Remigiusz Lis, Agnieszka Koszowska Remigiusz Lis, Agnieszka Koszowska Biblioteka Śląska, Śląska Biblioteka Biblioteka Śląska, Śląska Biblioteka Cyfrowa Cyfrowa Biblioteka Biblioteka cyfrowa cyfrowa w w wersji 2.0? wersji 2.0? (wybór możliwości) (wybór możliwości) Praktyczne aspekty tworzenia bibliotek Praktyczne aspekty tworzenia bibliotek cyfrowych cyfrowych Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 12 września Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 12 września 2008 r. 2008 r.
39
Embed
Biblioteka cyfrowa w wersji 2.0? (wybór możliwości)
konf. Praktyczne aspekty tworzenia bibliotek cyfrowych, Kraków, wrzesień 2008, aut. Remigiusz Lis i Agnieszka Koszowska
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Remigiusz Lis, Agnieszka KoszowskaRemigiusz Lis, Agnieszka KoszowskaBiblioteka Śląska, Śląska Biblioteka CyfrowaBiblioteka Śląska, Śląska Biblioteka Cyfrowa
Biblioteka cyfrowaBiblioteka cyfrowa
w wersji 2.0?w wersji 2.0?
(wybór możliwości)(wybór możliwości)
Praktyczne aspekty tworzenia bibliotek Praktyczne aspekty tworzenia bibliotek cyfrowychcyfrowychWojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 12 września Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 12 września 2008 r.2008 r.
Co to znaczy 2.0Co to znaczy 2.0
Intuicyjnie – ulepszona Intuicyjnie – ulepszona wersja tego co było 1.0wersja tego co było 1.0
Niekoniecznie związane z Niekoniecznie związane z informatykąinformatyką
społecznościspołeczności
blogi, forablogi, fora
zbiorowa zbiorowa inteligencjainteligencja
ciągła ciągła tymczasowośćtymczasowość
tagowanietagowanie
Dwa aspekty 2.0Dwa aspekty 2.0SpołecznySpołeczny
ZawodowcyZawodowcywytrenowani w uprawianiu pewnej dziedziny wytrenowani w uprawianiu pewnej dziedziny
wiedzy, działalności praktycznej, wiedzy, działalności praktycznej, posługujący się w działalności branżowymi, posługujący się w działalności branżowymi,
naukowymi metodami.naukowymi metodami.
AmatorzyAmatorzynieprofesjonaliści, działający i myślący z nieprofesjonaliści, działający i myślący z
Profesjonalizm vs. amatorszczyznaProfesjonalizm vs. amatorszczyzna
Dwa aspekty 2.0Dwa aspekty 2.0„„Biznesowy”:Biznesowy”:
Business 1.0Business 1.0
wymyśl, wyprodukuj, złap klienta, sprzedaj mu i “zamknij” go,wymyśl, wyprodukuj, złap klienta, sprzedaj mu i “zamknij” go,
stosowanie behawioralnych (często manipulacyjnych) socjotechnik stosowanie behawioralnych (często manipulacyjnych) socjotechnik sprzedaży -„wytwórz potrzebę i ją zaspokój”sprzedaży -„wytwórz potrzebę i ją zaspokój”
nieważne, co o mnie myślisz, czy czujesz – ważne, że chcesz lub nieważne, co o mnie myślisz, czy czujesz – ważne, że chcesz lub musisz kupić mój produkt,musisz kupić mój produkt,
wyraźna granica pomiędzy zawodowcem, firmą a klientem, wyraźna granica pomiędzy zawodowcem, firmą a klientem, konsumentem,konsumentem,
płaszczyzną komunikacji - rynek, płaszczyzną komunikacji - rynek,
komunikacyjnym protokołem - cena (uzgodnienie popytu i podaży)komunikacyjnym protokołem - cena (uzgodnienie popytu i podaży)
W bibliotekarstwieW bibliotekarstwieStosowanie technik marketingu do działalności bibliotekiStosowanie technik marketingu do działalności biblioteki
prowadzi do aporii: użytkownik (czytelnik) czy klient?prowadzi do aporii: użytkownik (czytelnik) czy klient?
Dwa aspekty 2.0Dwa aspekty 2.0
Business 2.0Business 2.0
świadome angażowanie nieprofesjonalnej energii społecznejświadome angażowanie nieprofesjonalnej energii społecznej(wiedzy, umiejętności, sieci społecznych) do współkształtowania (wiedzy, umiejętności, sieci społecznych) do współkształtowania
“produktu”,“produktu”,
““oddanie” części produktu użytkownikowi poprzez ustanowienie oddanie” części produktu użytkownikowi poprzez ustanowienie komunikacji z nim (personalizacja)komunikacji z nim (personalizacja)
Cel: także emocjonalna (silniejsza) więź z użytkownikiemCel: także emocjonalna (silniejsza) więź z użytkownikiem
Cel wewnętrzny: obniżenie ekonomicznych kosztów działania Cel wewnętrzny: obniżenie ekonomicznych kosztów działania (innowacji, ulepszania, pozyskania treści)(innowacji, ulepszania, pozyskania treści)
Google – 2.0 – esencja Business 2.0Google – 2.0 – esencja Business 2.0ciągle wersja “Beta”, “powiedz nam, jak możemy ulepszyć ten ciągle wersja “Beta”, “powiedz nam, jak możemy ulepszyć ten produkt”, (Page Rank - całkowite przekazanie wartościowania produkt”, (Page Rank - całkowite przekazanie wartościowania
informacji użytkownikom)informacji użytkownikom)
RóżnicaRóżnicaAntropologiczna różnica pomiędzy 1.0 a Antropologiczna różnica pomiędzy 1.0 a 2.02.0
człowiek motywowany głównie względami ekonomicznymi, własną człowiek motywowany głównie względami ekonomicznymi, własną korzyścią, zyskiem,korzyścią, zyskiem,
działalność “pozarynkowa” - w niszy dobroczynności lub działalność “pozarynkowa” - w niszy dobroczynności lub romantycznego porywuromantycznego porywu
wyraźny podział na zawodowca-producenta i klienta-konsumentawyraźny podział na zawodowca-producenta i klienta-konsumenta
Człowiek to nie tylko wymiar ekonomiczny, równie silnym motorem Człowiek to nie tylko wymiar ekonomiczny, równie silnym motorem działania jest pragnienie uzyskania innych celów niezwiązanych z działania jest pragnienie uzyskania innych celów niezwiązanych z
ekonomiczną korzyścią,ekonomiczną korzyścią,
Efekty działalności pozarynkowej - konkurują z produktami rynkowymiEfekty działalności pozarynkowej - konkurują z produktami rynkowymi
To co istotne w zamierzonym To co istotne w zamierzonym 2.02.0To sztuka rozpoznawania To sztuka rozpoznawania ludzkich motywacjiludzkich motywacji, w celu , w celu
To sztuka wykorzystywania efektów zaangażowania w myśl To sztuka wykorzystywania efektów zaangażowania w myśl „ekonomii daru” -„ekonomii daru” -”do, ut des””do, ut des”
"Your digital books are a great help for us to improve our content. "Your digital books are a great help for us to improve our content. To give something backTo give something back we we thought you could be interested in index of contents for the digital books. We have a lot of thought you could be interested in index of contents for the digital books. We have a lot of
volunteers who transcribe the text of old (expired copyrights) book. Maybe this text could be volunteers who transcribe the text of old (expired copyrights) book. Maybe this text could be added to the DjVu files to make them searchable.” added to the DjVu files to make them searchable.” (z listu twórców serwisu GenWiki)(z listu twórców serwisu GenWiki)
Sposób na realizację:Sposób na realizację:
Stworzenie platformy (serwisu, miejsca) umożliwiającej Stworzenie platformy (serwisu, miejsca) umożliwiającej kolekcjonowanie efektów działania tych motywów, w sposób kolekcjonowanie efektów działania tych motywów, w sposób ułatwiający (wzbogacający) własne profesjonalne zadania i ułatwiający (wzbogacający) własne profesjonalne zadania i
ulepszanie „produktu”ulepszanie „produktu”
Sprzyjająca - ekonomia nowych mediówSprzyjająca - ekonomia nowych mediówTanie narzędzia własnej ekspresji (sieci komputerowe i komputer) Tanie narzędzia własnej ekspresji (sieci komputerowe i komputer) obniżają próg wejścia do grona twórców, NM - wytwarzają dobra obniżają próg wejścia do grona twórców, NM - wytwarzają dobra
niewyłączneniewyłączne
Biblioteka 2.0 to efekt świadomego projektowaniaBiblioteka 2.0 to efekt świadomego projektowania
2.0 a biblioteka cyfrowa2.0 a biblioteka cyfrowa
Z jednej strony - Z jednej strony - jakie motywy?jakie motywy?
pozostania w dobrej pamięci, wzajemności, pozostania w dobrej pamięci, wzajemności, prestiżu i wspólnoty (sieciowania)prestiżu i wspólnoty (sieciowania)
Z drugiej strony - Z drugiej strony - jakie działania profesjonalne?jakie działania profesjonalne?
wybór zasobu do przechowania w cyfrowej wybór zasobu do przechowania w cyfrowej pamięci, digitalizacja (pozyskiwanie zasobu), pamięci, digitalizacja (pozyskiwanie zasobu),
opracowanie zasobu, udostępnianie i promocja opracowanie zasobu, udostępnianie i promocja (pozycjonowanie)(pozycjonowanie)
2.0 a biblioteka cyfrowa2.0 a biblioteka cyfrowaBibliotekarstwoBibliotekarstwo
naturalnie predestynowane do 2.0, ponieważ naturalnie predestynowane do 2.0, ponieważ
biblioteka jest komunikacją biblioteka jest komunikacją
(dynamiczny wielokierunkowy system społecznej komunikacji (dynamiczny wielokierunkowy system społecznej komunikacji kulturowej)kulturowej)
gdzie zachowywane efekty twórczości ludzi gdzie zachowywane efekty twórczości ludzi dawnych i współczesnych przekazywane są dawnych i współczesnych przekazywane są użytkownikom, pragnącym poznać i twórczo użytkownikom, pragnącym poznać i twórczo
uzupełnić, “ulepszyć”, zmodyfikować udostępnione uzupełnić, “ulepszyć”, zmodyfikować udostępnione usługi i treściusługi i treści
bez rezygnacji z profesjonalnych celów i działaniabez rezygnacji z profesjonalnych celów i działania
„„zbiorowa inteligencja” środowiska bibliotekarskiegozbiorowa inteligencja” środowiska bibliotekarskiego
TypowanieTypowanie SkanowanieSkanowanie OpracowanieOpracowaniei organizacja i organizacja
zasobuzasobu
UdostępnianieUdostępnianiei promocjai promocja
(także (także pozycjonowanie)pozycjonowanie)
Obszar „społeczności”Obszar „społeczności”jakie motywacje partycypacji?!jakie motywacje partycypacji?!
O b s z a r b i b l i o t e k a r z y c y f r o w y c hO b s z a r b i b l i o t e k a r z y c y f r o w y c h(społeczna i technologiczna aktywna, pragmatyczna (społeczna i technologiczna aktywna, pragmatyczna
innowacja)innowacja)
Obszar „R Obszar „R D” D”nowe narzędzia, testy, wdrożenianowe narzędzia, testy, wdrożenia
funkcjonalnej i ekonomicznej funkcjonalnej i ekonomicznej technologiitechnologii
Elastyczna „granica” BCElastyczna „granica” BC
Pozyskiwanie Pozyskiwanie zasobówzasobów
Elastyczna „granica” Elastyczna „granica” BCBC
2.0 a biblioteka cyfrowa2.0 a biblioteka cyfrowa
… … aktywnie poszukuje nowych aktywnie poszukuje nowych
użytkowników, stale zmieniając i dostosowując użytkowników, stale zmieniając i dostosowując
swoje usługi do potrzeb różnych grup swoje usługi do potrzeb różnych grup
odbiorców (także „wirtualnych”)odbiorców (także „wirtualnych”) … … zachęca użytkowników do partycypacji zachęca użytkowników do partycypacji
(udziału w tworzeniu i rozwijaniu (udziału w tworzeniu i rozwijaniu
bibliotecznych zasobów bibliotecznych zasobów
i usług) i usług) … … wykorzystuje narzędzia i technologie Web wykorzystuje narzędzia i technologie Web
2.0 2.0 … … jest stale obecna w Sieci („wirusowa” jest stale obecna w Sieci („wirusowa”
dystrybucja informacji)dystrybucja informacji) … … buduje relacje z użytkownikami i buduje relacje z użytkownikami i
otoczeniem, tworząc wokół siebie wirtualną otoczeniem, tworząc wokół siebie wirtualną
skanowanie przez wolontariuszy materiałów skanowanie przez wolontariuszy materiałów do publikacji w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej do publikacji w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej
Spis treści publikacji Silesia Sacra Spis treści publikacji Silesia Sacra (linki prowadzą do stron publikacji w ŚBC)(linki prowadzą do stron publikacji w ŚBC)
prezentacja zasobów w serwisach Web 2.0, w świecie prezentacja zasobów w serwisach Web 2.0, w świecie
wirtualnym Second Life, itp.wirtualnym Second Life, itp. dystrybucja informacji o zasobach poprzez kanały RSSdystrybucja informacji o zasobach poprzez kanały RSS informacja o zasobach w serwisach Web 2.0 (Flickr, informacja o zasobach w serwisach Web 2.0 (Flickr,
YouTube, MySpace, SlideShare) i na blogachYouTube, MySpace, SlideShare) i na blogach gadżety – wyszukiwarki do umieszczenia na gadżety – wyszukiwarki do umieszczenia na
spersonalizowanej stronie iGoogle i zintegrowane z spersonalizowanej stronie iGoogle i zintegrowane z
polecanie zasobów innym osobom (dLibra 4.0, fora polecanie zasobów innym osobom (dLibra 4.0, fora
dyskusyjne, blogi) dyskusyjne, blogi) dodawanie URL publikacji do serwisów zakładek dodawanie URL publikacji do serwisów zakładek
społecznościowych (dLibra 4.0)społecznościowych (dLibra 4.0) umieszczanie linków w serwisach zakładkowych umieszczanie linków w serwisach zakładkowych
i tagowanie zasobów (Delicious, PennTags)i tagowanie zasobów (Delicious, PennTags) polecanie znalezionych w Sieci stron bibliotek polecanie znalezionych w Sieci stron bibliotek
Zasoby cyfrowe bibliotek w Second Zasoby cyfrowe bibliotek w Second LifeLife
University of University of Pennsylvania – cyfrowe Pennsylvania – cyfrowe kolekcjekolekcje
Library of Congress – Library of Congress – cyfrowe wystawycyfrowe wystawy
lista ostatnio dodanych lista ostatnio dodanych publikacji w dynamicznych publikacji w dynamicznych zakładkach Mozilli Firefoxzakładkach Mozilli Firefox
Informacja o ostatnio dodanych publikacjach Informacja o ostatnio dodanych publikacjach w ŚBC za pomocą kanału RSSw ŚBC za pomocą kanału RSS
kanały RSSkanały RSS
dodawanie publikacji do serwisów dodawanie publikacji do serwisów zakładkowychzakładkowych
promocja cyfrowych kolekcji w serwisie promocja cyfrowych kolekcji w serwisie FlickrFlickr
spis treści kieruje do spis treści kieruje do publikacji cyfrowych na publikacji cyfrowych na stronie Birmingham Public stronie Birmingham Public Library Library http://bplonline.cdmhost.cohttp://bplonline.cdmhost.comm
i społecznością użytkownikówi społecznością użytkowników
budowa instytucjonalnych repozytoriów budowa instytucjonalnych repozytoriów
cyfrowych z wykorzystaniem cyfrowych z wykorzystaniem
oprogramowania open source (kilkaset oprogramowania open source (kilkaset
instalacji na całym świecie)instalacji na całym świecie) budowanie wirtualnej społeczności budowanie wirtualnej społeczności
użytkowników serwisu (pracowników i użytkowników serwisu (pracowników i
studentów uczelni)studentów uczelni) publikowanie materiałów przez publikowanie materiałów przez
użytkowników, tworzenie treści serwisuużytkowników, tworzenie treści serwisu narzędzia komunikacji i wymiany informacjinarzędzia komunikacji i wymiany informacji
dSpace – repozytorium cyfrowe i wirtualna społecznośćdSpace – repozytorium cyfrowe i wirtualna społeczność
www.dspace.org/www.dspace.org/
„„I am interested to learn whether a copy of Erwin HINTZE's I am interested to learn whether a copy of Erwin HINTZE's book "Katalog der vom Verein 'Jüdisches Museum Breslau'" book "Katalog der vom Verein 'Jüdisches Museum Breslau'" (Breslau, 1929) is likely to become available through your (Breslau, 1929) is likely to become available through your excellent online library service.”excellent online library service.”
„… „… chciałbym skanować … książki nt. historii Śląska i chciałbym skanować … książki nt. historii Śląska i umieszczać je w internecie do bezpłatnego przeglądania, a umieszczać je w internecie do bezpłatnego przeglądania, a
potem stopniowo tłumaczyć lub opisywać …”potem stopniowo tłumaczyć lub opisywać …”
„„Jestem studentem ….. obroniłem z wynikiem bardzo dobrym … Jestem studentem ….. obroniłem z wynikiem bardzo dobrym … pracę magisterską … chciałbym zapytać, w jaki ewentualnie pracę magisterską … chciałbym zapytać, w jaki ewentualnie sposób można byłoby dołączyć pracę do zasobów cyfrowej sposób można byłoby dołączyć pracę do zasobów cyfrowej biblioteki, i czy w ogóle biblioteka byłaby taką pracą biblioteki, i czy w ogóle biblioteka byłaby taką pracą zainteresowana?”zainteresowana?”
“Jakie są szanse że udostępnicie w formie cyfrowej kolejne Jakie są szanse że udostępnicie w formie cyfrowej kolejne tomy …? Mam jeszcze jedną propozycję … Pozdrawiam, łączę tomy …? Mam jeszcze jedną propozycję … Pozdrawiam, łączę wyrazy podziwu dla Państwa pracy i szczerej sympatii dla tej wyrazy podziwu dla Państwa pracy i szczerej sympatii dla tej
formy udostępniania dzieł praktycznie niedostępnych”formy udostępniania dzieł praktycznie niedostępnych”
„… „… jestem zainteresowany opublikowaniem spisu mieszkańców jestem zainteresowany opublikowaniem spisu mieszkańców powiatu …. Wiem, że w Bibliotece … są 2 egzemplarze do powiatu …. Wiem, że w Bibliotece … są 2 egzemplarze do przeglądania na miejscu, co dostęp do nich czyni ograniczonym. przeglądania na miejscu, co dostęp do nich czyni ograniczonym. Gdybyście Państwo … zamieścili tę publikację w wersji Gdybyście Państwo … zamieścili tę publikację w wersji cyfrowej, sprawilibyście satysfakcję wielu osobom”cyfrowej, sprawilibyście satysfakcję wielu osobom”
Zamiast podziękowania za uwagęZamiast podziękowania za uwagę