PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W SZKOŁACH
Żyjemy w czasach, gdzie każdego dnia mamy
do czynienia z różnego rodzaju wypadkami.
Spotykamy je wszędzie i często sami nim
ulegamy.
Niestety, wypadkom ulegają również dzieci i
młodzież i to w miejscach - wydawałoby się
bezpiecznych - w szkołach, przedszkolach i
innych placówkach oświatowych.
Dyrektor szkoły musi więc zadbać o
bezpieczny i zdrowy pobyt oraz
funkcjonowanie użytkowników szkoły, czyli:
wychowanków
pracowników
Zadania dyrektora w zakresie bezpieczeństwa
uczniów wynikają z Karty Nauczyciela (art.7):
„Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad dziećmi i
młodzieżą uczącą się w szkole”
oraz z Ustawy o systemie oświaty (art.29):
„Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad uczniami
oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju
psychofizycznego poprzez aktywne działania
prozdrowotne”.
Do podstawowych regulacji prawnych w zakresie
bezpieczeństwa i higieny w szkołach zaliczamy:
1. Ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jednolity: Dz.
U. 1998 r. Nr 21 poz. 94)
2. Ustawę o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. Nr 95, poz.
425 z póź. zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31
grudnia 1992 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i
niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69).
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,
innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz.
719).
Inne dokumenty określające zasady bezpieczeństwa
w szkole:
Statut Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych
w Czyżewie.
Regulamin dyżuru nauczycieli w czasie przerw
międzylekcyjnych.
Regulamin korzystania z hali sportowej ZSOiZ w
Czyżewie.
Regulamin pracy.
Regulaminy pracowni.
Instrukcje ogólne i stanowiskowe w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy.
W przypadku nie przestrzegania przez pracowników
wewnętrznych nakazów jak również przepisów bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych pracodawca
może stosować:
- karę upomnienia
- karę nagany
Za nie przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych
pracodawca może również stosować karę pieniężną.
Podstawą prawna do stosowania tego typu kar jest Ustawa z dnia 26
czerwca 1974 roku - „Kodeks pracy” art.108 § 1 i 2
ZADANIA OPIEKUŃCZE SZKOŁY Z
UWZGLĘDNIENIEM PRZEPISÓW BHP :
1) Sprawowanie opieki nad uczniami w szkole podczas zajęć
obowiązkowych, nadobowiązkowych, pozalekcyjnych.
2) W zakresie sprawowania opieki nad uczniami podczas zajęć
poza terenem szkoły w trakcie wycieczek organizowanych
przez szkołę.
3) W zakresie pełnienia dyżurów nauczycielskich w szkole.
4) W zakresie zaistnienia wypadku uczniowskiego.
1) Sprawowanie opieki nad uczniami w szkole podczas zajęć
obowiązkowych, nadobowiązkowych, pozalekcyjnych.
a) każdy nauczyciel systematycznie kontroluje miejsce, gdzie
prowadzi zajęcia,
b) każdy nauczyciel kontroluje obecność uczniów na swojej
lekcji, odnotowuje obecności potwierdzając stan podpisem,
reaguje na nagłe "zniknięcie" ucznia ze szkoły,
c) w pracowniach o zwiększonym ryzyku wypadku każdy prowadzący
zajęcia:
• dba o przestrzeganie zasad BHP,
• opiekun pracowni opracowuje regulamin pracowni, a w nim zasady
bezpieczeństwa i każdorazowo na początku roku zapoznaje z nimi uczniów,
d) w salach gimnastycznych i na boiskach nauczyciel prowadzący
zajęcia:
• sprawdza sprawność sprzętu sportowego przed rozpoczęciem zajęć,
• dba o dobrą organizację zajęć i zdyscyplinowanie uczniów,
• dostosowuje wymagania i formę zajęć do możliwości fizycznych uczniów,
• asekuruje uczniów podczas ćwiczeń na przyrządach
2) W zakresie sprawowania opieki nad uczniami podczas zajęć
poza terenem szkoły w trakcie wycieczek organizowanych przez
szkołę.
a. każdy nauczyciel organizujący jednostkę lekcyjną w terenie zgłasza swoje
wyjścia dyrektorowi szkoły,
b. zasady opieki nad grupami uczniowskimi:
• jeden opiekun na 30 - 35 uczniów, jeśli jest to wyjazd/wyjście poza teren szkolny
w obrębie tej samej miejscowości
• jeden opiekun na grupę ok. 25 uczniów, jeżeli jest to wyjazd poza miejscowość,
która jest siedzibą szkoły
• na obozach stałych specjalistycznie – sportowych – 20 uczestników na 1
wychowawcę,
• kąpiel odbywa się w grupach nie więcej niż 15 osobowych i wyłącznie w
kąpieliskach strzeżonych z ratownikiem,
c. na udział w wycieczce oraz imprezie turystycznej organizowanej poza
granicami miasta kierownik musi uzyskać zgodę rodziców ucznia,
d. wszystkie wycieczki i imprezy pozaszkolne wymagają wypełnienia "karty
wycieczki",
e. obowiązkiem każdego kierownika imprezy (opiekuna grupy) jest ciągłe
liczenie uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca i po przybyciu do
celu. Kierownik wycieczki (biwaku) wydaje polecenia uczestnikom, w razie
wypadku podejmuje decyzje, tak jak dyrektor szkoły i odpowiada za nie.
f. nie wolno organizować żadnych wyjść w teren w wypadku: burzy, śnieżycy i
gołoledzi,
3) W zakresie pełnienia dyżurów nauczycielskich w szkole.
a. nauczyciele pełnią dyżury wg wywieszonego na tablicy ogłoszeń grafiku,
b. dyżury pełnione są odpowiednio:
I zmiana: od godz. 7.40 do godz. 10.40
II zmiana: od godz. 11.25 do końca ostatniej przerwy dyżurującego
c. dyżur musi być pełniony aktywnie, nauczyciele dyżurni zapobiegają
niebezpiecznym zabawom i zachowaniom na korytarzach i w sanitariatach,
d. nauczyciel przejmujący zastępstwo za nauczyciela nieobecnego przejmuje
również za niego dyżur po przebytej lekcji,
e. w przypadku konieczności wcześniejszego zejścia z dyżuru nauczyciel
dyżurujący organizuje we własnym zakresie zastępstwo,
f. nauczyciele wychowania fizycznego pełnią dyżur na obiekcie hali sportowej,
4) W zakresie zaistnienia wypadku uczniowskiego.
a. każdy nauczyciel, który jest jego świadkiem zdarzenia wykonuje poniższe
czynności:
udziela pomocy medycznej,
zawiadamia pielęgniarkę szkolną,
zawiadamia dyrektora szkoły o zaistniałym wypadku
• jeżeli wypadek został spowodowany niesprawnością techniczną
pomieszczenia lub urządzeń, miejsce to należy pozostawić nienaruszone w celu
dokonania oględzin lub szkicu,
• jeśli wypadek zdarzyłby się w godzinach wieczornych (dyskoteka, itp.)-
nauczyciel sam decyduje o postępowaniu, w trudniejszym przypadku wzywa
Pogotowie Ratunkowe, zawiadamia dyrektora, a następnie rodziców,
• jeżeli wypadek zdarzyłby się w czasie wycieczki - wszystkie stosowne
decyzje podejmuje kierownik wycieczki i odpowiada za nie,
b. dyrektor szkoły o zaistniałym wypadku zagrażającym zdrowiu
ucznia zawiadamia:
• Pogotowie Ratunkowe,
• rodziców ucznia,
• w przypadku ciężkiego uszkodzenia ciała lub śmierci również policję lub
prokuratora a następnie Kuratorium Oświaty, miejsce wypadku zabezpiecza w
celu dokonania oględzin.
Niedopuszczone jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć w szkole bez nadzoru
upoważnionej do tego osoby.
Przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela. W czasie
przerw należy, jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, umożliwić
uczniom przebywanie na świeżym powietrzu, należy przewietrzyć klasy, a
jeżeli zajdzie taka potrzeba czynić to również w czasie zajęć.
Jeżeli pomieszczenie lub miejsce, w którym mają prowadzone być zajęcia, lub
sprzęt i wyposażenie tych miejsc stwarzają zagrożenia dla bezpieczeństwa, nie
należy dopuścić do rozpoczęcia zajęć, jeżeli zaś zagrożenie to ujawni się w
czasie prowadzenia zajęć, należy je bezzwłocznie przerwać i opuścić zagrożone
miejsce.
Miejsca pracy oraz pomieszczenia, do których nieuprawnionym osobom wstęp
jest zabroniony, należy odpowiednio oznakować i zabezpieczyć przed
swobodnym do nich dostępem.
Pomieszczenia szkoły, a w szczególności takie jak pokój nauczycielski,
laboratoria, pracownie, warsztaty szkolne, gabinet nauczycieli wychowania
fizycznego należy wyposażyć w środki niezbędne do udzielania pierwszej
pomocy, a nauczycieli w szczególności tych pracujących w wymienionych
pomieszczeniach, przeszkolić w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
W warsztatach, pracowniach, laboratoriach, a także w sali gimnastycznej
powinno się wywiesić regulaminy korzystania z tych pomieszczeń zgodnie z
zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przy maszynach i innych urządzeniach technicznych wywiesza się w
widocznych miejscach instrukcję bezpiecznej obsługi, a każdy uczeń powinien
się z nią zapoznać przed rozpoczęciem pracy.
Nauczyciele lub instruktorzy mają obowiązek zapoznać uczniów z zasadami i
metodami pracy zapewniającymi bezpieczeństwo i higienę przy wykonywaniu
czynności na stanowisku szkoleniowym (roboczym). Przeszkolenie uczniów
powinno być udokumentowane (zapis w dzienniku, lista obecności lub inne).
ZASADY EWAKUACJI W SZKOŁACH
Właściciel lub zarządca obiektu przeznaczonego dla ponad 50 osób
będących jego stałymi użytkownikami, powinien co najmniej raz na 2 lata
przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków
ewakuacji z całego obiektu.
W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie
grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli,
internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji
oraz warunków ewakuacji należy dokonać - co najmniej raz na rok,
jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia
korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.
Właściciel lub zarządca obiektu powiadamia właściwego miejscowo
Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej o terminie
przeprowadzenia ewakuacji nie później niż na tydzień przed ich
przeprowadzeniem.
• Po podjęciu decyzji o ewakuacji osób i mienia należy niezwłocznie powiadomić
wszystkich pracowników oraz osoby przebywające na terenie ewakuowanego odcinka o
powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji.
• W pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których
powstał pożar, oraz pomieszczeń zagrożonych.
• Następnie należy ewakuować osoby poczynając od najwyższych kondygnacji. Należy
dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby o
ograniczonej z różnych względów zdolności poruszania się, natomiast zamykać
strumień ruchu powinny osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach.
• Osoby z ograniczoną zdolnością poruszania się należy ewakuować przy
wykorzystaniu wózków bądź przenosić na rękach.
• Podczas ewakuacji z pomieszczeń, uczniów należy kierować na oznaczone drogi
ewakuacyjne (korytarze), zgodnie ze znakami ewakuacyjnymi oraz schematem
ewakuacji, aż do miejsc bezpiecznych.
• należy wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczenia objętego pożarem
lub całego obiektu,
• uruchomić oświetlenie awaryjne ( ewakuacyjne ),
• usunąć z zasięgu ognia wszystkie materiały palne,
• nie otwierać bez koniecznej potrzeby okien, drzwi w pomieszczeniach,
• ewakuację należy prowadzić równocześnie z akcją gaśniczą,
• przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji
pochylonej, wzdłuż ścian,
• ewakuację mienia zaczynamy po ewakuacji osób, uczniów,
• w trakcie ewakuacji nie należy zamykać drzwi do pomieszczeń na klucz,
• po przypadku przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej lub innych jednostek
ratowniczych w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący przebiegiem akcji zobowiązany
jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania
się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki taktycznej straży pożarnej.
W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych, należy:
• niezwłocznie, dostępnymi środkami powiadomić o sytuacji kierownika akcji
ewakuacyjnej,
• ograniczyć wydobywanie się dymu z pomieszczenia objętego pożarem poprzez
zamknięcie drzwi i uszczelnienie mokrymi materiałami,
• natychmiast otworzyć okna znajdujące się na korytarzu i klatce schodowej,
aby wypuścić dym i zapewnić dopływ świeżego powietrza,
• ludzi odciętych od wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia, należy
zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru i
najbezpieczniejszym; drzwi do tego pomieszczenia, należy zamknąć i uszczelnić
je mokrymi materiałami (np.: zasłonki, szmaty, ubrania); oczekujemy na
pomoc służb ratowniczych przy otwartych oknach.