26.11.2008 1 Kamil Çömlekçi TED Ankara Koleji Kütüphane ve Dokümantasyon Merkez Müdürü Bilgi Nedir ? Gereksinim duyduğumuz şey Birbirinden farklı 400 tanım Düşünce tarihi içinde İlerleme Doğaya egemen olma Bacon ve Comte Bilgi Güçtür Bilgi Potansiyel bir güçtür Bilgi Potansiyel bir güçtür .
2000 yılında Marmara Üniversitesinde sunulan bildiri
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
26.11.2008
1
Kamil ÇömlekçiTED Ankara Koleji
Kütüphane ve Dokümantasyon Merkez Müdürü
Bilgi Nedir ?
Gereksinim duyduğumuz şey
Birbirinden farklı 400 tanım
Düşünce tarihi içindeİlerlemeDoğaya egemen olma
Bacon ve ComteBilgi Güçtür
Bilgi Potansiyel bir güçtürBilgi Potansiyel bir güçtür.
26.11.2008
2
Toplumlar yaşayış durumlarına göre farklı şekillerde adlandırılmışlardır.
İlkel Toplum
Tarım Toplumup
Sanayi Toplumu
Sanayi Ötesi toplum
Bilgi Toplumu
Değişen bilgi taşıyıcılarıMağara duvarları, kil tabletler, papirüsler, parşömen ve el yazmalarıBasılı materyaller(Kitaplar ve Süreli yayınlar)Gör işit materyaller (ses kasetleriGör-işit materyaller (ses kasetleri, filmler video kasetler)Mikroformlar (mikrofilm, mikrofiş vs.)
Elektronik OrtamdaDiskler, disketlerManyetik disklerKompakt diskler (CD-ROM, VCD,
DVD)DVD)
Internet Telnet Gopher (hypertex)WWW (metin, görüntü, grafik, ses)Elektronik Veritabanları
26.11.2008
3
Teknoloji ölçülebilir mi?Teknolojik gelişmelerin İnsan yeteneklerine katkısı
Bilgi teknolojisi nedir?Bilgi teknolojisi nedir? İletişim TeknolojileriBilgisayar Teknolojileri
Bilgi teknolojisinin dönemleriMainframe’ler ve mini
1969 - ARPA(Advanced Research Projects Agency) ile 4 üniversite arasında ilk bağlantı
l k k l1972 – Elektronik mail tanıtıldı, 1976 yılında Kraliçe Elizabeth ilk e-mailini gönderdi
1973 – Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TCP/IP) düzenlendi. 1983’de standart olarak kabul edildi
1989 – Internet üzerindeki ilk index yaratıldı (Arcie -Peter Deutsche), WAIS oluşturuldu.CERN(European Laboratory for Particle Physics), Internet Üzerinden Bilgilerin dağıtılması için yeni bir teknik geliştirdi - WWW
26.11.2008
4
1991 – Gopher (University of Minnesota)
1993 – Mosaic(NCSA) ilk browser
1994 – Beyaz Saray web sayfası
Internet
1994 Beyaz Saray web sayfası
1996 – Kullanıcı sayısı 45 milyon
1999 – Kullanıcı sayısı 200 milyon
2000 – 3 milyar web sayfası günlük 5 milyon sayfag y y
Kütüphaneler Nasıl Değişti?
Yeni İsimlerElektronik Kütüphane
Sayısal(Dijital) Kütüphane
Sanal Kütüphane
Virtual Kütüphane
Duvarsız Kütüphane
Hybrid Kütüphane
Polymedia Kütüphane
26.11.2008
5
Kütüphaneler Nasıl Değişti?İşlevlerFiziksel olarak materyale
sahip olmak yerine bilgiye ulaşmak ve bilgi yönetimi önem kazandı
Kütüphanelerin formu değiştiKütüphanelerarası işbirliği Koleksiyon açısından
SağlamaKataloglamaDepolama şekliÖdünç Verme
Tasarım açısındanİşbirliği ve kaynak paylaşımıTasarım açısından
Araştırmalara destekMisyon
Bilginin YeriBilginin formatı
Kütüphaneciler Nasıl Değişti?
AraştırmacıDanışman
Planlamacı
YöneticiYönetici
Değerlendiren
Takım yöneticisi/üyesi
Problem çözücü
Bilgisayar okuryazarı
Bilgi okuryazarıBilgi okuryazarı
Öğretici
26.11.2008
6
Problemler
Elektronik bilgilerin yönetimi;Depolama ve ulaşımKaynak yönetimiOrganizasyon
Ulaşım ;T k ik lt fl ğTeknik altyapı zayıflığıBağlantı problemleriVersiyon değişiklikleriYenilenme periyoduStandartlara uygunlukKullanıcı beklentileriFormat değişiklikleri
Kütüphane Hizmetleri ve InternetKatolaglama ve standartlarMARC21 (Elektronik yayınlar için)
007– Fiziksel tanımlama (Bilgisayar dosyaları için)
008 – Sabit uzunluktaki bilgi alanı (26. Karakter )
516 – Not alanı (Bilgisayar dosya türü)
530 – Not alanı ( Ulaşılabilir diğerformlar)
538 – Not alanı (Sistem detayları)
856 – Elektronik yer ve ulaşım
Kütüphane Hizmetleri ve InternetKatolaglama ve standartlarMetadata(Data about data)Yunancadan geliyorHerhangi bir şeyin gerçek doğasını tanımlarğBilgi hakkında bilgiDaha alt düzey bilgiyi tanımlayan (Lower-level Data), üst düzey(High-Level Data) bilgi
Kart katalog
Elektronik bilgi kaynaklarını tanımlayan bilgi
Bir web sayfası hakkındaki bilgiler Yapan kişi – yazar Yapılma tarihi Başlık Internet adresi
26.11.2008
11
Kütüphane Hizmetleri ve InternetKatolaglama ve standartlarNiçin Metadata?
Bilginin yönetimi, organizasyonu ve maliyetBilgi listeleri için bilgi sağlamakBil i t f i i i bil i ğl kBilgi transferi için bilgi sağlamakKullanıcıların bilgiye daha kolay ulaşmasını sağlamakGüvenlikStandartKullanımı etkileyecek ön bilgilerBilginin tarihiSahiplikBağlatılı bilgi kaynakları ile ilgili bilgi vermek
Kütüphane Hizmetleri ve InternetKatolaglama ve standartlarMetadata(Data about data)
<meta name="DC.Title" content="ÜNAK - Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği - Association of University and Research Librarians">
Kütüphane Hizmetleri ve InternetSüreli YayınlarFormları değişti Basılı ve elektronik birlikte Yanlızca elektronik ortamda Yanlızca basılı ortamda Online claim - EBSCO Projeler
JSTOR”Journal Storage”Project Muse”John Hopkins Univ”SPARC”Scholarly Publishing and
Academic Resource Coalition”
DOI”Digital Object Identifier”ISBN ISSNISBN – ISSNDOI tarafından veriliyor
Kütüphane Hizmetleri ve InternetSüreli YayınlarDenetim zorlaştı Kullanıcıya sunma şekli
Web üzerinde listelerVeri tabanları kullanma
K ll ğiti i kliKullanıcı eğitimi gerekli
Geriye dönük sahiplik
Mülkiyet hakları
Fiyatlar
Kullanıcı alışkanlıkları
Konsorsiyumlar
26.11.2008
14
Kütüphane Hizmetleri ve InternetReferans ve OPACOrtam değişti
Seçim zorlaştı
Bi k bil i ü t i
Nerdeyse herşey elektronik ortamda
Bir çok bilgi ücretsiz
Koleksiyon geliştirme Elektronik veri tabanları
AnsiklopedilerSözlüklerAlmanaklarEl kitapları vs. vs.