Bevochtiging speelt een essentiële rol - hygrotemp.nl · Armstrong Humid-A-ware™ Humidification Sizing and Selection Software voor het stap-voor-stap configureren van uw eigen

Armstrong International SA • Parc Industriel des Hauts-Sarts (2e Avenue) • 4040 Herstal • BelgiumTel.: +32 (0)4 240 90 90 • Fax: +32 (0)4 248 13 61

www.armstrong.be • [email protected] 5

Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Referenties

ASHRAE Handbook, 2000 Systems and Equipment.

ASHRAE Handbook, 2002 Fundamentals.

ASHRAE Handbook, 1999 HVAC Applications.

IBM Installation Planning Manual, April, 1973.

Obert, Edward F. Thermodynamics, 1948.

Static Electricity, National Fire Protection Association. 1941.U.S. National Bureau of Standards.

Bevochtiging speelt een essentiële rol

Hoewel men vochtigheid zelf niet kan zien, kunnen we hetresultaat ervan duidelijk merken. We voelen ons beter enwerken efficiënter met de juiste bevochtiging. In bedrijven enindustriële omgevingen presteren de toestellen en materialenbeter bij een efficiënte vochtregeling.

Door de luchtkwaliteit binnenskamers te behouden en hetvochtgehalte te beheren, kunnen de kosten voor energieworden verlaagd, kan de productiviteit worden verhoogd,worden arbeids- en onderhoudskosten gespaard en kan deproductkwaliteit worden gegarandeerd. Bevochtiging zorgt dusvoor een beter milieu en verbetert de levens- enarbeidskwaliteit.

Armstrong past al sinds 1938 zijn know-how toe op het vlak vanbevochtiging. Door het ontwerpen, produceren en toepassenvan bevochtigingstoestellen heeft Armstrong bedrijven enparticulieren heel wat energie, tijd en geld gespaard. Armstronglevert ook software voor het kiezen van het juiste formaat entype toestel, videotapes en ander educatief materiaal om u tehelpen bij het selecteren van het type en formaat van hetbevochtigingstoestel, de installatie en het onderhoud ervan.

Armstrong ziet dit aangepaste hoofdstuk Bevochtigingstechniekals een probleemoplossende en educatieve hulp voor mensendie betrokken zijn bij het ontwerp, de installatie en hetonderhoud van luchtbehandelingssystemen in allerhandegebouwen. U kunt ook een gratis exemplaar aanvragen van deArmstrong Humid-A-ware™ Humidification Sizing and SelectionSoftware voor het stap-voor-stap configureren van uw eigeninstallatie. U kunt deze software ook bestellen opwww.armstrong.be.

Uw Armstrong-vertegenwoordiger kan een antwoord geven opuw specifieke vragen over bevochtiging.Bevochtigingsspecialisten van Armstrong International kunnen uhelpen met moeilijke of ongewone toepassingen.

Een gecontroleerde bevochtiging beschermt materialen,personen, machines en toestellen die gevoelig zijn voor vocht.Naast de belangrijke aspecten van comfort en procesregelingkan een gecontroleerde bevochtiging beschermen tegenexplosieve omgevingen. U kunt het zich niet veroorloven omNIET te bevochtigen. De beste manier om uw investeringen tebeschermen, is het toepassen van beproefdebevochtigingsstrategieën en -oplossingen van Armstrong.

In het hoofdstuk bevochtigingstechniek...

Waarom is bevochtigen belangrijk

Invloed van vocht op materialen

Vochteisen van materialen bepalen

Hoe psychrometrie helpt bij bevochtiging

Zo werken bevochtigers

Overwegingen bij het selecteren van

stoombevochtigers

Fundamentele toepassingsprincipes van

stoombevochtigers

Het formaat van stoombevochtigers selecteren

Stoombevochtigers in centrale systemen

Installatietips

Toepassen van ruimtebevochtigers

BELANGRIJK: Dit hoofdstuk biedt een kort overzicht vande algemene installatie- en bedieningsprincipes. Deeigenlijke installatie en bediening mogen alleen wordenuitgevoerd door ervaren personeel. Een selectie ofinstallatie moet altijd worden ondersteund doorvakkundige technische hulp of advies. Deze gegevensmogen nooit worden gebruikt als alternatief voor dergelijktechnisch advies of hulp. Voor meer informatie neemt ubest contact op met Armstrong of een plaatselijkevertegenwoordiger.


www.armstrong.be • [email protected]

Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Waarom is bevochtigen belangrijk

Bevochtiging is gewoon het toevoegen van water aan lucht.Vochtigheid heeft echter een grote invloed op milieufactoren enfysiologische factoren. Een onjuiste vochtigheid (te hoog of telaag) zorgt voor onbehagen bij mensen en kan toestellen enmaterialen beschadigen. Een juist bevochtigingstoestel en eenaangepaste regeling zorgen voor een efficiënte, economischeen probleemloze vochtregeling.

Wanneer we rekening houden met vochtigheid en andereomgevingsfactoren - temperatuur, netheid, luchtverplaatsing enthermische isolatie - is het belangrijk te weten dat vochtigheiddoor de mens het minst snel wordt waargenomen. De meestemensen reageren sneller op temperatuurswijzigingen, geurigeof stoffige lucht, tocht of warmtestraling. Omdat relatievevochtigheid in verband staat met deze variabelen, is dit eenvitaal element in de globale luchtbehandeling.

Vochtigheid en temperatuurVochtigheid is waterdamp of het vochtgehalte dat altijd in delucht aanwezig is. Vochtigheid kan worden gedefinieerd als eenabsolute maat: de hoeveelheid waterdamp in een eenheid lucht.Maar deze maataanduiding zegt niet hoe droog of hoe vochtigde lucht is. Hiervoor moet men de verhouding berekenen tussende werkelijke partiële dampdruk en de verzadigde partiëledampdruk bij dezelfde temperatuur. Dit is relatieve vochtigheiden wordt uitgedrukt met de volgende formule:

vpa = reële dampdrukvps = dampdruk bij verzadigingt = drogebol temperatuur

Om praktische redenen wordt - voor de temperatuur en druk dienormaal in gebouwen heersen - de relatieve vochtigheidbeschouwd als de hoeveelheid waterdamp in de lucht inverhouding tot de hoeveelheid vocht die de lucht bij eenbepaalde temperatuur kan bevatten.

"Bij een bepaalde temperatuur" is erg belangrijk om relatievevochtigheid te begrijpen. Warme lucht kan meer vocht bevattendan koude lucht. Voorbeeld: 1 m3 lucht van 21°C kan 18,8 gvocht bevatten. Dezelfde hoeveelheid lucht kan bij 0 °C slechts4,9 g vocht bevatten.

Wanneer 1 kubieke meter lucht van 0 °C 3,6 g vocht bevat,bedraagt de relatieve vochtigheid 75%. Wanneer uwverwarmingssysteem de temperatuur van de lucht doet stijgentot 21 °C zonder vocht toe te voegen, bevat de lucht nog steeds3,6 g vocht. Maar bij 21 °C kan 1 kubieke m lucht 18,8 g vochtbevatten. De 3,6 g vocht in deze lucht geeft bij dezetemperatuur een relatieve vochtigheid van iets meer dan 19%.En dat is erg droog ... nog droger dan de Sahara!

Relatieve vochtigheid (RV): De verhouding tussen de dampdruk (of molgetal) van dewaterdamp in de lucht en de dampdruk (of molgetal) vanverzadigde lucht bij dezelfde drogebol temperatuur endruk.

Voelbare warmte: Warmte die, wanneer ze wordt toegevoegd of onttrokkenaan een substantie, een temperatuurswijzigingveroorzaakt en dus wordt "gevoeld" door eenthermometer. Uitgedrukt in kJ.

Latente warmte: Warmte die, wanneer ze wordt toegevoegd of onttrokkenaan een substantie, een faseverandering van dezesubstantie veroorzaakt of begeleidt. Deze warmte wordtniet geregistreerd door een thermometer. Daarom is ze"latent" of verborgen. Uitgedrukt in kJ.

Dauwpunt: De temperatuur waarbij condensatie optreedt (100% RV)wanneer de lucht wordt gekoeld met een constante drukzonder waterdamp toe te voegen of te onttrekken.

Verdampingskoeling: Het proces waarbij water als vloeistof in de luchtverdampt. De vloeistof absorbeert de warmte die nodig isvoor het verdampen in de lucht. Er is dus een verlagingvan de luchttemperatuur en een toename van het reëlewaterdampgehalte in de lucht.

Enthalpie: Ook warmte-inhoud genoemd. Dit is de som van deinterne energie en het product van volume en druk.Uitgedrukt in kJ/kg.

Hygroscopisch materiaal: Materiaal dat vocht kan afgeven of opnemen.

Fase: De verschillende toestanden van een substantie: vast,vloeibaar of gas (damp).

21°C18,8 g/m³

0°C4,9 g/m³

RH =vpavps t

Glossarium



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Luchtverplaatsing en vochtEen andere variabele, met name luchtverplaatsing in de vormvan infiltratie of exfiltratie van het gebouw, beïnvloedt de relatietussen temperatuur en relatieve vochtigheid. Typisch wordt luchtbinnenshuis 1 tot 3 keer per uur (en veel vaker met gedwongenluchttoevoer of luchtafvoer) vervangen door koude buitenlucht.Uw verwarming verwarmt deze koude, vochtige buitenlucht totwarme, droge binnenlucht.

VerdampingskoelingWe hebben de invloed van temperatuurswijzigingen op derelatieve vochtigheid besproken. Een veranderde RV kan detemperatuur doen veranderen. Voor iedere kilogram vocht diedoor de lucht wordt verdampt, verlaagt de verdampingswarmtede voelbare warmte in de lucht met ca. 2320 kJ. Het kan hierbijgaan om vocht dat wordt opgenomen van mensen of hout,papier, textiel en ander hygroscopisch materiaal in het gebouw.En omgekeerd geldt dat wanneer hygroscopisch materiaal vochtopneemt van de vochtige lucht, de verdampingswarmte kanworden afgegeven aan de lucht, waardoor de voelbare warmtestijgt.

DauwpuntOp ramen treedt condensatie op wanneer de temperatuur van het glasoppervlak lager is dan het dauwpunt van de lucht.Tabel 7-2, op basis van gegevens in het ASHRAE Systems andEquipment Handbook, vermeldt combinaties van relatievevochtigheid indoor en buitentemperaturen waarbij condensatieoptreedt. Inductie-units die in moderne gebouwen vaak onderde ramen worden gemonteerd om warme lucht op de ramen teblazen, zorgen ervoor dat een hogere relatieve vochtigheid kanworden gebruikt zonder zichtbare condensatie.

Tabel 7-1. kg water per kubieke meter verzadigde lucht en kg drogelucht bij verschillende temperaturen. (op basis van gegevens uit hetASHRAE Handbook)

°CVochtigheid Soortelijkverhouding Volume

kgw/kga m³/kg°C

Vochtigheid Soortelijkverhouding Volume

kgw/kga m³/kg

-10-9-8-7-6

0,00134250,00146900,00160620,00175510,0019166

0,74690,74990,75300,75600,7591

89101112

0,0066830,0071570,0076610,0081970,008766

0,80460,80810,81160,81520,8188

-5-4-3-2-1

0,00248620,00270810,00294800,00320740,0034874

0,76220,76530,76850,77170,7749

1314151617

0,0093700,0100120,0106920,0114130,012178

0,82250,82620,83000,83380,8377

01234

0,0037890,0040760,0043810,0047070,005054

0,77810,78130,78450,78780,7911

1819202122

0,0129890,0138480,0147580,0157210,016741

0,84170,84570,84980,85400,8583

567

0,0054240,0058180,006237

0,79440,79780,8012

232425

0,0178210,0189630,020170

0,86270,86710,8717

Tabel 7-2. relatieve vochtigheid waarbij condensatie optreedt op ramen bij 21°C wanneer het glasoppervlak niet is verwarmd

Buitentemperatuur Enkele beglazingDubbele beglazing(stormramen ofthermisch glas)

-23°C-18°C-12°C-7°C-1°C4°C

11%16%21%28%37%48%

38%42%49%56%63%71%

: bij: bij



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Waarom is bevochtigen belangrijk (vervolg)

Energie besparen met gecontroleerde RVDe relatieve vochtigheid binnenshuis, zoals we die hebbenberekend, wordt de theoretische relatieve vochtigheid indoor(TRVI) genoemd. Die komt bijna nooit voor. De RV die wordtgemeten met de zogenoemde hygrometer ligt bijna altijd hogerdan de TRVI. Waarom? Droge lucht is dorstige lucht. Drogelucht probeert vocht op te nemen van om het even welke bron.Daarom neemt droge lucht vocht op van alle hygroscopischematerialen (zoals hout, papier, voedingswaren, leder, enz.) endroogt het de neus en huid uit van mensen in het gebouw.

Maar is dit goedkope "bevochtiging"? Neen. Het is deallerduurste variant op het vlak van menselijk comfort,aantasting van materialen en productiemoeilijkheden.Bovendien is evenveel energie nodig om vocht op te nemen vanmensen en materialen als om vocht toe te voegen aan de luchtmet een efficiënt bevochtigingssysteem.

De werkelijke energie die nodig is voor eenbevochtigingssysteem, wordt berekend op basis van de reëlevochtigheid in het gebouw en NIET op basis van detheoretische waarde. In vrijwel alle gevallen is de kost voor hetregelen van de RV op het gewenste niveau verwaarloosbaarvoor wat de extra energie betreft. In sommige gevallen kan menzelfs energie besparen.

Een groot congrescentrum in de VS merkte zelfs een daling inhet algemene stoomverbruik nadat eenstoombevochtigingssysteem werd geïnstalleerd. Tussen het eneverwarmingsseizoen zonder enige bevochtiging en het volgendemet bevochtiging bedroeg het stoomverbruik voor debevochtiging 820 ton, terwijl het stoomverbruik voor deverwarming voor dezelfde periode daalde met 1 130 ton. Ook alwas het 7,2% kouder dan het jaar voordien, toch kon een lager(gemeten) verbruik worden genoteerd. Het dossier van dezeinstallatie leert ons dat het mogelijk is de totale hoeveelheidstoom die nodig is voor luchtbehandeling te verlagen door eenhogere, geregelde relatieve vochtigheid.

Laat ons een theoretisch systeem bekijken met enthalpie(warmte-inhoud) als basis.� Veronderstel een winterdag met een buitentemperatuur van

0°C en een RV van 75%.� De enthalpie van de lucht is 7,1 kJ/kg droge lucht (DL).� Wanneer de lucht wordt verwarmd tot 22°C zonder

toevoeging van vocht, bedraagt de enthalpie 29,2 kJ/kg DL.� Theoretisch is de relatieve vochtigheid 17%, maar de reële

RV bedraagt ongeveerd 25%.� Bij 22°C en 25% RV bedraagt de enthalpie 32,4 kJ/kg DL.� De bijkomende vochtigheid komt van hygroscopisch

materiaal en mensen in de ruimte.

Maar hoe zit het met de extra energie - het verschil tussen 29,2 kJ/kg DL en 32,4 kJ/kg DL? Deze 11% moet komen vanhet verwarmingssysteem om het verdampingskoelingseffect tecompenseren. Wanneer een bevochtigingssysteem wordtgebruikt en vocht wordt toegevoegd om een comfortabele RVvan 35% te krijgen, bedraagt de enthalpie 36,8 kJ/kg DL.

Dit is slechts een stijging van 13,5% van de "onvermijdelijke"energielast van 32,4 kJ/kg DL - duidelijk minder dan detheoretische stijging van 26% van 17% RH (29,2 kJ/kg DL) tot35% RH (36,8 kJ/kg DL) bij 22°C. Wanneer de temperatuurslechts 19°C bij 35% RV zou zijn (omdat mensen zichcomfortabeler kunnen voelen bij een lagere temperatuur en eenhogere vochtigheid), is de enthalpie 32 kJ/kg DL of een lichteenergiedaling.

Problemen met droge luchtDroge lucht kan uiteenlopende dure, vervelende en somsgevaarlijke problemen veroorzaken. Wanneer u niet vertrouwdbent met de invloed van droge lucht, kan de oorzaak van hetprobleem niet altijd even duidelijk zijn. U moet voorzichtg zijnwanneer u hygroscopische materialen, zoals hout, papier,textielvezels, leder of chemische stoffen, verwerkt of hanteert.Droge lucht en/of een schommelende vochtigheid kunnenernstige productieproblemen en/of materiaalfouten veroorzaken.

Statische elektriciteit kan zich ophopen in een droge atmosfeeren een efficiënte werking van productiemachines ofelektronische kantoormachines storen. Wanneer materialen diegevoelig zijn voor statische elektriciteit worden gebruikt, zoalspapier, film, diskettes en andere plastics, kan droge lucht hetprobleem van statische elektriciteit nog vergroten. In potentieelexplosieve omgevingen kunnen droge lucht en de daaruitvoortvloeiende geaccumuleerde statische elektriciteit erggevaarlijk zijn.INDOOR OUTDOOR



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Vochtigheid en menselijk comfortStudies tonen aan dat mensen zich het meest comfortabelvoelen bij een luchtvochtigheid tussen 35% en 55%. Bij drogelucht verdampt het vocht van de huid sneller, waardoor meneen gevoel van koude krijgt, ook al is het 24 °C of warmer.Omdat de mens RV vaak aanvoelt als een temperatuurverschil,kan men een comfortabele omgeving creëren met eenaangepaste luchtvochtigheid en lagere temperaturen. Debesparingen voor de verwarmingskosten kunnen significant zijnna amper 1 verwarmingsseizoen.

De noodzaak van gecontroleerde vochtigheid op demoderne elektronische werkplekElektronica verandert compleet de manier waarop onzekantoren en fabrieken functioneren, communiceren, gegevensverzamelen en toestellen onderhouden. Op kantoor zijnkopieermachines, telefoonsystemen, computers enfaxtoestellen, zelfs de wandthermostaten elektronisch geregeld.Het moderne kantoor heeft zelfs meer werkstations metwandpanelen en meubilair in natuur- en kunstvezel danvroeger.

Bij de productie zijn steeds meer machines elektronischgeregeld. Men ziet zelfs veel meer controlekamers (alleen voorhet plaatsen van de elektronische regelsystemen) dan vroeger.

Dit betekent ook dat in het moderne bedrijf een goedebevochtiging van essentieel belang is.

Waarom een onjuiste bevochtiging een bedreiging vormtvoor gevoelige elektronische apparatuurAlle elektronische circuits bevatten een IC (geïntegreerd circuit)of "chip". Het hart van een IC bestaat uit een ultradunminiatuurcircuit dat in een halfgeleider is gebrand.Elektronische componenten - en vooral chips - kunnenoverspannen geraken door overgangsstroom(spanningspulsen). Dit kan kratervorming en smelten van kleinezones op de halfgeleider veroorzaken, wat leidt totproductiestoringen, verlies van geheugen of permanenteschade. De schade kan direct optreden of de component kansneller defect raken dan een identiek onderdeel dat niet isblootgesteld aan overgangsstroom.

Een belangrijke oorzaak van spanningspulsen iselektrostatische ontlading (ESD). Hoewel ze van erg korte duurkunnen zijn, kunnen overganggstromen fataal zijn voor desuperdunne halfgeleideroppervlakken. ESD kan even hogespanningen afgeven als bliksem, maar slaat sneller toe. ESD iseen erg gevaarlijk probleem omdat u de bron bent van dezeovergangsstromen. Het is de statische elektriciteit die in uwlichaam wordt opgebouwd. De schok die u krijgt wanneer u dedeurkruk aanraakt of iemand een hand geeft, is ESD. Tabel 9-1 toont de spanningen die kunnen worden gegenereerd doordagelijkse activiteiten.

Spanning wordt opgebouwd op een vlak (in dit geval hetmenselijke lichaam). Wanneer dit vlak een ander vlak met eenlagere spanning nadert, wordt de elektrische spanningontladen. Let op het vochtigheidsniveau waarbij dezespanningen kunnen worden gegenereerd. Wanneer devochtigheid toeneemt, worden de spanningen verlaagd omdateen laagje vocht op de vlakken wordt gelegd, waardoor delading naar de aarding wordt afgeleid. Hoewel de vochtigheidvan 65% - 90% die in tabel 9-1 wordt vermeld, niet praktisch isvoor kantooromgevingen, zorgt een verhoging van devochtigheid toch voor een duidelijke vermindering van ESD.

Schade door ESD is niet alleen mogelijk, maar zelfswaarschijnlijkGedurende 16 maanden werd een studie uitgevoerd naarpersoonlijke ESD-gebeurtenissen in een slecht geregelde ruimtemet een wollen tapijt. De sterkte van ESD werd gemeten instroom (Ampère). De resultaten tonen aan dat bijvoorbeeld eenontlading van 0,3 A 100 keer waarschijnlijker is bij 10% -20% RVdan bij 45% - 50% RV. Met andere woorden: hoe hoger derelatieve vochtigheid, hoe lager de frequentie en de ernst vanESD.

Naast het risico van schade aan elektronische apparatuur doorstatische ontlading, zijn ernstige risico's gekoppeld aan vonkenvan statische ladingen in ontelbare procestoepassingen.Statische elektriciteit is erg gevaarlijk bij gassen, vluchtigevloeistoffen of explosief stof, zoals in b.v. munitiefabrieken,spuitverfcabines, drukkerijen, farmaceutische bedrijven, enz.

Er zijn heel wat anti-statische producten op de markt (specialematten, tapijten, sprays, riemen, enz.), maar toch moet u errekening mee houden dat bevochtiging een passief anti-statischmiddel is. Een bevochtigingssysteem controleert permanent destatische elektriciteit - niet alleen wanneer iemand eraan denkt.

Figuur 9-1. Effect van vochtigheid op elektrostatischespanningen.

IC beschadigd door ESD.(foto: Motorola Semiconductor, Inc.)

Tabel 9-1. Effect van vochtigheid op elektrostatische spanningen

Oorzaken van statische elektriciteit

Elektrostatische spanning10%-20%Relatieve

vochtigheid

65%-90%Relatieve

vochtigheid

Op tapijt lopenOp een vinyl vloer lopenArbeider aan bankVinyl enveloppen voor werkinstructiesGewone poly zak opnemen van bankStoel met vulling van PU-schuim

35 00012 0006 0007 00020 00018 000

1 500250100600

1 2001 500



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Invloed van vocht op materialen

Papier en papierproductenIedere productiesupervisor in de papierindustrie kent uit eigenervaring het buitensporige kwaliteitsverlies en de klachten vanklanten als gevolg van de winterse omstandigheden:

1. Krullen van het papier2. Scheuren of kreuken van vouwdozen, karton, golfkarton en

stevige dozen3. Verminderde sterkte van de verpakkingen en dozen4. Productievertragingen wanneer de vellen door de statische

elektriciteit niet vlot door de machines gaan5. Slechte lijmverbindingen

Al deze problemen hebben dezelfde oorzaak - droog of gekruldpapier wordt veroorzaakt door een lage relatieve vochtigheidbinnenshuis.

Wanneer u lucht verwarmt zonder vocht toe te voegen, daalt deRV. Tabel 10-1 toont aan dat buitenlucht van -18°C met 75% RVeen relatieve vochtigheid heeft van amper 4,4% wanneer dezewordt verwarmd tot 21°C. Hoewel de theoretische RV in uwfabriek 4,4% bedraagt, ligt de werkelijke vochtigheid veel hogeromdat het papier vocht afgeeft. Dit type bevochtiging is erg duurop het gebied van voorraad en productie.

De RV van de omgevingslucht bepaalt het vochtgehalte van hetpapier - zie tabel 11-1. De papiervezels nemen vocht opwanneer het papier droger is dan de omgevingslucht en gevenin het omgekeerde geval vocht af.

Papier moet een vochtigheid hebben van 5%-7% om zijn sterkteen werkbaarheid te kunnen behouden. Dit betekent dat eenindoor RV nodig is van circa 40%-50%, afhankelijk van desamenstelling van het papier.

Het vochtgehalte van verschillende papiersoorten zal lichtjesverschillen van de waarde in de tabel, maar ze volgen welhetzelfde patroon.

Door schommelingen in de vochtigheid wordt het papier dikkerof dunner, vlakker of gekruld, harder of zachter, groter ofkleiner, slap of breekbaar.

Figuur 10-1.Invloed van vochtgehalte op geplooid papier. Het vel links heeftde juiste vochtigheid. Het vel rechts heeft onvoldoendevochtigheid - is droog en breekbaar - en breekt bij het plooien.

Invloed van binnenverwarming op RV en vochtgehalte vanKraft-inpakpapier OPMERKING: Deze tabel gaat uit van eenrelatieve vochtigheid buiten van 75%. Wanneer de RV buitenlager ligt, wat meestal het geval is, is de RV binnen ook lager.Een binnentemperatuur van meer dan 21°C zorgt eveneensvoor een lagere relatieve vochtigheid.

Tabel 10-1. Hoe verwarming de RV binnen vermindert en papieruitdroogt

Buiten-temperatuur

in °C

Binnentemperatuur 21°C

Relatieve vochtigheidbinnen %

Vochtgehalte van hetpapier

(bij benadering) %

-29-23-18-12-7-14101621

1,52,54,47,211,618,126,838,354,075,0

0,50,81,22,23,34,35,36,48,011,6



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

DrukkenDe problemen met droge lucht die men in de papierproductiekent, komen ook voor in de drukkerijsector.

Het krullen van papier, meestal veroorzaakt door het uitzettenen krimpen van onbeschermde vellen, gebeurt wanneer een tedroge atmosfeer vocht opneemt van het papier, wat dan krimpten krult. De krul gaat mee met de richting van het papier. Ditprobleem ziet men het meest bij erg lichte papiersoorten of bijbeschermvellen en papiersoorten die aan een kant gecoat zijn.

Houtproducten, houtbewerking en meubelproductieNet als alle hygroscopische materialen zal hout vocht opnemenof afgeven, afhankelijk van de RV van de omgevingslucht.Wanneer bij een gegeven temperatuur en relatieve vochtigheidhet hout geen vocht meer opneemt of afgeeft, heeft het houtzijn evenwichtsvochtgehalte (EVG) bereikt. Het vochtgehalte inhet hout is dan "in evenwicht" met het vocht in de lucht.

Meestal is het niet praktisch om in de winter de RV binnen evenhoog te houden als tijdens de warme maanden. Wanneer hetkoude seizoen eraan komt, maken bevochtigers een geleidelijkevermindering van RV en EVG tot een praktisch werkbaarminimum mogelijk. In deze gecontroleerde situatie zal het houtniet kromtrekken of scheuren.

LederverwerkingEen uniforme RV van 40% - 60% vermindert scheuren, zorgtvoor een betere soepelheid, bewaart de zichtbare kwaliteit envermindert het stofprobleem in de fabriek.

KantorenEen constante RV van 30% - 40% verhindert het splijten,barsten, krimpen en loskomen van lijmverbindingen in panelenen meubelen en zorgt ervoor dat bekledingen en tapijten langermeegaan. Elektronische kantoorapparatuur, zoals computers,kopieermachines en telefoonsystemen hebben een constanteRV nodig van 40% - 50% als bescherming tegen schadelijkeovergangsstroom (zie pagina 9).

Bibliotheken en museaEen constante relatieve vochtigheid van 40% - 55% inopslagruimten, kluizen en gallerijen verlengt de levensduur vanwaardevolle collecties door het stabiliseren van debuigzaamheid van lijm, zetmeel en caseïne. De breekbaarheidvan de vezels in papier, canvas, papyrus, leder enz. wordtgeminimaliseerd.

Tabel 11-1. Vochtgehalte in papier bij verschillende RV (in g/kg)

Materiaal BeschrijvingRelatieve vochtigheid %

10 20 30 40 50 60 70 80 90

M.F. NewsprintHMF WritingWhite BondCom. registerpapierKraft-papier

Houtpulp 24% asHoutpulp 3% asLompen 1% as75% lompen 1% asConifeer

2,13,02,43,23,2

3,24,23,74,24,6

4,05,24,75,05,7

4,76,25,55,66,6

5,37,26,56,27,6

6,18,37,56,98,9

7,29,98,88,110,5

8,711,910,810,312,6

10,614,213,213,914,9



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Vochteisen van materialen bepalen

Er is geen uniek RV-niveau dat een adequaat vochtgehalte levert in alle hygroscopische materialen. Het vereiste vochtgehalte hangtaf van materiaal tot materiaal. We bespreken typische hygroscopische materialen die een specifiek RV-niveau nodig hebben omvochtverlies en dus aantasting van het materiaal en/of productieproblemen te vermijden.

Tabel 12-1. Aanbevolen relatieve vochtigheidProces of product Temp. °C %RV Proces of product Temp °C %RV Proces of product Temp. °C %RVResidenties 21-22 30 Schakelapparaten:

Zekering & stroomonderbreker 23 50Condensatorwikkelingen 23 50Papieropslag 23 50

Geleiderwikkeling met garen 24 65-70Bliksemafleider 20 20-40Thermische contactverbrekerssamenbouw & test 24 30-60

Reparatie hoogspannings-transformator 26 55

Watergeneratoren:Loopwiellap 21 30-50

Gelijkrichters:Verwerking van selenium & koperoxideplaten 23 30-40

BontOpslag 4-10 55-65

GomProductie 25 33Rollen 20 63Strippen 22 53Breken 23 47Omwikkelen 23 58

LederDrogen 20-52 75Opslag, winterse kamertemp. 10-16 40-60

Lenzen (optisch)Smelten 24 45Slijpen 27 80

LucifersProductie 22-23 50Drogen 21-24 60Opslag 16-17 50

ChampignonsVlokken toegevoegd 16-22 **Groeiperiode 10-16 80Opslag 0-2 80-85

VerftoepassingenOlie, lakken: Verf spuiten 16-32 80

PlasticsProductiezones:Thermohardende giet-componenten 27 25-30

Cellofaanverpakking 24-27 45-65

MultiplexHeet persen (hars) 32 60Koud persen 32 15-25

Met rubber beklede productenCementeren 27 25-30*Dippen van chirurgische artikelen 24-27 25-30*Opslag voor de productie 16-24 40-50*Laboratorium (ASTM standaard) 23 50*

* Dauwpunt van lucht moet lager zijn dan verdampingspunt van solvent

** Bijna verzadigd

TheeVerpakken 18 65

TabakProductie van sigaren & sigaretten 21-24 55-65

Verzachten 32 85-88Strippen 24-29 70-75Verpakken & verzenden 23-24 65Filtertabak verpakken& bewaren 24 75

Vultabak opslaan& bereiden 25 70

Dekbladtabak opslaan& bewaren 24 75

Bibliotheken en museaArchiveren 13-18 35Kunst bewaren 16-22 50Opgezette dieren 4-10 50

CommunicatiecentraTelefoonaansluitingen 22-26 40-50Radio & TV studio's 23-26 30-40

Algemene commerciële & openbare gebouwen21-23 20-30

(zoals cafeteria, restaurantsluchthavengebouwen, kantoorgebouwen & bowling centers)

Ziekenhuizen & gezondheidscentraAlgemene klinische ruimten 22 30-60Chirurgische ruimtenOperatiezalen 20-24 50-60Verkoeverkamers 24 50-60GynaecologieGewone kinderkamers 24 30-60Speciale kinderkamers 24-27 30-60

Farmaceutische productenPoederopslag (voor productie) * *Opslag geproduceerd poeder& verpakkingsruimten 24 35

Maalderij 24 35Tabletten persen 24 35Tabletten coaten 24 35Bruistablettenen -poeders 24 20

Hypodermische tabletten 24 30Colloïden 24 30-50Hoestdrankjes 24 40Klierproducten 24 5-10Ampouleproductie 24 35-50Gelatinecapsules 24 35Opslaan van capsules 24 35Microanalyse 24 50Biologische productie 24 35Leverextracten 24 35Serums 24 50Dierenverblijf 24-27 50Verblijf voor kleine dieren 24-26 50

* opslaan in verzegelde plastic containers in verzegelde trommels.

Industrieel hygroscopisch materiaalSchuurmiddelenProductie 26 50

KeramiekVuurvast 43-66 50-90Boetseren 27 60-70Klei opslaan 16-27 35-65Decalcomanieproductie 24-27 48Decoratieruimte 24-27 48

GranenVerpakken 24-27 45-50

DistillerenOpslagGraan -14 35-40Vloeibare gist 0-1

Algemene productie 16-24 45-60Rijpen 18-22 50-60

Elektrische productenElektronica & X-stralen:Spoel- en transformatorwikkeling 22 15Halfgeleiders 20 40-50

Elektrische instrumenten:Productie & labo 21 50-55Thermostaat monteren& kaliberen 24 50-55

Hygrostaat monteren& kaliberen 24 50-55

Kleine mechanismen:Kleine tolerantie 22 40-45Meter samenbouw & test 24 60-63

FotografieFotostudioKleedkamer 22-23 40-50Studio (cameraruimte) 22-23 40-50Donkere kamer 21-22 45-55Donkere kamer - afdrukken 21-22 45-55Droogkamer 32-38 35-45Afwerking 22-24 40-55

Opslagruimtez/w film & papier 22-24 40-60kleurenfilm & -papier 4-10 40-50

Filmstudio 22 40-55

Controle statische elektriciteitTextiel, papier, controle van explosieven >55

Schone ruimten 45Gegevensverwerking 22 45-50

PapierverwerkingAfwerking 21-24 40-45Testlabo 23 50

samenvatting uit: ASHRAE Systems and Applications Handbook.



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Hoe psychrometrie helpt bij bevochtiging

Psychrometrie is het meten van thermodynamischeeigenschappen in vochtige lucht. Als probleemoplossend middeltoont psychrometrie duidelijk aan hoe wijzigingen inverwarming, koeling, bevochtiging en ontvochtiging deeigenschappen van vochtige lucht beïnvloeden.Psychrometrische gegevens zijn nodig om uiteenlopendeproblemen en processen i.v.m. luchtverdeling op te lossen.

De meeste complexe problemen in verband met verwarming,koeling en bevochtiging zijn een combinatie van relatiefeenvoudige problemen. De psychrometrische tabel geeft eengrafische illustratie van deze processen en toont duidelijk hoede wijzigingen de eigenschappen van vochtige luchtbeïnvloeden.

Eén van de redenen waarom psychrometrische gegevens zobelangrijk zijn, ziet men aan de manier waarop de meestenieuwe gebouwen (en veel oude gebouwen) worden verwarmd.De lagere kanaaltemperaturen (13°C en lager) die wordengebruikt in nieuwe gebouwen, maken een accurate regeling vande vochtigheid moeilijker. (omdat lagere kanaaltemperatureneen beperkte vochtopnamecapaciteit hebben. Het toevoegenvan vocht via de centrale airco moet het opnieuw verwarmenvan lucht compenseren voor de lucht het kanaal verlaat)

Voor dergelijke toepassingen moet soms een booster-bevochtiging worden toegepast in het betreffende kanaal nadatde eindtemperatuur (opnieuw verwarmd) is bereikt.

Om de typische voorwaarden van 21°C en 50% RV tebehouden, moet de vochtigheid in het kanaal erg hoog zijn(75% RV en hoger). Om te vermijden dat het kanaal wordtverzadigd, wordt een hygrostaat gebruikt, die in deze gevallende bevochtiger regelt. Deze hygrostaat zit dicht bij debevochtiger. Lucht is constant in beweging en moet dichtbijverzadiging worden geregeld. Daarom moet de uitvoerregelingvan de bevochtiger snel, accuraat en reproduceerbaar zijn.

2

4

6

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

0 30 40 50

0

5

15

20

30

20

30

40

50

60

70

80

90

100

60

70

80

90

100

110

120

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

0,94

0,90

0,88

0,86

0,84

0,82

0,80

0,78

10

8

30

5

15

10

20

25

30

10 20

8

8 8

10,0

5,0

4,0

3,02,5

2,0

1,0

0,0

-2,0

-5,0

1,0

0,80,7

0,6

0,5

0,4

0,3

0,20,1 0

-0,2

-0,5

-1,0-2,0-4,0

4,02,01,5

1,0

25°C (nattebol temperatuur)

10% (relatieve vochtigheid)

Verza

digin

gstem

perat

uur in °C

0,92 m³ (volum

e per kg droge lucht)

ENTHALPIE

VOCHTVERHOUDING=

∆h

∆W

VOELBARE WARMTE

TOTALE WARMTE=

∆h

∆W



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

De psychrometrische grafiek gebruiken

Een psychrometrische grafiek is een grafische voorstelling vande thermodynamische eigenschappen die van invloed zijn opvochtige lucht.

Deze bestaat uit 8 hoofdcomponenten:

1. Vochtverhoudingswaarden wordenverticaal aan de rechter marge getekenden gaan van 0 kg/kg droge luchtonderaan tot 0,03 kg/kg droge luchtbovenaan.

2. Enthalpie, of totale warmte, wordt vanlinksboven naar rechtsonder in schuinelijnen getekend met een interval van 10 kJ/kg droge lucht.

10

20

30

40

50

60

70

80

100

90

0 10 40 5020 30

60

70

80

90

100

120

110

0,030

0,028

0,026

0,024

0,022

0,020

0,018

0,016

0,014

0,012

0,010

0,008

0,006

0,004

0,002

0

3. Drogebol temperatuurlijnen wordenverticaal getekend met een interval van1°C.

4. Nattebol temperatuurlijnen zijn schuingetekend en zijn meestal parallel met deenthalpielijnen. Ze hebben een intervalvan 1°C.

5. Relatieve vochtigheid curves gaanvan links naar rechts met een interval van10%. Ze beginnen onderaan bij 10% eneindigen bovenaan met deverzadigingscurve (100%).

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

100%

5

10

15

20

25

30

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

6. Volume lijnen geven kubieke meter perkilogram droge lucht weer in intervallenvan 0,01 m³.

7. Twee-fase zone vermeldt een smalle,gerasterde zone links van desaturatiezone en geeft een mengsel vangecondenseerd water in evenwicht weer.

8. De gradenboog linksboven van degrafiek vermeldt twee schalen. Een isvoor de enthalpieverschilratio. De andereis voor de verhouding van voelbarewarmte en totale warmte. De gradenboogvermeldt de hoek van een lijn op degrafiek waarbij een proces volgt.

8

8 8

10,0

5,0

4,0

3,02,5

2,0

1,0

0,0

-2,0

-5,0

1,0

0,80,7

0,6

0,5

0,4

0,3

0,20,1 0

-0,2

-0,5

-1,0-2,0-4,0

4,02,01,5

1,0

0,90

0,94

0,86

0,820,78

0,84

0,89

0,92

0,80 ENTHALPIE

VOCHTVERHOUDING=

∆h

∆W

VOELBARE WARMTE

TOTALE WARMTE=

∆h

∆W

Verz

adigi

ngste

mpe

ratu

ur in

°C



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

A

DC

B

NC

EA

H

M

T T

A B C D

2

4

6

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

0 30

0

5

20

20

30

40

50

60

70

80

90

100

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

0,88

0,84

0,82

0,80

0,78

10

8

30

5

15

10

20

25

30

10 20

A

D

CB

2

4

6

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

0 30

0

5

20

20

30

40

50

60

70

80

90

100

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

0,88

0,84

0,82

0,80

0,78

10

8

30

5

15

10

20

25

30

10 20

A B C

D 300 - 360 cmMin.

TT

M

RA

NO

NC

H

H

Tabel 15-2. Systeem 2Droge t°

in °CNatte t°

in °CSpecif. Vol.

in m³/kgEnthalpie

in kJ/kg luchtRV

in %Vocht verhoud.

in g/kg lucht

90% recirculatieluchtA Situatie buitenB MengvoorwaardenC Opnieuw verwarmenD Bevochtiging

∆X (X2-X1)

0202222

-1,214,315,015,4

0,7780,8410,8470,847

7,540,042,043,0

80544850

3,07,7 (X1)

7,78,3 (X2)

0,6

Tabel 15-1. Systeem 1Droge t°

in °CNatte t°

in °CSpecif. Vol.

in m³/kgEnthalpie

in kJ/kg luchtRV

in %Vocht verhoud.

in g/kg lucht

100% buitenluchtA Situatie buitenB VoorverwarmenC Bevochtiging met stoomD Opnieuw verwarmen (eind)

∆X (X2-X1)

0131322

-1,26,012,015,4

0,7780,8160,8210,847

7,520,534,043,0

80328950

3,0 (X1)3,08,3

8,3 (X2)5,3

Glossarium van symbolenEA ..............UitblaasluchtE-P relais ..Elektro-pneumatisch relaisH................VochtigheidsregelaarM ...............DempermotorMA .............Gemengde lucht

NC...............Normaal geslotenNO ..............Normaal openOSA ............BuitenluchtRA...............RetourluchtT .................Temperatuurregelaar



15°C (natte temperatuur)



Verza

digin

gstem

perat

uur in °C

90% RV bovengrens kanaalVochtigheidsopnemer

Toevoerventilator

Uitlaat-ventilator EA rooster

100% OSA

Voorverwarming Naverwarming

Motor

Kanaalregelaar

0,86m

³ (volume per kg droge lucht)


Verza

digin

gstem

perat

uur in °C

90% RV bovengrens kanaalVochtigheidsopnemer

Vochtregeling ruimtemoduleert bevochtigerventiel

om RV van de ruimte te behouden

E-P relais blaast lucht uit vanbevochtigermembraan wanneer

ventilator uit is

Bevochtiger met stoomSpreidingsbuis met mantel

voor max. belasting

Ventilatorschakelaar voedtregelsysteem

Toevoerventilator

100% OSA

0,86m




Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Zo werken bevochtigers

Stoombevochtiging (isotherm)In tegenstelling tot andere bevochtigingsmethoden hebbenstoombevochtigers een minimale invloed op de drogebol (DB)temperatuur. Een stoombevochtiger geeft waterdamp af. Dezewaterdamp vereist geen extra warmte omdat deze gemengdwordt met de lucht en de relatieve vochtigheid verhoogt. Stoomis zuivere waterdamp van 100°C. Door deze hoge temperatuurkrijgt men de indruk dat stoom, wanneer deze in de lucht wordtafgegeven, de luchttemperatuur zal doen stijgen. Dit is eenmisvatting. Omdat de bevochtiger stoom afgeeft in de lucht,krijgt men een stoom/lucht-mengsel. In dit mengsel zal destoomtemperatuur snel afkoelen tot de luchttemperatuur.

De psychrometrische grafiek illustreert dat stoombevochtigingeen constant DB-proces is. Beginnend van een punt op eenwillekeurige DB-lijn genereert stoombevochtiging eenopwaartse verplaatsing langs de constante DB-lijn. Hetvoorbeeld illustreert dat 21°C DB constant is als we de RVverhogen van 30% tot 50%. Dit komt omdat de stoom de nodigewarmte (enthalpie) bevat om vocht toe te voegen zonder deDB-temperatuur te verhogen of te verlagen. Reële resultatendie gebruik maken van hoge-drukstoom of sterke RV-toename(meer dan 50%) verhogen de DB met 0,5°C tot 1°C.Daarom is er geen extra warmte of aircobelasting.

Bevochtigers met directe stoominjectieHet vaakst voorkomende type stoombevochtiger is debevochtiger met directe stoominjectie. Deze systemen vergenweinig onderhoud. De stoomtoevoer zelf dient alsreinigingssysteem om de systeemcomponenten vrij te houdenvan minerale afzettingen die uiteenlopende watersproeiers enverdampingspannen kunnen verstoppen.

Reactietijd en precisieregeling op de uitvoer zijn nog tweevoordelen van de directe stoombevochtiging. Omdat stoomkant-en-klare waterdamp is, moet deze alleen worden gemengdmet lucht om te voldoen aan de eisen van het systeem. Directestoombevochtigers kunnen bovendien de uitvoer meten metbehulp van een modulerend regelventiel. Wanneer het systeemreageert om het ventiel te regelen, kan het ventiel traploosworden ingesteld in iedere positie tussen gesloten en helemaalopen. Daardoor reageren directe stoombevochtigers sneller enpreciezer op een schommelende vraag.

De hoge temperaturen die inherent zijn aan stoombevochtiging,zorgen voor een vrijwel steriel medium. Wanneer hettoevoerwater van de boiler van goede kwaliteit is en er geencondensatie, druppelen of spatten in het kanaal is, wordengeen bacteriën of geuren met de stoombevochtiging verspreid.

Bij een correct geïnstalleerd stoomsysteem komt corrosiezelden voor. Kalk en afzettingen - gevormd in de unit ofaangevoerd via het invoersysteem - worden via de condenspotafgevoerd uit de bevochtiger.

Stoom-naar-stoom bevochtigersStoom-naar-stoom bevochtigers maken gebruik van eenwarmtewisselaar en de warmte van de behandelde stoom omvoor de bevochtiging secundaire stoom te creëren vanonbehandeld water. De secundaire stoom heeft typischatmosferische druk, waardoor de plaatsing van de toestellenbelangrijk is.

Het onderhoud van stoom-naar-stoom bevochtigers hangt afvan de waterkwaliteit. Onzuiverheden, zoals calcium,magnesium en ijzer, kunnen worden afgezet als kalk, waardoorregelmatig reinigen nodig is. Dergelijke systemen reagerentrager op de regeling dan systemen met directe stoom omdatmeer tijd nodig is om het water te koken.

50%

30%

Directe stoombevochtiging Stoom-naar-stoom bevochtigingFiguur 16-1. Type afscheider Figuur 16-2. Type paneel Figuur 16-3.

21°C DB

LUCHTSTROOM

Afvoer

Doorsnede van spreidingsbuis

Behandelde stoom

Afvoer



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Elektrische stoombevochtigers (elektrode)Elektrische stoombevochtigers worden gebruikt wanneer ergeen stoombron beschikbaar is. Elektriciteit en water genererenstoom bij atmosferische druk. Elektroden voeren elektrischestroom door het water om zo een proportionele uitvoer tecreëren. Wanneer zuiver gedemineraliseerd, gede-ioniseerd ofgedistilleerd water wordt gebruikt, is er meestal onvoldoendegeleiding voor de elektroden.

De waterkwaliteit beïnvloedt de werking en het onderhoud vanelektrodenbevochtigers. Bij het gebruik van hard water moetmen vaker reinigen en zuiver onthard water kan de levensduurvan de elektroden verkorten. Een diagnose met behulp vanmicroprocessoren helpt bij het oplossen van problemen.

Elektroden kunnen eenvoudig worden aangepast aanverschillende regelsignalen en leveren een vollediggemoduleerde output. Maar de noodzaak om water te kokenbetekent dat de regeling niet kan worden vergeleken metdirecte-injectiesystemen.

Elektrische stoombevochtigers (weerstand)Dit type elektrische bevochtiger maakt typisch gebruik vanverwarmingsweerstanden die worden ondergedompeld om hetwater te koken. Omdat de stroom niet door het water wordtgevoerd, is de geleidbaarheid van het water niet belangrijk.Door het ionenbed kan de bevochtiger verschillendewaterkwaliteiten aan. Deze units gebruiken ionenbedden metvezels die de vaste stoffen in het water aantrekken wanneer detemperatuur stijgt, zodat een minimum aan vaste stoffen wordtopgebouwd in de bevochtiger. De waterkwaliteit heeft geeninvloed op de werking. Het onderhoud is meestal beperkt tot hetvervangen van de ionenbedelementen.

Bevochtigers met ionenbedden kunnen worden aangepast aanverschillende regelsignalen en leveren een vollediggemoduleerde output. De regeling wordt beïnvloed door denoodzaak het water te koken.

Stoombevochtigers met gasIn stoombevochtigers met gas wordt aardgas of propaangecombineerd met verbrandingslucht en daarna naar eengasbrander geleid. De verbrandingswarmte wordt via eenwarmtewisselaar door het water gevoerd, waardooratmosferische stoom voor de bevochtiging wordt gecreëerd.Verbrandingsgassen moeten correct worden afgevoerd. Desamenstelling van de brandstof, de kwaliteit van deverbrandingslucht en een goede ontluchting kunnen de werkingbeïnvloeden.

De waterkwaliteit heeft ook invloed op de werking en hetonderhoud van stoombevochtigers met gas. Gasbevochtigersmet ionenbedden gebruiken ionenbedelementen met vezels diede vaste stoffen in het water aantrekken wanneer detemperatuur stijgt, zodat een minimum aan vaste stoffen wordtopgebouwd in de bevochtiger. Daarom heeft de waterkwaliteitgeen invloed op de werking. Het onderhoud is meestal beperkttot het vervangen van de ionenbedelementen.

Gasbevochtigers met ionenbedden kunnen worden aangepastaan verschillende regelsignalen en leveren een gemoduleerdeoutput. De regeling van de kamer-RV wordt echter beïnvloeddoor de noodzaak om het water te koken en door de beperkingendie inherent zijn aan gasventiel- en -brandertechnologie.

Vernevelingssystemen (adiabatisch)Vernevelingssystemen gebruiken perslucht om water teverstuiven en een stroom microscopisch kleine waterdeeltjes tecreëren die eruit ziet als nevel. Om te kunnen verdampen heeftwater circa 2300 kJ/kg nodig. De waterdeeltjes worden snelvan vloeibaar naar gas omgezet omdat ze de warmte van deomgevingslucht of luchtstroom opnemen. Correct ontworpenvernevelingssystemen hebben voldoende warmte in de luchtzodat het water kan verdampen. Hierdoor wordt "neerslag" vanwater op oppervlakken vermeden, wat anders zou kunnenleiden tot bedienings- en gezondheidsproblemen.

Vernevelingssystemen bevatten vrijwel geenverdampingswarmte die nodig is om de RV te verhogen tot degewenste waarde. Daarom is bevochtiging metvernevelingssystemen een vrijwel constant enthalpieproces.Zoals het psychrometrisch voorbeeld aantoont, verandert deDB-temperatuur wanneer de RV van 30% tot 50% wordtverhoogd. Deze verdampingskoeling kan energievoordelenopleveren voor systemen met een erg hoge internewarmtebelasting.

In tegenstelling tot talrijke adiabatische bevochtigers kunnencorrect ontworpen vernevelingssystemen perslucht enwaterdruk moduleren om zo een gemoduleerde output tegeven. Hoewel tijd en afstand (in eenluchtbehandelingssysteem) nodig zijn voor het verdampen,reageren deze systemen direct. Een hogeverdampingsefficiëntie garandeert maximale systeemprestaties.

Een wateranalyse wordt aanbevolen alvorensvernevelingssystemen worden gebruikt wanneer omgekeerdeosmose (RO) of gede-ioniseerd water (DI) niet beschikbaar is.

Elektrische stoombevochtiging met ionenbed Gassysteem met ionenbedFiguur 17-1. Figuur 17-2.



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Zo werken bevochtigers (vervolg)

KostenvergelijkingOm de kosten voor een bevochtigingssysteem correct tevergelijken moet men rekening houden met de installatiekosten,bedieningskosten, onderhoudskosten en initiële kosten. Detotale bevochtigingskosten liggen typisch veel lager danverwarmings- of koelingskosten.

De initiële kosten hangen vanzelfsprekend af van de groottevan de unit. Wanneer men kijkt op basis van de capaciteit, zijnunits met een grotere capaciteit het goedkoopst, ongeacht hettype bevochtiger: een bevochtiger met een capaciteit van 500 kg bevochtiging per uur is goedkoper dan twee 250 kg/uunits van hetzelfde type.

Directe-stoombevochtigers leveren de hoogste capaciteit perinitiële kost; vernevelingssystemen en gasbevochtigers zijn hetminst economisch (initiële kosten) wanneer de capaciteit hogermoet zijn dan 45 kg/u.

De installatiekosten voor de verschillende types kunnen nietaccuraat worden geformuleerd, omdat de beschikbaarheid van

water, stoom en elektriciteit voor de bevochtigers sterk varieertvan installatie tot installatie. De bedieningskosten zijn laag voordirecte stoom en iets hoger voor stoom-naar-stoom. Ook voorvernevelingssystemen en gassystemen (ionenbed) liggen debedieningskosten laag. De energiekosten liggen hoger voorelektrische bevochtigers.

Directe-stoombevochtigers hebben de laagsteonderhoudskosten, gevolgd door vernevelingssystemen.Elektrische bevochtigers en gasbevochtigers met ionenbed zijnspecifiek ontworpen voor een minimaal onderhoud enverschillende waterkwaliteiten. De onderhoudskosten voorandere types kunnen sterk uiteenlopen, afhankelijk van dewaterkwaliteit en de toepassingen.

Dit zijn de basisgegevens waarmee men rekening dient tehouden bij de keuze van een bevochtigingssysteem. Tabel 19-1,pagina 19 geeft een overzicht van de mogelijkheden van iedertype bevochtiger.

Figuur 18-1.

50%

30%

Figuur 18-2. Vernevelkop

A

DC

B

NC

H

M

T T T

AB C D

2

4

6

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

0 30

0

5

20

20

30

40

50

60

70

80

90

100

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

0,88

0,84

0,82

0,80

0,78

10

8

30

5

15

10

20

25

30

10 20

Tabel 18-1. Systeem 3Drogebol t° in °C

Nattebol t° in °C

Specif. Vol.in m³/kg

Enthalpiein kJ/kg lucht

RVin %

Vocht verhoud.in g/kg lucht

A Situatie buitenB VoorverwarmenC Bevochtiging met

onverwarmd recycled water*D Opnieuw verwarmen

∆X (X2-X1)* veronderstelde efficiëntie van 80%

027,014,5

22,0

-1,212,312,3

15,4

0,7780,8540,825

0,847

7,535,035,0

43,0

801380

50

3,03,0 (X1)8,3 (X2)

8,35,3



21°C DB

Perslucht

Nevelpartikels

Water

ENTHALPIE



Verza

digin

gstem

perat

uur in °C

Uitlaat-ventilator

Kanaalregelaar

100% OSA

Voorverwarming NaverwarmingMotor

Toevoerventilator

0,86m




Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Aanbevolen toepassingenStoom: Aanbevolen voor vrijwel alle commerciële, institutioneleen industriële toepassingen. Wanneer er geen stoom beschikbaaris, kan een behoefte aan lage capaciteit (tot 90 kg/u) wordeningevuld met een onafhankelijke ionenbed stoomgenerator. Vooreen grotere capaciteit zijn stoombevochtigers met een centraalsysteem het meest efficiënt en economisch. Stoom dient metvoorbehoud te worden gespecificeerd wanneer bevochtigingwordt gebruikt in kleine, afgesloten ruimten om grotehoeveelheden vocht toe te voegen aan hygroscopischematerialen. U neemt best contact op met de Armstrongvertegenwoordiger voor dergelijke toepassingen.

Vernevelingssystemen: Correct ontworpen perslucht/waterver-nevelingssystemen die worden gebruikt met een omgekeerdeosmose (RO) of gede-ioniseerd water (DI) vermijden problemenm.b.t. gezondheid, vorming van algen of bacteriën, geuren ofkalk. Het potentiële energievoordeel van vernevelingssystemenmoet worden onderzocht voor iedere toepassing die meer dan230 kg/u vereist en waar geen stoom beschikbaar is of waarverdampingskoeling een voordeel is, zoals lucht-economisers ofinstallaties met een erg hoge interne warmtebelasting.

Samenvatting: Het is duidelijk dat stoom het beste natuurlijkemedium is voor bevochtiging. Het levert kant-en-klare damp die isgeproduceerd in de best denkbare verdamper: de boiler. Er wordtgeen mineraal stof afgezet. Omdat er geen vocht aanwezig is,creëert stoom geen gezondheidsproblemen, worden er geenalgen of bacteriën gevormd, wordt geen geur verspreid en is ergeen corrosie of minerale kalkafzetting.

In het licht van deze voordelen specificeren ingenieursstoomboilers en -generatoren alleen voor bevochtiging wanneerhet te bevochtigen gebouw geen stoomtoevoer heeft. Deminimale bevochtigingsbelasting waarbij deze oplossingeconomisch haalbaar is, ligt rond 90 kg/u. De capaciteit van destoomgenerator wordt meestal 50% groter gespecificeerd dan demaximale bevochtigingsbelasting, afhankelijk van de leidingen enhet aantal bevochtigers en spreidingsbuizen die moeten wordenverwarmd. Een typisch ontwerp voor bevochtigingsinstallaties metboiler ziet u in figuur 19-1.

Tabel 19-1. Vergelijking van bevochtigingsmethoden

Directe stoom Stoom-naar-stoom Elektrische stoom IonenbedElektrische stoom

IonenbedStoom met gas Vernevelingssystemen

Effect op temperatuur Virtueel geen verandering Substantiëletemperatuurdaling

Unitcapaciteit per unitformaat Klein tot erg groot Klein Klein tot medium Klein tot medium Klein tot medium Klein tot erg grootDampkwaliteit Uitstekend Goed Goed Goed Goed MiddelmatigReactie op regeling Direct Traag Bevredigend Bevredigend Bevredigend DirectControle van output Goed tot uitstekend Onder gemiddelde Middelmatig Middelmatig Onder gemiddelde Goed tot uitstekend

Gezondheid/corrosie Steriel medium; vrijvan corrosie

Bacteriën kunnenaanwezig zijn

Geprogrammeerd omgeen bacteriën te creëren



Ontworpen om geenbacteriën te creëren

Onderhoudsfrequentie Jaarlijks Maandelijks Maandelijks tottrimesterieel

Trimesterieel tothalfjaarlijks Trimesterieel Jaarlijks

Moeilijkheidsgraad onderhoud Laag Hoog medium Laag medium Laag

Kosten: Prijs(per capaciteitseenheid) Laag Hoog medium medium Hoog medium

Installatie Hangt af van beschikbaarheid van stoom, water, gas, elektriciteit, enz.Bediening Laag Laag medium medium Laag LaagOnderhoud Laag Hoog Hoog Laag tot middelmatig Laag tot middelmatig Laag

Figuur 19-1. Typisch ontwerp voor bevochtigingsinstallatie met boilerOntwerprichtlijnen- boiler-bevochtiger combinaties

1. Het bruto opbrengstvermogen vande boiler moet minstens 1,5 x detotale bevochtigingsbelasting zijn.

2. Waterontharders moeten wordengebruikt op het voedingswater vande boiler.

3. Een condensaatretoursysteem isniet nodig (tenzij deomstandigheden dit vereisen).

4. De boilerdruk moet 1 barg ofminder zijn.

5. Een automatisch spuisysteem isaanbevolen.

6. Alle stoomtoevoerleidingen moetenworden geïsoleerd.

Niveauregeling &laagwater afsluitklep

Automatischspui-systeem

Stoomgenerator

Autom. vulventiel

Naar afvoer

Naar afvoer

Condens-pot

Filter

Stoombevochtiger

Naar extrabevochtigers

Veiligheidsventiel



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Overwegingen bij het selecteren van stoombevochtigers

Stoombevochtigers met elektriciteit of gasWanneer geen stoom beschikbaar is, kunnen onafhankelijkebevochtigers met elektriciteit of gas worden gebruikt wanneereen lage capaciteit is vereist. De belangrijkste overweging bijhet selecteren van dit type bevochtiger is de mogelijkheid om tefunctioneren met een uiteenlopende waterkwaliteit.Bevochtigers met "ionic bed" technologie worden vaakgeselecteerd voor dergelijke toepassingen.

Bevochtigers met directe stoominjectieDrie prestatiekenmerken moeten worden geëvalueerd om tebegrijpen welke voordelen stoom biedt m.b.t. anderebevochtigingsmedia:

� Behandeling� Regeling� Verspreiding

De bevochtiger moet de stoom behandelen, zodat dezehelemaal droog en bijna vrij van vuildeeltjes is. Het systeemmoet direct reageren op de signalen van de regeling en destoomdosering moet precies zijn. De stoom moet zo uniformmogelijk in de lucht worden verspreid. Slechte prestaties vooreen van deze factoren betekenen dat de bevochtiger niet zalvoldoen aan de basisvereisten voor de bevochtiging.

Stoombevochtigers met directe injectie zijn verkrijgbaar in driebasistypes: speciaal ontworpen stoompanelen, stoompotten ende stoomafscheider.

Speciaal ontworpen stoompaneelsystemen gebruikengeavanceerde technologieën voor unieke toepassingen waarbijhet zichtbare mengtraject van essentieel belang is.

Stoompotbevochtigers krijgen de stoom via de zijkant van depot, zodat het condensaat in theorie onder invloed van dezwaartekracht in de stoompot valt. In de praktijk gaat een grootdeel van het vocht in de stoom naar de luchtstroom en is destoom zelf slecht verspreid.

De stoomafscheider is een geavanceerd toestel dat, mits eengoed ontwerp, voldoet aan essentiële prestatiecriteria.

Figuur 20-1. Stoompaneelbevochtiger Figuur 20-3. Stoombevochtiger met afscheider

Figuur 20-2. Potstoombevochtiger

OPMERKING: Condensaat kan niet worden opgevoerd of afgevoerd naar de drukretour.

Afvoer

Afvoer

Condensaat omlaag

STOOM BIJ TOEVOERDRUK

LEGENDE:

STOOM BIJATMOSFERISCHE DRUK

CONDENSAAT

Pneu-matischeofelektrischeaandrijving

Spreidingsbuis metstoommantel

Droogkamer

Afscheider-ruimte

Omgekeerde-emmerCondenspot

85 mm/m verval25 mmluchtspleet

KastLuchtstroom

Ontwateringsleiding

Filter

Van boiler

Van boilerregelventiel

F&T pot

Stoom in

Stoom in

Luchtstroom

Bovenaanzicht

Zijaanzicht

Kanaal

Afvoer

Luchtstroom Kanaal

F&T pot

Integraalregelplug



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

StoombehandelingWanneer stoom door de toevoerleidingen wordt gevoerd,kunnen kalk en sediment in de stroom worden meegevoerd -om grotere vuildelen te verwijderen is een Y-filter nodig. Decondensatie die optreedt in de toevoerleidingen zorgt ervoor datdruppeltjes of zelfs condensaat in de bevochtiger wordengebracht.

In de bevochtiger zijn verschillende stappen nodig om teverhinderen dat vocht en vuildeeltjes samen met debevochtigingsstoom worden afgevoerd.

De afscheiderruimte in de bevochtiger levert het volume datnodig is voor een optimale snelheidsvermindering en eenmaximale afscheiding van stoom en condensaat. Voldoendeafgescheiden condensaat draagt een groot deel van demicropartikels die via de condenspot worden afgevoerd.

Stoom van de afscheiderruimte kan nog steeds vloeibare mistbevatten die moet worden verwijderd. Bevochtigers die zijnuitgerust met een interne droogkamer die wordt omhuld door destoom in de afscheiderruimte, kunnen resterende waterdruppelsefficiënt opnieuw verdampen voor de stoom wordt afgevoerd.Ook het regelventiel moet een geheel vormen met debevochtiger. Zowel de bevochtiger als de spreidingsbuis moetenomhuld zijn door stoom op aanvoerdruk en aanvoertemperatuurom te voorkomen dat condensatie optreedt wanneer de stoomwordt afgevoerd.

Alleen een correct ontworpen bevochtiger geschikt voor hetbehandelen van stoom garandeert een gezonde en schoneatmosfeer. Deze richtlijnen dragen bij tot een beter comfort enzorgen ervoor dat de bevochtiger voldoet aan de fysieke eisenvan het systeem.

Controle van de stoomdoseringIn de meeste toepassingen werken bevochtigers continu op eenfractie van hun maximale capaciteit.

De regeling moet zorgen voor een directe reactie en eenprecieze modulatie om de vereiste relatieve vochtigheidaccuraat te houden. Bij een slecht werkende regeling kan hetmoeilijk zijn om de gewenste vochtigheid te behouden. Dit kanleiden tot overbelasting van de kanalen met vocht envochtplekken.

Twee ontwerpfactoren hebben invloed op de mogelijkeaccuraatheid van de bevochtigerregeling - het meetventielen de aandrijving die het ventiel positioneert.

Een precieze stoomregeling is mogelijk met een ventiel datspecifiek is ontworpen om stoom toe te voegen aan lucht.Parabolische regelpluggen blijken hiervoor het best tepresteren. Ze maken een langere slag mogelijk danvergelijkbare industriële ventielen. De plug zit normaal in dezitting, ook wanneer het ventiel "helemaal open" is. Hierdoor iseen volledige en accurate modulatie van de stoom mogelijkover de hele slag van de klep.

Grafiek 21-1. Gewenste gewijzigde lineaire karakteristiek voorventielen met modulerende regeling. De wijziging van echtlineaire kenmerken zorgt voor een preciezere regeling wanneerde capaciteitseisen erg laag zijn en de klep net boven de zittingkomt.

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

00 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Figuur 21-1. Parabolische regelplug

3/8"

3/8" 3/8" 3/8"

5/16" 7/32"

PROCENT VAN DE VOLLE SLAG

PROC

ENT

VAN

DE V

OLLE

CAP

ACIT

EIT

19 mmSlag



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Overwegingen bij het selecteren van stoombevochtigers(vervolg)

Het regelventielDe parabolische plug zorgt ook voor een uitzonderlijk hogeregelbaarheid. De regelbaarheid is de verhouding tussen demaximaal regelbare stroom en de minimaal regelbare stroomdoor de klep. Hoe hoger de regelbaarheid van een klep, hoeaccurater de regeling van de stroom. De regelbaarheid van deparabolische pluggen die worden gebruikt in Armstrong Serie9000 bevochtiger - zie tabel 22-1 - zijn typisch voor deverhoudingen die mogelijk zijn met dit type klep.

De aandrijving is een andere belangrijke component bijvochtregeling. Er zijn verschillende types verkrijgbaar voor deverschillende soorten systemen. De aandrijving moet de klep ineen bijna identieke positie t.o.v. de zitting kunnen plaatsen bijde openings- en sluitslag. Dit is van essentieel belang voor hetconsistent en accuraat meten van de stoom die door debevochtiger wordt afgevoerd.

Door hun ontwerp leveren modulatie-aandrijvingen metelektromotor zuiver lineaire positioneringskenmerken bij zowelhet openen als het sluiten. Pneumatische aandrijvingen kunneneventueel de precieze positionering niet leveren die nodig isvoor een accurate regeling. Pneumatische aandrijvingen metrolmembraan zijn aanbevolen wanneer ze voldoen aan dezecriteria:

1. Groot membraan - 72 cm² of meer - voor voldoendelichtkracht. Hierdoor kan een veer worden gebruikt die zwaargenoeg is om zowel het hysteresis-effect als hetstroomsnelheidseffect te stabiliseren bij het positioneren vande klepsteel tegenover de luchtdruk naar de aandrijving.

2. Het materiaal van het diafragma moet goed zijn bestandtegen slijtage of verzwakking door het continu schakelen.

3. Slag van de aandrijving lang genoeg (samen met het plug-en zittingontwerp van de klep) voor een uitstekenderegelbaarheid.

Alle modulerende aandrijvingen, zowel elektrisch alspneumatisch, moeten zijn voorzien van een veer. Dit is nodigom de klep te kunnen sluiten wanneer de stroom of lucht naarde unit is onderbroken.

Voor industriële toepassingen in de fabriek en voor erg beperktekanaaltoepassingen kan een aandrijving met elektromagneetworden gebruikt voor het aan/uitschakelen. Dit type aandrijvingmag zonder gedetailleerde analyse van het systeem nietworden gespecificeerd voor kanaaltoepassingen.

Grafiek 22-1. Gewenste bedrijfskarakteristiek voorpneumatische aandrijvingenDe positie van de klep is bij het openen en sluiten bijna identiekvoor iedere gegeven druk op de aandrijving.

0,60

0,68

0,75

10090807060504030201000,30

0,35

0,40

0,45

0,55

Tabel 22-1. Regelbaarheid in stoombevochtigersKlepformaat Regelbaarheid

EquivalentDiameter

StroomverhoudingMax:Min

Minimum stroom als% van maximum

1 1/2"1 1/4"1 1/8"

1"7/8"3/4"5/8"9/16"1/2"

15/32"7/16"13/32"3/8"

11/32"5/16"9/32"1/4"7/32"3/16"5/32"1/8"7/64"3/32"5/64"1/16"

63:169:161:153:144:133:1123:1105:197:185:175:164:170:159:149:140:131:124:118:159:137:128:121:115:110:1

1,61,41,61,92,33,00,80,91,01,21,31,61,41,72,02,53,24,25,61,72,73,54,86,910,0 PROCENT VAN DE VOLLE SLAG

OPENINGSSLAGSLUITSLAG

REGE

LING

LUC

HTDR

UK N

AAR

AAND

RIJV

ING

- BAR

G



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

GeluidNaast deze cruciale kenmerken is geluid een belangrijke factorbij het selecteren van stoombevochtigers voor ruimten waarstilte belangrijk of wenselijk is, zoals ziekenhuizen,kantoorgebouwen, scholen, enz.

StoomspreidingDe derde essentiële factor voor een goede bevochtiger is despreiding. De stoom moet zo uniform mogelijk in de luchtworden verspreid om zo de snelst mogelijke absorptie mogelijkte maken zonder overbevochtiging, condensatie endruppelvorming te creëren.

In normale kanalen levert een enkele spreidingsbuis -geïnstalleerd in de lengte - een goede spreiding van de stoom.In grote kanalen of kamers kan het nodig zijn het afvoerpatroonte verbreden om zo de gewenste spreiding te krijgen. Hierbij zijndan meerdere spreidingsbuizen voor één of meerderebevochtigers nodig.

De bevochtiging van industriële ruimten zonder centraleluchtbehandeling wordt meestal bereikt met bevochtigers die destoom direct in de atmosfeer blazen. Er zijn twee manieren omstoom en lucht correct te mengen. Op de bevochtiger kan eenventilator worden gemonteerd of een luchtverhitter kan zodanigworden geplaatst om de waterdamp te absorberen en teverspreiden.

Figuur 23-2. Enkele spreidingsbuis in een normaal kanaal Figuur 23-3. Meerdere spreidingsbuizen in een groot kanaalof systeem

Opmerking: Zie pagina 26 voor het monteren van meerderespreidingsbuizen.

Figuur 23-4. Het geluid van ontsnappende stoom wordtgegenereerd aan het regelventiel. Dempmateriaal rond hetventiel is nodig om het geluid te dempen.

Figuur 23-1. Ruimtebevochtiger voor directe inblaas in dete bevochtigen ruimte

MagneetVentiel

Stoom uit

Blokkerings-thermostaat

Condenspot

Spreidingsbuis

Doorsnede kanaal

Spreidingsbuis

Doorsnede kanaal

Demp-medium

Afvoer

Inlaat

Filter



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Fundamentele toepassingsprincipes

Om het gewenste resultaat te bekomen moet men rekeninghouden met verschillende basisprincipes voor het toepassenvan stoombevochtigingstoestellen.

Opname van stoom in luchtkanalen is een van deze factoren. Inhet stoombevochtigingsproces wordt zuivere waterdamp van100°C gemengd met koudere lucht. Het mengen van hetestoom met koudere lucht resulteert in warmteoverdracht.Telkens wanneer warmte van de stoom wordt overgedragen, iser condensatie. Deze condensatie wordt zichtbare dampgenoemd. Wanneer de stoom wordt afgegeven door eenspreidingsbuis in een luchtkanaal, verandert het vlug van eenonzichtbaar gas in zichtbare waterdruppeltjes. Vervolgens wordthet verspreid en wordt dan weer onzichtbaar.

Zichtbare damp duidt op oververzadiging waar onzichtbarestoom condenseert tot waterdruppeltjes Wanneer condensatieoptreedt, geeft de stoom zijn latente verdampingswarmte (circa2320 kJ/kg damp) af aan de kanaallucht. Wanneer de dampvolledig is gemengd met de lucht, wordt de voordien afgegevenwarmte opnieuw geabsorbeerd en wordt de zichtbare dampweer omgezet in onzichtbaar gas, zonder een wijziging van deDB-temperatuur. (zie figuur 24-2).

De absorptie van stoom in luchtkanalen is een erg belangrijkefactor voor een juiste plaatsing van temperatuur- ofvochtregelaars. Een regelaar die in of naast de zichtbarestoompluim is geplaatst, geeft inaccurate resultaten door deverzadigde-luchtzakken. Bij typische kanalen moeten alleregelaars minstens 300 tot 360 cm achter een spreidingsbuiszijn geplaatst. De volgende systeemeigenschappen hebbenechter invloed op de zichtbare stoompluim en moeten dusworden overwogen bij het plaatsen van een regelaar:

1. Hoogte/lengteverhouding van het kanaal. De verhoudingvan de hoogte en lengte van een kanaal is een factor die dezichtbare stoompluim beïnvloedt. Figuur 24-1 geeft tweekanalen weer met een identieke diameter, maar metverschillende lengteverhoudingen. De luchtsnelheid,temperatuur, RV en distributie van de spreidingsbuizen zijnidentiek. In het grotere kanaal is de spreidingsbuis korter enkomt de stoom in contact met een veel kleiner percentagekanaallucht. Daardoor wordt een langere zichtbarestoompluim veroorzaakt.

2. Kanaalluchttemperatuur. De temperatuur van deluchtstroom in het kanaal heeft ook invloed op de lengte vande zichtbare stoompluim. Warmere lucht zorgt voor eenkorter mengtraject, zoals getoond in figuur 25-2, pagina 25.Alle andere voorwaarden zijn gelijk.

3. Geïsoleerde spreidingsbuizen. Stoombevochtiging is eenisotherm proces. Verschillende kJ aan energie worden aande luchtstroom overgedragen wanneer menspreidingsbuizen met een stoommantel gebruikt. Typischresulteert dit in een temperatuurstijging van minder dan 1°C.Het gebruik van geïsoleerde spreidingsbuizen met mantelvermindert deze warmteoverdracht voor temperatuurkritieketoepassingen.

Wanneer geïsoleerde spreidingsbuizen niet kunnen wordenvermeden, moet men bij de installatie van dezespreidingsbuizen rekening houden met een aantal factoren.Een typische installatie van een spreidingsbuis metstoommantel vereist dat de stoom tegen de richting van deluchtstroming wordt geïnjecteerd. Wanneer geïsoleerdespreidingsbuizen worden gebruikt, moeten ze wordengeïnstalleerd met stoom die wordt geïnjecteerd met derichting van de luchtstroming mee. Hierdoor wordtgegarandeerd dat vocht niet accumuleert op de koeleoppervlakken van de isolatiemantel. Wanneer despreidingsbuizen op deze manier worden geïnstalleerd, gaatde extra turbulentie van de lucht die rond de standaardspreidingsbuis met stoommantel stroomt, verloren. Dat zorgtvoor een langere zichtbare condensatiestreep. Figuur 25-1toont de goede installatie en de invloed op het zichtbaremengtraject.

4. Snelheid van de kanaallucht. Wanneer de snelheid van dekanaallucht toeneemt, wordt het zichtbare damppatroonlanger. Figuur 25-4 toont twee luchtkanalen met resp. eenluchtsnelheid van 2,5 m/s en 10 m/s. De anderevoorwaarden zijn identiek: temperatuur, vochtigheid van dekanaallucht, kanaalafmetingen en de hoeveelheid stoom diewordt afgegeven door identieke spreidingsbuizen. De lengtevan het zichtbare mengtraject is ongeveer proportioneel metde snelheid van de lucht in het kanaal.

Figuur 24-2. Typische schommelingen inde droge (voelbare) temperatuur in eenkanaal naast de spreidingsbuis van debevochtiger. Wanneer de latenteverdampingswarmte wordt afgegeven,stijgt de temperatuur (in of naast dezichtbare damp kan deze stijging 10 °Ctot 15 °C bedragen). Wanneer dezichtbare damp wordt gemengd enopnieuw verdampt in de luchtstroom, isde verdampingswarmte opnieuwgeabsorbeerd en is de temperatuur vande kanaallucht terug op het vorige peil.

Figuur 24-1.

Zichtbare damp

Zichtbaredamp

16°C16°C

Bevochtiger Regelaar

300 tot 360 cm

Afgegevenwarmte

Opnieuwgeabsorbeerdewarmte

Zichtbare damp

Luchtstroom

Doorsnede kanaal

Doorsnede kanaal

Damp raakt 75% van kanaallucht

Damp raakt 25% van kanaallucht



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

5. Aantal spreidingsbuizen in het kanaal.In een groot kanaal, waarvoor de stoomcapaciteit van tweebevochtigers nodig is, bereikt men een beterestoomdistributie wanneer men twee spreidingsbuizen dwarsop het kanaal en verticaal geplaatst gebruikt om het kanaalin 3 gelijke delen te verdelen. Hetzelfde effect bereikt mendoor meerdere spreidingsbuizen van 1 bevochtiger tegebruiken die voldoende capaciteit heeft om te voldoen aande vereisten. Wanneer een hoeveelheid stoom wordtverdeeld over verschillende spreidingsbuizen, is dehoeveelheid stoom die door iedere buis wordt afgegevenkleiner en komt meer kanaallucht in contact met de damp.Dit effect wordt getoond in figuur 25-5.

6. RV van de kanaallucht. Relatieve vochtigheid in het kanaalbeïnvloedt eveneens het zichtbare mengtraject. Hoe groterde relatieve vochtigheid achter de distributie van debevochtiger, hoe langer het zichtbare mengtraject. Hoe meerde condities in het kanaal de verzadiging benaderen, hoelanger het mengtraject is. De RV van de kanaallucht kanechter worden geregeld met een bovengrenshygrostaat,zoals getoond in figuur 27-2, pagina 27.

Omdat het gebruik van meerdere spreidingsbuizen de lengtevan de zichtbare pluim vermindert, moet het gebruik ervanworden overwogen wanneer een van deze situaties zichvoordoet op de plaats van de bevochtiger:

A. Kanaalluchttemperatuur onder 13°C of relatieve vochtigheidboven 80%.

B. Snelheid van de kanaallucht groter dan 4 m/s.C. "Finale" of "hoogefficiënte" filters op minder dan 300 cm

achter de bevochtiger.

D. Hoogte van de kanaaldoorsnede groter dan 900 mm.E. Zichtbare damp slaat neer op spoelen, ventilatoren,

dempers, filters (niet eindfilters), schoepen, enz. achter debevochtiger.

Met figuur 26-1 bepaalt u hoeveel spreidingsbuizen nodig zijnom de gewenste menglengte te krijgen. Voorbeeld:

- Luchttemperatuur: 13°C- RV: 80%- Luchtsnelheid: 2 m/s- Vereist mengtraject: 1 meter- Stoombelasting: 300 kg/u- AHU afmetingen: 2 750 mm x 2 750 mm

De grafiek toont aan dat 0,3 meter spreidingsbuis maximum 7,2 kg/u stoom afvoert wanneer een mengtraject van 1 meter isvereist. Dit betekent dat wanneer een mengtraject van 1 mmoet worden behouden, de totale spreidingslengte minstensdeze waarde moet hebben: (300 : 7,2) . 0,3 = 12,5 meter

Voor wat de AHU-afmetingen betreft, kan een spreidingsbuisvan maximaal 2,7 meter lang worden geïnstalleerd. In dat gevalbedraagt het aantal spreidingsbuizen: 12,5 : 2,7 = 4,6 = 5spreidingsbuizen.

Aan de hand van deze berekeningen kunnen we bepalen dat inbovenstaand voorbeeld 5 spreidingsbuizen met een lengte van2,7 m nodig zijn om 300 kg stoom in te brengen en te mengenmet de lucht binnen 1 meter achter de bevochtiger.

Figuur 25-1. Standaard spreidingsbuis met mantel Figuur 25-2. Geïsoleerde spreidingsbuis met mantel

Figuur 25-3. Figuur 25-4. Figuur 25-5.

Zichtbare damp

Luchtstroom

Zichtbare damp

Luchtstroom

Zichtbare damp

Luchtstroom

Kanaallucht 24°C

Zichtbare damp

Kanaallucht 13°C

Zichtbaredamp

Luchtstroom 10 m/s

Zichtbare damp

Luchtstroom

Luchtstroom 2,5 m/s



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Fundamentele toepassingsprincipes (vervolg)

Tabel 26-1 en figuur 26-2 tonen een typisch aantalspreidingsbuizen en de typische tussenruimte wanneer hetkanaal hoger is dan 900 mm.

Vraag advies aan uw Armstrong vertegenwoordiger ofbestel de Armstrong Humid-A-ware Humidification Sizingand Selection software op www.armstrong.be voorspecifieke aanbevelingen voor uw installatie.

Hoe het leidingswerk voor bevochtigers met meerderespreidingsbuizen aan te leggen, hangt af van de plaats van despreidingsbuizen.

Wanneer alle spreidingsbuizen boven de inlaat van debevochtiger zitten, moeten de leidingen worden gelegd zoalsgetoond in figuur 26-3.

Wanneer een of meer spreidingsbuizen onder de inlaat van debevochtiger zitten, moeten de spreidingsbuizen een aparteafwatering krijgen, zoals getoond in figuur 26-4.

Kleinere spreidingsbuizen, wanneer deze kunnen wordengebruikt, verminderen de kosten voor meerderespreidingsbuisinstallaties. Men moet er wel op letten dat decapaciteit van de bevochtiger niet groter is dan degecombineerde capaciteit van de spreidingsbuizen. Het schemavan de installatie wordt getoond in figuur 27-3, pagina 27.

7. Spreidingsbuis van de bevochtiger te dicht bij deabsoluutfilters. De meeste luchtbehandelingssystemenvereisen het gebruik van een hoog-efficiënt filter (ook"absoluut" of "finaal" filter genoemd). Deze filters verwijderentot 99,97% van alle partikels met een grootte van 0,3 micronen tot 100% van de grotere partikels. Het belang van dezefilterkwaliteiten ziet u in tabel 26-2, waar de partikelgroottesvan gangbare stoffen worden vergeleken.

Tabel 26-1. Typisch aantal spreidingsbuizen voor verschillende kanaalhoogten

Kanaalhoogte aanbevochtigerlocatie in mm

Aantal te installeren spreidingsbuizenvoor een of meer bevochtigers

900 tot 1 5001 500 tot 2 0002.000 tot 2.5002 500 & meer

234

5 of meer

Tabel 26-2. Typisch partikelformaat voor gangbare stoffen

Materiaal Partikelformaat in micronPartikels zichtbaar voor hetmenselijke oogMensenhaarStofPollenNevel (zichtbare stoom)Mist (waterspray)Industriële dampenBacteriënGasmoleculen (stoomgas)

10 of meer

1001 tot 10020 tot 502 tot 40

40 tot 5000,1 tot 10,3 tot 10

0,0006

Figuur 26-2.

X

X

X

X

Figuur 26-3.

Figuur 26-1.

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1843

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 194

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 194

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1843

12

13

14

15

16

17

18

19

20

2122

23

24

2590% 80% 70% 60% 50%

Figuur 26-4.

Relatieve vochtigheid

Maximale stoomcapaciteit voor 0,3 m spreidingsbuis voor een mengtraject van 1 m

lucht t°

lucht-snelheid

2 m/s

3 m/s

4 m/s

5 m/s

6 m/s

kg/u

kg/u

kg/u

kg/u

kg/u

Spreidingsbuis koppelingenFilter

Doorsnede kanaal

Standaard leiding met draad aan een kant

"X" is kanaalhoogte gedeeld dooraantal spreidingsbuizen + 1

Omgekeerdeemmercondenspot

FilterOPMERKING: Leidingisolatie is aanbevolen

Doorsnede kanaal

Omgekeerde emmercondenspot

Filter

Spreidingsbuis koppelingen

Doorsnede kanaal

OPMERKING: Leidingisolatie is aanbevolenOmgekeerde

emmercondenspot

Omgekeerde emmercondenspot

Standaard leiding met draad aan een kant

Standaard leidingmet draad aan een kant

Spreidingsbuiskoppelingen



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Omdat waterdeeltjes in zichtbare damp 2 tot 40 micron grootzijn, worden ze gevangen door hoog-efficiënte filters. Sommigesoorten filters absorberen vocht en zetten uit, waardoor minderlucht door het filtermateriaal kan stromen. Daardoor stijgt destatische druk in het kanaal van normaal (ca. 25 mmwaterkolom) tot soms 1000 mm WK. Wanneer de filter vochtabsorbeert, geeft deze de latente warmte van gecondenseerdestoom af aan de kanaallucht.

Wanneer een spreidingsbuis te dicht bij een absoluut filter isgeplaatst, neemt de filter waterdamp op, waardoor het vocht dete bevochtigen ruimte niet kan bereiken. Wanneer despreidingsbuis verder naar voor in het systeem wordt geplaatst,kan de waterdamp worden omgezet in stoom en zoongehinderd door een absolute filter stromen.

In de meeste gevallen wordt de damp goed verspreid wanneerde spreidingsbuis minstens 300 cm voor de eindfilter wordtgeplaatst. Wanneer de temperatuur van de kanaallucht laag isen de luchtsnelheid hoog is of het kanaal groot is, kunnenmeerdere spreidingsbuizen worden geïnstalleerd om hetmengen van de stoom met de kanaallucht te versnellen. Voorextra bescherming installeert men een bovengrensregelaar netvoor de eindfilter om zo de maximale vochtigheid te beperkentot circa 90%. (zie figuur 27-2)

Speciaal ontworpen stoompaneelsystemenVoor toepassingen met erg beperkte mengtrajecten kunnensystemen op maat worden geleverd. Dit systeem bevat eenverdeelstuk en verschillende spreidingsbuizen met eenregelventiel, filter, ontwateringspot voor de stoomtoevoer en eenof twee condenspotten voor het verdeelstuk. Ieder systeem isontworpen voor een uniforme verspreiding en een verkortmengtraject. (zie figuur 27-4.)

Hoe stoompaneelsystemen het mengtraject verkortenBehandelde stoom komt in iedere spreidingsbuis en stroomtdoor nozzles in het midden van iedere buis, voor deze dooropeningen in de luchtstroom wordt afgegeven.

De luchtstroom komt eerst langs niet-actieve buizen (ziefiguur 27-1) die de stroomrichting beïnvloeden en de snelheidverhogen. Lucht die rond iedere set buizen stroomt, botst metsnel tegenstromende stoom die uit de openingen komt. Hetresultaat is een uniformere spreiding en snellere absorptie vanvocht in de lucht, wat resulteert in een korter mengtraject danmet traditionele spreidingsbuizen of dispersieleidingen.

Figuur 27-1. Figuur 27-2.

Figuur 27-3. Figuur 27-4. Stoompaneelsysteem

OPMERKING: Condensaat kan niet worden opgevoerd of afgevoerd naar dedrukretour.

+ ++++++ ++ ++

+ +++ ++

+++

+

++++

+++++

+++

+

+

++++ ++

+++++++

++++++

+++ ++++++++++++

++++

+++ +

++

+++++

++

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

++

+++

+ + + +++ ++

+++

+

+ ++++++ ++ ++

+ +++ ++

+++

+

++++

+++++

++++++ ++

+++++++

++++++

+++ ++++++++++++

++++

+++ +

++

+++++

+

++

+++

+ + + +++ ++

++

+

++

+

+ ++

+ +

++

+

+

++

+

++ +

+ +

+

+ +

+

+++

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

++

+

+

+

+

+

+

+

+

+

++ +

+

+

+

+

+

+

++

+

+

+

+

+

+

+

+

+

++

+

+

+

+

+

+

+

+

+

StoomsproeierActief

Inactievebuizen

(keerplaten)

Condensaat

Lu

chtstro

om

Filter

Spreidingsbuis koppelingen



Doorsnede kanaalStandaardleiding met

draad -slechts een kant

Regelventiel

Van boiler

Van boiler

Filter

OntwateringsleidingKast 85 mm/m afschot

25 mmluchtspleet

Afvoer

Afvoer

F&T pot

F&T pot

Spreidingsbuis

Minstens300 cm

Bevochtiger Niet hier

Alternatieve locatie

Bovengrensregelaarhier monteren

Inactieve buizen

Voorkeurlocatie



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Overwegingen bij de selectie van stoombevochtigers

Psychrometrische overwegingen in kanaalsystemenIn de praktijk kunt u ondervinden dat zones moeten wordenbevochtigd, maar onvoldoende kunnen worden bevochtigd viahet centrale aircosysteem. Deze zones hebben vaak een hogegevoelige warmtebelasting die moet worden gecompenseerdmet lage kanaalluchttemperaturen om zo de gewenstetemperatuurvoorwaarden in de zone te behouden. Typischevoorbeelden zijn data processing ruimten of operatiekamers inziekenhuizen waar de kanaalluchttemperatuur op zelfs 10°Cmoet worden gehouden om in de kamer een temperatuur telaten heersen van 24°C. Deze lage kanaalluchttemperaturenverhinderen dat voldoende vocht wordt toegevoegd aan de luchtom de gewenste RV-eisen in de ruimte te bereiken, b.v. 55% RV.

Met deze voorwaarden als voorbeeld, bevat kanaallucht van10°C en met 90% RV iets minder dan 6,86 g vocht per kg lucht.Bij 24°C zorgt deze waarde (6,86 g vocht) voor een relatievevochtigheid van 39%. Om de gewenste situatie van 55% RV bij24°C te bereiken, moet de lucht 10,2 g vocht per kg luchtbevatten - 3,34 g meer dan psychrometrisch mogelijk bijkanaalluchttemperatuur.

Voor dergelijke toepassingen moet een booster bevochtigingworden toegepast in de lucht nadat de eindtemperatuur isbereikt. Onafhankelijke elektrische bevochtigers kunnenhiervoor worden gebruikt. We adviseren echter gecombineerdestoombevochtigerventilatoren te gebruiken die in de tebevochtigen ruimte of in de leidingen naar de ruimte kunnenworden geïnstalleerd. Voor ziekenhuizen moeten destoombevochtigerventilatoren zijn voorzien van een hoog-efficiënt (95%) filter om te voldoen aan de voorschriften.

Bevochtigingsbelasting bepalen voorluchtbehandelingssystemenDe meeste ingenieurs bepalen de bevochtigingseisenpsychrometrisch bij voorkeur op basis van deontwerpvoorwaarden en bevochtigingseisen. Hieronder vindt uechter een kortere methode om deze berekeningen uit tevoeren of om de psychrometrische berekeningen te controleren.

Modelgrootte bepalen voor primaire bevochtigingVoor het bepalen van de grootte van de kanaalbevochtigersvoor luchtbehandelingssystemen, moet u rekening houden methet volgende:- Luchtstroom in m³/u- Temperatuur en relatieve vochtigheid van de buitenlucht.- Vereiste temperatuur en relatieve vochtigheid indoor.- Druk van de stoomtoevoer naar de bevochtiger.

De berekeningsformule is:

Bevochtigingsbelasting = m³/u . ρ . (X2 - X1)in kg/u 1 000

Waarbij:m³/u = luchtstroom van onbevochtigde lucht bij

vochtvoorwaarde R1X2 = vochtgehalte van vereiste behandelde indoorlucht

in g/kg luchtX1 = vochtgehalte van te bevochtigen lucht

(van buitenaf) in g/kg luchtρ = soortelijk gewicht van lucht in kg/m³

(bij indoortemperatuur)

VOORBEELD, gegeven:10 000 m³/u buitenlucht.Opgegeven buitenluchtvoorwaarden: -10°C bij 80% RVStoomdruk: 1 bargGevraagd: 40% RV bij 24°C.Luchtregeling gebruikt.

Bevochtigingsbelasting in kg/u = 10 000.1,19.(7,42 - 1,28) = 73 kg/u1 000

Een enkele bevochtiger kan deze capaciteit leveren, hoewel eensequentieregeling van twee bevochtigers nodig kan zijn omkanaalcondensatie bij erg lichte belastingen te vermijden. Delengte van de spreidingsbuis hangt af van de breedte van hetkanaal waar de bevochtiger wordt geplaatst.

Modelgrootte bepalen voor booster bevochtigerVeronderstel dat een primaire bevochtiger lucht levert die bij21°C 40% RV heeft, maar u wilt 60% RV houden in eenlaboratorium met 1 500 m³/u van de lucht van 40% bij 21°C.

Bevochtigingsbelasting in kg/u = 1 500.1,2.(9,3 - 6,17) = 5,63 kg/u1 000

Vergelijking van kamer en kanaalWanneer in een kamer een hoge vochtigheid is vereist (21°C - 60% RV) en de kanaaltemperatuur lager is dan dekamertemperatuur(10°C), werkt de bovengrenshygrostaat vanhet kanaal vaak als regelaar. Bovengrenshygrostaten moetenworden ingesteld tussen 70% en 90% RV. We adviseren debovengrenshygrostaat niet hoger in te stellen dan 90% RV.Tabel 28-4, pagina 28, toont de maximale vochtigheid die in eenkamer kan worden bereikt voor de gegeven kanaalcondities.

Tabel 28-4. Maximale kamer-RV voor gegeven kanaalcondities

Kanaaltemperatuur

°C

Relatievevochtigheidkanaal (RV)

Kamer-RV @ temperatuur °C

20° 21° 22° 24°

1090%85%80%

47%44%42%

44%41%39%

41%39%36%

37%35%33%

1390%85%80%

57%53%50%

53%50%47%

49%46%44%

44%42%39%

1690%85%80%

68%64%60%

63%60%56%

59%56%52%

53%50%47%



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Humid-A-ware™ voor het eenvoudig selecteren van eenbevochtigerArmstrong biedt een gratis programma aan dat de tijdrovendeberekeningen voor u uitvoert. De Armstrong Humid-A-ware™Humidification Sizing and Selection Software werkt metMicrosoft® Windows® 9x en Windows® 200x. Eens degebruiksvriendelijke software is geladen, ziet u op het schermeen aantal gemakkelijk te begrijpen vragen over uwbevochtigingstoepassing. U antwoordt - vaak met slechts 1 toets - op de vragen en Humid-A-ware™ kan:

• de benodigde stoombevochtigingscapaciteit berekenen• het correcte bevochtigermodelnummer bepalen• modellen selecteren en aanpassen en gegevens plannen• de psychrometrische eigenschappen van lucht bepalen• het mengtraject bepalen• de volledige specificatie van de applicatie afdrukken

U kunt een gratis exemplaar van de Humid-A-ware™Humidification Sizing and Selection software met catalogus entekeningen in PDF-formaat aanvragen bij uw lokale Armstrongvertegenwoordiger. Of surf naar www.armstrong.be voor alleinformatie over bevochtigen.



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Overwegingen bij de selectie van stoombevochtigers(vervolg)

Economiser cycliFancoil luchtsystemen die retourlucht en buitenlucht inverschillende hoeveelheden mengen om een bepaaldeeindtemperatuur van de gemengde lucht te krijgen, moetenspeciaal worden bekeken voor het bepalen van de maximalebenodigde bevochtigingscapaciteit.

Dergelijke systemen gebruiken meestal een vaste hoeveelheidbuitenlucht (circa 10% - 30%) wanneer de buitenlucht eenbepaalde ontwerpmaximumtemperatuur heeft (-23°C). Wanneerde buitenluchttemperatuur stijgt, wordt meer buitenluchtgemengd met retourlucht om een eindtemperatuur van demenglucht te krijgen (13°C). Omdat de bevochtigingsbelastingafhangt van de gebruikte hoeveelheid buitenlucht (plus hetvochtgehalte), is er een maximale bevochtigingsbehoefte bijeen andere buitenluchttemperatuur dan het ontwerpmaximum.

VoorwaardenTabellen 30-1 en 30-3 vermelden het percentage buitenlucht datnodig is om de gewenste mengluchttemperatuur te behouden bijeen gegeven buitenluchttemperatuur. Tabel 30-1 wordt gebruiktwanneer de retourlucht (kamerlucht) een temperatuur heeft van21°C. Tabel 30-3 is voor retourluchtsystemen van 24°C.

Tabellen 30-2 en 30-4 kunnen worden gebruikt om de maximalebevochtigingsbelasting te bepalen bij de gegeven menglucht-temperatuur en gewenste RV, met als uitgangspunt 40% RVbuitenlucht en 10% minimum buitenlucht.

OPMERKING: Men moet rekening houden met oververzadigingbij systemen met lagere temperaturen.

VOORBEELDGegeven: retourlucht van 21°C wordt gemengd met buitenluchtom in het kanaal een constante mengluchttemperatuur van13°C te krijgen. Voor de te behandelen ruimte moet men 21°Cen 40% RV krijgen. Het totale luchtvolume door hetventilatorsysteem is 68 000 m³/u. Bepaal de maximalebevochtigingsbelasting.

In tabel 30-2 met mengluchttemperatuur 13°C en 40% RV in deruimte, is de maximale bevochtigingsbelasting 3,0 kg per 1 000 m³/u totaal luchtvolume. Deze maximale belasting geldtwanneer de buitenlucht een temperatuur heeft van 13°C.Wanneer men 3,0 vermenigvuldigt met 68, krijgt men hetvereiste totale aantal kg per uur in het 68 000 m³/u systeem.Daarom bedraagt de maximale bevochtigingsbelasting 204 kgstoom per uur.

Tabel 30-1. Met 21°C retourlucht Vereiste

mengluchttemp. °C% buitenlucht nodig bij gegeven temperatuur

-23° -18° -15° -12° -9° -7° -4° -1° 2° 4° 7° 10° 13° 16° 18°

10131618

2519126

2921147

3123157

3325178

3627189

40302010

45332211

50362513

57432914

67503316

80604020

100755025

–1006733

––

10050

–––

100

Tabel 30-2. Met 21°C retourluchtMaximale bevochtigingsbelasting (gegeven in kg damp/uur/1 000 m³/u totale lucht) die geldt voor gegeven buitenluchttemperatuur en gegeven interne RVInterne RV 30% 35% 40% 45% 50% 55%MengluchtTemp. °C

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

10131618

6666

2,11,51,00,5

10111111

2,92,11,40,7

10131618

3,83,02,21,2

10131618

4,7*4,03,12,1

10131618

5,7*4,94,13,0

10131618

6,6*5,9*5,04,0

Tabel 30-3. Met 24°C retourlucht Vereiste

mengluchttemp. °C% buitenlucht nodig bij gegeven temperatuur

-23° -18° -15° -12° -9° -7° -4° -1° 2° 4° 7° 10° 13° 16° 18°

10131618

30231812

33262013

36282114

38312315

42332516

45362718

50403020

56443322

62503725

71574329

83675033

100806040

–1007550

––

10067

–––

100

* Bevochtigingsbelastingen overschrijden 90% RV in kanaal bij gegeven temperatuur. Booster-bevochtiging is aanbevolen.

Tabel 30-4. Met 24°C retourluchtMaximale bevochtigingsbelasting (gegeven in kg damp/uur/1 000 m³/u totale lucht) die geldt voor gegeven buitenluchttemperatuur en gegeven interne RVInterne RV 30% 35% 40% 45% 50% 55%MengluchtTemp. °C

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

Buiten-lucht °C

Max.belasting

10131618

8888

3,02,41,81,2

10131618

4,13,32,51,7

10131618

5,2*4,43,62,6

10131618

6,3*5,6*4,73,7

10131618

7,4*6,6*5,84,8

10131618

8,5*7,8*6,9*5,9*



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Stoombevochtigers in centrale systemen

Een goede plaats, installatie en regeling van bevochtigers is vanessentieel belang voor een bevredigend en perfect resultaat. Debelangrijkste doelstelling is het leveren van de vereiste relatievevochtigheid zonder druppels, spatten of condensatie. Vloeibaarvocht, ook in de vorm van vochtspatten, kan niet wordengetolereerd in het systeem. Naast de mogelijke risico's voor destructuur brengt water in de leidingen een nog grotergezondheidsrisico mee wanneer bacteriën hierin eenvoedingsbodem vinden.

Naast de nood aan een goed ontwerp en goede prestaties vande bevochtiger, moeten verschillende andere factoren wordenoverwogen. De bevochtiger moet de juiste capaciteit hebben voorhet systeem, moet goed zijn geplaatst t.o.v. de anderesysteemcomponenten, moet goed zijn geïnstalleerd enaangesloten zodat alle andere voorzorgen niet teniet wordengedaan. Bij het kiezen van de grootte van de bevochtiger moetdeze de hoeveelheid stoom per uur kunnen leveren die isbepaald bij de ontwerpberekeningen. De stoomdruk naar debevochtigers moet relatief constant zijn om voldoende capaciteitte kunnen garanderen. Controleer dit grondig, zodat u nietprobeert om meer vocht in de luchtstroom te brengen dan dezebij de bestaande temperatuur kan bevatten. Psychrometrischegegevens kunnen helpen om het vochtpotentieel van uwtoepassing te bepalen.

Een goede plaats van bevochtigers in het systeem is debelangrijkste factor. Soms is dit moeilijk te realiseren door hetontwerp van het systeem. De volgende voorbeelden van typischesystemen tonen aan waar de bevochtiger het best wordtgeplaatst.

Systeem 1Dit is een eenvoudig ventilatiesysteem. We gaan ervan uit dat deeindtemperatuur van de kanaallucht iets hoger is dan degewenste kamertemperatuur. De spreidingsbuis met stoommantelvan de primaire bevochtiger wordt bij voorkeur achter detoevoerventilator geplaatst. Deze bevochtiger is geschikt voor demaximale gewenste belasting. Wanneer de bevochtiger tussen deconvector en de ventilator wordt geplaatst, kan dit problemengeven met de temperatuurvoeler. Het gebruik van de getoondebovengrenshygrostaat is optioneel. We adviseren dit ingeval decapaciteit van de bevochtiger bij designbelastingen de lucht kanoverbelasten als het vochtgehalte van de buitenlucht groter is danhet ontwerp. De bovengrenshygrostaat moet 300 tot 360 cmachter de bevochtiger worden geplaatst. Plaats debovengrenshygrostaat zo dat deze dezelfde temperatuur krijgt alsde bevochtiger. Een koelere temperatuur aan de bevochtiger kanleiden tot verzadiging wanneer de bovengrenshygrostaat inwarmere lucht zit.

Dit is getoond als een pneumatisch regelsysteem. Deventilatorschakelaar activeert het regelsysteem en hetelektropneumatisch relais laat lucht af van het membraan van debevochtigeraandrijving wanneer de ventilator uit is. Volgendevoorbeelden tonen ook een pneumatische regeling - wanneer hetsysteem elektrisch zou zijn, blijven de plaatsen van de regelingendezelfde.

Functies van dit systeem en de volgende systemen omvatten:A. Accurate regeling is mogelijk door de directe reactie

van de stoombevochtiger.B. Regeling kan modulerend elektrisch of pneumatisch

(getoond) zijn.C. Afvoerpannen of afscheiderplaten niet nodig; maakt de

plaatsing van de bevochtiger flexibeler.D. Toevoeging van vocht zonder merkbare wijziging in de

drogebol kanaaltemperatuur.E. Het regelventiel met parabolische plug met

stoommantel omgeven van de bevochtiger is accuraatgeselecteerd voor de vereiste capaciteit.

Glossarium van symbolenEA.........................UitblaasluchtE-P relais..........Elektropneumatisch relaisH ............................HygrostaatM............................DempermotorMA ........................MengluchtNC.........................Normaal geslotenNO ........................Normaal openOSA .....................BuitenluchtRA.........................RetourluchtT.............................Temperatuurregelaar

Systeem 1

Figuur 31-1. Ventilatiesysteem met primaire bevochtiging

TT

M

H

H

Vochtregeling ruimtehygrostaat moduleert bevochtigerventiel

om RV van de ruimte te behouden

E-P relais blaast lucht uit vanbevochtigermembraan wanneer

ventilator uit is

ToevoerventilatorOSA

RA

NO

NC

300 - 360 cmMin.

90% RV bovengrens kanaalhygrostaat

Bevochtiger met stoomSpreidingsbuis met mantel

voor max. belasting

Ventilatorschakelaar voedtregelsysteem



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Stoombevochtigers in centrale systemen (vervolg)

Systeem 2Dit is een typisch 100% buitenluchtsysteem metvoorverwarmings- en naverwarmingselementen. Hetvoorverwarmingselement verwarmt de buitenlucht tot dekanaalluchttemperatuur, die op 10°C tot 16°C is geregeld. Hetnaverwarmingselement voegt meer voelbare warmte toe,afhankelijk van de verwarmingseisen in de ruimte. Hier wordt deprimaire bevochtiger bij voorkeur achter hetnaverwarmingselement geplaatst om vocht toe te voegen in hethoogste bereik van de drogebol temperatuur.

Let op de plaats van de hygrostaat in het afvoerluchtkanaal.Wanneer er geen goede controlelocatie voor de hygrostaatmogelijk is in de bevochtigde ruimte, kan u deze in hetafvoerluchtkanaal en zo dicht mogelijk bij het afvoerroosterplaatsen.

Ook hier is de bovengrensregelaar optioneel, maar doorgaanswel aanbevolen.

Systeem 3Dit systeem lijkt op het vorige. Ook dit werkt met 100%buitenlucht en voorverwarmings- en naverwarmingselementen.Hier worden echter twee bevochtigers gebruikt en in sequentiegeregeld door één enkele hygrostaat in de ruimte of in hetafvoerluchtkanaal. De twee bevochtigers worden aangeduid alsV-1 en V-2.

V-1 levert een derde van de totale capaciteit met een veerbereikvan 0,2 tot 0,5 bar. V-2 levert twee derden van de capaciteit,met een veerbereik van 0,6 tot 0,9 bar. Door de sequentiëleregeling kan de vochttoevoer beter worden geregeld, met namewanneer de gebruikssituatie duidelijk verschilt van het ontwerp,zodat een mogelijke overbelasting en verzadiging van hetkanaal worden vermeden. Bij zachtere buitentemperaturen kanV-1 volstaan door slechts een deel van de totale capaciteit televeren.

Wanneer de buitenlucht kouder en droger wordt, kanbevochtiger V-1 niet voldoen aan de vraag. Dan start unit V-2als reactie op de extra behoefte. Dit zorgt voor eennauwkeuriger regeling in allerlei omstandigheden en voorkomteen oververzadiging in het kanaal bij een minimum waarde.Ook hier is de bovengrensregelaar optioneel, maar aanbevolen.


Systeem 2

Figuur 32-1. 100% OSA verwarmingsventilatiesysteem met primaire bevochtiging.

H

M

T T

10° - 16°C

Systeem 3

Figuur 32-2. 100% OSA verwarmingsventilatiesysteem met sequentiële regeling voor primaire bevochtiging.

10° - 16°C

V-2

V-1

H

T T

M

H

Toevoerventilato

rToevoerventilato

r100 %OSA NC

NC100%OSAVoorverwarming Naverwarming

MotorVoorverwarming Naverwarming

Motor

Bevochtiger

E-P Relais

Kanaalregelaar

Uitlaat-ventilator

EA roosterEA

300 - 360 cmMin.

300 - 360 cmMin.



Regelaar(ruimte of EA-kanaal)

Bevochtigers - (V-1 heeft 1/3ontwerpcapaciteit, 0,2 - 0,5 bar veerbereik;V-2 heeft 2/3 capaciteit, 0,6 - 0,9 barveerbereik

E-P Relais



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Systeem 4Ook dit is een 100% buitenluchtsysteem. In dit geval wordt delucht die van het voorverwarmingselement komt, op eenconstante drogebol temperatuur van 13°C tot 16°C gehouden.Voor dit systeem zijn twee bevochtigers nodig - één als primairebevochtiger en één als de booster of secundaire bevochtiger.

Met dit systeem kan een primaire bevochtiger direct wordengeregeld door een hygrostaat in het kanaal, om in de ruimte ca.35% RV en een temperatuur van 24°C te laten heersen. Debooster, die achter het naverwarmingselement en de ventilatoris geplaatst, kan worden aangepast en geregeld om het nodigevocht toe te voegen zodat de 35% RV van de ruimte indiengewenst kan worden verhoogd naar b.v. 55%. Hierdoor kan devochtigheid van iedere zone apart worden geregeld op eenhoger niveau dan anders.

Dit is een belangrijke combinatie. Door het gebruik van deprimaire unit kan de capaciteit van de booster klein genoegworden gehouden om oververzadiging en zichtbaar vocht tevermijden, ook wanneer de units slechts 90 cm van hetafvoerrooster zijn geplaatst. Voor meer informatie neemt ucontact op met uw Armstrong vertegenwoordiger of bestelt ugratis de Armstrong Humid-A-ware™ Humidification Sizing andSelection software op www.armstrong.be

In dit typische luchtbehandelingssysteem is hetpsychrometrisch onmogelijk om voldoende vocht toe te voegenaan de luchttemperatuur achter het naverwarmingselement omzo de maximaal gewenste waarde boven 35% RV in de ruimtete krijgen. Het gebruik van een primaire bevochtiger en boosteris de enige methode om de relatieve vochtigheid in een ruimtete regelen op een waarde boven circa 35%.

Systeem 5Dit is een pakket met een verwarmings- en ventilatie-unit voor 1 ruimte, met interne front en by-pass dempers. De bevochtigermoet achter de mengdempers worden geplaatst zodat het vochtwordt toegevoegd aan de eindafvoerluchttemperatuur van deverwarmings- en ventilatie-unit. Hierdoor kan een hoge relatievevochtigheid in de ruimte worden bewaard zonder verzadigingvan het kanaal. Door de hogere temperatuur en de beteremengvoorwaarden wordt de bevochtiger bij voorkeur hiergeplaatst en niet net voor de elementen. Ook hier wordt eenbovengrensregelaar aanbevolen om mogelijkekanaalverzadiging te vermijden. Deze wordt 300 - 360 cmachter de bevochtiger geplaatst.

Systeem 4

Figuur 33-1. 100% OSA verwarmingsventilatiesysteem metprimaire en booster bevochtiging.

H

13° - 16°C

T

T

M

T

H

Systeem 5

Figuur 33-2. Warmteventilator voor 1 ruimte met internefront en by-pass dempers - primaire bevochtiging.

T

T

MH

CC

C H

HRuimteregelaar inzones met boosterbevochtiger voor 55% RV

Primaire bevochtigerhoudt kanaal-RV op70% voor 35% RVin zones zonderbooster bevochtiger

90 cmMin.

Naar anderezones

Rooster

E-P Relais

E-P Relais

Bevochtiger

Regelaars temp.vochtigheid ruimte

Boosterbevochtiger

Kanaalregelaar

MA 13°C

Klossen Dempers

OndergrensT'staat

300 - 360 cmMin.

90% RV bovengrensregelaar

300 - 360 cmMin.

MotorMotor

Voorverwarming

100%OSA

Toevoerventilator



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en


Systeem 6Dit is een verwarmings-/ventilatie-unit voor meerdere zones, metfront en by-pass dempers voor iedere zone. Het voorbeeld toonteen methode en plaats voor primaire bevochtiging, maar wordtbest beperkt tot ontwerpvoorwaarden van "comfortabelebevochtiging" van 35%. Deze systemen zijn meestal pakketten.Standaard wordt de bevochtiger voor de elementen geplaatst,zoals getoond. Op deze plaats levert de bevochtiger eengelijkmatige vochtverspreiding naar hete of koude kanalen voorhet verlaten van de verwarmingszone, maar beperkt dehoeveelheid vocht die kan worden toegevoegd aan de lucht van13°C. Bij ontwerpvoorwaarden boven 35% RV kan neerslag ofzichtbare damp op de elementen voorkomen.

Met deze units kunnen soms twee bevochtigers op deze plaatsworden gebruikt met keerplaten tussen de zone. Deze platenzijn dan aangepast aan de verschillende RV-voorwaarden inhun respectieve sectie. Booster bevochtigers kunnen inindividuele zones worden gebruikt wanneer een hogererelatieve vochtigheid nodig is.

Systeem 7Dit is een snel dubbelkanaalssysteem met een primaire enbooster bevochtiging. Net als voor systeem 6 kan de primairebevochtiger alleen een "comfortabele bevochtiging” leveren -30% tot 35% RV. Door de beperkte ruimte kan de primairebevochtiger - die geschikt is voor een kanaalvoorwaarde vanb.v. 90% RV in de mengluchttemperatuur - zoals getoond voorde ventilator worden geplaatst. De bevochtiger moet zovermogelijk vooraan in het systeem worden geplaatst - niet minderdan 90 cm van de voorzijde van de toevoerventilator - om eengoede luchtmenging mogelijk te maken en de hygrostaatvoldoende tijd te geven om net geen verzadiging te meten. Hetgebruik van meerdere spreidingsbuizen helpt bij het bereikenvan een goede luchtmenging.

De primaire bevochtiger wordt in dit geval beter niet geregeldmet een regelaar in de ruimte of het afvoerluchtkanaal, maarbeter door de regelaar in het toevoerkanaal. Omdat iedere zoneeen eigen temperatuurgeregelde mengkamer heeft, kan eenregelaar van de primaire bevochtiger in de ruimte of hetafvoerkanaal geen accurate regeling uitvoeren. De afstandtussen de bevochtiger en de regelaar kan bovendien eenverlate reactie of opheffing veroorzaken.


Systeem 6

Figuur 34-1. Multizone verwarmingsventilator interne fronten by-pass dempers voor iedere zone - primaire

bevochtiging.

H

T

A

A

T

H

CC

C

T

Systeem 7

Figuur 34-2. Snel dubbelkanaalssysteem met primaire en booster bevochtiging.

H

HT

T

M

E-P Relais

Bevochtiger

Regelaar(ruimte of RA-kanaal)

Twee of meerzones rechtsvan lijn A-A

Hygrostaatvoor

primairebevochtiger

Primaire bevochtigeraangepast voorca. 90% RV in

menglucht

Vochtigheid ruimtegeregeld in iedere zone

Boosterbevochtiger 90 cmVan rooster

Naaranderezones

Heet kanaal

Koud kanaal

Rooster

Meng-kamer

Toevoerventilator

MA

10° - 13°CMA

23°C

Motor



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

AircosystemenBevochtigers moeten vaak worden geïnstalleerd in centraleaircosystemen. Door de gesloten ruimten in deze systemen zijnsoms ongewone plaatsen vereist.

In de horizontale doortrek-unit in figuur 35-1, wordt debevochtiger bij voorkeur aan de ventilatoruitlaat geplaatst. Insommige gevallen is dit niet mogelijk. In het alternatieve geval isde spreidingsbuis van de bevochtiger zo gemonteerd datopwaarts wordt afgevoerd in de zone met de grootsteturbulentie. Hierdoor krijgt de lucht de optimale menging voordeze de ventilatorbladen bereikt. Een bovengrensregelaar, die isingesteld op 80%, moet worden geplaatst zoals aangegevenwanneer de bevochtiger op de alternatieve plaats isgeïnstalleerd.

De aanbevolen bevochtigerlocatie voor een doortrek-typeairconditioner met verticale afvoer (figuur 35-2) is dezelfde alsvoor een horizontale unit. Wanneer de alternatieve locatie moetworden gebruikt, wordt best een bovengrensregelaar, ingesteldop 80%, gemonteerd. Net zoals bij de horizontale unit moet despreidingsbuis opwaarts afvoeren.

Figuur 35-1. Horizontale afvoerMet de bevochtiger op de aanbevolen locatie moet de bovengrensregelaar zijn

ingesteld op max. 90% RV - voor de alternatieve locatie is dit max. 80% RV.

Figuur 35-2. Verticale afvoer

Alternatievelocatie

Alternatievelocatie

Alternatievelocatie

OSA

Aanbevolenbevochtigerlocatie


Aanbevolenbevochtiger

locatie

Bovengrensregelaar80% RV

Bovengrensregelaar80% RV

RA

OSA

RA



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en


In een lagedruk doorblaas aircosysteem voor multizones(figuur 36-1), zijn de aanbevelingen vrijwel dezelfde. Omoverbelasting van het koude kanaal en neerslag van de afvoerte vermijden moet de spreidingsbuis zo zijn geïnstalleerd dat zeopwaarts afvoert in plaats van direct in de ventilatorafvoer.

Net als bij de doortrek-units moet een bovengrensregelaar zijngemonteerd die is ingesteld op 90%. In een hogedrukdoorblaaspakket (figuur 36-2) is de aanbevolen locatie zo dichtmogelijk bij de ventilator, waarbij de spreidingsbuis directafvoert in de ventilatorafvoer. Een bovengrensregelaar die isingesteld op 90% is aanbevolen.

Zowel bij laag- als hoogdruksystemen, waarbij de bevochtigerop de alternatieve locatie is geplaatst, moet u debovengrensregelaar instellen op 80%.

Figuur 36-1. Laagdruksysteem

Figuur 36-2. Hoogdruksysteem





OSA

Heet

Koud

RA

Alternatieve locatieAanbevolenbevochtigerlocatie



OSA

Heet

Koud

RA



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

Installatie: wat wel doen, wat niet doen

Bij de bespreking van de systemenvermeldden we wat wel en niet mag voorde locatie. Hier vindt u enkele handigeinstallatietips. Bijvoorbeeld: installeer despreidingsbuis zoveel mogelijk achter deelementen. Wanneer u meer dan 90 cmruimte hebt tussen de spreidingsbuis enhet voorliggende element, kan despreidingsbuis hier worden geïnstalleerd(meer dan 90 cm voor snellere systemen).

Wanneer de bevochtiger bij het elementvoor de ventilator moet wordengeplaatst, plaatst u de spreidingsbuis inde meest actieve luchtstroom en zo vermogelijk voor de ventilatorinlaat.

Riskeer geen beperking van deluchtstroom in kanalen met een dieptevan 20 cm of minder. Gebruik eenexpansie (zie illustratie).

Wanneer de afvoer van de bevochtiger ineen multizone aircosysteem moetworden geplaatst, installeert u despreidingsbuis in het midden van deactieve luchtstroom en zo dicht mogelijkbij de ventilatorafvoer.

Installeer de spreidingsbuis minstens 300cm voor een temperatuurregelaar, anderskunt u foute signaalmelding krijgen.

De spreidingsbuis moet altijd minstens 90cm van een ventilatorinlaat zijn verwijderd.De beste locatie is aan de ventilatorafvoer.

Installeer de spreidingsbuis zoveelmogelijk in het midden van het kanaal.

Installeer spreidingsbuizen altijd zovermogelijk voor luchtafvoerroosters - nooitminder dan 90 cm ervoor.

Kies en installeer de spreidingsbuis altijdzo dat de grootste breedte van hetkanaal wordt overbrugd.

Selecteer de lengte van despreidingsbuis zo dat de maximalebreedte van het kanaal wordt overbrugd.

De spreidingsbuis mag nooit verticaalonder de bevochtiger worden geplaatst.Dit vormt immers een probleem met decondensaatafvoer in de mantel van despreidingsbuis. Verticaal boven is weltoegestaan.

A

A

Minder dan 90 cm 25 cm min.

Element

Ele

men

t

Niet Wel

Niet

Filt

er

Wel

Niet

20 cm of minder

Wel

NietDode lucht

Wel

NietWel

Minderdan

300 cm

Kanaaltemp.regeling

Niet

Minderdan 90 cm

Afv

oerr

oost

er

Wel

Niet

Wel

Niet Wel

Niet

Ventilator

Ven-tilator

Dode lucht

Hoogte

Sectie AA

Minderdan

90 cm

Wel

Niet

Wel

Niet

Wel



Bev

och

tig

ing

Tech

nis

che

rich

tlijn

en

Toepassen van unitbevochtigers voor directe afvoer

Al uw eisen moeten worden bekeken om te bepalen hoeveelstoom nodig is voor de bevochtiging, hoeveel, hoe groot enwelk type unit u nodig hebt en waar zowel de bevochtigers alsde hygrostaten moeten worden gemonteerd.

Selectie en plaatsing bij natuurlijke ventilatieDit zijn de gewone industriële bevochtigingstoepassingen met:

Kamertemperatuur - 18° tot 27°C.Relatieve vochtigheid - 35% tot 80%.Natuurlijke ventilatie - infiltratie langs ramen en deuren.

Vereiste selectiecriteria• Minimale buitentemperatuur: Voor de meeste toepassingen

ga uit van 5 °C boven de laagst genoteerde temperatuurvoor uw woonplaats. De laagste temperaturen wordenzelden gedurende meer dan enkele uren genoteerd.

• Binnentemperatuur• Gewenste RV• Druk van de beschikbare stoom voor de bevochtiging• Kamervolume in m³• Luchtwissel per uur: luchtwissel onder gemiddelde

voorwaarden, exclusief lucht voor de ventilatie ofterugwinning van hygroscopische materialen.

Kamers, 1 kant blootgesteld.......................................1Kamers, 2 kanten blootgesteld........................1 1/2Kamers, 3 of 4 kanten blootgesteld.......................2Kamers zonder ramen ofbuitendeuren ......................................................1/2 – 3/4

Typisch probleem:Verwachte buitencondities......-15°C bij 90% RVBinnentemperatuur ..................................................21°CVereiste RV....................................................................40%Luchtwissel per uur..........................................................2Beschikbare stoomdruk.................................0,35 bar

Afmetingen kamer: 120 m x 50 m x 7,5 m (met plafond van 3 m) Natuurlijke ventilatieVerwarmd met: unit verwarmingsventilator met aan/uit-regeling

Stap I: Stoom nodig voor de bevochtiging. Onze kamer heefteen inhoud van (120 m x 50 m x 7,5 m) of 45 000 m³

Met de formule die is verklaard op pagina 28:

Bevochtiging = 2.45 000.1,2.(6,17 - 0,91) = 568 kg/ubelasting in kg/u 1 000

Stap II: Elektrische of luchtgestuurde units. Door het grotevloeroppervlak zijn meerdere bevochtigers nodig. Er is geenexplosiegevaar gespecificeerd, dus moeten er geenluchtgestuurde units worden gebruikt. Elektrische units wordenaanbevolen.

Stap III: Aantal bevochtigers. Deel de vereiste stoom door decapaciteit van de bevochtigers bij de beschikbare stoomdruk.

Stap IV: Grootte van de bevochtiger. In dit voorbeeld adviserenwij een groot aantal bevochtigers met een kleinere capaciteit tegebruiken. Units met een grotere capaciteit kunnen condensatieveroorzaken op het lage plafond. Door het grote vloeroppervlakmoeten de hygrostaten verder van elkaar worden geplaatst, watkan leiden tot een minder accurate regeling.

Stap V: Welk type bevochtiger? In dit voorbeeld krijgen integraleventilatorunits de voorkeur boven directe inblaasunits (nozzle),instead of, samen met unitverwarmers. Omdat de ventilatorenvan de unitverwarming aan of uit zijn om de temperatuur teregelen, kan het gebeuren dat de hygrostaat stoom vraagtwanneer de dichtstbijzijnde unitverwarming niet draait. Met hetlage plafond kan de afvoer van een stoomstraalbevochtigernaar het plafond stijgen en daar condensatie vormen. Daarommoet een integrale ventilatorunit worden gebruikt.

Stap VI: Locatie van de bevochtigers. Er zijn verschillendepatronen mogelijk. De locatie voldoet meestal voor debestaande stoomtoevoer- en retourleidingen om zo eengoedkope installatie met zo weinig mogelijk nieuwe leidingen tekrijgen.



Bevo

chtig

ing

Techn

ische rich

tlijnen

In ons probleem met de kamer van 120 m x 50 m x 7,5 m zijner waarschijnlijk stoomleidingen aan weerszijden van de ruimteen de bevochtigers kunnen worden geplaatst zoals in het zwartweergegeven op figuur 39-1. Wanneer de toevoerleidingen inhet midden van de ruimte lopen, is een lijnpatroon praktisch. Deuitloop naar integrale ventilatorunits in een ruimte van 50 mbreed, is ca. 6 m lang. Wanneer de ruimte slechts 18 of 24 mbreed zou zijn, moet de uitloop niet langer zijn dan nodig is voorde montage.

Stap VII: Locatie van de hygrostaat. De hygrostaat moet 6 tot9 m van de bevochtiger en iets meer naar een kant van deluchtstroom van de unit worden geplaatst. De hygrostaat moetzijn bevochtiger kunnen "zien" en in de "actieve" lucht zitten.Verberg de hygrostaat niet achter een zuil of in het kanaal vaneen H-profiel. De hygrostaat moet een goed luchtstaal kunnennemen om de vochtigheid te regelen.

Selectie en plaatsing bij gedwongen ventilatieTypische toepassingen: Zaag- en schuurruimten in meubel-fabrieken. Het probleem om een bevochtiger te selecteren en teinstalleren is ongeveer hetzelfde als hiervoor, behalve:

1. bepalen van het aantal luchtwissels

2. locatie van bevochtigers en hygrostaten

Luchtwissels: Deze kunnen worden bepaald door de capaciteitvan de uitlaatventilator. De capaciteit van de ventilatoren inkubieke meter per uur, gedeeld door de te bevochtigen ruimtein kubieke meter, geeft u het aantal luchtwissels.

Wanneer de capaciteit van de ventilator(en) niet is gekend,kunnen de luchtwissels worden gemeten met de snelheids-meter aan alle open deuren, liftschachten, enz. naar de ruimte,waarbij de ventilatoren op volle capaciteit werken. Uw Armstrongvertegenwoordiger kan voor u de luchtwissels bepalen.

Bevochtigerlocatie: Houd er rekening mee dat bevochtigerstijdens het verwarmingsseizoen de vochtigheid 24 u per dag en7 dagen per week moeten regelen. Afvoerventilatoren werkenslechts 40 tot 80 uur per week. De bevochtigers en hygrostatenmoeten dus goed worden geplaatst voor een goedevochtverdeling, zowel wanneer de ventilatoren uit zijn alswanneer ze aan zijn.

Bevochtiging bij explosiegevaarLuchtgeregelde bevochtigers voor ruimten met explosiegevaarworden op exact dezelfde wijze gekozen, behalve dat dezemoeten geschikt zijn voor de strengste voorwaarden voor detoevoerlucht, de vereiste RV en de minimale stoomdruk.

De bevochtigers moeten zo worden geplaatst dat destoominbreng in de ruimte zo goed mogelijk wordt verspreid.

Speciale industriële toepassingenIn sommige industriële toepassingen is een luchtlaag met eenhoge relatieve vochtigheid vereist in de buurt van snelbewegende vellen of rollen papier, dun kaliberplastic, stoffen,cellofaan, enz. Dit kan nodig zijn om te vermijden dat statischeelektriciteit wordt geaccumuleerd of dat het materiaal vochtafgeeft. Wanneer het vel of de folie warm is, wat heelwaarschijnlijk is, heeft dit de neiging de vochtigheid erg snel afte geven. Met stoomsproeibevochtigers die speciaal voor dezetoepassing zijn ontworpen, kan men naast het vel een luchtlaagmet een hoge vochtigheid creëren. Hierdoor wordt vochtverliesvoorkomen en behoudt het materiaal zijn eigen vochtgehalte.

Voor deze toepassing moet de bevochtiger worden gekoppeldaan de aandrijving van de machine. De stoom moet wordenvrijgegeven in droge toestand, zonder waterdruppels ofvloeibare spray.

Figuur 39-1. Plaats de bevochtigers indien mogelijk zo dat erzo weinig mogelijk leidingen nodig zijn. Zwarte punten:stoomtoevoerleidingen langs de buitenmuur; witte punten:toevoer in het midden van de kamer.

Figuur 39-2. Schets van een typische applicatie. Schematischeplaatsing van bevochtigers in een houtverwerkende fabriekwaar afvoerventilatoren worden gebruikt. De pijltjes geven deluchtstroom van de ventilatoren weer. De bevochtigers zijngeschikt voor de belastingen van de ventilatoren. Bevochtigerszijn geplaatst voor een uniforme vochtverspreiding wanneer deventilatoren aan of uit zijn.

A

B

D

E F

C

Bevochtiging speelt een essentiële rol - hygrotemp.nl · Armstrong Humid-A-ware™ Humidification Sizing and Selection Software voor het stap-voor-stap configureren van uw eigen

Documents