Bilgisayarlı Muhasebe Ders Notları İŞLETME İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan,kuruluşta kişilerin malzeme,araç,gereç,hammadde para,mal gibi faktörleri bir araya getirerek mal veya hizmet üretmek ve ya satmak doğrultusunda kurdukları iktisadi birimlerdir. İşletmelere örnek olarak :Üretim işletmeleri. Ticari işletmeler,oteller, bankalar diyebiliriz. İŞLETMENİN AMAÇLARI -Kar etmek (en düşük maliyete en yüksek kar) -Topluma hizmet -Faaliyetlerini uzun süre devam ettirmek. NOT:işletmelerin kendilerini kuran kişi veya kişilerden ayrı bir tüzel kişiliği vardır. İŞLETME ÇEŞİTLERİ: 1-Faaliyet Konularına Göre: Örnek:Üretim işletmeleri,satış işletmeleri,turizm işletmeleri...gibi. 2-Mülkiyet Bakımından İşletmeler: A-Özel işletmeler (Şahısların kurduğu işletmeler) B-Kamu işletmelerin (Devletin kurduğu işletmeler) C-Karma işletmeler (Hem şahıs hem de devletin beraber kurduğu işletme) 3-Büyüklüklerine göre: Büyük, orta küçük,cüce işletmeler olarak ayrılırlar. İŞLETMENİN VARLIK VE KAYNAKLARI İşletmenin kuruluşunda işletmeye konulan para ,bina,mal,araç,gereç gibi iktisadi değerlerin (ekonomik değerlerin) tümüne varlıklar denir. Bu varlıkların sağlandığı çeşitli kaynaklar vardır. İşletme sahip ve ortaklarının veya 3.
53
Embed
Bilgisayarlı Muhasebe Ders Notları · Web viewBilgisayarlı Muhasebe Ders Notları İŞLETME İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan,kuruluşta kişilerin...
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
İŞLETMEİnsanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan,kuruluşta kişilerin
malzeme,araç,gereç,hammadde para,mal gibi faktörleri bir araya getirerek mal veya hizmet üretmek ve ya satmak doğrultusunda kurdukları iktisadi birimlerdir.İşletmelere örnek olarak :Üretim işletmeleri. Ticari işletmeler,oteller, bankalar diyebiliriz.
İŞLETMENİN AMAÇLARI-Kar etmek (en düşük maliyete en yüksek kar)-Topluma hizmet-Faaliyetlerini uzun süre devam ettirmek. NOT:işletmelerin kendilerini kuran kişi veya kişilerden ayrı bir tüzel kişiliği vardır.
İŞLETME ÇEŞİTLERİ:1-Faaliyet Konularına Göre: Örnek:Üretim işletmeleri,satış işletmeleri,turizm işletmeleri...gibi.2-Mülkiyet Bakımından İşletmeler:A-Özel işletmeler (Şahısların kurduğu işletmeler)B-Kamu işletmelerin (Devletin kurduğu işletmeler)C-Karma işletmeler (Hem şahıs hem de devletin beraber kurduğu işletme)3-Büyüklüklerine göre: Büyük, orta küçük,cüce işletmeler olarak ayrılırlar.
İŞLETMENİN VARLIK VE KAYNAKLARI İşletmenin kuruluşunda işletmeye konulan para ,bina,mal,araç,gereç gibi iktisadi değerlerin (ekonomik değerlerin) tümüne varlıklar denir. Bu varlıkların sağlandığı çeşitli kaynaklar vardır. İşletme sahip ve ortaklarının veya 3. kişilerin işletmeye koydukları varlıklar üzerindeki haklarına kaynaklar denir. Kaynaklar sermaye ve borçlar olmak üzere ikiye ayrılır.
A- SERMAYE (özkaynaklar): İşletmeyi kuran sahip ve ortakların varlıklar üzerindeki haklarına sermaye denir.
B- BORÇLAR (Yabancı kaynaklar ): İşletmeyi kuran sahip ve ortaklar dışındaki 3.kişilerin
varlıklar üzerindeki haklarına borçlar denir.
ÖRNEK: A işletmesi 100.000.000.- TL para 200.000.000.- TL mal ve 300.000.000 TL’ lik bir araba konularak kurulmuştur .Kuruluşta 50.000.000.- TL borç alınmıştır. İşletmenin varlık ve kaynaklarını gruplandırdıktan sonra sermayeyi buluruz.
MUHASEBE: İşletmenin varlık ve kaynakları üzerinde değişme yaratan (azalma – çoğalma gibi) ve parayla ifade edilen mali nitelikteki işlemleri kaydetmek,sınıflandırmak,özetlemek,analiz ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi veya kuruluşlara rapor halinde sunmak için kullanılan bilgi sistemidir. MUHASEBENİN İŞLEVLERİ1. Kaydetmek-sınıflandırmak-özetlemek2. Analiz-Yorum
1-a. Kaydetmek: Mali nitelikteki işlemlerin belgelendirilerek toplanması analiz yorum için belirli kural ve şekillere göre yazılması işlemidir. b. Sınıflandırmak: Bilgilerin belirli sınıf veya gruplara göre düzenlenmesi işlemidir. c. Özetleme: Kaydedilen ve sınıflandırılan bilgilerin anlamlı bir şekilde kısaltılarak çeşitli mali rapor ve dökümanların hazırlanması işlemidir.Örnek:Mizan,bilanço,gelir tablosu gibi.
2-Analiz ve Yorum: 1.İşlev tamamlandıktan sonra işletme içi veya dışı kişilere bilgi vermek amacıyla inceleme yapılaması ve incelemenin değerlendirme işlemidir. İŞLETME BİLGİLERİ İLE (muhasebe bilgileri ) İLGİLİ TARAFLAR a. İşletmenin sahip ve ortakları b. Yöneticiler c. İşletmede çalışanlar d. Borç verenler (3. kişiler) e. Kamu (toplum) f. Devlet
MUHASEBENİN TÜRLERİ: Temel olarak genel muhasebe ve maliyet muhasebesi olarak ikiye ayrılır. Bunun dışında otel ,banka muhasebesi, sigorta muhasebesi gibi çeşitli faaliyet konularıyla ilgili muhasebe türleri vardır.
MALİYET MUHASEBESİ: Üretim işletmelerinde kullanılan birim maliyetlerinin hesaplanarak faaliyet sonuçlarının saptanmasını sağlayan planlama,kontrol,başarı değerleme amacı taşıyan yönetimin beklentilerine dayanak sağlayan işletme içi bilgi veren muhasebe sistemidir.
MUHASEBE MESLEĞİ VE ÇEŞİTLERİ1-Serbest Muhasebeci: Lise mezunu olmak ,gerçek veya tüzel kişilere ait muhasebe defterlerini tutarak mali tabloları ve vergi beyannamelerini düzenlemek ,serbest muhasebeci olabilmek için iki yıldan altı yıla kadar staj yapmak zorunludur.2-Serbest Muhasebeci Mali Müşavir: Serbest muhasebecinin yaptığı işler dışında muhasebe sistemini kurmak ve geliştirmek, finans ve mali mevzuat ile ilgili işlemlerin yapmakla görevlidir. Bu işlemler arasında analiz yapmak ve denetimde vardır. İki yıl staj ve Serbest Muhasebeci mali müşavir sınavlarını geçmek gerekir.3-Yeminli Mali Müşavir: Defter tutamazlar. Denetim danışmanlık faaliyetleri yanında en önemli işleri vergi beyannameleri ve mali tablolarla ilgili tasdik işlemidir. En az 10 yıl Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olarak çalışmak ve sınavı başarmak gerekir.
BİLANÇO VE GELİR TABLOSUMali Tablolar
Bilanço Ve Gelir Tablosu Para ile ifade edilen mali nitelikteki işlemlerden işletmenin varlık ve kaynaklarında değişme yaratan bilgilerin kaydetme, sınıflandırma işlemlerinden sonra özetlenerek dürüst ve tarafsız bilgi veren şekilde hazırlanan tablolara mali tablolar denir . Başlıcaları; Bilanço ve gelir tablolarıdır .Bunların dışında fon akım tabloları ,nakit akım tabloları, öz kaynak değişim tablosu ,kar dağıtım tablosu ,satışların maliyet tablosu gibi tablolar vardır.
Mali Tabloların Genel Amaçları:1.Varlık ve kaynaklardaki değişiklikler ile işletmenin faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak (mali durumu kar veya zararı hakkında)2. İşletmeyle ilgili taraflara karar almalarında yardımcı olmak .3. Gelecekteki para ile ilgili olayları değerlendirmek ve bu değerlendirmeye yardımcı olacak bilgiler sağlamak. Mali tablolar hazırlanırken anlaşılabilir olmasına,tarafsız olmasına ,ihtiyaçlara cevap vermesine ve genel kabul gömüş muhasebe ilkelerine uygun olmasına dikkat edilmelidir.
BİLANÇO: İşletmenin belirli bir tarihteki mali durumunu gösteren tabloya bilanço denir. İşletmeler işe yeni başladıklarında dönem başı bilançosu düzenlerler. Faaliyetlerine öteden beri (uzun yıllar)devam eden işletmelerin dönem sonu bilançoları takip eden yılın dönem başı bilançosudur.
ÖRNEK:99 yılı dönem sonu bilançosu 2000 yılı dönem başı bilançosudur. Bilançonun temeli denklik kuralına dayanır. Bilanço üzerinde bilanço kelimesi, işletmenin ismi, bilançonun tarihinin olması gerekir. Bilançoların sol tarafına aktif ,sağ tarafına pasif denir.
A işletmesi01.01.2000 tarihli dönembaşı bilançosu
Aktif Pasif
Varlıklar KaynaklarA. Dönen varlıklar A. Öz kaynaklarB. Duran varlıklar B. Yabancı kaynaklar
A. Dönen Varlıklar: Bir yıl içerisinde para veya paraya dönüşebilecek varlıklardır. Kasa,banka,mal...gibi
B. Duran Varlıklar : Bir yıl içinde paraya dönüşmeyen varlıklardır . bina,demirbaş,arsa,imtiyaz,hak....gibi
KAYNAKLAR; A. Yabancı kaynaklar B. Öz kaynaklar (sermaye)
1. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: Vadesi bir yıl olan bir yıl içinde ödenmesi zorunlu olan borçlardır.2. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar:Vadesi bir yıldan fazla olan borçlardır .
GELİR TABLOSU: İşletmenin belirli bir faaliyet dönemi sonunda faaliyet sonucunu gösteren tablodur. Döneme ait tüm gelir ve giderler bu tabloda yer alır. Döneme ait tüm gelir ve giderler dönem kar ve zararına devredilerek kapatılır. Gelirler öz sermayeyi arttırıcı, giderler azaltıcı etki yapar .Gelir: İşletmenin ana faaliyet konusu olan mal ve hizmet satışları satışları ile yan faaliyet konusu olan kira ,faiz gibi değerlerden oluşur.Gider:Gelir elde etmek için yapılan varlık (aktif) tükenmeleridir .Gelir tablosu oluşturulurken ; bütün gelirler (+)bütün giderler (-) kalem olarak işlenir.
Gelir Tablosunun Ana Bölümleri1-Brüt Satış Kar Veya Zararı: Brüt satış karı bölümü içerisinde işletmenin satışlardan elde ettiği gelirler,satış iade ve ıskontoları,satılan malın maliyeti gibi giderler yer alır. Brüt satışlar - (satıştan iadeler +satış ıskontoları) = Net satışlar Net satışlar - Satılan malın maliyeti hesabı = Brüt kar (Brüt satış karı )veya (Brüt satış zararı)2-Faaliyet Kar Veya Zararı : Bu bölümde işletmenin faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için yaptığı giderler yer alır. Faaliyet kar ve ya zararları:-Genel yönetim giderleri -Pazarlama satış ve dağıtım giderleri -Araştırma geliştirme giderleri 3-Dönem Kar veya Zararı Bölümü: Bu bölümde işletmenin faaliyet sonucu bölümüne etki eden olağan dışı gelir ve giderler yer alır. Bu bölüme net kar bölümü de diyebiliriz.
Mali Nitelikteki işlemler ve Bilanço üzerindeki etkileri 1-Peşin Mal Alışı:Varlık Mal (+ ) Alış Giriş BorçKasa -para (-) Ödeme Çıkış Alacak
Mal ve paranın her ikisi de varlık kalemidir. Varlık kalemlerinden birinde artış diğerinde azalış varsa varlık toplamı değişmeyecektir.Örnek: İşletmenin varlıkları toplamı 100.000.000.- TL’dir. İşletme 5.000.000.- TL mal almıştır.Varlık toplamı: 100.000.000.- eşit kalır Mal (+ ) 5.000.000.-Kasa (-) 5.000.000.-
2-Maliyetine Peşin Satış : Mal kaleminde azalma kasa kaleminde aynı oranda artma olacağından varlık dengesi bozulmayacaktır.3-Kredili Mal Alışı (Veresiye) :Aktif = PasifVarlık = KaynakMal (+) Kredili (veresiye) Borçlar (+)
Örnek: İşletmenin aktif ve pasif toplamları 200.000.000.- TL ‘dır. Kredili olarak 10.000.000.- TL lik mal alınmıştır.
Aktif = Pasif200.000.000 200.000.00010.000.000 mal(+) 10.000.000 Borç (+)210.000.000 210.000.000
4-Borç Ödemek Aktif = PasifVarlık = Kaynak (-)(Para) Kasa = Borç (-)5- Karlı Peşin Satış Aktif = PasifKasa (+) = KarMal (-)Kasaya giren para malın bedelinden kar kadar fazla olacaktır. Kar öz sermayeyi artırıcı bir etki gösterdiğinden denge bozulmayacaktır. Örnek: İşletmenin Aktif = Pasif toplamı 300.000.000.- TL ‘dir .İşletme 10.000.000.- TL’ lik malı 2.000.000.- TL karla peşin satmıştır.Çözüm:
Aktif = Pasif 300.000.000 = 300.000.000Kasa (+) 12.000.000 = Kar + 2.000.000Mal (-) 10.000.000
302.000.000.- 302.000.000.-6-Zararlı peşin satış: Kasaya giren para malın bedelinden zarar kadar az olacaktır .Zarar öz kaynaklarda bulunan sermayeyi azaltacağından aktif ve pasif dengesi bozulmayacaktır. Örnek: İşletmenin aktif ve pasif toplamları 400.000.000.- TL’ dir . 20.000.000.- TL mal 5.000.000.- TL zararla satılmıştır.
Aktif = Pasif 400.000.000 = 400.000.000(+) Kasa 15.000.000 = (-) Zarar 5.000.000(-) Mal 20.000.000 =
395.000.000.- 395.000.000.-
7-İşletmeye Ortak Olmak: İşletmeden alacağı olan bir kişinin işletmeye ortak olduğunu düşünelim .Kişinin işletmeden olan alacağı bu durumda sermaye payına dönüşür. Bu durumda işletmenin borcunda Azalma özsermeyesinde artış olacaktır. Aktif ve pasif dengesi bozulmayacaktır.
HESAPLARHesaplarHesap Kavramı Bilançoyu oluşturan her bir unsurda (varlık,sermaye ve borçlar da)dönem içindeki artış ve azalışları gösteren çizelgeye hesap denir.
Hesapları genelde :
B HESAP ADI A
Şeklinde gösteririz. Sol taraf borç ,sağ taraf alacak olacaktır.Hesaplar tekdüzen hesap planına göre düzenlenmiştir .Bilanço ve gelir tablosu hesapları ayrı ayrı düşünülecektir.Bilanço hesaplarında hangi hesaba giriş varsa borç kaydı, hangi hesapta çıkış varsa o hesaba alacak kaydı yapılır. Gelir tablosu açısından ise ilk kayıtta bütün gider hesaplarına borç, gelir hesaplarına alacak yazılır.Örnek: İşletmenin bankadaki hesabına faiz geliri gelmiştir.
Banka Giriş Borç Faiz geliri Alacaklı -----------/----------Banka
Faiz Gelirleri----------/-----------
Hesaplara İlişkin Kavramlar 1-Borç ve alacak tarafı ; Sol taraf borç sağ taraf alacak2-Hesabı borçlandırmak,alacaklandırmak ; Sol tarafa kayıt borçlandırılır,sağ tarafa kayıt alacalandırılır.3-Hesap açmak ;Bir işlemde hesabın borç yada alacak tarafına ilk defa yazılmasıdır.4-Hesap kalanı ; Borç ve alacak tarafları arasındaki farktır .Borç tarafı fazla ise borç kalanı alacak tarafı fazla ise alacak kalanı verir.5-Hesabın kapalı olması borç ve alacak tutarlarının eşit olmasıdır.6-Aktif hesaplar ;Varlıkları oluşturan ve borç kalanı veren hesaplardır.7-Pasif hesaplar ; Pasifte yer alan alacak kalanı veren kaynak niteliği taşıyan hesaplardır.Hesap İşleyişleri:
NOT: İşletmede sermaye açısından kar veya zararına baktığımızda ya da ticari kardan mali kara ulaşmak istersek şu işlem yapılır.Kar = ( D. Sonu öz sermaye D. Başı öz sermaye ) + İşletmeden çekilenler –İşletmeye eklenenler )Gelir – Gider açısından:
Sayfa 7 / 38 15.10.2001
---------------------- ------------------------
Bilanço hesaplarını işleyişinde : 1-Varlıklardaki artış için varlık hesapları borçlandırılır. Azalış için alacalandırılır.2-Sermaye ve borçlardaki artış için sermaye ve borçlara ait hesaplar alacalandırılır. Azalış için borçlandırılır. NOT: Pratikte muhasebenin temel kuralı olarak işlem yaparken hangi hesaba giriş varsa borç ,hangi hesaptan çıkış varsa alacak yazılır.
Sermayedeki Değişimlerin Gelir Ve Gider Hesaplarında İzlenmesi İşletmenin öz sermayesini etkileyen günlük işlemler için gelir ve gider hesapları diye adlandırılan sonuç hesapları kullanılır. Dönem sonunda bütün gelir ve giderler dönem kar ve ya zararı hesabına
devredilerek kapatılır. Bunun sonucunda işletmenin faaliyet sonucu olacak kar veya zarar ortaya çıkar. Bütün gelirlerin öz sermayeyi
arttırıcı giderlerin öz sermayeyi azaltıcı etkisi vardır.
Hesapların Sınıflandırılması Bilançodaki sınıflandırmanın yanında hesapların işleyişi kayıtların temel olup olmamasına göre ve mali nitelikteki işlemleri etkilerine göre gruplara ayrılır.1- Düzenleyici Hesaplar : Asli hesapları etkileyerek gerçek değerlerini almalarını sağlayan
hesaplarıdır. İlgili hesapların altında eksi kalem olarak gösterilir.2- Asli Hesaplar: Varlıkları kaynakları,gelir ve giderleri direkt olarak belirten hesaplardır.Örnek: Tek düzen hesap planındaki bütün ana hesaplar ,kasa hs ,mal hs. gibi...3- Geçici Hesaplar: Tamamlanamayan işlemler ve ya belirli bir süre kullanılan hesaplardır.Örnek: Nedeni bilinmeyen giderlerin izlendiği diğer olağan dışı gider ve zarar hesabı gibi.4- Nazım Hesaplar: Hem aktif hem pasif karakterli hesap olup işletmenin ana faaliyet konusunda artış veya azalış getirmeyen işlemlerin izlediği hesaplardır.Örnek: Kasa noksanı ,kanunen gider kabul edilmeyen hesap ,nazım hesaplar olarak ,izlenir. Hesaplar kapsamına göre 1-Ana hesaplar 2-Yardımcı hesaplar olarak ikiye ayrılır.
HESAP PLANI Bir işletmede kullanılacak hesapların genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri doğrultusunda sistemli ve gruplaşmış olarak yer aldığı listeye hesap planı denir .Hesap planı düzenlenirken şu noktalara dikkat edilmelidir. 1- Bilanço ve gelir tablosunun aydınlatıcı ve çabuk düzenlemesini sağlamaktadır. 2- Gerektiğinde istenilen ana hesaplar ve yardımcı hesaplar açıklanabilmelidir.
3- Hesap planının yapısı her değişiklikte bütünü etkilemeyecek şekilde düzenlenmelidir 1994 yılından itibaren Tek Düzen Hesap Planı uygulama zorunluluğu getirilmiştir.
Tek düzen hesap planına göre hesaplar 9 ana gruba ayrılılar:1-Dönen varlıklar2-Duran varlıklar3- Kısa vadeli yabancı kaynaklar (kısa vadeli borçlar)4- Uzun vadeli yabancı kaynaklar (uzun vadeli borçlar)5- Öz kaynaklar6- Gelir tablosu hesapları ( gelir ve gider hesabı)7- Maliyet hesapları (Üretim işletmelerinde)8- Serbest9- Nazım hesaplar
MUHASEBE KAYIT BELGELERİ
Defterler Muhasebe ilkelerine göre işletmede yapılan varlık ve kaynaklar da değişme yaratan mali nitelikteki işlemler belgelere dayandırılarak ticari defterlere kayıt edilirler .Bu defteri işetmelerde yapılan iş hacimlerine göre iki ana gruba ayırırız.
1- Birinci sınıf tacirlerin tutmak zorunda olduğu defterler:a- Yevmiye defteri (günlük defter)b- Defter-i kebir (büyük defter )c- Envanter defterid- Kambiyo senetleri defteri (çek,senet defteri) İsteğe Bağlı
2- İkinci sınıf tacirlerin tutmak zorunda oldukları defterler a- İşletme hesabı defteri
YEVMİYE DEFTERİ: İşletmede yapılan günlük işlemlerin sıra numarası , tarihi, defteri kebir bağlantı numarası,borç ve alacak tarafı ,açıklama esaslarına göre kaydedildiği defterdir. Yevmiye defterinin pratikteki çizimi aşağıdaki gibidir.-----------/-----------Kasa hesabı (Borçlu Hs) Alacak senetleri hesabı (Alacaklı Hs) ---------/------------Yevmiye defterinde aynı sayfa üzerinde hem borçlu, hem alacaklı hesap yazılır. Her sayfanın sonunda borç ve alacak taraflarının toplamı ayrı ayrı alınır. (Bu toplamlar eşittir.) Bir sonraki sayfaya devreden toplam olarak geçirilir ve işlemlere devam edilir. Yevmiye defterindeki madde türleri :1. Basit madde : Bir hesap borçlanırken diğer hesabın alacaklandığı madde türüdür.
ÖRNEK: İşletme 100.000.000.- TL lik malı peşin olarak satın almıştır.Mal Alış BorçKasaÇıkışAlacak ------------- / ----------------153 T.Mal hesabı 100.000.000 100 Kasa Hesabı 100.000.000 ------------- / ----------------
Not: Tekdüzen hesap planında mal hesabı alışı ve satışı iki ayrı hesaba işlenen bir hesaptır.Mal alışlarında 153 Ticari Mal Hesabının borcuna, satışlarda 600 Yurtiçi satışlar hesabının alacagına yazılır.
2. Bileşik Madde: Bir hesaba karşılık iki hesabın borçlandığı veya alacaklandığı maddedir.
ÖRNEK : İşletme 200.000.000 TL’lik malı yarısı peşin, yarısı senet karşılığında almıştır.Mal Alış Borç Kasa Çıkış AlacakBorç snt. Çıkış Alacak
ÖRNEK: İşletme 300.000.000.- TL malı 100.000.00.-TL peşin 200.000.000.- TL çek karşılığı satmıştır.(Yurtiçi Satışlar) Çıkış AlacakKasa Alış BorçAlman çekler Giriş borç
3- Karma Madde (Karmaşık madde) : Birkaç borçlu hesaba karşılık ,birkaç alacaklı hesabın veya birkaç hesaba karşılık ,birkaç borçlu hesabın izlediği maddedir.
ÖRNEK : İşletme 100.000.000.-TL mal ,500.000.000.- TL demirbaş 50.000.000.- TL lik taşıt satın almıştır. 100.000.000.- TL sini peşin 200.000.000 TL sini veresiye, kalanını senetle ödemiştir. Yevmiye kaydını yapınız, Alış Ticari mal Alım Borç 100.000.000 Alış Demirbaş Alım Borç 500.000.000 Alış Taşıt Alım Borç 50.000.000
Çıkış Kasa Alacak 100.000.000 Çıkış Satışlar Alacak 200.000.000 Çıkış Borç snt. Alacak 350.000.000______________________________________________
153 Ticari mallar hs. 100.000.000254 Taşıtlar hs. 50.000.000255 Demirbaşlar hs. 500.000.000
BÜYÜK DEFTER : Yevmiye defterine yapılan günlük işlemlerin hesap isimlerine göre ayrı sayfalara kaydedildiği defterdir. Defterin şekli “T” biçimindedir. Sol tarafa borç kaydı , sağ tarafa da alacak kaydı yapılır. Defterde yevmiye defteriyle bağlantı numarası ,tarih ve açıklama bölümleri de vardır .Sayfalar karşılıklı 1-1 ,1-2 şeklinde tamamlanır.
Bir hesap için birden fazla sayfa ayrılır .O hesabın sayfalarında ara toplamlar yer alır. Pratikteki gösterim şekli. B 100 Kasa Hesabı A
Yardımcı Defterler Defter-i kebirde tek bir sayfaya işlenen ana hesabın alt hesaplarını izlediğimiz defterlere yardımcı defterler denir. Yardımcı defterlerdeki alt hesapların borç toplamları ana hesabın borç toplamına alacak toplamları ana hesabın alacak toplamına eşit olmalıdır.
B 102 Bankalar hesabı A B. İş Bankası Hs. A B Ziraat Bankası Hs. A
MİZAN Yevmiye defterinden büyük deftere geçirilen hesapların aritmetiksel olarak doğru aktarılıp aktarılmadığını kontrol etmeye yarayan tabloya MİZAN adı verilir.
MİZAN ÇIKARMA TARİHLERİ
A. Aylık mizanlar: Ocak Kasım ayları itibarı ile her ay (11 ay )B. Genel geçici mizan: 31 Aralık tarihi itibariyle C. Kesin mizan: Envanter işlemleri sonunda 31 aralık tarihi itibariyle
Defterlerin Tasdik Zamanı Vergi Usul Kanunu Vergi usul kanununa göre ve TTK ‘ na göre tutulan işletme hesabı esası ve bilanço hesabı esasına göre tüm defterlerin tasdiki zorunludur. Tasdik Zamanları 1- İşlerine öteden beri ( sürekli ) devam eden işletmeler ertesi yıl kullanacakları defterleri bulunulan yılın aralık ayı içerisinde; 2- Yeniden işe başlayanlar yeni bir meşguliyete girenler iş değiştirenler bu işlemlerden önce; 3- Vergi mükellefiyeti kalkanlar muaflıktan başlayarak 10 gün içerisinde; 4- Defteri dolanlar veya diğer nedenlerle yıl içinde yeni defter kullanmak zorunda kalanlar kullanmadan önce; 5- Aynı defteri ertesi yıl kullanacaklar kullanılacak yılın ocak ayı içinde tasdik ettirmek zorundadırlar.
DEFTERLERDE KAYIT DÜZENİ Defterler mürekkep kalemle , Türkçe ,koparmadan, karalamadan, satır atlamadan,hatalı kayıtlarda üzeri görünecek şekilde çizilerek tutulmalıdır. Defterlere belgelerden kayıt yapılıyorsa günlük deftere geçirmek için 45 günlük süre, belgeler kullanılmıyorsa günlük deftere geçirmek için 10 günlük süre vardır .Günlük kasa defteri perakende satış ve hasılat defteri serbest meslek kazanç defteri günü gününe tutulmalıdır. TİCARİ BELGELERİşletmenin günlük işlerinin kaydı için kullanılan belgelere ticari belgeler veya ispat edici belgeler denir.İşletmelerde kullanılan belge yada defterler TTK ‘na göre bulunulan yıldan başlayarak 10 yıl VUK ‘na göre ertesi yıldan başlayarak 5 yıl saklanması zorunludur. TTK’NA GÖRE BELGELER Bono , poliçe, çek, hisse senetleri, tahvil, emtia (mal senetleri ) nakliyat belgeleri (manifesto ,konşimento) VUK’ NA GÖRE BELGELER Fatura , gider pusulası , müstahsil makbuzu , serbest meslek makbuzu , perakende satış makbuzu, yolcu listeleri ücret bordrosu , taşıma irsaliyesi , günlük müşteri listeleri ,yazışma belgeleri ve diğer belgeler. MUHASEBE FİŞLERİ 1-Kasa tahsil fişi : Peşin yapılan mal ve hizmet satışlarında ve diğer tahsilatlarda kullanılır. Kasa hesabı sürekli borçlu işlendiğinden yalnız alacaklı hesap yazılır.2-Kasa tediye (ödeme fişi ): Peşin mal ve hizmet alımlarında ve diğer ödemelerde kullanılır. Fiş üzerine sadece borçlu hesap adı yazılır.3-Mahsup fişi: Veresiye (kredili )alım satımlarda kullanılır. Hem borçlu hem alacaklı hesap yazılır. MUHASEBE SÜRECİ İşletmenin dönem başında işe başlamasından itibaren varlık ve kaynaklarında (sermaye ve borçlarında ) artış veya azalış meydana getiren mali nitelikli işlemlerin sürecine muhasebe süreci denir. Aşamaları:1-Açılış (Dönem başı ) envanterinin yapılması 2-Açılış (Dönem başı )bilançosunun yapılması3-Envanter defterine kayıt4-Açılış (Dönem başı)bilançosunun yevmiye (günlük deftere ) açılış kaydı.5-Yevmiye defterine günlük işlemler 6-Defter-i kebir ‘ e (büyük deftere) kayıt.7-Ocak ve Kasım ayları itibariyle aylık mizanları 11 ay
8-31 Aralık tarihi itibari ile genel geçici mizan9-Envanter kayıtları ( dönem sonu )10-31 aralık tarihi itibariyle kesin mizan 11-Mali tablolar (bilanço ve gelir tablosu ) 12- Yevmiye defterine kapanış kaydı (ters kayıt)NOT: İşletmeler yeni kuruluyorsa yapılan envanter ve bilançoya açılış envanteri ve bilançosu denir. İşlemine öteden beri devam ediyorsa dönem başı envanteri ve bilançosu denir. Aslında işlerine devam edenler için her dönem sonu bilançosu ve envanteri yeni yılın dönem başı bilançosu ve envanteridir.
ÖRNEK: A işletmesi 02.01.2000 tarihinde aşağıdaki varlık ve kaynaklarla işe başlamıştır:
1-Dönem başı (Açılış ) EnvanteriVARLIKLARKasa 100.000.000Ticari mal 50.000.000Banka 200.000.000Demirbaş 80.000.000Alacak senetleri 25.000.000KAYNAKLARBorçlar 150.000.000Borç senetleri 120.000.0002.Açılış Bilançosu A işletmesi
B 320 Satıcılar Hs. A B 321 Borç Snt.Hs. A150.000.000 120.000.000
B 500 Sermaye Hs. A
185.000.000
7- Defter-i kebir hesaplarının borç ve alacak toplamları ve kalanlarıyla aylık mizanlar düzenlenir.8- 31 Aralık tarihinde yine Defter-i Kebir hesaplarının borç ve alacak toplamları ve kalanlarıyla genel geçici mizan düzenlenir.9- Envanter işlemleri yapılır.
Envanter: Bilanço günü itibariyle işletmenin varlıklarını ,sermaye ve borçlarını saymak ,tartmak,ölçmek yoluyla kesin bir şekilde değerleme ve tesbit işlemidir..İki aşamada olur. 1-Muhasebe dışı envanter : Defterlere bakılmaksızın tüm varlıkların sermaye ve borçların sayılması ve değerlendirmesi işlemidir. 2- Muhasebe içi envanter : Genel geçici mizandan başlayarak yukarıda belirttiğimiz muhasebe sürecinin yerine getirilmesidir .Eldekilerin gerçek değerleri bulunduktan sonra genel geçici mizanlar bunlarla karşılaştırılır. Gerekli düzeltmeler yapılır. Gelir tablosu için gelecek yıla ait olan gelir ve giderler hariç tüm gelir ve giderler dönem kar ve ya zararına devredilir. Elde edilen kardan vergi düşülerek net kar bulunur.10-Düzeltme işlemlerinden sonra kesin mizan yapılır.11-Kesin mizanı borç ve alacak kalanlarına göre (hesapların) bilanço (dönemsonu ) düzenlenir. Gelir ve gider hesaplarına göre gelir tablosu yapılır.12-Bilançonun ters kaydıyla kapanış kaydı yapılır.
ÖRNEK: A işletmesiAktif 31.12.2000 Tarihli D.sonu Bilançosu Pasif
M U H A S E B E Ş İ R K E T L E R İ N Ö Z E L L İ K L E R İ
ŞAHIS ŞİRKETLERİ
1-Komanditer ortak hariç ortaklar gerçek kişidir.2-Komanditer ortak hariç ortakların sorumluluğu sınırsızdır.3-En az sermaye miktarı kanunla belirlenmemiştir.4-Komanditer ortak hariç ortaklar kişisel emek ve ticari itibarlarını sermaye olarak koyabilirler.5-Şirket sözleşmesi oy birliğiyle değiştirilebilir.6-Şirket ortaklarından birinin ölümü, iflası, hacir altına alınması şirketi sona erdirebilir.7-Şirket yalnız ticari işletmek amacıyla kurulur.8-Sermaye paylara bölünemez.9-Her ortağın yönetim, temsil ve denetim hakkı vardır.10-Her ortağın eşit oy hakkı vardır.11-Yalnız tescil ve ilanla kurulur.12-Şirket vergi mükellefi değildir. Ortaklar gelir vergisi öder.13-Ortaklığın devri güçtür.14-Türk ticaret kanuna göre yedek akçe ayırma zorunluluğu yoktur.15.Ticaret unvanında ortaklardan en az birinin adının yer alması gerekir.
SERMAYE ŞİRKETLERİ
1-Ortaklar gerçek ve tüzel kişi olabilir .2-Ortakların sorumlulukları sermeye payları ile sınırlıdır.3-Anonim şirket ve Limited şirketlerinin en az sermeyesi Türk ticaret kanununda belirlenmiştir.4-Kişisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulamaz.5-Şirket sözleşmesi oy çokluğu ile değiştirilebilir.6-Şirket ortaklarından birinin ölümü, iflası, hacir altına alınması şirketi son erdirmez7-Şirket her türlü iktisadi amaç için kurulabilir.8-Sermaye paylara bölünmüştür.9-Yönetim, temsil ve denetim hakları belirli organlara verilmiştir.10-Oy hakkı sermaye payı ile orantılıdır.11-Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket hariç Ticaret ve Sanayi bakanlığından izin alındıktan sonra tescil ve ilan ile kurulur.12-Şirket vergi mükellefi olup kurumlar vergisi öder.13-Ortaklığın devri kolaydır.14-Sermayesi Paylara bölünmüş Komandit şirket hariç T.T.K na göre yedek akçe ayırma zorunluluğu vardır.15-Ticaret ünvanında ortaklardan birinin adı gerekmez.
Şirket: En az iki tane gerçek ve ya tüzel kişinin,ortak bir amacı gerçekleştirmek için ;sermaye zeka ve emeklerini birleştirmeleri hususunda sözleşme imzalamalarıyla oluşturdukları işletmelere şirket denir.Bir işletmenin şirket olabilmesi için şu özelliklerin bulunması gerekir; -Şirket kuracak en az iki kişi bulunmalıdır. -Ulaşılmak istenen ortak bir amaç bulunmalıdır,-Bu amaca ulaşmak için ortaklar bir sözleşme hazırlamalıdır,
-Amacın gerçekleşmesi için, ortaklar sermaye ve emeklerini ortaya koymalıdır.
Gerçek kişi: Adından da anlaşıldığı üzere; İsim ve soyad ’dan meydana gelen kişiliktir, Örneğin: Ahmet Özkan gerçek bir kişidir.
Tüzel kişi:Gerçek kişilerin bir araya gelerek kurdukları şirketlerin kişiliğidir.Örneğin: Brain Bilg. San.. ve Tic. Ltd, Şti. tüzel kişidir.
Türk Ticaret Kanunlarına göre Ticaret şirketleri iki ana grupta toplanır .Bunlar: 1-ŞAHIS ŞİRKETLERİ a- Kollektif şirket b- Komandit şirket 2-SERMAYE ŞİRKETLERİ a- Anonim şirket b- Limited şirket c- Sermayesi parayla bölünmüş komandit şirketDİĞER ŞİRKETLER -Kooperatifler -Adi şirketlerTürk Ticaret Kanununa göre Ticaret şirketlerinin en önemli özellikleri şunlardır; - Ticaret şirketleri kurulurken Söleşmenin yazılı olması şarttır.- Ticaret şirketlerinin tüzel kişilikleri vardır.- Ticaret şirketleri bir ticaret ünvanı almak zorundadır.- Ticaret şirketleri iflasa tabidir.- Ticaret şirketleri Ticaret siciline kaydolmak zorundadır.- Ticaret şirketleri, ticari defter tutmak zorundadır.
1-ŞAHIS ŞİRKETLERİ: Şirketin bir tüzel kişiliği olmakla birlikte, gücünü ve piyasa itibarını kurucu şahıslardan alır. Şirketin kendi sermeyesi yanında , kurucu ortakların şahsi sermayeleri, üçüncü şahıslar nezdinde şirketin itibari bakımdan önemli rol oynar. a-Kolektif şirket : Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklarına karşı sınırlandırılmamış şirkete Kollektif şirket denir.Tüzel kişiler kollektif şirket kuramazlar ve kurulmuş
olan bir kollektif şirketede ortak olamazlar. Kollektif şirkette şirket ortakları üçüncü şahıslara karşı bütün mal varlıkları ile sorumludur. b-Komadit şirket:Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış olan şirkettir
Sorumlulukları sınırlı olmayan ortaklar Komandite Sorumlulukları sınırlı olan ortaklara Komanditer denir.
Tüzel kişiler komandit şirketlere, komanditer ortak olarak ortak olabilir. Gerçek kişiler hem komandite hemde komanditer ortak olarak komandit şirkete ortak olabilir. Komanditer ortak kişisel emeğini sermaye olarak koyamaz. Komandit şirketlerde Temsil ve yönetim yetkisi komandite ortaklara aittir.
2-SERMAYE ŞİRKETLERİ: Sermaye şirketlerinde şirket güç ve itibarını Sermayesinden alır. Şirketin üçüncü şahıslar nezdindeki itibarı, iyi yönetimi ve sermaye yapısıyla yakından alakalıdır. Şirket ortaklarının üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu koymuş oldukları sermayeyle orantılıdır.
a- Anonim Şirket:Bir ünvana sahip, esas sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile sorumlu olan şirkettir. Ortakların üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.
Anonim şirket kanunlarda aksine bir hüküm olmadıkça, en az 5 tane gerçek ve ya tüzel kişi tarafından kurulur. Ortak sayısında bir üst sınır yoktur. En az 5.000.000.000 ( beş milyar ) Liralık bir sermaye ile kurulur. Anonim şirketlerde kişisel emek Sermaye olarak konulmaz .
Anonim şirket ANİ ve TEDRİCİ olmak üzere iki şekilde kurulur.
Ani kuruluş: Ortakların şirket sermayesinin tamamını taahhüd etmeleriyle gerçekleşen kuruluştur -Anonim şirketlerde şirket kuruluş işlemleri şu şekilde özetlenebilir; -Kurucu ortakların sermayelerini taahhüt ederek yazılı bir sözleşme hazırlaması ve notere tastik ettirmesi.- Sanayi ve ticaret bakanlığına müracaat ederek izin alınması.- Kuruluşun ticaret sicilinde tescil ve ilanı.
Tedrici Kuruluş: Şirket sermayesinin bir kısmının ortaklar tarafından taahhüt edilip geri kalan için ise halka başvurulması suretiyle gerçekleşen kuruluş biçimidir. Tedrici kuruluş işlerinde Türk Ticaret Kanunu Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Tedrici kuruluşta Sanayi ve ticaret bakanlığının yanında sermaye piyasası kurulundan da izin almak şartı vardır. Aile Anonim Şirketi: Ortak sayısı 250 yi geçmeyen ve hisse senetleri halka arz edilmemiş şirketlere aile anonim şirketi denir. Limited Şirket: İki veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulan ve ortaklarının sorumlulukları koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesinin alt sınırı yasa ile belirlenmiş olan şirketlerdir. Bankacılık ve sigortacılık dışındaki alanlarda faaliyet gösterirler. Limited şirketlerinin tüzel kişilik kazanması ticaret siciline tescil ve ilan ile gerçekleşir. Limited şirketlerde 500.000.000 lira sermaye koyma şartı vardır. Ortakların hisse oranları 25 milyon ve katları şeklindedir. Limited şirketlerde ortak sayısı 2’den az 50’den fazla olamaz.
KOOPERATİFLER: Ortakların belirli ekonomik çıkarlarını ve özellikle meslek ve geçimlere ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım ve dayanışma suretiyle sağlayıp korumak amacıyla kurulan şirketlerdir. Yürürlükteki kanunlarda aksine bir hüküm olmamak şartıyla kooperatifler, gerçek ve tüzel kişiler ile il özel idareleri, belediyeler köyler,cemiyetler ve dernekler tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulabilir. Değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllerdir. Kooperatifler Kurumlar Vergisi’nden muaftır.Kooperatifler amaçlarına göre değişik kısımlara ayrılırlar;a-Üretim kooperatiflerib-Yapı kooperatifleric-Kredi kooperatifler
KURUMLAR VERGİSİ Sermaye şirketlerinin bir dönemde elde ettikleri kar üzerinden devlete ödediği vergiye kurumlar vergisi denir. Kurumlar vergisi “kurumlar vergisi beyannamesi” ile devlete beyan edilir. Beyan, tacirin imzası ile yetkili muhasebeci tarafından yapılır. Muhasebeci beyannameyi hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ay (nisan ayı ) içinde mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine vermek zorundadır. Kurumlar vergisi 3 çeşit taksitte ödenir. İlk Taksit nisan ayı içinde, ikinci taksit Temmuz ayında ve üçüncü taksit ise Ekim ayı içindedir.
Tüzel kişi Tacirlerin (şirketlerin )ticari faaliyetlerine başlaması:Öncelikle şirketi kuracak olan gerçek veya tüzel kişiler bir araya gelerek, ticari faaliyette bulunmak istedikleri alanı tespit edip noter kanalıyla bunu imzalarlar. Daha sonra notere tasdik ettirdikleri bu sözleşmelerle Sanayi ve ticaret bakanlığına bağlı ilgili il müdürlüğünden şirketin kuruluşu için yasal izni alırlar. Şirket ticaret siciline kaydolur ve Tesçil ile birlikte Türkiye ticaret Sicil gazetesinde ilan olunur. Tescil işlemleriyle birlikte aynı zamanda maliyeye de dilekçeyle müracaat edilerek vergi numarası alınıp ve Vergi levhası tasdiklenerek Tacir sıfatı kazanılır. Tacir sıfatının kazanılmasıyla da ticari faaliyete başlanabilir.
GELİR VERGİSİ: Şahıs firmalarının bir dönemde elde ettikleri kar üzerinden Devlete ödediği vergiye gelir vergisi denir. Gelir vergisi “Gelir vergisi beyannamesi” ile devlete ödenir. Beyan mükellefin imzası ile yetkili muhasebeci tarafından yapılır. Muhasebeci beyanname yi hesap döneminin kapatılmasını takip eden 3. ay (Mart ayı) içinde ilgili vergi dairesine vermek zorundadır. Gelir vergisi 3 eşit taksitte ödenir. Birinci taksit Mart ayı içerisinde, ikinci taksit Haziran ayında ve üçüncü taksit ise Eylül ayı içindedir.
Gerçek Kişilerin Ticari Faaliyetlerine Başlaması;Ticari faaliyetlerine başlamak isteyen gerçek şahıs öncelikle hangi adreste ve ne tür faaliyette bulunacağına dair bilgileri vergi dairesine (maliyeye)bir dilekçe ile bildirir. Daha belirtilen adrese maliyeden bir yoklama memuru gelip tutanak tutar. O tutanağa istinaden ilgili gerçek şahısa Vergi sicil numarası verilir ve vergi levhası maliye tarafından tasdiklenir. Vergi levhasının tasdiklenmesiyle Tacir sıfatı kazanılır ve faaliyete başlanabilir.
Resmi Evrakların Kullanılması ve Yasal İzin: Tacir sıfatını kazanan mükellefler, Ticari faaliyetlerinde kullanacakları fatura, İrsaliye Gider pusulası, serbest meslek makbuzları gibi resmi evrakları matbaaya basabilmeleri için önce dilekçeyle Maliyeye müracaat ederler. Maliye bahsi geçen evraklardan kaçar cilt bastırabileceklerine dair belgeyi mükellefe verir .Tacirler maliyeden
aldıkları bu yazılı izin belgesini, maliye bakanlığı ile anlaşmalı olan ilgili matbaa firmasına ibraz ederek evraklarını bastırırlar ve ticari faaliyetlerde kullanmaya başlayabilirler.
Perakende Satış Yapan Tacirlerin Yazar Kasa Kullanma zorunluluğu: Perakende satış yapan tacirler Ticari faaliyetlerinde yazar kas kullanmak zorundadırlar. Bu yüzden perakende satış yapan tacirler faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içerisinde yazar kasa almak için maliyeye müracaat etmek zorundadırlar. Müracaat dilekçeyle yapılır maliyeden gerekli izin alındıktan sonrada yazar kasa satın alınıp işyerinde kullanmaya başlanır. Yazar kasa fiş düzenleme sınırı 50.000.000 (Ellimilyon) liradır.
TACİRLER
-Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye TACİR denir.-Tacirin taşıması gereken özellikler:-Faaliyette bulunacak bir ticari işletmenin mevcut olması ,-Ticari işletmenin tacir tarafından veya tacir adına işletilmesi-Tacirin ticari ehliyetinin olması ( Ticari işlerde uğraşanlarda, Kanunun aradığı şartlara Ticari ehliyet denir)-Ticari ehliyette aranan şartlar ;-Reşit olmak (18 yaşını doldurmak)-Kısıtlı olmamak (mahkumiyet veya silah altında bulunmamak -Akli dengesinin ve ya sıhhatinin çalışmaya elverişli olması ,-Kamu kuruluşlarında görevli memur olmamak.
Tacirin görevleri:
-Ticaret ünvanı seçmek ve kullanmak .Ticaret ünvanında işin niteliği ve önemini işletmenin mali durumunu belirtmek ek ve ilaveler bulunabilir. Gerçek kişilerin ad ve soyadları ticaret ünvanı sayılabilir.Ayrıca Türk Ticaret Kanununa göre Türk, Türkiye Cumhuriyeti, Milli kelimelerini bulundurması bakanlar kurulunun izni ile olur.-İşletmelerini Ticaret siciline kayıt ve ilan ettirmek-Defter tutmak zorunluluğu,
Defter tutma bakımından tacirler 2 ye ayrılır:1.Sınıf tacirler2.Sınıf tacirler
1. SINIF TACİRLER: (Vergi usul kanunu 177. maddeye göre )
1.Bent:Satın aldıkları malları olduğu gibi ve ya işledikten sonra satan ve yıllık alımları tutarı 15.000.000.000 TL-yi veya yıllık satışları tutarı 18.000.000.000 TL yi aşanlar .
2. Bent:Birinci bentte yazılı olan işler dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri Gayri safi iş hasılatı 7.500.000.000 TL’ yi aşanlar .
3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 15.000.000.000 TL !yi aşanlar .
4.Bent: Her türlü ticari şirketler,5. Bent:Kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler,6.Bent: İhtiyari olarak Bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler.
2. SINIF TACİRLER: (Vergi usul kanunu 178. maddeye göre ) 1-177.maddenin dışında kalanlar ikinci sınıf tacirdir . 2-Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye bakanlığınca müsaade edilenler.
Not: Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar 2. sınıf tüccar gibi hareket edebilirler .
Tacirlerin Sınıf Değiştirmesi
A-) 1. Sınıftan 2. sınıfa geçiş : İş hacmi bakımından birinci sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu taktirde, bunlar, Bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak ikinci sınıfa geçebilirler.
1-Bir hesap döneminin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlere nazaran %20’yi aşan bir nisbette düşük olursa, ve ya;
2-Arka arkaya 3 hesap döneminin, iş hacmi 177. maddede yazılı hadlere nazaran %20 ye kadar düşüklük gösterirse.B-) 2. Sınıftan birinci sınıfa geçiş:İş hacmi bakımından 2. sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyulduğu taktirde bunlar, Bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak 1 . sınıfa geçerler.
1-Hesap döneminin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nisbette fazla olursa , veya:
2-Arka arkaya iki hesap döneminin iş hacmi 177.maddede yazılı hadlere nazaran %20 ye kadar bir fazlalık gösterirse.C-) İhtivari olarak sınıf değiştirme: 2. sınıf tüccarlar diledikleri taktirde bilanço esasına göre defter tutabilirler .Bu suretle 1. sınıfa dahil olanlar hakkında evvelki maddenin hükümleri cari olur.
TACİRLERİN DEFTER TUTMASI
Tacirler ticari faaliyetlerinde, Kanunun emrettiği şekilde resmi defter tutmak zorundadırlar.
Tacirler muhasebe açısından iki türlü defter tutarlar.1-Bilanço esasına göre defter tutma : 1. sınıf tacirler bilanço esasına göre defter tutarlar .1. sınıf tacirler Yevmiye defteri, Defter-i kebir Envanter defteri tutmak zorundadır. Kasa defteri ve Kambiyo (çek-senet) defteri tutmak zorunlu değildir.
YEVMİYE DEFTERİ: Günlük defter de denir. Kayda geçirilmesi icap eden muamelelerin tarih sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir. Yevmiye defteri müteselsil sıra numaralı olur.DEFTER-İ KEBİR: Yevmiye defterine geçirilmiş olan muameleleri buradan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplara toplayan defterdir.ENVANTER VE BİLANÇO DEFTERİ: Envanter defterine işe başlama tarihinde ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur ve bu güne Bilanço günü denir. Envanter defteri ciltli ve müteselsil sıra numaralı olur...2-İşletme esasına göre defter tutma: 2. sınıf tacirler işletme defteri tutarlar. İşletme defterinin sol tarafına gider, sağ tarafına hasılatlar yazılır. Gider kısmına satın alınan mallar ve ya yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen veya borçlanılan paralar ile işletme ile ilgili diğer bütün giderler. Hasılat kısmına, Satılan mal bedeli ve ya yapılan hizmet karşılığı olarak tahsil edilen paralarla tahakkuk eden alacaklar ve işletme faaliyetinden elde edilen diğer bütün hasılatlar kaydolunur. Gayri menkuller ve tesisat gibi amortismana tabi olan kıymetler işletme hesabına intikal ettirilmez. Ancak bunlar için ayrılacak olan amortismanlar gider kaydolunabilir.
RESMİ DEFTERİN TASDİK ZAMANI:
1-Öteden beri ticari faaliyetlere devam etmekte olanlar, defteri kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda,2-Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler defteri kullanacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,3-Yeniden işe başlayanlar işe başlama; Sınıf değiştirenler, sınıf değiştirme tarihinden önce, Yeni bir mükellefiyete girenler ise mükellefiyete girme tarihinden önce Vergi muafiyeti kalkanlar muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde.4-Tasdike tabi defterlerin olması dolayısıyla ve ya sair sebeplerle yıl içinde defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce; herhangibir notere tastik ettirmek zorundadır.Örneğin: X firması 12 şubat 1999 tarihinde iş başlayacak ise resmi defterini en az 11 Şubat 1999 tarihinde notere tasdik ettirmek zorundadır. 2000 yılında kullandığı defteri ise 1999 yılının aralık ayı içinde notere tasdik ettirecektir. 1999 yılında kullandığı defteri 2000 yılında da kullanmaya devam edecek ise o zaman da 2000 yılının Ocak ayı içinde ara tasdik yaptırmak mecburiyetindedir.
Defter ve Vesikaların Muhafazası: Defter tutmak mecburiyetinde olanlar, tuttakları defteri ve ticari faaliyetlerinde kullandıkları resmi belgeleri, Vergi usul kanununa gör 5 yıl Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıl muhafaza etmek mecburiyetindedir. Çünkü tacirler Maliye müfettişleri tarafından her an incelemeye tabi tutulabilirler. İnceleme sırasında tacir, bu resmi defterini ve belgelerinin müfettişe ibraz ettirmek zorundadır.
KATMA DEĞER VERGİSİ:Yapılan mal ve hizmet teslimlerinde, mal veya hizmeti teslim alanın teslim edene önerdiği vergidir. Katma değer Vergisi “Katma Değer vergisi Beyannamesi” ile devlete beyan edilir. Beyanname mükellefin imzası ile yetkili muhasebeci tarafından ilgili Vergi dairesine takip eden ayın 25 ine kadar vermek zorundadır.Türkiyede yapılan, aşağıdaki satışlar Katma değer vergisine tabidir. 1-Ticari, sınai, zirai, faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çevresinde yapılan teslim ve hizmetler.
2-Her türlü mal ve hizmet ithalatı. 3-Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler ; a)- Posta telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve televizyon hizmetleri.b)Spor-toto oynaması, Piyango tertiplenmesi, At yarışları ve talih oyunları tertiplemesi ve oynanması.c)Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler.d)Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar. Katma değer vergisi oranlarını belirtmeye maliye bakanlığı yetkilidir.Burada:Mal ve ya hizmeti teslim alanın ödediği KDV, kendisi için 191 i indirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı altında,- Mal veya hizmet teslim edenin aldığı KDV; kendisi için 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi hesabı altında muhasebeleştirilirler.Katma değer vergisi beyannamesi yapılırken :**Eğer bir mükellefin 191-İndirilecek Katma değer vergisi, 391 hesaplanan Katma Değer Vergisinden fazla olursa aradaki fark bir sonraki döneme devreder.**Eğer bir mükellefin 391- Hesaplanan Katma Değer Vergisi ,191 nolu İndirilecek Katma Değer Vergisinden fazla olursa aradaki fark maliyeye (vergi dairesine ) ödenir.
Not :Fatura üzerinde katma değer vergisi oranı ve temsil edilen KDV tutarı, ayrıca belirtilmek zorundadır. (Sadece telefon faturalı yurt içi seyahat giderleri ve yakıt faturalarında KDV dahil olabilir)
STOPAJ (MUHTASAR) Stopaj kelime manası olarak kaynağında kesilen vergi demektir. Yani işlemin tahakkuk etmesiyle birlikte doğar. Stopaj devlete “muhtasar beyanname ” ile beyan edilir. Beyan mükellefin imzası olmak koşuluyla yetkili muhasebeci tarafından yapılır. Yürürlükte olan konuların gereği bazı ticari işlemlerden vergi (stopaj)kesintisi yapılmaktadır.Örnegin:- Sigortalı olarak çalışan personelden,- Serbest Meslek sahibine yapılan ödemelerden,- Gider pusulası ile yapılan mal ve hizmet alımlarından - Kira ödemelerinden,Stopaj kesintisi yapılmakta ve muhtasar beyanname ile maliyeye ödenmektedir. Bir işyerinde çalışan sigortalı personel sayısı 10’u geçerse, Muhtasar beyanname “aylık” dönemler halinde beyan edilir; Bir işyerinde çalışan personel sigortalı personel sayısı 10’u geçmezse mükellefin isteğine göre “aylık ve ya “üçer aylık” Dönemler halinde verilebilir. Ancak Mükellef beyanname yi aylık dönemler hallinde mi, yoksa üçer aylık dönemler halindemi beyan edeceğini vergi dairesine bildirmek zorundadır..
190-191-İNDİRİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİ192-DİĞER KDV 193- PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR194-195-196-PERSONEL AVANSLARI197-SAYIM VE TESELLUM NOKSANLARI198-DİĞER ÇEŞİTLİ DÖNEN VARLIKLAR199-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR KARŞILIĞI(-)
2-) DURAN VARLIKLARI
20-)
21-)
22-)TİCARİ ALACAKLAR
220-ALICILAR221-ALACAK SENETLERİ222-ALACAK SENETLERİ REESKONTU(-)223-224-225-226-VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR227-228-229-ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞI(-)
240-BAĞLI MENKUL KIYMETLER241-BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-)242-İŞTİRAKLER243- İŞTİRAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-)244-İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARI DEGER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-)245- BAĞLI ORTAKLIKLAR246-BAĞLI ORTAKLARA SERMAYE TAAHHÜTLERİ(-)247-BAĞLI ORTAKLAR SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-)248- DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR249- DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR KARŞILIĞI(-)
25-)MADDİ DURAN VARLIKLAR
250- ARAZİ VE ARSALAR251-YER ALTI VE YER ÜSTÜ DÜZENLERİ252-BİNALAR253-TESİS,MAKİNE VE CİHAZLAR254- TAŞITLAR255-DEMİRBAŞLAR256-DİĞER MADDİ DURAN VARLIKLAR257-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR(-)258- YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR259-VERİLEN AVANSLAR
26-)MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
260-HAKLAR261-ŞEREFİYE262-KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ263-ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ264- ÖZEL MALİYETLER265-266-267- DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR268-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR(-)269- VERİLEN AVANSLAR
27-)ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
270-271-ARAMA GİDERLERİ272-HAZIRLIK VE GELİŞTİRME GİDERLERİ273-274-275-276-277-DİGER ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR278-BİRİKMİŞ TÜKENME PAYLARI(-)279-VERİLEN AVANSLAR
28-)GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
290-291-GELECEK YILLARDA İNDİRİLECEK KDV292-DİĞER KDV293-GELECEK YILLAR İHTİYACI STOKLAR294-ELDEN ÇIKARILACAK STOKLAR VE MADDİ DURAN VARLIKLAR295-PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR296-297-DİĞER ÇEŞİTLİ DURAN VARLIKLAR298-STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-)299-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR(-)
3-)KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 30-)MALİ BORÇLAR
300-BANKA KREDİLERİ301-302-303-UZUN VADELİ KREDİLERİN ANA PARA TAKSİTLERİ VE FAİZLERİ304-TAHVİL ANA PARA BORÇ TAKSİT VE FAİZLERİ305-ÇIKARILMIŞ BONOLAR VE SENETLER306-ÇIKARILMIŞ DİĞER MENKUL KIYMETLER307-308-MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI (-)309-DİĞER MALİ BORÇLAR
31-)
32-)TİCARİ BORÇLAR
320-SATICILAR 321-BORÇ SENETLERİ 322-BORÇ SENETLERİ REESKONTU(-)323-324-325-326-ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR327-328-
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR361-ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ362-363-364-365-366-367-368-VADESİ GEÇMİŞ,ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER369-ÖDENECEK DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER
37-)BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
370-) DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI371-DÖNEM KARININ PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER(-)372-KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI373-MALİYET GİDERLERİ KARŞILIĞI374-375-376-377-378-379-DİĞER BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI
38-)GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI
780-FİNASMAN GİDERLERİ781-FİNANSMAN GİDERLERİ YANSITMA HESABI782-FİNANSMAN GİDERLERİ FARK HESABI
79-)GİDER ÇEŞİTLERİ (7/B SEÇENEĞİ)
790-İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ791-İŞÇİ ÜCRET VE GİDERLERİ792-MEMUR ÜCRET VE GİDERLERİ793- DIŞARDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER794-ÇEŞİTLİ GİDERLER795-VERGİ RESİM VE HARÇLARI796-AMORTİSMANLAR VE TÜKENME PAYLARI797-FİNANSMAN GİDERLERİ798-GİDER ÇEŞİTLERİ YANSITMA HESABI799-ÜRETİM MALİYET HESABI
İŞLETME ÖZET BİLANÇO TİPİ EK TABLO 2 (.................................................. TL)
AKTİF(VARLIKLAR) PASİF(KAYNAKLAR)
I-DÖNEN VARLIKLARA- Hazır Değerler
1- Kasa2- Alınan Çekler3- Bankalar4- Verilen Çekler ve Ödeme
Emirleri (-)5- Diğer Hazır Değerler
B- Menkul Kıymetler1- Hisse Senetleri2- Özel Kesim Tahvil, Senet
Ve Bonoları3- Kamu Kesimi Tahvil, Senet
Ve Bonoları4- Diğer Menkul Kıymetler5- Menkul Kıymetler Değer
Düşüklüğü Karşılığı (-) C- Ticari Alacaklar
1- Alıcılar2- Alacak Senetleri3- Alacak Senetleri Reeskontu (-)4- Verilen Depozito ve Teminatlar5- Şüpheli Ticari Alacaklar6- Şüpheli Ticari Alacaklar
Karşılığı (-)D- Diğer Alacaklar
1- Ortaklardan Alacaklar2- İştiraklerden Alacaklar3- Bağlı Ortaklardan Alacaklar4- Personelden Alacaklar5- Diğer Çeşitli Alacaklar6- Diğer Alacak Senetleri
Reeskontu (-)7- Şüpheli Diğer Alacaklar8- Şüpheli Diğer Alacaklar
Karşılığı (-)E- Stoklar
1- İlk Madde ve Malzeme2- Yarı Mamuller3- Mamuller4- Ticari Mallar5- Diğer Stoklar6- Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)7- Verilen Sipariş Avansları
F- Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları1- Gelecek Aylara Ait Giderler2- Gelir Tahakkukları
G- Diğer Dönen Varlıklar1- İndirilecek KDV2- Diğer KDV3- Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar4- Personel Avansları5- Sayım ve Tesellüm Noksanları6- Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar7- Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı (-)
DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI
ÖncekiDönem
CariDönem
I- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
A- Mali Borçlar1- Banka Kredileri2- Uzun Vadeli Kredilerin Anapara
Taksitleri ve Faizleri3- Tahvil, Anapara Borç, Taksit ve
Faizleri4- Çıkarılmış Bonolar ve Senetler5- Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler6- menkul Kıymetler İhraç Farkı (-)7- Diğer Mali Borçlar
B- Ticari Borçlar1- Satıcılar2- Borç Senetleri3- Borç Senetleri Reeskontu (-)4- Alınan Depozito ve Teminatlar5- Diğer Ticari Borçlar
C- Diğer Borçlar1- Ortaklara Borçlar2- İştiraklere Borçlar3- Bağlı Ortaklıklara Borçlar4- Personele Borçlar5- Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)6- Diğer Çeşitli Borçlar
D- Alınan AvanslarE- Ödenecek vergi ve Diğer
Yükümlülükler1- Ödenecek vergi veFonlar2- Ödenecek Sosyal Güvenlik
Kesintileri3- Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş
Veya Taksitlendirilmiş Vergi Ve Diğer Yükümlülükler
4- Diğer YükümlülüklerF- Borç ve Gider Karşılıkları
1- Dönem Karı, Vergi ve DiğerYasal Yükümlülük Karşılığı
2- Dönem Karının Peşin ÖdenenVergi ve Diğer Yükümlülükleri (-)
G- Gelecek Aylara Ait Gelirler ve GiderTahakkukları1- Gelecek Aylara Ait Gelirler2- Gider Tahakkukları
H- Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar1- Hesaplanan KDV2- Diğer KDV3- Sayım ve Tesellüm Fazlaları4- Diğer Çeşitli Yabancı
KaynaklarKISA VADELİ YABANCIKAYNAKLAR TOPLAMI
ÖncekiDönem
CariDönem
İşletmeler belirlenen büyüklüklerine göre bin,milyon,milyar ya da trilyon olarak rakamlarını göstereceklerdir.
A- Ticari Alacaklar1- Alıcılar2- Alacak Senetleri3- Alacak Senetleri Reeskontu (-)4- Verilen Depozito ve Teminatlar5- Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-)
B- Diğer Alacaklar1- Ortaklardan Alacaklar2- İştiraklerden Alacaklar3- Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar4- Personelden Alacaklar5- Diğer Çeşitli Alacaklar6- Diğer Alacak Senetleri Reeskontu
(-)7- Şüpheli Alacak Karşılığı (-)
C- Mali Duran Varlıklar1- Bağlı Menkul Kıymetler2- Bağlı Menkul Kıymetler Değer
Düşüklüğü Karşılığı (-) İştirakler3- İştiraklere Sermaye Taahütleri(-)4- İştirakler Sermaye Payları
Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)5- Bağlı Ortaklıklar6- Bağlı Ortaklıklara Sermaye
Taahhütleri (-)7- Bağlı Ortaklıklar Sermaye
Payları Değer Düşüklüğü Karş. (-)D- Maddi Duran Varlıklar
1- Arazi ve Arsalar2- Yer altı ve Yerüstü Düzenleri3- Binalar4- Tesis Makine ve Cihazlar5- Taşıtlar6- Demirbaşlar7- Diğer Maddi Duran Varlıklar8- Birikmiş Amortismanlar (-)9- Yatırımlar10- Verilen Avanslar
E- Maddi Olmayan Duran Varlıklar1- Haklar2- Şerfiye3- Kuruluş ve Örgütleme Giderleri4- Araştırma ve Geliştirme Giderleri5- Özel Maliyetler6- Diğer Maddi Olmayan Duran
Varlıklar7- Birikmiş Amortismanlar (-)8- Verilen Avanslar
F- Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar1- Arama Giderleri2- Hazırlık ve Geliştirme Giderleri3- Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varl.4- Birikmiş Tükenme Payları (-)5- Verilen Avanslar
G- Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları1- Gelecek Yıllara ait Giderler2- Gelir Tahakkukları
H- Diğer Duran Varlıklar1- Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV2- Diğer KDV3- Diğer Çeşitli Duran VarlıklarDURAN VARLIKLAR TOPLAMI
AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI
ÖncekiDönem
CariDönem II- UZUN VADELİ YABANCI
KAYNAKLARA- Mali Borçlar
1- Banka Kredileri2- Çıkarılmış Tahviller3- Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler4- Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-)5- Diğer Mali Borçlar
B- Ticari Borçlar1- Satıcılar2- Borç Senetleri3- Borç Senetleri Reeskontu (-)4- Alınan Depozito ve Teminatlar5- Diğer Ticari Borçlar
C- Diğer Borçlar1- Ortaklara Borçlar2- İştiraklere Borçlar3- Bağlı Ortaklıklara Borçlar4- Diğer Borç Senetleri
Reeskontu (-)5- Kamuya Olan Ertelenmiş ve
Taksitlendirilmiş Borçlar6- Diğer Çeşitli Borçlar
D- Alınan AvanslarE- Borç ve Gider Karşılıkları
1- Kıdem Tazminatı Karşılıkları2- Diğer Borç ve Gider
KarşılıklarıF- Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider
Tahakkukları1- Gelecek Yıllara Ait Gelirler2- Gider Tahakkukları
G- Diğer Uzun Vadeli YabancıKaynaklar1- Gelecek Yıllara Ertelenen2- Diğer Uzun Vadeli Yabancı
F- DİĞER FALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR (-) G- DİĞER FALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR, H- FİNANSMAN GİDERLERİ (-)
OLAĞAN KAR VEYA ZARAR
I- OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR J- OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) DÖNEM KARI VE ZARARI K- DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI (-)
1 - Satıştan İadeler (-) 2 - Satış iskontoları (-) 3 - Diğer indirimler (-)NET SATIŞLARSATIŞLARIN MALİYETİ
1 - Satılan Mamuller Maliyeti (-) 2 - Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-) 3 - Satılan Hizmet Maliyeti (-) 4 - Diğer Satışların Maliyeti (-) BÜRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI E – FAALİYET GİDERLERİ (-)
1 - Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)2 - Pazarlama, Satış, ve Dağıtım Giderleri (-)3 - Genel Yönetim Giderleri (-)
FAALİYET KARI VEYA ZARARI F – DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR
1 - İştiraklerden Temettü Gelirleri2 - Bağlı Ortaklıktan Temettü Gelirleri3 - Faiz Gelirleri 4 - Komisyon Gelirleri 5 - Konusu Kalmayan Karşılıklar6 - Faaliyetle İlgili Diğer Olağan Gelir ve Karlar
G - DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-)
1 - Reeskont Faiz Giderleri (-)2 - Komisyon Giderleri (-)3 - Karşılık Giderleri (-)4 - Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)
H – FİNANSMAN GİDERLERİ (-) 1 - Kısa Vadeli Borçlanma Gideri (-) 2 - Uzun Vadeli Borçlanma Gideri (-) OLAĞAN KAR VEYA ZARAR
OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR1 - Önceki Dönem Gelir ve Karları2 - Diğer Olağan Dışı Gelir ve Karlar
J- OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)1 - Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-)2 - Önceki Dönem Gider ve Zararları (-)3 - Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar (-)
DÖNEM KARI VEYA ZARARI K- DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI (-) DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI