taşıyamayıp yere düşürdü. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9. “çekmek” sözcüğü, aşağıdaki tümcelerin hangisinde “benzemek” anlamında kullanılmıştır? A. Çocuğun köpeğin ipini çekmiş geliyordu. B. Bu çocuk kime çekmiş anlamadım gitti. C. Arkadaşının çantasını çektiği gibi yırttı. D. Canım şimdi yaş pasta çekti. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 10. “tutmak” kelimesi aşağıdaki tümcelerin hangisinde “kabul görmek” anlamında kullanılmıştır? A. O, her zaman kaybeden tarafı tutar. B. Alışveriş harcamaları bu hafta çok tuttu. C. Aklından üç basamaklı bir sayı tuttu. D. Yazarın son romanı çok tuttu. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11.Aşağıdaki tümcelerinin hangisinde altı çizili sözcük terim anlamında kullanılmıştır? A. Arabanın tekerleği birdenbire patladı. B. Dünyalar kadar borcu vardı adamın. C. Sınavda zamirlerle ilgili bir soru çıktı. D. Yarışın son saniyelerinde yere düştü.

GERÇEK-MECAZ-TERİM ANLAMLI KELİMLER DEĞERLENDİRME

12. “bölmek” sözcüğü aşağıdaki tümcelerin hangisinde “Oyunu tam ortasında pat diye böldü.” cümlesiyle aynı anlamda kullanılmıştır? A. Çocuk, tahtada elliyi beşe böldü. B. Ekmeği ikiye bölerek arkadaşına verdi. C. Sınıfı beş ayrı gruba böldü öğretmen. D. Seda’nın sözünü bölerek konuşmaya başladı. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 13. “Delikanlı, çabuk parlayıp sonra öfkesi hemen sönen birisiydi.” Yukarıdaki tümcede mecaz anlamda kullanılan sözcükler aşağıdakilerden hangisidir? A. delikanlı – öfke B. parlayıp – sönen C. çabuk – öfke D. parlayıp – delikanlı ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14. “bozulmak” sözcüğü aşağıdaki tümcelerin hangisinde gerçek anlamında kullanılmıştır? A. Açıkta unutulan yemek bozulmuş. B. Senin bu sözüne o çok bozuldu. C. En sevdiğim oyuncağım bozuldu. D. Yağmur yüzünden bütün planımız bozuldu. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 15.Aşağıdaki tümcelerin hangisinde terim anlamlı bir sözcük vardır? A. Bu hafta geometri konusuna geçtik. B. Akşam eve biraz geç geleceğim. C. Hafta sonu arkadaşlarla pikniğe gidelim. D. Sabah televizyonda güzel bir film vardı. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 16. “düşmek” sözcüğü, aşağıdaki tümcelerin hangisinde “eskisi gibi olmamak, önem kaybetmek” anlamında kullanılmıştır? A. Son davranışıyla iyice gözden düştü. B. Sonunda hastanın ateşi düştü. C. Geç kalında içime bir kuşku düştü. D. Bu ne sevdadır, gönlüme bir ateş düştü. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17. “silmek” sözcüğü aşağıdaki tümcelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A. Defterindeki karalamaları çabuk sil. B. Seni hayatımdan sildim artık arkadaş. C. Masanın üstünü güzelce sil. D. Duvardaki yazıları kim silecek? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 18. “kaçmak” sözcüğü aşağıdaki tümcelerin hangisinde diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır? A. Bu tarihi fırsat senin yüzünden kaçtı. B. Arabanın önünden son anda kaçtı. C. Köpeği gören kedi kaçıp gitti. D. Camdan atladığı gibi bir anda evden kaçtı. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 19- “ kuru ” kelimesi aşağıdakilerden hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A) Sobanın yanında elbiselerini kuruttu. B) Kur meyveleri çok severim. C) Yaptığı sadece kuru gürültü. D) Güneş açınca yerler kurudu. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 20- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelime terim anlamında kullanılmıştır? A) Sobaya iki odun daha attı. B) Dışarısı çok soğuktu. C) Ninem bize masal anlattı. D) Kardeşim erkenden uyudu. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelime gerçek anlamda kullanılmıştır? A) Konuşmacı şiir gibi konuşuyordu. B) Babasının gözüne girmek için çok çalıştı. C) Oda da keskin bir koku vardı. D) Kitabımı masanın üstünde unuttum. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelime diğerlerdinden farklı anlamda kullanılmıştır? A) Evin bahçesini gözden geçirdi. B) Bu kedinin gözleri iyi görmüyor. C) Gözünün içine dakilarlarca baktım. D) Ağlamaktan gözleri kızarmıştı.

23- “kopmak” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A) Sabaha kadar odun taşımaktan kollarım koptu. B) Eşyaları bağladığımız ip kopmuş. C) Koridorda bir anda gürültü koptu. D) Komşularımızla ilişkilerimiz koma noktasına geldi. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 24- Aşağıdaki cümlelerden hangisinde terim anlamlı bir kelime vardır? A) Kardeşimi kedi tırmalayınca hastaneye aşı olmaya gitti. B) Her inişin bir yokuşu vardır. C) Bende çok derin bir çocuk sevgisi var. D) Sabah ilk işim odunları kırmak oldu. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 25- Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kullanılan kelimelerin tamamı gerçek anlamlıdır? A) Bu kadar kırılacağını tahmin etmemiştim. B) Hastalanınca bir doktor çağırmak zorunda kaldık. C) O kadar tatlı gülümsüyor ki D) Hafta sonu pikniğe gittik. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 26- “altın” kelimesi hangi tümcede farklı anlamda kullanılmıştır? A) Düğünde altın taktık. B) Kardeşim altın küpesini kaybetmiş. C) Onun altın gibi bir kalbi var. D) Bütün parasıyla altın almış. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 27- “düşmek” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A) Mevsimin ilk karı düştü. B) Heyecanlanınca şekeri düştü. C) Otobüste güzel bir yere düştük. D) Arkadaşım eşekten düştü. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 28- Aşağıdakilerden hangisi farklı bir mesleğe ait terimdir? A) şiir B) faul C) hikaye D) masal ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 29- " Bu meslekte çocuk yaşta pişmek lazım. " Yukarıda verilen cümlede altı çizili sözcük hangi anlamda kullanılmıştır ?

A) Gerçek anlam B) Terim anlam C) Mecaz anlam D) Yan anlam ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 30- '' Çirkin - Güzel '' sözcükleri arasındaki anlam ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde vardır ?

A) Şişman - zayıf B) Hız - sürat C)Hür - özgür D)Yetenek-kabiliyet ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 31-'' Battı '' kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştır ? A) Ayağı çamura battı. B) Garip davranışları gözüme battı.

C) Eline iğne batınca kanadı. D)Oyun oynarken eline çöp battı -----------------------------------------------------------------------------------------------------------

32) Aşağıdaki sözcük türlerinden hangisi anlam yönünden diğerlerinden farklıdır ? A)Millet - ulus B) Siyah- Kara C) Olay - hadise D) Tembel - çalışkan ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 33) " Okula giderken tepsiyi fırına bırak. Dönerken alırsın. Aksam üzeri parkta satarsın. Herkes bayılacak bu çöreklere. " Yukarıda verilen altı çizili sözcüğün anlamı aşağıdakilerden hangisinde vardır ? A) Merdivenden düşünce bayılmış. B) Bu parçaya bayıldım doğrusu, ne güzel olmuş. C)Öyle derin uyuyor ki bayılmış sandım. D) Teyzem bayılınca yüzüne su serptik. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 34- '' Kız, ardına bile bakmadan hızla uzaklaştı. '' Cümlesinde altı çizili sözcüğün yerine hangisi getirilirse cümlenin anlamı değişmez ? A) Yanına B) Önüne C) Arkasına D) Etrafına

Zıt anlamlı kelimeler

Zıt anlamlısı Eş anlamlı kelimeler

Eş anlamlısı Terim anlamlı kelimler

İlgili olduğu alan

KURU …………….. UÇAK ……………… PORTRE RESİM

EKSİK …………….. RÜZGAR ……………….. SANTİMETRE

UFAK ……………….. ŞÖHRET ………………. SAHNE

KALK …………………… LİSAN ………………… HEMŞİRE

ATMAK …………………. TEŞEBBÜS ……………….. PASTEL

YOKSUL …………………. NETİCE ………………. HATTAT

TAVAN ……………….. TALİMAT ………………… ŞİİR

KURNAZ ………………. MUAZZAM ………………….. MİMAR

Verilen kelimelerin istenilen karşılıklarını bulunuz. Aynı karşılığını bulmacadan bularak zıt anlamlı olanları kırmızı, eş anlamlı olanları mavi ve terim anlamlı olanları da yeşil renklerle boyayınız.

.

Cümleleri resimlerle eşleştiriniz ve verilen boşluklara yazınız

A MERYEM has got blonde hair.

E BeRİL has got curly hair.

B RECEP has got dark hair.

F TUNA is short.

C CAHİT has got long beard.

G LEYLA is tall and slim.

D PELİN has got straight hair.

H SİNEM has got wavy hair.

1-

5-

2-

6-

3-

7-

4-

8-

Verilen kelimeleri

kullanarak örnekteki gibi

soru sorarak cevaplayınız.

Curly hair

A- What does Ayşe look like? B- Ayşe has got curly hair.

Tall and slim

Black eyes

straight hair

Wavy hair

long beard

* tall and slim * wavy hair

* straight hair * long beard

* curly hair *black eyes

Konu: Türk Cumhuriyetleri

Günümüzde Türkiye dışında başka ülkelerde de Türk toplulukları vardır. Bunların başında

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaşayan Kıbrıs Türkleri gelir. Asya kıtasında yaşayan

Azeriler, Kırgızlar, Kazaklar, Özbekler ve Türkmenler de diğer önemli Türk topluluklarıdır.

Uzun süre Sovyetler Birliği’nin sınırları içinde yaşamış olan bu topluluklar Sovyetlerin

1991’de dağılması üzerine bağımsızlıklarını kazandı. Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan,

Özbekistan ve Türkmenistan adlarıyla kendi devletlerini kurdular.

Türkiye, başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere diğer ülkelerde yaşayan Türklerle

ilişkilerini yürütmek amacıyla bazı kurumlar oluşturmuştur. Bu kurumların başlıcaları Türk

İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar

Başkanlığıdır.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) 1992 yılında kurulan TİKA’nın iki

önemli amacı vardır. Bunlardan birincisi Türkiye ile sınırı bulunan, Türkçe konuşulan ve

gelişmekte olan ülkelere destek olmaktır. İkincisi ise ekonomik, ticari, teknik, sosyal ve

kültürel konular ile eğitim alanında projeler geliştirerek Türkiye’nin bu ülkelerle arasındaki

iş birliğini güçlendirmektir.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) 2010 tarihinde kurulan Yurtdışı

Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının çalışma konusu yurt dışındaki vatandaşlarımız,

soydaşlarımız ve akrabamız olan topluluklardır. YTB’nin temel görevi ülkemizdeki farklı

kurumların söz konusu topluluklara sundukları hizmetleri organize etmektir. Türkiye’ye

gelen uluslararası öğrencilere yardımcı olmak da başkanlığın görevleri arasındadır.

AZERBAYCAN

Başkenti Bakü olan Azerbaycan, doğu sınırımızdaki Nahcivan Özerk Cumhuriyeti nedeniyle komşumuz

durumundadır. Azerbaycan ile aramızda tarihten gelen güçlü bağlar vardır. Azerbaycan ile Türkiye kendilerini “iki

devlet bir millet” olarak ifade eden kardeş ülkelerdir.

Atatürk bu kardeşliği “Azerbaycan’ın sevinci bizim sevincimiz, kederi bizim kederimizdir.” Sözü ile dile getirmiştir.

Nüfusu 9,7 milyon olan Azerbaycan ile aramızdaki ekonomik ilişkiler oldukça ileri düzeydedir. 2005 yılında faaliyete

başlayan Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Hazar petrollerini batı pazarlarına ulaştıran önemli bir enerji

koridorudur. Hattın açılmasıyla birlikte Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ticaret hacmi daha da genişlemiştir.

Türkiye Azerbaycan’a çeşitli gıda maddeleri, elektrik enerjisi, motorlu kara taşıtları, deterjanlar, ev tekstil ürünleri,

demir-çelik, mobilya, boya ve kâğıt ihraç eder. Azerbaycan’dan ise petrol, plastik ürünler, elektronik araçlar, ham

deri, halı, bakır, alüminyum ve pamuk alır.

TÜRKMENİSTAN

Nüfusu 5,4 milyon olan Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’tır. Ortak tarihi, dili, inancı ve kültürü paylaşan Türkiye

ile Türkmenistan arasında dengeli, karşılıklı saygı ve iş birliği anlayışına dayalı bir ilişki vardır. Türkiye-Türkmenistan

iş birliği dış politika, ticaret ve ekonomi, kültür ve eğitim başta olmak üzere her alanda olumlu bir seyir

izlemektedir.

Türkmenistan’da yaşayan 9 bine yakın vatandaşımız iki kardeş halk arasında önemli bir kültür köprüsü

oluşturmaktadır. Türkmenistan vatandaşları turizm ve ticaret amacıyla ülkemizi ziyaret etmektedir. Ayrıca binlerce

Türkmen öğrenci üniversitelerimizde öğrenim görmektedir.

Türk iş adamları, bağımsızlığını kazandığı ilk günlerden itibaren Türkmenistan’ın kalkınmasına katkı sağlamaktadır.

Türkmenistan, Türk firmalarının Orta Asya’da en fazla proje üstlendikleri ülkedir. Türkiye Türkmenistan’a çeşitli

makineler, elektrikli araçlar, aydınlatma ürünleri, ısıtma malzemeleri, mobilya, demir-çelik, temizlik ve gıda

maddeleri ihraç eder. Buna karşılık Türkmenistan’dan halı, kilim, pamuk, pamuk ürünleri, petrol, mineral yağlar ve

yakıtlar, plastik malzemeler ve elektrik enerjisi satın alır.

ÖZBEKİSTAN

Başkenti Taşkent olan Özbekistan’ın nüfusu 31,2 milyon civarındadır. Zengin yer altı kaynaklarına sahip olan

Özbekistan’dan altın, doğal gaz, alüminyum, kömür ve mermer çıkarılır. Ülke ekonomisinde tarım ve hayvancılık da

önemli yer tutar.

Özbekistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke Türkiye’dir. Ülkemiz Özbekistan ile arasındaki iş birliğini her alanda

geliştirmeye büyük önem vermektedir. Bu nedenle Özbekistan’la olan ikili ticaret hacmimiz her geçen yıl

artmaktadır. Özbekistan’da başta inşaat, tekstil, gıda, otelcilik ve ilaç olmak üzere çeşitli sektörlerde faaliyet

gösteren 700 kadar Türk firması bulunmaktadır.

Türkiye, Özbekistan’a dokuma ürünleri, motorlu kara taşıtları, temizlik ve gıda maddeleri ile mobilya ve inşaat

malzemeleri ihraç eder. Buna karşılık Özbekistan’dan yağlı tohumlar, pamuk ipliği, bakır, mineral yağlar ve yakıtlar

alır.

KIRGIZİSTAN

Nüfusu 6 milyon olan Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’tir. Türkiye’nin Kırgızistan ile ilişkileri ilk günden itibaren olumlu

bir seyir izlemektedir. İki ülke arasında 1997 yılında Ebedî Dostluk ve İş Birliği Antlaşması imzalanmış ve

cumhurbaşkanları düzeyinde karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilerek ilişkilerde büyük ilerlemeler sağlanmıştır.

Türkiye, Kırgızistan’a tekstil ürünleri, çeşitli makineler, gıda maddeleri, sıhhi tesisat, ısıtma malzemeleri, kâğıt ve

mobilya ihracatı yapmaktadır. Kırgızistan’dan ise ham deri, pamuk ve ipek ithal etmektedir.

KAZAKİSTAN

Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri arasında en geniş yüz ölçümüne sahip ülke olan Kazakistan’ın başkenti

Astana’dır. Nüfusu 18 milyon olan Kazakistan’ın yer altı kaynakları doğal gaz, petrol ve kömürdür.

Türkiye ile Kazakistan arasında ekonomik ve ticari alanda çeşitli antlaşmalar yapılmıştır. Türk girişimciler

Kazakistan’da özellikle gıda, ilaç, kimya, inşaat, otelcilik ve imalat sektörlerinde yatırımlar yapmışlardır.

Kazakistan, Türk Cumhuriyetleri içinde en fazla ithalat ve ihracat yaptığımız ülke konumundadır. Türkiye bu ülkeye

elektrikli makine ve cihazlar, motorlu kara taşıtları, gıda ürünleri, konfeksiyon ürünleri, seramik, temizlik maddeleri

ve mobilya ihraç eder. Buna karşılık Kazakistan’dan doğal gaz, petrol, mineral yakıt ve yağlar ile demir-çelik

ürünleri, pamuk ve hayvan yemi satın alır.

Kazakistan ile ilişkilerimiz eğitim ve kültür hayatında da devam etmektedir. Bu alanda atılan en önemli adım 1993

yılında Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesinin kurulması olmuştur. Merkezi Kazakistan’ın

Türkistan şehrinde bulunan üniversitenin kuruluş amacı Türk dili konuşan devlet ve topluluklara mensup

öğrencileri bir çatı altında eğitmektir.

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ

Ülkemizde “Yavru Vatan” olarak adlandırılan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 15 Kasım 1983’te kurulmuştur.

Başkenti Lefkoşa olan KKTC’de 200 binin üzerinde Türk yaşamaktadır. Türkiye, Kıbrıs Türkleriyle olan tarihî ve

kültürel bağları nedeniyle KKTC’ye büyük önem vermektedir.

Ülkemiz başta siyasi, askerî ve ekonomik konular olmak üzere her alanda bu Türk devletini desteklemektedir.

Türkiye son olarak 2015 yılında tamamladığı KKTC Su Temin Projesi’ni devreye sokmuştur. Bu proje kapsamında

denizin 250 m derinliğine döşenen 80 km’lik boru hattıyla Mersin’den Kıbrıs’a su taşınması mümkün olabilmiştir.

Böylece Kıbrıs Türklerinin içme ve sulama suyu sorununa kalıcı bir çözüm bulunmuştur.

Türkiye’nin KKTC’ye ihracatında ilk sırayı petrol ürünleri almaktadır. Demirçelik ürünleri, çimento, çeşitli inşaat

malzemeleri, mobilya ve ilaç diğer önemli ihraç mallarıdır. İthalatımızı ise başta turunçgiller ve peynir olmak üzere

çeşitli tarım ve hayvancılık ürünleri oluşturmaktadır.

DENEME TESTİ

1- Aşağıdakilerden hangisi Nevruz Bayramı’nı kutlamaz?

A ) Türkiye B ) Meksika

C ) İran D ) Azerbaycan

2- Aşağıdaki hangi türk devleti Türkiye ile komşudur?

A) Türkmenistan B)Tacikistan C) Azerbaycan D) Kırgızistan

3- Türk devletlerin ortak bayramının adı aşağıdakilerden hangisidir

A) Nevruz Bayramı B)Neol Bayramı C)Kurban Bayramı D)Paskalya Bayramı

4- Ülkemizin güneyinde bulunan türk devleti hangisidir?

A) Azerbaycan B) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti C)Türkmenistan D) Özbekistan

5- Bakü-Tiflis- Ceyhan boru hattı hangi ülkelerden geçmektedir?

A) AZERBAYCAN-GÜRCİSTAN-TÜRKİYE

B)TÜRMENİSTAN-GÜRCİSTAN -TÜRKİYE

C) KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE-AZERBAYCAN

D)AZERBAYCAN-KIRGIZİSTAN- TÜRKMENİSTAN

6- Ülkemizin güneyinde bulunan türk cumhuriyetleri hangi devletten bağımsızlık kazanmıştır)

A) İngiltere B) Fransa C) Rusya D) Türkiye

7- Hangi Türk devleti ada devletidir?

A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti B) Tacikistan C) Özbekistan D) Azerbaycan

8- Türk cumhuriyetlerden hangisini nüfusu diğerlerinden daha fazladır?

A) KKTC B) Türkmenistan C)Tacikistan D) Özbekistan

9- Türk cumhuriyeti devletlerle oluşturulan birliğin faydası aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kardeşlik bağlarını artırır. B) Ekonomik gelişimi artırmaz.

C) Dünyada güçlü devlet haline gelir. D) Türkçe konuşan insan sayısı artar.

10- Türk Cumhuriyetlerden hangisi bağımsızlığını diğerlerinden daha önce kazanmıştır?

A) KKTC B) Kırgızistan C) Tacikistan D) Azerbaycan

CEVAP ANAHTARI

1-B 2-C 3-A 4-B 5-A 6-C 7-A 8-D 9-B 10-D