Biblioteka dla Przyszłości

Biblioteka dla Przyszłości

XXII FORUM Sekcji Bibliotek Szkół Wyższych Stowarzyszenia Bibliotekarzy

Polskich

Wyższa Szkoła BankowaChorzów, 26 marca 2010

Biblioteka akademicka w służbie osobom

niepełnosprawnym

Pomoc w zdobywaniu dodatkowych umiejętności

Plan wystąpienia Przyszłość biblioteki akademickiej Niepełnosprawność Przyczyny niepełnosprawności Niepełnosprawni studenci – statystyka Niepełnosprawni studenci – rodzaje dysfunkcji Bariery w dostępie do edukacji Uczelnia a niepełnosprawni studenci Biblioteka akademicka a niepełnosprawni studenci Niepełnosprawni studenci

w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi

Przyszłość biblioteki akademickiej

Wdrażanie nowych technologii Rozwój zbiorów Rozwój usług informacyjnych Dbanie o użytkownika Użytkownicy o specjalnych potrzebach

Niepełnosprawność

Szacuje się, że 10% ludności świata, czyli około 500 milionów osób, jest dotkniętych różnego rodzaju dysfunkcjami.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje niepełnosprawność jako wszelkie ograniczenia lub brak – wynikający z uszkodzenia – możliwości wykonywania czynności na poziomie uważanym za normalny dla człowieka.

Przyczyny niepełnosprawności Upośledzenie umysłowe (dysfunkcja niedotycząca

studentów) Choroby psychiczne (na uczelniach pojawia się coraz więcej

osób z takim zaburzeniem) Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu Choroby narządu wzroku Upośledzenie narządów ruchu Epilepsja Choroby układu oddechowego i krążenia Choroby układu pokarmowego Choroby układu moczowo-płciowego Choroby neurologiczne Niepełnosprawność może zostać orzeczona także w

przypadku osób przewlekle chorych, mających trudności edukacyjne oraz będących niedostosowanych społecznie

Niepełnosprawni studenci - statystyka

Na uczelniach polskich w roku akademickim 2007/2008 studiowało 1.937.400 osób, z czego niepełnosprawni stanowili 25.265, czyli 1,3%.

W trybie stacjonarnym kształciło się 13.089 niepełnosprawnych (52% ogółu)

Na uczelniach publicznych uczyło się 16.248 niepełnosprawnych(64% ogółu)

Najwięcej studentów niepełnosprawnych kształci się w województwie mazowieckim, małopolskim i łódzkim.

W woj. łódzkim i lubelskim uczelnie niepubliczne cieszyły się taką samą lub większą popularnością wśród osób z dysfunkcjami jak uczelnie publiczne.

Najwięcej osób niepełnosprawnych w roku akademickim 2007/2008 studiowało na uniwersytetach, wyższych szkołach ekonomicznych, wyższych szkołach technicznych i wyższych szkołach pedagogicznych.

W roku akademickim 2007/2008 edukację na poziomie wyższym ukończyło 4438 niepełnosprawnych.

Niepełnosprawni studenci – rodzaje dysfunkcji

Wykres 1. Rodzaje dysfunkcji występujące u studentów niepełnosprawnych (dane za rok akademicki 2007/2008) Opracowanie własne na podstawie raportu Głównego Urzędu Statystycznego: Szkoły wyższe i ich finanse w 2008r. [online]. Warszawa 2009, [dostęp 2010.02.16]. Dostępny w Internecie: http://www.stat.gov.pl/gus/ 5840_657_PLK_ HTML.htm

57,7% 27,4%

8,1%6,8%

dysfunkcje wzroku

dysfunkcje słuchu

dysfunkcje narządówruchu

inne dysfunkcje

Bariery w dostępie do edukacji

Studenci niepełnosprawni mogą napotkać na bariery:

Architektoniczne Społeczne Ekonomiczne Psychologiczne

Uczelnia a niepełnosprawni studenci

Specjalne udogodnienia dla studentów niepełnosprawnych:

elastyczne programy studiów, powoływanie pełnomocników czy biur do spraw osób

niepełnosprawnych, powoływanie akademickich biur karier, służących

pomocą w kwestii wchodzenia na rynek pracy, wyposażanie pracowni dydaktycznych w

specjalistyczny sprzęt, ułatwiający naukę, zapewnienie pomocy opiekunów osób

niepełnosprawnych i tłumaczy języka migowego w trakcie pobytu na uczelni,

oferowanie pomocy materialnej (stypendia specjalne).

Biblioteka akademicka a niepełnosprawni studenci

Działalność informacyjno-wychowawcza, sprzyjająca integracji pełno- i niepełnosprawnych członków środowiska akademickiego

Dostosowywanie kursów i szkoleń bibliotecznych do specjalnych potrzeb osób niepełnosprawnych

Monitorowanie oczekiwań użytkowników niepełnosprawnych

Szkolenia dla bibliotekarzy

Dostosowywanie regulaminu do potrzeb osób niepełnosprawnych

Biblioteka akademicka a studenci niepełnosprawni

Specjalistyczny księgozbiór

Wyposażenie biblioteki w sprzęt ułatwiający pracę osobom niepełnosprawnym, taki jak urządzenia powiększające druk, skanery tekstu, syntezatory mowy, drukarki brajlowskie

Współpraca z instytucjami wspomagającymi osoby z dysfunkcjami

Popularyzowanie zasobów internetowych, przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych i bibliotek cyfrowych

wsp.lodz.plwsp.lodz.pl

Studenci niepełnosprawni w Studenci niepełnosprawni w WSPWSP

2231

48

82

0102030405060708090

Liczba studentówniepełnosprawnychw WSP

Wykres 2. Liczba studentów niepełnosprawnych kształcących się w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi w latach 2006-2010


dr Dorota Podgórska-Jachnik, prof. dr Dorota Podgórska-Jachnik, prof. WSPWSP

Pełnomocnik ds. studentów Pełnomocnik ds. studentów niepełnosprawnychniepełnosprawnych

Ekspert w zakresie edukacji osób Ekspert w zakresie edukacji osób niepełnosprawnych na poziomie niepełnosprawnych na poziomie wyższymwyższym

Członek Forum Pedagogów Specjalnych XXI wieku – zespołu problemowego Członek Forum Pedagogów Specjalnych XXI wieku – zespołu problemowego Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN oraz Polskiego Komitetu AudiofonologiiKomitetu Nauk Pedagogicznych PAN oraz Polskiego Komitetu Audiofonologii

Członek-założyciel Stowarzyszenia Przyjaciół Osób Niesłyszących Członek-założyciel Stowarzyszenia Przyjaciół Osób Niesłyszących i Słabosłyszących „Tacy sami” i Słabosłyszących „Tacy sami”

Członek kapituł konkursowych POPON i PFRONCzłonek kapituł konkursowych POPON i PFRON

Członek Rady Biblioteki WSPCzłonek Rady Biblioteki WSP


WSP dla WSP dla niepełnosprawnychniepełnosprawnych

Studenci niepełnosprawni w Wyższej Szkole Pedagogicznej Studenci niepełnosprawni w Wyższej Szkole Pedagogicznej

w Łodzi mogą liczyć na: w Łodzi mogą liczyć na:

pomoc w pozyskiwaniu funduszy z PFRON (Program pomoc w pozyskiwaniu funduszy z PFRON (Program Student) oraz stypendiów specjalnych fundowanych przez Student) oraz stypendiów specjalnych fundowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego,Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego,

pomoc tłumaczy języka migowego, zatrudnianych przez pomoc tłumaczy języka migowego, zatrudnianych przez WSP,WSP,

Naukę w salach dydaktycznych wyposażanych w sprzęt Naukę w salach dydaktycznych wyposażanych w sprzęt techniczny, ułatwiający naukę niepełnosprawnych techniczny, ułatwiający naukę niepełnosprawnych studentom,studentom,

alternatywną formę zaliczania egzaminów i pracy alternatywną formę zaliczania egzaminów i pracy magisterskiej.magisterskiej.


Niepełnosprawni studenci WSP Niepełnosprawni studenci WSP

o sobieo sobiePrzemysław Wieczorek:Przemysław Wieczorek:

Na zatłoczonych korytarzach WSP spotkania z tymi Na zatłoczonych korytarzach WSP spotkania z tymi niezwykłymi niezwykłymi [niepełnosprawnymi][niepełnosprawnymi] ludźmi nie są niczym ludźmi nie są niczym niezwykłym i nie należą do rzadkości. Pokonując stopnie niezwykłym i nie należą do rzadkości. Pokonując stopnie schodów, student pełnosprawny mija się z schodów, student pełnosprawny mija się z niepełnosprawnym i obaj pozdrawiają się serdecznie. niepełnosprawnym i obaj pozdrawiają się serdecznie. (…) Student niewidomy czy niesłyszący ma tu takie (…) Student niewidomy czy niesłyszący ma tu takie same prawa, jak studenci w pełni zdrowi. same prawa, jak studenci w pełni zdrowi.

(Źródło: Gazeta.edu.pl)(Źródło: Gazeta.edu.pl)


Niepełnosprawni studenci Niepełnosprawni studenci WSP WSP

o sobieo sobie

Przemysław Wieczorek o niewidomej koleżance, Roksanie:Przemysław Wieczorek o niewidomej koleżance, Roksanie:

Wykłady nagrywa na dyktafon. W domu nagrania zrzuca Wykłady nagrywa na dyktafon. W domu nagrania zrzuca na komputer, następnie odtwarza je – w ten sposób się na komputer, następnie odtwarza je – w ten sposób się uczy. Pierwszy semestr zaliczyła bez żadnych problemów. uczy. Pierwszy semestr zaliczyła bez żadnych problemów. Odpowiadała ustnie. Do rozwiązania miała takie same Odpowiadała ustnie. Do rozwiązania miała takie same testy, co inni studenci. Wykładowcy czytali pytanie, testy, co inni studenci. Wykładowcy czytali pytanie, następnie podawali możliwe odpowiedzi. Roksana miała następnie podawali możliwe odpowiedzi. Roksana miała wskazać prawidłową.wskazać prawidłową.



Niepełnosprawni studenci Niepełnosprawni studenci WSP WSP

o sobieo sobie

Martyna, osoba niepełnosprawna od 2001 roku, kiedy to Martyna, osoba niepełnosprawna od 2001 roku, kiedy to wykryto wykryto u niej guz mózgu, który uszkodził nerwy wzrokowe, mówi:u niej guz mózgu, który uszkodził nerwy wzrokowe, mówi:

Studiowanie na WSP w Łodzi daje mi ogromną satysfakcję. Studiowanie na WSP w Łodzi daje mi ogromną satysfakcję. Jestem bardzo zadowolona. Środowisko akademickie to Jestem bardzo zadowolona. Środowisko akademickie to również wykładowcy. Oni nigdy nie dyskryminują mnie i również wykładowcy. Oni nigdy nie dyskryminują mnie i nie promują ze względu na to, że jestem niepełnosprawnanie promują ze względu na to, że jestem niepełnosprawna..



Ponieważ jeden obraz mówi więcej niż tysiąc Ponieważ jeden obraz mówi więcej niż tysiąc słów…słów…

Film dokumentalny o Przemysławie Film dokumentalny o Przemysławie Wieczorku autorstwa Piotra SobczakaWieczorku autorstwa Piotra Sobczaka

http://vimeo.com/3280320http://vimeo.com/3280320

W prezentacji wykorzystano materiały graficzne z witryn internetowych:

www.praca.gazetaprawna.pl

www.epoznan.pl

www.mmpoznan.pl

www.niepelnosprawni.gov.pl

www.edf.feph.org

http://cupe.ca

www.kcletc.com

www.babyboomercartaker.com

www.musicbyrocco.com

Bibliografia Czajkowski F. (2003a), Ku bibliotekom bez barier dla osób z niepełnosprawnościami. Refleksje na marginesie

Europejskiego Roku Osób Niepełnosprawnych. Cz. 1. „Poradnik Bibliotekarza”, nr 6. Czajkowski F. (2003b), Ku bibliotekom bez barier dla osób z niepełnosprawnościami. Cz. 2. „Poradnik bibliotekarza”,

nr 11. Czajkowski F. (2004), Ku bibliotekom bez barier dla osób z niepełnosprawnościami. Cz. 3. „Poradnik Bibliotekarza”,

nr 11. Dryżałowska G., Żuraw H. (2006), Szanse i bariery zatrudniania niepełnosprawnych absolwentów szkół wyższych. W:

Potrzeby osób niepełnosprawnych w warunkach globalnych przemian społeczno-gospodarczych. Pod red. H. Ochonczenko, M. Paszkowicz. Kraków.

Fedorowicz M. (2006), Planowanie usług bibliotecznych dla użytkowników niepełnosprawnych w bibliotekach publicznych. „Nasze Forum”, nr 3-4.

Krakowiak K. (2006): Sposoby komunikowania się z niesłyszącymi studentami w czasie egzaminów a jakość kształcenia. W: Jakość życia osób niepełnosprawnych i nieprzystosowanych społecznie. Pod red. Z. Palak, Lublin.

Kraszewski T. (2006), Prawidłowa komunikacja interpersonalna z niepełnosprawnym użytkownikiem biblioteki (ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności słuchania). „Nasze Forum”, nr 3-4.

Krzyminiewska G. (2008), Studenci niepełnosprawni na polskich uczelniach – z doświadczeń Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. W: Teraźniejszość i przyszłość osób niepełnosprawnych w kontekście społecznych zmian. Pod red. G. Miłkowskiej, Kraków.

Kwaśniewska G. (2006), Student z niepełnosprawnością – zadania i wyzwania. W: Jakość życia a niepełnosprawność. Pod red. Z. Palak, Lublin.

Misiak M. (2010), Zniechęcani do studiów. „Forum Akademickie”, nr 1. Misiewicz H. (2004), Niepełnosprawność jako problem społeczny. „Chowanna”, t. 1. Olszewska B. (2009), Etyka i motywy działań pomocowych wobec osób niepełnosprawnych na przykładzie działań

wyższej uczelni na rzecz studentów z niepełnosprawnością. W: Podgórska-Jachnik D. (red.): Problemy rzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych. Pod red. D. Podgórskiej-Jachnik, Łódź.

Swereda D. (2006), Edukacja osób niepełnosprawnych na poziomie szkoły wyższej – bariery, potrzeby orz propozycje działań. „Nasze Forum”, nr. 3-4.

Wapiennik E., Piotrowicz R. (2003), Niepełnosprawny w środowisku lokalnym. Polityka wyrównywania szans osób niepełnosprawnych w województwie łódzkim. Łódź.

Wieczorek P. (2009), Niezwykli studenci w niezwykłej szkole. „Gazeta.edu.pl” [online] [dostęp: 2010.03.14]. Dostępny w Worls Wide Web: http://www.gazeta.edu.pl/Niezwykli_studenci_w_niezwyklej_szkole-95_639-0.html.

Wieczorek P. (2010), Prawdziwej wiedzy nie zdobywa się obecnością na wykładach. „Gazeta.edu.pl” [online] [dostęp: 2010.03.14]. Dostępny w Worls Wide Web: http://www.gazeta.edu.pl/Prawdziwa_wiedze_nie_zdobywa_sie_obecnoscia_na_wykladach_-95_753-0.html.

Witek A., Kazanowski Z. (2006), Możliwości funkcjonowania osób niepełnosprawnych w roli studentów uczelni wyższych. Komunikat z badań. W: Jakość życia a niepełnosprawność. Pod red. Z. Palak, Lublin.

Zaorska M., Andrulonis E. (2006), Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych. „Wychowanie na co dzień”, nr 7-8.

Dziękuję za uwagę,

przepraszam za nieobecność

Aleksandra Marciniak

[email protected]

Biblioteka dla Przyszłości

Documents