Bilten - predstavnistvorsbg.rspredstavnistvorsbg.rs/pdf_dokumenti/2012/bilten_16_lat.pdf · litet i boju instrumenta gitare . Nakon toga slijedi re-vijalni dio progarma u okvi-ru

Predstavništvo rePublike srPske

Ustanova za Unapređenje ekonomske, naUčno-tehničke, kUltUrne i sportske saradnje izmeđU repUblike srpske i repUblike srbije

BiltenBroj 16, februar 2012. godine

ŠOPENIJADA 2012.

VINARIJA “VILENIK”

IZDVAJAMO

TURIZAM: ETNO-SELO UVIJEĆA

OPŠTINE RS: KNEŽEVO

PREDSTAVNIŠTVO REPUBLIKE SRPSKE U SRBIJI

Bulevar despota Stefana 4/IVBeograd, SrbijaTel: 00 381 11 324 6633Faks: 00 381 11 323 8633E-mail: [email protected]

predstаvništvo repUblike srpske 2

Sadržaj

U fokusuLideri regiona na Jahorini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

KulturaŠopenijada 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

PredstavljamoVinarija “Vilenik” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

TurizamEtno-selo Uvijeća . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Opštine RSKneževo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

predstаvništvo repUblike srpske

3

U fokusu

Lideri regiona na Jahorini

Ambijent drugog redov-nog sastanka najviših poli-tičkih predstavnika BiH, Srbi je i Hrvatske bila je olimpij-ska planina Jahorina . Prvih dana februara u poznatom zimskom centru pokrivenom snijegom, domaćini Borisu Tadiću i Ivi Josipoviću bili su Nebojša Radmanović, Bakir Izetbegović i Željko Komšić . A obilne padavine koje su za-mele puteve prema Sarajevu, Beogradu i Zagrebu, obezbi-jedile su neplanirano dodatno vrijeme ne samo za polufor-malne bilateralne razgovore nego i neformalno druženje pet zvaničnika na skijaškim terenima, u šetnjama i kafići-ma . Tako su mogli da ih sret-

nu i brojni turisti i osvjedoče se o njihovim prisinim ličnim odnosima, koji obećavaju bo-lje sutra u trouglu koji je još uvijek opterećen trauma ma iz nedavne prošlosti . Na za-vršetku “jahorinskog samita”, održana je konferen cija za medije, na kojoj je svaki od učesnika sumirao svoje utiske sa višednevnih trilateralnih razgovora .

Regionalna ekonomska saradnja

Bosna i Hercegovina, Sr-bija i Hrvatska ulaze u novu fazu odnosa, istakao je član Predsjedništva BiH Nebojša Radmanović, ocjenjujući da

ulaskom Hrvatske u EU na-stupa novo doba i za susjedne zemlje . ‘’Očekujemo mi koji nismo na tom putu od Hrvat-ske da bude naš ambasador u EU što neće biti nimalo lako jer mislim, sada je to moje lič-no mišljenje, da je EU, previ-še zamorena i da uopšte više ne razmišlja o proširenju na Zapadni Balkan . Druga stvar o kojoj su sepredsjednici do-govarali jeste jedna pr mjena koja mora biti vidljiva za sve građane naših zemalja nakon stalnih sastan ka predsednika, to je da osjetimo da se nešto promijenilo . Ne možemo tre-ći put se sastati i reći da će-mo pričati o granici, a da niko ništa ne riješi oko toga ili o


U fokusunekim drugim sličnim tema-ma . Dakle, naša ideja je da-nas da, koliko god je moguće više, uposlimo vlade i Savjet ministara u BiH da se direk-tno angažuju na rješavanju pitanja koja su od životnog interesa za građane’’, rekao

je Radmanović . „A među kon-kretnim pitanjima, na kojima se radilo od prošlog sasatan-ka na Brionima, jeste traženje nestalih, te rješavanje nerije-šenih pitanja oko međugra-nične linije BiH i Hrvatske, a postoji i mogućnos atrbitraže . Naša ideja je da danas, koliko god je moguće više, uposlimo vlade i Savjet ministara u BiH da se direktno angažuju na rješavanju pitanja koja su od životnog interesa za građane“ - zaključio je Nebojša Radma-nović

Reforma pravosuđa i vladavina prava primarni su ciljevi na kojima se mora raditi u narednom periodu, rekao je predsjednik Srbije

Boris Tadić . Međutim, ono što je od izuzetne važnosti u narednim godinama, kada se očekuje ulazak Hrvatske u EU, jeste i ekonomska sarad-nja u regionu . “Potrebno je u vremenu koje je ispred nas, naravno to je nadležnost vla-

da, da se pronađu potencijal-ni unutrašnji resursi, skriveni resursi za ekonomski razvoj, ne samo oni koji se tiču me-đuregionalne saradnje u ko-jima bismo se mogli osloniti na evropske fondove, već i unutrašnji resursi koji posto-je kad su u pitanju mineralna nalazišta, kada su u pitanju kompanije i preduzeća koja postoje u našim zemljama i koja bi eventualno zajednič-kim nastupima mogli osvojiti neki posao na trećim tržišti-ma, saradnja u domenu nauke koja je primenjiva u privredi i u ekonomiji, jer ekonomsko pitanje je pitanje svih pita-nja . Ekonomska saradnja u regionu će u narednim godi-

nama imati izuzetan značaj, i u tome Hrvatska na vratima EU može da odigra posebnu ulogu,“ rekao je Tadić .

U regionu se može dobro sarađivati ako svi budu radili na smanjivanju tenzija, a ta-da će na red doći i konkretna pitanja, naglasio je član Pred-sjedništva BiH Bakir Izetbe-gović . ‘’Kao što su granice, kao što je korištenje vodnih resursa, kao što je imovina zemalja, recimo BiH u Srbiji i u Hrvatskoj i obratno . Vo-dili smo takođe dosta iscrpan razgovor u vezi sa BIP-ovima, graničnim prijelazima gdje će se vršiti inspekcijski pregled . Mi insistiramo sa bosanske strane da to budu najmanje četiri BIP-a . U regionu se mo-že dobro sarađivati ako bu-demo radili snažno i koordi-nirano na suzbijanju organi-ziranog kriminala kako bi se privukao kapital i investicije u region i na izgradnji infra-strukture’’, naveo je Izetbe-gović .

Članovi Predsjedništva BiH i njihovi gosti, Predsjed-nici Srbije i Hrvatske, Boris Tadić i Ivo Josipović, naglasi-li su da će izvršiti pritisak na vlade svojih zemalja da aktiv-nije krenu u rješavanje svih otvorenih pitanja između tri zemlje .

Bilateralni sporazum

Zajednički je stav pred-sjednika sve tri države da ni-ko ko je počinio ratni zločin ne može ostati nekažnjen . Hrvatski predsjednik Ivo Jo-sipović predložio je sporazum o procesuiranju ratnih zloči-


na između tri zemlje kojim bi se uspostavila bolja saradnja i omogućilo procesuiranje pre-ma mjestu prebivališta osu-mničenih .

„Predsjednik Tadić i ja smo razgovarali o bilateral-nom sporazumu u kojemu bi se riješilo i pitanje nadležno-sti prema mjestu prebivali-šta, osumnjičenika odnosno okrivljenika, i na jačanje i formalizaciju svih onih obli-ka suradnje koji su inače bili predviđeni sporazumima ne samo Hrvatske i Srbije nego i Hrvatske i BiH, Hrvatske i Cr-ne Gore i međusobno, spora-zumima koji su zaključili tu-žitelji“, pojasnio je Josipović . Mislimo da je to vrlo važno zato da bi se, s jedne strane,

efikasno progonili počinitelji ratnih zločina, da bi se izbje-glo politiziranje suđenja za ratne zločine i da bi se lak-še, vjerujemo lakše, rješavala ona brojna pitanja koja su još vezana za ratne sukobe, tu u prvom redu ja osobno mislim, a mislim da smo tu suglasni, pitanje rješavanja sudbine nestalih osoba .’’

U traganju za konsenzusom

Nažalost, BiH je za sa-da van tog sporazuma jer unutar Predsjedništva nema saglasnosti o ovom pitanju, pojasnio je predsjedavaju-ći Predsjedništva BiH Željko Komšić .’’Da bismo se pridru-žili toj inicijativi, potrebno

je da nas trojica prije svega imamo konsenzus oko tog pitanja . Posebno je osjetljivo pitanje u BiH, koja je najte-že pogođena ratnim dešava-njima na prostorima bivše Jugoslavije . Budući da je naj-više zločina počinjeno u BiH, za nas jeste gotovo prirodno stanje da insistiramo na tome da se sudi po mjestu izvršenja zločina, ali jedan modalitet saradnje je moguć, ja bar mi-slim, da se s naše strane da, tako da kažem, ovlaštenje po-litičke naravi, političke vrste Tužilaštvu BiH, državnom tu-žilaštvu koje je zapravo i nad-ležno za procesuiranje op-tuženih za ratne zločine, da može po procijeni tužioca ili kolegija tužilaštva, ako ocije-ni da je tako lakše, efikasnije i brže suđenje optuženima za ratne zločine koji se nalaze na teritoriji druge države i da je pristup dokazima na taj na-čin omogućen na bolji način, da može ustupiti taj predmet tužilaštvu druge države’’, re-kao je Komšić .

Izvan protokola

Snježnom mećavom pro-duženo neformalno druženje najviših predstavnika BiH, Srbije i Hrvatske, po zajed-ničkom mišljenju, nije bilo manje korisno od onog što je prethodilo u okviru protoko-la . A mediji su zabilježili da se našlo vremena i za grudvanje, sankanje i kuvano vino .

U fokusu

Sastanak je održan u hotelu “Termag” na Jahorini


Šopenijada 2012.

Povodom godišnjice ve-likog poljskog kompozitora Frederika Šopena u Beogra-du će se 28 . i 29 . februara, u organizaciji Muzičkog druš-tva “Stanković”, a uz podrš-ku Ambasade Poljske, održati treća po redu “Šopenijada” . Predstavništvo Republike Srp-ske u Srbiji imalo je čast da se na poziv profesorke Milenije Reljić, šefa Klavirskog odsjeka i rukovodioca manifestacije, a u sklopu svojih aktivnosti na unapređenju kulturne i pro-svjetne saradnje između Srbi-je i Republike Srpske, uključi u realizaciju ovogodišnje Šo-penijade, kao i da pomogne učešće predstavnika iz Repu-blike Srpske .

“Šopenijada je prije sve-ga revija Šopenove klavirske muzike, na kojoj će se pred-staviti učenici nižih i sred-

njih muzičkih škola i studen-ti klavira, iz Srbije i regiona . Istovremeno, učesnici, gosti i publika će biti u prilici da se upoznaju sa životom i stvara-laštvom velikog kompozitora, vremenom u kome je živeo,

a takođe i uticajima njegove muzike na kasnije muzičke

stvaraoce, i uopšte sa Šope-nom kao inspiracijom u savre-menim oblicima sveukupnog

kulturnog izraza, rekla je pro-fesorka Reljić .

“Cilj Šopenijade je i da okupi pijaniste – kako učenike i studente, tako i njihove pro-fesore, stručnu muzičku jav-nost, eminentne goste iz stru-ke, kao i amatere i ljubitelje klavirske muzike, i muzičke umetnosti uopšte … Razmena znanja, prakse i iskustva, kao i upoznavanje sa domaćim i svetskim tokovima u savre-menoj pijanističkoj pedagogiji i koncertnoj praksi, kao ne-ophodna nadgradnja eduka-tivnoj osnovi, predstavlja još jedan cilj ovog projekta …”, dodala je Reljićeva i istakla da će domaćinima – kolektivu MŠ “Stanković” “predstavljati posebno zadovoljstvo da naj-srdačnije ugoste mlade iz RS, da se zajedno raduju uz mu-ziku, druže i promovišu prave vrednosti” .

Manifestaciju će u uto-rak, 28 . februara, svečano otvoriti beogradski gitarista i pedagog Milan Dujmović izvođenjem Šopenove muzike na gitari, što će predstavljati uvod u događaj na poseban, neuobičajen način, uz senzibi-litet i boju instrumenta gitare .

Nakon toga slijedi re-vijalni dio progarma u okvi-ru kojeg će se učenici nižih i srednjih muzičkih škola, kao i studenti muzičkih akademi-ja Srbije i regiona predstaviti izvođenjem Šopenovih klavir-skih kompozicija po slobod-nom izboru .

Svečana sala MŠ “Stanković”

Kultura


Kultura

Kandidate će slušati i proglasiti najuspješnije izved-be Počasni stručni žiri u sasta-vu: Jokut Mihailović – redovni prof . na FMU u Beogradu i Mu-zičkoj akademiji u Istočnom Sarajevu, Biljana Gorunović - redovni prof . na Akademi-ji umetnosti u Novom Sadu i Branko Penčić – redovni prof . na FMU u Beogradu, i progla-siće najuspešnije izvođače .Tri kandidata (kao i njihovi pro-fesori) čije interpretacije Žiri

proglasi posebno uspješnim, biće nagrađeni .

Drugi dan “Šopenijade”, srijeda, 29 . februar, započi-nje stručnim multimedijalnim predavanjem na temu “Šopen kao inspiracija u savremenoj muzici” koje će održati muzi-kolog Tatjana Vojnov .

Potom slijedi Master klas - cjelodnevna aktivnost u okvi-ru koje će učenici i studenti u direktnom susretu sa eminen-tnim klavirskim pedagozima - članovima Žirija, imati pri-

liku da čuju stručne komenta-re, savjete i mišljenja vezana za shvatanje i interpretaciju Šopenovih klavirskih dela ko-ja su izveli na reviji . Ovakav vid aktivnosti je od posebnog edukativnog značaja, jer uče-nici kroz razgovor i izvođenje kompozicija postavljaju pita-nja, ali izlažu i sopstvena mi-šljenja i zapažanja proistekla iz iskustava i rada na djelima velikog kompozitora .

Klavirski recital Vladimi-ra Miloševića predstavlja kul-minaciju “Šopenijade” . Mladi talenti će imati mogućnost da uživo čuju i dožive Šopenovu muziku u izvođenju vrsnog pi-janiste posebnog senzibiliteta, po čemu je poznat muzičkoj javnosti, kako u našoj zemlji, tako i u Evropi i šire .

Na kraju valja pomenuti da Šopenijada postaje još je-dan vid razvijanja specijalnih veza između Srpske i Srbije u oblasti visoke kulture, kao i da je Predstavništvo Republike Srpske u Srbiji i do sada po-sredovalo i pružalo konkret-nu podršku saradnji muzičkih škola i akademija u Banjaluci, Istočnom Sarajevu, Trebinju i Bijeljini sa odgovarajućim muzičkim institucijama u “matici” .


Vinarija “Vilenik”

Predstavljamo

U prijatnom ambijentu i prirodnom okruženju nado-mak Banjaluke, u izolovanosti od gradske gužve, nastalo je porodično poljoprivredno gaz-dinstvo “Jablan” . Zvaničan na-ziv porodičnog poljoprivred-nog gazdinstva Jablan je PPG “Jablan” . Imanje se nalazi na obroncima Kozare, iznad sela Jablan, opština Laktaši . Ina-če, za buduću komercijalnu prodaju vina određen je naziv brenda “Vinarija Vilenik” . To je naziv vinarije koja se nala-zi na imanju Jablan . Vilenik je ime brda na imanju Jablan na

kome ovo gazdinstvo uzgaja grožđe .

Iz ljubavi prema pre-krasnim krajolicima, tišini i netaknutoj ljepoti 2007 . go-dine osnovano je gazdinstvo za bavljenje poljoprivredom i stočarstvom . Zaposlen je ma-nji broj radnika i počelo se sa uzgojem svinja, ovaca, koza, ćurki i bikova . Pored toga, ovo gazdinstvo se bavi i uzgojem pšenice, kukuruza i ječma za prehranu stoke, a uporedo s tim zasađeni su i voćnjaci na 3,5 ha u kojima se uzgajaju jabuke, kruške i šljive, prevas-

hodno namijenjene za proi-zvodnju domaće rakije .

Iste godine posađen je i vinograd na površini od 2 ha . I pored velikog broja sunčanih dana, brežuljkastog tla i bla-ge klime ovi krajevi nikad ni-su bili poznati po proizvodnji vina . Prilikom sadnje, vlasni-ci su razmišljali prevashodno o sopstvenom užitku, dragim prijateljima i poslovnim par-tnerima, a ne o komercijalnoj prodaji . Prvobitna namjera, dakle, nije bila komercijalna prodaja vina . Za nju su se od-lučili nakon nekoliko dobije-nih nagrada za kvalitet vina,


Predstavljamo

a i količine proizvedenog vina znatno su prevazilazile “lične potrebe” .

Gazdinstvo proizvodi se-dam sorti grožđa: chardonnay, cabernet sauvignon, sauvi-gnon blanc, pinot gris, italian riesling, merlot i frankovka . Prva proizvodnja vina 2009 . godine iznosila je oko 500 l . Iste godine osvojili su drugo mjesto na takmičenju, koje je organizovao lokalni restoran My Way .

Proizvodnja vina oslanja se na modernu tehnologiju i modernu vinsku opremu, pro-ces fermentacije se kontroliše, dok se za odležavanje vina ko-

riste tradicionalne metode u bačvama u podrumu sa strogo kontrolisaninom temperatu-rom i vlažnošću . Proizvodnja se odvija na prostoru veličine 300 m2 .

Godine 2011 . proizvede-no je 1200 l vina . U decem-bru mjesecu 2011 . godine, na manifestaciji Dani vina u Ba-njaluci, gazdinstvo je osvojilo prvo mjesto za chardonnay, a cabernet sauvignon nagra-đen je na sajmu u Novom Sa-du održanom u januaru 2012 . godine . Potvrđen kvalitet ove dvije sorte vina namjeravaju i dalje da razvijaju .

U ovoj godini planirano je proširivanje vinograda na još 2 ha . Novi dio vinograda će prevashodno činiti sadnice chardonnay-a i cabernet sau-vignon-a, s obzirom na posti-gnute rezultate sa ove dvije sorte grožđa . Planirano je da se u narednih pet godina vino-grad proširi na 6-8 ha .

Iako se gazdinstvo do sa-da nije bavilo komercijalnom prodajom, ove godine su odlu-čili da počnuo sa flaširanjem određenih sorti . Vjeruju da će brojni ljubitelji vina uživati u ukusu i mirisu vina sa pitomih brežuljaka nadomak Banjalu-ke, biće ponosni da budu jed-ni od začetnika tradicionalne proizvodnje kvalitetnih vina iz ovih krajeva .

Plan je da vina pozici-oniraju lokalno . Za početak, to bi bilo preko nekoliko ek-sluzivnih restorana u gradu, a nakon toga možda i preko specijalizovanih radnji za pro-daju vina . Glavna komparativ-na prednost bila bi ta što ne planiraju da prave vino samo da bi ostvarili zaradu, što nas čini vrlo beskompromisnim kada govorimo o obezbjeđiva-nju idealnih uslova za uzgoj grožđa i pravljenje vina . Bez pritisaka do kojih dovodi ko-mercijalizacija proizvodnje, obećavaju beskompromisnost u pogledu obezbjeđivanja ide-alnih uslova za uzgoj grožđa i proizvodnju vina .


Selo Uvijeća kraj Tre-binja, sa svojom očuvanom tipično hercegovačkom ar-hitekturom 19 . vijeka ima sve predispozicije da postane atraktivna turistička destina-cija . Ono nije samo jedno od

brojnih, gotovo napuštenih sela hercegovačkog kraša, u kome su ljudi otimali svaku trunku zemlje od ljutog kame-na već ovaj nestvarni kraj naj-više liči velikom muzeju sta-rina, u koji kada dođete, kao da ste se vremeplovom vozili unazad .

Uvijeća ima mediteran-sku klimu, kamene kuće koje potiču s kraja 19 . vijeka, a od-likuju se ognjištem, kamenim krevetima i tipičnim hercego-vačkim dekorom u unutraš-njosti, odnosno svim onim što je potrebno da privuče turistu svojom autentičnošću .Ovo se-

lo je svojevrstan spomenik ne-kadašnjeg načina života, koje treba sačuvati od propada-nja i iskoristiti kao turističku atrakciju . U selu su pronađeni ostaci starinskih oruđa, posu-đa, kao i starih pčelinjih koš-

nica, takozvanih dubovina, u kojima se i danas može proi-zvoditi najkvalitetniji herce-govački med .

S obzirom na to da je ve-ćina ovdašnjih građevina za-držala svoj prvobitni izgled, ovdje u potpunosti možemo pratiti i sistem kako se gra-dilo, počevši od 19 . vijeka pa sve do danas, jer je prosto bilo normalno da se kuće u kojima se živi prilagođavaju potreba-ma savremenog čovjeka . Jed-na zanimljiva stvar iz starog graditeljstva ipak se zadržala na svim objektima, a ta je da su na svim kućama ostala ma-

la vrata, tako da se i danas svi koji ulaze moraju sagnuti, či-me se izražava znak poštova-nja i domaćinu i domu u koji se ulazi, što je, takođe, jedan od autentičnih znakova tradi-cije .

Turistička organizacija opštine Trebinje izradila je okvirni plan za projekat etno-sela Uvijeća, za restauraciju, konzervaciju i uređenje jedin-stvenog ambijenta koji bi bio privlačan za turiste .

Ljudi iz urbanih sredina željni su da vide nešto novo . Malo je ko od gradskog sta-novništva imao priliku i da vidi, a kamoli da spava na kamenim krevetima, da jede kajmak iz škipova, maslac iz drvenih stapova i hljeb iz nać-vi ispečen pod sačem .

Kroz arhitekturu sela Uvijeća, kao malo gdje, može se pratiti razvoj kamenih her-cegovačkih kuća, vertikalno i horizontalno, sa ognjištem kao centralnim dijelom pro-storije, kamenim krevetima, izbama za čuvanje hrane i pića - kaže etnolog u Muzeju Hercegovine Božana Paliku-ća, uz ocjenu da cijelo etno-naslijeđe tog dijela Hercego-vine još nije valorizovano na pravi način .

A da se na području istočne Hercegovine turistič-ki radnici sve češće okreću ka tradicionalnim vrijednostima svjedoči podatak da u Muze-ju Hercegovine već odavno postoji etno-zbirka sa sta-rom Hercegovačkom kućom,

Etno-selo UvijećaTurizam


da u Danićima kod Gacka u Eparhijskom domu, na spra-tu, postoji značajan etno-ku-tak, gdje su postavljeni mnogi predmeti iz istorije ovog kra-ja, a i u Berkovićima će usko-ro biti otvorena etno-soba .

Etno-selo se će se prosti-rati na oko 3 dunuma zemlje . U budućem Trebinjskom et-no-selu posjetioci će moći da prenoće u etno-kućama, koje će imati po dvije sobe i kupa-tilo . U restoranu koji će se na-laziti u blizini služiće se tra-dicionalna jela tipična za ovo područje .

Etno-selo koje se gradi u blizini Studenca nudiće i mo-gućnost za sportsku rekreaci-ju i različite aktivnosti . U selu planirani i sportski tereni za odbojku, tenis, te mali i veliki fudbal . Veliki fudbalski teren bi trebalo da se izgradi preko puta ulice, na za sada neobra-đenom zemljištu .

Iako ovdje nikada nisu rađena arheološka istraživa-nja, osim posmatranja tere-

na i sagledavanja mogućnosti da se selo zaštiti i bude jedna

ambijentalna cjelina, u Uvi-jećoj postoji i nekoliko gomi-la koje datiraju još iz ilirskog perioda, što je jedan od poka-zatelja da je selo mnogo sta-rije i od ovog starog kamenog

naselja . Izvođači radova su na lokaciji sela slučajno otkrili ostatke jednog starog mosta

iz rimskog perioda . Na otkri-će su sa oduševljenjem rea-

govali i trebinjski arheolozi, koji su se založili da se most ostavi netaknut . Tako će ovaj kompleks dobiti jos turističku zanimljivost .

Očekuje se i da će projek-ti etno-kuća i sela dobiti po-dršku opštine Trebinje, Zavo-da za zaštitu spomenika kul-ture, Turističke organizacije RS, resornog ministarstva, ali je, uz to, potrebno naći i do-maćeg ili stranog investitora .

Zahvaljujući činjenici da se Trebinje nalazi u blizini velikih primorskih turističkih centara Dubrovnika i Herceg Novog, “igranje na kartu” et-no-turizma procijenjeno je kao šansa da se u ovaj kraj privuče veći broj gostiju . Po-sjeta etno-selu, čiji izgled ni-je promijenjen cijeli vijek, za strane turiste predstavljali bi atrakciju i nedoživljeno isku-stvo - smatraju u Turističkoj organizaciji opštine Trebinje .

Turizam


Područje opštine Kne-ževo prostire se na jugu Re-publike Srpske uz samu gra-nicu sa Federacijom BiH, sa desne strane rijeke Ugar, u jugoistočnom dijelu banjaluč-ke regije, na prostoru između opština Banja Luka, Čelinac, Kotor Varoš, Mrkonjić Grad, Jajce i Travnik .

Nalazi se na 44°29’ sje-verne geografske širine i 861 m nadmorske visine . Područje opštine prostire se na tereni-

ma izraženog reljefa i dijelom visoravni, između planina: Vlašić, Gola Planina, Ranče, Čemernica, Tisovac i Osmača, a i susjedni tereni opštine Jaj-ce, Kotor Varoš i Travnik, su takođe planinskog karaktera .

Nakon dejtonskog raz-graničenja sa federacijom BiH, teritorija opštine Kneže-vo ostala je na površini od 360 km2, od toga pod šumom 166 km2, a poljoprivredno zemlji-šte zahvata 154 km2 .

Opština Kneževo, kao lo-kalna zajednica, organizovana je u jedanaest mjesnih zajed-nica . Ukupno broji oko 13 .800 stanovnika . Od navedenog broja stanovnika 15% čini gradsko stanovništvo . Kneže-

vo trenutno broji 890 doma-ćinstava i 3 .300 stanovnika .

Klima

Područje opštine Kne-ževo se nalazi u zoni umjere-no-kontinentalne klimatske

oblasti . U mikro-klimatskom pogledu područje pripada zoni umjereno-kontinentalne kli-me sa obilježjima za planinsko područje: karakterišu je rela-tivno hladne zime i umjereno topla ljeta sa maksimalnim padavinama u drugoj polovini proljeća i početkom jeseni, s tim da u nižim regionima pa-da kiša, a u višim snijeg . Ve-getacioni period traje 120-200 dana, zavisno od nadmorske visine .

Srednja godišnja tem-peratura iznosi 7,9°C . Kasni proljetni i rani jesenji mrazevi utiču nepovoljno na poljopri-vredne kulture . Visoki snježni nanosi i mrazevi u višim re-gionima skraćuju vegetacioni period .

Prirodna bogatstva

Opština Kneževo ima veoma značajna prirodna bo-gatstva: čist vazduh, značajan kapacitet šuma, kao i veliki hi-drografski potencijal .

Zastupljena su dva tipa hidrografije na ovom područ-ju: podzemna, na krečnjač-kom terenu i površinska, na pretežno silikatnom sedimen-tima .

Na krečnjačkom terenu je bezvodno područje, sve pa-

Kneževo

Opštine RS


davine (kiša, snijeg) se ne sli-vaju, već kroz vodopropusno zemljište i vrlo vodopropusne stijene odlaze u podzemne akumulacije, iz kojih pri dodi-ru sa nepropusnom podlogom napajaju brojne izvore .

Na silikatnim stijenama su tekućice, koje se zajedno sa izvorima moraju zaštititi od zagađivanja .

Osnovna hidrografska karakteristika Kneževa su ri-jeke: Ugar, Cvrcka, Ilomska i Kobiljska rijeka, kao i drugi brojni vodotoci . U komplek-su podzemnih voda nalaze se velike rezerve za snabdjevanje stanovništva i privrede . Na obroncima postoje istraženi i potvrđeni izvori pitke vode kao izuzetno važan prirodni

resurs, jer se radi o vodi viso-kog kvaliteta .

Kanjon rijeke Ugar, koja protiče pored Kneževa, pred-stavlja oazu netaknute priro-de, u kojoj uz ostale divljači, obitavaju i divokoze . Sama ri-jeka, stanište je više vrsta ribe: pastrmke, mladice, škobalja i lipljena .

Upravo zbog izraženog reljefa ova opština ima sve predispozicije za razvoj zim-skih sportova . Najvećim di-jelom opština je brdsko-pla-ninsko područje, sa oko 33% površine iznad 1 .000 m nad-morske visine koje je većim dijelom pod šumskom vege-tacijom . Eksploatacija i uzgoj šuma predstavlja značajan ka-pacitet ove opštine, 166 km2 je pod šumama . Šume su mahom

mješovite i često lišćarskog sastava: bukva, hrast, grab, ja-vor, klen, jasen, bagrem i dr, uz prisustvo četinara sa pora-stom nadmorske visine: obični i crni bor, ariš, jela, smrča i dr .

Najdominantniji oblik poljoprivredne proizvodnje je: stočarstvo, odnosno ov-čarstvo . Zahvaljujući velikom broju pašnjaka, karakteristič-noj flori, te izraženoj nadmor-skoj visini i kvalitetnoj vodi, opština Kneževo je poznata po proizvodnji kvalitetne jagnje-tine i Vlašićkog sira .

Opština Kneževo ras-polaže sa velikim prostorom netaknute prirode: četinarske šume, šumoviti proplanci, vi-soravni, pašnjaci, rijeke i ka-njoni, idealna su staništa za veliki broj raznovrsne divljači

Opštine RS

Panorama Kneževa


karakteristične za ovo područ-je . Šume u okolini opštine obi-luju krupnijom divljači kao što su: vepar, medvjed, vuk i lisi-ca, i kao takve one su savršen teren za sportske lovce .

Lovište „Kneževo“ u cje-losti obuhvata područje op-štine i brdsko-planinskog je tipa . Lovište ima trostruku namjenu: privredno, privred-no-sportsko i sportsko lovište, a dio lovišta uz desnu obalu rijeke Ugar je određeno kao lovište sa posebnom namje-nom . Najinteresantnije vrste divljači su: srne, divokoze, zec, divlja svinja, medvijed, te lještarka, a od nezaštićenih vrsta prisutne su: lisica, jaza-vac, vuk, divlja mačka, kuna zlatica i kuna bjelica .

Rijeke Ugar i Ilomska pravo su prirodno bogatstvo opštine Kneževo . Potočna pa-strmka, lipljan i mladica, kojih u ovim rijekama ima u izobi-lju, magnet su za sve ribolov-ce .

Tradicija lova i ribolova, kao i pravilan odnos prema prirodnim bogatstvima ovog područja, čine opštinu Kne-ževo pravim centrom lova i ri-bolova na području Republike Srpske i BiH .

Istorija

Područje opštine Kneže-vo bilo je naseljeno u davnim vremenima, najvjerovatnije još u neolitu . Izvjesno je da su ovo područje naseljavali stanovnici ilirskog porijekla, koji su se kasnije miješali sa Keltima i drugim doseljeni-cima, uključujući i slavenska plemena . Više svijetla u te

promijene, kada je asimilacija plemena nastavljena i poslije slavenskih osvajanja, unijeće buduća otkopavanja postoje-ćih gradina i drugih dokaza materijalne i duhovne kultu-re . Među rimskim nalazima su ostaci bazilike starohrišćan-skih crkava u selima Javora-ni i Imljani, koji ukazuju na značajan stepen naseljenosti i kulturne razvijenosti . Ispod drumskog puta, koji je vodio iz Banja Luke prema Kneževu i dalje, u selima Kostići i Rađi-ći, otkrivena je rimska opeka,

što ukazuje da se radi o stra-žanicama uz rimske ceste . U selu Baština, nadomak grada ostali su i do današnjeg dana sačuvani stećci, uspravne ka-mene ploče ukrašene reljefi-ma i slikama .

U ovim krajevima je bilo dosta starih crkava od kojih su do danas sačuvane dvije, crkva proroka Ilije u Imljani-ma, u kojoj se čuva relikvija – drveni štap, za koga predanje kaže da je pripadao Svetom Jovanu, i crkva Svetog Nikole u Javoranima, koja je nedav-

Opštine RS

Hram rođenja presvete Bogorodice


no potpuno rekonstruisana i do nje je izgrađen asfaltni put . Među kulturno-istorijske znamenitosti spadaju i brojne srednjovijekovne nekropole, rasute po poljima oko Kneže-va . Mnogi stećci dobro su oču-vani, a najpoznatiji je stećak – Sljemenjak u Vukovoj Baštini u selu Baština, do kojeg se sti-že za pola sata šetnje od hotela „Omar“ .

Kultura i sport

Srpsko prosvjetno i kul-turno društvo “Prosvjeta” (SP-KD) Opštinski odbor Kneževo, obnovilo je rad 2006 . godine i trenutno je jedini nosilac svih

kulturnih dešavanja na po-dručju ove opštine .

Djelokrug rada i ciljevi društva su, prije svega prou-čavanje istorije, njegovanje uspomena i tradicije iz života Srba, proučavanje i njegova-nje srpske kulturne baštine, osnivanje pjevačkih, folklor-nih, likovnih, muzičkih i dru-gih sekcija, organizovanje ve-čeri poezije, promocija knjiga, pozorišnih predstava, izložbi, itd .

U okviru Prosvjete aktiv-no rade folklorna, dramska, recitatorska i pjevačka grupa .

Broj djece i mladih oku-pljenih u ovim sekcijama je

trenutno oko 100, uzrasta od 7 do 15 godina .

Najbrojnija je, svakako, folklorna sekcija u kojoj su djeca raspoređena u tri uzra-sne grupe i trenutno se pred-stavljaju kroz 10-ak koreogra-fija koje su prilagođene njiho-vom uzrastu .

Pored uobičajnih i stan-dardnih koreografija koje se izvode i u ostalim KUD-ima, npr . igre iz Šumadije, Grme-ča, Pirota, sa djecom se igra-ju i narodna kola ovog kraja – prije svega tzv . Biračko kolo . Očuvanju tradicije i običaja doprinosi i velika količina na-rodne nošnje koju su članovi Opštinskog odbora Prosvjete u

Kanjon Ugra

Opštine RS


Opštine RS

INVESTICIONA PONUDA OPŠTINE KNEŽEVO

Projekat: Izgradnja zdravstveno-rekreacionog centra na planini Lisini

• Raspoloživi resursi: najveće pretpostavke (skijaщke staze i tereni, brojne щume i vodotoci,• etno kuće brvnare, vodenice, vjetrenjačnj za proizvodnju struje, lječilište za osobe sa• respiratornim problemima, bolestima srca i krvotoka i sl .)• Vrsta projekta: greenfield• Status projekta: poslovna ideja (javno-privatno partnerstvo)• Lokacija: Planina Lisina, zapadni plato Vlašića

Projekat: Nabavka i instaliranje postrojenja za proizvodnju matriciranih otkivaka(protuudarni čekić, presa i peći)

• Raspoloživi resursi: MTK Metalotehna Kneževo se bavi proizvodnjom dijelova za željeznicu .• Nabavkom i instalirnjem postrojenja za proizvodnju matriciranih kapaciteta 200 tona• godišnje zadovoljile bi se potrebe željeznica svih republika bivše Jugoslavije, a i Evropske unije s

obzirom da Metalotehna posjeduje TSI sertifikat i sertifikate svih željeznica, te• kvalifikavana radna snaga• Vrsta projekta: ulaganje u postojeći poslovni subjekt• Status projekta: kompletna projektna dokumentacija i studija izvodljivosti• Vrijednost investicije: 500 .000 KM• Lokacija: Industrijska zona Kneževo

Projekat: Izgradnja mljekare i sirare za prpizvodnju „Vlašićkpg sira“

• Raspoloživi resursi: 3 .000 grla muznih goveda sa trenutnom proizvodnjom od 5 .000 .000 litara mlijeka, 13 .000 ovaca rase Vlaщićka pramenka, proizvodnja sira na tradicionalan način u katunima

• Vrsta projekta: greenfield• Status projekta: poslovna ideja• Vrijednost investicije: 500 .000 KM• Lokacija: Industrijska zona Kneževo

Projekat: Nabavka digitalne opreme sa komandnim centrom za rezave aluminijskih i PVC profila, te opreme za alubond fasadu

• Raspoloživi resursi: već postojeći poslovni subjekat koji funkcioniщe 30-tak godina,• kvalitetna radna snaga• Vrsta projekta: ulaganje u već postojeći poslovni subjekt• Status projekta: poslovna ideja• Vrijednost investicije: 350 .000 €• Lokacija: Industrijska zona Kneževo


Kneževu, u protkelom periodu prikupili i sačuvali od uništa-vanja i propadanja . Uglavnom se radi o autentičnim, izvor-nim ručno rađenim dijelovima narodne nošnje Imljanskog i podvalšićog kraja .

Sa ciljem očuavanja i njegovanja starina – predme-ta i odjevnih predmeta, 2007 . godine, Prosvjeta uredila je i otvorila Etno centar simbolič-nog naziva “Vreteno” . Cilj je bio jasan, očuvati stare pred-mete i nošnju, a upotpuniti dio turističke ponude ovog

mjesta .U okviru Etno-centra

postoji i etno radionica, je-dinstvena u ovom okruženju . Članice opštinskog odbo-ra Prosvjete, izrađuju tkane predmete i dijelove narodne nošnje, prije svega za potrebe svoje folklorne sekcije, kao i za širu upotrebu .

Posebno značajna aktiv-nost članova Prosvjete je izra-da ukrasnih korpi od borovih šišarki, sa kojima su se pred-stavili na prošlogodišnjem Et-no festivalu “Jabuka” u Mrko-njić Gradu i osvojili zapažene rezultate .

Prosvjeta se u proteklom periodu predstavila i na broj-nim manifestacijama širom RS, kao što su Sabor izvornog narodnog stvaralaštva u Tesli-ću, Petrovdanski sabor Lamin-ci – Gradiška, Etno festival “Jabuka“ Mrkonjić Grad, Sa-bor dječjeg folklora u Zvorni-ku, Ribniku i Mrkonjić Gradu, Kotorvaroško kulturno ljeto, itd .

Veoma značajne aktivno-sti koje je Opštinski odbor Pro-svjete u Kneževu tokom pro-teklog perioda realizovao su

promocije knjiga prof . Ostoje Đukića, Mire Lolić-Moćević, Petra Aškrabe Zagorskog, Mi-lorada Telebaka, Biljane Spa-sojević, zatim pozorišne pred-stave Gradskog pozorišta “Ja-zavac “ iz Banja Luke .

Obilježavanje i proslav-ljanje značajnih datuma – Vi-dovdana, Savindana, Dana opštine, Osmog marta, Dana brigade, i sl . postale su tradi-cionalne manifestacije koje se svake godine održavaju u or-ganizaciji Prosvejte .

Veliku podršku radu ovog udruženja pružaju Op-ština Kneževo, Osnovna škola

“Dositej Obradović”, Srednja škola ”Jovan Dučić”, a po-sebno značajna saradnja je sa međunarodnom organizaci-jom World Vision, kancelarija u Banja Luci, koja kroz razne projekte namijenjene prven-stveno radu sa djecom, već dvije godine pomaže rad SP-KD ”Prosvjeta” OO Kneževo .

Od sportskih aktivnosti u opštini Kneževo neophodno je pomenuti:

• Fudbalski klub „Pro-gres“, koji je osnovan 1971 . godine i od tada pa sve do

danas, na vlastitom stadionu, radi kako sa mladim, tako i sa profesionalnim igračima .

•Karateklub„Kneževo“,osnovan 1988 . godine, usmje-ren ka radu sa mladim i per-spektivnim sportistima, danas igra veliku ulogu u kultur-nom i sportskom obrazovanju omladine u opštini Kneževo .

• Klub sjedeće odbojke„Kneževo“ osnovan je 2001 . godine kao klub invalida op-štine Kneževo . Igre i rezultati govore o vrhunskom kvalitetu ovog sporta u Kneževu .

• Lovačko društvo „Če-mernica“ održava tradiciju

Opštine RS

Čedo Vuković, načelnik opštine

Kneževo vidim kao održivu i politički stablnu i prosperitetnu lokanu zajednicu, vazdušnu banju sa turističko-rehabilitacionim i rekreativnim centrom, razvijenom drvnom industrijom, poljoprivredom, infrastrukturom, kao i prepoznatljivom proizvodnjom ekološki zdrave hrane, u kojoj odgovorna i efikasna lokalna uprava i aktivno stanovništvo zajedničkim snagama stvarju ekonomski, kulturno-socijalno i ekološki privlačnu sredinu za životni razvoj.


najstarijeg sportskog kluba u opštini . Osnovan je 1960 . go-dine kao društvo lovaca koji uživaju u lovu, ali i brinu se za očuvanje divljači i njihovog prirodnog staništa .

• Sportsko ribolovačkodruštvo „Ugar“ je zaslužno za brigu o veoma bogatom i kvali-tetnom stanju riba u rijekama Ugar i Ilomska . Kanjon rijeke Ugar, sa endemskom vrstom potočne pastrmke, predstavlja pravi biser za ljubitelje kako ribolova, tako i spelologije .

Obrazovanje

Prva školska zgrada sa-građena je 1883 . godine i ra-dila je u takozvanoj čitaonici . Nakon, oslobođenja, školske 1945/1946 . godine škola je imala svega 60 učenika, dok se školske 1958/1959 . godine u školu prvi put uvodi 5 . ra-zred i iste te godine škola broji 227 učenika . 1959 . godine iz-građena je stara školska zgra-da . Školske 1959/1960 . godine od 1-6 razreda nastavu je po-hađalo 320 učenika raspore-đenih u 10 odjeljenja . Školske 1961/1962 . godine prvi put se formira generacija 8 . razreda

i školu je pohađalo 430 uče-nika . Današnja školska zgra-da otvorena je 22 . septembra 1972 . godine . Škola danas radi u dva centralna objekta u se-dam područnih škola . Osnov-na škola nosi naziv „Dositej Obradović“, dok se srednje obrazovanje odvija u okviru Srednje stručne škole „Jovan Dučić“ .

Turizam

Sportsko-rekreacioni i turistički centar Kneževo, as-faltnim putevima je povezan sa Banja Lukom i Travnikom,

Opštine RS

Ski-centar Kneževo


od kojih je udaljen svega 50 km .

Na nadmorskoj visini od 861 m, okruženo četinarskim šumama, šumovitim proplan-cina, pašnjacima i visoravni-ma, sutjeskama i kanjonima, kao područje netaknute pri-rode, Kneževo je poznato kao vazdušna banja .

Okolne šume obiluju ve-likim brojem divljači: vuk, ve-par, medvjed, lisica, a rijeke Ugar i Ilomska pune su potoč-ne pastrmke, lipljana i mladi-ce .

Na Ugru se svake godi-ne održava Prvenstvo BiH u flaj-fišingu, među ribolovcima popularnom mušičarenju . Za one koje osim ribolova i ribljih specijaliteta vole i avanturu, Ugar je pravi izazov . Ova rije-ka sa brojnim brzacima, odne-davno je postala privlačna za ljubitelje raftinga i kanjonin-ga .

Ilomska, desna pritoka Ugra, u svom kanjonu skriva brojne virove i vodopade, od kojih se po ljepoti izdvaja Ba-danj, iz koga se voda obrušava sa visine od oko 40 m, formi-rajući jezerce prečnika 20 m .

Po ljepoti za Ugrom i Ilomskom ne zaostaje ni rje-čica Cvrcka, u čijem kanjonu takođe ima divljači, a posebnu atrakciju predstavlja lov na mrkog medvjeda .

Ovde se takođe proizvodi i čuveni vlašićki sir i pripre-maju tradicionalna domaća je-la koja nose sva obilježa zdra-ve hrane .

Sve to zajedno pruža ide-alne uslove za turizam, lov, ri-bolov i zdravstveni oporavak .

Hotel „Omar“ je B kate-gorije, sa 156 ležajeva, jedno-krevetnim, dvokrevetnim, tro-krevetnim sobama i apartma-nima, aperitiv barom, restora-

nom i disko klubom . Izgrađen je 70-ih godina u okviru istoi-mene šume, u kojoj ima osam izvora pitke vode, a stanište je i „Pančićeve omorike“ . U ne-posrednoj blizini hotela nala-zi se bebi ski lift, dok se drugi ski lift nalazi na udaljenosti od 300 m od hotela . 6,5 km od centra Kneževa na visini

od 1 .250 m nadmorske visine, nalazi se ski lift „Srebrenik“ sa tri ski staze, dužine 800 i 950 m i dječijom ski stazom .

Privreda

U Kneževu su od privred-nih aktivnosti posebno zastu-pljene: poljoprivreda, drvna i metalna industrija .

Prema podacima Odje-ljenja za privredu i finansije na području opštine Kneževo postoji registrovano 89 prav-nih lica id čega su 9 organizo-vana kao A .D, 5 kao zadruge i 75 kao D .O .O . Takođe prema ovim podacima na području opštine je registovano 199 sa-mostalnih preduzetnika . Pre-ma tome ukupan broj registro-vanih privrednih subjekata je 288 . Najveći broj privrednih subjekata je angažovan u tr-govini i ugostiteljstvu, saobra-ćaju i uslugama, a manji broj u prerađivačkoj industriji, a od preduzeća koja se bavi pro-izvodnjom najviše ih je anga-žovano u drvopreradi .

Osnovni strateški pravci razvoja opštine Kneževo su:

1. Stvaranje pogodne poslovne klime za privlačenje investicija i promocija prirodnih resursa i strateškog položaja opštine.

2. Razvoj šumarstva i poljoprivrede sa težištem na malim i srednjim preduzećima i poljoprivrednim gazdinstvima.

3. Razvoj turizma na principima održivog razvoja.

4. Razvoj infrastrukture sa težištem na komunikacijama, vodovodnoj i kanalizacionoj mreži.

5. Poboljšanje usova za razvoj obrazovanja, sporta i kulture.

6. Stvaranje socijalno stabilnog okruženja.

7. Unapređenje rada lokalne uprave.

8. Razvoj regionalne i prekogranične saradnje.

Opštine RS

20predstаvništvo repUblike srpske

Bulevаr despotа Stefаnа 4/IV

Beogrаd, Srbijа

Tel: 00 381 11 324 6633

Fаks: 00 381 11 323 8633

E-mail: [email protected]

Predstavništvo rePublike srPske

Bilten - predstavnistvorsbg.rspredstavnistvorsbg.rs/pdf_dokumenti/2012/bilten_16_lat.pdf · litet i boju instrumenta gitare . Nakon toga slijedi re-vijalni dio progarma u okvi-ru

Documents