Top Banner
BİYOLOJİYE GİRİŞ MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr . Yosun MATER Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER
38

BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Jul 06, 2019

Download

Documents

dohuong
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

BİYOLOJİYE GİRİŞ

MBG 111 BİYOLOJİ I

Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 2: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

DÜNYANIN OLUŞUMUNDA MOLEKÜLER EVRİM

*Canlılar belirli bir büyüklükteki moleküler dizilimin ürünü olmak zorundadır. *Bunun nedeni karmaşık olarak tanımlanabilecek, tepki gösterebilen, birbirinden farklı moleküllerle yapılma zorunluluğudur. *Bugün tanımlayabileceğimiz biyolojik yapı, biyomer dediğimiz belirli polimerlerden oluşmak zorundadır. *Moleküler çeşitlenmeyi, yani biyolojik çeşitliliği sağlayabilmek için özellikle birden çok bağ oluşturabilen karbon ve silisyum gibi ana elementlere ihtiyaç vardır. *Fakat bu elementlerin oluşturacağı bağların kırılgan yapı göstermemesi gerekir. Ayrıca bu moleküllerin oluşturdukları küçük bileşikler bir sıvıda çözünebilir olmalıdır.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 3: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

*Bu nedenle, örneğin silisyumdan oluşmuş bir canlı kesinlikle yoktur. Çünkü SiO2 suda çözünemez, dolayısıyla kimyasal tepkimelere yeterince giremez. *Gaz haline geçebilen, suda çözünen CO2 dir. Dolayısiyle, polimerlerin oluşması için en uygun element olarak karbon görülmektedir. Basit moleküller belirli fiziksel koşullarda moleküler bütünlüğünü korur. *Buna karşılık, molekülün boyutları büyüdükçe ve özellikle bu molekül sürekli kimyasal tepkimelere katılmak durumunda kaldıkça, belirli fiziksel koşulların dışında 3 boyutlu yapısını (tersiyer yapısını) koruyamaz.

Karbondioksit (CO2) Silisyum dioksit (SiO2)

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 4: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

*Bu nedenle canlılığın çok yüksek sıcaklıklarda (100ºC’tan fazla sıcaklıklarda) oluştuğunu savunmak sınırsız bir yorum yapmak olur. *Kaba bir tahminle, biyomerlerin özelliklerini koruyabilmeleri için 0-100 ºC 'lık sıcaklık aralığında bulunmaları gerekir. *Dünya’mızın kabaca 4,5 milyar yıl önce oluştuğu saptanmıştır. Ancak Dünya’nın organik polimerleri sürekli tutabilecek ortama 3,8 milyar yıl önce kavuştuğu düşünülmektedir. *Miller’in öğrenciyken yaptığı deney ve onu izleyen değişik gözlem ve araştırmalar, basit organik moleküllerin, Dünya’nın 4 milyar yıl önceki koşulları laboratuvar ortamında oluşturularak ve o günkü aktive edici ajanlar (yüksek enerjili ışınlar, elektrik deşarjları, mor ötesi dalga boyları vs.) kullanılarak belirli ölçüde sentezlenebileceğini gösterdi. *Bu deney, inorganik yapıdan organik yapıya geçişin ilk adımlarını oluşturur. Bu tip moleküller, aşırı olarak tanımladı ya da daha karmaşık moleküllere dönüşebilir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 5: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

*Dünya yaklaşık 4 milyar yıldır bir yaşam ortamıdır. Organik evrim, bir yaşam ortamının başlangıcından bu yana kadar oluşan değişiklikleri inceleyen bilimin adıdır. *İnorganik evrim ise bundan önceki süreci de kapsayarak inceler. İnorganik evrimden bildiğimiz gibi, her an yapısını değiştirebilen bir evrede, yaşam ortamının da sabit kalması beklenemez. *Sabit kalmayan bir yaşam alanındaysa, bütünü oluşturan parçaların değişmeden kaldığını savunmak doğanın mekaniğine aykırıdır. *Bu nedenle 4 milyar yıldan beri hiç durmayan bir evrim söz konusudur.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 6: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Bir türün, ürediği tür hakkındaki bilgileri, onların özelliklerini ve türün son halinin diğer türlerle ilişkisini inceleyen bilim dalına Filogeni denir. Biyolojiye birbirinden farklı birçok yaklaşım türü, filogeniyi ilerletir: Moleküler biyoloji, DNA zincirlerinin karşılaştırılmalarını yaparken fosillerin karşılaştırmalarını da paleontoloji yapar. Bilimadamları, evrim ilişkilerini, birkaç metodla inceleyip düzenlerler. Bu metodlar; filogenetik, genetik ve kladistik olarak üç dalda toplanabilir.

Evrim teorisi, Darwin ve Wallace tarafından açıklanmasından beri, bu fikir, sonuçlara ya da açıklamaları tutarlı bulmayan bilim insanları tarafından sürekli tartışılmıştır. Ancak, günümüzde biyologların çoğu “Evrim teorisi”ni, bir değişim olarak kabul ederler. Bu hali ile kullanılabilir ve geçerli bir Hipotez olduğunu kabul etmişlerdir. Çünkü “Teori” olmasını sağlayacak şartları tam olarak yerine getirememektedir.

İnsanlık bir hücreyi inorganik maddelerden yapmadığı sürece, bunu yapsa bile bunun farklılaşarak tür meydana getirdiğini deneysel olarak açıklamadıkça evrim, mesela bir hücre teorisi gibi olamaz. Kabulden öteye geçemez. Bu yönüyle de son derece çağdaş bir dogmadan ileri geçemez.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 7: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

FİLOGENİ Fosil: Geçmişte yaşamış organizmalardan tortul kayaçlar arasında kalan izler yada kısımlara verilen isimdir. Biyoloji bilminin tarihsel verileridir. Prekambriyen 4600 Milyon yıl önce Dünyanın yaklaşık oluşum zamanı 3800 Milyon yıl önce İlk yaşam izleri 3500 Milyon yıl önce Atmosfer oluşmaya başlıyor 2700 Milyon yıl önce Prokaryotlar 2200 Milyon yıl önce Ökaryotik hücre izleri ve prokaryotlar 600 Milyon yıl önce Yumuşakçalar ve algler

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 8: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Paleozoik Kambriyen 543 Milyon yıl önce Pek çok modern hayvan filumu

Ordovisyen 510 Milyon yıl önce Sucul algler, kara bitkileri ve eklem

bacaklılar Siluriyen 439 Milyon yıl önce Çenesiz balıkların yayılışı, ilk çeneli

balıklar ve damarlı bitkiler

Devoniyen 409 Milyon yıl önce Kemikli balıkların yayılışı, ilk amfibi

ve böcekler

Karbonifer 363 Milyon yıl önce Damarlı tohumlu bitkiler,

sürüngenler, amfibiler baskın

Permiyen 290 Milyon yıl önce Bir çok denizel ve karasal organizma

topluca ortadan kalkar. Sürüngenler ve sürüngene benzeyen memeliler, modern böcekler yayılır

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 9: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Mezozoik Trias 245 Milyon yıl önce Kozalaklı bitkiler (Gimnospermler) baskın dinazorların yayılışı Jura 206 Milyon yıl önce Kozalaklı bitkiler (Gimnospermler) ve dinazorlar baskın Kreatase 144 Milyon yıl önce Çiçekli bitkiler (Angiospermler) meydana çıkar dinazorların tükenir Kreatase sonunda Palosen başında 65 Milyon yıl önce karayip denizine göktaşı çarpması ile dinazorlar tükeniyor.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 10: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Senozoik Tersiyar

Paleosen 65 Milyon yıl önce Memeli kuş polinatan böceklerin

yayılışı

Eosen 57 Milyon yıl önce Angiospermler baskın, memeliler yayılıyor

Oligosen 35 Milyon yıl önce Kuyruksuz maymun ve pek çok primat

görülmeye başlıyor

Migosen 23 Milyon yıl önce Memeli ve angiospermler yayılıyor

Pilosen 5 Milyon yıl önce İnsanın maymun benzeri ataları ortaya

çıkıyor

Kuaternar

Pileistosen 1.8 Milyon yıl önce Buzul çağları ve ortaya çıkışı

Şimdiki zaman 0.01 Milyon yıl önce Yazılı tarih

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 11: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Biyolojinin İlkeleri

Biyolojik bilimler, birkaç temel ilkenin altında

toplanılabilirler:

1.Evrensellik,

2.Evrim -Değişim,

3.Çeşitlilik,

4.Devamlılık,

5.Genetik,

6.Homeostasis,

7.Etkileşimler.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 12: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

BİYOLOJİ BİLMİ 1.1.Hayat Bilgisi Biyoloji doğa bilimlerini birleştiren bir bilim dalıdır. Bunu temel nedeni biyolojik sistemlerin çalışılmasında farklı bilim dalları ile ortak çözümler aranmasına ve bir sorunu çözmek için pek çok farklı yaklaşımlara ihtiyaç duyulmasıdır.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 13: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Hayat basit tanımını aşıyor. Ömrü tanımlamak zor olsa da Bir veya daha fazla hücreden oluşan canlı sistemlerin yedi ortak özellikleri vardır. Yüksek ve karmaşık yapılı olmaları; uyaranlara cevap verebilmeleri; büyüme, üreme ve kendinden sonra gelen bireylere genetik bilgiyi aktarabilmeleri, çalışmak için enerjiye ihtiyaç duymaları ve nispeten sabit iç koşulları (homeostazi) korumaları; ve ortamlara evrimsel adaptasyon yeteneğine sahip olmalarıdır.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 14: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Yaşam sistemleri hiyerarşik örgütlenme Canlı sistemlerin hiyerarşik örgütlenme atomlardan biyosfere ilerler. Daha yüksek bir düzeye her çıkışlarında, ortaya çıkan yeni özellikler diğer, kazanılmış özelliklerin, parçaların toplamından daha fazladır.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 15: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

1.2. Bilimin doğası Özünde, bilim, gözlem ve muhakeme ile dünyanın doğasını anlayabilmekle ilgilidir. Bilim açıklayıcıdır Bilim, gözlem ve deney yoluyla doğa giderek daha doğru bir açıklama geliştirilmesi ile ilgilenir. Bilim tümdengelim ve tümevarım akıl kullanır Tümdengelimde belirli sonuçları tahmin etmek için genel ilkeler geçerlidir. Endüktif muhakeme, genel bilimsel ilkelere oluşturmak için özel gözlemler kullanır.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 16: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 17: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Hipotez odaklı bilim yapmak, testler, tahminler ve Teori Gözlemlere dayanarak bir hipotez inşa edilir ve bu hipotezin doğruluğunu kanıtlamak için deneysel olarak test edilebilir tahminler üretmek gerekir. Deneylerde bir değişken değiştirilir ve test edilir . Bu durumda elbette bir kontrol gerekir. Öngörülerin deney ya da gözlemler tarafından doğrulanmadığı durumlarda hipotezler reddedilir. Eğer doğrulanırsa kabul edilir ve TEORİ adı

verilir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 18: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

İndirgemede, büyük sistemler kendini oluşturan parçalara ayrılır. İndirgeme karmaşık bir sistemin, onu oluşturan bileşenlerine, parçalarına ayırarak bütünü anlamaya çalışır. Büyük sistem oluşturan ayrılmış birimler, parçalar bütünden izole parçalar oldukları için farklı hareket edebilirler. Çünkü sınırlıdırlar. Biyologlar yaşam sistemleri açıklamak için modeller oluştururlar. Bir model oluşturarak sorun hakkında düşünmek, araştırıcıya organize bir yol sağlar. Modelleme ile oluşturulan deneysel yaklaşımlar canlı bilminde önerilmektedir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 19: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Doğal bilimsel teoriler

Bilim adamları, “teori” kelimesini iki ana yol için iki kullanırlar: ilki bazı

doğal fenomenlerin açıklanması için ve ikincisi vücut bileşenlerinin ve

çalışma kavramlarının anlaşılması içindir.

Araştırma temel veya uygulamalı olabilir.

Temel araştırma bildiklerimizin sınırlarını genişletir; uygulamalı

araştırma, tarım, tıp, ve sanayi gibi uygulamalı alanlarda bilimsel

bulguları kullanmak ister.

1.3 Bilimsel araştırmaya bir örnek

Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez

geliştirdiği, deliller yardımıyla nasıl düzenlendiği ve yanı sıra bilimsel bir

teori olarak nasıl büyüdüğü ve kabul edildiği, kazançları ve nasıl

düzenlendiği görülebilir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 20: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Evrim fikri Darwin'den önce de vardı.

Doğa bilimcileri ve filozoflar dünya

tarihinde birden fazla kez değişimler

olduğunu ileri sürmüşlerdir. Darwin'in

katkısı doğal seleksiyon kavramı ile

olmuştur.

Darwin birbirleri ile ilgili

organizmalar arasındaki farklılıkları

gözlemlemiştir.

H.M.S. Beagle yolculuğu sırasında,

Darwin çeşitliliğin gözleyerek, dünyada

kalıplaşmış fikirleri değiştirme fırsatı

Bulmuştur.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 21: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 22: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Darwin, evrim için bir mekanizma olarak doğal seleksiyon önerdi.

Darwin, türlerin çok sayıda yavru üreten türlerin, sadece sınırlı sayıda hayatta

kaldıklarını ve çoğalmaları soylarını sürdürmeleri için başka şansları olmadığını

kaydetmiştir. O yavruların özellikle yapay seçilim tarafından seçilebilir

olduğunu gözlemlemiştir. Darwin, istenen özelliklere sahip bireylerin zamanla

nüfuslarınn artışı ile hayatta kalma ve üreme başarılarının daha fazla olduğunu

söylemiştir. Bu değişiklik, doğal seçilimin (doğal seleksiyon) kökeni ve özüdür.

Alfred Russel Wallace, kendi çalışmalarında, Darwin’den bağımsız ve habersiz

olarak aynı sonuçlara ulaşmıştır.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 23: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Evrim’e Dair *Evrimsel süreçte insanlara en yakın canlılar, Primatlar, yani iki ayağı üzerine kalkabilen hayvanlar olarak görülmektedir. *Biyolojideki temel düzenleyici içerik, tüm canlıların aynı kökten gelip, değişik süreçler sonrasında değişip geliştiğini savunan evrimdir. *Canlılar arasındaki etkileyici benzerlikler Charles Darwin’de evrim fikrini uyandırmış, böylece evrimin sürmesine sebebiyet veren “Doğal seleksiyonu” açıklayarak, evrimi, geçerli bir teori olarak haline getirmeye çalışmıştır. Bu konuda benzer zamanlarda Alfred Russel Wallace'ın yaptığı çalışmaların da bu hipotezin geliştirilmesinde ve desteklenmesinde büyük rol oynadığı da belirtilmelidir). Modern canlının gelişmesi-sentezi teorisinde, genetik çeşitlilik önemli rol oynar.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 24: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Sistematik ve taksonominin ilgi alanı olan sınıflandırma, birbirinden farklı yöntemler izler. Taksonomi, organizmaları, taxa adı verilen gruplarda sınıflandırırken, sistematik, organizmaların birbirleriyle

ilişkilerini inceler. Bu bilim dalları, kladistik ve genetik dallarında da geliştirmişlerdir. Geleneksel olarak, canlılar beş büyük aleme bölünürler: Monera - Protista – Fungi – Plantae - Animalia

Ancak, çoğu bilimadamı, bu sistemi demode bulmakta ve de modern

alternatifler getirmektedirler. Modern sistemler, üç-âlemli bir sistem kullanırlar:

Archaea - Bacteria - Eukaryota Bu âlemler, hücrelerin çekirdeklerinin olup olmamasına ve hücrelerin iç

yapılarının farklılıklarına göre bölünmüştür. Aynı zamanda, metabolik anlamda, daha az canlı olan bazı hücre içi

parazitler de biyolojide ayrı bir alem olarak incelenirler:

Virüsler - Viroidler - Prionlar

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 25: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

*Daha da ileri gidildiğinde, bütün âlemler, tüm türler ayrı ayrı sınıflandırılıncaya kadar bölünürler. Bu sıralama, şu sırayla gider: Âlem, Filum, Sınıf, Takım, Cins, Tür ve Alt türdür. *Bir organizmanın bilimsel adı, onun cinsi ve türüne göre belirlenir. Buna ikili isimlendirme (=Binomiyal nomenclatura) denir. *Bilimsel tür isimlerini yazarken,organizmanın cinsinin ilk harfini büyük yazıp türünü küçük harflerle yazmak gerekir. Ayrıca tüm adın da yana yatık yazılması bir kuraldır. *Sınıflandırma için kullanılan terim, taksonomidir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 26: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

EVRİM VE SINIFLANDIRMA TARİHÇESİNE BAKIŞ ve ÖNEMLİ BİLİM ADAMLARI

Eski Yunan: Bir çoğu, canlıların kademeli olarak değişim geçirdiğine

inanıyordu. Plato (M.Ö. 427-347) ve öğrencisi Aristo (M.Ö. 384-322) iki

dünya olduğuna inanıyordu. Buna göre Aristo türlerin bir merdivende

sıralandığına (Scala natura = Doğanın cetveli)basitten karmaşığa gittiğine,

her merdiven basamağının dolu olduğuna ve değişmeyeceğine inanıyordu.

Türler daimdi, mükemmeldi ve değişmezdi. Yaklaşık 2000 yıl buna inanıldı.

Plato (M.Ö. 427-347) Aristo (M.Ö. 384-322)

Yahudi – Hıristiyan: Eski Ahit türlerin değişmediğini söylüyordu. 1700’lü

Yıllarda doğal teoloji hakimdi. Doğal teolojinin amacı, türleri Tanrının

canlıları yarattığı düzende, yaratılış basamaklarını gösterecek şekilde

sınıflandırmaktı.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 27: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

*Carl von Linnaeus (İsveç) 18. yüzyılda yaşamış bir doğa

bilimci, canlıların iki isimle sınıflandırılmasının babası ve

tüm canlıların karşılaştırmalı sistematiğini yaptı.

*Jean Baptiste Lamarck (Fransa)1809’da Paris Doğa Tarihi

Müzesinde çalışırken ilk evrim teorisini ortaya atan kitabını

yayınladı. 18. Yüzyılın sonuna doğru; Jean Baptiste Lamarck canlıların

nasıl bir evrim geçirdiğine yönelik kapsamlı bir model geliştirdi. 1809’da

Paris Doğa Tarihi Müzesinde çalışırken yaşlı fosiller ile genç fosiller

arasındaki ilişkileri inceleyerek ilk evrim teorisini ortaya atan kitabını

yayınladı. Türlerin özgün adaptasyonları ile ilgili fikirleri ile dikkati çekti.

Kullanılma ve kullanılmama fikri en dikkat çekici olandı. Kullanılan organ

gelişir, kullanılmayan organ ise körelir fikrine dayanıyordu (Ör: Zürafanın

boyun uzunluğu) Kazanılmış karakterlerin yeni nesillere kalıtıldığı fikridir.

Bu fikirler özellikle Cuvier tarafından eleştirildi.

*Charles Darwin 1859’da “Türlerin Kökeni” adlı kitabı ile

Evrim’in varlığını kanıtlarla ispatladı.

*Darwin, türlerin kökeni isimli eserinde iki önemli noktayı tespit

etti;

1.Bugün Dünya’da yaşayan organizma türlerinin atasal türlerden

ürediğini kanıtlarla ispatladı.

2.Doğal seçme adını verdiği mekanizma ile evrimleşmenin

gerçekleştiğini öne sürdü.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 28: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

*Antoine-Laurent de Jussieu (Fransa) Bitkiler aleminin temel alt bölünmelerini yaptı.

*Georges Leopold Cuvier (Fransa) Hayvanlar aleminin dallanmasını yaptı. Fosil çalışmaları Darwin’in fikirlerine temel oluşturdu. Katmanlar arasında eskiye gidildikçe canlılardaki değişim ve basitleşmeyi gösterdi ama Evrim’e inanmadı. Katastrofizmi savundu. Doğal felaketlerin ancak bazı türleri topluca ortadan kaldırdığına inandı.

*Ernest Haeckel (Almanya) Monera alemini ve pek çok bakteriyi ilk tanımladı.

*Herbert F. Copeland (Amerika) Bütün mikroorganizmalar yeniden sınıflandırdı ve tanımladı.

*Hogg’s (1860) Protista aleminde yer alan çekirdekli organizmaları tanımladı

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 29: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Alfred Wallace (1823-1913) Doğal seçilim teorisi1858’de yayınlandı. Bu kitap iki önemli noktayı kanıtladı. Evrimin olduğunu ve Doğal seçilimin gerçekleştiğini gösterdi.

Doğal seçilimin prensiplerine bakarsak;

1.Üremedeki farklı başarıdır.

2.Populasyondaki bireysel organizmalar arasında yer alan kalıtsal farklılıklar ile etkilenir.

3.Doğal seçmenin ürünü, organizma populasyonlarının çevrelerine adaptasyonudur

*Robert H.Whittaker (Amerika) 5 Alem sistemini buldu ve mantarlar alemini tanımladı.

*Ernst Mayr 1942’de modern anlamda

Biyolojik Tür tanımlamasını yaptı.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 30: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Evrimin Diğer Kanıtları Homolojiler

Homoloji: Ortak atadan gelen canlıların bazı karakter benzerliklerine

denir.

Anatomik Homolojiler: Anatomik olarak benzemesi aynı işe yaradığını ve

aynı kökenden geldiğini göstermez.

Embriyonik Homolojiler: Erginde benzer olmayan bazı yapılar, embriyonik

düzeyde benzer olabilir. Tam tersi farklı embriyonik görünümler, erginde

aynı işlevsel yapılara dönebilir.Ör: Solungaç ve Östaki borusu.

Moleküler Homolojiler: Bu tüm canlılardan elde edilen DNA ve RNA

dizilerinin benzerliğini esas alır. Evrimsel akrabalıkları saptamada

kullanılabilir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 31: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Doğal seçim öngörüleri test edilmiştir. Doğal seleksiyon, birçok alanda elde edilen veriler kullanılarak test edilmiştir. Yeryüzünün yaşı ile 4,5 milyar yıl olarak belirlenen radyoaktif bozunma oranları; Gregor Mendel'in genetik deneyleri ve özellikleri ayrı, kökenleri aynı hücresel birimler miras olarak gösterilebilir. Karşılaştırmalı anatomi ve bunların arasında yer alan fosil kayıtlarıda önemli yer tutar. Homolog yapıların incelenmesi ve moleküler verilerde görülen DNA ve proteinlerdeki değişiklikler diğer kanıtları sağlar. Birlikte ele alındığında, bu bulgular güçlü bir doğal Seleksiyonu gösteren, bu şekilde evrimi destekleyen kanıtlardır. Evrimi tamamen çürütmek için hiçbir veri tespit edilememiştir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 32: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 33: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 34: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

1.4.Biyolojinin birleştirici temaları Hücre teorisi, canlı sistemlerin organizasyonu açıklar. Hücre hayatın temel birimi olduğunu göre, tüm organizmalarda büyüme ve üreme anlamak için temelini bilmemiz gerekir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 35: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Kalıtımın moleküler temeli, yaşamın devamlılığını açıklar Kalıtsal bilgiler, DNA molekülünün üzerinde bulunan genlerde kodlanmış olarak bir nesilden diğerine geçer.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 36: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Canlı sistemleri oluşturan yapılar ve bu yapıların fonksiyonları arasındaki ilişkiler Makromoleküller ve bunların karmaşık fonksiyonları tarafından dikte edilen ve kendi yapısına bağlı özellikler canlıları oluşturur. Bunlar arasındaki yapısal ve fonksiyonel benzerlikler, bir canlıdan diğerine evrimsel bir ilişki gösterebilir. Evrimsel değişim ile yaşamın çeşitliliği ortaya çıkar. Yaşayan organizmalar ortak bir kökenden evrimsel değişim ile çeşitliliği ortaya çıkarırlar. Aralarındaki farklılıkları dayalı olarak, üç temel birime ve altı aleme ayrılırlar. Canlı sistemlerin birimlerinin evrimsel korunma ile açıklanması Temel biyokimyasal ve genetik benzerlikler, tüm yaşamın tek bir kaynaktan evrimleştiği fikrini destekler.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 37: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Hücrelerin bilgi-işlem sistemleri Hücreler hissedebilir ve hücre zarlarının üzerinde bulunan proteinler aracılığıyla çevresel değişikliklere yanıt verebilirler. Farklı hücre türleri için ifade edilen faklı bilgiler depolanabilen genetik bilgi temellidirler. Canlı sistemler hayatta kalmaları dengesiz bir sisteme dayalıdır. Organizmalar, istikrarlı durumunu korumak için sürekli bir enerji kaynağına ihtiyaç duyan dengesiz açık sistemlerdir. Canlılar, belli özelliklerini kendi kendine organize edebilir. Canlının karmaşıklık düzeyine bağlı olarak bu dengeye gelme hızı ve durumu değişkendir.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER

Page 38: BİYOLOJİYE GİRİŞ - abl.gtu.edu.trabl.gtu.edu.tr/hebe/AblDrive/71167157/w/Storage/... · Darwin’in evrim teorisinde, bir bilim adamının nasıl bir hipotez geliştirdiği,

Kaynaklar Campbell Biology 9th ed.(2011) Neil A. Campbell, Jane

B. Reece, Unit 4, Part:22, p: 456-457 Pearson Benjamin Cummings, 1301 Sansome St., San Francisco, CA 94111.

Biology / 9th ed (2008)Peter H. Raven George B. Johnson, Kenneth A. Mason, Jonathan B. Losos, Susan R. Singer, Chapter 1, p:1-15. The McGraw-Hill Companies, Inc., 1221 Avenue of the Americas, New York, NY 10020.

Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER