Bài tập McKenzie - WordPress.com · 2015. 10. 18. · Bài tập McKenzie : Các bài tập McKenzie được hình thành khi Robin McKenzie nhận thấy một số bệnh nhân

1

Bài tập McKenzie :

Các bài tập McKenzie được hình thành khi Robin McKenzie nhận thấy

một số bệnh nhân của ông giảm đau rõ rệt khi được đặt trong tư thế duỗi

lưng (Mc Kenzie, 1981).

* Mục đích:

Mục đích của bài tập McKenzie là trung tâm hóa (centralization) vị

trí đau ở vùng lưng. Nếu bệnh nhân đau từ thắt lưng, lan đến mông, đùi sau

và bắp chân phải, thì mục tiêu là làm cho vị trí đau khu trú đến trung tâm,

ban đầu là lưng, mông, đùi sau… và cuối cùng chỉ còn lại đau khu trú ở

vùng thắt lưng.

*Đối tượng:

- Chương trình tập McKenzie: Chủ yếu dụa trên các tư thế duỗi nhằm mục đích giảm đau cấp tính và điều chỉnh tình trạng thoát vị đĩa đệm, dự phòng tái phát ở các bệnh nhân thoát vị địa trung tâm hoặc sau- bên.

* Các bài tập:

Bài tập 1: Nằm sấp thư giãn

Người bệnh nằm sấp, hai tay đặt dọc thân mình, đầu quay sang một

bên, hít thở sâu vài lần sau đó nằm thư giãn, duy trì tư thế này trong 5 đến

10 phút.

Hình 1. Nằm sấp thư giãn

Thực hiện 3-6 lần trong ngày, cũng có thể nằm tư thế này khi nghỉ

ngơi.

2

Bài tập 2: Nằm sấp và duỗi thân ở tư thế chống trên hai khuỷu tay

Bắt đầu từ tư thế nằm như bài tập 1, đặt 2 khuỷu tay bên dưới vai,

rồi duỗi thân và chống trên 2 khuỷu tay, hít thở sâu vài lần để cho các cơ

vùng thắt lưng thư giãn hoàn toàn. Duy trì tư thế này trong 5đến 10phút

hoặc lâu hơn nếu cảm thấy dễ chịu. Mỗi ngày tập 3-6 lần.

Hình 2. Nằm sấp và duỗi thân ở tư thế chống trên hai khuỷu tay

Bài tập 3: Duỗi thân ở tư thế nằm sấp chống trên hai bàn tay

Bắt đầu từ tư thế nằm sấp như bài tập 1, đặt 2 bàn tay dưới vai, dần

dần dùng lực 2 tay để nâng thân mình lên trong giới hạn đau chịu được tạo

nên một sự võng thắt lưng, chú ý giữ cho khung chậu và cẳng chân áp sát

trên sàn tập, duy trì tư thế này trong 5đến 10p(có thể dài hơn nếu bệnh

nhân thấy dễ chịu, đau giảm, triệu chứng khu trú lại). Lúc đầu cần thực

hiện dần dần, sau đó nâng dần mức độ ưỡn thân mình về phía sau đến mức

có thể được. Mỗi lần tập, thực hiện bài tập này 10 lần, tập 3-6 lần trong

ngày.

3

Hình 3. Duỗi thân ở tư thế nằm sấp chống trên hai bàn tay

Bài tập 4: Duỗi lưng ở tư thế đứng

Đứng thẳng với 2 chân dạng nhẹ, đặt bàn tay chống hông với các

ngón tay hướng ra phía sau. Ưỡn thân về phía sau càng nhiều càng tốt, chú

4

ý giữ hai khớp gối thẳng khi làm động tác, giữ tư thế này trong 3đến 10p

trở lại tư thế ban đầu. Cứ sau mỗi lần thực hiện thì cố gắng ưỡn người ra

sau thêm một ít nữa để đạt dần đến mức tối đa.

Hình 2.4. Duỗi lưng ở tư thế đứng

Bài tập 5: Gập 2 chân ở tư thế nằm

Bệnh nhân nằm ngửa với hai đầu gối gập, hai bàn chân đặt sát trên

sàn nhà hay mặt giường. Tiến hành gập 2 gối về phía ngực, dùng hai bàn

tay ôm hai đầu gối và kéo đầu gối về phía ngực càng nhiều càng tốt. Sau

mỗi động tác, cố gắng tăng dần mức độ gập đến khi gối chạm đến ngực.

Trong khi làm chú ý không nâng đầu và không gập đầu vào thân, đồng thời

không duỗi thẳng hai chân khi hạ thấp chân xuống khi làm động tác. Bài

tập này nhằm mục đích điều trị sự co cứng cơ ở vùng thắt lưng và sự giảm

khả năng gập cột sống. Nó nên được thực hiện thận trọng. Trong một lần

5

tập, thực hiện từ 5 hoặc 6 động tác này, mỗi ngày tập 3 đến 4 lần. Bài tập

này làm giảm sự ưỡn cột sống do đó sau khi làm bài tập này thì phải thực

hiện ngay bài tập 3 ( để lấy lại độ ưỡn thắt lưng).

Hình 2.5. Gập 2 chân ở tư thế nằm

Bài tập 6: Gập lưng ở tư thế ngồi

Ngồi trên ghế với 2 chân dạng, 2 bàn tay đặt trên 2 đầu gối, gập

thân về phía trước, 2 tay duỗi thẳng đến khi chạm nền nhà thì quay về tư

thế ban đầu. Thực hiện bài này, cứ sau mỗi lần lặp lại thì cố gắng gập thân

thêm chút nữa đến khi đạt được gập tối đa. Bài tập này có thể thực hiện

hiệu quả hơn bằng cách ngồi gập thân về trước, dùng 2 bàn tay nắm lấy 2

cổ chân, kéo thân mình gập nhiều hơn.

Bài tập này nên áp dụng sau khi tập bài tập 5 một tuần mà hiệu

quả, không gây đau. Lúc khởi đầu, mỗi lần tập chỉ nên tập 5 hoặc 6 lần,

mỗi ngày tập 4 lần. Chú ý sau khi tập bài này phải thực hiện ngay bài tập 3.

6

Hình 2.6. Gập lưng ở tư thế ngồi

Bài tập 7: Gập thân ở tư thế đứng

Người bệnh đứng thẳng, hai bàn tay để dọc thân, hai chân dạng.

Cúi gập thân về trước, các ngón tay càng tiến gần đến 2 bàn chân càng tốt,

rồi trở về tư thế ban đầu. Cứ sau mỗi lần tập bài này, cố gắng để gập thân

càng nhiều càng tốt tiến đến mức tối đa.

Bài tập này thực hiện sau khi tập bài tập 6 hai tuần mà hiệu quả,

không gây đau. Khởi đầu, mỗi lần tập thực hiện lặp lại động tác 5 hoặc 6

lần. Mỗi ngày tập 1 đến 2 lần. Sauk khi kết thúc tập bài tập này phải thực

7

hiện ngay bài tập 3. Trong thời gian 3 tháng kể từ khi hết đau, không thực

hiện bài tập này ở thời điểm 4 giờ đầu tiên trong ngày.

*Chú ý:

• Nguyên lý: Tập trung hóa điểm đau , đau tại lưng không lan

xuống chân.

• Trong quá trình tập bệnh nhân tập một động tác hết đau mới

sang động tác tiếp theo, tập đau lan xuống chân thì ngưng tập.

• Điều chỉnh vẹo cột sống trước khi tập.

Hình 2.7. Gập thân ở tư thế đứng

Trình bày:

CN.Nguyễn Thị Sâm CN. Trần Thị Giai CN.Phạm Văn Khôi.