Biomonitoring: meten van luchtkwaliteit

Biomonitoring: meten van luchtkwaliteit

Een kwestie van zekerheid!

2

Bij biomonitoring worden planten gebruikt voor het meten van luchtkwaliteit. De planten worden in containers met standaardgrond geteeld (geen invloed van lokale verschillen in bodem-kwaliteit). Ze reageren op luchtverontreiniging door componenten snel uit de lucht op te nemen en op te slaan in het blad, meestal zonder dat daarbij direct zichtbare effecten optreden.

Biomonitoring: meten van luchtkwaliteit met planten

3

In de omgeving van de bron worden een aantal meetpunten ingericht in zoveel mogelijk windrichtingen ten opzichte van de bron. Zo kan worden onderzocht of er verband is tussen windrichting en de gevonden gehalten. Vaak worden boerenkool (in herfst en winter) en spinazie (in voorjaar en zomer) geteeld.

Containers met boerenkool en spinazie

4

Voorbeeld van een biomonitoring meetpunt. De aanvoer van lucht uit de richting van de bron dient zo min mogelijk belemmerd te worden door bebouwing en/of begroeiing. Elke locatie beslaat circa 20 m2 en is afgezet met ±1 m hoog gaas en windscherm.

Biomonitoring meetpunt

5

Afhankelijk van welke uitstoot er in de lucht plaatsvindt, de specifieke eigenschappen van een stof (giftigheid, vluchtigheid, aantoonbaarheid) en de maatschappelijke relevantie (bijvoorbeeld dioxines) bepalen de mogelijkheden die biomonitoring biedt om de luchtkwaliteit te meten.

Welke stoffen kunnen worden gemeten en gemonitord?

6

Nadat de planten een bepaalde periode zijn geteeld in de omgeving van de bron, worden ze visueel beoordeeld. De analyseresultaten worden vergeleken met de gehalten die zijn gemeten op een referentielocatie, buiten de invloed van de bron. Ook worden ze vergeleken met achtergrondgehalten en normen voor consumptie- of veevoederkwaliteit.

Beoordelen en analyseren van resultaten

7

Het monitoren van componenten kan behalve in planten ook in agrarische producten zoals koemelk. In verschillende biomonitoring programma’s wordt enkele keren per jaar het dioxine en PCB gehalte in koemelk bepaald.

Biomonitoringkoemelk

8

Presentatie van het jaargemiddelde PAK gehalte in spinazie (links) en boerenkool (rechts) uit de directe omgeving van drie afvalverbrandingsinstallaties in de periode 2004-2013. De zwarte lijnen geven de bandbreedte van het achtergrondniveau weer (Van Dijk et al., 2015).

Presentatie van de analyseresultaten

9

Voor agrariërs betekenen de biomonitoringsresultaten zekerheid over de kwaliteit van hun gewassen in de omgeving van een luchtvervuilende bron. Ze krijgen een goed beeld van de belasting van hun gewassen met milieuvreemde stoffen.

Veilig geproduceerde agrarische producten

10

Het (bio)monitoren van gewas en productkwaliteit biedt provincies extra mogelijkheden in de communicatie naar omwonenden als aanvulling op de resultaten van de schoorsteenmetingen.

Ondersteuning van communicatie met omwonenden

11

Voor bedrijven draagt het controleren van de productkwaliteit via biomonitoring bij aan het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Betere relatie tussen bedrijf en omgeving

Biomonitoringsprojecten

Huisvuilcentrale (HVC), Reststoffen Energie Lelystad AirportAlkmaar Centrale (REC),

Harlingen

12

Klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen

Meer informatie?

E [email protected] 0317 48 05 45I www.wageningenur.nl/biomonitoring-luchtkwaliteit

13