BEYOĞLUNUN AHMET ÜMİT - Turuzturuz.com/storage/her_konu-2019-6/5845-Beyoghlunun_En... · 2018. 9. 12. · Cevşen duası var diyordun... Hani ölmezdi. Kurşun işlemezdi.” Sanki

BEYOĞLUNUNENGÜZELABİSİ

AHMETÜMİT

Karanlık... Soğuk havayla iyice ağırlaşan bir karanlık. Uzaklardan şarkılar geliyor kulağına,neşelikadınsesleri,ayarınıyitirmişsarhoşnaraları,biriküfrediyorbelkianaavrat,belkiağlıyorbirihıçkırahıçkıra,belkibirisessizceölüyorbugürültünün,buhengâmeninortasında.Umurundadeğil. Hepsinden sıyrılmış, sadece öfke... Onu tepeden tırnağa titreten, tepeden tırnağakuşatmışolanöfke...Belkigeçtiğibukaranlıksokağın,buyıllanmışsemtinbile farkındadeğil.Ne şehrin debdebeli günlerinden kalma bu yaşlı mahallenin, ne bu unutulmuş sokağın, ne busoğuğun ne de bu gecenin. Nereye gittiğini bilmeden yürüyor, nefret tarafından kuşatılmışolarak.Kıskançlıkdenenocanavar,çeliktenpençesinealmışyüreğini,habiresıkıyor.“Kadınlar,”diyorbirseszihnininderinliklerinden.“Kadınlar,onlarlaoynayamazsın...Oynadığınızannedersin ama bir de bakmışsın, asıl oyuncak sen olmuşsun.” Hayatına giren kadınlarınyüzleri beliriyor sokağın zemininde.Birer birer düşüyor görüntüleri ayaklarınındibine.Hepsininboynu bükük, hepsinin gözlerinde keder. Hepsi üzgün... Aldırmıyor, bir su birikintisiymiş gibibasıp geçiyor üzerlerinden, ama yeniden düşüyor görüntüler zemine. “Kadınlar.” diyor o sesyine.“Kadınlardanaslakurtulamazsın,hayaletlerihayatınboyuncasenitakipeder.”Derin derin nefes alıp kovuyor zihnindeki sesi. Sesle birlikte kadınların görüntüleri dekayboluyor. Ciğerlerine dolan ağır kömür kokusu öksürtüyor onu. Bir küfür yükseliyorboğazından, vazgeçiyor, ne yararı olacak ki? Biraz daha hızlandırıyor adımlarını. Hem denereye gittiğini bilmemesine rağmen. Hem de çare olmayacağını bile bile. Geniş adımlarıgergin, yumrukları sıkılı, sağgözüseğiriyor.Bir tekonun farkında.Belki deo sebeptendahaçok hiddetleniyor. Hiçbir zaman sahip olamadı şu sağ gözüne, sinirlenince hep seğirir...İnsanoğlunedenbukadarzayıftırki?Bu karanlıktan kurtulsa, kalabalığın çılgınca dalgalandığı İstiklal Caddesi'ne ulaşsa... Belkirenkler, ışıklar, sesler, çekip çıkaracak onu düştüğü bu mutsuzluk kuyusundan. Kendini, yeniyılın gelişini kutlayan o eğlencemanyağı güruhun içine atsa... Belki bitecek bu kıskançlık, bunefret,ruhunuelegeçirenbuboşluk...Nemlirüzgâralıpgötürecekbelkihepsini.BelkiZürih'tekigibiolacak...Gençliğindekigibi...Gölünkenarındayaptığıgeceyürüyüşlerindeolduğugibi.BuAllah’ınbelasışehregelmedenöncekigibi...Oandaduyuyorsesi.Arnavutkaldırımındayankılananadımlar.Eminolamıyoroncagürültününarasında. Evet, ayak sesleri. Yoksa kendi adımları mı? Hızını düşürmeden kulak kesiliyor.Sokağı, karanlığı, geceyi dinliyor, ömürlerini çoktan doldurmuş bu evlerin, çürümüş mezartaşlarını andıran duvarlarında yankılanan ayak seslerini. Temkinli, dikkatli, sinsi biri tarafındanatılanadımların tekinsizseslerini.Evet,birivararkasında.Gölgesinigölgesine,nefesininefesineayarlamış,bedeninintekbirkıpırtısınıbilekaçırmadanadımadımonuizliyor.Yoksaogüngelipçattımı?Yoksakâbuslarınınhakikatedönüşeceğizaman,şimdimi,buanmı?Ama tuhaf, içindebir sevinçbeliriyor.Evet,apaçıkhissediyorkarnındanyükselensevinci.Nedenolmasın?Belkideenhayırlısıbu.Böylecesonaereryıllarcasürenbuişkence...Böylecegünahlarının kefaretini ödemiş olur. Hiç beklemediği anda aniden bütün ruhunu ele geçiren buteslimiyet hoşuna gidiyor. Katilinin yaklaştığını, silahının horozunu kaldırdığını, tetiğedokunduğunu,büyükbirpatlamaylaönedoğrusavrulduğunuyaşargibioluyor,hattaağzındakikanın tadını bile duyuyor. Ama çok kısa sürüyor bu kabulleniş, yaşama isteği yeniden ağırbasıyor.Kıskançlığı,öfkesi,aşkiçinduyduğukahır,hızlahayatadöndürüyoronu.Hayır,henüzdeğil, ölmek için henüz erken. Amcasından duyduğu o sözler geliyor aklına, pala bıyıklarınısıvazlarken,tuhafbirseslemırıldandığıosözler“Benimanamağlayacağınaonunkiağlasın.”

Yavaşça paltosunun düğmesini açıyor, sağ eli kemerine uzanıyor. Kabzanın insana güvenverensoğukluğu,kısabiranyitirdiğiöfkesineyenidenkavuşturuyoronu.Hepolduğugibimerminamluya sürülü. Tek yapması gereken, dönüp ateş etmek. Ama sakince, elleri titremeden,hedefi şaşırmadan... Daha önce defalarca yaptığı gibi. “Benim anam ağlayacağına onunkiağlasın.” Sımsıkı sarılıyor kabzaya, usulca çekiyor tabancayı, hızla dönüyor ama silahınıdoğrultamıyorbile.Sertbirrüzgârçarpıyorsoltarafına.Sessiz,amagüçlübirrüzgâr.Rüzgârınestiği yöne bakıyor. Biri dikiliyor karanlıkta. Çok iyi tanıdığı biri. Gülümsemeye çalışıyorkaranlıkta ki katiline. “Biliyordum,” diyor arnavutkaldırımının üzerine yıkılmadan önce.“Biliyordum...

“Katilidahaçabukdavranmışanlaşılan.”

Polisin kâbusu, yılbaşı geceleridir. Herkesin gülüp eğlendiği, mutlulukla dans ettiği o gece,bizimiçinkorkunçsaatlerdemektir:öğledensonrabaşlayıpyeniyılınilkgünüışıyıncayakadarsüren,birtürlübitmekbilmeyenkanlı,karanlıkbirkâbus...Hiçşaşmaz,mutlakabirvukuatçıkar.Mutlakabirileriateşeder,birileribıçağınıçeker,birileribirileriniöldürür.Bugünekadarhepböyleolmuş, bundan sonra da böyle olacaktır. İşte bu yüzden izinler kaldırılır, bütün teşkilat dikenüzerindedir. İnsanlar lüks restoranlarda, gece kulüplerinde, ama çoğunlukla da evlerindeaileleriyle, sevdikleriyle baş başa eğlenirken biz polisler sıkıcı karakollarımızda güya küçükkutlamalarla yeni yılın gelişini karşılarız, hepimizin canı sıkkındır, dahası telsizden her angelebilecek anons nedeniyle hepimiz tetikteyizdir. Ama tuhaftır, bu gece zaman akıp gitmiş,birkaç yaralama olayının, özellikle Taksim'de her yılbaşı görülen taciz rezaletlerinin dışındakaydadeğerbirvukuatolmamıştı.Belkidebugeceistisnaydı,buyılbaşıgecesikimsekimseyiöldürmeyecekti.Belkikatilleraravermişlerdibugeceişlerine...Tamdaumutlanmayabaşlarkengeldi anons; Ali ayakta, masanın üzerinde unutulmuş frambuazlı pastanın son kırıntılarınıatıştırırken, ben kahvemi yudumlarken... İşte tamoandabildirdi yeni yılın ilk cinayetini telsiz,Tarlabaşı'ndabirerkekcesedibulunmuştu.Beyazbulutlarınarasındabirgörünüpbirkaybolanayınsolgunparıltısıylaaydınlanansokaktaayrıntıları seçmek güçtü. Devriye arabasının yanıp sönen kırmızı, mavi ışıkları olmasa necesedinedebaşındadikilenikipolisigörmekmümkünolacaktı.Birkaçadımyaklaşıncagörüntüiyice belirginleşti; Tarlabaşılılar Kulübü yazan ışıksız tabelanın altında yatıyordu ceset.Beyoğlu'nunsıvalarıdökülmüş,şuyorgunbinalarındanbirininönünde.Göğsününsol tarafında,tam kalbinin hizasındaki kan lekesi, açık renk paltosunun üzerinde kocaman bir çiçek gibiduruyordu.Sağelindesımsıkı tuttuğuBeretta'nıngümüşkaplaması, polisarabasının ışığındabelli belirsiz parıldıyordu. Geldiğimizi fark eden üniformalı iki meslektaşımız hazır olageçmişlerdi bile, ama onları umursamadı Ali, gözleri yerde yatan adamın elindeki tabancayakilitlenmişti. Hiçbir açıklama yapmadan, cesede doğru eğildi, ellerini yere koyarak tabancayadokunmadannamlusunukokladı.“Ateş etmeye fırsat bulamamış,” diye mırıldandı başını kaldırmadan. “Katili daha çabukdavranmış anlaşılan.” Şimdi maktulün göğsündeki kan lekesine bakıyordu. “Tek darbedebitirmişlerişini.”Böylesonuçlaravarmakiçinçokerkendi.Kurbanınbaşındadikilenpolisleredöndüm:“Sizmibuldunuz?”“Biz bulduk.” Çelimsiz olanıydı konuşan; bir adım öne çıkmıştı. “Biz bulduk NevzatBaşkomiserim.” Demek tanıyordu beni. “Bir saat kadar önce... Buraları kontrol ediyorduk.Geçenyılbaşıbir tecavüzolayıyaşanmıştıda...Buyıldaaynıvakaolmasındiye...Gezerkengördük...Sızıpkalmışsarhoşlardanbirizannettik...Yaklaşıncaanladıköldüğünü...”Meslektaşımızın açıklamalarını dinlerkenmaktulü izlemeyi sürdürüyordum. Kanmı, salyamıolduğunu kestiremediğim koyu bir sıvı ağzının kenarından süzülerek boynuna kadar inmişti.

Yakışıklıbiradamdı:düzgünbirburun,kalın,biçimlikaşlar,koyurenkbirbıyık,kirlibirsakalınsüslediği genişçe bir çene. Ölünün solgun çehresinden, bizim memurun yorgun gözlerinedöndüm.“Kimseyigördünüzmüyanında?”“Yok,görmedik,kaçanbirilerinederastlamadık.Geceninüçündekimolurkiburada?”Hiçdüşünmeden,solukbilealmadanardıardınasıralamıştıkelimeleri.“Yaşurada?”dedimTarlabaşılılarKulübüyazantabelanınasılıolduğubirincikatıgöstererek,“Oradadakimseyokmuymuş?”“Yokmuş.”Yinehiç tereddüt etmedenkonuşuyordu, odakikalardaburadabulunmadığı haldeolanbitendensondereceeminbiri gibi. “Bugecede saat birde kapanmış kulüp.” İnanmayangözlerlesüzdüadamı,ayağakalkanAli.“Nekulübüymüşbu?”“Kulüpişte...”Rahatgörünmeyeçalışıyordu,amasesindekitedirginlik,onueleveriyordu.“Anladıkdaneyapıyorlarbukulüpte?”Zayıfmeslektaşımızyutkundu,azöncekigüvenikaybolmuştu.“Semt sakinleri akşamları bir araya geliyorlar işte... Eğlenmek için yani. Okey, briç filan daoynuyorlar...”“Okey,briç,poker...”diyesarakayaaldıyardımcım.“Kumardeseneşuna.”Artıkmuhabbetekatılmazamanımgelmişti.“Yoksakumaroynanmasınagözmüyumuyorsunuz?”Süthırasıpolisindilidamağınadolaştı.“YokBaşkomiserim,nekumarı?”“Kumar değil Başkomiserim,” diyerek yardıma yetişti uzun boylu arkadaşı. Vücudununorantısız bir görünümü vardı: bacakları kısa, gövdesi iriydi ama dengeyi bozan asıl uzvukafasıydı. Taktığı resmi şapkayla iyice irileşen başı o kadar kocamandı ki, sanki omuzlarınınortasına sonradan yerleştirilmiş duygusu veriyordu, “Öylesine, eğlence amaçlı oynuyorlar.Kumar olsa izin verir miyiz!” Konuşurken küçük bir mağara gibi açılan karanlık ağzından, külrengibuharlarçıkıyordu.“Vermez misiniz?” diye üsteledi Ali. Üşümüş olacak ki ellerini lacivert paltosunun cebinesokmuştu.“Vermeyiz.”Bakışlarını bir an olsun kaçırmamıştı iri kafalı polis.Az önceki üflesen yıkılacakmeslektaşıgibiçekingendeğildi,hesaplıbirsoğukkanlılıkiçindeydi.“NiyeverelimKomiserim?”Meseleçıkarmakiçinbahanearayanyardımcımınbeklediğifırsatayağınagelmiştiamasorumdurdurduonu.“Bukulüptedahaöncebenzerbirvukuatoldumu?”“Cinayet mi? Yok Başkomiserim, hiç olmadı. Ufak tefek kavgalar çıkıyor tabii, her yerdeolduğugibi.Amaöylesilahlayaralamafilan,heleölümlesonuçlananvukuatlarolmadıhiç.”

Nedense inandırıcı gelmedi sözleri, ama şimdi üsteleyecek halim yoktu. Yeniden cansızbedeneçevirdimbakışlarımı.“Kimliğibellimi?”“Evet.Başkomiserim.”Konuşmayabaşladığınagöre, rahatlamışolmalıydızayıfpolis.Plastikkorumasıyıpranmışbirnüfuskâğıdıuzattı.“EnginAkça.”Kimliğialırkensordum.“Tanıyormuydunuzadamı?”Duraksadılar,yutkundular,birbirlerinebaktılar,amaaçıklamayapmadılar.“Sizinkarakolagelmişliğifilanyokyani...”İlktoparlanankocakafalıoldu.“Yok, gelmişse bile hatırlamıyorum. Burası Beyoğlu Başkomiserim. Siz de görev yaptınız,bilirsiniz.İpsizisapsızı,nelerleuğraşıyoruzhergün.”Arkadaşınasorduyalandan.“Senhatırlıyormusun?”“Hayır.Belkidegaspkurbanıfilandır...Parasıiçinöldürmüşlerdir...”“Peki,butabancane?”Sağelinicebindençıkarmış,silahıgösteriyorduAli.“Süsolsundiyemitaşıyormuşbunuyanında?”Aslasinirlenmeyenpolisinelbettebunadabircevabıvardı:“NerdenbilelimKomiserim?Kimbilirnedentaşıyordu?”Eh, artık patlayacak derken, bu kez de sokağın öteki ucundan gelen sesler durdurdu Ali'yi.Darbuka,kemansesleri...Neşeliamayetersizbirkoronunağzındandöküleneğlencelibirşarkı:“Abekaynana,n'aptınbize...N'aptınbize...Kaçıyozişte...Kaçıyozişte...”Yakınlardaki bir meyhaneden çıkmış olmalılardı. Yılbaşı eğlencesini abartan bir müşteriçalgıcıları önüne katıp eğlenceye sokakta devam etmek istemişti anlaşılan. Ama âlem çoksürmedi, devriye arabasını görünce çalgılar sustu, şarkı söndü. Bizi fark etmişlerdi. Hayır,müşteri filan yoktu, on altı, on yedi yaşlarında üç sokak çocuğuydu bunlar... En az iki bedenbüyük bir paltonun içinde kaybolan, kıvırcık saçlının elinde keman; üzerinde sadece dizlerinekadar inen büyükçe bir kazak olanın koltuğunda bir darbuka vardı, kırmızı deri ceket giyeninenstrümanı yoktu, yine de en ilginç görünen oydu: Kırmızı ceketi kadar, sağ gözünü kapatansiyahbantdahemendikkatçekiyordu.Sağgözügörmüyorolmalıydı.Belkidedeğildi,sadeceaksesuarolsundiyetakmıştıbukorsanbandını.Belkidcbuküçükgrubunşarkıcısıoydu,amaikiarkadaşıgibiodaderinbirsessizliğebürünmüştü.Öyleya,yılbaşıdaolsasabahınüçündebirarkasokaktaşarkısöyleyipgöbekatarkenpoliseyakalanmakhiçdehoşbirdurumdeğildi.Gözlerinefar tutulmuşürkektavşanlargibiolduklarıyerdekalakalmalardı.Ayazadönüşensertrüzgâr, Taksim Meydanı'nda hâlâ çılgınca eğlenen insanların uğultuya dönüşmüş seslerinitaşıyordu sokağa. Ama hareketsizlik çok sürmedi, usulca kıpırdanmaya başladı çocuklar. Encesurları kırmızı ceketliydi, tek gözünü üzerimize dikerek, küçük adımlarla bize yöneldi,arkadaşlarıdaonuizlediler.Kırmızıceketliöndeyürüyordu,amacesedi ilk farkedenkemancıoldu.Hiçkorkmadı,aksinebüyükbirmeraklayaklaştıamagörürgörmezşaşkınlıklabağırdı.“Engin...EnginAbiyabu...”Panik içindedarbukacıyadöndü.“Keto lan,baksanaEnginAbi'yi

öldürmüşler!”Ketokesinbirifadeylebaşınısalladı.“Odeğildir.EnginAbi'yivurmakkolaymıoğlum?Onakimsebirşeyyapamaz.”Çocuklarıfarkedenkocabaşpolisterstersbaktı.Banasormazahmetinebilekatlanmadan,ellerinihavayakaldırdı.“Hoop,girmeyinlanbusokağa.Hadibakalım,tozolun.Yallah!”Çocuklarhiçtakmadılaruyarıyı.“Sizesöylüyorum,duymuyormusunuz?”Omzunadokundum.“Bırakgelsinler.Belkibirşeygörmüşlerdir.”Şaşkınlıklabaktıyüzüme.“NegöreceklerBaşkomiserim, baksanıza, hepsi hayal âleminde.Tineri çekmiş uçuyorlar.Negördüklerininfarkındabiledeğiller.”“Olsun.”dedimkararlıbirsesle.“Onlarlakonuşmakistiyorum.”Kendilerinearkaçıktığımıgörençocuklariyiceyaklaşmışlardıcesede.“Hasiktir,”diyebağırdıKetodedikleri.“Doğrulan,vallaEnginAbibe!”Ettiği küfürde, şaşkınlığı da samimi olmasına rağmen, ağzında sahicilik kazanamıyordu birtürlü.“Vay amma koyayım,” diye söylendi kazağının koluna burnunu silerek. “Harbiden vurmuşlarEngin Abi'yi.” Düş kırıklığı içinde arkadaşına baktı. “Lan Musti, hani muskası var diyordun...Cevşenduasıvardiyordun...Haniölmezdi.Kurşunişlemezdi.”SankiEnginAbilerinikendisiöldürmüşgibisuçlusuçluboynunubüktüMusti,sonrabirdenbanabaktı.“Neyleöldürmüşler.EnginAbi'yi?”“Bıçakla.”dedimonlarlasohbetinyolunuaçmakiçin.“BiribıçaklamışEnginAbi'nizi.”Temizeçıkmışbirzanlıgibirahatlayarakarkadaşınaseslendi.“Duydun mu Keto? Bıçakla öldürmüşler Engin Abi'yi. Muska kurşuna karşı yazılmış oğlum,bıçağatesiretmiyordemekki...”“Tanıyormusunuzonu?”Ses tonumnebuyurgandınedeuyarıcı; onlarınsesigibi şaşkınvekederliydi.Belkidebuyüzdenyanıtlamaktabirsakıncagörmediler.“Tanımaz mıyız?” Yutkunarak, koltuğunun altındaki darbukayı eline aldı Keto. “O bizimabimizdi,babamızdı.O...”“Kıyakadamdı,”diyetamamladıMusti.“Birdahaonungibisigelmezburalara.”“Kimvurmuşolabilir?”Uzunbiruykudanuyanmışgibi, irkilipyüzümebaktılar.Öncebeni,sonrayanımdakiüniformalıpolisleri süzdüler. Üniformalı polislere bakarken gözlerinde korkuya, çekingenliğe benzer bulutkümeleribelirmişti.

“Bakın çocuklar, benim adım Nevzat, Başkomiser Nevzat… Cinayet masasından. Size birkötülüğüm dokunmaz. Engin'i öldüren adamı yakalamak istiyorum. Mademki maktulle aranıziyiydi,banayardımetmenizgerek.Yoksagözleriaçıkgiderabinizin.”Üçünündebakışlarıyerdeyatankurbanıncamparlaklığındakimavigözlerinetakıldı.“Orospuçocukları.”diyesöylendiKeto.“TuzakkurmuşlarEnginAbi'ye.”Mustiöfkeylebaşınısalladı.“Arkadanyaklaşmıştıribneler.Gözlerinebaksalarbıçağıkaldıramazlardıki.”Sankikatilleribiliyorlarmışgibikonuşuyorlardı.Eğeröyleyseşansımızyavergidecekdemekti.“Kimdenbahsediyorsunuz?Kimkaldıramazdıbıçağı?”Sözbirliği etmişgibi yenidenüniformalı polislerebaktılar.AdıKetoolan, yanımayaklaştı, leşgibikokuyordu,aldırmadım.Parmaklarınınucundayükselipkulağımafısıldadı:“Abi,senbubölgeninpolisideğilmisin?”Güvenverenbirseslemırıldandım.“Değilim.”Açıklamamonurahatlatmışgibiydi,amaürkekbakışlarıhâlâdevriyepolislerininüzerindeydi.“Hadi, şöyle bir turlayalım.” dedim az önce geldikleri tarafı göstererek. “Orada daha rahatkonuşuruz.”Çocukların yüzündeki gerginlik kaybolurken üniformalı polislerin gözlerine bir tedirginlik gelipoturmuştu,umursamadım,Ali'yeseslendim:“Senburadakal,savcıylaOlayYeriİnceleme'denŞefikdamlarazsonra.Amandikkat,cinayetmahallibozulmasın.”

“Oysabuçocuklarevsizdi,umutsuzdu,geleceksizdi”

Çocukların arasında yürürken garip bir duygu sardı içimi; bahaları gibi hissettim kendimi,ölmeseydikızımAysundaonlarınyaşındaolacaktı.Üzüntüylebaktımyanımsırailerleyenbuüççocuğa. Aslında hiç de tuhaf görünmüyorlardı: yaşlı apartmanların sırt sırta vererek güçlükleayaktadurduğubueskimişlikveküfkokansokağınbirparçasıgibiydiler.Sadecesokağınmı?Vicdanınıyitirenbuşehrin,neşeylevahşetinbirbirinekarıştığıbuyılbaşıgecesinin,çelişkilerledoluinsanlıkhâlinindebirparçasıgibiydiler.“Sigaran var mı?” diyen Keto'nun sesi dağıttı düşüncelerimi. “Acayip harmanım beBaşkomiserim?”Sigarakullanmıyorum,sizdeiçmesiniziyiolacakdemekgeçti içimden,sonrabulakırdınınnekadar hafif kaçacağını fark edip vazgeçtim.Cebimdenbir yirmilik çıkarttım, dahauzatmadan,büyükbirmaharetleparmaklarımınarasındankaptıKeto.“EyvallahBaşkomiserim,Allahrazıolsun...”“Hooophop,parahepimizin.”Sağ gözü korsan bandıyla kapatılmış çocuktu itiraz eden; Keto'yu bileğinden yakalamışsarsalıyordu. Çelimsiz bedenine aldırmadan çıkıştı Keto: “Bırak lan elimi... Bırak diyorumPirana,bakfenaolursonra.”tiÖylekolaytırsacakbirinebenzemiyorduPirana.“Yoköylehemencebellezi.Omangizhepimizinoğlum.Başkomiserimhepimizeverdiparayı.”

Davasınınhaklılığınainananbirininkararlılığıvardıbakışında.Arkadaşınız haklı,” diye onayladım bu tekinsiz sokak çocuğunu. “Para hepinizin, amasigaradanöncegidipkarnınızıdoyuracaksınız.”“Duydundeğilmi?”PiranabirkezdahasarsaladıKeto'yu.“Bakgecenseferkigibiiçedersen,sikerimbelanı...”Ehlileştirilmesiimkânsız,yabanılbirhayvangibivahşiceışıldıyordutekgözü.“Küfretme!”diyepayladım.“Adamgibikonuşamıyormusun?”Suçüstüyakalanmıştı,tekgözünükırptı.“KonuşurumdaBaşkomiserim,senbuKeto'yubilmezsin...”“Nebilmeyecekmiş lan.Duyanda seni si...”Sonanda yuttu kelimeyi. “Sanabir kötülükettikzanneder. Bizde yanlış olmaz oğlum, olursa da yanlışlıkla olur. Tamam, uzatma işte parahepimizin...”Sonundaiştatlıyabağlanmıştıyadaenazındanöylegörünüyordu.Birzamanlar,muhtemelenbirErmeni yadaRumvatandaşımızıneviolanamaşimdi viraneyedönmüş,Tarlabaşı'ndakiodermeçatmabinalardanbirininönündekisokaklambasınınhemenaltındadurduk.“Evet.”Sankibiremirkomutuduymuşgibiüçüdeetrafımısardı.“Evet,şimdianlatınbakalım,

kimöldürmüşolabilirEngin'i?”HiçduraksamadanyanıtladıKeto.“Kimolacak.Barbutİhsan...”ötekiikisidebaşlarınısallayarakonayladılararkadaşlarını.“Evet.Barbutİhsan...”“KimbuBarbutİhsan?”Darbukasınıbacaklarınınarasınakoyup,üşüyenellerinehohladıKeto.“Barbut İhsan'ı bilmiyor musun? Buranın en pis kumarbazıdır. Hem ahlaksız hem dekorkaktır...”“Mekânıneresibuİhsan'ın?”Kirlieliyle,önündemaktulübulduğumuzbinayıgösterdi.“İşteşurası,TarlabaşılılarKulübü...”“İhsanniyeöldürsünkiEngin'i?”Üçüdeküçümseyenbakışlarlasüzdülerbeni.“Sende hiçbir şey bilmiyormuşsunbeBaşkomiser.”Musti'ydi böyle paldır küldürmuhabbetedalan.“EnginAbi,ÖztarlabaşılılarKulübü'nünadamıydı.YaniKaraNizam'ın...”Aklımkarışmıştı.“Bidakka,bidakka,kulübünadiTarlabaşılılardeğilmiydi?”Üçüdeaynıandakıkırdadı.“İki kulüp varBaşkomiserim.” diye güya durumuaçıklığa kavuşturmaya çalıştı Keto. “Barbutİhsan'ın kulübünün adı Tarlabaşılılar, Kara Nizam'ın kulübünün adı da Öztarlabaşılılar... KaraNizam,buBarbutpuştunupislikolsundiyeaçtıkulübü.”“Niye? Ne yaptı ki İhsan, Kara Nizam'a?” diyecektim ki yüzüme konan soğuk zerreciklerihissettim. Başımı kaldırınca, gökyüzünü kaplayan bembeyaz bulutlarla karşılaştım. Bulutlarıneteğindenbellibelirsizzerreciklerüzerimizedoğrusavruluyordu.“Kar!”diyehaykırdıneşeyleçocuklar.“Kar!Karyağıyorlan,kar...”Sevinçle oldukları yerde zıplamaya başladılar. Onlarla birlikte benim de içimi nedensiz birheyecan doldurdu. Oysa bir cinayet işlenmişti, oysa bu çocuklar evsizdi, umutsuzdu,geleceksizdi. Ama bir anlığına da olsa kar sevinci üstün geldi, bir anlığına ben de kaptırdımkendimiçocuklarıncoşkusunu.Fakatsadecebiranlığına, çünküazötemizde,katili belirsizbircesetyatıyordu.“Neyse,”diyebastırdımsonundaneşeliçığlıklarını.“Neyse,hadiişimizebakalımartık.”“İşimize?”Şaşkın,yinelemiştiMusti.“İşimizneyaa?”DirseğiyledürttüarkadaşınıPirana.“Cinayetçözüyoruzyaöküz.Çakozlamadınmı,Başkomiserimeyardımediyoruzburada.”“Yardım ediyorsunuz tabii... Şimdi anlatın bakalım. Şu Kura Nizam, neden gıcık oluyorduBarbutİhsan'a?”

“KarımeselesiBaşkomiserim,”diyesürdürdüPirana.“BirkadınbirbirinedüşürdüTarlabaşı'nınoturaklıkabadayılarını...Amamanitadaöyleböyledeğilha,cillopgibivalla...”

Manita dediği kadın, kim bilir kaç yaş büyüktü ondan. Külhanbeyi gibi konuşmayı marifetsanıyorduyadagüçlügörünmekamacıylaböylebıçkıntavırlartakınıyordu.“Cillop gibi diyorsun da karı yolluymuş zaten.” Meydan okur gibi konuşuyordu Keto. “BirBarbut'a,birNizam'a...Bildiğinorospuyani...Zatennedemişler,İstanbul'unkarısıylahavasınagüvenmeyeceksin...”“Kiminkinegüveneceğiz?”diyegüldüPirana.“Öncesenkendimemleketininkevaşelerinebak.”Keto’nundişlerinisıktığını,kavgacıbirhorozgibiönedoğrueğildiğinigördüm.“Neolmuşlanbenimmemleketiminkadınlarına?Nedemekistiyorsunsen?”Ortalıktabirşeylerdönüyordu,amaanlayanberigelsin.“N'oluyorçocuklar?”diyearalarınagirdim.“N'apıyorsunuzsiz?”KirlidişlerinigöstererekpispissırıttıPirana.“N'olacakBaşkomiserim,arkadaşınanasıesnafda...Şehirkerhanesindeçalışıyorteyzem...”BenimkadaretkilenmediKeto.“Hiç değilse benim anamın kim olduğu belli oğlum. Senin o da belli değil. Bu kadar puştolduğunagöre,muhakkakibnelerdoğurmuşturseni.”Orospuneysedeibnelafınedenseçıldırtıyorduonları.“Sensin lan ibne,” diye saldırıya kalktı Pirana ama hazırlıklıydı Keto, hızla geri çekildi vepundunagetiripelindekidarbukayıarkadaşınınkafasınaindiriverdi.“Ah!”diyeinlediamaçabuktoparlandı.“Şimdisiktimbelanı.”Gelecek saldırıya karşı gardını almış bekleyen Keto'nun üzerine atlayacaktı ki kollarındanyakaladım.“Durun bakalım.” İkisine birden çıkıştım. “N'apıyorsunuz siz yahu... Bak tepemi attırmayın,şimdiikinizidetıkarımiçeri.”“AmaBaşkomiserimönceovurdu...”“Bakhâlâkonuşuyor...”Öfkeylebirbirlerinisüzmelerinerağmen,sıkıyıgörünceikisideyelkenlerisuyaindirmişti.“Beni iyidinleyin,”diyegürledim. “Artıkzırıltı,dırıltı islemiyorum.Anladınızmı?Nesorarsamonacevapvereceksiniz...Tamammı?”Yansokaklardangelenbirsarhoşnarasındanbaşkasesduyulmadı.“Tamammıdedim...”

“Tamam,”dediKetoyeredüşmüşdarbukasınıalmakiçineğilirken.“Tamam,Başkomiserim.”

Darbukanın başına gelenlerden sonra korkup kemanını paltosunun içine sokan Musti dearkadaşınıonayladı.“Tamam.”Keto'yavuramadığıiçindelidanalargibiolduğuyerdeeşinenPirana'yadöndüm.“Seniduyamadım.”Yenilgiylemırıldandı:“Tamam.”Tekteksüzdümüçünüde.“İyi,anlaştıkozaman.Şimdianlatınbakalım,kim.kiminkarısınıayartmış?”BurnunuçektiPirana.“Karısını değilBaşkomiserim, dostunu, kevaşesini...KadınönceBarbut İhsan'la berabermiş,sonraNizam'a gitmiş. AmaNizam ihtiyar ya, kadın yeniden ötekiyle işi pişirmiş.Hâlbuki KaraNizam'ınçokkıyağıvardıbuİhsan'a.Birsürümüşterigöndermiştironunkumarhanesine...”Ayrıntılarıöğrenmekistediğimden,ilkkezduyuyormuşgibisordum:“Nekumarhanesiymişbu?”“Tarlabaşılılar kumarhanesi dedik ya Başkomiserim,” diye lafı kaptı aceleci Keto. “Neyapıyorlarzannediyorsunuzokulüplerde?”“Kumarmıoynatıyorlar?”Birkezdahaoküçümseyenbakışbelirdiüçünündeyüzünde.“Hemdetillahını...Birgecedebütünservetinibırakıpgidenlervarorada.”İthamedengözlerlesokağın öteki ucuna baktı, Ali'nin yanında sıkıntıyla dikilen polislere. “Sizinkiler de bilir bunu.Anlatmadılarmı?”Meslektaşlarımısuçlamakiçimdengelmedi.“Neyse.”diyekonuyugeçiştirdim.“Bizcinayetedönelim.İhsan'ınayarttığıkadınınadınıbiliyormusunuz?”“Çilemdiyebirorospu...”OrospulafınınüstünebasabasasöylemiştiPirana.Keto’nunbaşınıönüneeğmesidikkatimdenkaçmadı.Haniküfüryoktu.”diyeçemkirdim.“Lafınadikkatet.”“Tamam Başkomiserim, tamam. İşte o Çilem denen karı, İhsan’la mercimeği fırına vermiş.Ama Kara Nizam uyanık, meseleyi çakozlamış. Bir gece basmış bunları, silahını çektiği gibiboşaltmışüzerlerine.Fakat tutturamamış. İhsandaboşadamdeğil tabii.Odaasılmış tetiğe.Kimse ölmeden ikişer şarjör mermiyi ziyan etmişler. Neyse işte, o akşam paçayı kurtarmışİhsan.Amakanlıbıçaklıolmuşlartabii.OolaydansonraKaraNizamÖztarlabaşılılarKulübü’nüaçtı alt sokağa, İhsan'ın kulübüne karşı. Sık sık burada arbede çıkar. Daha bir hafta öncegözümlegördüm,bizzatBarbutİhsansilahsıktıkulübünönünde.”

“Anlamadım,nedenİhsansilahsıkıyor?Nizam’ınsevgilisinielindenalmışya.Dahaneistiyor?”ÜçüdekonuşmakiçincanatıyorduamaKetokaptıbayrağı.“ÇünküÇilemonubırakıpKaraNizam'a geri döndü.Dedik yaBaşkomiserim, karı yolluymuşdiye...”Durumgiderekilginçbirhalalıyordu.

“Peki.Nizamkabulettimikadını?”

Sankibuişikendileriyapmışgibiutançlakaçırdılarbakışlarını.“BenolsametmezdimBaşkomiserim,”dedisonundaPirana.“ŞimdigenekızacaksınızamabuKaraNizam'dabirazgodoşlukvarmışanlaşılan...”“Öyle deme be.” İtiraz eden Musti'ydi. “Kara Nizam merhametli adam, onun için affettiÇilem'i...” Sözlerinin yeterince etkili olmadığını düşünmüş olacak ki, paltosunun altındakikemanınıyokladıktansonrasesiniyükseltereksürdürdüaçıklamasını.“Seviyoroğlum,kadını...N'apsınlan?”OlduğuyerdesallananKetodaaynıfikirdeydi.“Doğru söylüyor Başkomiserim. Yapacağı başka bir şey yoktu Kara Nizam'ın. Adam âşıktıÇilem'e.Kadınkötüyoladüşmesindiyeaffettizaten.EnginAbideakılvermiştirbiraz...”İkiarkadaşınındakendinecephealmasıöfkelendirmiştiPirana'yı.“LanEnginAbi,EnginAbideyipduruyorsunuz,duyandaevliyadanbahsediyorsunuzsanacak.Odapuştuntekideğilmiydi?”“Doğrukonuşlan.”diyeyinekükrediKeto.“EnginAbiöylebirinsandeğildi.”“Yalan mı söylüyorum? Şu kulampara berberin en yakın arkadaşı değil miydi abiniz? Evet.İnceZiya'dansözediyorum.SizidegötürüyorduyaİnceZiya'nındükkânına...”“Nankörlük etme!” Bu kezMusti çıkıştı Pirana'ya. “Engin Abi kaç defa sana da para verdi.Çorbaiçirdi,öylebiradamdeğildio.HemoZiyapezevengiEnginAbi'ninyanındatırnağınıbiledokunduramazdıbize...”AldırmadıPirana,tekgözünüyüzümedikipanlatmayısürdürdü.

“İnanmayın bu denyolara Başkomiserim. Engin önlerine kemik attığı için anlatmıyorlargerçekleri. O kadar matah bir adam değildi. Yiğitliği filan da palavra. Barbut İhsan gözümünönündetükürdüsuratınadagıkınıçıkaramadı.”

“Utanmadan bi de yalan söylüyorsun,” diye araya girdi Keto. “İki hafta önce, Engin Abi, buİhsan ibnesiyle bir adamını, şu tekel bayiinin önünde evire çevire dövmedi mi? Biz de oradadeğilmiydik?”SinirlisinirlisoluduPirana.İriburundeliklerindenbuharlarçıkıyordu.“Ordaydık,amaseninabindeğil,Nizam’ınyeğenleridövdüİhsan'laadamını.Tamam,Engindebirikiyumruksalladıamaokadar.”Sakincebanaçevirditekgözünü.“Sallıyorlar Başkomiserim, Engin kalıbının adamı değildi. Başka bir numara vardı o herifte.Nedirdersenizbilmem,amabirşeyvardı.”“NeredeoturuyordubuEngin?”“Caddeninötekitarafında,”dediPirana.“Caddeninötekitarafındayüzlerceevvar.”“Ben söyleyeyim Başkomiserim.” Sokağın sonunu gösteriyordu Keto. “Böyle yürü, sağdanaşağıyadön.Dereyedoğruin.Kiliseninarkasında...Üçüncüsokakgaliba.Birnumaralıbina.”“Evetbirnumaralı,amasokakdeğil,çıkmaz.”GüldüMusti.“Adıdamatrak,KadınÇıkmazı.”“SıkmıgiderdinizEngin'inevine?”“Evinegitmezdik.Karnımızıdoyurur,sigaraverirdiamaevinegirmezdik.”

İğrençbirkahkahaatlıPirana.

“Anlatanlat,heyecanlıoluyor.”Ötekiikiçocukaldırmadıamabensormadanedemedim.“Ozamanneredenbiliyorsunuzevini?”“Kulüpkapanınca,onunlabirlikteevinekadaryürürdük.”“Neden?”“Konuşmakhoşumuzagiderdi.EnginAbibizebaşındangeçenlerianlatırdı.”“YalanBaşkomiserim,”diyeatıldıPirana.“Enginparaverirdibunlara.”Aşağılayanbir ifadeyleiki arkadaşını süzdü. “İçeri girmezdik filan diyorlar ya, o da yalan. Bazen sabaha kadarçıkmazlardıiçeriden...Gerçeğianlatsanızaoğlum,Başkomiserime...”Keto'nuntitrediğinifarkettim,soğuktandeğil,öfkeden,belkiutançtan.“Evet lan.” diye bağırdı. “Evet, giderdik Engin Abi'nin evine. Sen de berber Ziya’nın evinegitmiyor muydun? Yalan mı lan? Engin, abimizdi, kötü gözle hiç bakmadı bize, ama senkapatması değil miydin lan Berber Ziya’nın... Tabii gözün patlamadan önce, daha parlakken.Ziya,senikucağında...”Sözlerini tamamlayamadı, benim de bir an boş bulunmamdan yararlanan Pirana, yumruğuindirdiçocuğunsuratınınortasına.“Kimmişlankucağaoturan?”Tersbiryeregelmiştiyumruk.Darbukasıbirkezdahadüştüyere.“Ah,”dedieliyleburnunututarak.“Ah,ananısikeyim.”“İki büklüm olmuştu, parmaklarının arasından akan kan, elinin üstünden bileklerine doğrusızmaya başlamıştı. Ama kan bile Pirana'nın öfkesini dindirmemişti, yeniden saldırmayahazırlanıyordu.“Yeter,”diyerektokadıpatlattımyanağına.“Yeterartıkbe!”Galiba benim tokadın ayarı da fazla kaçmıştı. Pirana sol tarafına doğru yıkıldı. Görüntühazindi, tokadım korsan bandını kaydırmış, sağ gözünün yerindeki karanlık çukur ortayaçıkmıştı. Telaşla göz bandını düzeltti. Keto ise eliyle akan kanı durdurmaya uğraşıyordu.Musti'nindurumudahiç içaçıcıdeğildi,olduğuyerdekorkuyla titremeyebaşlamıştı.Zalimbirigibihissettimkendimi.İçimacıdı,elimiPirana'yauzattım.“Hadi,kalk!”Tek gözü nefretle baktı uzattığım ele, sonra çevik bir hareketle doğruldu ve daha ne oluyordememebilekalmadanokgibifırladısokağınalttarafınadoğru.AyaksesleriniAlideduymuştu.“Başkomiserim.”diyebağırdıgeriden.“Başkomiserim?”Gergingörünüyordu.Pirana'nınardındankoşmamakiçinkendinizortutuyordu.Sakinolmasınıişaretettim.“Oradakal.”

Paslı elektrik direğinin ucundan sarkan lambanın aydınlatmaya yelmediği karanlık sokaktakaybolan o bıçkın çocuğu kovalamanın hiçbir yararı yoktu. Keto'nun kanını durdurmak dahaanlamlıolacaktı.

“Birtürdüellomudiyorsun?”

Sokağınzemini,bembeyazbirörtüylekaplanmayabaşlamıştı.Etraf,şimdibirazdahaaydınlıkgörünüyordu gözüme; tutmaya başlayan kardan değil, cesedi götürmek için gelen ambulansınfarlarından yayılan güçlü ışıktan. Genç savcı Oğuz, kurbanın başında not alırken, Olay Yeriİnceleme'nin acar komiseri Şefik, farlardan yayılan ışığın altında, maktulün birkaç metregerisindeayaktadurmuş,sağelinibıçakatargibiboşluktasallıyordu.Nükleertesislerdeçalışangörevlileri andıran plastik giysilerinin içindeki iki adamından tombul olanı, elindeki fenerlecesedin etrafını santim santim taramayı sürdürürken, kısa boylu olanı cinayetmahallinin ardıardına fotoğraflarını çekiyordu. Bu hâlleriyle başlarında Şefik'in olduğu üç kişilik uyumsuz birorkestrayı andırıyorlardı. Omzumda biriken kar tanelerini silkeleyerek orkestra şefineyaklaştım.“N'apıyorsunŞefik?”Uykudanuyanmışgibiirkildi.“Hııı, şey Başkomiserim... Şeye bakıyordum.” Bastığı yeri gösterdi. 'Katil burada durmuşolmalı. Yani yaklaşık olarak diyorum. Sanırım bıçağı buradan savurdu.” Maktulün elindeateşlenmeden öylece kalmış olan Beretta'ya çevirdi bakışlarını. Düşen tanecikler silahınnamlusuna değer değmez eriyor, belli belirsiz bir ıslaklık kalıyordu parlak metalin üzerinde.“Müthişbirsilah.”diyemırıldandı.“Busilahakarşıbıçak.Hiçadildeğil.Tabancanınkazanmasılazımdı.Fakatişebakınki,buolaydabıçak,tabancayıyenmişgörünüyor.”Doğrusuhiçaklımagelmeyenbirihtimaldenbahsediyordu.“Birtürdüellomudiyorsun?”“Öyle de denebilir Başkomiserim ama karşı karşıya gelip biri bıçağına, öteki silahınadavranmış olamaz. Öyle olsaydı, tabanca bıçağı yenerdi. Bıçağı kullanan gafil avlamıştabancası olanı. Belki adamın sırtı dönüktü, katil arkasından seslendi. Adam döndü, elinitabancasınaattı,amageçkalmıştı,katilbıçağısavurmuştubile...Tamisabet...”Hızlı adımlarla maktule doğru yürüdü. Komiserlerinin geldiğini gören iki eleman cesedinbaşından çekildiler. Şefik kurbana doğru eğildi, karın tam olarak kapatamadığı paltonun solgöğsünden,hayalibirbıçağıçekergibiyaptı.“Çok da soğukkanlı olmalı.” diye mırıldandı doğrulurken. “Adamı vurduktan sonrapaniklemiyor. Kaçmaya çalışmıyor. Yaklaşıyor, bıçağını alıyor. Kimsenin onu görmediğindeneminoluncadasırrakadembasıyor.”Üşüyenayaklarımıyerevurarakısınmayaçalıştım.“Profesyonelbiridiyorsunyani.Bukadarkusursuzişiancakbirkiralıkkatilyapabilir.”“Neden olmasın Başkomiserim? Kurbanın elindeki silah da gösteriyor ki, bunlar pek sağlamayakkabıdeğilmiş.Olayınbusokaklardaolmasıdamanalızaten.Katil,bıçağıçok iyikullananbiriymiş,adamıntetiğiçekmesinebileizinvermeden,uzaktanavlamışonu.”

“Uzaktanolduğununeredenbiliyoruz?” itiraz bir adımgeride dikilenAli'dengelmişti. “Ya katiladamınhemenyanındaysa?Birandabıçağınıçekipkurbanınasapladıysa?”UsulcabaşınısalladıŞefik.“Budabirihtimaltabii.”Yenidenmaktuledoğrueğildi.Yalnız,paltooldukçakalın.Bıçak,kaşekumaşıparçalayıpderinleresaplanmış.Muhtemelenkalbe.Otopsidedahaiyianlaşılacakamakatilmaktulünyanındaolsaydıbıçakbukadarderinegirmezdi.Katil bıçağıuzaktansavurmuşolmalı.O hızla bıçak bedene iyice gömülmüş.” Kana bulanmış paltonun üzerindeki lekenin enkoyuyerinigösterdi.“Ayrıcaeğerkatil,bıçağıyakındansaplasaydı,adamölenekadarcinayetsilahınıoynatmakzorundakalırdı.Bizdebıçağınpaltoyagirdiğiyerdetırtıklıkesiklergörürdük.Oysabak,sonderecedüzgünbirkesikvar.Görebiliyormusun?”Şefik'insözlerimantıklıydı,amabizimkiiknaolmadıelbette.“Görüyorumgörmesinede...Amayakatilçokgüçlübiriyse?İlkdarbedeadamıöldürdüyse?Ozamanbıçağıoynatmasınagerekkalmazki.”Şefikısraretmedi.“Mümküntabii,kesinsonuçotopsidensonraanlaşılır,ZeynepKomiserimdenöğrenirizsonucu.”Şimdihatırlamışgibietrafabakındı.“Sahi,onerede?”“Bugeceizinliydi.Yılbaşıya...”“İyi olmuş,” dedi içten bir gülümsemeyle. “Hiç değilse o ailesinin yanında geçirsin yılbaşını.”Bakışlarıyenidenmaktulekaydı.“Budabahtsızmış,milletyenibiryılagirerkensenhadiötekidünyaya.”OmuzlarınısilktiAli.“Başkabirgünölsen'olacaktıki?YılbaşıdediğinneyaŞefik!Bildiğimizgecelerdenbiri işte.Aklıevvelinbiriçıkmış,yılbugünbaşlıyordemiş,vatandaşdaonauymuş.”Belki de kimsesizler yurdunda kutlanan yılbaşlarını hatırlamak istemediği için böyle tepkiselkonuşuyordu.Şimdi yılbaşınınpagankültürle,Hıristiyanlıkla filan ilgisinianlatmayakalkmakenhafif tabirle yersiz kaçacaktı. Ayrıca söylediklerinde pek de haksız sayılmazdı. Şefik de hakverdizaten.“Doğru söylüyorsun Ali. N'oluyor yılbaşı oluyor da...” Hâlâ uğultuların geldiği Taksim yönünügösterdi. “Bir de bunlar var. Sabaha kadar tepiş dur... Hiç de yorulmuyorlar...” Sankiduyabilirlermişgibisesiniyükseltti.“Yeterartıkbe,yeter!”Sesiyorgunveçatlakçıkıyordu.Belkidesitemiyılbaşınıkutlayaninsanlaradeğildeböylebirgünde sevdiklerinin yanında olması gerekirken, ona cesetlerin başında katil izi arattıranmesleğineydi.Oandaçalmayabaşladıceptelefonum.Bilmediğimbirnumara,açtım.“MerhabaBaşkomiserim,benZeynel...Burnundabirşeyyokmuşçocuğun.Dokuzedelenmesidiyordoktor...Kanamasıdadurduzaten.”Kocabaş polisti. Keto'nun burnu kanayınca, çocukları devriye arabasına doldurup, ikiüniformalıpolisideyanlarınakatıpTaksimİlkyardımHastanesi'neyollamıştım.“Film çektilermi?” diye sordum, “Öyle baştan savma bakmadılar değilmi? Bu gece onlarıntelaşıçoktur.”

“Yok Başkomiserim, olur mu öyle? Çocukların yanında biz varız. Çok alakadar oldular.Emrettiğiniz gibi film de çektiler. İnceden inceye muayene de etti doktor. Zaten tanıyormuşoğlanı. Daha önce iki kere gelmiş hastaneye. Birinde falçatayla yaralanmış, birinde deyanmış...”Derindenbiriçgeçirdi.“SahiBaşkomiserim,neyapacağızbuçocukları?”“Bırakın gitsinler, ama önce kaldıkları yeri öğrenin. Aradığımızda bulabilelim. Belki yenidenifadelerineihtiyaçduyarız.Anlaşıldımı?”“Anlaşıldı...”Saygılı davranmaya çalışıyordu, ama sesi gergindi, nereden başlarına bela etmiştim buveletleri! Sabahın bu saatinde bu soğuk havada bir de bu serserilerin uyudukları yeri bulmakzorundakalacaklardışimdi.Zeynel.”diyeuyardım.“Çocuklaraiyidavranıntamammı?”“ElbetteBaşkomiserim.”Artık hiçbir duygu okunmuyordu sesinde, bir makinenin çıkardığı gürültü gibi tekdüze veruhsuzdu.Biliyordum,uyarmamarağmen tersleyeceklerdiçocukları,belkionlardanuzaktaykenneler konuştuğumuzu soracaklardı, belki değil mutlaka azarlayacaklardı, ama hiç değilsetartaklamayakalkışmayacaklardıartık.Telefonu cebime koyarken “Bizim işimiz bitti Başkomiserim.” dedi genç savcı. “Arkadaşlargörevlerinitamamladılar.Siziniçindeuygunsamaktulükaldıralımartık.”“TamamOğuzBey.”Ambulansınyanındasıkıntıylabizi izleyen ikihastabakıcıya işaretettim.“Kaldırabilirsiniz.”Anındahareketegeçtigörevliler,hevesleaçtılarambulansınarkakapısını.Kaşlagözarasındaindirdikleri sedyeye, büyük beceriyle yerleştirdiler zavallı adamın bedenini. Yine aynı elçabukluğuyla,aynımarifetlearacayükledilertalihsizyüklerini.Belkidehastanedeyandabırakıpgeldikleripartiyeyetişmeyiumuyorlardıhâlâ.Şefik'inyaktığısigaradançektiği ikincinefesingridumanları dolana dolana yükselirken, önce ambulans, hemen ardından da Savcı Oğuz’unmakamaracısokaktançıkmıştıbile.“Hadi,gelin.”dedimbizimçocuklaradönerek.“Şuradabirerçorbaiçelim,içimizısınır.”ÇaresizceelleriniyanaaçtıŞefik.“BizgidelimBaşkomiserim,malzemelervar.”“Seninçocuklargötürsünler...”Çaresizcebiradamlarına,birbanabaktı.“Yok,bendegideyim...Başkazamaniçerizçorbayı.”İyipolisti,adamlarınıyalnızbırakmakistemiyordu.Saygıduymaklazımdı.“Tamam,ozamanyarınmerkezdegörüşürüz.”“GörüşürüzBaşkomiserim.“Şefik ve iki kişilik ekibi Olay Yeri İnceleme'nin minibüsüne malzemeleri taşımak için kollarısıvarken, biz de savcının makam aracının çıktığı yöne doğru yürümeye başladık. Köşeyidönünce, daha geniş, daha aydınlık bir sokak karşıladı bizi. Tarlabaşı'na açılan uzunca birsokak. İstanbul'un göbeğinde yer alan ve bir zamanların en nezih semtlerinden biri olan, ama

yıllar önce birilerinin kışkırtmasıyla, galeyana gelip, Rum, Ermeni, Yahudi hemşerilerimizinevlerini basan, dükkânlarını yağmalayan barbarların kalkışmasıyla ağır ağır terk edilen, terkedildikçetuhafbirıssızlıkveyoksunluklakaplananosokaklardanbiri.Zamanla,çokuzaklardakimezralarından, köylerinden zorla ta buralara kadar savrulup ayakta kalma mücadelesi verenyoksulkadınların,erkeklerin,yanihayatınçiğneyiptükürdüğüinsanlarınsığındıklarıbudüşmüşsemtinköhnesokaklarındanbiri.Elbetteuyuşturucusatılanbir yer, elbette kendietini satarakayaktakalmayaçalışaninsanlarınyalancırenklerlesüslümezbahası,elbettesuçunhertürününboy attığı bir bataklık. Ama kar altında olduğundan mıdır nedir, daha bir güzel görünüyordugözüme;kederliamadahavakarlı,dahasakin.Şenlikerkenbitmiştibusokakta.Evlerdetektükışıklar yanıyordu, belki televizyonlar da açıktı, ama duyulan tek ses Taksim Meydanı'ndaeğlenen o çılgın kalabalığın uğultusuydu. Etraf o kadar ıssızdı ki elli metre ötede birininöldürüldüğünübilmesek,sağlısollusıralanansokak lambalarındansüzülensarı ışıklarınaltınlauçuşan kar taneciklerinin yaydığı bu sahte huzura bile inanabilirdik. Ama yalancı sükûnet,önündengeçtiğimizcumbalıevinpenceresindengelenarsızbirgülüşlebozuldu.“Hey,gençler.”Başımızı çevirince, yağan kara aldırmadan, pörsümüş memelerini pencerenin pervazınadayayarak teşhiredenenazaltmışındabirkadınındavetkârbakışlarıylakarşılaştık.Okadarağırbirmakyajvardıkiyüzünde,cinselistektençok,kederuyandırıyorduinsanda.“Hey,sizediyorum...Baksanızaya...”İkimizdesesimiziçıkarmadanyürümeyisürdürdük.“Heeysizediyorum.”diyeyineledi.“Sizediyorumyaa...”“Nevar!'“diyeterslendiAli.“Neistiyorsunbe?”“Kızmacivanım.Niyehiddetleniyorsunöyle.Birazeğlenmekistemezmisiniz?”“Yuhbeteyze...Geceninbusaatinde,buhavada...”Zavallı kadıncağız gecenin bu saatinde, bu havuda sokaktan geçenleri kollayıp müşteridevşirmeyeçalıştığınagöreişlerkesatolmalıydı.“N'olacak.” diye ısrar etti kadın. “Bugün yılbaşı, herkes eğleniyor işte, hem fena mı olur...Herkesyeniyılagirerkensizdebanagirersiniz...”KadınınpervasızlığıbenimgibiAli'nindeyüzünükızarttı.“Tövbetövbe.”diyesöylendi.“Bizpolisizyahu,gitişine.”Hiçtınmadıpenceredekikadın,usulcaomzunusilktisadece.“Dahaiyiya,rahatlarsınızbiraz.Bugeceçokyormuşlardırsizi.”Bağırıpçağırmamakiçinkendinigüçtutuyorduyardımcım.“Hadi hanım, hadi içeri,” dedim tatlı sert bir tavırla. “Bizden sana ekmek çıkmaz. Başkabililerinibul.”Kimbilirkaçıncıreddedilişiydibugece,öfkeylekapattıpenceresini,amakapatmadanöncedeyüksekseslesöylenmeyiihmaletmedi.“Herkes ibneolmuşbuâlemde.Poliside ibne,sarhoşuda ibne,esrarkeşide ibne.Hiçerkekkalmadımılanbuşehirde?”

“YaşlıerkeklerinaşkıfenadırKomiserim”

Sabaha birkaç saat kalmış olmasına rağmen. Tarlabaşı Bulvarı hâlâ insan kaynıyordu.Birbirinin üzerine yığılmış gibi art arda, yan yana dizilmiş araçlarla doluydu cadde. Arabanınpenceresinden sarkıp nara atanlar, kaldırımlarda neşeyle şarkı söyleyen gruplar, ayaktagüçlükledurmayaçalışansarhoşlar.Hiçbirineşaşırmadımdaönümüzdensiyahbiratınüzerindefosforlu beyaz giysilere bürünmüş bir palyaço geçti, ona inanamadım. Uzaklaştıkça siyah atkayboluyor beyaz giysiler içindeki palyaço sanki rüzgârın üzerindeymiş gibi hızla öne arkayasallanıyordu.Tamanlamıylabirgösterialanınadönmüştüburası.ElbettebizimMehmetUsta'nınLezzetLokantasıdanasibinialacaktıbuhengâmeden.Beyoğlu'ndagörevyaptığımyıllardasıksıkgiderdimbuküçüklokantaya.TarlabaşıBulvarınaaçılanşugüdüksokağıngirişinde,pavyonlameyhanekarışımıbatakhaneninhemenkarşısındaher zamanki yerinde, gösterişsizliğiyle müşterilerini ağırlıyordu yıllardır. Beyoğlu’nun geceuyumayan sakinlerini... Lokantanın kim bilir kaç yıldır değişmeyen gösterişsiz tabelasınınaltındaki basık kapıdan içeri girince anasonla karışık yemek ve ucuz parfüm kokusu çarptıburnumuza. Dışarının insanın nefesini kesen soğuğundan sonra doğrusu hiç de rahatsız edicigelmiyordubuağırhava.Hattagözümüzüalanşuçiğışıkbileiticideğildi.Asılmesele,oturacakyer bulmaktı. Lokantadaki bütünmasalar doluydu. Arkadaki küçükmasaya iki kız oturmuştu.İkisidebalıketindenhalliceydi,bildiğiniz tombulyani.Biriningözleri inadınayeşil, inadınaışıklı,öteki ise ölgün ölgün bakıyordu etrafa, ama ikisinin de makyajı abartılıydı. O yolun yolcusuderdi babam bu bahtsızlar için. O yol hangi yolsa... İştahsızdı kızlar, ellerinde çatalları, fırınmakarnayı didikleyip duruyorlardı. Yanlarındaki masada iki bıçkın, edepsiz gözlerle onlarısüzüyordu, bu meteliksiz delikanlılardan iş çıkmayacağını bilen kızlar umursamıyordu bile.Hemen sağlarındaki masada, siyah ceketleriyle olduğu kadar beyaz gömlekleri ve kırmızıkravatlarıylabirörnekgiyinmişDolapderelidörtmüzisyen,hiçkimseyealdırmadansankibirileriönlerindeki tabakları alacakmış gibi neredeyse nefes almadan yemeklerini mideye indirmeklemeşguldü.Arkalarında,muhtemelencivardakihanlarınkapısındabodyguardolarakgörevyapanüçgençirisi,sessizsakinoturmuşsiparişleriningelmesinibekliyorlardı.Pencerekenarındakiikimasa birleştirilmişti. Lokantanın en eğlenceli insanları oradaydı: rengârenk saçları, abartılıgiysilerininderindekolteleriylealtıkişilikbirtravestigrubu.Sankibütüngecesokaktadeğillermişgibi hiç yorgunluk belirtisi göstermeden heyecanla bir şeyler tartışıyor, bir yandan da iştahlaçorbalarını kaşıklıyorlardı. Onları gören Ali'nin kedi sürüsüyle karşılaşmış bir köpek gibikuyruğunudiktiğini,hırlamayahazırlandığınıfarkettim.Aslındabualışılmadıkküçüktopluluğunda bizimAli'den hazzedeceklerini hiç sanmıyordum, her an bir tatsızlık çıkabilirdi, belki de eniyisigeldiğimizgibisessizceçıkıpgitmektiburadan.“Başkomiserim,”diyenbirsesengeloldu.“Başkomiserim...”İriyarı bir adam, masalardan birinden bize sesleniyordu. Önce tanıyamadım, biraz dikkatlibakınca çıkardım. Bu semtin en namlı muhabbet tellalıydı seslenen. Süleyman, namı diğerSaltanatSüleyman.Dörtkarısıolduğuvedörtkarısınıdakendieliylepazarladığıiçinalmıştıbulakabı.Suratınınyarısınıkaplayankuzgunsiyahınaboyanmışpalabıyıklarınıngerisindekiışıklı,

minikgözlerinibanadikmiş,ısrarlaçağırıyordu.“GelinBaşkomiserim,böylegelin...”Başkomiser lafını duyan herkes şöyle bir dönüp baktı, en çok da o parıltılı giysiler içindekitravestiler,amasonraherkeskendidünyasınadündü.Artıklokantadanayrılmakolmazdı,bizdemecburenSüleyman'ınmasasınayöneldik.Karşısındabirkadınoturuyordu;negüzel,neçirkin,erkenyaşlanmışbirkadın...Yorgun,çokyorgunbirkadın.Evegitsekdeuyusakdiyordu,düşükgözkapakları. Masaya yaklaşınca, önünü ilikleyerek ayağa kalktı Süleyman. Unutmuşum okadar iri olduğunu: görkemli cüssesi karşısında bir adım gerilemekten kendimi alamadım.Kocaman kafası nerdeyse tavana değecekti, kolları birmasayı kavrayacak kadar genişti. Alibiledayanamadı.“Oha!”diyemırıldandı.“Bunebe?”Ocüsseylebirdeeğilmezmiönümde.“TamamSüleyman,tamam,”deyipzorkurtardımelimiöpülmekten.Dostçaomzunavurdumenazbirbaşkadarbendenuzunadamın“Çokoldugörüşmeyelideğilmi?”“OlmazmıBaşkomiserim?Haftadaenazbir ikikezgörürdüksizibulokantada.Beyoğlu'ndanayrıldığınızdanberinearayıpnesordunuz.Gidişogidiş.”Konuşmasısitemdoluydu,amaaltındişlerinigösterengülümseyişiöyleolmadığınısöylüyordu.“BizimişleribilirsinSüleyman.”Uysalcasalladıbaşını.“BilmemmiBaşkomiserim...Zorzanaat.Allahyardımcınızolsun...”“BudaAli.”dedim,hâlâşaşkınlıklaSüleyman'ınkalıbınıinceleyenbizimşaşkalozugöstererek.“Beraberçalışıyoruz.”YinehazırolageçtiSüleyman.“MemnunoldumAliKomiserim.”“Bende...”dediAli,eğlencelibirgülümsemeyle.“Bende,Süleyman...”Tepesinde dikilen üç adamın bu kadar konuşmasına rağmen, yüzünde tek bir mimik olsunkımıldamayankadınaçevirdimbakışlarımı.

“Merhaba...”

Avuç içi kadar yüzünde, iyice büyüyen kara gözleri şöyle bir değdi geçti yüreğime.NedenseBüyükada'dafaytonlarıçekengüzelgözlü,yaşlıatlarbelirdizihnimde.

“MerhabaAbi...”“BizimNaciye'yihatırlıyorsundeğilmiBaşkomiserim.”Yapaybirgayretlecanlandım.“Hatırlıyorumtabii,nasılsınNaciyeHanım?”Bıkkın, bezgin ellerini açtı kadın. Hepsi bu: ne bir söz, bir heyecan, ne bir aşinalık belirtisi,zaten mahmur gözleri anında eski haline dönmüştü yeniden. Naciye'nin umursamazlığındanrahatsızolduSüleyman,abartılıbirnezaketleboşiskemlelerigösterdi.“OturmazmısınızBaşkomiserim?”

“Rahatsızetmeyelimsizi...”“YokBaşkomiserim,bizdekalkıyorduk.”Karısınadikdikbaktı.“Naciyeoturduğuyerdeuyuyorzaten.”HiçalınmadıkocasınınsitemkârsözlerineNaciye.Çoktanunutmuştualınmayı,nesöylerlersesöylesinler, ne yaparlarsa yapsınlar, umurunda bile değildi, öylesine kanıksamıştı ki yaşadığıdünyayı,herşeyi itirazsızkabuletmişti.Belkide itirazetmeninartıkhiçbir işeyaramayacağınıbildiğiiçinböylesessiz,böylealdırmaz,böyleumursamazolmuştu.Sırtımızdakileri çıkardıktan sonra karşılıklı çöktük Ali'yle sandalyelere. Masanın üzerigösterişsizbirakşamyemeğindengerikalanlarladoluydu;boşalmışdörttabak,biriyarıyarıyasuyla, öteki kolayla dolu iki bardak. Süleyman'ın boş tabağında kırılmış birkaç kürdan gözeçarpıyordu.“HayrolaBaşkomiserim?”diyeiçtenliklesorduSüleyman.“HangirüzgârattısiziBeyoğlu'na?”“Pek hayır değil.” dedim bakışlarımı masanın üzerindeki teferruattan kopartarak. “Biriniöldürmüşler,aşağıdakisokakta...TarlabaşılılarKulübü'nünorada.”Genişyüzügerildi,palabıyıklarıtitredi.“Kimmişölen?”O anda düştü jeton, Süleyman hiç uzak sayılmazdı kumar işlerine. Belki bize yardımı biledokunabilirdi.“Engindiyebiri,EnginAkça...”Sevinçlibirhaberduymuşgibiyüzüaydınlandı.“AlmancıEnginmi?”Almancıolupolmadığınıbilmiyorum.KaraNizam’ınadamıymış.”“Ta kendisi... Vurmuşlar mı Engin’i?” Yanıtını bile beklemeden iri bir balyozu andıran sağyumruğunu,birekmekçiküreğikadargenişolansolavucunaindirdi.“Olacağıbuydutabii...”Karnımızı doyurmak için geldiğimiz lokantadan cinayet malumatı almak... Şans diye bunadenirdi işte. Hiç ummadığı mağarada hazine bulmuş bir madenci gibi aceleyle toprağıeşelemeyebaşladıyardımcım.“Niyeöylesöyledin?ÇokmudüşmanıvardıEngin'in?”Boyalı,kalınkaşlarıçatıldıSüleyman'ın.“Olmazmı?Milletinkarısına,kızınaasılırsan…”BiranbakışlarımNaciye'yekaydı,yoksa...Hadicanım,çoksaçmabirdüşünceydi.“Kiminkarısınaasılmış?”diyekurcalamayısürdürüyorduAli.“Bildiğinbinlerivarmı?”GenişomuzlarınısilktiSüleyman.“MeselaBarbutİhsan,hattaKaraNizam,uçkurunasahipolamıyordukiadam.”“Birdakika,birdakika...”diyekestimsözünü.“Bizimduyduğumuzİhsan'laNizamarasındabirkadınmeselesiolduğu...”Sessizcegüldü,floresanınçiğışığı,öndekialtındişindeparlayıpsöndü.

“Çilemhikâyesimi?Barbutİhsan,kızıNizam’ınelindenalmışmışda...”“Yalanmı?”Şöylebirsüzdübeni.“DoğruolsaneyazarBaşkomiserim?Çilem'iNizam'agetirenkim?”Olaygiderekilginçbirhalalıyordu.“Enginmi?”Taşıgediğinekoyduğundanemin,irikafasınıusulcasalladı.“Engin tabii. Herif yakışıklı ya, aklını alıyor kadınların. Tabii Çilem de eline erkek elideğmemiş,temizailekızıdeğil.Barbut’unkapatması...Yanialanrazı,satanrazı.Barbut’tanişçıkmayacağını anlayan kız, Engin'de bir istikbal görüyor. Belki benimle evlenir, beni bubataklıktan çekip çıkarır diye düşünüyor. Hâlbuki adam onu çirkefin en derinine gömecek.Gömüyor da zaten. Engin'den sonra Kara Nizam giriyor devreye. Nizam’ı gördünüz müBaşkomiserim?”“Görmedik,yaşlıbiradammış,öylemi?”“Okadaryaşlıdeğil,amaçirkin.”Yüzünüburuşturdu.“Erkeğingüzeliçirkiniolmazderler,amaoluyorbeBaşkomiserim.Nizamhakikatençokçirkin.”Dahafazladayanamayıptamamladıaceleciyardımcım.“AdamçirkinoluncaÇilemdeonuİhsan'laaldattıöylemi?”KonuşmaktanöylezevkalıyordukineredeyseağzınışapırdataraksürdürdüSüleyman.“Hepsi bu olsa iyi Komiserim... Çilem aynı zamanda Engin'le de düşüp kalkıyordu. Kokainlitoplusekspartileri filan...Birarabendenbilekız istedibunlar.Anlayani...Çilemhiçbirzamanda bırakmıyordu Engin'i, İhsan'la beraberken de. Nizam’la birlikteyken de Engin hep vardı.Benceİhsan'ınkadınıkovmasınınnedenideoyduzaten.”“Nasıl?” diye ikimiz de aynı anda tepki verdik. Ali sustu, ben sürdürdüm. “Kadın adamı terketmedimi?İhsanmıkovduÇilem'i?”“Tabiiİhsankovdu.Hapsedüşmüştübu,ruhsatsızsilahyakalatmışkulüpte.Ohapsedüşünce,kadın da gizlice pişirmiş işi Nizam’la. Barbut çıkınca anladı meseleyi. Ağzını burnunu kırıpsokağaattıÇilem'i.”KafamıkurcalayankonuyuAlidilegetirdi.“BütünbunlarıNizambilmiyormuydu?”“Bilmezmi,amaâşıkolmuştuÇilem'e.Yaşlıerkeklerinaşkı fenadırKomiserim.Buâleminenkorkulan adamı, acımasız Nizam, gururunu, şerefini bir kenara koyup kızı kabul etti.Yeğenlerininitirazlarınakulakasmadan...”Anlamadığımbirşeyvar,”diyerekbukezbenkaptımlafı“Nizamkızıseviyordutamam.Engin'iniyetutuyorduyanında?”ZorlubirmeseleylekarşılaşmışgibigözlerinikıstıSüleyman.“VallabunubendeçokdüşündümBaşkomiserim,amaişiniçindençıkamadım.”Söylemekmiistemiyorduyoksagerçektendebilmiyormuydu?

'Kulağınaçalınanbirşeydeyokmu?”diyeısrarettim.“Milletnediyor?”“Rivayet çok... Kimileri, gizli ortağıymışNizam'ın diyorlar...GüyaAlmanya'dan yüklü paraylagelmiş. Öylece ortak olmuş Nizam'a. Şimdi burada büyük inşaatlar yapılıyor, Ermenilerden,Rumlardan kalan köhne binalar yenileniyor.O işe girmişler birlikte. Kimileri alakası yok diyor.Nizam’ınhayatını kurtarmışbuEngindiyor.Karşılığı ödenmezbir iyilikmiş yaptığı.Kimileri deEngin'inyukarıdabağlantılarıvardiyor…”“Yukarıdaderken?”“Mafya içinde diyorum. Kürt mafyası mı, Laz mafyası mı derseniz o kadarını bilmem amaEngin'insırtınıgüçlübiryerleredayadığımuhakkak.YoksaKaraNizamyaşatmazdıonu.”Belki de yaşatmadı diyecektim ki omzuma dokunan bir el bütün düşüncelerimi dağıttı.Başucumda,oincecikbedeniylelokantanınsahibiKülbastıMehmetdikiliyordu.“AşkolsunBaşkomiserim.”diyeanındabaşladı siteme. “Varmıböylesaklanırgibi kuytularaköşelereoturmak,insangelincebirselamverir.Yoksakaçacakmıydınız,banagörünmeden?”Eh, mahcup olduk tabii. “Merhaba Mehmet Usta.” dedim uzattığı eli sıkarak. “Biz de yenigelmiştik.Kasayabaktıkyoktun.Süleyman'ıdagörünceburayaçöktük,konuşuyorduk,”dedim,biziyalnızbırakırumuduylaamagitmedi.“Mutfağa gitmiştim, orayı da teftiş etmek lazım.” diyerek Süleyman'a hadi artık kalkını imaedenbirbakışattı,sonradagüyaboşsandalyearargibietraftıbakındı.Sadecebulokantadabulunanların değil, belki şu anda İstiklal Caddesi'nde eğlenen insanların en iriyarısı olanSüleymanmesajıalmıştı.“Gel Mehmet Abi, sen böyle otur.” dedi anında yekinerek. “Biz de gidiyorduk zaten.” İtirazetmemizebileizinvermedenkarısınaçevirdibakışlarını.“HadiNaciye,hadianam,hadigüzelim,gidelimartık.”Ne sevindi, ne heyecanlandı Naciye, sadece yorgun gözleri biraz aralandı, incecik belinitutarak doğruldu usulca. Biçimsiz bacaklarını açıkta bırakan siyah elbisesinin üzerine, parlak,gümüş renkli gocuğunu giydikten sonra, ünlü bir markanın taklidi kocaman çantasını taktıçelimsiz omzuna. Mahmur gözlerini kocasına dikerek, “Tamam.” dedi çatallanan bir sesle.“Tamam,gidelimhadi.”

“Eşkıyanıneskisiyenisiolmaz”

Süleyman,giydiğiyüksek topukluayakkabıyüzündenbırakınyürümeyi,ayaktadurmaktabilegüçlük çeken sıska karısı Naciye'yi koluna takıp gece yorgunu insanlarla dolu masalarınarasındangeçerken,“DüşmezkalkmazbirAllah,”diyemırıldandıKülbastıMehmet.“Buoğlanınyirmiyıl öncekihalinibilirim.Benimdiyendelikanlıönündengeçemezdi.Öylecesur,öylegözükara,öylebileğinesağlam.Birkurusaldırmaylabeşkişiyiönünekatıpkovaladığınıgördümşucaddede.Nerdeyseraconkesmeyebaşlayacaktıağırabilere.Birdeşuhalinebakın...”Üçümüzündebakışlarıbirkezdahabutuhafçiftetakıldı.Birbozgunşarkısıeşliğindeyapılanhazin bir dans gibi, karısıyla birlikte hafifçe sallanarak çıktı lokantadan, bir zamanların namlıkabadayısıSüleyman.EminolduğuhaldebelkidekonduramadığındansorduAli.“Okadınısatıyordeğilmi?”NeMehmet'tennedebendençıtçıktı.“Yazıkya,hâlbukiiyibiradamabenziyor.”Ayhan Işık tarzı ince bıyıklarını eliyle düzeltti Külbastı Mehmet. “İyi bir adamdı. Belki hâlâiyidir.Banahiçbirkötülüğüdokunmadı.”“Bana da dokunmadı.” diye destekledim onu. “Ama bu, Süleyman'ı iyi bir adam yapar mıbilmiyorum.”Sandalyeyeyaslandım.“Neyse,boşverelimSüleyman'ı, insanlarıyargılamakbizedüşmez.”BitkinyüzüaydınlandıMehmet'in.“Haklısın Başkomiserim. Zaten yerlerde herif, bir de biz kötü konuşmayalım arkasından.”Sankikendisiacıkmışgibiiştahlasordu.“Neyersiniz?”“Çorbaiçeriz.”Yardımcımabaktım.“Yoksabaşkabirşeymiisterdin?”“YokBaşkomiserimçorbaiyi...Mercimekçorbasıvardeğilmi?”AdetaheyecanlandıMehmet.“Olmazmı?Başkomiserimiyibilir.Beyoğlu’nundeğil,bütünİstanbul’uneniyimercimekçorbasıburada.”Onaylamamı bile beklemeden, arkadaki üç bodyguardın masasına yemek götüren siyahiçocuğaseslendi.“Namadioğlum,burayadabaksana...”BembeyazdişlerinigöstererekgüldüNamadi.“TamamMehmetAbi,şimdigeliyorum.”Sözcükleri kırık dökük söylüyordu ama söyleneni gayet iyi anlıyordu. Alaycı bir tavır takındıyardımcım.“KuntaKinte'leredemiişveriyorsunuz?”

Yok, bu bizim Ali'den adam olmayacaktı, şimdi şu masa da ağzının payını versem diyegeçirirken.KülbastıMehmetdahausturupluyaptıoişi.“Öyle demeyin, çok iyi çocuktur Namadi. Çok da yakışıklı baksanıza. Televizyon dizisi içinistediler bunu.Geçen hatta bir yönetmen gelmişti lokantaya.Görür görmez iş teklif etti. Amavefalıçocuk,hemenatlamadı,banasordu.'MehmetAbıgidebilirmiyim?'diye.Bende'Git,amabunlargelipgeçici işler.Lokantadanayrılma,çekimolduğugün,bensana izinveririm.'dedim.Sevindi zavallım. Bunların hayatı çok zor Başkomiserim. Bizim fakirlerimizden daha fenadurumları. Bu bölgedeki çakallar peşlerinde hep. Dolapdere baronları filan, uyuşturucu işinesokmayaçalışıyorlargaribanları.Oyolagirendevar,amaçoğunamuslu,çokdaçalışkanlar.Kaç kişi aldıysam işe, hepsi sağlam çıktı.” Bodyguardların yemeğini bırakıp yıldırım hızıylayanımızdabitensiyahidelikanlıyadöndü.“HahNamadi,şuboşlarıalönce.”Yüzündeyineoaynıışıklıgülümsemebelirdi.“TamamMehmetAbi,hemenalıyorum.”Enazbirseksenboyunda,atletikyapılıdelikanlı,çevikbirhareketleüstüsleyığdımasadakitabakları.“Aferin Namadi, birde sil şurayı güzelce. Evet, işte böyle... Şimdi iki mercimek çorbasıistiyoruz, limonunu filan unutma. Ha, bak kırmızıbiber de kalmamış... Hadi evladım, açlıktanölüyorBaşkomiserim.”Başkomiserim lafını duyunca şöyle bir irkildi Namadi. Ali'nin gözünden kaçmadı bu irkiliş.İşgüzarlığıtuttuyinebizimserserinin.“NeolduNamadi?Niyedurakladınöyle?”Delikanlınınirisiyahgözlerininaklarıkorkuylabüyüdü.“Yokabi,yokbişey.”Yardımcımınelinedokundum.“Çocuğurahatbırak.”Ürkekgözlerlebizisüzendelikanlıyadöndüm.“TamamNamadi, tamamevladım,hadisençorbalarıgetir.”DelikanlıhoştabaklarıalıphızlauzaklaşırkenAliaçıklamayaçalıştı.“Kusurabakmayınamasizdegördünüz,oğlan,başkomiserlafınıduyuncapanikledi...”“Sizdepolissinizdeğilmi?”diyenMehmet'insorusuylayarıdakaldıyardımcımıngevelemesi.“Evet.”N'olmuşpolissemhavalarındaydıbizimkopuk.“AliKomiser,yardımcımdır,”dedimkabalığınıyumuşatmakiçin.“Birlikleçalışıyoruz.”SıkıntıylamırıldandıMehmet.'Anladım.”Görmüşgeçirmişbiradamınağırbaşlılığıçökmüştübakışlarına.“ŞöyleizahedeyimAliKomiserim.SizinKuntaKintedediğinizbuçocuklardanbirigeçenyılkarakoldaöldü.Sizinkileradam silahı almaya çalıştı dediler, kaza dediler, ama Afrikalı göçmenler inanmadı buaçıklamalara.Onlararkadaşlarınınbilinçliolaraköldürüldüğünüdüşünüyorlar.Osebeptenpolislafınıduyuncaürküyorzavallılar.YoksayasadışıbirişiyokturNamadi'nin.Benhertürlükefilim.”

Masanıntadıkaçmıştı,belkitoparlarımumuduylalafıyenidenSaltanatSüleyman'agetirdim.“Sahi, şubizimSüleymannasıloldudaböylebirdendüştü.Bengörevyaparkenşanışöhretiyerindeydi.”SankidüşenkendisiymişgibiderindenbiriçgeçirdiMehmet.“SizayrılalıyediyılolduBaşkomiserim.Azmı?ÖylebirdenbirededüşmedizatenSüleyman.”Neyse, Mehmet yeniden havaya girmeye başlamıştı galiba. “Ağır ağır gitti saltanat, bizimOsmanlı'nın çöküşü gibi. Yaşlanınca, eski güç, kudret de kalmadı. Bir de vicdanı,merhametiolmayanyeniyetmelerçıkıncapiyasaya...”YaptığıhatayıanlayanAlidekonunundeğişmesindenziyadesiylememnunolmalıkibirhevesodakatıldımuhabbete.“EskikabadayılardandıdeğilmiSüleyman?”“Tamonlardan,belkionlarınsontemsilcisi...Elindenevarneyok,sağasoladağıtırdururdu.Fakir babasına çıkmıştı adı. Biraz da o sebepten iflah olmadı ya.” bana döndü yeniden. “Sizdaha iyi bilirsiniz o âlemi Baş komiserim.O eski usul kabadayılar kayboldu. Yeniyetmeler deeskiraconariayetetmezoldu.Vefayı,saygıyı,hürmetiunuttular.”O âlemi iyi bildiğim doğruydu, ama Mehmet'le aynı fikir de değildik. Üstelik o eskikabadayıların,matah insanlarmışgibiballandıraballandıraanlatılmasındandanefretederdim.Bu memlekette kıyıcı adama duyulan hayranlığı anlayabilmiş değilim. Zaten onlar hakkındaanlatılanlarınilerdeysehepsipalavraydı.Zengindenalıpyoksuladağıtmalar,cesaretgösterileri,büyük kahramanlıklar filan, çoğu yalandı. Zorla gasp ettiklerinin birazını dağıtsalar ne olur,dağıtmasalarneolurdu?“Eşkıyanıneskisiyenisiolmaz,”diyerekitirazettim,“ikisinindeyaptığızorbalıkdeğilmi?Artıkbırakalım bu edebiyatı. Yumrukla, tabancayla, bıçakla sağlanan üstünlüğün saygı duyulacaknesivar?Gücedeğil,adaleteitibaretmeklazım.”Mehmet'ingözlerindekuşkulubirifadebelirdi.“DoğrudaBaşkomiserim,devletadalettenuzaklaşıncabueşkıyalardolduruyorboşlukları.”Söylediklerinde hiç haksız değildi. Biz kapıyı aralık bırakıyorduk, eşkıyalar da pervasızcadalıyorlardıiçeriye.“Nasıl olursa olsun,” dedim uzlaşmaz bir tavırla. “Bunlar yanlış işler Mehmet. Eskiden deyanlıştı, şimdi de yanlış. Asıl kahramanlık senin yaptığın. Kaç yıldır buradasın, kaç yıldırnafakanı şu küçük lokantadan çıkartıyorsun. İtin, uğursuzun, soysuzun arasında. Evet,delikanlılık diyorsanız tam da budur. Öteki yalan... İmrenilecek bir yanı da yok. Acınacakinsanlaraslında.Hepkorkuylayaşarlar,hep ihanetbeklentisiyle.Yabirköşedeöldürülürleryaelindeki paralarla gıllıgışsız yeni bir hayat kurmayı başarır, kendilerini değil, ama hiç değilseçocuklarınıkurtarmayıbecerirleryadaSüleymangibiböylerezilrüsvaolurlar.”EliylemasayaüçkerevurduMehmet.“Allah kimsenin başına vermesin, en kötüsü de Süleyman'ınki be Başkomiserim. Düşmanınelinden ölmenin bile bir şerefi, bir namusu var. Naciye öldüğünde muhtemelen sokaklardayatacak.”Oandaaklımageldi.

“Sahiya,buSüleyman'ınüçkarısıdahayokmuydu?”AdetaoturduğuyerdezıpladıAli.“Yokartık,dörtkarısınıbirdenmisatıyordu?”SessizcegüldüMehmet.Bizerkeklerdekiohoyrat,alaycıgülüşlerdenbiri.-Aslında öteki kadınlar karısı değildi. Kız Yahya'nın sermayeleriydi kadınlar. Kız Yahya'yıhatırladınız mı Başkomiserim? Küçük Bayram Sokak’ta genelev çalıştırırdı. Neyse işte.Kasımpaşalı Nebil tebelleş olmuş buna, kızları alacak elinden. O zaman devreye Süleymangirdi. Belli bir haraç karşılığında koruması olduYahya'nın. Fakat KızYahyaNişantaşı'nda birkokainpartisindebıçaklanıpöldürülünce,kadınlarSüleyman'akaldı.Bazılarıkadınlarıngönüllüolarak geldiklerini söylüyor, bazıları da Süleyman'ın kadınları zorla tuttuğunu. Vebalisöyleyenlerinboynuna,amaozamanlarSüleyman'ınparlakyılları.Astığıastık, kestiği kestik.Sözleri kanun hükmünde kararname, ne dilerse anında yerine getiriliyor bu sokaklarda. AmasonraBarbut İhsanbozdu fiyakasınıbunun.KavgayaçağırmışSüleyman'ı,budadelikanlıya,tek gitmiş, İhsan'la adamları, eşşek sudan gelinceye kadar dövmüşler bunu, arkada SüryaniKilisesi'ninorada.Fenakorkutmuşlargözünü.YinedehemendüşmediSüleyman.Barbutİhsanpisherif,amaiçindebirparçainsanlıkolmalıkikadınlarıalmadıelinden.BöylecedörtsermayelibirpezevengedönüştübizimSaltanatSüleyman.Amarahatdurmadı,gerçirahatdursadaonukendihalinebırakmazlardıki.NeysezatenSüleymandakaşınıyordu,eskialışkanlığınadöndü,yani kumara. Bir koyup on alacak ya, tabii tersi oldu. Bir gece yeşil masada dört karıyı daaldılarelinden.AmaNaciye'yimüşteritutmazdiyeSüleyman'abıraktılar.”“Barbutİhsanmıyaptıbuişi?”diyeatıldıAli.Kırlaşmış,dalgalısaçlarlakaplıbaşınıusulcasalladı.“Hayır,KaraNizam...DahadoğrusuNizam’ınbirçakalıvar,o.”Aynıisimdöküldüikizimizindeağzından.“EnginAkçamı?”YıllarınesnafıMehmetbirşeylerdöndüğünüanlamıştı.“SizneredentanıyorsunuzEngin'i?”Açıkkahverengigözlerinibanadikti. “SahiBaşkomiserim,geceninbuvaktindeneişinizvarBeyoğlu'nda?”Söylemeninnesakıncasıolacaktıki?“Engin'iöldürmüşler.”Hiçşaşırmadı,sadecegürültüyleçektiburnunu.“Su testisi su yolunda... Sonunda oldu demek.” Sanki anlamak ister gibi biraz sessiz kaldı.Sonra,hiçheyecanbelirtisigöstermedensordu:“Kimöldürmüş?”“Bellideğil.Sencekim?”Masanınüzerinedayadığıelleriniaşağıyaçekti.“Herkesolabilir.Evet.Engin'iherkesöldürmüşolabilir.Barbutihsan,kendipatronuKaraNizam,hattabizimSaltanatSüleymanvedahabirsürüinsan...”“Çapkınmış,milletinkarısınakızınasarkarmış.”

“Öyle derlerdi. Yakışıklı, küstah, vicdansız. Herkes çekinirdi ondan, herkes nefret ederdi,ölünün arkasından konuşulmaz ama ben de sevmezdim. İtici bir şey vardı o herifte... Yüzüdüzgünde.Omavigözleribirtuhaftı...”“NezamangeldiEngin,Beyoğlu'na?”Kirpiksizgözkapaklarınıaçtıkapadı,gözleriboşluktagittigeldi.“Bilmiyorum ki, bir iki senedir buralarda. Ama hep KaraNizam’ın yanındaydı. Sağ kolu gibi.BazılarıNizam'akarıkızbuluyorderdi,olabilirde.Herifyakışıklı,altındasonmodelaraba.”“Yalnızmıyaşıyordu?”Daralnıkırıştı.“O kadarını bilmiyorum, ama son zamanlarda genç bir kızla görüyordum. Hiç öyle işlerikonduramazsın,temizyüzlübirkız.Dersinbirmelek.”“Çilemmi?”diyeatladıAli.“Yok, Çilemi tanıyorum. Kara Nizam'la beraber o. Buraya da geldiler bir gece yarısı çorbaiçmeye.Dördübirlikte,yaniNizam,Çilem,Enginveokız...Belkiokızlabirlikteyaşıyordur.”“Tarlabaşı'ndaoturuyormuşöylemi?”“Dolapdere'ye yakın... Bir keresinde hasta olmuştu bu. Yemek göndertmişti KaraNizam.Üçgün yemek taşımıştık, sabah akşam... Aşağıda Rum kilisesinin orada. Şu köhne binalardanbirindeoturuyordu.Birçıkmazsokağıngirişinde.Onudaanlamışdeğilim,çokdahaiyiyerlerdeyaşayabilirdi.”Köhne bina deyince Tarlabaşı'ndaki inşaat faaliyeti geldi aklıma. “Nizam’la ortaklıkyapacaklarmışdiyebirşeyduyduk.Kentseldönüşümvarmışburada.”Omuzlarıdüştü,neşesikaçtı.“Hiç sormayın Başkomiserim, her yeri yıkıyorlar, her şeyi altüst ediyorlar. Güya eski halinegetireceklermiş. Milleti evinden barkından edecekler. Yakında bizi de atacaklar. Otuz yıllıkkiracıyımşurada.”Umutlabaktıyüzüme.“SahiBaşkomiserim,sizbirşeyyapamazmısınız?”Meslek hayatım boyunca yüzlerce kez karşılaşmışımdır bu tür isteklerle. Üstelik bazıları bukadar masum da değildir, ama haklı bile olsa bunlar benim boyumu fersah fersah aşacakmeseleler.“Biz ne yapabiliriz kiMehmet?” dedim boynumubükerek. “Biz basit birer devletmemuruyuz.Elimizdenbirşeygelmez.Belediyeylekonuşsaydın,sanabaşkabiryorgösterirlerdibelki.”Altdudağınısarkıttı.“Konuştuk Başkomiserim, olmuyor. Benim durumumda olan o kadar çok esnaf var ki. Hangibirine yetişelimdiyorlar.Emir yukarıdan geliyormuş.Büyük komisyonlar dönüyormuşortalıkta.Herkes buradan bir bina kapmanın peşinde. Sokağı blok blok kapatanlar bile var. Dizioyuncuları,adlısanlızenginler,büyükotelsahipleri...”KülbastıMehmet'inhalifenaydı,amabenimdeçözmemgerekenbircinayetvardı.“YaniEngin'leNizamdabu işegirmişolabilir,”diyekonuyadöndüm. “Ortalıktabukadarçokparavarsa.”

“NiyeolmasınBaşkomiserim.Herkesiniştahınıkabartanpara,KaraNizam'ındailgisiniçekmişolabilir...Engin'ideyanınaaldıysa...BelkideEnginçelmiştiraklını...EndoğrusuKaraNizam’lakonuşmanız.Anlatırsatabii...”

“Senonuvurmasaydınobizivuracaktı”

Külbastı Mehmet'in lokantasından ayrıldığımızda mahşeri kalabalık epeyce azalmıştı.Caddedehâlâ arabalar olsa dao sıkış tıkış trafik sonbulmuş, kaldırımlardaki insan kümeleriseyrelmişti. Kar yağmıyordu artık, sadece keskin bir ayaz. Belki de bu dondurucu soğukkaçırmıştısokaklardakiateşlikalabalığı.Evet,eğlencebitmiş,şölendağılmıştı,parlakkâğıttanşapkalar, yerlere saçılmış konfetiler, çiğnenmiş çiçekler, boşşişeler, yiyecekartıkları kalmıştıortalıkta sadece. Birazdan sökün edecek çöpçüler, yılbaşı gecesinin son kanıtlarını datoplayınca,eskihalinedönerdibuyaşlısemt.Evet,artıkyaşlanmıştıBeyoğlu.Üstelikgüzelbiryaşlanmadeğildibu.İnsanlariyibakmamışlardıona,yabancıseyyahlarınbirzamanlardünyanınen çekici kadını olarak tarif ettikleri bu benzersiz yerin, vakitsiz çökerek adeta bir acuzeyedönüşmesiiçinellerindengeleniyapmışlardı.Ancakbarbarlarayakışırbiraçgözlülükle,yüzyıllıkbinalarını yıkmış, zarif sokaklarının canına okumuş, zaten küçük olan meydanlarını iğrençapartmanlarladoldurmuşlardı.Hâlâcazibesinikoruması,bırakınkorumayı,ayaktadurmasıbilemucizeydi.O tarihi binalardan artık esermiktarda kalmış olan KalyoncukulluğuCaddesi'nin köşesindekiBeyoğlu Emniyeti'ne uğramadık bile. Adım gibi emindim ki içerisi zanlı kaynıyordu, bırakınmeslektaşlarımızın bizimle ilgilenmesini, zavallıların başlarını kaşıyacak halleri bile yoktur.Kalyoncukulluğu’nundikyokuşundanaşağıyavurduk.KülbastıMehmetmaktulünkızarkadaşıylaaynıevdekalabileceğiihtimalindenbahsedince,kapısınıçalıpşansımızıdenemekistedik.Belkikız, cinayetin çözümünde işe yarar şeyler söyleyebilirdi. Aslında kitaba uygun davransaydık,savcılıktanizinalmakgerekirdi,buzamankaybıdemekti.Üstelikkızıbulursakmaktulünevindekieşyalara, belgelere de göz atma fırsatımız olacaktı ki bu da soruşturma için mücevherdeğerindeydi.Beyoğlu'nuneskigünlerindenkalmaAyaKonstantinKilisesi’ninarkasındayeralıyorduEngin'inyaşadığı yer. Keto’yla Musti eksiksiz tarif ettiklerinden değil, bu semtte görev yaparkenDolapdere'yi avucumun içi gibi öğrenmiş olduğumdan elimle koymuş gibi bulmuştum evinbulunduğuKadınÇıkmazı'nı.Çokdaberbat bir anımvardı buKalyoncukulluğuCaddesi'nde...Beyoğlu'ndagörevebaşladığımın ilkayında,KadınÇıkmazı’nadönenşudirseğinkarşısındakiDüğün Sokak'ta bir evi yakmışlardı, içinde genç bir kadın, bir adam ve iki küçük çocuklaberaber.Adamtorbacıydı,adıdaHabib.Anadolu'dangelmiştiburaya.Sahipleri,kimbilirkaçyılönce Yunanistan'a göç eden, o harabeye dönüşmüş binaya sığınmıştı. Önce ne iş bulursayapmış, kıt kanaat geçinerek ailesinin karnını zor doyurmuştu. Sonra köşe başlarında dikilensaçlarıbriyantinlioğlanlarıgörmüş,bütüngünaylakaylakdolaşmalarına rağmen,bukopillerinceplerininparadoluolmasınaakılsırerdirememişti.Amaanlamasıçoksürmemişti.Evet,kolaypara kazanmanın bir yolu vardı; esrar, hap, hatla eroin satmak. Parasızlıktan iflahı kesilenHabib hiç düşünmeden balıklama dalmıştı bu pis mesleğe. Bir süre mahalledeki aracılarınmallarını satmıştı. Uyanıktı, sivil polisi gözünden anlıyordu, ayağına çevikti, karanlıkta birgörünüpbir kayboluyordu.AkşamlarıDolapdere'ninorada, farları söndürülmüşotomobillerdekimüptelalara mal yetiştiremez olmuştu. Sonunda kendisinin de ailesinin de karnı doymayabaşlamıştı, ama yetmedi. Biti biraz kanlanınca, neden aracıya para kaptırayım ki, diye

düşündü,malıdoğrudanalmayabaşladı.Ölümcülbirkuralıçiğniyordu,farkındadeğildi.Üstelikarkasında onu destekleyecek kimse de yoktu. Fakat cesurdu, gözü karaydı Habib. BizimSaltanat Süleyman gibi iriyarıydı, dövüşmeyi biliyordu. Şahitlerin yazılı ifadesinde, “Allahıma,bileğime ve bir de bıçağıma güvenirim,” dediğinden bahsediliyordu. Zavallının, İstanbul'ungöbeğindekibukaradeliktebaşınagelebileceklerhakkındahiçbir fikri yoktu.Olsaydıdaha ilkuyarıda çeker giderdi buralardan. Yapmadı, hatta aracı abilerin gönderdiği iki tıfıl oğlanı birgüzelsopalayıpyolladı.Çünküpalazlanmıştı,yavaşyavaşgelecekplanlarıkurmayabaşlamıştı.Belkidehusemtinenbüyüğükendisiolacaktı.Nedenolmasın,buişiyürütenoecişbücüş,karakuru adamlardan neyi eksikti?Dalyan gibi boyu, taşı sıksa suyunu çıkaracağı kuvvetiyle kısasüredeherkesekorkusalar,semttekiticaretinbaşınaotururdu.Amaolmadı,birgeceikioğluvekarısıyla birlikte cayır cayır yaktılar onu. Hem de tüm mahallelinin gözü önünde. Hem deçığlıkları yeri göğü tutmuşken. Evet, katillerin amacı evdeki herkesin ölmesiydi. Kimse dışarıçıkamasındiye,kapıları,pencereleritellerlekapatmışlardı.Biz yangın yerine vardığımızda, ev kapkara bir enkaza dönüşmüştü. Habib'in kömürleşmişcesedini salonun kapısında bulduk, elinde sımsıkı tuttuğu bıçağıyla. Karısı ise yatakodasındaydı: ikioğlununküçükbedenlerinekarışmıştıcesedi.Mahalledenbirkişibiledoğruyusöylemedi. Hepsi ağız birliği etmişçesine kan davasından bahsediyordu. Zorladık ama hiçbirsonuç alamadık. Gerçeği altı ay sonra öğrendik, uyuşturucu çetesine sızan bir narkotikçininraporundan.Amayeterlidelilolmadığıiçin,hiçbirzamanHabib'inkatilleriniyakalayamadık.İşteogünlerde,buyokuştadefalarcainipçıktığımiçin,hiçzorolmamıştıbugece“KadınÇıkmazı”nıbulmak.Çıkmazın girişine geldiğimizde, bir gölge kayar gibi oldu. Emin olamadım, belki deyanılıyordum, çünkü ışık namına sadece karın aydınlığı vardı sokakta. Köşe bucak, dikkatletaradım güdük sokağı; yok, kimse yoktu. Muhtemelen yorgun gözlerim bana böyle bir oyunoynamıştı. Ayakkabısının altına yapışan karı temizlerken biraz geride kalan Ali de yetiştinihayet. Duvarda kırmızı üzerine beyaz kabartmalı harflerle “Kadın Çıkmazı” yazan metaltabelanınönündedurdu.“Herifin kaldığı yer de ilginçmiş.” diyemırıldandı yorgun bir neşeyle. “Sen zamparanın öndegideniol,sonragelKadınÇıkmazı'ndaotur.”Komikti gerçekten, ama bakışlarım Engin'in oturduğu bir numaralı binaya takılmıştı.Tarlabaşı’nın üç katlı, tipik Rum mimarisine göre yapılmış binalarından biri. Kapıya doğruyaklaşınca irkildim.Dört basamaklı taş birmerdivenle çıkılan ahşap kapı aralıkmıydı, yoksaalacakaranlıktabanamıöylegeliyordu?Zeminebaktım;beyazkarlarınüzerinde.Birçiftiriayakizininbinayadoğruuzandığınıgördüm.Tazeizler...Ayakkabılarınoluşturduğuboşluklarıniçindetek bir kar tanesi bile yoktu. İzlerin sahibi, şimdi girmiş olmalıydı içeri. Demek ki az öncegördüğüm gölge gerçekti. Belki de birilerinin geldiğini fark etmiş, paniğe kapılıp kapıyı bilekapatamamıştı.Vedaha ilginciayak izleribarizşekildebirerkeğeaitti.YoksaEngin'inkatilinemi?Amabuçoksaçmaydı.Bazıkatillerincinayetmahallinedöndüğübilinenhakikattir,amafail,öldürdüğü adamın evini ziyaret ediyorsa ya aptalın dik âlâsıydı ya da ortadan kaldırmakzorundaolduğubirdelilvardı,“Kapıaralık.”diyefısıldadıyardımcım.Ayakizleriniodafarketmişti.“İçerdebirivar.”Bir an göz göze geldik, sonra yılların kazandırdığı bir alışkanlıkla hiç konuşmadan,silahlarımızı çıkarıp sessizce namlularınamermi sürdük. Tabancalar ellerimizde, pozisyon alıp

temkinli adımlarla binanın kapısına yaklaştık. Hem kapıyı hem de karanlık pencerelerikolluyorduk, ama ne yarı yarıya aralık kapıda bir hareket ne de ardına kadar çekilmiş koyuperdelerde bir ışık vardı. Ali kapının sağına, ben ise soluna geçip, duvara sırtımızı dayadık.Ses seda yoktu, sadece karın o belli belirsiz çıtırtısı. Ali, her zamanki sabırsızlığıyla, bengiriyorumdiyeardıardına işaretediyordu.Boştakielimlebeklemesajıverdiktensonra,kapıyıusulcaittim.Bizisiniretmekistercesinegıcırdayarakiçeridoğruaçıldı.Silahlarımızıellerimizdetarttık, dikkat kesilerek içeriyi dinledik. Yok, ne bir hareket ne de bir ses... Yanılmış mıydıkyoksa?Artık tahammülünün sonunagelenAli, onay filan beklemedenusulca süzüldü kapıdan.Dahabedenininyarısıdışarıdaykenkoptukıyamet.Biriardıardınabasıyordutetiğe.“Aligeriçekil,”diyebağırdım,amabizimdelibozukiçeriyebalıklamadalmıştı.Beşelsilahsesisaydım.Son ikipatlamabizimmaceraperestinsilahındandı.Veyüreğimiağzımagetirenküçükbirhaykırış. “Ah!”Ardındanbüyükbirpatırtı.Biriyeredüşmüşolmalıydı.Sonrasessizlik...Alimi? Hiç düşünmeden daldım içeriye. Karanlık, dışarıdaki kar aydınlığından sonra içerisi zifirikaranlıktı. Kesif bir barut kokusu genzimi yaktı. Silahımı körlemeye oraya buraya tutupduruyordum, eğer vurulan Ali'yse içerdeki adamın kurşunlarını üzerime yağdırması anmeselesiydi.“BuradayımBaşkomiserim.”diyenAlipaniğimiazalttı.“Buradayım,soltarafınızda.”Sonunda seçebilmiştim yardımcımı, uzandığı eşikte silahını bir noktaya kilitlemiş öyleceyatıyordu.“Ali,birşeyinyokdeğilmi?”“YokBaşkomiserim,beniyiyim...”Demekvurulanötekiydi.Karanlığaalışangözlerimkapınınaçıkkanadınınsürtündüğüduvardabir elektrik düğmesi aradı. İşte oradaydı. Eski usul düğmelerdendi, basmalı değil, çevirmeli.Sarı ışık, ürke korka aydınlattı içeriyi.Üst kata çıkanmerdivenlerin önüne yığılmış bir karaltıçarptıgözüme.Fare tüyü rengindebir kumaşyığını.Amabu tüylüyığınınaltındankıpkızılbirkan, sarı muşambaya yayılıyordu. Usulca karaltıya yaklaştım, her adımda muşambanınaltındakitahtazeminacıçekiyormuşçasınainliyordu.Ali'ninvurduğuadamartıknasıldüştüyse,yerde dertop olmuş, koyu kül rengi kabanı da bütün bedenini örtmüştü. Kıpırtısızdı, amagüvenmek olmazdı, silahımı üzerinden ayırmadan sol elimle kabanını usulca çektim.Secdeyekapanmış gibiydi, ama yere alnı değil, yüzünün sağ tarafı gelmişti. Kıvırcık saçlıydı, genç,kırışıksızbiralnı,ardınakadaraçılmışkestane rengigözleri vardı,aralanmış incedudaklarınarasında sigaradan sararmış çarpık dişleri görünüyordu. Sağ elinin hemen ilerisinde Glockmarka bir tabanca duruyordu. Hareketsiz bedeninin altından yayılan kırmızı ırmak, suikastsilahınadoğruuzanıyordu.Glock'uayağımlaitelerkensorduAli.“Ölmüşmü?”Sesi boğuklaşmıştı, ama hâlâ silahı yerde yatan adama çevriliydi. Sağ elimin iki parmağını,adamınsolbileğininözerinekoydum,nabızyoktu.

“Galibaölmüş.”

Ali bakışlarını yere kapaklanan adamdan alamıyordu.O kavgacı, atak polisin yerinde yelleresiyordu.“Seninkabahatindeğil.”Dedim,kigerçektendeöyleydi.“Önceoateşaçtı.”Duymamıştıbeni.Yerdekiadamabakmayısürdürüyorduöylece.Hâlbukidahaöncedesayısızçatışmayagirmiş,adamvurmuştu.Amakolaydeğildi,birinsanıncanınıalmak.Karşınızdakikimolursa olsun, ne kadar haklı olursanız olun, birini öldürmek, dünyanın bütün yükünü sırtlamakdemekti. “Tanrıdan rol çalmak.” derdi eski bir arkadaşım. “Birini öldürmenin anlamı budur.”Çaldığırolünsonuçlarıylayüzleşiyorduyardımcım.

“Ali...Alievladım,iyimisin?”Yinesesçıkmadı,iriiriaçılmışgözlerihâlâdöktüğükandayüzüyordu.“Alineoluyor?”Karşısınageçmiştim,amabenigörmüyordu.Omuzlarındantutupsarstım.“Ali,kendinegel.”İrkildi.“Ne?”Gözlerininderinliklerindekipişmanlıkseyreldi,amadağılmadı.“Başkaçarenyoktu.Senonuvurmasaydınobizivuracaktı.”Yutkundu,gözkapaklarınıkırpıştırdı,derinbirnefesalıpsilahımkemerininarasınasoktu.“Haklısınız Başkomiserim.” dedi boğukluğunu yitirmeyen bir sesle. “Ben onu vurmasaydım obizivuracaktı...”

“Aşk,dünyanıneniyimazeretiydi”

Pısırık kış güneşi emniyet binasının kirli camlarındaki buzları çözerken Engin'in evindekiadamın sırları da aydınlanmaya başlamıştı. Bilgisayardaki kayıtlar, bütünmarifetlerini tek tekdökmüştü önümüze. Sabıkası hayli kabarıktı. Adı Tarık Seberci, lakabı Titiz. Adını duyanherkesin içine korku salan bir kiralık katil. Listesine aldığı kişilerden şu ana kadar kurtulanolmamıştı.Kimseninadamıdeğilmiş, kendiadınaçalışırmış.Tekpatronupara.Kimdahaçokverirseonun içinöldürürmüş.Fakat ilkelibiradammış,aldığı işisonlandırmadanbırakmazmış.Herzamanavcıolmamıştabii,ikikezdeodüşmüşnamlularınucuna.Birindeküçükbirsıyrıklaatlatmış. İkincisinde az kalsın merhaba diyormuş Azrail'e. Bir hafta komada kaldıktan sonraaçmışgözlerini, sonrası bir aydahahastanesefası.Dört kez cinayet zanlısı olarakgözaltınaalınmış,amasadecebirkezhükümgiymiş,BaloSokak'takiTürküBar’ınsahibiHızırCevdet'i,kendimekânındaöldürmekten.Oiştelakabınauymayacakbirhatayapmış,alnınınortasınatekelateşettiğiadamınhalısınınkenarınasolayağınınçamurluizinibırakmış.Cinayetmahallindeyeterince titiz davranmamışolmasını, yirmi beş yıllık ağır hapis cezasıylaödemiş, amagenelafla birlikte sadece üç yıl yirmi yedi gün yatarak çıkmış hapisten. Fakat ne demişler, tilkiyiölümegötürengüzelkuyruğudur.TitizTarık'ıdamahvedeniriayaklarıolmuştu.Bukezçamurladeğil,amakardabıraktığıayakizlerimahvınayolaçtı,üstelikşimdiyolculukhapishaneyedeğil,birdahageridönemeyeceğitahtalıköyeydi.VurduğuadamınkiralıkkatilolduğunuanlayıncabirazolsunrahatlamıştıAli.Budavayahernekadarmahkemekararvereceksede.SavcıOğuz'un,“Bariznefsimüdafaa,”demesininardındaniyicekendinegelmeyebaşladı,amanezamankiZeynepodamınkapısından içerigirdi, işteoandatamolarakeskineşesinekavuşuverdiköftehor.Üsteliksankibuolaydanhiçetkilenmemiş,sankiokantutmalarıfilanhiçyaşanmamışgibigizlemeyeçalıştıuğradığıtravmayı.“Yok bir şey Zeynep... Adam sorgusuz sualsiz ateş açtı üstümüze. Ben de karşılık verdim.Vurulduişte...”Güzel yüzünde yılbaşı gecesinin yorgunluğunu taşıyan kriminoloğumuz tedirginlik içindeydi.Tehlikegeçmişolmasınarağmen,Ali'ninvurulabilecekolmaihtimalibilesinirleriniharapetmeyeyetmişti.“Ah be Ali.” dedi bakışlarını ayırmadan. “Verilmiş sadakan varmış.'' Birden beni hatırladı,telaşladöndü.“SizedegeçmişolsunBaşkomiserim.Ucuzatlatmışsınız.”Beniunutmuşolmasınahiçalınmadım,aşkdünyanıneniyimazeretiydi.“SağolZeynepcim,amaasıltehlikedeolanAli'ydi.”Eleştirenbirbakışfırlattımbizimhaytaya.“Öyle durup düşünmeden dalınca kapıdan...” Derin bir iç geçirip başımı salladım. “Neyse kiAli'ye bir şey olmadı... Adam ölmeseydi daha iyiydi tabii. Her açıdan iyiydi. Engin cinayetihakkındaçokşeyöğrenebilirdikondan.Kötüoldu.”“Kötü olmuş.” diye mırıldandı Zeynep, halâ ayakta dikiliyordu. “Haklısınız, yaşasaydısoruşturmayadafaydasıolurdu.”Kendisini suçladığımızı zanneden Ali, oturduğu koltuktan kalktı, ne yapacağını bilemeden

şuursuzcabirkaçadımattı.“Yapacak bir şey yoktu.” dedi ellerini açarak. “Gelişigüzel bastım tetiğe. Siz de gördünüzBaşkomiserim,çokkaranlıktı.Ateşingeldiğiyönühedefledim.Adamıgörebilseydim,omzundanfilanvurupyaralıelegeçirebilirdikbelki.Amakaranlıktı,acayipkaranlık...”

Zeynep'in gözleri kısılmış, küçük ağzı heyecanla aralanmıştı; sanki çatışma anını yaşamış,gerilimibütünruhundahissetmişgibiydi.

“Ali,iyisindeğilmi?Yanişimdidiyorum.”Yumuşakbirtonlakonuşuyordu.“Kolaybirişdeğilbu.Yardıma ihtiyacın varsa çekinme. Tek başına üstesinden gelemeyebilirsin. Kimse gelemez...Bak, ben...”Unuttuğu başkomiserini bir kez daha hatırladı. “Yani biz, buradayız. Yanındayız.”Konuştukçasesindekişefkatkoyulaşıyor,içindekisevgiaçığaçıkıyordu“İyideğilsensöyle...”Ali alt dudağını çiğnemeye başlamıştı.Gözleri nemlenir gibi oldu, hiç alışık değildi bu kadarilgiye. Kaç kadın umursamıştı ki onu bugüne kadar? Kaç insan? Kendini bıraksa belkidağılacak,belkihüngürhüngürağlayacaktı,elbetteyapmadı.“İyiyim.”dedibakışlarınıkaçırarak.Sesinegüvenlibirtınıvermiştigüya.“Niyeiyiolmayayım?İlk kezçatışmayagirmiyoruz...Dahaöncedeyaşadıkbunları...Adambizeateşaçtı, bendeona.Silahlarpatladı,ölenooldu.Hepsibu.”HepsininbuolmadığınıbiliyorduZeynep.“Belki bir psikoloğa görünmelisin. Bak Ayten Hanım bu konuda çok iyidir. Onunla konuşsan,belkidahaiyiolur...Şimdibastırırsanilerdedahabüyüktravmalar...”“Ne psikoloğu, ne travması ya.” diye kestirip attı bizim sert polis. “İyiyim diyorum Zeynep,abartma.Birşeyimyok.”Aslındaonupsikoloğagöndermekiçinbendeısraretmeliydim,amabirişeyaramazdı.Makulbir insan değildi ki. Belki çok zorlasam giderdi, fakat ne düşündüklerini ne de hissettiklerinisöylerdipsikoloğa.“Bıçağı bulamadık,” diye söylendi birdenbire. Konuyu dağıtmak istiyordu kendince. “Evinanahtarı çıktı, ama bıçak yoktu. Glock tabancayı görünce bunun bıçağı da çıkar üzerindendedim.” Kız arkadaşının ilgisizce baktığını fark edince açıklamaya çalıştı. “Engin'i öldürenbıçaktan söz ediyorum. Biliyorsun. Glock marka dövüş bıçakları da var Zeynep. Hani gecenhafta, o silah firmasının kataloğunda görmüştük. Hatırladınmı? Hani böyle dövüş bıçakları...Belkiadamtabanca,bıçakderkenaynıfirmanınsilahsetiniyapmıştırdiyedüşündüm.”ÖfkeyleçıkıştıZeynep:“Ben bıçak filan hatırlamıyorum.” Kavgaya hazırlanır gibi ayaklarını açmış, Ali'nin karşısınadikilmişti. “Belkideartıkseninbunlarıdüşünmemengerekir.Azönceölümdendöndün,dahasıbiriniöldürdün.Sağlıklıdeğerlendirmeyapmançokzor.”En yakın iki çalışma arkadaşım, çalışma arkadaşım mı, hayattaki en yakın iki dostum,kardeşim, karşı karşıya gelmişlerdi.Gerçi onları tartışmaya sürükleyen birbirlerine duyduklarısevgiydi, yinedeyanlışbir sözsöyleyecekler, tamiredilmezşekildebirbirlerini kıracaklardiyeendişeediyordum.HiçbeklemediğimbirşeyyaptıAli,usulcaeğilipZeynep'inelinituttu.“Benidüşündüğünübiliyorum.”dedibalgibi tatlıbirsesle. “Teşekkürederim.Evethaklısın,okadardaiyideğilim.Amaişedevametmezsemdahakötüolacağım.”Kısıkseslekonuşuyordu,yumuşaktavrınarağmenkararlılığıhemenhissediliyordu.“Lütfen,benikendihalimebırak.”Ne diyeceğini bilemedi akıllı kızımız; bakışları hülyalandı, başı hafitçe sağa yattı, omuzlarıçöktü,çaresizlikiçindeelinigeriçekti,amahemenpesetmedi.“BarisizbirşeysöyleyinBaşkomiserimşuna.”diyebendenmedetumdu.“Görmüyormusunuzbitmişhalde.”

Bu tür meselelerin abartılarak çözülmediğine defalarca şahit olduğumdan önemsemezgöründüm.“TamamZeynep,dertetme.”dedimellerimimasamınüzerinekoyarak.“Buradakiişimizbitmeküzere zaten. Biz de yirmi dört saattir ayaktayız. Birazdan bayrağı sana devredip uyumayagideceğiz.BizdinlenirkensendehemEngin'inhemdeTarık'ındosyasınıhazırlarsın.Oldumu?”KetenpereyemigeliyorumkuşkusuylabenisüzenAli'yedöndüm.“Bizdeakşamüzeribuluşur,yolharitamızı çıkarırız. Tamam mı?” Ne diyeceğini bilemeden, öylece süzüyordu beni. “Hiç öylebakma Ali, doğru eve gideceksin. Bana zihni açık polisler lazım, canlı cenaze gibi dolaşanadamlardeğil.Anlaşıldımı?”Beyliklaflarımıgönülsüzceonayladı.“AnlaşıldıBaşkomiserim,anlaşıldı.”“Güzel...” diyerek kriminoloğumuza döndüm. “Şimdi Zeynepcim, olanı biteni biraz anlatayımsana.”“Siz savcıyla konuşurken Şefik biraz bahsetmişti. Ali'nin vurduğu...” Yanlış kelime seçtiğinianlayıphemendeğiştirdi. “YaniAli'yleçatışmayagirenadam.TarlabaşılılarKulübü'nünönündeöldürülenEngin'inkatilimi?”Gitgide koyulaşan kanın ortasında, fare tüyü kabanıyla yere kapaklanmış Titiz Tarık geldigözleriminönüne.“BilmiyoruzZeynepcim,”dedimotatsızgörüntüyükovarak.“Çokkuşkuluaslında.İnsanbirkaçsaat önce öldürdüğü adamın evine niye gitsin? Hiç profesyonelce değil. Evde başka biriylekarşılaşabileceğini düşünmezmi?Yahut Engin'in ölüm haberini alan polislerin eve gelebileceğiaklına gelmez mi? Tarık gibi tecrübeli bir katilin böyle bir yanlış yapması zor. Hadi hayatiönemde bir belgenin peşindeydi, o yüzden eve gitti diyelim. Neden bizim kim olduğumuzuanlamayaçalışmadanateşaçtı?'““Yalla Başkomiserim.” dedi Ali ensesini kaşıyarak. “Emin değilim, ama bence Tarık, evinsahibini bekliyordu... Evet, öldürmek için. Sizin lokantacının söylediğini hatırlasanıza. Herkesdüşmanmış Engin'e.” Dudağında olgunlaşmamış bir gülümsemeyle Zeynep'e baktı. “Adamzamparanınöndegideniymiş.Milletinkarısınakızmasarkıyormuş…”Meseleninokadarbasitolduğunusanmıyordum.“KülbastıMehmet'içokkaalealma,dışarıdantanıyorbuinsanları.Kadınmeselesindenbaşkanedenlerdeolabilir.”'YokBaşkomiserim. İlla kadınmeselesi demiyorum.Engin'in acımasız bir adamolduğunudasöylediyaMehmet.Milletincanınıyakmış.Şukentseldönüşümmeselesideilginç.Almanya'danparagetirdidiyorlarmışya...BelkiTarlabaşı'ndakiinşaatlariçindir.Biliyorsunuz,acayiprantvaroişlerde.”Şimdi çok dahamakul bir cinayet nedeninden bahsediyordu. Bütün o delikanlılık, ağır abilik,namus raconlarına rağmen,yerüstüdünyasındaolduğugibi yeraltıdünyasındadaherzamanen kutsal değer paradır. Evet, aşktan da, cesaretten de, şereften de daha önemlidir. Çünküpara demek, kadın demektir, konforlu bir hayat demektir, daha önemlisi ayakta kalmakdemektir,parademek ihtiyaçduyduğundayetkililerisatınalmak,hakikianlamdagüçdemektir,parayı kaybeden her şeyi kaybeder. Lokantada karşılaştığımız, bir zamanların Saltanat

Süleyman'ıgibi...“Evet, Engin'in öldürülmesinin arkasında rant meselesi olabilir.” Ali'nin sözleri dağıttıdüşüncelerimi.“TitizTarık’ıdabuyüzdentutmuşolabilirler.”

AklınıişinevermeyeçalışanZeynep'edöndüm.

“Ali'nin söylediği kentsel dönüşümmeselesi önemli.Ülke ekonomisini ayakla tutan tek sektörinşaatdiyorlar.Odereceyani.ŞuEngin'iaraştırırkenbakbakalım.Tarlabaşı'ndaki inşaatlarlabir ilgisi var mı? Tabii Almanya ayağı da önemli. Bir kurcala bakalım Engin'in yurtdışıbağlantısını bulabilecek misin? Ayrıca Kara Nizam diye birinden bahsediyorlar, o da buâlemden.Engin,onunyanındaçalışıyormuş.BirdeBarbut ihsandiyebirivar.Kumarbaz.KaraNizam'lahasımlarmış.Çatışmalarıfilanolmuş.Kadınmeselesidiyorlar,işinaslınıöğrenebilirsekiyiolur.”

“Emredersiniz Başkomiserim, derhal başlayacağım anıştırmaya.” Bakışlarım Ali’ye kaydı;suçluluk duygusundan tümüyle kurtulmuştu sanki, bütün gün gözünü kapamamasına, üstelikbirkaçsaatöncebiriniöldürmüşolmasınarağmenherangöreveçıkmayahazırgibiydi.Elbettebunuyapamayacaktıamahoşumagittibuhali.Sanırımekiptoparlanmıştı.“SendehaklısınAli.”dedimmemnuniyetimigizlemeyegerekduymadan.“BizeateşaçanTarık,Enginiçingelmişolabilir.Cebindenevinanahtarınınçıkmasıdailginç.DemekkiTarık'ıkiralayankişi, Engin'e, evinin anahtarlarını alabilecek kadar yakın biriymiş. Evet, Tarık kurbanınıbekliyordu. Ve muhtemelen beni fark etmedi, seni de Engin zannetti. Sorgusuz sualsiz ateşaçmasının nedeni bu olsa gerek. Sonuç olarak Tarık'ın katil olma ihtimali epeyce düşük.ÜzerindenEngin'iöldürenbıçakçıkmamasıdabuihtimalidoğruluyorzaten.”“Mantıklı.” Yüzüne dökülen kumral saçlarını usulca geriye atmıştı Zeynep. Kahverengigözlerine çok iyi tanıdığım o ışıltı gelip oturmuştu. Evet, artık aklıyla, ruhuyla bu davanıniçindeydi. “O zaman Tarık, Engin'in katili değil. Tarık'ın elinde Glock marka bir silah varmış.Adamın böyle bir silahı varken neden bıçak kullansın ki? Üstelik Engin tabancasını onaçevirmişken...”Aklınagelenbaşkabir ihtimalduraksattıonu.“TabiiTarıkbirbıçakatmaustasıdeğilse. Biliyorsunuz Başkomiserim, bu tür adamların psikolojileri bir tuhaftır. Belki de zevkalıyordubıçaklaöldürmekten.”İtirazAli'dengeldi.“Ama daha önceki cinayetlerinin hiçbirinde bıçak kullanmamış, hep tabanca. Sabıkakaydındakisuçlardaöyleyazıyor.Tarıksuçlandığıbütüncinayetlerdetabancakullanmış.HepsideGlockmarka...Kurşunlarıdadokuzmilimetre.Zeynep'in yüzü sararır gibi oldu.SanırımAli'nin vurulmuş olabileceği ihtimali gelmişti yenidenaklına.“Yaokurşunlarsanagelseydi?”diyesöylendiiçgeçirerek.“AllahkorumuşAli...”Yayıkyayıksırıttıhergele.“DahabizivuracakkurşundökülmediZeynepcim.”Sendenadamolmazdergibibaktım,amaüstünealınmadı.“YalanmıBaşkomiserim?Söylesenize,hiçvuruldummuben?”

“MezarlıklarböyledüşünengençpolislerledoluAli.”dedimgözlerinin içinebakarak.“Çoğudasendendahacesur,dahahızlı, dahayetenekliydi.Veneyazıkki o sorduğunsorununyanıtınıhiçbirzamanalamayacaklar.”

“Bazıgerçeklerinkimseyeyararıyoktur”

Sokakta geçen uykusuz gecelerin en berbat tarafı, uyumak için bomboş bir eve dönmektir.Evin kapısına geldiğimde, sokağımızın kalender köpeği Bahtiyar bile görünmüyordu ortalıkta.Oysa hep kapının önünde beni beklerdi. Üşümesin diye eski bir kilim serdiğim cumbanınduldasında.Belkibirhayırseverevinealmıştırdiyeiyiyeyorarakgirdimeve.Sessizlik,soğuktandahakeskin,adetakatılaşmışbirsessizlikkarşıladıbeni.Oysabiliyordum,eşyaların suskunluğuna gizlenmişti fısıltılar. Fırsatını bulur bulmaz kulaklarıma dolmayabaşlayacaktı, ölülerinizin asla yok olmayan kederli sesleri. En çok da böyle yorgun düştüğümanlarda ortaya çıkardı acı hatıralar. Yolu yoktu, ne zaman bu kara duygulara kapılsam, uykuaklımıteslimalıncayakadarsürerdiişkence.Bütünmeseleuyanıklıklauykuarasındakiosüreyikısaltmaktaydı.Şimdidegözümdebüyüyorduişteobelirsizzamandilimi.Belkidederhalçıkıpgitmeliydim bu evden, zihnimi şu cinayet meselesiyle meşgul etmeli, yeniden hayatın çılgıntemposuna bırakmalıydım kendimi. Böylece kurtulurdum belki bu ıssızlıktan, bu soğuktan, buacımasızboşluktan.Bedenimi,aklımıyormalı,okadaryormalıydımkihatırlamaya,hissetmeye,düşünmeye,mecalimkalmamalıydı. İyi de, zavallıAli'yeo kadar nutukattıktan sonra yenidenmerkezedönmeknekadaryakışıkalırdı?Başkabiryeregitsem.Amanereye?Evgenia...Evet,elbetteonagidebilirdim.ZatennedenBulat'agelmiştimki,doğrudanEvgenia'yauğrayabilirdim.GeçkapatmışlardırTatavla'yı.Nedeolsayılbaşı.Belkidesabahakadaraçıkkalmıştır.Belkioda yeni uyumaya gidiyordur. Evgenia'nın ılık teninden yükselen o lavanta kokusunu duyar gibioldum. Hayır, kendime zulmetmenin âlemi yoktu. Benim hayatım buydu, kaçarakyaşayamazdım. Kararlı adımlarla tırmandımmerdivenleri. Elimi, yüzümü yıkadım, gardırobunkarşısına geçtim, aynada kendimi gördüm. Yorulmuş, bitkin bir adam. Üzerimdeki giysileriçıkarmak bile zor geliyordu. Ama çıkaracaktım, bugüne kadar ne yaptıysam aynı rutinisürdürecektim.Pijamalarıgiyecek,osoğukyatağagirecek,uyumayaçalışacaktım.Biziayaklatutano küçükalışkanlıkları tek tek yerinegetirecektim.Giysilerimdenkurtuldum. İçimürperdi.Yatağın ucunda katlanmış duran pijamalara yöneldim. Güzide'den kalan bir alışkanlık. Bualışkanlıkları tekbaşımasürdüremezdimelbette.SağolsunDöneKadın,çekipçeviriyorduevi.Evgenia göndermişti. Ona da gidiyormuş haftada iki defa. Dürüst kadındır demişti, titiz,çalışkan, öyleydi gerçekten, iyi olmuştu, bir de evin temizliğiyle uğraşmaktan kurtulmuştum.Yemekdeyaparımdemişti,amaokadarınıgözümyemiyordu.Gecem,gündüzümbellideğildikineredekarnımıdoyuracağımıbileyim?Kokarkalırdıgüzelimyemekler.Yatak buz gibiydi. Kombiyi açmadığıma pişman oldum, ama sıcakta da uyunmaz ki. Yoksaüşenmeyipkalksammıderkençalmayabaşladıbaşucumdakieskimodaev telefonu.Evgeniamı?Evnumaramıbilenfazlakimseyoktur.Hayırdırinşallahdiyerekkaldırdımahizeyi.“Alo?”Tanıdıkbirerkeksesi.“AloNevzat,merhaba.”Sıcak,samimi,çokiyibildiğimbirses,amatamolarakkimolduğunuçıkaramıyordum.

“Merhaba?..”Tereddüdümüsezmişti.“AşkolsunBaşkomiserim,demekunuttunbizi...”“Yokyani...”Allahtançokuzatmadı.“Benimyahu,ben,Cemal.”Dostça ışıldayan çakır gözler, sigaradan sararmış kırçıl bıyıklar, elinden hiç düşürmediğikehribar tespih. Her zaman şık, her zaman samimi... Evet, bu bizimCemal’di. Janti Cemal...Yıllardırahbaplıkettiğimeskibirkabadayı.Artıkkabadayılığıfilankalmamıştı.Aradabirraconkestiği olsa da onun deyimiyle ununu elemiş, eleğini asmıştı. Hacopulo Pasajı'nda birkahvehanesi vardı. Beyoğlu'nda çalışırken sık sık uğrardım yanına. Birlikte nargile içer, tavlaoynardık.YukarıdaAllahvar,çokyardımıdokunmuşturbana.Hayır,aslaispiyoncudeğildir,hiçkimseyisatmamıştır.Amaonunanlattığıhikâyeler,suçdünyasınıçözmekiçinçokfaydalıdır.“VayCemal!”dedimneşeyle.“Kusurabakma,birançıkaramadım.Yaşlanıyorumgaliba.”“NeyaşlanmasıNevzat!Beyoğlu'nunEnGüzelAbisiyaşlanırmıhiç?”Biracısinsicesokulurgibioldukalbime,boğazımdaotanıdıkdüğümlenme...Gençbirölününkaragözleriumutsuzcayanıpsöndübelleğimde.Cemalfarkındabiledeğildihalimin.Gümrahbirkahkahapatlattıtelefonunöbürucundan.“Hatırladındeğilmi?Kimböylesöylerdisana?”“Hatırlamadın değil mi?” diye sabırsızlıkla söylenen Cemal'in sözleri sildi zihnimdeki mutsuzyüzü.“MadamAnahityahu.İlkotakmıştıbulakabısana.”Yanılıyordu,amabozmakistemedim,çünkübazıgerçeklerinkimseyeyararıyoktur.“Hatırlamammı!MadamAnahit.”“Yanuriçindeyatsın...Bendehiçunutmamogünü.EntelCavit'inordaydık.Odarahmetlioldubiliyorsun.Neyse,öğlerakısıiçiyorduk.”Kalbimdekisızıkaybolmuş,güzelanılarınsıcaklığıcanlandırmıştıbeni.“Evet,”dedimsırtımıyatağınbaşındakiahşaparkalığadayayarak.“HuzurRestoran'da.”“EntelCavit, tepemizedikilip 'ÇekekselansabirArjantin.'diyecekolmuş,MadamAnahit,seniişaret ederek. 'Ekselans değil. Beyoğlu’nun En Güzel Abisi’ demişti, sonra da akordeonuntuşlarınadokunarak,küçükbirnağmedökmüştüseninşerefine.Birişinimineçözmüştün...”SahineyapmıştımAnahitiçinben?Galiba oğlunu kurtarmıştım. Yok, yok bir tanıdığının kardeşini. Ömer Hayyam yokuşundakiapartmanlardan birinde yaşlı bir kadın öldürülmüştü. Kadının katili diye gözaltına almışlardıçocuğu.ÖlenkadıngibiçocukdaErmeni.Kadınınalışverişinifilanyapıyormuş.Bizimaklıevvelpolisler bu çocuktan şüphelenmişler. Rahat girip çıkıyor ya eve. Oğlanı yatırınca falakaya,dayanamamış. “Ben öldürdüm,” diye bütün suçu kabul etmiş zavallı. İsa'ydı galiba adı.Hakikaten de peygamber gibi tertemiz yüzlü bir çocuktu. Dosyaya yeniden göz atmıştık,soruşturma,incelemederken,hakikatortayaçıkmıştı.Telefontamircisiymişkatil.Evetamiriçin

girmiş,kadınınbirikmişparasınıgörmüş,osebeptenboğmuşzavallıkadıncağızı.Belkisadeceparalarıalsakurtaracak,amaaçgözlüya,evdenevarneyoksahepsinidetoparlamış.Antikagümüştakımısatarkenyakalamıştık,Çukurcuma'da.OradandıminnetborcuMadam'ın.İltifatıoyüzden...Yineokeskinbıçak,yineounutulmuşacı.Boğazımdayineobellibelirsizdüğüm.“İyilikherzaman iyi sonuçlardoğurmuyorama,”demekgeçti içimden,yapmadım.SamimiydiCemal,gerçektenseverdibeni,onudakendimideüzmeninanlamıyoktu.“AbartmaCemal,”diyekötüanılarıkovmayaçalıştımaklımdan.“İşimiyapmıştımsadece.Ee,sendenevarneyok?Nasılsıngörüşmeyeli?”“iyiyizNevzat,iyiyizde,dostlararayıpsorsadahaiyiolacağız.”Siteminde hiç de haksız sayılmazdı. Kaç kere aramıştı adamcağız. Her defasında, tamamyakındauğrarımdeyipunutmuştum.Vefasızlıktandeğil,vakityokluğundan.“Uğrayacağım Cemal, uğrayacağım. Bu gece bazı vukuatlar oldu Tarlabaşı'nda. Onları dakonuşmakistiyordum...”Bu lakırdılarağzımdançıkarken,anladımbirkezdahabaltayı taşavurduğumu. İşimdüştüğüiçinyanınageleceğimdemiştimadama,özürdilemeyehazırlanıyordumki.“Bendeosebeptenaradımseni,”deyincerahatladımveilgiyleeskikabadayıyıdinlemeyebaşladım.“Engin'inölümündenBarbutİhsanmesuldeğilmiş.”Hoppala,bodoslamadalmıştıCemalkonuya,hadihayırlısıdeyippürdikkatkesildim.“Evet. İhsanmasummuş. Büyük tezgâh varmış. Tarlabaşılılar Kulübü’nün önünde öldürülmesifilanhepnumara.İşiİhsan’ınüzerineyıkmakistiyorlarmış.”“Kim?”“Okadarımbilemem,Engin'lekiminmeselesivarsao.”Anındayapıştırdımlafı.“SeninBarbut’unmeselesivarmış.Kavgaetmişler...”Gergingüldü.“YapmabeBaşkomiserim,nerdenbenimBarbut'umoluyor.”“Seni tanırım Cemal,” dedim gergin bir sesle. “Öyle durduk yere bir cinayet için beniaramazsın.Hem de dahamaktullerin kanı kurumadan...Öyle değilmi?Demek ki İhsan'la birbağlantınvar.Enazındanonunlakonuştun.”Saklamayatenezzületmedi.“Doğru, bir saat önce İhsan kahveye geldi. Panik içindeydi. ‘Abi ocağına düştüm.’ dedi.'Ketenpereye getiriyorlar beni. Büyük tezgâh var. Başımı yiyecekler.’ Sakinleşmesini söyleyipyanımaoturttum.Teferruatıylaanlattı.KaraNizam’laaralarındahusumetçıkmışbunların.Öncemekânyüzünden,sonrakadınmeselesigirmişişiniçine.HerseferindebuEngin'isalmışNizam,İhsan'ın üzerine. Ama ne yaptılarsa korkulamamışlar İhsan'ı. Şimdi, kendi adamını öldürtüponunüzerineyıkmayaçalışıyormuş.”Söylediklerindedoğruyanlarolsadaİhsan'ınyaptığıithamepeycesugötürürdü.

“Niyeyapsınki?DuyduğumkadarıylaEngin faydalıbirelemanmış.Hattaortaklıkları filandavarmışgaliba.”“İhsandaöylesöyledi.Tarlabaşı'ndabinatopluyorlarmış.Semtyenidenyapılıyorya...Engin'inAlmanya bağlantısı mı ne varmış. Büyük para getirecekmiş galiba. Pek anlatmadı, amauyuşturucu işi gibi geldi bana. 'Belki de sebep o iştir.” dedi İhsan. Engin patronuna yamukyaptıysa,Nizambirtaşlaikikuşvurmuşolacak.Hemkendineihanetedenadamınıtemizleyecekhemdesuçuİhsan'ınüstüneyıkacak...”Olabilirdi,amakumarhanecikendinikurtarmakiçinyalansöylüyordaolabilirdi.

“Sözleriniispatlayabiliyormuİhsan?”

“Nasılispatlasın?”Ben de biliyordum ispatlayamayacağını. Öyle olsa, Cemal’e değil doğrudan bize gelirdi,amacımdüngecekicinayetinkaranlıktakalanyerleriniaydınlatmaktı.“Olay onunmekânının önünde olmuş.Katili görmemişlermi?Cinayet işlenirkenTarlabaşılılarKulübüaçıkmışdeğilmi?”Ağzınıyokladığımdanhabersiz,herzamankidürüstlüğüyleonayladı.“Açıkmış.Amakimsegörmemiş.Geceninovakti, kumarınenkızışmışanıdır.Şeytanlarciritatar kumarbazların zihninde. Herkesin gözü masadadır, kim merak eder de bakar dışarıya.EvinegitmekiçinçıkanmüşterilerdenbiriEngin'incesedinigörmüş.Kulüptekilerehabervermiş.Onlardapolisiaramışlar.”“İhsanmıaramış?”“Yok, İhsan Talimhane'de bir pavyondaymış. Malum yılbaşı, arkadaşlarıyla eğleniyorlarmış,yabancıkadınlardavarmış.Şahitlikdeederlermiş isterseniz. İhsan'ınadamlarıaramışolmalısizinkileri.”Bizimkileri...Gözleriminönünedüngecekarşılaştığımız ikipolisgeldi.KocabaşZeynel'lesüthırası arkadaşı... Eminim İhsan yemliyordur onları. Bu tür rezilliklerle başa çıkmanınmümkünolmadığını biliyordum, bir kez daha mesleki yozlaşma deyip geçecektik, tabii cinayetle biralakalarıyoksa.Anlamakiçintelefonmuhabbetiniderinleştirmekistedim.“Ama biz geldiğimizde Tarlabaşılılar Kulübü'nden kimseyi göremedik. Sadece iki polis vardımaktulünbaşında.”Kısabirsessizlikoldu,sanırım İhsan'ınkendisineanlatmadıklarını tahminetmeyeçalışıyorduCemal.

“O kadarına aklım ermez Başkomiserim.” dedi, ama sesi bocalıyordu. “Ben İhsan'ınsöyledikleriniaktardımsadece.Herzamankigibitakdirsenin.”

Alınmışmıydıne?Onukırmakistemezdim.“Sağ olasın Cemal. Aslında çok yardımcı oldun. Bazı şeyler aydınlandı kafamda. Peki, buİhsannasılbiradam?”“Fenabirideğilesasında.Rahmetlibabasınıçokiyitanırdım.KumarbazdıOsman,amabanaçok iyiliği dokunmuştur. En kara günlerimde hep arka çıkmıştır bana. Tahmin edeceğin gibiİhsandababasınınyolundangidiyor.DahaönceTarabya’dabirmekânıvardı.Baskınlar filan,bildiğinmeseleler,barınamadıorada.ŞimdiBeyoğlu'nda...”“Olaylabenimilgilendiğimineredenöğrenmiş?”Yine sessizlik. Sanırım Cemal de işin içinde bir çapanoğlu olduğunu anlamış, benimlekonuştuğuiçinçoktanpişmanolmuştu,amageriadımatmasıiçinçokgeçti.“Belki adamları görmüştür diyeceğim, ama yok diyorsun. Valla, seni nerden biliyor, bir şeydiyemeyeceğim.Amaborcumolsun,soraröğrenirim.”“EyvallahCemal.Bugün,yarınuğrarımsana.Çokolduzarşakırdatmayalı.”“SevinirimBaşkomiserim,nezamandırnargiledeiçmiyorrum,şerefinetokurdatırızkarşılıklı.”Sesi eski samimiyetine kavuşmuştu, gönül rahatlığıyla kapattım telefonu. Artık yanmayabaşlayangözlerimiovuştururkenuyuyakalmışım.

“Lütfen,sadeceromanlarınızdakicinayetlerleilgilenin”

Belki de uyumasaydım daha iyi olacaktı; çimdi çok daha yorgun hissediyordum kendimi.Kafam kazan gibiydi, gözkapaklarımda birer değirmen taşı, ağzımda ancak Tarlabaşı'nınyüzyıllık binalarının bodrumlarında hissedilen bir küf tadı, bir çürümüşlük kokusu... Yataktankalkınca da bırakmamıştı o pis koku yakamı. Ilık suyla banyo yaptım, tıraş oldum, dişlerimifırçaladım,neysekokukayboldu.Amakafamdahepaynısersemlik.Birkahveyaptım,şekersiz,şöyle okkalı cinsinden... Yok, hiçbir faydası olmadı. Giyindim, en iyisi yeniden hayatakarışmaktı... Hayata karışmak mı? Kanlı katillerin peşinde koşturmak desene şuna. Evet,hakikatbuydu;birilerininhayatınasonvereneylemler,benim içinhayatın ta kendisiydi.Hiçdeyamanbir çelişkideğildi,mesleğimbuydu;cinayetler...Katilin işibittiğindebenimkibaşlıyordu.Cinayetlerle, yani insanlığın o karanlık yüzüyle uğraşırkendaha iyi hissediyordumkendimi.Enkötü tarafı alışamamaktı. Yıllar önce mesleğe ilk başladığımda Komiser Rauf, “Zamanlakanıksarsın evladım,” demişti, “öğretmenin derse başlaması gibi kolay gelir ölü bedenlerlekarşılaşmak.Adamındağılmışbeyninebakar,sonradagideryemeğiniyersin.”Söylediklerininbir kısmını yapmaya başlamıştım aslında, dün geceki gibi cinayet mahallinden çorba içmeyegittiğimiz çok olmuştu, ama hiçbir zaman derse başlayan bir öğretmen gibi hissetmemiştimkendimikurbanlarınbaşında.Cinayetlerineğiticibirtarafıolsadaölümherzamantrajikti.Dahada korkuncu, bulaşıcıydı, kendinizi asla ondan koruyamıyordunuz. Dün gece de bizim Ali'yebulaşmıştı,öylebiramansızikilemkoymuştukiçocuğunönüne,öldürmeseölecekti.Gözlerim kızımın fotoğrafına kaydı; hiç ölmemiş, az sonra yatak odasının kapısını açarak,“Günaydın” diyecekmişgülümsüyordubabasına.Evet, bizimeve kadar sızmıştı ölüm.Karımı,kızımıalmıştıelimden.SankibanabulaşanherkesbedelöderdemekistiyorduAzrail.“Bukadaryakınımda dolaşmayacaktın Nevzat!” İşin kötüsü artık kaçmak da mümkün değildi ondan.Evgenia, “Bırakalım bu şehri. Gökçeada'ya gidelim.” diye dil döküyordu. “Sessiz, huzur doluyepyenibirhayatabaşlayalım.”Nedenkabuletmediğimideanlatamıyordum.Onun içindenizinnemiyleyüklüılıkrüzgârlarınaltında,dalgalarınsesiyleyaşlanmakanlamınagelenosakinhayatbenim için cehennemdi.Gerçekhayattadenetimaltında tutabildiğimkâbuslar, o sakinhayatıntembelgünlerinde,uzungecelerindesadeceaklımıdeğilbilinçaltımıdaelegeçirecekti.Bundanadımgibi emindim; çünküyaşamıştım.Her sabaholmasadasıklıkla kâbuslarlauyanacaktım.Sadece kendi hayatımı değil, Evgenia'nınkini de cehenneme çevirecektim. Kâbuslarla başaçıkabilmenintekyoluonlarlauyanıkkenkarşılaşmaktı.Budüşüncelerleçıktımevden.Mahallemizin emektar köpeği Bahtiyarınmukavva kutudan yaptığım uydurma evi hâlâ boştu.Dünsabahkoyduğumyiyeceklerdeolduğugibiduruyordu.Nereyegitmiştibuhayvancağız?“Bahtiyar'ı biz aldık.” diyen bir sesle irkildim. Eriyen kar sularının ıslattığı dar kaldırımınönündedikiliyordusesin sahibi. “Havalar çoksoğukNevzatBey.Donacağındankorktuk.Bizimkışbahçesindeküçükbiryerayarladımona.Torundabayılıyor.Soğuklargeçenekadarbizdeidareetsin.”Şu polisiye roman yazarıydı konuşan. Burnunun ucuna düşen gözlüklerini işaretparmağıylageriyeiterektamamladısözlerini.

“Tabiisizcedeuygunsa...”“Uygun.”dedimisteksizcegülümseyerek.“İyiolur,hiçdeğilsehastalanmazhayvancağız.”Garip bir adamdı bu polisiyeci. Bizim evin iki bina yukarısında, huzur içinde uyusun MihailAmca'nın evini satın alınıp restore ettirmişti. Günahını almayayım, hiçbir masraftankaçınmayarak aslına uygun yaptırmıştı binayı. Bana karşı da son derece saygılıydı, aslındasaygıdanötebirdurum.Biryakınıymışımgibihepsevgiylebakıyorduyüzüme,sevgiyledeğildeanlayışla, sanki en yakın arkadaşı, ailesinden biriymişim gibi. Daha önce de evden çıkarkenbeni izlediğine tanık olmuştum; sağ eli kırçıl sakallarında, tamamlanmamış resmine bakan birressam gibi dalgın dalgın adımlarımı sayıyordu. Fark ettiğimi görünce hiç çekinmedi, beyazdişlerinigösterencesurbirgülümsemeyleselamlamıştıbeni.Anlayamıyordumamatuhafbirşeyvardı buadamda.Hayır, banazarar vereceğini sanmıyordum.Üstelik çokda iyi bir eşi vardı;nazik,güleryüzlü,yardımseverbir insan.Amaaileninenşekerüyesi torunlarıRüzgar'dı.Allahbeterindensaklasın,dünyatatlısıbirçocuk.Annebabasınıgörmedim,sıkgelmiyorlardıgaliba.Belki bizim tuhaf yazardan çekiniyorlardır. Fakat torun her hafta sonu bunların evinde. BirkeresindebakkalRecep'indükkânındakarşılaştıkRüzgar’la.“Polisleriyimidir?”diyesordu.Nediyeceğimibilemedim.Polisinegöredeğişirgibilerdenbirşeylergeveledim.Çünküaklımyazarakaymıştı yine. Adam torununa bile anlatmıştı beni. Düşünün alakayı! Evgenia da fark etmiş,“Belki de senin romanını yazar Nevzat,” demişti her zamanki iyimserliğiyle. “Fena mı olur,herkes seni tanır. Adam gibi adamlık nasıl olurmuş öğrenir.” Kimsenin beni tanımasınıistemiyordum.Hembuyazarlarıbilirdim,olaylarıdainsanlarıdaabartırlardı.Olduğundandahafazla kan, olduğundan daha fazla entrika, olduğundan daha iyi kahramanlar, olduğundan dahakötü insanlar... Gerçek hayatta olmayacak işler, olmayacak insanlar. Üstelik ben bile kendimitamolarakanlayamazken,birbaşkasıbeninasılanlatabilirdiki?“Soruşturma nasıl gidiyor?” diyen yazarın sorusuyla dağıldı düşüncelerim. “Zanlı var mıelinizde?”Yine aynı şeyi yapıyordu. Sanki bütün hayatımı dakikası dakikasına biliyormuş gibi günlükuğraşılarımlailgilisorularsorarakbenitedirginediyordu.Soğukbirifadetakındım.“Nesoruşturması?Nedenbahsettiğinizianlamadım.”Hiçalınmadı,oherzamankianlayışlıhalinitakındıyine.Vetabiiısrarcıtavrını.“Tarlabaşı'ndakicinayetlerdensözediyorum...Olayısizsoruşturuyorsunuzdeğilmi?”Birdeşukollarınıgöğsündekavuşturupbaşınıhafifçesağaeğmesiyokmu,iştebukendindeneminhali,iyicesinirlendiriyordubeni.“Tarlabaşı’ndakicinayetlerineredenbiliyorsunuz?”Kışrüzgârıgibisertçıkmıştısesim.“Televizyondan...Sabahtanberi haberbültenleri ballandıraballandıra cinayetleri anlatıyor. İkicinayetinbirbiriylebağlantılıolduğunubilesöylediler,öylemigerçekten?”Aslında açıkça adamı terslemem, bu işlere burnunuzu sokmayın demem gerekirdi, amakomşumdu,yüzyüzebakıyorduk,olmazdı.“Basın sorumsuz davranıyor,” dedim öfkemi gemleyerek. “Birileri birilerini öldürse de haberyapsakdiyemorgönündebekliyorlar.”

“Çokgerginsiniz.”Nediyordubuadamyahu?Sankiaklımdangeçenleriduymuşgibiyanıtladı.“Basınhakkındaböyledüşündüğünüzüsanmıyorum.Sizanlayışlıbirpolissiniz.”Bukadarıdafazlaydıartık.“Benimanlayışlıbirpolisolduğumunerdenbiliyorsunuz?Tanıyormusunuzbeni?”Elleriniusulcayukarıkaldırdı.“Özürdilerim,haddimiaştımgaliba.”Geriadımatmayahiçniyetimyoktu,nezaketi,komşuhatırınıbirkenarabıraktım.“Biraz öyle oldu. Tanımadığınız biri hakkında fikir yürütemezsiniz. Yürütseniz bile bunu oinsanınyüzünesöyleyemezsiniz.”“Haklısınız,bensadece...”Hayır,onudinlemeyecektim,nezamandıraradığım fırsatsonundaayağımagelmişti,ağzınınpayınıverecektim,buherişeburnunusokanyazarbozuntusunun.“Sadece filan yok beyefendi, ne ben sizin yarattığınız bir karakterim ne de bu cinayetlerromanınız için gereken bir kurgu. Burada gerçek insanlar var, gerçek ölüler, gerçek acılar.Lütfen,sadeceromanlarınızdakicinayetlerleilgilenin.Gerçekhayattakilerlebaşaçıkamazsınız.”Oldukçasertkonuşuyordum,amaneyaparsamyapayım,yüzündekioanlayışlıgülümsemeyibir türlüsilemiyordum.Nesöylersemsöyleyeyim,adamkızmıyordu.BenkızımAysun'abilebusabrı gösterememiştim. Tuhaf bir adamdı. Yazarların yarı deli olduğunu söylerlerdi deinanmazdım,doğruymuşdemek.“Gerçek cinayetlerle başa çıkamayacağımı biliyorum Nevzat Bey.” dedi zerrece öfketaşımayanbirsesle.“Yaptığınızişinnekadarzorolduğunundafarkındayım.Sadecemeraktansordum.”Hayır,merakdeğildi,başkaniyetlerivardı,amagelingörünkianlayamıyordum.ŞuherifibirdeZeynep'e araştırtsam iyi olacaktı. O anda çaldı telefonum. Zil sesini duyunca, “Neyse, dahafazla meşgul etmeyeyim sizi.” diyerek sıvışmayı seçti. İsabetli de oldu yoksa daha kırıcıolabilirdim. Ama giderken kılçığını atmadan da edemedi. “İşiniz zor, çözmeniz gereken ikicinayetlikarmaşıkbirdosyavar.Hadibolşans...”Bolşansmış,herifebakyahu,sankiamirim,sankiondan iyidilekbekleyenvar, teşekkürbileetmedentelefonumunekranınabaktım.Ali'ydiarayan.Ogerginlikleaçtımtelefonu.“EvetAli,nevar?”Duraksadı,bendenböylebirkabalıkbeklemiyorduçocuk.“ŞeyyBaşkomiserim,rahatsızettimgaliba?”Ağır adımlarla uzaklaşmakta olan yazara bakarak yanıtladım. “Yok Alicim, yok rahatsızetmedin,münasebetsizinbiriyletartışıyordumda...”“İstersenizsonraarayayım...”“YokdedimAli,senidinliyorum...”Uzatmadangirdikonuya.“TarlabaşılılarKulübü’nüyakmayaçalışmışlar.”

“Barbutİhsan’ınmekânınımı?”“DoğrudurBaşkomiserim.”“İşlerkızışıyordesene!”“ÖyleBaşkomiserim.KaraNizam'ınişiolmalı.Engin’inintikamınıalmayaçalışıyorgaliba.”Yadaöylebirgörüntüyaratmayaçalışıyordiyegeçirdimaklımdanamasormadanedemedim.“Failleriyakalandımı?”“Yok Başkomiserim, o saatlerde sokak sakinmiş. Gören olmamış. Ama molotof kokteyliatılmış.”Molotofkokteylimi?Kumarmafyasınınmolotofkokteylikullandığınıdailkkezduyuyordum.“Yaralı,ölüvarmı?”Düngecebiriniöldürdüktensonradahadaduyarlıolmuştubizimsilahşor.“Şükür yok.” dedi memnuniyetini sakınmayan bir sesle, “Sadece binanın kapıcısı hafifyaralanmış.”Benonunkadariyimserdeğildim,buhesaplaşmakanlıgeçeceğebenziyordu...İkiölü,birhafifyaralı,dahanelergörecektikbakalım.“Anlaşıldı.KaraNizam'ınmekânınabiruğrayalımartık.”“BenuğradımbileBaşkomiserimamaÖztarlabaşılılarKulübükapalı. 'Cenazemizvar’diyebiryazıbırakmışlarkapıya.Hepsibu.”“Peki,şimdinerdesin?”“Olayyerinde...TarlabaşılılarKulübü'ndeyani.”Başkomiserigibiekâbirdeğilditabii,duyarduymazdamlamıştıTarlabaşı'na.“TamamAlicim,bendegeliyorum.”

“Büyülübirşeyvardıbukadında”

Ters başlayan gün, aksiliklerle akıp gideceğe benziyordu... Bu sefer de benim emektarRenault'nunnazlanacağıtuttu.Aşırısoğuklardaonunböylemızmızlanmalarınaalışıktımaslında,ama şu yazara bozulduğumdan mıdır nedir, bu defa tahammül edemiyordum yaşlı dostumunoyunbozanlık etmesine. Bir kere daha deneyecektim, olmazsa doğru alt sokaktaki HanifiUsta'ya. O anlardı bizimkinin derdinden. Allahtan gerek kalmadı, elimi direksiyonuna vurup,“Hadi oğlum, sorun çıkarma bana,” diye söylenmemin ardından çalışmaya başladı. Kim bilirbelki de birlikte geçirdiğimiz onca seneden sonra bizim arabaya da bir kadir kıymet bilirlikgelmiş, eski dostunun hatırını kırmamayı öğrenmişti. Arabanın içine yayılan benzin kokusugenzimedolarkenpedalausulcadokunarakanbeangeceyehazırlanan şehrin yolunu tuttum.Dün gece bastıran kar, sadece evlerin çatılarında kalmıştı, yollarda su birikintisi bile yoktu.Güneşin son ışıklarıyla altından bir su kitlesine dönüşen Haliç'e paralel olarak ilerlemeyebaşladım.Sadecebumanzarayabakmakbileinsanıniçiniaçıyordu.Amahoşbirrüyagibigözaçıp kapayıncaya kadar geçecek olan bumanzaranın bile tadını çıkartmama izin vermediler.Başladı telefonumunziliacıacıçalmaya.Tanımadığımbirnumara.Düngecekicinayetlerlemiilgiliydiacaba?“Alo.Buyurun...”“MerhabaBaşkomiserim,benErdinç,Feraye'den.”Evet.Evgeniaileyemekyiyecektik.HeryılınilkgünüEvgenia’ylabuluşurduk.Hayır.Tatavla'dadeğil, her yıl başka bir meyhanede. Çünkü yılbaşı geceleri ne eğlenmek ne de birbirimizigörmekgibibirlüksümüzvardı.Onedenlebizyılbaşınıherkestenbirgünsonrakutluyorduk.Neyapalım,bizimgeleneğimizdebuydu işte.ElbetteEvgenia ilebuluşacağımıunutmuşdeğildim.Bir hafta önceden Erdinç'i arayıp yer de ayırtmıştım, fakat geceden beri yaşananlar zihnimibulandırmıştıişte.EğerErdinçaramasaydıbirazsonraEvgenia’nıntelefonugelecektikuşkusuz.Bu saate kadar aramamış olması bile garipti. Yoksa benden ses seda çıkmayınca kızmışmıydı? Ondan önce davranmalı, yeri ayırttığımı söylemeliydim. Ama önce emin olmamgerekiyordu.“Yerimiz hazırlanıyor mu Erdinç?” dedim telefonun öteki ucunda bekleyen arkadaşıma.“Cumbayıayarladındeğilmi?”“TabiiBaşkomiserim,istediğinizgibi.Isınmatertibatıfilandatamam.”“Aman,gözünüseveyimoönemliişte.Evgeniaçoküşür.”“Hiç merak etmeyin, sıcacık olacak,” dedi Erdinç güven veren bir sesle. “Evgenia Hanımgönlünceçıkaracaktadınıcumbanın.”CumbahakikatendeengüzelyeriydiFerayeMeyhanesi'nin;bütünİstiklalCaddesiayağınızınaltında. Dükkânların cam vitrinlerinden yansıyan ışıkların içinden geçerdi insanlar; şehrin,ülkenin,dünyanındörtbiryanındangelerek...Hergece,amahergecehiçeksilmeden,belkidedahadaçoğalarakyürürlerdi,yeryüzününbelkideenkalabalıkbucaddesinden.Herırktan,herrenkten,herkültürdenkadın,erkekelele,kolkola,çoğunluklasarhoş,nadirenayık,genellikle

şık, bazen derbeder, hatta çıplak, bazen çarşaflar içinde, bazen dalgın, çoğu zaman neşeli,nadiren öfkeli, bazen futbol takımlarınınmarşını söyleyerek, amadaha sık hükümeti protestoederek, bazen umutlu, bazen yıkılmış, bazen öpüşerek, hatta bazen dövüşerek, yaniinsanoğlunun bütün halleriyle geçerlerdi gözlerinizin önünden. Her gece otursanız buraya, hergece caddeden geçenleri seyretseniz yine de bıkmazdınız gördüklerinizden. O sebeptenseçmiştimorayı.Evgenia,insanlardanoluşanburengârenknehrigörsündiye.“Teşekkür ederim,” dedim hâlâ telefonun öteki ucunda beni bekleyen Erdinç'e. “Sekiz gibioradaoluruz.”“BekliyoruzBaşkomiserim.”Kapattıktan sonra telefonumu cebime koymadım, derhal Evgenia'yı aramalıydım. Arabayıkenardakibircebeçektim,fakatdahatelefonuntuşunadokunmadanyenidençalmayabaşladı.Erdinçbirşeymiunutmuştu?Hayır,kriminoloğumuzduarayan.“EfendimZeynep?”“Merhaba Başkomiserim, maktulün evindeyim de... Engin Akça'nın... Tarlabaşı’nda. KadınÇıkmazı’ndakibinadayım...TarıkSeberci'nin ikametettiğiyerhenüzbelirlenemedi.Muhtarlıktakayıtlı olduğu Ataşehir'deki daireden üç ay önce ayrılmış. Şimdi hiçbir muhtarlıkta kayıtlıdeğil...”Hiçşaşırtıcıdeğildi,tetikçimizingizlibiryaşamıvardıdemekki.“Peki,Engin'inevindenebuldunuz?Tarıkvuruluncaeviarayamamıştık.”“Çelik bir kasa bulduk Başkomiserim, ikinci katta. Duvarın içine monte edilmiş. Büyükolanlardandeğil.Anahtarıbulamadık.DüngeceEngin'inüzerindenöylekasaanahtarınabenzerbirşeyçıkmışmıydı?”Hayır,anahtarfilanhatırlamıyordum.“Deliltorbalarındanbirindeolmalı?Orayabaktırdınmı?”“Evet,baktırdımyok.”“Demekkibaşkabiryerdesaklıyorolmalı.Dahagüvenlibiryerde.Belkidebinanıniçindebiryerdedir.”“Baktık Başkomiserim, burada da yok... Anahtarı katil almış olmasın, Engin'i öldürdüktensonra.”Yoksa Titiz Tarık bu amaçlamı gelmişti eve, kasadaki değerli belgeyi, belki de paraları elegeçirmek için... Bizi görünce de... Ama niye o kadar beklesin? Engin'in ölümüyle bizim KadınÇıkmazı’ndakievegidişimizarasındabirkaçsaatvardı.“Peki,TitizTarık'ınüzerindenkasaanahtarıgibibirşeyçıkmışmıydı?”diyeatıldım.“Hayır,sadeceevanahtarları.”Başladığı gibi çabucak sönüvermişti heyecanım; demek düşündüğüm gibi değildi. O zamanTarıkkasadakileriçingelmemiştieve.TekamacıEngin’iöldürmekti.BelkideKaraNizam’daydıkasanınanahtarı.Enginpis işlerini yaptığınagöre…En iyisi şusokakçocuklarıylakonuşmak.Engin'indüşüpkalktığıherkesibiliyorlardı.BirdenKeto'nunsöylediğibirşeyihatırladım.Cevşenduasındanbahsediyordu.Cevşenduasınıinsanlarüzerlerindetaşırlardı.Enginneredetaşıyordu

acabaoduayı?“Zeynep hatırlıyor musun?” diye yeniden heyecanla atıldım. “Maktulün boynunda ya dacebinde,kolyebenzeribirşeyerastladınızmı?”“Evet,üçgenşeklindeiricebirgümüşkolyevardıboynunda.Kolyedeğildetaşıyıcıymış.Dört,beşsantimuzunluğunda,birbuçukikisantimçapında.Cevşenduasımınevarmışiçinde.”“Açıpbaktınızmı?”AnındadüştüjetonZeynep'te.“Yok Başkomiserim, maalesef atladık.” Sesi mahcup çıkıyordu. “Çünkü o zaman, kasanınvarlığındanhaberdardeğildik.Hemenmerkeziarayıpbaktırayım.Haklısınız,anahtarogümüşkutununiçindeolabilir.”“Olabilir Zeynep... Eğer o kasadakiler önemliyse anahtarını da yanından ayırmayacaktırEngin.ZatenbendeTarlabaşı'nageliyorum.Binadanayrılma,sanauğrayacağım.”Emektarındireksiyonunuyenidenyolakırdım,birazdahagüçlübastımgaza.Buiştebirterslikvardı. Neler olacağını kestirdiğimden değil, ama bir gecede iki ceset, kiralık katil tutulacakkadarönemlibirmesele,kumarhanelerdenbirininyakılmak istenmesi...Galibakumarmafyasıarasındaki bir çatışmanın ortasına düşmüştük. Birbirinin kanına ekmek doğrardı bu adamlar.Bizim Janti'nin beni arayacak kadar olaya müdahil olması da pek hayra alamet değildi.Korkarım, cinayetler bu kadarla sınırlı kalmayacaktı. Aslına bakılırsa Janti de büyük resmianlatmamıştıbana.Yinedegünahınıalmayayım,belkiodafarkındadeğildihenüz.Belkifarkınavarması için benimdoğru soruyu sormama ihtiyacı vardı. EskidenCibali TütünFabrikası olanbinanın önüne gelmeden yine çalmaya başladı telefonum. Evgenia! Evet, güya az önce onuaramakiçindurmuştum.Zeynep'intelefonuunutturmuştuherşeyi.Utanasıkılaaçtımtelefonu.“MerhabaEvgenia.Yeniyılınkutluolsun.Kusurabakma,akşamseniarayamadım.”“SenindeyeniyılınkutluolsunNevzatcım.”Beklediğiminaksineneşeliydisesi.“Üzülmebendeseni arayamadım. Arayamadım değil de aramadım. Geçen yılbaşını hatırlıyorsun, seniaradığımdaKocamustafapaşa'dabir cesedinbaşındaydın.Geçenyılki gibi yarımyamalakbirkonuşmaolsunistemedim.Bugünübekledim.”Rahatladım,demekküskündeğildi.“Haklısın Evgenia, bu yılbaşı da çok fenaydı. Neyse anlatmayayım şimdi. Seninki de yoğungeçmiştir.Çokmukalabalıktımeyhane?”“Kalabalıktı, tıklım tıklım. Millet ayakta kaldı. Eski müşteriler, yeni gelenler... Ama çokkeyifliydi. Yunanistan'daki akrabalarım sürpriz yaptı bana. Dayımın kızı geldi Atina'dan.Angeliki...FofoYenge'mlebirlikte.”İlkkezduyuyordumisimlerini.“Gözünaydın.Sevdiğininsanlarmıdır?”“Hemdenasıl.Bahsetmedimmisana?Angeliki,kardeşimgibidir.NikoDayı'mlaFofoYenge'mYunanistan'agöçtüktensonradoğmuş,amayinedebayılırİstanbul’a.Çokküçüktenberitanırızbirbirimizi.Huzur içindeuyusunbabam, her senegötürürdübeniAtina'ya.Adı gibi birmelektirAngeliki. Fakat asıl olay FofoYenge'm.Nasılmüthiş bir kadınNevzat, anlatamam.Nerdeyseseksenini devirecek, ama halâ genç kız gibi dönüyor ortalıkta. Valla dün gece arka arkaya

yuvarladı rakıları. Zavallı Angeliki saat on iki olmadan buldu kafayı. Fofo ise bana mısındemedi.Geceninbiryarısısirtakioynamayabaşladıkadın.AnlayaniNevzat...”Nasıldadizginsizbirheyecanlaanlatıyordu,hakikatençokmutluolmuştudüngece.Sevindimonunadına.“Evet, kadın içkiden değil, sevinçten kaybetti kendini.” diye sürdürdü. “Ben salak da, güyakadını koruyacağım diye, ‘Rakı, uzoya benzemez, çarpar insanı,' deme gafletinde bulundum.Siyah kalemle boyadığı kaşlarını çatarak, 'Sen kimin içkisini kime anlatıyorsun be. Sen dahadünyada yokken bizNikoDayı’nla kadeh kırardıkPera'da,' diye azarladı.Ne yapayım sesimikesip oturdum. Ama hiçbir şey olmadı Fofo Yenge’me. Sanki rakı değil de su içmişti bütünakşam.Sabahınüçündehiçbirşeyolmamışgibi,iyigecelerdileyerekdimdikgittiyatağa.”Evgeniakonuştukçaonunneşesibanadageçiyor,kendimidaha iyihissediyordum.Büyülübirşeyvardıbukadında.Dünyanınyaşamayadeğerbiryerolduğunuhissettirenbirşey.İsteronunyeşil gözlerine bakarken olsun, ister yüzünü bile görmeden böyle telefonda konuşurken nezamanonunsesiniduysam,içimmutlulukladolar,karamsardüşüncelerçıkıpgiderdigönlümden.“Sabahda, senerkendenkalk...Evet.Angeliki ilebenmışılmışıl uyurken.Zavallı kapıcımızRemziEfendi'yeişbaşıyaptır.Bakkal,manav,şarküteri,evdeeksiknevarsahepsini tamamla.Kahvaltıhazırlabize.Kahvaltıdediysemöyleüstünkörübirsofradadeğilha,padişahlaralayıkbirmasa.Çeşitçeşitpeynirindenomletine,sucuğundansalamına,reçelindenkaymağınaherbirşey tamam, bir kuş sütü eksik, anla yani. Kendisi fazla yiyemiyor üstelik, ama hazırlamaktanzevkalıyorkadın.Etrafındakilereyedirmektenzevkalıyor.DüşünNevzat,oyaştabizdendahasıkıtutunuyorhayata.Acayipdeğilmi?”“Acayipmiş sahiden,” dedim abartıyla ağzımı şapırdatarak. “Ama öyle bir anlattın ki karnımacıktı.Nasılbekleyeceğimşimdisaatsekizekadar.”Kısabirsessizlik,bülbülgibişakıyanEvgenia'mbirdensuspusoluvermişti.“Nevzat...”dedisaniyelersonra.“EvetEvgenia,neoldu?”“Yaşeydiyeceğim,buakşamkiyemeğiertelesek,banaçokkızarmısın?”Anlaşılmıştı,bugeceyidemisafirlerineayırmak istiyordu.Aslındamutluolmalıydım,önümdezorlu bir soruşturma vardı; Tarlabaşılılar Kulübü’nde Ali, maktulün evinde ise Zeynep benibekliyordu. Feraye'deki yemeğe vaktinde gitmem bile kuşkuluydu, ama bir tuhaf oldum. Hiçfarkındadeğildim,amademekkiönemliymişbuyemekbenimiçin.YemekdeğildeEvgeniailebuluşmak.Ensonbirhaftaöncegörüşmüştük.GüyabupazartesibuluşacaktıkTatavla'da,amaSarayburnu'nda cesedi bulunan Amerikalı kadının davasıyla ilgili eksik evrakları mahkemeyegöndermem gerekiyordu, meyhaneye gidememiştim. Birden Evgenia'yı çok özlediğimi farkettim; teninde bambaşka bir rayihaya dönüşen lavanta kokusunu, sıcaklığını, bana bakarkengözlerindebelirenotuhafışığı...Necinayetsoruşturmasınebenibekleyenarkadaşlarım,hepsisilindi.Tamam,akşambuluşmayalım,amabiranlığınadaolsagelipsenigöreyimdemekgeçtiiçimden,biranlığınadaolsaşöylebirsarılayımsana,kokunuiçimeçekeyim.Hemenvazgeçtim.Evgenia akrabalarının yanındaydı, onların gözünün önünde bu hayal ettiğim buluşma aslagerçekleşemezdi.Hayır,buduyguyumundaretmeyehakkımyoktu.“Niyekızayımcanım.”Güyasesimeumursamazbirhavavermeyeçalışmıştım.“Kırkyıldabir

misafirleringelmiş,üsteliktaAtina'dan.Bizdahasonragörüşsekdeolur.”Yinebirsessizlik.“Sesin öyle demiyor ama.” Yok, bu kadından bir şey saklanmazdı. “İstersen ertelemeyelim,ben onlarla gitmesem de olur. Asmalı Mescit'te bir meyhaneye gidecekler. Sahibi, FofoYenge’nin çocukluk arkadaşı. İlla sen de gel diye tutturdu. Atlatabilirim istersen. Şart değilyani...Biliyorsun,seninüzülmeniistemem...”Elbetteyalanadevamettim.“NiyeüzüleyimEvgenia?Yarınbuluşuruz,olmadıbaşkazaman...Günlerçuvalamıgirdi.Sengönülrahatlığıylamisafirlerinleilgilen.”Hayır,sözlerimonurahatlatmıyordu.“Eminmisin?”Sesindekiburuklukhissedilmeyecekgibideğildi.“Evet, eminim. Ben de bizim çocuklarla giderim yemeğe. Ne zamandır onları bir yerleregötürmeyidüşünüyordumzaten.”Telefonunötekiucundançıtçıkmadı.“SahisöylüyorumEvgenia.”diyeüsteledim.“Benimiçinhiçbirsorunyok.Senmutluolursanbendemutluolurum.”Üstünebasabasasonnoktayıkoydum.“Tamammı?”“Peki, tamam.” Tamam olmadığını çok iyi biliyordu,muhtemelen pişman olmuştu erteleyelimdediğine,amaartıkişiştengeçmişti.“ÇokteşekkürederimNevzat,anlayışıniçin.”GüçlüNevzatumursamazgörünmeliydi,öyledeyaptı:“HadimutluyıllarEvgenia,telefonlaşırız.”“MutluyıllarNevzat.”Telefonu kapatınca daha bir çoğaldı içimdeki hüzün. Bir tür terk edilmişlik duygusu. Sankidenizevurangüneşsönmüş,gökyüzününmavisikoyulaşmayabaşlamıştı,akşamnasıldahızlıçöküyorduşehre.

“Naçizane,PireNecmiderlerbizeBeyoğlu’nda”

Düngecebusokaktacinayet işlendiğinigösterenhiçbirbelirti yoktu;karsuları,TarlabaşılılarKulübü'nün önüne yayılmış olan kanı yıkamış, küçücük bir leke bile bırakmamıştı zeminde.Kulübünpenceresinin camını değiştiren kalfanın, zavallı çırağı azarlayansesi deolmasaetrafsakin sayılırdı. Gündüz daha köhne göründü sokak gözüme, binalar daha yıpranmış, dahayorgun. Gece, yaşlı şehirlerin kusurlarını örten siyah kadifeden bir örtüdür, diye bir cümleokumuştum:hangi kitapta, kimyazmış, hatırlamıyorum.Ee, bizdede yaş kemaleerdi.Benimhafızamdaenazbusokaklarkadaryorgundu,yıpranmıştı.TarlabaşılılarKulübü'nünbulunduğuapartman da gecekinden daha kötü görünüyordu gün ışığında. Kesekâğıdı rengindeki boyasıdökülmüş,alttaki tuğlalaryeryeraçığaçıkmıştı.Darpencerelerinüzerindekiüçgenalınlıklarınparçaları düşmüş, küçük kadın başlarından oluşan süs heykelcikleri parçalanmıştı. Birzamanların görkemli apartmanlarından olan binanın giriş kapısının sol tarafında mermer birlevhavardı.KemikrengibirboyaylakapatılmışolsadaYunanharfleriylekazılmışyazıdaRummimarınadıokunuyordu:VasilakiKiliantis.Apartmandökülüyordu,amaTarlabaşılılarKulübü'nünbulunduğu kattaki iki kırık pencere dışında, yangın çıktığına dair hiçbir kanıt yoktu ortalıkla.Yekpare demir kapıdan içeri girince hissettim yanık kokusunu, o da belli belirsiz. Derinlerdengelenağırküfkokusuhepsinibastırıyordu.Beyazfloresanlarınaltındauzanankoridorbuyuncailerledim. Mermer bir merdiven çıktı karşıma. Kenarından köşesinden erimeye başlamışbasamaklara döşenen bordo halı, ihtişamdan çok bir ucuzluk duyusu uyandırıyordu insanda.Ama kumar oynamaya gelenlerin bu kusuru fark edeceklerini hiç sanmıyordum. Bu güzelimşehrin tarihi kimin umurundaydı ki, her biri hakiki bir mücevher ulan bu binaları korumak,kumarbazların umurunda olsun. Üstelik daha da beteri vardı: merdivenleri çıkar çıkmazkarşınıza dikilen şu kızılımsı çelik kapı. Binanınmimarı görseydi, zavallı adam saçını, başınıyolardı herhalde. Kuşkusuz mimarın anlamayacağı kadar önemli bir işlevi vardı bu geçilmezkapının:davetsizmisafirleridışarıdatutmak.Zatenbumetalyığınınıgörürgörmez,okadardagüvenli bir yere gelmediğinizi anlıyordunuz hemen. Ama müşteriler için elbette bunun hiçbirsakıncasıyoktu,çünkükapıyıçalanherkesbumekânaniçingeldiğiniçokiyibiliyordu.Diafonunaltındakimetalrengiziledokundum.Ardıardınabirkanaryaöttüiçeride.Kumarhanedekanaryasesinden zil olur mu? Niye olmasın, bir kültürler aşuresidir bu şehir. Kapının arkasındakigözetlemedeliğindebirgölgebelirdi,diafondangürbirsesduyuldu.“Kimsin?”“BaşkomiserNevzat.”Başkasoruyok,anındabirkilitsesi,ardındanaçılankapı,demekkibekleniyorduk.Aralanankapıylabirlikteartanyanıkkokusuveyüzümeçarpanogüçlüses.“HoşgeldinizBaşkomiserim,bizdesizibekliyorduk.”Fakat o da ne, çam yarması gibi birini beklerken hepi topu bir buçuk metrelik bir adamduruyordukarşımda.Saç,sakalnamınahiçbirşevyok,kafayalbıryalbıryanıyor,palabirbıyık,kalınca kaşlar. Sanki usta bir hat sanatçısının insan yüzüne, özene bezene yazdığı bir yazı.Ama vücut oranlı, omuzlar geniş, kaslar yerinde, en küçük bir komplekse kapılmadan dimdik

duruyorönümde.Kendimi tutmasamkahkahayıkoyuverecektim,amapalabıyıklıbeberuhisonderececiddiydi.“BuyurunBaşkomiserim,sizişöylealayım.İhsanAbi'ninyazıhanesine.”Maviışıklısofadanyüksektavanlıbirsalonageçtik.Genişsalonkartonpiyerdenyapılmışabuksabuk kemerlerle, kat kat tavan süsleriyle daraltılmıştı. Üç duvara özene bezene asılmış birdüzine ahşap çerçevenin içinden, birbirinden sevimli buldog cinsi kopekler bakıyordu.Fotoğrafların asılı olmadığı tek duvar, olduğu gibi içki raflarına ayrılmıştı. Rakıdan votkaya,viskiden şaraba renk renk şişelerin sıralandığı rafların önünde ahşap bir tezgâh enlemesineuzanıyordu.Özerindeikicamdansürahiduruyordu.Yangınıbusürahilerlesöndürmeyeçalışmışolmalıydılar. Tezgâhın ünündeki uzun bacaklı taburelerde üç zebella oturuyordu, bizi görüncesaygıylaayağakalktılar.Yanımdakicepherkülününelişaretiyle,yenidençöktülereskiyerlerine.Nasıl yanı, bu devlerin şefi yanımda ki bastıbacak mıydı? Anlaşılan daha bir ciddiye almamgerekiyordu yedi cücelerin en irisindenbiraz hallice olan buarkadaşı.Üç izbandutunoturduğubartezgâhıylacamıkırılanpencerearasındakigenişalandaaltımasayeralıyordu,üzerlerindeçuhadan yeşil örtüler. Sadece sol pencerenin önündeki ahşabı yanmışmasanın örtüsü yoktu.Dikkatli bakıncagördüm, yarı yarıya yanmışhalde yerde sürünüyordu yeşil örtü.Yanıkmasaörtüsüde,balrengiparkezemindeıslaktı.“Fazlazararyokgaliba?”diyemırıldandım.“Dahakötüsünübekliyordum.”Sankiilkkezgörüyormuşçasınaodailgiylesüzdüsalonu.“Allahkorudu,ucuzatlattıkBaşkomiserim.”“Biryaralıvarmışgaliba?”“Evet,bizimNazifEfendi.Mutlakişlerinebakar.Temizlikyapıyormuşiçeride.Oolmasayangınbüyürdü. Şükür ucuz atlattık. Söndüreyim derken de ellerini yakmış zaten. Ee, benzin kolaysönmüyortabii,önemlideğil,hastanedebiletutmadıdoktorlar.Birhaftayakalmaziyileşirmiş.”Biblobodyguardkonuşurken,bakışlarımpencereninönündekicamcılarakaydı.İçerigirdiğimizifark etmeyen kumral kalfa bir yandan camın kenarını macunluyor, bir yandan da çırağıkalaylamayısürdürüyordu.“Yayetişmeseydim,kocacamolduğugibiaşağıda.N’apacam lanbensenle?Adamkuruşunhesabını yapıyordiyorum,nediyecektikpatrona.Yaaşağıdangeçenbirininbaşınadüşseydi.Hapseatarlardıoğlumbizi.Yaşınküçüksanabirbokolmaz,amabenimağzımasıçarlar...”On dördünde bile yoktu çırak, suratı sapsarıydı, ama gözleri kıpır kıpır, beklenmedik andagelebilecekbirtokadakarşıkalfasınıkolluyordu.“Gerizekâlıyabak.”dedi farkedenkalfa,sağelinivuracakmışgibikaldırarak.“Birdealttanalttanbenikesiyor”Çırak anında çekti başını geri, kalfanın eli hâlâ havadaydı, tokadı yapıştırsam mı diyeduraksıyordu.“Yeter.”diyegürledidurumufarkedenkumarhanepehlivanı.“Uzattınama!Geldingelelidırdırediyorsun. Bak Başkomiserim var burada. Ayıp oluyor, çok ayıp. Akşam oldu, dahabitiremedinizbirişizaten.”Hemeneliniindirdikalfa,kıpkırmızıolmuştuyüzü.“Amaabicim...”

“Abicimmabicim yok, yeter, o çocuğun üstüne de fazla gitme artık. Düşmedi işte cam, olurböyleşeyler...Hadi,hadibiranöncetakınşucamları,sonradanaşnaş...”Seninyüzündenbaşımızanelergeliyordercesineçırağakindolubirbakışfırlattıkalfa,sonraderindenbiriçgeçirerekcamıylauğraşmayabaşladı.“Kusura bakmayın Başkomiserim.” dedi palabıyık bebe ruhi bana dönerek. “Kendini bilmezişte.İçerigirenkim,çıkankimfarkındabiledeğil.”Anlayışlıamirgülümsemesinitakındım.“Önemlideğil,seninadınne?”“Necmi.”Sağelinigöğsünekoyuphafifçeeğildiönümde. “Sizindöneminizeyetişemedik,amayinededuymuşsunuzdurbelki,naçizane.PireNecmiderlerbizeBeyoğlu’nda.CemalAbideiyitanır bizi. Onun rahle-i tedrisinden geçtik. Malumat gerek olursa yani, ona sorabilirsinBaşkomiserim.”Lakabındanduyduğumemnuniyetiaçıkedenbirgülümsemebelirmiştiyuvarlakyüzünde.“Pire Necmi ha.” diye tekrarladım. “Pire Necmi... Yok, hatırlamadım. Demek ki kötü birvukuatınyok.”Onurkırıcıbir lakırdıetmişimgibigülümsemesiağırağırsöndü,amabellietmemeyeçalıştı.Söylemesigerekenidilegetirecekkadarferasetivardı.“Estağfurullah Başkomiserim, ne vukuatı, biz ekmeğinin peşinde koşan insanlarız. Şurda birçorbakaynıyor,ocaksönmesindiyeuğraşıyoruz.”Güvenle konuşuyordu Pire Necmi, hiç çekincesi olmayan insanlar gibi. Benden bir zarargelmeyeceğindenemindisanki.Yoksabenideyemledikleripolislerdenbirimisanıyordu?Belkide Barbut İhsan, “Merak etme Janti Cemal'e söyledim. Başkomiser Nevzat'la konuştu, o iştamam.” dediği içindir. Bozuntuya vermemekte yarar vardı,madem öyle biliyordu, bize de buyanılgıdanyararlanmakdüşerdi.“DüngeceburadamıydınNecmi?”Duraksadı,elbetteburadaydı,amanedesinşimdi?“Afbuyurun,anlamadımBaşkomiserim.”“Dün gece diyorum, burada mıydın?” Olduğum yerde durdum, cevap vermezsen buradadikilirizböyledercesine.“Geçsaatlerekadaraçıkmışsınız.”Karagözleribocaladı.“Biliyorsun,biriöldürüldüsizinkapınınönünde.”“Biliyorum.”diyebildinihayet.“Bizkapadıktansonraolmuş.”“Kaçtakapamıştınızkulübü?”Şakayavurmakistedi.“Yeniyılda.”Gülümsemediğimigörünce.“Yanionikidensonra,”diyerekciddileşti.“Birbuçukfilanolmalı.”“Senmikapatmıştınkulübü?”

Bir çuval inciri berbat ettik ifadesi vardı hacıyatmaz suratında. İşin kötüsü artık inkâr daedemezdi.“Benkapatmıştım,amacesetfilangörmedimsokakta.”Bakışlarınıkaçırdı.“BizgittiktensonrahalletmişlerEngin'i.”İstediğimkıvamageliyordu.“Tanıyorsunyanimaktulü?”İğrençbirinihatırlamışgibiekşittisuratını.“Buradaherkestanırdıonu.Pekmuteberbirarkadaşdeğildi.Bildiğinucuzçapkınlardan.Hanişukadınlarıneteğininaltındayaşayanlavuklardan.”YoksaEnginbuminyatürkabadayıyadamıkazıkatmıştı?“Senindemisevgilinebulaştı?”Öfkeleneceğinisanmıştım,oysaeğlencelibirkonudanbahsetmişimgibisessizcegüldü.“Onungibilerkimebulaşacağını iyibilirBaşkomiserim.Eğeröylebirhatayapsaydıbukadardayaşamazdı.”Kabadayıböbürlenmesimiydi,hakikatimisöylüyorduanlamakzordu.Kurcalamayısürdürdüm:“Üzülmemişgibisinöldüğüne?”Birçocuğunkindenhalliceelleriniusulcayanaaçtı.“Öldü diye yalan söyleyecek değilim Başkomiserim. Tamam, öldürenin ellerine de sağlıkdemeyeceğim,amaEnginpeksevilmezdiburalarda.”“Kavgaetmişsinizgaliba.”Marifetiyleövünenbirdelikanlıgibikibirlemırıldandı.“YanlışadamdıBaşkomiserim,yanlışyerlerdegezerdi.Ozamaninsanınbaşınaherbelagelir.KaraNizam'ın yanında olması bir kere baştan faul. Gerçi iyi de oldu,millet nemal olduğunuanladıbunun.Zatenondansonraişfilandayapmadıkonunla.”Kendidiliyleaçıkvermişti,hemensordum:“Neişiyapıyordunuz,kumarmı?”Yüzündeki samimiyet, molotof kokteyli çarpmış kumarhane penceresi gibi paramparça oldu.Yoksa yanılmış mıydı benim hakkımda? İhsan Abi'si yanlış mı bilgi vermişti? Ama çabuktoparladı.“YokBaşkomiserim,nekumarı...Burasıbirkulüp.Kadınlıerkekliailelergelirburaya. İsteyeneğlencesinekâğıtçeviripisteyentaşdizer,amakimseparasüremezortaya.Böylebirşeyeizinvermeyiz.”Müstehzi bir ışıkbelirdi karanlık gözlerinde “Hemversekbile sizinmeslektaşlarınızsolukaldırmazbize.”Açıktan iğneliyordu,böyle konuşuyorsunuz,amasizindenemalolduğunuzubiliyoruzdiyordukaragözlerindearsızcaparıldayanışık.Elbetteanlamazlıktangeldim,amaşimdilik.“Ya,şumolotofkokteylimeselesi?Kimyakmakistemişolabilirbumasumeğlenceyuvasını?”Yayvan bir gülümseme belirdi geniş ağzında, öyle ki pala bıyıklarının ucu nerdeyse kulak

memelerinedeğecekti.“Nerden bileyim Başkomiserim, burası Beyoğlu. Şeytan yatağı, ecinni sofrası... Hırsızı mıdersin,arsızımı,pezevengimidersin,afbuyurunibnesimi,alayıburada.Dahaikigünönceşuarkasokaktabir ihtiyarı hastanelikettiler, hemdeyirmi lira için.Hangi cinspsikopat istersen,alayı burada. Puştun tekini içeri almamışızdır, kinlenmiş, sallamıştır şişeyi.” İlerdeki kırmızıışıklı, loş koridoru gösterdi başıyla. “En iyisi sizi İhsan Abi’ye götüreyim. Belki o biliyordurmolotofkokteyllerinikiminattığını.ZatenAliKomiserdeyanındabekliyorsizi.”

“KaraNizamparselparselTarlabaşı'nısatınalıyor”

Ölgün,kırmızıbirışıklaaydınlanandarkoridordabejrengiüçkapıvardı.Soldakiardınakadaraçıktı,beyazeşyalarladöşenmişmutfakolduğugibigörünüyordu.Hemenkarşısındakikapıisesankiiçindehazinevarmışgibisımsıkıkapatılmıştıvemuhtemelenkilitliydi.Koridorunsonundakikapı ise yarı aralıktı. Aralıktan süzülenmavi aydınlık, yerde lacivert renkli, ince uzun bir açıoluşturuyordu.Lacivertaçınıntepesinebastığımandaduydumyardımcımınsesini.“Nasılgörmezkardeşim!Eşşekkadarpencereler, şöylebirbaşınıuzatsa, sokakolduğugibigözlerininönünde.”YinehavasındaydıAli,yağıpgürlüyorduaslanım.“BakamamışkiKomiserim.Adamcağızyaşlızaten.”Yumuşakbirsesivardıkonuşanadamın, işiyokuşasürmedenhalletmek istiyordu.Yeraltındatutunmak isteyen kişinin kulağına küpeetmesi gereken şualtın kuralı çok iyi biliyor olmalıydı:“Neolursaolsun,polislerlearanıbozma.”“Anlattım ya Komiserim, o sırada yangını söndürmeye çalışıyormuş. Aklına bile gelmemiştirdışarı bakmak.Yangının nasıl çıktığının farkında bile değil biçare.Masa örtüsünün, küllüktendüşenizmarittenyandığınızannetmiş.İyicepaniklemiş...”“Peki,sennediyorsun,kimyaptıbuişi?”Pire Necmi'nin küt parmaklarının kapıya vurmasıyla biraz ertelenmek zorunda kaldı Ali'ninbeklediğicevap.“Girin.”dediyumuşakses.“Gelin,buyurun.”Necmi saygıyla kapıyı açıp yana çekildi. Mavi bir ışığın ortasına düştüm. Kumarhaneyazıhanesinedeğilbirgecekulübünegirmişgibiydim.BenigörürgörmezsaygıylaayağakalktıAli.Karşısındaoturanadamdabiranlıkşaşkınlığınardındanyardımcımıtaklitetti,fazladanbirdegülümsemeyerleştirdisuratına.“Benİhsan.”dedieliniuzatarak.“ŞerefverdinizBaşkomiserim.”Gür kumral saçları, şakaklarından beyazlamaya başlamıştı. İnce kaşlarının altındaki tarçınrengigözlerilüzumsuzbirsamimiyetlebakıyordu.EnazEnginkadaryakışıklıydı.Barbutİhsan’ıaslaböylehayaletmemiştim.Nasılhayalettindersenizanlatamam,amaböyledeğil.“Merhaba İhsan,” dedim uzattığı eli sıkarken. Teni bir kadınınki kadar yumuşaktı. “Mekângüzelmiş.”Sözlerimhoşunagitmişti,gözlerimutluluklaparıldadı.“SağolunBaşkomiserim,sayenizde.”Niyesayemizdeoluyormuşdercesinebaktım,amaanlamadı.Nerdeysepürneşeiçinde,maunmasanınarkasındakiderikoltuğugösterdi.“BuyurunBaşkomiserim,sizşöylegeçin.”Sıradan yalakalığını bir yana bırakırsak, hiç de alışıldık mekân sahiplerine benzemiyordu.

Koyu kahve bir takım giymişti, açık sarı gömleğinin yakasına kısa bir kravat takmıştı.Kumarhane sahibi değil, sanki bir sigorta acentesinin yetkili müdürü duruyordu karşımda.Gösterdiği masanın arkasındaki kocaman resme takıldı gözlerim, İhsan'ın kravatı gibi koyukahverengibirbuldogbacaklarınıaçmışsereserpeyatıyor,tombulkarnınatırmanmışbeştatlıenik, itiş kakış, süt dolu memelerini emiyordu. Yanakları sarkmış pörtlek gözlü köpeğinyüzündekihuzurgörülmeyedeğerdidoğrusu,amabusevimliresmingönlümükazanmışolması,İhsan’ıngösterdiğiyereoturacağımanlamınagelmiyorduelbette.“Sen yerine geç.” dedim, anlayışlı polis rolünü anında benimseyerek. “Ali'nin karşısınaotururum.”Israretmeyidenedi.“Hayattaolmaz.”Sözlerinitınmayıpistediğimyereoturunca,isteristemezrazıoldu.“PekiBaşkomiserim,sizöylediyorsanız.”Amabizimkilerdenbirazdahairiceolansiyahderikoltuğunakurulmadanönce,“Neiçersiniz?”diyereksaygıdakusuretmemeninyanında,hürmettedekusuretmeyeceğinibellietti.“Karnınızaçsabirşeylersöyleyeyim.”“Sağolkarnımtok.Evdençıkarkendekahvemiiçtim.Belkidahasonra...”“Nasıl isterseniz Başkomiserim.” Aliye çevirdi bakışlarını. “Ya siz Komiserim, halâ bir şeyistemiyormusunuz?”“Benböyleiyiyim...”diyehomurdandıbizimnobran.“Yeterinceçaykahveiçtimbugün.”Aralıkkapınınönündedikilencepherkülünedöndümekânsahibi.“BizikimserahatsızetmesinNecmi.”“TamamdırİhsanAbi.”Necmi dışarı çıkarken ben de bizim delibozuğu süzdüm. Gergin görünüyordu, geceki olayınetkisindenkurtulamamıştı.Gözgözegeldik.'Nehaber?”Hementoparlandı.“İyiBaşkomiserim,çokiyi.”Yok,saklamayaçalışmıyordu,travmayıatlatmıştı,yoksaböylegülümsemezdi.“Güzel.”dedimşefkatdolubirsesle.“Dinlenmekyaramışdemekki.”Gülümsemesigenişledi,bütünyüzüneyayıldı.“SağolunBaşkomiserim.”Yenidenduvardakiresmetakıldıbakışlarım.Aileplanlamasındanbihaberolanbuldog,keyiftenmayışmışbirhaldeyavrularınıemzirmeyisürdürüyordu.“Bizim Mualla.” diye açıkladı İhsan. Her sene doğurur haspam. Safkandır, meraklıysanızyavrulardanverelimsize.”“Köpekleriseviyorsunha!”

“ÇokseverimBaşkomiserim.”Rahatlayarakdirseklerinimasayayaydı.“Sadıkhayvanlardır.”Sankifotoğraftakiköpeğiokşuyorgibişefkatledökülmüştüsözcüklerağzından,busevgianınıbizimanlayışsızAli'ninsorusubozdu:“Çilemyeterincesadıkdeğilmiydi?'“Suratınaokkalıbirtokatyemişgibisarsıldı.Çoksürmedentoparlandı.“Çilem'inkonuylanealakasıvar?”“Ne alakası olacak, adam senin mekânının önünde öldürülmüş. Engin diyorum. Çilem deadamıneskisevgilisi.”Engin'in ölümü umurunda bile değildi, ama Çilem'in adını işitmek bile sarsmıştı onu.Durgunlaştı,gözlerihülyalanırgibioldu.“Çilemdeğil.Hacer...”Mutsuz bir tavırla üstüne basa basa açıkladı. “Evet, asıl adıHacer...Babası yanımızda çalışırdı. Pala Ragıp. Dediğim on yıl önce. Sağ kolu gibiydi rahmetlibabamın. Her işine bakardı. Üç yıl önce sokakta bir çatışmanın ortasında kaldı. Sırtındanvuruldu, felç oldu. Ragıp o günden beri yatalak. Üç çocuğu var: Çilem ve iki erkek kardeşi.Rahmetli babam da, ben de elimizden gelen desteği verdik tabii. Çilem'le öyle tanıştık işte.”Eskibiranısıdepreşmişgibiderindenbiriçgeçirdi.“Yanımaaldım,sekreterolarak.Zekikızdı,fena da çalışmıyordu, o ara başımıza bir kaza geldi. Burada, evet bu odada, işte şuçekmecede esrarengiz şekilde bir silah bulundu. Kabak bizim başımıza patladı tabii. Eski birdava da vardı, ruhsatsız silah bulundurmaktan içeriye aldılar beni. İşte o arada bu Enginşerefsizi kandırmış kızı. Çok iyi bilirdi bu işleri. Hapisten çıkınca durumu anlattılar, ben degönderdimkızıselametle...”Duygulanmıştı;halâseviyorolabilirmiydiÇilem'i?Öyleolsabilebiranöncecinayetiçözmekisteyentezcanlıyardımcımın,eskilerdekalmışbusevgiyehürmetedecekhaliyoktu.“Bizöyleduymadık.ÇilemgönüllügitmişNizama.Seniterketmiş.”Zatenyaralıolanİhsan’ıngururunadokundubusözler.“Yalan! Çilem’i ben yolladım. Çünkü Engin'e ispiyonculuk yapıyordu. Sanırım ben hapsegirmeden önce de görüşüyorlardı. Şu ruhsatsız silah işinde bile parmağı olabilir. Ben aptalmıyım,kulübümde,üstelikodamdakimasadaruhsatsıztabancabulundurayım?”Bodoslamadandaldıbizimki.“Oyüzdenmidövdürdünkızı?”Yarıalaycıgözlerleşöylebir tarttı kumarhanesahibini. “Yok,sen yapmamışsındır. Hakkını yemeyelim, sen, karı kız döverek adama benzemiyorsun. ŞuseninyarımporsiyonmudövdüÇilem'i?Azöncekiampulkafadiyorum.”İnkâredeceksandım,yapmadı.-Hataydı.” dedi pişman olmuş bir sesle. “Çok üzüldüm sonra. Kendimi aklamak için filansöylemiyorum,olduişlebirkere.Biranlıköfkepatlamasıdiyelim.”Elbettefırsatıkaçırmadıbizimki.“Ya şu içerdeki çakallar da öfke patlamasına kapılıp Engin'i öldürdülerse? Olamaz mı?Patronlarıkendinehâkimolamayıpgençbirkadınınağzımburnunukırıyorsa,onlardadüşmanolarakgördükleriadamırahatlıklaötekidünyayayollamışolamazlarmı?”

Elleriateşedeğmişgibiçektimasanınüzerindenİhsan.“Hayır,öylebirşeyyapmadılar.Yapsalarhaberimolurdu.”Hâlâkuşkuylabaktığımızıfarketti.“Yoksabendenmişüpheleniyorsunuz?Yapmayın,nedenöldüreyimEngin'i?”SağelinihovardacasalladıAli.“Ooo nedenmi arıyorsun. Bir sürü... Bir kere Engin, Kara Nizam’ın adamı. Kara Nizam daseninbaşdüşmanın.Değilmii?”“Sahi Kara Nizam'la aranızda ne var?” diyerek ben de katıldım bu eğlenceli muhabbete.“Başlardaaranıziyiymiş,neoldudabozuştunuz?”Yok,hemengirmedilafa.İhaneteuğramışbirininruhhaliiçindesırtınıkoltuğadayadı.“Nizam,rahmetlibabamınarkadaşıydıBaşkomiserim.Çoktanımazdımaslında.Amabanayakındurdu.Bizim kulüp eskiden Tarabya'daydı, babamın zamanında. Orada işler kesat gidince burayageldikdörtyılönce. İnkâredecekdeğilim,bizeyerbulduNizam. 'Babanİyiadamdı,senbizimyeğenimizsin.' filan diye yanaştı. Fakat Karaman'ın koyunu, sonra çıkar oyunu derler. Herifinhesabı,niyetibaşkaymış.İşlerimiziyiyegidince,'Ortakolalım,'dedi.Bendekabuletmedim.Biripte iki cambaz oynamaz. Üstelik Nizam’ın açgözlülüğü dillere destan. Rabbena hep bana...Epeyce de karışık bir adam. Her tarakta bezi var. Dosyasına baktıysanız görmüşsünüzdür.Cinayetten gaspa, arsa rantından uyuşturucu işine girip çıkmadığı pislik yok. Nefret ederimuyuşturucudan. İçenden de, satandan da. Neyse işte Başkomiserim, ben bunu reddedincekıyamet koptu. Tehditler, adam tokatlamalar. Kulübün önünde silah sıkmalar filan... İşeyaramadı tabii. Kaçın kurasıyız biz. Bu sefer de nispet olsun diye aşağıya ÖztarlabaşılılarKulübü’nüaçtırdı.BaşınadabuEngin'igetirdi.”Lafıgediğinekoyduyardımcım.“SendeEngin'iöldürttün.”KinayeligözlerlesüzdüBarbut.“Niyetersinidüşünmüyorsunuz?YaKaraNizamöldürttüyseonu?”“Niye yapsın ki bunu?” dedim sağ dirseğimi masaya koyarak. “Kendi adamını niye ortadankaldırmakistesin?”Hâlâanlamadınmı,dercesinebaktı.“ÇünküEngin'ingözüNizam’ınyerindeydi.Evet,patronolmakistiyordu.Niyetibuydu,enbüyükolmak.Yanihedefibendeğil,Nizam'dı.Çilem'ekancayı takmasınınsebebidebuydu.Nizam'labizibirbirimizedüşürmek.Bizibirbirimizekırdırtmak.BöylecemeydanEngin'ekalacaktı.”“AmaNizambunu fark etti,” dedim alaycı bir sesle. “O yüzden deEngin'i öldürttü. Bunumudemekistiyorsun?”Sesimdekiimayıfarketmedibile,çokheyecanlanmıştı.“Evet,aynenöyleoldu.Oşerefsiz,kendiadamınıöldürttü.İşidebenimüzerimeyıkmakistedi.Yoksa benimEngin'le ne işim olur?O, benimhasmımbile değil.Onunla uğraşırsam kalibremküçülür.”“İkihaftaöncekavgaettiğinizisöylüyorherkes,”diyehatırlattım.“Görgütanıklarıvar.”Açıkkahverengigözlerikısıldı.NediyeceğinidüşünürkenaçıktantahrikettiAli.

“Kavga değil Başkomiserim. Engin bir güzel benzetmiş bu arkadaşı.” Dik dik baktı İhsan’a.“Yalanmı?Hattayanındabiradamındahavarmış.”Kaşlarıçatıldı,sinirdençenesititremeyebaşladı.“Bir kere kimse kimseyi dövmüş filan değil.” Konuştukça sesi yükseliyordu. “Engin'le benimdışımdainsanlardavardıorada.Olmamasıgerekirdi,oldu.Girdikbirbirimize.Eebizdebuncayılınmekâncısıyız.Elimizarmuttoplamıyorherhalde.İşorayavarırsabizdekendimizikorumayıbilirizevvelAllah...”O kibar sözlerin, şık giysilerin altındaki acımasız mafya babası sonunda ortaya çıkıyordu.Derinbirnefesalıpsakinleşmeyeçalıştı,olmadı,çakmakçakmakyanangözlerinibanaçevirdi.“CemalAbisiziaramadımıBaşkomiserim?”“Aradı.”dedimsakinbirtavırla.“Sahi,neredentanıyorsunCemal’i?”Sırtınıdayadığıadamlailgilenmembirazcıkolsunrahatlatmıştıonu.“Babamınarkadaşıydı.”Azöncedenetimdençıkansesinihizayasokmayaçalışıyordu.“'ElindebüyüdükbizCemalAbi'nin.”“Herkesdebabanınarkadaşıymış.”dedimçokdarahatlamamasıiçin.“Adıneydibabanın?”“Osman.”Yüzümdetanıdıkbirmimikgöremeyinceizahetti.“BarbutOsmandiyeanılırdıdahaçok.”Hiçbirçağrışımdabulunmadıbuisim,amaAligülmeyebaşladı.“BarbutOsman'ınoğlu,Barbutİhsan.Yanişimdisen,kumarişindeikincikuşakmıoluyorsun?Yoksaüçüncükuşakmı?Babandanöncebirkuşakdahavarmı?MeselaBarbutSalman...Sahivarmıöylebirdeden?”Kıpkırmızı oldu İhsan'ın parlak yüzü, şimdi kendini kaybedecek diye düşünürken. “Çokşakacısınız Ali Komiserim.” dedi öfkesini yenerek. “Size bir şey söyleyeceğim, yineinanmayacaksınız, ama hayatımda zara dokunmadım. Gerçek diyorum Başkomiserim,inanmazsanızCemalAbi'yesorun.Nezaradokunmuşluğumvar,neoyunkâğıdına...”Yüzümüzebakabakayalansöylüyorduherif,üstelikpalavraattığınınfarkındaolduğumuzudabiliyordu, ama inanılmaz bir pişkinlikle oyununu sürdürmekte hiçbir sakınca görmüyordu. Alidayanamayıpbirşeylerdemeyeniyetlendi.“Tamam, kabul ediyorum Komiserim.” diyerek kesti sözünü, “Haklısınız, rahmetli babamkumarbazdı. Zarlara âşıktı. ‘Ben bunların tıkırtısını duymadan yaşayamam.' derdi, öylemanyakça bir bağımlılık, anlayın yani. Ne apartmanlar, ne arsalar yedi kumar masalarında.Zavallıanneciğiminağlamaktangözdamarlarıkurudu.Benimkibirazdaonatepki.Yeminverdimanneme,kumaraoturmayacağımdiye.Allahabinşüküroturmadımdabugünekadar.”Az önceki gergin adamdan eser kalmamış, yerine bir hokkabaz gelip oturmuştu. İşin komiğikendisinin de anlattığı yalana inanıyor olmasıydı. Kulübünün önünde birinin öldürülmesine,mekânı molotof kokteylli saldırıya uğramış olmasına rağmen, neredeyse günü huzur içindekapatacaktıkibizimAlibirkezdahahakikatiçarptısuratına.“Senoturmamışolabilirsin,amamilletioturttun.”Yine yutkundu İhsan; bizimki ağzını her açtığında kanı beynine sıçrıyordu ama takdir etmek

lazım,bellietmemekiçininatladireniyordu.“NasılKomiserim,anlamadım?”“Balgibideanladın.”diyerekbuşaklabanoyununasonverdiyardımcım.“Kumaraoturmadın,amainsanlarıkumaraoturtuptavukgibiyoldundiyorum.”Öfkesineengelolmakiçingülmeyebaşladıİhsan.“BakınKomiserim,yanlışdüşünüyorsunuz...”Dahafazlauzatmasınaizinvermedim.“Asıl sen bize bak İhsan.” dedim otoriter bir sesle. “Senin kumar oynatıp oynatmamanumurumuzda değil. Biz cinayet masasındanız, kumar ve ahlak bürosundan değil, anladınmı?Amacımız da senin kumar oynattığını ispatlamak değil, Engin Akça adındaki şahsın katilinibulmak. Bak bu iş çok ciddi. Sen de çok iyi biliyorsun ki, birini öldürmek barbut oynatmayabenzemez,öylekolaykolayyakanısıyıramazsınbuişten.”Kartlaraçılıncasuratıiyicedüştü,nekibarlıkkaldınehokkabazlık.“Anamavradımolsunkibenimbuişlebiralakamyok.”diyemaskeleriindirdi.“Engin’iüzerimizesalanKaraNizam.Amabenimocinayetteparmağımyok.Nebenimnedeadamlarımın...”“Niyekapattınızozamankulübü?”Biranyalansöylemeyidüşündü,amabununfaydasızolacağınıanladı.“KafasınasıçayımokelNecmi'nin.Paniklemişhayvanherif,kulübükapatıptüymüşler.”“Sanasormadanmı?”Pişmanlıklabaşınısalladı.-Aramış... Kutlamaz olaydık, yılbaşını kutluyorduk. Talimhane’de Şiribom Pavyon’da. Ohengâmede nasıl duyayım telefonun zilini.” Yine o yalvaran sese geçti. “Valla Engin'i benöldürtmedim. Dedim size, bu işi üzerime yıkmaya çalışıyorlar. Bu yangın filan da tezgâhınparçası.Bilmiyorsunuz,buradabüyük rant kavgası var.KaraNizamparselparselTarlabaşı'nısatın alıyor.” Sanki ağlıyormuş gibi burnunu çekip sağ eliyle kalem tutar gibi yaptı. “Bakınşuraya yazıyorum işte. Engin'i o öldürttü. Belki de rant meselesi yüzünden. Büyük dolapBaşkomiserim.OsebeptenCemalAbi'yiaradım.Yoksaniyerahatsızedeyimsizi.”“Kendini garantiye almak için.”Gerektiğinde nasıl da acımasız olabiliyorduAli. “Bağlamışsınyaburadakipolisleri,bizidebağlamakiçin.”Kumarhanecitelaşiçindeelleriniyanaaçtı.“YokdiyorumKomiserim,vallayok...Niyeinanmıyorsunuz?Allahınadınıveriyorumsize…”“Elini kolunu oynatma,” diye uyardı bizimki, “Öyle sesini filan da yükseltme.” Uzun boynunuiçineçekti,açıkkahverengigözlerindekiparıltılarınnerdeysehepsisönmeküzereydi.“Tamam,birkusuryaptıysamözürdilerimamabucinayetleuzaktanyakındanbiralakamyok.”“Peki.TitizTarık'ıtanıyormusun?”Önceirkildi,ardındandüşüncelibirhalaldısuratı,amaoyalamadıbizi.'Tanıyorum tabii, tanımazmıyım?Bu âlemdeki herkes tanır onu. İğrenç herifin teki. Zamanecelladı. Buraya da sık sık uğrardı.Gelmedesemolmaz.Düşmanın sayısını artırmanın alemiyok.”Sustu,önceAli'ye,sonrabanabaktı.“Odaölmüşdeğilmi?Şimdiüzülmedimdesem,onu

dasenöldürttündiyeceksiniz.”“Kimden duydun Titiz'in öldüğünü?” Kuşkulu bakışlarımı yüzüne diktim. “Olay sabaha karşıolmuş,nasılduydun?”Alınmışgibiusulcageriattıbaşını.“Yapmayın Başkomiserim, burası bizim semtimiz, sokakta bir kedi çiğnense, bir cam kırılsahaberimizolur.Birtek,Titiz’inoevdeneişivar,anlamışdeğilim.”“Engin’intakıldığıbirkızvarmış.Temizyüzlü,masumgörünüşlübiri.Kızdaevdekalıyormuş...”“Valla bilmiyorum Başkomiserim. Bir sürü kız vardı Engin'in evine girip çıkan, kim bilirhangisidir...AmaTitizTarık’ınoradaolmasıtuhaf.Hiçaralarıyoktuçünkü.Nesebeplegitmişkioraya?”Altdudağısarkmıştı. “Titiz'indekatiliyakalanmamışdeğilmi?YoksabahsettiğinizkızmıvurmuşTitiz’i?”Tarık'ı polisin vurduğunu duymamışmıydı, yoksa numaramı yapıyordu? Anlayacaktık, amaşimdideğil.“NerdeoturuyordubuTarık?”diyekonuyudeğiştirdim.“Otellerdekalırdı.Hergecebaşkabirotelde.Adamkiralıkkatil.Çokcanyaktı.Birgünbirininde kendi canını yakacağını biliyordu. Belli bir adreste kalmak işine gelmezdi. Ama mutlakagirişinde çıkışında güvenlik kamerası olan otellerde kalırdı. Siz de çok iyi bilirsiniz, kimse okameralarınönündebirinivurmakistemez.”“Senniyetaktırmadınkamera?”Ali'ninsorusuyenidenperişanettiİhsan'ı.“Ne diyeyim şimdi Ali Komiserim.” diye yutkundu kumara tövbe diyen kumarhane sahibi.“Müşteriler...Müşterileristemiyordu.”Köşeyesıkıştırdığıfareyleoynayanbirkedigibikeyiflenmiştibizimki.“Niye?”Anlayışbekleyenbirgülümsemetakındıöteki.“Şimdi, buraya her kesimden gelen var. Eskimilletvekilleri, emekli savcılar, vali yardımcıları,vallaeskibirbakanbilevar.Kayıtaltındaolmakistemiyorinsanlar.”KüçükbirkahkahaattıAli.“Seninmüşterilerdeammatuhafmış?Nedençekiniyorlarki?Kumarmıoynatılıyorburada?Altıüstü bir eğlence kulübü. Olsa olsa tombala oynatıyorsundur değil mi? Tombala oynadığı içinutanırmıhiçinsan?”Arsızarsızsırıttıİhsan.“Utanmaztabii,amanediyeyim,müşteriherzamanhaklıdır,itirazetmekolmaz.”

“Tarlabaşı'ndaRantaHayır!”

Çöken akşamla birlikte yeniden başlamıştı kar. Tarlabaşılılar Kulübü’nden çıkınca içimizürperdi. Paltolarımızın yakasını kaldırıp boşlukta savrulan beyaz zerrecikleri izleyerekSakızağacı Sokağı'ndan aşağı vurduk. Kentsel dönüşüm çoktan başlamıştı; bulvardanDolapdere'yedoğruüçbloküzerindekieskiapartmanlar, kâgir binalar tahliyeedilmiş,etraflarıparlak teneke bloklarla örtülmüştü. Işığını yitiren boş evler, ölümü bekleyen karantinadakihastalargibisessizcedikiliyorlardıkaranlığıniçinde.“Burada eskiden Rumlar mı oturuyormuş Başkomiserim?” dedi binaların iç burkangörüntüsündenbakışlarınıkoparanAli.“Gözdesemtlerdenbiriymişdeğilmieskiden?”Bayılıyordumyardımcımınböylebirilkokulçocuğununsamimimerakıylasorduğusorulara.“Evet daha çokRumlar Alicim, amaErmenilerde varmış. Aslında çok zengin bir semt değil.Beyoğlu'ndaki mağazalarda çalışan insanlar burada yaşıyormuş, hani şu orta direk dediğimizkesim.MağazalarınsahipleriiseİstiklalCaddesi'ninetrafında.YanigözdeolanİstiklalCaddesi.Tarlabaşıiseişteortahalliinsanlarınyaşadığıyer.”Alnıkırıştı,kaşlarıçatıldı.“Amayabancılardeğilmi?”Hepimizinkavrayamadığışubasitgerçekbizimgençkomiserindezihninizorluyordu.“Hayır, yabancı değil, özbeöz bu toprakların insanları.Rumların kökenleriRomalılara uzanır.Osmanlılarburayıgeldiklerindeonlarbutopraklardayaşıyorlarmışzaten.”Gözlerindekisoruişaretleriazalırgibioldu.“YaniFatihSultanMehmedonlardanaldıbuşehri?”“Öyle de denebilir, ama sonra Osmanlı oldu bu insanlar. Rum ismi de Roma'dan geliyor.Mevlana'yaRumidenmesigibi...”Anladımıbilmiyorum,amauysalcabaşınısallayarakyenidenbinalarabaktı.“Vay be, kimler gelmiş kimler geçmiş.” diye söylendi. Kederlenmiş gibiydi. “Ne hayatlaryaşanmıştır bu evlerde değil mi? Şimdi de itin kopuğun elinde. Bir tarafta Barbut İhsan, birtaraftaKaraNizam...Yazıkbe.”Yerigelmişkensordum:“Sahinediyorsunİhsan'ınsöylediklerine?”Cevapvermedenöncedüşündü.“Ne yalan söyleyeyim, bana mantıklı geldi. Gerçekten de Engin, kendi patronu tarafındanöldürtülmüşolabilir.Nizam,adamınınartniyetliolduğunuöğrendiyse.Hemaralarındakıskançlıkda olabilir. SaltanatSüleyman,maktulünÇilem’le de ilişkisi olduğunu söylemedimi?Nizamdabunufarkettiyse...”Olabilirdi, ama hâlâ eksik kalan parçalar vardı. Mesela Tetikçi Tarık'ın Engin'in evinde ne

aradığını anlayabilmiş değildik. Eğer Engin'i öldürmek için orada bekliyorsa ki muhtemelenöyleydi,oacımasızkatilikimkiralamıştı?“Rant meselesi de var.” Ağzından buğular çıkararak sürdürdü yardımcım iddiasını. “BelkiEnginbumeselededekazıkatmayakalkmıştırNizam'a.Belkibardağıtaşıransondamladabuolmuştur.”Ali'nin sıraladıklarından daha fazla ihtimal vardı… Aklımızı karıştıracak kadar çok ihtimal.Hepsininpeşindenkoşturacakolursakgerçeğikaybedebilirdik.“Benim anlamadığım.” dedim ellerimi paltomun ceplerine sokarken. “Çilem’in hangi cesaretleİhsan’ın masasına o tabancayı koyabildiği. Mata Hari mi bu kadın? Hiç mi korkmaz Barbutİhsan'dan?Enindesonundamafyabuadamlar.Birkadınınkıymetinedirkibuâlemde?Gözlerinibilekırpmadanöldürürler...”Lakırdınınnereyegideceğinikestiremeyenbizimgençpolisilgiylesüzüyordubeni.“YaniBaşkomiserim?”“Yanisi,benceBarbutİhsanyalansöylüyor.”Üşüyenayaklarınıhızlayerevurdu.“O kadarını bilemem, ama herif, kadına hâlâ âşık galiba. Ne zaman Çilem'in adı geçse birtuhafoluyordusuratı.Şudayakmeselesinedegerçektenüzülmüş...”Sözünütamamlayamadı,karanlıksokaktabirdenbirebelirenbirtaksihızlaüzerimizegeliyordu.Sonanda,yanaatarakkurtardıkkendimizi.Taksininsarıkaportasıadetasürtünerekgeçtikoyurenkpaltolarımızındüğmelerine.“Yavaşulanöküz,yavaş.”diyebağırdıAli.“İnsanvarburada.”Öküzumursamadı,hızlakayboldudarsokağınucunda.“GördünüzdeğilmiBaşkomiserim?Asılkatilbunlarişte...Plakasınıdaalamadımherifin...”BirineçatmakiçinfırsatarayanAliöfkeylesöylenirkenbirmırıltıduydum.Derinlerdengelenbirmelodi. Neydi bu? Türkü mü, ağıt mı, marş mı? Sesin geldiği yöne bakınca, karaltıları farkettim, yokuşun aşağısından geliyorlardı, karanlıktan ağır ağır yükseliyorlardı aydınlığa doğru.Yaklaşıncabirkadıngördümkalabalığınenönünde.Dalgalısaçlarınırüzgârabırakmış,kararlıadımlarlatırmanıyordubudarsokağı.Ötekileronunadımlarınauydurmuşlardıayaklarını.Kadınkazara duracak olsa hepsi birden oldukları yerde kalacaklardı sanki. Öylesinemükemmel biruyumvardıaralarında.Kadınınarkasındaki kalabalıkbezpankartlar, flamalar, kâğıttanafişlertaşıyorlardı.Beyaz zemin üzerine koyu renk harflerle yazılmış bir bez pankartta, “Tarlabaşı'nda RantaHayır!”yazıyordu.Kırmızızeminüzerinesarıboyaylayazılmışbirbaşkasında iseşu isyankârcümle vardı: “Ekmeğimizi ve Evlerimizi Elimizden Alamayacaklar!” Bu semtte binalarınyıkımından zarar görecek insanlar olmalıydı bunlar, tıpkı Lezzet Lokantasının sahibi KülbastıMehmetgibi.BirangözlerimMehmet’idearadıkalabalığınarasında.Öyleya,lokantasıelindenalınmasındiyebizdenyardım isteyenadamın,böylebirgösterinin içindeyeralmasıgerekmezmiydi?Amaonugöremedim.Bukadarinsanınarasında,üstelikkaranlıktaonutespitedebilmemçok zor olsa da gerçekte onun gösteriye katıldığını hiç sanmıyordum.Esnaf zihniyeti diye birşeyvardı;onlarsorunlarınıarayanüfuzlukişilerikoyarakçözmeyiseçerlerdi.Böylegösterilere

katılmaktan ise her zaman uzak dururlardı. Fakat çok geçmeden bu düşüncemde ne kadaryanılmış olduğumu anladım. Rengârenk giysileri içinde travestiler, beyaz başörtülü Kürtkadınları, Afrika'daki ülkelerinden buraya savrulmuş siyahi göçmenlerin yanında mavi önlüklümanavlar, beyaz önlükleriyle kasaplar, berberler, ellerinde sazları, kemanları, klarnetleriylemüzisyenler,ototamircileri,mankenyapımatölyelerindeçalışanişçilerveonlarınçocukları...“Taksinin neden öyle hışımla yanımızdan geçtiği anlaşılıyor.” diye sıkıntıyla homurdandıkalabalığınarasındakalanAli.“Bugösterimanyaklarınınarkasındabeklemektenanasıağlamışşoförün.”Gösterimanyağıdediği,oturduklarıevlerinikaybetmekleyüzyüzekalmış,buradanayrılırsaknereyegideriz,başımızınereyesokarızdiyeçaresizlik içindekıvrananzavallı insanlardı.Nasılda öfkeyle bakıyordu yardımcım onlara. Neden? Neden olacak, bu bahtsızları kendisinebenzettiğiiçin.Dahadoğrusubukaybetmiştopluluk,onakendisinihatırlattığıiçin.Kimsesizliğini,terk edilmişliğini, bir çocuk yuvasında büyümüşlüğünü... O yüzden nefret ediyordu, hiçtanımadığıbuinsanlardan.“YoluolduğugibikapatmışlarBaşkomiserim.Baksanızaşunlara.Sankisokakbabalarınınmalı.İşteşimdihakverdimşoföre.Bunlarşehireşkıyasıgibiyolaçıkarlarsan’apsınadam?”Akşamın bu saatinde, bu soğukta, üstelik şu kalabalığın arasında onunla tartışmakistemiyordum.“BoşverAli.”dedimomzunavurarak.“Boşverevladım,hadiyürüyelimyavaşyavaş.”Çağrıma uydu, kenardan ilerlemeye başladık, tabii zor oluyordu. Ellerinde mor renklipankartlartaşıyanikikızçıktıönümüze,mecburenyolverdik.-Resmen işgal bu yaa.” diye sataştı Ali. “Olmaz böyle. Hoop, size söylüyorum... Bakın,vatandaşaengeloluyorsunuz.”Bulaşmakistemediklerindenolsagerek,karşılıkvermedengeçipgittikızlar.Amabizim“kanunsavunucusu”barutualmıştıbirkere.“İyi valla,bul seksenyüzkişiyi,döksokağamilleti.Bahanendehazır zaten.Evleriellerindengidiyormuş...”Kalabalıktakiler ters ters bakmaya başlamıştı, tabii burnundan kıl aldırmayan bizim devlettemsilcisininhiçaldırdığıyoktu,birazdanmilletiaçıkçaazarlamayabaşlayacaktı.“YapmaAli!”diyeazarladım.“Tamam,yeterartık.”Duymamışmıydı,yoksatepkimebiranlammıverememişti,şaşkınlıkladöndü.“EfendimBaşkomiserim?”Tartıştığımızıanlamasınlardiyesesimiolabildiğikadarkıstım.“YeterdiyorumAli,yapma!”Yutkundu,gözgözegeldik,haklılığındanokadaremindikibakışlarınıkaçırmadı.“Bişey yapmıyorum ki.” Yine abuk sabuk davranmaya başlamıştı Başkomiseri. “Ne demekistediğinizianlamadım.Yanibuinsanlarhaklımıdiyorsunuz?”Lafıağzındakoydum.“Evet,haklıdiyorum...Kendinionlarınyerinekoysana.Evinikaybetseydin,n'apardın?”

Hınzırcagülümsedihayta.“Benimevimyokki.”“Bendeonusöylüyorumişte,buinsanlarıeniyiseninanlamangerekir.”Çaresizlikiçindeelleriniaçtı.“YagörmüyormusunuzBaşkomiserim,evmeselesi filandeğil, bunlarınniyeti bozuk.Ortalığıkarıştırmayaçalışıyorlarişte.Şunlarıntipinebaksanıza,okadardamasumdeğilbunlar.”Masum değil dediklerinin arasından başörtülü bir kadın çarptı gözüme, sol ayağı hafifçeaksıyordu, elinden tuttuğu beş yaşlarında bir kız çocuğuyla kalabalığın hızına yetişmeyeçalışıyoramabaşaramıyordu.“Bu kadıncağız mı suçlu?” diye söylendim alaycı bir tavırla. “Şöyle yakından bir incelebakalım. İnsanları böyle yüzlerine bakar bakmaz anladığına göre, belki suçu neymiş, onu dasöylersin? Çekinme çekinme, dikkatli bak, çocukları öldüren şu seri katil olmasın, ayağındayazlıkayakkabılarıolanbukadınbelkidebirtürlüyakalayamadığımızEyüpcanavarıdır.”Baltayıtaşavurduğunuanlamıştı,alttanalmayakalktı.“Yanlış anladınız Başkomiserim, öyle demek istemedim. Bu kalabalıktakiler hepsi suçludemiyorum, ama burada neler döndüğünü biliyorsunuz.Gaspçıları temizleyinceye kadar nelerçekti bizimkiler. Hâlâ da bitmedi, özel kuvvetlerin desteği olmadan giremiyor burayanarkotikçiler...”Kalabalık seyrelmeye başlamıştı. Son olarak üç siyahi delikanlı geçti yanımızdan. Ortadakikısaboylusununelindekidövizde,siyahigençbiradamınresmivardı,altındaise "FestusOkeyPolisTarafındanÖldürüldü''yazıyordukocamanharflerle.“Bakın işte.” diye yine yükseltti sesini. “Sanki bizimkiler yetmiyormuş gibi bir de bunlar çıktıbaşımıza.Nekadarkanunkaçağı,ipsizsapsızvarsahepsiburadaişte.”Hiçbeklemediğimhaldesertçıktısesim.“Tamamdabununsorumlusukim?”Yok,hakikatenanlamıyordu.Gençarkadaşlarımızıdahaiyiyetiştirmekiçinpolisakademisinemutlakabirvicdanyadaempatidersikonulmasıgerekiyordu.SorumluyubulamayanAligözlerinikısaraksordu.“KimBaşkomiserim?”Sakinleşmekiçinserinhavayıciğerlerimeçektim.“Peki şöyle soralım: Bu semtin bir bataklık olmasından devlet mi sorumlu, yoksa ellerindehiçbirgücüolmayanbugaribanlarmı?”Anlamayabaşlamıştı,koyurenkgözlerindekiışıkölgünleştiamacevapvermedi.“BakAlicim,azöncebir kumarhanedençıktık.Evet, ikimizdebiliyoruzoradabal gibi kumaroynatıldığını. Bizimkiler göz yummasa Barbut İhsan, Tarlabaşı'nda dikiş tutturabilir mi?Bizimkilerkararlıolsa,Dolapdere'deuyuşturucuçeteleribarınabilirmi?”Bakışlarıasfaltadeğerdeğmezeriyenkartaneciklerinde,sessizcedinliyordu.“YokAli, yanlışdüşünüyorsun.Seslerini duyurmak içinbukardakışta, çolukçocukdemeden

sokağadüşenbuzavallılarbizimdüşmanımızdeğil.Haklısın,burasıbirbataklık,tamam,suçençok böyle yerlerde büyüyor. Ama bunlar bizim insanlarımız. Onları sevmesek bile anlamakzorundayız.”Söylemem gereken kelimeyi bulamadım, gözlerim henüz boşaltılmamış evlerin solgunpencerelerindegezindibirsüre.“Yanişunudemek istiyorum,nasılkiçiftçibuğdayyetiştirmek için toprağıbilmekzorundaysa,biz de suçlamücadele etmek için bu yoksul insanları çok iyi tanımak zorundayız. Ama dahabaştan onları suçlu sayarsan, yanlış yapmış olursun. Üstelik biz de onlar gibiyiz. Evet, öyleşaşkınşaşkınbakmasuratıma.Arasındangeçtiğimiz şukalabalıktahali vakti yerindekaçkişivar zannediyorsun? Peki bizim polislerin arasında kaç zengin insan var? Aslında babamınmilyonları var, ama merakımdan katillerin peşinden koşuyorum diyen kaç arkadaşımız var?Yahu aldığımız maaş ne kadar? Hadi bizden geçtim en üst kademedeki emniyet müdürü nekadar para alıyor? Şehit olan arkadaşlarımızın ailelerine ödenen tazminatın tutarı ne? Yokevladım, yanlış yerden bakıyorsun. Bu insanlar suçlu filan değil, suçlu arıyorsan bakışlarınıderinlereçevirmelisin.”Faikındaydım biraz uzun konuşmuştum, daha da beteri nutuk atar gibi olmuştu, çocuğunuazarlayanbir babagibi kafasını ütülemiştimbizimdelikanlının.Başkabiri olsa, belki bu kadarönemsemezdim, çünkü milletin büyük bolümü Ali gibi düşünüyordu. Üstelik kendileri de buinsanlarabenzediklerihalde.Onlar içinyapabileceğimbirşeyyoktu.Amaenyakınarkadaşım,evlatyerinekoyduğumbiriyapıncabendekendimikaybetmiştimişte.Tek bir söz bile çıkmadı Ali'nin ağzından. Bana duyduğu saygıdan mı? Bilmiyordum. Busessizlik iyiye alametmiydi, ondan da emin değildim? Söylediklerimi kabul mü etmişti, yoksaaslakatılmıyorummudemekistiyordu?Anlamakimkânsızdı.Biransormakgeldiaklıma,sonravazgeçtim, zorlamanın bir anlamı yoktu, elbette onun da istediği gibi düşünmeye hakkı vardı.Ellerimizi yeniden paltolarımızın cebine sokup boşlukta savrulan kar zerreciklerini izleyerekEngin'inKadınÇıkmazı'ndakievinekadaryürüdük.

“Bukadınlarkim?”

TitizTarık'ındüştüğüyerdekikankoyulaşmış,gülkurusunadönüşmüştü.Saatleröncekaldırılancesedinyattığıyeribelirlemekiçinçizilenbeyazçizgileriaşıpayaklarımızındibinekadaruzananbukoyurenklekeyetakılmıştıikimizindebakışları.“İşimizbitmedentemizletmekistemedimBaşkomiserim.”Başımı kaldırınca merdivenin ahşap basamağında dikilen kriminoloğumuzun yorgunbakışlarıylakarşılaştım.“MerhabaZeynep,kolaygelsin.”Işıklandıdurgunyüzü.“Sağ olun Başkomiserim...” Yaşlı amire bu kadarı yeterdi, onun için asıl cazibe merkeziyanımdadikiliyordu.“N'aberAli,nasılsıngörüşmeyeli?”Birçokerkeğinbaşını döndüreceko tatlı ses tonu, o sevgi dolu ilgiye, bizimhödüğünverdiğiyanıt,soğukbir“İyiyim”,oldu.Bakışlarınıyerdekikandankoparmıştı,amayüzühâlâgölgeliydi.DemekZeynep'igörmekbileneşesiniyerinegetiremiyordu.“İyiyim,neolsunişte.”Yoksa az önce çektiğim nutuk nedeniyle mi bozuktu? Göz ucuyla süzdüm, dargın mıyızgibisine.Anladı.“Sizinle hiç alakası yok Başkomiserim.” Devasa bir karanfili andıran yerdeki kırmızı lekeyebaktıbirdaha.“İçerigirincebirtuhafoldum.”Haklıydı, etkilenilmeyecek gibi değildi, ama bu suçluluk duygusuyla yaşanmazdı, üzerindenatlayıpgeçmesigerekiyordu.“O mesele bitti Ali,” dedim kesin bir tavırla. “Hadi işimize bakalım.” Yeniden Zeynep'eseslendim.“Evet,nelerbuldukbakalım?”Kararlı davranışım, kriminoloğumuzun da hoşuna gitmişti, kahverengi gözlerinde başlayanendişebulutlarıhızladağıldı.“Yukarıgelin.”dedihevesle.“Hepsiburada.”Yerdeki kan lekesine basmamaya özen göstererek merdivenlere yöneldik. Ben önde, Aliarkadaahşapbasamaklarıçatırdataraktırmanmayakoyulduk.“Engin'inbekârolduğuna inanmakçok zor.” diye sürdürdükonuşmasınıZeynep. “Evo kadartemiz, o kadar derli toplu ki kumarhane fedaisi değil, tertipli düzenli bir kadın yaşıyorzannedersin.”Sabahgeldiğimizdebendeaynı izlenimekapılmıştım.Amayerdeyatancesetnedeniylepekinceleyememiştik binayı. Zeynep'in durduğu basamağa yaklaşırken açıkladım tahminimi: “Şuyenisevgilisitemizliyordurbelki,adınıbilmediğimizşukız...”“BelkiBaşkomiserim.”ÖnündekibirkaçbasamağıçevikhareketlerletırmanıpsofayaulaşmıştıZeynep. “AmaEngin'in özel eşyaları da düzenli, her şeyi dosyalamış.Adamsanki arşivci. Bir

kasanıniçineokadarçokevrakyerleştirmişkişaşırıyorinsan.”Sanırım,sonundagüzelbirhaberduyacaktım.“Yoksakasayıaçtınızmı?”Zaferdolubirgülümsemesüsledidudaklarını.“Açtık, haklı çıktınız, kasanın anahtarı Engin’in boynuna astığı cevşen duasının kabındaydı.Adam yanında taşıyormuş anahtarı.” Gizemli bir parıltı yanıp söndü koyu renk gözlerinde.“Yanındataşıdığıkadardavarmış.”“Neler çıktı kasadan?” diye sordum sofaya ulaşır ulaşmaz. Ama zaferinin tadını çıkarmakistiyorduZeynep,plastikbireldivenlekaplısağeliyle,kapısıardınakadaraçıkodayıgösterdi.“Şöylebuyurun,hepsimasanınüzerinde.”Küçükbirsalonuandırıyordubuyurundediğioda.Tıpkıaltkattaolduğugibiburasıdabinanıneskiliğine inat, son derece modern bir tarzda döşenmişti. Ahşap zemine geometrik şekillerlesüslü kırmızılı beyazlı birmakine halısı serilmişti. Orta yerde, yine kırmızı renkli büyükçe birmasa duruyordu; evet adamdaki nasıl bir zevkse cart kırmızı bir masa koymuştu odanıngöbeğine-aynırenktenikiküçüksehpa.DivanlaikikoltuktanoluşanbejrenklibiroturmatakımıveduvardabirkaradelikgibiduranLCDtelevizyon.“KasatelevizyonunarkasınagizlenmiştiBaşkomiserim.”Zeynep'ingösterdiğiduvarayaklaştım.Kirlenmeye yüz tutmuş bej rengi duvar kâğıdının ortasında yarım metre eninde, otuz santimboyundabirkasagözeçarpıyordu.Kasayıgizleyenkapakaşağıyasarkmıştı.“Bakın,duvarkâğıdınınrengindemetalbirkapakyapmışlar,hafifdokununcaaşağıyaaçılıyor.Önünedetelevizyonuyerleştirerekkamufleetmişlerkasayı.”LCD televizyon, hareket edebilecek şekilde yerleştirilmişti, öne arkaya yarımşar metreçekilebiliyordu.Enginistediğizamankolaycaaçabiliyordukasasını.“Bukadınlarkim?”Ali'ydisoran,masanınüzerineeğilmiş,ikifotoğrafabakıyordu.“Maktulünsevgilileriolmalı.”diyeyanıtladıZeynep.“Adamınçapkınolduğunubiliyoruz.”Üzeri dosya, tapu, senet benzeri evraklarla kaplanmışmasaya yaklaştım.Yakıngözlüklerimiburnumun ucuna takıp siyah kaplı bir defterin üzerinde yan yana duran fotoğraflara baktım.Henüz sararmaya başlamamışlardı, iki fotoğrafta da hep aynı soğuk gülümseme, gözlerindeduygularını ele vermeyen hep aynı ifadeyle bakmıştı kameraya Engin. Her ikisinde de birerkadın vardı yanında. İlkindeki kadın daha gençti, daha güzel, ama makyajı abartılı, giysilerizevksizdi. Oysa yüzündeki ifade o kadar masumdu ki insanda yardım etme, koruma isteğiuyandırıyordu. Zaten fotoğrafta da ürkek ürkek bakmıştı iri siyah gözleri, koyu rimellerinarasından.“Yenisevgilibukızolmalı.”“HaklısınızBaşkomiserim,”diyeonayladıAli.“SizinKülbastıMehmet'intarifineuyuyor.”İkincifotoğraftaki kadın da güzeldi, ama geçkinceydi.Makyajı abartısız, giysileri kusursuzdu, platinsarısısaclarıgayetgüzelboyanmıştı,elamıyeşilmiolduğuanlatılmayangüzlerinde tuhafbirgururokunuyordu.

İki kadınla da aynı zamanda çıkıyormuş.” Dijital kamerayla çekilmiş fotoğrafların altındakitarihleri gösteriyordu Zeynep. “Bakın iki fotoğraf da geçen ağustosta çekilmiş. Üç gün vartarihlerinarasında.Kadınlarbununfarkındamıydıacaba?”Zeynep'innedüşündüğünüanlamıştım.“Yanikıskançlıkcinayetimidiyorsun?”“Nedenolmasın?”Üçümüzbirdenyenidenfotoğraftakikadınlarabaktık.“Sanmıyorum.” dedi Ali başını kaldırırken. “Hiçbir kadın böyle bir adamı öldürmeye cesaretedemez.”OmuzsilktiZeynep.“Niye?Bukadınları tanımıyoruzki.Belkionlardabuâlemin içindedir.Olamazmı?Hadigençkız yaptıramaz diyelim ya şu kadın? Kınalı Meryem'i hatırlasana... Hani şu Süryanicinayetindeki...”YinedeihtimalvermediAli.“Anlarız...”Masanınüzerindekidosyalangösterdi.“Şunlarne?”“Tapu...” Üstteki senet defterini kaldırdı Zeynep, mavi dosyanın kapağını açtı, birbirinebenzeyendokuzadetevrakıönümüzeserdi.“Tarlabaşı'ndakidokuzmüstakilevintapusu.HepsideEnginAkça'nınüzerine.Hepsidesonaltıayiçindesatınalınmış.”AltındamarınarastlamışmadencigibiparıldadıgözleriAli'nin.'Vaybe!DemekKaraNizamdeğil,asılEnginsatınalıyormuşTarlabaşı’nıparselparsel.”“BelkideKaraNizam'ınyerinesatınalıyordur,”diyecekoldum,anındaarayagirdiZeynep.“Yok Başkomiserim, Kara Nizam zaten kendi adına epeyce ev kapatmış burada. Yirmi ikibinanın tapusu da onun üzerine.” Sanki onun tapularını da gösterecekmiş gibi baktığımızıgörüncegülümsedi.“Hayır,onunkilerburadadeğilbukonuyusabahöğrenmiştim.Sizsöyledinizyaaraştırdiye.İlkeldeulaştıkbubilgilere.”Takdirdolugözlerlesüzereksordum:“PekikimmişbuKaraNizam?”“Günümüzün tipik babalarından. Çek, senet tahsilatından gaspa, kanunsuz otopark işindenharaca,nekadarpisişvarsahepsinebulaşmış.Adamöldürme,yaralama,azmettirme,onlarcasabıka kaydı, onlarca şikâyet. Uyuşturucu işine de girmiş bir ara, hatta Napoli'de yakalananyüklüce bir eroin sevkiyatına adı karışmış, ama delil yetersizliğinden yakayı sıyırmış. SonmerakıTarlabaşı.Belki deBarbut İhsan'la çekişmesi, buÖztarlabaşılılarKulübü filanbahane,asıl derdi rant olabilir. Ha bu arada adamın soy ismi Kara. Yani Kara Nizam değil. NizamKara...”“Bence Kara Nizam daha anlamlı,” dedi Ali tatlı tatlı sırıtarak. Neşesi yerine gelmeyebaşlamıştı serserinin. “Belki de Kara Nizam bu dokuz tapuyu kendisinden gizlediği içinöldürmüştüEngin'i.Yoldakonuştuğumuzgibi arkasından iş çevirdiği için.Dahadaönemlisi bitikanlananEngin'in kendisini alaşağı edip babalık koltuğuna oturmasını engellemek için. BarbutİhsandoğruyusöylemişgalibaBaşkomiserim.”“Evet. Barbut İhsan,” diye başını salladı Zeynep. “İhsan Yıldızeli'ymiş gerçek adı. Kumar

mafyasının ikinci sınıf adamlarından. Babası Osman Yıldızeli'nin yolundan gidiyor. Sadecekumar oynatmıyor, türlü hilelerle, numaralarla zenginleri masada borçlandırıp mallarınamülklerine el koyarak servet yapıyor. Vermek istemeyenlerin de ayağını bacağını kırdırıyortabii.İhsan’ındasabıkasıoldukçakabarık.Yaralama,gasp,darpsuçlarındandefalarcagirmişçıkmış içeriye. Bildiğiniz rezillikler... Fakat başka işlere bulaşmamış, hep kumarla bağlantılısuçlar.”Yenidenmasanınüzerindekievraklaraçevirdimbakışlarımı.“Başkanevardıkasada?”MavidosyanınaltındanbordokapaklıbirpasaportçıkardıZeynep.“Engin'inpasaportu.İkiyılöncegirmişTürkiye'ye.”Plastikeldivenlekaplıinceuzunparmakları,sayfalarınıçevirdi resmievrakın. “Yıllarcayurtdışındayaşamış,dahaçok İtalya'da.Defalarcagirişvarİtalya'ya,çıkışlarisegenellikleİsviçreden.”İkiyıldırTürkiye'deydidemek,eminolmakiçinsordum:“Birdahagitmemişmiİtalya'ya?”“HayırBaşkomiserim.İkiyıldıryurtdışınahiççıkmamış.Neİtalyanedebaşkabirülke.”“Uyuşturucuişimidiyorsunuz?”Alianlamıştınedüşündüğümü.'Neden olmasın? Kara Nizam'la ilişkisi de uyuşturucu bağlantılı olabilir. Baksana adamNapoli'ye uyuşturucu yolluyormuş gemiyle. Avrupa polisi Engin'i izlemeye başladıysa kapağıTürkiye'ye Kara Nizam'ın yanına atmıştır. Belki de uyuşturucu işinde ortaklık karşılığı, onusaklamayıönermiştirNizam.”Zeynep'inaklınayatmamıştıyine.“Olabilir tabii ama Napoli'ye uyuşturucu sevkiyatı işi üç yıl önce olmuş. Ondan sonra KaraNizam uyuşturucuyla ilgili hiç suçlanmamış. Sanki bir daha o işlere hiç bulaşmamış gibigörünüyor.Bir deşuvarBaşkomiserim.”MavidosyanınaltındanA4boyutunda, samansarısıbir zarfın içinden çıkardığı üzerinde çizimler olan beyaz bir kâğıtla, bir başka fotoğrafı uzattı,“içindebirkrokiveüçüncübirkadınınfotoğrafıvar.”Önce fotoğrafa kaydı gözlerim: dalgalı saçları omuzlarına yayılmış, geniş alınlı, biçimlikaşlarınınaltındakigözlerikararlılıklabakanbirkadın,arkasındainsanlar...“Bu o kadın değil mi?” Heyecanla atılmıştı Ali. “Evet, az önce kalabalığın önünde yürüyenkadınbu.”Gözlerimi kısarak baktım. Haklıydı, az önceki göstericilerin lideri olan kadındı bu. “Yine birprotestoyürüyüşündeçekilmişgaliba.”diyeonayladım.“Birdepankartvar.”Fotoğrafıburnunakadarsoktu.“Evet, mitingde çekilmiş... Bir de pankart var. Bu da gördüğümüz pankart ya. BaksanızaBaşkomiserim,‘Tarlabaşı'ndaRantaHayır’yazıyor.”Nekadaryakındanbakarsambakayım,seçemiyordumharfleri...“Tarlabaşı'nı okudum da ranttan emin değilim, ama haklısın, bir protesto gösterisi olmalı,insanlarınyüzündekiöfkeyifarkettinizmi?”MeraklananZeynepde fotoğrafabakmayaçalışıyordu. İşteoandasaçlarıbirbirinedokundu

gençlerin. Sanki başı ateşe değmiş gibi alelacele toparlanan yardımcım, telaşını gizlemeyeçalışaraksöylendi.“İyide,bukadınınfotoğrafıEngin'denearıyor?”BakışlarımıZeynep'inelindekibeyazkâğıdadiktim,“Oelindekikrokimidemiştin?Neyinkrokisianlaşılıyormu?”“Evet, bir binanın krokisi. Giriş kapılan, pencereleri sonradan yapılmış yangın merdivenleri,arkadaki servis kapısı... Binanın adı da yazıyor.” Yanlış bir şey söylememek için kâğıda gözattı. “Ferhat Çerağ Kültür Merkezi. Bakın Sakızağacı Caddesi'yle Tavla Sokak’ın buluştuğubina.”Birkaçsokakötedeydi,burayagelirkenönündengeçmişolmalıydık.“Ferhat Çerağ Kültür Merkezi,” diye mırıldandı Ali. “Az önceki göstericilerin toplandığı yerolmalı.Evet,bunlarınarasındahusumetvarBaşkomiserim.Kadınbunların işinetaşkoyuyordubesbelli.Herhaldekadınıkorkutmayıdüşünüyorlardı.”Gözlerindekidüşünceağırlaştı.“Belkidekültürmerkezinibasacaklardı.Yoksakadınıöldürtmeyimidüşünüyorlardı?BelkiTitizTarık'ıdaEnginçağırmıştıevine,buamaçla.”Dudakbüktüm.“KimsekiraladığıkatilievineçağırmazAli.HeleEngingibibuişleriniçindeolanbirihiçyapmaz.ÜstelikbizgeldiğimizdeTarıkeveyenigirmişti.Hatırlasanakapıaralıktı.”O anda fark ettik ahşapmerdivenlerden çıkan polisi. Kapıdaki görevli iki memurdan tombulolanıydı.Şukadarcıkbasamağıtırmanmakbileyormuştuzavallıyı.“Bir adam geldi Başkomiserim.” dedi nefesini düzenlemeye çalışarak. “İçeri girmek istiyor.Giremezsindedim,ısraretti.Sizinlekonuşmakistiyormuş.”AllahAllah,kimdiacaba,bizimJantiCemalolmasın?“Adıneymiş?”“Nizam'mış...NizamKara...Maktulünarkadaşıymış.”

“Azrail'ekozvermekistemiyorsan,sevdiklerininsayısınıaztutacaksınbudünyada”

Çirkinliğin görkemini anlatmak gerekseydi, Kara Nizam’ın suratını göstermek yeterli olurdusanırım. Dar alnının ortasına kadar gelen siyaha boyanmış, kirpi gibi dik saçlar, sık iki çalıkümesinebenzeyenkaşlar,derinçukurlarıniçindefırılfırıldönenminicik,karagözler,küçükbirpatlıcandanhallice basık bir burun, enlemesine kesilmiş bir yarığı andıran şekilsiz bir ağız vetaşlı tarla gibi çiçek bozuğu bir ten. Bütün bunların arasında şaşırtıcı bir tezatlık, inci gibidüzgün, kar gibi bembeyaz dişler. Pırıl pırıl bir gülümseme. Adam sırıttı mı, ne çirkinliğikalıyordunedeiticiliği.

“Ne içersiniz Başkomiserim?” diye adabınca sordu. “Türk kahvesi çok iyidir buranın.Mandabatmaz'ınyaptıklarındanbiledahaiyi.”Oldukça iddialı konuşuyordu. Bugüne kadar kahvelerin en iyisini Olivia ÇıkmazındakiMandabatmaz'da içmiştim. Evgenia'nın yaptıklarından bile daha güzeldi, ama önyargılıolmamaktayararvardı.“İyiozaman,sadebirkahveniziiçelim.”DahaNizamsormadankestiripattıyardımcım:“Benbirşeyiçmem.”Kadın Çıkmazı'nın hemen altında, kargacık burgacık yolların, güdük sokakların kesişmenoktasında,engebeli küçükbiraçıklığabakankahvehaneninbaşköşesineyerleşmiştik.Birindeokey, ötekinde batak oynanan iki masada oturan sekiz kişi dışında, başkamüşteri yoktu. İkisadekahvesiparişinialantombulgarson,çayocağındakikamburuçıkmışocakçıyayönelirkenAnadolu'dagörevyaptığımzamanlarıhatırladım.İstanbul'ungöbeğindekibubakımsız,bugelişigüzel düzenlenmiş alan, Anadolu'nun unutulmuş kasabalarındaki meydanları andırıyordu. Birmarket, mallarını dükkânının önünde sergilemekten çekinmeyen bir nalbur, ucuz mobilyalarüreten bir marangoz, adı sanı duyulmamış şehirlerarası otobüs şirketleri, bir berber, elbetteerkeklerin olmazsa olmaz pinekleme mekânı büyükçe bir kahvehanenin bulunduğu küçük birmerkezdi burası. Yok, bu güzel gülüşlü, çirkin kabadayının ısrarıyla değil, benim isteğimlegelmiştikburaya.KaraNizam'layanındakiikiyeğenini,Engin'inevinesokmakişimegelmemişti.Kara Nizam, tam karşımdaki sandalyede oturuyordu; sırtını, memleketlerindeki bilmem nenehrinincoşkunakansularıyla,kıraçyamaçlarınıgösterenkocamanbir fotoğrafınasılıolduğukahverengiduvaradayamış,muhabbetikoyulaştırmayaçalışıyordu.Ali isehemkapıyıhemdeiki korumayı görebilecek şekilde sağ tarafımdaki iskemleye yerleşmişti. Kabadayının hemyeğenihemdekorumasıolanbirbirinintıpatıpaynısıkarayağızikikardeşise,yüzleribizedönükolaraksolumuzdakimasayaoturmuşlardı.Tıpatıpaynıderkenabartmıyorum,yeğenlersahidende ikiz kardeşti. Medet ile Kudret... Daha fenası ikisinin de yakası kürklü, koyu yeşil bireranorak giymiş olmasıydı. Görüntüleri komik ötesiydi, ama o kadar ciddi duruyorlardı ki insangülemiyordubile.

“Dahaevvel tanışmak kısmet olmadı.” diye sürdürdüNizammuhabbeti. “Siz görev yaparkenbizim yazıhane Laleli'deydi. Ama namınızı çok duydum Cemal’den... Janti Cemal diyorum,kulakları çınlasın, en çok o bahsederdi sizden.Gerçi şimdi aramız biraz limoni... Neyse işte,bildiğinizpolislerebenzemezBaşkomiserNevzatderdi.”Konuşurken bir kadınınki kadar küçük, ama aynı zamanda birmaymununki kadar kıllı elleri,masanın açık mavi örtüsünün üzerinde tarih öncesinden kalma tüylü iki hayvan gibi usulcakıpırdanıyordu.“Soruşturmayıbenimyürüttüğümüneredenöğrendin?”Soğukvekuşkuluçıkmıştısesim.“Tarlabaşı küçük yer Başkomiserim.” dedi nerdeyse yılışık bir tavırla. “Hem burası bizimsemtimiz, bizim mahallemiz... Sokakla bir kedi çiğnense, bir cam kırılsa haberimiz olur...”Kendimitutamayıpgüldüm.“AynıcümleyiBarbutİhsandakurmuştu.”diyedamarınabastım.“Hemdekelimesikelimesine.'Sokaktabirkediçiğnense,bircamkırılsahaberimizolur.'BugünlerdeTarlabaşı’ndapopülerbircümleolmalı.”İyicemarsığadöndü,gudümsüzsuratı.“Bizdenöğrenmiştirşerefsiz...OkatilibizsoktukTarlabaşı'na.”Doğruyoldaydım,onusinirlendirmeyebaşlamıştım.“Katilmi?”dedimanlamazlığavurarak.“Kimiöldürmüşkiİhsan?”Kıllıellerinihızlaçektimasadan.“Bilmiyormusunuzsanki!Kimöldürecek,bizimEngin'i...”Birbana,birAli'yebaktı.Çaresizcehomurdandı. “Tabii ya, sizi Cemal'e arattı. Cinayetini gizlemek için... Janti Cemal'i diyorum.Araları iyidir.BabasıyakınarkadaşıydıJantiCemal’in.Ölümdöşeğinde,Osman'asözvermiş,oğlunukollayacağımdiye.Nezamanbaşısıkışsabupuştun,hemenonunkapısınıçalar.”“Bize ne Cemal'den,” diye payladı Ali. “Onun bunun ricasıyla mı karar vereceğiz katilin kimolduğuna?”Terslenmeyibeklemeyenzamaneharamisişaşaladı...“Yok, yok estağfurullah, öyle demek istemedim. Yanlış anladınız Komiserim, yani sizyapmazsınızda,opuşt...”Ağzıylakuştutsaartıkdinletemezdiyardımcıma.“Puşt muşt diye de konuşma.” diye çemkirdi bir kez daha Ali. “Resmi bir soruşturmayürütüyoruzburada.”OturduğuiskemledetoparlandıNizam.“Kusurabakmayın...Sizekarşıbirsaygısızlığımızolmaz,amabellikibuİhsanyalansöylemişsize...”İyicesarakayaaldıAli.“Yanisizsalaksınız,anlamazsınız,sizeyolmugöstereyimdiyorsun?”Adamnedesinşimdi?

“YokKomiserim,öyleterbiyesizlikedermiyim?Hanibelkibiryardımımolurdiye...”Sakin, neredeyse anlayışlı bir tavırla araya girdim: “Niye Engin'i Barbut’un öldürdüğünüdüşünüyorsun?”Rahatlargibioldu,elleriniyenidenmasanınüstünekoydu,amaparmaklarıyinekıpırkıpırdı.“ÇünküEngin,eşşeksudangelinceyekadardövdübunu.Günlerce insan içineçıkamadı.Çokdeğil,dahaon,ogünönce...”Sankiilkkezduyuyormuşgibiheyecanlanmışgöründüm.“Neden?Enginnedendövdüİhsan’ı?”Yine bir aksilik yapacak mı diye bizim delibozuğa şöyle bir göz attıktan sonra iştahlaanlatmayabaşladı:“Bizim rahmetli Engin'in sevgilisi bir kadın vardı. Jale Hanım... Kibar kadın... Varlıklı da. Buİhsan şerefsizi, Engin'i kesiyor kadına. İşte, ittir kopuktur, şöyle kötüdür, böyle rezildir filangibisine. Kadın da Engin'i terk ediyor. Tabii zoruna gidiyor bu Engin'in... Yalan dasöylemeyeyim... Tek başına değil.” Başıyla yan masada oturan iki yeğenini gösterdi. “BizimMedet’le, Kudret'i de alıyor yanına. Yer misin yemez mi sin, bu İhsan'a bir meydan dayağıçekiyorlarkimilletingözüönünde,benolsaminsaniçineçıkamambirdaha.”Maktulünevindenayrılırkenyanımaaldığımdelilpoşetiniçıkarıpmasanınüzerineyaydım.Şeffafplastiğinaltındanbizebakan,üçayrıfotoğraftakiüçkadınıgösterdim.“HangisibuJale?”Önüne çekmeye çalışırken, eli delil poşetinin içine kaydı. “Ama fotoğraflara dokunmasan iyiolur!”diyeuyardım.Öyleceboşluktakaldıelleri.“Yok,yokpoşetinüstündendokunabilirsin, fotoğraflarıdışarıçıkarmadiyorum.Dahaparmakizialmadık.”Kötü bir sürprizle karşılaşacakmış gibi kuşkuyla kasıldı suratı, ama delil poşetini önüneçekmektendegeridurmadı.Göstericilerinarasındagördüğümüzkadının fotoğrafına takılmıştıgözleri.“BuJaledeğil,Nazlı.DeliNazlı...Anarşistlerinbaşındakikarı...Şuilerdebinalarıvar.Ortalığıkarıştırmak için her şeyi yapıyorlar. Polisle çatışma bunlarda, bina işgali bunlarda, vatandaşıtehditvedarpbunlarda.Hiçkimsedendekorkularıyok.Nedevlettennemilletten,tövbetövbe,nedeAllahtan...Ellerindebenzinşişeleri,gecegündüzsokaklarda...Akıllarınaestikçeheryeriyakıpyıkıyorlar.”Benzinşişeleriderkenhiçkuşkusuzmolotofkokteylinikastediyordu.“Birdakika,birdakika.”diyemüdahaleettiyardımcım.YaniTarlabaşılılarKulübü’nebizdeğil,buNazlıdenenkadınınçetelerimisaldırdıdiyorsun?”Şaşkınlıklabüyüdüminikgözleri.“Barbut’unmekânınamısaldırmışlar?”İnanmamışgibisöylendiAli.“Haberimyoktudemeşimdi.”

“Vallayoktu,neyinüstünedersenizyeminederim,vallahaberimyoktu.”Alaycıbir ifadebelirdiyardımcımınyakışıklıyüzünde.“Hanimahallenizdecamkırılsahaberinolurdu?Adamlargündüzgözünemolotofatıyorlar,ruhunbileduymuyor.Nasıloluyorbuiş?”UtanmışgibiydiNizam,göreviniyerinegetiremeyenbiradamınacziiçindeaçıklamayaçalıştı.“Birkaçgündürİstanbul'dayoktum.Uludağ'daydım,özelbirmeseleiçin.Birazdahakalacaktımesasında,amaEngin'iduyuncaatlayıpgeldik tabii.ZatenbirkaçsaatoluyorTarlabaşı’na ineli.Oyüzdenhaberimizolmamıştır.Fakatdiyorumsize,molotof filanvarsa,oNazlıdenenkarınınişidir.”Elbettemeseleninucunubırakmadıbizimki.“Barbutöylesöylemiyorama...”LafınbitmesinibilebeklemedenpatladıNizam.“Söylemeztabii,işlediğicinayetinüstünüörtecek.”Tartışmaçığırındançıkmaküzereydi.“Neyse, bu konuyu geçelim şimdi.” diyerek toparlamaya çalışarak delil poşetinde yer alanikincifotoğrafıgösterdim.“BumuJale?”AmabarutualanNizamsözlerimiduymamışgibihomurdanmayısürdürdü:“Yok,geçmeyelimBaşkomiserim.Ohaysiyetsiz,kimbilirneleranlatmıştırhakkımda.”“O konuya döneceğiz Nizam.” İlk kez bu kadar yüksek çıkıyordu sesim. Yan masadaki ikiyeğenbiledönüpbaktılar.“Amaöncesorumacevapver:JaleHanımbumu?”Kapanakısılmışgibiürkekleşmişti.“BuAzize.” dedi gösterdiğim fotoğrafa bakarak. Sesi gergindi, kısa, kesik kesik konuşmayabaşlamıştı.“İyikızdır.Konsomatris...Şarkıfilansöyler.”“NeredekonsomatrislikyapıyorbuAzize?”“Neşe Pavyon'da... Bakmayın pavyon dediğime, batakhane aslında. Azize de güya obatakhanenintekçiçeği...”Alaycıbirtavırlasonlandırmıştıcümlesini.Alikaçırırmıbufırsatı?“Çirkindiyemiküçümsüyorsunkızı?”Sözlerdekiimayıanlamıştı,suratıkıpkırmızıoldu.“HâşâKomiserim.Allahın yarattığı hiçbirmahluku küçümsemeyiz biz... ZatenAzize de çirkinbirkızsayılmaz.Benimdemek istediğim...HanikusurabakmayınBaşkomiserim,hanikadındaşöylebir havaolur, hanibakar kalırsın ya.Bugaribimdeoyok.Zavallımçocukmu, kadınmıbelli değil. Tahta gibi bir göğüs, bir deri bir kemik... Tamam sesi güzel biraz. Güzel değil deyanık...Amasırfsesiiçin...”“Enginseningibidüşünülüyormuşanlaşılan...”“Garip huyları vardı rahmetlinin.” Anıları hatırlamış gibi kederle başını salladı. “Esasındakadınlar çok severdi bunu. Yakışıklı oğlan... Bir sürü kadınla kızla gezer tozardı, adını bile

bilmezdim çoğunun.AmabuAzize'ye takıldı kaldı işte.Hiçbir kadına göstermediği alakayı bukızagösterdi.Gönülişlerineakılsırermiyor.”Masumyüzlüsevgiliyibulmuştuksonunda,amadahafazlaayrıntıyaihtiyacımızvardı.“Kız.Engin'inevindemiyaşıyor?”Tuhafbirşeysormuşumgibiyadırgadısözlerimi.“Engintekbaşınayaşar.Kimseyiistemezyanında.İsviçre’dealışmışyalnızyaşamaya...”Aydınlatılması gereken noktalardan biri de bu yurtdışı meselesiydi, ama konudanuzaklaşmamakiçinsonfotoğraftakikadınısordum.“Peki,şukim?”“Evet, işte bu JaleHanım.”Kısa işaretparmağıyla, iki kez üst üste fotoğrafa vurdu. “İşte bukadınyüzündenaralarıaçıldıEngin'leİhsan'ın...”“Biz öyle duymadık.” O uzlaşmaz tavrıyla Ali yine çıkmıştı sahneye. “Aralarının açılmasınanedenolankadınJaledeğil,Çilem'miş...”Çilem lafını duyur duymaz, Nizam’ın kura suratı bembeyaz oldu, ama kendini tutmayı bildi,suskunluğunukorudu.

“N'oldu?Niyedutyemişbülbüledöndünöyle?TanımıyormusunÇilem'i?”Daralnındakiçizgilerkatkatoldu,amasoruyucevaplamaktançekinmedi.“Tanıyorum.”dedialabildiğineciddibirsesle.“Çilemdeğil.Hacer...HacerHanım,benimkarımolur.”Hayret etme sırası bize gelmişti. Kimse bu evlilikten bahsetmemişti? Yalan mı söylüyorduNizam? Hiç de öyle görünmüyordu. Son derece inandırıcı konuşuyordu, ama baştan berisürdürdüğü o yalaka tavrı bırakmıştı artık. Senden korkmuyorum dercesine adeta meydanokurcasınabakıyorduyardımcıma.Görkemliçirkinliğiilkkezkorkutucuolmayabaşlamıştı,amameslekhayatındaböyleonlarcaadamlakarşılaşmışolanAlitınmadıbile.“İmamnikâhlıkarınmı?”dedialaycılığındanödünvermeden.“Kaçkarınvarsenin?”“Bir tane...” Kirpikleri kısılmış, gözleri tamamen kaybolmuştu göz çukurlarında, boğuklaşansesindenpatlamaküzereolduğuanlaşılıyordu.“Birinsanınkaçkarısıolurki?”Sesini yükselttiği içinyeğenleridearamızdakigerilimi farketmiş,güyabizeçaktırmadansağellerini bellerine doğru kaydırmaya başlamışlardı. Parmaklarıyla silahları arasındaki mesafeyiolabildiğincekısa tutmayaçalışıyorlardı.Elbettebizimsergerdededurumun farkındaydı,amaaldırmıyordubile.Bayılırdıböyletehlikeanlarına.“Normal bir insan evladının elbette bir tane olur,” dedi Ali, kışkırtmayı sürdürerek. “Amakendinierkekzannedenbazımahluklardörtkadınbirdenalıyorgünümüzde.”“Bizonlardandeğiliz.”ArkasınayaslanmıştıNizam.Solelihalamasanınüzerindeydi,amaodaikiyeğenigibisağeliniusulca,aşağıyagöremediğimizbirnoktayaçekmişti.Adamlarlalüzumsuzbirçatışmayagirmeninanlamıyoktu.“Tebrikederim,”dedimsaygılıbirtavırla.“Allahbiryastıktakocatsın.”Nizam’ınhiçbeklemediğisözlerdibunlar.Kısıkkirpikleriaralandı,incebiryalımhalindedeolsa

gözleriyenidenortayaçıktı,ölçtübiçti,galibasonundainandı.“SağolunBaşkomiserim.”Bellikiodapolislerlebaşınınbelayagirmesiniistemiyordu.“Amayenievlenmişolmalısınız.”Suratınıkaplayanbuzdanifadeçözüldü,nerdeysegülümseyecekti.“Dün evlendik.” Aramızdaki tatsızlığı unutmuş, gergin yüzü hülyalanmıştı. “Evet, daha dün.Uludağ'da...DedimyaEngin'iöldürmeselerdi,birkaçgündahakalacaktıkorada.”Ortalık tamsütlimanolduderkenAli'ninsözleriyenidendalgalandırdımasayı: “Sormasıayıp,buseninkaçıncıkarın?”HaddiniaşıyorsundercesinebaktıNizamyardımcıma.“Bu seni alakadar etmez. Şahsi hayatıma karışamazsın.” Hırsla bana döndü. “Size saygımbüyükBaşkomiserim,amaböyledevamedersenizbukonuşmayıavukatımınyanındayapmakzorundakalacağız.”Haklıydı,fakatonunönündeyardımcımıazarlayacakdeğildim.“Amacımız seni rencide etmek değil Nizam. Haklısın, şahsi hayatın seni ilgilendirir.Komiserimin sorduğu sorular cinayetle alakalı, yoksa senin ilişkilerini yargılamak gibi birniyetimizyok,zatenbunayetkimizdeyok.Ayrıcabumasadaduyduklarımızburadakalır, tabiicinayetlealakalıbirmeseledeğilse...Öyledeolsabasınasızmaz...Bendensanaşerefsözü.”Kararsızgözlerlebirsüresüzdü.Suskunluğunufırsatbilipsamimibirseslesordum:“SahiilkeşinmiHacerHanım?”Yine bamteline dokunmuştum, şimdi kalkıp gidecek diye düşünürken eliyle yan cebini işaretetti.“Birsigaraiçebilirmiyim?”“Benimiçinsakıncasıyok,cezayıkahvehanesahibiödüyor.”Gergin,küçükbirkahkahaattı.“OnudüşünmeBaşkomiserim,burasıbizim...”İşaret ettiği cebinden gümüş bir sigara tabakasıyla altın bir çakmak çıkardı. Hiç aceleetmedentabakanınkapağınıaçtı.Nemarkaolduğunuanlamadığımsigaralardanbirinitırnağıylaçekerken, tabakanın açılan kapağına kazınmış, ‘Azrail canımı alana kadar seninim’ cümlesiniokudum. Altında ''Hacer” yazıyordu. Taze karısının düğün hediyesi olmalıydı. Altın çakmaklayaktı, ince dudaklarının arasına yerleştirdiği sigarayı. Yanık tütün kokusu bir anda ortalığıkapladı.“İlk karım, Kamer Hanım’dı.” dedi bir gorilinkini andıran basık burun deliklerinden dumanlarısavururken. “Amcakızımdı,beşikkertmesiyapmışlardıdahabebekken.Aynıköydebüyüdük.Ama İstanbul'da evlendik. Ben on dokuz yaşındaydım evlendiğimizde, o ise on altısına yenigirmişti.” Bir duman daha çekti sigarasından. “Üç yıl sürdü evliliğimiz, bir kaza oldu sonra.Kamer Hanım öldü.” Hâlâ aynı acıyı hissediyormuş gibi ağır ağır sallandı iskemlesinde. “Nediyeceksin. Allahın takdiri, öyle oldu işte... Ondan sonra kimseyle evlenmedim.” Doğrudangözleriminiçinebaktı.“Azrail'ekozvermekistemiyorsan,sevdiklerininsayısınıaztutacaksınbu

dünyada.Nekadın, ne çocuk,öylegeldikbugünekadar.SonraHacerHanım'a rastladık işte.Aklımızdayoktuama...”Adetamahcupgülümsedi.“Olduişte...”Ali'ninbirçuvalinciriberbatetmesinefırsatvermemekiçinhemensordum.'NiyeHacerHanım?Farkıneydiötekikadınlardan?Eskieşinizemibenziyorduyoksa?”Sigarasındanbirnefesdahaçekti.“Aslındahiçbenzemez,amanedenseKamerHanım’ıhatırlatıyorişte...Severdimrahmetliyi...Kolayolmuyorunutmak.HacerHanım,Allahınbanaverdiğiikincibirşans...”Konuşmahassasbiryeregelmişti,kılıkırkyararakseçmemgerekiyordusözcükleri.“Pekiİhsan...”diyecekoldum.“Hiçbir rolü yok o pezevengin,” dedi sinirlenerek. “Yoksul bir aileden geliyor Hacer. BabasıRagıp, bunların yanında çalışıyormuş zaten... Duymuşsunuzdur belki, kötürüm kalmış birçatışmada. Aile muhtaç olunca, suya düşen yılana sarılır misali, Barbut İhsan'ın kapısınıçalmışlar. Ne bilsinler adamın kötü niyetli olduğunu...” Daha fazla ayrıntıya girmedik. “Neyseişte,kısmetdiyelim.Sonundaaldık,bizeaitoldu.”Sankimesele kapanmış gibi anlatıyordu, ama her Çilem lafı geçtiğinde renkten renge girenİhsan’ınyüzünühatırlayıncabusevdadahaçoksukaldırırdiyedüşünmedenedemedim.“Anladım.”dedimminnettarbirtavırla.“Peki,buEnginnezamangeldiseninyanına?”Sorumuyanıtlamadanönce,yeğenlerinedöndü.“Medet,oğlumalşunuatdışarı.”Demindenberiyeresilkelediğisigaraizmaritinigösteriyordu.“Yerikirletmeyelimşimdi...” İnanılmazbirçeviklikle izmaritikaptıMedet.Kapıyadoğruyönelenyeğenine bakarken anlatmaya başladı Engin’i. “Ondan önce amcası Durdu'yu tanıdım. Sizeyalansöylemekolmaz.BeyazişindeydiDurduAbi.Uyuşturucusatıyorduyani.Öyleböyledeğilama, büyük iş, çok büyük… İtalyan mafyasıyla ortaktı. Herifler Sicilya'dan... Ama Milano'dakarargâhkurmuşlar.”Zeynep'tenöğrendiğimizbilgileriçarptıherifinsuratınaAli.“Sen de o işlere bulaşmışsın. Hatta soruşturma açılmış hakkında... Gemiyle uyuşturucukaçakçılığıyapmışsın.”“Yalan,zinharyalan.Bizdümenegeldiko işte.BaşımızıbirazdaDurduAbiyaktı.Ama iyiliğideçokturbize.Neyseuzunhikâye...Allahtanadalettecelliettidetemizeçıktıksonunda.”Yinebanaçevirdimercimekgözlerini. “Benuyuşturucukullananıdasevmem,satanıda.EsrarabilegözyummamBaşkomiserim.Çokdelikanlıtokatladım,esrariçiyordiyeşusokaklarda.”Eğermüdahaleetmeseydim,bumasumiyetgazeliuzadıkçauzayacaktı.“Engin'iamcasımıbulaştırmışbuişlere?”“Tabii.Engin'iAvrupa'yaaldıranDurdu.Anneölmüş,bababaşkabiriyleevlenmiş.Durdu'nundaerkekçocuğuyok,yanınaalmışEngin'i.Onyaşındafilanozamanlar.Çekirdektenyetişmişyaniorada. İtalyanca, Almanca, İngilizceyi sular seller gibi konuşurdu. Durdu akıllı adam, geridetutmuş Engin’i. Harcansın istemiyormuş, çünkü gâvurlara polim yapıp kendi krallığını ilanedecek. Ama yermi İtalyanlar, adamlar kaçın kurası, anında çakmışlar durumu. Üç yıl öncefilan kaybettiler Durdu'yu. Evet. Başkomiserim, bir gecede sırra karıştı Durdu. Cesedi bile

bulunamadı.Sonraadamlarınıhalletmeyebaşladılarbirerbirer.Engincanınızorkurtarmış,birceket,birbavul,kapağıTürkiye'yeatmış.Korkmuş,ürkmüşgeldiyanımıza.Neyapalım,Durdusevdiğimizbirabimizdi,hatırıvardı.Hemmazlumgeriçevrilmezbizde,mecburaçtıkkapımızı.”İtalyanmafyasıbaşkabirihtimaligetirdiaklıma.“ŞuyabancılaröldürmüşolamazmıEngin'i?Uyuşturucumafyasıdiyorum.”KesinbirifadeylekafasınısalladıNizam:“Enginiçinbukadarzahmetegirmezler.Zatengönderdiklerimesajdadaaçıkçasöylüyorlardı.SanaAvrupayasak,bundansonramemleketindeyaşayacaksın,diye.”“Kimgetiriyordumesajları?”“Durdu'nun eski elemanları... Engin'in akrabaları filan...Onların bir kısmı İtalyanlar hesabınaçalışmayabaşlamış.HayatçokmerhametsizBaşkomiserim,patrondeğişir,işdeğişmez.”Engin'inevindekikiralıkkatilgeldiaklıma.“Titiz Tarık'ı tanıyor musun?” diye sordum. “Bu sabah Engin'in evinde bekliyordu, elindesilahla...”Enküçükbirşaşkınlıkbelirmedisuratında.“Olayı duydum. Kiralık itin tekidir Tarık. Kim parayı verirse ona çalışır. Ama İtalyanlarınkiralayacağınızannetmiyorum.Türkiye'dekaldığısüreceEngin'edokunmazonlar.Durdukyerebaşlarınıniyebelayasoksunlar?”“Ya Engin yurtdışına çıkmayı düşünüyorduysa?” diye başka bir ihtimali dile getirdi Ali.“Durdu'nunbiryerlerdeparasıvarsaveyayüklümiktardauyuşturucusakladığıbirzulası?”Başınıusulcageriyeattı.“Öyle bir para yok, uyuşturucu filan da yok…Olsa bilirdim, Engin anlattı bana. Adamlar nevarsa hepsine el koymuşlar. Zaten Engin de memnundu buradaki hayatından. Belasını mıarıyor,niyegitsinyurtdışına...”“N'apıyordu buradaki hayatında?” diye serzenişte bulundum. “Nasıl yardım ediyordu sana?İnşaatişindemi?”“İnşaat...” Neyi ne kadar bildiğimden emin olmadığından yine şöyle bir tarttı beni. “Ha şuTarlabaşı’ndayapılacakyenibinalar...Tekodeğil,sağkolumuzgibiydiEngin.Bizimçokgenişbir yelpazemiz var Başkomiserim. İki galerimiz var, oto kiralama yapıyoruz, üç hamam, birsaunamız var, ayrıyeten beş de kebapçı dükkânı... Hatta biri İpek Sokak'ta, bekleriz. HakikiAntepliustalar...”Her nasılsa deminden beri çenesini kapalı tutun yardımcım, daha fazla katlanamadısoruşturmanıngevşemesine.“Enginsendenhabersizişçeviriyormuş,birsürübinaalmışTarlabaşı'nda.”“Ne?”Hakikatenşaşırmışgibiydi.'Binamıalmış?”İhaneteuğramışgibidüştüsuratı,amatozkonduramadıölmüşarkadaşına.“Enginyapmazöyleşey.İhsanmısöyledibunusize?”“Tapularıgördük.”İnanmayangözlerledinliyordu.

“Evet,hepsideEngin'inüzerineydi.BelkiDurdu’dankalanparalarıbuiştedeğerlendirmiştir.”Kafasıallakbullakolmuştu.Gizlemesigerekenbilgileridesayıpdökmeyebaşladı.“Durdu'nunparasınıalamaz.İsviçre'yegitmesilazım.Amadahaİsviçre'yeadımınıataratmaz,indirir İtalyanlar aşağıya. Daha önce denedi, başaramadı, apar topar geri döndü. O paraolmadandadeğilTarlabaşı'ndabina,Şırnak’tagecekondubilealamaz...”HaklıçıkmanınkeyfiylesırıttıAli.“Amaalmış.”Umutsuzca arkadaşına duyduğu inanca sarılmıştı Nizam, belki de aldatılmış olmayı içinesindiremiyordu.“Yok, zannetmem. Sahtedir o tapular... Bir numara çeviriyordur bu İhsan şerefsizi.” Gözlerikıpır kıpır oynuyordu karanlık çukurlarında...”Evet, evet,mutlaka bir numara çeviriyor İhsan.”Birden heyecanla söylendi. “Tabii ya... Önce Engin'i öldürttü. Sonra o sahte tapuları, sizingörebileceğiniz bir yere koydu. Maksat Engin'i bana ihanet ediyormuş gibi gösterip, güyaaramızdabirmeselevarmışgibibirhavayaratmak.BöylecebenimdeEngin'iöldürmekiçinbirsebebim olacak. En azından siz öyle düşüneceksiniz. Görüyorsunuz değil mi, ne dümenhazırlamışherif...”İnanıyor gibiydi söylediklerine. Bir an, gerçek olabilirmi diye düşündüm, İhsan bütün bunlarıplanlamış olabilirmiydi sahiden?Kafa yormanın anlamı yoktu.Öğrenmek için tapuları kontroletmekyeterliydi.“Anlayacağız Nizam,” derken tombul garson kahvelerimizi gelirdi. “Haklı çıkarsan işimizkolaylaşmışolur,amabirkaçgünİstanbul'danayrılma.”“Git desen de gidemem zaten Başkomiserim. Unuttunuz mu, arkadaşımızı öldürdüler.Cenazemizvar.Engin'ihuzuriçindeyerineyatırmadanhayatımızadevamedemeyiz...”“İyiozaman,amaHacerHanımdaİstanbul'danayrılmasın.Onundaifadesinebaşvurabiliriz.”Suratınıburuştursadaitirazetmedi.“Nediyelim,şeriatınkestiğiparmakacımaz.”Bol köpüklü kahvemden bir yudumalmadan önce, “Bu arada,” dedim dostça dokunarak kıllıelininminicikparmaklarına,“ŞuAzize'ninçalıştığıNeşePavyonnerede?”“Çok kolay Başkomiserim. Caddenin üzerinde... Birahanelerin sırasında... Eski otobüsdurağını geçince hemen orada. Küçük bir merdivenle iniyorsunuz aşağıya.” Ümitsizce baktı.“Amaokızınneyardımıolacakkisize?”Ağzımızdan laf almak için ortaya attığı soruyu duymazdan gelip bir yudum daha içtimkahveden. Hâlâ ne düşüneceğimi bilemiyordum Kara Nizam hakkında. Ayaküzeri numaraçeviren, şu feraset sahibi, eski kulağı kesiklerden birimi, yoksa öldürülen arkadaşının katilinibulmamız için bize destek olmak isteyen samimi bir kabadayı mı, kestirmek güçtü. Ama enazındanbirkonudayalansöylemediğinibiliyordum,kahvelerisahidendeiyiydi.

“Cesaretinyoksaniyesilahçekiyorsun…”

Hiç istifini bozmadan hep aynı rehavet, hep aynı üşengeç tavırla ağır ağır yağıyordu kar.Bulvarın inşaat alanı dışında kalan birahanelerinden, pavyonlarından, batakhanelerindenyansıyanışıklarrenktenrengeboyuyordukartanecikleriniAmabugörüntübilecaddeyehâkimolan kederi dağıtmaya yetmiyordu. Oysa etrafı kaplayan beyazlığa, gitgide artan soğuğaaldırmayan akşamın müdavimleri daha şimdiden doldurmuştu bulvarı. İstiklal Caddesi'ylekıyaslandığında feleğin sillesini yemiş garibanların demlenme ve eğlenme mekânlarıdiyebileceğimiz bu yerlerin önünde çelimsiz fedailer, anasının gözü garsonlar, etini satankadınlar,açerkekler,ayağınaçabuktorbacılar,eliuzuncepçiler,gelengeçendenparatoplayansinyalciler,kalenderayyaşlar,erkencimüşterilersankiyağankarın tutmasını istemiyormuşgibioradan oraya dolanıp duruyorlardı. O anda düştük arbedenin ortasına. Yirmi metre kadarönümüzdebağrışçağrış,küfür,kıyamet,üçkişibirbirinegirmişti.“Şusizineskikabadayıdeğilmi?”Aç kurtlar gibi etrafını çevreleyen iki delikanlıya yumruk yetiştirmeye çalışan iriyarı adamıgösteriyorduAli. Yağan kar görüntüyü bulanıklaştırıyor, tam seçemiyordum.Kavgayı ayırmakiçinadımlarımızıhızlandırırkentanıdım:evet,bubizimSaltanatSüleyman'dı.Kavgaettiğikişilerhiçkorkaksayılmazlardı,üstelikoldukçaatiklerdi,amaher ikisiylede rahatçabaşaçıkıyordu.Ta ki, gümüş renkli anorağı yarı yarıya parçalanmış olan genç,meyhanenin kapısında duranbira tüpünü kaptığı gibi, bizimkinin sırtına indirinceye kadar. Kötü yerine gelmişti Süleyman'ın,şöyle bir sallandı ayakta. Bunu fırsat bilen rakibi tüpü ikinci kez indirecekti ki iri gövdesindenbeklenmeyenbirçeviklikleyanaçekildikıdemlikülhani.Salladığı tüphedefinibulamayıncaönedoğru savruldu hasmı.Bizim sokak efesi okkalı bir tokat salladı, tutturamayacak dedim, amatamhedefinibulduşamar.Kafasınabalyoz inmişgibikütdiyedevrildioğlankaldırıma.Elindekitüpbiryana,kendibiryana.Yoldaşınınakıbetinigörenötekigençsaldırdıbudefa.AmasiyahderipardösülüyeniyetmeninyumruğunuhavadayakaladıSüleyman,hemdesoleliyle.Rakibininyumruğunu küçük bir top gibi avucunda ezmeye başladı. En az bir baş daha uzundudelikanlıdan,enazüçbedendahabüyük.Düşmanınıncüssesiyleyüzleşengençdehşet içindekalarakelinikurtarmayaçalıştı,amaboşunaçaba...İşteoandabeklenmedikbirşeyoldu.Yeredüşmüşolanyırtıkanoraklıaceleyletoparlandı,azötesindekitüpükaptığıgibi,yenidensırtınaindirdi bizimkinin. Nefesi kesilir gibi oldu Süleyman'ın, parmakları gevşedi. Bunu fırsat bilentutsak delikanlı, yumruğunu devin pençesinden kurtarıp kaçmaya başladı. Zaten sırtına biratüpünü indiren oğlana dönmüştü Süleyman. Ama daha kendini tam toparlayamamış olacak kidelikanlınınikieliylekaldırdığıtüpübirkezdahaindirmesineengelolamadı.Allahtantamisabetettiremedi oğlan, zaten iğreti tuttuğu tüp, çarpmanın etkisiyle elinden kurtulup yereyuvarlanmıştı. Hadi bakalım şimdi ne yapacaksın dercesine bakıyordu Süleyman. Rakibininyüzündeki bozgun ise görülmeye değerdi. Kısa bir duraksamanın ardından en akıllıca işinarkadaşı gibi tüymek olduğuna kanaat getirerek ani bir hareketle tabanları yağladı. Ardındankoşacak takati yoktu Süleyman'ın, ama gözlerindeki nefret öyle kolay kolay sona ereceğebenzemiyordu.Yıllarınverdiğimaharetleelinipaltosunun içinesoktu,aynıhızlabiravcıbıçağıçıkardı.

'Yapma!”diyebağırdım,amabeniduymadıbile,hırslasavurdubıçağıdelikanlınınarkasından.Allahtan çocuk duymuştu sesimi, gayriihtiyari kendini yere attı. Bıçak bir karış yukarıdangeçerek kaldırımın kenarındaki ahşap tabelaya saplandı. “Peruklarımızın hakiki saçtan farkıyoktur”yazantabeladatitreyenkesicialetigörençocuk,kantutmuşgibikıpırtısızkaldıbirsüre,sonra Süleyman'a döndü, rakibinin gözlerindeki nefret şimdi ona geçmişti, elini beline attı. Bukaçkezdenedi,amaneçıkartacaksabiryerleretakılıyor,birtürlügiysilerindenkurtaramıyordu,sonundabaşardı,elindebelirenküçüktabancayıSüleyman'adoğrulttu.“Şimdisiktimananı!”ZerrekadarkorkmadıSüleyman:yarımasırayaklaşanhayatındakimbilirkaçkezçevrilmiştibunamlularsuratına.“Asıl ateş etmezsen ben sikecem ananı,” diyerek silahın üzerine yürümeye haşladı.Delikanlının gözlerindeki öfke yerini önce kararsızlığa, sonra endişeye ve ardından korkuyabıraktı.Elindekitabancatitremeyebaşlamıştı.Elbettegözündenkaçmadıbizimeskikurdun.“Ateşetsenelan!Cesaretinyoksaniyesilahçekiyorsunyavşak.”“Yeter!”diyebağırdım.“Kesinartık.”Uyarımla birlikte yardımcım da silahını çekmiş, oğlana doğrultmuştu. Nereden çıktığımızıanlayamayan Süleyman duraksamış, şaşkın gözlerle bizi süzüyordu. Bunu fırsat bilip elindekitabancayarağmenkorkudanödübokunakarışmışolanyeniyetmeyedöndüm.“Atosilahı,atçabuk.”Kimolduğumuzuanlayamayandelikanlıbocalıyorduhâlâ.“Polis!”diyeaçıkladıikieliyletabancasınıkavrayanAli.“Atşusilahı...”Yüzündekikorkununyerinibirrahatlamaaldıdelikanlının,hiçuzatmadanbıraktıelindekisoğukmetali,kaldırıma.“Aferin.”dediyardımcımyerdekisilahıalırken. “Aferin,doğrusunuyaptınyoksaöldürtecektinkendini.”Yenidendelikanlınınüzerineyürümeyehazırlanandevedöndüm.“TamamSüleyman,tamam,durartık.”Öfkesiniiçineatıpsağelinikalbininüzerinekoydueskikabadayı.“EyvallahBaşkomiserim,siznedersenizoolsun.”Böylesöylemesinerağmen,içindebüyüyenöfkeyibastıramıyordu,öylekiyardımcımınarkasınasaklanmışolantoyhasmınaseslenmektenkendinialamadı.“Verilmişsadakanvarmış lavuk.Başkomiserimeduaet,yoksaotabancadakibütünmermileriyedirirdimsana.”Önünedikildim,kesinbirtavırlabaşımısalladım.“TamamdedikSüleyman,tamam,uzatmaartık.”Durdu,boynunubüktü.“Yok, uzatmıyorum Başkomiserim. Uzatmıyorum da benim hiçbir suçum yok. Her şeyi buşerefsizlerbaşlattı...Birideşurezilişte.”

Gösterdiği yere döndüm, birkaç metre ilerde toplanmış kalabalığın arasında, az öncekurtuluşukaçmaktabulanötekidelikanlıduruyordu.“Şerefsiz şensin,” diye uludu kalabalıktan ayrılmayarak. “Kaç kere söyledik sana, kadınburada beklemesin diye.” Eliyle sokağın girişindeki cep telefonu satan dükkanı işaret etti.“Dükkânımızınönündekarısatıyor.İştebütünbuesnafdaşahit...”Amakimsedençıtbileçıkmadı, kalabalıktanumudunukesendelikanlı, kendi söküğünükendidikmekzorundaolduğunuanlamıştı.“BurasıbizimekmekkapımızBaşkomiserim.Sabahondanitibarendikiliyorkadın.Hersabah,her sabah... Sokak cenabet oluyor. Ne bet kalıyor ne bereket... Bu dükkânı babamız açtı.”Eliyle Ali'nin yanındaki kavgadaşını gösterdi. Abimle bana... Babamız hacı, bu sebeptendükkâna gelemiyor.” Sesi gibi elleri, ayakları, bütün vücudu titriyordu. “Kadının başka yerdebeklemesiniistedik.Aracıkoyduk,habergönderdik,ricaettik,dinlemedi.”“Tamam lan.” diye kesti Süleyman. “Dinlemedim sizi, takmadım, siklemedim.Çünkübu semtbenimoğlum,anlıyormusun?Binyıldırburadayımlanben.Öylebin lirakiraverdimdiye,benikovamazsınburadan...”Uyarmasamyanlışolacaktı.“DikkatlikonuşSüleyman,busokakkimsenindeğil.”“TamamBaşkomiserim,sizöylediyorsanızkabul,cezamneyseonadakabul...Amapuştlarındavasıbenimle,zavallıkadınaniyesaldırıyorlar?”Zavallı kadın derken eski otobüs durağının oraya çevirmişti bakışlarını. O anda gördümkarısını, ne bir öfke ne bir utanç, dün gece lokantadaki gibi aynı bomboş gözlerle bakıyorduNaciye. Siyah mantosunun bir yanı boydan boya çamur içindeydi, ama kendisi sankiyaşananların, zamanın, bütün bir hayatın dışındaymış gibi öyle umarsız, öyle aldırmaz,kurumayayüztutmuşbirağaçgibidikiliyorduyağankarıniçinde.“Sesini duyduğumda tekmeliyorlardı Naciye'yi Başkomiserim.” Anlattıkça sanki biraz dahabileniyorgibiydiSüleyman.“Sarı'nınmeyhanesindeydim,söylemesiayıp,ayakyolunagitmiştim.Hiçbir şeyin farkında değilim yani. Sarı’nın köse garsonu, 'Yetiş Abi. Naciye'yi öldürüyorlar.'Deyince fırladım. Anlayın artık nasıl vurduklarını. Yetişmesem paralayacaklardı kadıncağızı,öyleacımasız,öylezalimcevuruyorlardıkialçaklar...”EnçokAlietkilendibusözlerden;nefretederdikadınaelkaldıranerkeklerden.“Öldürecekmiydiniz lan?” diye gürledi sanki az önce gençlerle kavga eden kendisiymiş gibi.“Öldürecekmiydinizlankadını?”Kalabalığın arasına sığınmış olan oğlanın bakışları kırıldı, utanmasa insanların içinde eriyipkaybolacaktı, yapamadı, sadece başını öne eğmekle yetindi. Öfke dolu bakışlarını, yanındadikilmekte olan büyük kardeşe çevirdi yardımcım “Sana söylüyorum, öldürecek miydiniz lankadını?”Hayalkırıklığıiçindetoparlanmayaçalıştıabi.“BizeküfrettiBaşkomiserim...”AklıyerineduygularıylahareketetmeyimarifetsayanyardımcımdanönceSüleymanpatladı.“Yalan söyleme şerefsiz!” Beni aşamayınca işaretparmağını havada salladı. “Delikanlı

adamsın, bak yalan söyleme, Naciye'm konuşmak için bile ağzını açmıyor, bir de sizeküfredeceköylemi?”“Konuşmak içinağzınıaçmıyor,amagündeellikişiye...”diye lafyetiştirecekoldukalabalığınarasındakiküçükkardeş...BuseferAli'denyedipaparayı.“Keslan,birdekonuşuyorhalâ!”Yardımcımın bu kadar bariz taraf tutması iyi değildi, ortalığı daha da karıştırmanın gereğiyoktu.“Tamam,”diyesusturdumbir kezdahaherkesi. “Tamam,anlaşıldı...”Süleyman'laarasındakiuzaklığı korumaya özen gösteren delikanlıya döndüm. “Bak kardeşim, bir şikâyetin varsakarakol yüz metre ilerde, öyle kadına, kıza saldırarak zorbalıkla olmaz bu iş. Ver dilekçeni,ilgilensinarkadaşlar...”Çaresizliğinverdiğisıkıntıylaaçıkladı.“VerdikBaşkomiserim,vermezmiyiz?Amahiçbir işeyaramadı.Herkestanıyorbuherifi...Birikisorguyaçağırdılarokadar.Yineeskihamam,yineeskitas...”“Orada da bir şeyler dönüyor.” dedi kardeşinden cesaret alan abi. ''Sizin günahınızıalmayayım,amabazıpolisler...”Ali'nintepesiatmaküzereydi,meydanıonabırakmakdoğruolmazdı.“Ozamansavcılığabaşvuracaksınız.Bununbaşkayoluyok.”“AmaBaşkomiserim...”“Aması maması yok,” diye tersledi bizim iyi kalpli serseri. “Sen onu bunu bırak da şununruhsatıvarmıonusöyle.”Elindetuttuğutabancayısallıyordu.“Vartabii.Devletgöreviniyapmayınca,neyapalımbizderuhsatlısilahaldıkkendimize...”Artıkdahacesurçıkıyordusesi.“Peki o zaman,” dedim otoriter polis rolüne bürünerek. “Eğer şikâyetçiyseniz, hadi karakolagidelim...”Gençlerinsuratıekşidi;karakoldemeksorgusualdemek,birsürüdertdemekti.Süleyman'danda çıt çıkmıyordu. Elbette kimsenin niyeti yoktu karakolun kapısından girmeye. O haldebabacanpolisedönebilirdim.“Anlaşıldı. Kapatalım bu işi burada diyorsunuz.” Yardımcıma seslendim. ''Ali, arkadaşlarsilahınbelgelerinigöstersinlersana.Tamamsameseleyok.““TabiimeseleyokBaşkomiserim,bizdekanunsuzişolmaz,buyurundükkâna,gösterelim.”Yardımcım iki kardeşi önüne katıp cep telefonu satan dükkâna yönelirken seslendimarkasından.“Şutabeladakibıçağıdaal,kalmasınorada.”'EmredersinizBaşkomiserim.”diyerekperukçununtabelasınadoğrusürüklediikidelikanlıyı.“Bıçağımaelkoymayacaksınızdeğilmi?”

Adeta yalvarırcasına söylenmişti Süleyman, beni bu savaşın ortasında silahsız,bırakmayacaksınızdeğilmidercesine.

“SeniiçeriatmadığınaşükretSüleyman.”diyeazarladım.“Öldürecektinazdahaçocuğu.”Niyetimin ciddi olduğunu anlayınca, sesini kesip boynunu büktü. Ben demerakla etrafımızdadikilenkalabalığadöndüm.“Evetarkadaşlar,hadibakalım...Yeterartık,hadisizdedağılın.Bukadarseyiryeter.”Homurdanarak dağıldı kalabalık. Boyalı saçlarına yağan karlarla bir anda yaşlı bir adamadönüşmüştüSüleyman,osırafarkettimyüzündekikanı.“Kaşınpatlamış.”Sakinbirtavırlaeliniyüzüneattı.Parmaklarınabulaşankoyusıvıyıgörünceutançlasöylendi.“Vay be, yumruk yemişiz ha... Bizden geçiyor artık Başkomiserim, eskiden bu hamamoğlanlarının bir düzinesiyle kapışır, tek yumruk yemeden çıkardım aralarından. Şu halimizebak...Demekihtiyarlamışız.”

“İyikızdırAzize...”Neşe Pavyon'un önüne gelinceye kadar aklımda hep Saltanat Süleyman vardı. Delikanlınınardından savurduğu bıçak gözümün önünden gitmiyordu. Engin'i de pekâlâ öyle öldürmüşolabilirdi.Bununiçinoldukçaiyibirnedenivardı:Engin'inkumarmasasında,sermayesiolanüçkadınıbununelindenalmışolması.Zatenölümhaberiniduyduğundadasevincinigizlememişti.Ama arkasına birilerini almadan bizim yorgun kabadayının bu işi yapması imkânsızdı; tekbaşınaKaraNizam'akafatutamazdı.BelkiBarbutİhsankışkırtmıştı.Hattamecburbırakmıştı.Süleyman'ın kumar tutkusunun söndüğünü hiç sanmıyordum, öyle kolay kolay bırakılacak biralışkanlık değildir bu illet. Belki deEngin'i öldürme üzerine bir oyun dönmüştür yeşil çuhalarınüzerinde.TamBarbutİhsan'agörebir iş.Tufayagelen,bedenibüyük,aklıküçükSüleymandaisteristemezkatilolmayıkabuletmiştir.Tamam,diyelimkikatilSüleyman,yaTitizTarık?Onunolaydakirolüne?Barbutcinayetigarantiyemialmakistedi?Süleymanbaşaramazsa,TitizTarıkişibitirirdiyemidüşündü?Yokcanım,buadamlarınkafasıböyleçalışmaz.Çalışsabile,Enginiçin bu kadar zahmete girmezler. Belki de İtalyanlar tutmuştur Tarık'ı. Her ne kadar Engin'eİsviçre’yegirişiyasaklanmışolsadaenindesonundabiryolunubulupgidecekti.Hattabitibirazkanlanınca Durdu'nun intikamım almak isteyecekti, öyle ya da böyle İtalyanlar için bir tehditoluşturuyordu. Engin'i öldürterek sorunu tümüyle kaldırmak istemiş olabilirlerdi. Küreselleşendünyada,suçunküreselleşmesindendahadoğalneolabilir?“Nihayet yakaladım sizi Başkomiserim.” Soluk soluğa kalmıştı Ali. “Doğru söylüyormuşçocuklar, silahları ruhsatlı. Ama yine de emin değilim, bir süre el mi koysaydık tabancayaacaba?Süleyman'abirzararvermesinbunlar...”“Dertetme,oçocuklardaadamöldürecekyürekyok.Yanlışyerdedükkânaçmışlarhepsibu.Yakındahacıbabalarıbaşkabirsemtteyenibirmekânbuluronlara,meseledehallolurgider.Yoksa,ordugetirselerçıkaramazlarSüleyman'ıosokaktan.”Adımlarımaayakuydururkensordu.“Süleyman'ınbıçakatışınıgördünüzdeğilmi?”Aferin,buönemliayrıntıyıatlamamıştı,gururlasüzdümbizimuyanığı.“Gördüm,gördüm.BıçağıZeynep'e teslimedelim.Bir incelesinbakalım...BelkiEngin'inkanıfilankalmıştırbiryerlerinde...”Cümlemitamamlarkenfarkettim,kartanelerininarasındayanıpsönenNeşePavyon’unkırmızıneonışıklarını.“Galibageldik.”Kara Nizam'ın tarif ettiği gibiydi Neşe Pavyon. O cafcaflı tabelanın altında derin bir düşkırıklığı.Tarlabaşı’ndahepbodrumkatlarındayeralan,nekadaruğraşılırsauğraşılsıntaşlarınakadar sinmiş küf kokusundan bir türlü kurtulamayan şu batakhanelerden biri. Eğri büğrübasamaklardan inip, dar kapısından içeri adımımızı atar atmaz aynalarla kaplı bir salonadüştük. Evet, laciverdimsi bir ışıkla aydınlanan pavyonun duvarları ve tavanı boydan boyaaynayladöşenmişti.Tuhaftı,amaaptalcaolduğunusöylemekzordu,çünküburasıbasıkolduğukadardardıda.Geçenyüzyılınbaşlarındankalanbuapartmanınkömürlüğüydümuhtemelen...Tavandanyanardöner toplar sarkıyordu.Programbaşladığında farklı farklı ışıklar iyice renklibir hale getiriyor olmalıydı burayı.Seksenli yılların disko dekoru buradahâlâ hayat buluyordu

demek. Sadece bir masa doluydu; yeterli ışık olmamasından ve yüzlerindeki ağırmakyajdanyaşlarını seçemediğimiz üç konsomatris, hararetle bu sabah televizyonda izledikleri dinprogramındaki sunucunun elbisesini tartışıyorlardı. İçlerinden biri Azize olabilir mi diyedüşündüm, hayır hiçbiri o masum yüzlü kıza benzemiyordu. Kederli bir klarnet sesi dağıttıdikkatimizi.Gözlerimiz salonunortasında yirmi santimkadar yükseltilmişbir platformaçevrildi;güya sahne olarak kullanılan yükseltide henüz kimsecikler yoktu, sadece müzisyenlerinibekleyenbeş iskemle.Vakiterkendi,programbaşlamamıştı,amaneredeçalıyordubuadam?Sonundagördük,sahneninbirkaçmetresolundakaranlıktakalanbiriskemleyeoturmuştu.Siyahgiysiler içindeydi,beyazgömleği lacivert ışığınetkisiyle lilarenginedönüşmüştü.Aliklarnetçiyedoğruyönelecekti,onudurdurdum.“DurAlicim,bekle.Çokgüzelçalıyor,birazdinleyelimşuadamı.”Abartmıyorum, gerçekten güzel çalıyordu. Hani müzik Tanrı’nın seslenişidir derler ya, öylederin,öyleürpertici.Ruhuyıkayıparıtanbirses.Biranbubatakhaneyide,Azize’yide,cesetleride, soruşturmayı da unuttum. Kendimi o büyülü sese, dalga dalga yükselen ezgiye bıraktım.Tabii uzun sürmedi, bizim sakar Ali, masanın üzerindeki bardağa çarparak yere düşürdü veunuttuğum gerçeklerle yüz yüze gelmemi sağladı. Kırılan bardağın sesini duyan klarnetçi debırakmıştıçalmayı,yadırgayangözlerlebizebakıyordu.“iyiakşamlar.”dedimhayranlıkla.“Çokgüzelçalıyorsunuz.”Yabancılıkkalktı;öndenbirisikırıkdişlerigösterereksırıttı.“İyiakşamlarefendim,teşekkürederim,amapavyonaçılmadı.Birsaatsonragelseniz.”Aldırmadanmasasınayaklaştık.“Müşterideğiliz.”dediAlipoliskimliğinigöstererek.“AzizeHanım’ıarıyoruz.”Endişelibirsesletekrarladıklarnetçi.“AzizeHanım’ımı?”Karanlıktan çıkmıştı, ince telli, kır saçların kapatamadığı geniş bir alnı vardı. Kara gözleri,uzun yüzünde, iki zeytin tanesi gibi masumca parıldıyordu, endişeyle kapanmış kalındudaklarınınaltındasivribirçeneuzanıyordu.“Evet,”diyesöylendiyardımcımmonotonbirsesle“Buradaçalışıyormuş.”Ürkekbakışlarıincedeninceyetaradıbizi.“NiyearıyorsunuzAzize'yi?”“Sence?”NedenbiziyoruyorsunhavasındaydıAli.“Enginmeselesimi?”Aynıkayıtsızlıklabaşınısalladıbizimki.“Başkaneolacaktı?”Berbatbirkehanetinadımadımgerçekleştiğinetanıkolanbirininçaresizliğiiçindeöylecekaldıklarnetçi.Karşısındakiboşiskemleyeçökerkenkonuyudeğiştirdim.“Nedendahaiyibiryerdeçalmıyorsun?”

Daldığıçukurundibindenbanabaktı.“BenBaşkomiserNevzat...Nedendahaiyibiryerdeçalmıyorsunuz,diyorum.”İrigözlerihülyalandı.“Biz alaylıyız be Başkomiser,mektep filan okumadık, ta çocukluktan beri elimizde bu alet...Öttüreöttüreöğrendikbumereti.Kimn'apsınkibizi?”Konuştukçadilindekiaksanortayaçıkıyordu.“Nerelisinsen?”Mahcupbirgülümsemeyerleştiesmersuratına.“BulgaristangöçmeniyizBaşkomiserim.89'dageldikİstanbul'a...Zulümvardı,çokzulümvardı.Bıraktıkişteyurduyuvayı,tegeldikburaya...”Giderekdahaçokkanımısınmayabaşlamıştıbukalendermüzisyene.“Adınne?”“Sadri...Buradaaldıkbuismi...Rahmetlidedeminadıydı.Bulgardeğiştirmiştiadımızı.Sergeydiyorlardıbana.AmaanamhepSadriderdi...SadriKlarnet...”HafifçekıkırdadıAli,amahiçalınmadımüzisyen.“Evet Başkomiserim, soyadımız Klarnet, biz Roman'ız, esmer vatandaş, yani bildiğinizÇingene. Dedem büyük klarnet ustasıydı, babam da öyle. Te Osmanlı'dan beri bizim sülaleböyle.Türkiye'yegelincebendeklarnetsoyadınıseçtimkendime...”Dostçagülümsedim.“VallanediyeyimSadri,hakkınıveriyorsunsoyadının.”Gururabenzerbirifadeylemırıldandı.“Sağ olun Başkomiserim, elimizden geleni yapıyoruz işte.” Yeniden dalgınlaştı. “Azize'nin birsuçuyokturomeselede,”dedibirdenbire.'İyikızdırAzize...Adıgibi,yüzügibi,temizdir,saftır...Kimseyezararvermez.İstesedeyapamaz.”YardımcımkuşkuylasüzüyorduSadri'yi.“NeyinoluyorbuAzizesenin?”Suçüstüyakalanmışgibikaçırdıgözlerini.“NeyimolacakbeBaşkomiserim.Buradaçalışıyorişte.”Başıylakadınlarınmasasınıgösterdi.“Bak oradaki kızlar da öyle. Şermin, Nükhet, Gülşen... Hepimiz bir aile gibiyiz burada. AmaAzize'ninyeribaşka...Sadecekonsomasyonyapmaz,şarkıdasöyler.Birdinleseniz,anlardınıznedemekistediğimi...Sesigüzeldir...Hemdeçokgüzel...Bendeğil,asıloyakışmıyorburaya.Amabirikeşfedecekyakında...Sibelgibi,Kibariyegibibüyüksanatçıolacak.Bakgöreceksiniz,televizyonlardaprogramyapacak.Kurtulacakburalardan...”Madem laf Azize'ye gelmişti. “Engin'i yakından tanır mıydın?” diye sordum boğazımıtemizlediktensonra.“Herhaldeburayasıkgeliyordu.”Kalındudağımemnuniyetsizcesarktı.“Evet... Son zamanlarda hiç çıkmazdı buradan.” Elindeki klarnetle yan masayı işaret etti.

Sahnenin tam önündeydi masa, iki kişilik servis açılmıştı, tam ortada beyaz vazonun içindekırmızı bir gül duruyordu. “Şu masa işte onundur. Gelmese bile kimse oturamazdı oraya.Sabahakadaröylebomboşdururdubumasacık,öksüzçocuklargibi.MutlakaAzize’yigörecek.'Seni görmezsem işim rast gitmiyor.' dermiş kıza. Sanki hayırlı bir iş görüyor da...Konsomasyonaçıkmasınadaizinvermiyordusonzamanlarda...Kıskanıyormuşkızı...”“Peksevmiyordungaliba?”Vaktindenöncekırışmışyüzüiyiceburuştu.“Sevilecekadamdeğildiki...ÇokkalpkırdıBaşkomiser,çokcanyaktı.Bilhassakadınların...Daha beteri kıyıcı adamdı, dayamış arkasını Kara Nizam'a, ahkâm keserdi sokakta. Hatır,gönülhakgetire...Amabakn'oldu,dahagüçlüsüçıktıaldıcanınıişte.''“Kimmiş bu daha güçlüsü?” Anında yapıştırmıştı bizimki soruyu. “Biliyor musun Engin'iöldüreni?”Ürkekleştigöçmenmüzisyen.“YokBaşkomiserim,nerdenbileyim.Benkendihalindebirklarnetçiyim,ne işimolurbubelalıadamlarla?”Yardımcım biraz daha zorlarsa, kilitlenip kalacağından, ağzından tek sözcükalamayacağımdankorktum.“YaşuAzize?”diyelafıdolandırdım.“OsevermiydiEngin'i?”Derindenbiriçgeçirdi.“Severdi.Hemdeçokseverdi.ÇılgıncaâşıktıAzize.Amaoadam...”Dilininucunakadargelenkelimeyi yuttu. “Allah rahmet eylesin, o adam kullanıyordu kızı... O kadar çok kadın vardı kietrafında.Azize’yiönemsemiyordubile.”“Nasıl önemsemiyordu?” Nedense baskıyı biraz artırma gereğini hissetmişti Ali. “Sensöylemedinmişimdi,konsomasyonaçıkmasınabileizinvermiyordudiye?”“O işin raconu...”Sanki istemediği birileri bizi duyacakmışgibi sesini kıstı. “Samimi olsa kızıburadaçalıştırırmı?Amaolmaz,NeşePavyon'dadostumvardiyecek...Hemdepavyonunengüzel kızı, hemdeengüzel şarkı söyleyeni diyecek...Amakonsomasyonaçıkmıyordiyecek.Yoksa,ocibilliyetsizherifteAzize'yisevecekyüreknerede?”Hâlâdilininaltındakibaklayıçıkarmamıştı.“Niyeöylesöylüyorsun?Yoksakötümüdavranıyordusana?”Çelimsizbirhorozgibikabardı.“Ne kötü davranacakbanaBaşkomiserim.Benmuhatapolmamki öyle adamlarla...Azize'yekötüdavranıyordu.”Elbette hiç şaşırmadım duyduğuma, bu âlemde aşk demek, acımasızlık demekti, hoyratlık,kadınaşiddetdemekti.“Dayakfilanmı?”diyeeşeledim.“DövüyormuyduEnginkızı?”Etrafışöylebirsüzdü.“Patron sorarsa ben söylemedim, ama evet, dövüyordu. Güya kıskanıyordu Azize'yi. Bu işi

bırak filandiyordu içince.Amanasıl bıraksınAzize?Nikâh filanhakgetire...Ya iki gün sonrahevesi geçerse ne olacak? Nasıl karnını doyuracak Azizecik? Affedersiniz orospuluk muyapacak?”Çaresizcebaktıyüzüme.“Buişler,zorişlerBaşkomiserim.HeleAzizegibikızlariçinçokdahazor...”“Pekikızniyebırakmadıonu?Korkudanmı?”Kesinbirifadeylebaşınısalladı.“Korkudan değil, sevgiden. Evet, harbiden seviyordu Azize o herifi. O kadar küfür, o kadaraşağılama, hepsini sineye çekiyordu. Öyle bakmayın yüzüme, gönül bu, ota da konar, bokada... Kendince de açıklama buluyordu küçük salak. ‘Beni kıskanıyor, demek ki seviyor, SadriAbi,'derdi.”“Kimseakılvermedimiona?”diyehomurdandıAli.GalibaüzülmeyebaşlamıştıAzize'ye. “Buheriften,sanayârolmazdiyenolmadımı?”“Olmazmı Komiserim?Hepimiz konuştuk, hem de öyle böyle değil, saatlerce. Dilimizde tüybittidesemyeridir,amakimseyidinlemiyorduki.AşkKomiserim,aşk.Bildiğindelilik...Aşkdedinmi orada dur. Akıl filan çalışmıyor. Azize de genç tabii...'' Sanki kızın duygularını kendisiyaşıyormuş gibi nemlenmişti gözleri. “O kadar umut dolu ki, en kötü davranışa bile bir sebepbuluyorduhep.Saflık,salaklık filandeğil, çaresizlik.Bubataklıktabirgençkızınkuracağıdüşbundan renkli olmaz. İşte o düşte de Engin gibi çakallar bile bir anda beyaz atlı prensedönüşür.”“İyi olmuş o zaman ölmesi.” Sadri'yi mi sınıyordu Ali, yoksa içinden geçeni mi söylüyorduanlayamadım.“İyiolmuş.”diyeyineledi.“Kurtulmuşdesenekız...”KederlebaşınısalladıSadri.“Yok Komiserim, keşke öyle olsaydı, ama olmadı... Ölüm haberini aldığından beri ağlıyorzavallım.Nasılatlatırbuacıyıbilmem...”KızıgörecekmişgibipavyonunkapısınabaktıAli.“NezamangelirbuAzize?”Uzunlacivertkirpiklerinitedirginliklekırpıştırdıklarnetçi.“Ne gelmesi Başkomiser? Kız kederinden yatak döşek yatıyor diyorum. Süslenip püslenipşarkısöylermiböylebirgünde?Yok,bugecegelmezAzize.”“Anlıyorum.” diye yatıştırmaya çalıştım. “Ama onunla konuşmamız lazım. Adresinibiliyorsundurherhalde?”Çaresizcekıpırdandıiskemlesinde.KurtulduSokak'ta oturuyor, aşağıda, dereye yakın... Ama konuşamaz ki zavallım... Bir avuçdiazemyuttu.Nesöylediğinizibileanlamaz...”“Biz onu aydırırız.” diye diretti halden anlamaz yardımcım. “Söyle bakalım, kaç numaradaoturuyorbukız?”KarşısındakiduyarsızpoliseşöylebirbaktıSadri.Buiştenkurtuluşolmadığınıanladı.

“Sokağıngirişindekievdeoturuyor.ŞıkBakkal'ınüstünde.”Karagözleriniyalvarırcasınabanaçevirdi. “AmabenidinlersenizbugecegitmeyinBaşkomiser,yapmayın.Yazıktır,hırpalamayın

kızı,bırakın,yasınıtutsun,birazdinlensin.Söz,onuyarınkendielimlegetireceğimmerkeze.”Acıdımhaline,ayrıcasöyledikleridemantıklıydı.Azizeokadarçoksakinleştiricialdıysakimolduğumuzubileanlamayacaktı.“Peki, ama bir terslik olursa seni sorumlu tutarım, ona göre. Yarın sabah merkezdebekliyorum.Tamammı?”Aydınlıkbirgülümsemeyayıldıkavrukyüzüne.“AllahsizdenrazıolsunBaşkomiser,hiçmeraketmeyin,sabahkarşınızdayız.”

“Opolissebendevatandaşım...”

“Onlar geri gelecek.” Sanki karanlığın bir parçası gibi dimdik karşımda duruyordu ak saçlıadam. “Bu ölümler daha başlangıç... Büyük bir yangın çıkacak. Herkesi, her şeyi alevlersaracak,işteondansonragidenlergerigelecek.Başkatürlüsusmazbufısıltılar.”KadınÇıkmazı sokağının başında bizim çocukları bekliyordum. Kar seyrelmiş, sert bir ayazkavurmaya başlamıştı eğri büğrü sokakları. Neşe Pavyon'dan ayrılınca Ali'yi maktulün evineyollamıştım, Zeynep'i alması için. Evgenia'nın gelmediği yemeğe onları götürecektim. FerayeMeyhanesi'ne... Bir tür gecikmiş yılbaşı kutlaması. Hem durumu da değerlendirirdik birlikte.Amabirdenbuihtiyarçıkıvermiştikarşımakaranlığıniçinden.“Kim geri gelecek babacım?” dedim kirli giysiler içindeki adama. “Ne fısıltısındanbahsediyorsun?”Titreyen eliyle çıkmazın girişindeki yıkık binayı gösterdi. “Bu evleri yapanlar, bu sokaklardayaşayanlar.” Sanki bir ses duymuş gibi telaşla geriye döndü, arkasındaki dar sokağa baktı,gördüklerinden ürkmüştü. “Bak işte oradalar... Dedim sana, geri gelecekler...” Gözleri birnoktayasabitlenmişti.“Bizirahatbırakmayacaklar...”“Kim rahat bırakmayacak?” diyerek baktığı yöne döndüm. Hiç kimse yoktu elbette, ne birinsan ne bir kedi, ama ihtiyar birilerini görüyor olmalıydı ki, “Onlar.” diyemırıldandı korkuyla.Ellerigibisesidetitremeyebaşlamıştı.“Görmüyormusun,onlarişte!”Sinirbozucubirdurumdu.“Babanediyorsunsen”Kimseyokorada.”Genişalnınadoğrugenişikiyayçizenakkaşlarınınaltındakikaragözlerihayretlesüzdübeni.

“Sahiden görmüyor musun? Bak, bak işte oradalar... Genç bir kadın var, adamın kolunagirmiş. Adamın sırtında lacivert bir palto, başında aynı renkten bir fötr şapka... Kadınınmantosuvişneçürüğü,eşarbıdaaynı renkten,amapembepuantiyelerlebezenmiş.Küçükkızıda mı görmüyorsun? Bak Marmara mavisi bir manto giydirmişler, başında lacivert bir bere.Elindekırmızıgiysilibirbebek...”Yenidenbanabaktı,kuşkuyüklüışıltılarbelirmiştigözlerinde.“Yoksabenimikandırıyorsun?”

Zavallıihtiyarcıkaklınıkaçırmıştıbesbelli.“Yokbabacım,niyekandırayımseni,amaailefilanyokorada.”O kadar inanıyordu ki sözlerine, kırılmasın diye bir kez daha baktım.Hiç kimse yoktu tabii,ama başımı biraz kaldırınca, çürümeye yüz tutmuş binaların pencerelerinden yansıyan ölgünaydınlıkta,evlerinarasınakarşılıklı gerilmiş iplerde, kendini rüzgârabırakmış,usulcasallananneredeysedonmuşçamaşırlarıgördüm.Elbiselerihayaletzannediyorolmalıydı.“Genene kafa ütülüyorsunDiyojen?” diyenbir ses çınladı gecenin içinde. “Bak, çok kasma,sonraNevzatBaşkomiserimiçeriatarseni...”Kafamı çevirince Keto'yla göz göze geldim, burnundaki bandaja rağmen neşesi yerindegörünüyordu,dahadaşaşırtıcısıhemenyanındadikilenPirana’ydı.Dünakşamkavgaetmemişmiydibunlar?“Hadi oradan terbiyesiz.” diye kendince selamladı çocukları ihtiyar. “Kim atacakmış beniiçeriye?”“Anlamadın mı Diyo Baba? Başkomiser Nevzat.” Bandajlı burnuyla beni gösterdi. “Adamharbidenpolis.Valladiyorum...”Hemencecikteslimolmadıihtiyar.-Neyapalımpolisse?”diyediklendihatta.“Opolissebendevatandaşım...”

Amaçekingenadımlarlabirkaçadımgerilemiştibile

“Hem hayaletler korkmaz ki polislerden...” Durdu, hafifçe öne doğru eğildi. “Ölümler devamedecek.” diye yineledi sallanarak. Sesi yine o gizemli tona bürünmüştü. “Büyük bir yangınçıkacak...Hepsiniyakacak,hepimizi...Tekbirkişibilekalmayacak.Bir tekbu insansızbinalarkalacak... Onlar da yanmazsa...” Yeniden gözleri sokağa takıldı. “Bak, bak işte geliyorlar...”Yüzüçarpılmıştı, telaşlagerigerigitmeyebaşladı, “Geliyorlar,geridekalanlar içingeliyorlar...Seniniçin,benimiçin,hepimiziçingeliyorlar...”Döndü,sankiarkasındanelibıçaklıadamlarkovalıyormuşgibi,canhavliylekoşmayabaşladı,daha ne oluyor demeye kalmadan, tıpkı ortaya çıktığı gibi birden kayboluverdi. Acıklı birdurumdu aslında, ama nedense Keto pek bir komik bulmuş, kahkahalarla gülüyordu. KırmızıdericeketininiçindesallananPiranadahadailerigitti:“Amınakoyduğumunmanyağı,”diyeküfrübastıadamınarkasından.“Akıllısıbizibulmaz,delisigötümüzdenayrılmaz...”İyibirazarlamakgeçtiiçimdenikisinide,amabaktımuçuyorlar,vazgeçtim.“Kim bu ihtiyar?” diyerek yaklaştım. Genzimi yakan o koku görünmez bir duvar gibi çarptısuratıma:Tiner.Birkaçnefeste,buçocuklarıacılarındankurtarıpcennetegötürenobüyülüsıvı.Keto'nun yumruk yapılmış sağ avucuna kaydı gözlerim, evet işte oradaydı tinere bulanmışpamuk parçası. Kıymetli bir mücevher gibi sımsıkı tutuyordu avucunda. Daha tam kafayıbulmamışolacakkinereyebaktığımıfarketti.“Diyojen'imi soruyorsunBaşkomiserim?”diyerekhazinesini saklamak içinelini usulcaarkayakaydırdı. “Kimi kimsesi yok. Arkadaki kilisenin bahçesinde yaşar. Ermeni mi, Rum mu ne?Esasında çok zenginmiş.” Pamuksuz eliyle küçük meydanın gerisindeki dört katlı binayıgösterdi. “Bak, şu ev onunmuş mesela. Dükkânları filan da varmış. Hepsinin kirasını kilisetopluyormuş. Karşılığında da Diyojen'e bakıyorlarmış. Kimseye kötülüğü yoktur aslında...Zamanındaneiçtiyseartık,kafasıhepgüzel.Gündüzlerişarkısöyleyipdanseder.Şarkısöylerdediysem,koftidendeğilha,şahanesesivardırbunun.Birdeacayipkültürlü...Herdildesöyler,böyleapışıpkalırsınkarşısında.AşağıkahveninocakçısıKamburŞakirçokseverbunu.Korur,kollar. Her gün üç paşa çayı vardır bedava. Diyojen bayılır paşa çayına. Hava güneşliksekahveninönünebirsandalyeatar,otururakşamakadar.Papazefendiakşamlarıdışarısalmaz.İşte gördün, karanlık aklını alıyor bunun. Sesler duyar, cinlerle selamlaşır, hortlaklar görür.Kendi korkusu tebelleş olur buna, çılgın gibi koşturur sokaklarda. Baksana şimdiden olmuş...Tarlabaşı'nındelilerindenbiri işteBaşkomiserim.BaksanaşuAllahışaşmışbinalara,normalbirinsanevladıçıkarmıburadan...”

Nasıl damantıklı konuşuyordu. Zamanından önce büyüyordu bu çocuklar, tıpkı zamanındanönceöleceklerigibi.Kirlisuratınınortasındabeyazbirbenekgibiduranbandajıgösterdim.“Burnunnasıloldu?”Pişkinpişkinsırıttı.“İyi, iyi... Asıl şu sargılar çıkınca göreceğiz. Kötü olursa estetik ameliyat yaptırırız. KıvançTatlıtuğ gibi olurum valla. Biliyorsunuz değil mi? Yerli Brad Pitt... Onun gibi olacam işte.Manitalarheppeşimde...Belkidedizicilerkeşfeder,kurtuluruzbuhayattan...”

Sağ elini yumruk yapan Pirana, öteki eliyle bileğini yakalayıp küfür manasında arkadaşınasalladı.“Nahkurtulursun.Öylepiyangobizevurmaz.Anlamadınmılantaşkafa.Bizimkaderimizmühürlüoğlummühürlü.Bugünmutluluktanmüebbetyesek,yarınafçıkar.Televizyonkamerasıkim,senkim?”AlttakalmadıKeto:

“Olsunoğlum,belkitelevizyonkameralarınapozveremeyizamamobeseleriyitanırbizi.”

Felsefedeyapıyorlardıkendilerinegöre.“Ama mobeseler seni meşhur yapmaz.” diye ben de katıldım muhabbete. “Yanlışınıyakalarlarsagözününyaşınabakmazlar,kabakgibiçıkarsınortaya.Hadidoğruiçeriye.”Hiçumursamadısözlerimi.“OlsunBaşkomiserim,Mustizateniçerde.”Sahiüçüncüçocukyoktuyanlarında.“N'olduki?”“Nolacak.”dedieğlencelibirmeseledenbahsedergibineşeyle. “Düngördüğünüzdarbukaylakeman vardı ya, onları yürütmüş Dolapdere'deki şoparlardan. Bize de çöplükte buldum diyeyalansöyledi.İhbaretmişşoparlar,alıpgötürdüler…Birşeyolmazama,bırakırlarsabaha.”“İyisizidealmamışlar.”“AlsalarneolacakBaşkomiserim?”EliylesağgözündekibandıdüzelttiPirana. “Ha içerisi,hadışarısı.Zatenhavalardasoğudu,sabahızorediyoruzyıkıntılarda.”“Sahisizneredekalıyorsunuz?”Ürkekçebirbirlerinebaktılar.Neoluyordu,yoksasahidendeiçerimitıkacaktımonları?“Korkmayın,kaldığınızyerielinizdenalacakdeğilim,meraktansoruyorum.”Kuşkuları dağılmamıştı ama başlarına bir iş açarım diye çekindiklerinden olsa gerek,açıklamakzorundakaldılar.TarlabaşıBulvarıyönünügösterdiKeto.“Yıkılacak binalar var ya... İşte onlardan birinde uyuyoruz. Merdiveni çökmüş, herkesçıkamıyor. Biz pencerelerden tırmanıp giriyoruz içeri. Eşyalar filan da var. Beş yıldızlı oteldeğilsedebildiğinapartmandairesi.Birazsoğuk,götümüzdonuyortabiiamabattaniye,yorganidare ediyoruz işte... Daha yıkıma çok var. Senin anlayacağın Başkomiserim, bu kışı böylegeçiririzartık.”İçimsızladıhallerine,amaonlarçoktankabullenmişlerdibusefilliği.“Yokmuburalardakalabileceğinizdahaiyibiryer?”“Var.”Sağavucundaki tinerlipamuktanbirnefesçektiktensonrayanıtlamıştıPirana.Sendenkorkmuyorum diyen bir hali vardı. Keto ne yapıyorsun lan diye ters ters bakıyordu, amaaldırmıyordubile.“ŞuilerdeFerhatÇerağKültürMerkezivar.Dörtayoradakaldıkzaten.”“Niyeayrıldınızpeki?”Hiççekinmedenelindekipiskokulupamuğugösterdi.“Oradatinerçekmekyasak...İzinvermiyorNazlıAbla.”“İyiya,çekmeceydinizişte.Hemkurtulurdunuzbumeretten.”Birbana,birelindekipamuğunabaktı.“Niye kurtulalım ki? Bu olmazsa biz yaşayamayız. Öyle değil mi lan Keto, anlatsana Başkomiserine.”

Ketokıvırmayaçalıştı:“Saçmalıyor işteBaşkomiserim, tinermeselesideğil.NazlıAbla iyi kadın,amasevmediğimizişleri yaptırıyordu bize. Yok resim çizecekmişiz, yok bilgisayar öğrenekmişiz, kitapokuyacakmışız... Yazarlar, ruh doktorları filan getiriyordu. Adamlar konuştukça kasılıyorum,konuştukçakasılıyorum.Ondakikadansonra tekbir lafanlamıyordumsöylediklerinden.Hepsiiyi,güzeldebi'deİngilizcebokuçıkardılarbaşımıza.SankiTürkçeyiiyikonuşuyoruzdayabancıdil eksik kaldı. Gene de ben dişimi sıkıp dayanırdım.” Başıyla arkadaşını gösterdi. “Ama buöküz, o çilli öğretmene, 'Eşeği siken osuruğuna katlanır’ın İngilizcesi nasıl söylenir hocam.'deyincekoptukıyamet...”İkisi de pis pis güldüler. Kendilerini onaylamadığımı görünce, “Yav tamam Başkomiserim.''diyerekaçıklamayakalktıKeto.“Kadınbizimiyiliğimiziistiyorama,herkesindeyapabileceğibirişvar.”Alaycıbirseslemırıldandım.“Seninyapacağınişne?Dizioyunculuğumu?”ArkadaşınısavunmakPirana'yadüştü.“DalgageçmeBaşkomiserim!Niyeyapmasın?Yapanlarsankiçokmuiyi.Onlarsankiiçmiyormu? Alayı esrarkeş, parası olan kokain çekiyor... Siz de biliyorsunuz onları, ama ünlü diyekimsebulaşmıyoronlara.Bulaşmayın,amabizedekarışmayın.Evet,tinerdeçekeceğiz,şarapdaiçeceğiz,kesmezsehapdaalacağız.Bendeyalanyok.İsterbeğen,isterbeğenme...”Pirana'nın meydan okumasına aldırmadım, kültür merkezinin sahibi olan kadını merakediyordum.Engin'inkasasındafotoğrafınınvebinanınkrokisininneişivardı?“ŞuNazlıAbla...DeliNazlıdediklerikadınmı?”“Delifilandeğil.”diyeitirazettiKeto.“TaşaklıkadındırNazlıAbla.”“Neyseişte,nerdentanıyorsunuzokadını?”“Parkdirenişinden...”AnlatmayısürdürecektikiPiranadirseğiyledürtüklediarkadaşını.“Salak salak konuşma lan...” Sahte bir gülümsemeyle tek gözünü bana çevirdi. “SokaktakarşılaştıkNazlıAbla'yla.Evsizolduğumuzuanlayıncakültürmerkezineçağırdı...”Balgibiyalansöylüyordu.“N’apıyorsunPirana?”dedimkaşlarımıçatarak.“Neyisaklamayaçalışıyorsun?”Güyaumursamaz,birtavırtakındı.“Hiiiç,hiçbi'şeysaklamayaçalışmıyorum.”“Banabakevladım,osaklamakislediğinneyseöğrenirim.Hatalıbirişyaptıysan...”“HatalıbirşeyyapmadıBaşkomiserim.”Ketogirmiştiaramıza.“Sadecekorkuyor...”Hakikatenyalvarırgibibakıyordu.Düngeceattığımtokatiçinmi?

“Nedenkorkuyor?”BaşıylaPirana’yıgösterdi.“Ötekigözünüdeköredersinizdiye...”“Ne?”Dün gece Pirana'yı tokatlayınca yana kayan bandın altından çıkan o küçük, karanlık çukurcanlandıhafızamda...NeanlatmayaçalışıyorduKeto?“GözünasılkörolduPirana'nın?”“SizinkileryaptıBaşkomiserim.Polisler...”Elindeki pamuğu burnuna dayayan Pirana, usulca başını sallayarak sessizce onayladıarkadaşını.“Ne...Nezaman?”diyekekeledim.“Nezamanoldubu?”“GeçenHaziran...Şuparkta...”Nedenbahsediyordubuçocuk?“Taksim’dekiparkta...”“GeziParkı’nda...Geçenyaz...”Sonundajetondüştü.“GeziParkıDirenişi’ndemi?Seninneisinvardıorada?”Sankigözüçıkankendisideğilmişgibikurnazcasırıttı.“Yemekvardı,giyecekveriyorlardı,kotpantolon,tişörtfilan...”“Evladım,bunlariçingidilirmioraya?Cehennemgibiydipark...”“Sizinkiler gelene kadar öyle değildi.” Keto'ydu konuşan. “Evet, polis pislik yaptıBaşkomiserim.”Sesiniyükseltmişti.“İsterkız,isterbağırfarketmez.Sizinkilerçokkötülükyaptıinsanlara. Hepsi okumuş abilerdi onların, hepsi iyi insanlardı. Ağaçlar için gelmişlerdi oraya...Tiyatro oynuyorlardı, konser veriyorlardı, resim yapıyorlardı. Bize de yaptırdılar. Film bileçektiler.Hattabendeoynadım...Ağaçlariçin...”“Ağaçlar için,” diye onayladı tinerinden bir anlığına kopan Pirana, “Ağaçları kesip alışverişmerkeziyapacaklarmışorada.Oabiler,oablalarbisiktirçektibunlara...Hiçbeklemezdimvalla.Boyalı saçlı kızlar, küpeli oğlanlar, böyle dövmeleri filan da var. Fakat sağlam çocuklarmış.Onca gaza, onca tazyikli suya bana mısın demediler... Bi'sürü de polis vardı ha. Hiçbiriniiplemedilervalla...”Evladımgözünükaybetmişsindahanekonuşuyorsundiyecektim,izinvermediKeto.“YanlışanlamaBaşkomiserim,bizeylemiçinoradabulunmuyorduk.Bizimmekânımızorasıydı.Metronun çıkışındaki büyük çınarın altında geceliyorduk, hani şu köşedeki en büyük ağaç.Uyuduğumuzyeryani...Büyükbiruyku tulumumuzvardı.Pirana,Musti,benkıvrılıpyatıyordukiçinde,iştebirsabah...Sabahdediysemgüneşfilandoğmadanha…Düşmanabaskınverirgibiseninpolislersaldırdı.Otuzçadıryavar, yayok.Döverekçıkardılaroabileri,ablaları...Amaharbiçocuklarmışyılmadılar.”“Ne yılması be...” diye Pirana başladı yine. “Aslanlar gibi karşı koydular... Ama çok polis

vardı.”Gezi Parkı’nda neler yaşandığını hatırlıyordum, korkunçtu. Hükümet acımasızca sürmüştübizimçocuklarıgöstericilerinüstüne.Hepimiz içinutançvericiydi.Birkezdahaanlamıştıkkibirülkedeotoriterbiryönetimvarsailkkaybedenpolisteşkilatıolurdu.“Olanlarıbiliyorumçocuklar.”dedimdahafazlasınıduymakistemediğimiçin.“Seningözüneneoldu,onuanlat.”Birdendurdu,sankisağgözüşimdikörolmuşgibielinisiyahbandınüzerineattı.“Puştun teki.” dedi nefretle. “Puştun teki, üçmetredegaz fişeği sıktı tüfekle.Boşbulundum,yoksa yaklaştırmazdım yanıma. Başımı çevirmiştim ki herif bastı tetiğe... Fişek gözümesaplandı. Sert bir tokat yemiş gibi oldum. Her yer karardı, ama gözümün patladığınıanlamadım, birazdan geçer zannettim.Elimi attım, avucuma kan doldu.Kana alışığım, kaşımpatladıdiyedüşündüm.Fakatbirdenbaşımdöndü,düşmüşüm.Gözümüaçtımki revirdeyim...Hastanededeğil,polisambulansfilansokmuyordukimeydana.Parkınrevirinde.ŞahapAbidiyebirdoktorvardı.BizimKetogibikıvırcıksaçlı,tombul,oyardımettibana.BirdeNazlıAbla...”“İlkoradagördükNazlıAbla'yıişte...”Ketoyinekaptılafı.“Pirana'yıgözhastanesinegötürdü.İtalyan yokuşunun oradakine... Yarasını temizlediler. Nazlı Abla birde cam göz taktırdı ona.Kendigözündendahagüzelha...Amadüşürdüsalak...”İçimeziliyorduonlarıdinlerken,amakıkırkıkırgülmeyebaşladıPirana...“Senin yüzünden lan...” dedi neşeyle. Kaybettiği gözün kederi kaybolmuştu çoktan. “BalıkPazarı'ndaki Alyanak Remzi'nin tezgâhından o elmayı almasaydın, düşmeyecekti gözüm...Remzibunuyakalamasındiye,herifinönüneçıktımBaşkomiserim.RemzideşusizinsusıkanTOMA'larvarya,onungibibirherif.Almantırıgibibi'şeyyani.Güyaadamıdurduracağım,birtosladı bana. Yandaki kokoreççinin tezgâhına savrulmuşum, bizim göz de fırlamış gitmiş oarada.Aradabul,işinyoksa...”“Yeniden yaptıracaktı Nazlı Abla, ama bir daha gitmedik kültür evine... Kurstu, resimdi,baydırdıbizi...”“İyibiriyanibuNazlıAbla...”“İyitabii...”AnlamakistercesinebaktıKeto.“Kötüdiyenbirimivar?”Kadınhakkındabirazdahabilgialmak faydalıolacaktı. “Yok,kötüdeğildeaklıyerindedeğildiyorlar.LakabıdaDeliNazlı'ymışöylemi?”CanısıkıldıKeto'nun.“KaraNizammısöyledibunu?”Galibakonuşmabiryerleregeliyordu.“Niye?”diyesordum.“AralarındahusumetmivarKaraNizam’la?”

“Olmaz mı? Nazlı Abla bu kültür merkezinin ikincisini açacaktı. Sadece kadınlara hizmetverecekmiş.Mardin'den,Siirt'tengelenkadınlarvarBaşkomiserim...Türkçebilebilmiyorlar.İşteonlara kurs verecekmiş, Öztarlabaşılılar Kulübü'nün bulunduğu bina da Nazlı Abla'nın.Babasından miras kalmış. İşte oraya açacak yeni merkezi, ama Nizam şerefsizi çıkmıyorbinadan.Kültürmerkezineateşaçtılar,tacizettiler.”

“AmaNazlıAbladaboşdeğil.”diyerekarayagirdiPirana.“Böylesarkıkbıyıklı,sakallıabilervar yanında. Parktaki direnişte de vardı onlar. Hani siz anarşist diyorsunuz ya o devrimciabilerden. Tek onlar değil, öğrenciler, kadınlar, şu travestiler bile var. Hepsi çok sever NazlıAbla'yı.Bizdeseviyoruztabii.Neyseişte,hepberabertoplandık,bastıkNizam'ınmekânını...”

Bu,ilginçbirhaberdiişte.

“Yanisizdemigittinizbaskına?”

“Baskın değil Başkomiserim.” dedi Keto burnunu çekerek “Abartıyor bu salak. Konuşmayagittik.”Yineçenesinikapalıtutamadıtekgözlüçocuk.“ÜçbuçukattıNizam’ınyeğenleribizikarşılarındagörünce...”Yeğenlerinkorkmasındandahaönemlibirayrıntıyımerakediyordum.“Engindeoradamıydı?”MaktuldenhiçhoşlanmadığıiçinlafıyinehavadakaptıPirana.“Ordaydıtabii,konuşamadıbiledüdük,korkudandilitutuldulavuğun.”“Günahlan.”diyesöylendiKeto.“Ölmüşadamınarkasındankonuşmabari.”“Niye konuşmayayım oğlum, iğrenç bir adamdı Engin. Herif, bildiğin pezevenk. Biraz dahacilalısı.SaltanatSüleyman,zemzemsuyuylayıkanmışkalıryanında.CıvırlarıayartıpoçirkinlikabidesiNizam'asunuyordu.Hileonda,hurdaonda,heryolvardıpuştta...”Gecekigibibirkavganınpatlakvermesindençekindiğimiçinkonuyugeçiştirmekistedim.“Neyse,neyse,sonraneoldukulüpte?”“Anlatacağız,anlatacağızdaBaşkomiserim,fırsatvermiyorkiarkadaş.”diyedertyandıKeto.Bu defa bulaşmadı Pirana. Pamuğunu burnuna dayadı, sevgilisiyle öpüşen bir delikanlı gibibaşını zevkle yana yatırdı. Arkadaşının tinere gömülmesini fırsat bilen Keto konuşmayısürdürdü:“GittikNizam’ınoraya.Enazelli kişi varız.Bir kısmımızbinanın içinde,bir kısmımız kapınınönünde... Travestisi, feministi, devrimcisi, bizim gibi tinercisi... Adamlar acayip şaşırdılar.Yalanım yok, anında esas duruşa geçti kim varsa içeride. Ama bizde tık yok. Zaten tembihetmiştiNazlıAbla. ‘Bendenbaşkakimsekonuşmayacak.'diye,öyledeoldu. “Bubinabenim.”dediNizam’ınkarşısınageçerek. ‘Parasındapulundadeğilim,amabana lazım.Kültürmerkeziyapacağız buraya. Tarlabaşı’ndaki insanlara yardım için. Bütün kiracıları tahliye etmekzorundayız, sizin de çıkmanız lazım.Çıkmazsanızmahkemeye veririm.Zorbalığabaşvurmayadevamedersenizavukatlarımvar,sonunakadarsizinleuğraşırım.’Nizam’ınkömürsuratıkirecekesti.Amabaktı,karşısındakikadındişli,arkasıdasağlam. ‘Tamam,ablacım.’diyeyalandansırıttı.'Bizdebusemtinçocuğuyuz,mademTarlabaşı’nınyararınabirişyapıyorsunuz,öyleyseçıkarız,lâkinkontratımızonaysonrabitiyor,bizeozamanakadarmüsaadeedin,binayıteslimedelim.'dedi.Böyleceiştatlıyabağlanmışoldu.”“Pekiİhsan'labiranlaşmazlığıvarmıydıNazlı'nın?”OdaneredençıktıdercesinebaktıKeto.

“BusabahBarbutİhsan'ınmekânınamolotofatmışlar.”“Yanlışlıkla olmuştur.” dedi gülerek Pirana. 'Nizam'ın kulübüne atacakken, Barbut’unkineatmışlardır.Oh,ellerinesağlık,fenadaolmamış.İhsandayanmışmıiçerde?”“Manyakmanyak konuşma lan.” diye bağırdı Keto. “Nazlı Abla yapmaz öyle şey. Karıncayıbileincitmezokadın...Şudünyadatanıdığımenmerhametliinsandır.”“Kimatmıştırozamanmolotofu?”ArkasındasakladığıtinerlipamuğungörüleceğinifilanunutupkollarınıaçtıKeto.“BilmiyorumkiBaşkomiserim,birdümendönüyoryabugünlerde,anlamadımgitti.”EliylehafifçeittiarkadaşınıPirana.“Nedümenilan.Başkomiserimtektekçözüyorhepsini.”Bir adım daha yaklaştı, dalga dalga yükseldi soğuk havanın içindeki tiner kokusu. “Bak,indirmişlerEngin’inkatilini.”Hayranlıklabakıyorduyüzüme.“SenminalladınBaşkomiserim,TitizTarık'ı?”Ayakta durmakta güçlük çekiyordu. Ne olmuştu birdenbire bu çocuğa. Belki de kaldıklarıviranedençıkmadanöncealdığıhapyenigösteriyorduetkisini.ArkadaşıdüşmesindiyekolunagirdiKeto.“Yeterlan,yeterartık,hadigidiyoruz.”AlınmışgibiydiPirana.“Nededimoğlumbenşimdi!”Israrlabaktıarkadaşına,ondansesçıkmayınca,banaçevirdibirsokakköpeğiningözleriniandırangünahsızbakışını.“Ya,benşimdibirşeymidedim.”“Ooo takımı toplamışsınız Başkomiserim,” diyen Ali'nin sesiyle irkildi çocuklar. Birkaç adımgerimizde duruyordu, yanında da Zeynep. Üzüntüyle bakıyordu kriminoloğumuz çocuklara. Aliise hâlâ işin gırgırındaydı. “Bandaj yakışmış.” diye bulaştı Keto'ya. “Ama sokaklarda çokdolaşma,yarankangrenolur,burnundüşersonra.”HiçhoşlanmadıKetobusözlerden.“Bi'şeyolmaz,” dedi gözlerini düşmanca kısarak.Tamam,gidiyoruz.Sen söylediğin için değilama,bubenimöküzarkadaşım,Başkomiserimirahatsızettiğiiçin.”Eskibirdostlavedalaşırgibibana baktı. “Görüşürüz Başkomiserim.” Pirana'nın koluna girip sürükledi. “Yürü lan!” Birkaçadım atmıştı ki başını çevirdi. “Ha Başkomiserim, burayı şehrin göbeği zannedip aldanmayınsakın,çakalkaynıyorortalıkçakal,dikkatedin.”Artık Ali'ye mi laf vuruyordu, Nizam'la İhsan'ı mı kastediyordu anlayamadım. Belki onun daaldığıhapetkisinigösteriyorduyavaştan.“Sizdedikkatedin.”diyeseslendimarkalarından.“Dahalazımsınızbana.”BudefaPiranageridöndü.“Ayıpsın Başkomiserim,” dedi arkadaşının elinden kurtularak. “Ölüme gidiyoruz dedin demazotumuzmubittidedik?”

“Olsun,yinedeinsanlarınsizisevmesigüzel”

“Ömrümüzün son demi, son baharıdır artık / Maziye bir bakıver, neler neler bıraktık...”Müzeyyen Senar söylüyordu. En sevdiğim şarkılardan biri. Feraye Meyhanesi'nin, İstiklalCaddesi'ne bakan cumbasında oturuyorduk. Kar yağışı yeniden artmış, zemin kısa süredebembeyazbirörtüylekaplanmıştı.“Manyak mı bunlar ya?” Beyaz karın üzerinde hareketli kara lekeler gibi eğilip doğrulan,düşmemek için birbirine yapışarak yürümeye çalışan İstanbullulardan bahsediyordu Ali. “Bukıştakıyamettenearıyorlarburada?Baksanızadüşüpbirtaraflarınıkıracaklar.”Başı,neredeysecamadeğecekkadarpencereyeyaklaşanZeynep:“Bi'şey olmaz Ali,” dedi. “N'apsın millet, eğlenmeye gelmişler işte.” Bakışlarını binalarınarasındangüçlükleseçilengökyüzüneçevirdi. “Nekadargüzelyağıyor. Işıklar filandaacayip.İnsankendinibirmasalâlemindesanıyor.”“Hüzünlübirmasal âlemi,” diyemırıldandım, ardından yarı şaka yarı ciddi çıkıştım. “Şarkıyıduymuyormusunuzçocuklar?”Sahiden duymuyorlardı, anında toparlandılar, başkomiserlerine ayıp olmasın diye kulakkesildiler.Müzeyyenensamimihaliylesöylemeyisürdürüyordu.“Maziyebirbakıver,nelernelerbıraktık/Küserekayrılırsak,olurinankiyazık...”GüzelbiranıyıhatırlamışgibiderinleştiZeynep'ingözleri.“Evet, bu şarkıyı biliyorum. Nihal Abla söylerdi. Yan komşumuzdu. Her akşamüstü yemekyaparkenduyardık.Çokdagüzelsesivardı.Hepböyleşarkılarsöylerdi.”“Tamam da bazıları hakikaten çok bayıyor ya.” diye yakındı Ali. “Bizim yurtta bir edebiyatöğretmeni vardı. Şinasi Bey. Bu şarkıların meraklısı. Alışalım diye bize de dinletirdi. DedeEfendi,Itrifilan...Öyleböyledeğil,ölürdüksıkıntıdan.”Ders verir gibi konuşmak istemiyordum, ama bahsettiği büyük bestekârlar hakkında yanlışyargıdabulunmasınadagönlümrazıolmuyordu.“Belkiöğretmeninuygunşarkılarıseçmemiştir.MeseliDedeEfendi’den 'Yinebirgülnihaialdıbugönlümü'dinletseydieminimsıkılmazdınız.Yahut Itri’nin 'Tûti-imucizeiguyemnedesem lafdegil'ini.”“Bilmiyorum ki Başkomiserim,” dedi anlamamış olmanın verdiği sıkıntıyla. “Fakat bu çalanşarkı iyiymiş.” Melodiye uygun başını sallayarak mırıldandı. “'Maziye bir bakıver, neler nelerbıraktık.’ Güzel sözler be.” Kendini kıstırılmış hissediyor olmalıydı, kurtulmak için arkadaşınabaktı.“Sahiya,bizbuşarkılarıniyedinlemiyoruz?”NediyeceğinibilemediZeynep.“Abuksabukpopşarkılarındanvakitkalmıyordurbelki,diyesokuşturdumlafı. “Hanisesindençok,şarkıcıhanımınbedeniyleilgiçekmeyeçalıştığışuşarkılardan.”

Suçunu kabullenen çocuklar gibi sessizce güldüler. “Hakikaten Başkomiserim.” dedi Zeynepneşesini yitirmeden. “Busabah, radyodabir şarkıçalıyordu. 'Tuttunelimi, sıktınbelimi, sevdinbenimi,döndüngerimi...'Vallaabartmıyorum,böyledevamedipgidiyordu...”“İyileridevarama,hepsidekötüdeğil.”BaşımıçevirinceErdinç'lekarşılaştım,masanınbaşındadurmuş,sımsıcakbirgülümsemeylebizebakıyordu.“Merhaba Başkomiserim.” Tek tek elimizi sıktı. “Hoş geldiniz.” Zeynep'e bakarakmuhabbetisürdürdü. “Öyle değil mi ama. Barış Manço’nun. Cem Karaca'nın, Sezen'in ne kadar güzelşarkılarıvar...”BöyledamdandüşergibiZeynep'lekonuşulmasıpekhoşunagitmemiştiAli'nin.“Bizonlardanbahsetmiyoruz,şuabidikgubidikşarkıcılardanbahsediyoruz.”“BuarkadaşErdinç,”diyerekarayagirdim.“Meyhaneninortaklarından.Zeynep'leAlidebenimyardımcılarım.”MuhabbetlesüzdüErdinçhepimizi.“BiliyorumBaşkomiserim,sizinekibikimbilmez?”Neyalansöyleyeyimşaşırmıştım.Erdinçbeni tanırdıamaZeynep'leAli'yineredenbiliyordu?Aklımdakiniokumuşgibiaçıkladı.“Hakkınızdayazılanlardan.”Gazetedeki haberlerden söz ediyor olmalıydı, aslında çok da özen gösteriyorduk adımızıngeçmemesiiçin,amademekkidahadikkatliolmamızgerekiyordu.“EvgeniaHanımyokmu?”“Yok,” dedim aldırmaz görünmeye çalışarak. “Yunanistan’dan akrabaları geldi, bu akşamEvgeniayok.”“Ozamansöyleyeyimdonatsınlarmasayı.”Ayrılmadanönceşöylebirbaktı. “Herkesrakımıiçiyor?”UsulcaelinikaldırdıZeynep.-Benşarapistiyorum,beyazşarap.”Alidesoğukbirtavırlamırıldandı.“Bendebiraiçerim,amafıçıbira...Bulunurdeğilmi?”İşbilirbirmekânsahibininkalenderliğiyleaçıkladıErdinç.“Olmazmı?İçkilergeliyor.”Çekikgözlerinibanadikti.“Sizinkirakı,değilmiBaşkomiserimbirdeğişiklikyok.”“Yok,Erdinçyok,yalnızkarnımızçokaç,nekadarçabukolursaokadariyi.”

Mutfağayönelmedenöncebizirahatlatmayıdaihmaletmedi:

“Tamam,hemenkoşturuyorumCengiz’i.””

Mutfağa ilerleyen Erdinç'i izlerken, meyhanenin aklımda kalandan daha geniş olduğunu farkettim,insanıngözünüyormayansıcakbirsarıışıklaaydınlanıyorduiçerisi.Bizdenbaşkakimseolmamasınarağmensağtaraftakişömineyideyakmışlardı,cumbadaüşürsekbelkiiçerigeçeriz

diye. Beyoğlu'nda eski meyhane geleneğini sürdüren az sayıdaki yerden biriydi, cumbasınındışında yine caddeye bakan iki balkonu vardı ki yaz aylarında masaya kurulup biranızıyudumlarkenaşağıdadalgalanmaktaolanrenklikalabalığıizlemeninzevkinedoyulmazdı.“UnutmadınızdeğilmiBaşkomiserim,” diyenZeynep’in sesiylemasayadöndümyeniden. “Buhafta bize geleceksiniz.Dün gece tamüç kere söyledi annem.Bu sabah çıkarken de babamhatırlattı.NevzatBey’eselamsöyle,mutlakabekliyoruzdiye.Gününüsizseçecekmişsiniz,öylesöylediler.”Ayıp olmuştu, kaç zamandır çağırıp duruyordu insanlar. Çok da severdim Zeynep'in babasıVeli'yi,ekmeğinitaştançıkaran,namuslubiradamdı.Annesideöyle,kocasınınkıtmaaşıylaüççocukbüyütmekkolaymı?GerçibizimZeynepdekatkıdabulunuyorduailebütçesineama...”Seni de çağırıyorlar tabii Ali.” diye sözlerini sürdürdü. “Kambersiz düğün olmazmış öylesöyledibabam”Düğün lafını duyunca yüzü kıpkırmızı oldu bizim haytanın, ama belli etmemeye çalıştı. “Sağolsun, gelirim tabii.” dedi ciddi bir tavırla. “Şahane adamdır Veli Amca... Sakine Teyze'ninyemeklerinideçokseverim.”Şanslı adamsın, kadıncağız kayınvaliden olacak demek geçti içimden, ama aralarımbozmaktankorktuğumiçinsöylemedim.“Bu hafta yapalım o işi,” diye bizim utangaç âşığı onaylamakla yetindim. “Biraz dahagecikirsekçokayıpolacak.Bugünçarşamba,evet,bupazargidelimişte.”BanauyardercesinesessizcebaşınısalladıAli.“Tamamozaman,bupazargeliyoruzZeynepcim.”İkiayağımızıbirpabucasokmuşolmaktanendişeliydikızımız.“Banakalsaokadaraceleetmezdimama...”“Yok,yokZeynep,nezamandırçağırıyorinsanlar,buhaftahallediyoruzbuişi...”“TeşekkürederimBaşkomiserim,amaEvgeniaHanımdagelecekdeğilmi?”BayılırdıEvgeniaböyledavetlere.“Gelmezmi?Songördüğümde, çocukları toplayıp niye gelmiyorsunTatavla'ya, diye azarladıbeni.Çoközlemişsizi…”İkisinindedudaklarındatatlıbirgülümsemebelirdi.“BizdeonuözledikBaşkomiserim,”dediAlisamimibirtavırla.“Birablamolsaancakokadarseverdim. Süper bir insan valla.” Tuhaf tuhaf bakmaya başlamıştı yüzüme. Onun içindüşündüğümevlilikmeselesini,odabenimiçinmidüşünüyorduyoksa?“Şuadam,”diyerekbakışlarınıkapıyadikenZeynependişelerimidağıttı.“Şuadam,şeydeğilmi?”Kapıyabakıncagördümotuhafpolisiyeciyi;başındakibereyiçıkartmış,paltosununüzerindekikar tanelerini silkeliyordu. Yanında saçı sakalı birbirine karışmış, zayıf biri vardı. Onu dahaöncehiç görmemiştim.Sabah karşılaşmamışmıydımbenbu yazarla?Beni takipmi ediyordune?Hayır,içerigirergirmez,biriniarargibidikkatligözlerleetrafıaraştırmamıştı.FakatErdinç'itanıyor olmalıydı, baksanıza, hemen sarmaş dolaş olmuşlardı. Sarılıp koklaşmaları bitince,

meyhane sahibi bizim masayı işaret etti. Demek yazarın benimle ilgilendiğini biliyordu, belkikomşu olduğumuzdan bile haberdardı. Yoksa bu akşam Feraye'ye geleceğimi de o mufısıldamıştı kulağına? Hayır. Erdinç ağzı sıkı çocuktu, yapmazdı. Belli ki rastlantıydı. Doğru,baknasıl da şaşırdı beni görünce.Ama farketmez,hemensıyrıldı şaşkınlığından.Evet, tamdüşündüğümgibisırıtarakbizeyaklaşmayabaşlamıştıbile.Netuhafadamyahu,sankicanciğerdostmuşuzgibinasıldarahatçageliyorduyanımıza.“Şuadamkimdiyahu?”İştebizimAlidefarketmiştibucüretkâryazarı.“Şeydeğilmiya.”diyebocaladıZeynep.“Adıdiliminucunda...Yaşeyişte,yazarbu.Polisiyeyazıyor.BeyoğluRapsodisidiyebirkitabıvar.Tuhafbirkitap.Beğensemmi,beğenmesemmikararsız kaldım.GüyaAgathaChristie'ye nazire olsun diye yazmış. Fakat alıştığımız polisiyeromanlargibideğil.Katili iyigizlemiş,tamamdaokurubirazenayiyerinekoyuyormuşgibigeldibana.Amahakkınıyemeyelim.Beyoğlu'nuntarihiniiyianlatmış…”BakışlarıhâlâbutuhafyazarınüzerindeolanAli,birazdatelaşlamırıldandı:“Burayamıgeliyor?”Yanıtalamayıncayineledi. “Evet,bizebakarakgülümsüyor.Sizi tanıyorgalibaBaşkomiserim...”“Komşum...”Gençarkadaşlarımaynıandasordular.“Komşunuzmu?”“Evet,mahalledenkomşuyuz.”Heriftekicüretebak,tanıştırılmayagerekduymadanpatdiyegirmiştilafınortasından.“İyi akşamlar.” Elini uzatmıştı bile, tokalaşmamak ayıp olurdu. İsteksizce sıktım elini.Aldırmadı bile, hâlâ ilgiyle kendisini süzen yardımcılarıma döndü. “Merhaba Zeynep Hanım,merhaba Ali Komiserim, sizleri burada görmek ne güzel.” Bu samimiyetin sırrını çözemeyenarkadaşlarım da soru dolu gözlerle yazarı süzüyorlardı. “Nasıl gidiyor Tarlabaşı cinayetisoruşturması?”Ali şimdi tersleyecekdiye düşündüm, hayret, hiç itiraz etmedi, beni asıl şaşırtan iseZeynepoldu.“Dahabaşlardayız.”diyeayrıntıyagirdi.“Sandığımızdandahakarışıkbiriş.”Nerdeyseflörtözbirtavırlagülümsedi.“Belkibirromançıkartırsınızbundan.”Gördüğüilgidenmemnun,keyiflesöylendi.“Yardımcıolursanızelbetteyazarım.”Sağduyusunutümüyleyitirmemişolacakki,“Amaolayçözüldükten,katilyakalandıktansonra,”diyeşartkoştuZeynep.“Elbette,işinizeburnumusokmayıhiçistemem.”Güya saygılı davranmaya çalışıyordu ama suratındaki şu kendinden emin tavır yok mu,çıldırtıyordubeni.Ousulcabaşsallayış,sankiolanbitenibiliyorum,herşeydenetiminialtındader gibi bakan o içe dönük gözler. Fakat Zeynep’in ilgisini yazarın hemen arkasında dikilensakallı,zayıfadamçekmişti.

“Arkadaşınızdamıyazar?”“Evet,” dedi polisiyeci. Eğlenceli bir ifade belirmişti esmer yüzünde. “Ayhan da yazar, aynızamandaşairveaktör.”Terbiyeli bir gülümseme belirdi çok yönlü sanatçının yüzünde, hafifçe öne eğilerek masayıkibarcaselamladı.“İyiakşamlar,siziburadagörmekgerçektenbüyükmutluluk.”Dayanamayıpiğneledim.“Sizdepolisiyeşiirlermiyazıyorsunuzyoksa?”Hiçalınmadı,aynımütevazıtavırlayanıtladı.“YokBaşkomiserim.Nehaddimize,polisiyeşiiriAttilaİlhanyazmıştı.CinayetSaati...”“Hadiya,polisiyeşiirdemivar?”diyehayretlesöylendiZeynep.“Hiçduymamıştım.SizbiliyormuydunuzBaşkomiserim.Aslında bu konuya hiç girmek istemiyordum ama meydanı bu iki yazar bozuntusunabırakmaktan korkuyordum, daha şimdidenetkilemeyi başarmışlardı bizim çocukları,müdahaleetmezsemanındamasamızaçöreklenebilirlerdi.“Biliyorumtabii,çokgüzelbirşiirdir.”“Aklınızdamı,okusanızaBaşkomiserim.”NeoluyordububizimZeynep'eyahu?Niyeböyleısrarediyordu.“Yerideğil,başkazamanokurum.”Neredeyseşımarıkbirgençkızgibidiretti.“N'olurBaşkomiserim,çokmerakettimama,nasıloluyorpolisiyeşiir?”Sırnaşık yazarın yanındaki şairin heveskâr bir tavır içinde şiir okumaya hazırlandığını farkedince.“Peki,birkaçdizesiniokuyayımozaman.”dedim.Şiirokumayabayıldığımdandeğil,bumünasebetsiz ziyaretçileri bir an önce sepetlemek için. “Şöyle başlıyordu galiba: 'Haliç'te birvapuruvurdulardörtkişi/demirlemiştielikolubağlıydıağlıyordu/dörtbıçakçekipvurdulardörtkişi/yemyeşilbiraygöktedağılıyordu.”Hayranlıklabenidinleyenşairebaktım.“BöyleydideğilmiAyhanBey?”“AynenöyleydiBaşkomiserim,nedendurdunuz?”Arkayayaslanarakciddibirtavırlamırıldandım.“Önemlibirmeselekonuşuyorduk,şuandaşiiriçinpekvaktimizyok.”Sadeceoikiedebiyatçıbozuntusudeğil,masadakilerdeanlamıştımemnuniyetsizliğimi.“Sizidahafazlarahatsızetmeyelim.”diyetoparlandıpolisiyeci.“Afiyetolsun...”Arkadaşıdaonutaklitetti.“İyiakşamlar.Sizigörmekgerçektengüzeldi.”Hiç gönül koymadan sakince ayrıldılar yanımızdan, bizi göremeyecekleri yan tarafta birmasayageçtiler.“Netuhaf.”diyesöylendiAli.“Sankişupolisiyeyazanadamıdahaöncedentanıyorgibiyim.”

Asıl tuhaf olan, öyle herkese kolay kolay kanı ısınmayan bizim yabaninin daha ilkkarşılaşmalarındabuyazarısevmeyebaşlamasıydı.“Televizyondagörmüşsündür.Kitaplarıçıktığızamankanalkanaldolaşıpröportajlarveriyor.”Gözlerinikısarakbaşınısalladı.“Yok Başkomiserim, öyle değil, sanki çok eskiden tanır gibiyim. Yurtlarda filan öğretmenlikyaptımıacaba?Oralardabiryerlerdemikarşılaştık.Hiçyabancıgelmedibana.”“Size bir şey söyleyeyimmi.” dedi Zeynep, duyulmasından çekiniyormuş gibi sesini kısarak.“Ben de öyle hissediyorum. Yani daha önce televizyonda filan dinlemiştim tabii, gazetedekiröportajlarını okumuştum, ama böyle yüz yüze gelince bana da tanıdık geldi adam.Sanki birakrabaymışgibi...”İyicesaçmalamayabaşlamışlardı.“Ne akrabası çocuklar! Dediğim gibi televizyonda ya da gazetelerde gördünüz, o yüzdentanıdık geliyor size. Bazı cinayet davalarında televizyonlara çağırıyorlar bunu. Yok sizolsaydınız bu cinayeti nasıl çözerdiniz filan diye.Oradan aklınızda kalmış işte. Adamın yazarolmasındandaetkilendiniz,durdukyereesrarkatıyorsunuzolaya.”Yadırgayangözlerlebaktılaryüzüme.Kızımız,oğlumuzdandahacesurçıktı.“OndanhoşlanmıyormusunuzBaşkomiserim?”Elbette hoşlanmıyordum. Burnumun dibinde oturuyordu, orada burada zırt pırt karşımaçıkıyordu, soruşturduğum davalarla ilgileniyordu... Son derece sinir bozucu biriydi, nedenhoşlanayım ki? Ama itiraf etsem, sebebini soracaklardı, ben de ikna edici bir açıklamayapamayacaktım.“Yokcanım,onudaneredençıkardınZeynep?Sadecefazlameraklı.Nezamankarşılaşsam,elimizdekidosyalarlailgilisorularsoruyor.”Evet,sonundabaşarmıştım,ikisinindegözlerindekuşkubulutlarıdolanmayabaşladı.“Doğru,şimdideTarlabaşı’ndakicinayetisorduya.Nerdenbiliyorsahibunları?”NihayetAlidedestekçıkmıştıbana,amaZeynepbizimleaynıfikirdedeğildi.“Neredenbilecek.”diyeaçıklamayayeltendi.“Gazetelerden,televizyonlardan.Adamınyazdığıkonucinayet.Muhtemelenhergüngazetelerdekicinayetleriokuyupnotlaralıyordur.Sahi,kadınlarbusanatçılarıniyehephoşgörürler,hepolumlubirönyargıylabakarlar.AllahtanbeniminatçıAli’möylekolaykolayiknaolacakbirideğildi.“OnuanladıkdaZeynepcim,budavaylabizimilgilendiğimizineredenbiliyor?”Güzel kriminoloğumuzunpürüzsüzalnı kırıştı, zorlanmasına rağmeneminimsonundamantıklıbirihtimalbulacaktı,amaüzerimezetabaklarıyladolubirtepsiyle,meyhaneninsevimligarsonuCengizgörününcekonukendiliğindendağıldı.İncecikyüzünde,kocamanbirgülümsemeyle, “MerhabaBaşkomiserim.”dedi tepsiyimasanınüzerinekoyarken.“Hoşgeldiniz.”“HoşbuldukCengiz,neredeydinyahu?”“MutfaktaydımBaşkomiserim,aşçıyamağıgeçgeldideyardımediyordum.”

Beceriklihareketlerlemezeleribeyazörtününüzerinedizerkenyarışakayarıciddisordum.“ŞuseninnişanişineolduCengizcim?”Asma yaprağında sardalya tabağını koymuştu ki şöyle bir durdu. Utangaç gözlerle, birZeynep'e bir Ali'ye baktı. Anlaşılan baltayı taşa vurmuştuk, ama bu haliyle bırakamazdımçocuğu,cesaretlendirmemgerekiyordu.“Ediyordunya,gidipkızıisteyeceğizdiye?”Masumbirgülümsemeylesıyrıldımahcubiyetinden.“İsteyeceğizBaşkomiserim, kızhazır.Biz konuştuk, anlaştık.Bu yazgideceğiz inşallah, amasözverdiniz,sizdegeleceksiniz.”“TamamCengizcim,bizedüşengörevneyseyaparız.”“SağolunBaşkomiserim,zatenbizihiçyarıyoldabırakmadınız...”Sevimli garson, özel soslu ahtapotla levrek marineyi ada börülcesinin yanına koyarken hiçgereğiyokkenbaşkabirkonuyageçtiAli.''Başkomiserim, şu Beyoğlu’nun En Güzel Abisi muhabbeti ne ya? Barbut İhsan anlatıyordubugünsizgelmedenönce...”Yineşunetamelikonu.Hiçkapağınıkaldırmamaktafaydavardı.“Her duyduğuna inanma,” diye geçiştirmeye çalıştım, ama az önceki tutukluğundan kurtulanCengiz'inişgüzarlığıtuttu.“Evet, evet, öyle.” diye onayladı yardımcımı. “Beyoğlu’nun En Güzel Abisi derler buradaBaşkomiserime... Köyden geldiğimde duymuştum ilk. Hatta çok merak ettim kimmiş buBeyoğlu'nunEnGüzelAbisi diye.” Yine o kırmızılık yayılmıştı yanaklarına. “Kusura bakmayınBaşkomiserimamaCüneytArkıngibiartistfilanzannediyordumBeyoğlu’nunEnGüzelAbisi’ni...”Ali'yedönerek sürdürdüanlatmayı. “Sonrabir günbeni içeri aldılar.Turist bir kadının cüzdanıçalınmış,benisuçluyorlar.Nezarethanedeüç irimemuretrafımısardı,ellerindehortumlar... İşciddiyani...SağolsunBaşkomiserim.Hızırgibiyetişti.İşteogünanladımBeyoğlu'nunEnGüzelAbisi'ninkimolduğunu.İstiklal’dehangiesnafasorsanızbilirBaşkomiserimi...Tabiieskiolanlar.”Aslahaketmediğimsözlerdibunlar.“Hadi hadi Cengiz.” diyerek kestim lafını. “Gevezeliği bırak da bize ekmek getir, öldükaçlıktan...Bakrakıdayokhâlâ...”“HemenBaşkomiserim...”Elindeki boş tepsiyle mutfağa yönelen garsonun ardından bakarak söylendim. “Milletabartmayınasıldaseviyor.”“Sizdefazlamütevazısınız.”Anlaşılanbugece,bunlarelbirliğiylesinirlendirmeyekararvermişlerdibeni.“YapmaZeynep.”diyehomurdandım.“Mütevazılıklaneilgisivar?”

Anındayetiştiarkadaşıyardımına.“YanikurtarmadınızmıCengiz'i?”

“KurtaracakbirşeyyoktukiAli.Cüzdanımçalındıdiyenkadın,Alzheimerhastasıydı.Hastalıkhenüzçok ilerlememişti,birazdikkatlibakanbirgözanlardıbunu.Kadıncağızcüzdanınıoteldeunutmuş,amayanınaaldığınısanıyor.Neyse,sonundagerçekortayaçıktı,Cengiz’ideserbestbıraktılar.Hepsibu.”“Hepsinin bu olduğunu sanmıyorum.” Evet, yine Zeynep. Başkomiserlerini almışlar ortalarınasıkıştırıyorlardı işte. “Siz olmasaydınız, kimse kadının hasta olduğunun farkına varmazdı.ZavallıCengizdeyediği sopaylakalırdı.Belkihapsebilegirerdi.Çocuk,sizesaygıduymaktahaklı...”Evet, bir zamanlar bir başkası da saygı duymuştubana, inanmıştı, amasonundabu inancınbedeliniçokağırödemişti.Hayır,şimdibukonuyuaçmanınneyerinedezamanıydı.“BenCengiz'eözelbir iyilikyapmadımarkadaşlar.”diyerekmasadadönenmuhabbetesadıkkaldım. “Birpolisolarakvazifemiyerinegetirdim.Buçocuktanherayalınanvergilerleödenenmaaşımınkarşılığınıverdim...Yok,hiçöylebakmaZeynep.Kötübirdurumdanbahsediyorum.Devlet,vatandaşakarşıolangörevinigerektiğigibiyerinegetirseneBeyoğlu’nunengüzelabisiolurnedeenşahanebabası...Devlet işiniyapmadığı için,göreviniyapanmemurlarkahramanmuamelesigörüyor...Öylebirşeyyok.Benyapmamgerekeniyaptım.Benimyerimdeolanherpolisinyapmasıgerekeni...Anladınızmı?”“Anladık.” diye usulca başını sallayan Ali'nin heyecanı geçmişti, ama Zeynep'in yüzündeki ohayranlıkifadesikaybolmuyordu.“Olsun,yinedeinsanlarınsizisevmesiçokgüzelBaşkomiserim.”Oandayenibirşarkıbaşladımeyhanede.MünirNurettinSelçuksöylüyordu.“Nedoğangünehükmümgeçer/nehaldenanlayanbulunur.”

“Kimseninkimseyiöldürmediğibirdünya…”

“Neişama.İkiayrıkişi,aynıgeceEngin'iöldürmeyiplanlamış.”İlkkadehtensonra,Zeynep'ingözlerine şarabın mahmurluğu vurmuştu. Dili tatlı tatlı dolanmaya başlamıştı bile, ama inatlasoruşturmaüzerinekonuşmayısürdürüyordu.“Okadarçokdüşmanıvarmışkiadamın...İkiayrıkatilbirbirindenhabersizaynıgecehareketegeçmişler...”Kar tümüyle durmuştu, ama rüzgâr çıkmış olmalıydı, görünmeyen bir el, oturduğumuzcumbanın pencerelerini zorluyordu. Aşina olmadığım bir Ege türküsüyle, caddedeki rüzgârınşarkısıbirbirinekarışıyor,tuhafbiruğultuoluşturuyordu.“Bukadar rastlantıbiraz fazladeğilmi?”AltınsarısısıvıyladolubardağıavuçlarınınarasınaalmıştıAli.“Birkaçsaatiçindeikiayrıcinayetgirişimidiyorum...”Onun da gözleri dumanlanmış, yüzü düşmüştü. Dün geceden beri yaşananların yorgunluğuşimdiçıkıyorolmalıydı.İçtiğibiranınetkisinideküçümsemeyelimtabii.“Amayılbaşıgecesiolduğunuunutmayalım.”Yüzündezekibirifadeyle,işaretparmağınıusulcayukarıkaldırdıZeynep.“Heryerdeeğlence,heryerdecurcuna.Kimkime,dumduma.Taksim,Beyoğlu, Tarlabaşı, sokaklar insan kaynıyor, herkes sarhoş. Herkes bir dünya... Cinayet içinmükemmelbirzamandeğilmi?”“Hepsi tahmin Zeynepcim.” diye ısrarını sürdürdü Ali. Sağ elini soğuk bardaktan çekmiş,muhtemelenateşgibi yananalnınakoymuştu. “Engin'in çokhasmıolduğubir gerçek.Tamam,aynı gece iki kez öldürülme girişimi olabilir. Ama Titiz Tarık'a anahtarları kimin verdiğiniöğrenemezsekbuişiçözemeyiz.”Güyaeğlenmekiçingelmiştikburaya,birazkafadağıtmakiçin,amalafdönmüşdolaşmışyinecinayete gelmişti. İşin kötüsü hiç mutsuz değildim bundan. Kadehimdeki serin rakının tadınıçıkaraçıkaraiçtiktensonrabendekatıldımtartışmaya.“TitizTarık'ıkiminkiraladığınıöğrenmekdeyetmez.Onunkibaşarısızbircinayetgirişimi,amabuişibaşarmışgerçekbirkatilvar.”SağelinindörtparmağınıgösterdiAli.“Ve en az dört katil adayı.” Parmaklarını tek tek kaparken konuşmasını sürdürdü. “Barbutİhsan,KaraNizam,İtalyanmafyasıveSaltanatSüleyman.”KaşlarıçatıldıZeynep'in.“İlküçünüanladımda,şuSaltanatSüleymankim?”Arsızcagülümsedibizimkopil.“Muhabbet tellalı...” Biraz da içkinin verdiği rahatlıkla iyice cüretkârlaştı. ''Bildiğin pezevenk,ama değişik bir hikâyesi var. Engin kumarda fena ütmüş bu Süleyman'ı. Sermayesi olan üçkadınıalmışelinden.Gerçibu işinnezamanolduğunubilmiyoruz,amasenialmayagelmedenöncebirkavgayatanıkolduk.AcayipbıçakkullanıyorbuSüleyman.Azkalsınbiriniçivileyecekti

gözlerimizin önünde.” Eliyle alnına vurdu. 'Sahi ya, bıçağı sana vermeyi unuttum.” Yanınakoyduğu lacivert paltosunun iç cebine soktu elini. “Evet, işte burada.” Ucu sivri, kesici aletiarkadaşınauzattı.“Buyur,ellerindenöper...”Uzatılanbıçağıyadırgamıştıkriminoloğumuz.“DelilböylemitaşınırAli?”Dışarıdaki sert rüzgârdan daha soğuk bir yel esti masada. Böyle bir davranış beklemeyenyardımcımokadarşaşırmıştıkibirannediyeceğinibilemedi.“Ali'ninsuçudeğil.”diyerekaçıklamayaçalıştım.“Olaybirdengelişti,bıçağaöyleceelkoymakzorundakaldık.”Hayır,iknaolacakgibideğildititizkızımız,saçlarıdüşüpyüzününsoltarafınıkapattığıiçin,sağgözüyledikdikbaktı.“HiçdeğilsebirkâğıdasarsaydıBaşkomiserim.Parmakizifilankalmamıştırşimdi.”“Neyapayımkalmamışsa.”Evet,kendini toparlayanAlihiçvakityitirmedensaldırıyageçmiştibile.“Milletbaşımızayığılmış,birininelindetabanca,ötekindebıçak...Osıradakâğıdıneredenbulacağımya...Bıçağısaplandığıtabeladaçıkarıncayakadaranamağladızaten.”Artıkalışmıştımonlarınkediköpekgibididişmelerine,yinedeilerigitmelerineizinveremezdim.“Neyse,uzatmayalım.Zeynep,şubıçağıbir incelebakalım.Belkinuminoltestifilanyaparsın,maktuleaitkanbulursanişimizçokkolaylaşır...”Kriminoloğumuzboyuneğerken,“BoşunaçabaBaşkomiserim.”diyerekküllenenateşiyenidenalevlendirdibizimdövüşhorozu.“OişiSüleymanyapmamıştır.”Neyse ki Zeynep cevap verme gereği bile hissetmeden bıçağı çantasından çıkardığı deliltorbasına yerleştirdi. Bende Ali'yi hiç duymamış gibi rakı kadehime uzandım yeniden. Amasuskunlukstratejimizhiçbirişeyaramadı.“Süleyman diyorum Başkomiserim,” diye üsteledi öfkesi burnunda olan yardımcım. “Bencecinayeti o işlemedi. Sinsice işler yapacak bir adam değil o. Bugün siz de gördünüz, biriniöldürecekseherkesingözüönündevurur...”Hayır, Süleyman'ın suçsuzluğunu kanıtlamak peşinde filan değildi. Zeynep'le didişmekistiyordu.Amakızcağızyineuymadı,belkideazöncegereksizyereyüklendiğinianlamıştı.Deliltorbasına koyduğu bıçağı çantasına atarken, “Olabilir Alicim,” dedi sakin bir sesle. “Yine debıçağıincelememizdefaydavar.”“Boşaçaba.”Öfkelendiğiiçinmeslektaşınınyüzünebilebakmıyordu.“Hiçbirşeybulamazsınız.Bendeoyüzdençokdaönemsememiştimzatenseninbıçağını...”BuzgibibirbakışfırlattıZeynep.“Benimbıçağımımı?”Eyvah,fırtınakoptukopacaktı.“Aslında ben Barbut İhsan'dan şüpheleniyorum.” Hiç düşünmeden dökülmüştü bu sözcüklerağzımdan. “Engin’in öldürülmesinin planlı olduğunu da hiç sanmıyorum. Bence maktulpervasızlığınınkurbanıoldu.GeceninovaktindeBarbut’unmekânınınönündengeçmeyecekti.”Ayaküzeri uyduruğum bu senaryo, katili bulmamıza ne kadar yardım ederdi bilmiyorum, ama

birbirine delice âşık bu iki aptal çocuğun dikkatini çekmeyi başarmıştım. “Evet arkadaşlar,benceolayaynenşöyleoldu.Engin.TarlabaşılılarKulübününönündengeçiyordu.Muhtemelenbir yerlerde eğlenmişti, muhtemelen kafası da kıyaktı. Kumarhanenin önünden geçerkenBarbut'un takımından birileriyle karşılaştı.” Ali'ye baktım. “Bugün kumarhanede gördüğümüzheriflerdenbiriyle.''“Şucepherkülünümükastediyorsunuz?”İştehavayagirmeyebaşlamıştıbizimheyecanlıpolis.“Olamazmı?”Oturduğuyerdetoparlandı.“Olabilir Başkomiserim.” Sesine esrarengiz bir hava vermişti. “Bana da pek tekin gelmedi oherif.Dekorolsundiyebartezgâhındadikilenozibidilerde,adamöldüreceksuratyoktu.Amaokıçıyereyakınherifinbakışıbakışdeğildi.Adıneydiya?”“Necmi, Pire Necmi... Pire Necmi'yle Engin Tarlabaşılılar Kulübü’nün önünde karşılaştılar.Birbirlerini görünce öfkeli kediler gibi kabardılar... Ters bakıştılar, birbirlerine posta koydular,küfür filan derken Engin'in eli tabancasına uzandı, ama Pire Necmi atik davrandı, çektiğibıçağını daha önce savurdu. Engin sizlere ömür. Cesedi ortadan kaldırmak için fırsat yoktu.Kumarhaneyikapatıportalıktankayboldular...”“Mümkün.” Dirseklerini masaya dayayan Zeynep, ellerinin üzerinden soru dolu gözlerlebakıyorduyüzüme.“Peki,TitizTarık'ınmaktulünevindeolmasınınasılaçıklayacağız?”AzönceZeynep'ledalaşanodeğilmişgibihevesleatıldıbizimaklırüzgârlıpolis.“Aklıma matrak bir ihtimal geliyor...” Kendini tutamayıp sessizce güldü. “Şimdi, diyelim kiBarbut İhsan bu işi bitirmeye karar veriyor. Engin'in defterini dürmekten bahsediyorum. TitizTarık'ıkiralıyor.ÖyledeğilmiBaşkomiserim,Tarıkbununkumarhanesinegidipgelirmiş.BelkidekumarborcuvardıBarbut'a.Herneyse,tetikçiişekoyuluyor;hesabıkitabınıyapıyorveyılbaşıgecesi Engin'i indirmeye karar veriyor, hem de adamın evinde. Ama kaderin cilvesi bu ya,Engin'in o gece Tarlabaşılılar Kulübü'nün önünden geçeceği tutuyor. Sizin de dediğiniz gibiİhsan'ınçakallarıylakarşılaşıyorsokakta,olanoluyor,hadiEngintahtalıköye…Tamamdurumacayip.Amadahadaacayibivar.Olayı,birdeBarbutİhsan’ınaçısındandüşünelim.Adamherşeyi inceden inceye planlamış, kiralık katil tutmuş, hasmını halledecek, kimse de onusuçlayamayacak.Fakatişebakınkihiçaklagelmeyenbirşeyoluyor,hasımtamdamekânınınkapısıönünde.Üstelikkendiadamlarıtarafındanöldürülüyor.Şokabak...Mavraolarakbaşlayanmuhabbetgitgideilginçbirakılyürütmeyedönüşmüştü.Ali'nintespitidahiçyabanaatılacakgibideğildi.SabahınköründeJantiCemal’inbeniaraması,Barbut'un iyicetelaşlandığınıgösteriyordu.Mekânınınönündebirininöldürülmüşolması,üstelikbukişininhasımolması elbette endişe yaratabilirdi, ama masum birinin bu kadar paniğe kapılması da kuşkuvericiydi.Yinedeeminolmakzordu.Sevindiriciolanbiziminatçıâşıklarındidişmektenvazgeçipkafakafayavererekcinayeteyoğunlaşmalarıydı.“Ya anahtar? Engin'in evinin anahtarı? Zeynep’in sorusu yeni bir suskunluk dalgası yarattımasada. “Titiz Tarık diyorum, anahtarı Barbut İhsan'dan mı aldı? Peki Barbut kimden aldı ozaman?”Hayır, mesele çıkarmak için sormuyordu, o da bizim gibi hikâyenin eksik bölümlerini

tamamlamayaçalışıyordu.Amabirimizindeşeytanınavukatıolmasıgerekiyordu,ogörevibenüstlendim.“Yayanılıyorsak?YaBarbutdeğildeKaraNizam'saaradığımızkişi.”Hayretle bakıyorlardı; bu ne perhiz bu ne lahana turşusuydu şimdi.Barbut’tan şüphelendiğinisöyleyenbendeğilmiydimazönce,neolmuştudabutezimdenvazgeçmiştim“Öyle tuhaf tuhafbakmayınyüzüme.Saçmalıyor filandeğilim.Sadece farklıbir varsayımdansözediyorum.AyrıcaEngin'inkatilininBarbut'unadamlarıolabileceğiihtimalindendevazgeçmişdeğilim.Eğeröyleolduysabununbirrastlantısonucugerçekleştiğini,oysaKaraNizam'ınEngin’iöldürtmek için zaten harekete geçmiş olabileceğini anlatmaya çalışıyorum. Yani Engin,TarlabaşılılarKulübü'nünönündeBarbut’unadamları tarafındanöldürülmeseydibile,evdekendipatronununkiraladığıTitizTarık'ınGlockmarkatabancasındançıkankurşunlarlacanverecekti.Öyle değilmi?Nizam’ın evin anahtarlarını ele geçirmesiBarbut'a göre çok daha kolay.Gecegündüz beraberler. Üstelik Nizam'ın, Engin'i öldürtmesi için, en az İhsan kadar iyi nedenleriolduğunudabiliyoruz.HatırlasanaAli,evdekitapularıöğrenincenasıldabozulduNizam?”

ŞaşkınlıklasöylendiZeynep.“TapulardanhaberiyokmuymuşNizam'ın?”“Yokmuş, hatta tapuların sahte olduğunu iddia etti. 'Hepsi Barbut’un oyunu, beni katilgöstermek için bu tezgâhı kurmuş.’ dedi. Ama ya tezgâhı kuran kendisiyse? Ya Barbut’unsöyledikleridoğruysa?'Enginişinbaşınageçmekistiyor.Nizambuyüzdenöldürdüonu.'demiştiBarbut,yanlışhatırlamıyorumdeğilmiAlicim?”Masayaoturduğumuzdanberidevirdiğimizkadehlerhükümsüzkalmış,herkesayılmıştı.“Doğru hatırlıyorsunuz Başkomiserim, aynen öyle söyledi. Ayrıca Çilem’i de unutmayalım.EğerBarbut'undediğidoğruysa,yaniEnginkızıbuiştekullandıysa,Nizamçokbozulmuşolabilir.YeğenlerideÇilemmeselesindenpekhazzetmiyorlarmışzaten.”“Yani bir aşk cinayetiylemi karşı karşıyayız?” dediZeynep, saçlarını düzeltirken. “Babalarınhesaplaşmasınınaltındanbirkadınmeselesimiçıkacak?”Öyledüşünmüyordum,amaAli'yehiçdeyanlışgelmedibufikir.“Neden olmasın? Dünyada en çok cinayet aşk nedeniyle işleniyor. Namustu, töreydi,kıskançlıktı,milletbirbiriniacımasızcaboğazlıyor.”Önündekişarapkadehineuzanırkenderindengelenbiröfkeylemırıldandıkriminoloğumuz.“Dahaçokkadınlarıöldürüyorlar...”“Amabudavadadeğil...”diye itirazettiAli. “Hattabudavadabelkidekatil yadaazmettiricikadınlar.EğerEngin'iöldürtenNizam'sa,belkideonukışkırtanÇilem'dir.”Abartmaya başlamıştı, hiç mantıklı değildi sözleri, zaten Zeynep de cevabını vermektegecikmedi.“'Sanmıyorum Ali, gerçi fotoğraftaki şu üç kadını sorgulamadık, ama böyle düşünmek içinelimizdehiçbirveriyok“Şarap kadehi elinde öylece kalmıştı, yeni bir gerilim mi başlıyordu aralarında? Belki dekabahat bendeydi, birlikte çalıştığım insanlarla asla içki içmemeliydim. Ama onlar sadece

birlikte çalıştığım insanlar değildi, onlar Ali'yle Zeynep’ti, onlar benim ailemdi. Neyse olanolmuştu,amafikirjimnastiğiniartıknoktalamanınzamanıdagelmişti.“Anlayacağız arkadaşlar.” diyerek ben de kadehime uzandım. “Hadi bakalım, ne kadın neerkek,hiçkimseninöldürülmediğibirdünyayaiçelim.”Elbette ikisi de anlamıştı niyetimi, ama itiraz etmediler, çağrıya uyup kaldırdılar kadehlerini.Belki artık onlar da bıkmışlardı didişmekten. Hatta yüzü umutlu bir gülümsemeyle aydınlananZeynepsözlerimitekrarladı.“Evet,kimseninkimseyiöldürmediğibirdünyaya...”Tam kadehlerimizi birbirine dokundururken duydum zil sesini... Benim telefonumdu çalan,aldırmadım,arayanbekleyebilirdi.Gitgidelezzetlenenrakımdankallavibiryudumaldım.Zeynepdeduymuştuzilsesini,kadehlerimizimasayakoyarkenuyardı.“TelefonunuzçalıyorBaşkomiserim.”“Biliyorum.”Hiçaceleetmedencebimdentelefonuçıkardım.Tanımadığımbirnumaraydı.“Alo?”“Alo Başkomiserim... Ben polis memuru Sami... Hani dün akşam cinayet mahallindekarşılaşmıştıkya.”Olaymahallindegördüğümüzikipolistençelimsizolanı.“EvetSami,hayrola?”“PekhayırdeğilBaşkomiserim.”dedi,amasıkıntıhissedilmiyordusesinde.“Yenibircinayet...ÖztarlabaşılılarKulübü'nünönündebircinayetişlendi.”

“Görmüyormusunuzkatillerorada!”TarlabaşılılarKulübü'nünaltparalelindekisokaktayeralıyorduÖztarlabaşılılarKulübü.Kıymetbilmeyenmahallelininelindeeprimiş, çürümüş, yıkılmayayüz tutmuşokâgir binalardanoluşankambur bir sokakta.Nizamda hasmıBarbut İhsan gibi o yüzyıllık binalarından birine sermiştipostu.Amaitirafetmekgerekirsebubinadahagörkemliydi,dahagüzeldi,alacakaranlıktatamolarak anlaşılmasa da sanırım dış cephesi de elden geçirilmişti. Yine de, daha sokağıngirişinden görülen turuncu ışıktan harflerle yazılmış Öztarlabaşılılar Kulübü tabelası, bu tarihibinanınmimarisiylefenahaldeçelişiyordu.Düngecekindençokdahafazlapolisvardısokakta,girişi ve çıkışı tutan iki ekip otosunun kırmızı mavi ışıkları karlar üzerinde yanıp sönüyordu.GiriştekiaracınönündebekliyorduSami.Karanlıktakisiluetimizden tanımıştıbizi,biradımöneçıkarakhazırolvaziyetialdı.“Merhaba Başkomiserim.” Öztarlabaşılılar Kulübü yazan binaya yöneldi. “Buyurun şöylegidelim.”Cinayethaberinialdığımdanberiaklımıkurcalayankonuyusordumhemen:“Maktulbıçaklamıöldürülmüş?”Kafasıylabirlikteçelimsizbedeninidesalladı.“YokBaşkomiserim,tabancayla...Yedielateşedilmiş.”“Yedielmi?”diyehayretlesöylendim.“Maktulündesilahımıvarmış.”Bakışlarını kaçırdı. “Maktulün arkadaşlarının varmış.” Sözlerinin arkasında duramadı. “Yanizanlıöylesöylüyor.Olayyerindebaşkasilahbulamadık.Mermikovanı,çekirdekfilandayoktu.”“Cinayetsilahınıbuldunuzmu?”Gerginyüzürahatladı.“Tabii Başkomiserim... Dokuzmm.lik bir Browning. Şu özel yapımlardan, kabzası da gümüşkaplamalı...Ruhsatıdavar...Binanıniçindenateşedilmiş.”Eliyleilkkattakipencereyigösterdi.“İşteşuradan.”Şaşkınlıklasuratınabaktığımızıgörüncebaklayıağzındançıkardı.“Zanlıkulüptebizibekliyordu.Herşeyianlattı...”Bu kadar lakaytlığa dayanamayan Ali patladı sonunda. “Söylesene be adam, kimmiş buzanlı?”“Kudret.” Neden kızdığımızı anlamamıştı bile, haksızlığa uğramış gibi mırıldandı. “KaraNizam’ınyeğeniKudret.”Akşamüzeriamcasıylakonuşurkenyanmasadaoturankaranlıkbakışlıikizlerdenbiriolmalıydı.Hangisiydi acaba?Ne önemi var? Peki dünkü cinayet? Engin'i öldüren de Kudretmiydi? Ardıardınauçuşuyordukafamdasorular,amaAliyinebendenöncedavrandı.“İtirafettimisuçunu?Niyeöldürmüş?”İnsanıçıldırtanaynıvurdumduymazlıklayanıtladı.

“Teröristolduklarıiçin...Mekânlarınamolotofkokteyliattıklarıiçin...”“Dur,dur.”dedim işinöneminianlaması içinsertbirsesle. “Şuolayıbaşındananlat.Amaenbaşından,hiçbirayrıntıyıatlamadan.”Yanlışanlayıpyürümeyikesti.“Hayırdurma,hemyürüyelimhemdeanlat.”Sıkıntıylagözlerinidevirdiamabuyruğumauymamazlıkedemedi.“TabiiBaşkomiserim.Sayılarınıtamtespitedemediğimizsekizonkişilikteröristbirgrup,saatonbir sularındaÖztarlabaşılılarKulübü'nünönünegelmiş.AslındakulüpEnginAkça'nınölümünedeniyle kapalıymış, ama Kudret'le Medet ve onların iki kuzeni içeride kafa çekiyorlarmış.Gruptakilerdenbirielindekimolotofkokteyliniateşleyerekkulübünpenceresinesavurmuş.Yananşişe,camıkırarakoturduklarımasanınönünedüşmüş.Her tarafıalevalmış tabii.Medet’le ikikuzeni yangını söndürmeye çalışırken Kudret de yan odanın penceresini açmış. 'Neyapıyorsunuz, yapmayın!' diye bağırmış. Ama sokaktaki eylemciler aldırmamışlar. 'Defolupgidin buradan,' diye haykırarak benzin dolu bir şişeyi daha Kudret'e doğru fırlatmışlar. ŞişeKudret'e isabet etmemiş, duvara çarpıp yere düşmüş. Ellerinde silahları da varmış. İki tanekalaşnikoftanbahsediyorKudret.Kalaşnikoflarıgörüncegayriihtiyarisilahınıçekmiş. ‘Öldürmekkastıyla ateş etmedim, kendimi korumaya çalıştım.' diyor ama, işte eylemci ölmüş...” Başıylaüniformalı polislerin gerisindeki bir yeri işaret etti. “Ceset orada, incelerseniz ne demekistediğimidahaiyianlarsınız.”“Bunlarızanlımıanlattısana?”İnanmadığımıdüşünmüşolacakkiyüzüdüştü.“SadeceKudretdeğilBaşkomiserim,ötekilerdeaynısınıanlattılar.''Ağzındalafıyuvarlıyor,muğlakkonuşuyordu.“ÖtekilerderkenKudret'inikiziMedet'tenvekuzenlerindenmibahsediyorsun?”İriiriaçıldıkoyurenkgözleri.“Başkatanıkyoktuki.Hemtanıyorum,Kudretyalansöylemez.”“Nerdentanıyorsun?”diyepayladıAli.“Arkadaşınmıyoksa?”“YokKomiserimhâşâ,nerdenarkadaşımolacakmışonungibizibidiler.Yanibunlarınemniyeteçok girip çıkmışlığı vardır, oradan tanıyorum hepsini. Her pislik vardır bu Kudret'te, amayalanınarastlamadımdiyorum.”“Engin'iniyetanımıyorumdedindüngece?”Ali'ninsorusubirtokatgibipatladıçelimsizpolisinsuratında.“Na...NasılKomiserim?”“Birdeanlamazlığamıvuruyorsun?”diyekükrediyardımcım.“Engin'itanımıyorumdemedinmilan sen? Şimdi de diyorsun ki bunların hepsini tanırım. Hepsini tanıyorsan Engin'i nasılbilmiyorsun?Enginbunlarınadamıdeğilmioğlum?”“Yokyaniyanlışanlaşılmış.Ta...TabiiEngindebunlarınadamıda...”Konuştukçadahaçokbatıyordu.

“TamamSami, tamam.” dedim uzatmamak için. “Enginmeselesini sonra konuşacağız. Şimdilafıdolandırmadansöyle.Eylemcilerlekonuştunmu,onlarneanlattısana?”Ardıanlınayutkunduzayıfmeslektaşımız.“Onlarla da konuşacaktık tabii, ama yoktular. Silahlı çatışmadan sonra kaçmışlar...Teröristlerin sayılarını da o yüzden tespit edemedik ya. Arkadaşları vurulunca panikledilerherhalde.”“Nasılteröristmişlanbunlar?”diyekinayelibirtavırlasöylendiAli.“Ellerindeikikeleşvar,amatabancayıgörürgörmeztabanlarıyağlıyorlar...”DiliniyuttuSami.Onunlauğraşmayadeğmezdi.“Sabah Barbut’unmekânınamolotof atanlar olmalı,” diyemırıldandı Zeynep. “Ellerinde silaholduğunufilandazannetmiyorum.Kudretateşaçıncapanikleyipkaçtıaptalçocuklar...”Muhtemelen öyle olmuştu, ama şu anda kimliğini bilmediğimiz meçhul eylemcilerden dahaönemlisielimizdekizanlıydı.“NerdeşimdibuKudret?”“Merkezde Başkomiserim... Burada kalmasının sakıncalı olacağını düşündük. Maktulünarkadaşlarının toplanıp kulübü basmasından endişelendik. Belli ki öldürülen eylemci siyasi birgrubun üyesi. Ne olur ne olmaz diye zanlıyı gönderdik. Kudret merkezde, sorgu için sizibekliyor...Yani vakit geçoldu tabii de...Yani sorgulamak isterseniz.Yarınadabırakabilirsinizelbette...”Densizdensizsayıklamalarınacevapvermeyinceeliylecinayetmahallinigösterdi.“İştemaktuldeoradaBaşkomiserim...Meraketmeyinkimseyihiçbirşeyedokundurtmadım.”BakışlarımızÖztarlabaşılılarKulübü önüne kaydı. Beyaz karların üzerinde kandan oluşun biradanıniçindeyatıyordumaktul.Katılaşmışparmaklarınınarasındahâlâsımsıkıtuttuğuşişedenbenzin kokusuyayılıyordusoğukhavaya.Yeşil bir parka vardı sırtında, bacaklarındamavi birkot pantolonu ve şaşılacak şey, ayaklarında yazlık bir spor ayakkabı. Üniformalı polislerdenbirininbacağıarayagirdiği içinöncegiremedim.TıpkıEngingibisırtüstüdüşmüştüyere.Amasadecegöğsününsol tarafıdeğil, parkasıolduğugibi kanabatmıştı, kanavekara...Aramızagirenpolisikiadımsağakayıncabaşınıdagördüm;incecikbiryüz...Beyazkarlarınüzerinebiryasduvağıgibiyayılmışgecerengisaçlar...”Bubirkız,”diyeşaşkınlıklasöylendiZeynep.“Birkızıöldürmüşler.”Evet, bir kızdı yerde yatan, başının az ilerisinde yeşil bir bere duruyordu. RenginikestiremediğimgözleritıpkıEngingibigökyüzündebilinmezbirnesneyetakılıpkalmıştı.Birdenyedi yıl öncesindengelenbaşkabirgörüntükapattı gençkızıncesedini.Başkabirgençkızınölüsü. Muhtemelen aynı yaşlarda... Kısa, kıvırcık saçlı, ufacık yüzlü, üzüm gözlü... Kurşunladeğil, bıçakla öldürülmüş bir kız, öz babası tarafından. Birkaç sokak ötede. Hayır, karyağmıyordu, kış değildi. Sıcak nemli, bunaltıcı bir temmuz gecesi. Dünyanın son gününüçağrıştıran, Allahın belası bir yaz gecesi... Tıpkı bu kızcağız gibi sırtüstü düşmüştü yere...Kendi kanının ortasında yatıyordu. Tek fark, onun cesedinin etrafında kimsecikler yoktu. Yazgecesi olmasına rağmen, bir Allahın kulunu bulamamıştık sokaklarda. Koca mahallede bütüninsanlar sanki yer yarılmış içine girmişti. O sıcak gecenin içinde, ılık taşların üzerinde kendiailesitarafındanöldürülenogençkızınsoğumayayüztutmuşbedenivardısadece.

“Katiller...Katiller...”Hayır,benimsesimdeğildibu.Hayır,oyazgecesibendahilhiçkimsesokaktaböylecesurcahaykıramamıştı.“Katiller,katiller...”Hayır, zihnimin puslu odalarında unutulmuş anılardan değil, dondurucu kış gecesinin hükümsürdüğüTarlabaşı’ndakibusokağıngirişindengeliyorduses.Acılıbirkadınsesi.“NasılkıydınızFidan'ıma...Alçaklar,katiller...”Kızınannesimiydiyoksa?Sevindimkızınadına,ölümüneüzülenbirannesivardıhiçdeğilse.Oyaz gecesi vücudu delik deşik edilen zavallının annesi tek damla gözyaşı dökmemişti kızınınardından.Dikkatlekadınıngeldiğiyönebaktım,sesinsahibiyaklaşıncatanıdım.Nazlıadındakikadındıbu.Akşamüzeriyürüyüşçülerinbaşındagördüğümüzeylemci.Şukültürmerkezininsahibiolankadın. İkiüniformalıpolisengellemeyeçalışıyordugüya,amadinleyenkim;Birkadın içinoldukça iri sayılacak cüssesiyle. “Bırakın, bırakın beni,” diyerek iki polisi aşmıştı bile. Sahnegerçektendegörkemliydi,müzelerdeheykellerinigördüğümtanrıçalarıhatırlatıyordu;tıpkıonlargibibaşınıgeriyeatmış,saçlarınıuçuranrüzgâraaldırmadan,gözlerindeoderinyasla,dimdikyürüyordu genç kızın cesedine doğru. Çıt çıkarmadan izliyorduk kadını. Baktılar olacak gibideğil, bizim süt hırasıSami'yle bir polis daha katıldı engelleme timine, cesedebeşaltımetrekaladörtkişigüçlükledurdurabildionu.“Bırakın! Bırakın!” diye haykırdı yine. “Beni engelleyeceğinize Fidan’ı vuran alçağıengelleseydiniz...”Haykırmanın da çabalamanın da boşa olduğunu anlayınca ağlamaya başladı, ama çoksürmedi,yineovakurtavrınıtakındı.“Tamam, tamam, çekin ellerinizi üzerimden... Tamam sakinleştim. Ama Fidan'ı bir keregörmemeizinverin.Sadecebirkere.”“Olmaz Nazlı Hanım,” dedi Sami. Demek tanıyordu kadını. “Olay yeri orası, delilleribozarsınız.Başımızbelayagirer.”İlkkezyalvaranbirifadebelirdiNazlı'nıngözlerinde.“Bozmam,sadeceoyavrucağısonbirkezgörmekistiyorum.”“Bırakın,”diyeseslendim.“Bırakıngelsin.”DuyduklarınainanamayanSamialıkalıkyüzümebakıyordu.“Bırakevladım,bırakgelsin...”“AmaBaşkomiserim...”Anlamasıiçinsesimiyükseltmekzorundakaldım.“TamamdedimSami,rahatbırakkadını.”Sadece polislerin değil. Nazlı’nın da yüzünde tuhaf bir ifade belirmişti. Ama çok sürmedibakışları, yeniden yerdeki genç kızın cansız bedenine kaydı. Önünden çekilen polislerinarasındanyavaşadımlarlayürüdü.Gençkızıncesedinigörüncedurdu,iribedenininsarsıldığınıfark ettim. Sessize ağlıyordu. Ne bir bağırış ne bir feryat, çaresizlik içinde öylece gözyaşıdöküyordu. Ali'yle Zeynep'e oldukları yerde kalmalarını işaret ederek kadına doğru yürüdüm.

Yaklaşınca bir şeyler mırıldandığını fark ettim. Dua mı okuyordu, hayır itiraf gibi bir şeydi.Birkaçadımsonraişittimsözlerini.“Kurtaramadım,”diyordubaşınıusulcasallayarak.“Onukurtaramadım…”Merakımayenilipsordum:“Kimdenkurtaramadınız?”İrkilerekbaşınıçevirdi.“Ne?”Ölçülübirgülümsemeyerleştirdimdudaklarıma.“Maktuldiyorum,tehditmialıyordu?”Açıkrenkgözlerindeyadırgayan,nerdeysevahşibiranlambelirmişti.“Sizdekimsiniz?Dahaöncesiziburadahiçgörmedim.”Dostçabirtavırtakındım.“BaşkomiserNevzat,cinayetmasasından,busoruşturmayıbenyürütüyorum.Maktulyakınınızmıydı?”Oderinacıgelipoturduyinegözlerine.“Fidan mı? Kızım sayılırdı...” Ağlamamak için alt dudağını çiğniyordu, yüreğini basan acıdalgasıgeçincesürdürdüsözlerini.“Dahadoğrusubenöylesanmışım,sonrabırakıpgittibeni.Onasahipçıkamadım,koruyamadım.”“Kimdenkoruyamadınız?”diyebirkezdahasordum.Sankiilkkezgörüyormuşgibitepedentırnağasüzdübeni.Sahigerçektekimdimben,dostmudüşmanmı,kararvermeyeçalışıyordu.“Kimdenolacakbunlardan.”ÖztarlabaşılılarKulübü’nügösteriyordu.“Şubinadakialçaklardan,bu semtten, bu şehirden, insan görünümündeki canavarlardan, dini imanı para olmuşyamyamlardan.” Yine genç ölüye takıldı bakışları “Çok söyledim hâlbuki, çok anlattım. Böyleolmaz, bunlarla böyle başa çıkamazsın diye... Dinlemedi...” Yine ağlamaya başladı, ama biryandan da konuşmayı sürdürüyordu. “Evet, dinlemedi beni, korkak olmakla suçladı. 'Ablamınintikamını alacağım.' dedi. 'Annemin intikamını alacağım...’ Ama bakın ne oldu... Onubırakmayacaktım.Onakızmayahakkımyoktu,onuyalnızbırakmayahakkımyoktu...”

Kadının acısı hissedilmeyecek gibi değildi ama böyle sayıklarcasına bölük pörçükkonuştuğundan,nedenbahsettiğinianlamakzordu.Belkiayrıntıyagirerdiyekonuyueşelemeyisürdürdüm.

“Neolmuştukiannesine,ablasına?”

“Mahvettiler.”dediçaresizcebaşımsallayarak.“Onlarımahvettiler...”

“Kim?”“Bunlar işte,kumarçetesi...Barbut İhsandiyebir rezilvar,o.Sonrabubinadakinamussuz...Kara Nizam... Onun yeğenleri... Dün öldürülen Engin... Hangi birini söyleyeyim.” Ellerini yanaaçtı. “Sonra bu terk edilmiş semt, sonra bu acımasız şehir, sonra siz, ben, biz işte. Hepimiz

mahvettikonları…”Sesi yüzyıllık binaların köhnemiş duvarlarına çarparak yankılandı gecenin içinde. Sokaktakiherkesdönmüşbiziizliyordu,amaumurumdabiledeğildi,belkidecinayetleringerçeknedenibualışılmadıkkadınınanlatacaklarındagizliydi.“Fidan'ınannesinimiöldürdüler?Kızkardeşinebirzararmıverdiler?Anlamıyorum,birazdahaaçıkkonuşurmusunuz?”Nemli gözleri yüzümde durdu. “Daha nasıl açık konuşayım, onlarımahvettiler... İkisini birdenöldürdüler. Ellerinden her şeylerini aldılar. Evlerini, mallarını, bedenlerini, canlarını...'' EliyleyerdekiFidan’ıgösterdibirkezdaha.“Birtekokalmıştı,sonundaonudaaldılar.”Gözleriyineyaşlarladolmuştu.“Nazlı Hanım,” dedim olabildiğince saygılı davranmaya çalışarak. “İsterseniz daha uygun biryere gidelim. Söyledikleriniz çok önemli. Katilleri, onların arkasındaki kişileri saptamakta çokişimeyarayabilir.”Nemligözlerialevalevyanmayabaşlamıştı.“Katilleri mi?'' diye söylendi. Mantığını yitirmiş gibi. Çılgınca bakıyordu yüzüme...” Katillerortada Nevzat Bey, görmüyor musunuz her şey ortada. Bu semti mahvettiler, bu şehrimahvettiler,buülkeyimahvettiler,hepimizimahvettiler.Görmüyormusunuz,katillerorada?”“Anlıyorum...Amadurumsandığınızdankarışık.Oturupbirazkonuşsak...”Yüzümebilebakmadanbaşınısalladı.“Neden?Nefaydasıolacakki?”Dönüpşöylebirbaktıyüzüme.“BenimlekonuşacağınızaKaraNizamdenenoşerefsizlekonuşun...”Kendincesonnoktayıkoymuşolmalıkiazöncegeldiğitarafayöneldi.Israretmeninbiranlamıyoktu,amaonunifadesineihtiyacımızolacaktı,korkarımmahkemekararıylagetirmekzorundakalacaktık.Öylecebribirdurumdabizenekadaryardımederdi,odaayrıbirkonuydu.Fakatbirdendurdu,artıkaklınanetakıldıysageridöndü.“Sizneyinpeşindesiniz?”dedimeydanokuyanbir sesle. “Dosyayıkapatmakmı istiyorsunuz,yoksahakikatiöğrenmekmi?”Soruyu sorarken bir an bile gözlerini gözlerimden ayırmamıştı. Hayır, tehdit etmiyordu,anlamayaçalışıyordusadece.“Elbettehakikatiöğrenmekistiyorum.Tabiibilenleranlatırsa...”Yanıtımyeterligelmemişolacakki,başınıusulcageriyeattı,birsüredahainceledibeni.“Pekiozaman,gelingidelim,”dedisonundakülrengimantosunasarılarak,“havasoğuk,sizebirçayyapayım,konuşuruz.”

“Bumemlekettekadınlarınetidecanıdasudanucuzdur”

Sakız Ağacı yokuşuyla Tavla Sokak’ın buluştuğu köşede, yüksekçe bir binada yer alıyorduFerhatÇerağKültürMerkezi.Eskiolmasınarağmenoldukçabakımlıbirbinaydı.Devasaahşapkapısını, yüzüçiçekbozuğu,esmerbir çocukaçtı.Keto'nunyaşlarındaolmalıydı,belkibirkaçyaşdahaküçük.Heranüzüntüyedönüşebilecekbirmeraklabakıyordu.“Neolmuş?Doğrumu?ÖlmüşmüFidanAbla?”Yutkundu Nazlı, tek söz çıkmadı ağzından, sadece sımsıkı bastı çocuğu bağrına. Kızınıkaybeden annenin çaresizce oğluna sarılması gibi. Bir süre öylece durdu sonra, ancakomuzlarınagelençocuğunkarasaçlarınabiröpücükkondurdu.“HadiBahri,hadi,senşimdigituyu,sabahkonuşuruz.”Biranneyapacağınıbilemediçocuk,amaNazlı’nınkararlılığıkarşısındaitirazedemedi.“Tamumabla,sabahkonuşuruz.”diyerekmerdiveneyöneldi.“İyigeceler.”“İyigecelerBahricim,iyigeceler.”Çocuk basamakları tırmanırken, “Fidan da böyleydi,” diye üzüntüyle fısıldadı. “Ama Bahrikadarcesurdeğildi,korkardıtekbaşınayatmaktan.”Yenidenağlayacakzannettim,hayır,kendinibırakmadı.Sadeceiççekmekleyetindi.“BuyurunNevzatBey,şöylegeçin.Bendeçayıkoyupgeliyorum.”Duraksadı.“Yoksakahvemitercihederdiniz?”İçkiliolduğumuanlamış,imadamıbulunuyorduacaba?Hiçbozuntuyavermedim.“Zahmetolmayacaksaçayıtercihederim...”Yanılmıştım,sözlerindekinayeyoktu,eskibirarkadaşıymışımgibisamimiyetlemırıldandı.“Niyezahmetolsun?Poşetçayyapacağımzaten...”“Tabii,tabii,yeterkiboğazımızdansıcakbirşeygeçsin...”Nazlı’nıngösterdiğiodayagirmedenönce,etrafaşöylebirgözattım:karşılıklıdörtodavardı.Binayı güçlendirmek için konulan çelik kirişler kesekâğıdı rengine boyanmış olsa da insanıngözüne batıyordu, ama bunun dışında bir kültür merkezi için oldukça sevimliydi. Binanın eskihalini olduğu gibi korumuşlardı, zemindeki tahtalar, pencerelerin pervazları, merdivenler,tırabzanlar,odalarınkapıları...Duvarlaraenfesdoğaresimleriasılmıştı,hepsiaynıkişininfırçasındançıkmışolmalıydı,birazyaklaşınca, ressamın adını da okudum Claude Monet... Uçsuz bucaksız uzanan kırlar.Gelincikler,menekşeler,nilüferler...Nazlı’nın girdiği mutfağı saymazsak, kapıları kapalı olan iki odanın ne için kullanıldığınıkestirmekzordu.AzönceBahri’ninçıktığı,ahşapmerdivenlere takıldıgözlerim:sanırımüçya

dadörtkatdahavardıyukarıda.Nazlı’nın yazıhanesine yöneldim; oldukça geniş, ferah bir odaydı burası. Çok güzel dekoreedilmişti. Zeminde canlı renklerle dokunmuş bir Bünyan halısı, el yapımı, büyükçe ahşap birmasa, sütlü kahverenginde kadife koltuklar... Dört kişinin rahatça oturabileceği uçuk yeşil birdivan,köşelerindenakışlı kırlentler.Odanınduvarları, ilkokullardakisergileriandırıyordu...Heryereresimleryapıştırılmıştı,birkaçıClaudeMonet'nintabloları,amaçoğuacemiellerinhevesliçizimleri. Aysun'umun çizdiği gibi naif, belki biraz daha karamsar... Demek ki Keto'nunsöyledikleri doğruydu. Çocukları eğitmek için ressamlar, yazarlar getiriyor olmalıydı Nazlı. Buresimler de o çalışmaların ürünleriydi. Sadece masanın arkasındaki kocaman duvarda resimyoktu. Benim evdekinden biraz daha küçükçe, eski bir ahşap saat asılmıştı. Saatin hemenaltındaki çerçevenin içinden, gür, kızıl bıyıklı, kumral saçlı, kartal burunlu bir adam ışıltılıgözlerlebanabakıyordu.“Çaybirazdanhazırolur.”Fotoğrafa bakarken yakalamıştı beni, bir an duraksadı amahiç oralı değilmiş gibi davrandı.Sankifotoğraftakiadamınkimolduğunusormamdançekiniyormuşgibialelacelekonuyagirdi:“Evet.Fidanbizdekalmıştı.İkiyılkadar...”Hâlâ ayakta dikiliyordum, paltom hâlâ üzerimdeydi, ama ne yapabilirdim ki kadın anlatmayabaşlamıştıbirkez,kulaklarımıaçarakdinlemeyekoyuldum.“Onsekizinebastığıgünçalmıştıkapımızı.Çokdahaöncedengelmekistiyorduaslında,amamahkemenin onu yeniden babasına vermesinden korkuyordu. Alçağın tekiydi Yakup. Kumartutkunu,rezilbirherif.Fidan’ınbabasındansözediyorum...Sorumsuz,itinteki...”Hiç lafını esirgemeden konuşuyordu Nazlı. Tuhaf bir şekilde ona yakışıyordu böyle kendinisınırlamadan konuşmak. Birden sustu, sonunda daha ayakta dikildiğimi fark etmişti. Mahcupmahcupgüldü.“Kötü bir ev sahibiyim değil mi? Ne oturmanız için yer gösterdim ne de paltonuzu aldım.”Duraksadı.“Üşümüyorsunuzdeğilmi?Kaloriferinısısınıartırabilirim.”“Yok,yokiçerisigayetiyi.”dedimpaltomuçıkartırken.“Resimleredalmıştım.”Kabahatinibağışlatmakiçinkibarcaaldıpaltomu.“Buyurun,lütfenşöylegeçin.”Bengösterdiğikoltuğaotururkenodakapınınarkasındakiaskılığayöneldi.“SizbuYakup'lakarşılaştınızmı?”diyeseslendimarkasından.Paltomuasarkenyanıtladı:“Tabii.Fidanınburayageldiğiniöğreniröğrenmezdamladıalçakherif.”Döndü,banabakarakyanıtladı.“Amaçokaçıkkonuştumonunla.‘Kızınonsekizyaşında.İstediğiyerdekalmahakkınasahip.Eğer onu zorlarsan ya da bizi taciz etmeye kalkarsan seni içeri attırırım,' dedim. Bir ikidiklenecekoldu,'Şimdiarıyorumavukatımı.’deyinceuzatmadı.Kuyruğunubacaklarınınarasınakıstırıpgitti.Birdahadagelmedi,amaFidan’ınönüneçıkmış.‘Zordurumdayımbanaparaver.’demiş.'Vermedim.’dediFidan,bilmiyorumartık…”

Mantosunu çıkarınca, siyah balıkçı yaka kazağının altındaki iri bedeni ortaya çıkmıştı.Mantosunuastıktansonradöndü.Yürürkendeanlatmayısürdürüyordu:“Kötü bir hayatları yokmuş aslında. Bir ara Narmanlı Han'da çay ocağı işletmiş. KarısıRümeyse da sağlığı iyi olmamasına rağmen temizliğe gidiyormuş evlere. Küçümsemeyintemizlikçiliği, muhtemelen kocasından daha iyi kazanıyordu...” Karşıma gelmişti, ilgiyle benisüzdü.“Oradarahatsınızdeğilmi?”“İyiyimiyiyim,lütfenbenidertetmeyin.”Koltuğaçökerkenkonuyadöndüyeniden:“Ama o zayıf karakterli herif, hem kendi kazancını hem de karısınınkini olduğu gibi kumarabasıyormuş.TarlabaşılılarKulübüdiyebirahmaktuzağıvarya.HanişuBarbut İhsanadındakisahtekârın mekânı. İşte oraya dadanmış bu Yakup. Tabii bir kazandıysa on kaybetmiş,kaybettikçeiştahıdahadaartmış,önceçayocağınıbasmışkumara,ardındanevdekieşyaları.Abartmıyorum, gözyaşları içinde anlatırdı zavallı Fidan... Sadece buzdolabı, televizyon değil,çanakçömleğekadarnevarsahepsini...Onlardabitincesırakızlarınagelmiş...Kumru,sadecebiryaşdahabüyüktüFidan'dan...Kumruyubasmışkumara...”“Nasılolabilirki!”diyeisyanettim.“Hangiçağdayaşıyoruz?Kumrupolisebaşvursaydı...”“Başvurmuş,amatezgâhhazır.KumardaKumru’yukazananherif, 'Kızlaevleneceğim,’demiş.Yakup denen o namussuz da karısı Rümeysa'ya öyle açıklamış. 'Adam zengin.' demiş.‘Dolapdere'debenzinliğivar.Kumru’nunhayatıkurtulur.’EvleneceğimdiyenadamdaYakup'tanon yaş büyük. Daha da beteri, herif evli, üç de çocuğu var. İlk karısına resmi nikâh bileyapmamış,sadeceimamnikâhı.”Derindenbiriçgeçirdi.“Bildiğiniz kepazelikler... Evet, bu memlekette kadınların eti de, canı da sudan ucuz. Bumemlekette kadınlar, erkeklere kurban diye sunulmuş, hem zevklensinler hem işlerinigördürsünlerhemdeöldürsünlerdiye...”O anda anladım, ilk gördüğüm andan itibaren bu kadında beni çeken şeyin ne olduğunu.Keder, ona bakarken gördüğüm buydu: uçsuz bucaksız, kanıksanmış bir keder. Sadecealnındakiçizgiler,menekşerengigözlerininkıyıcığınaörülmüşkırışıklıklar,ağarmayayüztutmuşkumral saçları değil, tombullaşmış yanakları, dik tutmaya çalıştığı erken çökmüş omuzları vebozuklaşmışsesideaynıduyguyuuyandırıyordubende,safbirkeder.“Kumru’yuverdileradama, tabiikimsefikrinisormamıştıkızcağıza.Belkidesevdiğibirçocukvardı, ama kimin umurundaydı ki? Sonunda Kumru, kuma gitmiş, annesinden daha yaşlı birkadınınüzerine.Çokdeğil,üçay...Üçaysonrakefenleçıkmış,gelinliklegirdiğievden, intihardemişler.Dayanamadıilaçiçti,kendinizehirledi.Doğrumu,kimbilir?Buülkedecanlıcansızherşey satılık Nevzat Bey. Paran varsa her şeyi satın alabilirsin, elbette en başta da insanları.Doktorları,hâkimleri,savcıları,polisleri,yanlışanlamayınherkesi.Buülkeninsorunuahlaksızlık,şerefyoksunluğu,onurkaybı...Menekşe gözlerindeki lacivert menevişler alev alev yanmaya başlamıştı. Demek sadecesinirlenincedağılıyorduomüzminkeder.“Evet, Nevzat Bey, belki de araştırmanız gereken cinayetlerden biri de o bahtsız kızınölümüdür.Belki yenidenaçmalısınızodosyayı... İnsan vicdanının kabul edebileceği bir durum

değil,ondokuzyaşındakiKumruduvaklagirdiğievdenkefenleçıkıyor.ZatensağlığıbozukolanRümeysa da dayanamıyor bu acıya, bir yıl geçmeden ölüyor kadıncağız.BizimFidan, kumartutkunu,sorumsuzbabaylabaşbaşakalıyor.Hergecesikorkuiçindegeçiyorkızcağızın.'Acabababambenidebasarmıkumara!'diye,iştebunedenleonsekizyaşınıdoldurduğugün,evdenkaçıp bize sığındı. Severek kabul ettim onu. Dişçi bir arkadaşın yanında işe de koydum.Geceleri burada kalmaya devam ediyordu, ama biraz para kazanınca, 'Arkadaşlarla eveçıkacağım.’ dedi. Kabul ettim; onun kendi ayakları üzerinde duracak olması sevindirmişti beniAmabirörgütekatılmış.Örgütdediysem,teröristlerfilangelmesinaklınıza.Kendisigibiçaresizçocukların toplandığı bir yapılanma. Evet, hepsi de öfke dolu, evet, hepsi de isyan ediyorlaryaşananhaksızlıklara...”Birangözleridaldı…“Belkide...”Düşündüğüherneysekonuşmasınıengelliyordu. “Belki de...” Daha fazla sürdüremedi, gözleri nemlendi, alt dudağı sarktı.Ağlamayabaşladı,sessizcesicimgibiboşalttıgözyaşlarını.Sağeliyleyüzünükapatıpbirsüreöylece kaldı. Çok sürmedi toparlandı, kıpkırmızı olmuş bir yüzle kaldığı yerden devam etti.“Belki de,” dedi burnunu çekerek. “Belki de bana yardım etmeye çalışıyorlardı. Çok severdibeniFidan...Bu...BuKaraNizamdenenitle,oturduklarıbinayüzündenmahkemelikolmuştuk.Orezil kulüplerinin olduğu bina bana ait. Bunlar benim kiracım yani. Yok pahasına oturuyorlaryıllardır. Çıkarmak istedim, para yüzünden değil, bina bana lazımdı, yeni kültür merkezi için.Nizam bozuldu bu işe. Tehditler, küfürler, kapımızın önünde silah sıkmalar. Gözümüzükıramadılar tabii. Sonunda pes etti Nizam. Binayı boşaltacağına dair taahhütname verdi...DemekkiFidanonlaragüvenmemiş,kendiaklıncagözünükırmakistemişNizam’ın...Bilmiyorkibuadamlarınnekadaracımasızolduğunu.Belkidebenimyüzümdenöldüyavrucak…”Kendinidahafazlayiyipbitirmesinedayanamadım.“Yanılıyorsunuz,sizinleilgisiyok.”Anlamamıştı,sözcükleritanetanesöyleyerekyineledim.“Sizinyüzünüzdendeğil.SadeceNizam’ınmekânınadeğil.TarlabaşılılarKulübü'nedemolotofkokteyli atıldı. Barbut İhsan’ın mekânına... Size yardım etmek gibi bir niyetleri yoktu.Tarlabaşı'ndakikötüadamlarıcezalandırmayaçalışıyorlardıakıllarınca.TabiiFidan'ınçokdahaiyi bir nedeni varmış, ablasının ve annesinin intikamını almak. Kumarhaneleri yakalım diye birkarar almış olmalılar, o yüzden kendinizi suçlamayın...” Sustum, imalı bir bakış attım. “Tabiibilmediğimbaşkameseleleryoksa...”Yüzündekiüzüntüanındakayboldu,kavgacıkadınyenidençıktıortaya.“Oçocuklarıeleştirmeyin.Sizlerinyapmasıgerekeniyapıyorlardı.”Sakinbirtavırlagüldüm.“Nasılyani,kumarhaneleribizimmiyakmamızgerekiyordu?”Dahadasinirleneceğinisanıyordum,hayret,sesinintonunudüşürdü:Onların yaptıklarını ben de onaylamıyorum. Siz derken de kişisel almayın lütfen, sizitanımıyorum, birtakım polislik numaralarıyla beni kandırmaya çalışmıyorsanız iyi birinebenziyorsunuz. Karşılaştığım polislerden farklısınız. Sizden kastettiğim kumar yasak olduğuhaldebunagözyumanlar…Mafyabozuntularıyla içlidışlıolanpolislerikastediyorum.”Başıyladışarıdabiryerlerigösterdi.“Hanibenidurdurmayaçalışanomemurvardıya.HanişuadıSamiolan.KaçkeregördümonuNizam'ınyanında.Birdeahbabıvaronun,irikafalıbirpolis,adıdaZeynel.”

Düngecekarşılaştığımikimeslektaşımdanbahsediyordu.“Evet, bu ikisi görev bölümü yapmışlar. O da Barbut’un mekânından çıkmaz. Her iki kumarbabası da besler bunları. Tabii, bu ikisi gördüklerimiz, bir de perde arkasında olanlar var.Muhtemelen bunların topladığı paraları paylaşanlar… Maaşları yetmiyor, ne yapsınlardiyebilirsiniztabii...”Suçlamalarına sesimi çıkarmıyordum, ama ne düşündüğümü bilir gibi böyle ahkâm kesmesicanımısıkmıştı.“Öyledemiyorum.”diyerekkestiripattım.Öylesaçmalıkolmaz.Maaşıyetmeyenpolis,başkamesleğe gitsin. Kendi çıkarı için suça göz yuman memurun hiçbir nedeni olamaz. Haklısınız,biraz dabiz görevimizi yapmadığımız için bunlar oluyor, ama sadecepolisler değil bütün yapıbozuk.Enbaştadaşehringöbeğindebirgettooluşturulmasınaizinverenler...”Islak kirpiklerinin gerisindeki kıpırtılı gözleri, anlamak istercesine beni süzüyordu: Samimimiydim,yoksaduymakislediğisözlerisöyleyerekonukandırmayamıçalışıyordum?“Ozamangeçmişegitmemizgerek.VarlıkVergisi ilanedildiği günlere,6-7Eylül olaylarına...Bubinalarıngerçeksahiplerinisürdüğümüzoacımasız,outançdoluzamanlara...”“Haklısınız,” dedim onu bir kez daha şaşırtarak. “Bu ülkenin geçmişi yağmalar, sürgünler,ölümlerledolu.Tıpkıötekiülkelerintarihigibi.Sabahakadarkonuşsakbitmez,üstelikçözümdebulamayız, oysa çözebileceğimiz iki cinayet var. Bana yardım ederseniz hiç değilse bucinayetlerinkatilleriniyakalarız.”Nediyeceğinibilemedi,artık,itirazetmeyecekdiyedüşünüyordum.“Yakalarsanız ne olacak?” diye söylendi “Fidan'ınki zaten belli. Ama göreceksiniz, nefsimüdafaadeyipaltı ayda çıkartacaklar o katili...Engin’egelince, beni taş kalpli biri sanmayın,amarezilintekiydi,ölmeseydi,eminimobaşkalarınıöldürürdü.”“Bizimdeoyöndekuşkularımızvar.Üstelikkonudasizsiniz.”Nekorkuneöfke,sadecemerakvardışimdigözlerinde.“Evet,siz...Engin'inevindekigizlikasadabubinanınkrokisinibulduk.”Kumralkaşlarıçatıldı.“Krokimi?”“Çizimleramaayrıntılıçizimler...Binayaneredengirilir,neredençıkılır,arkadakiserviskapısı,pencereler,hangilerininönündedemirkorkulukvar,hangilerindeyok,yangınmerdiveninerede?”Enküçükbirendişebilebelirmediyüzünde.Tahmin ediyordum zaten.” Buruk gülümsedi. “Ama ne yalan söyleyeyim, bir ara Kara Nizamdenenherife inanırgibiolmuştum.Oezik tavırları,kırıkTürkçesi,belkiçirkinliği...Onundabirtürkurbanolduğunusanmıştım.Başkaçaresiolmayanbiri...”Başımlaonayladımsözlerini.“Evet,bugünbendekonuştumKaraNizam’la.Merhametli,anlayışlıbiriymişgibigörünüyordu.Çirkin, ama vicdanlı biri. Belki o da kendincemerhametli olduğunu düşünüyordur. Ama birkaçsaatsonrayeğenlerindenbiri,acımasızcabirgençkızıöldürdü.Eminimilkcinayetidedeğildi.”Sıkıntıyla iç geçirerek arkama yaslandım. “Kişilerin iyi ya da kötü olmasıyla ilgisi yok bunun.

Yeraltı âleminin kendi kuralları vardır. Bunların başında da acımasızlık gelir. Korku salmayanadamasaygıduymazlar...Onlariçinacımasızlıkenbüyükerdemdir.Sadecebunedenlebile,obinayı size vermek istemeyebilirler. Binadan vazgeçseler de bunu size bir şekilde ödetmeyiplanlayabilirler. Etrafa yaydıkları korku dalgası etkisini yitirmesin diye. Bence o kroki boşunahazırlanmadı...”Kafasıkarışmıştı,istediğimkonuyuöğrenmekiçineniyizamandı.“Peki,buEngin'insizinlekişiselbirmeselesivarmıydı?”Anlamsızbulmuştusorumu:“Kişiselmeselesimi?Yoo,niyeolsunki?Almanya'danmı,İsviçre'denminegelmiş.Evet,KaraNizam’ınyeğenlerindenepeycefarklıydı...Olumluanlamdadeğil.Dahauzlaşılmaz,dahasoğuk,daha iğrenç... Evet, yakışıklı bir adamdı… Şu küstah yakışıklılar var ya, onlardan... Bazıkadınlar bayılır böyle tiplere... Çapkınmış zaten... Ama onun gözü kadınlarda değil,yükseklerdeydi. Sanki Kara Nizam'ı idare eden oymuş gibi gelirli bana... Belki de Nizam’ınyerinegeçmeyiplanlıyordu.”Barbutİhsan’ınsözlerininNazlıtarafındandilegetirilmesidikkatedeğerdi.“YaniEngin'ipatronumuöldürttüdiyorsunuz?”“Yoo... Öyle demek istemedim.” Tuhaf tuhaf bakıyordu. “Siz polislerin ne kadar ilginç birdüşüncetarzınızvar.Engin'ikiminöldürdüğünübilmiyorum.KaraNizamolabilirmi?Belki,amaokadarçokdüşmanıvardıki...Hakikatenhiçbirfikrimyok...”“ŞubinameselesikonuşulurkenEngindegelmişmiydi?”“Tabii,başındanberi işin içindeydi.Bizimle ilk konuşandaoydu.Beni telefonluaradı.Soğuk,ama kibar bir tavırla; ‘Bu işten vazgeçin, size başka bir bina bulalım,’ dedi. Ben de. 'Sizkendinize başka bina bulun.' dedim. 'Böyle konuşmanız sizin için iyi olmaz.' dedi. 'Tehdit miediyorsunuz,’ dedim. 'Sadece uyarıyorum. Tek başınıza bir kadınsınız,’ deyince benim tepemattı. Bağırıp çağırdım, sonra da telefonu suratına kapattım. O akşam kapının önünde silahsıkıldı, ertesi günalt katların pencereleri kırıldı.Sabah kalktığımızda kapınınönündebir kediölüsü bulduk. Zavallı kedicik, kurşunla vurmuşlardı başından... Bizi korkutacaklarınısanıyorlardı…Baktımolacakgibideğil,topladımçocukları...BastıkÖztarlabaşılılarKulübü'nü.”Yaramaz bir kız çocuğu gibi kıkırdadı: “Şaşkınlıktan o kocaman dilini yutacaktı Nizam.Doğrudanonunlakonuştumzaten. 'Bizimleuğraşmayın,’dedim.Önceyaptığınız işeçoksaygıduyuyorumfilangibilerdenyalanlarsöyledi,sonrapazarlıkyapmayakalktı.Sizebağışyapayımbu binadan vazgeçin demeye getirdi. Kabul etmedim tabii, sonuçtu on ay içinde binayıboşaltacağını taahhüt eden bir yazı verdi noterden... Ama vazgeçmemiş demek ki...” Yinesustu,sorudolugözlerinibanadikti. “Peki,yanılıyorsak…Bulduğunuzkrokieskidenkalmışsa.Bizegözdağıvermeyeçalıştıklarıgünlerden...Olamazmı?”Mümkündü,amaeminolmaklazımdı.“Bilemiyorum.” dedim bakışlarımı kaçırmadan. “Olabilir, ama Fidan’ın öldürülmesi degösteriyorki,binakonusundaadamlarfazlahassas.Dikkatliolmaktayararvar.”Oandaaçıldıkapı,pembeeşofmanlar içindeufaktefekbirkadıngirdi,makyajsızhaliylebilegüzel görünüyordu... Kara gözleri dumanlıydı, uykudan yeni uyanmış olmalıydı. Beni görüncehayalkırıklığınauğramışgibitoparlandı.

“Pardon,”dedibirkadıniçinfazlakalınbirsesle.“MisafirinmivardıNazlıAbla?”Hayır, kadın değil bir travestiydi kapıda dikilen. Yüzü öyle ince, çizgileri öyle uyumluydu ki,konuşmasakadınolmadığınıanlamamçokzordu.“EvetAyşencim,birşeymisöyleyecektin?”İyiceçekingenleştigençtravesti.“Karşıodadakiçocuklarkonuşuyorlardı...Biriöldürülmüşgaliba...Merakettim...”MetinbirtavırlaaçıkladıNazlı.“Teşekkür ederim Ayşencim... Fidan diye bir kızcağız... Burada kalmıştı, bizimçocuğumuzdu...”“Başın sağ olsunNazlı Abla.”Bakışları yine bana kaydı. Artık utanmıyordu, kara gözlerindebellibelirsizbirkuşkuvardısadece.“Herşeyyolundadeğilmi?”NedüşündüğünüanlamıştıNazlı.“Yolunda, yolunda... Ama madem indin, su koymuştum ocağa çay için... Kaynamıştır, sanazahmetbizeservisyaparmısın?”HamaratbirkadıngibiiştahlandıAyşen...“Tabiiyaparımablacım,derhal.”ArkasındanşefkatleseslendiNazlı.“Çaypoşetlerirafınikincisırasında,şukurabiyelerdendegetirirsenminnettarkalırız...”

“YeniDinimizveTapınmaRitüelleri”

Çayınburuksıcaklığı,ağzımdaaşinabir tatbırakarakbütünbedenimeyayıldı.Nazlı’ya itirafetmesemdebubinayagirdimgireliilkkezısındığımıhissediyordum.“Şunlardan da alın Nevzat Bey.” Sehpanın üzerinde, sarı tabağın içindeki kurabiyelerigösteriyordu.“Enfestir,bütünmalzemeorganik...”Kamım toktu, ama kırmamak için bardağımı sehpaya bırakırken kurabiyelerden bir tanealdım.Sahidendelezzetliydi“Sizmiyaptınız?”Gözleriazöncegüzeltravestininçıktığıkapıyakaydı.“Yok canım, Ayşen yaptı,” dedi gurur yüklü bir sesle. “Bizim buradakilerin hepsi çokmaharetlidir.Birbenimelimdengelmezböyleşeyler.Annemçokbecerikliydihâlbuki.Mutfaktaokadaraşçı,hizmetçivarken,hiçüşenmezkendielleriyleyapardıkurabiyeleri,poğaçaları...”Ailesindenbahsetmişkenonunhakkındadahafazlabilgialmafırsatınıkaçırmakistemedim.“Annenizsağmı?”İncebirkederyalayıpgeçtiyüzünü.“Neyazıkkihayır, onyıl öncekaybettimonu,dört yıl sonradababamı...Kardeşim filandayok.” Acısını kabullenmiş bir insanın kalenderliği hissediliyordu sesinde. “Ama bol miktardakuzenvar.Kız,erkekdüzinelerce...İnsanınüçteyzesi,beşamcasıolunca...Onlarınçocukları...Çok yakın değiliz. Bana deli gözüyle bakıyorlar... Başları sıkışınca ararlar, paraya ihtiyaçduyunca...”“Sahi,”dedimetrafagözatarak.“Neylegeçiniyorsunuz?Buranıngiderleriepeycefazlaolmalı,üstelikyenibirmerkezdahaaçmayıdüşünüyorsunuz...”Çayından bir yudum aldıktan sonra, uzun uzun süzdü beni. Hayır, kuşku yoktu gözlerinde,aksinenerdeyseeğlencelibirifadeylebakıyordu.“Hadi itiraf edin.” dedi sonra öne doğru eğilerek. “Bu işlerin arkasında bir örgüt arıyorsunuzdeğilmi?”“Yokcanım,neredençıkarıyorsunuz.”diyerektoparlandım.“Sadecemeraktansoruyorum.”İnanmadı elbette, çayından bir yudum daha içti; kocaman bir yudum. Sanırım sıkı bir çaytiryakisiydi.“Önemli değilNevzatBey, benimsaklayacakbir şeyimyok.Gayrimenkul...Babamdankalandaireler.Silivri'de,Çatalca'daaraziler...İstersenizFıratBey'lebuluşturayımsizi,odahaayrıntılıanlatır... Benim para işlerine o bakar... Namuslu adamdır, benden daha titiz. Kuruş vergiborcumuzyoktur,muhtemelendevlettenalacağımızvardır.Odereceyani...”Susturmasamdahadaanlatacaktı.“Lütfen,yanlışanladınız.Sizinticarianlamdayasadışıbirşeyyapacağınızızannetmiyorum...”

“Ticari anlamda...” diye dokundurdu. “Ama protesto eylemleri olunca iş değişir diyorsunuz...”Hayır dememe fırlat vermeden sürdürdü. “Hadi Nevzat Bey, beni ilk gördüğünüzden beribeyninizikemirenkuşkuyudilegetirinartık.Fidan'ınmensupolduğuörgütünbenimlebağlantısıolduğunu düşünüyorsunuz. Belki de o örgütü benim kurduğumu, öyle ya, bir kadın niye böyleişleryaparkitekbaşına?HemdeTarlabaşıgibitehlikelibiryerde?”Söyledikleriaklımagelmemişdeğildi,amareddettim.“Bilemiyorum,kendinizegörebirnedeninizvardırmuhakkak.”“İyi hissetmek,” dedi geniş omuzlarını silkerek. “Evet, başkalarına yardım edince kendimi iyihissediyorum.Birdegalibabuinsanlarıseviyorum...”Artıkbirbirimizealışmıştık,birazcıkaykırıgitmektenzarargelmezdi.

“Hâlbuki o insanlardan değilsiniz. Varlık içinde büyümüşsünüz. Muhtemelen çok iyi bir eğitimalmışsınızdır...”“İyieğitimnedir?”dediönemsemezbirtavırla.“Sizibaşarılıyapanbirokulsürecimi?İyideobaşarı mutsuzluk getiriyorsa kime yararı var? Yok, ben o tür eğitimlere inanmam. Tamam,kastettiğinizkolejdeokumaksaevet,öylebiryerdeokudum,üniversitedebitirdimamaşusondörtyıldırTarlabaşı’ndaöğrendiklerimihiçbiryerdeöğrenemezdim.”Buraya gelmeden önce neler yaşamıştı acaba? Varlıklı bir kadındı, ama hiç de kolay birhayatı olduğunu sanmıyordum. Alkolik mi olmuştu, belki de uyuşturucu kullanmıştır bir süre.Birden sigara içmediğini fark ettim ve nedense çok şaşırdım. Niçin onun sigara tiryakisiolacağınıdüşünmüştümki?Nazlı'yabenzeyenbütünkadınlar sigara içiyordudaondan...Öylemiydigerçekten,yoksameslekibirönyargımıydı?“Burası gerçek bir okul Nevzat Bey.” diye anlatıyordu düşündüklerimden bihaber olan Nazlı.“Yokluğun, rezilliğin, sefilliğin içinden yükselen bir okul. Burada hakiki insanı değil, insanınhakikatini görüyorsunuz. Sadece başkalarının hakikatini değil, kendinizinkini de. Evet, benburada,hiçbiryerdeolmadığımkadarmutluyum.”Bakışlarımmasanın arkasındaki duvarda asılı olan pala bıyıklı, gençten adamın fotoğrafınakaydı.AnındafarkettiNazlı.“Ofotoğrafıboşverin,”dedimerakımıiyicekamçılayarak.“Hadiartıkdilinizinaltındakibaklayıçıkarıverin,hadişuörgütüsorunbana...”Oyunubirsüreonunkurallarıylaoynamaktayararolabilirdi.“Tamam.” dedim yeniden çay bardağıma uzanırken. “Nasıl bir yapılanma Fidan'ın mensupolduğubuörgüt?”Sorumuyanıtlamadanönceodabardağınıelinealdı.“Örgütdemekbiledoğrudeğil.Birdernek...Adıbilebirtuhaf.Salı...”Çaybardağıelimdekalmıştı.“Salımı?”“Evet.SalıGrubu...Şudirenişihatırlıyorsunuzdur.GeziParkı’ndanbahsediyorum.Odireniş28Mayıs Salı sabahı başlamıştı. İşte bu dernek adını o günden alıyor. Anlamlı ve çokmasumbence,Toplantılarınıdahepsalıgünleriyapıyorlar.”

“Neyapıyorlarmışbutoplantılarda?”Yanıtlamak için acele etmedi, çayından bir yudum aldı, bunu fırsat bilip ben de bardağımıdudaklarımagötürdüm.“Ne yapacaklar? Konuşuyorlar. Dünyada olup bitenler, ülke sorunları, şehirde yaşananlar...Doğru,çoğusolcu...Aslındahemçevrecihemsolcu.Kürtlerdevararalarında,anarşistlerde.Anarşistdediysem,silahlıçocuklarfilandeğilbunlar...Otürdenşiddetekarşıhepsi...”“Öyle diyorsunuz ama molotof kokteyli atmak da bir şiddettir.” Elimdeki bardağı sehpanınüzerinebıraktım.“İnsanlarıöldürebilir,hemdeyakarak...”Bakışlarını kaçırdı, çaybardağını sehpanınüzerine koydu.Geri çekilirken, “Haklısınız.” dediendişeli bir tavırla. “Bu işi nasıl yaptılar bilemiyorum. Gezi Direnişi'nde polisin acımasızsaldırılarında bile molotof kokteyli kullanmamıştı bu çocuklar...” Yine duraksadı, gözleriyüzümdekaldı.“BuişiSalıGrubu'nunyaptığındaneminmiyiz?”Ellerimiyanaaçtım.“Başka kim olabilir?” Kısa bir sessizliğin ardından sordum. “Başka bir örgüt mü vardiyorsunuz?”Sözlerimhoşunagitmemişti,kollarınıkavuşturupkoltuğayaslandı.“Sanmıyorum,başkahangiörgütolacak?”İnatlaşmanınmanasıyoktu.“FidannasıltanışmışbuSalıGrubu'yla?”Hiçduraksamadanyanıtladı.“Bilmiyorum,amailkduyduğumdabirazkaygılanmıştım.”Birtüritirafmıydıbu?“Kaygılandınız,”diyetekrarladımüstünebasabasa.“Neydisiziendişelendiren?”“Yok, yok düşündüğünüz gibi değil.” Bakışları sehpanın özerinde yarılanmış çay bardağınakaydı,amauzanıpalmadı,banadöndü. “Ben,örgüt fobisiolanşuaptallardandeğilim.Aksineherinsanenazbirdüzineörgüteüyeolmalı.Devletinbukadargüçlüolduğubirmemlekettebireyinkendinibaşkatürlüsavunmaşansıyok.İnanın başımıza ne geliyorsa insanların örgütsüz olmasından geliyor. Benim karşı çıktığım,yeterince okumadan, anlamadan, dinlemeden kendini siyasi bir örgüte adamak. O yüzdenkaygılandım.SalıGrubu’nu tanımıyordumçünkü.ÜstelikFidançokgençti.Endeliçağındaydı,hiçdüşünmedenkendiniateşeatacağıdönemde...”“Fidan'lakonuşmadınızmıbukonuyu?”“Konuştum,hemdedetaylıolarak.'Beneylemlerekatılmıyorumabla.’diyeyeminetti.'Sadecekitapokuyorum,seminerleregidiyorum,'dedi.Yinede iknaolmadım.Birkeredebenkatıldımseminerlerine. Şimdi bile çok iyi hatırlıyorum. Yeni Dinimiz ve Tapınma Ritüelleri'. Matrak birkonuydu.”Dindeneredençıkmıştışimdi?“Kapitalizmden söz ediyorlardı.” diye açıklık getirdi. “Naif bir yorum tabii. Yeni din dedikleri

paraydı, tapınma derken ticareti, tapınak olarak da alışveriş merkezlerini kastediyorlardı.İstiklal’dekiDemirörenalışverişmerkezinden.GeziParkı’nayapmayıdüşündükleriamatepkilersonucuyapamadıklarışuiğrençbinadansözediyorlardı...Elbetteyerdengöğekadarhaklılardı.BiliyormusunuzAvrupa'daençokalışverişmerkeziinşaedilenşehirburası.Pekiçocuklarımızınnefes alabileceği kaç parkımız kaldı? Kaç yeni müze açıldı? Kaç yeni kültür merkezi? Bu,sadecebirbinayapımıdeğilNevzatBey,bir yaşambiçimidayatması.Nasıl kiOsmanlılarbukentialdıklarındakülliyelerkurduysa,uluslarötesişirketlerdekendiamaçlarınaulaşmakiçinbutür merkezler açıyorlar. Bilirsiniz, külliyeler; camileri, medreselere kütüphaneleri, hastaneleri,konuk evleri, alevleriyle bir tür kültürel hizmet kurumlarıydı, oysa markaların, alışverişmerkezlerinin tek derdiyse para ve daha çok kâr. İstanbul'un tarihiymiş, kültürüymüş,güzelliğiymiş kimsenin umurunda değil. Durmadan turistik oteller yapıyorlar, çirkin köprüler,iğrenç gökdelenler... Tek dertleri daha çok rant, daha çok vurgun, daha çok avanta... SalıGrubu'ndaki çocuklar buna karşı çıkıyorlardı işte. Ama o toplantıda hiç kimse bu binalaramolotof kokteyli atalım demedi. O yüzden bu çocukların böylesi bir eyleme kalkışmalarınıanlayamıyorum... Fidan'ın bu işi benim için yapmış olabileceğini de bu nedenle düşündümzaten.”Sustu,acıylabaşınısalladı.“Neolursaolsunişte,gittikız…”Yeniden kedere kapılmasından, konuşmamızın kesilmesinden korktuğum için tansiyonundüşmesineizinvermedim.“BelkideSalıGrubu'ndaşiddetyanlısıbirhizipvardır.Nehileyim,derneğinyaptıklarınıyeterlibulmayan,daharadikalkişiler.Bazıaşırıtipler.Varmıydıöylebirileri?”Hiçbeklemediğimbirtepkigösterdi:“Sakınbendenisimfilanistemeyin!”Sesidebakışlarıdauzlaşmazdı.İşaretparmağınıyüzümedoğru öfkeyle salladı. “Sakın Nevzat Bey! Sakın bana böyle sorular sormayın. Ben muhbirdeğilim.BuradasadeceFidanhakkındakonuşuyoruz.Molotofukimattı,onubilmem.Tahmindebulunupsuçsuzçocuklarınbaşınıdayakamam.Sorumlularıbulmaksizinişiniz...”Ruh hali bu kadar hızlı değişen birini tanımamıştım daha önce. Nazlı’yla konuşurken çokdikkatliolmalıydım.“Yanlışanladınız,”diyeçarkettim.“Aslınabakarsanızmolotoflarıkiminattığınıbulmakbenimişimdedeğil.Bizsiyasiipolisdeğiliz,cinayetmasasındaçalışıyoruz.AmaFidan'ınölümündekihakikatibulmakiçin,yanındakiarkadaşlarınınifadesineihtiyacımızolacak.Oyüzden...”Yanlışyoldaydım,yenidenparladı.“İyiya,bulunozamanFidan’ınyanındakileri...”Hayır,aslatavizvermeyecekti.“Tamam,sakinolun.”Gülümsedim.“Sizdenisimistediğimfilanyok.Sadecedurumuanlamayaçalışıyorum.”Cevapvermeyetenezzülbileetmedi,küskünbirtavırlabardağınauzandı.Bendeonauydum,amaçaydahasıcaktı.Sadeceküçükbiryudumalabildim.Yinegülümsedim.Tınmadıbile,artıkbana bakmıyordu. Bardağı sehpaya bıraktıktan sonra yukarısını işaret ettim. Üst katlardayatakhanemivar?”“Ne?”Eskimeyebaşlayangülümsememitazelediktensonrayineledim:

“Yukarıdadiyorum,yatakhanemivar?”Niyesormuştumkişimdibunu?Yinetersleyecekzannettim,yapmadı.“Yatakhanedeğil odalar,” dedi gönülsüzce.Sustu, amauzun sürmedi.Sanki görecekmiş gibibaşınıkaldırıptavanadoğrubaktı.“Kadınlariçinayrı,çocuklariçinayrı,translariçinayrıyatakodaları...Dershaneler,atölyeler,kütüphanedeyukarıda...Burasıbirsığınmayerideğilelbette,ihtiyacı olan insanları eğitmek, mümkün olursa iş bulmalarını sağlamak istiyoruz. Tabii buaşağılıktoplumizinverirse.”Yinesertleşmeyebaşlamıştı,galibasonundakapıdışarıedecektibeni.“Evet,aşağılık,rezilinsanlarladolubutoplum.”Sesiazarlargibisertçıkıyordu.Hiçaldırmadananlayışlıbiradamınuysalgözleriyledinlemeyisürdürdüm.“Azöncegelenarkadaşvardıya...Ayşen.Fahişelikyapmamak içinelindengelenherçabayıgösteriyor. Sokaklarda midye dolma satmaktan tutun da atölyelerde kumaş biçmeye kadardenemediğiişkalmadı.Amainsanlaronurahatbırakmıyor.Kendilerigibideğilya,onuahlaksızzannediyorlar. Hâlbuki onlardan çok daha namuslu bir insan. Üstelik hepsinden daha cesur.Sadece cinsel tercihi farklı. Farklı bir hayat yaşamak istiyor zavallım. İzin vermiyorlar. Seksişçiliğinden başka bir hayat hakkı tanımıyorlar. Sonra da travestiler fahişelik yapıyor diye linçetmeyekalkıyorlar...”Sankikavgaedergibibakıyorduyüzüme.“Neyazıkkisizinmemurlarınızdahiçiyidavranmıyorlaronlara.Pislikgibiyaklaşıyorlar,heransuç işleyecek potansiyel suçlu gibi, işte biz, bu insanlara kucak açıyoruz, yeni bir hayatabaşlayabilsinlerdiye.Tekonlaradeğilelbette, ihtiyacıolanherkese,amaçocuklarvekadınlarönceliğimiz.Yaşlandığı içinsokağaatılanseks işçileri,uyuşturucukullanançocuklar,evsizler...Ama Fidan’ın babası Yakup gibi sorumsuz adamlara yardım etmeyi düşünmüyoruz mesela...Onlaradakumara izinverendevletbaksınbirzahmet...Evet,böyledebirayrımcılığımızvar.Bizim için önemli olan kadınlar ve çocuklar... Ama özellikle de kadınlar... Tarlabaşı’ndakadınlarındurumukorkunç...”Bütünosuçlayıcıtavırlarınıhoşgörerek,sakinbirşekildeonayladım.”Biliyorum...Beşyılgörevyaptımburada.”Sanki bütün bu kötülüklerin sorumlusu benmişim gibi deminden beri bağırıp çağırmasınınkarşısındagösterdiğimsoğukkanlıtavıretkilemiştionu.“Öyle mi?” Merakından değil, duyarsız kalırsa daha büyük bir ayıp etmiş olacağındansoruyordu.“Nezaman?”“Yediyılönce...Sizozamanyoktunuzdeğilmi?”Yapmacıkbirifadeyleyüzünüburuşturdu.“Yoktuk, dört yıldır buradayım ben...” Öfkeli ruh halinden tamamıyla sıyrılmıştı. “O haldeburadakiinsanlarıtanırsınız.MeselaCemaldiyebirivar...Eskikabadayılardanmış...”“JantiCemal'idiyorsunuz,tanırım.Yoksaonunladamısorunyaşadınız?”Rahatbirgülümsemeyayıldıgenişyüzüne.

“Yok canım, Cemal Bey iyi bir insan. Şu bina meselesinde de Kara Nizam'a karşı bizidesteklemişti.”Hoşumagittibunuduymak.“JantiCemalfarklıdır...”Birden başka bir ihtimal geldi aklıma. Bu bizim Janti'nin Nizam’la bilmediğim bir husumetimivardı acaba? Nizam'a karşı Barbut'u savunuyor, hiç tanımadığı bir kadına destek veriyordu.Cemal’itanımasamburnumapiskokulargelecekti.“Evet,sankiCemalBeyhakkındabirşeylerdahasöyleyecektiniz.”“İyiadamdır,”diyerektoparladım.“Herkeseyardımeder.Siznasıltanışmıştınız?”“Bir tanıdık aracılığıyla. Kâzım Abi... Cemal Beyle birlikte hapis yatmışlar, sıkıyönetimdöneminde.”Anlamakistercesinebaktığımıgörünceayrıntıyagirmeklesakıncagörmedi.“KâzımAbi sendikacıdır.DİSK'in yöneticilerinden.CemalBey'le aynı koğuşta kalmışlar. BenTarlabaşı’ndabirkültürmerkeziaçacağımdeyinceCemalBey'iaradı.'Bizimkızıkolla,'diye.Nezamanbaşımızsıkışsasağolsun,hızırgibiyetişiryardımımıza.”Cemalkonusunudahafazlakurcalamanınanlamıyoktu,bardağımdakisonyudumudaiçtiktensonradoğruldum.“ÇayiçinçokteşekkürederimNazlıHanım,sizitanımakgüzeldi.”Yinekuşkuylakısıldımenekşerengigözleri.“Benim için deöyle.”Ayağa kalkmıştı. “Tabii, hakkınızdadüşündüklerim yanlış değilse.”Eliniuzattı.“Fidan’ınkatilininserbestkalmasınaizinvermeyeceksinizdeğilmi?”“Meraketmeyin,adaletingerçekleşmesiiçinnegerekiyorsayapacağım.”dedimelinisıkarken.“Sizitanımamışolsaydımdaaynısınıyapardım.”

“Tamyedielateşelmişlerkıza”

Fidan’ın cılız cesedinin olduğu yerde şimdi insan siluetinde bir boşluk vardı. Rüzgârınuçuşturduğu karların yer yer beyazlıklar oluşturduğu insan bedeni görünümünde bir boşluk.Sokaktenhalaşmıştı;negirişçıkışlarıtutanekipotoları,neüniformalıpoliskalabalığı...SadeceOlay Yeri İncelemenin bir türlü alışamadığım giysileri içindeki üç kişilik ekibi. Onlar datoparlanmaya başlamışlardı bile. Adamlarından birkaç adım geride yine şehvetle sigarasınıtüttürüyordu Şefik. Öztarlabaşılılar Kulübü’nün önünde dikiliyordu benimkiler: Elindeki poşetigösterereksakinsakinbirşeyleranlatıyorduZeynep,Ali'ye.Kimsefarketmemiştiyaklaştığımı,bir bakışın ağırlığını hissettimüzerimde.Sokağınöteki ucundabir gölge kıpırdandı, gözlerimikısarak baktım. Şu tuhaf yazarın gülümseyişini görür gibi oldum, tüm suratına yayılan güyasamimi o sırıtışı, karanlıkta ışıldayan beyaz dişlerini. Ne yapıyordu bu, bizi izlemeye kadarvardırmış mıydı işi? Öfkeyle üzerine yürüyecektim ki, görüntü kayboldu. Evet, Şefik'insigarasından yükselen dumanlar gibi gecenin karanlığına karışıvermişti. Dikkatle etrafı taradıgözlerim, hayır, ne yazar ne de o pis sırıtışı vardı sokakta. Göz açıp kapayıncaya kadarnereye gitmişti bu adam böyle? Halüsinasyon mu görmeye başlamıştım yoksa? Olabilirdi,yorgunluk,belkidealkolünetkisi.Yokcanım,ne içkisi,dahaFeraye’denayrılırkenayılmıştım.Sahi, biz meyhaneden ayrılırken ne yapıyordu o yazar. Ne yapacak, şair arkadaşıyla kafayıbuluyordu. Biz çıkarken el bile sallamıştı arkamızdan. Hemen peşimize düşmüş olamazdı ya!Olsaydıfarkederdikzaten,iyidehayalmigörmüştümyani?Başkabiraçıklamasıyoktu.FerhatÇerağ Kültür Merkezi'nden ayrıldığımdan beri izleniyormuşum duygusu vardı zaten içimde.“Polislerparanoyakolur.”demezmiydirahmetlibabam?“Nevzat...Nevzat...”Şimdidegaiptenseslerduymayabaşlamıştımişte.YinekarlarlakaplıboşsokağıgöreceğimdiyerekgeldiğimyönebaşımıçevirincesiyahşapkasınınaltındanışıldayangözlerlebakanJantiCemal'lekarşılaştım.“Cemal,senmisin?”“Benim ya.” dedi kocaman bir gülümsemeyle. “Deminden beri sesleniyorum ardından,duymuyorsunyahu!”“Kusurabakma,dalmışım.”Kusurabaktığıfilanyoktuzaten,kollarınıaçarakyaklaştı“Şükürkavuşturana.”“Şükür,şükür...”Dostça sarıldık. Kalın kaşe kumaştan siyah paltosu, kırmızı kaşmir atkısı tütün kokuyordu.Heraltıaydabir,“Bırakacağımbumereti,”dediğihaldesigarayıhâlâterkedememiştidemek.“Neyapıyorsungeceninbusaatinde?”Sorumutamamlayamadımbile;sesimkarlısokağınkaranlıkduvarlarınaçarparakgeridöndü.Bukarşılaşmabirrastlantıdeğildi.“Sahi seninburadane işinvar?”Sesiminyüksekçıkmasınaengelolamadım. “Yoksabenimi

takipediyordun?”Olduğuyerdedonakaldı,yaşadığıderinhayalkırıklığıkaranlıktabilehissedilebiliyordu.“NediyorsunNevzat?”“Bilmem.”diyesöylendim.“Demindenberiarkandanseslenipduruyorumdediğinegöre...”Alınmıştı,amayinedeefendiliğinibozmadı.“Günahımı alıyorsun.” Siyah deri eldivenin içindeki eliyle bir yerleri gösterdi. “Şuradaduruyordum.Netakibindenbahsediyorsunsen?”“Niyeduruyordunorada?Neyibekliyordungeceninbiryarısı?”Usulcaindirdielini.“Neyiolacak,senibekliyordum.Cinayetiduyuncageldim.”Okadarsakin,okadarnormalkonuşuyorduki,iyicesinirlendim.“Kimdenduyduncinayeti?”Suçlayansestonumarağmenuzlaşmayolunuseçti.“Burası bizim semtimiz Nevzat.” dedi içten bir sesle. “Sokakta bir kedi çiğnense, bir camkırılsahaberimizolur.”“Ammaişha...”diyesöylendim.“HerkesaynıcümleyikuruyorkardeşimbuTarlabaşı'nda...”Işıltılıgözleriiriiriaçıldı.“Başkalarıdamısöyledi?”“Başkalarıdeğilcanım.Beyoğlu'ndanarkadaşların,önceBarbutİhsan,sonraKaraNizam...”Abartılıbirkahkahakoyuverdi.“Vay şerefsizler, demek onlar da aynısını tekrarladılar...” Gülüşü dudaklarında sönerkenaçıkladı.“Agâhsöylerdibulafı.Nebennedeötekiler,sözünsahibirahmetliÜşengeçAgâh’tır.Tanırdındeğilmionu?”Yusyuvarlak bir adam canlandı gözlerimin önünde; kaşsız, kirpiksiz bir surat, tombul kırmızıyanaklar, minicik bir çene, cin gibi bakan kara gözler. Bir hamamda öldürülmüştü, kafasınanaylon torbageçirilipboğularak.Eşcinselcinayetiolduğundanbahsedilsedeoyöndebirbulguyoktu. Belki de hasımları Agâh'ı itibarsızlaştırmak için öyle bir dedikodu yaymışlardı. Katilzanlısıgençtenyakışıklıbirçocuktu.Agâh’ınhamamdakendisinesarkıntılıkyaptığını,sinirlenipadamı boğduğunu söylüyordu, ama gerçek bu değildi, incecik bilekleriyle o oğlanın Agâh’ınbaşınanaylonbir torbageçiripboğmasımümkündeğildi.LakabındandaanlaşılacağıgibiağırbiradamdıAgâh,hareketetmeyisevmez,oturduğuyerdenkalkmayıistemezdi.Fakatbiröküzkadargüçlüydü.Zaten ilkvukuatıdagençkenbir tokatlaöldürdüğüyaşlıbiravukattı.Böylebiradamla başa çıkabilmek için en az üç kişi gerekiyordu. Hem de en güçlü kuvvetlilerinden...Fakatcinayetmahalliiyitemizlenmişti,nebiriznedeipucu.Olayıgörentekkişiise,şimdiadınıhatırlayamadığım, katil olduğunu söyleyen o güzel çocuktu. Sonra çocuğu hapishanedeşişledilerzaten.AmaAgâh’ınkatillerihiçbirzamanbulunmadı.Galata'yadadananbiruyuşturucuçetesinden bahsetmişti o zamanlar Janti Cemal... Çünkü Agâh da ekstasi işindeydi. Bumeselenin arkası gelecek diye kaygılanmışım, karşılıklı ölümler sürecek gibi görünüyordu,olmadı. Para her âlemde, her zaman daha değerliydi. Agâh’ın adamları anlaştılar uyuşturucu

çetesiyle...Muhtemelensemtibölüştüleraralarında…Agâhda tıpkıkurbanlarıgibivakitsizbirölümlenoktalamıştıömrünü.“Tanırdım tabii.” dedim, ama aklım, pahalı paltosunun içinde dikilen Beyoğlu'nun bu en eskikabadayısındaydı.“Pekmatahbiradamdeğildi.Uyuşturucuişindeydideğilmi?”Yüzügölgelendi.“Öyleydi...Çok ikazettim,amabenidinlemedi,ölümüdeosebeptenolduya...N'apacaksın.Mukadderat.Öyleyadaböylehepimizingideceğiyer...”“Amabazılarıerkengidiyor.”dedimiğneleyicibirtavırla.“Çokerken...”Arkadaşındanbahsettiğimisandı.“Maaleseföyle...”“Agâh'tandeğil.”diyeçıkıştım. “İkisaatöncekurşunlanankızdanbahsediyorum.Fidan'dan...Barbut İhsan’ın mekânında, annesini, kız kardeşini, her şeyini kaybeden kızdan… Sonra daKara Nizam'ın yeğeni olan bir puşt tarafından kurşuna dizilen gencecik bir kızdan... O kız,Agâh’ınyarıyaşındabiledeğildi.”OmuzlarıdüştüCemal’in...“Benim ne kabahatim var Nevzat?” Gerilmeye başladığında hep yaptığı gibi, sağ eli kırçılbıyıklarınauzanmıştı.“Benimbukepazeliklerlehiçbiralakamyok.”Birdeböylesüttençıkmışakkaşıkhavalarıyokmu,iştebuçıldırtıyordubeni.“NiyeburadasınozamanCemal?Sabahniyearadınbeni?NiyeBarbutİhsan'avardımetmeyeçalışıyorsun?” Ardı ardına aldığı yumrukların şiddetiyle serseme dönen bir boksör gibişaşkınlıkla bakıyordu yüzüme. “Ya şimdi.” diye sürdürdümazarlamayı. “Şimdi deKaraNizamiçinmigeldinburaya?Yeğenininnefsimüdafaayaptığınısöylemeyemi?”“YapmaNevzat.”Sesititremeyebaşlamıştı.“Hiçmitanımadınbeniyahu?”Bir an, çok mu yüklendim diye geçti aklımdan, ama sadece bir an, sonra kurtuldum buduygununyükünden.“Tanıdığımızannediyordum.Fakatyirmidörtsaatiçindeyaşadıklarımkafamıkarıştırdı.Evet,yirmidörtsaatteTarlabaşı’ndaüçkişiöldü. İkiönemlizanlıvar: İhsan’laNizam.Vesen ikisiyledeirtibatlısın.Birterslikyokmubuişte?N’oluyorCemal?Banaanlatmadığınnelervar?”Hafifçesarsılırgibioldu.“SendengizlediğimhiçbirşeyyokNevzat.Haklısın,dışarıdanbakıncaşüpheuyandırıyor.Amaölmüş anamın üzerine yemin ederim ki benim bu cinayetlerle hiçbir alakam yok. Bu işleribıraktımben.”Geriadımatmayaniyetimyoktu.“Amabuişleriyapanadamlarayardımetmeyisürdürüyorsun.”“Yanlış düşünüyorsun.” Doğrudan gözlerimin içine bakarak konuşuyordu. “Barbut İhsan buâlemdençekilmek istiyor.Samimiyetine inanıyorum,osebeptenseniaradım.AmaKaraNizamöyledeğil.Bakmaöyle kalendergöründüğüne,polislerlenasıl konuşacağını çok iyi bilir.OnuniçindebiriblisvarNevzat.Herkötülüğüyapabilir...Acımasızbiri...”Cemal'insöyledikleridoğruolabilirmiydi?BütünbuolaylarınarkasındaNizammıvardı?YoksaBarbut’lakafakafayavermiş,aklımıçelmeyemiçalışıyordu?

“Doğru söylüyorum... Nizam göründüğünden çok daha kurnaz, çok daha acımasızdır. Onungözü çok yükseklerde. Sana ne söyledi bilmiyorum, ama asıl parayı uyuşturucudan sağladı.Ailecek bu işin içindeler. Sekiz erkek kardeş bunlar. Nizam en büyükleri, hem ailenin hem deçeteninbaşı.Yirmibirerkekyeğenivar.Hepsi işiniçinde.KızıkurşunlayanKudretdeonlardanbiri.Bak,gözünükırpmadanöldürmüşkızcağızıÖldürürler,kimseumurlarındadeğilonların.Çokvahşiler,yollarınakimçıkarsaortadankaldırırlar.ŞakayapmıyorumNevzat,inanbanayollarınaçıkarsansenideöldürürler...”Üstü kapalı bir tehdit mi vardı sözlerinde, hayır, olanı biteni anlatmaya çalışıyordu sadece.Hattabenimiçinendişelendiğibilesöylenebilirdi.“Tamam, seninle konuşmak için geldim. Barbut haber verdi. Silah seslerini duymuşlar.Biliyorsun,TarlabaşılılarKulübübirüstsokakta.Barbutevdenaradıbenihemen.Bendefırlayıpgeldim...”Ali'ninmeydanokuyansesiylekesildisözleri.“N'oluyorBaşkomiserim?”Tartışmamızı onlar da fark etmiş, sessizce sokulmuşlardı yanımıza demek. Yardımcımındirseğineusulcadokundum.

“Tamamdır Ali, bir sıkıntı yok...” Hemen yanında endişeli gözlerle beni süzen Zeynep'edöndüm.“Sizneyaptınız?Bittimiişiniz?”

Kaygıylagerilmişyüzürahatladı.“Bitti,bittiBaşkomiserim,sizibekliyorduk,istediğinizanmerkezegidebiliriz.”BakışlarımCemal'ekaydı,buhesabıyarıdabırakmakolmazdı.“SizgidinZeynep,bendehemengeliyorum.”ElbetteitirazettiAli.“OlmazBaşkomiserim,bendekalayımsizinle.”“Tamam dedik ya Alicim...” Yarı şaka, yarı ciddi sesimi yükselttim. “Hadi hadi, sallanmayınfazla.ŞuKudretdenenzanlınındosyalarınıçıkarın.Geldiğimdegörmekistiyorum,nemarifetlerivarmışherifin...”Daha fazla üstelemedi yardımcım, ama giderken kaygılı gözlerle dönüp bakmayı da ihmaletmedi.“Adamlarınseniseviyor.”diyemırıldandıCemal.“Bilirimbuduyguyu,güzelbirşeydir.”Gözlerimsokağıngirişinitaradıyeniden.“Mizginyokmu?Yalnızbırakmazdıhiçseni?”Güvenlibirgülümsemeylegenişledikırçılbıyıkları.“Bırakmaz,yinebırakmadı...Seninyanınageldiğimibildiği içinarabadakaldı. İstersenbizdearabayagidelim.Hemkonuşurhemdesenimerkezebırakırız.”Fena olmazdı, ama Cemal'in rahatlamasını istemiyordum. “Gerek yok, biraz yürüyelim. Benkendi başımadönerimmerkeze...Evet, benimle konuşmak içingeldiğini anlatıyordun.Fidan'ınölümüniyeilgilendiriyormuşBarbutİhsan'ı?”

AlınganbirifadebelirdiCemal'inyüzünde.“AnlatacağımdaNevzat,artıkindirsenşugardını.Bensenindüşmanındeğilim.”Elbette düşmanım değildi, ama sonuna kadar güvenebileceğim birimiydi, artık bundan emindeğildim.“Yok öyle bi'şey.” dedim soğuk bir sesle. “Ben sadece neler olup bittiğini anlamayaçalışıyorum.Hadiyürüyelim...”Çaresizayakuydurduadımlarıma.“SadeceBarbut'udeğil,benideilgilendiriyorbuölümler.”Olduğumyerdedurdum.“Anlamadığımdabu.Senbuişleribıraktımdemedinmiazönce?Niyeilgilendiriyorbuolaylarseni?”“Öyledeğilişte.”İlkkezyüksekçıkıyordusesi.“BizimdünyayıunutmuşsunNevzat.Elinikolunusallayarakgidemezsinburadan.Benemeklioldum,hadihanaeyvallahdiyemezsin...”Ağzındanbuharlarçıkıyordukonuşurken.“Nefesalıpverişinhilebirtehdittirbazılarıiçin.”Sankidurumuanlatacaksözcükleribulamıyormuşgibisustu,sonrahareketedersebelkiaklınagelirmişgibikahredercesineyenidenyürümeyebaşladı.“Çokcanyaktım...”dedişıkbotlarınınaltında ezilen karlara bakarak. “Kiminin babası, kiminin kardeşi, kiminin oğlu... Çok kan varelimde...Şimdikiaklımolsayapmazdım.”Gözucuylabanabaktı. “Vallahi yapmazdımNevzat.Mümkün olsaydı hepsini telafi etmek isterdim. Çok düşmanım var. Ellerinden gelse bir kaşıksudaboğarlarbeni.Osebeptenbağımı tümüylekoparmadımbuadamlarla.Altıaygeçmedenvururlarbeni.Kiminvurduğudabelli olmaz.Olmasın,ölümdenkorkmuyorum.Hiçbir zamandakorkmadım, ama Sezgin’le Tahir var. Oğullarımın başına bir iş gelsin istemiyorum. Onun içingeriye çekildim, olan biteni görebileceğim bir yere.Üstelik bu âlemdeki insanlara borcum var.Banabirvazifeverildi...”“Raconkesmek.”diyeküçümsedim.“Sankikestiğinraconaçokuyuyorlarda...”“Uyarlar.” dedi bana dönerek. Gözlerindeki ışıltı kaybolmuştu, masum bir çocuk gibigörünüyordu.“Buâlemindekanunlarıvar.Başkatürlübudevrandönmez.”Nekadarsamimigörünürsegörünsünaldırmadım.“Hiçbana lafanlatmaCemal,sizinâlemdebir tekkanunvardır,odapara.Seninoanlışanlıkabadayılarınınparaiçinyapmayacaklarıyoktur.”Umutsuzcabaşınısalladı.“Hepsideğil...DoğrusöylüyorumNevzat...Bazeninsan,devletinmahkemesindenbileönemlidirbizimiçin...KadıHalil'iduydunmu?”“ŞuSalıPazarı’ndanargilesalonuolanadammı?”“Ta kendisi.Efsanebir arkadaştı…Enbüyükadalet dağıtıcısıydı bualemin.Kadı lakabı daoradangeliyor zaten.Kantarı şaşmaz, terazisi yanlış tartmazdı.Kimsedençekinmez,doğruyadoğru, eğriye eğri, dilini sakınmazdı. Acımasızdı da, verdiği karardan döndüğü görülmemişti,öyle olduğu için de sözleri tövbe tövbe, ayet hükmündeydi.Bu dünyanın en namlı delikanlılarıbile uymak zorundaydı Halil Abi'nin iki dudağının arasından çıkacak lafa. Benim diyen kaç

babayiğidin kalemini kırmış, hayatını söndürmüştü. İşin ilginci, kimse öfkelenmezdi ona.Öfkelensedebellietmezdi.Çünkühaksızlıketmeyeceğiniherkesbilirdi.”“Amaneoldu,odakendiniöldürdüsonunda.”diyekestimsözünü.“BendeonuanlatıyordumNevzat.Kendininedenöldürdüğünü.Güngeldi,kader,KadıHalil'insamimiyetinisınamakistedi.Yasindiyebiroğluvardı.Gözününbebeği,tekçocuğu.Öyleolduğuiçin de şımarık yetişmiş.Okulmokul hak getire.Büyüyünce de babadan kontenjanlı, ucundankıyısından değil, balıklama düşmüş bizim âleme. Belki de o yüzden çiğ kalmış, edep erkânöğrenmemişti. Sopa yemediğinden, hapis yatmadığından. Kadı Halil'in bir adamı vardı,Mihri.Mizginbenimiçinneyse,MihrideHalilAbiiçinoydu.İnce,uzun,bileğinesağlambirbabayiğit,öldeseölür,öldürdeseöldürür,sorgusuzsualsiz,öylesadık,öyleyiğit,öylesinetemizbiradam.Tek kusuru kırk yaşında sevdalanmak. Hem de Çorlu kerhanesinde çalışan bir kadına... Eegönülbu,diyecekbi'şeyyok...Sevdalanmakdediysem,günümüzgençlerininkigibigelgeçdeğil.Sevdalanmakkikadınıkerhanedençıkarıpnikâhıbasmacasına.ÖylekocayüreklibiradambuMihriyani.Hanipeygamberincennetlikdediğicinsten.Nikâhmikahderken,ikideçocukyapıyorkadından,birikız,birioğlan.AmaHalilAbi’ninnamussuzoğlugözkoyuyorkadına.Mihri'ninbupuştluktan haberi yok tabii, aklının ucundan bile geçmiyor, kendi oğlu gibi sevdiği Yasin'inkarısına bulaşacağı. Fakat Yasin'in gözü dönmüş, belki babasına güveniyor. Belki kadınıngeçmişinin lekeli olması onu cesaretlendiriyor. Neyse, her fırsatta kadına sürtünüyor bu rezil.Gelgelelim kadın namuslu çıkıyor, yüz vermiyor. Yüz bulamayınca daha da azıyor ahlaksız.Mihri'ninbabasınınyanındaolduğubirgeceçalıyorevinkapısını.Kadınalmak istemiyorbunu,amazorlagiriyor içeri.Bağıraçağıra,cebrensahipoluyorkadına.Nefsinidoyurduktansonra,rahatlamış yayılıyor bu hayvan. Bunu fırsat bilen kadıncağız mutfaktan kaptığı bıçaklasaldırıyor ırz düşmanına. Bacağından hafif yaralıyor bu pezevengi. Bıçağın acısıyla, zatenyarım olan aklını tümüyle yitiriyor Yasin, çektiği gibi tabancayı boşaltıyor kadının üzerinekurşunları... Yan odada uyuyan çocuklar uyanıyor silah sesine. Oğlan iki, kız beş yaşında...Yasin kaçacakken şeytan fısıldıyor kulağına, 'Çocuklar olanı biteni gördü, hakkında şahitlikyaparlar.' diye.Dönüpçocuklarada ikişermermi sıkıyor.Katil olduğuanlaşılmasındiyeolayadahırsızlıksüsüveriyor.AmaAllahınhikmetiişte,beşyaşındakikızyaralıkurtuluyor.Sorguydu,sualdi,kangrubuydu,parmakiziydiderken,kızteşhisediyorkatili.ŞimdiKadıHalilneyapsın?Mihri'yiçağırıyoryanına.'Tamam.'diyor.'Yasinsuçlu.Oğlumölümühaketti.Amahakkınıbanavermeni istiyorum. Biliyorum, acın büyük, ne yaparsan yap, dinmeyecek, lâkin bu işte benimbüyük hatam var. Bir tek Yasin değil, ben de cezamı çekmeliyim. İzin ver, onun canını benalayım.'Mihribaşlıyoryaprakgibi titremeye...Bir yandanağlıyor,bir yandanHalilAbi'nineliniöpmeye çalışıyor. Koca kabadayı ayağa kaldırıyor adamını. 'Ağlama evladım,’ diyor.‘Ağlayacakbirşeyyok.Raconagörehatayapanöder,herkesgibiYasindeödeyecek,bendeödeyeceğim.'Ödüyorda.Önceoğlununkafasınasıkıyor,sonrakendine...”Duymuştumbuhikâyeyiamarivayetsanıyordum.“Gerçekmibu?”“Gerçek tabii, istersenMihri'yi çağırayım, kendi ağzıyla anlatsın sana. Ben bu vazifeyi KadıHalil'den devraldım. Oğlunu vurmadan altı saat önce beni çağırdı yanına. Nargile salonunagittim. Oturttu beni karşısına. 'Vaktim doldu Cemal.' dedi. 'Kalemimiz kırıldı bizim, kaderhükmünü veridi. Benim yerime geçecek olan sensin.' Taşları iri bal damlaları gibi sallanankehribar bir tespih çıkardı. 'Bunu bana rahmetli Bıyık Şevki vermişti on sene evvel. Kabul

edersen ben de sana bırakmak isterim. Lakin gönül razı değilse yapacak bir şey yok...’Masanın üzerinde tatlı tatlı ışıldayan tespihe baktım. ‘Kusura bakmaHalil Abi,’ dedim. ‘Bu işbana göre değil.’ Dalgın gülümsedi. Eyvallah Cemalim, sen ne dersen kabulüm. Ama fikrinideğiştirirsen,tespihibakşuduvardakikılıcınkabzasınaasacağım.Rivayetodurki,bueskikılıçHazretiAli'denkalmıştır.Bu tespihialacakkişideHazretiAlikadaradilolmalıdır.Meraketmeçocuklar tembihli olacak, istersen gelir alırsın oradan.' Tespihi alacağımı hiç düşünmüyordum,aslına bakarsan, Halil Abi’nin ne oğlunu ne kendini vuracağına inanıyordum. Ama yaptı,konuştuğumuzun gecesi, hem oğlunu hem de kendini öldürdü.Olayı ertesi sabah duydum, neçokdüşündümnedebekledim,öğleyedoğrugidipaldımtespihikılıcınkabzasından.Lafnasılyayıldıbilmiyorum,ertesigüncenazenamazında,hiçbeklemediğimbirsaygıylayaklaştıherkesbana.Dahaevvelkanlıbıçaklıolduklarımbileelpençedivandurduönümde...”ŞöylebirbakıpgözüyletarttıbeniCemal.“Yani her şey para değildir bu dünyada Başkomiserim. En azından bu âlemde halâ şerefe,ahlakaönemvereninsanlarvar.”Olabilirdi, ama şu anda merak ettiğim konu ağır abilerin mana âlemi değil, bu kadar lafarağmenCemal'incinayetlerlenedenilgilendiğinisöylememişolmasıydı.“İyidebumeseleninbizimdavamızlaneilgisivar?”“Çok ilgisi var. Kara Nizam senin dediğin gibi kuralsız yaşayan adamlardan. Güç kimdeysekuralları o yapar diyor. Engin'i de muhtemelen bu nedenle öldürtmüştür. Kendi yerinde gözüolduğu için. Şu genç kızın vurulmasının sebebi de Kudret'in manyaklığı değil. Kara Nizam’ınbaştaBarbutolmaküzereherkesegözdağıvermehevesidir.”Aradakibağlantıyıkuramamıştım.“Fidan’ıöldürerekBarbut’agözdağımıvermekistediler:”Kendindensondereceeminaçıkladı.“SadeceBarbut’adeğil,banada.Tarlabaşı'ndaönüneçıkacakkimvarsahepsine.DüşünseneNevzat,bumolotofatançocuklarsabahikitanedeBarbut'unmekânınasallamışlar.Hattaküçükbiryangınçıkmışkulüpte.Sendegörmüşsünzaten.Barbutbiliyorbuişiyapançocuktan...SalıGrubu mu neymiş ama önemsemiyor. En fazla çekip konuşur onlarla. Ama Kara Nizam öyledeğil. Dedim ya, gözü yükseklerde. Ne kadar acımasız olduğunu herkese göstermek istiyor.Herkes ondan korksun, boyun eğsin istiyor. Tam yedi el ateş etmişler kıza. Yedi el Nevzat.İşgalci gâvura sıkılmaz. Çünkü amaç farklı. Milletin gözünü kırmak... İşte bunu anlatmakistiyordumsana.İhsan’ayadabanayardımetmeniçindeğil.Nelerolupbittiğinianlamaniçin...”Kendinikaptırmış,heyecanlaanlatıyorduCemal.Hiçböylegergingörmemiştimonu.Sahidennefret ediyordu Kara Nizam'dan ama bunun nedeni, hasmının kötülüğü müydü, yoksaçıkarlarınınçatışmasımıydı,işteondaneminolamıyordum.

“İlkcinayetinionaltıyaşındaişlemiş.”

Sorgu odası her zaman oda tiyatrosunu çağrıştırır bende. Sorgucular ve zanlıdan oluşangenellikleüçoyuncununrolaldığı,küçük,kapalı,sevimsizbirsahnedeoynanangerilimdolubirtiyatro oyunu. Kimsenin elinde bir metin görünmese de herkesin aklında bir senaryo vardıraslında.Belki her zaman sadık kalmayız, amadiyaloglarımızı,mimiklerimizi ve hareketlerimizibelirleyen çoğunlukla aklımızdaki bu senaryodur. Şunu da hemen belirtmeliyim ki zanlınınzihnindeki metnin değişme ihtimali daha fazladır, çünkü bizim soracağımız sorulara görebiçimlenir. Bir sorgunun kaderini belirleyen ne söylediklerimizden çok, nasıl rol yaptığımızdır.Zekivesoğukkanlıolanbugerilimlioyunualıpgötürür.Dekoruuzuncabirmasa,üçsandalyevekocamanbiraynadan ibaretolansorguodasındakiKudret’igörüncehatırladım:dünkahvehanedeyüzübizedönükoturanikizkardeşlerdenbiriydi.Yakası kürklü koyu yeşil anorağı sırtındaydı, dik, kısa saçlarının dibinde ve alnında boncukboncuk terler birikmişti. Tepesinde parıldayan ışıktan korunmak için kirpiklerini kırpıştırıyordu,ama koyu renk gözlerini çevreleyen o ağır mahmurluk hâlâ dağılmamıştı. Elleri masanınüzerindeydi;parmakları tıpkıamcasıKaraNizamgibikısa,avuçlarıküçücüktü.Amatekbirkılbilegörünmüyordupürüzsüzteninde.Yüzüdeöyleydiaslında,seyrekkirlisakalınısaymazsak,lambanınaltındaışılışılyanıyordusağlıklıcildi.“Kaçkalaşnikofvardı?”“Ha…”diyecevapladıAli'ninsorusunu.Birfiskeindirdiyardımcımkafasına.“Ha,nedemeklan?Efendimdiyeceksin.”Hazırlıksızyakalanmıştı,başıönedoğrusavrulduKudret'in...“Ah!”dedicılızbirsesle.-Vurmasanayaa...”Kelimelerdilineyapışıyordu.Karşısındakiiskemleyigürültüyleçekerekoturdum.“KafaniyimiKudret?”Hiçanlamadığıbirdilkonuşuyormuşumgibituhaftuhafbaktısuratıma.“Söylesene,hapfilanmıkullanıyorsunsen?”Uykulugözleribirparçaaralandı.“Ha...”BirfiskedahayediAli'den.“Hadeğillan,anlamadınmı,efendimdiyeceksin,hıyar,efendim...”BukeztemkinliydiKudret,gelendarbeyekarşıdiktuttubaşını.“Ah,vurmasanaya...Duyamadımişte.”

Burnunundibinekadarsokulduyardımcım.“Niyelan,arızamıvarkulağında?”SinirlenmiştiKudret,gizlemeyedegerekduymadı.“Arızayokda,sesinduyulmuyor.”SakincegülümsediAli.Tamam, o zaman yüksek sesle konuşuruz.” Dudaklarını zanlının kulaklarına yaklaştırarakolancagücüylebağırdı.“Kaçkalaşnikofvardı?”Kudrettelaşiçindeeliylekulaklarınıkapatmayakalkıştı,amayardımcımbileklerindenyakaladıonu.Ellerinimasanınüzerineyapıştırarakyenidenbağırdı.“Kaçkalaşnikofvardıdiyorumsana?Duydunmuşimdi?”“Duydum,duydum.”Kendinikaybetmişbağırıyordu.“Üçtane…Üçtanevardı.”Zanlının ellerini bırakıp doğruldu Ali. Telaşla, parmaklarını kulaklarına götürdü Kudret.Dokundukçauğultuazalacakmışgibiovuşturupduruyordu.“Neden yalan söylüyorsun?” Oturduğum iskemlede hafifçe geriye yaslanmışım. Tek birhareketinibilekaçırmadanağırağırsüzdüm.“Bizikandıracağınımızannediyorsun?”“Haşa Başkomiserim... Sizi kandırmak kim, ben kim?” Elleri hâlâ kulaklarındaydı, ama azöncekimahmurluktankurtulmuşgibiydi.“Herşeyortada,niyeyalansöyleyeyimki…”“Paçanı kurtarmak için...” Dikildiği yerden konuşuyordu Ali. “Olayı meşru müdafaa gösteripcinayettenyırtmakiçin...”Yeniuykudanuyanmışbirininmasumgözleriylebaktızanlı.“Hiçöylebakmaoğlum.”diyeterslediAli.“Camiavlusundangetirmedikseniburaya.Bir insanöldürdün.Gencecikbirkız...”Gözleriardınakadaraçıldı,nemliyüzügerildi.“Önceonlarsaldırdı.”“Tabiitabii.”diyehafifçesallandıyardımcımdikildiğiyerde.“Ellerindedetüfekler...”YuvarlakbaşınıısrarlasalladıKudret.“Evet,ellerindedetüfekler,üçtanekalaşnikof...EğilipomuzlarındanyakaladıKudret’iyardımcım.“Bizi salak mı zannediyorsun lan? Olanca gücüyle sarsaladı. “Kalaşnikof filan yokmuşortalıkta...Tekelbileateşedilmemişkalabalıktan.Tabiiseninboşalttığınşarjörüsaymazsak...”Gözlerini ardı ardına kırpıştırdı Kudret; zihnini toparlamakta zorlanıyor olmalıydı. Sahidenhaplanmışolabilirdi.“Vardı, valla vardı... Kulübe saldırdılar. Hepimizi yakacaklardı... Ellerinde Molotoflar,kalaşnikoflar...”Aklıkarışırgibioldu.“Üçtanekalaşnikof...Hattabiridekızınelindeydi.”Fidan’ınelindekimolotof kokteyli canlandıgözleriminönünde,amaokocaman tüfeğibir türlüyerleştiremedimincecikparmaklarınarasına.Zanlı isekendini toparlamış,aklındakisenaryoyuokumayısürdürüyordu.“Ellikişiydiler...Tabancalar,tüfekler,satırlar...”

“Roketatardavarmıydı?”Farketmedibileyardımcımındalgageçtiğini.“Yok, roketatar yoktu.” Diye açıkladı samimiyetle. “Belki el bombası olabilir...” Duraksadı,anlamıştı; kırgın baktı. “İnanmıyorsunuz ama hepsinin gözü dönmüştü. Bizi öldüreceklerdi.Ellerindemolotoflar...”Molotof konusunda sıkıntı yok...” diye kestim sözünü. “Ama arkadaşlarımıza üç değil, ikikalaşnikoftanbahsetmişsin.”“İki mi?” Minik gözbebekleri, cıvalı bilyeler gibi döndü yuvalarında “Yok, üç tane... Üç tanevardı.”Anlamayıisteyenbirininsahiciilgisiylehaktim.“Sami'yeikitanevardıdemişsin.Sami'yitanıyorsundeğilmi?”Rahatlargibioldu.“SamiAbi'yitabiitanırım.SamiAbi'mizcandır...Şahanebirpolistir.”Kurnazbir gülümseme geçti yarı ıslak suratından. “Gerçi bütün polisler candır. Biz severiz polisabilerimizi...”Polisabisiolarakdostçabirtavsiyedebulundum.“OzamangerçeğianlatmalısınKudret.”Artıkgüvenlebakıyorduminikgözleri.“GerçeğianlatıyorumzatenBaşkomiserim.”“Yani,Samimiyalansöylüyor?”Huzursuzcayutkundu.“Yokestağfurullah.SamiAbiniyeyalansöylesin?”Yenidenyutkundu.“Yanlışanlamışolmalı...”Fena sıkışmıştı, ya itiraf edecekti ya hatayı üstlenecekti. “Şeyy, belki de ben, üç yerine ikidemişimdir.Otelaşiçinde...”“Sami'yineredentanıyorsun?”Ellerini masanın üzerine dayayarak yine bir kartal gibi çökmüştü Kudret'in tepesine bizimdelibozuk.Nediyeceğinibilemedizanlı,boşboşbaktısadece.

“Söylesene,neredentanıyorsunSami'yi?”

Korkuylageriyaslandı.“Şeyden...”ElbettefırsatvermediAli.“Neyden?Kumardanmı?Çokmusıkgeliyordusizinkulübe?Haa...”Sağeliyleyineküçükbirtokatindirdiensesine,şılapdiyebirsesyankılandısevimsizodada.TerdeneliıslanmıştıAli'nin.“Allahbelanı versin.” dedi yüzünüburuşturarak. “Domuzgibi terliyorsun lan.”Uzandı,Kudret’inanorağınıniçindekikazağasildielini.“Nasıldaiğrençsinbe!”BakışlarınıKudret’insuratınadiktiyeniden. “Niye konuşmuyorsun lan, yoksa adamınız mıydı Sami? Neyi saklıyorsun? Pisişlerinizdeyardımmıediyordusize?”HiçbeklemediğimizbirdavranıştabulunduKudret.“Pisişfilanyok.”diyeyükselttisesini.“AsılbizyardımettikSamiAbi'ye...”Yenibiryalangeliyordubelliki,amabukezöfkelenmediAli.“Demekyardımettiniz?Paramıverdinizyani?”“Paramı, yok, hayatını kurtardık.” Şaşkınlığımızı fırsat bilip açıkladı. “Sadece Sami Abi'nindeğil,yanındakiikimemurunda...”Biranlığınadaolsasorgununkontrolünüelegeçirmişti.“Bakpalavraatıyorsan.”diyenAli'nintehdididedurumudeğiştirmedi.“Anamavradımolsunkidoğruyusöylüyorum...“Suslan,rezilherif.”diyeaşağıladıyardımcım.“Hiçdeğilseananıkarıştırmapisişlerine.”Terli yüzü hafif kavrulmuş soğan gibi pembeleşti zanlının, ama konuşma isteği kaybolmadı.“Yokanamalafedermiyim,yaniöylesinediyorum.”“UzattınamaKudret,”dedimtatlısertbirtavırla.“Hadianlatartık,neanlatacaksan.”Oturduğuyerdetoparlandı.“Tamam Başkomiserim, anlatacağım da...” Bakışları Ali’ye kaydı, vazgeçti, bu ne yapacağıbelli olmayan komiserden şikâyet etmenin kendisi için hiç de hayırlı olmayacağını anlamıştı.“Biz.SamiAbi’yiteröristlerinelindenalmıştık.”Ali’ninabartılıkahkahasıylakesildilafı.“Teröristlermi?Nerdeyaptınızlanbuişi.Şırnak'tamı?”HiçbozulmadıKudret,aksinekendindenemin,sakinceaçıkladı:“Şırnak'tadeğil.Beyoğlu'nda...Hemdeyüzlerceteröristinelinden.”Giderekyükseliyordusesi;azöncekipısırıklıktantümüylekurtulmuş,takdirbekleyenbirkahramangibişakıyordu.“Geçenyaz...GeziParkıolaylarında...İstiklalCaddesi’nde...MisSokak’ta...”Kendindeneminkonuşmasıcanımısıkmayabaşlamıştı.“Şehirbilgilerimizisınayacağınaolayıanlat.”diyeuyardım.“Nasıloldubuiş?”“AnlatıyorumyaBaşkomiserim...Yüzlerce terörist.Yallahatırlamıyorum,belkibinlerce...Mis

Sokak'ınköşesindedershanevarya. İşte tamoköşede,sıkıştırmışlardıSamiAbi'yi.Yanındaikimemur abimiz daha vardı. Bir karışıklık olmuş belli ki teröristlerin arasında kalmışlardı.Ogöstericilerin içinde bu gece bizim kulübe molotof kokteyli atanlar da vardı. Tanıyorumyavşakları...Kürtler,komünistler, ibneler.Her türlüpuşt içlerinde.BirkaçdakikageciksekSamiAbileri linç edeceklerdi. Allahtan zamanında yetiştik. Otuz kişi kadar varız. Elimizde sopalarfilan,yaBismillahdeyipgiriştikbunlara.Hepsihanımevladızaten...Küpeli,uzunsaçlıpiçler...Minietekli,kısasaçlıkızlar.”DayanamayıpyinelafakarıştıAli.“Haniteröristtilanbunlar?Hanımevladındannasılteröristoluyor?”HiçgeriadımatmadıKudret.“Yakıp yıktılar yaortalığı.Devletimize, polisimize karşı koydular ya... Terörist değilmi şimdibunlar?”Buaptaltartışmayısürdürmeninbiryararıyoktu.“Gösterici,onlaragöstericidiyoruz.”diyemüdahaleettim.“Neyse,sendevamethadi.”“Tamam Başkomiserim, işte bunları kattık önümüze kovalıyoruz. Otuz kişi, üç bin kişiyi çilyavrusugibidağıttıkvalla.”Aliyinerahatduramadıyerinde.“Ufakatcivcivlerdeyesin.”“Valla diyorum Komiserim... Tamam ekipler de yetişti arkamızdan. Onlar gelince zatendarmadağınoldupuştlar.”Yılışıkbirsuçortaklığı ifadesibelirdigözlerinde. “Amaobibergazıfena ya. Adamın iflahını kesiyor. Maske filan da yok ya bizde. Ölücem zannettim ya. Yanlışanlamayın,bizimüzerimizeatmadılarda,rüzgârgetiriyorhaliyle.Amcaçocuklarımınyarısıtelefoldudesemyeridir.”GeziParkıolaylarısırasındabazıkişilerinellerindedönerbıçakları,sopalarlagöstericiavınaçıktığınıhatırlıyordum.DemekKaraNizam’ınyeğenleridevardıaralarında.“Durumdanvazifeçıkardınızyani,”diyeeşeledim.Anlamadınedemekistediğimi.“BuyurunBaşkomiserim.”“Yanikendiliğinizdenmigittinizoraya?Polislereyardımiçin...”Terbiyelicegülümsedi.“Ne haddimize Başkomiserim. Nizam Amca’m yolladı. Gezi Parkı'nı günlerce işgal edenşerefsizlerden bıkmışız zaten. Bizim dükkânların hepsi kapalı. Otoparklara gelen giden yok,kebapçılarsinekavlıyor.Yukarıdandatelefongelmişgaliba.”AnındaatladıAli.“Yukarıdanderken?”OmuzsilktiKudret.“Orasını bilmiyorum, partiden de olabilir, emniyetten de... Fark eder mi Komiserim, maksatmillete,devletehizmet.Görevemrigelinceçıktıksokağatabii.Buyavşaklarınhaddinibildirmekiçin.” Ödül uman bir çocuğun beklentisi içinde bana bakarakmarifetlerini anlatmayı sürdürdü.

“ÇokgöstericidövdükBaşkomiserim.Analarınısiktikibnelerin...”“Fidandavarmıydıgöstericilerinarasında?”“Kim?KimdedinizBaşkomiserim?”“Fidan.Birkaçsaatönceöldürdüğünkız.”Birbalongibisönüverdineşesi.“ÖlenkızınadıFidanmıymış?”“Ölendeğil,öldürdüğünkız.”diyedüzelttiAli.İncecikbedenineyedikurşunsıktığınkız.”Nebakışlarınıkaçırdınesuçununaltındaezilenbirigibibaşınıöneeğdi.“Öyle olsun istemezdim,” dedi soğuk bir sesle. “Elindeki tüfeği bizim pencereye doğrultuncakendimisavundum.Canakıymakiyibirşeydeğildiryoksa.”“Oyüzdenmidörtkişiyiöldürdün?”Usulca başını kaldırdı Kudret, kaşlarının altından nefretle baktı yardımcıma. Minik gözlerikeskinleşti,vahşibirpırıltıhalinialdı.Masayaoturduğumuzdanberi,bizdengizlemeyeçalıştığıyüzüydü bu Kudret’in. Gerektiğinde acımasız bir katile dönüşecek olan birinin yüzü. Ama çoksürmedi,yüzkaslarıgevşedi,katilbaşkabirifadeninardınagizlendi.“Ben,ben,dörtkişiöldürmedim...”Doğruyoldaolduğunuanlayanyardımcım,baskıyısürdürdü.“Kaçkişiyiöldürdünpeki?”Güyaaçıkyüreklilikleitirafetti.“Bir kişiyi, o da amcamahakaret ettiği için...NizamAmca'mbizimbabamız gibidir. Ailemizinbüyüğüdür.Ailemizinbüyüğüdür.Ailebizimiçinçokönemlidir,önceAllah,sonradevlet,sonradaaile.Onlaradiluzatanındilinikeseriz.”MuzipbirifadebelirdiAli'ninyüzünde.“Adamdiluzatmamışkisadecetokatlamışamcanı.”Sankioanıyenidenyaşıyormuşgibiboyundamarlarışişti,burunkanatlarıaçılıpkapanmayabaşladıKudret'in.“İftira!Külliyeniftira,öylebirşeyolmadı.”Zanlınınkarşımızdakıvranıpdurmasıhoşunagidiyorduyardımcımın.“İnkâr etme, adam hepinize koymuş postayı. Süt dökmüş kediye dönmüşsünüz karşısında.”Bana çevirdi ışıklı bakışlarını. “Çarkçı Abbas diye bir adam, Başkomiserim. Tophane'de birotoparkişletiyormuş.BunlarparselparselelegeçiriyorlaryaBeyoğlu'nu.KaraNizam,toplamışbütünakrabayıtalukatını,basmışadamınmekânını.AmaAbbasdaboşadamdeğilmiş,tüyoyuönceden almış, hazırlığını yapmış, gerektiği gibi karşılamış bunları. Hiç ummadıkları birmanzarayla karşılaşınca morarmış bunlar tabii. Üstüne üstlük, Abbas, çatır çatır tokatlamışKaraNizam'ı.Hemdebunlarıngözününönünde...”“Yalan!” diye bağırdıKudret, “Öyle olmadı.Abbas işgal etmişti otoparkı. Sahibi de yaşlı birYahudi. Amcanım da ahbabı. O rica etmiş, bu herifi çıkarın diye. Biz de ondan gittik zaten.Hatta Nizam Amca'm önceden aramış, şu meşaleyi bir konuşalım diye. Abbas da buyurun

bekliyorum, demiş. Ama otoparka gidince kahpelik etti bize. Bütün hemşerilerini üzerimizesaldırttı.Tokatmeselesifilandaiftira.Öylebirşeyolmadı.”Niye öldürdün o zaman Abbas'ı?” Aklına başka bir düşünce takılmış gibi bocaladı Ali. “Dur,dur, belki de sen yapmadın.” Parmaklarını şaklattı havada. “Tabii ya, sen değil. Kara Nizamvurdu.Yaşınküçükdiyeolayısenüstlendin.Evet,aynenöyleoldu.Çarkçı fiyakasınıbozunca,Beyoğlu’ndamadaraolduKaraNizam.Günlerce insan içineçıkamadı. İtibarını kazanması içinÇarkçı’yı bizzat öldürmesi gerekiyordu. Öyle de yaptı zaten. Fakat anlaşma gereği işi senüstlendin...”Eliyleomuzundandürttü.“Söylesenelan,öyleolmadımı?”

Kudret’in ağzından yine tek kelime çıkmadı, kinini içine akıtarak bu “Allahın belası” polisinsözlerinidinlemeyisürdürdü.

“Elbette öyle oldu... Senin ilk cinayetin Abbas değildi. Bu geceki zavallı kızı saymazsak,aradaki üç kişiyi sen öldürdün. Hapisten çıktıktan sonra. Ama o cinayetleri de reşit olmayanötekikuzenlerinüstlendi.Demeksizdeişlerböyleyürüyor.Erişkinleröldürüyor,reşitolmayanlarüstleniyor.Hapistedeitliknasılolur,onuöğreniyorlar.”Merkeze gelince üstünkörü bakmış olmalıydı yardımcım, Kudret'in dosyasına. Vakit yoktu,başkaneyapabilirdiki?Amakonuştukçataşlaryerineoturmayabaşlamıştıkafasında.“İlk cinayetini on altı yaşında işlemiş bu dingil.” dedi bana anlatmaya başlayarak. “Dahadoğrusu, anladığınız gibi amcasının vukuatını üstlenmiş.ÇarkçıAbbas'ın kesik iki kulağını dayanınaalıpsilahıylakarakola teslimolmuş.Böylecehemamcasınıkorumuşhemdeyalandankatilunvanıalmış.Beşyılsonradaaftançıkmış tabii.Çıktıktansonraki ikiyıl içindeüçkişininölümündendahasorumlututulmuş,amademinanlattığımgibireşitolmayanyeğenlerüstlenmişherüçcinayetide.Yaniburezilherif,yuvarlakhesapdörtkişininkatiliolabilir...”Şöylebirgözattı sandalyesinde terlemekten eriyip bitmekte olan adama, “Öyle değil mi lan? Eksik misöyledimyoksa?”CevapvermediKudret, sadecebaktı, keskin ikibıçakgibi ışıldayangözlerlehiçkorkmadan,hiççekinmeden,birgünelimedüşersen,sananeleryapacağımıbiliyorumdercesinebaktı.“Nepozkesiyorsunlan!”diyegürledibizimkorkusuzpolis.“Filmmiçekiyoruzburada!Benimikorkutmaya çalışıyorsun yoksa!” Sahiden sinirlenmeye başlıyordu. Sille tokat girişmesindençekindim.“TamamAli,tamam,oturbiraz.”Oturmadı,olduğuyerdedikilmeyisürdürdü,amazanlıyabulaşmayıdakesti,tabiişimdilik.“Engin'learannasıldıKudret?”AklıhalaAli'deydi,nedediğimiyineanlayamadı.“Haa...Enginmi?”“Evet,düngeceöldürülenarkadaşınızdanbahsediyorum.Severmiydin?”Sakinleşmeyebaşlamıştı,derindenbiriçgeçirdi.“Severdim,” dedi alnındaki terleri anorağının koluyla silmeye çalışarak. “Niye sevmeyeyim.Allahrahmeteylesin,banabirkötülüğüyoktu.”Anorağınınkoluteriniememedi.Mendilimiçıkardım.

“Al,şunlasil.”Çoktuhafbirdavranıştabulunmuşumgibi,birmendile,birbanabaktı.“Yok,sağolun...”“Alyahu,alsana.Çıkarşuanorağınıdaserinlebiraz.”Gözleriyletarttıbeni,sonrakuşkuylaAli'yebaktıvekararlılıklabaşınısalladı.“Yok,iyiyimbenböyle.”Kurnazcasırıttı.“Doktorterlemeniniyigeldiğinisöyledibana.”Kimbilirkaçkezgeçmiştibusorgulardan.Eminimepeycedesopayemişti.İyipolis,kötüpolisbizim bütün yöntemlerimizi biliyor olmalıydı. Yardımımı reddederek sizinle hiçbir koşuldauzlaşmamdemekistiyordu.“Senbilirsin.”dedimmendilimiyenidencebimekoyarken.“Nizam’laaralarıpekiyideğilmişsondönemlerde.”Pürdikkatbenidinliyor,neyapmakistediğimizianlamayaçalışıyordu.“Engindiyorum.Amcanlabirkadınmeselesivarmışaralarında.Çilemdiyebirkadın...”Rahatsızolmuşgibisıkıntıylaoynattıboynunu.“Çilemdeğil,Hacer...HacerYenge...NizamAmca’mevlendiokadınla.”O kadınla demesi ilginçti. Saltanat Süleyman'ın söyledikleri doğru çıkıyordu. Kara Nizam'ınyeğenleribuevliliğionaylamıyordudemek.“Anlattı amcan.”dedimkibarca. “İnşallahmutluolurlar.AmaHacerHanım’ınbuölenEngin’ledeilişkisiolmuş.''AnındaitirazettiKudret.“Öylebi'şeyyok.HemHacerYengehakkındabenkonuşamam.Kadınailemizegirdi.Artıkobizimnamusumuz.”Büyükbirkeyiflenasırınabasmayısürdürdüyardımcım.“Namusunuzmu?Barbut İhsan'ınkapatmasıdeğilmiydioğlumbukadın?TekBarbutolsa iyi,sonraEngin.YoksaönceEngin,sonramıBarbut?”KıpkırmızıolduKudret'insuratı,amaitirazetmedi.“Biraz yanlış olmuş. Nizam gibi namlı bir adamın, Çilem'le evlenmesi.” dedim Kudret'inaklındakileriaçığaçıkarmakiçin.“Aileninadınagölgedüşürmeyecekbirinibulabilirdi.”Neredeyseduyulmayacakkadarcılızbirseslemırıldandı:“Amcamınkararı,bizesaygıduymakdüşer.”Hiçyüzümüzebakmadankonuşmuştu.“Biryeğenolarakhaklısın tabii, kocaKaraNizam'akarşımıçıkacaksınız?Amamilletinağzıda torbadeğilkibüzesin.Neyse, insanlarınnedediğibizi ilgilendirmez.Peki,Hacer’inEngin'leilişkisinin olduğu doğru mu? Yani amcanla tanışmadan önce... Çünkü kimileri bu ilişki hâlâsürüyordudiyor.“İftira!”diyeöfkeylekaldırdıbaşını.“Yoköylebirşey.Kimsöyledibunusize?”“Sakin ol Kudret. Sadece bir kişiden duymadık, iki gündür kiminle konuşsak, herkes bumeseledenbahsediyorBeyoğlu'nda.ZatenEngintanıştırmışkızı,amcanla.Öyledeğilmi?”

Mantığı cevap verme diyordu, ama yüreği, yıllardır edindiği kültür, amcasının yaptığı buyanlışıiçinesindiremiyordu.“Öyle,amaEngin'inHacerYenge'yleilişkisiolmadı.Neöncenedesonra.BakEnginsinsibiriolabilir, ama geri zekâlı değildi. Bizim karılarımıza, kızlarımıza yan gözle bakarsa başınageleceğibilirdi.Hembaşkabir kızaâşıktıo...” İkimizinde ilgiylebaktığını farketmişti. “Salakişte,pavyondaçalışanbirkızakapıldı.”“Azize'yemi?”“Bak biliyormuşsunuz işte Başkomiserim. Evet, o sıska kıza kaptırdı gönlünü. Hâlbuki nekarılar vardı etrafında. Yakışıklı adamdı Engin, boylu poslu, mavi gözlü... Mesela zengin birkadınvardı.Jale...Yaşıbirazgeçkinamahâlâgüzel...”Engin'inevindebulduğumuzfotoğraflardakikadındansözediyordu.“Jaleaşıktıbunadeligibi.Öyleböyledeğil,kadınhakikatenzengin.Kocasınınfabrikalarıvar,mal mülk yerinde... Adama inme indi, ha bugün ha yarın öldü ölecek. Ama bu salak gitti, opavyonyosmasınagönülindirdi.”“Peki,AzizedeseviyormuyduEngin'i?”Küçümseyenbirifadebelirdisuratında.“Sevsen'olacak?Okızdankarımıoluradama?Hergelenbirısırıkalmış.ZatenevlenmezdikiEngin,kendineyediremezdi.”“Amaamcanevlenmiş.”ElbetteAli'ydilafıgediğineoturtan.“BaknegüzelevininkadınıyapmışHacer'i.yoksaÇilemmielemeliyim?”Bakışlarınıbirkezdahakaçırdı,amasöylenmedendeedemedi.“İyi olsun diye yaptı. Hacer'i kurtarmak için... Hacer Yenge de dürüst bir kadın oldu zaten.EyüpCamii'nin imamınagittiler.Okuduüfledi.Hamamagittiler, yundu,arındı, yenidendoğmuşgibi oldu.”Dudaklarındamüstehzi bir gülümsemeyle karşısında dikilenAli'ye bakarak yineledi.“Evet namuslu bir kadın oldu. Zaten kötü bir insan da değildi. Gençlik işte. Barbut İhsan gibiçakallararastlamış.Engin'lefilandailişkisiyoktu.”Söylediklerine kendisi de inanmıyor olacak ki uzattıkça uzatıyordu konuyu, ama bu sorguyu,kurtlarsofrasınadüşmüşzavallıbirkadınetrafındadolandırmanındaanlamıyoktuzaten.“Aslındabanadaöylegeliyor.”dedimyenidenarkamayaslanarak. “HacerHanım’ınmaktullebirilişkisiolduğunuhiçsanmıyorum.AmaEngin,yengenizikullanmakistemişolamazmı?”Yinesuratıasılırgibioldu.“Yok, o manada demiyorum. Biliyorsun, bu Engin Avrupa'dan gelmiş. Amcası Durdu, dünyaçapında namlı bir uyuşturucu kaçakçısı. Engin de onun sağ kolu. Eğer İtalyanlar Durdu'yuöldürüpbunlarınçetesinidağıtmasaydı,belkideamcasınınyerinegeçecekti.YaniEnginbüyükişler için hazırlamış kendini. Fakat kaderin cilvesine bak, gelipKaraNizam'ın kanadının altınasığınmak zorumla kalmış.Olur, insanın başına her türlü iş gelir, lâkin anladığım kadarıyla buEnginhırslıbiriymiş.Yanikaderinonabiçtiğirolükabuletmeyecekkadaraçgözlü.Amcanlafilançok yakınlaşmış. Belki Hacer Hanım’ı filan tanıştırması da amcanın gevenini kazanmak için.Fakat öğrendiğimizegöre, songünlerde İtalya’dadağılanadamlarını toplamaya çalışıyormuş.Onlarıİstanbul’agetirmekiçinhazırlanıyormuş...”

Temkinieldenbırakmasadasöylediğimyalanetkilemeyebaşlamıştıonu.“Nerdenduydunuzbunları?”“Barbut İhsan’dan değil herhalde. Interpol ajanlarının raporlarından. Çünkü İstanbul'ageldiğindenberi izleniyorduEngin.”Gözlerindebeliren korkuyugörünce sürdürdümsenaryoyu.İtalyan Interpol’ündeki arkadaşlarımızın tahmini. Engin'in İstanbul'da güç toplayıp yenidenkrallığınıilanetmesiyönündeydi.Yaniailenizibirkaldıraçolarakkullanmakistiyordu.''Altçenesihafifçedüşmüştü,hayretleriçindeydi.“Amcantapulardanbahsetmedimisana?”Minikgözleriiriiriaçıldı.“Netapusu?”“Tarlabaşı'nda dokuz binanın tapusu... Evet. Engin kendisi için ev topluyormuş. Kentseldönüşümolacak,binalardeğerlenecekya.Amabunuamcandangizlemiş.”“Vay sahtekâr!” diye söylendi. “Bize de sizin için ev alıyorum diyordu.” Sonunda çözülmüştüKudret.“BendemiştimzatenNizamAmca'ma,buEngin'edikkatetdiye.Birdenbireortayaçıkıpiçimizesızdıherif.Tabii, karıkızbulmasıda tertibinparçası.Biliyoramcamınzayıf tarafını...”Duraksadı.“PekikimöldürmüşEngin'i?İtalyanlarmı?”Bu kez ben dikkatle süzdüm masanın başında oturan genç adamı. Bizim onu kandırmayaçalıştığımız gibi, o da bizi mi yanıltmak istiyordu? Engin'i kendisi öldürdüğü halde, bizimkurduğumuz senaryoya dayanarak bu işten sıyrılmayı mı planlıyordu? Hayır, samimigörünüyordu.Birkaçsaatöncegözünükırpmadan,gencecikbirkızınüzerineyedikurşunsıkanbu katilin, muhtemelen Engin cinayetiyle hiçbir ilgisi yoktu. Ama bu gerçek, amcası KaraNizam’ınEngin'inölümüyleilgisiolmadığıanlamınagelmiyordu.“İtalyanlar da olabilir tabii.” dedim parmaklarımı iç içe geçirerek. “Ama ben şu Nazlı denenkadından şüpheleniyorum. Engin'in kasasında, Ferhat Çerağ Kültür Merkezi’nin Krokisinibulduk.”Evet,iştekaçırdıgözlerini,kendisinindedahilolduğubirsuçtansözediyordumçünkü.“Anlaşılanobinayabirsaldırıdüzenlemeyiplanlıyormuş.”“Öyle mi?” dedi ayarlanmış bir ses tonuyla. Yeniden gardını almıştı işte. Nereye varmakistiyordumacaba?“Öyle,” dedim olabildiğince sakin görünmeye çalışarak. “Fidan, yani senin vurduğun kız daNazlı'nınkültürmerkezinegidipgeliyormuş.”“Senin vurduğun” sözlerinin üstüne basa basa konuşmuştum, ama ne bir eziklik ne de utançduydu.Aksinesesiniyükseltti.“BütünbunlarınsorumlusuNazlıdenilenodelikarızaten.Okültürmerkezidediğiyer,bölücüyuvası.İbnesiorada,Kürt'üorada,solcusuorada,feministiorada.Sankieksikmişgibibirtanedebizimbinayaaçacakmış.Kaçyıllıksözleşmemizvar,dinlemiyorkadın.Tutturdu,çıkacaksınızdaçıkacaksınız...”“Onuniçinmisilahsıktınızkültürmerkezininönünde.Nazlı’nıngözünükırmakiçinmi?”Ali’ninsözleribastırdıgençkatilinkonuşmasını.Düştüğütongayıyenianlamışgibiürkekürkek

birbana,biryardımcımabaktıamaçokgeçti.“Söylesenelan!”diyeyaklaştıAli.“Kaçkerecamınıkırdınızobinanın,kaçkeretacizettinizbuinsanları?”ÇıtçıkmıyorduKudret'ten.“Okrokineiçindi?Bombamıkoyacaktınızoraya?Kurşunamıdizecektinizmilleti?Söyleseneneyapacaktınız?”“Bilmiyorum.”dedisinirlibirhareketlebaşınıgeriatarak.“Benimokrokidenhaberimyok.”Ali'ninenserttokadıişteoandapatladıKudret’inensesinde.Neredeyseburnumasayaçarpacakkadarönesavrulduzanlı.Toparlanırkenbardağıtaşıranoküfürdöküldüdudaklarından.“Ah!Ananısikeyim,nevuruyorsun?”Ali,çevikbirhareketleuzanıpanorağınınyakasındanyakaladıonu.Ağzınıaçmasınabilefırsatvermeyerek ayağa kaldırdı. Yardımcımı durdurmam gerekirdi, ama karların üzerinde giderekbüyüyen bir kızıllığın içinde yatan o genç kızın yedi kurşunla delik deşik edilmiş narin bedenibunuyapmamıengelledi.“Birdahaküfretlan!”diyebağırdı.“Hadibirdahaküfret.”AyaklarıyerdenkesilenKudret'insuratıbembeyazolmuştu.Pörtleyengözlerinibanaçevirmekistiyor,amaAli'ninsarsalamalarındanfırsatbulamıyordu.Eyvah,şimdiburnununüstünebirkafayiyecekdiyeendişelenmeyebaşlarken.“Açağzını lan.”diyebuyurdubizimki.“Açağzınıyoksakaldırıpatarımsenibeşincikattan.”TereddütediyorduKudret.“Açlan,açağzını.”Bendenbeklediğiyardımındabirtürlügelmeyeceğinianlayanzanlıkorkakorkaaçtıçenesini.Ağzındaki bütün sıvıyı gürültüyle toparlayıp Kudret'in yarı aralık dudaklarının arasına tükürdüAli.Sonradaikieliyleçenesinikapattı.“Yutlanşimdi.Yut,pezevenk!”Oandaçalındı sorguodasınınkapısı.Ben iskemlemdeoturuyordum.Kudret'in küçükçenesiAli'nin pençelerinin arasındaydı hâlâ.Dönüp kapıya baktık; aralananmetal kanadın arasındanZeynep'insıkıntılıyüzügöründü.“ZanlınınavukatıgeldiBaşkomiserim,sorguyakatılmakistiyor.”

Ecdatmirasıyahu,hiçmivicdanınsızlamaz?

Taksi,yenidenbaşlayankaryağışınınaltındayeryerbuztutmuşasfalttaağırağırilerleyerekTepebaşı'ndan aşağı iniyordu. Benim emektarı, emniyetin otoparkında bırakmıştım, hayır, budefa arıza yapan o değil, bendim. Başım dönüyordu biraz: yorgunlukmu, gerginlikmi, yoksabedenimisinsiceelegeçirmeyebaşlayanyaşlılıkmı,aradabirböyleoluyorduişte.Gözlerim yarı kapalı dışarıdaki karanlığı izlerken aklım hâlâ Kudret'in avukatı Sacit'lemeşguldü. Bir zamanların gözde hukukçularından Sacit Kasımoğlu'yla. İstanbul HukukFakültesi’nde okumuş, mastırını Sorbon'da yapmış olan namı diğer Damat Sacit'le. Oldukçaeskilerdentanıyordumonu.Sadeceavukatlığınınşaşaalıdönemindendeğil,politikolarakdaenkudretli olduğu günlerden.Damat lakabı, dönemin bakanlarından birinin kızıyla evlenmesindengeliyordu.Günahısöyleyeninboynuna,80’liyıllarınbaşındaTarlabaşıBulvarıaçılırkenvurmuşen büyük voliyi. İstanbul'un taşı toprağı altın, biz nasiplenmezsek başkaları nasiplenir diyensoysuzlar var ya işte, onların en maharetlilerinden biriydi. Ankara'yla sıkı bağı olan iş bilirtakımından,suçukitabınauydurmayımarifetsayanhukukcambazlarından.Amailahiadaletmidesek, şehrin ahı mı, karısı bir kokain partisinde uygunsuz vaziyette yakalanınca şansı tersdönmüştü.Hayır,tabiikiboşamamıştıkarısını.Bunlarkuruiftiradiyerekhaberiyapangazetecikadını, önce dava etmiş tutturamayınca da ayağından vurdurtmuştu. Fakat gazeteci sağlamçıkmış, peşini bırakmamıştı; meslektaşlarının da yardımıyla kirli dosyalar tek tek açılmayabaşlanmıştı. Felaketler geldi mi peş peşe gelir ya, aynen öyle olmuş, kayınpederinin partisiseçimlerde iktidarı kaybetmişti. Yeni oluşan mecliste yolsuzlukla suçlanan kayınpeder, incepolitikayarlarlapaçayısıyırıpkapağıKanada’dayaatıncazatenpekdesağlamolmayanevliliğiiyiceçatırdamayabaşlamış,çokgeçmedendemagazinbasınınındeğişmezkahramanıolaneşisoluğubabasınınyanındaalmıştı.Eğermalınamülkünehacizgelmeseydi tanınmışavukatımızhiçitirazetmeyecektibuduruma.Amayenihükümetinşimşekleriniüzerineçekmişbulunuyordu,kayınpederin gizli ortağı olduğu düşünülen adalet savunucumuz, böylece elinde avucunda nevarsahepsinikaybetmişti.Dahadabeteri,eriyenservetiylebirlikteitibarınındayokolmasıydı.SaygınveelbetteparalımüşterileribirerbirerbıraktılarSacit'i.BöyleceoparlakavukatKaraNizamgibiortaboymafyababalarınınsavunuculuğunakadardüştü.Amaneyalansöyleyeyim,hiçbir zaman kibarlığından ödün vermedi. Kötülüğü de, rezilliği de hep belli bir zarafet içindeyapmayısürdürdü.Hiçbirzamanyenilmişbirigibidavranmadı.Bugecedesorguodasınaaynıözgüvenle girmişti. Oysa hatalıydı, geç kalmış, müvekkilini zor durumda bırakmıştı. Hiçumurundadeğilmişgibigülümseyerekselamlamıştıhepimizi.Vitrinideyerindeydidoğrusu,yeniyaptırdığıdişleriağzınabirazbüyükgelsedeözenle taranmışsonradanekilmesaçları,kalitelikumaştansiyahpaltosu, lacivert takımelbisesi,vişneçürüğürengindekikravatıveelindekihalisderiden çantasıyla zımba gibi bir adalet savaşçısı olarak dikilmişti karşımıza. Herkese iyigecelerdilediktensonra,paltosunukatlayarakoturacağı iskemleninarkasınakoymuştu.Sankiilkkezfarkediyormuşgibi,elagözlerinisahtebirşaşkınlıklairiiriaçıpmüvekkilinebakmıştı“Kudret,evladımnedenanoraklaoturuyorsunorada?Sıcakdeğilmi?”Zanlınınbizişikâyetedeceğini,işkencegördüğünüsöyleyeceğinisanmıştımamayapmamıştı.

“Böyle iyiyim Sacit Bey...” demişti alnında biriken terleri yine anorağının koluna silmeyideneyerek.“Sıcağıseviyorum.”Bu geceki gibi aşağılayıcı davranışlarla o kadar çok karşılaşmıştı ki, artık umursamıyordu.Belki de olayın nefsi müdafaa olduğunu söyleyeceğinden, bizimle daha fazla didişmeninkendisinehiçbiryararsağlamayacağınıdüşünüyordu.Zekiavukatelbetteanlamıştıolanbiteni,ama o da kapağını kaldırmamıştı. Bizimle dalaşmanın davasına hiçbir yarar getirmeyeceğiniçokiyibiliyordu.Müvekkilinebakaraksıkıntıylasöylenmişti:“Seviyorsunha...”Ardındanyorgunelagözlerinibanaçevirmiş,haylazoğluylabaşaçıkamayanbirbabanınçaresizliğiiçindedertyanmıştı.“TuhafbirçocukbuKudret,Başkomiserim.İnsanbukadarsıcağınasılsever?”Hiçbozuntuyavermemiştim.“YapacakbirşevyokSacitBey.Kimseninzevkinekarışamayız.”“Haklısınız.” demişti yüz ifadesini hiç değiştirmeden. “Kimseye karışamayız.” Sanki yeni farketmişgibianidensormuştu:“Bengelmedenbaşlamışsınız...”“Sadecemuhabbetediyorduk.”diyeyanıtlamıştım.“Kudret'ledahaöncetanışmıştıkzaten.”Kurcalamakistememişti.“İyiozaman,benhazırım,arzuettiğinizdebaşlayabilirsinizsorguya.”Sanki müvekkili birini öldürmemiş de kimsenin yaralanmadığı önemsiz bir trafik kazasınısorguluyormuşuzgibi,sonunakadardarahatlığınıbozmamıştı.Daha önce anlattıklarının dışına çıkmamıştı Kudret, sadece kalaşnikof sayısını iki olarakdeğiştirmişti. Ali müdahale edecek olmuş, ters ters baktığımı görünce, hiç kurcalamamıştıkonuyu. Sorgu tamamlanınca Kudret'i nezarethaneye yollamıştık. Sadece o zaman sormuştuSacit.“NefsimüdafaadeğilmiBaşkomiserim?Nedüşündüğümüzüanlamakistemişti,asılderdiifadeyinasılyazacağımızdı.“Kulübe saldıranların elinde tüfek ya da tabanca olduğuna dair kanıt yok.” demiştim sankiçaresiz bir durumla karşı karşıyaymışız gibi. “Göstericiler tek el bile ateş etmemiş. Üstelikbinanıniçinegirmeyönündebirteşebbüsdesaptayamadık…”Hiçbozulmamıştımorali,paltosunauzanırkenusulcabaşınısallamıştısadece.“Evet,buönemlitabii.Amamolotofkokteylideateşlisilahdeğilmi?”Haklıydı, muhtemelen Kudret bu işten yakayı sıyırırdı, belki genç bir kızın ölümündenetkilenecek kadar hassasiyeti yüksek birmahkeme heyetinin önüne çıkarsa hüküm giyebilirdi,amaodaağırbircezaolmazdı.Busonucubildiği için,suçuüstlenmişolmalıydıKudret,yoksareşitolmayankuzenlerdenbiri,“Benateşettim,”diyerekkurtarırdıonu.Kudretgibisuçâlemininlabirentlerinde ayakta kalmaya çalışan katiller, çoğu zamanmevzuatı biz polislerden daha iyibilirdi,özellikledeişlerineyarayacakolanları.BelkideNizam'layenidengörüşmeliydik.Evet,hâlâoçirkinadamın,Enginkonusundakigerçekduygularınıanlayabilmişdeğildik.Kudret'insöylediklerinden,amcasınınEngin'ikoruduğuortayaçıkıyordu. Tetikçi yeğenin Nizam’ın bu tavrına bozulduğu da belliydi. Belki Nizam da açık

davranmıyorduyeğenlerinekarşı.BelkiodanefretediyorduEngin'den.Onuortadankaldırmakistiyordu.Amabu işi yeğenlerine sezdirmedenhalletmekniyetindeydi.Engin’in, sevdiği kadını,kendi çıkarı için kullandığını öğrenince, Titiz Tarık'ı kiralayıp bu meseleye bir son vermekistemiş olabilirdi. Kudret gibi adam öldürmekte mahir yeğenleri varken neden dışarıdan birkiralık katil seçsin diye düşünülebilir. Yanıtı basit, yeni karısı Hacer'in başına gelenleri örtbasetmek için.BelkideHacer'inhâlâEngin'le ilişkisisürüyorduyadaKaraNizamöylesanıyordu.Gençvegüzelkarısıolanyaşlıveçirkinadamlarınçokkolaykapılabilecekleribirvehimdirbu.İyi de o zaman niye evlensin Hacer'le? Belki de genç karısı, olanları itiraf etti ona. Belki dekadın Engin'den nefret ediyordu veya kıskanıyordu. Olamaz mı? Engin'in, Azize adındakikonsomatriskızatutulduğunuduymuşolmalı.Hacereskisevgilisindenintikamalmakistedi,yaşlıama kudretli kocasını kışkırttı. O zaman Kara Nizam, sadık olmayan adamını kendi elleriyleöldürmezmiydi?Evet,raconauygundüşendavranışbuolurdu.Fakatkarısının,Engin'legirdiğiilişkiçıkardıortaya...Sadeceodeğil,baştaBarbutİhsanolmaküzereHacerinyaşadıklarıbirbirdökülürdüpiyasaya…OysaTitizTarıkgibiprofesyonelbirtetikçininmarifetiyleEnginortadankaldırıldığında,karısınıngeçmişindekinahoşolaylardankimseninhaberiolmayacaktı.ŞuhaldeZeynep'in varsayımı mantıklı gözüküyordu. Aynı gece Engin'e iki ayrı suikast girişimiplanlanmıştı, elbette katiller ya da azmettiriciler birbirinden habersizdi. İlk girişim başarıyaulaşınca ikinci girişimi gerçekleştirecek olan Titiz Tarık olanlardan habersiz beklerken, bizimlekarşılaşma şanssızlığına düşüyordu. Mantıklı, peki ilk girişimi gerçekleştiren Engin'iTarlabaşılılar Kulübü'nün önünde öldüren ya da öldürten kimdi? Muhtemelen Barbut İhsan.Zanlılar sıralamasındaöneçıkankişio.AmaBarbut İhsangibiuyanıkbiri, bu işinedenkendimekânının önünde yapsın? Bu noktada benim tezim geçerlilik kazanıyordu: Eğer olaykendiliğinden geliştiyse, yani Engin'le Barbut'un adamları kulübün önünde karşılaştıysa... Ellersilahlara gittiyse... Engin yavaş kaldıysa... Evet, bu iki senaryo akla yakın görünüyordu. Tabiiolayınbilmediğimizboyutlarıvarsaobaşka...Evet,Nizam'lagörüşmekiyiolacaktı.Hemşutapumeselesinedebiraçıklıkgetirmişolurduk.Tarlabaşı’ndaki kentsel dönüşümden nasıl bir pay almayı düşünüyordu acaba? Bu günkonuşurkenayrıntısınagirmemiştikbumeselenin.“Çirkindeğilmibeyefendi?”Şoförünsözleriyledağıldıdüşüncelerim,sileceklerinkar taneciklerini temizlemek içincanhıraşbirgayretleçalıştığıöncamıngerisinde,UnkapanıKöprüsü'neparaleluzanalıbetondangeçidigösteriyordu.“Metroköprüsüdiyorum.Baksanızacamininönünükapatıyor.”Haklıydı. İstanbul'a siluetini veren, canımın içi Süleymaniye'nin narin bedeni, bu zamane işiköprünün çirkin görünümüyle perdeleniyordu. Birden Nazlı’yı hatırladım. Kadının cesur sesiçınladıkulaklarımda:“İstanbul'untarihiymiş,kültürüymüş,güzelliğiymiş,bunlarınumurundadeğil.Durmadanturistikotelleryapıyorlar,çirkinköprüler, iğrençgökdelenler...Tekdertleridahaçokrant, daha çok vurgun, daha çok avanta...” Nasıl da öfkeli, nasıl da nefretle konuşuyordu.Yoksa, Engin'i öldürten Nazlı mıydı? Şiddet içeren bu tür gösterileri tasvip etmiyormuş gibigörünerekçevresindekiçocuklarıbuçetelerinüzerinemisalmıştı?Engin’inölümününardından,kumarhanelere düzenlenen molotoflu saldırılar… Hepsi büyük bir eylem planının parçalarımıydı?SalıGrubudiyebirörgütyoktubelki.ŞuFerhatÇerağKültürMerkezidebirparavandıgizli, teröristeylemlerini yürütmek için.Teröristeylemler...AferinNevzat,önyargılı polislergibi

düşünmeyebaşladın.Kadını görmedinmi yahu, ne kadar üzgündüFidanöldüğü için.Bile bileölüme nasıl yollar o kızı? Çirkeften kurtar, yeni bir hayat kurmasına yardım et, sonradakurşunların önüne at. Belki öleceğini düşünmemiştir, belki kulüpte o saatte kimseninolmayacağını sanıyordu. Kumarbazlara iyi bir gözdağı vermek istiyordu. Yapar mı? Nedenyapmasın.Aralarındaderinbirhusumetvar.KaraNizam’ınçakallarıkaçkeztacizetmişleronu.Gerçianlattıklarındasonderecesamimiydikadın,amamenekşerengigözlerindekiokararlılık,osuskunluk...“Yanlış anlamayın beyefendi...” Şoförün sesiyle bir kez daha dağıldı düşüncelerim. Yanıtalamayınca sözlerine katılmadığım sonucuna varmış olmalı ki savunmaya geçmişti, “İşlerimizkırılacak diye söylemiyorum. Metronun müşterisi ayrı, bizim ayrı. Ayrıca toplu taşımaya dakarşı değilim. Fakir fukara için büyük kolaylık, ama İstanbul'un güzelliğini bozuyorlar. Bakınbenim arabaya turistler biner mesela. Artık üzerinde ilerlemekte olduğumuz UnkapanıKöprüsü'nün sol kaldırımını gösterdi. “Kaç tanesi, buradan geçerken arabayı durdurmakistemiştir. Fotoğraf çekmek için.Gece, gündüz fark etmez, adamlar şaşkınlığa düşüyorlar bugüzelliğigörünce.Bilhassadageceleri.ŞugüzelliğebakınAllahaşkına.Karınaltındabirbaşkailahi havaya bürünüyormübarek... Yazık, günahdeğilmi, kapatıyorsun bu şahanemanzarayı.Ecdatmirasıyahu,hiçmivicdanınsızlamaz?Nasılyaparsın?”Takdirlegülümsedimdikizaynasındanşoföre. İlkozaman farkettimyaşlıbiriolduğunu.Hâlâgürlüğünü koruyan kıvırcık saçlarıyla dudağının üstünü süsleyen ince bıyığı sokakları yenidenkaplamayabaşlayankarkadarbeyazdı.“Haklısınız.”dedimsaygıdolubirsesle.“Neyazıkkikıymetinibilmiyoruzbumirasın.”Meğersedertliymişadamcağız.“Bilmiyoruz tabii,” diye yüksek sesle yakındı. “Bizim de deden kalma bir evimiz varArnavutköy'de.Sahildenbirazyukarıda.Ahşap,ikikatlı,bahçelibirev.Şerefsizevladıyımyalansöylüyorsam,bir sürümüteahhit çaldı kapımı.Ver burayabir apartmandikelim, üçdairesi deseninolurdiye.Hepsini kovdum.Bahçede iki tanekayısıağacıvar.Ellerimlediktim.Nasıl izinvereyim,kesilmesine!Onlardacanlıbe.İki torunumvar,ellerindenöper.Benimbahçeolmasaçimeni,ağacı, serçeyi tanımayacakçocuklar...Ağaçolmazsanereyegelir serçeler?Böylebirşehir olur mu? Yok Beyefendicim, vermem. Gece yarılarına kadar direksiyon sallar, amababamınvasiyetiniçiğnemem.Ha,benöldüktensonraçocuklarneyaparonudabilmem.”Sevgiylebaktımbueskiİstanbulluya.“Canınızısıkmayın,”dedimtesellietmekiçin.“Çocuklarınızdavermez.”Dikizaynasındakigözlerikederleağırlaştı.“Yok beyefendicim, yok.” Sağ elini kalem tutar gibi arabanın göğsüne uzattı. “İşte şurayayazıyorum,benimezarakoyduktanüçgünsonrasatılığaçıkarırlarevi.Tereddütbileetmezler.Sanki çocuklarımı bilmiyor muyum? Bir hafta bile beklemezler. Ellerinden gelse şimdidensatarlarya.Amadişgeçiremiyorlarihtiyarbabalarına...”“Abartıyorsunuz,”dedimumutsuzluğunukırmakiçin.“Çocuklarınızokadarkötüdeğildir.”Derindenbiriçgeçirdi,kamburlaşmışsırtıhafifçetitredi.“Yaparlarbeyefendi,yaparlar.İnsanlıkbitti,herşeybittibuşehirde...”Haklıydı. Benim gereksiz bir nezaketle donanmış içi boş iyimserliğimin aksine, ekmeğini

kazanmakiçingeceninbiryarısıkara,fırtınaya,aldırmadandireksiyonsallayanbuyaşlıadam,acı hakikati olanca gerçekliği içinde görüyordu İstanbul hakikaten bitmişti. Damat Sacit, KaraNizam gibi toplumun dibindeki adamlar değil, hepimizin ortak vurdumduymazlığı, ortakacımasızlığı,ortakcahilliğibitirmiştibuşehri.Amahalâkalıntılarıylabeslenipduruyorduk işte,dişleriiçinöldürülenbirfilindevasagövdesinididikleyenakbabalargibi...

“Nezaketbaşkadır,insanıniçindengeçenlerbaşka”

Taksiden inip cumbanın altına yetişinceye kadar, kardan adama dönmüştüm. Ansızınbastırmıştıkar.Eğerarabasınınzincirleriolmasayaşlışoföriçinkaygılanabilirdim,kısasüredebembeyazolmuştuasfaltyol.Tedirginlikiçinde,kapınınönünebaktım.KiliminüzerindeBahtiyarhâlâyoktu.Elbetteolmayacaktı,doğrusu ilkkezminnetduydumyazara.Geçenkışbircinayetsoruşturması için İstanbul dışına çıkmıştım, döndüğümde kan işiyordu Bahtiyar. Mahalledenkimsealmamıştıevine.Demekkivicdanlıbiradamdı.YadabenimleilişkikurmakiçinyalandanilgigösteriyorduBahtiyar'a.Sahibugeceolayyerindegördüğümomuydu?Yokcanım,düpedüzsanrıydı işte. Paranoyasını yenemeyen polisten hayır gelmez. Galiba gerektiğinden fazlatakılmıştım bu adama. Ali'yle Zeynep bile benim kadar rahatsız olmamışlardı. Ne rahatsızolması,hattaadamısevmişlerdi.Aslındabendesevebilirdim,amakendindeneminobakışlarıyokmu?Tamam,kabulediyorummuhabbetlebakıyor,hattaşefkatle.Sankiailemdenbiriymişgibi.Aynı cümleyiZeynepdekurmuştu.Belki yazdığı romanlardaki karakterlerebenzetiyordurbizi.Belkidebizdenesinleniyordur.Sahiartıkokusanaşununromanlarındanbirini.Hemnasılbiryazarmışonudaanlardım.Şapkamda, paltomun üzerinde biriken karları temizledim, ıslanan ellerim içimi ürpertti, kilidiaçıp içeri girdim. Kapıyı aralayınca merdivenin üstündeki ışık çarptı gözüme. Tuhaf, sabahçıkarken kapatmamışmıydımben lambayı?Şapkamı, paltomu çıkartırken fark ettim kokuyu.Yanılıyor muydum? Hayır, mis gibi lavanta kokuyordu ortalık. Yoksa? Yoksa Evgenia mıgelmişti? Önce bir tedirginlik duydum içimde.Mahremiyetim bozulmuş gibi. Aşmamışmıydımbenbuduyguyu?Evgenia'yla oturupuzunuzun konuşmamışmıydık?O konuşmanınardındanevimin anahtarını kendi ellerimle uzatmamış mıydım? Onun duraksamasına fırsat vermeden.“Lütfen al, başka türlü bu duyguyu yenemem.” dememiş miydim? Bu konuşmanın ardından,Evgenia defalarca gelmemiş miydi bu eve? Ama ilk kez böyle oluyordu. Geleceğini habervermeden,üstelikbenevdeyokken,giriyordu içeri.Girsin,ne farkederdi?Evgeniabenimherşeyimdi.Buevbenimolduğu kadar onunduda.Niye yüreğimburkulduo zaman?Niye kaldımöyle?BirdenEvgenia'nınkapıyıaçtığımıduymuşolabileceğigeldiaklıma.Hementoparlandım.Kapıyı usulca kapatıp sessiz adımlarla merdivenlere yöneldim. Gürültü yapmamaya özengöstererek tırmanmaya başladım basamakları. Yine de ikinci kata çıktığımda nefes nefesekalmıştım, ama aldırmadım. Bakışlarım yatak odasına yöneldi; kapı yarı aralık, içerisikaranlıktı. Yoksa yanılmış mıydım, Evgenia gelmemiş miydi? Tedirginliğim de heyecanım daçabucak geçmişti. Evgenia niye gelsin ki? Hem gelecek olsa mutlaka haber verirdi. Bellietmemeye çalışmasına rağmen, o da hâlâ diken üstündeydi bu eve girerken. Elbette bendimbunun nedeni, onunla birlikteyken bu evde rahat davranamayışımdı. Hiç dile getirmese dehissediyordubugerilimiEvgenia.Nezamanbanagelecekolsamutlakahaberveriyorduveaslakararlaştırdığımız saatten önce gelmiyordu. Bilhassa geç kalıyordu hatta, ben evde olayımdiye. O yüzden Evgenia'nın eve gelmesi uzak ihtimaldi. Tıpkı Tarlabaşı’nda şu yazarıgördüğümüzannettiğimgibibirsanrıyakapılmışolmalıydım, ikincikatınsofasınıaydınlatanşulambayıelbettebenaçıkunutmuştum,evin içindedolaşanşu tatlı lavantakokusu,Evgenia'nıngeçen ziyaretinden kalan bir hatıraydı sadece. Belki öyle bir koku bile yoktu, yorgunluğun,

yalnızlığınetkisiylezihnimhoşbiroyunoynuyordu.Bukezdebirburuklukçöktüyüreğime.Babaevindeyapayalnızkalmışbirçocukgibihissettimkendimi. Yapayalnız çocuk imgesi gülümsetti beni. 'Daha neler, küçül de cebime gir.” derdi.Evgenia duysa. Hayır. Güzide öyle derdi. Evgenia anlayışta gülümser. “Evet, sen küçük birçocuksun.”der,belkiabartılıbiröpücükbilekondururduyanağıma.Oanda ikisinidenekadarözlediğimi hissettim. “Bir gönülde iki sevda olmaz, yalan olabilir.” demiş şair. Şairi hayalkırıklığına uğratmak istemem, ama yalan ya da gerçek, iki kadını birden özlüyordum şu an.Çaresizliknasıldaacıtıyorinsanınyüreğini.Hâlâhafifçedönmekteolanbaşımıgüçlükletaşıyanyorgunbedenimisürükleyerekyaklaştımodama.Aralıkkapıyıitincesofanınışığıkırdıiçerdekiaydınlığı.Tamolarakseçemediğimyataktasankibirkıpırdanmaoldu.“Nevzat,”dedibirkadınsesi.“Nevzat,senmisin?”Güzide'ninsesinebenziyordu,uykuylaboğuklaşmış,umutlubirses.Bitmekbilmezgörevlerdensonrageceyarılarıodayagirdiğimde,iştebusözlerleseslenirdibanaölmüşkarım.“Nevzat...Nevzatsenmisin?”Ne ürperdim ne bir korku duydum, aklım karışmıştı, ama sanrı da olsa onun sesini duymakgüzeldi.Herzamankisözcüklerimlecevapverdim.“Evet,benim,kusurabakma,işuzunsürdüyine...“Asılsenkusurabakma.”diyehafifçedoğruldu.“Habersizgeldimbudefa.”Sofadan yansıyan ışığın menziline girmişti yüzü. Güzide değil, Evgenia'ydı bana seslenen.İnsan aynı anda hem keder hem sevinç duyabilir mi? Duyabilirmiş, boğazıma bir şeylerdüğümlendi,nediyeceğimibilemedim.Usulcayaklaştımyanına,yatağınkenarınaçöküpsımsıkısarıldım.“Dur, dur Nevzat, canımı acıtıyorsun!” diye söylendi neşeli bir sesle. “Bırak da biraz nefesalayım.”Kokusunuiçimeçekipkollarımıgevşettim.Uzaklaşıncadikkatleyüzümebaktı.“İyimisinsen?”Cevap yerine uzanıp öptüm. Nefesi anason kokuyordu, meyhaneden geliyordu, amadudaklarındaki çilek tadınıanlayamadım.Öpüşlerimekarşılık vermedi, kıkırdayarakusulca ittibeni.“Sahidensoruyorum,iyimisin?”Geriçekilirkenpişmanolmuşgibianibirhareketleelimitutmuştuyeniden.“İyiyim.” dedim alacakaranlıkta bile güzelliğini yitirmeyen yüzüne bakarak. “Çok sevindimgeldiğine.Bundandahaiyiolamazdım.”Gerçekten de kendimi iyi hissetmeye başlamıştım, sanki başımın dönmesi geçmiş, bedenimbirdenbiredinçleşmişti.“Teşekkür ederim.” Yeşil gözlerimahmurlaştı. “Aslında emin değildim.Hatta sen şu kapıdaniçerigirdiğinde,büyükbirpişmanlıkvardıiçimde.Buradaneişimvardiye...”Okadariyianlıyordumkihissettikleriniamaişiyalanavurdum.“Niyecanım?Niyeöyledüşündünki?”

Elimişefkatleokşadı.“Bilmiyorum, öyle oldu işte. Aslında gelmeyecektim buraya. Asmalı Mescit'e gitmiştikFofo’larla. Şaşı Vasili'nin meyhanesine. Vasili Amca’nın karısı Lena Teyze, Fofo'nun çok eskiarkadaşı. Tarlabaşı’ndan... Kalyoncukulluğu'nda yan yanaymış evleri... Fofo’lar Yunanistan'agitmiş,onlarkalmış.”Ne tuhaf, bütün gün, bütün gece dolaştığım sokaklardan bahsediyordu. “HâlâKalyoncukulluğu'ndamıoturuyormuşLenaHanım?”Şaşkınlıklabaktı.“Yokcanım,nasılotursunlarorada?Bilmiyormusunosemtinyenihalini?Çoktantaşınmışlar.Bambaşka bir yere dönüştü güzelim Tarlabaşı... TomtomMahallesi’nde oturuyorlarmış şimdi.Tophane'nin üstünde, meyhanelerine de yakın... O sebepten alıp götürdüler ya Fofo'yuevlerine... Neyse onu anlatıyordum zaten.Güzel bir geceydi. Sarhoş olunca geçmişi hatırladısadece Fofo Yenge. Tarlabaşı'ndaki günlerini. Annesini, babasını, ölmüş arkadaşlarını... Birtürlü unutamadığı anılarını. Zorunlu sürgünlük zor iş be Nevzat. Doğduğun mahalleden,şehrinden, toprağından koparılmak… Çok duygulandı Fofo, çok... Sarılıp sarılıp ağladıLena'ya... İlkkezbukadarkederligördümonu.Oneşelikadıngitmiş,yerineölenevlatları içinyastutanbirninegelmiştisanki.Lenadaetkilenditabii.Onubırakmakistemedi.DüşünNevzat,bunlar ta çocukluktan beri arkadaş... Aynı acıları, ayın çileleri çekmişler. Angeliki dekaygılanmıştı annesi için. Ben de onunla gideyim deyince tek başıma kaldım. Ne yalansöyleyeyim, acayip bir yalnızlık duygusu çöktü içime. Eve gitmek zor geldi. Belki bu geceyikurtarabiliriz diye düşündüm. Sana bir sürpriz yapmak istedim. Feraye'ye gittim, yoktun,ayrılmışsınız.Umudumkırıldı.İstiklal’eçıktım,artıkevegitmekniyetindeydim.Amakarlakaplıcaddedeki neşeli insanları gördüm. Herkes çocuklaşmıştı sanki, insanlar yüzlerindeki o ağır,sıkıcı maskeyi atmış, kartopu oynuyordu, eğleniyordu. Garip bir sevince kapıldım. Kırılanhevesimyenidentazelendi.Senibulurumumuduylaevegeldim.”

Sanki onunla buluşacak halim varmış gibi, “Niye telefon etmedin?” dedim. “Ben deBeyoğlu'ndaydım.”Sağelimiçekipusulcadudaklarınabastırdı.“O zaman sürpriz olmazdı. Ne yalan söyleyeyim, bir yandan da korkuyordum. Seni evdebulamayacağımdandeğil,beninasılkarşılayacağından.”Alınmışgibielimiçektim.“AşkolsunEvgenia.Nezamankötükarşıladımseni?”İncitmektenkorkarcasınabaktıyüzüme.“Hiçbirzaman...SenhiçkimseyikötükarşılamazsınkiNevzat.Ama insanınsözgeçiremediğiduygularvardır,engelleyemediğidüşünceler.Nezaketbaşkadır,insanıniçindengeçenlerbaşka.Neyse işte, eve geldim. Kapıyı çaldım, ikinci hayal kırıklığı... Gelmemiştin. Dönüp gitmeküzereydim, bir taksi durdu az ilerde. Şu yazar indi, senin komşun olan. Bu akşam o daFeraye’deymiş. Hatta benim meyhaneye girip çıktığımı da görmüş. Nerede olduğunu bilebiliyordu.Tarlabaşı'ndabircinayetişlenmiş,orayagitmişsin.”

Nasılbilebilirki?Yoksakaranlıktagördüğümgerçektendeomuydu?Amacinayetmahallinde

olsaydıEvgenia’nınFeraye'yegeldiğinineredenbilecekti?Arkadaşlarısöylemiştir.OsakallışairyadaErdinç.Evet,Feraye'ninsahibi,pekbir canciğerdionlarla.Neyapmayaçalışıyordubuadam?”Niyebenimlebukadarilgileniyordu?

“Kötübirniyetiyoktu.”diyesürdürdüEvgeniasankidüşüncelerimiokuyormuşgibi.Hattabenievine davet etti. ‘Karım da mutlu olur sizi görmekten.' dedi. Benden bahsetmişsin herhalde.Sankikırkyıllıkkomşusuymuşumgibisıcakdavrandıbana.”Artıkdayanamadım.“YokyaEvgenia,niyebahsedeyimelinadamınasenden.Biliyorsun işte,herif yazar.Polisiyekitaplar filanyazıyorya,muhtemelenbendenbilgialmak için ilişkikurmayaçalışıyor.Bukadarişingücünarasındabirdeonunlauğraşamam.”Sözlerimekatılmıyormuşgibiydi.“Haklısın tabii, ama iyi bir insan izlenimi bıraktı bende. Evine davet ederken çok samimiydi.Hattabirazfazlasamimi...”Kanbeynimesıçradı.“Nasılyani?Sarkıntılıkfilanyapmadıya?”Yalancıktanusulcavurduelime.“Dahadaneler...Öylebiradamdeğildiyorumsana.Ailesindenbiriymişimgibidavrandıbana.İşingaribi,bendeyakınlıkhissettimadama.”Suratımınasıldığınıanladı.“Kıskandınmıyoksa?”diyecıvıldadı.“YapmaNevzat,öyledeğil.Akrabamgibidavranıyor,birabigibi...”Demek herkeste aynı etkiyi yaratıyordu bu herif. Empati kurmayı bildiği için olabilir miydi?Yazarların, insanları çok iyi gözlemlediğini söylerdi babam, karşılarına çıkan kişileri kolaycaanlayabildiklerini, hatta çözümleyebildiklerini... Ama büyük yazarlardan bahsediyordu babam.Bunungibisıradanpolisiyeromanlaryazanbirindendeğil.“Hiçokudunmuyazdıklarını?”AklımdangeçenleribilerekmikonuşuyorduEvgenia?“Yok, okumadım,” diye söylendim. “Okumayı da düşünmüyorum. Ne yazmış olabilir ki?Cinayetleriallayıppullayıpkelimeleredöküyorişte.”“Belkideöyledeğildir.Yerindeolsamokurdum.”Dudaklarındamüstehzibirgülümsemebelirdi.“Hatta ben de okuyacağım. Bir kitabı varmış. Aşk Köpekliktir diye... Adını her ne kadarbeğenmesemde...Sennediyorsun?Aşkköpeklikmidirsahiden?”Sıkılmıştımartıkbuyazarmuhabbetinden,usulcauzandımsevgilime.“Boşversenoyazarı,”diyerekyaklaştım.“Neolaraktanımlanırsatanımlansın,aşkşahanebirşey...”Budefa itmedi beni, aksine sırnaşık bir kedi gibi uysalca sokuldu.Nemli dudakları çilek, ılıknefesialkolkokuyorduhala…

“İnsanlarokadarkorkunçkiseninmerakın,onlarınvahşetininyanındaçokmasumkalır”

Banyodan çıktığımda, çayın enfes kokusu karşıladı beni. Mükellef bir sofra duruyorduönümde.Radyodaneşelibirİstanbultürküsü:“Yanıyormuyeşilköşkünlambasıyâr/Hiçbitmiyorşu gönlümün kavgası yâr.”Evgenia elinde tabaklar, ortalıkta dört dönüyordu.Belki eski kafalıdiyeceksiniz, ama bir evde kadın yoksa, orası hiçbir zaman yuva olmuyordu galiba. ZeytintabağınımasayakoyarkenfarkettiEvgeniakendisiniizlediğimi.“SıhhatlerolsunNevzat.”“Teşekkür ederim...” Gözlerimmasada sıralanan peynir, reçel, omlet tabaklarını taradı. “Nekadarçabukmuşelin.Kahvaltıyıhazırlamışsınbile.”Tatlıbirkibirlemırıldandı.“E, olacak o kadar, her akşam yüz kişiye yemek çıkartıyoruz.” Birden telaşlandı. “Eyvah,ekmekleryanacak.”Koşar adımmutfağa dalarken ben demasanın kenarındaki iskemleye çöktüm; her zamankiyerime, pencereye bakan iskemleye. Karımla kızım sağken bile kimse oturmazdı oraya. Hiçkonuşulmadan varılmış bir sözleşme gibi. Her kahvaltıda, her yemekte masadaki yerimburasıydı benim. Güzide karşımda otururdu. Aysun da yanımda. Ekmeğine yağı bensürmeliydimkahvaltıda.Birbabahervesileylekızınasevgisinigöstermelideğilmi?GüzidedeEvgenia gibi becerikliydi, bir ayağı masada, bir ayağı mutfakta, koşturur dururdu yemekboyunca.Radyohepaçıkolurmuydu,hepbirİstanbultürküsüçalarmıydı,bilmiyorum.Amaenaz bu sabahki kadar mutluluk olurdu masamızda. Her zaman değil elbette, ama öylehatırlıyorum.“Beyoğlu’nunEnGüzelAbisikim?”Evgenia'nınsorusuhazırlıksızyakalamıştıbeni.Birelindemaviçaydanlık,ötekielindeekmeksepetiylemasayayaklaşansevgiliminsorudolugözlerinebaktım.“Odaneredençıktışimdi?”“Sen banyodayken ev telefonu çaldı, önemli olabilir diye açtım. 'Günaydın Beyoğlu'nun EnGüzel Abisi’ dedi bir adam. Buyurun, deyince utandı, sonra. 'Yanlış aradım galiba.' diyerekaceleylekapattı.”Janti Cemal olmalıydı, geceki tatsız konuşmanın canımı sıktığını anlamış, gönlümü almakistiyorduherhalde.“Doğru mu aramış yoksa?” Pencereden yansıyan kar aydınlığında ışıl ışıldı Evgenia'nıngözleri.“Benimsesimiduyuncaşaşırdıadamcağıztabii...”Sabahsabahbukonuyukonuşmak istemiyordum,amaev telefonuyenidençalmayabaşladı.HiçkuşkumyokJanti'ydi.Meraklısevgilimbirbana,birdetelefonabaktı.“Açmayacakmısın?”

Artıkkaçamazdım.Yandakisehpayauzanıptelefonualdım.“Alo?”AkşamhiçtartışmamışızgibimuhabbetdoluyduCemal'insesi.“Alo Nevzat... Şükür buldum seni. Az önce numaranı çevirdim, bir kadın çıktı...” Sanki biraçıklamayapmamıbeklermişgibisuskunkaldı,amabendensesçıkmayıncasürdürdü.Barbutaradıbeni,ilginçşeyleröğrenmişEngincinayetiyleilgili...”Adetakendiliğindendöküldüsözcüklerağzımdan.“Cemalyinebenioyalayacaksanız...”“Yapma be Nevzat.” Kırgın çıkmıştı sesi. “Seni ne zaman oyaladım? Niye böylekonuşuyorsun?”Kısabirsessizlikoldu.“Peki,senbilirsin,hoşçakalozaman...”“Dur,durkapatma.”diyesonandamânioldum,“Nesöylediİhsan?”Hemencevapvermedi.“EniyisionunlakonuşNevzat...Telefonuvardırsende.”Israredecekdeğildim.“TamamCemal,sağol...”“Görüşürüz...”Hepsibu,başkalakırdıetmedenkapadıtelefonu.GalibabudefafenakırmıştıkJanti’yi...”Hoşlanmadığınbirimi?”TelefonunahizesihalâelimdeykensormuştuEvgenia.“Yok,iyibiridiraslında...Yaniöyleolduğunuzannediyorum.”Telefonuyerinekoydum.“Azöncearayandaoymuş.”Evgenia'nınmerakdolugözlerindenkurtulamayacağımıanlayıncaaçıkladım.“Eskikabadayılardan...Amaitköpektakımındandeğil.Bıraktıbuişleri...”Yineomerakduygususardıbakışlarını.“SananedenBeyoğlu'nunEnGüzelAbisidiyor?”“Ciddiye alınacak bir şey değil.” diyerek çaydanlığa uzandım. “Zaten hiç hoşlanmıyorum bulakaptan.”Demliktekikoyukırmızısıvıyı,Evgenia'nınbardağınadöktüm,üzerinisıcaksuylatamamladım.Konuyudağıtmakiçinövgülerebaşladım:“Çaydatavşankanıolmuşmübarek...Ellerinesağlık...”“Teşekkür ederim,” dedi bardağını önüne çekerken, ama unutmamıştı asıl meseleyi. “Niyehoşlanmıyorsun?”Tek şeker attığı çayını karıştırmaya başlarken gözlerini yeniden üzerime dikmişti. Kendibardağımıdadoldurduktansonraçaydanlığınihaleninüzerinekoydum.“BoşverEvgenia...Hadiçayımızısoğulmayalım...”Sanki çok acıkmışım gibi, kızarmış ekmekten bir parça koparıp ağzıma attım, çatalımı

peynire uzatıyordum ki. “Çok merak ettim şimdi.” diye ısrarını sürdürdü sevgilim. “Kim taktısanabulakabı?”Peynirdenkopardığımküçükparçayıağzımagötürmedenöncekestiripaltım.“BukonuyukapatalımEvgeniaolurmu?”Beniduymamışgibidavrandı.“Niye?Yineoengingönüllülüğüntuttudeğilmi?Bencetamsenianlatıyor.Üstelikçokdaşık...Beyoğlu'nunEnGüzelAbisi...Filmismigibivalla...”Lokmalarağzımdabüyümeyebaşlamıştı, öylecekaldım.Suskunluğum,anındaelegeçirmiştimasayı. Evgenia da fark etti. Konuşmayı bıraktı birden, bakışlarını kaçırıp çatalını zeytintabanınadaldırdı.Tadıtuzukalmamıştıkahvaltının,radyodakişarkıbileartıkneşeligelmiyordukulaklarımıza. Kalkıp radyoyu kapattım. İskemleye otururken “Kötü bir hikâye.” diyemırıldandım.“Epeycekötübirhikâye...”İkiberraksudamlasınıandırangözlerinişefkatleyüzümeçevirmişti.“İstersenanlatmaNevzat...”dediözürdileyenbirsestonuyla.“Boşboğazlığımaver...”Bendeaynışefkatlebakmayaçalıştımona.“Hayır,anlatmakistiyorum.Hiçkimseylekonuşmamıştimbukonuyuşuanakadar...”Anlamakistercesinebakıyordu.“Yok, sinirlendiğimi filandüşünme.Kendimesakladığımbirolaydı.Unutmak istediğimbiranı.Ama olmuyor işte, geçmiş adım adım takip ediyor insanı. Vakti, saati gelince de sen hazırmısın, değil misin diye sormadan çıkıyor karşına. Evet, iki gündür bu cümleyi duyuyorum.Beyoğlu’nunEnGüzelAbisi.Çünküolaymahallinegeridöndüm,kurbanınıbirkezdahagörmekiçinyanıptutuşanaptalbirkatilgibi.”Boğazımkururgibiolmuştu,çayımdanbiryudumaldım.“Severlerdi beni, Istiklal'de diyorum. Çoğu esnafla arkadaş gibiydik. Abi diye hitap ederlerdibana. Ne Başkomiser, ne de Nevzat Bey... Evet. Beyoğlu’nun En Güzel Abisi. Huzur içindeuyusun. Madam Anahit takmıştı bu lakabı bana. Hoşuma gidiyordu tabii. Kimin gitmez? Birmanav vardı.BalıkPazarı’nda;SaitUsta... LangaSait...Dedesinin bostanı varmış Langa'da,oradangeliyor lakabı.Bir tek LangaSait,NevzatBeyderdi bana.Eğer köşedekiCumhuriyetMeyhanesi’nde bir iki kadeh atmışsak, muhabbet de güzelse 'Amirime’ dönerdi ‘Nevzat Bey.'Dükkânın karşısına bir iskemle at, seyret; yetenekli bir ressamı kıskandıracak ustalıktasergilerdisattığıürünleri.Yazkış,renkrenk,çeşitçeşitmeyvesebzebulunurdudükkânında.Buyüzden,aşerenhamilekadınlarınkocalarıeksikolmazdımanavınkapısından.Dükkândageceyarılarınakadaraçıkhaliyle.Birdekalfasıvardıyanında.Elliliyaşlarındaufaktefekbiradam.Açıkkahverengigözlerihepsımsıcakbakar,hepgülümserdiinsana.Doğu'dangelmişti,tatlıbirşiveyle konuşurdu, çok kibaradamdı.Nezamandükkânınönündengeçecekolsambırakmaz,mutlakaçay,kahveısmarlardı.Öylesaygılı,öylehatırnaz.Sadecebanadeğil,büyükküçükkimvarsa. Balık Pazarındaki herkes severdi onu. Otuz yıl olmuş İstanbul'a geleli, bir de evayarlamış Tarlabaşı’nda ucuzundan, iki çocuğuyla geçinip gidiyordu. Ama bir ayağı hâlâmemleketinde.Düğün,cenaze,sünnet,yıldaenazbirkezgiderdimemleketine.“SaitUsta sekseninemerdivendayayıncaevine çekildi dükkânıKasım'adevretmesede yarı

ortaklık gibi bir anlaşma yaptı bu güvenilir adamla. Bir sabah emniyetin kapısında, benibeklerken buldum Kasım'ı. 'Aman Başkomiserim ocağına düştük.’ diye sarıldı elime. ‘BizimKaderkayıp.Düngecedenberievegelmedi.Sabahçalıştığıeczaneyedegitmemiş.’“TanırdımKaderi,küçükkardeşiBekir'insünnetdüğünündegörmüştüm.Esmergüzeli,babasıgibigözlerinin içigülen, incecikbirkız.Birkezdeyanımagelmişti,kapkaçolayıolmuştu, ifadevermeye. Birlikte çay içmiştik. Hoş sohbet, candan bir çocuk. Telaşlandım kayıp haberiniduyunca, ne olmuştu acaba Kader’e? Kasım'ı odama aldım, aceleyle dün gece yaşanmışvukuatları araştırdım, hastanelere baktırdım, Kasım'ın kızını bulamadım. Yirmi yaşındaydıKader. 'Erkek arkadaşı var mıydı?' diye sordum. Utançtan kıpkırmızı oldu Kasım’ın yüzü.'EstağfurullahNevzatAbi.Onasılsöz!Bizdeöyleşeyolmaz!'“Kasım'ı,meraketmekızınıbulacağız,diyesakinleştiripdükkânınayolladıktansonraKader'inçalıştığı eczaneye gittim. Büyük Parmakkapı Sokak'ta küçük bir dükkân. Eczacı kadın kimolduğumu, kızı neden aradığımı sordu önce. Kendimi tanıttım, durumu anlattım. ‘Kader busabahgelmedi,neredeolduğunubizdebilmiyoruz.’dedi.Yalansöylüyordu,polisdeolsambanagüvenmiyordu. 'Bakın, ailesi perişan durumda, annesi tansiyon hastası...' diye sıralamayabaşlamıştımki, ‘Osman'danbahsettilermisize?’diyesordukadın.Yanıtalamayıncaaçıkladı.'Osman, Kader'in erkek arkadaşı... Bir yıldır evlenmek için Kasım’a yalvarıyor gençler. Amaadam,Nuhdiyorpeygamberdemiyor.Anlıyormusunuz?Sizogençlerinyerindeolsaydınızneyapardınız?’“Rahatlamıştım.Hiçdeğilsebaşınakötübirişgelmediğinibiliyordumkızın.Eczacıkadınasözverdim. Kader'i bulduğumu babasına söylemeyecek, kızla ben görüşecektim. Kaldığı yerintelefonunu vermesi bile yeterliydi. Kasım’ın bana çok saygı duyduğunu, gençlerle aileyibarıştırabileceğimianlattım.Aksitakdirde,başlarıbeladankurtulmazdı.Epeycebirtereddüdünardından Osman'ın telefonunu verdi eczacı. Aradım, kendimi tanıtınca ürktü çocuk, kötü birniyetiminolmadığını,yardımcıolmakistediğimianlattım.Kaderaldıtelefonu.Gözyaşlarıiçinde,kendilerini bulduğumu kimseye söylemememi rica etti. 'Babamevlenmemize izin vermez.’ deditelaşla. ‘Babam bize kötülük yapar. İstanbul'dan kaçacağız. Gideceğimiz yere varınca benhaberveririm.’“Abartıyordiyedüşündüm.Kaçtığı içinkorkuyordu.Üstelikkaçmalarıdaçözümdeğildi, işlerigiderekzorlaşacaktı.HemKasım'adakarısınadayazıktı.Kızınınbaşınanegeldiğinibilmedenyaşamak. 'Kaldığınız yeri bana söylemeyin.' dedim Kader'e. Ama benden haber almadan daİstanbul'danayrılmayın.Babanlakonuşacağım,ondansonrasizitekrararayacağım.'“Aklına tam yatmamıştı, yine de kabul etti kızcağız. Soluğu Balık Pazarı’nda aldım. ‘İyihaberlerim var,’ dedim küçük iskemleye çökerken. ‘Sade bir kahve söyle bakalım.' Yüzü ışıdıKasım'ın, hemen söyledi kahvemi. Durumu anlattım. ‘Ama gençler evlenmelerine karşıçıkarsınızdiyekorkuyor.'dedim.'Banasözver.Kader’iOsman'avereceksin.'“Şöyle bir baktı yüzüme. ‘Kader, o herifle mi kaçmış?' diye söylendi. Aslında o andaanlamalıydımduyduğuöfkeyi,amayapacağımiyiliğinverdiğikibirgözlerimiköretmişti,neyazıkki anlamadım. 'Oherif demeşimdi, damadınolacak çocuk.' dedim işimavraya vurarak. 'HadiKasım,senefendiadamsın,sözverbana.Çocuklarabirfenalıkyapmayacaksın.'“Hiç sesini çıkarmadı, gözlerini dükkânın zemininedikip öylecedurdubir süre.O zamanbileanlayamadım.Sonrahiçbeklemediğimbir hareket yaptı, birdenuzanıpelimiöpmeyekalkıştı.'Allah senden razı olsunNevzat Amirim. Boşuna demiyorlar sana Beyoğlu'nun EnGüzel Abisi

diye.'“Normaldesesinintonundananlamamgerekirdisamimiolmadığını.Amaoherkesinabisiolmadurumuvarya.Yardımetmeninsağladığıobenzersizüstünlük.Makbulinsanolmanıngetirdiğiorezil ayrıcalık. Fark etmedim, edemedim. Ama mesleki içgüdü mü, Kader'in sözleri mibilmiyorum, yine de yemin verdirtmeden bırakmadım vakasını. 'O çocukların kılınadokunmayacağım,'dedirttim...”AnlattıklarımıdinleyenEvgenia'nınelindençatalıdüşmüştü,gözlerindeki ışıltıçoktunsönmüş,yaklaşan felaketi sezinleyen, ama engel olamayacağını bilen birinin çaresizliği ele geçirmiştiyüzünü.“Evet,içimrahatlamıştı.Nerahatlaması,kendimiçokiyihissediyordum.Beyoğlu'nunEnGüzelAbisi olarak yine hayırlı bir iş yapmıştım. Yine insanlara yararım dokunmuş, yine kendimeduyduğum güveni pekiştirmiştim. O hevesle aradım Kader’i. Babasıyla yaptığımız konuşmayıanlattım. İnanamıyordukızcağız. 'Benkefilim,’diyeüsteledim ‘Düğününüzüdebenyapacağım.HemdeBeyoğluEvlendirmeDairesi'nde.'İyiliktimsaliNevzat'akimkarşıdurabilirdiki.Sonundakabulettigençler...”Boğazıma bir yumruk düğümleniyordu, biraz daha konuşsam kendimi tutamayacaktım, çareolur diye çaya sığındım.Çözülür gibi oldu boğazımdaki düğüm. Aslında artık anlatmasam daolurdu,anlamıştıEvgenia,amaşimdisusarsamyıllaröncemahvınanedenolduğumogencecikkızabirkezdahakötülükyapacakmışımgibigeliyordubana.“EllerimleteslimettimKader'ibabasına,”diyesürdürdüm.“Eğilipsaygıylaöptübabasınınelini.HiçtepkivermediKasım,öylecedurdu,insangörünümündekidevasabirtaşgibi.İşteoankurtdüştüiçime.Yoksakızabirzararmıverecekbuadamdiye.Kasım’ıkenaraçektim.‘Bakyeminverdin,Kader’ekötülüketmeyeceksin.'dedim.Gülümsedi.Sonradananlayacaktım,çaresizliğinioyalangülüşünarkasınasaklıyormuş. ‘AyıpettinNevzatAbi.Allahayemin,sanasözvermişiz,elimisürermiyimKader’e.Hemobenimkızım.Seniçinirahattut.'“İçimi rahat tuttum. Huzur içinde gittim evime.Mutluluk içinde geçirdim akşamı. Gece yarısıgeldi haber. Tarlabaşı’nda bir kızı bıçaklayarak öldürmüşler, diyordu telefondaki memur.Uykudanyeniuyanmıştım,aklımabilegelmediKaderolabileceği.Giyindim.Tarlabaşı’na indim.Olayıngerçekleştiği sokağayaklaşırkenanladım.BurasıKasım'ınevininolduğuyerdi.Kaynarsulardöküldübaşımdanaşağıya,amaartıkçokgeçti.Yinedeumudumukorumayaçalıştım.Taki zavallı Kader'in bıçak darbeleriyle delik deşik edilmiş incecik bedenini sokak ortasındagörünceye kadar. Yatağında uyurken saldırmıştı babası, can havliyle kendini sokağa atmıştıyavrucak.Bırakmamıştıpeşinibabası,bütünmahalleliningözüönündedelikdeşiketmiştibiricikkızını.Kanlıellerikucağında,öyleceotururkenbuldumKasım'ıevininkapısında.Benigörüncesaygıylaayağakalktı yine. 'KusurabakmaNevzatAbi.’ dedi boynunubükerek. 'Sanamahcupolduk.Sözümüzütutamadık.Allahaffeder,sendebağışlabizi.'Onu değil ama, kendimi hiçbir zaman bağışlamadım. Kader’i öldüren babasıydı, ama onukatilinegötürenbendim.HementayinimiistedimBeyoğlu'ndan.Busemttekalmayadayanamaz,Beyoğlu'nunEnGüzelAbisilafınıduymayaartıkkatlanamazdım.”Evgenia'nıngözlerindensüzülenacelecibirkaçdamlayanağınııslatmayabaşlamıştı,önümdekipeçeteyiuzattım.“Kötübirhikâyeolduğunusöylemiştim.”

Yüzümebakmadanaldıpeçeteyi.“Bukadaracısınıbeklemiyordum.”dediyanaklarınıkurularken,isyanedercesinebiriçgeçirdi,“Özürdilerim,unutmakistediğinbirolayısanayenidenyaşattım.”Gülümsemeyeçalıştım,yapamadım,amauzanıpelinedokundum.“Kendinehaksızlıketme,insanlarokadarkorkunçkiseninmerakın,onlarınvahşetininyanındaçokmasumkalır.”NedemekislediğimianlayamayanEvgenia’nınkızarmışgözlerişaşkınlıklaaçılmıştı.''Evet,dünakşam,Kader'inbıçaklandığısokağınilerisindegencecikbirkızıdahaöldürdüler.”

“KendimikandırmıyorumKomiserAbiodabanaâşıktı”

Emniyetin çiğ ışıklarla aydınlanan geniş koridorunun sonunda, odamın önündeki kahverengibankta oturuyorlardı. Omuzları çökmüş, belleri kamburlaşmıştı; uzun bir yoldan gelmiş gibiyorgun görünüyorlardı. Koridorun aydınlığında Romanlara özgü tatlı esmerliği iyice ortayaçıkmıştıSadri'nin.Azizeolduğunutahminettiğimsiyahbaşörtülükız ise inadınabeyazbir tenesahipti. Beni görür görmez kucağındaki koyu renk, eski paltosunu bankın üzerine bırakıpsaygıyla ayağa kalktı Sadri. Dün gece de sırtında olan siyah ceketinin önünü ilikleyerekyaklaşmamı bekledi. Kız o kadar dalgındı ki Sadri’nin doğrulduğunu fark etmedi bile. Gözlerikarşıduvardakianlamsızbirnoktayatakılıpkalmıştı.Geldikleriniyoldaöğrenmiştim:Evgenia'yıtaksiyleKurtuluş'takievinebırakırkenaramıştıAli.“KlarnetçiylekonsomatriskızgeldiBaşkomiserim,başlayalımmıkonuşmaya?”Ayrıntılarıkaçırmakistemiyordum.“Birazbeklesinler.”demiştim.“Ondakikayaoradayım.”Ama Osmanbeyde kayan bir çöp kamyonu, halk otobüsüne çarpmıştı, sadece orada yirmidakikabeklemekzorundakalmıştık,merkezeulaştığımdabirsaatgeçmiştiaradan.“Kusurabakmayın.”dedimelimiSadri’yeuzatırken.“Trafikfelaketti.”Kalenderbirgülümsemeyleaydınlandıkavrukyüzü.“CanınızısıkmayınBaşkomiserim,zatençokolmadıgeleli.”Konuşmalarımızıduyangençkızdafarketmiştigeldiğimi.Ürkekgözlerlebenisüzerekusulcadoğruldu.İnceuzunyüzündeilkdikkatçekenyer,biçimlikalınkaşlarınınaltındakizeytinkarası,irigözleriydi.Güzelbirkızdeğildi,amabakışı,duruşu,başınıçevirişimasumiyetedairduygularuyandırıyordu içinizde. Hani bundan kimseye zarar gelmez dediğimiz insanlar vardır ya, işteonlardanbiriydiAzize.Düngecezorgeçmişolmalıydı,süzgündü,gözlerininönündemorhalkalarvardı. Ama bu haliyle adını daha çok hak ediyor, dünya nimetlerinden elini eteğini çekmiş birinançkadınınıandırıyordugerçekten.İçtenbirgülümsemeyleelimiuzattım.“Merhaba.SenAzizeolmalısın.”Cansızbirhareketlesıktıelimi,parmaklarıbuzgibiydi“Evet.”dedicılızbirsesle.“EvetAbi,BenAzize.”“Abi” bir tür savunma sözcüğüdür eğlence sektöründe çalışan kadınlar için. Patronlarıyla,müzisyenarkadaşlarıyla,bazıkabadayılarlavebizpolislerlekonuşurkensıkçakullanırlar.Hemsaygıiçerirhemdeyardımbeklentisinigösterir.Okadınlardanbirisize“abi”diyorsa,benimiçinkötülükdüşünme,düşünüyorsandalütfenyapmademekistiyordur.Birabigibiiçtenlikleodamınkapısınıgösterdim.“Buyurunşöylegeçelim.”İçerisisıcaktı,havasızdı.

“İstediğinizyereolurun,”diyerekpencereyeyöneldim.“Birazaçacağım,üşümezsinizdeğilmi?”SankidahaöncedegelmişgibirahatbirtavırlayanıtladıSadri.“Yok, yok temiz hava iyidir. Gördünüz, bizim pavyon yerin dibinde, ölüyoruz her gecehavasızlıktan.Eskidenbi'desigaraiçilirdi.”Pencereyiaçıncasokağıngürültüsüylebirlikteserinhavahücumetti içeri.Masanınüzerindekikâğıtlarusulcakıpırdadı,aralıkbırakmakeniyisiydi.Yerimegeçerkenklarnetçi ileAzize’ninkarşılıklıoturduklarınıgördüm.Sadri’nin rahatlığıhalasürüyordu,amaAzizekoltuğunucunabüzülmüştü.“Neiçersiniz?”diyesordumpaltomuçıkartırken.“Karnınızaçsatostdasöyleyebilirim.”“Yok Başkomiserim, teşekkür ederiz, biz o işi yaptık.” Bakışlarını karşısındaki kıza çevirdi.“GerçiAzizepekbirşeyyemediya...”Bellibelirsizbirşükranbulutugeçtigençkızıngözlerinden.“Yok,teşekkürederimAbi,benimkarnımtok.”“Çaysöyleyeyimozaman.”BaşıyladışarıyıgösterdiSadri.“SağolsunAliKomiserimsöylemişti,sizibeklerkeniçtikzaten.”Lafıbitmedenkapıvuruldu,yardımcımınyakışıklısuratıgöründüaralıktan.“GünaydınBaşkomiserim.”Nasıldadinçgörünüyordukerata.“Günaydın,gelAlicim,gel.Zeynepnerede?”Kapıyıusulcakapatırkenaçıkladı.“Bilgisayarının başında, raporlarını toparlıyormuş. Konuklarımızı şöyle bir süzdükten sonra,klarnetçininarkasındaayaktadikilmeyebaşladı.“İyiozaman...”dedimkoltuğumayaslanarak.“Evet...”YüzündehepaynıdostçaifadeylebellibelirsizgülümsüyorduSadri,amaondaçokkalmadım,gençkızadöndüm.“ÖnceliklebaşınsağolsunAzize.”Anındanemlendikaragözleri.Bazıkelimelerdöküldüdudaklarından,amasesiokadarzayıftıkibirtekinibileanlayamadım.“Acınıanlıyorumkızım,”dedimmasanınüzerineellerimikoyarak. “Allah rahmeteylesin,amaölenleölünmüyor.EğerEngin'eyardımetmekistiyorsan...”Sevdiği adamın adı ağzımdan çıkar çıkmaz başladı ağlamaya. Önce sessizce, sonrasarsılarak. Sadri'nin yüzündeki babacan ifade söndü, yapma diyecek oldu, işaret edipdurdurdum onu. Ağlaması gerekiyordu; içindeki acıyı boşaltmadan onunla konuşamazdık.Ağladı, çarpıntıları yavaşladı, sonunda duruldu, çantasından çıkardığı kâğıt mendillegözyaşlarınıkuruladı.“Kusurabakmayın,tutamadımkendimi.”“Önemli değil,” diyerekmasanın çekmecesinden çıkardığım kolonya şişesini uzattım. “Kokla

biraz,açılırsın.”Elini uzattı, bolca döktüm küçük avuçlarına. Yüzüne, alnına sürdü. Gözleri yanmış olacak kikirpiklerinikıstı.Burnunundeliklerininkenarlarıhafifçepembeleşti.“İyimisinşimdi?”Derinderinnefesaldı.“İyiyim,iyiyim.”“Konuşalım mı o zaman?” Olabildiğince resmiyetten uzak durmaya çalışıyordum. “Hazırmısın?”Aslındahiçistemiyordu,amahayırdadiyemiyordu,neyapsın,boynunubüktü.“Hazırım.”“NezamantanışmıştınızEngin'le?”Yenidenbuğulandıgözleri,amabudefakendinibırakmadı.“İkiseneöncemayısayında...”Yinesustu.Anımsamak,anımsadığınıhiçtanımadığıadamlaraanlatmakzorgeliyordu.“Nerdekarşılaşmıştınız?”Hatırladıklarınınetkisiylehülyalandıkaragözler.“Pavyonagelmişlerdi,NizamAbi'ylebirlikte.Okadındavardıyanlarında...”Okadınderkenhafifçeçatılmıştıkaşları.“Çilemmi?”diyeatıldıAli.“Nizam’ınsevgilisindenmibahsediyorsun?”Tanımadığıbirininuyarısındanrahatsızolanbirçocukgibikoltuğundaküçüldü.“Çilem'itanıyorsundeğilmi?”KaragözleriniSadri'yeçevirdi.Allahrızasıiçinyardımetdercesine.“CevapverseneAzize,”dediklarnetçi.“Niyeçekiniyorsun.AliKomiserimyabancıdeğil.”Bakışlarıyerdegezindibirsüre,“Tanırım,”dedisonrayutkunarak.“Engintanıştırmıştı.NizamAbi'ylebirlikteyemeğegelmişlerdibize...”Artıkanlatacakdiyedüşünürkenyinesustu.Güvenilirabiolarakbengirdimdevreye.“AsıladıHacer'mişöylemi?”“Hııı...Evet.Hacer...”Sevineceğibirhaberverirmişçesineneşeyleaçıkladım“Evlendiklerinibiliyormusun?”Şaşkınlıklakırpıştırdıkirpiklerini.

“Evlenmişlermi?NizamAbi,Çilem'leevlenmişmi?”

Sonunda sıyrılmıştı dalgınlığından. Hatta yüzü aydınlanır gibi olmuştu, evet, ilk kezgülümsüyordu, sol yanağındaki küçük çukuru o zaman gördüm. Onu yaşından daha genç

gösterenbirgamze.“Allahmutluetsin,”diyemırıldandı.“İnşallahbiryastıktakocarlar...”Sahiden de sevinmişti, belki de kendi hayalinin bir başkasında gerçekleşmiş olmasıydı onumutlueden.Aramızdaençokgüvendiğiadamadöndü.“DuydunmuSadriAbi,evlenmişler.NekadarmutluolmuşturNizamAbi.”“Olmuşturherhalde,”diyesöylendiklarnetçi.“BirdeÇilem'esormalı...”O ilişkide bir sıkıntı olduğunu bilmemizi istiyordu Sadri. Elbette bu tüyoyu kaçırmadıyardımcım.“NiyeÇilem’esormalı?Sevmiyorlarmıydıbirbirlerini?”Soruklarnetçiyeyönelikti,amakarşısındadurduğuiçin,Azizealındıüzerine.“Seviyorlardı,amadahaçokNizamAbi...Çilem...Yaniobiraz...”İşiniçindençıkamayıncaSadriyetiştiyardıma.“Kara Nizam çok çirkin bir adam.” Yardımcım arkasında kaldığı için bana bakarakkonuşuyordu. “AllahıngücünegitmesinsahidençokçirkinbeBaşkomiserim...Üstelik...”Biranduraksadıktan sonra tamamladı cümlesini Sadri. “Üstelik yaşlı da... En az otuz yaş fark varkızlaaralarında.”“YaşönemlideğilSadriAbi.”Hiçummadığımızandayenidendönmüştümuhabbetegençkız.“KorkuyorduÇilem...Evet,NizamAbi'dençekiniyordu.”“SevdiğikadınaniyekötülükyapsınNizam?”“Öyledemeyin,çokkıskançtırNizamAbi.KendigözündenbilesakınırÇilem’i,öyleböyledeğil.HemİhsanAbimeselesi...”Cümlesi yarıda kaldı, söylememesi gerekeni ağzından kaçırmıştı. Kara gözleri endişeyleküçüldü.Hemenrahatlatmayaçalıştım.“Biliyoruzomeseleyi.Çilem’indahaönce İhsan'la ilişkisivarmışdeğilmi?AmasonraNizam'ısevmiş.”“NesevmesiBaşkomiserimya!”diyeisyanettiSadri.“ÇaresiyoktuÇilem’in.Yirmiüçyaşındadünyalar güzeli bir kız, niye gitsin o gudubet adama?” Anlaşılan hiç hoşlanmıyordu KaraNizam'dan.Gerginbakışlarınıkarşısındakikızaçevirdi.“AnlatsanaAzize!Niyesusuyorsun?”“AnlatıyorumyaSadriAbi,dahaneyianlatayım?”Kalınkaşlarıçatıldıklarnetçinin.“Ogeceyianlat.HaniÇilem'leNizam’ınsizegeldiğigeceyi...Banabahsetmiştinya...”Azize'ninyüzükıpkırmızıoldu.“ÖzelmeseleSadriAbi.”“Cinayettemahremolmazkızım,”diyerekyüreklendirmeyeçalıştım.Bir insanöldürüldü,seniniçinçokönemliolanbiri.Belkidesöyleyeceklerinbütündüğümüçözer.”Karagözleribocalıyordu.“Çilem'eayıpolacak.İyibirkızo.”

“Ona zarar vermeyiz,” dedim güven dolu bir sesle. “Cinayetle bir ilgisi yoksa hiçbir yerdekullanmayızanlatacaklarını.Sanasöz.”Yinedeiknaolmadı,kararsızcaaltdudağınıçiğnedibirsüre.“Engin'in katilini yakalamanız için anlatıyorum,” dedi cesaretini toplayarak. “Ama söz verdinizNevzatAbi,ilgisiyoksasöyleyeceklerimburadakalacak.”“Kesinlikle...”Yaptığınındoğruluğundanhalaemindeğildi.“Allahbeniaffetsin.”diyemırıldandısıkıntıyla.“Evet,Çilem’iTarlabaşılılarKulübü'ndetanıdım.O zamanlar İhsan Abi'yle kavgalı değildi Nizam Abi. Engin'le gitmiştik oraya. İhsan Abi'ninodasındagördümilkÇilem'i.Güzelkızdı,çokgüzelkızdı.Yönetmenlergörsekesinartistolur.Okadaryani.Üstelikiyidebirinsan,güleryüzlü,yardımsever.Hemenkaynaştık.SonraİhsanAbi'yleanlaşmazlıkçıktıbizimkilerinarasında.AmaÇilem’ledostluğumuzbozulmadıhiç.Derkenİhsan Abi ruhsatsız tabanca bulundurmaktan içeri girdi. Aslında cezası paraya çevrilebilirmiş,amaeskibirdavacımınedahavarmış,osebeptenhapisyattı.OzamandahasıkıgörüşmeyebaşladıkÇilem’le.Engindebiliyordudurumu.‘Şukızıbirakşamyemeğeçağırsana.'dedi.Bende safım ya, aklıma kötü bi'şey gelmedi. Davet ettim kızı eve. Üçümüz yemek yerken kapıçalındı,birdebaktımNizamAbi.Öncetesadüfzannettim,meğerseEnginplanlamış.NizamAbi,daha ilkgördüğündeâşıkolmuşÇilem'e.Amaokadargüzelki kimâşıkolmazokıza.NeyseNizamAbi'yikapıdagörüncebuyurettimtabii içeriye.Çilemrahatsızolduönce,sonraşaraptı,içkiydi,filandıderken,rahatladı.NizamAbideçokkibardavrandıona.Çokiltifatetti.Bakmayınçirkin bir adam olduğuna, tatlı dillidir. Neyse gecenin ilerleyen saatlerinde baktık, sevgiliolmuşlar.”Hikâyenin sonunu kısa kesmişti, anlatmak istemediği şeyler olmalıydı. Bizim yerimize Sadrisordu:“Hepsibukadarmı?”TerstersbaktıAzize.“Evet,dahanolacaktı?”Eksikanlatmıştı,amazorlamanındamanasıyoktu,dahafazlaaçılmayacağıbelliydi.Kırılganbirseslesitemettiklarnetçi.“Tamam o zaman. Hepsi bu diyorsan öyle olsun. Ben Engin’in katili ortaya çıksın diye ısrarettim.”KuşkuylagerildiAzize'ninyüzü.“Katilimi?YoksaEngin'iöldürenNizamAbimi?”ÖfkelenirgibielleriniyanaaçtıSadri.“Ya ne bileyimNizamAbimi?Başkomiserim söylüyor işte sana, olanı biteni anlat ki bulalımkatilidiye...”“BizegüvenebilirsinAzizeBacı.” İşteAli degirmişti yenidendevreye.Onu ilk kezbirinebacıderkenduyuyordum.İçindengeldiğiiçinmiböylekonuşuyordu,yoksagençkızındiliniçözmeyemiçalışıyorduanlamadım,amasevindimböyledavranmasına.

“Ayrıcabiz yanındayken kimse kılınabile dokunamaz.” diyerekdestekledimonu. “Bildiğin nevarsaanlatmalısın.TabiiEngin’inkatilinihapseatmamızıistiyorsan.”Karagözleriniiri iriaçarakdehşetiçindetekrarladı.“YaniNizamAbimi?Engin'iomuöldürdü?”Oçirkinadamıngüvenilirbiriolmadığınıçokiyibiliyordu.“Olabilir.”dedimsakince.“Anlamamıziçinyardımetmenlazım”Heyecanlasesiniyükseltti.“O kadının yüzünden.Hepsi o kadının yüzünden.Yapmadedim,Engin'e. Bu kadından hayırgelmezdedim,dinletemedim.”Artıkolanıbitenianlatacakderkenyenidenbaşladıağlamaya.“Hangikadının?”diyedikkatinitoplamayaçalıştım.“Çilem'denmibahsediyorsun?”Sertçebaşınısalladı.“Hayır, hayır... Jale’den bahsediyorum. Hayatımızı mahveden kadından. Engin'le Nizam Abi,NeşePavyon'ailkgeldiklerindeyanlarındaolankadından.”Jale!Maktulünevindefotoğrafınıbulduğumuzkadın.NedemiştiKudretgecekisorguda:“Öyleböyle değil, kadınhakikaten çok zengin.Amabugeri zekâlı, gitti, o pavyon yosmasınagönülindirdi.”Azize'yebakarkenpavyonyosması lafınekadarsakilkalıyordu,öteyandanortalıktaüçlübiraşkhikâyesiolduğudaaşikârdı.Bumasumyüzlükızsonradankatılmıştısevdakervanına,bunurağmen, onca yılın Jale'sinin yıldızını söndürmeyi başarmıştı. Ama emin değildi kendinden,yoksaniyenefretetsin,birzamanlarerkeğinialdığıkadından.Alidebuanlamsızhassasiyetiatlamadızaten.“Maktulle çok yakınmışlar.” diyerek yangının üzerine biraz benzin serpmeyi denedi, “İlişkilerisürüyormuyduhâlâ?”Vakur bir tavırla başını kaldırdı genç kız. Yanaklarından süzülen gözyaşlarına aldırmıyorduartık.“Kadın bırakmıyordu ki peşini... Çok parası vardı. Satın almaya çalışıyordu Engin'i.”Gerekçelerinin yetersiz olduğunu kendisi de biliyordu, ama insanüstü bir gayretle sevgilisininkendisinesadıkolduğunukanıtlamayaçalışıyordu.Islakgözlerinibanaçevirdi.“EnginbunuterkedinceortakişyapalımdemiştiJale.Enginde, ‘Buiştençokparakazanırız,sonradavereliniAmerika,’ diyordu. 'Kaçar kurtuluruz.' Onun için katlanıyordu kadına. Ben de onun içinkatlanıyordum. Bir gün çekip gideceğiz buralardan diye. Hatta paraları benim hesabımayatırıyordu.”GitgideilginçbirhalalmayabaşlıyorduAzize'ninanlattıkları.“Niyeseninhesabınayatıyordu?”diyekurcaladım.“Engin'inbankahesabıyokmuydu?”“Vardı,amaparanınkendihesabınayatırıldığıbilinsinistemiyordu.”Kasadabulduğumuzdokuztapugeldiaklıma.“Binamıalıyorlardıoparalarla?”

“Tarlabaşı’ndan.” diye onayladı. “Çok değerlenecekmiş orası.Öyle diyorduEngin.Çok parakazanacaktık,sonradakaçıpgidecektikburalardan.”“Nizam'ınhaberiyoktudeğilmibuişlerden?”Gözlerindekikuşkugiderekkararlıbiranlamadönüşüyordu.“Yoktu, ona söylememem için tembihlemişti beni Engin.” Çekingen halinden kurtuldu, dimdikdosdoğrubaktıyüzüme.“BununiçinmiöldürdülerEngin'i?NizamAbi'yesöylemediğiiçinmi?”Henüz katilin Nizam olduğundan emin değiliz demem gerekirdi, yapmadım. Çirkin mafyababasınatepkiduymasıişimizegelirdi.“Anlayacağız Azize.” dedim duygularına hürmet eden bir sesle. “Anlayacağız, amakonuşmamızınbaşınadönelimistersen.Engin'leNizam’ınNeşePavyon'agelişinianlatıyordun.”Emin olmak istiyordu, içindeki acının, öfke olup birilerine akmasını, öldürülen sevgilisininhesabınıbirininvermesiniistiyordu,buyüzdenolacak,artıkdahacesurcakonuşmayabaşladı.“Evet,oakşamıçok iyi hatırlıyorum.Bir kadındahavardı yanlarında.Menekşediyebir kız.Nizam Abi'nin takıldığı bir gecelik kadınlardan biri. Onlar girdiğinde ben sahnede şarkısöylüyordum.”“Birbaharakşamırastladımsize.”diyehatırlattıklarnetçi“SelahattinPınar'ınşarkısı.”Gözleri yine hülyalanmıştıAzize'nin. “Evet, bir bahar akşamı gelmişlerdi zaten.Mayıs ayınınbaşlarıydı.Bunlargeleceğizdeyince,MüslümAbisahnenintamönündeyerayırtmıştı.MüslümAbi bizim patron, iyi adamdır. Nizam Abi'nin de yakın arkadaşı. Hapiste birlikte yatmışlar, odereceyani.Neyseişte,öncefarketmedimbenbunları,yüzümüzeışıkfilangeliyorya,birarasahnedenaşağıyaindim,masalarınarasındadolaşarakokuyorumşarkıyı.İşteoandagördümEngin'i. Yanındakiler gülüşüp sohbet ederken o gözlerini dikmiş, buna bakıyordu. İşim icabıgülümseyerekselamverdim.Negülümsedinedeselamımıaldı;sadecebaktıöylece.Korkarımböyle tiplerden, başımıza bela olurlar sonra. Bize yiyip içen, para harcayan, sonra da çekipgiden müşteri lazım. Kafayı sana takan adamdan uzak duracaksın. Zaten ben de pekyanaşmadımomasaya.Ogeceöylegeçti,ertesiakşampavyonagelince,buketbuketkırmızıgüllerlekarşılaştım.Neyalansöyleyeyim,kıskandımbiraz,kimegeldiacabadiye.Meğersembenimiçinmiş.YollayandaEngin.Tabiiçoksürmedi,birkaçsaatsonrakendisidegeldi,budefayalnız.Bir gece öncekimasasına oturdu.Yine gözleri üzerimde.Üç düzine şampanya patlattıayaklarımın dibinde. Bir yandan korkuyorum, bir yandan hoşuma gidiyor. Programını bitincemasasına çağırdı, gittim.Kendini tanıttıktan sonra, ‘Hayatımboyunca çok kadın tanıdım, senonların hiçbirine benzemiyorsun, benimle yaşar mısın?’ dedi damdan düşer gibi. Onun kadartecrübeli değildim, ama o güne kadar hiçbir erkek benimle böyle cesur, böyle açıkçakonuşmamıştı. Aslında sözlerinden çok davranışındaki içtenlik etkilemişti beni. Hemen kabuletmedim tabii, ama kafam karışmıştı. Bütün gece oturdum masasında, sonra birlikte çıktık,arabasıylabıraktıbenieve.Neben,'İçerigel.'dedim,nedeo'Gelipbirkahveniiçeyim,*dedi.Bubirazdahagözümdebüyüttüonu.Demekkibirgecelikilişkiolarakgörmüyordubeni.Amacıneydi bu adamın? Pavyondan çıkartıp evlenmek mi istiyordu, yoksa kapatması mı yapmakistiyordubeni?Evet,sonundakafamıkarıştırmayıbaşarmıştı.”Bakışlarınıklarnetçiyeçevirdiyine.“Kendibaşıma işin içindençıkamayıncaSadriAbi'ylekonuştum.Senbilirsin,dedi.Gönlünden

nasılgeçiyorsaöyleyap.”Sevgidolubirseslemırıldandıklarnetçi.“Yapmadesemyapmayacaktınsanki.Banageldiğindesenkararınıçoktanvermiştinkızım.”AvuçlarındaezdiğikâğıtmendillekirpiklerinikurulayıpsözlerinisürdürdüAzize.“Doğru,gönlümkararınıvermişti,amabenimhaberimyoktubundan.HergecegeldiEngin,hergecebenievimebıraktı.Yedincigeceonuiçeriçağırdım.Böylecebaşladıilişkimiz.”“Mutlu muydunuz bari?” Ali'ydi soran. Sesi azarlar gibi sert çıkmıştı. Kızı üzmek niyetindeolduğunu hiç sanmıyordum, kendisini Azize'nin abisinin yerine koymuş olmalıydı. “Engin ötekikadınlarlatakılmayıbıraktımı,seninleberaberolunca?”Bakışlarındaki hülya dağıldı Azize'nin, rüya bitmiş, hakikat başlamıştı. Ali'nin azarlamasınaaldırmadıbile.“Evet mutluyduk, başlardamutluyduk.” Çok eskilerden bahseder gibi iç çekti. “Yok, kendimikandırmıyorum Komiser Abi, o da bana âşıktı, sevgi dolu, bambaşka bir adam olmuştu. OzamanlarSadriAbilerinbulunduğubinadakalıyordum.Küçükbir daire, kaloriferi yok,banyosuyok,mutfağıavuç içikadar.Banyo içinhamamagidiyorum,düşününyani.Engin razıolmadıosıçanyuvasındayaşamama.Onunevinetaşındım.”SadribaşkabirevdekaldığınısöylemiştiAzize'nin.“KadınÇıkmazı'ndakievmi?”“Yok, bir evi daha vardı Engin'in. Kurtuldu Sokak’ta. Ben oraya taşındım. Hakikatenkurtulmuştum.Beyazeşyası,mobilyası,dörtdörtlükbirev.”Aklımatakılansoruyuyardımcımdilegetirdi.“AmaEnginötekievdekalıyormuş.”ÇenesititremeyebaşladıAzize'nin.“Benikorumak için.Heranöldürüleceğindenkorkuyordu. 'Düşmanımçok.'diyordu. 'Onlardankurtulmakiçinbizeçokparalazım,'diyordu.Olmadı,öldürdüleroldu.”“Kim?”diyeatıldım.“KimöldürmekistiyorduEngin'i.HadiAzize,bildiklerinisaklamabizden.”Şaşkınşaşkınmırıldandı.“Bilmiyorum, valla bilmiyorum. İtalyanlardan bahsetmişti. Amcasını öldürmüşler. O sebeptengelmişİstanbul'a.Onudaöldürmekistiyorlarmış.”“İstanbul'amıgelmişİtalyanlar?”Çaresizlikiçindeboynunuiçineçekti.“Öylebir şeysöylemedi.Avrupa'yagidemiyormuş. İsviçre'deparası varmış.Orayagidebilsehiçbirmeselemizkalmazmış'Amahavaalanındançıkarçıkmazöldürürlerbeni,'diyordu.Okadarkorkuyorduyani.”“PekiNizam?”diyerekAligirdidevreye.“Onunlanasıldıaraları?Sonzamanlardadiyorum.Birhusumetvarmıydıaralarında?”Aynıçaresizliklebaktıyardımcıma.

“Yok,NizamAbi'ylearasıhepiyiydi.Birsıkıntıyoktuaralarında.”“Ozamannedenevlendiğindenhaberinyok?”Benimatladığımayrıntıyısoruyorduyardımcım.“Niyeçağırmadısizinikâha?”BakışlarınıkaçırdıAzize.“Belkiçağırmıştır...”“Nasılçağırmıştır?”diyeüsteledibizimki.“Çağırmışsaseninhaberinolmazmıydı?”“Olmazdı,Engin'lekavgaetmiştik.” İtirafetmeninverdiğirahatlıklabaşınıkaldırdı,gözleryineyaşladolmuştu.“Evet,birhaftaöncekavgaetmiştik.”“YaniensonbirhaftaöncegördünEngin'i?”“Yok,yok...”Başınıusulcaikiyanasallamayabaşladı.“Yılbaşı gecesi pavyona geldi, öldüğü gece... Barışmak için gelmiş. Yine kavga ettik...Bilseydim...”Yeniden başladı ağlamaya, hem de öncekinden çok daha güçlü bir şekilde, hıçkıra hıçkıra.İşte o anda girdi Zeynep içeriye. Ne konuştuğumuzdan habersiz elinde dosyalarla. Azize'ningözyaşlarıylasarsılanbedeninigörünce,biransorudolugözlerlebizebaktı,sonraelindekileriaceleylesehpanınüzerinebırakıpgençkızınyanındakikoltuğaçöktü.“Tamamcanım,”dedinazikçeomzunadokunarak.“Tamam,geçti.”Kan çanağına dönen gözlerini yanında oturan yabancıya dikti Azize. Hiç şaşırmadan, hiçyadırgamadan, hiç korkmadan bakıyordu tanımadığı kadına. Gülümsedi kriminoloğumuz.Anındasarıldıgençkız,bizimZeynep'e. İncecikomuzlarısarsılmayabaşladı,yenibirağlamakrizinetutulmuştu.

“Tamam,tamam.”diyereksırtınıokşuyorduZeynep.“Tamamcanım,tamam,geçti.”

Bir süreöylecekaldılar.Onlarabakarken, kadınkadınınkurdudur lafınınnekadar yanlışbirdeyimolduğunudüşündüm.Birkadınıeniyibaşkabirkadınanlardıancak.NitekimAzize’nin iççekişleriazalınca,usulcakoptuondanZeynep.“Gelgidelim.”dedişefkatdolubirsesle.“Yüzünüyıkabiraz,açılırsın.”İliç itirazetmediAzize;sessizcekalktıoturduğukoltuktan,özablasıylakarşılaşmışküçükbirkızıngüveniyle.Zeynep’inelindentutarakçıktıodadan.

“Acıbirhikâyesiolmalıydı”

Azize çıkınca derin bir sessizlik çöktü odaya, öyle ki sokağın gürültüsünü olduğu gibiduyabiliyorduk içeriden. Ali'yle klarnetçi ne düşünüyordu bilmiyorum, ama benim aklımdan birkadınbirerkeğiniyeseverdiyegeçiyordu.Hemdekötübiriolduğunubilebile.Biliyormuydu,Engin'in berbat bir adam olduğunu? Nasıl bilmez. Jale Hanım, onun hesabına yatırıyormuşparaları.Birbaşkakadının,sevdiğiadamagönderdiğiparalar.Onurlubirinsanbunukabuledermi?Onurmu?HaksızlıkyapmaNevzat.Onursuzluklayargılayacağınensoninsanlardanbiribugençkız.Tahminetbakalım,kaçyaşındabaşlamıştırpavyonlardaçalışmaya.Tazeeti,kimbilirhangişehirkodamanlarınamezeolmuşturrakımasalarında.Belkidedüpedüzsatmışlardırkızıparalı bir adama. Yok, Azize'yi onursuzlukla yargılamak büyük zalimlik. Yanlışa düşmektenbaşka seçeneği olmayan birine, neden doğru yolu seçmedin demek kadar ahlaksızca birdavranıştırbu.“Rezillik be Başkomiserim.” diyen klarnetçinin sesiyle bölündü düşüncelerim. “Aşk diyorum,kepazelikya.”Evet, aklı bambaşka bir konuya takılmıştı bizim gariban Sadri’nin. Sadece Azize'nin halineüzülmüyordu bence: kendisinin de başından geçen kırık bir gönül hikâyesi vardı besbelli.Muhtemelenonuhatırlamıştı.Hangimizinyoktuki?“Ogecepavyondamıydın?”diyecinayetedöndümyine,“Engingeldiğindediyorum.”Tatsızbirmeseledenbahsedecekmişgibi,sıkıntıylaönedoğrusalladıbaşını.“Ordaydım Başkomiserim. Sanki pavyonu basarcasına paldır küldür daldı içeri. Milleti itipkakıp,garsonlarahakaretlerederekherzamankimasasınakuruldu.Birafrabir tafra,yirmiüçşişe şampanya patlattı Azize'nin ayaklarının dibinde. Ama bizim kız oralı değildi. Oysaâdettendir, hiç değilse şarkıcı bir selam verir, yalandan da olsa bir gülümser. Azize dönüpbakmadıbileherifinsuratına.KudurduEngintabii,fırlayıpsahneye,bileğindenyakaladıAzize'yi.Şarkının ortasında, zorla indirdi kızı. Benden önceMüslümBey yetişti. E, ne de olsamekânsahibi.İkisinidealıpodasınagötürdü.Geçerkenbenideçağırdı,geldiye.“İçerigiripkapıyıkaparkapamaz,'Napıyorsunsen!'diyebağırdıEnginbizimkıza.'Nedenbenigörmezdengeliyorsun?'“KorkuylaodanınköşesinebüzülmüştüAzize. 'Selamverdimya.'gibilerdenbirşeylersöyledi,ama öteki fırsat vermedi konuşmasına, açtı çirkef ağzını. 'Sikerim selamını, kaç gündürarıyorumnetelefonumaçıkıyorsunnegeridönüyorsun.Neyapmakistiyorsunlansen?'MüslümBeyhesaplıadamdır,Nizam'dandolayıEngin'dençekiniramaküfüroluncaobiledayanamadı.'Ayıpoluyor,'diyearayagirdi.Kendimekânımızdaçalışanımızahakaretolmaz.'“Ama gözü dönmüştü Engin'in bir kere. Sağ eliyle adamı iterek açıkça posta koydu. 'SenkarışmabuişeMüslüm,bakkötüolursonra.'“Eğer bu hareketi pavyonun içinde yapsaydı,Müslüm silahını çeker, Engin'i vurmak zorundakalırdı. Odada dördümüzden başka kimse yoktu, sineye çekti. 'Tamam da, küfürlü konuşma.'

demekleyetindisadece.“DikdikbaktıEngin,amauzatmadı,yenidenAzize'yedöndü. 'N'apmak istiyorsunkızımsen,'dedikızgınlıkla.'Nedenbendenkaçıyorsun?'“Artıköfkeninyanındaacıdavardısesinde.HiçaldırmadıAzize.'Kaçmıyorum,sadeceseninlekonuşmakistemiyorum,’dedi.“Engin sıkıntıyla bir Müslüm’e baktı, bir de bana. Rahat değildi yanımızda, çıkıp gitmemiziistiyordu, ama ona güvenemezdik, ne patron oralı oldu ne de ben. 'Ya, hata yaptıysam özürdilerim.'dedisankiduymayacakmışızgibikısıkbirsesle.'Biliyorsun,zorzamanlargeçiriyorum.İşleriayarlamayaçalışıyorum.’“UmurumdabiledeğildercesineomuzsilktiAzize.'Ayarlaozamanbanane?'“Birden değişti Engin, yalvarmaya başladı. Evet, çocuk gibi yalvarmaya başladı. 'YapmaAzize,'dedisesiniyumuşatarak.Beniseviyorsunbiliyorum.Bendeseniseviyorum.Sendebunubiliyorsun...'“Ağlamayabaşladıbizimkız. 'Hayırsevmiyorum,'dedi,amayalansöylüyordu.Deligibiâşıktıoherife.“Kızın ağlamasından tüyoyu kaptı tabii şerefsiz. 'Bak seviyorsun işte.’ diye sokuldu. Bizbirbirimiz için yaratılmışız.' Yine bize göz attı. Sesini iyice kısarak tekrarladı. 'Sen olmadanhayatımın bir anlamı yok. Valla diyorum. Yoksa burada ne işim var? Niye gelip kendimi reziledeyim...'“Azizeyumuşamayabaşlamıştı,burnunuçekerek, 'Banayalansöyleme,'dedi,amayalandaolsasevdiğini söyledergibiydi.Tabii herşeyin farkındaydı çakal. 'YalansöylemiyorumAzize.'diyegirdidamardan. 'Ölmüşanneminüzerineyeminle,vallayalansöylemiyorum.Biliyorsunnekadarçokkadınvaretrafımda,hiçbiriönemlideğil,sadecesen.'“Bunları söylerken Azize'nin elini tutmuştu bile, öyle güzel konuşuyordu ki ben de inanmayabaşlayacaktım kızı sevdiğine. Nerdeyse kavga tatlıya bağlanacak, mesele hallolacak diyebeklerken bir hata yaptı Engin. 'Tamam,' dedi. 'Sana karşı mahcubum. Tamam, sözümüçiğnedim,oJaledenenkarıylatakıldım.'İştebulaf,birçuvalinciriberbatetti.AnındaçektieliniAzize,incecikbedenidişibirkaplangibigerildi.'Demekyattınkarıyla!Allahbelanıversin!Birdeutanmadan yalan söyledin bana! Hani iftiraydı?Hani sadece iş için görüşüyordun?Hani banasözvermiştin?'“Sussa, kızınbağırıp çağırmasına izin verse, sonrayineafdilese,bence işler yolunagirerdiamaaptalherifsavunmayageçti.'Anlamıyorsun...Bendeanlatamıyorumsana.Sıkdişinibiraz.Yakındabitecek.Hiçgörmeyeceğimokadını.Başkatürmeselevar.Şimdisöyleyemem.Valladiyorumya…Neyapıyorsamikimiziçinyapıyorum.Amaşudavranışınabak…’“Gitgide sinirleniyordu, öfkeli bakışları yeniden Müslüm'le bana çevrildi. ‘Yav siz dışarıçıksanızakardeşim.'diyesöylendi.‘Buradamahrembirşeykonuşuyoruz.’“Bizimağzımızı açmamıza bile fırsat vermediAzize. 'Asıl sen çık dışarı.' diye bağırdı. 'Kimikiminmekânındankovuyorsun.’‘Azize!'diyesesiniyükselttiEngin.'Azize!’“Ama bizim kız korku duvarını aşmıştı. 'Ne Azize’si be’ diye çıkıştı. 'Bırak yakamı, git ososyetik kadının peşine düş.' 'Bağırma,' diye uyardı Engin. 'Bağırma bak, kötü olur.’ ‘Kötüolsun,’diyeüzerineyürüdü.'Kötüolsaneolurmuş?’

“Kendini zor tutuyordu zibidi. Bak elimden bir kaza çıkacak.' diyecekti ki. 'Nerde sende oyürek.’diyeyangınakörüklegittiAzize.BelkibizolmasakbunudayutardıEngin,amaikierkeğinyanında kaldıramadı bu lafı. Bir tokat attı Azize'ye. Sert değil, hafif bir tokat. Bizim kızsineceğine, geri çekilip herifin suratına okkalı bir şamar indirmez mi! İşte o şamar çiledençıkardıEngin'i;sankikarşısındabirerkekvarmışgibisaldırdıüzerine.Allahtanarayagirdikde,bir zarar veremeden aldık Azize'yi elinden. Ama deliye dönmüştü herif. 'Bu iş burada bitmez,seninpeşinibırakmayacağımorospu.'diyetehditlersavurdu.“Müslüm koluna girip güçlükle çıkardı serseriyi odadan. Ben Azize'yle kaldım. Sessizceağlıyordu yavrucak. Ağlarken de kendi kendine söyleniyordu. 'Duydun değil mi abi, o kadınlayatmış,hayvanherifokadınlayatmış.'“YaniEngin'inüzerinesaldırması,onavurmasıumurundabiledeğildi, tekderdioJaledenenkadındı. Tepemattı, azarlamak geçti içimden, amaboşuna çabaolacaktı. Kız hala kör kütükâşıktıodeyyusa.Kızmasıdaoyüzdendizaten.Başkomiserim,benbuaşk işinianlayamadım.Azizegibibirkız,opuştunnesineilgiduyar?”Merakladinlediğimvebuyüzdenhiçkesmediğimkonuşma,Ali'ninyanıtıylakesildi.“Duyar,” dedi Ali. “Kadınları anlayamazsın. Valla Azize’ye hiç şaşırmadım da, Engin niye bukızatakılıpkalmış,onupekanlayamadım.GerçektendeseviyormuyduAzize'yi?”Altdudağınısarkıttıklarnetçi.“Bilmiyorum.Engin'insöyledikleridoğru.Birsürükarıkızvardıetrafında,Hepsidegüzel,hepside alımlı. Üstelik hepsi de o yolun yolcusu. Niye Azize, valla ben de anlamış değilim.” Banadöndüyine.“SahiBaşkomiserim,siznediyorsunuz,gerçektendeseviyorolabilirmiydiEnginbukızı?”“Olabilir,gönülişlerikarışıktırbiraz.”Alihiçkatılmıyordubudüşünceme.“Bence o herif başka bir numara çeviriyordu. Azize’yi paravan olarak kullanıyordu. Evini dekızavermişbaksanıza...”Söyledikleri akla yakındı, ama aşkın,mantıkla hiçbir ilgisi yoktu. Belki de bütün o pis işleriniçindemasumbirşeylere ihtiyaçduymuştuEngin.Ruhununderinliklerine itilmişdeolsa içindekiiyilik tümüyle ölmemişti. Azize onun simgesi olmuştu belki. Bataklıkta açan bir çiçek. Nedenolmasın.Engingibiadamların içdünyasınahiçdeuzakdeğildir,bu tür tercihler.Fakatbunlarıdilegetirmedim,şuankiişimizaşkınkarmaşıkyapısınıtahliletmekdeğil,korkunçbiradamolsadabirmaktulünkatilinibulmaktı.“HaklısınAli,kızıneviniaramalıyız.”diyesonuçlandırdımyardımcımınvarsayımını.“AzizebizezorlukçıkarmazdeğilmiSadri?”Enküçükbirtereddütbileyaşamadıklarnetçi.“YokBaşkomiserim,niyezorlukçıkarsın.Bilakismemnun olur. Sevdiği adamın katilini yakalamaya çalışıyorsunuz. Hem zorluk çıkarırsa benvarım.Benimsözümüçiğnemez.”CeptelefonumunsesinoktakoyduSadri'ninkonuşmasına.Tanımadığımbirnumara.Açtım.“GünaydınBaşkomiserim...Benİhsan...”Barbut’u,aramamıbekleyemediğinegöreişigerçektendeaceleydi.Sadri'denzarargeleceğini

sanmıyordum,amaİhsan’lakonuştuğumubilmemesindeyararvardı.“Merhaba...”dedimadıylahitapetmeden.“Bazıgelişmelerolmuşgaliba...”“Duydunuzmu?CemalAbikonuşmadıkdemişti.”Şaşkınçıkmıştısesi.“Detaylarıbilmiyorum,sadecebazıgelişmelerolduğunuduydum.”“Haanladım.”Küçükheyecanıhemendinivermişti. “DurumşuBaşkomiserim.BusabahÇilemaradı beni. Cinayetle ilgili önemli bilgilere sahip olduğunu söyledi. Görüşmek istiyor. Eminolamadım.Nedersiniz.Engin’inkatilinibiliyorolabilirmi?”İyimser bir tahmindi; daha iki gün önce evlenen kadın, kocasının ipini niye çekmek istesin?Hemdeadamınbaşdüşmanınıarayarak.Yoksaİhsan'atuzakmıkurmakistiyorlardı?“Arayınca hayretler içinde kaldım açıkçası,” diye anlatmayı sürdürüyordu kumarhane sahibi.“Biliyorsunuz, şu dayak olayından sonra hiç görüşmemiştik Çilem’le. Aklımın ucundan bilegeçmezdibeniarayacağı...”Belkideİhsan,KaraNizam'atuzakkurmakistiyordu,Çilem'idedahiletmiştisenaryoya.Nedeolsa eski sevgililer, belki bir açığını biliyordur... Evliliğini tümüyle bitirecek, kızın hayatınamalolacakbiraçık...DahaÇilem,Nizam’laevlenmedenönceplanlamıştırbuişi.Engin’inöldürülmeside tezgâhın bir parçası olabilir. Beni de oyuna dahil ettimi, al sana kusursuz cinayet. YoksasabahsabahniyeböylepeşimedüşsünBarbut?“İyi,görüşozaman,”dedimkumarhanesahibiningerçekniyetinianlamak için. “Niye tereddütediyorsun?”Sinirlibirgülüşçınladıtelefonunötekiucundan.“Çilem'egüvenmiyorumçünkü...Bendenintikamalmakistiyorolabilir.”“Tekbaşınamı?”Lebdemedenleblebiyianlamıştı.“Nizam da işin içindedir muhtemelen... Ama emin de olamıyorum tabii. Ya gerçeğisöylüyorsa...”Duygusalbirtınımıbelirmiştisesinde,yoksabanamıöylegeliyordu,eminolmakzordu.“Neanlattı ki sana?”diyeeşeledim. “Nedensamimi olduğunudüşündün? İsim filan verdimi?Katilinyadaşüphelendiğikişilerindiyorum.”“Yok,kimseninadınıvermedi,ama'Engin'ikiminöldürdüğünübiliyorumgaliba,'dedi.”İmaedercesinetekrarladım.“Galiba...”Duygusalbirtavırlaanındaparladı.“Görüşmeyeyimmi?”Hiçbir içime yaramazdı bu; ortalıkla bir tezgâh varsa bunu kimin, hangi sebeple çevirdiğinibilmekdahafaydalıydı.“Hayır,”diyerekonucesaretlendirmeyiseçtim. “Aksinemutlakagörüş.Amaolanıbitenibana

daanlat.Hemdevakitkaybetmeden.”Biranlığınasustum.“Peki,bizdenyardımistiyormusun?”Evetdemesinibekliyordum.“YokBaşkomiserim,”deditahminimiboşaçıkartarak.“Sağolun.Benönlemimialırım.Şükür,okadargücümüzvar.Sadecedurumdanhaberdarolmanızıistedim.”Tuhaf bir sevinç yayılmıştı sesine.Neden acaba?Benimle konuştuğu için değil herhalde, birzamanlaraşkyaşadığıvemuhtemelenhâlâsevdiğiÇilem’legörüşeceğiiçin.Kızınaramasıbileonualtüstetmeyeyetmişti.“Tamamozamanvakitgeçirmedenbuluşonunla.”diyerekaklındakisonpürüzleridegidermekistedim.“Amakonuşmanızınsonucunubekliyorum.Görüşmeninardındanhemenbeniara...”“TamamBaşkomiserim,akşamüzeriararım.Hadieyvallah.”

Telefonu kapatırken yardımcım gibi Sadri'nin de gözlerini yüzümde buldum. Bakışlarınıkaçırmasınaizinvermedenyapıştırdımsoruyu.“SahiSadri,sennasıltanıştınAzize'yle?”

Bendenmikuşkulanıyorsunuzfilandemedi.“Pavyondan tanışıyoruz.” diye açıkladı zerrece alınmadan. “Maraş'tan geldi Azize iki üç yılönce.Yamyamçokbizimalemde,patronbanaemanetettikızı.Bendeevegötürdüm.Rahmetliannem sağ o zamanlar. Çok sevindi Azize’yi görünce. Jenya’ya benzetti. Jenya dediysem,Bulgarların verdiği isim. Biz Pembe derdik ona... Gerçi bizim Pembe daha esmerdi Azize'yegöre,amanediyeceksin,anayüreği.Hiçbenzemesedeölmüşevladınınyerinebirbaşkakızıkoyuveriyorişte.”Acıbirhikâyesiolmalıydı,sormasakiyiydi,amaAlikendineengelolamadıyine.“KızkardeşinmiydiPembe?”“Evet,kızkardeşimdi.”Boynubükülmüştü.“YıllarönceBulgaristan'daöldü.”“Başınsağolsun.”“Dostlar sağ olsun Komiserim. Bir kazada kaybettik. Öldüğünde aynı yaştaydı Azize'yle.Yaşasaydıçolukçocuğakarışmış,kocakadınolmuştuşimdi.Hayatişte...Annemdayanamadıtabii.YıllarcaunutamadıPembe’yi.Birazdaosebeptengeldikburaya.Belkiuzaklaşırsakdahakolayunuturuzdiye...Dahakötüoldu,annemkaldıramadıbuhasreti.Geçenyılvefatetti.Bendegeridönemedim.Evbark,çiftçubuk,nevarsasatmışızzaten,nereyedönüyorsun...GerçidostlarımızvarhâlâDobruca'da.”Zeynep'leAzize'niniçerigirmesiylekesildisözleriklarnetçinin.Şimdibirazdahaiyigörünüyordugençkız.YinedeayağakalkıpsormadanedemediSadri.“Nasılsın?Toparladınmıbiraz?”İskemlesineçökerken,cılızbirseslemırıldandıgençkız.“BaşımdönüyorSadriAbi.”“Ee, döner tabii.” diye sitem etti klarnetçi. “Tansiyonun düştü. O kadar söyledim sana, ikilokmabi'şeyyediye.”HemenhareketlendiZeynep.“Birtostsöyleyelim,yanındadatuzlubirayran.”MidesibulanmışgibiyüzünüekşittiAzize,eliniusulcakaldırdı.“Yok,yiyememZeynepAbla,sağol.Yersemçıkarırım.Bizevegitsek...”Klarnetçianlayışbekleyengözlerinibanaçevirmişti.“GidebilirmiyizBaşkomiserim?”Gençkızıneviniaramakiçiniyibirfırsattı.“Tabiigidebilirsiniz,”dedimgüyahoşgörügöstererek.“Azizetoparlansınbiraz,bizdeöğledensonragelirsohbetimizisürdürürüz.Olurmu?”Hiçkuşkuduymadısözlerimdengençkız.“TabiiNevzatAbi,beklerim.Ozamanakadariyileşmişoluruminşallah.”

BirkezdahaşefkatledokundukızınomzunaZeynep.“Kendinikötühissediyorsanreviregötürelimseni...”ZahmetvermişgibiiyiceçekingenleştiAzize.“Yok,yokşimdiiyiyim.”GençkızsessizliğebürünürkenZeynepklarnetçiyedöndü.“AzönceDobruca'danmıbahsediyordunuz?”

“Evet,”dediherzamankiiçtenliğiyleSadri.“Başkomiserimeeskigünlerianlatıyordum.”MeraklacanlandıZeynep'inyüzü.“Bulgaristangöçmenimisiniz?”Nedense,biraztedirginolduklarnetçi.“Evet,niyesordunuz?”AdamıntavrınıhiçyadırgamadıZeynep.“BizdeBulgaristangöçmeniyiz,dahadoğrusuailemoradangelmiş.HacıoğluPazarcık'tan...”

EndişesidağılırgibiolduSadri'nin.

“Ya kusura bakmayın, böyle birden sorulunca bir tuhaf oluyorum, atamadık şu muhacirliğiüzerimizden...”

KarşısındabirakrabasıvarmışgibimuhabbetlebakıyorduZeynep.“Babamdaböyledir...BiriBulgaristangöçmenimisindiyesorsa,anındarengiatar.Muhacirlikinsanınkanınaişliyorkızımder... Bizimkiler Sarı Mahmut köyünden gelmişler. Bulgarca adı Alekseyevo, siz hangiköydensiniz?”Sankiutanacakbirdurumdaymışgibiyüzükızardıklarnetçinin.“Bizim köyümüz yok, tee yıllar önce şehre göçmüş bizimkiler. Müzik işiyle uğraşıyorlarmış.Köylükyerdeekmekbulamayıncatasıtarağıtoplayıpşehregitmişler...”“Güzelyerlermişdeğilmi?”diyeilgiylesorduZeynep.“Yanibizimkileröyleanlatır...”DerindenbiriçgeçirdiSadri.“GüzelolmazmıKomiserHanım?Toprakçokbereketlidir…BuğdaydeposuBulgaristan'ın...”“Yasen,”diyesorduAli,unuttuğumuzgençkızadönerek.SennerelisinAzize?”Bakışlarıürkekleştiyine,kansızyüzüiyicesolgunlaştı,amagülümsemeyeçalıştı.“Ben mi?” Gizli gamzesi belirdi sol yanağında. “Ben Almanya'da doğmuşum, Hannover'de...Babam bizi bırakıp Hollanda'ya kaçmış, bir Alman kadınla. Türkiye'ye döndüğümde dörtyaşındaydım.Annemİzmir'deyenidenevlendi.Gaziemir’deyaşadıkbirsüre.Annemölünce...”Lafı uzattığını düşünmüş olacak ki hızla toparladı sözlerini. “Annem ölünce ben de büyüdümbirdenbire.Oşehirsenin,buşehirbenim.Şimdideburadayızişte...”

“Vicdanınırahatlatmakistiyorolamazmı?”

Emektarın kapısını açmış içeri girerken geldi Kara Nizam'ın telefonu. Yeğeni Kudret içinkaygılanıyorolmalıydı.YoksayenikarısıylabirlikteBarbutİhsan'açevirdikleritezgâhyüzündenmiarıyordu?Meraklaaçtım,amasakinceyanıtladım.“GünaydınNizam.Hayrolasabahsabah...”Kızgınolduğumudüşünerekalttanaldı.“Kusura bakmayın, rahatsız ediyorum Başkomiserim. Bildiğiniz gibi pek hayır değil. Akşamsaldırıolmuşkulübe.BizimKudretdekendinisavunmuş...”“Evet,gençbirkızıöldürmüş.Delikdeşikolmuşzavallıcığınvücudu...”“KorkmuşBaşkomiserim.” Sesi telaş içinde çıkmaya başlamıştı. “Kudret korkmuş. Kalabalıksaldırmışlar,keleşfilandavarmışellerinde...”Keskinbiröksürüklekesildisözleri.Sigaratiryakilerininsabahkrizi...“Keleş lafınıedenseninyeğenin.”dedimonunöksürüğününgeçmesinibeklemeyerek. “Başkakimsetüfektensözetmiyor.Kudretpaçayısıyırmakiçinyalansöylüyorolabilir.”“Yok,KudretyalansöylemezBaşkomiserim.”Diyecekoldu,hadiyenibiröksürükdalgası...“Neyse Nizam, o iş hukukun ellerinde. Mahkeme karar verecek yeğeninin kaderine. Ama iyiolduaradığın,HacerHanım’lakonuşmamızgerekiyor.Birkaçsorusormamızlazım.”Öksürüğükesilmişti,amabirtürlüyanıtvermiyordu.Sesimisertleştirereksürdürdüm.“İzin vermem filan dersen, Hacer Hanım’ı merkeze getirmek zorunda kalırız, savcılıkkararıyla...”Anındakesildiöksürüknöbeti.“Estağfurullah Başkomiserim,” dedi alttan alarak, “İzin ne demek, emriniz olur. Buyurunevimize,hemHacerHanım’lakonuşursunuzhemdeAllahneverdiyseyerizberaber.”YineoyılışıktavrabürünmüştüNizam.Polislerleböylesenlibenliolmanın,onlarınelinikolunuhürmetlebağlamanınyararınıçokgörmüşolmalıydı.“Sağol.”dedimsoğukbirtavırla.“Dışarıdabuluşalım.”“Tamam Başkomiserim... Bizim kulüp olay mahalli olduğu için kapalı. Ocak başına gelin,öğledensonraçoksakinoluyor...Yerimiz İpekSokak’ta.YiyenOcakbaşı, girincegörürsünüztabelayı,hemensağtarafta...”“Anlaştık,saatdörtteoradayız.”Telefonu kapatırken açıldı bizim emektarın yan kapısı. Ali çevik bir hareketle eğilip yerleştiyanımdakikoltuğa.Zeynepiseherzamankigibiarkayageçmişti.“Gidiyormuyuz?”dedim,eksikvarmıgibilerdenikisinidesüzerek.“Tamammıyız?”Birkorogibiaynıandacevapladılar.

“TamamBaşkomiserim,gidiyoruz.”Kontağıçevirirçevirmeztatlıtatlıtıkırdamayabaşladıbenimihtiyarınyorgunmotoru.YanımdaoturanAli,sağeliniyumrukyapıpusulcavurduarabanıngöğsüne.“Maşallah,sizinkitoparlamışBaşkomiserim.”Haklıbirgururlayanıtverdim.“Toparlar tabii... Yeni çıktı servisten. Motor, balata, radyatör hepsi elden geçti. Her türlübakımıyapıldıarkadaşın.”“Güzelde ısıtıyorvalla,”diyearkakoltuktanseslendiZeynep. “Eskidenneydiöyle,soğuktançenemizbirbirinevururdu.”Döndüm,yarışaka,yarıciddi,terstersbaktım.“SoğukdiyorsundageceyarılarısenievinebırakandabuarabaydıZeynepcim...”Böylesibirçıkışbeklemeyenkriminoloğumuzneyeuğradığınışaşırdı.

“Hayır,yaniBaşkomiserim,öyledemekistemedim.”

“Ne demek istedin ya?” diye sohbeti kızıştırdı Ali. “Daha ne yapsın bu araba. Motoru yağyakarken, karbüratörü kirliyken, egzozu patlakken bile çekti kahrımızı, bir gün bile yoldabırakmadıbizi.”Şöylebirbaktımsuratına,bıyıkaltındangülüyordukerata.“Demekbeniti'yealıyorsunAli.”Anındatoparlandırezil.“YokBaşkomiserim,olurmuhiç?”Amaneşeyleçınlayansesiaksinisöylüyordu.Gazabasmadanönce,güyaihaneteuğramışbirininküskünlüğüylebaşımıönedoğrusalladım.“Sizi hemen indirirdim şurada, ama elimizdeki dosyanın aciliyetine şükredin...” Abartılı birtavırla söylenmeyi sürdürdüm. “Vefasızlar, çilekeş arabama laf söyleyeceğinize kendi halinizebakın...”Son lakırdı ağzımdan çıkar çıkmaz farkına vardım kırdığım potun. Ne varmış halimizdederlerse ne cevap verecektim? Tabii ki aklımdakini söyleyecektim, daha birbirinize aşkınızıaçıklamaktan acizsiniz, oturmuş birde arabama laf ediyorsunuz diyecektim.Ama neAli ne deZeyneptakıldısözlerime,gençlereözgüoneşeylegülüpgeçtiler.İşteoandabaşkabirayrıntıyıdahafarkettim.Zeynep'inüzerindedüngecekigiysilervardıhalâ.Neolmuşyani,demeyin.Çoktitizdir kriminoloğumuz, bir giydiğini ertesi gün üzerinde görmezdiniz. Ancak işlerin çok yoğunolduğugecelerde,evegidemediğizamanlardamecburkalırdıöncekigünkügiysilerlegezmeye.Elbiselerinideğiştirmediğinegöre...Üstelikdüngecebirlikteçıkmamışmıydıbunlar?Yoksaevegitmedimi Zeynep?Önce kıskançlığa benzer bir duygu kıpırdandı içimde, ama çok sürmedi.“Ah,eskikafaNevzatah!”diyepayladımkendimi.Ohoşgörüsüzbabagitti,anlayışlıamirgeldiyerine.İnşallahgeceyibirliktegeçirmişlerdirdiyegeçirdim;buçocuklarmutluluğuherkestençokhak ediyorlardı. Sonra umutsuzluğa kapıldım, bunlar aynı evde kalsalar bile, mahrem sayıpdokunmazlardı birbirlerine. Öyle miydi gerçekten? Yoksa beni sarakaya mı alıyorlardı?Yanımda böyle utangaç davranıp ardımdan bizim ihtiyar da pek safmış deyip eğleniyorlar

mıydı?Yokcanım,okadarınıyapmazlardı.Hayır,neAli'dennedeZeynep'tenbeklerdimbunu.Ama aralarında kesin bir şeyler olmuştu bunların. Baksanıza şen şakrak hallerine. Yayüzlerindeki şu mutlu yorgunluğa ne demeli. Tıpkı benimki gibi... Yok, daha önce hiç böylegörmemiştim bunları. Birbirlerine bakışları, seslenişleri bile farklı... Sorsam mı ki? Neyisoracağım,düngeceyibirliktemigeçirdinizçocuklarmı,diyeceğim.Olacakişmişimdibu?“Evet.Zeynepcim.”dedimciddileşerek.“Düngecedenberiyenibirbilgivarmıelimizde?”Azize ile Sadri’yi yolcu ettikten sonra Jale'yi aramıştı Ali. Kadın son derece nazik bir tavırlakarşılamıştı görüşme talebimizi. Gazetelerden öğrenmiş Engin'in öldürüldüğünü. Çok üzülmüş,yardımcıolmakistermiştabii.AmaöğledensonraAnkara'yauçacakmış,hemengelirsekbugüngörüşebilirmişiz, yoksa ertesi günü beklemeliymişiz. Kadını kaçırmamak amacıyla apar topardüşmüştük yola. İncelemelerin sonuçlarını almak için Kriminal Laboratuvar'a uğrayacak olanZeynep'idealmıştıkyanımıza.Böylecesabahyapamadığımızdeğerlendirmetoplantısınıbenimemektardagerçekleştirecektik.“AslındaçokfazlagelişmeyokBaşkomiserim.”diyebaşladıkonuşmasınaZeynep.“İkiönemlibilgi varelimizde. İlki,TitizTarık’la ilgili.Görevlendirdiğimmemurlarbankahesabınıbulmuşlar,birhaftaönceikiyüzbinliraparayatmış.”AnındatahminettiAli:“Engin'iöldürmeninkarşılığı.”Muhtemelen tahmini doğruyduyardımcımın;parayı yatıranşahsınTitiz'i kiralayankişi olmasıbüyükihtimaldi.DikizaynasındanZeynep'ingözleriniaradım.“Kimyatırmış?”“Neyazıkkikendisi.”dediyenikbirsesle.“EvetBaşkomiserim,parayıbankayaTarıkgetirmiş.Engin'i öldürtmek isteyen kişi, bu işlerden anlayan biri olmalı. Kendini gizlemeyi iyi biliyormuş.Ama Tarık'ın kaldığı yeri tespit ettik. Sıraselviler'de Rikkat adında bir butik otel. Bu öğledensonraorayauğrayacağım,belkibiripucubuluruz.”

Bizimemektar,kapalıotoparktançıkıncaışıkgözlerimialdı.Biryandankışgüneşi,biryandanhâlâ erimemiş karların parlaklığı, ıslak asfalttan yansıyan ışık, yaz gününden daha aydınlıklıortalık.Gözlerimsokağaalışıncasordum.

“Peki,zanlılarınhesaplarınıkontrolettinizmi?AynımiktardaparaçekilmişseTarık'ıkiralayanıbulabiliriz.”UsulcabaşınısalladıZeynep.Parfümününkokusuçalınırgibiolduburnuma.“Az önce söyledim çocuklara. İhsan’ın, Nizam’ın, Jale’nin ve Nazlı’nın banka hesaplarınıinceleyecekler. Hesabından iki yüz bin lira çekilen var mı, kontrol edecekler. Yarın alırızsonuçları.”

“Azize'yideyoklamaktayararvar.”diyeuyardıyardımcım.“Jalemaktulegöndereceğiparayıonunhesabınayatırıyormuş...“PekihtimalvermiyorduZeynep.“YapmaAli,okızdankimseyekötülükgelmez.”Demek ki sadece biz erkeklerde değil, kadınlarda da aynı masumiyet duygusunu

uyandırıyorduAzize.“İşte bu nedenle iki kez kontrol edilmesi gerekiyor.” diye karşı çıktım kriminoloğumuza.“Kuraldır Zeynepcim, faili meçhul cinayetlerde, en masum görünenlerden başlayacaksınşüphelenmeye.”“Siz öyle diyorsanız.” Hiç ikna olmamıştı, ama tartışmak istemiyordu. “TamamdırBaşkomiserim, çocukları arar Azize'nin hesabını da kontrol etmelerini söylerim. Bu aradaNazlı’ylailgilibazıbilgilereulaştık.Oldukçakalınbirdosyasıvarmışsiyasişubede.”“Siyasişubedemi?”HeveslebaşınıçevirdiAli.“Yasadışıörgütüyesiymişdeğilmi?”NedensebirtürlüsevememiştiNazlı'yı.“Kendisi değil, ama kültür merkezine adını verdiği Ferhat Çerağ öyleymiş. Aynı fakültedeokumuşlar. Ferhat bir işçi ailesinin oğlu. Annesi Tekel fabrikasında çalışıyormuş, babasendikacı.YaniFerhat'ınsolculuğubabadan.Boynuzkulağıgeçerdemişlerya,oğludababayıpasif bulmuş, daha solda bir örgüte katılmış. Şu silahlı mücadele filan diyenlerden. Öğrencieylemlerinde,polisleçatışmalardandefalarcagözaltınaalınmış.BazılarındaNazlıdavar.”“Sevgiliymişler yani?” diye heyecanla söylendi Ali. “Şimdi anlaşılıyor kültür merkezine nedenFerhatÇerağisminiverdiği.”“Aslında tek taraflı bir ilişkiymiş...” Başını uzattığı koltuğun arasından Ali'ye bakarakanlatıyordu Zeynep, gözleri ışıl ışıldı. Ferhat denen adam, Nazlı’yı pek umursamıyormuş.Örgüte sızan bir gizli polisin yazdığı raporda öyle deniyor. Yirmi küsur yıl önce yazılmış birrapordan söz ediyorum. Nazlı’nın asıl derdi örgüt değil, büyük aşkıymış. Ama Ferhat, kızı'küçükburjuvabirunsur’olarakgörüyormuş.Evet,aynenböyleyazmışpolismemururaporuna.Oysa Nazlı’nın babasına küçük burjuva demek hafif kaçar. Hakkı Bey, tam bir gayrimenkulzenginiymiş. Evet, adamınmesleği emlakçılık. Daha çok, İstanbul'dan kaçmak zorunda kalanazınlıkların bıraktıkları binaların satışı ve kiralanması işiyle uğraşmış. Kurtuluş, Balat,Tarlabaşı...”“Nazlı'nınTarlabaşı'ndakültürmerkeziaçmasınınnedenidebuolsagerek.”diyemırıldandım.NedediğimiduymamıştıZeynep.“EfendimBaşkomiserim?”“Önemlideğil,devamet.”“Sanırım yolsuzluğa da bulaşmış Hakkı Bey. Yunanistan’a göçen Rum vatandaşların açtığıbirkaçdavavar.Amasonuçtahepsinikazanmışyadadavalardüşmüş.Yaniküçükburjuva,ortasınıf filan değil, epeyce varlıklı bir ailenin kızıymış Nazlı. Üstelik çok da güzel bir kızmışgençken.Fotoğraflarınıgördüm,vallamankengibi.Nebulduysaartık,gönlünüosolcuadamakaptırmış. 1998'de bir silahlı çatışmada tutuklanmış Ferhat. Ümraniye Cezaevi'ne koymuşlar.Her hafta ziyaretine gitmişNazlı.Hapisten çıkması için pahalı avukatlar tutmak istemiş.Bizimavukatlarımızvar.Siyasisavunmayapacağız,diyerekreddetmişFerhat.Nazlıyılmamış,sevdiğiadama destek olmak için elinden gelen her çabayı göstermiş. Ama daha mahkemesonuçlanmadan,Ftipicezaevinegitmekistemeyenmahkûmlarisyançıkarmışlar.Büyükolaylarolmuş. Açlık grevleri, hapishane direnişleri... Siz hatırlarsınız Başkomiserim. Hayata DönüşOperasyonudeniyor.”Çok iyi hatırlıyordum, devlet acımasızca davranmıştı, onlarca mahkûm hayatını yitirmişti,

ölenlerinarasındagüvenlikgörevlileridevardı.“Ne yazık ki o operasyonda Ferhat Çerağ da yanarak can vermiş,” diye sözlü raporunusürdürdüZeynep.“Korkunçbirdurumtabii.YıkılmışNazlı.Birsürepsikolojiktedavibilegörmüş.Kız biraz kendini toplayınca Hakkı Bey, tek çocuğu nu Paris'e yollamış. Güya paralı birüniversitedesanatokumaya,asılamaçiseNazlı’nıntravmayıatlatmasınısağlamak,peksevmişNazlı Fransa'yı.OradaTürkiye'den giden solculara katılmamış, amabu kez de insan hakları,yeşiller, feminist gruplar gibimarjinallerle içli dışlı olmuş. Annesi vefat edince ülkeye dönmüş,sonradababasınıyalnızbırakmamakiçinolsagerekTürkiye'dekalmış.Altıyılöncebabasıdaölüncehatırısayılırmirasıntekvârisiolarakkendiyolunuçizmeyebaşlamış.Tahminedeceğinizgibi ticari hiçbir işe bulaşmamış. Gayrimenkullerin parasıyla Tarlabaşı'ndaki kültür merkeziniaçmış,insanlarayardımetmeyebaşlamış.”BuhikâyeiknaetmemiştibizimkülyutmazAli'yi.“Nasıl ya?” diye homurdandı. “Sırf iyilik olsun diye mi açmış kadın bu kültür merkezini?İdeolojikbiramacıyokmuymuşyani?”Nazlı’nın yüzünü hatırlamaya çalıştım. Alnındaki derin çizgileri, menekşe rengi gözlerininkıyıcığına üşüşmüş kırışıklıkları, ağarmaya yüz tutmuş kumral saçları, dik tutmaya çalıştığıerkençökmüşomuzları...Kadınınacıyabulanmışbirşefkatlebakangözleri.“Vicdanınırahatlatmakistiyorolamazmı?”diyedöküldüağzımdansözcükler,“İyilikyaparakbirparçahuzurbulmakistiyorolamazmı?”Hiçaklınayatmadıvarsayımım.“Sanmıyorum Başkomiserim. Vicdanı niye rahatsız olsun ki kadının? Mesela o sokakçocuklarının tiner çekmesinden kendini niye sorumlu tutsun ki? Ya da Fidan'ın kumarabasılmasından?”Son anda fark ettim trafik lambasında kırmızı ışığın yandığını, usulca dokundum bizimemektarınfrenine.“BabasıyüzündenAlicim.”dedimarabasarsılarakdururken.“EmlakçıHakkı'nınyaptığımüthişservet yüzünden. Ne dedi Zeynep; adam, malını mülkünü burada bırakıp Yunanistan'a gidenRumların kalan emlaklarıyla ilgileniyormuş. Yani kitabına uydurup ucuz yoldan el koyuyormuşgöç eden kandaşlarımızın evine barkına, Nazlı’nın bu yolsuzlukların farkında olmamasıimkânsız.Sanırımiçteniçeutançduyuyordubundan.Belkidenefretediyorduzenginliğinden.Buağır yükten, bu kirli servetten kurtulmak istedi. En azından o parayla hayırlı bir iş yapmadüşüncesine kapıldı. Babasının alavere dalavereyle el koyduğu malların getirisiyle düşmüşinsanlarayardımetmekistedi.Olamazmı?”Elbetteiknaolmadıbizimkuşkucupolis.“Olabilir,amabenceokadıniyilikseverbirindençokbirmilitanabenziyor.Protestoyürüyüşünegiderken siz de gördünüz. Nasıl kararlılıkla bakıyordu. Öldürsen yolundan dönmez. Kendiniideallerineadamışbir insan.Yanlış anlamayın takdir etmiyor dadeğilim, amabenceNazlı’nınarkasındabirörgütvar.Belkidekendikurduğubirörgüt.Evet,niyeolmasın,böylecedesevdiğiadamınintikamınıalacaksistemden.GeziParkı’ndakidirenişdeekmeğineyağsürmüş.Oradandevşirdiği gençlerle şuSalıÖrgütü’nü kurmuş.”Birden sağelini usulca dizine vurdu. “Tabii ya,belkiEngin'idebukadınöldürtmüştür.Adamzatendüşmanı.Üstelik,dahaöncedeçatışmışlar.

Kültür merkezinin krokisi bile maktulün kasasından çıkmadı mı? Kaçın kurası o kadın. KaraNizam'laadamlarınınniyetinibilmeyecekkadarsafmı?Baksanızatümçetesinitoplayıpbasmışadamın mekânını. Barbut İhsan bile cesaret edememiş bu kadarına. Hem dün gece nasılbitiverdi olay yerinde birden. Nerdeyse bizimle aynı zamanda. Çocukları Kara Nizam’ınmekânınayollayıpsonucubekliyordubelkide.Olayyerindenkaçanlar,acıhaberiverince,odaapartopargeldicinayetmahalline.Olamazmı?”Elbette olabilirdi, ama kendini düşkün insanlara adamış bir kadının, gencecik bir kızınölümünün ardına sığınabileceği pek makul gelmiyordu bana. Nazlı o kumarhanelere molotofkokteyli atılmasını doğru bulsaydı, muhtemelen ilk şişeyi kendi eliyle atardı. Üstelik alışıldıkörgüt liderlerine de hiç uymuyordu. Tarlabaşı denen yorgun, yıkık binalardan oluşan bu vahşiormanda,parasını,emeğini toplumunendibindeki insancıklaraharcayan tekbaşınabirkadın.Yok,yardımcımınsözlerimantıklıolsabilebanayanlışgeliyordu.Yinedekarşıçıkmaktaaceleetmemeliydim,cinayetdavalarındaöyleolaylarlakarşılaşmıştımki,bazenmantıkda,vicdanda,tecrübedeeksikkalıyordukatilitespitetmekte.“Peki,sennedüşünüyorsunZeynep?”dedimyenidenarabanıngazpedalınadokunurken.“BuişlerinarkasındaNazlıolabilirmi?”Dikizaynasındanşöylebirbaktı.“Ali’nin anlattıkları olaya cuk oturuyor aslında. Bu varsayım üzerine gayet güzel bir senaryokurulabilir.Fakatgelgeldimbucinayet,devrimcilerinplanladığıbirsuikastehiçbenzemiyor.Öyleolsaydıbildiribırakırlardı,gazeteleretelefonfilanederlerdi:'Halkıyozlaştıranrezilkumarbazlarıcezalandırdık.' ‘RantiyecileriTarlabaşı’ndankovacağız. ‘diye.ÜstelikEnginbıçaklaöldürülmüş.Ortalıklabirtabancabileyok.DüngecekiolaydabahsedilenKalaşnikoflarisemuhtemelenhayalürünü...”Anlayışbekleyenbirtavırlayardımcımabaktı.“SöylediklerinianlamsızbulmuyorumAli,bencedeNazlızanlılararasındayeralmalı.Fakatazöncesaydığımayrıntılar,onunkatilolmaihtimalini epeyce düşürüyor. Ancak ben de kadını takdir etmiyor değilim. Sadece düşküninsanlarayardımettiği içindeğil, aşkınasadıkkaldığı için.Düşünsenize,Ferhatölmüş,üsteliküzerindenyıllargeçmiş,amaNazlıhâlâsevgilisininadınıyaşatmayaçalışıyor.”

“Hayat,yaşadıklarımızdançokhayalettiklerimizdeğilmizaten”

Zeynep'tenayrıldıktansonraCihangir'dekiapartmanavardığımızdavakitöğleyibulmuştu.Enüstteki iki daireyi birleştirerek dubleks bir ev yapmıştı kendine Jale Hanım. Paltolarımızıastıktan sonra, nazik bir tavırla önümüze düşen hizmetçininmihmandarlığında, ince bir zevkinürünüahşapmerdivenlerden, ikincikatın terasındaheryanıcamlarlakapatılmışkışbahçesineçıktık. Önce baygın bir koku çarptı burnumuza, ardından seramik saksılarda nazlı orkideler,yediverenkaranfiller,sarışınkasımpatılar,moraçelyalarveçeşitçeşitkışgüllerikarşıladıbizi.İnsanı gülümsemeye zorlayan aydınlık bir mekân... Denize bakan geniş pencerenin önünekurulmuştu kahvaltı masası... Gözlerinde kocaman güneş gözlükleriyle bizi bekliyordu Jale.Yemeğini yeni bitirmiş olmalıydı, peynir, zeytin, salam, kurutulmuş et, bal, kaymak gibiyiyeceklerhenüzkaldırılmamıştımasadan.Bejrengivazodakikoyukırmızıgüllerle,aynırenktebir sabahlık vardıüzerinde...Silikonlugöğüslerinin yarısını vehâlâbiçimli bacaklarınıdizlerinekadaraçıktabırakan içgıcıklayanbir sabahlık...Bizigörüncegülümsemeyebenzerbir kıpırtıoldududaklarında.Amanesiyahgözlükleriniçıkardınedeoturduğuyerdenkalkmayayeltendi,birkraliçeedasıylaeliniuzattısadece.“Buyurun,hoşgeldiniz.”Öpeceğimizisanıyordu,elinisıkmaklayetindim.Alioralıolmalıbile.“Afiyetolsun,JaleHanım...”dedimeliniavucumdançekerken,“BaşkomiserNevzat...”“Memnunoldum.”Güyabenimlekonuşuyordu,amabaşınıbizimdelifişeğedoğruçevirmişti.İyigöremiyorolacakgözlüğünüdeçıkardısonunda.“Sennedenüniformagiymiyorsunbakalım?”“Ne?” Sahiden anlamamıştı Ali, ama kadının baygın bakışlarından rahatsız olmuştu. Terslergibikonuştu.“Nediyorsunuzhanımefendi?”Elindekigözlüğümasanınüzerinebırakırkendeğersizbirbakışfırlattıbana.“Gençler niye böyle sinirli oluyor?” Yanıtımı beklemedi bile, hayranlık dolu gözlerini bizimdelikanlıdanbiranolsunayırmadanmırıldandı.“Gerçisinirlenincedahayakışıklıoluyormuş.”Haldenanlayanortayaşlıadamrolünegirdimhemen.“KomiserAli,”dedimoğluylaövünenbirbabanınkıvancıiçinde.“Birlikteçalışıyoruz.”“Ali demek... Kısa isimli erkekleri severim, ama itiraf edeyim, üniformalı olsaydı daha çokseverdim.”Bizimki tövbe tövbe der gibi başını salladı. Hiç aldırmadı kadın. Göğüsleri gibi silikonlakalınlaştırılmışdudaklarındaiğretiduranbirgülümsemeylesonundabanadöndü.“Sizce de öyle değil mi Nevzat Bey, üniforma çok yakışıyor erkeklere.” Parlak siyahaboyanmıştırnaklarıylamasayausulcavurdu.“Bilhassagençolanlara...”Samimimiydi,yoksagerçekruhhalinigizlemek içinmiböyleabartılıdavranıyordu,kestirmekgüçtü,amaartıkhaddinibildirmeninzamanıgelmişti.

“Ogençerkeklerdenbiri şuandamorgdayatıyorJaleHanım.”dedimkarşısındaki iskemleyiçekerken.“Kalbindederinbirbıçakyarasıyla...”Bütün tadı kaçmıştı, ama vakarını bozmaya hiç niyeti yoktu, uzaklaşmak ister gibi geriyeyaslandı.“Engin'denmibahsediyorsunuz?”Alaycıbirbakışfırlattım.“Bugünlerde ölen başka biri daha mı var?” Dünyayı umursamayan, o kayıtsız ifade anındasilindimakyajlıyüzünden.

“Bi...Bilmiyorum,bensadeceEngin'iduydum...”Bukadarendişeyekapılmışolmasıbenişaşırtmıştıbiraz,amaAli’ninsorusuarayagirdi.“Ensonnezamangörüştünüzmaktulle?”“Engin'le mi?” Kirpiklerini kırpıştırdı. “Bir hafta önce... Yok yok, on gün önce... Yani öylebi'şey...”Lafıhiçdolandırmadıyardımcım.“Tarlabaşı’ndaaldığınızbinalarımıkonuşmuştunuz?”Sözlerhedefinibulmuştu,yüzüçarpıldıJale'nin,altçenesihafifçeaşağısarktı.“Gizlemenizegerekyok,birlikteişyaptığınızıbiliyoruz.”İskemlesinde toparlanarak, göğsünü ve bacaklarının bir kısmını açıkta bırakan geceliğiniçekiştirerekörtünmeyeçalıştı.Halâayaktadikilenhizmetçiyedöndü.“Beylereneiçeceklerinisordunmukızım?”Bellikizamankazanmakistiyordu.“Sağolunbirşeyiçmiyoruz.”diyerekdurumunciddiyetinihissettirmekistedim.“Sizsorduğumuzsoruyacevapverinlütfen...”Güyasoğukkanlılığınıkorumayaçalışarakhizmetçiyedöndü.“Tamam,sengidebilirsin.”Karışık işler döndüğünü anlayan hizmetçinin de tombul yüzü kıpkırmızı olmuştu, amakurcalamakkiminhaddine?“Emredersinizhanımefendi.”diyerekhızlıadımlarlaçıktıbahçedenkızcağız.“YanlışduymuşsunuzNevzatBey.”Evet, ilk şaşkınlığını atmış olmalıydı ki karşı atağa geçmişti Jale. Ama oyalayıcı sözlerduymayatahammülümkalmamıştı.“Lütfenhanımefendi.” diyerek lafı ağzındabıraktım. “Kendinizi daha fazla küçükdüşürmeyin.Engin’e yüklü miktarlarda para yolladığınızı biliyoruz. Paraları Azize diye bir kızın hesabınayolluyormuşsunuz.İstersenizbankadekontlarınıdagetiririz.”Elagözlerikısıldı,yüzündeerkenbirbozgununizleribelirdi.“Kimdenduydunuzbunları?”

Sıkıntıylasöylendim:“NeönemivarJaleHanım?Engin'lebirlikleişyapmışsınız.”Süngüsüdüştü,kibrituzlabuzoldu,önündekitabaktaduranpeynirveekmekartıklarınabaktıbirsüre.“Biz sevgiliydik.” dedi sonra teslim olmuş bir sesle. “Gurur duyulacak bir şey değil. Evli birkadınım,amakocamüçyıldıryatalak,altıaydırdabitkiselhayatta...Üstelikbizim ilişkimiz...”Açıklamakta zorluk çekiyor gibiydi. “Nasıl söyleyeyim, bizim ilişkimiz özgürdü. Belki basındayazanları okumuşsunuzdur hakkımızda. Rıfat Bey, yani kocam beyin kanaması geçirmedenöncede...Neysebuşahsibirkonuzaten...DemekistediğimEnginişortağımdeğil,sevgilimdi.Birlikteişyapmıyorduk.Engin'eyardımediyordumsadece...”DahafazlakatlanamadıAli.“Öyleküçükbiryardımabenzemiyor,dünyanınparasınıyollamışsınızadama.”Yineosinirbozucukibrinitakındı.“O kadar da çok değil canım... Zaten her seferinde geri ödüyordu. Parça parça tabii...”Bakışlarını kaçırdı yine. “Eve getiriyordu paraları. Elden veriyordu yani. Hani dekont filanistersenizgösteremem,oyüzdendiyorum.”Barizyalansöylüyordu.“Azize öyle anlatmıyor ama...” diyerek bu kez ben köstek oldum sözlerine. “Azize'yitanıyorsunuzdeğilmi?Şubebekyüzlügençkız...Engin,onugörürgörmezâşıkolmuş.Hattaogecesizdeyanındaymışsınız,NeşePavyon'da.”Güya kadını sıkıştırmak istemiştim, ama sözlerimhiç beklemediğimbir etki yarattı. Kalemleçizilmiş düzgün kaşları çatıldı, gözleri ürkekliğinden sıyrılıp çakmak çakmak oldu, gizli birenerjiyledolmuşgibitoparlandıiskemlesinde.“Azizedenenopavyonyosmasınınsözlerinemiinandınız?”Kibarevsahibemizanındabayağıbirkadınadönüşüvermişti.“Evet, Azize Hanım söyledi.” dedim hanım lafının üzerine basa basa. “Ama Kara Nizam davarmışyanınızda,birdeMenekşediyebirkadın...”Oturduğuyerdenkükrediadeta.“Yalan!Yalansöylemişküçükorospu.”Kadınıöfkelendiripağzındandahakolay lafalmak içindeğil,gerçektendeAzize'ninsafyüzügözleriminönünegeldiği için,“AyıpolmuyormuJaleHanım.”diyeuyardım.“Küfürsizingibibirhanımefendiyehiçyakışmıyor.”Alev alev yanan gözlerini bana dikti, okkalı bir lakırdı, belki de sağlam bir küfür dökülecektidudaklarınınarasından,amasonandakendinitutmayıbaşardı.“Özür dilerim.” dedi bakışlarını kaçırarak. “O...” Bulacağı tüm sıfatlar küfür nev’indenolacağındanbiranbocaladı.“O...Yaniokonsomatris,uyuşturucuylaçeldiadamınaklını.YoksaEngingibibiradamokadidebakarmıayol?”Sankidurumdanhaberdarmışımgibizarfattım.

“Kokaindenmibahsediyorsunuz?”Hiçgerekyokmuşbuçabaya,kadınanlatmayateşneymişzaten.“Bak duymuşsunuz işte.” dedi heveskâr bir sesle. “Bilmiyorum deseydiniz şaşardım zaten.Gecegündüzpudraçekerbunlar.Kızınoçirkinburnudüşecekbirgün,kokainkullanmaktan...”“Nizamdaçekiyormuşduyduğumuzagöre.”Ali'ninsözlerineşesinikaçırırgibiolduJale'nin.“Yok, onu bilmiyorum, durduk yere kimsenin günahını almak istemem. Nizam Bey'le başımıbelayasokmayınbenim.”Çok korkuyor olmalıydı çirkin mafya babasından. Belki paraları Azize'nin hesabınagöndermeye razı olmasının nedeni de bu endişeydi. Engin'le iş yaptığının bilinmesiniistemiyordu.“AmaÇilemdiyebirkızvar.”dediyüzünüburuşturarak“AsıladıHacer...Nizam'ınkapatması.AynızamandaAzize'nindearkadaşı.Odakokocu.BelkiNizamBey'ideöylekandırmışlardır.Toplu...”Arsızbirgülümsemebelirdidudaklarında.“Anlarsınızya,şutoplupartilerde...”Hayal kırıklığına uğratmıştı Jale beni. Daha kibar, kendini aşkına adamış, üzgün bir kadınbekliyordum.AmaEngin'inölümünealdırmıyorgibiydi.Duyduğukıskançlık isekendindengençkadınlarla giriştiği savaşı kaybetmiş olmasından kaynaklanıyordu. Onu zayıf kılan da buydu.Yardımcımdabenimgibidüşünüyorolacakkiaynıyerikaşımayısürdürdü“Bizdeöyleduyduk.HattaAzize'ninevindetoplanmışlar.Dördübirden.Engin,Azize,NizamveÇilem... Belki de Azize organize etmiştir bu partiyi. Fakat şu işe bakın ki ilişki mutlu sonlabitmiş.”Kadınımeraktançıldırtmakiçinsustu.“Nasılmutlusonlabitmiş?”diyesabırsızlıklaatıldıJale.“Duymadınızmı,evlenmişler?”Sankigörünmeyenbirdarbealmışgibisarsıldı.“Kim?”Panikiçindeçıkmıştısesi.“Nizam'laÇilem...”RahatlamıştıJale.“Hem de Engin'in öldürüldüğü gün.” diye oyununu sürdürdü Ali. ''Uludağ'da, mütevazı birtörenle.”Sanki vefasızlığa uğrayan kendisiymiş gibi başını salladı. “Demek Engin'in öldüğü gün...”Sanırımmantığıyla duyguları çatışmaya başlamıştı. “Demek Çilem denen o kadın kafalamışsonundaNizam’ı.”Çilem’emiöykünüyordu,Nizam’amıüzülüyordubellideğildi,amabeylafınıkullanmazolmuştu.“Artık gizlemenize gerek yok.” dedim samimi bir tavırla. Biliyoruz, uyuşturucuyu da Nizamsağlıyormuşonlara...”Hemenkarşıçıkmadı,niyetimianlamakistercesinesüzdübeni.“Evet Nizam sağlıyormuş,” diye bastırdım. “Sabıkası var. İtalya'ya eroin sevk ederkenyakalanmışadamları...Duymuşsunuzdur,Engin'inamcasıDurdudauyuşturucu işiyapıyormuş.

İtalyanlar öldürtmüşler adamı. Engin'le Kara Nizam’ı tanıştıran da Durdu. Yeğenini Nizam'ayollayandao“Jalesessizcedinliyordu.“Durdu, oğlu gibi sevdiği Engin'i korumak istemiş. Fakat anlaşılıyor ki yeğenine koruyucuolarakyanlışkişiyiseçmiş.”“Nasılyani?”diyeheyecanlaatıldı.“Engin'iöldürtenNizammı?”Bukezimalıgözlerlebensüzdümonubirsüre.“Olamaz mı?” dedim sonra geriye yaslanarak “Engin’in ondan habersiz işler çevirdiğinibiliyoruz.Nizam’ınnekadaracımasızbiriolduğudamalum...”Elagözleriendişeyleaçıldı.“Tarlabaşı'ndaki binalardan mı bahsediyorsunuz?” Kendi ağzıyla yakalandığını fark ederekdüzeltmeyeçalıştı.“Engin’inaldığıRumevleridiyorum.”“Başka ne olacak? Tam dokuz tapu varmış üzerinde. Onlar da bizim tespit ettiklerimiz.Tarlabaşıavuçiçikadaryer.Nizam’ınbunlardanhaberininolmamasımümkünmü?”KorkuylayutkunduJale.“Bendendehaberivarmıdır?YaniEngin’eyardımettiğimden...”Sonundaçözülmeyebaşlamıştı.“Dün sorguladık Nizam'ı. Sizi suçlamadı, ama ne kadar sinsi biri olduğunu biliyorsunuzdur.Nefretinisaklamayıçokiyibeceren,kendisineyapılanıaslaaffetmeyenbiri.BencesizinEngin'epara verdiğinizden kesinlikle haberdar. Fakat acele etmeyecek, önce ortalığın yatışmasınıbekleyecek,sonradasizinleveİhsan'lahesaplaşacak...”Dehşetiçindemırıldandı.“İhsanmı?Onunnerolüvarbuişte?”Tepkisi şaşırtıcıydı, kendisi için üzüleceğineNizam'ınbir başka kumarbazdanhesap soracakolmasıürkütmüştüonu.“Sizce?” diye sorusuna soruyla karşılık verdim. “Sizce niye İhsan’la hesaplaşmak istiyorNizam?”Telaşlageçiştirmeyeçalıştı.“Bilmem,nerdenbileyim...”Kaçmasınaizinveremezdim.“Sankibiliyormuşsunuzgibigeldibana,İhsan'ınadınıduyuncabirtuhafoldunuz.”“Yok, İhsanBey'le ilgilideğil,okadarkorkunçşeyleranlattınızki...Hemçokeskiden tanırımonu...Eşimhastalanmadançoköncetanışmıştık.RıfatBey'lebirliktegiderdikkulüplerine.Özelbir dostluğumuz vardır kendileriyle. Nizam’la olan husumetlerini de biliyorum tabii. Yani oyüzden...Kesinlikle bir şeyler saklıyordu bizden, ama ne olduğu konusunda hiçbir fikrim yoktu. BirazdahasıkıştırmayıdüşünürkenAlibendenerkendavrandı.“Engin'lenezamantanışmıştınız?”

Uzunkirpikleriniardıardınakırptıyine.“İkiyılkadarönce...Bilmiyorum,belkibirazdahafazla,İhsanBey'inmekânında.TarlabaşılılarKulübü yeni açılmıştı daha. Önceki yerleri Tarabya'daydı. Babası Osman Bey'in zamanındanbahsediyorum. Sonra Nizam yardımcı oldu, büroya taşındılar. O zamanlar sorun yoktuaralarında...Eşimlebirliktegitmiştik,görürgörmezikimizdeetkilendikEngin'den...”Nedemekistiyordubukadın?Gençyardımcımbendençabukdavrandı:“İkimizdeetkilendikneanlamageliyor?”Oedepsizifadeyerleştielagözlerine,amaartıkeskisikadarcüretkârdeğillerdi.“Anlamadınızmı,RıfatBeybiseksüeldi.Kadınlarkadarerkeklerdendehoşlanırdı.”Ali'ninyüzündebelirenhoşnutsuzifadeyigörünceitirazetti.“Yadırgıyorsunuz, ama Rıfat çok iyi bir insandı.” Pişman olmuş gibi başını salladı. “Bakıninsandı diyorum, ben bile merhametimi kaybettim. Sanki ölmüş gibi konuşuyorum, oysa hâlâyaşıyor.Bunayaşamakdenirse...”Hayret,gözlerindeyaşlarbelirdi.Sahidenseviyorolmalıydıkocasını. “Olsun,” dedi inat edercesine. “Olsun, fişini çekmeyeceğim. Biliyorum, bir günuyanacak.BirgünkalkacakoyataktanRıfat...”Kış bahçesine koyu bir hüzün çökmüştü. Patavatsız yardımcımın,Rıfat Bey'in eşcinselliğiyleilgilimünasebetsizbirsorusormasınaizinvermemekiçinaceleettim.“Çocuğunuzvarmı?RıfatBey'dendiyorum...”Hiçgerçekleşmeyecekbirhayaldenbahsediyormuşumgibikederligözleri,karşıdakiMarmaraDenizi'ninparıltılarındaumutsuzcagezindibirsüre.'İstemedi. Onun zaten iki erkek çocuğu vardı, ilk karısı Emel Hanım'dan. Benimle evleninceçocuk yapmak istemedi. Haksızlık etmeyeyim, evlenmeden önce dizinin dibine oturtup sordu.'Kim olduğumu biliyorsun, beni her şeyimle tanıyorsun, benimle evlenmek ister misin?' diye.Evet, aynı bu sözlerle, tıpkı bir kız çocuğu gibi saçlarımı okşayarak sordu. Deli gibi aşıktımona. ‘Tabii isterim,’dedim. 'Amabençocukyapmayacağım.'dedi.Oğullarımolduğu içindeğil.Budünyakötübir yerolduğu için.Budünyayabaşkaçocukgetirmek istemiyorum.'Belki iknaederim beklentisiyle, 'Umutsuz olma, bir gün düzelir,’ diyecek oldum. 'Düzelmez.’ Dedi. ‘Senbenden gençsin, insanları tanımıyorsun. Asla düzelmez.' Evet, kötümser bir insandı. Nasılolmasın, benimle evleniyor diye çocukları görüşmeyi kestiler onunla. Evliliği bitmişti hâlbuki.Kanlı bıçaklıydı Emel Hanım’la. Şimdi bile hastaneye gidip görmüyorlar babalarını. Oysavillalarını,işyerlerini,lüksarabalarını,bankalardakiparalarını,hepsiniRıfatBey’eborçlular.Hiçaffetmediler onu. Belki de kendi oğullarının zalimliğini gördüğü için yeni çocuk istemiyordu.Bilmekzor,amasondönemdekötümserliğiiyiceartmıştı.”“Yanieşinizhastalanmadan tanışmıştınızEngin'le?”AklındakisorununcevabımalamayanAli,aynı noktada takılıp kalmıştı. “Peki, Engin...” Sözünün arkasını bir türlü getiremiyordu. “Yanidemekistediğim...”Küçümseyerekbaktıyardımcıma.“Hayır.Engineşcinseldeğildi.RıfatBeyledebirilişkisiolmadı.”Yanaklarına kocaman bir pembelik yayıldı bizim mahcup delikanlının. “Yok, öyle demekistemedim.”DimdikbaktıJale.

“Elbetteöyledemek istediniz.Meraketmeyin,öylebir ilişkiolsasöylerdim.BunlarutanılacakşeylerdeğilAliKomiser.İnsanlaristediğigibiyaşarlar.”Yardımcısınıdüştüğüzordurumdankurtarmak,elbetteBaşkomiserinekalacaktı.“Neyse,Rıfat Bey'i geçelim.” dedim düşünceli bir tavır takınarak. “Yani Engin'le ilişkiniz hâlâsürüyordu.Yardımıkesmediğinizegöre...”Yinehüzünlendigözleri.“Sürüyordu... Haftada en az bir kez uğruyordu bana. Ama eskiden daha sık uğrardı. Azizedenen o kız kafasını karıştırmadan önce. Uyuşturucu derken bahane bulduğumu sanmayın.Gerçektendekokainkullanıyorlardı.Nizam’ınadamlarımıteminediyordu,yoksabaşkalarımı,okadarınıbilmem...”Aklımızdakiniokumuşçasınagülümsedi.“Hayır, ben uyuşturucu kullanmam. Bir keresinde denemiştim, burun damarlarım çatlamıştı.Kanıdurduranakadaraklakarayıseçmiştik,ikigünburnuşiş,gözleriminaltımosmorgezdim.Okadarkorktumkibirdahakullanmayatövbeettim.RıfatBeyrahatlamakiçinesrar içerdi,amakimyasallara buluşmazdı.” Duraksadı. “Bunları anlatıyorum. Çünkü başkalarından daduyacaksınız. Hiç değilse işin gerçeğini öğrenin.” Yine duraksadı. İtiraf eder gibi gülümsedi.Belki de bu kış bahçesine girdiğimiz andan itibaren yüzünde beliren en sahici ifadeydi bu.“Biliyorum,inkârınyararıyok,buhikâyedeaptalyerinekonulanbenim.”Elagözlerindekiofettanpırıltının yerinde yeller esiyordu, omuzları çökmüş, bir anda yaşlı bir kadına dönüşüvermişti,amabuhaliçokdahasamimiydi.“Haklısınız.Enginbenipeksevmedi.Azize’yekadarsevdiğinisanmıştım oysa... Ne önemi var ki hayat, yaşadıklarımızdan çok hayal ettiklerimiz değil mizaten?Amakeşkegerçeğetoslamasaydım.Azizebenimkafamıçarptığımogerçekti.”Uzandı,masanınüstündekipeçeteyisağeliyleburuşturdu.“Galibabenbuçağaaitbirideğilim.”diyemırıldandı.Erkeklerbenianlamadı.BenitekanlayanRıfat Bey'di. O da yanımda değil. Beni bu acımasız dünyayla bırakıp bambaşka bir âlemeçekildi.OnunyokluğunuEngin’ledoldururumsanmıştım.Amabendençokküçüktü.Onbeşyaşvardıaramızda.TıpkıRıfatBey’lebenimaramdakiyaşkadar.Olabilirsandım,yanılmışım,nebenRıfatBeykadarsevgidoluydumneEnginbenimkadarsaftı.ÜstelikEngin'inbirsüresonrabenibırakacağınıbiliyordum.Çünküondanönceyaşlanacaktım.Çekilmezbirkadınolacaktım.AmahayırsızEnginerkendavrandı, çokerken...”Usulcabaşını salladı. “Kusurabakmayın,oyüzden yakışıksız laflar ettim, canınızı sıktım. Belki de bu işte suçlanacak son kişi okızcağızdır.PavyongüzeliAzize.Nasıldamasumbiryüzüvardeğilmi?Engin'içekendeoydugaliba.Çokuzunzamanönce,belkidetaçocuklukgünlerindebıraktığıonedensizmasumiyet.”

“Ayaristeyeneayar,sopaisteyenesopa…”

Sokaklar vıcık vıcık çamurla kaplanmıştı. Beyoğlu’nun bir türlü ıslah edilemeyen yollarındaoynaktaşlardanbirimbastığınızdaher tarafınızçamur içindekalıyordu.Karınenberbat tarafıbuyduişte:Şuerimeaşaması.Heryerıslaktı,heryerçamur,nekadarçabalarsanızçabalayıntemizvekurukalamıyordunuz.Ali'yi, benim emektarla adli tıbba yollamıştım Zeynep’i alması için, öğleden sonra Azize'ninevinde buluşacaktık. Ara sokaklardan geçerek İstiklal’e yürürken bir yandan adeta taşlarınüzerindeseksekoynuyor,biryandandaJale’yidüşünüyordum.Neyalansöylemeli,hali içimedokunmuşukadının.Üstelikyalansöylediğinibilmemerağmen...Evet,sadeceaşkilişkisideğildiEngin'le olan. Kendince bir yatırım yapmıştı kadın, Tarlabaşı'ndaki Rum evlerini Nizam'dangizlicesatınalarak.Beniasılüzençaresizliğiydi.Birhayatyaşamıştı,amabununkendi istediğihayat olmadığını biliyordu. Daha da beteri koca bir gençlik, başkasının istediği bir hayalisürdürürkengeçipgitmişti.Okadarparaya,malamülkerağmenartıkgeriyegetiremeyeceğitekşeydebuyduzaten.“Başkomiserim...Başkomiserim...”İstiklal Caddesi'ne açılan Büyükparmakkapı Sokağı’nın tam köşesinde yakalamıştı çocuklarbeni.BurnubandajlıKeto, tekgözübantlıPiranavekarakoldayediğidayaktanolsagerekaltdudağıpatlamışMusti,ağırbirmuharebedençıkmışgibigörünüyorlardı,amaumurlarındabiledeğildi.Karşımadikilmiş,arsızarsızsırıtıyorlardı.Sevinmiştimçocuklangördüğüme.“Vayeşkıyaçetesi!”diyeseslendim.“N'aber?N’apıyorsunuzburada?”NeşeylekıkırdadıKeto.“Harbimikonuşalım,yalanmı?”Kendinceiçtendavranmayaçalışıyordu.“Harbitabiiki.”dedimbabacanbirtavırla.“Aramızdayalanyok.”

“Keriz yolmaya çıktık Başkomiserim.” Sağ avucunda tuttuğu pamukla Musti'yi gösterdi.“Kamımızzilçalıyor.Birdebugerzeğinvartayıatlatmasınıkutlayacağız.Amaanlayacağıngibiceptemangizyok...”KirlidişlerinigöstererekgülümsüyorduMusti.“Geçmişolsun.Nezamançıktın?”Haylazbirçocuğunmuzipliğiylebaktı.“Bu sabah çıktım Başkomiserim... Daha evvel bırakmaları lazımdı esasında. Hırsızlık filanyok. Ben ödünç almıştım çalgıları. Müzisyen kahvesindeki arkadaşlar yanlış anlamışlar.Hatalarınıanlayıpdavadanvazgeçtiler.”Pirana'ylaKeto’yuşöylebirsüzdüm.

“Nasılanladımüzisyenarkadaşlarhatalarını?”Tekgözügururlaparıldadısokakşakisinin.“Biz anlattık Başkomiserim. İşimiz bu, hatalı olana hatasını anlatmak, ayar isteyene ayarvermek.Kahveyegidipbirnutukçektik,şoparabileranındageçtilerhazırola.”

Ketodaarkadaşıkadarcakalıydı.“Ayaristeyeneayar,sopaisteyenesopa.HiçkusurabakmayınBaşkomiserim,insanlarbaşkatürlüanlamıyor.”Nedesemboştu,eğerhayattasınırdiyebirşeyvarsabuçocuklaronuçoktangeçmişlerdi.“Pekipolisnasılbıraktısizi?Kamudavasıfilandemedilermi?”Nasıldasafsın,dergibişöylebirsüzdüKeto.“Sen neden bahsediyorsun Başkomiserim? Ne kamusu, ne davası? Adam dün akşamkızcağızın tekini delik deşik etmiş. Kimsenin gıkı çıkmıyor. Bugün öğleden sonra da serbestbırakırlaroibneyi!”Fidanmeselesindenbahsediyordu,nasıldaöfkedoluydu“Tanıyormuydunkızı?”Kirliyüzükederlendi.“Tanıyordum tabii. Fidan çok iyi bir kızdı.” Arkadaşlarına baktı. “Bunlar da tanır.” Pirana'nınomzunavurdusertçe.“Budingilâşıkolmuştuona.”Utanmıştıtekgözlüçocuk.“Siktir lan.” diye itti Keto'yu. “Ben kimseye âşık filan olmadım. Yalan söyleme...” Herkesesuçlar gibi bakan tek gözünü bana çevirdi yine. “İnanma Başkomiserim, sallıyor, öyle bir şeyyok. Ama çok iyi kızdı Fidan... Kimseye kötülüğü dokunmazdı. İstese de yapamazdı. TaksimMeydanı’nainipkalkanşugüvercinlervarya,aynenonlargibi.Günahsız,ürkek,üzerineyürüsenuçup gidecek... Orospu çocuğu bütün kurşunları boşaltmış üstüne...” Ters ters arkadaşlarınabaktı. “Bu ibnelerdehâlâseverlerKaraNizamdenenopuştu...Allahbelasınıversinoherifin,onundakatilyeğenlerininde...”Hayret,ilkkezKeto'ylaMustibaşlarınıöneeğdiler.Fidan'ınölümüdemekonlarıdaetkilemişti.KolunausulcanadokundumPirana'nın…“Hadiyürüyelimşöyle.”Parakoparabilecekleriniumduklarından,üçüdeitirazsızuydularadımlarıma.“Nerdentanıyordunuzkızı?NazlıHanım’ınoradanmı?”Mustiyanıtladısorumu:“Kültür evi mi? Yok Başkomiserim, daha evvel tanınmıştık. Gezi Parkı’nda... Bize yardımedenlerin başında Fidan vardı. Fidan'la Gerilla Civan... Direniş zamanından bahsediyorum.Okibar abilerle ablalar önce ürktüler bizden. Haksız da değillerdi hani... Elimizde pamuklar,cebimizde tiner şişeleri, yüzümüzde bir parmak kir... Sadece Fidan yadırgamadı bizi, birdeGerillaCivan...Onlarsahipçıkıncaherkesiyidavrandıbize.Yemekverdiler,elbiseverdiler,ilaçverdiler.KimseCivan'ınsözündençıkmıyorduzaten.”

“Bizdeçıkmadık,”diyesöylendiMusti.“ÇünkütaşaklıadamdıCivan.Nasıldalıyordupolislerinarasına... Kaç tane gaz fişeğini eliyle alıp barikatın öte tarafına attığını gördüm. Kimsedenkorkmuyordu.Herkesdeonunyanındaolmakistiyorduhaliyle.”Anlattıklarınınnekadarıdoğruydunekadarıabartıydı,kestirmekgüçtü.Geçendefakikadarolmasadakafalarıkıyaktı,üsteliktinerçekmeyisürdürüyorlardı.“Ya şu Kudret’le kuzenlerini nasıl dövmüşlerdi Mis Sokak’ta... Belki de onun için öldürdü buorospuanalı,bizimFidan’ı.İntikamalmakiçin.”Kudret’insorgudaanlattığıkavgamıydıbuacaba?Hanişupolisleriölümdenkurtardıkdediğiarbede...“BenimduyduğumKudret'lekuzenlerionlarıdövmüş.”diyecekoldum.“Yalan!”diyebağırdıKeto.“BizdeoradaydıkBaşkomiserim.BuKudret'learkasındakiçakallarellerinde döner bıçakları, sopalarla sokaklarda dolaşıyorlardı. Ama öne çıkmaya dakorkuyorlardı, hep polislerin arkasından geliyorlardı. Aralarına düşürdükleri üniversiteliçocuklara, kızlara filan saldırıyorlardı. İşte o sırada bir karambol oldu. Polisler çekildi, buyavşaklarMis sokağın ortasında kabak gibi ortada kaldı. Millet zaten dolmuş, bunları aldılararalarına.Yermisin,yemezmisin!Ağızlarınasıçtılar.TabiiekibinbaşındayineCivanvardı.Birkısmı kaçtı kurtuldu, amaKudret denen it, bizimÇarşı grubunun eline geçti. Linç edeceklerdiyavşağı, keşke etselermiş. Civan araya girdi, ölümden kurtardı pezevengi. O da gitti bizimFidan’ımızıvurduişte.”HınçlasöylendiPirana.“AmaCivanamınakoyacakonun...”“Hemdenasıl.”diyearkadaşımdesteklediKeto.“Beyoğlu'nudaredecekoşerefsizlere...”Mustigerikalırmı,anındakatıldısavaşkorosuna.“İnşallahbizideçağırırlar.”“Neoluyorçocuklar?”diyegirdimaraya.“Nereyeçağırıyorlarsizi?”Yaptıklarıyanlışıanlamışlardı,amabirazgeçkalmışlardı“Evet.” diye durdurdum üçünü de. “Hiç gizlemeye, saklamaya çalışmayın. Söyleyin bakalım,kim,nereyeçağırıyorsizi?”“Kimsenin bizi bir yere çağırdığı yok.” Sanki utanmış gibiydi Keto. Yeniden yürümeyebaşlamıştı, ötekiler de ona uydurdular, mecburen ben de katıldım kervana. 'Bizi n’apsınlarBaşkomiserim,”diyeyakındı ıslak taşlarınüzerindeyürürken. “Baksanaşuhalimize,kendimizebilefaydamızyok.”“Faydanızolsanereyegidecektiniz?”HemensolumdayürüyenPirana'dangeldiyanıt.“EğerşuKudretdenyosunubırakırlarsa...Fidan'ıöldürenpuştudiyorum,Civan'laarkadaşlarıTarlabaşı'nıyakacaklarmış.AmınakoyacaklarmışKaraNizam’layeğenlerinin...Çekirgeanlattıbize.Kudret'insavcılığaçıkmasınıbekliyorlarmış.”Bir şehir efsanesinden mi bahsediyordu, yoksa Nazlı'nın söz ettiği Salı Grubu, öldürülenarkadaşlarınınintikamınıalmakiçinbüyükbireylememihazırlanıyordugerçekten?Ürkütmemek

içinpekdeönemsermişgibigörünmeyereksordum.“Çekirgedekim?”Üçünündeyüzünemuzipbirgülümsemetakıldı.“BizimMemo,” diye açıkladı Keto. “Dördümüz birlikte gezerdik eskiden... Bizden birkaç yaşdaha büyüktür. Zaten bizden akıllı çıktı. Tineri filan bıraktı, Nazlı Abla'nın yanında çalışıyor,kültürmerkezinde.Çaycılıkyapar,getirgötürişlerinedebakar.““NiyeÇekirgediyorsunuz?”Üçübirdenkıkırdadı.“Acayip zıplar çünkü... Aynen basket topu gibi... Bir zıplayışta iki metre filan yükseliyor.Eskiden yatacak yer ararken terk edilmiş binaların pencerelerine zıplardı.Biz çıkamazdık, buMemo hop, içeride. Ama bizi de dışarıda bırakmazdı, elimizden tutup çekerdi yanına.OrdankaldıÇekirgeadı,işteoduymuş,eylemolacağını.Civan'laNazlıAblakonuşurken...”Dilleriçözülmüştü,amayeterlideğildi.“Kültürmerkezindemiolmuşbugörüşme?”“Evet,”dedisağelinin tersiyle,akmaktaolanburnunusilenPirana. “Bizekmek,peyniralmakiçin uğramıştık. El altından destek oluyor bize Çekirge. Gerçi bu sabah avucumuzu yaladık.Fidanöldüyaortalıkkarışmış.Neyse işteozamananlattıÇekirge.Kudret'ibırakırlarsa 'KaraNizam’layeğenleriniokulübüniçinetıkar,hepsinicayırcayıryakarım.'demişCivan.NazlıAblayatıştırmayaçalışmış,amaneyapabilirki.Civankafayakoyduysageçmişolsun...Anasınısikerhepsinin...”Yinedilininölçüsükaçmıştıbuöfkeliçocuğun.“HaniküfüryokluPirana!Demindenberikalaylayıpduruyorsunmilleti...”İsyanedercesineelleriniaçıpayaklarınıyerevurdu.“BaşkaneyapayımBaşkomiserim.Heriflerbizimarkadaşlarımızıöldürüyor,ağzımızasıçıyor,sokaktadolaştırmıyor.Gıkımızıçıkarmayalımmıyani?Birküfrübileçokmugörüyorsunbize?”İyicegazagelmişti,üstünegitmeninyararıyoktu.“PekibuCivanneişyapıyor?Nerdeyaşıyor?”Üçünündegözlerinibiresrarperdesibürüdü.“OrasıbellideğilBaşkomiserim.”dediKetoheyecanlayutkunarak.“Kimiöğretmendiyor,kimişair,kimideterörist...Şudağdakilerdenyani...ZatenlakabıdaGerilla...Neredeyaşadığıbellideğil.Amaçokarkadaşı varmış.Herkessaygıduyuyormuş.Tarlabaşı'ndakiKürtlerinhepsininkapısıaçıkmışona.Hiçsokaktakalmazmış.”Sankibirmasalkahramanındanbahsediyordu.“Peki,boyuposu,kaşıgözünasılbuadamın?”Gözlerindekihayranlıkderinleşti.“Uzunboylu, kalıplı, bileğinesağlam...Ateşgibigözleri var. İnsanbakmayakorkuyor.Birdeaksanlıkonuşuyor.Kürtyani,bizimSiirtliŞehmogibi...BelkideSiirtlidir.Kimbilir?”“Irkçılıkyapmayın lan,”diyeterslediPirana.“Kürt,Türkneolursaolsun.CivanbitirecekKara

Nizam'ı.YeğenlerinindeokaragavatındasonugeldiartıkBeyoğlu'nda.”Eğeranlattıklarıdoğruysadurumciddiolabilirdi,amakafalarıbirdünyaolanbuçocuklaranasılgüvenebilirdim ki, en iyisiNazlı’yla konuşmaktı.Civan denen o adamı engellemeye çalıştığınagöre, bu tür şiddet olaylarına karşıydı, aklımdan bunlar geçerken çalmaya başladı ceptelefonum. Ekranda Evgenia yazıyordu. Açmadan önce çocukları uzaklaştırmalıydım. Geçengecekigibibiryirmilikçıkardım.“Alınbakalımşunu,gidipgüzelcekarnınızıdoyurun...”YineKetokaptıkapacaktıparayı,hemengeriçektim.“Busefersendeğil,”YirmiliğiPirana'yauzattım.“Bugünekibinbaşısensin.”Amahemenvermedim.“Herkesinkarnıdoyacakonagöre.”“MeraketmeBaşkomiserim.”Parayıuzatırkenbirkezdahauyardım.“Aksiniduyarsamkülahlarıdeğişiriz.”Biranküçümseyengözlerlebaktıparmaklarımınarasındakiparaya.“AyıpettinBaşkomiserim,arkadaşlarımınhakkınıçalacakkadarşerefsizmiyimben?”Yoksa burun mu kıvıracaktı bizim yirmiliğe? Elbette yapmadı, daha cümlesini bitirir bitirmezkaptıparayı.“Unutma.”diyebağırdımuzaklaşırken.“Hepiniziçin...”Keto,arkadaşınınensesindenyakalamıştızaten.“MeraketmeyinBaşkomiserim,helebizi ekmeyekalksın, kursağındançıkartırımyediklerini.”Çocukları yollayıncaya kadar vazgeçmişti Evgenia. Benim aramam gerekiyordu. Telefonumunarama tuşunabasarken yeniden yürümeyebaşladım; İstiklalCaddesi’ndengeçipMisSokak'agirmiştim. Öğleden sonra Nizam’la buluşacağımız ocak başı buralarda bir yerlerde olmalıydı.Evgenia’nın telefonunun zili çalarken, gözlerim iki taraftaki dükkânları taradı. İşte oradaydı,sokağın sonunda. Kocaman tabelası görülmeyecek gibi değildi. Yiyen Ocak başı... Yiyenderken,Anadolu’dabazıyörelerdeyeğenedenilenyiyenmiydi,yoksayemektengelenyiyenmidemekistemişlerdiacaba?“Alo Nevzat...” diyen Evgenia'nın tatlı sesi kurtardı beni bu anlamsız düşünceden.“Münasebetsizbirzamandamıaradım?”“Yok.Yok,müsaitim,buyurcanım.”“Buakşamdurumunnasıl?FofoYenge'mlebirlikteyimde...Seninle tanışmayıçok istiyor.Nedersin?”Sesisıkıntılıgeliyordu.Fofozorlamışolmalıydıonubugörüşmeye.Birtürgörücüyeçıkacaktıkanlaşılan.İşimvardesemkolaycaatlatabilirdi,amabendeFofo'yumerakediyordumdoğrusu.ÜstelikonlarlabuluşursamEvgenia'nındamutluolacağınıbiliyordum.“Çokiyiolur.Bendeçokisterimtanışmayı...”“Harika.” Tahmin ettiğim gibi çok sevinmişti. “Tamam o zaman, akşam Tatavla'ya bekliyoruz

seni.İşinbitincegel.”“Anlaştık,umarımbirterslikolmaz.Olsabilemutlakagelirim.Sadecegeçkalırımbiraz...”“Tamam.”Sesiölgünleşmişti.“Amaterslikolmasın.Hiçdeğilsebuakşamolmasın.”“Tamam,tamamEvgenia,geçkalmayacağım.Akşamgörüşmeküzere...”“Hoşçakal...”Telefonu paltomun cebine koyarken, Yiyen Ocakbaşı'na yaklaşmıştım. Beş katlı kâgir binaolduğugibiocakbaşınaçevrilmişti.BelkimülküdeNizam’aaitti.Camkapısındangörebildiğimkadarıyla içerisi oldukça sakindi.Müşterilerin çoğu akşam geliyor olmalıydı. Tam uzaklaşmaküzereydimkikapıaçıldıvegeceyarısısorguladığımızzanlıkarşımdadikildi.Kısasaçları,kirlisakalları,yakasıkürklükoyuyeşilanorağıyla,vallaoydu,banasırıtan.“Kudret.''diyesöylendim.“Sennezamançıktın?”Küçükbirkahkahaattıkarşımdakiadam.“KudretdeğilBaşkomiserim.Medet.Medet...”Tabiiya,ikizkardeşiydi.Okadarçokbenziyorlardıkibirbirlerine,ayırtetmekzordu.“BuyurunBaşkomiserim.”diyerekyanaçekildi.“Birşeylerikramedelim.”“Yok,sağol,biryereyetişeceğim.Dörttegeleceğimzaten...”Lafıkısatutupuzaklaşmakistiyordumamabırakmadı.“Biliyorum, ben de hazırlıklar için geldim... Sahi ya, bizim birader nasıl? Siz sorgulamışsınızgaliba?”Hayır,tehditedergibibirhaliyoktu.“İyi,songördüğümdeiyiydi.”Suratındaküstahbirifadebelirdi.“Nedersiniz,akşamyemeğineyetişirmi?”Biradımyaklaştım.Gözlerininiçinebakarakmırıldandım.“Akşamyemeğineyetişir,amabuakşamamıyoksaonyılsonrasınamı,orasınıbilemem.”

“Zaliminenbüyükbaşarısıkarşısındakileridezalimedönüştürmektir.”

Yıkılmayı bekleyen binaların, kapıları sökülmüş, çerçeveleri çıkarılmış, duvarları çökmüş,çatılarıuçmuşevlerinarasındayürürkensankiİstanbul'ungöbeğindedeğildebombalanmışbirşehrinsokaklarındayürüyorgibihissettimkendimi.Binaları çevreleyenparlak tenekebloklarınönündebekleyenüçkadınfarkettim.Onlardanbirimidiyebaktım,hayır,bizimSüleyman'ıneşiyoktu aralarında. Dünkü kavgadan sonra belki işe bile çıkmamıştı zavallı Naciye. Bundanmutsuzolduğunudahiçsanmıyordum.BelkiSaltanat’ıncanısıkılmıştır,kumarabasacağıparagelmeyeceği için.GerçiNaciyesokağaçıksadamüşteribulacağışüpheliydibukışöğlesinde.Zaten üç hayat kadını da işlerin kesatlığından, ellerinde çay bardakları çene çalmayabaşlamışlardıdikildikleriköşede.Otuzyaşındabileyoktular,amaüçüdeşubinalargibienkazadönüşmüşlerdi şimdiden. Yanlarından geçerken bir an, şöyle göz ucuyla süzüp benden işçıkmayacağını anladıktan sonra, yeniden döndüler muhabbetlerine, inşaat nedeniyle iyicedaralanyolda,yokuşutırmananaraçlardanbirininaltındakalmamakiçin,adetatenekelevhalarayapışarakindimFerhatÇerağKültürMerkezi'ne.Devasa ahşap kapının üzerindeki zile basarken yine seslendiler arkamdan: “Başkomiser...Başkomiser...”Niyepeşimibırakmamıştı kibuçocuklar.OmzumunüzerindenbakıncaDiyojen'igördüm:düngece,KadınÇıkmazı’nınoradabeklerkenkarşılaştığımihtiyar.“MerhabaDiyojen,”dedimgülümseyerek,“Banamıseslendin?”İki adım ötemde durmuş, elinde kocaman boş bir bardak, yüzünde endişeli bir ifadeyle benisüzüyordu.“SöylebakalımBaşkomiser,bugünsenmilliyetçimisin,yoksapolismisin?”

Zavallı,saçmalıyorduyine.

“Polisim.”diyecekoldum.“Cık.”diyebaşınısalladı.“Bakışlarınöylesöylemiyorama.Yok,seninniyetinkötü.Senbugün,senin milletinden, senin dininden olmayanlara yardım etmeyeceksin... Bugün sen vatandaşıdeğil,kendimilletinininsanlarınıkoruyacaksın...”Nedemekistiyordubuadamcağız?“Sendebenimmilletimininsanısın?”“Yalansöyleme,”dedikorkuylagerileyerek.“Sen,benikendindensaymıyorsun...Saysaydınogün yardım ederdin bize. Ama etmedin. Bugün ben polis değilim.' dedin... Kapını çaldıkaçmadın. Hatta adamlarını sivil giydirip üzerimize saldın, evlerimizi yağmaladın, eşyalarımızısokaklarasaçtın...”Dahasürdürecektikigürültüyleaçıldıarkamdakidevasakapı.“VayDiyoBaba,paşaçayınamıgeldin?”Başımıçevirincebacaklarıbedeninegöreuzun,incecikbirdelikanlıylagözgözegeldim.BizimçocuklarınbahsettiğiÇekirgeMemobuolmalıydı.Kuşkulugözlerlesüzdübeni.“Senmiçaldınkapıyı?”Aklımhâlâyaşlıadamındediklerindeydi,hemencevapvermedim.“Diyojen'lebirliktedeğilsinyani,”diyeüsteledi.Hiçdedostçaçıkmamıştısesi.“NazlıHanım'ıgörecektim,”dedimotoriterbirtavırla.“Buradamı?”Sorumacevapvermezahmetindebilebulunmadı.Aynımeydanokuyanseslesordu:“Kimgeldidiyeceğiz?”“BaşkomiserNevzatdeyin...Otanırbeni.”Çekik,karagözlerindekiendişeyerinianındasaygıyabıraktı.“Kusura bakmaBaşkomiserim, bilemedim.”Eğilip büküldü, kenara çekilip yol verdi. “BuyurunBaşkomiserim,buyrun,kapıdabeklemeyin.”Usulcasüzüldüm içeriye.Kapıyıkapamadanönce,hâlâolduğuyerdedikilen ihtiyaraseslendiyeniden.“Ee,DiyoBaba,gelmiyormusun?”“Cık.”diyebaşınısalladıyine.“Oiçerdeykengelmemben.”Hiçüstelemedidelikanlı.“İyiozaman,senbilirsin.Hadiuğurlarolsun...”Kapıyıkaparkenmahcupbirtavırlagülümsedi.“KusurabakmayınBaşkomiserim,birazkaçıktır.Polistenacayipkorkar.Sizigörüncekimbilirnegeldiaklına.”Eliyledüngeceoturduğumuzodayıgösterdi.“Buyurun,şöylegeçelim,NazlıAblaiçeride.”Şanslıydım, onu bulamayabilirdim de, ama özellikle haber vermeden gelmiş, bir tür baskın

yapmakistemiştimbukültürmerkezidenilenyerdenelerolupbittiğinianlamakiçin.Görünce pek şaşırmadıNazlı, aksine sanki beni bekliyormuşgibi oturduğumasadan samimibirgülümsemeyleayağakalktı.“HoşgeldinizNevzatBey,aslındabendesiziarayacaktım”“Hoşbulduk.”dedimyaklaşırken.“Öylemi?Hayrola,birgelişmemivar?”Uzattığımelikararlılıklasıktı.“Anlatırım,üstünüzüçıkarsanıza.”Dediğiniyaptım,biradımgeridebekleyenMemoanındakaptıpaltomu.“Buyurun şöyle geçin.” diyerek dün gece oturduğum koltuğu gösterdi Nazlı. Ben koltuğagömülürkenohalâayakta,paltomuvestiyereasmayaçalışanadamınadirektifveriyordu“Memo bize iki çay getirsene...” Duraksadı, kabalık yaptığını anlamıştı. “Çok özür dilerim,kafambirazkarışık,sizesormadım,yoksabaşkabirşeymiiçerdiniz?”Üşüyenellerimiovuşturdum.“Yok,yok,çayiyigider.Güneşaçtı,amadışarısıhâlâsoğuk.”paltomuasıphazırolvaziyetinegeçenMemo'yadöndüyeniden.“Memocumduydundeğilmi?İkiçay…“HevesleemirtekrarıyaptıÇekirge.“İkiçay...Zatenyenidemlemiştim,hemengeliyor...”ÇekirgeeşiktenatlayıpkaybolurkenNazlıdakarşımdakikoltuğayerleşmişti.ClaudeMonet'nindurgun bir derenin etrafındaki renk renk bitkileri, çiçekleri büyük bir sükûnet içinde resmettiğitablonunaltına.AmahiçdesakingörünmüyorduNazlı.“Kusurabakmayın, gerçekten kafamkarışık.''Diye söylendi bir kezdaha. “Olaylar öylehızlıgelişiyorki.”Özürdilemenizegerekyok,yerinizdeolsambendeunuturdum.”Menekşegözleridurgunlaştı.“Yerimdeolsanız...”Anlamakistercesinebakıyordu.“SahiNevzatBey,niyegeldinizburaya?”İşişakayavurdum.“İstemiyorsanızgiderim.”Utanmıştı,bakışlarınıkaçırdıbiran.“Ricaederim,olurmuöyleşey...Yanibiristihbaratmıaldınız?”Bu kadına karşı açık davranmakta yarar vardı. Eğer beni kandırmadıysa o da bana karşıdürüstdavranmıştışuanakadar.“Bir duyum diyelim. Fidan'ın intikamını almak isteyenler varmış.Muhtemelen şu Salı Grubu.Kara Nizam'ın mekânlarını basacaklarmış. Tarlabaşı'nı yakacaklarmış. Başlarında da Civandiyebirivarmış.GerillaCivan...”Gülmeyebaşladı,öncesessizce,giderekkahkahalarla...

“Civanha...GerillaCivan...”Neleroluyordu?“Nesikomikbunun?”diyesöylendim.Zortopladıkendini.“Özür dilerim aslında komik değil, en azından Nizam'ın mekânlarını basma kısmı... AmaGerillaCivan tamkomedi.Yinebirgülmekrizineyakalanacaktı,güçbela tuttukendini. “Kusurabakmayın ama sivil polisleriniz pek iyi çalışmıyor anlaşılan. Civan Hoca, bizim buradaöğretmendir.Dünyanınenbarışçılinsanı,karıncayıincitsegünlercegözyaşıdöker,öylebiri...”Adamıkorumayaçalışıyorduanlaşılan.Karşısındakuzukuzuoturananlayışlıpolisinkafasınıkarıştırmaktıamacı.Amayağmayoktu,bukezbaşaramayacaktı.“Geziolayları sırasındaenönsaftayeralan,polislerleçatışmalaragirenadammıdünyanınen barışçıl insanı?” diye söylendim ironiyle. “Göstericilere liderlik yapanbirinden söz ediyoruzburada.Bibergazıfişeklerinialıppolisleresavuranbirinden...”Kabul ediyorum, sesim normalden yüksek çıkmıştı. Ama sanki çok eğlenceli bir konudanbahsediyormuşumgibiyinegülmeyebaşladıNazlı.“Özürdilerim,özürdilerim.”dedikendinehâkimolmayaçalışarak. “Bubilgilerikimdenaldınızbilmiyorum, ama hepsi yanlış. Civan Hoca, kültür merkezimizde çalışan bir hocadır. KürtkadınlarınaTürkçeöğretiyor.Polislerleçatışmayagirmesi filanmümkündeğil, çünkübirayağıtakma.Sağlamolsaydıbile,kimseylekavgaedecekbirinsandeğildiro.”Benimlealaymıediyordubukadın?“Dağaçıkmamışmıbuadam?Kürtdeğilmi?”“İşte bunlar doğru,” dedi kırlaşmış saçlarını eliyle toplayarak. “Yirmi yıl önce dağa çıkmış,amaokadaryufkayürekliymişkielinesilahbilealamamış. İlkbaskındaöyleceapışıpkalmışçatışmanın ortasında. Sakın yanlış anlamayın, asla korkak biri değil... İşkencede tek birarkadaşının bile adını vermemiş mesela, ama can yakamıyormuş. Bırakın kurşun sıkmayı,kimseye bir fiske bile vuramamış. Sağlık hizmeti veren bir ekipte görevlendirmişler onu. Birçatışmadasolayağındanvurularakyakalanmış.Kangrenolanbacağınıkesmişler,onyılkadarhapis yattıktan sonra çıkmış. Dağdayken keşfettiği barışçıl düşünceyi, hapishanede iyicepekiştirmiş. ‘Şiddeti kullanarak ideal bir toplum yaratamazsın. Çünkü kullandığın yöntem,kendinebenzetirseni.’Evet,benimdeğil,sözcüğüsözcüğüneCivanHoca'nınlaflarıbunlar.GeziDirenişi'ndedehepbunuanlattıçocuklara.'Zaliminenbüyükbaşarısıkarşısındakileridezalimedönüştürmektir.Lütfen,sivilitaatsizliktenvazgeçmeyin,aslaşiddetebaşvurmayın.Taşatmayın,molotof kullanmayın. En etkili direniş pasif direniştir.’ diyordu. Çünkü haklılığını yitiren birdavanınaslakazanamayacağınıbiliyordu.İştesizinelikanlıteröristdediğinizkişiböylebiri.“Sankibenimiçinüzülmüşgibielleriniyanaaçtı.“Sanırım, size rapor yazan sivillerle konuşmanızda fayda var. Hakikaten yanlış kişidenbahsediyorlar.Yadasiziyanlışyönlendirmekistiyorlar.”Sinirimedokunmayabaşlamıştısözleri.“SivillerfilanyokNazlıHanım.”diyeçıkıştım.“Bütünbubilgileriseninadamınsöylemiş.”Yüzündekieğlenceliifadeninsönüşünügörmekgüzeldi.

“Benimadamımmı?”Bakışları kapıyagittigeldi. “Memomu!BizimMemomuanlattıbunlarısize?”“Banadeğil,şuçocuklara...”Kaşlarıçatıldı,genişalnıkırıştı.“Hanisokakçocuklarıvarya...Buradadakalmışlar.Keto,Pirana,Musti...”Yadırgayangözlerlebakıyordu.“Sizdeonlarainandınızmı?YapmayınNevzatBey,bambaşkabirdünyadayaşıyoroçocuklar.O kadar korkunç ki yaşadıkları hayat, kaçmak için her türlü maddeyi çekiyorlar ciğerlerine.Ondansonradagelsinsanrılar,hayaller,kâbuslar.”Söyledikleri doğru olabilir miydi? O çocuklar hakikati bu kadar çarpıtmış olabilirler miydi?Anlamakkolaydı,çaycıbizebütünhakikatianlatabilirdi.Nazlıdabenimgibidüşünüyorolacakkiyineseslendiiçeriye...“Memo!Memoevladım,gelseneburaya...”ElindeçaytepsisiyleuçarakgeldiÇekirge.“GeldimAbla,çaylardahazır...”OdadakitatsızhavayıfarkedipNazlı'nınyüzündekiçatıkiadeyidegörüncebirterslikolduğunuanladı,kendiliğindenyavaşladıadımları.“Gel,bırakotepsiyişusehpanınüzerine.”Tedirgingözlerlebanabaktı;yoksabir işmiaçmıştıbupolisbaşına.Eskidefterlerikarıştırıpunutulmuşbirhırsızlıkolayınımıçıkarmıştıortaya,belkidebirgasp...Elindekitepsiyisehpayabıraktıamaçaybardaklarınıönümüzekoymaktandageridurmadı.“İkişekergetirdimBaşkomiserim,yeterlimibilmiyorum...”Güvenvermekistercesinegülümsedim.“SağolMemo,şekerkullanmıyorum.”Rahatlayacaktıdelikanlı,amaNazlıfırsatvermediki.“Otursanaşöyle.”Yutkunarakçöktügösterilenkoltuğa.“Keto’ylaarkadaşlarınıensonnezamangördün?”Nelerolupbittiğinianlayacakmışgibibirbana,birNazlı'yabaktı.

“Keto...”

GözleriniÇekirge’yedikmiştiNazlı.

“Evet,Keto,PiranaveMusti'yi...”

Anındadağıldıendişebulutları.“Ha, şu hırsızlık meselesi.” dedi neşeli bir sesle. “Ama Musti çalmamış ki o aletleriBaşkomiserim.Şoparlarvermişona.Meseledeanlaşılmışzaten.Bırakmışlarbizimoğlanı...”BanabakarakanlatmasıiyicekızdırmıştıNazlı'yı.“Memo, neden sorduğum soruya cevap vermiyorsun? Bize ne Musti'nin hırsızlığından? Ne

zamangördünoçocukları?”Yenidenendişeylekısıldıçekikgözleri.“Birsaatkadarevvel,”dediaceleyle.“Sabahlarıuğrayıpkayıntıyapacakbi'şeyleristiyorlardı.Bendekahvaltıdanartakalan...”SabırsızlıklasözünükestiNazlı.“Farkındayımkahvaltımeselesinin.Nekonuştunuzonuanlat.”İyiceşapşallaştıÇekirge...“Nemikonuştuk?Hiiiç,havadansudan...Zatenyiyecekbi'şeydekalmamıştı.Avucunuyaladızavallılar...”DayanamayıpdoğrudansorduNazlı.“CivanHoca'danbahsettinmi?”Çekikgözlerifaltaşıgibiaçıldı.“Benkötübi'şeysöylemedim.Fidan'ı öldürmüşler ya.Hani sizdeeylemolacakmış filandiyekonuştunuz.Bendebu salaklara, ‘Oğlumdikkat edin, bugün yarın olaylar patlayabilir.' dedim.VallahepsibuNazlıAbla...”Kadının Çekirge'yi yönlendirmesine fırsat vermemek için, “Peki Civan Hoca hakkındakonuşmadınızmı?”diyegirdimaraya.“Onungörüşlerinianlatmadınmıçocuklara?Boynunuiçineçekti.“Anlatmadım. Kuran mushaf çarpsın anlatmadım. Nazlı Abla’yla Civan Hoca konuşurkenduyduğumu söyledim bir tek. Vallahi billahi Başkomiserim...O ibneler...” Ağzından kaçırmıştı.Nazlı’yabaktıürkekgözlerle. “YaniKeto'ylaarkadaşlarınınkafasıkıyaktı, lafıgötünden...”Budefa aldırmadı ağzından çıkan sözcüğe. “Evet, götünden anlamış lavuklar... Ben hiç öyle şeysöyler miyim Nazlı Abla. İyilik olsun dedim köpeklere, başları belaya girmesin dedim. Zatenbi'sıkımlıkcanlarıvar,ölüpkalacaklarmilletinayaklarınınaltında.”BenseninleneyapacağımdergibibaşınısalladıNazlı.“Peki,biznekonuşuyordukCivanHoca'yla,birdeonlarıanlatNevzatBey'e.Evet,hiççekinme,neduyduysanhepsini.”Meydanokuyanbakışlarınıbanaçevirdi.“İstersenizbençıkayım.Memo'ylabaşbaşakonuşun.”Güzelvermiştiağzımınpayını,elbettepişkinliğevurdum.“RicaederimNazlıHanım,aramızdagüvensizlikmivar?”Alaycıbirgülümsemebelirdidudaklarında,amadahafazlaüstümegelmedi.“Sabah kahve getirmiştim Başkomiserim.” Eliyle beni gösterdi. “Tam sizin oturduğunuzkoltuktaydı Civan Hoca. Şekerli içer kahveyi, Nazlı Abla sade. O sırada duydum. Fidan'ınarkadaşları çok öfkeliymişler. Eğer Kudret denen o soysuz bırakılırsa eylem yapacaklarmış.Kara Nizam denen şerefsizin mekânlarını basacaklarmış. Bir sürü dükkânı var o herifinburalarda. Civan Hoca, ikna etmeye çalıştığını anlatıyordu. ‘Kudret’i bırakmazlarsa meseleyatışır, ama o katil serbest kalırsa ne yaparız bilmem.' diye kaygılanıyordu. Nazlı Abla da

'Bırakmazlar herhalde.' diyordu. 'Göz göre göre bu kadar da adaletsiz davranmazlar.' Bunlarıduydumişte.”Bakışlarınıkadınaçevirdi,“Öyledeğilmiabla?”Banasorma,dergibibaşınısalladıablası.“Neduyduysanonuanlat.”“Bunları duydum işte. Bizim dallamalara da bunları anlattım.” Bana döndü yeniden. “HiçgörmediğimanamınölüsünüöpeyimkiyalansöylemiyorumBaşkomiserim.Olanbitenbuişte...”Durumortadaydı;oçocuklarainanmanınbedelinirezilolaraködemiştim.“ÇokteşekkürederimMemo,”dedimuzanıpdizinedokunarak.“Çokyardımcıoldun.”Ama benim memnun olmam önemli değildi, korkuyla Nazlı'ya baktı. Ya öfkelenip buradanatarsaonu?Duygularınıbellietmedikadın.“TamamMemo.”dedisıkıntılıbirsesle.“Tamam,gidebilirsin.”TepsiyikapıpdoğrulduÇekirge,amaNazlı’nıntepkisiniöğrenmekiçinyanıptutuşuyordu.“Başkabiristeğinizvarmı?Sufilandiyorumyani...”“Yok!”Aynıotoritertavırlakapatmıştıkonuyu.“Hadisengit.”Kuşkularıylabirlikteçaresizceçekildiodadan.Nazlıunutmuştubileonu.“ÇayınızNevzatBey.”Kalınparmaklarıyla,buğusuüstündetütenkırmızısıvıyladolubardağıgösteriyordu.“Soğutmayınlütfen.”“Sizebirözürborcumvar,”dedimçayımauzanmadanönce.“Çocuklarbenifenayanılttılar.”Obeklemedi,kendiçayınauzandı.“Aslındabendeönyargılıdavrandım.Polislerisuçladım.”Şakaylakarışıksöylendi.“Oysahainiçimizdeymiş.”SahidendeiştenatacakmıydıÇekirge’yi?“Amaonunbirsuçuyokmuş.Zavallı,arkadaşlarınayardımetmekistiyormuşsadece.”Çayındanbiryudumaldıktansonrabardağısehpanınüzerinebıraktı.“Siz iyibir insansınızNevzatBey.”Menekşegözlerindetatlıbir ışıkbelirmişti. “Bunuanladım,amakötübir tarafınızvar,mesleğinizefenakaptırmışsınızkendinizi.Çokönyargılısınız.SiznezannediyorsunuzAllahaşkınabeni?Duygularınıyitirmiş,acımasızbirmilitanmı?Davasıiçinhertürlükötülüğügözealacakacımasızbirkadınmı?”HiçeyvallahıyoktuNazlı’nın.Yanlışınıbuldumuçatırçatıryüzüneçarpıyorduinsanın.“Yok, olurmuöyle şey...” dedim sonundaönümdeduranbardağımauzanırken. “YaniMemoiçinkaygılandımdabiraz.İştençıkarırsanızbensebepolmuşgibihissedeceğim.Yineokendindenemingülümsemebelirdisolgundudaklarında.“Memo’nunnedenburadaçalıştığınıanlattımıçocuklar?”Çayımdanbiryudumiçtim.“Hayır,okonuyahiçgirmedik.Sadeceçokiyizıpladığınıanlattılar,lakabınıaçıklarken…”Vaktinizvarmı,dinlermisinizfilandemedenbaşladıÇekirgeMemo’nunhikâyesinianlatmaya.

“Ağaçlargerçektendekonuşuyordu...”

“Sonbahar'da karşılaşmıştıkMemo’yla... Bir gece yarısı…Saat bir suları filan olmalı... Kimiişleri halletmek için o saate kadar kalmıştım kültür merkezinde. Sabahtan beri çalışıyordum,ama artık bitmiştim. Gözlerim yanmaya, parmaklarım acımaya başlamıştı, artık dayanamazhalegelincekapadımbilgisayarı.Niyetimbir taksiyeatlayıphemenevegitmektiAmasokaktaşahanebirhavavardı.Gökyüzündekocamanbirdolunay,nemsiz,serin,şurupgibibirhava.”Memo'nunhikâyesinianlatırkenmutluluklaışımıştıNazlı'nıngenişyüzü.“Bilirsiniz Nevzat Bey, eylül en güzel zamanıdır İstanbul’un. Hele o hülyalı akşamlar... İşte ogüzelakşamlardanbiriydi.TadınıçıkarmakiçinTaksim'ekadaryürüdüm.Meydantenhalaşmıştı,amagececi insanlar hâlâ dolanıp duruyordu ortalıkta.Dolunayın altında genç kızlar, erkekler,sarmaş dolaş sevgililer. Kafalar çakırkeyif, bazılarının dilinde neşeli şarkılar. Adımlarımıyavaşlatarak etrafımdaki renkli insanları izlemeye başladım, çok eğlenceliydi, sanki birkarnavalın içinde gibiydim. Sonra bir taksi bulmak umuduyla Elmadağ'a doğru yürüdüm, amaGeziParkı'nınyanındangeçerkenolanlaroldu;ağaçlarınarasından fırlayanbirgenç, ‘Yardımedin!Yardımedin!’diyerekönümedüştü.“İncecik bedeni tir tir titriyor, faltaşı gibi açılmış gözleri, ağaçların gölgelerini tarıyordu. Birgaspyadahırsızlıkolmalıydı.Bendeparkaçevirdimbakışlarımı.Saldırganortayaçıktığındakendiminasıl koruyacağımadair hiçbir fikrimolmasada yumruklarımı sıkarakmeçhul hırsızınağaçların arasından üzerimize atlamasını beklemeye başladım.Ama saniyeler geçiyor, kimseçıkmıyordu ortaya. Belki de saldırgan beni görüp korkarak vazgeçmişti. Bedenimi kendisinesiperetmişhalapanik içinde titreyendelikanlıyadöndüm. ‘Korktuherhalde.’dedimgüvendolubirsesle.'Çıkmayacakparktan…’

“Garipbirsözsöylemişimgibiyadırgayangözlerleyüzümebakaraksordu: ‘Kimkorktu?’ ‘Kimolacak,senikovalayanadam.'diyemırıldandım. 'Yoksaadamlarmı?Sahikimdenkaçıyordunsen?' 'Neadamıya?’dedi.Gözlerindekidehşethiçazalmamıştı,bakışlarınıparkınkaranlığınadikerekaçıkladı.‘Adamdandeğil,benağaçlardankaçıyorum.’

“İşte bu ilginçti. 'Niye kaçıyorsun ağaçlardan'.'' dedim. Kulağıma doğru eğildi. ‘Çünkükonuşuyorlar.'diyefısıldadı.‘Durmadan,hiçdurmadankonuşuyorlar.’“Kesif bir alkol kokusu çarptı burnuma, yırtık pırtık elbiselerini ilk o zaman fark ettim.Karşımda duran bu genç adam bir evsizdi ve fena halde sarhoştu. Muhtemelen bu parktayatıyordu. Bu gece içkiyi de fazla kaçırınca bir kâbus görmüştü. Ama o bu düşüncelerimdenhabersiz. 'Onların ismini fısıldıyorlar,' diye anlatmayı sürdürüyordu. Rüzgâr ne zaman esseonların sesiyle doluyor park. Sanki ilahi gibi, dua gibi durmadan onların isimlerinimırıldanıyorlar…'“Zavallıcıkkeçileri kaçırmışolmalıydı. ‘Boşver.’ dedim teskinetmek için. 'Fısıldasınlar, sanazararveremezlernasılolsa.'Çaresizlikiçindeelleriniyanaaçtı.'Nasılvermezler,benitanıyorlar.Sadeceokocamançınardeğil,odevgibikestanedetanıyor.Oincecikgülfidanlarıbile.Evet,onlar bile, hafif bir esinti çıkmayagörsün, hemen başlıyorlar konuşmaya.’ Saçmaladığını

biliyordumama.'Nerdentanıyorlarseni?’diyesormaktankendimialamadım.Hiçduraksamadanyapıştırdıcevabı. 'Geçenyazdan,Haziranayından.’Eliyleazönceçıktığıparkıgösterdi. ‘Buradagörevyaptımben.’Ayyaşfilandı,amaşahanebirhayaldünyasıvardı.Bahçıvan mıydın?* diye sordum. Alıngan bir ifade belirdi yüzünde. 'Ne bahçıvanı abla.' diyeçıkıştı. 'Emniyetteçalışıyordumben.Polislereyardımediyordum.Bildiğindevletgörevlisiyani.’Gitgide daha matraklaşıyordu hikâye. ‘Nasıl bir hizmet veriyordun'.” dedim ilgileniyormuş gibigörünmekiçin.“Küçümseyen gözlerle şöyle bir süzdü beni. 'Abla, sen bu dünyada yaşamıyormusun?' dedisonra. 'Daha birkaç ayönce, savaş alanı gibiydi burası. Cehennemden farkı yoktu parkın...’Sonundajetondüştübende.GeziDirenişi’ndenbahsediyordu.Demekkiyazınyaşadığıolaylaraklını karıştırmıştı zavallının. Ama itiraf etmeliyim ki söylediği yalanın bir mantığı da vardı.Hayal dünyasının sınırlarını merak ettiğim için, ‘Peki sen ne görevi yapıyordun tam olarak?’diyerekmuhabbetiderinleştirmekisledim.

“Sinsicesırıttı,çürükilişlerigöründü.'Parktaolanbitenianlatıyordumpolislere,'diyeitirafetti.'Burası acayipti o zamanlar... İnsan doluydu her yer; solcular, sağcılar, dindarlar hippiler,kadınlar, aklına kim geliyorsa herkes buradaydı. Bir kaç sivil polisi fena dövdüler içerde. Oyüzdenpolisgirmeyeçekiniyorduparka.BeyoğluKarakolu’ndanKomiserErolAbibuldubeni.İyiadamdırErolAbi,aradaparaverirbize, içeridüşersekarkaçıkar. İşteo, istiklalCaddesi’ndeyakaladıbeni. 'HâlâparktamıyatıyorsunMemo?’diyesordu.Bende 'Evet,’dedim.Elimebiryüzlüksıkıştırdı.‘İyiozaman,herakşambanagelipanlatacaksın...Parktaneoluyor,nebitiyor,kalabalıkmı,sakinmi,elebaşıkim,raporedeceksin.'dedi.Böylecebaşladımgöreve.'“Yani ihbar ettin direnişçileri, diye suçladım. Sırıtması yüzünde dondu. Ne yapabilirdim ki,devletimizbendenbirhizmet istemiş... 'dedi,amaiknaedemeyeceğinianlayıncaarkadaşlarınıda işin içinekattı. 'HemKütükNuri'yleBalonKâmildeyaptı.Hattao lavuklar,KomiserErol'unverdiği cep telefonuyla fotoğraflarını bile çektiler direnişçilerin. Ben o kadarını yapmadım hiçdeğilse.Üstelik parktaki gençler çok yardım etmişti KütükNuri'ye.Doktora bile götürmüşlerdişerefsizi. Kan işiyordu pezevenk. Böbreğinde taş mı ne varmış. Yalan yok, direnişçilerinsayesindeiyileşti.Banadayardımettiler.Herakşamsıcakyemekçıkıyorduparkta.Kimsedenpara istemiyorlardı, her şeybedavaydı, amaherkesçalışıyordu, kimsekaytarmıyordu.Cesurçocuklardıaslında.Benimyanımdabirdelikanlınıngözünükorettipolis.Gaztüfeğiylenişanaldıçocuğun gözüne. Bile bile ya... Nasıl da yakışıklıydı oğlan. Gitti sol gözü.’ ‘Sen niye yardımetmedinçocuğa?’diyesorunca, ‘Ettim,kimdiyoretmedim,’diyerekyükselttisesini 'Hastaneyekadar sırtımda taşıdımoğlanı.Hemdirenişçilere yardımettimhemdepolise.Başka çaremizyoktu ki, direnişçiler bir hafta, bilemedin bir ay orada, sonra polisle biz baş başa kalacağız.Eğer muhbirlik yapmasaydım, Komiser Erol ağzıma sıçardı benim, bu sokakları dar ederdibana.Anlıyormusun?'“Söylediklerininnekadarıdoğru,nekadarıyanlıştıbilmiyorum.Birkomiser,böylebiradamdanyardım ister miydi, hiç emin değildim, ama güzel anlatıyordu doğrusu. ‘Peki, sonra ne oldu?’diye sordum. 'Söylediklerin polisin işine yaradımı bari?’Gururla yanıtladı, 'Yaramazmı, tabiiyaradı.Parktaneolupbitiyor saati saatineöğreniyorlardı.YoksaErolAbi birkaç yüzlükdahatokaedermiydiavucumuza.’“İçimden onu sinirlendirmek geçti. Başımla ağaçları göstererek, ‘Ama park yerinde duruyor.’dedim.Direnişçilerkazanmış,ağaçlarısökememişhükümet.'Gizlibirsevinçleışıdıyüzü. ‘Öyle

oldu.'dedineşeyle. 'Banasorarsançokda iyioldu.Alışverişmerkeziyapsalardı,bizikapısınabile yaklaştırmazlardı o binanın. Elli metreden kışkışlardı bizi özel güvenlikliler... Ama...'Anlatırken birden sustu, bakışları yine ağaçlara takılmıştı. 'Ama,' diye tekrarladı. 'Şimdi deağaçlar rahat vermiyor... Tam kıvrılıyorum o çalıların altına, tam gözlerimi kapayacakkenbaşlıyorlar fısıldamaya.Amanasıl,gitgideartıyorsesleri... İnsanınödübokunakarışıyor,deliolucamvalla.’“Alkolün etkisiydi tabii, sanrılar, hayaller... ‘Sen de başka parka git.’ dedim rahatlatmakamacıyla. 'Etrafta başka yermi yok.Maçka'ya git ya da Fındıklı'ya, hem deniz kenarı dahagüzelolur.'Üzüntüylebaşınısalladı.'NasılgideyimbeAbla''diyeyakındı.'Buparkbenimevim.Başka parklarda uyuyamam ki ben. Beş yıldır burada yatıyorum. Şu ilerde bir manolya var,annemin dizi gibidir o ağaç.Mis gibi kokularınaltında uyuyorum yıllardır, bir bebek gibi huzuriçinde,gitsemoparklarındasahiplerivar,benikorlarmıkendimekânlarına?'

“İçimedokundudelikanlınınhali.KomiserErolgibibiryüzlükdebensıkıştırdımavucunu. 'Buakşamgit,birotel,deyat.'dedim. 'Yarındabanagel.FerhatÇerağKültürMerkezi'ne.Yerinibiliyormusun?' 'Biliyorum,biliyorum,'dedi sevinçle. 'SakızağacıCaddesi’ninköşesinde... ' İşteMemo'yla böyle karşılaştık, ertesi gün de geldi, onu işe aldım. Kolay olmadı tabii burayaalışması, birkaç kez kaçtı, bulup getirttim. Birkaç kez de kendisi geldi. YineGezi Parkı'ndakiağaçlarınkonuştuğunusöyleyerek...”

HikâyesinitamamlamışgibiydiNazlı,anlayışbeklercesinebaktıyüzüme.“Yani Nevzat Bey, ben bu insanları kazanmak için deveyi iğne deliğinden geçiriyorum, öylekolaykolaykimseyiçıkartamamgözden.”“AnlıyorumNazlıHanım,inanınçokiyianlıyorum.Çokdatakdirediyorumçabanızı.Hakikatenönemli bir iş yapıyorsunuz. Yalnız merak ettim. Memo hâlâ duyuyor mu ağaçlarınkonuşmalarını?Birpsikoloğagötürmüşsünüzdürherhalde...”Gizemlibirifadebürüdügözlerini.“Orası biraz karışık. Psikoloğa götürdük tabii, alkolizm ve uçucumadde bağımlılığıyla başaçıkabilmesiiçin.Ağaçlarınkonuşmalarınıduymameselesibirazkarışık.”Sıkıntıylagüldü.“Anlatmasızor,belkideduyuncabanadadelidiyeceksiniz...”Gözlerimdebüyüyensomişaretlerinigörünce,“Eniyisianlatayım,”diyerekteslimoldu.“Kararısizverin.”Çayımdanbiryudumçekipmerakladinlemeyekoyuldum.“OgeceMemo, eline sıkıştırdığımyüzlüğüalıp sallanarakuzaklaşmıştı yanımdan.Ne yalansöyleyeyim,aklımonunsöylediklerinetakılmıştı.Elbette inanmıyordumağaçlarınkonuştuğuna.Hattabelkidebugençadam,yalansöyleyerekyüzliramıtokatladıdiyegeçiriyordumiçimden.Ama bakışlarımın da birkaçmetre ötemdeki parka kaymasına engel olamıyordum.O zamanfark ettim, direnişten sonra buraya hiç uğramadığımı. Sert günlerdi, acımasızca saldırıyordusizin polisler. Her yer biber gazıyla kirletilmişti, her yanda tazyikli su, her yanda TOMA'lar...Coplarla, tahta sopalarla öldüresiye vuruyorlardı gencecik kızlara, erkeklere. Ama yılmıyordudirenişçiler.İstanbulinsandanbirırmakolmuş,akıyorduşuküçücükyeşilalana.Hergeçengün

artıyordudirenişekatılaninsansayısı.Bin,onbin,yüzbin,birmilyon...Kırkküsurgünsürmüştüdireniş.Hükümetpesetmişti sonunda,bırakınvarolanyeşili ortadankaldırmayı, yeniağaçlardikmiştibualana.Amaogündensonragörmemiştimparkı.Acayipbiristekduydumiçerigirmekiçin.Ayaklarımadetakendiliğindensürükledibeniağaçlarınyanına.“Parkagirincenemlibir serinlik çöktüüzerime,yanık toprak, çürümüşot kokusu...Dolunayınparlak ışığınıgeçirmeyengümrahağaçlarınaltındanyürürkenbinalarınarasındakibuağaçlıklıalanıbirtürtapınağabenzettim.Yokettiğimizdoğanınsonkutsalalanı.Biryerlerdebirkuşöttü,sanırımbirbaykuş,belkişehrinsonbaykuşu...Durupdinledim,birdahasesiduyulmadı.Rüzgârdurmuştu, merdivenlerden inerek parkın ortasındaki açıklığa ulaştım. Dolunayın altındakihavuzungümüştensuyunabaktımbirsüre.İçimhuzurladolmuştu.Şubanklardanbirineotursam,sabahakadarbudinginsuyuseyretsemyinedesıkılmazdım.Oandafarkettimrüzgârı.Rüzgârbile denemez, bir yel, hafif bir esinti, usulca gezindi alnımda, saçlarımda. Sanki günün bütünyorgunluğubirandauçupgidivermiştizihnimden,bedenimden.Birankendimigöktekidolunayın,bugölgeli ağaçların, bugümüştenhavuzun, şuesintininbir parçasıgibi hissettim. İşteoandaduydumsesi.Uğultugibiydi,evet,ağaçlardangeliyordu.Gençadamınduyduğusesbumuyduyoksa?Tüylerimdikimdikenolmuştu,amakendimikorkutmanınanlamıyoktu.Hemenmantıklıbiraçıklamabulduzihnim:Rüzgârınsesi.Elbette rüzgârınsesi.Zatenuğultugibi,nesöylediğide anlaşılmıyordu. Ama bu büyülü gece, mantıklı açıklamamı çürüttü hemen; uğultu gidereknetleşti, bir kız çocuğunun incecik sesinedönüştü.Ardı ardına isimler sıralamayabaşladı. ‘Aliİsmail, Abdullah,Mehmet, Ethem,Mustafa.' Bir dua, bir ilahi, bir tekerleme gibi... 'Ali İsmail,Abdullah,Mehmet,Ethem,Mustafa.'“Dehşet içinde kalmıştım. Neler oluyordu? İlk aklıma gelen, o evsiz gencin haklı olduğuydu,demekhayalgörmemişti.Ağaçlargerçektendekonuşuyordu.Hemdehiçsusmadan.Sevgiyle,saygıyla, örselemekten çekinir gibi şefkatle hep aynı isimleri tekrarlıyorlardı. 'Ali İsmail,Abdullah,Mehmet,Ethem,Mustafa.'“Etrafa bakınırken gördüm: havuzun karşısındaydı beş insan, beşi de gözlerini dikmiş banabakıyordu. Evet, karşıdaki anıt mezardan söz ediyorum. Beş fotoğraf çerçevesinden banabakanbeşinsandan.Amasadecefotoğraflaryoktuyeşilçimenlerinüzerinde;beşdemezartaşıvardı. Sembolik olsalar da gerçek mezar taşlarından daha etkili görünüyorlardı ay ışığınınsolgun parlaklığında. Onlara doğru yürüdüm. Taşların üzerindeki yazılara baktım. Ali İsmailKorkmaz,AbdullahCömert,MehmetAyvalıtaş, EthemSarısülük,MustafaSarı yazıyordu. Buağaçlar kesilmesin diye yapılan direnişte yaşamını yitiren beş gencecik insanın adları. Neyapacağımıbilemedenöylecekalakalmıştımolduğumyerde.Ama rüzgârdausulcakıpırdananağaçlar, aynı isimleri tekrarlamayı sürdürüyorlardı kararlılıkla. 'Ali İsmail, Abdullah, Mehmet,Ethem,Mustafa.'“Korku duymuyordum hayır, ama boğum boğum bi’şeyler düğümleniyordu boğazımda,ağlamaya başladım, evet, o banklardan birine oturdum, hüngür hüngür ağladım. Parktançıktığımdarüzgârkesilmiş,ağaçlarınmırıltılarısonbulmuştu...”Ne düşündüğümü anlamak istercesine baktı. “Benim de aklımı kaçırdığımı düşünüyorolmalısınız.''“Ricaederim...”“Yok, yok, haklısınız, biri bana bu hikâyeyi anlatsa aynısını düşünürdüm. Nasıl izahedebileceğimibilmiyorum,amainanınosesleriduydum.”

Yorgunluktanolmalıydı, belki devicdanazabından,direniştensonrabir kezbileuğramamıştıparka... Yaşamım yitiren insanlara karşı bir tür suçluluk hissediyor olmalıydı. Belki de birazkafasıkarışmıştı,amanediyecektimşimdibenbukadına?“Merhaba.”diyenosesyetiştiimdadıma.“MeşgulmüydünüzNazlıHanım?”Orta boylu, zayıf, sarışın bir adam, kapıda durmuş, girsem mi girmesem mi diye tereddütediyordu. Kahverengi takım elbisenin içine bej rengi bir gömlek giymişti, ama kravatı yoktu.Bedeni gibi yüzü de incecikti,metal çerçeveli gözlüğü yüzüne büyük kaçmış, iğreti duruyordu,kemikliburnununüzerindekırçılbıyıklarıokadaruzundukidudaklarıgörünmüyordu.“Hah işte, teröristimiz de geldi.” dediNazlı eğlenceli bir sesle. “GelCivanHoca, gel. Biz desendenbahsediyordukazönce...”Hemenkurtulamadıçekingenliğinden,yinedeişimavrayavurmayıbaşardı.“Kötükonuşmuyorsunuzdurumarım.”Yaklaşırkenfarkettim,sağayağıbarizaksıyordu.“KonuşmazmıyızHocam?NevzatBey'esiziazılıbiranarşistolaraktanıtmışlar.Bendedahabeterbirteröristolduğunuzuanlatıyordum.”Ayağakalktım,elimiuzattım.“BenBaşkomiserNevzat.”Polis oluşuma filan aldırmadan, kalın camlı gözlüklerinin ardındaki yeşil gözlerini yüzümedikereksamimibirtavırlasıktıelimi.“MemnunoldumNevzatBey,bendeCivan...CivanAsker...”Evet,askerdemişti,şakagibiydi,amaayıpolacakdiyegülmedim.“NazlıHanımbusabahbahsetmiştisizden...Geldiğiniziçinteşekkürederim.”Nazlı’nınçağırdığınızannediyordu.Kadınınanlattıklarınıbirkezdahadoğrulamıştıböylece.Çekirge'nin kalktığı yere çöktü. Sağ bacağı öylece kalmıştı, eliyle kendine doğru çekipdüzeltti.“Fidan'ın katili serbest kalırsa çocuklar sokaklara dökülecek...” Sahiden de endişeli bir halivardı.“Çoköfkeliler...Arkadaşlarınınölümüonlarıçıldırttı.”Civan onlarla konuşabildiğine göre, etkileyebilirdi de, ama önce kendisinin doğru düşünmesigerekiyordu.“Fidan’ın ölümü gerçekten çok üzücü. Zanlı da inkâr etmiyor zaten. Ama ÖztarlabaşılılarKulübü'nemolotoflasaldırıağırbirsuç.Molotofkokteyliateşlisilahlardansayılıyorçünkü...”Çaresizlikiçindeyüzünüekşitti.“Cahil çocuklar, binada kimse yok diye düşünmüşler. Kapıda, 'Cenaze nedeniyle kapalıyız’yazıyormuş. Niyetleri kimseyi yakmak filan değil aslında, kumarbazları korkutup buradankaçırmak.ÖztarlabaşılılarKulübünedebuyüzdensabahsaldırmışlar,kimseyezararvermemekiçin...”Sessizkaldığımıgörünceyanlışanladığımızannetti.“Onaylamıyorumtabiibueylemleri.Amadevletgöreviniyapmayınca...”“Neyse.”diyerekkabacakestiNazlı. 'Olaylarısonraanalizederiz.NediyorsunuzNevzatBey,

serbestbırakırlarmıKudret’i?”Hiçlafıdolaştırmadan,nedüşünüyorsamaktarmayaçalıştım.

“Biz sorguyu tamamlayıp tutanakları savcıya yolladık. Savcının eğiliminin tutuklama yönündeolacağına inanıyorum, ama son kararı ağır ceza mahkemesi verir. Benim kişisel kanaatimisoruyorsanız, bırakmamaları gerekir derim. Çünkü binaya girilmesi yönünde bir girişim yok.Kudret’insabıkalıolmasıdaserbestkalmasınıengelleyecekbirfaktör.ÜstelikFidan’adefalarcaateşedilmiş.Amabenhâkimdeğilim,sonuçtakararımahkemeverecek.ElbetteseçeneklerdenbirideKudret’inserbestkalması.Avukatmeşrumüdafaadiyor.Serbestkalsadakalmasadabunuiddiaedecek.Kabuledelimkiiyibirsavunmastratejisi...”

ÖfkeylesöylendiNazlı.“Sacit denen alçak değil mi avukatı da? Bir zamanlar babamın da davalarına bakardı.Yüzlerce yıl cehennemde yansa bitmeyecek kadar çoktur o adamın günahı. Ama ne yazık kiçokdabeceriklidir...Hempolitikacılar,hemdehukukçulararasındaçokinsantanır, inşallahbirdolapçeviripserbestbıraktırmazoelikanlıkatili.”“İnşallah,” diye yineledim. “Ama Kudret serbest kalsa bile, bu çocukların sokağa çıkmasınıengellemeniz lazım. Siz benden daha iyi biliyorsunuz. Kara Nizam çok tehlikeli bir adam.Yeğenlerininhepsinindegözüdönmüş.Üstelikhepidesilahlı...”LafıağzımdanaldıCivan.“Ben de onu diyorum Nevzat Bey. Siz, Nizam’la bir konuşsanız. Hiç değilse iki günlüğünekapatsamekânlarını.İkigünlüğüneortalıktafazlagörünmeseler...”Sahidençalışmaistemiyordubuinsanlar.“Onuyapabilirimişte.BirkaçsaatsonragöreceğimzatenNizam’ı,durumuanlatırım.Amabeninekadardinler,onubilemem.Buadamlarahiçgüvenolmaz.Oyüzdengençleridurdurabilirsenizdahagarantiolur.”Umutsuzcaelleriniyanaaçtı.“İnanın, dün gece yarısından beri onları yatıştırmaya çalışıyorum. Onlara kalsa çoktanhareketegeçmişlerdi,konuşatartışa,mahkemeninsonucunubeklemeyeiknaettim.AmaKudretserbestkalırsaneyaparızbilmem...”Sesi,enazbenimkikadarçaresizdi.

“Kurtlarsofrasınadüşmüşgencecikkızlar...”

Güneş iyice azıttı, sanki kış ayında olduğumuzu unutmuş gibi cayır cayır yakmaya başladıortalığı. Her yerde bir şıpırtı; çatılarda, pencere kenarlarında, sokakların kuytularında karlarhızlaeriyor,aradabirbuzsarkıtlarıdüşüyordubinalarınçörtenlerinden.BöylegiderseakşamakalmazBeyoğlu bu beyaz örtüden tümüyle sıyrılırdı. Azize'nin evine yürürken üstümdeki paltosıkıntı vermeye başlamıştı. Güzide'nin ördüğü kül rengi atkıyı iyice gevşetmek zorundakalmıştım. Yine de Kurtuldu Sokak'taki binanın önüne geldiğimde kan ter içinde kalmaktankurtulamamıştım. Azize'nin evi, ölen sevgilisinin tıpatıp aynısıydı. Tarlabaşı’nın bir örnek,cumbalı, üç katlı kâgir binalarından biri. Kapısının önünde biraz soluklanıp bastım zile. Sadriaçtıkapıyı.Yüzündegeneaynıeziktavır,dudaklarındahepokederligülümseme.“BuyurunBaşkomiserim,hoşgeldiniz.Sizinkileryukarıda...”Biliyordum, Beyoğlu'na geldiklerinde aramıştı Ali, ben Lades Lokantası'nda kapuskaylacacığımı mideye indirirken. Onları da davet etmiştim, ama karınlarını çoktan doyurmuştuhayırsızlar. İki sevgili baş başa romantik bir öğle yemeği fırsatı yakalamışken yaşlıBaşkomiserlerini düşünecek değillerdi ya. Kızı iyi bir yere götürmüş olsa bari... İyi bir yerolmasaneolacak,yemeğinneönemivar,önemliolanbirliktevakitgeçirmek.İkigönülbiroluncasamanlık seyran oluyormeselesi.Hemo kadar da kazmadeğildi bizimoğlan.Bilirdi Zeynep’inereyegötüreceğini…Sahigeçengünbuhayta, restoranlarısormamışmıydıbana?Dahabirhafta önce, “Başkomiserim, şu yenilecek içilecek yerleri bana da öğretsenize.” demişti.Beyoğlu'ndaki meyhaneler, Boğaz'daki restoranlar, Samatya’daki balıkçılar... Demek daha ozamandan başlamıştı ilişkileri. İçimin burkulmadığını söylesem yalan olur.Niye gizlemişlerdi kibenden? Onaylamayacağımı düşünmüyorlardı herhalde. Sanmıyorum, utanmışlardır belki...Neyse onların bileceği iş, ben bu çocukların ne babasıydım ne de akrabası. Canları istersesöylerler,istemezsesaklarlardı.Azize’ninevininiçideEngin'inoturduğuevleaynıydı:kapınınaçıldığıbirgiriş,zeminikaplayansarıbirmuşamba,ahşapmerdivenlerleçıkılangenişçebirsofa...Ahşapmerdivenlerdençıktıkyukarıya.Eldengeçirilmişolmasınarağmenheradımımızdagıcırdıyordubasamaklar.“Buyurun,şuradalar.”Aralık kapının arkasındaki oda da Engin’in evindekiyle birebir benzeşiyordu. Demek takıntılıbiriydi maktulümüz. Aynı tuhaf zevk burada da kendini gösteriyordu. Ahşap zemine serili,geometrik şekillerle süslü kırmızılı beyazlı bir makine halısı, orta yerde, yine kırmızı renklibüyükçebirmasaveaynırenkten ikiküçüksehpa.Sadecedivanla ikikoltuktanoluşanoturmatakımınınrenklerifarklıydı.Engin'dekilerbejdi,bunlariseuçukpembe.VeduvardakocamanbirlekegibiduranaynıLCDtelevizyon.Bakışlarımuçukpembedivandayanyanaoturanbizimaşıkpolislerekaydı:pastaneişikeklereşliğinde çaylarını yudumlamaklameşguldüler.Azize tamkarşılarındaki tekli koltuktanmahzungözleriylebakıyorduonlara.İçerigirinceüçübirdenayağakalktılar.“Oturun,oturun.”diyeişaretettimelimle.“Bendeşöylegeçeyim.”

Salondaki tek boş koltukta Sadri oturuyor olmalıydı, onun yerini almak kabalık olacaktı.Pembedivanınucuna,Zeynep’in yanınaçöktüm.Misgibi parfümkokuyordu;eskidendahaazkokusürmezmiydibukız?Galibamakyajdayapmıştıbiraz...Yakışmıştıdahani...“NeiçersinizBaşkomiserim?”Hazırlıksızyakalanmıştımklarnetçiye.“Hıı...SağolasınSadri,birşeyiçmeyeyim.Dahademinçayiçtimüstüste...”“Kahveyapayım,elimyatkındırböyleişlere...”“Yok,yokbenböyleiyiyim...”Bakışlarımıgençkızaçevirdim.“SennasılsınAzize?...”Boynunubüküpgülümsedisadece.“Dahaiyigörünüyorsun.”diyemoralvermeyeçalıştım.“Nasıl,dinlenebildinmibiraz?”Kendieviolmasınarağmenrahatlayamıyordu,dilegetiremediğibirendişesivardı.“Dinlenemedim,amaönemlideğil,çalışmıyorumnasılolsa...”Kinayelibirbakışattımbizimkilere.“Sizesormuyorumartık,çünküşahanegörünüyorsunuz...”Ali'nin gözlerinden kuşku yüklü bir ışıltı geçti, gizli bir endişeyle kızardı Zeynep'in yüzü.Uzatmadım,televizyonugösterdim.“AynısındanEngin'inevindedevardı.”Azize'nin yüzündeki endişe artmıştı, kendini zorlayarak açıklamaya çalıştı. “İki tane almıştık,birtaneona,birtanedebana...”Usulca doğruldum, herkesin şaşkın bakışları altında televizyona yürüdüm. Cihazı kendimedoğru çektim, yatım metre kadar öne geldi. Eğilip arkasındaki duvara baktım. Engin'inodasındakigibiduvarbejbirkâğıtlakaplıydı.Elimiuzatıpduvarkâğıdınıyoklamayabaşladım.Azize'nintelaşlısesigelmektegecikmedi.“NeolduNevzatAbi,neyebakıyorsunuz?”Ayağakalkmış,banayaklaşıyordu.“Kasanınyerinibulmayaçalışıyorum.”Döndüm,beniuğraştırmadercesinebaktım.Karagözlerindekiendişepaniğedönüşmeküzereydi.“Oradabir kasavarAzize.Sengöstermesendebulacağız,birazzamankaybederizsadece.Amagösterirsen...”“Anahtarıbendedeğil,”diyeyutkundu.“Enginboynundakicevşenkabınıniçindesaklardı.”Bildiğimizbirgerçeğidilegetirmesionutemizeçıkarmazamasamimiyetihoşumugitti.“Meraketme,anahtarbizde.”Kriminoloğumuzabirbakışattım.“AldındeğilmiZeynep?”Kurağındakikocamançantasınıaçarkenyanıtladı,“EmrettiğinizgibialdımBaşkomiserim,anahtaryanımda.”Azize'yedöndümyeniden.

“Kasanınyerinigösterecekmisin,yoksabizmibulalım?”Yanıtvermekyerine,yenilgiyikabulederekyaklaştı,ogelincebengeriçekildim,televizyonunarkasınarahatçaulaşabilsindiye.“İşte.” dedi duvar kâğıdının üzerine sertçe basarak. “İşte burada.” Zayıf parmaklarınındokunuşuyla üzeri duvar kâğıdıyla kaplanmış, metal kapak aşağıya kaydı, kasa göründü.PlastikeldivenlerinielinegeçirenZeynep,yanımızdabitivermiştibile.“İzinverirsenizaçayımBaşkomiserim.”Azize'ylebirliktebirkaçadımuzaklaştık televizyondan.Alideayağakalkmıştı,nelerolduğunuanlamayan Sadri şaşkınlıkla olan biteni izliyordu bulunduğu yerden. Peş peşe iki kez çevirdianahtarıZeynep,tatlıikitıkırtınınardındankasanınkapağıdışarıyadoğruaralandı.DerinbirtasaokunuyorduAzize'ninsüzgüngözlerinde.“İçindeneolduğunubiliyormusun?”“Yok.”dediamabetibenziatmıştı.“Evraklarolmalı...Şutapularfilan...”Birazsıkıştırmaktayararvardı.“Kokain,silahyadaparavarmı?”Yaprakgibititremeyebaşlamıştı.“Bi...Bilmiyorum...Enginnekoyduğunusöylemezdikibana.”İşte şimdi kesinlikle yalan söylüyordu. O sırada kapağı ardına kadar açan Zeynep, elinikasanın içine daldırdı. Engin’in evinde gördüğümüzmavi dosyalardan çıkardı, yedi sekiz tanekadar. Elindekileri sehpanın üzerine koyarken bir fotoğraf kayarak yerdeki halının kırmızınakışınınüzerinedüştü.Eğilipaldım,ikiçıplakbedengözümeçarptı.Birtanesikıllarlakaplıydı,öteki pürüzsüz, gencecik bir vücut. Yakın gözlüklerimi takınca tanıdım: Kara Nizam'dı bedenikıllarlakaplıadam,altındakigenekızıngözlerikısılmıştı,zevkmialıyor,acımıçekiyordu,bellideğildi, öteki üç fotoğrafta da aynı sahne farklı açılardan çekilmişti. Azize ye döndüm, utançiçindebaşınıöneeğmişti.“Çilemmibukız?”Daha fazla dayanamadı, kendini kaybetti, incecik bileğinden yakalamasam yere yıkılacaktı.Ali'yleklarnetçiyetiştidebaygınbedeninipembedivanınüzerinetaşıdık.“Biraz su, biraz su.” diye seslendim. Sadri bir koşu gidiverdi. Zeynep elindeki dosyalarısehpanınüzerinebırakmış,Azize'ninbilekleriniovuşturuyordu.Suylaalnını ıslattık,dudaklarınasürdük.Kendinegelirgibioldu.Gözleriaralandı,benigörünceyenidenkapadı.“Utanmanagerekyokkızım.”dedimbabacanbirsesle,“Olanbitenibiliyoruz.”Ürkeçekineaçtıgözlerini.“Senisuçlamıyoruz.Oyunagetirildiğinibiliyoruz.”İki büklüm olup ağlamaya başladı. Çok sürmedi, burnunu çekerek doğruldu, başı öne eğikdivanaoturdu.“Suiçermisin?”diyebardağıuzattıklarnetçi.“Biryudumal,iyigelir.”“İstemem...” Eliyle gözyaşlarını kuruladı. “Ben değil. Çilem getirildi oyuna...'' Burnunu çektiyine. “HepsioKaraNizamdenenalçağınsuçu.Engin'i çokzorlamış. 'BenbuÇilem’eâşığım.'

demiş. 'N'olur bana yardım et.' demiş. Engin'de dayanamamış, kabul etmiş sonunda. Olayıbiliyorsunzaten...Çilem'ieveçağırttı.Zavallıkızhiçbirşeydenhaberiyok,geldi,amaNizam'ıngeleceğindenbenimdehaberimyoktu.Vallayoktu,olsabupis işegirmezdim.ÇünküseverimÇilem'i.BaskınverirgibigeldiNizam.Amaartıkişiştengeçmişti.Nizam'ıgörünceönceçekindiÇilem,birikikadehtensonrarahatladı.Sonrasınıbiliyorsunuz...”“Eksik anlatıyorsun.” diye uyardım. “Sadece içki içilmemiş o gece, kokain de varmış.Uyuşturucudaçekmişsinizbirlikte...”Kıpkırmızıolmuştusolgunyanakları...“Ben içmek istemedim. Allah inandırsın, istemedim. Nizam zorladı. Zaten kokaini de ogetirmişti.Eniyisidiyeövünüpduruyordu.Bensevmemkokaini,amaEnginkullanırdı.Banadahapverirdi.Ekstasi filan,bilirsiniz işte.Sanki ilkdefakullanacakmışızgibibirhavayarattılarogece.Çilemdeistemiyordu,amabendekullanıncaheveslendi.Sonrakendimizikaybettik,dahadoğrusu ben sarhoş oldum. Çilem de öyle. Uyumak için yatak odasına gittim. Nizam kızınsarhoşluğundanyararlanmış...Neyaptığınıbilmiyordukizavallı...”Elimdekifotoğraflarıgösterdim.-Bunlarıkimçekmiş?”Utançiçindebaşınısalladı.-Engin... Engin çekmiş. Çünkü Nizam yalvarmış. ‘Çilem olmadan yaşayamam, bu kızlaevlenmem lazım,’ demiş. ‘Elinde bu fotoğraflar olursa onu Barbut'tan kopartırız. Çilem banakalır.Yardımet.'demiş.Engindepatronunaiyilikyapmakistemiş. 'Zatenİhsankızısevmiyor.’dedi bana da. ‘Kızı biraz daha kullanıp sonra yollayacak. Oysa Nizam, Çilem’e aşık, nikâhyapmak istiyor.Böylesikız içindahahayırlı.’ İnandımsözlerine.Doğrudaçıktı.Sizsöylediniz,hakikatenevlenmişNizam,Çilem'le...TabiiİhsanAbi'yeyazıkoldu,gururukırıldıadamın.Çilem'iseviyormuydu bilmiyorum ama hapisteyken sevgilisinin başka biriyle birlikte olması, üstelik okişininenbüyükhasmıolması...Kaldırılacakişdeğil...”TuhafkızdışuAzize,sankiBarbutiçinüzülmüşgibiydi.“Peki,Çilem'induygularıneydi?Hoşlanırmıydıİhsan’dan?”“Hoşlanmakmı?” dedi çocuk gözlerini iri iri açarak. “NediyorsunNevzatAbi!Deli gibi aşıktıadama. Küçüklükten beri sevdalıymış İhsanAbi'ye. Çilem'in babası, Barbutların adamıymış...Yani Çilem, gözünü İhsan Abi'de açmış... İlk aşk gibi bi'şey... O iğrenç geceden sonra banayalvardı. 'N'olurbumeseleduyulmasın.’diye.Bendekimseyeanlatmamdiyesözverdim,amaNizam durur mu, fotoğrafları yollamış İhsan Abi'ye. Adam çılgına dönmüş tabii, tekme tokatsaldırmışÇilem'e...”SankibirYeşilçamfilmininiçindegibihissettimkendimi,hakikibirmelodram.Kurtlarsofrasınadüşmüşgencecikkızlar,onların imkânsızvemasumaşkları...Adamlardasevdalarınınhakkınıveriyorlardı.KaraNizam'a baksanıza, sevdiği kadını elde etmek için her türlü kepazeliği gözealmıştı. Barbut İhsan biraz temkinliydi, sevmiyor muydu acaba Çilem’i. Dün yaptığımızkonuşmayı hatırladım, kızın adı geçtiğinde bir suskunluk çöküyordu. Hayır, belli ki o daseviyordu, ama o fotoğrafları gördükten sonra, çok kırılmış olmalıydı. Çilem'in Barbut’lagörüşmek istemesininnedenideortayaçıkıyorduböylece.Gururunukırdığı,onurunuyerlerdesüründürdüğüadama,birparçadaolsaborcunuödemek.Ozamanİhsan’ınhapsegirmesinde

deparmağıyoktukızın.“Şu silah meselesi.” diye seslendirdim düşüncemi. “Barbut’un içeri düşmesine neden olantabancayı,Çilemkoymamışmıodasına?”Sankikapınınönündebiribizidinliyormuşgibibakışlarıodanınaralıkkapısınagitti,geldi.“BukonuştuklarımızıNizambilmeyecekdeğilmi?”Amma korkutmuştu insanların gözünü buNizam, bizim karşımızda nasıl da süt dökmüş kedigibiterbiyeliduruyorduoysa.“Kesinliklebilmeyecek.”diyegüvenceverdim.“Hepsiaramızdakalacak.”Klarnetçiyeçevirdibakışlarını.“SadriAbi,gözünüseveyim,buanlattıklarımıöğrenirlersebeniyaşatmazlar.”KüskünbirifadebelirdiSadri’ninesmeryüzünde.“AşkolsunAzize...Hangilafınıkimetaşıdımbugünekadar?”Yanlışınınhoşgörüleceğindeneminolanbirçocukgibinazlandı.“YapmaöyleSadriAbi,söylemedinde...Yaniöyle,uyarayımdedimişte.”Anındageçtiesmermüzisyeninalınganlığı.“Gerekyokkızım,bensanakötülükedermiyimhiç?”Uzanıp dokundu adamın uzun, esmer parmaklarına. “Etmezsin.” dedi gülümseyerek.“Biliyorum,etmezsin.”Ütümüzün de sabırsız bakışlarını üzerinde hissedince, “Barbut'un yanında çalışanlarınarasında Nizam'ın bir adamı varmış.” diye konuya döndü. “O koymuş tabancayı İhsan’ınmasasına... Çilem’in hiçbir suçu yok. Zaten Barbut hapse girince günlerce ağladı kızcağız.Hepsi Nizam’ın tezgâhı. Bir yıl önce İhsan’a ortaklık teklif etmiş. 'Kulübün yarısını bana ver,'demiş. İhsan da kabul etmemiş, işte ondan sonra bozulmuş araları. 'Nizam Abi'ye yanlışyapılmaz, yapılırsa da bedeli ağır ödenir.' demişti Engin.” Birden aklına geldi, dehşet içindeyüzümebaktı. “GerçektendeNizammıöldürttüEngin'i?OndanhabersizalınanşuRumevleriyüzündenmi?”“ÖğreneceğizAzize, öğreneceğiz.Anlattıkların çokönemli.Peki şu adamın ismini de söyledimiEngin?Barbut'utuzağadüşürenkişidenbahsediyorum.”Cılızomuzlarınısilkti.“Yok, söylemedi, zaten işiyle ilgili fazla konuşmazdı. 'Ne kadar az şey bilirsen o kadar iyi.'derdi. Beni hep korumaya çalışırdı.” Siyah gözler yine buğulandı. “Engin kötü biri değildiBaşkomiserim.Kaderi kötüymüşbenimkigibi...Benideseviyordu...Belki kendidebilmiyordu,ama seviyordu. Nerden anladın diyeceksiniz? Kadınlar anlar.” Zeynep'e çevirdi acı dolubakışlarını.“ÖyledeğilmiKomiserAbla?Kadınlaranlar...”NediyeceğinibilemedenöylecekaldıZeynep.Kederlibirsessizlikçökmüştüüzerimize,sadecesüzülerekeriyenkarlarınşıpırtısıduyuluyordu.

“Cinayetinnedenirantolabilir”

Kış güneşine güvenme derdi babam. Aradan iki saat bile geçmemişti ama iyice serinlemiştihava. Bir saate kalmaz, çökerdi karanlık. Karanlığa bir diyeceğim yoktu da yeniden karbaşlamasaiyiydi.“Sekiz tapu daha,” diye söylendi Ali sağ elinde taşıdığı Zeynep'in evrak çantasını tartarak.“DokuztanedeEngin'inevindebulmuştuk,ettimionyedi!”Sakız Ağacı'ndan İstiklal'e doğru tırmanıyorduk, öğlen geldiğim yolun tersine... Çilem'leNizam’ınçıplakfotoğraflarınısaymazsak,sekiztapudanbaşkaönemlibirdelilçıkmıştıAzize'ninevindeki kasadan.Engin'inbazıevrakları, hiçbir işeyaramazmektuplar.Durdu'nun fotoğraflarıfilan… Aslında sevinmiştim, kokain ya da silah bulmadığımıza. Azize'yi yeniden karakolagötürmek,yenidensorgulamak,işkencelerinenbüyüğüolacaktızavallıkıziçin.“BirdeNizam’ınaldıklarıvardeğilmi?”diyebinalarhakkındakonuşmayısürdürdüyardımcım.“Kaçtaneydionlar?”YokuşdikleştikçeyanaklarınaallarbasanZeynephatırlattı.

“Yirmiikitane...Üstelikaralarındaüçapartman,ikitanedehanvar.”

Solmaktaolankışgüneşinin,sonbirgayretlegölgeleriniasfaltaserdiğiharabeevlerebakarakmırıldandıAli.“Nepaylaşılmazsemtmişburasıya!”Yolun iki yanından küçük dereler halinde akan sulara basmamaya özen göstererek yürüyenZeynep, “Paylaşılmaz tabii Alicim.'' diye onayladı erkek arkadaşını, “Burası şehrin göbeği.İstanbul'dagayrimenkullergiderekdeğerkazanıyor,üstelikhalâmakulseviyeyeulaşmışdeğil.”Konu özerinde kafa yorduğu belliydi. Ben de hiç anlamazdım bu emlak işlerinden. İyi ki deanlamazdım,neyimeyetmiyorduBalat’takibabayadigârıoeskiev.Ama Ali benim gibi düşünmüyor olacak ki, “Gerçek seviyesi neymiş?” diye atıldı merakla.“Neyegörebelirliyorlarmışbufiyatları?”Kasadan çıkan tapuları, evrakları koymamasına rağmen, artık içinde ne varsa taşımaktagüçlükçektiği,grirenkçantasınıkoltuğununaltınakıstırırkencevapladıZeynep.“NewYork,Paris, Londra gibi şehirlerdeki ev fiyatlarına göre...Oralarda şehirmerkezindekiyüzmetre kare evler,milyon dolarlara satılıyor, burada ise üç yüz bin, bilemedin beş yüz bindolar. Yaşadığımız şehrin pek farkında olmayabiliriz, ama İstanbul bir dünya metropolü...”Yokuştabirandurupbanaçevirdiyorgunbakışlarını.“SizdahaiyibilirsinizBaşkomiserim,bizimbugüzelşehrimizin,onlardanneeksiğivar...”“Eksiği insan.''Benimyerimeyardımcımyanıtlamıştı. İsyanedercesineöfkeli çıkıyordusesi.Evlerinarasınagerilmişiplerdensarkançamaşırlarıgösterdi.'Şehringöbeğindekişumanzarayabak. İş görüntüde kalsa gene iyi, millet gece girmeye korkar bu sokaklara be. Uyuşturucuburada,fuhuşburada,kapkaçburada...”“Yoksulluk burada,” diye ekledi Zeynep. “Cehalet burada. Cinayet burada. Ama her zamanböyle değilmiş. Eskiden istiklal Caddesi'ne en güzel elbiselerini giyerek çıkarmış insanlar,burada yaşayanlar da çok farklıydı herhalde. Baksana şu evlerin güzelliğine, şimdi bile farkediliyor...”Gözlerim yıkılmayı bekleyen talihsiz binaları taradı. Bir zamanlar bu evlerde yaşayanİstanbullularıhatırladım,onlarınbuşehre,kültürümüzekattıklarını.Sahidendelanetliymişgibiydibu semt. Çekilen acılardan sonra uğursuz rüzgârların eksik olmadığı bir belde gibi. Şehrindokusuna müdahale edilmişti, sadece bu binalara değil, insanların hayatına da. Bu meşumviranelik, İstanbul'un göbeğindeki getto, o toplumsal histerinin, o devlet intikamının birgöstergesi.Amaşimdibunuçocuklaraanlatmayaçalışsamanlamayacaklardı,üstelikçözmemizgerekenikiölümlübircinayetdosyasıbizibekliyorduhalâ.

“Neyse arkadaşlar.” dedim Tarlabaşı’nın üzerimize çöken kötü etkisinden kurtulmak için.“Şehrinhalinisonratartışırız,bizsoruşturmamızadönelim.NasılölmüşEngin,bellioldumu?”Usulca başını salladı kriminoloğumuz. Giderek soğuyan havaya rağmen, alnında küçük terdamlacıklarıbelirmişti “ŞefikyanılmamışBaşkomiserim.Uzaktanatılanbirbıçaklaöldürülmüş.Tek darbe. Yakınmesafeden bıçağın o kadar derine girmesimümkün görünmüyor. Katilin bubıçak atma meselesinde usta biri olduğunu düşünüyorum. Özel olarak bu mesele üzerineçalışmışbiri.”

“Bıçakkullananbirtetikçi...”diyehayretinidilegetirdiAli.“Aslındapekpratikbiryoldeğil.Tabiiherifpsikopatdeğilse.Yaniböyleöldürmektenözelbirzevkalmıyorsa...”“Belkidemesleğibıçakatmaktır.”İkisidebaşlarınıçeviripbanabaktılar.

“Niyeolmasınarkadaşlar?Meselaadameskidensirkteçalışmıştır.Hanişubıçakatanlarvarya,onlardanbiridir.Sonradaoişibırakıptetikçiolmuştur.”

Alidallanıpbudaklandırdıişi.“Adam kendini yetiştirmiş de olabilir. Yani sirkte çalışması filan da şart değil. Her günantrenmanyaparakustalaşmıştır.YaniNizam'ınyeğenleriniaraştıracaksakbunudagözönündebulundurmaktafaydavar.”UmutsuzcabaşınısalladıZeynep.“Canınızı sıkmak istemem ama. Nizam'ın yeğenlerini araştırdım. Nerdeyse hepsi suçabulaşmış.Kudretgibicinayetişleyenlerdevar,yaralama,gaspgibiolaylarakarışanlarda.Amauzaktanbıçakatarakbiriniyaralamayadaöldürmevakasıhiçyok.”SakızAğacı’nınTarlabaşıBulvarı’nakavuştuğuyerdegördüğümüçseks işçisi kadından ikisimüşteribekliyorduhala.OnlarıgörünceSaltanatSüleymangeldiyineaklıma.“Sahi Zeynep, dün gece verdiğimiz bıçak ne oldu? Saltanat tanıdığımız biri, ama onun damaktulle sorunları varmış.Kumarmasasında kendisi için çalışan üç hayat kadınını kaybetmişEngin'e. Aşağılanması filan da cabası... Yani cinayet işlemesi için yeterli nedeni var. Kan izitespitedebildinizmi?”GözucuylaAli'yebaktı,çünküdüngecebuteoriyeısrarlakarşıçıkmıştıbizimheyecanlıpolis,amanedenseşimdisesiçıkmıyordu.''Bıçağıadlitıbbagönderdim.”dedikriminoloğumuz.“Yarayerininölçüleriylekarşılaştıracaklar.Hemkaniziolupolmadığınıhemdeölçülerinuyupuymadığınıyarınöğreneceğiz.”Yardımcımınsessizliğiçoksürmedi.“Bu kadar zanlının arasında,” diye mırıldandı düşünceli bir sesle, “Birini göz ardı etmiyormuyuz?”Trafikışıklarınınoradadikiliyorduk,önümüzdenakanamansızaraçtrafiğinindurmasıiçinyeşilışığın yanmasını bekliyorduk, ama neden bahsettiğini anlamadığımız için ikimizin de bakışlarıAli'ninüzerindetoplanmıştı.“Şu Sadri.” diye çıkardı ağzından baklayı. “Bu adam, Azize'yle niye bu kadar ilgili? Babasıdeğil,abisideğil.Sabahemniyetekızlageldi,öğledensonrayineçıktıkarşımıza...”Bazıayrıntılarıatlıyordu.“Azize’yiemniyetegetirmesinibizsöyledik.”diyehatırlattım. “Eviaramak içindeönceonunlakonuştuğumuzuunutma...”'TamamBaşkomiserim,bunlarınfarkındayımdaadamınkızabukadaryakınolması...”Kuşkularındahaksızsayılmazdı;Sadri,NeşePavyon’daAzize’den ilkbahsettiğindebenimdeaklımdan bu esmer, zayıf adamın katil olabileceği ihtimali geçmişti. Ama sonra bu ihtimalkendiliğinden çıkıvermişti zihnimden. Nedenini bilmiyorum, belki adamın yenilmişliği etkilemiştibeni, o yenilgiyi engin gönüllülükle kabul edişi. Evet, bazen insandan çok hikâyesi etkiler sizi,bazendebizzatoinsanınkendisi.Kişiyiyaşadıklarındannasılayırabilirizdiyedüşünülebilir,amaayrıdır.Yaşambizimdışınızdadır,bizolmasakdaakarkendibaşına.Bazılarıkaderdiyorbununadına. Kader, kim bulmuşsa bu açıklamayı, iyi bir iş yapmış. Hakikat olup olmamasının bir

anlamı yok, kader bizi rahatlatır, felaketlere göğüs germemizi sağlar, çıldırmaktan alıkoyar.Öyleya,ilahibirgüçtarafındanyazılmışkutsalbirsenaryoyakimkarşıçıkabilirki?Hemkarşıçıksa ne olacak? Kaderin değiştirebildiğimiz kısmı çok azdır, çoğunlukla o azgın nehrinortasındaayaktakalmayaçalışırız.Zoriştir,amaçetinşartlaraltındayaşadıklarıhaldedimdikdurmayı başarmış insanlar da vardır. Sadri de onlardan biriydi işte. Kalk Bulgaristan'danburalara gel, berbat bir pavyonda müzisyen ol, yetmezmiş gibi bir de etrafı belalı adamlarlaçevrilibirkızayardımetmeyeçalış.Cinayetibukurgununortasınayerleştiremiyordumbirtürlü.Hayır.Sadrikatildençokkurbanrolüneyakışıyordubuhikâyede.Amayardımcımınkaygılarınıdayabanaatmamakgerekirdi.“Şu klarnetçiyi de bir araştıralım o zaman, Zeynep,” dedim lambaların kırmızısı yeşiledönerken.“Bakalım,bizdedosyasıvarmı?”“Haklısınız Başkomiserim, araştıralım, hiçbir boşluk kalmasın.” Hızlı adımlarla caddeninkarşısına yönelirken ekledi. “Hatta bizimkilere de bir sorayım. Dobruca’lıyım dedi ya adam.Belkibilirler...”KarşıkaldırımageçincebenimemektarınanahtarlarınıuzattıAli.“ArabayıTaksim'dekiotoparkabıraktımBaşkomiserim.Bizşuaradanİstiklal'ageçelim.RikkatOtel'euğrayacağız.TitizTarık'ınkaldığıyer,Sıraselviler'de...”Vurduğuadamınodasınagidiyordu,onuneşyalarınadokunacaktı.“İstersen benimle gel.” dedim zor durumda kalmaması için. “Zeynep araştırsın Tarık'ınodasını.”Anlamıştınedemekistediğimi.“MeraketmeyinBaşkomiserim,beniyiyim.”Güvenverenbirgülümsemebelirdiapaşyüzünde.“Hemkaçgöçleolmazbuişler,meseleninüzerinegideceksindemezmisinizhep.”İşinegeldimi,nasıldagüzelcümlelerkuruyorduserseri.“İyimadem...Amaoteldeişinizbitincemerkezegeçin.Şumahkemekararınımerakediyorum.Kudret’intutuklanıptutuklanmayacağını...Bubelalısemtteyeniölümlerolmasın.”“TamamBaşkomiserim.Oteldekiişimizbitincemerkezegeçeriz.”Amabukadardeğildi,kızımızındayapmasıgerekenişlervardı.“SendeşuJale'yeyoğunlaşZeynep,”diyebirkezdahauyardımonu.“Muhtemelenbuonyedibina onunparasıyla alındı.Dahadoğrusu kocasıRıfatBey'in parasıyla.Anladığım kadarıyla,kocasınınservetiniüveyoğullarıylapaylaşmayıistemiyor.Enazındanbirbölümüneşimdidenelkoymayıhesaplamışolabilir.Engindebayılabayılasuçortağıolmuşturbuyasadışı işe.Tabiisonradabütünbinalarınüzerinekendisioturmak istemiştir.”Elimlekarşımızdaki inşaatalanınıgösterdim.“Cinayetinnedenideburantolabilir.SensöyledinZeynepcim,buradamilyondolarlaryatıyor.”Sankiaradığımızkatil,sadeceduvarlarıkalmışşubinalarınbirininçıplakpenceresindenbaşınıuzatacakmışgibibüyükbirmeraklabakıyordukentseldönüşümalanınaZeynep.“HiçmeraketmeyinBaşkomiserim,birini yolladımzaten. JaleHanım’ınbankahesaplarındakiparahareketleriyleAzize’ninhesabınıtektekaraştırıyoruz.”“İyiozaman,hadihepimizekolaygelsinarkadaşlar...”Onlardan ayrılıp Sakızağacı taksi durağının yanındaki iki tarafı restoranlar, kafelerle çevrili

SüslüSaksıSokağı'nasaptım.Saat15:41’igösteriyordu.Nizam'lasaat:16:00’dabuluşacaktık.Erkengitmeninanlamıyoktu.İstiklalemiçıksamderkenonugördüm.Evet,şuyazarı.Soltarafaaçılan Süslü Saksı Sokağı’nın içindeki küçük kitapçının önünde, biriyle konuşuyordu. Kendiniöyle kaptırmıştı ki konuşmaya, değil bu kadar uzaktan, burnunun dibinden geçsem ruhuduymazdı. Yine de ne olur ne olmaz diyerek köşedeki kafenin sundurmasının altına çekilipizlemeye başladım bu tuhaf adamı. Yollarımızın bu kadar çok kesişiyor olması bir rastlantımıydı?Yoksagerçektendebenimi izliyordu?Eviminyanına taşınmışolması,benimbaktığımcinayet davalarıyla ilgilenmesi... İki yıl önce bir haber okumuştum. İsveç'te bir polisiye romanyazarı, kusursuz cinayet işleyebileceğini kanıtlamak için üç kişiyi öldürmüştü.Yok canımdahaneler! Evli barklı adam, torunu bile var. Niye böyle bir riske atılsın? Kendini yetersizhissettiğinden...Yazdıklarınekadarilgiçekici,nekadarçarpıcıolsadasonuçtabirroman.Hiçbirzamangerçekbircinayetvakasıçözmemiştirkibuadam.Hepsikurgu,hiçbirihakikatdeğil.Kendini kanıtlamak için manyakça bir maceraya kalkışmış olamazmı? Bu işi polislerden de,katillerdendedaha iyi bildiğini herkesegöstermek için...Yokcanım,bukadardadeli olamazherhalde. Şununla oturup yüz yüze konuşsam... Anlatmaz ki. Üstelik bir daha da yakamısıyıramamondan.Adamşimdidenakrabammışgibidavranıyor,evimdençıkmazvallaozaman.İştegidiyorgaliba...Evet,tokalaşıpayrıldıdükkânınönünden.Konuştuğuadamdaiçeriyegirdi.Dükkânın sahibimi acaba?Yazarla konuşmamolmazdı, amabelki kitapçı onunhakkında ilgilibirşeyleranlatırdıbana.Kendini yeniden hissettirmeye başlayan keskin soğuğun etkisiyle daha şimdiden ağır ağırdonmayabaşlayanıslakzemindekaymamakiçindikkatliadımlarlayaklaştımkitapçıya.Çokdageniş olmayan cam vitrinin üzerindeki gösterişsiz tabelada Semerkant Kitabevi yazıyordu.Kapıyı itip içeri girdim. O canım kitap kokusu çarptı burnuma. Çocukluğumun geçtiği evin altkatındaki salonu hatırladım. Annemin, babamın romanlarının, şiirlerinin, tarih kitaplarınınsergilendiği o kocaman, ahşap kütüphanenin kokusu. Tanıdık, kalender bir ses çınladıkulaklarımda. What a Wonderful World’ü söylüyordu Louis Armstrong... Belki de bu yüzdengirdiğimi duymamıştı az önce yazarla konuşan adam. Çömelmiş, Alt sıralardaki raflara bazıkitapları diziyordu, işini sevdiği nasıl da belliydi, sanki kutsal bir nesneymişçesine saygıyladokunuyordukitaplara;kırılacak,incinecek,canlımahlûklarmışgibi...“Merhaba,” dedim fark etmesi için. “Bi'şey soracaktım.” Beni görünce aşina bir gülümsemeyayıldıyüzüne.“Oo,merhabaBaşkomiserim.”Şaşkınlığımısaklayamadım.“Benitanıyormusunuz?”Samimibirtavırlayaklaştı.“NedemekBaşkomiserim,sizikimtanımaz?”Eliniuzattıdostça.“BenKemal,hoşgeldiniz.”Okadarünlüolduğumusanmıyordum,amauzattığıelisıktımtabii.“HoşbuldukKemalBey.Sahineredentanıyorsunuzbeni?”Sorumuçokanlamsızbulmuşolacakkiomuzsilkti.“Çözdüğünüz cinayetlerden, başınızdan geçen maceralardan. Siz bir kahramansınız NevzatBaşkomiserim.”

AllahAllah,farkınavarmadangazetelerbizimhikâyeleritefrikamıetmişlerdiacaba?Olabilirdivalla, bir araştırmakta faydavardı.Dükkânın içinebakarken,onubir kezdahagördüm.Bizimtuhafyazar,beyazdişlerinigöstererekbeşliksimitgibisırıtıyordu.“Patasana’nın İspanyolcası için yapıldı.” diye açıkladı, afişe baktığımı gören Kemal,“İspanyollarpeksevmişkitabı.”Ehmademlafaçılmıştı,artıkrahatlıklasorabilirdim.“Nasılbiryazarbuadam?”Sankibilmiyormusunuzdercesinebaktıyüzüme.“Sahidensoruyorum...Kitabınıokumakistiyorum,amanasılyazdığınıbilmiyorum.”İnanmayanbirgülümsemebelirdidudaklarında.“Öylediyorsanız...”Bukitapçıdaenazyazarkadartuhaftı.“Evet,bilmiyorum,neyazıyor,neleranlatıyoröğrenmekistiyorum.”Başıylailerdekimasayıgösterdi.“Buyurunşöylegeçelim,sizebirçayısmarlayayım.''Olabilirdi,amavakityoktu.Çilem’lekonuşmamgerekiyordu.“Sağolun,başkazaman.Söylemediniznasılbiryazarbuadam?”Dudaklarında o esrarlı gülümsemeyle bir süre suskun kaldı, sonra, “Benim arkadaşımdır,övmekayıpkaçar.”Birandüşündü.“Selimİleri’yisevermisiniz?”“Kim sevmez Selim Bey'i. İlk annem tanıştırmıştı onun kitaplarıyla beni. Bizim Evgenia dabayılırromanlarına.Elindesonromanıvardı.Mel’un’dugalibaadı.”“Mel’unBirUsYarılması.”diyedüzelttikitapçı“MeselaSelimBey’ibeğenir,bizimpolisiyeciyi.Herkitabınısevermibilmiyorum,amaiyiahbaptırlar.”“Haklısınız.SelimBeyiyibirreferans.”“Fakatistersenizsizebirkitabınıhediyeedeyim,okuyun.Kendinizkararverin.”Polisiyeyazarının,turuncusırtlıkitaplarınaayrılmışrafauzanıyordukidurdurdumonu.“Teşekkürederim,şimdibirgörüşmeyegitmemlazım.Hediyekabuletmem,amabaşkazamanuğrayıpalırım.”

“Cinayetişleyenler,kurbanlarıylabirliktekendihuzurlarınıdaöldürürler”

Önceağırbirkebapkokusu,sonraNizam’ıngülümsemesikarşıladıbeni.Kapıyıaçaraçmaz,burnumunucundabelirivermiştimafyababasınınçirkinbirmaskeyiandıransuratı.Nerdenhaberalmıştıgeldiğimi,yoksabenimigözlüyordupencereden?“HoşgeldinizBaşkomiserim,sefalargetirdiniz...”Samimiolduğunainanmadığımdanmıdırnedir,artıksevimligelmiyordubuadambana.“Hoş bulduk.” dedim en az onunki kadar sahte bir gülümsemeyle. “Hayrola, kapıda mıbekliyordunNizam?”Arsızbirkahkahakoyverdi.“YokBaşkomiserim,çocuklarhaberverdi,sokağagirdiğinizigörmüşlerde...”Hemen arkasında, el pençe divan durmuş iki yeğeni dikiliyordu. Terbiyesizlik olmasın diye,bakışlarınıyeredikmişlerdi.Birdenfarkettim,beniçerigirinceherkesayağakalkmıştı.Herkesdediğimdehepsigenç,çoğuesmer,kavgayadövüşehazırdelidoluadamlar.Bütünyeğenleriniocakbaşınamı toplamıştı buNizam?Fidan'ın arkadaşlarındangelebilecekbir saldırıya karşıkendinigüvenceyealmayaçalışıyorduherhalde.Saldırıolabileceği ihtimalini fısıldamıştıbirilerikulaklarına. Ya da kıyıcı adamların her zamanki haliydi bu; cinayet işleyenler, kurbanlarıylabirliktekendihuzurlarınıdaöldürürler.“ŞöylegeçelimmiBaşkomiserim?”Geniş bakır bacası işlemelerle süslenmiş nar kırmızısı kömür parçacıklarının parlayıpsöndüğü, ince uzun ocağın yanındaki masayı gösteriyordu. Ocağın hemen sağ tarafındakiyayvan tepsinin üzeri pişirilmeyi bekleyen kebap şişleriyle doluydu: Patlıcanlı, domatesli,soğanlı. Adana, Urfa, çöp şiş, tavuk şiş, insanın aklına gelebilecek bütün kebap çeşitleri...Umarımbenimiçinhazırlamamışlardırdiyedüşünürkenbakışlarımocağınkarşısındakimasayakaydı. Gâvurdağı salatası, söğüş domates, yeşilbiber, salatalık, maydanozdan naneye,rokadan tereye kadar envai çeşit yeşillik, közlenmiş patlıcan, çökelek, cacık tabaklarıyladoluyduüzeri.“Size layık değil ama çocuklar hazırlamış bi'şeyler.” diyerek korktuğumun başıma geldiğinimüjdelediNizam.Şölenmasasınınönündemahcupbirtavırlasöylendim.“Çokteşekkürederim,zahmetetmişler,amahiçaçdeğilim,azönceyedim.”Yılışıkyılışıksırıttı.“GeneyersinizBaşkomiserim,babayiğitadamsınızn’olacak?”Kesinbirifadeylebaşımısalladım.“İstememNizam.Gerçekten...”Hayalkırıklığınauğramıştı,amahemenpesetmedi.

“Bakınsöylemedidemeyin,bukebaplarıbaşkabiryerdeyiyemezsiniz...”Takdiredengözlerlebirkezdahabaktımtepsidekişişlere.“Enfesgörünüyorlar.”Elimlekamımadokundum.“Amahakikatenyeryok.”İki çalı kümesini andırankaşları birbirindenayrıldı.Üzülmüştü, sadecebenietkilemekdeğildiamacı:yedirmek,içirmekbabalığınşanındandı.“Başkazaman.”dedimteselliniyetine.“Şuişlerdenbirkurtulalım.”Sankiaynıtaraftaymışızgibikonuşmamsevindirmiştionu.“EvetBaşkomiserim, şu işlerden bir kurtulalım, başımız da bir kara bulut dönüp duruyor ya,hayırlısı.”İçeridoğrugenişleyerekuzanansalondakiboşmasalarabirgözattım.“HacerHanımyokmu?”Karısınınadımduymakbiletatlıbiryumuşaklıkgetirdisertyüzüne.“Gelir şimdi... Kadınları bilirsiniz Başkomiserim. Bizimki de yeni gelin, dikkat ediyor giyiminekuşamına... E, yaşı da genç...” Genç derken gözleri gururla parıldamıştı. “Ben dekarışmıyorumtabii.Hangidevirdeyaşıyoruz.Kadınözgürolacaktabii.Alışveriş,kuaförfilaniştegeziyor.Meraketmeyinazöncearadıbeni,yoldaymış...”O anda düştü jeton. Nizam’ın karısı Barbut İhsan’ın yanından geliyor olmalıydı. Bugüngörüşeceklerdi.Bilseydineapardıacaba?Olanbitendenbihaberolan tazekoca,sol taraftakikaranlıkmerdivenigösterdi.“Şöyleyukarıçıkalımozamanmademyemekyemeyeceksiniz,yazıhanedekonuşuruz.”“Tamam,iyiolur...”Önden benim geçmem için saygıyla bekledi, racondu, ne yaparsam yapayım, önümegeçmeyecekti,çaresizyürüdüm.Peşimsıragelirkenocakbaşındakiustayaseslendi.“Kebaplarbeklesin.Sıtkı'yadasöyleçiğköfteyebaşlamasın.”İlk basamağa adımımı atar atmaz, otomatik olarak yandı ışıklar ve aynı anda bir müzikduyuldu. Nihavent makamında bir eser çalıyordu. Kartonpiyerlerin altına gizlenmişhoparlörlerdengeliyorolmalıydıses.Müzikeşliğindegenişmerdivenleri tırmanmayabaşladım.Duvarlara sıra sıra, renk renk yemek fotoğrafları asılmıştı. Lahmacun, ali nazik, çiğköfte,gâvurdağı salatası, babagannuş,haydari, içli köfte vekebaplar, yazlık kışlık, çeşit çeşit, türlütürlü kebaplar... Haksızlık etmeyelim çok da iyi çekilmişti fotoğraflar. Baktıkça insanın iştahıaçılıyordu doğrusu. Galiba reddetmekle yanlış bir karar vermiştim. Neyse ki bu gösteri çoksürmedi, basamaklar sona erdi ve gözlerimin önünde aşağıdakinden daha küçük bir salonbeliriverdi.Amasoladeğil,sağtaraftakiahşapkapıyayöneldiNizam.“MüsaadenizleBaşkomiserim.”Merdiveninyanındakikapınıntokmağınauzanıpkendinedoğruçekti. Patronunu görmesiyle birlikte, masada oturan dazlak adam suçüstü yakalanmış gibitelaşlaayağakalkmayaçalıştı.“BuyurunNizamAbi...”

Zavallım o kadar kiloluydu ki ne kadar acele etse de olmadı, o doğrulana kadar biz odanınortasınavarmıştıkbile.“HaydiHilmi,haydi.”diyeazarladıNizamAbisi. “Çabuk,Başkomiseriminpaltosunual.”Adetayuvarlanarak yaklaşan Hilmi, uzattığım paltoyu aldı. Performansının azamisini göstererekkapının arkasındaki askıya astı. Aynı anda Nizam artık alıştığım bir davranışta bulunarakHilmi'ninkalktığıboşkoltuğugösterdi.“Buyurun,şöylegeçin.”“Yok.”dedimöndekiiskemleyeyönelirken.“Benböyleoturayım,daharahatederim.”Sonundadayanamamışgibiyalancıktanpatladı.“Böyleolmazki,yemekyapıyoruzyemiyorsunuz,hürmetedelimdiyoruzizinvermiyorsunuz.BirraddedensonrabizehakaretsayılırbuBaşkomiserim.”Gülümsemem,alttanalmamgerekirdi,büyükbirciddiyetlekarşımdakiiskemleyigösterdim.“OturNizam,geçşöyleotur.”Yapmacıkalınganlığıanındasonaerdi.BuAllahınbelasıpolisleişimizvarifadesibelirdibirangözlerinde,amasadecebiran,sonrauysalbir tavırlaçöktügösterdiğim iskemleye.Otururkenbakışlarıtombulmüdürekaydı,adamcağızkapınınönündeöylecebekliyordu.“NeduruyorsunHilmi?” diye fırçaladı. “Bak hâlâ bakıyorsun...Git hadi, git çay söyle çabuk.Hadisallanma...”Elimi kaldırarak. “Teşekkür ederim, ben çay filan da istemiyorum.” dedim. Yeni bir hayalkırıklığıylabaktıNizam.“BirbardakçayımızıdamıiçmeyeceksinizBaşkomiserim?”“Sabahtanberiiçtiğimçayınhaddihesabıyok.Çarpıntıyapıyorfazlası.”Kararlıolduğumuanlayıncaadamınadöndü:“Tamam,çaymayistemiyoruz,çekkapıyıçıkhadi.”Alıal,morumorkendinidışarıattıHilmi.“Hazırlıklar için çok teşekkür ederim.” dedim ciddiyetimi gram eksiltmeden. ''Gösterdiğinhürmetiçindeamabengörevdeyim...”Aynısahtekibarlıklaitirazedecekoldu.“AmaBaşkomiserim...”“Amasımamasıyok...Eminimkebaplarınızçok lezzetlidir.Dediğimgibişu işlerhayırlıysabirçözülsün,birgüngelir,yerim.Evet,hesapalmazsanonudayapmam...”Güya takdir eden gözlerle süzdü beni, içinden ne isteyecek acaba bu polis diye geçiriyordumuhtemelen.“Janti Cemal'in ısmarladığı yemekleri de yemiyorsanız tamam.” dedi ellerini göğsündekavuşturarak.“Hiçalınmam.Amabiziayırıyorsanız,işteozamanüzülürüm.”Tavırdeğişikliğinegidiyordu,artıkkartlarıaçıkoynamakistiyordu.“Eğerbizdebireksiklikvarsatelafiedebiliriz.”Ellerinigöğsündençözmüş,dirseklerinidizlerinin

üstüne dayayarak bana doğru eğilmişti. İğrenç bir gülümseme yayıldı suratına. “Yanlışanlamayınlütfen...Yanibendesizindostunuzolmakisterim.CemalAbigibi...Üstümüzedüşennevarsayerinegetirmeyehazırım.”Rezil herif, üstü örtülü rüşvet teklif ediyor, onu desteklersem ya da yaptıklarını görmezdengelirsemçıkarlarımıkollayacağınıimaediyordu.Hemenreddetmeninbiryararıolmazdı.Güya,onundümensuyunagiriyormuşgibigörünmeyekararverdim.“Yokcanım,niyeyanlışanlayayım,”dedimikieliminparmaklarınıbirbirinegeçirerek.“Elbettedostolabiliriz.Niyeolmayalım?”Nizamokadaralışkındıkibutürdenilişkilere,aramızdagizlibirpazarlığınbaşladığıkanısınakapıldı.Ocesaretlekırgınlığınıdilegetirmektenbileçekinmedi.“ÖylediyorsunuzdaBaşkomiserim,bizimKudret'eneleryapmışsınıziçeride...”İçindeki sitem, gözlerinde öfke parıltıları olarak dışa vuruyordu. Demek ki pek sevdiği biryeğeniydiokatil.BelkideKudret'eyapılanıkendineyapılmışbirhakaretsayıyordu.“Niye,neyapmışızki?”diyeanlamazlığavurdum.“Yanındaavukatıbilevardı.”Yapmayındercesinebaşınıgeriyeattı.“Çocuğunağzınatükürmüş,şuyanınızdakigençpolis.Delikanlıadamayapılırmıbu?”Sakinbirifadeylebaktım.“Biriseninananaküfretsesenneyapardın?”Betibenziattı.“KüfürmüettiKudret?”“YoksaağzınaniyetükürsünAli.Kudretduaetsinbenoradaydım.Olmasaydım...”Dahafazladuymakistemedi.“Tamam, tamam,anladım,bizimki terbiyesizliketmiş...Devletinmemuruna,polisinesaygımızsonsuzdur...” Böyle söylemesine rağmen gerginliğinden bir türlü kurtulamıyordu. “Fakat siz deçok üstüne gitmişsiniz... Olay belli, bariz nefsi müdafaa. Mahkemeye çıktığında da serbestkalacak zaten...” Sanki söylenmemesi gereken bir şeyi ağzından kaçırmış gibi birden sustu.“YaniavukatSacitöylesöylüyor.”Hiçbir şeyin farkında değilsin dercesine başımı sallayarak. “Şanslıysanız Kudret serbestkalmaz.”dedim. “Enazbirkaçayyatar içerde.EğerKudretbugünçıkarsaneonun içinnedeseniniçiniyiolur.”Çalıkaşlarıbitişti,minikgözleriiyicekayboldugözçukurlarında.“Nedemekistiyorsunuz?”Alaycıbirifadetakındım.“HadiKaraNizam,bilmezmişgibiyapma,çoktanalmışsın istihbaratı.Dünöldürdüğünüzkızınarkadaşlarıbunubırakmazyanınıza...Hepsipatlamayahazırbombagibi.EğerKudretserbestkalırsa...”Karayüzündesapsarıbirendişebelirmişti,yinedeyiğitliğelekesürmedi.“Üçbeşçapulcuyapabuçbırakırmıyızbiz?”

Alaycıbirgülümsemetakındım.“Orasını bilmem, ama üç beş çapulcu dediğin adamlar, geçen yaz Taksim'de hükümete geriadımattırdılar.Yüzlercepolisyığdıkburaya,yinedebaşaçıkamadık.”Boşboşbaktısuratıma.“GeziParkıdiyorum,neolduorada?Devletinbütüngücüne,okadartazyiklisuya,bibergazınarağmenkimkazandı?”Ardıardınayutkundukorkuyla“Okadarkalabalıkmıbuçakallar?”Çaresizmişgibidudakbüktüm.“Nekadarolduklarınıkimbilebilirki?İnternettenhaberyayıyorlar,birsaatiçindebinlerceinsantopluyorlar. ZatenGezi olaylarından kinleri varmış size. Fidan’ın ölümü de iyice tuz biber ektiüzerine. Daha da beteri, Gezi'dekiler barışçıl çocuklardı, ama silahlı gruplar da işin içinegirerse…”Yüzündençekilenkanlabirlikte,Nizamdageriçekildi.“Tarlabaşı’ndakiKürtlermi?”Blöfümünişeyaradığındanduyduğummemnuniyetigizlemeyeçalıştım.“O kadarını bilmiyorum.” diye söylendim. “Kürtler de olabilir Türkler de, çok silahlı örgüt varİstanbul'da...TerörleMücadelenekadaroperasyondüzenlersedüzenlesin,birtürlübitiremiyor.”Kapkarabirendişegelipçöreklenmiştimercimekgözlerine.“Üstelik yeni evlendin.” diye kanayan yarasına tuz bastım. “Balayı bile yaşamamışsınHacerHanımla. Şimdi de bu bela. Birkaç eylemciyi öldürseniz n'olacak? Bu sefer biz yapışacağızyakanıza...”Çaresizlikhızlaelegeçirmiştibütünbenliğini.“Pekin'apıcazozaman?”diyeöfkeylesöylendi.Yanaaçtığıelleri titriyordu. “Aşağı tükürsensakalyukarıtükürsenbıyık.”Gizlibirsırverirgibiönedoğrueğildim.“Birkaç gün dükkânları kapat...” Elimle etrafı işaret ettim. “Ocak başlarını, kahvehaneyi,kulübü, otoparkı. Ne varsa... Yeğenlere de ortalıkta görünmemelerini söyle. Sen de HacerHanım'ı al, bir tatil yap.Mesela bir haftaRusya'ya git.Vize filan da yok.Moskova şahanedirşimdi.”Kafası allak bullak olmuştu, söylediklerim mantıklı geliyordu, ama hâlâ bana güvenmiyordu.Janti Cemal’in adamı olarak ona bir oyun mu oynuyordum yoksa? Barbut İhsan'ın lehine birdümenmi çeviriyordum?O anda açıldı kapı. Enfes bir koku doldu içeriye, sonra uzun boylu,sarışınbirkadınbelirdikapınınönünde.Yeryersiyahgölgelerlekaplıaltınrengisamurbirkürkvardısırtında,birazdahaaçıksarıolansaçlarıyeniyapılmıştı,kalınkumralkaşlarınınaltında,cesurcabakıyorduzümrütrengiiriyeşilgözleri,abartısızbirkırmızırujlacanlandırılmıştıdolgundudakları...Belkibirazcıkburnuiriydi,amaneyalansöylemeli,bukusurbiledeğişikbirçekicilikkatıyorduuzunyüzüne.Güzeldi,gerçektengüzelkadındı,eskiadıylaHacer,yeniadıylaÇilem.

Karısınıgörürgörmez,neyaklaşantehlikeneyeğeninin işlediğicinayet,nekarşısındaoturanşugüvenilmezbaşkomiser,hepimizi,herşeyiunuttuNizam.Derinçukurlardakigözleri sevinçleışıldadı,çirkinyüzüneyinebirsevimlilikyayıldı.“HacerHanım.”dedisankiağzındanbinlerceHacerçıktı.Öyleböyledeğil.Nizamsahidendefenahaldeâşıktıbelkidekendisindenölesiyenefretedenbugençkadına.“HoşgeldinHacerHanım.”Sanki bakmaya doyamıyormuş gibi gözlerini alamıyordu genç karısından, amaHacer'in pekumurundadeğildibuilgi.“Hoşbulduk.”dediadamaönemsemeyenbirbakışattıktansonra,iyi,sıcakmışburası.”Kürkünüçıkarıncabejkaşmirbirkazağınsarmaladığıdolgungöğüsleri,tarçınrengidizüstübireteklekapatmayaçalıştığıuzunbacaklarıortayaçıktı.Güzelliğininyarattığıetkidenemin,amabunuönemsemeyenbiredaylabanaçevirdişahanegözlerini.“MerhabaNevzatBey.”Eminolamadı.“BaşkomiserNevzatdeğilmi?”Ayağakalktım,elimiuzattım.“MerhabaHacerHanım.”Uzattığımeliusulcasıktı,parmaklarıdaenazbakışlarıkadarsoğuktu.“Çilemdemenizitercihederim.”Gülümsedim, yalan değil sahicisinden, kim ne derse desin güzel kadınlar iyi duygularuyandırıyorduinsanda.“NasılsınızÇilemHanım?”Cılızbirsesle.''İyiyim.”lafıdöküldüdudaklarından,anlaşılacağıüzerekocasıgibibanadahiçyüzvermedi.Barbutbendenbahsetmemişti,demekkihâlâgüvenmiyordukadına.Buiyihaberdi,ama Çilem’in bana karşı açık davranmasını engelleyecekti, öte yandan bu çekici kadına nekadar güvenebileceğimden ben de hiç emin değildim. Nizam'dan hoşlanmadığı açıktı, amaadamınaldığıservetdeğerindekikürkühiçtereddütsüzgeçirmiştisırtına.Kocasınısevmesedeonunsağladığıkonforaâşıkolançokkadıntanımıştım“gel,şöyleotur.”diyeyanındaki iskemleyigösterdikocası.Hiçaceleetmedenelindekipahalıkürkü,benimucuzpaltonunyanınaastıktansonrayerinegetirdiNizam'ınisteğini.Sonragözleriniyüzümedikti,evet,iştekarşınızdayımdercesinebakmayabaşladı.“Görüşme talebimi kabul ettiğiniz için teşekkür ederim.” diyerek başladım. “Engin'i siz detanıyormuşsunuz.”Yüzündetekbirmimikbileoynamadansakincedinliyordu.“Nasıltanışmıştınız?”Bejrengikazağınınkenarınıdüzeltti.“TarlabaşılılarKulübü’ndetanıştık.BiraraorayaçokgelirdiEngin.”Usulcatehlikelisularadoğruçektimsohbeti.“Sizdeoradaçalışıyormuşsunuzöylemi?İhsanBey’inyanında.”“Babamdan dolayı,” dedi umursamaz bir tavırla eteğinin özerine düşen saç telini alırken.

“Babam. İhsan Bey’in babasının yanında çalışırdı.” Parmaklarının arasında tuttuğu saç telinisehpanın üzerindeki kül tablasına bıraktı. “Anlarsınız, bir elemandan çok yakın iki dostgibiydiler.BendeovesileyleİhsanBey'inmekânındaçalıştımbirsüre.”Hementamamladımhikâyesini.“SanırımİhsanBeyhapsegirinceyekadaroradaymışsınız...”İlkkeztedirginbirbakışaltıyüzüme.“İhsanBey'inhapsegirmesiyleilgisiyok.Zatenayrılacaktımkulüpten.Pekhoşlandığımbiryerdeğildi.”Suratına rahat bir gülümseme yayılanNizam. “Biz o sırada tanıştık zaten.” diye girdi araya.“Sonra da çalışmasına gerek kalmadı.” Uzanıp kadının elini tuttu. “Evinin kadını oldu HacerHanım.”İsteksizbirgülümsemeyleonayladıgençkadın,amaeliniusulcageriçekti.“Aralarınedenbozuldu?”diyesordum.“İhsan'laEngin'indiyorum.İhsanhapsegirinceyekadariyidostlarmış.”“İyidostfilandeğillerdi.”diyecekolduNizam.“MümkünseÇilemHanımcevaplasın.”diyekapattımağzını.“Senzatenanlatmıştın.”Alınmışgibigözlerinidevirdi,gerginbirtavırlabacakbacaküstüneattı.“TamamBaşkomiserim,nasılisterseniz.”Nizam'ı terslemem sanırım hoşuna gitmişti Çilem in. Zümrüt gözlerdeki soğukluk kırılır gibioldu.“İhsan Bey kulüpte bulunan silahtan Engin'i sorumlu tutuyordu. Yani hapse girmesine nedenolantabancayı,odasınaEngin'inkoydurtmuşolacağınainanıyordu.'Hemsilahıorayakoydurttuhemdepoliseihbaretti.'demiştibana.”“Yalansöylüyorşerefsiz!”diyeyinearayagirdiNizam.Bizepislikatacakya...”AldırmadanÇilem'lekonuşmayısürdürdüm.“Peki,siznediyorsunuz?Enginmikoydusilahıoraya?”Belirsizbirifadegezindigözlerinde.“AslındaEnginhiçuğramamıştıkulübe.Yanionunkoymasıimkânsızdı.”“Birine koydurtmuş olabilir mi?” diye üstü örtülü biçimde kendisini suçladım. “Mesela oradaçalışanbirelemana...”Hayret,hiçüstünealınmadı.“Olabilirtabii,amakimyaparkibunu?TarlabaşıKulübündekilerinhepsiseverdiİhsanBey'i.”“Ama biri koymuş olmalı.” diye fikir yürütmeyi sürdürdüm. “Çünkü İhsan, silah benim değil,diyor.”“Öyle...”“Peki, aralarında böyle bir mesele olduğuna göre, Engin’i İhsan öldürtmüş olabilir mi?Bakışlarını kaçırdı, beden diliyle hayırmesajı vermeye çalıştı. Kocasının gözlerini kırpmadan

kendisiniizlediğinifarkedince,“BilmiyorumNevzatBey.”demeyitercihetti.“Evet,aralarındabirhusumetvardı,amaİhsanBeycinayetişlemeyekadargötürürmüişi,okadarınıbilemem.”Artık sinirlenmeye başlayan Nizam, “Bunda bilmeyecek ne var Hacer Hanım?” diye kükredi.“TabiikiİhsanöldürttüEngin'i.Başkakimolacak?”Hemensoktumlafı:“Yaevdekikiralıkkatil?TitizTarık'ıkimkiraladıozaman?”Sağbacağınısolbacağınınüzerindenindirdiöfkeyle.“Nerdenbilelimkimkiraladı?”Kendinidesesinidekontroletmeyibırakmıştıuzlaşmayerineçatışmayımıseçiyordu?

“KızmacayokNizam...Benolupbitenianlamayaçalışıyorumsadece.”Sıkıntıylaofladı.“Biliyoruz Başkomiserim, biliyoruz da bu meseleleri konuştuk, tekrar tekrar sormanın nefaydasıvar?”“Bu meseleleri seninle konuştuk. Çilem Hanım’la değil.” diyerek yine genç kadına döndüm.“CinayetgecesiUludağ'daymışsınız...”Lafnereyevaracakdiyetedirginlikiçindedinliyordu.“Sanırımogünevlenmişsiniz...”Çilem'in cevap vermesine fırsat tanımadan, Nizam iç cebinden çıkardığı belgeyi burnumunucunakadarsoktu.“İşte burada, bakın evlendiğimiz tarih açıkça yazıyor orada. 31 Aralık 2013... Yeter artıkBaşkomiserim,zorlamayınbizi.Yalanmısöyleyeceğizsize?”Kurasuratıöfkedenkıpkırmızıolmuştu,alnındabelirenbirdamardeligibiatmayabaşlamıştı.“SakinolNizam.”diyebudefaÇilemyatıştırmakistedi.“NevzatBeyişiniyapıyor...”Çalı kaşları çatıldı, bu konuşma burada bitmiştir, yarın avukatımızın yanında konuşursundiyeceğinisandım,elinicebinesokupsigarapaketiniçıkardı.“Kusurabakmayın,benbirsigarayakıcam.“Çık dışarıda iç demek vardı, amaköprüleri atmak işimegelmiyordu.Duymazdangelip genekadınasordum.“Engin'inölümhaberinialıncaşaşırdınızmı?”Bakışlarınıyinekaçırdı.“Şaşırmaktançoküzüldüm.Gerçektenüzüldüm...”İşte bundan emin değildim, hayatını karartan bir adam için üzüleceğini hiç sanmıyordum.“Tanıdığımbiriydi.”diyekesikkesiksürdürdüaçıklamasını. “Güzelgünlerimizolmuştu.Aslındakötübirinsandeğildi...”Ciğerlerine çektiği sigara dumanını efkârla üfledi Nizam, “İyi bir insandı.” dedi kesin birifadeyle.“Delikanlıadamdı.Kırkokkaçekerdiyüreği...”Serzeniştebulunmanıntamsırasıydı.

“Sizideotanıştırmışdeğilmi?”ÇıplakçekilmişfotoğraflarıimaettiğimianlayanÇilem'insolguntenipembeleşti,amaNizam'dautançduygusununzerresiyoktu,minikgözleriniinadınasuratımadikti.“Evetöyleoldu.Allahganiganirahmeteylesin.Engintanıştırdıbizi.”Kavgayaramakkalmıştı,oandayetiştiyardımımatelefonumunzili.“Özürdilerim.”deyipaçtım.“Alo?”“AloBaşkomiserim,benİhsan...Çilem’lekonuşum.Katilinkimolduğunubiliyorum...”Birseneksiktindiyegeçirdimiçimden.GözucuylaNizam'ısüzdüm.Sigarasınıemipduruyordu.Çilem ise eski sevgilisiyle yarım saat önce yaptığı konuşmanın etkisinden hâlâ kendinikurtaramamış,dalgındalgınbakınıyordu.“Güzel.”dedimtelefonunötekiucundaki,buaşkınüçüncüşahsına.“Nerdesinşimdi?”“Kulübedöndüm.”'Anlaşıldı,birazdangeliyorum.Ayrıntılıkonuşuruzorada.”Müsaitolmadığımıfarketmişolacakkiüstelemedi.“BekliyorumBaşkomiserim.”diyerekkapattı.Artıkbenimdebusohbetikapatmavaktimgelmişti.AksihaldeyakapaçabirbirimizegirecektikNizam’la.Yeniçifteiçtenliklegülümsedim.“Gitme vaktim gelmiş.” Elimdeki telefonu gösterdim. “Çocuklar beni çağırıyorlar…” Nizam'adöndüm.“Engin'denbahsediyordungaliba?”“Evet.Allahrahmetlidenrazıolsun,bizibirarayagetirdidiyordum.”Çilem'insuskunluğumanidardı,amaönemsemezgöründüm.“Hayırlı bir iş yapmış gerçekten.” diye ellerimi ovuşturdum. “Demek ki bize de mutlulukdilemektenbaşkabirşeykalmıyor.”Şaşkınlık içindeöylecekaldıNizam.Suskunluğumunsürdüğünügörünce temkinlibir iyimserlikiçindesordu:“Bittimi?Hepsibukadarmı?”Ellerimiusulcadizleriminüzerinevurdum.“Bendenbukadar,amasizinsöyleyeceklerinizvarsa...”Sigarasındanbirnefesdahaçekil,amabudefahırsladeğilkeyiflesavurdudumanıhavaya...“Benimsöyleyeceğimbi'şeyyok.SeninvarmıHacerHanım?”Rimellikumralkirpikler,yeşilgözlerinüzerinekapandı,açıldı.Yok.”dedirenksiz,heyecansızbirsesle.“Neolabilirki?”

“Sevenerkekneyapmaz?”

“Adamın ismiLütfü'ymüş.Milano'dangelmiş, tahminedeceğinizgibi İtalyanmafyasıyollamış.Uludağ'dakioteldebuluşmuşlar.Düşünebiliyormusunuzadamdakirezilliği,balayınıgeçirdiğikraldairesindeİtalyanmafyasınınadamıylagörüşüyor.Belkideözellikle İstanbuldışındabiryerdebuluşmakistediNizam.ŞerefsizdekiferasetebakınBaşkomiserim,biryandannikâhyapıyor,biryandanişinihallediyor.Engin'inİstanbul'daLütfü'yügörmesindenkorkuyor.ÇünküLütfüeskidenEngin’lerinadamıymış...”TarlabaşılılarKulübü'nde,Muallaadındakibuldokunsırtüstüyatıpbacaklarınıaçarak,sütdolumemelerinibeşyavrusunacömertçesunduğufotoğrafınaltındakimasasınınbaşında,heyecanlaanlatıyorduBarbut İhsan.Amacoşkusununasılnedeniöğrendiği ilginçbilgilerdençokÇilem'lekonuşmuş olmasıydı. Kadın masum olduğuna ikna etmiş olmalıydı onu, muhtemelen iknaolmaya çoktan hazırdı zaten. Yeşilçam filmlerinin klişe lafını biraz çarpıtırsak, şöyle dediyebilirdik: “Seven erkek ne yapmaz?” Evet, emindim İhsan da tıpkı Nizam gibi seviyordu osarışınkadını.“Kral dairesinin salonunda konuşuyorlarmış.” diye sürdürdü dudaklarını yalayarak. “Lütfü'yleNizam diyorum. Baş başa, koruma için yanında olan dört yeğeninden tekini bile sokmamışiçeriye. Çilem’i de yan odaya yollamış. Ama duvarlar o kadar inceymiş ki ne konuşuluyorsahepsi duyuluyormuş içeriden. ‘İtalyanlar seninle iş yapmak istiyor.’ diyormuş Lütfü. ÇünküEngin'in amcası Durdu ölünce Türkiye'den eroin sevkiyatı kesilmiş. Güvenilir bir satıcıyaihtiyaçlarıvarmışadamların.Nizamönceuzakdurmak istemiş,bunuüzerineLütfü,üçyılönceyakalanan uyuşturucu meselesini açmış. Biliyorsunuz Nizam üç yıl önce yüklü miktardauyuşturucu yakalatmıştı bir gemide.Eroin, kireç taşının içine gizlenmiş, amapolis sanki eliylekoymuş gibi bulmuş malı. Yani içeriden birinin ihbar ettiği kesinmiş. Meğerse ihbarı yapanEngin'miş. Elbette Amcası Durdu'nun emriyle. Çünkü Durdu, İsviçre-İtalya eksenindekendisinden başka satıcının olmasını istemiyormuş. Tabii Lütfü’nün bu sözlerine hemeninanmamışNizam, 'İspat edebilirmisiniz?' diye sormuş.Hazırlıklı gelen Lütfü, İtalyan polisiningizli raporlarını önüne sermiş. Bunun üzerine çıldırmış Nizam. Zaten öyledir, önce hiç sesiniçıkarmadandinler,amabirkeretepesiattımı,gözühiçbirşeygörmez.Dünyayansa,olukolukkan aksa umurunda olmaz. Affedersiniz, 'O Engin'in anasını siktim o zaman!' diye bağırmış.'Demekamcayeğenbanaoyunoynadılar,bendeonunburnundanfitilfitilgetirmezsembanadaKara Nizam demesinler!' diye ulumuş. Bütün detaylarıyla anlattı Çilem. Lütfü'yü yolladıktansonra da bir türlü kendine gelememiş. 'Bir ara dışarı çıktı.’ diyor Çilem. Muhtemelenyeğenleriylekonuşmaya.Belkideİstanbul'uarayıpEngin’iortadankaldırındemeye...”Oldukça önemliydi anlattıkları, Nizam'ı zanlılar listesinde ilk sıraya oturtabilirdi, ama aceleetmemekteyararvardı.“Nezamanolmuşbukonuşma?”diyedidiklemeyebaşladım.“Nikâhtanöncemi,sonramı?”Sözlerinin beni yeterince heyecanlandırmamış olmasından çok, şu nikâhmeselesini sormamcanınısıkmıştı.

“Nikâhtansonra,akşamyemeğindenhemenönce...”Eminolmamgerekiyordu.“Yani31Aralıkgünü...”“Evet,”diyeonayladı.“YaniEnginöldürülmedenaltıyedisaatönce.”Böyle söylemesine rağmen bir yandan da neyi sorguluyorsun, her şey gün gibi ortadadercesinesabırsızcabakıyordu.“Yanlışanlamaİhsan.Sana inanıyorum.Çilem'inyalansöylemesi içindebirnedenyok.AmaNizam’ı tanıdım, öyle aldığı malumatla en yakın adamını öldürecek biri değil. Sağlamcı biradam.Eminolmasıgerekir.”Nedenanlamıyordumki?“Olmuş zaten.” diye söylendi. “Yoksa niye bağırıp çağısın? Karar vermek için Engin'legörüşmeyibeklerdi.”“Sanmıyorum,amadiyelimkiöyleoldu.Engin'inkendisinekazıkattığınainanmayabaşladı.Odurumdabile,ihanetedenkişiyiöyleemirleortadankaldırtacakbiradamdeğilNizam.Üstelikbukişi onun en güvendiği insan. Nizam’ın böyle bir davranışta bulunması imkânsız. MuhtemelenkendielleriyleöldürürEngin'i.Enazındanyüzleşmekister.Kendisinisatanadamınçektiğiacıyı,hissettiğikorkuyugörmekister.Hiçdeğilsebufenalığınedenyaptığını,onunağzındanduymakister.OyüzdenEngin'ionunöldürtmüşolmasıihtimaliçokzayıf.”

İhsan'ınhevesikursağındakalmıştı.“Nasılbukadareminolabiliyorsunuz?”Aslında anlıyordum onu, bir taşla iki kuş vurmanın eşiğine kadar gelmişti. Bu bilgiyle hemNizam’ı hapse yollayacak hem de kaptırdığı sevgilisini geri alacaktı. Ama bu ayrıntı okumamanyağı başkomiser, Engin'in ölümünde Nizam'ın parmağı olmadığını söyleyerek bütünumutlarınısuyadüşürmüştü.“Emin değilim.” diye gönlünü almaya çalıştım. “Nizam hala zanlılar listesinde. Zayıf da olsasenin tahmininin doğru çıkma ihtimali var. AmaNizamgibi adamlar ezik insanlardır. En diptengeliyorlar, üstüne üstlük adamcağız çok çirkin. Ömrü boyunca horlanmış. Horlanmak, kindaryapar insanları. İntikamcı yapar. Sen söyledin öfke dolu ve acımasız biri olduğunu. Çilem’eduyduğututkudandaanlayabilirsinbunu.Kızıeldeetmekiçinyapmadığıpislikkalmamış.”Bamtelinebasmıştım;anbeandeğişmeyebaşladıyüzü,utançtanöfkeye,coşkudanyenilgiye,aşıkbirerkeğinyaşayabileceğitümduygularıaynıandayaşıyorgibiydi.“Evet, olanları biliyorum İhsan. Az önce Çilem’i gördüm, Nizam’ın ocak başında. Senaradığında da oradaydım.Daha önce deAzize'yle konuştum.Her şeyi anlattı kızcağız bana.Adamlariğrençbirtezgâhdüzenlemiş,amasendebüyükyanlışyapmışsın...”Ne demek istediğimi anlamıştı, bakışlarını hemen arkada, kapının önünde dikilen cepherkülüneçevirdi.TarlabaşılılarKulübü'negeldiğimandanitibarenyanımızdanayrılmamıştıPireNecmi.MuhtemelenÇilem'lebuluşmayadabirliktegitmişlerdi.“Necmi,birazdışarıdabeklesene.”Hiçalınganlıkgöstermedihafifsıkletkabadayı.

“EmredersinAbi.”“Nerdeyanlışyapmışım?”diyesöylendiadamıdışarıçıkınca.Gerginbir telgibi tizçıkıyordusesi.“Nasılyanlışyapmışım?”Benianlayacağındaneminolarakbirdostumueleştirirgibi,samimiyetleaçıkladım.“Çilem'i göndermekle yanlış yapmışsın. Onların oyununa gelmekle... Anlamadın mı hâlâNizam’ın derdi senin kumarhaneni ele geçirmek değildi, buna ihtiyacı yoktu.Adamın yeterinceparasıvarzaten.N'apacakseninkulübünü?Nizamseninsevgilini istiyordu.Evet,Çilem'i...Belliki görür görmez aşık olmuş kıza. Seninle ortak olmak istemesinin nedeni de bu. Bir şekildeÇilem'leilişkikurmak,hiçdeğilsekızayakınolmak.”Kuşkuylagerildiyüzü.“Nizammıanlattıbunlarısize?”Bu âlemdeki adamların hepsinin ortak yanı paranoyak olmalarıydı, bu salak da Nizam’laişbirliğiyapmamdanşüpheleniyorduşimdi.“Nizam gibi adamlar mahremiyetlerini paylaşmazlar.” diye tersledim. “Üstelik Çilem onun enzayıf tarafı.Kadınınkendisinisevmediğinidebiliyor.Evet,dahabirkaçgünönceevlenmelerinerağmen,adıgibieminbundan.Amaumuduvar,umuduolmasaydıtutkusudaolmazdızaten.OyüzdenÇilem'leilişkisihakkındaaslakonuşmaz.Konuşmasınadagerekyok.Kızonunyanındazaten. Amacına ulaşmış. Çilem’i avucuna almış. Niye konuşsun? Sen de sahip çıkmamışsınkıza...”Tokatgibiçarpmıştısözlerimsuratına.“Tamamda...”“Biliyorum,fotoğraflardiyeceksin.UyuşturucuvermişlerÇilem’e.HepsinianlattıAzize.Engin'intezgâhı... Nizam’ın gözüne girmek için yapmış. Biliyor adamın kıza düşkünlüğünü. Azize'yi dekandırmışlar. Zavallı ne kadar pişman şimdi. Asıl oyun sana yapılmış, sen de bi'güzelyemişsin...SahiÇilemanlatmadımısanabunları?”Sıkıntıylakıvrandıoturduğuyerde.“Anlattı tabii, anlatmaz mı? İnanmadım...” Gözleri nemlenir gibi oldu. “Bilmiyorum, Çilem'inböyle bir hata yapmasını kabul edemiyorum. Haksız da sayılmam aslında. Hapse girdiğimdeonuuyarmıştım.BuEnginpuştunadikkatet,Nizam’danuzakdurdiye...”İhsanhakkındahâlâİyidüşüncelerimikorumakistiyordum.“Kız çok genç...” diye yumuşatmayı denedim. Tamam, toyca davranmış Azize’nin evinegiderek. Nizam geldikten sonra orada kalması da hoş değil tabii. Ama o sıralar henüz açığaçıkmamışdüşmanlığınızNizam’la...Belkidebirabiolarakgörüyorduonu...”Kederlibaşınıusulcasalladı.“Öyle, öyle görürdü. Nizam Abi derdi. O şerefsiz de kızım diye hitap ederdi Çilem'e. Evet,inanabiliyormusunuz,kızımderdiÇilem'e.Gördünüzzaten,ancakkızıyaşında.Sinsiherif,niyetibaşkaymıştabii,neredenbilecektim.”“Bilmeliydin,”diyeuyardımbirabiedasıyla.“Birerkekhisseder.Kızıkorumalıydın.”Pişmanlıkiçindesöylendi.

“Hapse girmeseydim korurdum. Tongaya düşürmüşler. Ama Çilem de düşmüş işte. Artık ogecen'olduysa...”“Boşverartıkogeceyi...”“Nasıl boş vereyim,” diye yakındı. “Boş veremiyorum. Orada olanlar bir türlü aklımdançıkmıyor...”Kıskançlıknasıldaaklınıbağlıyorduinsanın.Nasıldakörediyordugözlerimizi.“Yok,neyaparsamyapayım,onuaffedemiyorum.Üzülmüyorummuzannediyorsunuz?Bugünkuaför Tebernüş’ün orada buluştuğumuzda içim parçalandı. Gözyaşları içinde elime sarıldıÇilem. İşteozamananladımkızıkendiellerimleoçirkingavata teslimettiğimi... İlkkezogünlanetettimkendime...”f”'“Peki,özürdiledinmikızdan?”Tuhafbirşeydemişimgibi,yadırgayangözlerlebaktı.Üzüntüsüöfkeyedönüştü.“Niyeözürdileyeyim?Bu işteasılsuçlubendeğilimki.Çilem'inkendinikorumasıgerekmiyormuydu?Amazayıflıkgösterdi,yapamadı.Belkibirankafasıkarıştı.BelkiNizam'ınservetindenetkilendi. Belki de hakikaten uyuşturucunun etkisiydi. Bilmiyorum, ne önemi var artık. ZatenÇilemdeözürbeklemiyorbenden.Aksinekendisiniaffetmemiistedi.Nizam’ıdabuyüzdenihbarettizaten...”Kendineverilendeğerianlamayanbuzavallıyısüzdüm.“BunuyaparkenÇilem’innasılbüyükbirtehlikeyeatıldığınınfarkındasındeğilmi?”Bakışlarıdonuklaştı,suratıasıldı.“Farkındayım,amabenhapisteyken...”Aptallığısinirlendirmeyebaşlamıştıbeni.“Bırakşimdihapsifilan!”diyeaçıkçaazarladım.“Senbukızıseviyormusun?”Hemenyanıtlayamadı,bocalıyordu.“Birzamanlarsevmiştim...”diyebildinihayet.“ÇocukluğunubilirimÇilem'in.Dokuzyaşküçüktürbenden. Hayatında ilk öpüştüğü erkek benim. Daha o yaşlarda âşık olmuştu bana. Gözleribendenbaşkasınıgörmezdi...Yaniçokönemliyimdironuniçin.”Birdeaptalaptalböbürlenmezmikarşımda,dayanamadım.“Yao?Odaseniniçinönemlimi?”Bir kez daha kaçırdı bakışlarını, önemliydi elbette, ama bunu söylemeyi bile gururunayediremiyordu.“Hakkında yanılmışım,” dedim küçümseyen bir sesle. “Seni cesur biri sanmıştım,değilmişsin...”Anlaşılanağırınagittibeyzadenin.“Böyle konuşmak kolay. Sizin başınıza gelseydi ne yapardınız?Nizamelindeki o fotoğraflarıher önüne gelene gösterirken. Tarlabaşı’nda herkese, onun sevgilisiyle âlem yaptım diyeanlatırken...”Gözleri iri iri açılmıştı. “YokBaşkomiserim,okadarbasitdeğil.Çilem’inekadarsevememseveyim,onukabuledemezdim.”

“Nizamederdi.”diyeyapıştırdım lafı. “Evet,Nizamederdi,çünküsendendahaçokseviyorduÇilem'i.Çünküsendendahacesur,dahatutkulubiradam.”Panik halinde kıpırdamaya başlamıştı gözbebekleri. Hep babasının gölgesinde kalmış okorkakçocuğunruhutümüyleelegeçirmiştibenliğini.'Hayatımdazaradokunmadım.”demiştiya,galibadoğruyusöylemişti.Evet,aslındakaranlık işlerinadamıdeğildi İhsan,neaklıneyüreğiböylesi belalı meselelerle uğraşmaya yatkındı. Aptal bakışlı buldog köpeklerinin sevimli ailefotoğraflarını mekânına asan sevgi dolu bir adam. Nizam’la kıyaslamak bile haksızlık olurdu.Sevdiğinden değil, utandığındanmıdır, yapacak başkamesleği olmadığındanmıdır, babadanmiras kalan bu berbat işi sürdürüyordu.Belki de itiraf edebilse, kendiyle yüzleşse daha kolayolacaktı her şey. Fakat boşuna umut ediyordum. Pek çoğumuz gibi İhsan da kendi istediğinideğil,bankalarınınhayatınıyaşamayısürdürecekti.“Zaten siz, başından beri Nizam'ın tarafını tuttunuz.” diye mızıktı nitekim. “Cemal Abi'yerağmenbanagüvenmediniz.”“Benim kimsenin tarafını tutmadığımı çok iyi biliyorsun. Kendi çaresizliğine kılıf bulmak içinbaşkalarınısuçlama.”Oturduğumkoltuktankalkarkenaynısestonuylauyardım.“Sakın şehirden ayrılma, anlattıkların seni zanlı olmaktan kurtarmıyor. Sen de en az Nizamkadarşüphelisin.”Düşmancagözlerlesüzdübeni.“Hiç öyle kasma kendini İhsan.” diye tersledim paltomu giymeden önce. “Beceremiyorsun.Hem yerinde olsam kulübü de birkaç gün kapalı tutarım. Nizam’ın yeğeninin öldürdüğü kızınarkadaşları çok öfkeli. Bir kez daha yakmayı deneyebilirler mekânını. İçeride olmasanız iyiolur.”

“Rüzgârsöylüyorşimdi,oyerlerdebizimeskişarkımızı”

Tatavla'nınarkasokağına,Kurtuluş'takibelkideson terziolanVaçeBey'indükkânınınönüneparkettim yinearabayı.Dükkân kapanmış.VaçeBey çoktangitmişti evine.Bu soğukta, hâlâsobayla ısındığı küçük dükkânında ne yapsın? Emektarın kapısını kapatırken usulca konduyanağıma ilk kar zerreciği. Yeniden mi başlıyordu? Başımı kaldırıp gökyüzüne baktım. Yok,inceciktülleredönüşerekdağılıyordubulutlar,dolunayınhükümranlığındabaşlıyordutazegece.Bir keresinde “Kocaman bir kartopuna benziyor,” demişti kızım Aysun dolunaya bakarak...Çocukzihni işte,hergörüntüdebirsevimlilikbuluyordu.Aslındaürkütücübiryanıvardı,oderinsonsuzluğuniçindesoğuksoğukparlayankürenin...Ölümü,ıssızlığı, terkedilmişliğiçağrıştıranbir yan... Çalmaya başlayan telefonum, gökyüzünden yere indirdi bakışlarımı. Yardımcımınisminiokudumekranınüzerinde.“EvetAli,senidinliyorum.”“Kudret'i bıraktılar.”Sesindeşaşkınlıktançoköfkevardı. “Hâkim,o tetikçininher söylediğineinandı. Hiç değilse birkaç ay içeride tutarlar diyordum. Yok, serbest bıraktılar herifi... Düngencecikbirkızıöldür,bugünelinikolunusallayasallayadolaş.Oh,negüzelmemleket...”Ben de bırakacaklarını ummuyordum yine de çok şaşırmadım. Hâkimlerin günahınıalmayayım, ama Nizam’ın avukatı Damat Sacit'in kolu uzundu, gözden düşmüş olmasınarağmenheryerdetanıdığıvardı.Karasuratlımafyababasıdakeseninağzınıaçtıysa...“Neyse Ali, olan olmuş, asayiştekilere haber verelim, önlem alsınlar Tarlabaşı’nda. Artık hiçkimsetutamazFidan'ınarkadaşlarını...MuhtemelenNizam'ınmekânlarınasaldıracaklardır.Hiçdeğilseoralarıkontrolaltınaalsınlar...”“EmredersinizBaşkomiserim...RikkatOtel'de işeyararbir ipucubulamadık.Nebıçaknedebaşkabirşey...”TitizTarık'ınkaldığımekândansözediyordu.“Bir aydır kalıyormuş orada. Geçen hafta bir kadınla bir erkek gelmiş, üçü birlikte kahvaltıyapmışlar. Erkeğin kim olduğunu çıkaramadım, ama kadının tarifi Jale'ye uyuyor. Yarınfotoğrafınıgöstereceğizresepsiyondakiadama...”Jale... Geçmekle olan güzelliği, çaresizliğini saklamak için takındığı o sahte kibriyle kadınınyüzü canlandı gözlerimin önünde. Evet, o kiralık katili Jale kiralamış olabilirdi elbette. Nedendahaönceaklımızagelmemiştikibu ihtimal?Enginmuhtemelenkazıkatmıştıkadına.Binalarıkendiüzerinegeçirdiktensonra,bunlarınüzerindehiçbirhakkınyokdiyerekkovmuştu.Elindenebir koznebir belge,öylecekalıvermişti Jale.Sadeceâşıkolduğuadamaduyduğuobomboşgüven.Olanıbitenianlatmasıda imkânsızdı.Kocamölmedenmirasınınbirkısmınaelkoymakistedim diyemezdi ki kimseye. Rıfat Bey’in oğulları canına okurdu kadının. Kiralık bir katiltutarakmeseleyi kökten halletmek istemişti. Belki birileri de kışkırtmıştı onu. Birileri?MeselaBarbutİhsan...Tabiiya.Barbutİhsan.Tarıkbizimmekânageliyordemedimi?Jale'yipekâlâokışkırtmış olabilirdi. Böylece ellerini kirletmeden Kara Nizam'ın en güvendiği adamını ortadankaldırmışolacaktı.

“YarınotelegiderkenBarbut İhsan'ın fotoğrafınıdagötürün.Onudagösterin resepsiyondakiadama,bakalımtanıyacakmı?”“Jale'ninyanındakiadamBarbutmudiyorsunuz?”“OlabilirAlicim,resepsiyoncununnediyeceğinebağlı.”

“AnladımBaşkomiserim,ozamansizeiyiakşamlar...Birgelişineolursabildiririmzaten.”

“Mutlakabildir,iyiakşamlarAlicim.”

Telefonu kapatıp Kurtuluş’un akşam sakini bu eski sokağından Tatavla'ya yürürken kendimi,Tarlabaşı'nınçürümeyeyüztutmuşbinalarınınarasındaymışgibihissettim.“İnsanyaşadığıyerebenzer,” demişti bir şair. Hukukumuz da yaşadığımız yerler gibiydi, eskimiş, işlevini yitirmiş,çürümeye terk edilmiş, yıkılmak üzere... Böyle bir toplumdu adalet gerçekleşebilir miydi?Fidan'la arkadaşları suç işlemişlerdi elbette, ama binaya girmeye çalışmamışlardı bile...Amaçları içerideki insanları öldürmek de değildi, taciz etmek, korkutmak istiyorlardı.Karşılığında yedi kurşun sıkılmıştı kıza, doğrudan hedef gözetilerek. Şimdi de katili özgürkalıyordu.Böylebirtoplumda,iyilikumutedilebilirmiydi?Adaletegüvenkalırmıydı?Tatavla’nın kapısınagelmedenbir daha çaldı telefonum.Nizamarıyordu.Etekleri tutuşmuştudemek...“DuydunuzmuBaşkomiserim,”diyegirdikonuya.“Kudret'ibıraktılar.”Manidarbirseslekutladım.“Gözünaydın,dahaneistiyorsun?”Hemenyanıtvermedi,hiçdegözüaydındeğildi.“Şusizinpolisaradı.”Kafamkarışmıştı.AliniyearasınkiNizam'ı.“Yardımcımmı?”“Yok Başkomiserim, Beyoğlu'ndaki şu çelimsiz polis... Sami adındaki...” Bir numaralıişbirlikçisi, benim memurum olmuştu şimdi. Çakal, adamını korumaya çalışıyordu işte.“Anarşistlerin toplanacağı yönünde duyumalmışlar,” diye sürdürdü. “Dikkatli olun diyor.Doğrumudur,birdesizdenteyitalayımdedim.”Sonundabirişeyaramıştıbizimsüthırasıpolis.“Söylemiştim,”dedim,neşesiniiyicekaçırmakiçin. “Gerçekten tehlike içindesiniz. Sakın o çocuklarla çatışmaya filan girmeyin. Başaçıkamazsınız, hepinizi bitirirler valla. Vakit varken mekânları kapatıp çekilin Tarlabaşı’ndan...Yeğenleriniuyar,buakşamgörünmesinlerortalıkta...”“Öyleyapıyoruzzaten,çocuklarınhepsiylekonuştum...”DemekgözükırılmıştıKaraNizam’ın.Oysanedemiştigeçengörüşmemizde:“Azrail'ekozvermekistemiyorsan,sevdiklerininsayısınıaz tutacaksın bu dünyada.” Ama kafasına dank demişti. Artık kaybedeceği bir karısı vardı.Sevdiklerinin sayısını azaltmak şöyle dursun, iflah olmaz bir tutkuyla bağlanmıştı yeni birine.Üstelik ailesine, bütün yeğenlerine, hatta yeraltı âleminin yazılı, yazısız bütün raconlarınameydanokuyarak...OyüzdenhiçduraksamadançekmiştiadamlarınıTarlabaşı'ndan.“BravoNizam.”diyedestekledimonu.“AmasendebiranönceuzaklaşTarlabaşı'ndan...”“Meraketmeyin,Ataşehir'egeçtikzaten.Benimevvarorada...”

“İyiyapmışsın,birgelişmeolursahaberver,telefonumhepaçıkolacak.”“SağolunBaşkomiserim...”Sesi minnet doluydu. Birazcık olsun ben de rahatlamıştım. Kudret’in serbest kalmasındancesaretalanNizam'ınyeğenleri,bukezküçükçaplıbirkatliamagirişebilirlerdi.Hiçdeğilseölümolmayacaktı,eylemcilerbirkaçcam,çerçevekırsadakimsenincanıyanmayacaktı.DüzelmeyebaşlayanbirmorallegirdimEvgenia'nınmeyhanesine.Tatavla sakindi, camlı kapısını açınca duydum o tanıdık sözleri “Rüzgâr söylüyor şimdi oyerlerde bizim eski şarkımızı / Vazgeç, söyleme artık, hatırlatma mazideki aşkımızı...” ZekiMüren söylüyordu, Şekip Ayhan Özışık'ın Muhayyer Kürdi makamındaki bu enfes eserini.Sokaktakiokuşkulu,ogerginhavadantümüylesıyrıldım.Bucamlıkapı,hayatınnobranlığıyla,aşkın zarafeti arasında bir araf gibiydi adeta. Ne zaman bu eşiği aşsam, ne zaman bumeyhanedeniçeriadımımıatsam,tarifedemediğimbirhuzur,derinbirsükûnetledoluyorduiçim.Dünyanın iyi bir yer olduğunu kanıtlayan son mekân neresi deseler, hiç tereddüt etmedenEvgenia'nınTatavla'sıderdim.Oysaortalıkhenüz tenhaydı,masalarbomboştu,bir tekgarsonbilegörünmüyorduortalıkta.Sahi,Evgenianeredeacabaderkengördümyaşlıkadını.Bahçeyebakan bir masada oturuyordu, bakışlarını ay ışığında daha bir kederli görünen erik ağacınadikmişti. Kısa saçlarını fındık rengine boyatmış, gülkurusu hırkasına sarınmış, bir tanıdığıgözlergibisüzüyorduağacını...Birkaçadımatıncafarkettibeni,döndü.“İyiakşamlar,”dedimyaklaşarak.''Nasılsınız?”Işıklıgözlerindeenküçükbiryadırgamayoktu.Saygıylaayağakalktı...İncebirsürmeyleiyicebelirginleşenmavisigözleriyletepedentırnağasüzdübeni.“İyiakşamlar...”Sankisenelerdirtanınırmışızgibidostçagülümsedi.“SenNevzatolmalısın.”“SizdeFofoYengeolmalısınız.”Kalemleçizilmişkaşları,yapaybirdikeyleçatıldı.“Sadece Fofo... Yenge filan yok tamam mı?” O kadar yıldır Türkiye'den uzak olmasınarağmen çok az aksanı vardı.Sağ elini kararlılıkla sallayarak tamamladı sözlerini. “Siz, biz deyok.”Uysalcaboyuneğdim.“TamamFofo,nasılistersen.”Yaşlılaraözgüosevimliotoriterliklesöylendi:“Böyle istiyorum, çünkü böylesi daha güzel. Bizim Evgenia’nın kalbini çalan adamla sizli bizlikonuşamam.”“Ben de öyle.” diyerek onayladım. “Evgenia'nın biricik yengesiyle öyle yabancı biriymiş gibikonuşamam.”Şenbirkahkahadöküldüdudaklarından.“SeniyibirisinNevzat...”Damarlarıçıkmışküçükeliniuzattı. “Gözlerindenokuyorumbunu, iyibiradamsın.AferinEvgenia'ya,sonundadoğrubirseçimyapmışçılgınkız.”Eğildim,uzattığıelinialdım,usulcadudaklarımagötürdüm.Çokhoşunagitti.'İşte,” dedi eliyle avucumu sıkarken. “İşte gerçek İstanbul beyefendisi. Çok memnun oldum

senitanıdığımaNevzat.”“BendeöyleFofo.”Şöylebiretrafabakındı.“Ee,niyeayaktaduruyoruz,oturalımartık.”Oturduk,bakışlarıyine irigövdelierikağacınakaydı.Sankigözleriylesevercesinebakıyorduağacın çıplak bedenine, öyle şefkat, öyle merhamet dolu... Elbette kendisini izlediğiminfarkındaydı.“Yaşlandı,” diye mırıldandı bakışlarını ağaçtan ayırmadan. “O da bizim gibi yaşlandı. BizayrılırkendikmiştibuerikağacınıNiko.”Banadöndü,gözlerinikısarakfısıldadı.“Biliyormusun,bizimNikoortaktıburaya.”İlkkezduyuyordum.“Evet, öyleydi. Yorgo almıştı benimNiko'yu yanına.Huzur içinde uyusun,melek gibi adamdıNiko’m.”İstavrozçıkardı.“Yorgodakötüdeğilditabii...”İmalıbirbakışattı.“Tanımadındeğilmionu?”Başımısalladım.“Neyazıkkihayır...”Kimseningörmesiniistemiyormuşgibieliyleyüzününsağtarafınıkapatarakfısıldadı.“İsabetolmuş.Kötübirideğildi,birazaksiydi.NeçektiNiko'monunelinden...Evet,öldüdiyeyalan söyleyecek değilim herhalde. Huzur içinde uyusun, amaYorgo sağ olsaydı işiniz zordu.Evgenia'yla senden bahsediyorum. Burnunuzdan getirirdi. Bizim Niko öyle değildi. Hoşgörüsahibiydi, gönlü zengindi...” Yeniden erik ağacına çevirdi bakışlarını. “Mürdüm eriği bu.DiktiğimizseneninsonbaharındagöçtükAtina'ya.1964'ünEkim'inde...Kururdiyedüşünmüştüm.Yorgo pekmeraklı değildir, çiçeğe, ağaca.Bakmaz, sulamaz, fidancık boy atmaz sanmıştım.Günahını almışım, bakmışadamcağız.Boyatmış, kurumamış fidan, amaçiçekdeaçmamış.Evet, tam on üç sene çiçek açmamış... Biz İstanbul'a ilk ziyaretimizi yapıncaya kadar.” İçgeçirerekbanaçevirdigözleriniyine.“Tamonüçyılgelmedikİstanbul'umuza...Korktuğumuzdandeğil,kırgınlıktan.İşteilkmeyvesinibizgeldiğimizdeverdibuağaç,ilkçiçeğinioseneaçtı.'Bakaşüfteye.’ demişti Yorgo kıskançlıkla. ‘Sizi görünce nasıl da renklendi.' Hakikaten gelin gibisüslenmişti,allıbeyazlıçiçekler...”Nasıldaözlemle,kederlekonuşuyordu.“Kurtuluş'tamıoturuyordunuz?YaniAtina'yagitmedenönce...”“Yok be kuzum. Kalyoncukulluğu Caddesi'ndeydi evimiz... Tarlabaşı'nda... Bilir misin ocaddeyi? Grande Rue de Pera'nın eteklerinden aşağıya, Papazın Köprüsü'nün yakınlarınakadaruzanırdı.”Tarlabaşı yine çıkmıştı karşıma. Sanırım bu semtten kurtuluş yoktu şu sıra. Ben onagitmezsemobanageliyordu,amahiçdeşikâyetçideğildimbundan.“BilirimKalyoncukulluğu'nu.” dedim sanki hısım çıkmışız gibi içten bir ifadeyle. “Tam yedi yılgörevyaptımorada...”İlk kez yüzünde yabancı bir esinti belirdi. “Sezgin'i de tanır mısın? Komiser Muavini Sezgin

Göçerli’yi...”Neşesi kaçmıştı, belli ki iyi bir yerlere bağlanmayacaktı bu hikâye. Belki hiç eşelememeklazımdı,amamerakımağırbastı.“Yok,tanımam...”dedimanlamayaçalışarak.“Beyoğlu’ndamıgörevyapmıştıbuSezgin?”İçindekabaranduygularıbastırmayaçalışıyordu.“Tarlabaşı'nda... Senin görev yaptırın binada. Ahbabımızdı... Çocuklarına babam bakardı.Dünya tatlısı iki kızı varlı. Birinin adıAyşe, ötekininkiNeşe...Çocuk doktoruydu babam.Aynısokaktaydı muayenehanesi. Bir arada yaşardık. Türkler, Rumlar, Ermeniler, kim varsamahallede... Kırgınlıklar da olurdu arada, kendini bilmezlerin sataşmaları filan, ama KomiserMuaviniSezginhepkorurdubizi,hepdostlukgösterirdi.Nezamanbaşımızsıkışsayardımımızakoşar,meselemiziçözerdi.Takiokorkunçsonbaharakadar...Ogünleriduydunuzmu?”Şu meşum 6-7 Eylül olaylarından bahsediyor olmalıydı. Bu şehrin yaşadığı en büyük utançgünlerinden.“Duydum,”dedimbakışlarımıkaçırarak.'Korkunçolaylarolmuş.”“Korkunç...”Gözleri nemlendi. “Evet, korkunç...Doğru kelimebu olmalı; korkunç.Hâlbuki nekadargüzelbir yazgeçirmiştik.Hayatımınenmutlumevsimiydi.Yirmiyaşındaydım.Yeniâşıkolmuştum.OtemmuzdanişanlanmıştıkNiko'yla...Büyükada'daTeoAmca’nındutbahçesinde...Nasıl sevinçliydik,nasılmutluyduk.”Hayal kırıklığı içindebaşını salladı. “Hayatımızınengüzelgünlerinimahvettiler.”“Sizinevlerdeyağmalandımı?”Yaşlıgözlerindetazeliğinihiçyitirmemişbiracıbelirdi.“Yağmalanmazmı!Talanedildi,talan...İnsanlarıöldürdüler,tecavüzettiler,mezarlardanölüleriçıkardılar. Bize de saldırdılar tabii. Sanki karşılarında düşman varmış gibi... Kapılarımızıkırdılar, evlerimize zorla girdiler, odalarımızı darmadağın ettiler. Bütün eşyalarımızı sokaklarasaçtılar,çamaşırlarımızkaldırımlarısüsledigünlerce...Öyleacımasız,öylealçakça...”Ne diyeceğimi bilemiyordum, sanki o sırada aynı karakolda görev yapıyormuş da üzerimedüşeniyerinegetirmemişimgibibirsuçlulukduygusuçökmüştüyüreğime...“İyikisizezararvermemişler,”dedimteselliolsundiye.“İyikicanınızazarargelmemiş.”“Gelebilirdi.” Sanki o anları yaşıyormuş gibi tedirginlikle ışıldıyordu mavi gözleri. “Evet,gelebilirdi,okorkuylagitmişbabamKomiserMuaviniSezgin'e...‘İstiklalcaddesindekidükkânlartalan ediliyor, insanlıktan çıkmış süfliler sokak sokak halka saldırıyor, bizim de evlerimizinkapısına siyah boyalarla haç yapmışlar, canımız tehlikede, yardım edin,' diye. Hiç hiç oralıolmamışSezgin...”

Abartıyorolabilirmiydiyaşlıkadın?“Nasıl yani?” diye söylendim. “Sokakta kıyamet koparken görmezden mi gelmiş devletinpolisi?”Burukbirifadebelirdigörmüşgeçirmişyüzünde.“SensahideniyibirinsansınNevzat.Evet,görmezdengelmekbileinsanıniçindebirmerhametduygusuolduğunugösterir.Hayır,Sezgingörmezdengelmemiş,olanıbitenigördüğühalde,ben

buişekarışmam,demiş.Çoksonra,evler,dükkânlaryağmalandıktan,insanlartartaklandıktan,taciz edildikten çok sonra, olaylar yatışınca anlattı babam. ‘Sezgin’i daha önce hiç böylegörmemiştim,' dedi. Sanki babamı tanımıyor gibiymiş. Sanki küçük kızı Ayşe ateşler içindeyanarken gece yarısı kapımızı çalan adam o değilmiş. Öyle soğuk, öyle uzak durmuş. 'Biziöldürecekler Sezgin,’ demiş babam. 'Canımız, ırzımız, evimiz tehlikede.' Hiç umursamamışKomiserMuavini. 'Kusura bakmaMösyö Leonidas.’ demiş. ‘Ben bugün polis değil, milli şuurasahip bir vatanseverim. Rumlara yardım edemem.’ Anlatırken gözleri dolmuştu babamın. Buülkeninnamusluvatandaşlarındanbiriydi.Vergisinidüzenliöderdi,askerliğinibaşarıylayapmıştı,yükümlülüklerini yerine getirmişti, ama vatandaşlarını korumakla görevli olan bu devletinmemuru,sankikarşısındainsanlıkdışıbirmahlûkvarmışgibi,bugüngörevimiyapamam,çünküsenTürkdeğilsindemiştiona...”AklımaDiyojen geldi... O da aynı soruyu sormamışmıydı bana? “Bugün polismisin, yoksamilliyetçimisin.'diye.Acabaozavallıdaaynınefretlemikarşılaşmıştı?Aynıbarbarlığınkurbanımıolmuştu?“Hâlbuki hep Türk saymıştı babam kendini.” Diye dert yanmayı sürdürüyordu Fofo.“Gençliğinde kilise korosundaymış. Oradaki tecrübesinden olacak, öyle güzel okurdu İstiklalMarşı’nı...Askerdeödülvermiştikomutanıbuyüzden.Bütünbuolupbitenlererağmenölünceyekadarövünüpdurduödülüyle...”Bu topraklardaki acımasızlıklarla ilgili çok hikâye duymuştum, hepsi birbirinden ürkütücüydü.Dilleri, dinleri, ırkları ayrı diye insanlar birbirlerini boğazlamışlardı. Ama bu nefreti yaşamışolanlardandinlemek,tüylerinidikendikenediyorduinsanın.“Çoküzüldüm.”dedimçareolmayacağınıbilebile.“DiyojendiyebirivarTarlabaşı'nda.Galibaodaaynıolaylarıyaşamış...”“Diyojenmi'?Bilmem,duymadımböylebirini.”“AyaKonstantinKilisesiyervermişona.Geçengecekarşılaştığımızdabirkadınla,birkızdanbahsediyordu.”“Ah!” dedi acıyla. “Ah! Andonis'ten bahsediyorsun Zavallı Andonis'ten...” Çaresizce başınısalladı. “Onun derdi kimseninkine benzemez, büyük trajedi Nevzat. Çok büyük trajedi... Ah,Tanrı kimsenin başına vermesin onu... Karısı Katerina, kızı Nana'yla birlikte intihar etti. 7Eylül'de tecavüze uğramıştı Katerina, bir apartmanın boşluğunda. Sonra hamile kaldı, otecavüzün neticesi mi, yoksa kocasıyla ilişkisinin neticesinde mi belirlenemedi, isteseleröğrenebilirlerdi, sanırım ikisi de cesaret edemedi buna. Aralarındaki büyük aşk, bu meseleyiçözer zannediyorlardı, olmadı.Andonis sık sık imalardabulunmayabaşlamıştı.Ancakbeş yıldayanabildizavallıKaterinabusuçlayandavranışlara.Zatenduygusalbir insandı.Çocukluğunubilirim,mahallemizin kızı…Yinedeelindengeleni yaptı, durumudüzeltmek için.Çok ısrar ettiAndonis'e, gidelim buralardan diye. Belki Tarlabaşı'ndan uzaklaşırlarsa kocası da aklındakişüphedenuzaklaşırdiyedüşündü.AmagitmediAndonis;malımülküçoktuailenin,gözealamadıgitmeyi.Kocasının aklını ve yüreğini kemireno kuşku, ağır ağır delirtti Katerina'yı... İçten içeçürüyen bir ağaç gibi, içten içe yedi bitirdi kızcağızı. Kimse fark etmeden. Ve bir gün bucehennem azabından tümüyle kurtulmak için kıydı canına. Ama önce 'Benim başıma gelenkızımındabaşınagelmesin.’diyeNanacığaiçirdiuykuhaplarını,çorbasınıniçinekatarak,sonradakendiyuttuavuçavuç...Kucakkucağayatarkenbulmuşlarbiröğlesonuannekızı...Öyleceyatağınüzerinde…”

Dahafazlakonuşamadı,eliniağzınakapadı,gözyaşlarıyanaklarındanboşanmayabaşlamıştı.Kala kalmıştım oturduğum iskemlede. Aptal Nevzat, ne âlemi vardı sanki o adamcağızısormanın.

“Özürdilerim.”dedimpişmanlıkla.“Seniüzmekistememiştim.”

Sağeliylebileğimdentuttu,içtenliklesıktı.“Senin suçun değil.” Sanki biraz açılmıştı. Masadaki peçeteyi alıp gözlerini kuruladı. “Seninsuçundeğil...”“Nasılyapabilmişlerbunu?”diyeisyanettim.“Mahalledekikomşusuna,sokağındakiahbabınakıyarmıinsan?”“Mahalledekiler yapmadı ki Nevzat. Onlara haksızlık etmeyelim. Başka mahalleden gelenleryaptı. Bizi, bir komşumuz kurtardı mesela... Yadigâr Hanım... Küçük oğlu Behçet veremdi.Babamınhastasıydıoda.Olanlarıduyarduymaz,çalmışbizimmuayenehaneninkapısını...'NeduruyorsunuzMösyöLeonidas,’demiş.'Madamı,kızıal,bizimevegel.'BirhaftaevindeağırladıYadigârHanımbizi.Acımıza,kederimizeortakoldu,bizitesellietti.Tekomu?ÖtekiRumlarıdaTürk,Müslümankomşularıkorudu.AmaaynıTürkkomşularımızınbirkısmı,özellikleyoksulvebilinçsizolanlar,ötekimahalledekiRumlarınevini talanetmek içinkazmaya,küreğesarılmaktatereddüt etmediler... Yok Nevzat, suçlu insanlar değil, suçlu onları kışkırtan, bizim üzerimizesaldırtandevletti.Komşularımızakalsa,kılımızazarargelmesineizinvermezlerdi.Belkikötülerivardıiçlerindeamaçoğunlukiyiydi.Lafolsundiyesöylemiyorum,sahidenkardeşçeyaşardık...”Elindeki peçeteyle iyice kuruladı yanaklarındaki ıslaklığı “Bak sana bir hikâye anlatayım.Gerçek hikâye… Paskalya Yortusu'nda, Aya Konstantin Kilisesi’nde yakılan mumlarısöndürmedenevimizetaşırdık.Mumunisiyleevingirişinehaçyapar,ikonamızıaydınlatırdık.Bubizim için kutsal bir ayindi. Kilisemizde yanan mumlarla evimize ulaşmaya çalışırken başkasokaklardakiçocuklarmumlarısöndürmekisterlerdi,ozamanbizikimkurtarırdıbiliyormusun?Türk ve Müslüman arkadaşlarımız...” Kederle gülümsedi. Ama itinayla Hristiyan komşularınıkoruyan o arkadaşlarımız, biz evimize girer girmez, öteki mahalledeki Rumların ellerindekimumlarısöndürmekiçinyenidensokağaçıkarlardı.“Ben insanların kötü olduğuna inanmıyorumNevzat Seksenimemerdiven dayadım, vardığımnetice bu. İnsan ne iyidir ne de kötü, hem şeytan vardır içimizde hem de melek. Hangisiniuyandırırsak, hangisini beslersek, o ele geçirir ruhumuzu. O zamanın hükümeti, nefretaşılamasaydı vatandaşlarına, bu kötülükler olmazdı, şeytan sokağa inmez, kardeşçe yaşargiderdik bu topraklarda.Olmadı, hangi akla hizmetse, fitne çıkardılar, dini bahane ettiler, ırkıbahaneettiler,nefretisoktularhayatımıza.VarlıkVergisi’ylebaşladı,6-7Eylülolaylarıylasürdü,ensonda64’tekiKıbrısmeselesiylekopardılarbizitoprağımızdan.Evimizbarkımız,annemizin,babamızınmezarları burada, gönlümüzburadaamabiz sürgünegittik.Temelli sürgüne...Pekibizisürdüler,kovdulardan'oldu?Başlarıgöğemierdi?Ülkebüyükbirkalkınmamıyaşadı,buşehir mamur, müreffeh mi oldu? Aksine, ne yazık ki daha beter hale geldi. Tarlabaşı’nınperişanlığınıgörüyorsun.Hertürlüyoksullukorada,yolsuzlukorada,enkatmerlirezillikorada...Şehrinortasındabirgarabet.Sankilanetlenmişgibicanımıniçisemt.Amaböyleolurişte,suçugünahı olmayan insanları yerinden yurdundan edersen varacağın yer budur. Başkalarınınmutsuzluğuüzerinemutlulukkurulurmu?”“Kimmişobaşkalarınınmutsuzluğuüzerinemutlulukkuran...”Evgenia'nın neşeli sesi çınladı kulaklarımızın dibinde. Alacakaranlıkta iyice göremediğinden,neşelibirkonudanbahsediyoruzsanmıştı.Cevapvermemizibilebeklemeden. “Oo,bakıyorumdaahbaplığı ilerletmişsiniz.”diyetakılmayısürdürdü.“Söyleyinbakalım,kimmişobaşkalarının

mutluluğunuçalankalpsiz...”Nediyeceğimibilemedim,buacıkonuylabirdeEvgenia'yıüzecekolmakcanımısıkmıştı,amagüngörmüşFofotoparladıhemen.“Kim olacak, zamane kadınları...” dedi sesine iğneleyici bir hava vererek. “Evet, sizlerdenbahsediyorum,zamanehanımlarından.”O da kıyamamıştı Evgenia'yı üzmeye. AmaFofo'nun söylediklerinden tek kelime anlamayanEvgeniaöylecebakakalmıştı.“Eskiden aşkta bir zarafet vardı, bir mahremiyet...” diye çekiştirmeyi sürdürdü yaşlı kadın.“Kaldımışimdiöylebi’şey?Adamlatanış,üçgünsonrayatak...Atina'dadaböyle,İstanbul’dada...Böyleaşkmıolurbe?Özleyeceksin,özleteceksinkibirdeğeriolsun.”Ne olup bittiğini anlamayan zavallı sevgilim, yardım dileyen gözlerini bana çevirdi. Ama suçortaklığınıbozmayahiçniyetimyoktu.“BenFofo'nunyanındayım,”dedimbüyükbircesaretle.“Romantizmyoksaaşkdayok.”UsuldansinirlenmeyebaşlamıştıEvgenia.“NediyorsunNevzatcım,kimhayırdiyorromantizme,aşka?”OnudinlemedibileFofo.“Senrahatsıntabii.”diyesürdürdüsitemini.''BulmuşsunNevzatgibiadamı,bakarsınkeyfine...”İşiniçindençıkamayacağınıanlayanEvgeniaomuzlarınısilktiarsızca.“Bakarım tabii, neyi dert edecekmişim üç günlük dünyada. Sevgilim yanımda olsun yeter.”Sonra gözlerindeki yeşil orman, başımı döndürecek kadar yaklaştı yüzüme. “Hoş geldinNevzat.” Diyerek sağ yanağıma bir öpücük kondurdu. “Hoş geldin, sensiz tadı yoktu bumeyhanenin.”

“Kaybetmeyealıştıkçadahaçoközgürleşiyorinsan”

Müthiş bir kadındı Fofo; tanıdığına asla pişman olmayacağın o sıra dışı insanlardan biri.Eskidenböyledeğilmiş.Dahabiriçekapalıymış,dahabirkederli...ÖylesöyledikızıAngeliki...Yaşlandıkçadeğişmiş. “Kaybetmeyealıştıkçadahaçoközgürleşiyor insan.”diyeokkalıdabirlafetti,amaondançokemindeğildim,çünküyaşlandıkçabencilleşençokinsangörmüştüm.Evet, Türkçe konuşuyordu Evgenia'nın dayı kızı, ama Fofo’nunkiyle kıyaslarsak, oldukçaaksanlıbirdilivardı,Evgenia'nınesmerigibiydi.Dalgalısiyahsaçlar,iridalgıngözler,inceamabiçimli dudaklar, belki azıcıkdahazayıf, başkabirgüzelliği vardıonunda.Akdenizbulaşmıştıtenine, ama Evgenia'nın sıcaklığı yoktu. Durgundu, daha ağır başlı, kendinden emin birsükûnetlebakıyorduinsana.Konuşurkendeöyle.Tanımasanız,aslabuanneninkızıdemezdiniz.NeredeFofo'nuncamlarışakırdatankahkahaları,nerdeAngeliki'ninağırbaşlıtebessümü...Kuladiyordu Fofo kızına. Evlenmiş, boşanmış, ne yazık ki onun da çocuğu yokmuş, ama evlatedinecekmiş Atina'ya dönünce. Çok belli etmese de sanırım sevdi beni. Konuşmak için fırsatarayıp durdu gece boyuncu. Ama Fofo varken ne mümkün. Sanki gece başlarken anlattığıhikâyenin acısını dağıtmak istercesine kendini eğlenceye vurmuştu yaşlı kadın. Evet, kederlebaşlayan gece, eğlenceyle sürmüş, şarkılar, danslar gırla gitmişti. Tıpkı Evgenia’nın anlattığıgibi rakı kadehlerini birer ikişer devirmesine rağmen en küçük bir falso bile vermemiştiTarlabaşılıhemşerim.Dolapdere’dengelenRomançalgıcılarındakışkırtmasıyla,çiftetelliyebilekalkmıştıbirara.Çokdagüzeloynuyorduvalla,oyaştanegerdankırmalar,negöbekatmalar.Neşeyle alkış tutarken, “Bir gün böyle ölecek.” dediğini duydum Angeliki'nin. “Hiç farketmeden...” Hayır, kınamıyordu annesini, o gittiğinde ben ne yapacağımın kaygısı vardısesinde. “Ne güzel işte.” dedim teselli olur diye. “Bir gün hepimiz ölmeyecek miyiz? Allahhepimize öyle ölüm nasip etsin.'' Gülümsedi. “Evet. Tanrı hepimize öyle bir ölüm nasip etsin.Amaanneminkimümkünolduğuncageçolsun…”BenTatavla'danayrılıncayakadar sürdüeğlence; vedaniyetineeski bir İstanbul türküsübileçaldılar.‘Balatuğramaz,doğruFener/onparayananeşeker.”Şarkıöylesöylüyordu,amabenBalat'a uğramak zorundaydım. Misafirleri olmasa elbette ayrılmazdım gecenin o saatindeEvgenia'dan, ama iki gün daha gönüllü ayrılık yaşayacaktık. İki gün sonra dönüyordu ağırmisafirleri Evgenia'nın. Zaten ayrılırken ısrarla Atina'ya davet etmişlerdi bizi... Fofo, ikiyanağımakocamanikiöpücükkondurduktansonrabizimkinedönerek.“BakEvgenia,söylemedideme,buadamıgetirmezsensendegelmeAtina'ya.”diyesıkıbirültimatomçekti.Pabucunundama atılmasına hiç sinirlenmedi benim iyi kalpli sevgilim. “Merak etme Fofo, mutlakagetireceğimonu.NevzatolmadanneişimvarAtina'da?”Böyle el bebek gül bebek muhabbetinden biraz da sıkılmış olarak ayrıldım bu güzelkadınlardan. Yollar hafiften buzlanmaya başlamıştı, Saraçhane'den inerken bizim emektarbirkaçkezkayargibiolsadasonundasağsalimulaştımfakirhaneye.Kapıdaniçerigirmiştimkiçaldı telefonum. Yine Ali'ydi arayan. Tarlabaşı'nda hiçbir taşkınlık olmamıştı. GalatasarayLisesi’nin önünde büyük bir kalabalık toplanmış akşamüzeri. Fidan'ın ölümünü protesto etmekiçin.ÇevikKuvvetTaksim’eyürümelerineizinvermeyincebasınaçıklamasıyapıpdağılmışlardı.

Ne bir saldırı ne de bir çatışma, ne cam çerçeve indirme... Nazlı’yla Civan, göstericileri iknaetmiştidemek...”Belki de cenazenin defnedilmesini bekliyorlar Başkomiserim.” dedi temkinliliği eldenbırakmayanyardımcım.“Yarındatetikdurmaklazım.”

Haklı olabilirdi, ama Nizam ortalıktan çekildiği için gönlüm daha rahattı. Birkaç gün dahaTarlabaşı'ndagörünmezlersebelkikarşıtarafınacısıdabirazdiner,öfkelerisönmüşolurdu.AsılbombahaberisonasaklamıştıAli.

“BuaradaJalemeselesikesinleştigalibaBaşkomiserim.”Merdiveninbaşındaöylecekaldım.“Nasılkesinleşti?”“Titiz'inhesabınaikiyüzbinlirayattığıgünaynımiktardaparaçekilmişJale'ninhesabından...”Evet,taşlaryerineoturmayabaşlamıştı,amabubilgigeceyarısımıgelmiştibizimkilere?“Nerdenöğrendinizbunu?Sağlamkaynakdeğilmi?”“Bankadanöğrendik.Zeynep'ingörevlendirdiğiSüha'nınraporu...”Alkollüolduğumiçinbenmianlamıyordum,yoksabizimşaşkınmıanlatamıyordu?“Zeynepnerede?”Kısa bir duraksamanın ardından. “Burada, yanımda... Beyoğlu’nda olay çıkar diye, oralardatakıldık biraz. Sonra da benim...” Az kalsın benim eve geldik diye ağzından kaçıracaktıboşboğaz, ama toparladı. “Yani önce ben telefonu açtığım için, onun söyleyeceklerini deanlatmakistedim…”Anlaşılmıştı, birbirlerinden kopamıyordu bu yeni sevgililer. Olay çıkma ihtimali de bahanelerioluyordu tabii. Önce canım sıkıldı, gizli saklı iş çeviriyorlar diye, sonra kendimin de geceyarılarına kadarmeyhaneköşelerinde, sevgilimleoturupakrabalarıylaeğlendiğimihatırlayıncafarkettimnekadaryanlışdüşündüğümü.Amayinedeyumuşamadım.Sonuçtapolisteşkilatınınmensuplarıydıkbiz,işisıkıtutmaktayararvardı.“SenZeynep'iverdeoanlatsınbana!”dedimotoriterbirsesle.“Herkesinvazifesiayrı.”Galiba tırsmıştı, daha da önemlisi, kızın kendi hatası yüzünden azar işiteceğini düşünerekkaygılanıyordu.“Zeynep'i mi istiyorsunuz Başkomiserim?” diye sürdürdü muhabbeti. “Yani, onunla mıkonuşacaksınız?”“EvetAli,yanındadeğilmi?Versenekızı.Şuparameselesoracağım.Oaraştırmıyormuydukonuyu?Sendendinleyeceğimeoanlatsındahaiyideğilmi?”“Tabii,tabiiBaşkomiserim,derhalveriyorum.”KısabirsessizliğinardındanZeynep'intedirginsesiduyuldu.“BuyurunBaşkomiserim.”Pişmanoldumkızıutandırdığımiçin.“NasılsınZeynepcim,iyimisin?”“Sağolun,birazyorulduk,amaiyiyim.”Konuştukçasesindekigerginlikkayboluyor,obildiğimizZeynep'e dönüşüyordu “Şükür, çatışma filan da çıkmadı. Ama ne olur ne olmaz diye sonunakadarbeklediktabii.”Beyoğlu'nunkimbilirhangikafesindeyadabarındakumrulargibicilveleştik,diyecekhaliyoktu

elbette.Benimdekonuyuuzatmamanlamsızdızaten.“ŞuikiyüzbinlirayıJale'ninçektiğibilgisiyenimigeldielimize?”“Aslındabilgiakşamüzerigelmiş.”Yineboğuklaşmıştısesi.“ŞuyeniçocukSefa...GeçengünKadıköy’de Ceylan adındaki transın öldürülmesinde, cinayet saatiyle ilgili eksik bilgi vermişti.Biliyorsunuz savcıdan azar işittik.Ben de bundan sonra hemsözlü olarak bildirmesini hemdeelektronikpostaolarak yazmasını söyledim.Telefonedipanlatmakısmını esgeçmiş, sadeceelektronik posta yollamış. Ben de ancak gece yarısı bakabildim internete. O yüzden gecikti.Ama bilgi doğru, Süha bütün kayıtları almış bankadan. Tarık’ın hesabına iki yüz bin lirayatırıldığı gün çekilmiş para… Hesap kocası Rıfat Gümüşova'ya ait aslında. Ama kocasınınbilinciyerindeolmadığıiçin,vekâletJale’deymiş.Biryıldırkendisikullanıyormuşhesabı...”Güzel haberdi, ama hala tek başına bir işe yaramıyordu. Tarık'ın kaldığı oteldeki görevlininJale'yiteşhisetmesiçokönemliydi.“TeşekkürederimZeynep.”dedimdahafazlasıkıştırmayarak.'Ali'yiverirmisin?”“DerhalBaşkomiserim.”Telaştan iyigecelerdemeyibileunuttuzavallım.Bizimsarsakladüşekalkabiraklıhavadalıkgelmiştibukızada.

“Buyurun Başkomiserim.” diyen Beyoğlu hovardasının sesi duyuldu yeniden. “Beniemretmişsiniz?”

Nasıldaresmiağızlakonuşuyordu,sankigörevbaşında.

“HaAlicim.” dedim yumuşatarak. “Sabah ilk iş, şu Tarık’ın oteline gitmelisiniz... Fotoğraflarlaberaber. Adamın Jale’yi tanıması çok önemli. Tek dayanağımız o. İhsan’ı da teşhis ederseişimizçokkolaylaşmışolur.”“BiliyorumBaşkomiserim.Hiçmeraketmeyin,sizmerkezegelmedenhalletmişoluruzoişi.”“İyi olur.” dedim fazla uzatmadan. “Artık, siz de gidip uyuyun, yarın zor bir gün olacağabenziyoryine.Hadiiyigeceler...”“İyigeceler...”Kapatacaktı,sanırımsevgilisibirşeylerfısıldadı.“ZeynepdeiyigecelerdiliyorBaşkomiserim.”Gülmemekiçinzortuttumkendimi.“Tamam,tamamhadiikinizedeiyigeceler.”Merdivenleri çıkarken Jale'yi düşündüm.Evet. Tarık'ı kiralayanmuhtemelen oydu.Kıskançlıkmı,yoksaparasınınçalınmasımı?Acabahangiruhhaliyöneltmiştionuinsanöldürtmeye?Hemdesevdiği, belki deaşık olduğubirini...Çok incinmiş olmalıydı Jale, çok çaresiz.HemkalbinikırmışhemdeparasınıçalmıştıEngin.Birerkekiçindeğermiydibütünbunlara?Çocukluğumdageçenbir konuşmayıhatırladım. “Aşk, kadınları güzelleştirir,” demişti kocasındanayrılıpgençbir öğretmenin peşinden giden Nihan Teyze'm. “Yanlış.” diye başını sallamıştı annem. 'Aşk,kadınları aptallaştırır.” Annemin söyledikleri doğru muydu bilmiyorum, ama Nihan Teyzemkonusunda haklı çıkmıştı. Uğruna kocasını boşadığı öğretmen, üç yıl sonra daha genç birkadınagönlünükaptırmış.“NeyapayımNihancım,âşıkoldum.”diyerekişin içindençıkıvermiş.Jale'ninbaşındangeçenler,birazNihanTeyze’minhikâyesinebenziyordu.Evet,birdeAzize'mizvardı. Aşk üçgeninin üçüncü ayağı. Bu serüvenin başka bir kahramanı. Yoksa kurbanı mı

demeliyim?SahikimiseviyordubuEngin?Azize'yeduyduğubağlılıkgerçekmiydi?Yoksagünügeldiğinde, tıpkı Jalegibionudakoyacakmıydıkapınınönüne?Evet, rezilbiradamdıEngin,amaölmeyihakediyormuydu,bundanemindeğildim.Öteyandan,adamınkatilinihâlâbulmuşdeğildik. Engin'i o kiralık katilin öldürmediği açıktı. Başka biri daha önce davranmıştı ondan.Kendiölümüneyolaçandabugeçkalıştızaten.Engin’idahaönceöldürebilmişolsaydı,belkideşu an morgun soğuk bir dolabında değil, otelindeki sıcak yatağında Jale’den aldığı paralarınasılharcayacağınındüşünükuruyorolacaktı.

“Bizsadeceanılardakalanlarız”

“Nereyebakıyorsunbaba?”

Karşımdaduruyordu,pencereninkenarında.Koyukahverengiperde,kumralsaçlarınınrenginibelirginleştirmişti. İri gözleri kederle bakıyordu; siz, yaşayan ölümlülerin çilesi ne zaman sonaerecekdergibi.

“Aysun.”diyebildimsadece.“Aysun,kızım.”

Sankiduymamışgibiydi

“Aradıkların burada değil baba.” dedi içten bir sesle. “Boş yere bekleme.” Eliyle perdeningerisindekilaciverdigeceyigösterdi.“Aradıklarınorada,sokakta.”

Anidençektiperdeyi, laciverdigeceylebirlikteyoğunbiruğultudolduiçeriye.Yılbaşıgecesi...Meydandaeğleneninsanlarınsesleridiyedüşündüm,değildi,binlerceağızdanyinelenenbirdua,yoksakitleselbiriççekişmi?Belkiyakarış,toplubirmerhametdileniş.

“Gel,bak.”dedikızım.“Aradıklarınonlarınarasında.”

Farkınabilevarmadan,kendimigeldediğiyerde,pencereninönündebuldum,tuhaf,Aysundaodanın tam ortasında, az önce benim dikildiğim yerde duruyordu. Başım döner gibi oldu.Perdeyetutundum,oandagördümkalabalığı.Sertbireğimleaşağıya inensokak,silmeinsandoluydu. İlk bakışta anlaşılıyordu insanların mutsuzluğu, çaresizliği, umutsuzluğu. Yaşlılar,kadınlar, çocuklar, gençler... Bulunduğumuz binanın yüz metre kadar aşağısında, boyunlarıbükük,dudaklarındacılızbirmırıltı,salınarakağıradımlarlayokuşutırmanıyorlardı.BirdenfarkettimBalat’tadeğil,Tarlabaşı'ndaydık.Burasıbizimevdeğildidemek.Nerelisiydipeki?Aysun’abaktım,yüzündehepaynımerhametdoluifade,hepaynıkeder.

“BuinsanlardakimAysun?”diyesordummerakla.“Aradığımnedenonlarınarasındaolsun?”

Özürdilergibibaktı.“Onusenbulacaksınbaba.Benimgitmemgerek.”Paniğekapıldım.“Gitme,”dedim,kötübirşeylerolacaktı,biliyordum.“Gitme,dışarısıçokkarışık.”Kırıkdökükbirgülümsemebelirdisolgundudaklarında.“Gitmem gerek baba, biliyorsun, ben burada kalamam. Hem arkadaşlarım bekliyor kapınınönünde.”Gayriihtiyari yeniden sokağa baktım. Bulunduğumuz binanın tam önünde duruyorlardı. Üçkişiydiler, üç çocuk. Biri keman tutuyordu, öteki darbuka, en büyüklerinin elleri kırmızı dericeketinin cebindeydi. Keto, Musti ve Pirana. Keto'nun yaralı burnundaki beyaz bandaj.Pirana'nın sağ gözündeki korsan bandı gecenin karanlığında bile seçilebiliyordu. Birbirlerinesokulmuş,herzamankikayıtsızlıklarıylaetrafabakıyorlardı.

“Onları nereden tanıyorsun?” diyecek oldum. Aysun yoktu. Evet, kızım kaybolmuştu.Bakışlarım telaşla taradı her yeri. Hayır, oda boştu. Aysun gitmişti. Aceleyle sokağa baktım.İşteoradaydı,üççocuğunarasında. İlahilersöyleyerekağır,amakararlıadımlarlakendilerineyaklaşankalabalığadoğruyürüyorlardı.Kalabalığakarışırlarsakızımıbirdahahiçbulamazdım.Telaşla indimahşapmerdivenlerden.Kapıdançıkıncakeskinbir kokuçarptı yüzüme.Belkideçürümüş yosun kokusu. Haliç'in güngörmüş sularında, binlerce yıldır çürüyen yosunların odayanılmazkokusu.Eskiyi,hayaledemeyeceğimizkadareskiyi,kadimzamanlarıçağrıştıranbirkoku.Okadaryoğundukigörünmezbirduvargibiçökmüştüsokağa.Umursamadım,kalabalıklabuluşmak üzere olan kızımı yakalamak için adımlarımı hızlandırdım. Üç çocuğun arasında,cesuradımlarla kalabalığayürüyenkızımındimdikomuzlarını görüyordum.Birkaçadımsonrabu tuhaf kalabalığa karışacak, kaybolacaklardı. Peşleri sıra koşturmaya başladım. Koştukçakokudahadaağırlaşıyor,solukalmaktazorlanıyordum.Şakaklarımzonkluyor,başımdönüyor,midem bulanıyordu. Hiçbirine aldırmadım, göz göre göre kızımın gitmesine izin veremezdim.Dahadahızlanacaktımkitökezledim,boyluboyuncadevrildimıslaksokağa.Önce bir çift çıplak ayak çarptı gözüme, başımı kaldırınca bembeyaz giysili bir adamıntepemde dikildiğini gördüm. İnce uzun parmaklı, iri damarlı elini bana uzattı. Elini tutup,doğruldum.Uzunsaçlı,incesakallı,irigözlü,solgunbenizliydi.“Kızım.”dedimgözgözegelince.“Kızımnerede?”Gülümsedi,aydınlanırgibioldugece.“Meraketme.”Sesitatlıbiresintigibiçıkıyordu.“Aysunbizimle.”Oandafarkettimadamınarkasındakituhafkalabalığı.Yaşlılar,kadınlar,çocuklar,gençlerbirOrtaçağ ressamının fırçasıyla resmedilmiş gibi aciz ve mahzundular. “Siz kimsiniz?” dedimyenidenadamabakarak.“Buinsanlarlanereyegidiyorsunuz?”Heyecanımhiçetkilememiştionu.Boştakalaneliniomzumakoydu.“Biz,tamamınaermeyecekolanlarız.”Fısıldargibi konuşuyordu.Birilerininduymasındankorkuyordiyedüşündüm,amagözleriöylesöylemiyordu.Birbıçakgibiincelmişyüzündekorkununzerresiyoktu.“Biz, öldürüleniz.” dedi kaderini kabullenmiş birinin barışık sesiyle. “Biz yağmalananız, talanedileniz,sürüleniz.Biz,sadeceanılardakalanlarız,biz topyekûnkaybedenleriz.Hepbirlikteaitolduğumuzyeregidiyoruz.”Ne demek istediğini anlamadım, çok da umurumda değildi zaten, ben kızımı istiyordumsadece,Aysun'umu.“Kızımnerde?”diyebağırdımarkasındakikalabalığabakarak.“Kızımıneyaptınız?”“Odabizdenbiri.”dediutangaçbirgülümsemeyle“Odaşarkısıyarımkalanlardan...”Aysunhakkındahükümverirgibikonuşmasıcanımısıktı.“Saçma!”diyebağırdımelimiveomzumuadamdankurtararak.“Kızımınsizinlehiçbirilgisiyok.Nerdeo?Aysunnerede?”Yüzündeki sükûnet değişmedi, ne bir açıklama yaptı ne yatıştırıcı bir söz söyledi. Sadecebaktı,merhametle,şefkatle,acıylabaktı.Amaaldırmadım,vakitkaybediyordum,kızımheranbenden biraz daha uzaklaşıyordu. Biraz daha beklersem, yazgısı o üç çocuk gibi olacak, bu

acılarla dolu eski semte, bu karanlık sokaklara, pis kokulu çıkmazlara, bu hayalet binalarakarışacaktı. Onu bir daha bulamayacaktım. Elimle ittim, önümde dikilen adamı. Hiç dirençgöstermedi, yeşil bir fidan gibi uysalca eğildi.O hırsla daldım kalabalığa. Tıpkı sakallı adamgibi insanlardauysalca ikiyeayrıldı.Sankihenüzsararmamışyeşilekinlerinarasındayürüyorgibiydim.Etrafımdaavurtlarıbirbirinegeçmiş,irigözlü,solgunyüzlüinsanlargörüyordum.Tarihinherhangi bir döneminde yaşamış olabilirlerdi.Öyle zamansız, öyle belirsizdi duruşları. Tıpkı obeyazgiysili,sakallıadamgibiderinbiracımaduygusuvardıbakışlarında.Katıksızbirşefkat,safbirmerhamet,derinbirhüzün.Kendilerinemi,banamıacıyorlardıkestiremiyordumİştebuyüzdensinirlenmeyebaşlamıştım.“Çekilin, çekilin.” diye bağırarak itekledim insanları. Hâlbuki hiç gerek yoktu. Dahadokunmadansaygıylayanaçekiliyorlardı.Önümdeincecikbiryolbelirmişti.İkiyanıinsanlardanoluşanbiryol.Bunalırgibioldum,oderinküfkokusunuyenidenhissetim.Obildikbaskıyenidençöktü göğsüme. Aceleyle yürüdüm, bu dar koridordan çıkmalı, bu ağır kokudan kurtulmalı,kızımıbiranöncebulmalıydım.Adımlarımıhızlandırdım,yenidenkoşmayabaşlamıştım.Amaaynı şey oluyordu; koştukça kokuyu daha çok hissediyor, soluk almakta zorlanıyordum.Şakaklarım zonklamaya, başım dönmeye başlamıştı yine. Beni merhametle izleyen gözleretrafımdadönerkenyenidenokaranlıkkuyuyadüştüm.Yanağıma konan zerrecikler kendime getirdi beni. Gözlerimi açınca kar tanecikleri gördümkirpikleriminucunda.“Kar.”diyefısıldadımneşeyle.“Karyağıyor.”Amasevincimuzunsürmedi.Aysun'uhatırladım;kızımıhâlâbulamamıştım.Ayağakalkarkenfark ettim, kalabalık çekilmişti. O tuhaf güruh sanki birdenbire kayboluvermişti ortalıktan.Sadece onlar değil, kızımla birlikte Keto,Musti vePirana da yok olmuştu. Eğimli sokakta birbaşıma kalıvermiştim. Gözlerim evlerin aşınmış merdivenlerini, çürümüş tuğlalarını, erimişahşaplarını,kararmışpencerelerinitararkenbirsesduydum.Neydibu?Rüzgârmı?Hayırdahaçok su sesine benziyordu. Geceyi kaplayan iştahlı bir şırıltı. Nihayet gördüm, az önce insankalabalığının yükseldiği sokakta şimdi sular yükseliyordu. Yükselmek ne kelime, adeta dalgadalga alt katları basarak, bütün binaları yutmak için yukarı tırmanıyorlardı. Haliç taşmış,Dolapdere'yi olduğu gibi sel basmış olmalıydı. Böyle giderse Tarlabaşı da sular altındakalacaktı,belkiİstiklalCaddesi,hattaTaksim...Çaresizlik içindeaynısorudüştüzihnime:‘PekiAysunneredeydi?Selekapılmışolmasın.'Aklımdanbunlargeçerkengözümebirkızıllıkçarptı.Evet,sularınrengikırmızıyadönüşüyordu.Sokaklarınkirindenpasındanolmalıydı.Rahatlamaküzereydim ki yüzüme konan kırmızı zerrecikleri gördüm. Gözlerim mi bozulmuştu?Gözkapaklarımı açtım kapadım. Hiçbir değişiklik olmadı, gökyüzü kırmızı kelebeklerlekaplanmış gibiydi. Hayır, kelebek filan yoktu, kar zerrecikleri kırmızıya kesmişti. Derin birürküntü duydum. Ama çabuk toparladım, bütün bunların mantıklı bir açıklaması olmalıydı.Çamuryağıyordu.Tabiiya,çöldengelenkumlar rüzgârınetkisiyle...Evet,öyleolmalıydı,amaönce sakinleşmeliydim. Anlamak için avucumu gökyüzüne açtım, tenime dokunan zerreciklereriyerek kırmızı sızıntılar oluşturdular. Hayır bu çamur değildi, daha koyu, daha başka birkırmızılık. Kan mı? Bütün bedenim korkuyla titredi. “Kan mı?” Dudaklarımdan bu soru çıkarçıkmaz, kar çözüldü, yağmura çevirdi. Öküz gözü gibi iri iri damlalar tepemden aşağıyaboşanmayabaşladı.Amahepaynırenk,hepokoyukırmızı.Saçlarım,yüzümgözüm,giysilerimtepeden tırnağa kan içinde kalmıştı. Kaçmayı, eski binaların birinin içine sığınarak bu Allahınbelası kızıllıktankurtulmayıdenedim.Amakıpırdayamadımbile.Sanki katranabasmışımgibi

olduğum yere yapışıp kalmıştım. Ayaklarıma bakınca suların inanılmaz bir hızla boğazımakadargeldiğinigördüm.Parmaklarımınucundayükselerekbirkaçsaniyeliğinedeolsasulardanuzak durmayı denedim bir kez daha. İmkânsız, hiçbir uzvumu oynatamıyordum. Bu hızlayükselipçeneme,oradandadudaklarımınseviyesineulaştığındaoküfkokusunuyineduydum.Heryerokokuylakaplanmıştı,bedenim,yüzüm,saçlarım,soluğum,hattadüşüncelerim.Birdenkendimin de o iğrenç kokuya dönüşeceğimi anladım. Kırmızı sular burun deliklerime dolarkenbaşkahiçbirçaremkalmadığındandehşetlehaykırdım.Kendi çığlığım uyandırdı beni. Yatağımda olurmuş derin derin nefes almaya uğraşıyordum.Zaman zamangördüğümo kâbuslardan biri daha... Soluğumdüzenli hale gelinceye kadar hiçkımıldamadanöyleceoturdum.Kendimegelinceyataktaninmekiçinyanadöndüm,işleozamankarşılaştımduvardakikoyukahverengiçerçeveli resimle.Aysun'un irigözleriüzerimdeydi, tıpkırüyamdaki gibi, siz, yaşayan ölümlülerin çilesi ne zaman sona erecek, dercesine kederlebakıyorduyüzüme.

“Birromancınınyalanlarıherzamandikkatedeğerdir”

Emektarın camını nazikçe tıklatan adamın gölgesi vurdu yüzüme. Başımı çevirince kanımdondu, kendi yüzüm camdan bana bakıyordu. Neler oluyordu, gündüz gözüne kâbus mugörmeye başlamıştım? Çok sürmedi, yanıldığımı anladım. Camın ardındaki kişi, şu tuhafyazardı. Sırıtarak, parmağını boşlukta çevirip duruyordu deli gibi. Kendime kızdım, ne vardısankievdekahvaltıyapacak,merkezdebirtostbirçayagönülindirseydimkarşılaşmayacaktımşimdibuişgüzarherifle.“Buyurun?”'dedimkaşlarımıyıkarak.“Neisliyorsunuz?”Arabanınpenceresinigösterdi,sonrayineboşluktaçevirmeyebaşladıparmağını. “Camıaç.”diyordu.Çünkünesöylediğimiduymuyordu.Ilıksuylayaptığımbanyoya,içtiğimkallavikahveyerağmentamayılamamıştımdemekki.Sıkıntıylaoflayarakyarıyarıyaindirdimcamı.“Evet,nevardı?”Aksiliğimerağmenhiçalınganlıkgöstermedi.“Bahtiyarınaşılarınısoracaktım.”dedinazikçe.“Hangileriyapıldıacaba?”Mahcupolmakdiyebunaderlerdiişte.“Vallabilmiyorumki...Aslındaaşıyapıldığınıdazannetmiyorum.EnsonbizimrahmetliDemirbakmıştı.OgündensonradaveterinerefilangötürmedikBahtiyar’ı.”Nebirkınamaneküçümseme,anlayışlabaşınısalladı.“Olsun,budabirsonuç.Böylecebütüneksikaşılarınıyapmayabaşlarlar.”O anda duydum Bahtiyar’ın sabırsız hırıltılarını. Ben de buradayım dercesine tatlı tatlıhavlıyordupencerenindışında.Camıtümüyleindirdim.“Bahtiyar,neyapıyorsunoğlum?”Dahagüçlübirhavlamaylaselamladı.Elimiuzatıpbaşınıokşadım.Tüyleriyumuşacıktı,keyiflekuyruğunusalladıkerata.Hazzetmediğimkomşumiyibakmıştıbizimoğlanaanlaşılan.“Teşekkürederim.”dedimyazaradönerek,“Buiyiliğiniziunutmayacağım.”Oengingönüllülükzırhınabüründühemen.“Rica ederim Nevzat Bey, teşekkür etmenize hiç gerek yok. Siz söylemiştiniz, Bahtiyarhepimizin arkadaşı. Aslında akşam uğrayacaktım, ama yoktunuz. Evgenia Hanım’a gittinizherhalde...”Hadi bakalım, yine başlamıştı işte. Gözlerimi kısarak şöyle bir süzdüm kaldırımda dikilenadamı.“Özürdilerim,amageceyineredegeçirdiğimsiziniye ilgilendiriyor? İsterEvgenia’yagiderim,isterbaşkabirahbabıma,bundansizene?”Anındageriadımattı.

“Özürdilerim, lütfenyanlışanlamayın,sadecetahminetmekistedim.Yoksabeni ilgilendirmezelbette.”Hep aynı taktik, önce bir yoklama, tepki görürse geri çekilme, görmezse sohbetiderinleştirme...“Bakın sizi tanımıyorum.” dedim sakin bir ses tonuyla “Tek bir kitabınızı bile okumadım.Aslında merak ediyor da değilim. Polisiye romanları severim, şu elimdeki dava bitincebaşlayacağım birine. Ama beni rahat bırakırsanız sevinirim. Kötü bir niyetiniz olmadığınıbiliyorum. Belki romanlarınız için malzeme peşindesiniz, belki yarattığınız karakterlerin dahagerçekçiolması içinbenimle ilgileniyorsunuz, fakat rahatsızoluyorum.Anlayınartık,benböyleişlerisevmem.Sessiz,sakinyaşamayıtercihederim.”Hiçitirazetmeden,uysalcadinledibeni.“Ne söyleseniz haklısınız.” dedi efendiliğini hiç bozmadan, “Evet, benimki mesleki bir ilgi.Saklayacak değilim, romanlarım nedeniyle takip ediyorum sizi. Tümüyle sanatsal bir kaygı…Madem bu kadar rahatsız oluyorsunuz, söz artık uzak duracağım sizden... Zaten yakındataşınacağızburadan.YenidenŞişli’yedöneceğiz...”Sahimidercesinebaktığımıfarketmişti.“Gerçekten,hiçmeraketmeyin.”Dudaklarındaogizemliifadebelirdiyine.“Kendimiaffettirmekiçinküçükbirhediyemolacaksize.Bugünyarınulaşırelinize.”Aslında ne hediyesini istiyordum ne de onu bağışlamak, beni rahat bıraksın yeterdi ama,'Teşekkürederim.”dedimkabalıkolmasındiye.“Çalışmalarınızdabaşarılardilerim.”Daha fazla uzatmadan emektarın penceresini kapattım, kontak anahtarını çevirdim, gazpedalınabasacaktımki,yenidentıklattıcamımı.Bukezoişaretetmedenindirdimcamı.“Özür dilerim.” diye girdi lafa. “Belki söyleyeceklerime yine sinirleneceksiniz, ama bu son...”Hafifçeeğildiadetafısıldarcasınakonuşmayabaşladı.“Shakespeare,JülSezaradlıoyunundabir kâhine şöyle söyletir. 'Mart'ın 15'inden sakın Sezar.’ Biliyorsunuz Sezar Mart’ın 15'indesenatodabıçaklanaraköldürülür.Bendesize,Ocakayının3'ündensakının,demekzorundayım.“Okadarsaçmaydıkisöyledikleri,güldüm.“NezamanoluyormuşbuOcak?”“Neyazıkkibugün.”Hayır,şakayapmıyordu,gayetciddiydisözlerinde.“3 Ocak'tan kendinizi sakının Nevzat Bey... Ne demek istediğimi sormayın lütfen, sözleriminkaynağını da merak etmeyin, ama uyarımı da yabana atmayın. Bir romancının yalanları herzamandikkatedeğerdir.”Sözlerini bitirince de ne karşılık vereceğimi bile beklemeden, Bahtiyar'ı da yanına alarakuzaklaştıyanımdan.Delirmiş olmalıydı. Belki de yeni bir oyun peşindeydi. Ne yapıp edecek, bir şekilde benimleilişki kuracaktı. Yok, bu yazar beni rahat bırakmayacaktı. Daha sert bir konuşma yapmamgerekiyordu anlaşılan. Açıkça uyarmalıydım belki…“Ocak ayının 3’ünden kendini sakın”mış...Allahakıl fikir versindiyerekdokundumbizimemektarıngazına.Yorgunarkadaşım ileri doğru

atılırkenbirdenkapandıhava.Gözümüaçtığımdanberigünlükgüneşlikolangökyüzü,sankibirfelaketi haber verir gibi kapkara bulutlarla kaplanmıştı bir anda. Shakespeare'in oyunlarınıhatırladım.Hani felaket öncesi, nedensiz bir fırtına çıkar ya. Bir an ürperir gibi oldum.Sonrakızdım kendime bu tuhaf yazarın etkisinde kaldığım için. Adam ağır ağır kafayı yiyordu işte.Emektarınburnunu,Balat’ınarasokaklarındanHaliç'inanacaddesinekırdım.Eğilipöncamdangökyüzünebaktımbirkezdaha,hayır,yağışyoktu,amalacivertbulutlarınarasındaboğulmaktaolangüneş,sarışınlığınıkaybetmiş,kızılımsıbir lekeyedönüşmüştüadeta.Nerdençıkmıştışuyazar karşıma sabah sabah? Tüm huzurumu kaçırmıştı herif. Yok, rahat edemeyecektim.TelefonuçıkarıpAli'ninnumarasınıtuşladım.“GünaydınBaşkomiserim.”Nasıldacanlıçıkıyordusesihergelenin.“GünaydınAli.Neyaptınız?”“Toparlanıyoruz, birkaç dakikaya çıkacağız. Saltanat Süleyman'ın bıçağının sonuçlarınabakıyorduk... Bir dakika Başkomiserim...” Sesi uzaklaştı. “Efendim, ne dedin Zeynep... Evet,bıçaktanemaktulünnedebaşkabirininkanınarastlanmış.Bıçaktemizmiş...”Ne yalan söyleyeyim, sevindim Saltanat’ın katil olmadığına. Pek matah biri olmasa dahapislerdeçürümesiniistemezdimoiriyarıadamın.

“İyi,Tarlabaşı’ndadurumneymiş?Bilgialabildinizmi?”

“Ortalıksakin,şuanakadarnebirtaşkınlıknedebirçatışmabildirildi.”

İçimden bir kez daha Nazlı'yla Civan'a teşekkür ettim. Kara Nizam’la yeğenleri de ortalıktagörünmeyincedurumnormalleşmeyebaşlamıştıanlaşılan.“OteleuğradıktansonraJale'yigözaltınaalalımmıBaşkomiserim?”diyesorduAli.“Kadınherdurumdaşüpheli.”“Haklısın,resepsiyondakiadamonuteşhisetmesebile,şu ikiyüzbin liranınhesabınıvermekzorunda.Amahatırlasana,kadındünAnkara'yagidecekti.”“Doğru,bugündönecektiİstanbul'a...Akşamfilangelirherhalde,belkideyarın...”“Sorundeğil,sizşuotelebiruğrayın,bakalımneanlatacakgörevli.Sonramerkezdebuluşuruz.Sahi,İhsan’ınfotoğrafıvarmıelimizde?Resepsiyongörevlisinegöstermekiçindiyorum.”“Var, var Başkomiserim. Dosyasından aldık. Üstelik yeni bir fotoğraf, eğer Tarık’la konuşanadamoysakesintanırresepsiyoncu.”“Hadihayırlısı,sizekolaygelsinozaman...”“SağolunBaşkomiserim,sizedekolaygelsin.”Ne kadar kararırsa kararsın gökyüzü, o şom ağızlı yazarın söylediği gibi kötü olaylarolmayacaktı işte.Telefonucebime,koydum.Arabamınradyosunauzandım.Düğmeyiçevirdim.Neşeli bir müzik doldu içeri. Kemani Tatyos Efendi’nin kürdilihicazkâr saz semaisi...Karamsarlığımdağılırgibioldu.Elimledireksiyonavurarakmüziğinuyumunabıraktımkendimi.Bir de saray işi diye küçümserlerdi, oysa ne kadar zengin tınıları vardı şumüziğin.UnkapanıKöprüsü’ne yaklaşırken şarkı değişti, bir başka azınlık mensubu, büyük müzisyenin eseribaşladı. Udi Hrant’ın hicaz şarkısı, hem de kendi sesinden. “Hastayım, yaşıyorum görünmez

hayaliyle/Belkibirgün,birgündiye/Beklerimümitile”...Azınlıkbestecilerineayrılmıştıgalibabu program. Azınlıklar... Dün gece Fofo’nun söyledikleri geldi aklıma. “Peki bizi sürdüler,kovdulardan’oldu?Başlarıgöğemierdi?Ülkebüyükbirkalkınmamıyaşadı,buşehirmamur,müreffeh mi oldu?” Hayır, aksine çok daha fena olmuştu. O büyük imparatorluk kültürününrenkleri tek tek sönmüş, müziğimiz, edebiyatımız, yemeklerimiz, mimarimiz, giysilerimiz,sözcüklerimiz, yani hayatımızı oluşturan ne varsa hepsi eksilmişti bir parça. Daha biryoksullaşmıştı hayatımız.Balat'takiRum,Yahudi komşularımız, onlarla karşılıklı dostluğumuz,muhabbetimiz.Vezamanzamanyüzlerindebelirenogölge...”Benbugünpolisdeğil,millişuurasahipbirvatanseverim.”diyenkomiseryardımcısıgibiadamlarınyüzünden.Belkionusuçlamakdadoğrudeğil. Irkçılık zehrindenetkilenmişpolitikacılar,devlet yöneticilerininyüzünden...Yenibir şarkı başlamıştı radyoda. Kemani Sarkis Efendi'nin unutulmaz bestesi: “Kimseye etmemşikâyet / Ağlarım ben halime...” Şanslı günümdeydim, bu tür şarkıları bulmak çok zorduradyoda. Ama kim olduğunu çıkaramadığım kadın solist, “Titrerim mücrim gibi baktıkçaistikbalime” diye asılırken şarkıya,münasebetsizce ötmeye başladı telefonumun zili. Suratımıburuşturarak açtım telefonumu. Hayret, Janti Cemal arıyordu. Hâlbuki bana kırıldığınısanıyordum.Sevindimküsolmadığımıza.“AloCemal...”“ŞükürsenibuldumNevzat.”Sesitelaşlıydı,sormamavakitbırakmadansıraladı.“Çatışmaçıkacak,bunlarbirbirleriniöldürecek.”Okadarhızlıkonuşuyorduki,neolduğunuanlayamadımbile.

“Neredeçatışmaçıkacak?Kimkimiöldürecek?”

“Kim olacak, Kara Nizam’la İhsan. Karısıyla İhsan'ın görüştüğünü öğrenmiş o manyak herif,İhsan'ıaramış,anaavratdüzgitmiş.”Şaşkınlıklasordum:“Nasılöğrenmişkibuluştuklarını?”“Belki Tebernüş denen o kuaför söylemiştir. Dün Çilem’le orada buluşmuş İhsan. Müzevirpuştun tekidir Tebernüş. Üstelik Nizam'a da yakındır. Yeni karısının eski düşmanıylagörüştüğünü öğrenince çıldırmış tabii Nizam. Hemen İhsan’ı aramış. 'Sende birazcık erkeklikvarsa seni Tarlabaşı’ndaki kahvede bekliyorum.' demiş. İhsan alttan almaya kalkmış, amahasmı hiç yumuşamamış. 'Eğer gelmezsen, etek giydirip Çilem yerine seni alacağım akşamkoynuma.’diyeaçıkçatahriketmiş.”Gözünü kan bürümüş olmalıydı Nizam'ın. Hiçbir şey umurunda değildi artık, ne Fidan'ınarkadaşlarındangelecekbirsaldırınebenimuyarılarım.Sonbirumutlasordum:“Peki.İhsankabuletmişmigitmeyi?”“Etmeyip ne yapsın? Gitmezse insan içine çıkamaz bir daha. Üstelik Nizam rahat bırakmazartıkonu.Mutlakabiryerlerdekıstırıphesabınıgörür.Hemşerefindenhemdecanındanolur.İşebakyahu,bizeylemcigençlerdenkorkarkenmafyababalarıbirbirinegirmişti.“Pekinezamanbuluşacaklarmış?”“İhsan kulüpten çıkmak üzereydi. Yarım saate kalmaz patlar silahlar. Ben Mizgin’i hatırlıabilere yolladım. Nizam onların sözlerini dinler. Ama gelmeleri çok zaman alır. Bu iş seninlebenimelimekaldıNevzat.Çatışmayıbirazertelersek,akacakkanıdadurdururuz.”Yalvarırcasınaçıkıyordusesi.“Tamam, ben olay yerine çok yakınım zaten. Unkapanı Köprüsü’nü geçmek üzereyim, beşdakikayakalmazTarlabaşı'ndaolurum.”“HayAllah razıolsun,sengelirsençekinirler.Bendearayagirerim, raconkesipengeloluruzinsanlarınölmesine.”“Anlaştık,geliyorum.”diyerekkapattımtelefonu.Ali'nin telefonunu tuşlarken bakışlarım yine gökyüzüne kaydı. Güneş kan kırmızısınabürünmüştü, yaklaşmaktı olan bir felaketi haber vermek istercesine karardıkça kararıyordubulutlar...

“ŞeytankendimührünüvurduTarlabaşı'na”

KöşeyidönünceBarbut İhsan’ıgördüm,devetüyürengindekipaltosununönünüaçmış,sağelicebinde,kararlılıklayürüyordu,yanındaengüvendiğiadamıPireNecmi... İkiadımgerilerindenTarlabaşılılar Kulübü'nde rastladığım üç koruma takip ediyordu onları. Hepsinin palto ya dakabanlarının önü açık, hepsinin sağ elleri ceplerindeydi. Avuçlarında ne tuttuklarını kestirmekiçinmüneccimolmayagerekyoktu.Kurşunrengigökyüzükadarsıkıntılıydıküçükmeydan.Yinede şükrettim; bir çatışma çıkmadan yetişmiştim. Oysa Tarlabaşı’nda trafik sıkıştığındaumudumu nerdeyse yitirmek üzereydim, neyse ki tıkanıklık çok sürmemiş, mucize kabilindenbirdenbire boşalıvermişti yollar. Ali'yle Zeynep in benden önce gelmesi de pek mümküngözükmüyordu, ancak Elmadağ'a ulaşabildiklerini bildirmişlerdi ikinci telefon konuşmamızda.Anons yaptığımız polis ekiplerine de fazla güvenemezdim; eninde sonunda gelirlerdi, amaönemli olan silahlar patlamadan, kan dökülmeden burada olmalarıydı. Gerçi Ali. “Sakın tekbaşınızagitmeyinoraya.”diyeuyarmışsadabuşartlaraltındabeklemekhiçdoğrugelmemiştibana. Yani delidolu yardımcımla rolleri değişmiştik bu defa. Ne yapayım, geçen her dakikaAzrail'inelinigüçlendiriyordu.O telaşla,benimemektarıngazpedalınısonunakadarköklemiş,İngilizKonsolosluğu’nunarkasındanKalyoncukulluğu’nainmiştim.Caddedekimanavınitirazlarınaaldırmadan dükkânının önüne bırakmıştım arabamı. Adam dırlanmayı sürdürünce kimliğimigösterip “Patlama, hemen geleceğim.” demek zorunda kalmıştım. Hızlı adımlarla AyaKonstantin Kilisesinin yanındaki sokağa girerken, silahlar patlamadan Nizam’ın kahvesineulaşmayıumuyordumhala.Şakadeğil,hersaniyeninönemivardı.Güdüksokağıhızlageçtim.İşler planladığım gibi gidiyordu. Ama meydana açılan sokağa girecekken o zavallı meczupçıkıvermiştikarşıma.Evet,Diyojen'denbahsediyorum,gerçekadıylaAndonis’ten.Benigörüncekollarınıyanaaçarakgeçmemeengelolmayaçalışmıştı.“Gitme!” demişti panik içinde. “Gitme. Seni öldürecekler. Onları öldürdüler, seni deöldürecekler.”Saçları diken diken olmuştu, gözleri dehşet içindeydi. Yoksa geç mi kalmıştım, çatışmaçıkmış,buzavallıdaortasınamıdüşmüştü.Amaöyleolsasilahsesleriniduyardım.“Kim,kimbeniöldürecek?”Başınıçevirmeden,gözleriylemeydanıişaretetti.“İblis...Cennettenkovulaniblis...Obekliyorsenisokağınkalbinde…”Yerlerinden fırlayacakmış gibi çılgınca bakan gözleri yeniden yüzümde durdu. “Anlamıyormusun,şeytansokağaindidiyorum.Kötülükserbestkaldı...Günahheryerde...Kaç,kaç,sakıngitme.”Rahatlatmakiçinkollarınıtutupaşağıyaindirmiştim.“Banabir şeyolmaz.”Güvenverenbir gülümseme takınmıştım. “Bugünbensadecepolisim.Anladınmı,sadecevatandaşınemrindeolanbirpolis...”Çaresizcebakmıştıyüzüme.

“Artıkfarketmez,polisdeolsan,insandaolsanfarketmez.Artıkçokgeç.Busemtlanetlendi.Şeytan,kendimührünüvurduTarlabaşı'na.Gitme,sakınorayagitme…”Kimbilirhangiişgüzaresnafyadahoyratdelikanlıkorkutmuştubuzavallıyı!Amaşimdionunlauğraşacakvaktimyoktu.“Meraketme,benikimseöldüremez.”diyereksakinleştirmeyeçalışmıştım.“Benimsilahımvar,hem birazdan öteki polisler de gelecekler. Hadi hadi, sen şimdi kiliseye git Andonis... Sonraotururkonuşuruz...”Sankituhafbirşeysöylemişimgibiduraksamıştı."Andonis?Andonismi?”Hızlabaşınısallamıştı. “Hayır,Andonisgitti.Andonis,karısıylakızınıalıpAtina'yagitti,benAndonisdeğilim,benDiyojen’im...IşığınpeşindekiDiyojen...”Ağırağıryürümeyekoyulmuştu.“Yanılıyorsun, ben Andonis değilim. Onun bir karısı vardı, bir de kızı. İftira attılar kadına...Ama iyi adamdı Andonis, hiç kulak asmadı dedikodulara... Karısını, kızını alıp Atina'ya gitti.”Gitgide uzaklaşıyordu benden. “Arkadaşımdı Andonis, aynı evde otururduk, aynı okula gittik.Arada birmektup atar Atina’dan. Yok, benAndonis değilim, benim hiç karım, kızım olmadı...Onlarhepberabergittiler.Üçübirlikte...”Bahtsız adamı vicdan azabıyla baş başa bırakarak yeniden hızlandırmıştım adımlarımı.Köşeyidönüncede işteoküçükmeydanaçılıvermişti gözleriminönünde.Oandaanladım,bucinayet soruşturmasının neredeyse bütün tarafları buradaydı. Engin'in evi solumdaki KadınÇıkmazı’ndaydı. Nizam'ın kahvesi yüz metre kadar ileride ve Ferhat Çerağ Kültür Merkezi,meydanaaçılankarşısokağınbaşındaydı.Belkiİhsan’ındaeviyadasatınaldığıbirbinavardıburalarda. Olayın düğümü de burada mı çözülecekti acaba? Küçük meydanda adım adımdüşmanınayaklaşanİhsan'ınsuratındananlamakmümkündeğildibunu.Amaitirafetmeliyimkisandığımdandahayürekliçıkmıştıbusalonkabadayısı.Belkidebenimsözlerimetkilemiştionu.“Nizam senden daha çok seviyor Çilem’i.” demiştim. “Senden daha cesur, daha tutkulu biradam.”Yokcanım, kimsepekde tanımadığıbir başkomiserin sözüyleölümegitmez.Çilem'lekonuşmasıyüreklendirmiştironu.Kendisini sevenbir kadınıngözündekorkakbiradamolmayıgururuna yedirememiştir. Sahiden de cesurca yürüyordu, alnı diki, bakışları bir noktayakilitlenmiş. O anda fark ettim Nizam'ı. Barbut’un bakışlarının kilitlendiği yerde dikiliyordu,kahveninönünde.Yüzühasımlarınadönükolduğu içinbenigöremiyordu.Yanındaengözde ikiyeğenivardı, içeridendünçıkanKudretileikizkardeşiMedet.Hayret,buikisidışındayirmibiryeğenden hiçbirini çağırmamış mıydı yanına? Adil bir dövüş mü istiyordu? Hiç sanmıyorum,tanıdığım kadarıyla Nizam için sadece kazanmak vardı. Hangi yolla kazandığının bir kıymetiharbiyesi yoktu. Bir an iyimserliğe kapıldım, yoksa çatışma peşinde değil miydi? Sıkı birgözdağı verip karısından uzak durmasını mı isteyecekti İhsan'dan? Ama çabuk sıyrıldım buaptal hayallerden, iş çığırından çıkmıştı artık. Dışarıdan bir müdahale olmadan uzlaşmamümkündeğildibumeydanda.İşintuhafıJantiCemaldegörünmüyorduortalıkta.Bendendahaöncegelmişolmasıgerekmezmiydi?Ozamanfarkettimbirbirininkanınaekmekdoğramaktançekinmeyenbusekizkişidışınlakimseninolmadığınıetrafta.Marketin ışıkları söndürülmüştü, köşedeki nalburmallarını sokakta sergilemek şöyle dursun,demirsürgüylekapatmıştıdükkânınınikikanadını,marangozkepenginiçoktanindirmiş,berbererkendensırrakadembasmış,şehirlerarasıotobüsşirketibelkihiçaçmamıştıbugünkapılarını.

SadeceNizam’ınönündedurduğukahveaçıktı.Barbut İhsan'ıgörüşmek içindavetettiğikendimekânı.Amanedenseiçerdedeğildekapınınönündebeklemeyitercihetmişticandüşmanını.Hiç kıpırdamadan, elleri arkada, bacaklarını açmış, güvenle bekliyordu yaklaşmakta olanhasmını.Aralarındayirmimetredenazbirmesafekalmıştı,benimlekahvearasındaiseyetmişseksen metre. Silahımı çıkardım, ağzına mermi sürdükten sonra, tıpkı Barbut İhsan gibipaltomun sağ cebine soktum. Önce bir peşrev geçerlerdi, işte sen şöyle yaptın, ben böyleyaptım gibilerden. Zaten durum o atışmadan sonra belli olurdu; husumet çatışmayla mısonuçlanacak,yoksasulhamıerecek?Tamonoktadabizimdevreyegirmemizgerekiyorduişte.Ama Janti yoktu ortalıklarda! Adamı tanımasam, beni çağırdı kendisi tüydü diyeceğim, amahayattaböylebirkorkaklıkyapmazdı.Ucundaölümdeolsakaçmazdıkavgadandövüşten.Neyapalım, o yoksa Başkomiser Nevzat çözecek bu işi tek başına. Yeniden adımlarımıhızlandırdım, ama İhsan,Nizam’la karşı karşıya gelmişti bile.Üç, dörtmetre ya var ya yoktuaralarında. Adamları da arkalarına dizilmişti bir sıra. Bir adım öne çıktı İhsan, sağ eli halâcebindeydi.“Geldedin,geldim,”dedigürbirsesle.“İştekarşındayım...Söylenediyorsun?”Barbut’u ilk kez görüyormuş gibi dikkatlice baktı Nizam. Sanki yavaşlatılmış bir film sahnesigibi…Amaellerihâlâarkasındaydı,hasmınınkarşısınadikilmesizerreceetkilememiştionu.“Başkasının namusuna bulaşmaya utanmıyor musun?” dedi sakin, ama kendinden emin birsesle.“Benimnikâhlıkarımlanasılbuluşursunlansen?Delikanlılığasığarmılanbu?İnsanlığasığarmı?”Gözlerinibiranbiledüşmanındanayırmamıştıİhsan.“Seninnikâhlıkarınbeniseviyor.”dediintikamdolubirsesle.“Onunilkaşkıbenim...”BusözbitirdiNizam’ınsakinliğini,kıçınınüstündebirbirinegeçirdiğiparmaklarınıçözdü.“Suslan!”diyegürledi.“Yalancıherif!Karımaiftiraatma!”Nizam’ın hareketlenmesiyle birlikte İhsan da telaşlandı, gözlerindeki kararlılık kayboldu, amageriadımatmadı.“Asılyalancısensin,”diyebağırdı.“Oyunla,tezgâhladüşürdünkızıağına...Çilemhiçbirzamanseniistemedi.”HiçkorkmadıNizam,biradımdahaattıİhsan’adoğru.“Obenimkarım...Dünyadadaahirettedekarımolacak.Amasensuç işledin,günahagirdin,başkabirininnamusunabaktın.Oyüzdencezanbüyükolacak.”öfkedençok,bildirdiğihükmündoğruluğundan emin olan bir hâkimin güveniyle konuşuyordu. “Şimdi, bu dünyada işlediğingünahınbedeliniödeyeceksin,amaötekidünyadadayakanıbırakmayacağımsenin.Nezamanyolum düşecek bilmem, ama oraya geldiğimde de cehennemin en kızgın yerinde yakacağımseni!”Nefretlebaktıİhsan.“Oradabuluşacağımız kesin, amaönce ben değil, sen gideceksin.”Aniden çıkardı cebindenelini.MarkasınıkestiremediğimbüyükçebirtabancayıNizam’adoğrulttu.“Hadikonuşbakalım.”İplerkopmaküzereydi,silahımıçekipbağırdım:“Dur!İhsandur!Yapma!”

Karşılıklı sıralanan sokak cengâverlerinin başları bana döndü. Hepsinin gözlerinde aynışaşkınlıkvardı.Zamandurmuşgibiöylecekaldıherkes.İlkkonuşanNizamoldu.“Başkomiserim,seninburadaneişinvarya?”Üzerinedoğrultulansilahahiçaldırmıyordu,aksineburadabulunuşumişinibozmuşgibişikâyetediyordu.“TamamNizam, tamam, sakin olalım arkadaşlar.” Barbut’a döndüm. “Tamam İhsan, tamam,yerebıraksilahı.Oturupinsangibikonuşalım...”TabancasınınnamlusuylaNizam'ıgösterdiİhsan.“BuherifinsanlıktananlamazBaşkomiserim.Sizkarışmayınbumeseleye.Bugünçözülecekbuiş.Yaoyaben…”Nizamsankionudinlemiyormuşgibi,banabakmayısürdürüyordu.“Jantidenenobunakçağırdısizideğilmi?”Neden burada olmama takılmıştı Nizam? Karşısında dört kişi vardı, üstelik İhsan'ın tetiğedokunmasıanmeselesiydi,amakorkununzerresiyoktuyüzünde.Çaresizcebaşınısalladı.“ Ama doğru söylüyor bu şerefsiz. Bugün bu iş çözülecek.” Sağ elini havaya kaldırdı,işaretparmağınıönedoğruuzattı. “Yaoyaben.”diyerek indirdi.Aynıandapatladısilah.Ardıardına iki el. İhsan'ın ince uzun bedeninin sarsıldığını gördüm. Hayır, patlayan silah onunkideğildi. Tetiğedokunmayabile fırsat bulamamıştı.Dizlerinin üzerine çökerkendönüpen yakınadamı PireNecmi'ye baktı. İşte o anda fark ettim cep herkülünün elindeki tabancayı.Ondanbaşkakimseninelindetabancayoktu.Herkesolduğuyerdeöylecekalmıştı.Benişaşırtan,ötekiüç korumanın da sanki vurulan kendi patronları değilmiş gibi sessizce yere düşen İhsan’ıizlemeleriydi. Alçakça bir tezgâha kurban gitmişti Barbut, kendi adamlarının kurduğu sinsi biroyuna...Mekânına ruhsatsız silahı koyanlar da bunlardı şüphesiz, belki bizzat PireNecmi'ydi.DünkübuluşmayıNizam'ınkulağınafısıldayandaoydu.ÇünküpatronuylaÇilem'in,Tebernüş'ünkuafördükkânındagörüştüğündenhaberdardı.ZavallıBarbut,gövdesindegiderekağırlaşan ikikurşunla ağır ağır ölüme yaklaşırken nasıl da kahrolarak bakıyordu belki de kardeşi kadargüvendiği Necmi'ye. Baktıkça da anlıyordu olan biteni. Kara Nizam satın almıştı bütünadamlarını.“Atsilahını.”diyeNecmi'yedoğrulttumnamluyu.“Atsilahınıyere.”Hain, ne yapacağını bilemediği için yeni patronuna çevirdi bakışlarını. Nizam ne derse onuyapacaktı, ama buna gerek kalmadı. Yine cayırtı koptu. İhsan, sadece beni değil, oradabulunan herkesi de şaşırtarak bastı tetiğe, hem de ardı ardına, muhtemelen bütün gücüyle,bütün nefretiyle. Pire Necmi’nin yarım porsiyon bedeni, yediği kurşunların etkisiyle bir metregeriyesavruldu,işteoandaöneatıldıNizam,Barbut’unsırtınaokkalıbirtekmeindirdi.“Yapma!” diye bağırdım bir kez daha. “Nizam yapma!” Döndü nefret dolu bir bakış fırlattısuratıma, ama hiç aldırmadan elini beline sokup tabancasını çıkardı. Onu vurmaktan başkaşansım yoktu, tam tetiğe basacaktım ki sanki bir araba çarptı bana; öne doğru savruldum;küçük alan gözlerimin önünde dönmeye başlamıştı, ağır ağır kararıyordu dünya... İhsan gibidizlerimin üzerine çöktüm öylece, ama başımı dik tutmakta zorlanıyordum, uzun süre öylekalamadım,usulcadüştümyere.Gözlerimaçıktı,nelerolupbittiğinigörebiliyordumhâlâ.DahafazlazamanayırmadıbanaNizam, ikiadımatarak İhsan’ayaklaştı.Eğildihasmınıngözlerinin

içinebakaraksöylendi.“KaraNizam’ınnamusunabulaşmanınsonuölümdür.”Ardı ardına üç kez bastı tetiğe. İhsan’ın kafatasının parçalandığını gördüm, sıçrayan kanNizam'ın silahı tutan elini olduğugibi kırmızıya boyamıştı.Doğrulmaya çalıştım, irice bir ayakyüzümebastı.Altıçamurlukocamanbirbot,sağyanağımıezmeyebaşladı.Yangözleyüzünebaktım:benigafilavlayangenç,pispissırıtıyordutepemde.Nizam’ınyeğenlerindenbiriydi.Dünocak başında gördüğüm çakallardan biri. Belki de daha meydana ilk girdiğimde fark etmiştibeni. Nizam’ın yaklaşan çirkin suratı kapattı beni tuzağa düşüren genç adamın görüntüsünü.Başucumadizçökerekiyiceyaklaştırdıçirkinsuratını.“Seninburadaolmamangerekiyordu.”diyesöylendi.“NiyegeldinbeBaşkomiserim?”Burnumagelen kan kokusunu adamın ağzından yayılan iğrenç sigara kokusu bastırıyordu, “İster inan,isterinanmasenisevmiştim.Sendeötekipolislerdeolmayanbirşeyvar.”Övgüleriumurumdabiledeğildi,giderekağırlaşıyordusuratımıezenbot.“Amaseniöldürmekzorundayım. İhsan’ı vurduğumugördün.Sessizcegüldü. “Rüşvetlebu işiçözebileceğimden emin olsam kıymazdım sana...” Silahı sol eline geçirdi, cebinden gümüşsigaralığı çıkardı. Bir tane çekti. Yeğeni eğilip sigarasını yaktı. Eğilirken daha güçlü bastısuratıma; kemiklerimin ezildiğini hissettim. Nizam derin derin iki nefes çekti sigarasından. İriburundeliklerindendumanlarhavalanırken,

“Ne dersin Başkomiserim?” diye sordu. “Para senin gözlerini kapatmaya yetmez değil mi?Gördüklerini unutmazsın değil mi?” Umutsuzca kaldırdı başını. “Yok, yapmazsın. Yalansöylemeyebiletenezzületmiyorsunbaksana...”

Bir nefes daha çekti sigarasından, dumanını yine savurdu küçük meydana. Pişman pişmanbaktı. Sonra sigarasını dudağının kenarına yerleştirdi. Silahını sağ eline alarak usulcadoğrulurken,otuhafyazarınsözleriçınladıkulaklarımda“Ocakayının3’ündenkendinizisakınınNevzat Bey!” Nasıl yani, doğruyu mu söylemişti? Bu mümkün müydü, önceden bilebilir miydiöleceğimi?Ölmektençok,oAllahınbelasıyazarınhaklıçıkacağınadertlendim.“Uzatmanın gereği yok, değil mi Başkomiserim?” diye sürdürdü konuşmasını acımasızkabadayı. “Buraya kadarmış hadi eyvallah.” Son bir gayretle, birmetre kadar önümde duransilahımabaktım.Tepemdebugençirisidururkenonaulaşmammümkündeğildi.Oandagördümkaraltıları,azöncegeldiğimgüdüksokaktançıkmışlardı.“BubizimBaşkomiserNevzatdeğilmilan?”Keto muydu, yoksa Pirana mıydı konuşan? Kafam kazan gibi olduğundan hangisi olduğunuçıkaramadım.“Hasiktir,neyapıyorsunuzlanorada?”ElbetteNizamdafarketmiştiçocukları.“Nearıyorbupiçlerburada?”diyeyeğenlerinedöndü.“Böylemitutuyorsunuzsokağı?”Kem küm eden yeğenlerden bir açıklama gelecekti elbette, ama Pirana’nın haykırışı fırsatvermedi.“BırakınlanBaşkomiserimi!”Okadartizçıkmıştıkisesi,kurtulacağımadairenküçükbirumutbileuyanmadıiçimde,ama

birden o ıslık sesi duyuldu meydanda ve küçük bir kuş kül rengi gökyüzünü ikiye bölerekNizam’ın dik saçlarının arasına daldı. Önce kesif bir tiner kokusu, ardından bir parlama. Vegözlerimin önünde bir meşale gibi tutuştu mafya babası. Yanan suç tellerinin, etin, kumaşınkokusu doldurdu bir anda ortalığı. Evet, saçlarında başlayan yangın, göz açıp kapayıncayakadar adamın bütün bedenine yayılmıştı. Başımı çevirince Pirana'yı gördüm, sırtında kırmızıceketi,sağeliniyumrukyapmış,benikurtarmayageliyordu,biradımarkasındadaKeto.Mustigeride kalmıştı, her zamanki gibi çekimserdi. Ama çocuklar sadece birkaç adım atabildiler,çünküikizyeğenlerin,amcalarınıntutuşmasıylayaşadıklarışokancakokadarsürdü.Kudret'leMedet silahlarını çekip öfkeyle ateş etmeye başlamışlardı bile... Önce Pirana düştü yere,ardındanKeto.Mustiyandakibinanınkapısınazorattıkendini.Tepemdedikilenyeğennihayetaklı başına gelip ayağını suratımdan çekmiş, paltosunu fora ederek amcasını söndürmeyekoşturmuştu. Hemen uzandım yerdeki silahıma. Hiç uyarmadan bastım tetiğe. Önce Kudret,ardından Medet, ikisi de ardı ardına yıkıldılar yere. Bir an yaptığı yanlışı anlayan üçüncüyeğen, artık ölmek üzere olan amcasını bırakıp silahına uzanmak istedi. Yattığım yerdenbaşımısalladım.“Sakınha!”Neyapacağınıbilmedenbirbana,biryananmeşalegibiyerdedebelenenamcasınabaktı.“Yat,yatlanyere.”diyebağırdım.“Yatçabuk...”Aslındaonlarasöylememiştim,amaşaşkınlıktanküçükdilleriniyutmaküzereolan İhsan'ınüçfedaisi deüçüncü yeğenlebirlikte silahlarını bırakıpuzandılar yere.Onlar yereuzanırkenbensoleliminüzerinebasarakdoğruldum.Üç fedai yere yatınca ortaya çıkmıştı Nazlı’nın iri bedeni, elinde bir beyzbol sopası vardı,hemen arkasında Civan duruyordu; güçlükle taşıdığı küçük iskemleyi birinin kafasınaindirecekmişgibihavayakaldırmıştı.ÇaycıMemo isebirkaçadımdahagerideydi,neyapsın,benikurtarmakiçinodabirsoğanbıçağıkapmıştımutfaktan...“NevzatBey...NevzatBeyiyimisiniz?”diyeyaklaştıNazlı.Kafamzonkluyordu,galibabirazdamidembulanıyorduamaabartacakbirşeyyoktu.“Beniyiyim...İyiyimNazlıHanım.”BaşımıPirana’ylaKeto'nundüştüğüyöneçevirdim.“Amaçocuklar...”GösterdiğimyönebaktıNazlı.“Ah!”Yüzüçarpılmıştı,sankisağtarafına inmeinmişgibielindekibeyzbolsopasıdüştüyere.“Ah,çocuklar…”Manzara hazindi. Sol tarafının üzerine düşmüştü Pirana, sanki deri ceketinin kırmızısı kanadönüşmüş, ağır ağır yayılıyordu küçük meydanın zeminine. Daha düşerken ölmüş olmalıydı,belki ilk kurşunda. Keto'nun kıvırcık başı görünüyordu sadece; arkadaşının üzerine yığılmıştıbedeni; rahatbiryastıkbulmuşgibiöyleceuyuyupkalmıştıPirana’nınsağbacağınınüzerinde.En acınacak durumda olanı Musti'ydi, hayır, vurulmamıştı şükür, ama sanki gördüklerineinanamıyormuşgibihayretiçindebakıyorduikiarkadaşınıncesedine.

“Aşkıölümlebirliktedüşünmek,sizerkeklerinharcıdır”

Sorgu odasının loş ışığında, Jale'nin karşısındaki iskemlede otururken hâlâ zonkluyorduensem.Bunadaşükretmek lazımdı,bizimçocuklardaha fenasındankorkmuşlardı.Bulantımınsürdüğünü gören Zeynep, beyin kanamasından çekinerek dün geceyi müşahede altındageçirmemiçinısraredipdurmuştu.OlanlariçinkendinisuçlayanAlidezorlayıncanerdeyseiknaolacaktım.Allahtançökenkaranlıklabirliktebıçakgibikesilmiştibulantım.YoksaJantiCemal’inyanınabiryatakdabenimiçinkoyacaklardı.Evet,hastanedeydiİstanbul'unenşıkkabadayısı.Tahmin ettiğim gibi davranmış, kaçmamıştı, tek suçu benden önce gelmesiydi kahvehaneye.Barbut meselesini kökten halletmeye hazırlanan Nizam, Janti’yi karşısında görünce kurduğutuzağın bozulacağından korkarak ikiz yeğenlerini salmıştı üzerine.Silahını çekmeyebile fırsatbulamamıştı eski kulağı kesik. Allah yarattı demeden, sille tokat girişmişti iki genç babalarıyaşındaki adama. Bayılıncaya kadar da bırakmamışlardı. Olaylar durulduktan sonrakahvehanenin deposunda bulmuştuk Cemal’i. Halâ kendinde değildi zavallım, ağzı burnu kaniçinde, öylece büzülüp kalmıştı atıldığı delikte. Ne jantiliği kalmıştı ne de cemali. Önden ikitakma dişi, sağ tarafla üç kaburgası kırılmıştı. Durumu kritik gören doktor kafa tomografisiistemiştideAllahtantemizçıkmıştısonuçlar.“Birhaftayatsın,toparlar.”demiştidoktor.“Hayatitehlikesiyok.”Amabanaençokdokunan,kendinegelenCemal’inşusözleriolmuştu.“ÇokgeçkaldınbeNevzat.”Geç kalan sadece ben değildim elbette, silahlar sustuktan dakikalar sonra gelmişti Ali'yleZeynep,onlarınardındandaekipler.Gelenpolislerinarasında, yılbaşıgecesiolaymahallindekarşılaştığımızsüthırasıSami'ylekocakafalıZeyneldevardı.Panikiçindesüzüyorlardıyerdeyatan cesetleri. Kendilerini yemleyen iki adam yoktu artık. Özellikle Nizam’ın kömürleşmişbedeninebakarkenderinbirendişekaplamıştısuratlarını.Acababaşlarınabirbelagelirmiydi?Cesaretedipyanımauğramamışlardıbile.Yeğenlerin on dokuzunu birden ele geçirmiştik. Hepsini akıllıca dağıtmıştı Nizam, sokaklarıngirişine. Pire Necmi'yle Barbut’un diğer üç adamını da satın aldığı için kendine o kadargüveniyordu ki, hiçbirini istememişti yanında, bir terslik olursa çağırırım diye düşünmüşolmalıydı.Terslikbendim,amapekönemsememiştibuortayaşlıbaşkomiseri...NeNizam'a,neBarbut’a, ne Necmi'ye ne de silahımdan çıkan kurşunlarla can veren, o iki delikanlıyaüzülmüştüm.Elbetteölmeselerdidahaiyiolurdu,amasilahlarpatlamıştı,engelolmammümkündeğildi. Fakat çocuklar... Bu sokakların isimsiz hayaletleri, hepimizin ortak günahı olan osahipsizçocuklar...Pirana'ylaKeto...Ömer'mişPirana'nınasıladı.ÖmerGüzelsöz,Keto'nunkideKerim.KerimCaner...İkisi’ninhikâyesidebirbirininaynı,kaybedenlerinkanıksananöyküleri.Ah, ne acıymış deyip hemen unuttuğumuz hayatın gerçekleri. İkisinin annesi de genelevdeçalışıyordu.Evet,Pirana'nınkideöyle.Belkidebunedenle takılıyorduKeto'ya;kendiutancınıgizlemek için... Pirana'nın babası bir kan davasında öldürülmüştü. Keto'nunki bırakıp gitmiştikarısıylaoğlunuyıllarönce...Enyakınları tarafından terkedilmişti ikiside. İnsanlar tarafındandışlanıncasokaklarasığınmışlardı.Kendilerigibi terkedilmişbusemtte,bu lanetlianılarınkolgezdiğievlerdebirşanslarıolacağınıdüşünmüşlerdi.Amabusokaklar,buyıkılmayayüztutmuşevler, ancak bu sabaha kadar koruyabilmişti onları... Keto'nun yanına diz çöküp ölü çocuğun

kıvırcık saçlarını okşayan Nazlı’nın sözleri hiç çıkmıyordu aklımdan. “Olmadı Nevzat Bey,”demiştigözyaşlarıyanaklarınııslatırken.“Olmadı,yinekurtaramadıkonları.”Amahayatdevamediyordu,başağrılarıylageçengeceninsabahında,JaleHanım'laavukatıBatuhan'ıkarşımızaalmış,cinayetininfailinibulmayaçalışıyordukhâlâ.“İki yüz bin lira çekmişsiniz.” dedim arada bir ensemde balkıyan acıya aldırmadan. “EşinizRıfatBey’inhesabındandiyorum...”“OhesapaynızamandaJaleHanım’ın.”diyeatıldıgençavukat.Ali'ninkarşısındaoturuyordu;yardımcımın dik dik bakmasından rahatsız olmuş, daha konuşmalar başlamadan sinirli sinirlielindekialtınkaplamakalemleoynamayabaşlamıştı.“EvetNevzatBey,oparanınçekilmesindehukukdışıhiçbirdavranışyok.”Ellerimiönümdeduransarızarfınüzerindebirleştirdim.“Eminimöyledir,zatenbeniilgilendirendeJaleHanım'ınoparayıçekmesindençok,aynıgün,aynımiktardaparanınTarıkSeberci'ninhesabınayatmışolması.”ElagözlerikıvılcımlandıJale'nin.“Nasılyani,birrastlantısebebiylemibeniburalardasüründürüyorsunuz?”“Hayır,” dedim sakin bir tavırla. “On insanın ölümüne yol açan olaylar zincirinin önemli birhalkasınıaydınlatmakiçin.”Sıkıntıylakıpırdandıiskemlesinde.“İyidebununlabenimneilgimvar?Teksuçum,ogünikiyüzbinliraçekmekmi?Bendenbaşkaikiyüzbinliraçekenkimseyokmuogünkocaİstanbul'da?”“Var.”diyemüdahiloldukonuşmayaAli.“Eminimonlarcainsan,ikiyüzbinliraçekmiştirogün.”Sağdirseğinimasanınüzerinekoyarak işaretparmağını kadınauzattı. “AmaEngin'lehusumetiolan, üstelik Titiz Tarık'ı tanıyan ve aynı zamanda bankadan iki yüz bin lira çeken tek kişisizsiniz,bukocaİstanbul'da.”Değme kraliçelere taş çıkartacak o meşhur kibri sarsılmaya başlamıştı, ama ablak yüzlüavukatıyetiştiyardımına.“Bunların hepsi varsayımNevzatBey.”Ali'denhoşlanmadığı için banabakarak konuşuyordu.“Engin Akça’yı öldüren kişinin Tarık Seberci olduğu bile belli değil. Yanılmıyorum değil mi?Henüzbulamadınızkatili?”Haklıydı; şu ana kadar on kişi yaşamını yitirmişti, ama biz bütün bu olayları başlatan kişiyi,Engin'inkatilinibulamamıştık.BelkideÇilem’inİhsan’aanlattığıgibiKaraNizamyaptırmıştıbuişi, belki de bizzat Barbut İhsan’ın kendisi. Sadece ihtimaller vardı elimizde, tekrar tekraryazabileceğimizbirbirindenilginçsenaryolar...Önümdekizarfınağzınıaçtım, içindenüçsayfaçıkardım,Jale'yedoğruuzattım.Avukatıda,kendisidetedirgingözlerlebakıyorlardı:Bukâğıtlardaneyinnesiydi?“Arslan Yankı...” Tadını çıkarmak için bir an sustum. “Siz onu tanımıyorsunuz Jale Hanım.Aslında gördünüz ama dikkat etmediniz.” Kâğıdı önüne bıraktım. “Rikkat Otel’inresepsiyonistinden bahsediyorum. Tam iki kere gitmişsiniz oraya. Tarık'la buluşmuşsunuzikisinde de; birinde lobide, birinde kahvaltı salonunda. Her iki görüşmenizde de bir kişi dahavarmışyanınızda...”

Kadınıngözlerindekigüvenyerinipaniğebırakıyordu,heveslesürdürdümsözlerimi.“İhsan Yıldızeli, namı diğer Barbut İhsan. Dün kendi adamı Pire Necmi tarafından öldürülenadam. Tarlabaşılılar Kulübü'nün, yani sizin kumar oynadığınız mekânın sahibi. Belki desırdaşınız.”İtirazetsemmi,etmesemmidiyedüşündüavukat,amapatronusesçıkarmayıncavazgeçti.“Evet, İhsan sizin yakınınızdı, özel meselelerinizi konuşacak kadar yakınınız, ama dahaönemlisiEngin’inkanlıbıçaklıdüşmanıydı.Muhtemelen,Engin'iöldürtmekiçinTarık'ıkiralamayadasizioiknaetti.”Ne diyeceğini bilemeden bakıyordu Jale, ama avukatı şoku çabuk atlattı. “Arslan Yankıyanılmışolamazmı?Hergünonlarcainsangeliyordurotele.NasıleminolabiliyorJaleHanım’ınTarık’labuluştuğundan?”CeketinincebindenküçükbirzarfçıkardıAli.“Biz de sizin gibi düşündük Avukat Bey.” Avukat Beyi alaycı bir tınıyla söylemişti. “Adamyanılmışolabilirdedik.Oyüzdenotelingüvenlikkamerasınınçektiğigörüntülerebaktık.C.Dyiavukata uzattı. “İzlerseniz siz de göreceksiniz.” Kadına dönerek güya çapkınca gülümsedi.“Yeşilpaltonuz,sarıfularınızlaçokşıkçıkmışsınızgörüntülerde.Tıpkıbiraktrisgibi...”Jale’nin yüzündeki bozgun anbean artıyordu. Belki de yanındaki uyanık avukata rağmençözebilirdikonu.Sanki nedüşündüğümüanlamışgibi, “Yinevarsayımlardanbahsediyorsunuz,”diyeyinelediparlakhukukçu.“Söylediğinizgibimüvekkilim,EnginAkça'yı tanıyorzaten.Kumaroynamıyorduelbette,amaTarlabaşılılarKulübü'negittiğibirsırdeğil.Tarık’lagörüşmüşolmasıonuazmettiriciyapmazki.ÜstelikTarık’ınmaktulüöldürmekistediğindenbileemindeğiliz.Evdebeklerkenbulmuşsunuz,belkideikisiarkadaştılar.BelkidebirsaldırıdançekinenEngin,kendinikoruması içinTarıkSeberci'yi kiralamıştı.” Isıranbir bakış attı yardımcıma. “EğerTarık'ı sağelegeçirebilseydinizöğrenecektikherşeyi.”Anasının gözü bir herifti bu Batuhan, çaktırmadan bir de tehdit ediyordu. Ali'nin ters tersbakmaya başladığını gördüm. Kalantorların bu genç avukatına bulaşmasak iyi olurdu.Yardımcımınölçüyükaçırmasındançekindiğimdenbenverdimherifinağzınınpayını.“Öyle olacaktı, ama eğer o kiralık katil bir polisi vursaydı, onu kiralayanın çekeceği vardıelimizden.”Ağırbirsessizlikçöktüodaya.Jalealtdudağınıçiğnemeyebaşlamıştı,avukataltınkaplamakaleminihızlaçeviripduruyordusağelinde,bizimdelibozukgergingözlerlesüzüyorduherikisinide.“Niçin görüşmüştünüz Tarık'la?” diyerek Ali bozdu suskunluğu. “Kış bahçenize alacağınızçiçeklerisiparişvermiyordunuzherhalde.”NeJalegüldünedeavukatı.“Efendim?”dediabartılıbirtavırlasağelinikulağımıgötürerek.“Nedediniz,duymadım.”Elindeki kalemi gürültüylemasanın üzerine bıraktı avukat. “Cevap vermek zorunda değilsinizJaleHanım.Susmahakkınızıkullanabilirsiniz.”Birtürteslimoluştubutavır,amakadınönemsemezbirtavırlasüzdüBatuhan'ı.

“Biliyorum.”Uzun kirpiklerini sakince açtı kapadı, ela gözlerini Ali'ye çevirdi sonra. “Sizce nekonuşmuşolabilirizTarıkBey'le?”Kaybettiğigüveniyenidenkazanmışgibiydi.“Burada soruları biz sorarız.” diye parlayacak oldu yardımcım, “TamamAli.” diye susturdumonu.HalaJale’yeitirafettirebileceğimiziumuyordum,oyüzdenkestiripatmamaktafaydavardı,“İzinverirseniz,bentahminetmekneisterimkonuştuğunuzu.”Nazikbirtavırla,sağeliniayasıyukarıgelecekşekildeöneuzattı.“Ricaederim,buyurunNevzatBey.Çokmerakediyorumdoğrusunesöyleyeceğinizi...”“Aslında biliyorsunuz ne diyeceğimi. Engin'i öldürmesi karşılığında ödeyeceğiniz, parayıkonuştunuz. Muhtemelen dört yüz bine anlaşmışsınızdır. İki yüz bin peşin, iki yüz bin de iştamamlanınca. Çok para. Tarık kandırmış sizi. Barbut da rıza göstermiş bu sahtekârlığa.Nizam'labirkapışmaolduğundaTarık'ıkullanmayıdüşünüyorduherhalde.İkiyüzbinesuiçindekabul ederdi bu cinayeti Tarık, bilemedin iki yüz elli bine... Üzgünüm, ama sizi kazıklamışlar.”Kendisine acıdığımı hissetmesi için üzüntülü bir tavırla baktım. “Sahi Jale Hanım, siz nerdendüştünüzburaya,neişinizvarbuinsanlarınarasında?”Hiçkaçamakdavranmadı.“İnsanların tercihleri vardır Nevzat Bey.” dedi cesur bir tavırla “Çoğu zaman hayatımızı butercihlerbelirler.”ÖfkeylebaşınısalladıAli.“Amabirtercihyaptıysanızbedelinideödersiniz.”Flörtözbirgülümsemebelirdikadınınkusursuzcaboyanmışdudaklarında.“Suç işlediysem öderim tabii. Ama ben masumum.” Ne bozgun kalmıştı makyajlagençleştirilmişyüzündenedeyenilmişlik.Banadöndüyeniden. “İkideğil, tamüçkerebuluştukrahmetli Tarık Bey'le. İkisi Rikkat Otel'de, biri The Marmara'nın terasında. Bakın üçüncüyükaçırmışsınız. Hepsinde zavallı İhsan da yanımızdaydı. Çünkü birlikte bir mekân açmayıdüşünüyorduk.BirGipsyBar.Yenibirekolbu.Yemeğindenmüziğine,dekorundanatmosferinetümüyle Çingene kültürünün hâkim olduğu bir mekân. Hem de Tarlabaşı’nda... Biliyorsunuz,Dolapdere'deyaşayançoksayıdaromanvatandaşımızvar...”Ne yalan söyleyeyim, hayranlıkla izliyordum kadının uydurduğu senaryoyu, akıllı kadındı buJale,şuyalabıkavukattançokdahaakıllı.“Biliyorsunuz, Tarlabaşı’nda kentsel dönüşüm var. Omezbeleliklerin hepsi kalkacak, yeni birhayat başlayacak şehrin ortasında. Tam da olması gerektiği gibi, modern bir hayat. Seçkinaileler gelecek oraya. Elbette farklı eğlencelere ihtiyaçları olacak. İşte bu ihtiyaca cevapvermekiçinbuprojeyiüretiyorduk.”“ÇiganorkestrasınımıyönetecektiTarık?”diyesokuşturdu lafıAli. “ElindeokocamanGlockmarkatabancasıyla...”Komikbirlakırdıduymuşgibigüldü.“Ömürsünüz vallahi. Elbette müzik işini vermeyecektim ona. Security meselesine bakacaktıTarık. Biliyorsunuz Tarlabaşı pek tekin bir yer değil. Tümüyle güvenli bir yer haline gelinceyekadardabirazzamanister.Tarıkdabuişlerinkompetanıymış.YaniİhsanBeyöylesöyledi,ben

deinandımona.”AlaycıbirtavırladevamettiAli.“İkiyüzbinlirayıdahenüzaçılmamışbirbarıngüvenliğiiçinverdinizyani.”Senişekerşeygibilerindenbaktıyardımcıma.“Hayır,yineyanılıyorsunuzküçükbey.Tarık’ahiçbirödemeyapmadım,ikiyüzbinlirayıİhsan’avermiştim.EğeroTarık'averdiysebilmiyorumtabii.Nakitesıkışmıştıİhsan,dahaöncedeborçpara vermiştik ona. Bir keresinde sevgili eşimRıfat Bey tam birmilyon lira yollamıştı. Üç yılöncefilan,araştırırsanızdekontlarınıfilandabulursunuzbankadan.”“Ama iki yüz bin lirayı elden verdiniz.” diye sıkıştırmayı denedim. “Zor olmadı mı o kadarparayıtaşımak?”Suçsuz kadın rolünü şahane bir şekilde canlandırıyordu karşımızda, hiç şüphe yok. İyi biroyuncugibişuandakendisideinanmıştıyalanlarına.“Yoo, niye zor olsun?” Ayaklarının dibindeki kırmızı çantayı gösterdi. “Gördüğünüz gibi, birbavultaşıyorum.”Gözümüzün içine baka baka yalan söylüyordu, ama sözlerini çürütecek hiçbir kanıt yoktunelimizde.Elinikolunusallayasallayaçıkacaktıburadan.Hiçkimsedeengelolamayacaktıbuna.Kışkırtmakiçinsordum:“ŞantajmıyapıyorduEngin?”Kusursuz makyajının arkasına sakladığı güven bir kez daha sarsılır gibi oldu. Şimdisinirlenecekdiyebekledim,kendinikaybedersebelkiaçıkverirdiye.Hayır,kadınçokustaydı.“Niçinyapsın?”dediküçümserbirifadeyle,”Yeterinceparaverdimonazaten.”Soğukçagülümsedim.“HiçbirzamanyeterinceparayokturJaleHanım.Sizbunubendendahaiyibilirsiniz.”Sözlerimhedefinibulmuştu,elagözlerindenbirnefretyalımıgeçti.“Nerdenbilecekmişim?”“Ömrünüz boyunca sizi rahat ettirecek bir mirasa sahip olacakken daha fazlasınıistemenizden.”Nedenbahsettiğimiçokiyianlamıştı,amaüzerinealınmadı.”Yanılıyorsunuz, parayla pulla çok işim olmaz. Hem sizin de söylediğiniz gibi, yedi sülalemeyetecekkadarparamvarbenim.”“Ama gençliğiniz yok.” dedi bizim acımasız Ali. “O yüzden kaybettiniz Engin'i. O yüzdenölmesini istediniz.Ogençkız,elinizdenaldığı içinsevgilinizi.Sizinolmayacaksabaşkasınındaolmamasıiçin...”YinesinirlenmediJale.“Zavallı çocuk.” diye mırıldandı yardımcıma bakarak “Aşkı ölümle birlikte düşünmek, sizerkeklerinharcıdır.Benimsevgimdeölümeaslayeryoktur.”“Yasevginizbitince?”

Sorum kafasını karıştırmıştı, gitgide dağılıyordu dikkati. “Evet, Engin’e duyduğunuz sevgiçoktantükenmişti.Yardımcımgibidüşünmüyorum,Engin'dençoktanvazgeçmiştinizbence.Amao sizden vazgeçmedi.Daha doğrusu paranızdan. Size şantaj yapmaya başladı. Tarlabaşı’ndabirlikte aldığınız binaları üvey oğullarınıza söylemekle tehdit etti. Üvey oğullarınızın servetielinizdenalacağındankorktunuz.HadiamaJaleHanım,nekadaristediEnginsizden,birmilyon,ikimilyon,yoksadahamıfazla?”Birangözgözegeldik,biranosoğuk,kibirlizırhındansıyrılıpsamimiduygularınabürünecek,gerçeğianlatacaksandım.Yok,kıyısındandöndü,elagözlerininmenevişleriyumuşadı.“Hayır, kimsebuna şantaj yapmadı.Amahaklısınız.Engin'e duyduğumsevgi bitmişti.”Güyakederlibirhavayabüründü. “Onuöldürmeyi isehiçdüşünmedim.Cinayetnekadarkorkunçbirlaföyle.Birininölümü...Kimseiçinistemem.Engingibitanıdığımbiriiçinhiçistemem...”Nerdeyse hiç çaba sarf etmemesine rağmen, sorgunun gidişatından gayet memnun olanBatuhan,sonandamüvekkilininyanlışbirlafederekişibatırmasındankorkuyordu.“ArtıktoparlasakmıNevzatBey?”dedidudaklarındamuzafferbiredayla.“Başkasoracakbirkonukalmadıherhalde.”Haklıydı, bu defa yenilmiştik, ne yaparsak yapalım. Jale açık vermeyecekti. Derin bir nefesaldım.“Kalmadı, istediğiniz zaman gidebilirsiniz.” Dirseklerimi güvenle masanın üzerine dayadım.“Amabizelimizdekibilgileritoplayıpvereceğizmahkemeye,sadeceTarıkSeberci’yeödenenikiyüzbinlirayıdeğil,dahaönceEnginAkça'yayollananbüyükmiktardakiparalarıda...Cinayetekurbangidenoninsanıdaanlatacağıztabii.Budavanınnekadarciddiolduğunu,hiçbirayrıntıyıatlamadan sunacağız mahkemeye. Ortalıkta adam öldürmeye teşebbüs var mı yok mu, onayargıkararverecekelbette,”KendindenemintoparlanmayabaşladıJaleHanım.“Rahmetlibabamınbirlafıvardı.Şeriatınkestiğiparmakacımazdiye.”Kadının avucumuzdan kaçıp gitmesini hazmedemeyenAli, “Buülke şeriatla yönetilmiyor JaleHanım.”diyeçıkıştı.“Buradaparmakçokfarklışekillerdekesilir.”İntikamduygusuylagerilmiştiyakışıklıyüzü.“MeselakocanızRıfatBey'inikioğlu,babalarınınservetiniabuksabukadamlarlaçatırçatıryediğiniziöğrenincesessizmikalacaklardersiniz?Ciciannelerinin,kendilerinekalanmirasıbirkarsuyugibieritmesikarşısında,öyleceduracaklarmıacaba?”Allakbulakoldukadınınsuratı,kinlebaktıAli'ye,cevapvermek istedi,amanesöyleyeceğinibilemedi,başınısertçeçevirerekavukatınadöndü,azarlarcasınasordu:“TamammıBatuhanBey?Bittimi?Gidebilirmiyizartık?'“

“Yoksaaradığınızkatilomu?”

Buncayıllıkmeslekhayatımda,karımlakızımınkatillerinisaymazsak,ilkkezfailinibulamadankapatıyordum bir cinayet dosyasını. Kara Nizam’ın on dokuz yeğenini, avukatı Damat Sacit’i,Barbut İhsan'ın üç korumasını tek tek sorgulamıştık. Çilem'le, Azize’yle, Nazlı’yla, JantiCemal’le, hatta Saltanat Süleyman'la bir kez daha konuşmuştuk. Hayır, milim ilerlemiyordusoruşturma,aynıfasitdaireniniçindedolanıpduruyorduk.Çaresizlikteneskisenaryoya,Engin'i,kiralıkkatilinöldürmüşolmaihtimalinegeridöndük.Ali'nin fikriydibu.Şöylediyordu:TitizTarık,cinayeti İhsan'ın üzerine yıkmak için,Engin'i TarlabaşılılarKulübü'nünönündeöldürdü.OradanKasımpaşa'ya indi, bıçağı Haliç’in karanlık sularına bıraktı. Sonra Jale'den aldığı anahtarlaEngin'inevinegeldi.Çünkütapularıalmakistiyordu.Obelgeler,Jale'yimaktulleilişkilendiriyordu.Evdetapularıbulmayaçalışırkenbizimlekarşılaştı.Budatetikçininsonuoldu.YaniTitizTarık,bütün bu cinayetler zincirini başlatan uğursuz katilin ta kendisiydi. Öldüğüne göre de yorgangitmiş, kavga bitmişti. Artık dosyayı kapatabilirdik. Mantıklı geliyordu, ama nedense iknaolamıyordum. Sanki kaçırdığımız bir şey vardı, eksik bir parça.Gözlerimizin önünde durduğuhaldegöremediğimizbasitbirayrıntı.Tarık'ıkendisivurduğu içindeğil,elimizdebaşka ihtimalkalmadığı içinbusenaryoya inanmakistiyorduyardımcım.Tüm tezcanlı insanlardagörülenbir anöncesonucaulaşıma isteği, onundazihniniyakıpkavuruyordu.Zeynepdahatemkinliydi,amayenibirbulguyarastlayamazsakoda inanacaktı elbette bu varsayıma. Bana gelince, aklımda hep bir kuşku kalsa da onlarauymak zorunda kalacaktım sonunda. Fakat lakırdı dönüp dolaşıyor, Engin’in katilinebağlanıyorduhep.ÖylekiopazargecesiZeynep'inailesinindavetinegitmedenönce,çocuklarıuyarmakzorundakalmıştım.“Bakın,bumeselehepimizinkafasını kurcalıyor,amayemekteaslaaçılmayacak.VeliBey'leSakineHanım'açokayıpolursonra.”ÖnemsemezgöründüZeynep.“Bizimkiler pek aldırmaz Başkomiserim. Ama haklısınız, Evgenia Hanım da olacak. Sofradacinayetkonuşmakpekhoşkaçmaz.”Aslında Evgenia'nın da umursayacağını zannetmiyordum; her ne kadar geçen sabahanlattığımKader'in hikâyesineüzülmüşsedenelerle uğraştığımı öğrenmek içinmerakla yanıptutuştuğunubiliyordum.Eminim ilgiyledinlerdi tartışmamızı,dinlemekledeyetinmez,katilinkimolabileceği konusunda fikirler bile öne sürmeye başlardı. Belki Zeynep'in anne babası dakatılırdıona.Haydi,cümbürcemaat,cinayetkonuşurdukyemekte.Amakorktuğumgibiolmadı.Bırakın cinayeti, kimseölümdenbile söz açmadı, öyle deolması gerekiyordu zaten, ölümdençokdüğüneyakınbirtopluluktubizimkisi.ZeynepleregiderkenönceEvgenia'yauğramıştım.Kurtuluş'ta,üçüncükatındaoturduğu,oanıtdeğerindeki enfes apartmanının önünde bekliyordu beni. Mavi bir manto giymişti, gözlerininrenginibelirginleştirenlacivertbirfulartakmıştıinceuzunboynuna.Çiçekleriçindeydi,kucağındabeyazlı sarılı nergisler, frezyalar. Nergis, frezya, lavanta kokularıyla girdi içeri. Heyecanlıydı,

mutluydu,ilkkezbirliktegidiyordukbiraileyemeğine.Ali de yolda katılmıştı bize; sevdiği kızın evine tek başına gitmeyi gözü yememişti bizimkorkusuz polisin. Aslında tanışıyordu Veli Bey ve Sakine Hanım'la, ama nedense bu defaepeyce gergin görünüyordu. Polis balolarında bile takım elbise giymeyen arkadaş, lacileriçekmiş, üstüne üstlük bir de kırmızı kravat geçirmişti boynuna.Elinde iğreti bir eşyaymış gibidurankocamanbaklavakutusuylabizibeklerkenbulmuştukBeşiktaş’takievininkapısında.Arkakoltuğa yeni yerleşmişti ki, “Kızı istemeye ne zaman gideceğiz Ali?” diye lafı dokundurmuştuEvgenia.Yeniyetmelergibiyüzükıpkırmızıolmuştuçiçeğiburnundaaşığın.“Ne kızı EvgeniaHanım?”Güya saf saf bakarak sormuştu Evgenia. “Nasıl yani, Zeynep'tenbaşkabiridahamıvar?”“Çocuğu rahat bırakEvgenia.” demiştim bıyık altından gülerek. Zamanı gelince onun için degiderizinşallah.”Neonaylamışnekarşı çıkmıştıAli, amagözlerindeki o tatlı ışık,Zeynep'i istemezamanınınçok da uzak olmadığını söylüyordu sanki. Gaziosmanpaşa'nın tepelerinde, genzimizi yakankömür kokulu dar bir sokağın köşesindeydi Zeynep’lerin tek katlı evi.Küçük bahçesinde kışınayazında dımdızlak kalmış, eğri büğrü bir dut ağacıyla, nedense yoksulluğu çağrıştıran inceuzun bir kavağın bulunduğu şirin bir gecekondu. Kulaklarım beni yanıltmıyorsa bir yerlerdengüvercin guruldamaları geliyordu; erkek kardeşlerden biri kuşlara meraklıydı galiba. Zeynepanlatmıştı. Bulgaristan'dan gelen akrabalarının hemen hepsi üç dört katlı binalar dikmişlerdiarsalarınınüzerine.Amababasınınbahçemerakıolduğundanböylebırakmıştı evi.Beşkişilikaile kapıda karşıladı bizi. Evgenia'nın çiçekleri vazoya konuldu. Ali’yle benim aldığım tatlılarmutfağa götürüldü. Küçük salondaki koltuklara sütlü sahanları gibi yan yana dizildik.Paltolarımızı, mantolarımızı çıkarttıktan sonra koltuklara otururken yaşanan telaşta ortamızadüşmüştü Ali. Sanki oğullarına kız istemeye giden anne baba gibiydik. Evgenia da aynı şevidüşünüyorolacakkiaradabirbanabakıpmuzipmuzipgülümsüyordu.Veli’yle ikioğlu,Özkan'laSerkanyanımızdakalmıştı.SakineileZeynepiseortalıktadönüyor,bizi mutlu etmek için mutfakla küçük salon arasında mekik dokuyorlardı. Özkan'la Serkan'ıngözüAli'deydi.Güyaekibinpatronubendim,amabıçkınyardımcımosüklümpüklümhaliylebileçok daha etkileyiciydi orta yaşlı başkomiserinden. Ama onun yerinde olmayı hiç istemezdimdoğrusu; ellerini bacaklarının arasına koymuş, suratındaki sıkıntılı ifadeyi gizleyerek sevimligörünmeye çalışıyordu herkese. Hoş geldin faslından sonra hemen kolonya ikram edildi.Aptalca gelebilir, ama gitgide kaybolmaya yüz tutan bu eski geleneklerle her karşılaştığımdaiçim ısınır, büyük bir mutluluk duyardım. Mis gibi limon kolonyası kapladı küçük salonun heryerini. Ellerimi burnuma götürürken Veli Bey'in çaktırmadan Ali'yi incelediğini fark ettim.Zeynep'in konuyu çıtlattığını sanmıyordum, fakat zeki baba galiba anlamıştı durumu.Kolonyadan sonra bir sessizlik çöküyordu ki büyük oğlan, Ali'ye tabancasını sordu. Markasıneydi? Ablasınınki gibi 58'lik mi taşıyordu yoksa daha büyük bir silahı mı vardı? Aslındayardımcımınballandıraballandıraanlatacağıbirkonuydubu,amabenişaşırttı.“Silah özenecek bir alet değil Serkan.” dedi akil bir adam gibi. “Mecbur olmasam elimi bilesürmem.”Aferin Ali, diye geçirdim içimden. Konuştuğu çocuk daha on altı yaşındaydı, muhtemelen

televizyonda izlediği ucuz mafya dizileri yüzünden silahlara ilgisi vardı. Lafın sonuna yetişenZeynepdeuyardıkardeşini.“Duydun mu Serkan? Hep söylüyorum sana. Delikanlılık silahla, vurmakla kırmakla olmazdiye...”AblasınınsözlerideğildeidolüolanAliAbi’sininöğüdühayalkırıklığınauğratmıştıSerkan’ı.“İyi de,” diye homurdandı. “Daha kimin ne olduğunu bilmiyorsun. Omzun değdi diye, adamçekiptabancasınıboşaltıyorüzerine.Neyapacaksınozaman?”TabaklarıdizdiğimasanınbaşındanlafyetiştirdiZeynep.“Dikkatedeceksin.Kimseyeomzunudeğdirmeyeceksin,diyelimkideğdi,özürdileyeceksin,itekopuğabulaşmayacaksın...”Dönüpbaktıkardeşine.“Söyleyeyimmidaha?”“Ablan haklı.” dedi müstakbel enişte. “Diyelim ki senin de silahın var, çektin ne olacak? YaadamıvuracaksındoğruhapseyadaAllahgöstermesin,adamsenivuracak,doğrumezara...”Söylediklerineinandığınıbilsem,gözlerimyaşaracaktı,yıllardırbenimonaanlattıklarımıbirbirtekrarlıyordugelecektekayınçosuolacakçocuğa.-Yok Serkancım, silahmeselesi delikanlı adama uymaz. Ne silahşor adamlar gördük biz bualemde,neoldu,harcanıpgittihepsibirerbirer.”“Hay diline sağlık Ali evladım.” diye takdir etti bizim haytayı müstakbel kayınpederi.“Anlatamıyoruz bu bizim kopuklara. Yiğitliği vurmak kırmak sanıyor... Oysa asıl yiğitlik efendiolmayıbecermektir.ÖyledeğilmiBaşkomiserim.”Artıksessizkalamazdım.“Aynen öyle Veli Bey.” Bıyıkları yeni terlemekte olan Serkan’a baktım. “Çok meraklıysansilahlara,birgünpoligonagidelim.Ateşet,hevesinial,amababandoğrusöylüyor,asılyiğitlikiyiinsan olmaktır. Sana hakaret eden birini dövmeye çalışmak, hele hele silaha sarılmak yiğitinsanlarınişideğildir.”Ablasınınkiler gibi kahverengi gözleri sevinçle ışıldadı. Söylediklerimin sadece ilk kısmınıduymuşgibiistekleatıldı.“TamamNevzatAmca,nezamangidiyoruzpoligona?”Evgeniatersbirbakışfırlattıbana,oysaneyaptığımıbiliyordum.“Elimizde bir dosya var, onu kapatır kapatmaz arayacağım seni. Hem Ali de gelir belkibizimle...”Daha önce de üç kez denemiştim bu yöntemi, her defasında olumlu sonuç vermişti. Silahsıkmayaözenenbuçocuklar,poligondabarutunkokusunualıpmermininsesiniduyunca-elbettekurnazlıkyapıpkulaklık taktırmıyordum- titremeyebaşlıyordubacakları.Tırsıpvazgeçiyorlardıbusevdadan.“Hadi bakalım, buyurun yemeğe.” diyenSakineHanım’ın samimi sesiyle ayaklandık hepimiz,ince uzun masanın üzeri birbirinden nefis yiyeceklerin servis edildiği tabaklarla kaplanmıştı.Kocamanbir kışsalatası, ikiayrı kaptaevyapımı turşular, küçükkâselerdemuhtemelenyineevde mayalanmış yoğurt, koyu yeşil sarmalar, açık yeşilbiber dolmaları... Önce mercimekçorbasıikramettiler.Rakıiçeceğimiziçinçokazçorbaaldım,ardındanetlikurufasulye,elbette

yanındamisgibikokanşehriyelipirinçpilavı.Abartmıyorum,hayatımdayediğimenlezzetlikurufasulyeydi.“Enfes!”diyebendenönceatıldıEvgenia.“Güveçtemipişirdinizbunu?”GözleriışıldadıSakineHanım’ın.“İşinustasınasıldabiliyor,evetEvgeniaHanımgüveçte,kısıkateştepişirdik.”Ama zavallı Ali bizim gibi düşünmüyordu galiba, kuru fasulyeden iki kaşık aldıktan sonra birdikişte bitirmişti bardağındaki suyu. Sakine Hanım'ın gözünden kaçmadı damat adayınındüştüğüdurum.“Acımıolmuşevladım?'“dediutanaçekine.“Biberinifazlamıkaçırmışız?”Kiminhaddinedüşmüşgerçeklerisöylemek!“Hayırcanım,acıdeğil...Benpekalışkındeğilimdeböylebaharatlıyemeklere...”Kadıncağızüzülmeyebaşlamıştı.“Yok,yoktamkıvamında.”dedimsağeliminbaşparmağıylaişaretparmağınıbirleştiriphavadasallayarak.“Ellerinizesağlık,çoklezzetliolmuş.”Yinemuzırlığı tuttu Evgenia'nın. “Zeynep de böyle acılı yapıyorsa yemekleri, aç kalacak buçocuk.”ArzınıdağlayanacıyıdindirmeyeçalışanyardımcımanlamadıAllahtan.“EfendimEvgeniaHanım?”“Yokevladım,yokbirşey,işinebak.”dedim,amaZeynepduymuş,kıskısgülüyordu.Olanın bitenin farkında olmayan babası, “Bizim ora usulü.” dedi gururla. “Dobruca'da böylepişiriyoruzfasulyeyi...PilavıdaçokgüzeldirSakineHanım'ın...Halistereyağındanyapar.”Çatalımı pirinç pilavına daldırırken aklına nereden geldiyse bizim klarnetçiyi sordu Zeynep.“Sadri diye bir adam var baba. Bulgaristan göçmeniymiş, tanıyor musun? Dobruca’lıymış.Klarnetçi,şuRomanvatandaşlardan...”Ağzımayayılanlezzetintadınıçıkartırkenyanıtladıbabası.“Çokçalgıcıçıkaronlardan.Sanatkâradamlardır.SarıMahmutköyündenmiymiş?”EkmeksepetineuzandıZeynep.“Yok,köyünüsöylemediamaDobruca’lıymışadıdaSadri...”“Sadrimi?”dediSakineHanımAli'ninbardağınısuyladoldururken.“Öylebiriniduymadım.”“BulgarlarSergeyadınıtakmışlar...Yanikendiisminikullandırmıyorlarmış.”SakineHanım’ınalnıkırıştı.“Sergey diye bir Çingene vardı ama... Yok, yok o değildir… Hatırlıyor musun Veli, hanigazeteleredeçıkmıştı?Kızkardeşiniöldürmüştüya...”Veli boş boş bakıyordu karısına ama ben, klarnetçim “Kız kardeşim bir kazada yaşamınıkaybetti.*dediğinihatırladım.“BuSadri'nindekızkardeşiölmüş.”Ağzınınyanmasınıumursamadanatılmıştıyardımcım.Oda benim gibi can kulağıyla dinlemeye başlamıştı demekmuhabbeti. “Ama onunki bir kazadaölmüş.”

“Sergey’inkızkardeşidekazadaöldüevladım.”GitgidedahailginçolmayabaşlıyordubuSadrikonusu.EşelemeyisürdürdüAli.“Amakendisiöldürmedideğilmi?”“Kendisi öldürdü, isteyerek değil tabii, söylediğim gibi kazayla.” Bu olayla neden bu kadarilgilendiğimizeşaşırmışgibiomzunusilkti.“AmasizinSadrideğildirherhalde.Çalgıcılıkyapmaz,bıçakatardıbuSergey.”Ali'ylebennerdeyseoturduğumuzyerdezıplayacaktık.“Bıçakmıatardı?”KarısınınyanlışanlattığınıdüşünenVeligirdisöze.“Sandığınız gibi değil Nevzat Bey. Sirkte, sirkte... Ben de hatırladım şimdi. Günlercekonuşulmuştu...Amaçokevveldi.BizTürkiye'yegelmeden ikiseneöncefilan.”Karısınabaktı.“DeğilmiSakine?”“Yokbe,birseneevveldi.DevresisenemayıstageldikyaEdirne'ye...”EliylealnınavurduVeliusulca.“Doğruya, unutmuşum...Evet, bıçakatardı buSergey.Dalyangibi bir gençti.Gözleri kartalgibi keskin, kolları kuvvetli, parmakları uzun... Lakabı da Bıçakçı Sergey'di zaten. Bizim altköydendibunlar.UzunMehmet'inoradan...Sepetörerdiannesi.Kadınlarınhepsisepetörerdioköyde,erkeklerinhepsidaçalgıçalardı.Baba,oğul,torun.AmamüzisyenliğegönülindirmemişSergey.Dediğimgibisirkteçalışıyordu.Şumnu'da...Parasıdahaiyiymiş...”Hiç beklemediğimiz anda karşımıza çıkan bu bilgi hepimizi sarsmıştı. Ama aklımıza gelenihtimaldoğruysabelkikatilimizibulmuşuzdemekti.“Tamolarakneyapıyormuşsirkte?”diyesordum.“Yaninasılbıçakatıyormuş?”GeçmişihatırlamanınverdiğiiştahlaanlatmayısürdürdüVeli.“Hanivarya,biritahtayaöylecedayanıyor,ötekidekarşısınageçipbıçaksavuruyor.İkikereseyrettimben,beşmetredensineğiçiviliyordu tahtaya.ZatenokadarmaharetliolmasasirkteçalıştırmazBulgarlar...YaniokadarmaharetliydiSergey.İşiokadarabartmıştıki,gözükapalıyapıyordugösteriyi.Amaokadargüveniyideğil işte.”Oğlunabakaraksöylendi.“Bıçakdabirtür silah, şakaya gelmez. Bir gün eli titremiş işte, bıçak rotasını şaşırıp saplanıvermiş zavallıkızınkalbine...”“Ah.”dedimerhametliEvgenia'm.“Ah,yazıkbe.”Hakikatortayaçıkmıştı,amatümüyleeminolmakistiyordum.“KızkardeşininadıJenyamıydı?”KederleonayladıSakine.“Evet,evet,Jenya'ydı.Onyediyaşındaydımasumcağız.Nasıldagüzelbirkızdı...Gelinliğiyleverdiler toprağa...” Kuşku dolu gözleri tek tek gezindi yüzümüzde. “Niye sustunuz? Niye öyletuhaftuhafbakıyorsunuz?”Hiçbirimizden ses çıkmadı; Ali, Zeynep ve ben, öylece kalakalmıştık masanın başında, ilkEvgeniaanladıdurumu.

“Yoksa,yoksaaradığınızkatilomu?”

“Aşkıniyiliklebirilgisiyok”

Bazenböyleolur,hayat,durdukyerebiripucusunarsize.Hiçbeklemediğinizbirandabirkapıaçılır,cinayetinbütünsırrıortayadökülür.Budefadaöyleolmuştuişte,keyiflebaşlayanakşamyemeği,rastlantıylaöğrendiğimizbirbilgiyüzündenmeslekibirsoruşturmayadönüşmüştü.Olanogüzelimziyafeteolmuştutabii.Herkestenözürdileyerekayrılmıştıkevden.EvgeniaTatavla'yadönerken, ben de Ali'yle Zeynep'i alarak Neşe Pavyon’un yolunu tutmuştum. Kırmızı neonışıkların altındangeçip güdükmerdivenden inerken çalındı kulağıma, o çok sevdiğim şarkınınsözleri: “Ben gamlı hazan, sense bahar, dinle de vazgeç / Sen kendine, kendin gibi bir tazebahar seç.” Basık kapıdan girince ses iyice güçlendi. Tavandan sarkan yanardöner toplarınaltındakisahnede,yarıçıplak,tombulcabirkadınokuyordubuhüzzamşarkıyı,öyleahımşahımbirsesiolmamasınarağmen,okadarsamimisöylüyordukiinsanıniçinedokunuyordu.Pavyonda fazla müşteri yoktu, masalardan sadece üçü doluydu. Üç masadaki yedi erkekmüşteri iyice bulmuşlardı kafayı. Elbette söylenen şarkı umurlarında bile değildi, yanlarındakikonsomatris kadınlara kur yapmakla, fırsat bulurlarsa oralarını buralarını sıkıştırmaklameşgullerdi. Duvara dayanmış üç masada ise beş kadın, umutsuzca müşteri beklemeyisürdürüyordu. Azize ne erkeklerin olduğumasalarda ne demüşteri bekleyen konsomatrislerinarasındaydı, Demek çalışmaya başlamamıştı daha. İçeri girer girmez, kadınlar önce bizekırıtmaya, göz süzmeye başladılar, ama yanımızdaki Zeynep'i görünce kafaları karışıpsırnaşmaktan vazgeçtiler. Etrafa bakınırken genç bir garson bitiverdi dibimizde. Kadınlar gibidüşünmüyorolacakki,Zeynep'ihiçdertetmedi.“Buyurun, sizi şöyle alalım.” Sahnenin önündeki boş masalardan birini gösteriyordu.“Sanatçılarımızayakınolun.”

“Masafilanistemiyoruz.”dediAlibuyurganbirtonla.“Bizpolisiz.”Garsonun suratındaki yılışık ifade anında dağılıverdi. Yaşadığı küçük şokun ardından,karanlıktabirileriniaramayabaşladı.İşteoandafarkettimSadri'yi.Şarkıcıkadınınarkasındakiiskemlelereyerleşmişbeşerkeksazendeninortasındaydı.Yinesiyah takımının içindeydi, yinebeyazgömleği lacivert ışığınetkisiyle lila renginedönüşmüştü, yineomuzları çökük, yüzüyinekederliydi.Oandabirzebelladikildikarşımıza.Siyahtakımelbisesininiçindedimdikduruyordu,saçlarınıkısakestirmiş,koyurenkbıyıklarınınucunuhafifçekıvırmıştı,irigözleritehlikekokusualmışbirkurtgibigerginbakıyordu.“Beylerpolismiş.”diyegeveleditoygarson.“Masaistemiyorlar.”Çamyarmasınıngözlerindekigerginlikyeriniendişeyebıraktı,amaonudagizlemeyeçalıştı.“Öylemi,hoşgeldiniz.”Eliniuzattı.“AdımMüslüm,mekânsahibiyim.”Uzattığıelisıkarken,“BendeBaşkomiserNevzat.”dedimsoğukbirsesle.“Birsoruşturmaiçingeldik.”“NevzatAbi!”Heyecanlıçıkmıştısesi.“NevzatBaşkomiserimsizmisiniz?HayAllah,karanlıktatanıyamadımsizi,kusurabakmayın...”

Adambenibiliyordu,amabenonuçıkaramamıştım,alacakaranlıktagölgelenenyüzünebaktımbirkezdaha,nafile.Tabii,sonundaodafarkettidurumu.“Aşk olsun Başkomiserim. Kesik Müslüm’ü unuttunuz mu? Kristal Pavyon'dan. Hani benimortağı vurmuşlardı,Şükrü’yü...”Zeynep'eutangaçbirbakışattı. “HatırlasanızaBaşkomiserim.TekTaşakŞükrü'yü...”HatırladımTepebaşı'ndaydıyerleri.Birgeceyarısındansonrabasmışlardıpavyonu,olayıntekgörgü tanığıbuMüslüm’dü.CinayetiDişlekSabri işlemişti.Ozamanınenbelalı itlerindenbiri.Ama hiç korkmamıştı Müslüm, sonuna arkasında durmuştu ifadesinin. Elbette bu cesaretgösterisinde,öldürülenŞükrü'nünortağıolmasınındapayıvardı.

“VayMüslüm.”dedimdostçaomzunavurarak.''Karanlıktaçıkaramadımyahu.”Endişesigeridekalmıştı,karşılaştığımızasevinmişgibigörünüyordu.“Buyurunodamageçelim.”Bakışlarım sahneye kaydı, zavallı Sadri olan bitenden habersiz, şarkıcı kadına eşlik etmeyisürdürüyordu.“Olmazmeleğimböylebiraşk/Bendevakitgeç…”Bizpatronununodasındaotururkenonunbunu fırsatbilipkaçacağınısanmıyordum,amayinede işisağlamaalmaktayararvardı.Başımlaboşmasalardanbirinigösterdim.“Şöylearkalarabiryerlereotursak.”Birsahneye,birbanabakanMüslümkötübirşeylerolacağınıanlamıştı,amaitirazetmedi.“Emredersiniz, şu soldaki masaya geçelim, oraya ses de az gelir.” Telaşla genç garsonadöndü.“Hemendonatınmasayı.Başkomiserimrakıiçer...”Kolunadokundumusulca.“BuakşamolmazMüslüm,alacağımızolsun.”Yinebirduraksadı,amagarsonunyanındakonuşmakistemediğinden.“Görevdeyizdiyorsunuzyani,”dedianlayışlıbirtavırla.“Tamam,amabirerçayımızıiçersinizherhalde.“Benkahvealsam.”dedim,hafiftenbaşımağrıyordu.“Bizdeneskafeiçelim,”dediyardımcım.“ÖyledeğilmiZeynep,neskafe...”Bunlarınaşkında işlerepey ilerlemiştianlaşılan,artıkkızınne içeceğinedebizimpaşakararveriyordu.Müslüm’ün gösterdiği masa, büyükçe bir kolonun arkasında yer alıyordu. Muhtemelen enzüğürt müşterileri atıyorlardı buraya, ama bizim için idealdi, hakikaten ses olduğundan azgeliyordu.Birazsoluklanıncamerakınıgidermekistedimekânsahibi.“EeBaşkomiserim,hayırdır,sizihangirüzgârattıburaya?”“Sankibilmiyorsun.”dedimgeriyeyaslanarak.“Senceniyeburadayız?'““Enginmeselesimi?”“Cinayet gecesi buradaymış...” diyerek girdim konuya. “Azize'ye bulaşmış. Hatta sen dekatılmışsınkavgaya.”Kötübiranıyıhatırlamışgibibaşınısalladı.

“Buradaydı, ama kavga olmadı. Kıza saldırdı. Derdi benimle değil, Azize'yleydi.Manyaktı oherif,aklınıbizimkızlabozmuştu.Amabiryandandabaşkakadınlaratakılıyordu.”“Jalemi?”diyegirdiarayaAli.“Tanırmıydınızokadını?”SuratınıburuşturduMüslüm.“Yaramaz insanlar...Kadındaheryolvardı.Kocasıdabir tuhaftızaten.Sonra felçmiolmuş,ne olmuş, adam kayboldu, kadın tek gelmeye başladı buralara. Önceleri Engin'le geliyordu.Tahminedersiniz.Enginparasınıyiyordukadının...”Cılız bir alkış sesiyle kesildi Müslüm'ün sesi. Şarkıcı kadının programı bitmişti, müşterilerdeğil, ama konsomatrisler alkışlıyordu meslektaşlarım. Tombul kadın sahnede yerlere kadareğilerekselamladı,kendisinidinlemetenezzülündebilebulunmayanadamları.Şarkıcısahnedeninerken,sazendeekibidehareketlendi.Kısabiraraveriyorlardıanlaşılan.Bakışlarımın klarnetçisine takıldığını fark edenMüslüm. “Sadri içinmi geldiniz yoksa?” diyesordusafça.Yanıtyerinesadecebaktım.Ağır,hiçbirlakırdıyayerbırakmayacakkadarkederlibirbakış.“Nasıl yani? Sadri mi?” Şaşkınlıktan dilini yutacaktı nerdeyse. “Engin'i bizim Çingene miöldürmüş?”Masadan kimse yanıt vermedi, sonunda anlamıştı. Parmaklarını ağzına uzattı, bıyığınıçekiştireceksandım,vazgeçti,elinimasanınüzerineindirdi.“Aklımagelmedidedeğil,amakonduramamıştım.”Sesiüzüntülüçıkıyordu.SahnedeninmekteolanSadri'yebaktı. “Okızdansanayarolmazdemiştim...Demekdinlemedibeni...Yazıkbe,hapishanelerdeölürbuadam!”Sahneden inenSadri geçerken bizi gördü, emin olamadı, elini gözüne siper ederek yaklaştı.Öncebenitanıdı.“Başkomiserim...” Gülümsemeye çalışırken Ali'yle Zeynep'i fark etti. Öylece kaldı, sonragülümsemesinitoparladı,ayaklarınısürükleyerekyaklaştı.“Hoşgeldiniz...”Müslümsessizcekalktıiskemlesinden.'Gel,gelSadri,böyleotur.”dediüzüntüsünüsaklayarak.“Benimiçerideişimvar.”Minnetdolubirbakışattıpatronuna.“SağolunMüslümBey...”Usulcaçöktüiskemleye.Birsürekimsekonuşmadımasada.BizimAli'ninbilesesiçıkmıyordu.“Benimiçingeldinizdeğilmi?”Evet.Sadri'ydibozansessizliği.“Seniniçingeldik.“dedimkederlibirsesle.“Senigötürmekiçingeldik.”Netelaşlandınedeinkâretmeyekalkıştı.“Nasılanladınız?”“Senaçıkverdin.”dedimüzüntüyle.“Bulgaristangöçmeniyim,Dobruca'dangeldikdedin.”BaşımlaZeynep'igösterdim.“Annesibabasıtanıyormuşseni...Dahadoğrusubaşınagelenleri

duymuşlar...Jenya’yıdiyorum,yaniPembe'yi...Kızkardeşininbaşınagelenkazayı...”Sağ elini masanın üzerinden çekip sanki görmemizi istemiyor gibi karanlıkla kalan dizlerininüzerinekoydu.“Oradananladınızyani...”“Oradananladık...”Yine suskunluk oldu, sarhoş müşterilerin akortsuz kahkahaları masamıza kadar geliyordu.Onlarıngürültüsüarttıkçabizimmasadakisessizlikdayanılmazbirhalalıyordu.Bizimmeslekteempatiduygusugereklidir,amabukadarduygusallıkbenimiçinbilefazlaydı.Sorguyadönmekiyiolacaktı.“Ogece...Yaniolayınolduğugece,Enginkavgaçıkarttıdemiştin.Azize’yesaldırmışdeğilmiburada?”Sankikendisiolayındışındaymışgibisakinceonayladı.“Öyle oldu... Anlatmıştım size. Daha önce de yapmıştı, ama onu hiç bu kadar öfkeligörmemiştim. Uyuşturucu filan çekmişti herhalde. Öyle acımasızca vuruyordu ki kıza, sonunudüşünmeden.Bizedeküfürleryağdırıyordu.Umurumdabiledeğildi,amaodadançıkarken, 'Buiş burada bitmez, senin peşini bırakmayacağım orospu!' diye Azize'yi tehdit edince paniğekapıldım. Kendim için değil, Azize için. Onu gerçekten öldürecek zannettim. Daha evvel hiçböylekonuşmamıştıçünkü.Azize'ninölmüşhaligeldigözleriminönüne,tabutlar,mezarlık, tıpkıPembegibigelinliğiylegömülmesi.Yok,bunarazıolamazdım.Azize’yiMüslümAbi'ninodasındatekbaşınabırakıpçıktımdışarı...Mutfağagirdim...Oradanenkeskinbıçağıaldım,elimeenyatkınolanını...Müzikaravermiştizaten...Sokağafırladım.Enginçıkalıbirkaçdakikaolmuştu,önce aşağıya yürüdüm, göremedim. TaksimMeydanı’nda yılbaşını kutlayan insanların seslerigeliyordu, ama Engin'in ayak seslerini duyamıyordum. Koşar adım yukarı sokağa yöneldim.Birkaçyüzmetre ilerledim,havabuzgibiydi,nefesimkesilirgibioldu,nerdeysevazgeçecektimki onu gördüm. Öfkeyle, hızlı adımlarla yürüyordu. Adımlarımı onunkine uydurdum, onun gibinefes almaya çalıştım. Her adımda biraz daha yaklaşıyordum, her adımda biraz dahakısalıyordu aramızdakimesafe, ama fark etti. Adımlarının yavaşlamasından anladım, hırsınınazalmasından. Silahı olduğunu biliyordum, tek atış şansım vardı. Onu öldüremezsem Enginkesinlikle beni öldürürdü. Sağ omzunun kıpırdadığını gördüm, elini silahına atmış olmalıydı.Anladım, dönüp ateş edecekti. Önce ben durdum, bıçağı elimde tarttım, başımın hizasınakaldırdım, beklemeye başladım, iki adım sonra o da durdu; durur durmaz da elinde silahıylabana döndü, o anda fırlattım bıçağı. Tabancası elinde öylece kaldı, nedendir bilinmez,gülümsedi bana, sonra da sırtüstü yıkıldı yere. Yaklaştım, gözleri açıktı hâlâ, ama çoktanölmüştü. Acı çekmediğine sevindim yine de. Bıçağı aldım, hızla buraya geri döndüm. Bıçağıyıkayıp yerine koydum. Müzik başlamak üzereydi, sahneye çıktım, sandalyeme oturupklarnetimi elime aldım.” Derinden bir iç geçirdi. “Belki biraz düşünseydim yapmazdım.Yapmazdımdeğil,yapamazdım.ÇünküEngin'inAzize'yiöldürmeyeceğinianlardım.Çünküodaâşıktıkıza.Evet,sevmeyibilmiyorduamaâşıktıAzize'ye.”“Yasen?SendeâşıkmıydınAzize'ye?”Merak, üzüntü karışımı bir ciddiyetle sormuştu Ali; bir polis gibi değil, duyduğu hikâyedenetkilenengençbiradamgibi.“Aşk!” Acı bir gülüş döküldü Sadri'nin dudaklarından. “Yok aşk değil.” Emin olamadı. Kendi

kendinemırıldandı.“Aşk?”içindençıkamadığı içinmi,yoksageçiştirmekiçinmibilinmez,banaçevirdibakışlarını.“AşknedirBaşkomiserim?Sizgörmüşgeçirmişsiniz,aşknedir?”Hiçbeklemiyordumbusoruyu.Bendegüldüm,pekacemiceoldubenimgülüşümde.“Bilmiyorumki...Sevipdekavuşamamaktır,isteyipalamamaktır,nebileyim.Birinsanıyanındaistemektir... Ama herkesin kendine göre bir aşk tarifi var.” Bakışlarım gençlere kaydı. “Öyledeğilmi?Herkesegörefarklıdıraşk.”Hiçöylebirniyetimolmadığıhalde,imadabulunduğumusandıçocuklar,bakışlarınıkaçırdılar,utandım,utanmaknekelime,yerindibinegeçtimveelbetteçenemikapayıpsustum.AmaSadrisusmadı.“Kızkardeşimebenziyordu.”diyemırıldandı. “Görünüşolarakdeğil.Bakışımı,boynunueğişimi,konuşmasımı,bilmiyorum,amaonda,bizimrahmetliPembe'yiandıranbuşeyvardı.Birdeo çaresizliği... Dünyada tek başına kalmışlığı. İnsanın suratına saf saf bakışı... Bilmiyorum,benimkisi aşk değildi herhalde... Yaptığım da doğru bir şey değil, bir insan öldürdüm. Zatenaşkında iyiliklebir ilgisiyok.Olsaydı.Azizeçoktan terkederdiEngin'i.Oherifağzınıburnunudahailkkırdığında. 'Neolurbeni terketme,'diyegidiponunevininönündeyatmazdı.Yok,aşkiyi bir şey değil.Nasıl bir şey dersen, anlatamam, ama iyi değil...” Eski bir dosta sığınır gibibana döndü. '”Aslında gelip teslim olacaktım. Valla Başkomiserim, gelip ne yaptıysam bir biranlatacaktım. Tıpkı az önceki gibi... Daha o gece karar vermiştim itiraf etmeye. Ha içerdeyaşamışımha dışarıda fark etmezdi. AmaEngin'in öldüğünü duyduğu andaAzize'nin yüzündebelirenoifadeyigörüncekorktum.AzizehâlâdeligibiseviyorduEngin'i.Eğeronuöldürdüğümüöğrenirsebendennefretederdiyekorktum.Anlayacaksınızdır, insancabirduygu.Hayatta tekdeğerverdiğiminsanAzize'ydi.Onundabendennefretetmesi...Tamamaptalcabirdüşünceydibelki.Çünküşimdideedecek...N'apalım,etsin...DediğimgibiBaşkomiserim,aşk iyiliktenpekanlamıyor.Aşkıniyiliklehiçbirilgisiyok.”

“Beyoğlu'nunEnGüzelAbisi”Karyenidenbaşlamıştı.Sessizce, seyrek tanelerhalindesavruluyorduBeyoğlu'nunüzerinde.Dakikalardır yürüyordum Tarlabaşı'nın sokaklarında. Oysa merkeze diye çıkmıştım evden.Sadri savcılığa götürülecekti bugün, yanında olmak istiyordum. Bizden başka kimsegelmeyecekti,belkigüngörmüşpatronuMüslümbiradamınıyollardı,cebineüçbeşkuruşparakoyardı. Hayır, Azize görmek istemiyordu Sadri'yi. Haklı çıkmıştı katilimiz; biricik sevgilisiniöldürdüğünüöğrenince,önceşokauğramış,sonralanetleryağdırmıştıyoksulklarnetçiye.Uzunyıllar daaffetmeyecekti onu, belki yaşlandığında, çok yaşlandığında, küçük şehirlerdenbirininkerhanesindetuvalettemizlikçiliğinekadardüştüğündeanlayacaktı,onugerçekanlamdasadeceSadri'nin sevdiğini... Belki de hiçbir zaman anlamayacak, son nefesine kadar nefret edecektiâşık olduğu adamın canını alan bu müzisyenden. Saklayacak değilim, kaybetmiş insanları,kazananlardandahayakınbulurumkendime.Onlarınyaşadıklarındaçokdaha fazlamerhametvardır, çok daha fazla acı. Bunu anlamak için Sadri'nin trajedisine bakmak yeterlidir. Evet,Engin'i öldürmüş olsa da bu hikâyenin gerçek kurbanı o uzun parmaklı, o mahzun bakışlıadamdı. Onun masumiyetinin yanında Azize'nin saflığı, şu metruk binaların pencerelerindekicamlar kadar temiz kalırdı ancak. Evet, bu yıkılmaya yüz tutmuş binalar, nefretimizle, topluhisterimizle viraneye çevirdiğimiz bumeşum semt, bu cinayetler, bu kötülükler, bu insan kanı,insanetisatılancanpazarı...Sanırımbuyüzden,kırmıştımbizimemektarındireksiyonunuarasokaklara. Şehrin göbeğindeki bu hayalet semti bir kez daha görmek, anlamak, lanetinihissetmekiçin.

Engin'in öldürüldüğü Tarlabaşılılar Kulübü'nün oraya park etmiştim arabamı, çoktan silinmiştiyerdeki kan lekesi.Sonraaşağıyavurmuş,KadınÇıkmazı'nakadar inmiştim.Ali’ninelini kanabuladığıyerekadar,ardındanbüyükçatışmanınçıktığıküçükmeydandadolanmıştımbirsüre.Pirana'yla Keto'yu anmıştım bir kez daha içim yanarak. Barbut’la Nizam’ı. Pire Necmi'yi vebenim silahımdan çıkan kurşunlarla can veren iki delikanlıyı düşünmüştüm. Yanlış bir hayatagözleriniaçmış,yanlışinsanları...Musti'yeyenidensahipçıkanFerhatÇerağKültürMerkezi’neuğramamıştım.Nazlı’nın derin bir kederle gölgelenmişmenekşegözlerinebakmaya cesaretimyoktu.Öztarlabaşılılar Kulübü'nün sokağına gelmiştim. Fidan'ın narin bedeninin yattığı zeminebakmıştım; orada da cinayet işlendiğine dair hiçbir iz yoklu. Hızla uzaklaşmıştım, sonra,yürümek, yürümek istemiştim, biraz nefes almak, belki uzaklaşmak, bütün bu olup bitenlerdenkaçmak...Sankikaçabilirmişimgibi...“Başkomiserim.Başkomiserim...”Artık alışmıştım, hep birileri çağırıp duruyordu bu sokaklarda. Başımı çevirince kitapçıyıgördüm. Şu tuhaf yazarın arkadaşı. Dükkânın kapısında durmuş, samimi bir tavırla bana elsallıyordu.Kibaradamdı,amaşimdionunlakonuşacaksabrımyoktu.“MerhabaKemalBey...”dedimuzaktan.''Nasılsınız?”Nezaketieldenbırakmadançekipgitmektiamacım,amaizinvermedi.“Bendebiremanetinizvar...Siziniçinbırakıldı.”Bu da nereden çıkmıştı şimdi! Artık gidemezdim, kitapçıya yöneldim. Kapının önündepaltomunüzerindekikarlarısilkelediktensonragirdimiçeriye...“Neemanetiymişbu?”

Dudaklarındagizemlibirgülümsemeyleelindekikitabıuzattı.“Komşunuzunsonromanı...Dahabugünçıktı.”Anlaşılmıştı,şumünasebetsizyazarınyenibir ilişkikurmagirişimiydi.Memnuniyetsizbirseslemırıldandım.“Evebıraksaymışya,hemenyanımızdaoturuyor.”“Öyle yapacaktı da ben haline koymadım,” diye korumaya çalıştı arkadaşını. “Banauğrayacağınızısöyledinizya...Romanıbanabırakmasıiçinricaettim.Odakırmadı.”Uzattığıkitabıaldım.“Neyse,teşekkürederim.”Romanıişaretetti.“Siziniçinimzaladı.”Aman ne şeref, sanki çok umurumdaydı imzası... Çok uzatmamak için. “Ne güzel,” dedimsoğukbir ifadeyle.Kapağınabilebakmadankitabıkoltuğumunaltınayerleştirdim.Yüzündekiogizemli ifadeyikaybetmedenbenisüzenkitapçıyasağelimiuzattım. “KusurabakmayınKemalBey,yinebiryerlereyetişmemlazım.Koşturupduruyoruzişte.”Budefaısraretmedi.“Anlıyorum,müsaitolduğunuzdabeklerim.”Aceleyle çıktım dükkândan, köşeyi dönüpMis Sokak'a girince durdum, koltuğumun altındakikitabı çıkardım. Kapağa şöyle bir göz attım. Tarlabaşı’ndaki şu yaşlı sokaklardan birininfotoğrafı vardı. Birden kitabın ismi çarptı gözüme. Yanlış mı görüyordum, gözlerimi kısarakbaktım, hayır, doğru okumuştum, Beyoğlu’nun En Güzel Abisi yazıyordu. Nasıl yani, beni mianlatmıştıbuyazar!Ceketimincebindenyakıngözlüğümüçıkartıpburnumunucunayerleştirdim,aceleylebirsayfaçevirdim:

“Katilidahaçabukdavranmışanlaşılan”

Polisin kâbusu, yılbaşı geceleridir. Herkesin gülüp eğlendiği, mutlulukla dans ettiği o gece,bizimiçinkorkunçsaatlerdemektir:öğledensonrabaşlayıpyeniyılınilkgünüışıyıncayakadarsüren,birtürlübitmekbilmeyenkanlı,karanlıkbirkâbus...Hiçşaşmaz,mutlakabirvukuatçıkar.Mutlakabirileriateşeder,birileribıçağınıçeker,birileribirileriniöldürür.Bugünekadarhepböyleolmuş, bundan sonra da böyle olacaktır. İşte bu yüzden izinler kaldırılır, bütün teşkilat dikenüzerindedir. İnsanlar lüks restoranlarda, gece kulüplerinde, ama çoğunlukla da evlerindeaileleriyle, sevdikleriyle baş başa eğlenirken biz polisler sıkıcı karakollarımızda güya küçükkutlamalarla yeni yılın gelişini karşılarız, hepimizin canı sıkkındır, dahası telsizden her angelebilecek anons nedeniyle hepimiz tetikteyizdir. Ama tuhaftır, bu gece zaman akıp gitmiş,birkaç yaralama olayının, özellikle Taksim'de her yılbaşı görülen taciz rezaletlerinin dışındakaydadeğerbirvukuatolmamıştı.Belkidebugeceistisnaydı,buyılbaşıgecesikimsekimseyiöldürmeyecekti.Belkikatilleraravermişlerdibugeceişlerine...Tamdaumutlanmayabaşlarkengeldi anons; Ali ayakta, masanın üzerinde unutulmuş frambuazlı pastanın son kırıntılarınıatıştırırken, ben kahvemi yudumlarken... İşte tamoandabildirdi yeni yılın ilk cinayetini telsiz,Tarlabaşı'ndabirerkekcesedibulunmuştu.