Bezik Oynayan Kadinlar - Edip Cansever

8/9/2019 Bezik Oynayan Kadinlar - Edip Cansever

1/35

NDEKLER

BEZK OYNAYAN KADINLAR

Manastrl Hilmi Beye Birinci Mektup,Manastrl Hilmi Beye ikinci Mektup,Manastrl Hilmi Beye nc Mektup,Cemal'in Konumalar /1,Cemal'in Konumalar /II,Cemal'in Konumalar /III,Manastrl Hilmi Beye Drdnc Mektup,Seniha'nn Gnlnden /I,Seniha'nn Gnlnden /II,Seniha'nn Gnlnden /III,Seniha'nn Gnlnden /IV,Seniha'nn Gnlnden /V,Seniha'nn Gnlnden /VI,

Seniha'nn Gnlnden /VII,

ESTER'N SYLEDKLER

Kendime,stek,Kan Yargs,Gz Suyumda,Akmay Duydum,O Bile,D,Duru,

Dou,Umu,kilemler,zleyi,Saplant,Gidemeyi,Bili,Yenili,Bitmeyen,D,Uyan,Biti,


2/35

BEZK OYNAYAN KADINLAR


3/35

MANASTIRLI HLM BEYE BRNC MEKTUP

te u yamurlar, ite u balkon, ite bente u begonya, ite yalnzlkte su damlacklar, alnmda, kollarmdate yok oluumdan doan kentHibir yere tanyorum, kendime szyorum yalnzBen dediim koskocaman bir oyukKoltuun stnde, aynadaki yansdaBir oyuk! sofada, mutfakta, yatamdaYaamay tersinden kolluyorum sankiYetiip ne geiyorum sk sk. SzgelimiBir iki saatte bitiveriyor bir mevsimyiBugn pazartesi mi? kapnn, pencerenin durumuSaly gsteriyor.

Salondaki byk saati sattmSaatin lebileceiHerhangi bir zaman paras yokGittii yeri bilmeyen bcekler gibiyimBir oyua, oyulmu bir yaama

Ne gerei var ki saatinBalkona kyorum srekliYollar yollar yollar katediyorum sanki byleceBir semtin ilk rengini alyorumrnein mraniye'de bir ay bahesindeyimBazanAnlardan anlara bir yol

VeAnlardan anlara sallanan baheHangi yapra koparsam son an avucumda kalyoryi.Yeniky'de bir kahve ier miyiz, dedim bu sabahBu sabah bu sabahOral olmad kimse pazartesi miydiOyuumdan kmtm tam, begonyamsa gller iinde

Nasl?Gllerse gller iinde yaniVe balkon demirinde bir mart. Dedim kiDeniz uralarda bir yerde olmal

t yok evin iindeDeniz uralarda bir yerde olmalt yokSanki dnyadaki btn ay ocaklar kapalVe gklerden tepelere inen bir sokakYa da bir akarsuyum benDenizseuralarda..Yok nemi bir iki gn kald martBalkondaDeniz de ld sonra, mart dayi iyi.Suyu tutmak gibi bir eydi hepsiGnler seni anmsadm zaman


4/35

Birden Kurtulu'tan Taksim'e giden bir tramvay grntsMavi bir elektirik akm tellerdeSanki kar yayor da srekli, Tepeba'ndayzKarlar gcrdyor ayaklarnn altndaBesbelli Gmsuyu'ndayz, Rus lokantasndayz

Ne tuhaf, biz her zaman her yerdeyiz ikimizarap imiiz, yoruzDarda dnya silinmikimiz ikimiz ikimizByle birka defa ikimizSonra ki bir fotorafa dnyor her ey

NaslsaSar emmi, mordan ekinmi, kahverengi bir fotorafaSahi, kalnca bir eyler giyinmeliyim benmyorum daBende herkes var, diyen bir kzn titrekSesleri dklyor kucama

Dudaklarm kan mavisi bugn.Biz burda iyiyiz, biz burda ok iyiyizBiz burda krk yandayz hepimizDrdmz bir kiiyiz de ondanimizden biri uyuyor olsa, falan filanOnu bekliyoruz bir kii olmak iinEvet evet, yanlmyorum benBir iki kii kaldmz zaman yanlabilirimDorusu yaYanlmak her eyi yeniden grmek gibi bir ey oluyorDuvardaki vitray, begonyaBegonya, vitray

Kurtulula Asmalmescit birbirine geiyorBir tramvayn durmasyla durmamas arasndaki ayrmKaranfil kokuyorsa birazYeni koparlm bir demet karanfilim benSalarn souk ve uzun.

Ne diyordum? yamurlar, evetmyorum rperiyorum sadeceBiimini zorlayan bir kedi gibiDur birazKap alnd, hayr, telefonTelefon kap telefonkisi birden mi yoksa

YoksaNe telefon ne kapBir imek sesi hi olmazsaO da deilSes filan duymadm ki benYuvarlandka byyenBir kartopunun yumuak sesi mi? belkiki sesi tayan bir ses

Neden olmasnBiraz nceki gibistmden biri kalkmt yok cannyle deil, bir glgeydi hepsi hepsiYer deitiren gezgin bir glgeBahedeki ceviz aacndan


5/35

eri srklenen.

MANASTIRLI HLM BEYE KNC MEKTUP

Susmann su kenarndayz bugnNe kadar sevgiyle konusak konuuyoruz daKorkuyoruz gzgze gelince Hilmi BeyKorkuyoruzSanki gzler rakiptir de birbirine yle deil miVe bir yokutan iner gibi oluyoruzBir yokutan bir yokua srekli

Nereye? Bilmem kiEllerimizde alkol sesleri, salarmzdaAlkol sesleri

Dalarmzda, idenizlerimizdeVe gnler gnlerin iinde yle yava kiYerine saplanyor bir srahiPencereler aknPerdeler bir uzak yol kadar uzunVe balkonKendi dudaklarnda imdiDonmu bir tavus kuuBir tavus kuu yontusu belki

Ne tuhafDemin de aadan bir bando getiSormak isterdim sana

Bir bando efinin hzn nedir Hilmi BeyBir bando efinin uykusu

Nasl bir uykudur ki Hilmi BeyNe ktElimde bir iekle yaz geti.Ve bugnepevre oturduk masann bana geneBezik oynadk Hilmi Bey her gn oynuyoruz yaGiysisiz, sadece kombinezonlarmzla yle iteOda ok scakt lal renkli ini sobaSeniha korse takyor, yahudi matmazel

Nerdeyse plakt terliyor terliyor terliyor

Ve Cemal bir keden bize bakyorduBakmyor gibi bakyorduDurmuyor gibi duruyordu daBenim anlamadm ite buDn dudan kesti ardaKrmz bir balkla oynuyordupt bir ara bal nedenperken dudan kestiBalk da krmzyd, kan daVe balk yzerekten geti grdm iyiceDudaklarndanDurdu Cemal gibi biraz tedeDurmuyor gibi durduAlamad, hibir ey sylemedi


6/35

Bu ocuk anlalmayann ta kendisiYalnzca sordu, bu yzden sana soruyorum ben deMelekler dii midir Hilmi BeyDiidir diye tutturduYani ben..yleyse neyim

Elimde bir yapma iekle.

Adm Cemile ya, ok seviyorum adm benocukluudur insann adCemal imdilik Cemal'dir evet, yledirBenimkisi bir anmsama CemileCemal - Cemile: yeni fkrm bir marulun sesiEzilmi iki vineVe akamAkam ki sallanacak haman bulduBuluyorSular menekelendi Hilmi Bey

Karpuz lambann altndaYorgunum biraz btn gn itimHepimiz itikCemal odasndan kmad hiTangolar aldk ststeEski tangolar bin dokuz yz on belerde ne vardBen pencereden bakarkenKimseler lmemitilm diye bir ey yoktu ki Hilmi BeyVar myd?Yzmden bir eyler akt aktim de menekelendi Hilmi Bey

Gkyz gibi bir ey bu ocuklukHibir yere gitmiyor.Nedense odasna kapandka CemalSoyunduka soyunuyor yahudi matmazelHrsl bir dii gibiEster, diyorum, EsterGlmsyor hafifeBir baka glmsemeyi karlar gibiprken grdn m sen iki pmeyiHilmi BeyTam yleHzla giyiniyor sonra, dar kyor

kii kalyoruz birdenYeni srlm bir elma gibi kalyoruzParlyor yeil tarafmz kendi aydnlndaimde bir souklukDmda bir begonya.Karanlk iyice darsRakmz bitirdik mzCemal odasndan kmyorBirazdan Ester de gelecekKoltua kecek, bir sigara yakacakGene bir ha gibi olacaz drdmzBir evin iinde kocaman bir ha

Kutsal deil, kirliCokulu deil, krk dkkSevinle ekeceiz onu kendimize.


7/35

MANASTIRLI HLM BEYE NC MEKTUP

Yaamaya yerleiyor Seniha

Kendi yaamnaGvercinsiz bir avlu mu? olabilirSrlar dklm bir ayna?Oysa ok getiYllar yllar yllarHer geen yl elinde sankiYprak, filizi yllar'ey' szc gibi bantszAailei gibi durduu yerde bir ezintiPiyano tular tek tek bakldndaarabuk bir gz atldnda aynntsz beyazYllar

SenihaGzlerinin alt uzun meneke.Dn korkuttu beni bazan oluyorKocas zmir'de yayor, Karyaka'daSahici bir ayrln dikiini dikiyor SenihaMavi maviUsul usul yaniKocas ben sevmedim hibir zamankizini bulmu diyorlar. Seniha aldrmyor pek,Aldrmyor daPudralar, kremler tiksindiriyor onuBu yzden Bohemya kaseyi krd dn sabah

Salarn kesecek olduSonra da sustu sustu sustuAkama dekHznler aclayor Hilmi BeyGeceler kat ve parlak

Anszn yere denLaciverdi bir kestane sesiAclar da aclayor gittikeSankiBir azarlanmayla lmn dnen ocuklar gibidn alyorum seni bazenou kez geceleri

Niye almayaym ka gz getiIslak kaputun gibi kokard gzlerSeni sevdiimi unutmuum Hilmi BeySeni de unutmak istiyorum artkUnutmak! ama naslSzgelimi ok hzl oynuyorum beziikiyi abuk abuk iiyorumHer ey bir hza dnyor ou zaman-Odam giyiniyorumOdam soyunuyorumYerlerini deitiriyorum eyalarnDar ksam, bir tramvaya binsem

Bir durak tede hemen iniyorumBoynumdaki annemden kalma kolye


8/35

Pembe bir buu, uup gidiyorBazan koparyorum, yeniden diziyorumGkyznde kaln sra benDnyaya tutuyorum kendimi, baklyorum

Nedense hep byle sanyorum'Nerdesin, akam oldu'Biraz anmsyorumSen bahe kapsndan girerkenBir kendim gibi caddelerdeyimZamann minesi soldu Hilmi BeyDemeye getiriyorum.Geenlerde Nisuaz'a gittimCemal'e birlikteHasr koltuklara oturdukDarda kar serpeliyordu, iki elma, klde piirilmiGiderek klyordu gzleri Cemal'inKahveyle konyak itimCemal tarn iti, konutu birazHerkes bana bakyor, herkes bana bakyor, herkesBana bakyor bana yle geliyorBacaklarm ite! gzeldir okAralk kapdan k kokusu doldu ieriyerperdim ite! omuzlarm da gzeldirAma benKaarak yaklayorum her grnmeyeUzaktan uzaa gzgzeyimUzaktan uzaa pyorumUzaklarda biriyle seviiyorumErkee benzer yalnz bir diiyim benEvet evet yleyim

Hi deilse yle olmalymHer neyse..Az sonra Muhassen geldi tanmazsn-Kurtulu'ta, ayn caddede oturuyoruzSevimenin glgesi gibidir yalnzkenDnmenin diisiEvini iletiyor bana ne bundanKonyak iiyor o daSonra bir konyak dahaKpkrmz glyor glsn, iyiBtn gvdesiyle glyorBende glyorum

Vitrinlerdeki kesme bardaklararap ieleri, bir gemi resmiGlyor durmadan hepsiKarda bir ev, krk odal sankiHer odada bir boy aynasHer boy aynasndaBeyolu'nun bir parasDurmakszn glyorYaan kar hemen eriyor yere der dmezGlmyor, glmsyorMakyajn tazeliyor MuhassenKalkp gidiyorAcnn k aylar, diyor birdenbire Cemaline ekilip de souktanOyuncan orda bulamayan


9/35

Bir ocuk gibiEvet, hi ocuk olmad CemalOlmayacak daKalkacaz birazdanAcnn k aylar

Ne yapsam belirsizim.

Eve dnyoruz soldu minesi zamannBugn de bir ey yaptkTam kapdan gireceizUzakta bir laterna sesiBir kadn alamasPencereden sarktlm bir sepetSepette bir karnbahar patlamasSar elmalareri giriyoruzBu kap hi deimez mi, diyor CemalBu kapVe her ey.

CEMAL'N KONUMALARI /I

Bir eyler iziyorum buulu cama benCemal'in slak sesiKayp gidiyor buulu camda

Bir sabah yamurunun en kk tanmysau benim sesimizip izip siliyorum sesimiBirden odayla dars birleiyor

Ve birleir birlemezkarp cebinden byk aynasn gkBir istasyonda yolcularn bekleyennsanlar gibi hafife glmsyorBanaElimi sallyorum iimdenBuruk iimdenBelli belirsiz.Yal bir ocuum ben, ocuklarn en yalsAzmda sakz tatlsnn hi eksilmeyen tadSevilince kendimi tadyorum bir deKendime dnyorum

Ah iimin derin rengiYoun kokusuBiraz nceydiYalova'da bir oteldeyizok byk bir oteldeyiz hepimiziekler var ok byk aalar gibiKrmzlar uzun, usuz bucakszSonra bir vapurun bayraGrmtmAnnemin yakut yzGrmtmBen herkesin oluydum o zamanlarKalabalktk.Elimi buulu camdan ektim


10/35

Salarm doldu yzmeSalarm neden byle uzun kimbilirSevmiyorum hiYalnz yapyor beniHem niyeHerkesin zlemi benim zlemim deil ki

Az konuuyorum bu yzdenTenhalarda duruyorumSanki yaamm benimnce bir susuzluk vakti

Suyu musluktan iiyorum sk skKimseye gstermedenByleceHi mi hi bitmiyor imem

Nisann slak sesiKocaman bir gl haziranGelip gelip vuruyorUzaktan bakyorum

K aylarna bakar gibiKirliift kollu bir lambaya benziyorlarSeniha teyzemle annemBezik oynuyorlar geneMasada rak srahisi dilim dilim ve renkliTabakta solgun meyvalar

Sanki kimse birbirine bir ey demediVeSuyu ekilmi portakallar portakallar

Ne? ne zaman? imdi unuttumBykannemin lm saatiEster vazoya iekler yerletiriyorPembe sesiyle

Bahar yerletiren bir tanrnn elleriKokusunu duyuyorum uzaktanHayr, kokusunu dnyorumBenim olmayan kokular..nsan kendi kokusunu bilir miBilmemBilemezAma annem Ester'inEster'se annemin kokusunu biliyordurSanrm baz kokular da duyulmaz, grlrBen grdmte u karki bahenin kokusuToprakla gne karm bir kokuBen grdmBykannemin lm kokusuGrdm benSonra annemi bir kokuda grdm iyiceSeniha teyzemi deok ar bir kokudan gelmi oluyor teyzemMuhassen'den dnd zamanO evdenaret parmana benziyor baz kokular

Gsteriyor gsteriyor gsteriyorDemin yanndan getim


11/35

Bugn baka trl kokuyor EsterDudam kanatan balk gibi deilBaharda kar yaar m, yle kokuyorKapsn ilk kez ap daeri giriliverenYeni bir ev gibi kokuyor

Bin trl kokuyor bugn Ester.

(ok geni bir ayrda yryorum yryorumEzilen otlar gibiyimEzilen otlar gibiyim ayaklarmn altndaKendi ayaklarmn

NedenseBu byle houma gidiyor.)

CEMALN KONUMALARI /II

Odamn penceresi yok daha iyiKendime bakyorum ben deKendimden sarkm kollarmaKendimden damtlm gzlerime

Bakmyorum, duyuyorum onlar sadeceBylesi iyi, ok iyiKapy kilitledin kapmSalonda grltler, ut sesleriMuhibbe gelmi olacak Burgaz'danBirka kere grdmimand ok, beyazd

Salar mavi gibiydi yleydiMaviler salar gibiydiAk denizlere benzerdiVe yzbriimlerle doluGizemli bir diki kutusuydu sankiGeen yaz denize girdiim gnler..Anmsyorum

Ne vard ortalkta maviden bakaSadece bir mart o da maviyle beslenenGrdn m demitim kendi kendimeMavilik de ocukluk gibi

Unutulmayacak hi.Evet, MuhibbeParas bitince gelir bizeBir iki gn kalr giderSabahtan akama ut sesleriRak sofralarYznde, gsnde, ellerindeDa kaym ibriimlerEk: bir fayton sesinin sessizlii delm anmsatan banalmt bykannemdil ykayclarn grmtm ilk defa

Dudaklar yemyeil biriKartryor muyum yoksaBir sirk afiindeki adamla


12/35

Seslenmiti, anmsyorumHi deilse pedikrlerini silin!Sonbahard.Odamn penceresi yok iyi ki yokKonuuyorum kendimleCemal! herhangi bir mevsim anmsar msn

Yaz aylarnn dna kaymBirazinde sevgilerin soluk aldAnmsar msnVe yazlar yuvarlak mdr CemalOval mdrizgi izgi midir yoksaHerkes bir yerlere giderBir yerlerden gelir de ondan mGelinciklerle tuzlu suyun sevimesi miydi

Ne dedinSen yle bir yere gittin de ondan

Geen yazSrdn dudaklarna gelincikleri, srdn srdnri bir ruj lekesine benzetinceye kadarSonra da ptn kendini, ptn ptnOras neresiydi, unuttun imdiAdszla ok yakan bir yerdi.Akamstlerinin bir trds vard CemalVar mydBelli belirsiz anmsar msnBir atlkarnca gibi dnyordu denizGndousundan gnbatmnaAynaya baktnd durup dururken

Oteldeki byk aynayaGzbebeklerin krmzyd bir anDnyorlard boyunakarp attnd onlarDenize attnd, anmsaBir ift balk olup geri dndlerRuhundaki klleri yaktlard.Ut sesleri kesildi, iyiUzaklarda bir fstk am yarld ortasndanBir ku ls dt sankiBlnd sesler deBir faytonun sessizlii de blnd

Dudaklarn atn kapadnekilmi alardaki balklar gibiBirden gelinciklerle doldu dnyan.

nsan iki kii olmal, deil miEn azndan iki kiiSen yalnzsnYalnzln her zamanki ikindisi.

(Yryorum yryorum otlarmn stndeEzile ezile benBir eyi ilk defa duymann belirsizliim

Yavaa ataraktan stmden.)


13/35

CEMALN KONUMALARI /III

Ben mi konuuyorum Cemal miTanrnn talar m konuan

Birbirine gemi smskYollar boyunca uzayan uzayan.

Kurtulu'tan ok uzaklardaymBirbirimizden ok uzaklardayzok yaknz birbirimize tekdze gnler-Ester parmaklarn geirmi kalbineYeim tal inesini yoklar gibi

Sktrlm bir sandvi sesiSrekli anneme bakyorAnnemse bir elinde rak kadehitekinde ktlar

Oyun ktlarTeyzeme bakyor srekliTeyzemse yaratlmakta olan bir anya benziyorBaklar anlamszGlgeliKendine bakyor olmal

Ne tuhaf, herkes bir yerlere bakyorHi kmldamadanBir k paras dyor annemin yzneArada kovmak iin elini sallyor yalnz

Dalgnlk, baka deilNeyi bitiriyoruz, neyi balatyoruz

Neyi bekliyoruz, bilmem kiKap m alnyor ne gidip ayorumKimse yokPeki

Nasl karlanr yok olan bir eyKarlyorumBirlikte salona geiyoruz.Oturuyoruz kar karyaYok olan eyle ikimizSar koltua kyor o her ey sar zatenBen kahverengi koltua oturuyorum her ey kahverengiKimse grmyor bizi

Gremezler kiUup uup konuyoruz yerlerimizeBir konfeti demetinden kopmu gibiDlerimizden .salm gibiyi eleniyoruz yok olan eyle ikimizSigarasn yakyor oyi, yaksnBardana cin koyuyorumAr ar iiyorHer eyin tersini tayor yz sankiVe taryor

Bir air de olabilir, bir ermi deYryor pencereye doruGeri dnyorBirden


14/35

aydanlktan ayaklarma dklenKaynar suyun acsn geri getiriyorumVe perken dudam kanatan balVe hemen unutuyorumBen unutur unutmazGmle altn karm bir tramvay geiyor caddeden

Prlanta kolyeler ayor aalardaehrayinler dnyor katlarnda beyniminIklar klar iinde atlkarncalarAnlyorumGezintiye km mutluluk oO, yok olan eyByynce bulacakByynce sevecek beniYeniden alnyor kapnn ziliAyorumSk sk alyorAyorum ayorum

Bembeyaz bir alan oluyor mutlulukBembeyaz bir kalabalkGittike uzaklayor annemle teyzemki tek nokta gibiKalncaya dek.

Baryorum baryorumBeyaz imenler, beyaz imenler!Yok oluyor dYok oluyor sanr.

karos'um ben

Kimse artk beni grmyor.

MANASTIRLI HLM BEYE DRDNC MEKTUP

Yllar gemedi, yllar eskidiDokunduum yerde kalyorumYal bir kelebek gibi.Yeni bir renk buldum bugn, suyun atks rengiOyuumdan ktmkmam duydum

Bir sre yrdm yrdmHi kimsenin azn dayayp daSuyunu imedii bir eme gibi durdumDurdum kince bir elektrik mavisi kt iimeSanki bir suya anlatldm da bilinemedimBenBenzersiz bir geyii okar gibiSevgisizlii okayp getimYol boyunca insanlarnUzak yaknlnOkayp getimSinema girilerindeki fotoraflara baktm bir srerk elma kokulu bir sokaa girdimKk bir alana ktm


15/35

Cemal'i okuldan aldmSonra..Kestiydim salarn oktanGzleri bir ift medza imdiCemal'inKurtulu'ta unutulmu bir bahe iin

Bahane CemalKollan ireti, ksaKr yollan gibi tekdze bir anlatm yryndeAnlamszVe yanyana gelince beton yaplarlaHep ayn souk ve yapkan hznYedeine alyor ikisini deOysa pencerelerden sarkan klar bileHerbiri baka bakaAclar baka bakaHer gnk szler, her gnk konumalar

Ayn plaklarda ayn arklarTutmuyor hi birbiriniVeMutlulukBir kibrit p ne kadarck yanarsa.Eski bir lokantadayz Hilmi BeyBeyolu'nda, arka sokaklardaKardaki vitrindeYeni cilalanm bir tabutBu garip gn sonundan sankiPespembe ha eklenmi aznaCemal'in

Sadece pasta yiyor imdilikDuvardaki denizkzna bakyor ara sraBir dmesi kopuk ceketininTrnaklar tertemizGmlei buruuk birazBaz belirtiler baz belirtilerle buluuncaSzleiyor kafasnda insann:Bu ocuk beni hi sevmediSevmeyecek.Kim kimi sevdi? kim kimle yayor ki?Bezik oynuyoruz, rak iiyoruzVe konumuyoruz gerekmedike

Arada mektup yazyorum sanaAh, olmayan sana. Hi olmadn kiBunu kendime, Cemile'ye sylyoruz.

Bitti yalnzlklar, bir byk yalnzlk var artkki kakts gibiyiz Cemalle benKendi llerimizden koparlm.

SENHA'NIN GNLNDEN /I

Gzlerimden utum brakp eski gvdemiAynann nnde durdum


16/35

Kenarlar saydam yaprakl aynannOmuzlar ak giysimi giydim siyahTopaz kolyemi taktmGsmn ortasna bir gl yerletirdimAc, apac bir glDar ktm

Muhassen'e uradm ard deminFiruze ve turuncu deniz kabuu alam Muhassen'eYedi lamba, yedi gvercin salarndaVe eyalarnda bir bakalk: 'abuk-gzel'Her ey 'acele-scak', 'acele-yerli yerinde'Her ey, ama her eyBir dn ncesi gibiUzun bir deniz yolculuu sonrasBir yerden bir yere tanmaYitirilmi duygulara bir gz atma yaklam belkiRyamda da grmtm dn geceYedi gelin, yedi gveyiSerpantinler, konfetiler iindeAzmda bir sakz ineme kmltsuramda duymadm bir duymaBir elimi kalama koyuyorumKimim ben?Seniha!armadm ki 'kendimiSordum, o kadarBen kendimi kendime sunuyorum, o kadarBu ie ok uygunum, o kadarToprana karm bir ifti gibi

Bir gn: yz olmayan bir erkekBir gn: yanm st kokulu bir olanGzkapaklarm indiriyorumLacivert bir jaluziyi indirir gibiKendimi kendime sunuyorum ben SenihaBunu hep byle yapyorum.Bugn de byle yaptmnce bir sigara yaktm, usul usul giyindimBluzumdaki bir iki kr ektim dzelttimPerdeleri atmPencereyi de atm ak braktmMerdivenleri indim ok yava indim

Kimseye rastlamadmDar ktm: ite ilkbahar!Yrdm yrdmBen ki herkesin bilmediiBirtakm eyler yapan biriydimBylece ok grndm

Nedense yle sandmYzler silindi, olmayan yzlerSis, duman, pus gibi yzlernce bir ubukla sigarasn ien MuhassenYitti, yitiverdi hepsiFrlattm gsmdeki gl havayaPembe pembe baknd bolukSelamlad beniHayr, mutsuzum.


17/35

Evet mutluyumBir mutluluk yokmu her elikide

Var! Varsa niin? Yedi lamba bir aradaBir arada yedi gvercinMuhassenBir anlamda abuk-gzelBir bakma abuk-irkinAnlyorumBen sadece armesym o katedralinDnya ise almaya hazrKoskocaman bir org gibidirAma almadanKatedralin avlusuna dpDp de paralananBir org gibi..

Sevimek!Kimse kimsenin olmasnAh bu nisan yamurlarHznn kaybetmi ocuklar gibi aknYap bitiyorBitsinok tenha bir kahvedeyim

Ah, aklarn ocuk bahesiNeden mrn ok ksaNeden buruk bir zlemdir anlarVe zlem olarak kalacaktr da

Hayr!Seniha!Evet, aryorum seniimdiye ve sonrayaBir baka yant:Yok o da.

Sadece bir zlemim ben.

SENHA'NIN GNLNDEN /II

Bir ruh mu bu kadn CemileNereye dedirsem ellerimiMasaya, perdeye, konsolaOnunkine demi oluyor biraznatla ekiyorum. Ellerimi ou kezGizlemem bundan.

Tren istasyonlarna gidiyor nedenseBir bana oturuyor parklarda

Cemalle bazanEn ok da akamstleriBilmem ki bu gizemli saatlerde ne buluyor


18/35

Dolat yerleri mi sslyorDoayla, kentle ssleniyor mu yoksaBirini mi bekliyor kimbilirKendiyle deil, sadece duruuyla

Vakitsiz iek am bir nar aacBulank gnn iindeVe ar ar, bir ibre gibiTam kendine dnyor kiEve kouyor aceleOdasna kapanyorYazyor yazyor yazyorKitliyor ekmecesine yazdklarnTelala kyor odasndanCemile, diyorum, derdemezYzme bakmadan raksn dolduruyorEster'se bir ucunda salonunBakyor bakyor bakyor bizeCemile'ye

O kadar bakyor,kiSanki yazdklarn okuyorSaat on yedilerde byle oluyor.Masa ortsndeki krmz lekeyiYllardr silemedim

arap lekesi? belkiDeiti rengi artkAnmsyorumKimin vurduunu o tavanBembeyaz bir kayann dibindeVe bembeyaz bulutlar vard gkte

(len her canlnn son sesi

Bir yaam dolusu sestenDaha ok aklda kalyor)te bu onun sesiElinde bir tfek, utkuyla baryorzmir'de, Karyaka'daSaat on yedilerdeOlursa bir de byle oluyor.Fransz okulunda bir le sonrasBtn yzlerde bir le sonrasiirler okuyorum Rimbaud'danBir akam kucama oturttum gzelliiAc buldum onu, svp saydm.

Anmsayamyorum gerisiniKa yl m geti?Elimi tutmutu o olanGzleri griyle kark maviYznde gnele parlayan iller

Ka yl m geti?Gelip atlyd o dn gnPera-Palas'ta bir akamAkamn en ince keleriKimler yoktu ki o zamanlar ok kalabalktkBir fotorafta tam on yedi kiiFotoraflar..

(Yaslam bir aaca omuzunuBenBirlikte bir gl tutuyoruz


19/35

Onunla benBir vapur gvertesinde, denize bakyorBenBir otel kapsndaym, izmir'deBen.)

Zamanlar getike nedenMutluluk mahzunluk oluyor fotoraflardaAcabaKeder mi, ac m, hzn m dnyann rengiMahzunluk mu yoksa yaamVe doruyu syleyen yalnzO mu, Rilke milmn iinde tayan.Ak m yok ettiydi kocam

Ah, aklarn ocuk bahesiNeden mrn ok ksa

OysaBalamak ne kadar gtr, ne kadar incelikliSrdrmek, sadece srdrmekylesine kolay:Hibir ey olmam gibiKalp atlar, saat zembereiYllar yllar yllarzlmemi bir bkntyla birlikteKalc bir glmseme yapp da sevgisizlii..

Ek: bugn pazartesi, belki de pazartesi.

SENHA'NIN GNLNDEN /III

'Evler'den birindeyim, darda kar yayorstme kar yayor. KalbiminAtlarnda eriyor karmyorum, mek elimde deilHibir ey elimde deilSevmek istiyorum, sevemiyorumarpyor birbirine kalbimin kaplarGlmek istiyorum, glemiyorumne geiyor aclarmn izgileriVermek istiyorum, veremiyorumGeri ekiyor beni tenimin gl dokusuKonumak istiyorum, konuamyorumKapanyor bsbtn dudaklarm

Demitim, pembe bir izgi olsunDn armzda o gn'Evler'den birindeyim, darda kar yayorAynada kar yayor parltlarlaAbajuru yakyorum: sar kar

parmakla bira bardanHafife tutan elimDudam boyuyorum: pembe karCemal'i dnyorum: ac kar


20/35

Ester'i dnyorum: kar duruyorCemile?Kar yamad sanki. KarDuygulara gre bir yap bir duruyor

Demitim o gn, o geceVe sonralar

Kan karda kaldKurtuluta kar yayorne zaman yasayle bir koltua kerdim eskidenBacak bacak stne atardmHemen bir sigara yakmak gelirdi iimden

(Oysa imdi yataktan yere deen bacaklarmnburuuk bir eteklie sarnp da tozlu birhalya basmas biimindedir her gnkoturmam kalkmam

Ve iime doru yryen bir ar duyarm ne zamankrmz bir elmay .soysam

Ve imdiHer yengi, her yenilgiHer tutarszlk, her ikilemGzelliimi doldurur benimstesem de eskiyememVe artkok sesli bir mziimdir ki benTek zevki duyarken gvdemdeKendimi kendime sunarken.)

'Evler'den birindeyim, bir org sesi buYadka yaan kardanoktan eskimi olmal, diyorum katedralim

Ya da km olmal oktan(Aadan aryorlar, usul usul iniyorum

merdivenleri, basarak iekli karlarn stne,rengarenk. Karmda cce bir kadnla kambur

bir kadn ayaklarnn altndan glyorlar bana.Glyorum ben de yaan kara ve ken katedraleve onlara. Syleiyoruz ayaklarmzn altndan

Ve

Geldikleri gibi gidiyorlar, hibir iz brakmadan,hibir iz brakmadan, hibir iz brakmadan.)

Giyinip dar kyorum hemen

Ben bu 'evler'e samam.

SENHA'NIN GNLNDEN /IV

'Ve lm bahesini buldu'

Oteller imzamdr benimAh gzel yaam! sevgilim lm!imdi bir otelin apac sevinciyim.

Ey bardak tayanlar, k ustalarSonbaharda ne yaparsnz


21/35

Ben ne yaparmKendime baka biriymi gibi bakmaktanArta kalan bir ift gz deKimbilir nerde braktm.Ah gzel yaam! sevgilim lm!Gsmden bir dme daha zdmSalarm taradmYzmdeki beni koyulatrdmPudra srndm biraz hayr, irenmiyorum artk-Krt gz kenarlarm oktanantam atm kapadm neler yoktu kiBir aynaBir katedral fotoraf renkliSonbahardan da bykBo bir tabut deseniAnahtarsz bir anahtarlkAdresler hepsini yrttm attm

Bir iir kitab Nerval'denlnce tanrnnBir ikinci yaammYaamay uman Nerval'denTelefonu atm bilmem ki nedenRastgele evirdim: iren bir kadn sesiTanrm!Hemen kapadm.Al gzel yaam! sevgilim lm!Ben yalnz ikinize hayranmBilin ki gitmiyorum 'baka evler'e artkO gnden bugne hi arlmadm

Kapandm kapandm kapandmKabuklu bir deniz hayvan gibi deminYamurluumun iineFrladm caddelere ktmGnaydn, dedim.stn esirgemeyenEski bir mezar tanaGnaydn!

Ne gzel bir duruun var seninDoay kmldatmadanIslandmKylara indim, slak kumlara bastmAyak izlerimi sevdim, okadm

Dolatm dolatmBir bankaya girdim ktmBiri bacam elledi tramvaydaSes karmadmAh gzel yaam! sevgilim lm!Seniha!Seni bugn kskandmOtele dndm akama doru.

Not: Ben bugn birazYaam kmldattmBir bardak konyak itim velme kurulandm.


22/35

SENHA'NIN GNLNDEN /V

teGrdnDemek ki bylePencere pervazn kirli okBoyas dklm yer yerLekeler lekeler lekelerte, grdn, demek ki byleKoruklar sarkm her yandanDonuk, tozla kapl koruklarVe lacivert bir grlmeyleVeLimann insan kokulu grltsylete

GrdnDemek ki byle.Grdn, grverdin hemenDemir arabay raylarn stndeVe tahta bacakl adam gnee bakanBaklarnda bir zamandlk yleGrdnDemir arabayRaylarn stndeVe tahta bacakl adamGrdn, grverdin hemen.

DuydunDuydun ki o boluk sendin. KatedralAyrca bir boluktu senin iindeSenin senin seninHayr!Dudaklarn bzmeAyaklarn evet daya orayaOraya orayaTezgaha :koy dirseini koydun muyi tut bardan iyi tutBir iki kez dndr avucundaSeniha!

Grdn m bakBuulu bir hiliktir, deil miAynada titreen bardakVe her eyDeil mi, budurBir lnn bir lye sorduunu sormak.

iek koymular ayr vazoyauraya uraya urayaKalbindeki buruk pembelikBundanittin iitmedin ne kar

Konuur gibi onlar satcsyla.ki kii durmu kede tam kede


23/35

Dzenli bir biimde konuuyorlarSen dilerini vuruyorsun birbirineTitreyerek yalnzlktan

Sanki stinye'yi dnncePorselenler yaptran bir ermeni var-Kular kularn yanna, yapraklar

Yapraklarn yannaHibir ey yalnz kalmyornsandan baka dnyadaSeniha!Duymuyorsun sen kendiniBabo bir mzik gibisin krlarda,Gn kendini yiyor gn bile iekle akam oldu, ne yapsanKapdaki ngrak., yaam ne abuk geiyorngrakGn erkek oldu SenihaDenizden ktktan sonra

Giyinmek kadar gzelGn erkek olduGn senin oldu SenihaUpuzun gzlerin ki lacivertrtld akamn asmalarylaUnutma, yaamndan iyisinYaamn senden iyiKutsalsn, grkemlisin, kendine verilmisin.

SENHA'NIN GNLNDEN /VI

Kapnn arkasnda ne var Hi!, hiliin ad Kapnn arkasnda ne var Kapnn arkasnda m? tanr Kapnn arkasnda ne var, kapnn Bilmem ki ne var arkasnda kapnn Kapnn arkasnda ne var Bir bahe, bir su kovas, ii bo Kapnn arkasnda.. ncil Kapnn arkasnda ne var

Bir tepe, boaltlm onun da ii Kapnn arkasnda ne var Bir duvar, tulasz, unutmu dlger malasnKapnn arkasnda ne varHavas kam bir deniz yataKapnn arkasnda ne varBir ift kadn ayakkabs siyahKapnn arkasnda..Sklm bir laterna, kutusu kalmKapnn arkasnda ne varKurumu bcek kabuklan, suyu ekilmi bir denizKapnn arkasnda..Bir kuru kafaKapnn arkasnda ne var


24/35

Kapnn arkasnda m? hi!.Belli belirsiz bir ark.Odamdan ktmKoridoru getim kimseler yoktuMerdivenleri indim kimseye rastlamadm

(Muhassen'den son kez karken

Kimseye rastlamadm)Bara baktm kimseler yoktuBir kadeh aldm, konyak doldurdumKadehi iki parmam arasnda tuttum tuttumKsarak gzlerimi kendime baktmOtel, Ben, Konyak neden olmasnTanr - sa - Ruhlkuds, dedimBen byle dedim, acabaKimlerin avuntusuydum.

Dnyaya bir kere daha baktm cam kapnn ardndanDnyann kokusunu duydum

Kendi kokumu?Elbette duydumGemeyen bir kokuydu yallk kokusu mukardm antamdan Chanel'imiBiraz srndm.Dedim ki,bugn de bitti gndzmOtel, Ben, KonyakTanr-sa-RuhlkudsVahetin son yksymBelki ilk yksymIm sndrdm: beyaz karanlk.

SENHA'NIN GNLNDEN /VII

zr dilerimdnyaBenbu otelden kamammza: Seniha


25/35

ESTERN SYLEDiKLERi


26/35

KENDME

Kimseye kartm m? hi karmadmBu ki bana tuhaf saylmadGzleyip sordum mu hi? hayr sormadm

Bu ki bana yalan saylmadAcmak iim miydi? hayrBir evden olmak kt myd? hayrZamana zamanla bakmak ne idi kiBaktmTarlay tarlayla ltmMeyvay meyvayla ltmDenizi denizle ltmG gkle ltmZaten insan insanla ltm kiBuruk bir tat m duydumVe duydum

Her ey ki bir yorumdu, sonu deildiSonu ki zaten yoktu

Sen ki kimBeni btn btn brakma.

STEK

nk azm yle istediDudaklarm yle istediVe gsm ve avucumun ukuruVe arkam ve nm ve boynumyle istedi

plaklmla vnrmDiiliimle vnrmBenim olan her eyi kullanrmKullanmak ayp mdr? deildirAyp olan ki nedir?Ben bunlar bir gzellik bilirimYreimin gzlerini kapatmaO ben ki her eye daha iyi -bakaymBir evdeki drt kiiden biriyimKendimi onlardan istedim mi? istemedimSzlerine uydum mu? hayr uymadmVe bana demediler ve zaten demedilerHerkes suyuna daldLevyatan olta ile ekebilir misinHerkes suyuna dald

Yreim pekiiktir.

KAN YARGISI


27/35

Akam karma aldmCemile karmdaydCemal'i karma aldmSeniha karmdaydGzel otlar yaktm onlaraZeytin kardm

Srahiyle iki kardmSeniha'nn gzlerinde pek okturKan yargs kardmBugn akama 'kadarHer ey bana iyi oldunk durgun gnler bana okturDar ktm, dolatmGn gndr kendimle syletim birazBir lavtaya girdim, boaldmEve dndm, o ne ki bana oktur

Stten kesilmi ocuk mudur ki canmCanm yattrdm, susturdum.

GZ SUYUMDA

Yreimi genilettiim zamanCemile bana ssnBen onun gklerinden biraz fazlaymO bana ssnYalnzlk ondan gitsin, kt m dedim

Gitmezse ne yapsn, kt m dedimBen neyin nesiyim ki ve herkes neyin nesiAlamyorsak birbirimizeSevemiyorsak birbirimiziDemem ki bir ben mi kaldmKurtulu'ta k ne demekBirinde portakallar donduBirinde ipler dondu pencereden pencereyeBirinde yaam dondu ve solduSeniha'y koydular ol solgunluaO istedi ve olduHer otelden bir mektupDnyada sanki ok emsiye bozuldu

Gittim ki yetiemedimDndm ki yetiemedimHer otel bir oteli bir gl gibi dourduCanm ard gn gn

Kld kld kldGz suyumda btn oteller.

AKMAYI DUYDUM

Ben ben idim, onlar oydular


28/35

Karanlk indi bize sndYllar ok alar gibiyizGnleri ok yllar gibiyizUzun sessiz bir alamak gibiyizGeyik akar sular zleyinceAkmamz yok, ekilmi nehirler gibiyiz

Yelin srd yapra m iteceimKtlk nedir, var myd bilenimizyilik nedir, var myd bilenimizAna karnnda sttenBembeyaz rlmz deDerim ki demek istemem vahetin imleriyiz

Ben ben idim, onlar oydularGeip de geri dnmeyen bir yeliznsan akar insan zleyinceYllar ok bir gn gibiyiz

Akmadk.

O BiLE

Benim szme greGzn bildiini el bilmezElin bildiini az bilmezSzme gre utannmYreim utanmak bilmez

Hey imdi ne oldular. Senihaelikili yaamna kovulduHerkes ki biraz kovulduBydke yalanyorsa ocuklukCemal ne oldu

Bildiimiz tek ey yalnzlkO bile imdi ne olduHey imdi ne oldular. CemileAnsz dnyasnda anlarla bouldu

Kaldysa bir o kaldimizde bir vaheti uyandrma .korkusu.

D

Cce bir icadnla kambur bir kadnGn sylendiler bir park kanepesindeVe artk gitmediler, rik hi gitmedilerAyaklarnn altna dpOrada gizlendiler

Seniha'yla Cemile


29/35

Dnyalarnn altna dtlerGnlerinin klarKarlaryla rtt onlar

Sen bunu syledin yaKendin iin bilme.

DURU

Ki baz szlerin anlamO szlerin syleniindedir

Yllarn saysna girmediyse SenihaNereden zaman almtr

Ki baz durumlara sz yokturHem neden olsunHer durumun dili daha baka durumlardr

Ben bu derinlii bu kadarNerden bulaymKi herkes nerden bulsunBulmann dili aramaktr.

DOU

nsan ki yok ise yokturKimdir bu Hilmi Bey ki, yokturBu byle deilse benim szm hie insin

leri gidiyor Cemile, o orada yokArkaya gidiyor, onu sezemiyorSola ynleniyor, onu seemiyorSada gizleniyorsa, onu gremiyor

yleyse ynla mektupNe durur bir ekmecede

O ki bir gn bunu bana syledi:Olana deil de olmayana yazmaknk beni ssledi

Ey benim slak yalnzlmUmudum senden dosun.

UMU

Btn iyi kitaplarn sonundaBtn gndzlerin, btn gecelerin sonunda


30/35

Meltemi senden esenSoluu sende olanYeni bir balang vardr

Parman srsen elmaya, rengini anlarsnGznle grsen elmay, sesini duyarsn

Onu iitsen, yuvarla sende kalrHer balangta yeni bir anlam vardr.

Nedensiz bir ocuk alamas bileok sonraki bir gln balangcdr.

KLEMLER

Bu gzyalar benim miCamdaki yamur taneleri mi yoksa?

Acyla sevin deBirbiriyle iie miTerketmeden biri tekini?

Mutsuzluk mutluluu rerkenMasmavi bir boyun atks gibi?

Bunlar ben mi syledimEster mi, o mu syledi?

Sesi yok kendisi varGzleri yok kendisi varCemal'siz Cemile'sizSeniha bir oteldeYa l ya kimsesiz.

ZLEY

Glm slattm kar yad btn gnDaha yasnKar yasn btn otellerin stnestne stne btn otellerinKar yasnLacivert gzlerine Seniha'nn

Hi bitmesin, yasnKarla dolsun gsnn katedraliAvluya den org uyansn

zlemim sanadr, varsnKar yasn, daha yasn

Seni andrncaya kadar.


31/35

SAPLANTI

Szlerim kendim stneGlgem beni istediO ki istediSuyum beni istediO ki istediCemile beni istedi

Ne oldu? hi! alamadmKartaln bir kayaya arp idi

Soyundum, giyindim, tekrar soyundumArada olacan dn kurdumZevk duydum bundanCemile anlamad, Cemal hi anlamadSeniha grmedi kiVe gstermedim

Szlerim kendim stneBir uzak yerlere gitmek stneSanki gnler tek bir gne biriktiBense kmazda kaldm, usandmkmazlarda ststeBirikmi ufuklar kadar derindim

Ve dedim: elbette deneyeceim.

GDEMEY

Gz ve k ve ilkbahar getiYaz arabuk getiHepsi tekrar tekrar getilerBu bana uzun geldi

Gecem avurtlarm gibi ktVe ktmSabahm, sabahlarm

Kabndan taan stler gibi bydVe tatmGn gne tand, yl ylaGitmedim, gidemedim

Ki dedimBana sz vermeliydi biriSesi uzaklardan gelenGrnmez yllarla ilgili.

BLVe hemen gidemedim


32/35

Ve artk gidemedimVe sonra hi gidemedimKurtulu'ta, son durakta bir tramvay lsSanki benylece kalakaldm

Hepimiz kalakaldkElimizde tetii ekilemeyen

Namlusu ynsz bir tabanca gibi.

YENL

Almam bir arap iesiydimKi yle kaldmAcm kprtmedimime sadmGzyalanm gstermedimKi sildimzgrlm beni tutsak drdBaaramadm

imde kara kara bulutlar sallandKi sallandlarDar yaamadm

Ve yenildim ve sustum.

BTMEYEN

Ve azm azn pt isenk iin szle doludurElim eline dedi isenk elin yaratlm iler doururGzlerine baktm iseKi bakmmdrOnlar bir denizi sezme derinliindedirVe salarna

Ve boynunaVe omuzlarnaBaktm iseKi bakmmdrOnlar bir kuun uuunuSezme derinliindedir

Ey szlerim benimOnlar ki bana her zamanBir dirili verenedir

Meselim bitmeyendedir.


33/35

D

Gkte, gkkuann stndeYedi renkli Musa'lar

Yedi lambal, yedi gvercinli Muhassen'denYedi renkli sesler flyorlar aayaAadaSenihaBir elinde sigarasOturmu kpkrmz bir bahe koltuunanndeMasa masa masa ok deil, hepsi bir masa-Mermer bir masaGm bir masaZmrt bir masaSeniha birasn iiyor bir eli de birasnda

Sonsuz bir biraSessiz bir biraCam akl bir biraSalarnda baaklar, tavus tyleriGzleriGzleri ses veriyorSeng-i laciverdi gzleriSon yudumunu da alyor birasndanYere dklyor ipek alYere szyorYeri alyorBirlikte gtryor yeri

Katlar gibi bir haly durmadanParmaklarndan altn bir anahtarlk sarkyorVe anahtarlar anahtarlar

ok deil, hepsi hepsi bir anahtarFildii bir tahtrevana biniyorKaldryoruz onu drt kiiBen, Cemile ve CemalBir de sonsuzlukTutuyoruz havada bir sre onuO glmsyor bize durmadanVe kalabalaYaldzlar dklyor dudaklarndanLambalar, gvercinler dklyoriekli laledanlar, emiblbllerKristal boy aynalarVe gelin telleri, prlantal talar

Sedef kakmal bir tramvay geiyor yaknmzdannce bir org sesini srkleyerekBenekli bir rt ekiyor stne dnya

Hepimiz kayboluyoruz.


34/35

UYANI

Uyanyorum uyanyorumDrt duvarEvet, drt duvarPeki duvarn arkasnda ne var

Duvarn arkasnda ne var Bir ocuk, bir ocuk daha, ocuklar.. Duvarn arkasnda ne var Bir kaln, katolik, yas giysilerini karm Duvarn arkasnda ne var Yal bir adam, dinleniyor gnete Duvarn arkasnda ne var Bir gemi, yolcu gemisi, klar iinde Duvarn arkasnda.. Bir im makas, bir havuz Duvarn arkasnda, duvarn..

Bir piyano, byk ok, bir de viyola Duvarn arkasnda ne var Avdan dnyor balklar, baln 'deniz ii' renginde Duvarn arkasnda ne var Ne olsun, bir lunapark, kartopu kadar o da Duvarn arkasnda.. nk, ite, imdi, sonra... Duvarn arkasnda, duvarn.. Beyaz beyazlk Duvarn arkasnda ne var Bir ark, anlaml ok Duvann arkasnda ne var

Bir melek, kanatl Duvann arkasnda..

Ne olsun duvarn arkasndaYkanm, arnm bir gk Kpk kpk bir dnyaDrt duvar? Evet, drt duvar.

BT

Ester'in syledikleridirYalnzlna korku vurma

Ester'in syledikleridirVe gelsin ve gesin btn szlerimGelsin ve gesin

Ester'in syledikleridirnsanlarn iindenKendim olup taaym

Ester'in syledikleridirnsanlara uzaklk vurmaAma herkes ki kendisi olsunSonra herkes kendisi olsunBir gn herkes kendisi olsun


35/35

Ester'in syledikleridirDnyada baknp durmaBtn ol ve ayn tut 'ki kendiniZaten yledirnk yledir.

Bezik Oynayan Kadinlar - Edip Cansever

Documents