BINNEN VAART · Varende ondernemers met een schip dat tot 85 meter lang is, kunnen tot 15 december een subsidie aan-vragen voor hun investering in een overdrukinstallatie. Waterwegen

#68.2014 BINNENVAART 01

VAARTBINNEN

MAGAZINE VOOR VERVOER OVER WATER | WWW.BINNENVAART.BE | OKTOBER 2014

#68

Paraat voor het klimaatWerken aan vaarzekerheidBinnenvaart stelt campagne voorKlaar voor de water snelweg?

trim

estri

eel |

P91

1147

| A

fgift

ekan

toor

: Gen

t x |

PB

num

mer

BC3

1383

Containertrafiek, Umicore en veel meer

Blue Line Logistics lanceert nieuw schip

Catamarans vol palletten

02 BINNENVAART #68.2014

Verantwoordelijke uitgever: Vzw Promotie Binnenvaart Vlaanderen, Havenstraat 44, 3500 Hasselt. | Het magazine Binnenvaart verschijnt 5 keer per jaar. | Voor meer info of vragen over advertenties of een gratis abonnement: T 011 23 06 06, pbv@ binnenvaart.be, www.binnenvaart.be | Redactie en realisatie: Jansen & Janssen Creative Content, www.jaja.be | De meningen die derden in dit magazine vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van PBV.

Scan deze QR-code met je smartphone en volg ons online

Nieuwe campagne, nieuw elane grote campagne die wij afgelopen maand hebben afgetrapt is bijzonder, om ten minste drie redenen.

Op de eerste plaats omdat ze de klant voorop stelt, en niet een organisatie, een instelling of een belan-gengroep. Dat wordt uitstekend verwoord door de overkoepelende boodschap: Wat kunnen wij voor ú verschepen? Het is de ú die centraal staat, dat betekent op de eerste plaats bedrijven en hun logistieke diensten en transportorganisatoren. Zij zijn de beslissers. Zij zijn het die de transportkeuzes bepalen. Zij zijn het die wij willen overtuigen om voor de waterweg te kiezen – of althans om de voordelen van het water gebonden goe-derenvervoer eens objectief af te wegen tegen de kost en de toenemende onzekerheden van het wegtransport.

Daarnaast is de omvang van deze campagne ongewoon. De stunts waarmee de campagne verleden maand op gang werd getrokken, oogden verrassend en trokken vanzelfsprekend de aandacht van media en publieke opinie. Ja, de inhoud van onze campagne is het belang-rijkste – en op dat gebied ontbreekt het ons niet aan troeven en overtuigende argumenten. Maar zoals we allen weten zijn perceptie en beeldvorming minstens zo noodzakelijk. Je krijgt nooit een tweede gelegenheid om een goede eerste indruk te maken. Toch moet niemand zich vergissen: onze acties zullen veel verder reiken dan die ene stuntmomenten. Zowel in aantal als in verschei-denheid zal onze campagne in de volgende maanden verder uitgeplooid worden. En ze zal zich ook over de twee volgende jaren uitstrekken, tot een eind in 2016. Niemand in dit land, van ondernemer tot radioluisteraar of automobilist, zal ernaast kunnen kijken.

Op de derde plaats is deze campagne uniek omdat ze een zichtbare uiting is van de samenwerking met de water-wegbeheerders en het departement van Mobiliteit . Het is de weg die Promotie Binnenvaart Vlaanderen verder wil bewandelen. Een vervoersvorm promoten vergt niet alleen een langetermijn perspectief, maar ook een bun-

deling van krachten. Iedereen die bij de binnenvaart be-trokken is moet bezig zijn met promotie. Dat is een ge-meenschappelijk belang.

Vanzelfsprekend zullen de initiatiefnemers van ‘ Watersnelweg.be’ de volledige waaier van moderne communicatietechnieken bespelen, van reclame tot radiospotjes over presentaties en publicaties in vak-tijdschriften, tot acties in algemene media, sociale me-dia, websites, enz. Maar het unieke van deze campagne wordt wel dat wij de bedrijven zelf aan het woord laten.

Als belangengroepering, als beheerder van de water-weg, of als overheid is het niet onze taak om iets te ver-kopen. Veel liever laten wij de betrokkenen zelf uitleggen waarom zij voor de waterweg hebben gekozen, welke voordelen zij concreet hebben gerealiseerd door trans-porten via de binnenwateren te laten verlopen. Het is een benadering die, opnieuw, de centrale boodschap naar voren brengt: onze verenigingen zijn er voor ú. Wij zijn servicegerichte organisaties. De transportdeskundigen kunnen ook voor úw bedrijf een geïndividualiseerde ver-voersoplossing op maat uitwerken. Kortom: Wat kunnen wij voor ú verschepen?

De campagne komt er op een moment dat op Vlaams en Europees niveau – de twee relevante domeinen voor onze sector – nieuwe verantwoordelijken aantreden. De Vlaamse minister van Mobiliteit, Ben Weyts, heeft zich al achter de campagne geschaard. Ook de komst van de nieuwe Europese commissaris voor Transport Maroš Šefčovič, een Slovaaks diplomaat en reeds in de aftredende Commissie Europees commissaris, kan een nieuw elan betekenen voor onze sector. En dat is wat Vlaanderen absoluut nodig heeft, iedere dag nog een beetje meer – te oordelen naar de verstikkende verkeers problemen die stilaan de rendabiliteit en effi-ciëntie zelf van sommige ondernemingen ondermijnt.

Patrick MOENAERTVoorzitter Raad van Bestuur

D


VLOOT

09 Nieuwe palletschepeN Hoe Blue Line Logistics met

een nieuw type binnenschip de markt wil veroveren. Van 3 naar 30 nieuwe catamarans?

MARKT

06 stuNt met bierbakkeN. Alles over de nieuwe

promotiecampagne Watersnelweg.be.

16 umicore op het water ‘Geen files, duurzamer en efficiënter.’

Waarom Umicore Hoboken voor binnenvaartcontainers kiest.

18 coNtaiNertrafiek iN kaart Hoe gedraagt de markt van

binnenvaartcontainers zich? 4 containerterminals analyseren de markt.

BELEID

12 klimaat eN waterpeileN Het antwoord van de

waterwegbeheerders op global warming: sleutelen aan de vaarzekerheid van morgen.

EN VERDER

04 actueel eN Nieuwstelex

14 Jobspot

20 miJN schip

06

09

‘Als je tien tot dertig containers kort na elkaar

ontvangt, kun je sneller en efficiënter lossen.’

Johan Brusselaers, Umicore Precious Metal Refining

STUNT MET BIERBAKKEN

NIEUWE PALLETSCHEPEN

06

IN DIT NUMMER

14CIJFEREN AAN EEN VEILIGE VAART


ACTUEEL

OP DEZE EVENTS VIND JE PBV BINNENKORT

OP DEZE EVENTS VOND JE ONS

AGENDA

19-20/11 Barge-to-BusinessOp deze editie in Luxemburg kun je als varend ondernemer weer met PBV goedkoop een stand delen. Interesse? Mail naar pbv@ binnenvaart.be

5/10 Open Bedrijvendag Onder meer langs het Albertkanaal zetten vele watergebonden bedrijven de deuren open.

24-26/10 Nieuwpoort International Boat Show Zeelucht, zand, boten en... de PBV-cel Recreatie

19-21/09 Open ScheepvaartdagenOnze lievelingsafspraak in Hangar 29. Ook dit jaar was het weer een bruisende editie.

De ontstekingsbron van reefercontainers in combinatie met gevaarlijke stoffen in andere containers aan boord zorgde de afgelopen jaren voor onduidelijkheid in de ADN-regelgeving. Het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart (CBRB) en Transafe hebben daarom een wijzigingsvoorstel geschreven dat positief onthaald is door het ADN Safety Committee . De wijzigingen zul-

len in het ADN 2017 opgenomen worden. CBRB pleit ervoor om al vroeger de nieuwe regelgeving

te volgen.

Duidelijkheid over ADN en reefercontainers

Biomassa voor Gentse centraleHet bedrijf Belgian Eco Energy (BEE) opent eind 2017 een nieuwe biomas-sacentrale op de terreinen van de Ghent Coal Terminal. De centrale zal jaarlijks tot 1,2 miljoen ton biomassa verbranden en heeft een capaciteit van 200 MW. Dat komt overeen met twee procent van de Belgische markt. Voor de aanvoer van de biomassa,

vooral korteomloop-houtschilfers en agro-afvalstromen, kijkt het bedrijf naar de zee- en de binnenvaart. BEE krijgt de eerste vijftien jaar een groe-nestroomcertificaat van ongeveer 70 euro per megawatt. De investering in de centrale bedraagt 300 miljoen euro. Sea-Invest staat in voor over-slag en opslag van de biomassa.

De laatste maanden is nogal wat binnen-vaartreglementering aangepast, onder meer met de in-werking-treding van de zesde staatshervorming. Hou zeker onze web-site www.binnenvaart.be in de gaten: op het prikbord vind je een overzicht van de belang-rijkste wijzigingen.

Nieuwe wetgeving volgen?

Varende ondernemers met een schip dat tot 85 meter lang is, kunnen tot 15 december een subsidie aan-vragen voor hun investering in een overdrukinstallatie . Waterwegen & Zeekanaal NV en nv De Scheepvaart betalen tot 80 procent van de kosten

(max 32.000 euro) terug. In ruil ver-klaar je je bereid om gegarandeerd twee jaar een bepaald volume grond-verzet via de binnenvaart te vervoeren.

INFOwww.wenz.be of www.descheepvaart.be

Steunmaatregel voor overdrukinstallatie


De Europese Commissie heeft een richtlijn over de arbeidstijden in de binnenvaart uitgewerkt, met onder meer een werkweek van 48 uur. De lidstaten moeten die nu bekrachtigen.

De Nederlandse Stichting Binnenvaart Netwerkdiensten biedt op meer en meer Nederlandse binnenvaartlocaties onbeperkte internettoegang aan voor 52 euro per jaar. Meer info over de dienst voor en door de binnenvaartsector vind je op www.binnenvaartnet.nl

Terminaloperator Am Zehnhoff-Söns en de Société des Ports de Moselle lanceren een containerdienst die tweemaal per week Metz via Bonn met Antwerpen verbindt en omgekeerd

In Baasrode hebben alle betrokken overheden hun fiat gegeven voor de realisatie van het bedrijventerrein ‘Oude Briel’: www.oudebriel.be

Het koppelverband Eiger-Nordwand is het eerste geretrofitte binnenvaartuig met LNG-motor. Het gaat om een pilootproject binnen het Europese ‘LNG Masterplan Rijn-Main-Donau’

W&Z heeft een document gepubliceerd met de toegelaten afmetingen en diepgangen voor ‘haar’ waterwegen. Je vindt het via nts.flaris.be.

Het afvalpark Lillo in de Haven van Antwerpen sluit voortaan in het weekend. Je kunt op zaterdag van 7.30 tot 11.30 uur wel terecht in Noordkasteelpark op Rechteroever.

Telex

Op 25 juli hebben de 9 ministers uit de nieuwe Vlaamse regering onder leiding van minister-president Geert Bourgeois de eed afgelegd. De bevoegdheden Mobiliteit en Openbare Werken zijn toe-vertrouwd aan de 43-jarige Ben Weyts (N-VA) uit Beersel. Hij is van opleiding

Licentiaat in de politieke we-tenschappen en volgde de voorbije jaren onder meer de Commissie Infrastructuur.

Ben Weyts voogdijminister binnenvaart

13.000zoveel bezoekers bezochten van april tot juni de drijvende tentoonstelling over 75 jaar Albertkanaal. Als laatste halte meerde de expo aan bij het Bezoekerscentrum Vroenhoven.

Eind juni bezocht PBV-voorzitter Patrick Moenaert de in 2013 opgerichte coöpera-tie van exploitanten van binnenvaarttank-schepen CITBO. Op de foto zie je CITBO-directeur Alain Devos (rechts) en Amedee Somers, eigenaar van mts Elisabethstad. De coöperatie wil de exploitatie van tank-

schepen verbeteren door gezamenlijke diensten te organiseren voor haar leden, zoals collectieve aankopen, verzekeringen, publiciteit en juridische ondersteuning.

INFOwww.citbo.com

PBV-voorzitter aan boord bij CITBO


MARKT

Op 25 september werd de nieuwe binnenvaartcampagne gelanceerd. Een team waaghalzen bouwde voor de gelegenheid in Leuven een binnenschip na met echte bierbakken. De komende maanden zullen gelijkaardige acties bij andere binnenvaartklanten, affiches en infosessies de binnenvaart meer visibiliteit geven

binnenvaartklantFiere


10/10: infosessie met VOKA OostVlaanderenNet voor dit magazine in de bus valt, op vrijdag 10 oktober, vond een kennismakingssessie plaats bij petroleumhandel Gabriels in Aalst. Alle presentaties en andere info kun je nalezen op www.watersnelweg.be

21/10: infosessie met VOKA MechelenOp woensdag 22 oktober ben je van harte welkom op de Expert Day van VOKA Mechelen. Verschillende sprekers geven er tussen 14 en 17 uur een korte voordracht van 35 minuten. Daarna kun je genieten van een lekker diner en netwerkevent.Schrijf je in via T 011 23 06 06 of [email protected]

Ronde van VlaanderenOok met de VOKA-afdelingen van Leuven, Limburg, West-Vlaanderen en Halle-Vilvoorde overleggen we momenteel om de komende maanden infosessies over de binnenvaart te organiseren. Volg de agenda op www.watersnelweg.be of neem contact op met PBV als je zelf een sessie wilt uitwerken.

Binnenvaart on tour

‘Bier is een product op basis van na-tuurlijke ingrediënten. Voor ons als brouwer is het van essentieel belang om het milieu te beschermen en te vrijwaren’, zegt Arthur van Och, Lo-gistiek Directeur Benelux & Frankrijk. ‘Begin 2013 kregen wij een van de eerste Lean & Green Awards uitge-reikt door het Vlaams Instituut voor

Logistiek (VIL). We willen de CO2-uitstoot van onze logistieke activitei-ten in een periode van 5 jaar met 25 procent verminderen. In dat kader willen wij op een koste nefficiënte ma-nier zo veel mogelijk de binnenvaart proberen in te zetten en helpen wij graag mee om het vervoer over water te promoten.’

‘AB Inbev kiest voor duurzaam’

PBVdirecteur Hilde Bollen, PBVvoorzitter Patrick Moenaert, Vlaams minister van Openbare Werken Ben Weyts, gedelegeerd bestuurder nv De Scheepvaart Chris Danckaerts en Logistiek Manager van AB Inbev Athur van Och


MARKT

Met de stunt in Leuven slaagden de part-ners achter de campagne erin om felbe-geerde media-aandacht voor de binnen-vaartsector op te wekken. Om de sector in de spotlights te houden, verschijnen de komende weken geregeld advertenties in Trends en de VOKA-magazines.De promotiecampagne is een gezamen-lijk initiatief van Promotie Binnenvaart Vlaanderen (PBV), nv De Scheepvaart (DS), Waterwegen en Zeekanaal NV (W&Z) en het Ministerie van Openbare Wer-ken (MOW).

Gratis aandacht en advertenties

Bij Ebema in Zutendaal verrees een binnenschip uit 232 ton

stapelblokken.

Isolava bouwde in Wielsbeke een binnenschip met

153 ton gipsblokken.

Heel ambitieus. Dat is het minste wat je kunt zeggen over de plannen van zakenman Antoon Van Coillie. Nadat zijn catamaran Zulu 01 in augustus te water ging, wordt Zulu 02 nu al klaar-gestoomd. Op termijn wil hij een hele vloot van die catamarans zien rondvaren met palletten op het dek.

Catamarans

Toen Antoon Van Coillie enkele jaren geleden nog maar eens stilstond op de Antwerpse Ring, stelde hij zich de vraag die iedereen zich wel eens in

de file stelt: Wat staat ons te wachten als de economie weer aanzwengelt; dan worden onze snelwegen vroeg of laat toch één grote parking? ‘Zeker al die vrachtwagens vol pal-letten, auto’s en big bags hypothekeren een groot stuk van de mobiliteit. En niet alleen rond Antwerpen’, vertelt Antoon Van Coillie. De zakenman, die zijn sporen al in de bouw-

industrie verdiende, beet zich vast in de pro-blematiek en kwam al snel uit op de binnen-vaart. ‘Maar een klassiek binnenschip leek me niet het juiste antwoord. Bij pallettrans-port komt heel veel handling kijken omdat je de palletten in het ruim moet stouwen en er terug uit moet halen. Bovendien is de stabi-liteit van zo’n binnenschip een heikel punt, zeker als er onderaan het ruim een pallet een stukje verschuift of onder het gewicht van de bovenliggende palletten bezwijkt. Een gewo-ne kempenaar is daar niet op voorzien.’

Blue Line Logistics lanceert nieuw schip

VLOOT

vol palletten ‘Een catamaran is daarentegen met zijn twee rompen veel stabieler. En hij heeft geen ruim. Net dat is het grote voordeel aan het con-cept: je kunt er de lading (palletten, big bags, stukgoed, …) makkelijk op laden of van los-sen met de kraan die op het dek is bevestigd of met een vorkheftruck. De Hiab-kraan op de Zulu 01 is op rails gemonteerd en heeft een lange reikwijdte: gewichten tot 2 ton kan hij tot 9 meter buiten boord brengen zonder dat de catamaran enige stabiliteit verliest.’

WerktuigMet een catamaran is niet alleen de handling eenvoudiger en minder tijdrovend, ook de personeelskost kun je significant drukken. ‘In plaats dat hij een tasje koffie drinkt ter-wijl anderen zijn schip laden of leegmaken, kan de schipper de handling zelf doen met de kraan. Net als bij een vrachtwagen heb je op de catamaran slechts één bemanningslid nodig. Elke schipper kan bovendien met een Zulu aan

VLOOT

10 BINNENVAART #68.201410 BINNENVAART #68.2014

de slag. Het enige wat hij nog moet leren is het vlot bedienen van de kraan.’ Ongeveer 3 jaar nadat Antoon Van Coillie een schets op een bierviltje kribbelde, ging de Zulu 01 in augustus finaal het water in. ‘De Zulu 01 is een prototype. Na enkele testvaar-ten moesten we nog wat verbeteringen aan-brengen, maar fundamenteel veranderde er niks.’ Wie een blik werpt op het schip ziet wei-nig franjes. ‘Het is in eerste plaats een werk-tuig. Alles wat niet essentieel of functioneel is, is van de tekentafel geschrapt. Aanvan-

kelijk was ik zelfs gekant tegen een toilet; in een vrachtwagen heb je toch ook geen toilet? Op aanraden van onze projectleider Robert Bokslag heb ik er toch een laten installeren’, lacht hij.

Waar er zeker niet op beknibbeld is, is veilig-heid en degelijkheid. ‘Een krachtige buiten-boordmotor en twee stevige boogschroeven stuwen de catamaran voort. In beide rompen zitten om de halve meter stevige schotten.

De lengte hebben we begrensd op 50 meter lang. Op die manier blijven we onder de wet-telijke grens van 55 meter zodat één beman-ningslid wettelijk volstaat. De breedte hebben we vastgelegd op 6,6 meter. Dat komt mooi uit met de opstelling van de palletten op het dek en het laat ook toe om op de Kempische kanalen te varen. Door zijn kleine diepgang is hij ook geschikt voor kleine waterwegen.’

LibertyDe volgende catamarans worden identieke kopieën van de Zulu 01. ‘De Zulu 02 wordt momenteel afgewerkt, de voorbereiding voor de Zulu 03 is al bezig. Omdat het klonen van elkaar worden, heb je slechts één plan nodig en krijgen de constructeurs het ook sneller in de vingers. De bouw van een Zulu duurt 3 maanden: anderhalve maand voor de casco en anderhalve maand voor de uitrusting en af-werking. Omdat de Zulu’s kopieën zijn, zal het ook eenvoudiger zijn om reparaties uit te voe-ren of eventuele wisselstukken te vervangen. De motor, de stuurhut, … : alles kan er vlot uitgehaald worden. Je kunt de bouw van de Zulu’s een beetje vergelijken met de Liberty-schepen. Dat waren eenvoudige vrachtsche-pen van 135 meter lang en 17,3 meter breed die tijdens de Tweede Wereldoorlog volgens een standaardontwerp van kiellegging tot te-

waterlating in één week (!) gebouwd werden.’ Een gewoon binnenschip met de afmetin-gen van de Zulu 01 zou normaal gezien een laadvermogen van 500 ton hebben. De cata-maran kan ‘slechts’ 300 ton aan, maar Van Coillie ziet dit niet als een handicap. ‘Omdat niemand tegelijk meer dan 300 palletten wil vervoeren. De vervoersopbrengst van 300 ton bakstenen of 300 palletten frisdrank ligt bovendien ook een pak hoger dan pakweg 500 ton zand of tarwe.’

ToekomstDe plannen met de Zulu’s ziet hij groots. ‘Hoe-veel schepen zie je hier nu momenteel varen? Nul’, wijst hij vanop de scheepswerf in Hemik-sem naar de Schelde. ‘Dit is een van onze vele onderbenutte verkeersaders. Hier en elders op het water zouden continu schepen te zien moeten zijn!’

‘Met de Zulu’s focussen we ons voorlopig op bouwmaterialen. Dat zijn eenvoudige goederen die buiten mogen staan en zich makkelijk op palletten laten vervoeren. We hebben nu al lange chartercontracten met bouwmaterialengroep Wienerberger en met Betonfabriek Coeck in Niel. Andere goede-ren en sectoren volgen nog: dranken, auto’s, groenten en fruit, … Momenteel lopen er

‘We bouwen deze schepen in 3 maanden.’

#68.2014 BINNENVAART 11#68.2014 BINNENVAART 11

Aannemer, projectontwikkelaar (Conaco RE), grootgebracht in de aannemerswereld (V, R&J Van Coillie)

Eurobond trader en bankier (Generale Bank, UBS Securities)

Administratief & financieel directeur Algemene Aannemingen Van Laere ( AvH)

Gevaren in de zeemacht als reserve-officier, bemanning Tall Ships (Sir Winston Churchill, Malcolm Miller);

MBA, Anderson Graduate School of Management, UCLA

Alumnus BAEF Handelsingenieur (Solvay), VUB

Wie is Antoon Van Coillie?

Afmetingen: 50 meter lang, 6,6 meter breed

Diepgang: Max 2,2 meter Gewicht: 100 ton Laadvermogen: 300 ton Naam: Zulu. ‘We zullen er veel bouwen, het wordt een echte stam. Zulu’s zijn ook simpele, harde efficiente krijgers. Tot slot heb je in de zeevaart ook het marine-signaal Bravo Zulu (well done - goed gedaan)’, verduidelijkt Van Coillie

Kostprijs: ‘minder dan 1 miljoen euro per schip’

Rederij: Blue Line Logistics. In de rederij is Jean-Jacques Westerlund met zo’n 50 procent de grootste geldschieter. De rest is verdeeld over Van Coillie en de Nederlandse zakenman Johan Overmeer. Shipit nv is minderheidsaandeelhouder.

Ontwerplan: Studiebureau Van Pelt Projectleider: Robert Bokslag

gesprekken met heel wat verladers. Daar-naast willen we de Zulu’s ook inzetten voor de stedelijke distributie en bevoorrading. De Zulu’s zouden bijvoorbeeld makkelijk het Eilandje in Antwerpen kunnen bedienen. Ik ben ervan overtuigd dat er een markt is voor dertig à veertig van die schepen in het vaar-gebied van de Benelux en Noord-Frankrijk.’

Economisch modelTerwijl de meeste binnenvaartondernemers al jaren hun handen afhouden van nieuwe investeringen, doet Antoon van Coillie net het omgekeerde. ‘Ik denk dat de Zulu’s er op het juiste moment komen. De economie trekt weer aan, er komen weer meer trucks de weg op en de aandacht voor de verkeersproblematiek zal de komende jaren evenredig meegroeien’, voorspelt hij. ‘Eigenlijk doen we met de Zulu’s niet aan binnenvaart. Wij zitten toevallig ook op het water, dat wel. Maar wij volgen niet het economisch model van de traditionele binnen-vaart, en zeker niet van het bulksegment dat in een moeilijke situatie zit. In de traditionele binnenvaart bouw of koop je een schip en als dat er is, kijk je waar er werk is. Wij doen het anders: eerst een vervoerscontract afsluiten met een verlader, pas nadien het schip bou-wen. Met de Zulu’s houden we ons ver van de traditionele binnenvaart.’


RECREATIE

Welke invloed heeft een opwarmend klimaat op de waterstanden in Vlaanderen? Hoe voorkomen we situaties waarbij water-tekorten een impact hebben op de vrachtprijzen? ’De klimaat-opwarming plaatst ons voor nieuwe uitdagingen,’ zegt Koen Maeghe van nv De Scheepvaart. ‘Maar we zitten goed op schema om ons netwerk robuuster te maken.’

Werken aan vaarzekerheid

G lobal warming wordt wereldwijd dé uitdaging voor de komende jaren. Warmer weer, drogere gronden, een stijgend zeeniveau: een aantal

veranderingen lijken onafwendbaar. Het is alleen nog niet duidelijk in welke mate zij zich zullen doorzetten. Wetenschappers gaan ervan uit dat de effecten in Europa beperkt blijven, zeker in vergelijking met wat Afrika en Zuid-Azië te wachten staat. Toch berei-den we ons ook in Vlaanderen het best op een aantal veranderingen voor. Een stijgende

Koen Maeghe van nv De Scheepvaart: ‘Eerst wil ik meegeven dat de Vlaamse binnenvaart zich niet ongerust moet maken. Ik zie ons echt niet evolueren naar situaties zoals op de Rijn, waar periodes van laagwater af en toe de vrachtprijzen omhoog stuwen. Op basis van de huidige kennis zal het waterpeil of de afvoer op de Vlaamse binnenwateren allicht iets meer variëren, maar dat is nu nog per-fect beheersbaar. Om ons netwerk robuus-ter te maken dringt zich wel al een aantal maatregelen op.’

zeespiegel, langere periodes van droogte afgewisseld met hevigere regenval, meer stormen: je begrijpt meteen dat de klimaat-verandering ook de waterhuishouding van de Vlaamse rivieren en kanalen beïnvloedt.

Perfect beheersbaarDe waterwegbeheerders zijn alvast niet bij de pakken blijven zitten. De voorbije ja-ren namen ze maatregelen om de groter wordende schommelingen in het water-peil op ons waterwegennet op te vangen.

Paraat voor het klimaat

Aan de vele ingrepen die de waterweg-beheerders plannen hangt uiteraard een kostenplaatje. Hier naast zie je een overzicht van de investeringen die volgens het Masterplan Waterbeheersing nodig zijn in de periode 2015-2020. Bij ongewijzigd beleid zullen de gangbare kredieten niet volstaan om het actieplan uit te voeren. De waterwegbeheerders zoeken daarom nog naar alternatieve vormen van financiering.

Kostenplaatje

PROJECTEN BUITENGEWOON ONDERHOUD

TOTAAL

2015 99,7 5,79 105,49

2016 103,5 4,5 107,7

2017 102,3 4,5 106,8

2018 102 5 107

2019 95 5 100

2020 95 5 100

Geraamde kosten in miljoen euro

Buitengewoon onderhoud: bv. baggerwerken op het hele netwerk

Projecten: Geactualiseerd Sigmaplan, Dender, Dijkaanleg Blankaart, anti-corrosiebehandeling kokers Heist, vernieuwen sifons kanaal Plassendale-Nieuwpoort, Grensmaas, aanpak laagwaterproblematiek Albertkanaal en Kempense Kanalen, acties uit de opmaak zijnde overstromingsrisicobeheerplannen

Wim Coppens en Koen Maeghe bij de waterkrachtcentrale in Ham die vaarzekerheid én groene stroom levert.


Waterwegbeheerders Waterwegen & Zeekanaal NV en nv De Scheepvaart hebben onlangs hun gezamenlijke aanpak beschreven in een ‘Mas-terplan Waterbeheersing Waterwegen Vooruit-blik 2020’. ‘We werken sinds jaar en dag nauw samen met alle betrokkenen,’ zegt Wim Cop-pens van Waterwegen & Zeekanaal NV. ‘Wa-terbeheer stopt niet bij de grens van een wer-kingsgebied. We hanteren ook de principes van integraal waterbeheer. Dat wil zeggen dat we niet alleen aan de scheepvaart denken, maar dat we onder meer overstromingen trachten te voorkomen en drinkwatervoorraden bescher-men. De waterhoeveelheid in alle waterwegen samen is trouwens maar een deeltje van alle op-pervlaktewater dat we in nauwe samenwerking met alle waterbeheerders beheren.’

Pieken en dalenEen groot deel van het Masterplan focust op het beheer van wateroverlast in de ver-schillende stroombekkens. Het dichtbe-bouwde Vlaanderen is kwetsbaar voor over-stromingen. Daarom worden op een aantal plaatsen oude meanders opnieuw aange-takt op de rivier en worden heel wat over-stromingsgebieden aangelegd op weides langs waterlopen. Koen Maeghe: ‘We zet-ten in op 3 p’s tegen wateroverlast: preven-tie, protectie en paraatheid. Aan preventie

doen we bijvoorbeeld door het toepassen van de watertoets bij stedenbouwkundige verplichtingen; door aandacht te vragen voor voldoende regenwateropvang. Protectie is onder andere het beter beschermen van de kust, het verhogen van dijken langs de rivie-ren of het meer ruimte geven aan rivieren. Onder paraatheid verstaan we het opzetten van waarschuwingssystemen.’

Binnen het luik protectie hebben de water-wegbeheerders verschillende infrastruc-tuuraanpassingen gerealiseerd. In de regio Kruibeke, Bazel en Rupelmonde is een over-stromingsgebied aangelegd, en heel wat dijken zijn verhoogd binnen het geactuali-seerde Sigmaplan. ‘Als het zeeniveau stijgt, krijgen we op de getijrivieren ook een grote-re getijamplitude – hogere pieken en lagere dalen’, zegt Wim Coppens. ‘Langs de Maas is het onbebouwde deel van het winterbed

op een aantal plaatsen beter ingeschakeld voor de hoogwaterafvoer. Een ander gekend voorbeeld is de heraanleg van de Schel-dekaaien in Antwerpen. Dat project moet Antwerpen beter wapenen tegen een ho-ger zeeniveau en moet tegelijk de kaaien aantrekkelijker maken.’

Saswater of groene energieWaar mogelijk proberen de waterwegbeheer-ders verschillende doelstellingen samen te combineren. Projecten zoals de aanpassing van de Dender tussen Aalst en Dendermon-de voor schepen tot 1350 ton verminderen het risico op overstromingen en verbete-ren de vaarzekerheid. Hetzelfde geldt voor de stuwen van Asper en Oudenaarde die op de Boven -Schelde vernieuwd moesten wor-den. Het opvallendste voorbeeld zijn allicht de pompinstallaties in Ham en Olen – en te-gen 2020 in Genk, Diepenbeek, Hasselt en Wijnegem – op het Albertkanaal. Die verbete-ren de vaarzekerheid en leveren meteen ook als waterkrachtcentrale groene energie. Koen Maeghe: ‘Het Albertkanaal en de Kem-pense kanalen dreigden het meest kwets-bare punt in ons binnenvaartnetwerk te wor-den voor een watertekort. Zij zijn afhankelijk van water uit de Maas die door regenwater

‘Ik zie ons echt niet evolueren naar situaties

zoals de laagwaterstanden op de Rijn.’

Het overstromingsgebied in KruibekeBazelRupelmonde (boven) en de her aanleg van de Scheldekaaien wapenen ons tegen hogere waterstanden.


RECREATIE

‘In het Waterbouwkundig Labo voe-ren we onderzoek uit naar integraal waterbeheer, naar waterbouwkun-dige constructies en naar de ma-noeuvreerbaarheid van schepen. Mijn specialisatie is dat laatste do-mein. Recent heb ik bijvoorbeeld in samenwerking met varende onder-nemers een simulatie uitgewerkt om na te gaan welke aanpassingen aan het Afleidingskanaal van de Leie nodig zijn om Vb duwkonvooi-en te laten varen. We berekenen dan met wiskundige modellen wel-ke krachten een schip ondervindt in een situatie. Kan het schip wel alle manoeuvres uitvoeren? Welke impact hebben de manoeuvres op een oever? Wat als we een bocht aanpassen? Enzovoort.’ ‘In het Waterbouwkundig Labo be-schikken we over drie vaarsimu-

latoren: nagebouwde stuurhutten waarmee je via schermen en com-puterprogramma’s op de Vlaamse binnenwateren of op zee kunt va-ren. We hebben ook een sleeptank waarin we proeven uitvoeren met schaalmodellen, bijvoorbeeld van een klasse Va binnenschip of een duwkonvooi. De tank kunnen we aanpassen om een sluis of deel van een waterweg na te bootsen. Op die manier krijgen we nieuwe ge-gevens waarmee onze onderzoe-kers allerlei wiskundige modellen opstellen. Meestal doen we dat in opdracht van de Vlaamse overheid, maar af en toe werken we ook voor private rederijen of buitenlandse overheden.’

NAAM Katrien Eloot | JOB Expert scheepshydrodynamica ORGANISATIE Waterbouwkundig Laboratorium

Cijferen aan een veilige vaart

JOBSPOT

INFOwww.ondiepwater.be

INFOwww.wenz.be > Nieuws en publilcaties > Publicaties > Masterplan Waterbeheersing

wordt gevoed. Maar elke versassing vergt een hoeveelheid water. Ook voor drink-waterproductie, voor koel- en proceswater in de industrie, voor irrigatie van landbouw en voor de bevloeiing van natuurgebieden is een hoeveelheid water vereist. Aangezien de scheepvaart en het aantal versassingen structureel toeneemt, wat overigens positief is voor onze mobiliteit, hebben we pompen geïnstalleerd die het saswater kunnen terug-pompen als er watertekort dreigt. Dreigt er geen watertekort, dan fungeren de pompen als waterkrachtcentrale die groene stroom produceert. Elke installatie levert ongeveer voldoende stroom om in de behoefte van 1000 gezinnen te voorzien.’

Minder peilafhankelijke schepen?Een ander gevolg van de klimaatverandering is dat waterplanten mogelijk sneller zullen groeien. ‘In de Franse kanalen dreigen al pro-blemen daarmee en dat is zeker een uitda-ging die we mee in de gaten houden’, zegt Wim Coppens. ‘Verder besteden we extra aandacht aan onderhoudswerken: op bepaal-de plaatsen is het nodig om de infrastructuur te verdiepen en om sedimentruimingen uit te voeren. De overheidsmiddelen om te bagge-ren en dat sediment te verwerken zijn echter structureel beperkt. Omdat het instabielere klimaat die sedimentinstroom nog verder vergroot, dreigen er problemen voor de op-timale diepgang. Daarom is het aangewezen

om binnen het kader van de structurele ver-duurzaming en innovatie van de vloot, met alle stakeholders ook samen te werken rond minder peilafhankelijke vrachtschepen.’

‘Daarnaast zijn we van plan om varende on-dernemers via RIS nog accuratere informatie over waterpeilen door te geven.’ Nu al kunnen alle varende ondernemers online op de hoog-te blijven van alle stremmingen en beperkin-gen door zich in te schrijven op de ‘berichten aan de schipperij’ via nts.flaris.be .

WWW.BINNENVAARTSERVICES.BE

SURF NAAR

EEN OVERZICHT VAN ONZE AFGIFTEPUNTEN:

Voor meer details, surf naar www.binnenvaartservices.be

Kanaal Gent-Oostende Bovenschelde Leie Zeekanaal Brussel-Schelde AlbertkanaalGent

van de binnenvaart

Inzameling olie- envethoudend afval


Omdat Umicore duurzaamheid hoog in het vaandel draagt, besliste de onderneming in juni het containertransport van en naar de businessunit in Hoboken zo veel mogelijk via de binnen-vaart te laten verlopen. Een beslissing die niet alleen ecologische voordelen oplevert voor het bedrijf.

BEDRIJF MET VAART

Groene knowhow

W

Groene knowhow


ie in de Greinerstraat in Hoboken rijdt, kan er niet naast kijken: het bijzondere gebouw waar het hoofdkwar-

tier van Umicore Precious Metals Refining huist. Het architecturale hoogstandje afge-werkt met zink weerspiegelt de hoogtechno-logische knowhow die het bedrijf op het vlak van de recyclage van metalen in huis heeft. ‘Umicore Precious Metal Refining focust zich op twee terreinen’, legt, departementshoofd Supply Management, Production Planning & Logistics, uit. ‘We herwinnen metaal uit bijpro-ducten afkomstig van bedrijven als koper- of zinkraffinaderijen. Daarnaast recycleren we producten die aan het einde van hun levens-duur zijn, zoals printplaten uit elektronische apparaten en autokatalysatoren. Wij recupe-reren de metalen in die producten en bieden ze opnieuw op de markt aan.’

Duurzaamste bedrijf ter wereldUmicore Precious Metals Refining is een van de vijf Belgische businessunits van Umicore, een multinationale groep die expertise aan-biedt op het vlak van materialen. De onder-neming, die groeide uit de fusie van Belgische ondernemingen als Vieille Montagne, Socié-té Générale Métallurgie Hoboken-Overpelt en Union Minière, staat niet alleen bekend om zijn gespecialiseerde competentie in de herwinning van kostbare metalen, maar ook om zijn inspanningen op het gebied van duur-zaamheid. Johan Brusselaers: ‘In 2012 verkoos Corpo-rate Knights (een onderzoeksbureau uit Ca-nada, red) Umicore tot duurzaamste bedrijf ter wereld. We besteden dan ook veel aan-dacht aan de zuivering van onze procesgas-

sen en -waterstromen. We hebben zelfs ons eigen zuiveringsstation. We liggen aan de rand van een woongebied. Aandacht voor mi-lieuverantwoorde processen is voor ons dan ook een absolute prioriteit.’

Nieuwe kadeVanuit die aandacht voor duurzaamheid be-keek het bedrijf hoe ook het containertrans-port - de grondstoffen van over zee komen meestal in containers aan in de haven van Antwerpen - milieuvriendelijker kon verlopen dan met vrachtwagens. Johan Brusselaers:

‘We hebben een trafiek van 4.000 à 6.000 containers die jaarlijks van en naar de haven van Antwerpen moeten. Omdat we in 2012 onze kade hebben aangepast, leek het ons een goed idee het containertransport via de waterweg te organiseren.’

‘We kozen ervoor om samen te werken met Van Moer Stevedoring. Die onderneming ver-voert containers vanuit Antwerpen via het Zeekanaal naar Vilvoorde per schip. Hierbij passeren ze langs Hoboken. Het leek ons logisch om die lijn verder te benutten. Het transportbedrijf voert de volle containers aan en neemt de lege ook weer mee. Door gemiddeld 5.000 containers jaarlijks via het water te vervoeren sparen we 10.000 ritten op de weg uit. Een flinke verbetering voor het wegverkeer rond Antwerpen.’

‘Door het container-transport via het water te laten verlopen, sparen we

10.000 ritten op de weg uit.’

Geen files

Naast de voordelen voor het milieu biedt het nieuwe transportsysteem nog andere plus-punten. Johan Brusselaers: ‘Heel wat leverin-gen van klanten bestaan uit tien tot dertig con-tainers. We ontvangen die graag kort na elkaar, zodat we ze snel en efficiënt kunnen lossen. Met binnenschepen lukt dat, omdat ze tot 140 TEU tegelijk kunnen aanleveren. Via de weg is dat een stuk moeilijker door het beperktere laadvermogen van vrachtwagens en het opont-houd in de containerterminals of op de weg.’ ‘Onze eerste ervaringen met containertrans-port via de binnenvaart zijn in elk geval positief. Toch zijn er een aantal verbeteringen mogelijk, onder meer op het vlak van het demurrage- and detention-systeem. Om maar een voorbeeld te geven: wanneer een container op de kade van Antwerpen geleverd wordt, dan mag die daar een beperkt aantal dagen vrij van kosten blij-ven staan. Maar een binnenschip kan de con-tainers niet op elk ogenblik ophalen. Wanneer er een zeeschip ligt aangemeerd, moeten de binnenschepen wachten. Op die manier lopen de detentionkosten soms op, waardoor het systeem onrendabel dreigt te raken. We wil-len graag met de rederijen en de havensec-tor spreken om een aangepast detention- en demurragesysteem uit te werken. Een ecolo-gischer vervoer van containers via de binnen-vaart moet toch alle kansen krijgen?’

Johan Brusselaers: ‘We ontvangen de verschillende containers van een klant graag snel na elkaar.’

Umicore stelt zo’n 14.200 mensen tewerk in 76 sites verspreid over de hele wereld en draaide in 2013 een omzet van 9,8 miljard.

In België werken zo’n 3.100 werknemers, verdeeld over de vestigingen in Brussel, Hoboken, Olen, Vilvoorde, Heusden-Zolder, Brugge, Angleur en Overpelt.

Jaarlijks verwerkt Umicore in Hoboken ongeveer 350.000 ton aan grondstoffen.

Umicore in cijfers

18 BINNENVAART #68.201418 BINNENVAART #68.2014

VISIE & OPINIE

‘Voor het Albertkanaal gedraagt de containertrafiek zich momenteel zeer volatiel. Met vele pieken en dalen. Ik verwacht dat we 2014 afsluiten met een lichte stijging, maar dat is de optel-som van vele ups en downs. Ik zie geen structurele evolutie. Veel van onze vas-te klanten draaien minder volume. An-dere realiseren net iets meer. Sommige klanten gaan onder prijsdruk naar het wegvervoer. Andere komen juist voor de centen naar het water. Hoewel we volgens mij niet dezelfde diensten aan-bieden, blijft het wegtransport onze grootste concurrent. Klanten zijn

meer dan ooit gevoelig voor tarieven en ze krijgen van de overheid geen duidelijk signaal wat nu het vervoer van de toekomst is. Het be-leid stuurt de ene keer signalen uit ten voordele van de binnenvaart. Dan is er weer een project dat het wegvervoer ondersteunt. Ik verwacht wel een posi-tieve impact van de invoering van een kilometerheffing. 2013 was een stabi-lisatiejaar na de terugval van 2009 tot 2012. Met 2014 denken we te eindi-gen op het niveau van voor 2009. Voor 2015 zijn mijn verwachtingen positief, maar echt enthousiast ben ik nog niet.’

Philip Govers, BCTN Meerhout

‘De komende jaren verwachten wij een voorzichtige groei. De magazijnen van Antwerp East Port en Antwerp Express Port groeien. Daarnaast zien wij op onze diepzee terminal een sterke toename in volumes, die waarschijnlijk zal doorge-trokken worden in 2015. De prijsge-voeligheid bij klanten blijft wel extreem hoog. Het Albertkanaal als file vrije cor-ridor wordt onderbenut. Als in 2015 het zwaartepunt van de containertrafiek zich rond het Deurganckdok concentreert en er nog geen oplossing bestaat voor de mobiliteit rond Antwerpen, zal de transittijd over de weg enkel maar toenemen. Wij hopen

dat op dat moment wegvervoerders de weg naar het transferium vinden. In ok-tober 2015 start ook de Trilogiport ter-minal, die sinds augustus 100% in han-den is van DP World. Dat kan leiden tot een betere dienstverlening met meer shuttle services. Het Albertkanaal is de beste weg om op een kosten efficiënte en betrouwbare manier de link te ma-ken tussen het hinterland en de diep-zee terminals. Alle partijen die bezig zijn met mobiliteit hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de waterweg te promoten en op die manier onze ha-vens aantrekkelijk te houden voor de verladers en de rederijen.’

Kris Adams, Beverdonk Container Terminal

de containertrafiek?Hoe evolueert


De containervaart blijft het snelst groeiende seg-ment van de binnenvaart. Maar hoe ontwikkelt die markt zich momenteel? 4 inland containerterminals geven hun kijk op de huidige marktsituatie.

‘We verwachten om ongeveer 125.000 TEU behandeld te heb-ben tegen eind dit jaar. Dat is onge-veer 10 procent meer dan in 2013. Volgend jaar komt dan de kaap van 135.000 TEU in zicht. TCT Belgium is nu al een tijd actief onder de koepel van European Gateway Services (EGS) en dat biedt verschillende voordelen: papierloos varen, extended gate loca-ties, ontgassen van containers, het verminderen van leegvaart, … In de omgeving van Willebroek komen er nog altijd nieuwe bedrijven bij. Vaak

kiezen zij voor deze regio omwille van onze aanwezigheid. Meer en meer bedrijven willen hun containers over het water vervoeren. Ook voor transportbedrijven worden we be-langrijk. Zij kunnen hier hun container droppen of oppikken. We varen dage-lijks met twee schepen naar Antwer-pen en hebben een dagelijkse verbin-ding op Rotterdam. Toch zijn er ook klanten weggevallen de voorbije twee jaar. Ik denk dan aan Philips (Massive), JVC of Preconex, maar dat zijn bedrij-ven die gestopt of overgenomen zijn.’

Martine Hiel,TCT Belgium

‘Wij hebben het afgelopen jaar weer een kleine groei gerealiseerd, die iets kleiner is dan gehoopt. Enkele klan-ten zijn teruggekeerd naar het weg-transport om betrouwbaarheidsre-denen. Onze binnenvaarttrafieken ondervinden de gevolgen van de congestie in Rotterdam en van een gebrek aan preventief onderhoud van de binnenvaartinfrastructuur. Ik begrijp best dat er mo-menteel weinig overheidsmiddelen zijn, maar als je wilt inzetten op de binnenvaart, moet je duidelijke keu-zes maken en het vervoer over water ondersteunen. In Wallonië en Noord-

Frankrijk gebeurt veel meer op dat vlak. Momenteel voelen we dat de congestie van de Haven van Rotter-dam naar Antwerpen verschuift. De weg blijft ook met goedkope werk-krachten voor keiharde concurren-tie zorgen. Voor de komende jaren hopen we onze gestage groei verder te kunnen zetten. Maar aangezien wij bijna volledig voor rederijen werken is het zeer moeilijk voorspellingen doen. Samenwerkingsverbanden, veranderingen van vaarschema’s en wijzigingen van aanloophavens kun-nen zowel een positief als negatief effect hebben op onze volumes.’

Alain Zielens, Avelgem Container Terminal

de containertrafiek?

NAAM MS CASCAISEIGENAAR GUNTHER & CAROLA POPPE-ALBRECHTVRACHTEN BULK: IJZER, GRAAN, ZAND, PAPIER, ...AFMETINGEN 84,45 × 8,20 × 2,62CAPACITEIT 1252 TON

2 TOEKOMSTVISIE? 3 PASSIE EN PLEZIER?‘Wij varen sinds april met dit binnen-schip. Voor ons klopte het totaalplaatje zodra we het schip zagen: veel mogelijk-heden voor allerlei vrachten, geschikt voor een groot vaargebied en een aan-gename woning. We varen op de vrije markt en kunnen alle kanten uit. Voor de naam hebben we ons geïnspireerd op het Portugese dorpje waar we onze eerste vakantie samen doorbrachten.’

1 STERKE PUNTEN?‘Sommigen vinden het raar dat we op dit moment een schip kopen, maar we heb-ben er alle vertrouwen in dat de markt weer zal aantrekken. Carola en ik heb-ben allebei familie op gelijkaardige sche-pen, dus we wisten wat we mochten ver-wachten. Tot hiertoe hebben we perfect ingeschat wat het aanbod ongeveer zou zijn voor deze scheepsklasse en we ko-men rond.’

‘Ik heb een aantal jaar in de bunkering gewerkt en Carola heeft sluizen bediend voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Ant-werpen. Maar de roep van het water was voor allebei te sterk. We genieten enorm van onze vrijheid aan boord. Je hebt de luxe om als koppel bijna altijd samen te zijn. Je komt op vele plaatsen. Je bent je eigen baas. En het gevoel van vrijheid in de stuurhut blijft ongeëvenaard.’

MIJN SCHIP

BINNEN VAART · Varende ondernemers met een schip dat tot 85 meter lang is, kunnen tot 15 december een subsidie aan-vragen voor hun investering in een overdrukinstallatie. Waterwegen

Documents